o t a t Po 40
Agr
nummer 10 e in z a g a M o ic •
•
april 2013
jaar Agrico
. .. s r e p r e w n j i In de sch Carolus . .. t e m g e w r Onde Jan Pronk n e t s m o k n e e j i b Rayon 2013 g n i m e n r e d n o r Dochte Agrico UK ... t h c i l e b t i u d n La België
Say potato, say
jaar
s d u Inhoo . e v a g p 03 40 jaar Agrico, 40 jaar partnerschap
20 Status Pootaardappelen
, o c i r g A . p a h c s r e n t r a p ar
40 ja
In het jaar 1973 kwam ik voor de eerste keer in aanraking met pootaardappelen. Toen ik als 11-jarig jongetje tijdens de paasvakantie uit verveling over de dijk bij ons
05 Herstructurering en naamswijziging
22 De 10 vragen aan: Onno van Bekkum
06 Het kweekbedrijf van het 40-jarige Agrico
24 Dochteronderming Agrico UK
en heb ik de liefde voor de aardappel gevormd. In de 40 jaar die volgden is er veel
26 Land uitbelicht België en patatten
Agrico-hallen in Baflo. Veel historie.
09 Jongerencollege 10 In de schijnwerpers Carolus 12 Rayonbijeenkomsten 2013 14 Op het erf van… Dick Bakker, Dick Schenk en
Albert Zwiers
18 Leo de Kock en een krachtige partner
28 Onderweg met… Jan Pronk 31 In dienst, uit dienst 32 Status Tafelaardappelen 34 Status Bioselect
dorp keek, zag ik een tractor. Een boer was aan het aardappelpoten en dat vond ik zeer interessant. Vanaf die dag in april 1973 was ik al mijn vrije tijd op de boerderij te vinden gebeurd. Ik kan mij de gebouwen van de PZVB in Zoutkamp nog herinneren en later de
Gelukkig kunnen we ook vooruit kijken, naar de toekomst. Met ons kweekbedrijf dat zorgt voor goede rassen voor de toekomst. Met ons afpakbedrijf Leo de Kock, waar wij prachtige verpakkingen verkopen met hele mooie Agrico–rassen, geteeld door Agrico-leden. Met onze buitenlandse dochters, waarvan Desmazières en Agrico UK de belangrijkste zijn. Trots ben ik erop dat ik bij dit mooie bedrijf mag werken. Deze editie van het Agrico magazine Potato is de kick-off voor een jaar van vele festiviteiten. Allereerst onze telersdag op 11 juni. Daarna Potato Europe op 11 en 12 september. De dag daarvoor hebben wij onze grote jaarlijkse open dag voor onze klanten en staat onze tafelaardappelafdeling in de schijnwerpers.
Algemene vergadering in december, waar onder anderen Onno van Bekkum sprak.
Wilt u meer informatie over een artikel of heeft u een opmerking/suggestie hierover, neem dan contact op met Mark Dieleman, tel. 0527-639923 of
[email protected].
3
n e g n i r e r u t c u r Herst
. g n i g i z j i w s naam
Onder de Coöperatie komen alle activiteiten van de Agrico-groep samen in Agrico B.V. Agrico B.V. heeft twee deelnemingen: Agrico Holding en Agrico Research.
In december hebben wij u in de regiovergaderingen geïnformeerd over de voorgenomen wijzigingen van de structuur van alle deelnemingen onder de Het succes op de Fruit Logistica wordt beklonken.
Coöperatie. Inmiddels is deze herstructurering afgerond bij de notaris. Wat is er gebeurd?
Door Agrico Holding met Ypma & Zn te laten fuseren, kwamen alle deelnemingen in binnen- en buitenland nu onder Agrico Holding. Ypme & Zn is hiermee komen te vervallen. Agrico Research is vervolgens direct onder Agrico B.V. geplaatst. Dit laatste is gedaan omdat Agrico Research feitelijk onlosmakelijk verbonden is met de handelsactiviteiten in Agrico B.V. en omdat op deze wijze eventuele risico’s in de
Nederland is dus het land waar de focus dit
Daarnaast is op 22 maart tijdens een groots
contract met Greenvale (UK) voor Flair en met
deelnemingen geen effect kunnen hebben op de
jaar op ligt. De rassenshow (op 7 en 8
gala bekend gemaakt dat Agrico Toponder
AKP (Arundel Kerr Potatoes LTD) voor
research-activiteiten.
november) zal dat ook uitstralen. Op 9
neming van geheel Flevoland is geworden.
Manitou.
november willen we tevens de inwoners van
Graag wil ik u allen van harte feliciteren met
de Noordoostpolder uitnodigen om te laten
dit mooie gezamenlijke succes.
Naamswijziging Coöperatie Agrico UA
Een mooi jaar. Agrico is altijd in beweging.
Bij oprichting van Agrico, dit jaar 40 jaar geleden,
Daarom besteden we ook aandacht aan het
werd als naam gekozen: Coöperatieve Noordelijke
Een mooi succes konden we vieren op de Fruit
bestuursmodel. De RvB en ledenraad kijken op
Handelsvereniging voor Akkerbouwgewassen g.a.
Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de BAN
Logistica in Berlijn. Tijdens deze beurs
het ogenblik samen met het bestuur naar de
(Bedrijven Actief Noordoostpolder) in
tekenden we een contract met Bartlett’s voor
huidige structuur en of dat aanpassing
Emmeloord werd Agrico verkozen tot
de exclusieve vertegenwoordiging van het ras
behoeft. We hebben daarvoor eerst tijdens de
verdwenen, g.a. via b.a. omgezet in u.a. en de naam
Toponderneming van 2012. Daar zijn we
Gourmandine in de UK. In de periferie van
Algemene vergadering in december een
Agrico van achter naar voren verschoven. In de huidige
best een beetje trots op.
deze gebeurtenis tekenden we ook nog een
presentatie gehad van Onno van Bekkum,
zien wat Agrico allemaal doet.
Agrico BV
Leo de Kock BV
“Agrico”, bij verkorting genaamd “Agrico”.
Agrico Holding BV
Ypma & Zn BV
Gedurende de periode van 40 jaar is “Noordelijke”
AR BV
tale vorm steeds hoger wordt, past een korte, krach-
coöperatiedeskundige, over verschillende typen coöperaties. Vanuit deze middag
Buitenlandse deelnemingen
hebben we huiswerk gekregen ter voorberei-
De oude structuur.
dag werd georganiseerd om gezamenlijk de
Lees het volledige verslag op het besloten telerportaal.
dit al veel gebruikt onder brieven en circulaires, maar vermeld. Dit zorgde vooral in het buitenland nogal
bestuurlijke rol van de ledenraad te bespreken.
eens voor onduidelijkheid. Met ingang van 2 april,
Kritisch hebben we samen gekeken naar wat
exact na 40 jaar, is het dus Coöperatie Agrico UA.
de ledenraad nu eigenlijk mag en zou moeten
De Coöperatie had twee deelnemingen: Agrico
Elementen die een rol spelen bij de
doen. Deze dag stond ook onder leiding van
B.V. en Agrico Holding B.V. Agrico B.V. is in
structuur van deelnemingen zijn
Jan Hoogenboom
Onno van Bekkum. Samen met drie leden-
2008/2009 ontstaan na het besluit om alle
zeggenschap, besturing,
[email protected]
raadsleden is een fraai rapport geschreven, van
activiteiten, behalve de leveringscontracten, in
financiering en aansprakelijkheid.
waaruit wij verder discussiëren. Wij houden u
te brengen in een aparte B.V. Het doel was om
Deze onderwerpen staan
op de hoogte.
de mogelijkheden voor samenwerking, in welke
momenteel op de agenda’s van
vorm dan ook, te vergroten. Agrico Holding
de raad van beheer en de
Het aardappelseizoen loopt weer op zijn
bestond al als houdstermaatschappij van de
ledenraad. Uit onderzoek blijkt
einde. Het was weer een speciaal jaar. In juni
binnenlandse deelnemingen, waaronder Ypma
dat de bovenstaande structuur
en juli tijdens de uitbetalingsvergaderingen
& Zn B.V., met daaronder alle buitenlandse
voor mogelijke alternatieven
geven wij graag uitleg over dit speciale
deelnemingen. Voor de aanpassingen was de
op deze gebieden enkele
seizoen.
structuur zoals in het bovenstaande schema
beperkingen heeft.
aangegeven.
Dit heeft geleid tot een
Jan van Hoogen
vereenvoudiging van de
[email protected]
structuur die er nu als volgt uitziet:
4
tige naam: Coöperatie Agrico U.A. In de praktijk werd bij officiële stukken moest de volledige naam worden
ding op de ledenraadsdag op 18 januari. Deze
Het aardappelseizoen loopt weer op zijn einde. Maar niet bij iedereen. Hier een perceel Volare in Israël.
tijd, waarin snelheid van communicatie veelal in digi-
Coöperatie Agrico UA
Agrico BV AR BV Agrico Holding BV
Leo de Kock BV
Buitenlandse deelnemingen
De nieuwe structuur.
