Arbeidsfiscaliteit
Gemengde Parlementaire Commissie belast met de fiscale hervorming Hoorzitting 21 oktober 2013 Prof. Dr. Bruno Peeters Voorzitter Antwerp Tax Academy Universiteit Antwerpen
0
Arbeidsfiscaliteit Overzicht Inleiding A. Samenhang tussen arbeidsfiscaliteit en sociale zekerheid B. Situering van de arbeidsfiscaliteit in de inkomstenbelastingen C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting Besluit 1
Arbeidsfiscaliteit
Inleiding A. Samenhang tussen arbeidsfiscaliteit en sociale zekerheid B. Situering van de arbeidsfiscaliteit in de inkomstenbelastingen C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting Besluit 2
Arbeidsfiscaliteit Inleiding “Het
Belgische belastingstelsel leunt onevenredig zwaar op directe belastingen en bevat lacunes die afbreuk doen aan de rechtvaardigheid ervan”. Hoewel België reeds enige inspanningen heeft geleverd om de totale belastingdruk op arbeid te verlichten, behoort het impliciete belastingtarief voor de meeste categorieën werknemers nog steeds tot de hoogste in de EU. België blijft een van de landen met het laagste aandeel van de milieubelastingen in de totale belastingopbrengsten. Het belastingstelsel is vatbaar voor vereenvoudiging en efficiëntieverbetering, onder meer door de belastingaftrekken af te bouwen en te stroomlijnen, alsook door ongerechtvaardigde of ondoeltreffende verlaagde btw-tarieven af te schaffen”. (Aanbeveling Raad EU 29 mei 2013, COM(2013) 351 (final)) 3
Arbeidsfiscaliteit Inleiding ” Extensive use of tax expenditure in PIT and CIT may also
introduce differentiated tax treatment between tax payers. In some cases, such tax breaks can make the system more complex and increase compliance and administrative costs. In addition, such tax expenditure may involve State aid within the meaning of art. 107 TFEU.(9) Overall, broadening the tax base and simplifying the tax system may not only generate more revenue, but also make paying taxes easier for citizens and businesses, and tax collection simpler and transparent for administrations.” (European Commission, Tax Reforms in EU Member States 2013. Tax policy challenges for economic growth and fiscal sustainability, 5/2013, p. 21)
4
Arbeidsfiscaliteit
Inleiding A. Samenhang tussen arbeidsfiscaliteit en sociale zekerheid B. Situering van de arbeidsfiscaliteit in de inkomstenbelastingen C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting Besluit
5
Arbeidsfiscaliteit
Inleiding A. Samenhang tussen arbeidsfiscaliteit en sociale zekerheid B. Situering van de arbeidsfiscaliteit in de inkomstenbelastingen C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting Besluit
6
Arbeidsfiscaliteit
Inleiding A. Samenhang tussen arbeidsfiscaliteit en sociale zekerheid B. Situering van de arbeidsfiscaliteit in de inkomstenbelastingen C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting Besluit
7
Arbeidsfiscaliteit
C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting 1. Is de personenbelasting geschikt als instrument om een arbeid bevorderend c.q. –arbeid sturend beleid te voeren? 2. Krijtlijnen voor de taxatie van arbeidsinkomsten in het raam van de personenbelasting?
8
Arbeidsfiscaliteit
C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting 1. Is de personenbelasting geschikt als instrument om een arbeid bevorderend c.q. –arbeid sturend beleid te voeren? 2. Krijtlijnen voor de taxatie van arbeidsinkomsten in het raam van de personenbelasting?
9
Arbeidsfiscaliteit C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting 1. Is de personenbelasting geschikt als instrument om een arbeid bevorderend c.q. –arbeid sturend beleid te voeren? a) Financiële of budgettaire functie “A good tax system should be structured to meet overall spending need. Earmarking of revenues for particular purposes should be avoided.” cf. Mirrlees Review, Reforming the tax system for the 21th century, Tax by Design, Chapter 20, 2011, Oxford, p. 471.
10
Arbeidsfiscaliteit C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting 1. Is de personenbelasting geschikt als instrument om een arbeid bevorderend c.q. –arbeid sturend beleid te voeren? a) Financiële of budgettaire functie b) De (verticale en horizontale) herverdelende functie - Sociale zekerheid - Personenbelasting
11
Arbeidsfiscaliteit C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting 1. Is de personenbelasting geschikt als instrument om een arbeid bevorderend c.q. –arbeid sturend beleid te voeren? c) Nadelen van fiscaal instrumentalisme in de personenbelasting. Advies: “het aftuigen van de fiscale kerstboom” J.P. Boer, “Sturende belastingheffer een monster? Juridische kanttekeningen bij fiscaal instrumentalisme en ‘tax nudging’, Sdu Uitgevers, Den Haag, 2013, p. 76
12
Arbeidsfiscaliteit
C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting 1. Is de personenbelasting geschikt als instrument om een arbeid bevorderend c.q. –arbeid sturend beleid te voeren? 2. Krijtlijnen voor de taxatie van arbeidsinkomsten in het raam van de personenbelasting?
13
Arbeidsfiscaliteit C. De arbeidsfiscaliteit bekeken vanuit het perspectief van de personenbelasting 2. Enkele krijtlijnen voor de taxatie van arbeidsinkomsten in het raam van de personenbelasting? a) b) c) d) e) f) g) h) i)
Draagkracht (begrip) Niet draagkrachtafstotend Draagkracht-neutraliserende maatregelen Samenlevingsvormneutraal Neutraliteit naar oorsprong van het inkomen Reële draagkracht Netto-grondslag Eenjarigheidsbeginsel? Rechtsvormneutraliteit 14
Besluit 1. Vereenvoudiging vs. simplificering “Everything should be made as simple as possible, but not simpler” (A. Einstein) 2. Faciliteren van compliance 3. Draagkrachtrespecterende overgangsmaatregelen
15