5
t e h n a v f j i r d e b k e e w k Het
. o c i r g A e g i r a j 0 4 Bij de oprichting van Agrico in 1973 was Agrico Research (AR), toen nog onder de naam Verenigde Kweekbedrijven (VK), al 15 jaar op weg. In 1959 werden op de huidige locatie aan de Burchtweg reeds de eerste proefvelden aangelegd. VK was een initiatief van de toenmalige PZVB, Zuiderzeepolders en de ZAP uit Anna Paulowna. Vanaf het allereerste begin was er al samenwerking met particuliere kwekers die op dat moment bij genoemde organisaties actief waren. In de aardappelkweekwereld geldt echter: kweekwerk volgt commercie. Toen 40 jaar geleden Agrico werd opgericht was een belangrijke kwekersvereniging verbonden aan één van Agrico’s rechtsvoorgangers, namelijk de DTV, waarmee aldus zou worden samengewerkt. Die kwekersvereniging van de DTV heette
bekend werd als het exportras Venouska.
innovatieslag noemen, maar in die jaren werd
eigenschappen, aan bestaande rassen toe te
en op internet geplaatst. Voor wie hier de weg
Lange tijd was dat het grootste succes van AR.
het door bestuurders vooral als een gedurfd
voegen. Nieuwe spelers zoals het Amerikaanse
in weet te vinden biedt het een schier
avontuur gezien. Ondertussen zagen in die
Monsanto kwamen ten tonele. Al heel snel
onuitputtelijke bron van mogelijkheden om de
Trans Solanum en vertegenwoordigde verschillende particuliere
40 jaar ontwikkelen
jaren, vanuit het eigen kweekprogramma, de
echter ontstond er maatschappelijke weer-
essentie van eigenschappen van aardappel-
kwekers en grote kweekbedrijven die nu Dr. R.J. Mansholt’s
In de 40 jaar waarop wij nu terugkijken heeft
zaailingen AR 80-45-20, AR 83-3203, AR 86-192
stand tegen GM. In de veredelingswereld is
rassen tot inzichtelijke DNA-code terug te
AR op veel gebieden een ontwikkeling door-
en AR 87-103 het licht. Deze zijn nu bekend als
lang gedacht, zeker gedurende 20 jaar, dat
brengen. Dit is dan ook de richting waarin AR
gemaakt die de bedrijfsvoering veelzijdiger,
de exportrassen Arinda, Armada, Arnova en
deze weerstand een vorm van koudwatervrees
zich in de laatste 10 jaar heeft ontwikkeld en
heten. De nieuwe kwekersgroep verenigde zich op enig moment
complexer, wetenschappelijker, grootschaliger,
Amorosa. Aan het eind van de jaren tachtig
was die wel weer zou wegebben. Uiteindelijk
die voor het eerst voor de ledentelers van
na de oprichting van Agrico tot Solana. Toen in 1994 de fusie met
professioneler en kostbaarder heeft gemaakt.
werd de noodzaak gevoeld een stevige impuls
bleek GM voor een beperkt aantal landen (VS,
Agrico beschikbaar aan het komen is in de
Hoewel dit ontwikkelingsproces voornamelijk
te geven aan het creëren van adequate onder-
Brazilië, Argentinië, Canada en India; samen
vorm van nieuwe rassen met betere en bredere
geleidelijk verliep, is het jaar 1986 in dit
zoeksfaciliteiten en werd geïnvesteerd in een
90 % van het areaal) en een beperkt aantal
resistentie tegen Phytophthora, AM en andere
opzicht markant te noemen. In dat jaar nam
modern kassencomplex, koelcellen en
voor consumenten min of meer anonieme
ziekten.
Agrico alle aandelen van Trans Solanum over,
laboratoria voor kwaliteitsbepaling en
gewassen (soja, katoen, maïs en koolzaad) een
werd Solana opgericht en werd Verenigde
ziekteonderzoek die op 6 september 1991
haalbare kaart. Toepassingen in aardappel en
Volop geïnvesteerd
Kweekbedrijven omgedoopt tot Kweek- en
werden geopend.
andere AGF-gewassen zijn echter ver uit het
Nadat in 1999 de gelukkige beslissing was
Veredelingsbedrijf, Konst Research en Lantmännen SW Seeds
Wolf & Wolf een feit werd, sloten opnieuw verschillende van de met Wolf & Wolf verbonden kwekers zich aan bij Solana.
Accent op export en zetmeel
van kruisingen, het optrekken van de eerste
Researchbedrijf Agrico, kortweg Agrico
zicht geraakt. In het eerste decennium van de
genomen om de erven en landbouwgrond van
Het kweekwerk draaide in de beginjaren
generatie knolletjes uit de verkregen zaden en
Research. Tevens werd een aanvang gemaakt
De technologie gaat door
nieuwe eeuw heeft zich in de moleculaire
Domeinen aan te kopen, is ook in de jaren
vooral om de ontwikkeling van consumptie-
het centraal beproeven van de zaailingen op
met basisveredeling welke tot doel heeft om
De jaren ‘90 vormden een periode waarin een
biologie echter een tweede, meer geruislozere
daarna nog volop geïnvesteerd in AR. In 2003
rassen met geschiktheid voor export van poot-
Nederlandse en buitenlandse proefvelden.
betere kruisingsouders te verkrijgen voor het
revolutionair nieuwe veredelingstechniek de
revolutie voorgedaan. Namelijk die van het
kwam een met Weevers uit Swifterbant
goed en, in iets mindere mate, om het
AR heeft zelf ook altijd een kweekprogramma
maken van commerciële kruisingen. Dit was
kweekwereld op zijn kop leek te gaan zetten.
geautomatiseerd lezen van DNA-letters. Hoe
ontworpen en gebouwde zelfrijdende proef-
verbeteren van het assortiment van zetmeel-
gedraaid dat gericht was op het verkrijgen van
een ondersteunde activiteit die tot dan in
Deze techniek, die onbezonnen genetische
omvangrijk het totaal van DNA-code van een
veldrooier beschikbaar die het rooien van
rassen. VK en later AR hebben ten aanzien van
commerciële rassen. Zo werd in het jaar van de
Wageningen werd uitgevoerd, maar waaruit
manipulatie (GM) was genoemd, maakte het
plant of dier ook is – aardappel bevat zo’n 800
proefvelden niet alleen arbotechnisch
de kwekers altijd een faciliterende rol gehad.
oprichting van Agrico een kloon uitgezaaid die
de overheid zich aan het terugtrekken was.
ineens mogelijk om zonder tussenkomst van
miljoen DNA-letters – inmiddels zijn tientallen
verlichtte, maar waarmee ook de capaciteit
Het belangrijkste daarbij waren het uitvoeren
beproefd werd als VK 73-3-40 en die later
Vandaag de dag zouden we zo’n stap een
kruisingswerk genen, en daarmee nieuwe
genomen van belangrijke gewassen uitgelezen
werd opgevoerd.
6
7
In 2005 werd daar een tweede, getrokken
aantal verder tot 22 personen en sindsdien
zou wellicht als een langgerekt hoogtepunt
rooier aan toegevoegd waarmee de jaarlijkse
schommelt het jaarlijks tussen 20 en 23 FTE.
gezien kunnen worden. Medewerkers van AR
100.000 eerste- en 15.000 tweedejaars zaai-
Dankzij mechanisering, automatisering en
hebben altijd in betrekkelijke rust hun
lingen konden worden gerooid. In 2008 werd
extensivering van het bouwplan is er ruimte
vakinhoudelijke ambitie mogen invullen en
met de bouw van een nieuw en ruim kantoor
gecreëerd om de basisveredeling inclusief de
zodoende aan de toekomst van Agrico
begonnen en in het jaar 2009 werd moderne
inzet van moderne DNA-technieken royaal
mogen werken. Aardappelkweekwerk is een
software aangeschaft en geïmplementeerd
aandacht te geven.
uitermate boeiende bezigheid die echter
waarmee het kweekwerk beter en efficiënter
n e r e Jong . college
alleen dan tot resultaat zal leiden als
De toekomst voor de landbouw zie ik rooskleurig in, de wereldbevolking groeit. Onze goede positie in het buitenland met
kon worden georganiseerd en beheerd. Deze
Veelbelovende rassen
gedurende decennia toegewijde mede-
software verving het in 1984 in eigen beheer
Mensen van buiten AR vragen wel eens:
werkers de mogelijkheden en middelen
ontwikkelde databaseprogramma PVRSYST
“Zitten er nog veelbelovende rassen aan te
krijgen om hun vak uit te oefenen. Voor
waarmee AR destijds zijn tijd vooruit was.
komen?” Het gekke is dat deze vraag alleen
buitenstaanders is het lastig om zicht te
Al deze investeringen hebben met name de
achteraf kan worden beantwoord. Elk ras dat
houden op de inhoudelijke ontwikkelingen
Mijn deelname binnen het jongerencollege
arbeidsproductiviteit in het klassieke kweek-
na 9 veldjaren aan de markt wordt gepresen-
en geboekte vooruitgang; zeker omdat,
van Agrico waardeer ik enorm. Sinds januari
werk opgevoerd.
teerd, is met goede verwachtingen geselec-
wegens commerciële belangen, niet altijd
teerd. Maar uiteindelijk zal pas jaren na
vrijelijk uit de school geklapt kan worden in
Een bouwplan gericht op kweekwerk
marktintroductie blijken of die verwachtingen
een medium zoals het Agrico magazine
In het bouwplan van 1967 besloeg het
worden ingelost. Niemand kon in 1998
Potato. Het geduld en vertrouwen dat we bij
aardappel proefveld een kleine 4 ha en werd
vermoeden dat het als SW 87-1140 door
AR van het 40-jarig Agrico al zo lang
bijna 8 ha commercieel pootgoed geteeld.
Lantmännen SW Seeds uit de kruising Agria
mochten ervaren maakt dat we er zowel
Nadat van 1972 nog eens 48 ha op
x AR 76-34-3 geselecteerde ras, dat in dat jaar
kweektechnisch, qua middelen, genetica, en
Burchtweg 11 kon worden gepacht, groeide
aanvankelijk in Nederland voor de Nationale
kennis, als ervaring prima voor staan en dat
het proefveld naar bijna 12 ha in 1985 (even-
rassenlijst was afgewezen wegens onvol-
de leden er alle vertrouwen in mogen
eens 12 ha commercieel). In 2001 werd
doende cultuur- en gebruikswaarde, na een
hebben dat AR, in samenwerking met de bij
besloten het bouwplan, dat inmiddels ook
herstart in Oostenrijk onder de naam Fontane,
Agrico aangesloten kwekersgroep, over
witlof en wortelen omvatte, te extensiveren en
zou uitgroeien tot het succes dat het vandaag
ruime mogelijkheden beschikt om het
Mijn naam is Ralph Hack, ik ben 24 jaar en
Dit is mijn kracht in ons bedrijf. We hebben nu
voor nieuwe ontwikkelingen en wil hier graag
geheel ten dienste te laten staan van het aard-
de dag is.
portfolio van kwekersrechtelijk beschermde
woon samen met mijn vriendin Lejanne in
een bouwplan van 160 hectare, waarvan de
mijn mening over geven.
aardappelrassen blijvend te verbreden en
Dinteloord. De plaats waar ook een van de
helft bestaat uit aardappelen en daar weer van
verbeteren.
suikerfabrieken van de Suiker Unie staat.
75% pootgoed. Onze overige gewassen zijn
Het leuke aan het jongerencollege is dat je
Nadat ik in 2009 de MAS in Goes had
eerstejaars plantuien en witlof. Ook telen we
met leeftijdsgenoten uit heel het land aan
appelkweekwerk. Inmiddels wordt het gehele
onze mooie pootaardappelen heeft ons als sector al ver gebracht. Van recessie is bij ons geen sprake.
‘Eindelijk’, denk ik altijd als het Agrico magazine Potato op de deurmat valt. Het artikel over het jongerencollege lees ik altijd met veel plezier. Zo leer ik mijn college-leden nog beter kennen en ja, eens ben je dan zelf aan de beurt!
2012 ben ik actief en vertegenwoordig ik het zuidwesten. Het overgrote deel van ons pootgoedareaal wordt door Agrico afgezet. Agrico is dus een belangrijke speler voor ons bedrijf. Door lid te zijn van het jongerencollege leer je de organisatie Agrico beter kennen. Je bent meer betrokken bij Agrico en daarmee bij de afzet van je eigen aardappelen. Mijn mening is dat je als ondernemer zeker verder moet kijken dan je eigen bedrijf. Ik leer altijd graag iets van anderen. Ook sta ik open
aardappelareaal van 20 ha voor kweekwerk
De toekomst
gebruikt. Voor het overige wordt 13 ha bieten,
Het is aldus lastig om bij het 40-jarig bestaan
45 ha tarwe en 10 ha uien geteeld. Tot 1985
van Agrico de hoogtepunten bij het kweek-
Sjefke Allefs
afgerond, ben ik in maatschap getreden bij
kleinschaliger suikerbieten, wintertarwe en
tafel zit. Na de vergadering ben je altijd weer
was het aantal medewerkers geleidelijk tot 16
bedrijf aan te geven. De geleidelijke
[email protected]
mijn ouders. Zij hadden een bouwplan met 50
knolselderij. We runnen ons bedrijf met één
goed op de hoogte van wat er onder de
gegroeid. Vanaf 1986 tot 1998 groeide dit
ontwikkeling die AR heeft mogen doorlopen
hectare pacht waarvan 12 hectare
vaste medewerker. Daarnaast werken we
Agrico-telers leeft en speelt en hoe de situatie
aardappelen. Hiervan was 33% pootgoed. Na
graag met stagiairs. Wanneer wij met onze
is op het veld of in de schuur natuurlijk.
mijn officiële start in de maatschap kreeg ik
opbrengsten boven gemiddeld blijven
alle ruimte van mijn ouders om ons bedrijf
produceren met een goede kwaliteit, blijven
verder te optimaliseren en uit te breiden.
wij meedoen aan de schaalvergroting die
Mijn vader heeft alle vertrouwen in mij als
landelijk plaatsvindt.
Ralph Hack
bedrijfshoofd en dit geeft mij op deze leeftijd al heel veel kansen. Ik wilde ons bedrijf niet volledig specialiseren op één teelt, maar wilde wel een hoofdgewas telen. Dit werd pootgoed, aangezien deze teelt mij van jongs af aan al interesseert. In onze omgeving hebben we goede
Ralph Hack, lid jongerencollege Agrico.
mogelijkheden om land te huren. Proeven voor basisverdeling in de kas van AR.
8
9
In de
s r e p r e schijnw
. s u l o r a C
In deze speciale editie van het magazine staat een bijzonder ras centraal. Carolus is het eerste Agrico-ras waarvan de ontwikkeling terugvoert naar kruisingen met wilde Solanum verwanten en die geheel in eigen huis gestalte heeft gekregen.
Het segment
De naam
Carolus is in eerste instantie geselecteerd voor
Amerika is in 1997 uitgevoerd. Er was uit lite-
De naam Carolus is op een bijzondere manier
de biologische markt. De roep om nieuwe
ratuur en gegevens van de Nederlandse
tot stand gekomen. Tijdens de opening van
Phytophthoraresistente rassen was een aantal
genenbank bekend dat in deze wilde
het Pieperpad in 2009 leek het de organi-
jaren terug op zijn hoogtepunt, aangezien er
Solanum soort Phytophthoraresistentie
satoren een goed idee om een nieuw
op dat moment steeds meer biologische telers
voorhanden was. Sindsdien zijn nog vier
aardappelras ten doop te houden. Er werd
stopten met het gewas aardappelen.
zogenaamde terugkruisingen met bestaande
aan bezoekers gevraagd om een passende
Simpelweg omdat het risico op een totale
rassen uitgevoerd voordat we er raswaardig
naam voor een nieuw, op de toekomst van de
misoogst te groot geworden was. Zaailingen
materiaal uit konden selecteren. Zonder de
biologische teelt gericht aardappelras te
uit het basisprogramma voor ouder-
hulp van moderne veredelingstech nieken had
bedenken. Eerlijk gezegd had de AR 02-3225
ontwikkeling werden via de zogeheten
dit vele jaren meer tijd gekost. De investe-
toen nog niet de gehele selectieprocedure
Bioselect serie iets versneld door de selectie-
ringen die u daarvoor indirect als telers in het
doorlopen, maar waren de verwachtingen
Verdere introductie
procedure geloodst met als voorlopig resultaat
kweekbedrijf heeft gepleegd beginnen nu
toen al dermate hooggespannen dat een
We verwachten dat de opname op de
dit ras getoond, waardoor er een tekort is
markt, de overzeese markt als een vervanger
de rassen Toluca, Athlete en Carolus. Dit jaar is
dus langzamerhand vruchten af te werpen.
naamtoekenning een verantwoord risico was.
rassenlijst in de loop van dit jaar komt.
ontstaan dat niet zo maar is opgelost; een
voor Picasso en de Zweedse markt voor King
opnieuw een zaailing via deze weg aangemeld
Ter afsluiting van het proces van terugkruisen
Er werd flink gehoor gegeven aan de oproep
Zo kunnen we dit in november tijdens de
kwaal waar meer nieuwe succesvolle rassen
Edward, omdat deze rassen immers ook
voor de rassenlijst. Naar verwachting zult u
is als laatste moeder het ras Agria gebruikt,
om een fraaie rasnaam te verzinnen en
jaarlijkse rassenshow bekrachtigen door de
last van blijken te hebben. De uitstekende
roodogig zijn. Voorlopig zijn dat meer dan
daar de komende jaren meer van vernemen.
aangezien dat een ouder is met veel positieve
uiteindelijk is het ras vernoemd naar Carolus
uitreiking van het bekende Agrico-beeldje.
verwerkingskwaliteiten gekoppeld aan de
voldoende perspectieven om een succesvolle
eigenschappen. Bovendien weten we dat er al
Clusius, een botanicus uit de 16e eeuw die er
Voor het nieuwe teeltseizoen is voor het eerst
hoge Phytophthoraresistentie in zowel het
marktintroductie tegemoet te kunnen zien.
De kruising
diverse nieuwe rassen uit voortgekomen zijn.
mede voor gezorgd heeft dat de tulp in ons
een aantal tonnen pootgoed beschikbaar
loof als de knollen, de hoge opbrengst en het
De oorsprong van de AR 02-3225 (Carolus) ligt
Eén van de vaders in het tussentraject heeft
land arriveerde en er een groot succes werd.
voor marktintroductie. Normaal gesproken
attractieve uiterlijk doen vermoeden dat er
Marien Winters
gedeeltelijk in Zuid-Amerika en gedeeltelijk
nadrukkelijk zijn sporen nagelaten in de vorm
was dat toereikend geweest voor een ras in
diverse markten geïnteresseerd zullen zijn.
[email protected]
in Nederland en Duitsland. De eerste kruising
van een rood oogje.
het bio-segment. De conventionele klanten
Naast de biologische markt valt te denken
hebben echter ook grote belangstelling voor
aan afzet naar de frietindustrie, de tafel-
met de wilde familieverwant uit Zuid-
10
Het ras Carolus.
11
n e t s m o k n e e j i b n o y Ra
. 3 1 20
Rayonbijeenkomst Roodeschool.
Ze zijn benieuwd naar de mening van Agrico en hoe we hierop inspelen. Kwaliteit is het uitgangspunt, daar is iedereen het over eens. Telers vinden het dan ook erg belangrijk dat we, op welke manier dan ook, onze kwaliteit (blijven) waarborgen. Overige veel besproken items Het verkopen van industrierassen per stuk is eveneens besproken, evenals de wens een oplossing te vinden voor de lege big bags waar uitgangsmateriaal in heeft gezeten, de planning en afname van het bovenmaats pootgoed, de hoogte van het voorschot en de applicatie op je mobiele telefoon om proefrooigegevens in te vullen. Mark Dieleman Rayonbijeenkomst in CreiI.
ICT
Agrico steekt de hand in eigen boezem. Er is
Na 15 rayonbijeenkomsten in 2013 kunnen we
Daar waar ICT en communicatie vorig jaar
meer uitgangsmateriaal dan ooit bij Agrico
belangrijke speerpunten waren, leek het nu
besteld, maar dit mag niet ten koste gaan van
wederom rustig stellen dat we goede bijeenkomsten
veel minder aan de orde. Er is vooral op-
de afspraken en kwaliteit.
hebben gehad. De een levendiger dan de ander, maar
GlobalG.A.P.
alle telers hebben de mogelijkheid gehad om over
jaar. Telers lijken gewend te raken aan het
Tijdens de bijeenkomsten blijkt dat GlobalG.A.P.
nieuwe systeem en zien duidelijk de voor-
telers bezighoudt. Het nut en onnut van de
Agrico en gerelateerde onderwerpen te praten. In
delen. Ze dragen met name tips aan om het
certificering is nagenoeg bij iedere bijeenkomst
systeem verder te verrijken. Duidelijkere
aan de orde geweest. Telers lijken zich te
de buurt of op een alternatieve locatie. Het contact
onderwerpen bij automatische e-mails, volg-
kunnen vinden in het voorstel om de meer-
nummers en toelichtingen op afrekeningen
waarde uit de markt van partijen met
en de (grote) hoeveelheid informatie op
GlobalG.A.P. gericht aan die telers uit te
nieuwe onderdelen: een verhaal vanuit raad van
documenten zijn de meest besproken items.
betalen. Daarnaast is er veel gesproken over het
beheer/ledenraad, voorstelrondje van de aanwezige
Uitgangsmateriaal
hebben het idee dat dit minder werk met zich
leden van de ledenraad en een presentatie van de
De levering van uitgangsmateriaal is eigenlijk
meebrengt en daarnaast goedkoper is.
in iedere bijeenkomst aan de orde geweest.
buitendienst. Alle drie waardevolle aanvullingen. 12
bouwend meegedacht, maar de onderwerpen zijn lang niet zo intensief besproken als vorig
met de teler was goed. Dit jaar hadden we drie
[email protected]
Rayonbijeenkomst Wieringerwerf.
zelf certificeren van telers door Agrico. Telers
Het uitleveren is dit jaar niet goed gegaan.
NAK-kosten en nieuwe keuringsnorm
Dat vinden zowel de ontvangers als de
De NAK-kosten en de nieuwe keuringsnorm in
leveranciers van uitgangsmateriaal.
2015 zijn onderwerpen die bij telers spelen.
Het volledige verslag leest u op het besloten telerportaal. 13
Op het
. . . n a v f r e
40 jaar Agrico, 40 jaar partnerschap. Dat is de slogan die we dit jaar gaan voeren. Het bedrijf van de famiIie Bakker.
Velen van ons zullen de oprichting van Agrico niet hebben meegemaakt. Toch zijn er om te vragen wat ze met die aardappelen
uitzonderingen. Er zijn telers die het samengaan van het Groninger
deden. Bakker: “We konden die gezonde
jaren in het bestuur van de paardenverzeke-
stammen voor goed geld verkopen. Dat was
ring gezeten. Het houden van paarden is één
het begin van de stammenteelt. Later in-
van mijn hobby’s. Ik kan mij de dag dan ook
Agnes zijn druk bezig om het huis hun eigen
teresseerde ook Roderick zich meer en meer in
nog goed herinneren waarop Jan Wolthuis mij
te maken. Bakker zelf is naar Delfzijl verhuisd.
het telen van uitgangsmateriaal. Tegen-
belde om het nummer van Roderick te vragen.
In de 40 jaar is er veel veranderd, maar altijd
woordig hebben we 70 hectare uitgangsmate-
Hij wilde hem vragen voor de ledenraad . Ik
met Agrico. Toen Dick Bakker in 1980 het
riaal.”
heb Roderick het advies gegeven de kans aan
Pootaardappel- en Zaaizaadverkoopbureau ‘PZVB’, de coöperatieve Drentse Telersvereniging G.A. ‘DTV’ en de coöperatieve Producenten- en Handelsvereniging voor Akkerbouwgewassen G.A. ‘Zuiderzeepolders’ hebben meegemaakt. Voor ons een mooie reden om bij drie van die telers langs te gaan. Eén van iedere fusiepartner. Alle drie telers die nog actief een bedrijf voeren.
. r e k k a Dick B
bedrijf overnam werkte Bakker samen met
te grijpen en dat heeft hij gedaan. Dat is iets
twee buren. Het poten en rooien van de aard-
Goed, eerlijk en betrouwbaar stelsel
waar je ook zelf je voordeel mee kunt doen.
appelen deden ze samen. Toen ook die telers
Dick zit al 40 jaar bij Agrico. Uiteraard niet
Het is geweldig om je steentje te kunnen
gingen afbouwen, huurde Bakker eerst een
voor niets. Bakker: “Ik zit al 40 jaar bij Agrico,
bijdragen binnen de coöperatie”, aldus Bakker.
gedeelte van hun pootgoedland. In 1985 kocht
omdat ik het een goed, eerlijk en betrouwbaar
Ook de toekomst ziet hij met een gerust hart
hij land erbij. Zijn zonen werden groter en
stelsel vind. Ik heb er altijd in geloofd. Iedere
tegemoet: “Agrico is een mooi bedrijf van en
waren erg geïnteresseerd in het bedrijf. Zoon
teler krijgt waar hij of zij recht op heeft. Ik heb
voor aardappeltelers. Tuurlijk heb je wel eens
Jeroen was vooral geïnteresseerd in stammen-
nooit spijt gehad om voor Agrico te telen.
een akkefietje, maar dat hoort binnen een
teelt. Dagenlang zocht hij de mooiste aardap-
Het is een handelshuis waar ik me altijd thuis
goede verstandhouding. Ik maak van mijn hart
pelen uit het veld om ze het jaar erop te
heb gevoeld.” De zoon van Dick zit voor zijn
geen moordkuil. Dat weten ze bij Agrico. Maar
vermeerderen. Al gauw groeide dit uit tot 2
tweede termijn in de ledenraad. Vader is
als puntje bij paaltje komt, dan kies ik voor de
hectare. Met krapte op de markt, kwam Agrico
content met de positie van zijn zoon: “Ik heb
coöperatie. Daar ligt mijn hart.”
Dick Bakker is één van de telers die al vanaf
overgelaten. Ze bleven bij Agrico, daar
De pootgoedtak van het bedrijf werd dan ook
1973 lid is. Op zijn 21ste kwam hij als maat in
twijfelden ze geen moment aan. Bakker:
steeds groter. Bakker had veel interesse in het
de maatschap, samen met zijn vader. Toen
“Mijn vader was een echte coöperator. Hij was
product en de teelt. Bijkomend feit was dat ze
teelden ze 4 à 5 hectare pootaardappelen bij
op den duur voorzitter van de graancommissie
er eveneens veel betaalde uren in kwijt
de PZVB. Zijn vader was geen aardappelman.
van de aankoopcentrale, waar de graanpool
konden, ook in de winter.
Bakker: “Het was in die tijd nog niet
nog gestalte moest krijgen. Mooie tijden
gebruikelijk om je volledig te richten op de
waren dat. Wij waren bijvoorbeeld de eerste
Derde generatie
teelt pootaardappelen. Helemaal niet in
boeren met een eigen combine.” Het stelsel
Inmiddels zit de derde generatie op het
. k n e h Dick Sc
bedrijf. Roderick en zijn toekomstige vrouw
Boer en agrarisch makelaar Dick Schenk is de
bedrijf aan huis teelt hij 10 hectare pootgoed.
zelf, maar na de oogst gingen ze direct naar
tweede teler die ik interview. Dick was 25
De rest van het bouwplan bestaat uit bieten
Baflo en later Roodeschool. Daar werden ze
toen hij zelfstandig boer werd. Daarvoor zat
en graan. Op het andere bedrijf verhuurt Dick
opgeslagen, gesorteerd en opgezakt. Omdat ik
hij al met zijn vader in een maatschap, en
het pootgoedland en teelt hij zelf de tarwe
het een prachtige teelt vond, kregen we van
teelde toen nog voor de ZWM, de zaaizaad-
en bieten. Zijn pootaardappelen slaat Schenk
lieverlee steeds wat meer pootaardappelen.
vereniging Wieringermeer. Dit is later
tegenwoordig op bij koel- en sorteerbedrijf
Het rendement was namelijk prima.”
overgegaan in Zuiderzeepolders en in 1973 in
Kielstra B.V. Dick: “Dat is ideaal. Ik begin wat
Agrico.
ouder te worden en wil graag mijn handen
Groningen. Mijn vader teelde de aardappelen
van Agrico paste de heren goed.
houdt een rotatie aan van 1 op 4. Op het
Echte coöperatoren
vrij hebben voor de makelaardij en andere
Toen de PZVB, waar vader en zoon Bakker
Het bedrijf
dingen. Zodra ik mijn aardappelen heb
aandeelhouder van waren, gefuseerd verder
Dick is nog steeds eigen teler. Op de boerderij
gerooid breng ik ze naar Kielstra, daar slaan
ging als Agrico heeft de vader van Bakker de
waar hij woont heeft hij 40 hectare en op
ze mijn aardappelen op en sorteren ze op het
pootgoedteelt grotendeels aan zijn zoon
afstand nog een bedrijf van 65 hectare. Dick
moment dat Agrico dit vraagt.
14
Agrico-teler Dick Bakker.
Agrico-teler en makelaar Dick Schenk.
15
De koelhuishouder belt mij zodra ze gaan
Bestuurlijk actief
Enorme ontwikkeling
Het gebeurt daarom regelmatig dat we aan
sorteren. Kan ik, dan ga ik er naar toe en
Teler Schenk heeft altijd in verschillende
Als we praten over de afgelopen 40 jaar,
het rooien zijn en er tegelijkertijd wordt
help, kan ik niet dan doen ze het zelf. Ik denk
besturen gezeten. Een belangrijk onderdeel
lacht Dick: “Tijden veranderen. Waar je
gesorteerd en opgezakt”, aldus Zwiers. Het
zelfs dat ik van het jaar meer bij mijn schoon-
naast zijn werk. Een van zijn bestuurlijke
vroeger druk was met 5 hectare pootaardap-
bedrijf is klaar voor de overname. Ze zijn een
zoon en Agrico-teler Karel Doppenberg heb
activiteiten was bij de NAK. Hij groeide van
pelen, moet je er nu minimaal 30 hectare van
schitterende schuur aan het bouwen helemaal
gesorteerd, dan bij mijn eigen
regionaal voorzitter uit naar een functie
hebben. Ik kan mij nog goed herinneren dat
gericht op de toekomst. Met de nieuwste
aardappelen.”
binnen het hoofdbestuur van de keurings-
Agrico vroeger met mobiele sorteer-
technieken. Het dak van de schuur is onge-
dienst. Dick: “Er is veel gebeurd in de 22 jaar.
installaties bij je langskwam. Daar ken ik Jan
veer 20 meter doorgetrokken, zodat ze
Altijd actief
In de begintijd hadden we 13 keurings-
Pronk ook nog van, hij was toen chef van
vrachtwagens altijd droog en beschut kunnen
Dick Schenk is nog altijd een erg actief man.
diensten. Er werd toen gesproken om dit
één van die mobiele apparaten. Die kwamen
laden. De heren zijn er klaar voor.
Naast het bedrijf heeft hij nog steeds de
terug te brengen naar 5 en later naar 1. Ik
dan bij je langs om de aardappelen te
agrarische makelaardij en heeft hij zo nu en
heb het allemaal meegemaakt. In dat soort
sorteren en af te zakken. Daarna gingen we
Altijd in de aardappelen
dan een taxatie. Daarnaast tennist Dick graag.
periodes is het in mijn ogen belangrijk om
“Mijn aardappelen geef ik met een gerust gevoel uit handen aan Agrico.”
naar het zelf sorteren met een bunkersor-
Albert is een echte aardappelman. Al op zijn
teerder en tegenwoordig sla ik mijn aardap-
15e rooide hij aardappelen rondom het dorp.
pelen op bij Kielstra. Zo zie je maar hoe de
Zwiers: “Op 80% van de grond hier in de buurt
tijd dingen kan veranderen. Tegenwoordig
heb ik aardappelen gerooid. Vroeger had
gaat alles automatisch, maar ik kan mij de
eigenlijk iedere boer hier wel een paar hectare
tijd nog goed herinneren dat wij alle zakken
zetmeelaardappelen. Ze hadden zelf niet de
zelf sjouwden”, aldus Schenk.
spullen, dus rooiden wij hun aardappelen.”
Albert Zwiers (links) en neef Marcel kijken vol trots naar hun eerste schriftelijk areaalbevestiging.
De teler: “Ik vind sport heel belangrijk, het
mee te groeien en er te zijn op momenten
houdt je fit en scherp. Vaak tennis ik met Jan
dat het nodig is. Tijdens een fusie aftreden
Trots op Agrico
meer zoveel loonwerk. Ze spuiten nog wel bij
Pronk, ik ben dan voor het loopwerk en Jan
was voor mij geen optie. Je begint ergens
Al 40 jaar teelt Dick Schenk voor Agrico.
verschillende telers met een zelfrijdende en
vertegenwoordigen. En tegenwoordig zit
voor de strategie. Vroeger deed ik ook nog
aan, dan moet je het ook afmaken. Toen ik
Schenk: “Dat geeft een goed gevoel, Agrico
getrokken spuin en hebben nog wat poot- en
neef Marcel in de ledenraad om dat voort te
aan voetbal, maar tegenwoordig hou ik het
uiteindelijk werd gevraagd om zitting te
is een stabiele factor in mijn bedrijf. Ik heb
oogstwerk bij derden. Verder richten ze zich op
zetten.
bij twee keer in de week tennis.” Ook is de
nemen in het hoofdbestuur was ik uiteraard
af en toe een hectisch leven, het is dan fijn
het eigen bedrijf.
teler regelmatig bij zijn schoonzoon te
erg vereerd. Dat heb ik nog acht jaar
om een stabiele en veilige basis te hebben
vinden. Die heeft een bedrijf zeven kilometer
gedaan. Daarna ben ik gestopt”, aldus de
voor de afzet van je hoofdproduct. Dat
Landruil
Ze zijn erg betrokken bij hun Coöperatie en
bij hem vandaan. De boerderij met 95 hectare
ondernemer. Zijn activiteiten bij de NAK
gevoel heb ik bij Agrico. Vandaar dat ik mijn
Om hun hectares onder te brengen, ruilen de
weten alles nog precies. Zwiers: “Ik kan mij de
was eerst gedeeltelijk van Dick, maar hebben
maakte dat hij eigenlijk nooit bestuurlijk
aardappelen met een gerust gevoel uit
heren veel land met veehouders. Zwiers
kleinschaligheid van vroeger nog goed herin-
zijn schoonzoon en dochter overgenomen.
actief is geweest bij Agrico. Schenk: “Ik ben
handen geef.” De teler heeft ook nooit aard-
vertelt: “Wij zetten dan pootaardappelen op
neren. Toen brachten we de aardappelen nog
Dick: “Ik had die boerderij eigenlijk gekocht
een keer gevraagd voor de adviesraad, maar
appelen voor een ander handelshuis geteeld.
hun kavel en zij zaaien gras bij ons. Om ons
naar Assen om ze daar te verladen op treinen.
als een soort speculatie. Het lag dicht bij de
vond toch altijd dat de NAK en Agrico zoveel
Schenk: “Dat is nooit nodig geweest. Ik ben
areaal goed onder te brengen zijn we nu al
Alle telers in dit gebied zaten toen bij de DTV.
stad en kon wel eens in het uitbreidings-
met elkaar te maken hadden dat dat niet
trots op Agrico en een coöperator in hart en
bezig met 2014. Veehouders vinden poot-
We hadden een schitterend rassenpakket. Toch
gebied liggen. Maar het liep anders.
verstandig was.”
nieren. Wij hebben een goed rassenpakket
goed een mooie voorvrucht. De aardappelen
beconcurreerden de verschillende coöperaties in
Mijn dochter wilde er samen met mijn
en een groot netwerk met goede agent-
zijn vroeg uit de grond en de veehouder kan
Nederland elkaar. Vandaar dat het goed is
schoonzoon graag mee verder. Zij hebben het
schappen. Agrico is een moderne coöperatie
meteen zijn gras inzaaien. Voor de winter is
geweest om de krachten te bundelen en samen
overgenomen.”
en dat is een goede basis voor de toekomst.”
het land dan al weer mooi groen. Zo kunnen
verder te gaan als Agrico. Al kregen de andere
ze het voorjaar met een geweldige voor-
coöperaties natuurlijk wel makkelijk beschikking
Albert Zwiers bij de aanbouw van de nieuwe bewaarloods.
16
Tegenwoordig hebben de heren Zwiers niet
40 jaar Agrico
. s r e i w Z t r e b l A
sprong beginnen. Deze veehouders zijn dan
schrift zien. 1988 dateerde het document.
over onze zeer gewilde rassen in Drenthe. Later
ongeveer twee weken eerder met vers gras
Zwiers: “Moet je eens kijken welke rassen we
werd alles groter. Zo hadden wij als een van de
voor de koeien. Dit vroege en nieuwe gras
toen allemaal teelden. Mooie tijden waren
eersten een bunkerinstallatie. In die tijd kreeg je
Albert Zwiers is de derde teler die ik interview in
poters zijn voor Agrico”, vertelt Zwiers trots.
geeft een betere productie”, aldus Albert.
dat!” Ook oude foto’s waren er in overvloed.
blijven doen. Met de nieuwe loods zijn we weer
het kader van ons 40-jarig bestaan. Ook hij zit al
Ze hebben het bedrijf volledig gericht op de
De heren kiezen de beste gronden voor hun
Zo laat Albert vol trots foto’s zien van een
klaar voor de toekomst. Alle pootaardappelen
vanaf 1973 bij de Coöperatie. Hij runt het bedrijf
pootgoedteelt en gaan voor de hoogst haal-
pootgoed. Ze blijven gaan voor kwaliteit.
bezoek van de ambassadeur van Pakistan met
kunnen we dan opslaan in kisten en eventueel in
samen met zijn broer Bertus en zijn neef Marcel.
bare kwaliteit. In dat kader zijn ze vorig jaar
Bij twijfel zetten ze geen pootgoed op het
oud-directeur Brunsting, de commissaris van
de mechanische koeling zetten als dat nodig is.
Per 1 mei aanstaande niet meer. Dan wordt hij
overgegaan op het rooien in twee fases. En
perceel. Albert: “Het moet en zal goed.
de Koningin en de burgemeester van de
Het is jammer dat het rassenpakket momenteel
65 jaar en stapt hij uit de maatschap, maar uit de
niet zonder resultaat, zo vertelt Albert: “Het
Wij nemen geen risico’s.”
gemeentn. Hij vertelt: “Mooi was dat.
voor ons in Drenthe beperkt is. Wij willen de
maatschap betekent natuurlijk niet dat hij niet
heeft het gewenste effect: een geweldige
Twee weken van tevoren kwamen er toen al
beoogde 10% groei hier wel onderbrengen.
meer komt helpen…
kwaliteit aardappelen. Ons bedrijf is gericht
Echte coöperatoren
mensen om te controleren of alles veilig en
Wij willen hier wel weer groeien, met een
op de pootaardappelen en met name het
Albert had zich goed voorbereid op het inter-
netjes was. Een eervol bezoek en geïnteres-
kwalitatief goed product als uitgangspunt.”
Het bedrijf
vroege segment. Daar moeten we het van
view. Albums met oude documenten lagen al
seerde mensen.” De heren zijn echte coöpera-
De heren Zwiers hebben 140 hectare aardap-
hebben. Wij willen wel als Agrico midden in
klaar toen ik de kantine binnenkwam. Trots
toren, dat staat buiten kijf. Zwiers zat jaren-
Mark Dieleman
pelen, waarvan 50 hectare pootgoed. “Alle
het oogstseizoen belt om te gaan sorteren.
liet Albert zijn eerste areaalonderbrenging op
lang in de ledenraad om de regio te
[email protected]
de bunker nog als laspakket aangeleverd en
“Wij gaan ervoor, samen met Agrico”
zette je hem zelf in elkaar”, aldus Agrico-teler Zwiers. De toekomst ziet hij positief in: “Wij gaan ervoor, samen met Agrico. Wij hebben altijd gevochten voor Agrico en dat zullen we
17
k c o K e d Leo krachtige n e e en
. r e n t r pa
Het 40-jarig bestaan van ons prachtige moederbedrijf Agrico geeft ons de gelegenheid in de pen te kruipen. 40 jaar succes door goede samenwerking! Wij feliciteren de leden van Agrico en al haar medewerkers dan ook met dit heuglijke feit!
Leo de Kock van historie naar heden Al bijna 100 jaar is Leo de Kock gespecialiseerd in het verpakken van aardappelen. Het bedrijf werd in 1916 opgericht door Leo de Kock Senior. Vanuit een boerenschuur leverde hij aardappelen aan de plaatselijke supermarkt. Zijn aandeel werd groter en groter, waardoor in 1979 het bedrijf werd verplaatst van Amsterdam-Noord naar de huidige locatie in Purmerend. In 1989 kocht Agrico 35% van de aandelen van aardappelhandel Leo de Kock & Zonen B.V. te Purmerend. Het bedrijf werd in 1995 volledig overgenomen. Door Agrico werd in 1999 de strategische keuze gemaakt om zich volledig te specialiseren in het verpakken van het bovensegment in het aardappelschap. In 2003 en 2005 volgde modernisering en uitbreiding van het pakstation. In 2009-2010 werd het afpakbedrijf opnieuw verbouwd en ingericht, om nog beter in te spelen op de markt van specialiteiten. Het pand was klaar voor de nieuwe hygiëne-eisen, innovatieve concepten en de wens duurzaam te verpakken. Het aandeel biologisch bleef groeien. De wens naar een aparte verwerkingshal met speciale care ruimte werd in 2011-2012 gerealiseerd. Het bedrijf is klaar voor de toekomst. Heden Van zaailing tot in het schap, daar draait het allemaal om! Agrico Research draagt zorg voor de veredeling van nieuwe rassen, Agrico zorgt voor het vermarkten en Leo de Kock probeert middels kleurrijke en aansprekende verpakkingen de consument aan te spreken om dit prachtige product te kopen. Door gezamenlijk overleg en het samen nadenken over allerlei zaken die hierbij komen kijken vormt Agrico samen met Leo de Kock een synergie! Met z’n allen proberen ketengericht te denken om ook in de toekomst mooie, nieuwe, resistente en smaakvolle rassen met vernieuwde verpakkingen aan te kunnen bieden aan de consument. Wij verheugen ons op nog eens 40 jaar! Alle medewerkers van Leo de Kock & Zn. B.V.
18
19
t o Poaardappelen. s u t a t S
Op het moment van schrijven (14 maart) zijn in 10 dagen tijd 2 weerrecords gebroken: de hoogst en de laagst gemeten temperatuur in de maand maart. Helaas heeft het koude weer de overhand en staan de verladingen van industrierassen naar de afnemers in Noordwest-Europa vrijwel stil. Dit houdt in dat de verladingen nog meer in een korte periode zullen moeten plaatsvinden. Daarnaast is het weer op bijvoorbeeld het Iberisch schiereiland zeer instabiel met relatief veel regen. Ook deze situatie helpt de verlading van het daar verkochte pootgoed niet.
Toch gaan niet alle landen in Oost-Europa de geplande hoeveelheden afnemen. Met name een aantal voormalige GOS-landen zoals bijvoorbeeld Armenië en de
Kortom, door de weersomstandigheden in de maand maart zal het afleverseizoen later op gang komen en zal de periode waarin afgeleverd moet worden korter worden dan
Oekraïne zullen niet de geplande
we gewend zijn. Om u een idee te geven: wij
hoeveelheden gaan afnemen.
zullen hoeveelheden boven de 25.000 ton per
Op zich geen schrikbarend hoge tonnen, maar voor sommige individuele rassen een kleine teleurstelling. Ook zullen we een aantal late bestemmingen zoals
week moeten afleveren. Dit zal grote inspanningen van de hele organisatie vragen. Als iedereen optimaal meewerkt, moet dit gaan lukken. Zoals u van ons gewend bent zullen wij eind april met onze prognoseprijs komen.
Angola en Oezbekistan dit jaar van Agrico-
Inmiddels wordt er door de verkopers en
pootgoed gaan
productmanagers al volop gereisd om de
voorzien.
eerste resultaten van het door ons geleverde pootgoed te bekijken. Er wordt in veel landen overzee volop gerooid. Impressies van deze reizen kunt u vinden op het besloten deel van de Agrico-website.
De markt Tijdens de rayonbijeenkomsten van eind januari
Wieger van der Werff
hebben wij u op de hoogte gebracht van de
[email protected]
commerciële stand van zaken op dat moment. 14 maart 2013
Tevens hebben we een inventarisatie gemaakt van de landen die op dat moment nog (deels) moesten kopen. Gelukkig heeft de Russische Federatie de deadline voor de import van pootaardappelen met een maand naar achteren geschoven, zodat wij tot 1 mei kunnen exporteren. Daarmee wordt veel druk van ons expeditieapparaat gehaald en hebben onze afnemers voldoende tijd om de financiën rond te krijgen.
Een perceel Andean Sunside in aangroei op Cyprus. Een impressie van deze reis vindt u op het besloten telerportaal.
20
21
10
n e g a r v De aan...
n a v o Onn . m u Bekk
Coöperatiedeskundige en adviseur Onno van Bekkum.
1. Wie bent u en voor welk bedrijf werkt u?
4. Waarin onderscheidt zich uw bedrijf/
Mijn naam is Onno van Bekkum, ik ben
instelling?
coöperatiedeskundige en adviseur bij CO-OP
Ik heb een breed beeld over coöperaties in
Champions, mijn eigen bureau voor
Nederland en land- en tuinbouw inter-
coöperatie-ontwikkeling. Verder doceer ik
nationaal ontwikkeld. Al 18 jaar ligt mijn focus
coöperatie case studies in het executive MBA
op de coöperatie. Ik heb er zelfs mijn
van Nyenrode Business University en schrijf ik
proefschrift over geschreven. Hiervoor heb ik
5. Wat speelt er op dit moment in relatie tot
6. Waarom bent u partner van Agrico?
vervolgtraject. Een mooi hoogtepunt om met
9. Wat is uw visie op de toekomst van de
columns voor Boerderij.
veel data verzameld: een kleine 10.000
uw bedrijf? Wat is actueel?
Agrico heeft mij gevraagd om te participeren
akkerbouwers een skype-videosessie te houden
sector?
jaarverslagen. Daarnaast hou ik van
Veel coöperaties maken een overstap van
in het traject rondom het bestuursmodel. Half
over een google-doc. Ik vind de openheid
Agrico moet de internationale marktpositie
2. Hoe bent u op deze plek terecht gekomen?
overzichten maken en patronen en trends
nationaal naar internationaal. Een grote
januari heb ik een programma verzorgd tijdens
waarmee men bij Agrico bestuurlijk met elkaar
verder uitbouwen. Wie weet komt het ter
Ik heb deze plek zelf gecreëerd na 12 jaar
ontdekken. Die inzichten deel ik graag. Ik zie
uitdaging hierbij is om de ledenbetrokkenheid
de ledenraadsdag waarbij we een aantal
omgaat erg positief. Het is een club die graag
zijner tijd nog van een verdere verbroedering
coöperatie-onderzoek, onderwijs en
mezelf als een makelaar in coöperatieve
te behouden binnen deze grote en complexe
casussen van coöperaties hebben behandeld
wil verbeteren.
binnen de akkerbouwsector, nationaal en/of
advieswerk vanuit Nyenrode. Mijn groene
kennis.
organisaties. Er moet bestuurlijke capaciteit
en hebben gekeken naar het functioneren van
wortels dateren uit mijn studietijd toen ik
ontwikkeld worden om dat allemaal bij te
de ledenraad en het bestuursmodel.
7. Hoe kan deze relatie zich nog verder
er goed voor staat om hierbij een leidende
agrarische economie in Wageningen studeerde
benen. En er moeten financieringsconstructies
Vervolgens heb ik samen met een aantal
ontwikkelen?
positie in te nemen.
(1988-1993). Na mijn studie heb ik drie jaar
bedacht worden die eigendom door leden
ledenraadsleden een rapport met
Volgens mij is er de komende tijd nog veel te
onderzoek gedaan vanuit Rabobank
waarborgen.
aanbevelingen opgesteld voor het
doen in het vergroten van de bestuurlijke
Als consument zie ik nog kansen liggen in het
kwaliteit. Verbinding tussen de ledenraad en
versterken van de gezondheidsaspecten van de
de leden enerzijds en de onderneming/raad
aardappel. Meer rekening houden met deze
3. Wat is uw privé-situatie en wat doet u in
van beheer anderzijds: de coöperatieve lijnen
aspecten bij het kweken van nieuwe rassen.
uw vrije tijd?
steeds korter maken.
Ik verwacht dat hier in de toekomst steeds
Nederland.
internationaal. Persoonlijk denk ik dat Agrico
Ik ben getrouwd en samen hebben we twee
meer behoefte aan is.
dochters van 10 en 11 jaar. Ook hebben we
8. Welke boodschap heeft u voor onze telers?
twee verzorgpony’s en ik ga dagelijks
Realiseer je dat je met Agrico goud in handen
10. Hoe eet u uw aardappelen het liefst?
hardlopen met de hond. Ik geloof sterk in de
hebt. Er is geen tweede Agrico, in Nederland
Als stamppot met raapsteeltjes en kaas.
goedheid van de mens, in wereldburgerschap
niet en in het buitenland ook niet. En als je
en samenwerking. Mijn belangstelling voor
vindt dat het beter kan: steek je nek uit en laat
Linda de Jong
de coöperatie komt wat dit betreft van
van je horen! Vooral aan de vrouwen: laat je
[email protected]
binnenuit. Het is een beetje een uit de hand
zien!
gelopen hobby. Ook door een kantoor aan huis zijn privé en zakelijk bij mij niet zo erg gescheiden. Je kunt het een beetje vergelijken met een boerenbedrijf.
22
23
g n i m e n r e d n o r hte
Doc
. K U o c i r Ag
Geschiedenis
In de zeventiger jaren zette Agrico een agentschap op om het uitgebreide assortiment aan aardappelen op de Britse markt te vertegenwoordigen. De Agrico-rassen vonden gretig aftrek. Om de toenemende import van
Een gedeelte van het Agrico UK team samen met
Nederlands pootgoed te vergemakkelijken werd
exportmanager Jeffrey Dijk (3e van links).
in 1980 Agrico UK opgericht. In 1998 neemt Agrico de pootaardappelteelt en commerciële activiteiten van het Engelse bedrijf Nickerson over.
Tevens zien we de gestage groei in het ras
gigantische hoeveelheden neerslag voor haar
Agrico is als één van de weinige aardappel-
Fontane. Recente successen zijn Athlete in
kiezen gekregen. Er moesten zelfs rooimachines
bedrijven van het vaste land er in geslaagd
Marks & Spencer, Rudolph in ASDA, Manitou in
uit Nederland aan te pas komen om de
monopolierassen succesvol te introduceren.
Morrisons, Gourmandine via Albert Bartlett en
aardappeloogst binnen te halen. Oogst 2013 is
Voorbeelden hiervan zijn Estima, Markies, Agria,
Flair via Greenvale.
de slechtste sinds 1976 wat heeft geresulteerd in
Première. Markies is na Maris Piper (16% van het areaal) het grootste ras in de UK.
Een vast onderdeel van het Agrico Magazine Potato is ‘Land uitgelicht’. Zo ook in deze editie. Daarnaast introduceren wij in dit nummer een nieuw item: ‘Dochteronderneming’. In negen landen hebben wij dochterondernemingen gevestigd. De komende magazines belichten wij deze ondernemingen. Deze editie starten we
Het kantoor in Angus, Schotland.
een tekort aan aardappelen. Voor Agrico UK Enige met pool
een voordeel dat zij het tekort in eigen
Agrico UK is in Schotland het enige handelshuis
productie kunnen aanvullen met pootgoed van
Klaar voor de toekomst
met een poolsysteem. Telers werkten altijd met
de Nederlandse moederorganisatie. Onze
Rassen, daar draait het ook in de UK om.
een systeem van vaste prijzen. Toch begint de
exportcijfers naar de UK laten dan ook een
Traditioneel telen telers uit het Verenigd
Schotse teler voordelen te zien in het pool-
mooie plus zien op een hoog prijsniveau. Het
Koninkrijk naast vrije rassen voor meerdere
systeem, al is het voor de collega’s in de UK hard
extreme weer de afgelopen jaren heeft tot
handelshuizen. Als bedrijf moet je dus zorgen
werken om een goede prijs uit te betalen. In
gevolg dat veel land, wat altijd beschikbaar was
voor goede rassen, toegevoegde waarde bieden
Engeland lukt het introduceren van het
voor verhuur niet meer ingezet wordt voor
en een duidelijk eigen identiteit hebben. Agrico
poolsysteem niet. Daar hechten de telers grote
aardappelteelt. Verhuurders krijgen hun
UK heeft de ambitie om de grootste te zijn.
waarde aan de traditie alles op contract te telen.
percelen dramatisch slecht terug en zijn nog
Door het huidige rassenpakket hebben ze
lang bezig de schade te herstellen. Dit is een
vertrouwen in de toekomst. Nieuwe veel-
Moeilijk jaar
bedreiging voor de groeidoelstellig van Agrico
belovende rassen zijn Champion en Carolus.
Telers in de UK hebben al drie jaar veel last van
UK.
waterschade. Dit jaar was echter de overtreffende trap. Zoals u allen weet heeft de UK
Agrico 40 jaar! In Agrico UK zijn ze trots op het 40-jarig bestaan van Agrico. Russ Kelsey en Mark Outhred die wij
met Agrico UK.
interviewden voor dit artikel, werkten beiden eerst voor een andere werkgever. Met name Russ, die uit de akkerbouwwereld komt, zag
Het bedrijf
Agrico als een dynamisch en toegankelijk bedrijf
Gezien de grootte van het Verenigd Koninkrijk,
David MacKay en Steven Muir bekleden de
met goede rassen. Nu hij er eenmaal werkt
heeft Agrico UK twee kantoren. Het
buitendienst. Ook heeft Agrico UK een
ervaart hij dat ook zo. Er is een goed netwerk
hoofdkantoor staat in Angus, Schotland en er
technisch specialist in pootaardappelen,
binnen Agrico met een hoop kennis. Je kan en
staat een extra kantoor in Lincoln, Engeland.
Gavin Towers. De marketingmanager en
mag van elkaar leren. Dat is in zijn ogen ook het
Beide vestigingen liggen centraal in de
rasambassadeur is Mark Oughtred. Om alles in
voordeel van een grote organisatie. Ook Mark is
belangrijkste aardappelgebieden. Op de
goede banen te leiden zijn er vijf mensen
te spreken over de kennisoverdracht. Als
hoofdlocatie heeft Agrico UK de mogelijkheid
werkzaam op de administratie, Marlyn Connal,
rasambassadeur vindt hij dat wij na 40 jaar een
om aardappelen op te slaan. Dit is voor telers
Jill Fotheringham, Isabella Murray, Debbie
goed rassenpakket hebben dat klaar is voor de
die zelf hun gewas niet kunnen bewaren. Iets
Graham en Lynne Carr. In de bewaarloods
toekomst. Beide heren feliciteren u, als lid van
wat nog steeds voorkomt in de UK. Bij Agrico
werken Gus en Sandy. De verkoop van
de Coöperatie. 40 jaar Agrico geeft in hun
UK werken 16 mensen. Archie Gibson is de
Nederlands pootgoed wordt gecoördineerd
ogen aan dat het een goed bedrijf is. Een solide
directeur, er zijn twee verkopers Russ Kelsey en
door exportmanager Jeffrey Dijk.
basis.
John Murdie. Graeme Currie, Adam Young, Mark Dieleman 24
[email protected]
25
t h c i l e g t i u Land
. n e t t a t a p n e ë i g l Be
Tafelaardappelen Als het gaat om tafelteelt is de Belgische markt nog vrij traditioneel met onder andere Charlotte en Nicola in het vastkokende segment en Marabel en Melody als kruimige segment. De teelt van mooie tafelaardappelen vindt voor een groot deel plaats in Frankrijk. Mede om deze reden wordt de Belgische tafelmarkt bediend met Agrico-rassen door Desmazières. Een hele uitdaging, want de consumptie van tafelaardappelen neemt ook in België gestaag af. Toch begint deze aanpak inmiddels wel degelijk zijn vruchten af te werpen. Nieuwe rassen van Agrico, waaronder Gourmandine,
Marktleider
Artemis, Tresor en Excellency hebben hun plek
België is marktleider in de export van diepgevroren aardappelproducten. Vergelijkingen
gevonden in de Belgische tafelmarkt. In het
met Nederland zijn al door velen gemaakt. Wij beperken ons in deze uitgelicht tot België.
biologische segment is België momenteel nog
De afgelopen jaren zijn er in België grote stappen gezet.
een zeer kleine afnemer. Agrico is hard op weg om ook in dit segment nieuwe rassen te introduceren. Er zitten zeker een aantal zeer
Het areaal is enorm gegroeid.
interessante rassen aan te komen. Onder Hectares 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 België
andere Carolus ziet er veelbelovend uit.
64.500 65.500 61.500 71.000 78.500 79.500 73.500 Eric Vos
[email protected]
Mede door deze toename en door de overstap naar hoger opbrengende rassen is ook de productie toegenomen. Nieuwe tafelaardappelrassen zoals Gourmandine, Artemis,
Productie 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2013 België
2.500.000 3.100.000 2.875.000 3.250.000 3.600.000 4.300.000 3.350.000
Tresor em Excellency hebben hun plek gevonden in de Belgische tafelmarkt.
Welke rol speelt Agrico? Agrico is al vele decennia actief in België. Wat is van belang voor telers, verwerker en
aardappel-verwerkende industrie heeft alle
Uiteraard in eerste instantie met onder andere
klant als het over fritesaardappelen gaat?
ingrediënten om verder te groeien. Zo kan de
Bintje. In 1977 verkocht Agrico circa 4.000 ton
De Belgische telers kijken naar opbrengst per
wensen van de klanten niet vergeten: zij willen
buiten Europa. Slechts 6% van de totale
opbrengst per hectare nog omhoog door gebruik
pootgoed, waarvan 600 ton monopolierassen
hectare in tonnen en uiteraard in prijs.
vaak lange frites met een mooie kleur, een
Belgische productie blijft in België. Al het overige
van hoogopbrengende rassen. Ook liggen de
en 3.000 ton Bintje. Agrico werkte destijds
Aardappelen zijn voor hun gemakkelijk te
goede smaak, lekker krokant en dat uiteraard
wordt geëxporteerd. De sterke toename van de
aardappelen relatief dicht bij de fabrieken en is
samen met verdelers van pootgoed zoals Binst,
verbouwen en te bewaren. Daarnaast bekijken
voor een redelijke prijs. Verder wordt
export zit vooral in de zogenaamde derde
het transport daardoor relatief goedkoop. Er zijn
Owel Ghijs, Servagri en Decancq. Nu, vele jaren
ze kritisch of er voldoende pootgoed
gezondheid steeds belangrijker, dus low-fat
landen. Door economische groei in deze landen,
nog voldoende mogelijkheden om de
later, werkt Agrico rechtstreeks met de grote
beschikbaar is en welke prijs hiervoor wordt
voedsel.
o.a. Azië, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika, stijgt de
productiecapaciteit uit te breiden. Daarnaast ligt
verwerkende industrieën, waarbij Servagri en
vraag naar diepvriesfrites. De Belgische
Antwerpen vlakbij, de op een na grootste
Decancq een dienstverlenende rol spelen en de
zeehaven (containervervoer) van Europa.
vrije markt bedienen. Het marktaandeel van
gevraagd. Aan het begin van het seizoen bepalen ze of ze op contract gaan telen of voor
De groei van het aardappelareaal in België kan
de vrije markt. Ook kijken ze naar andere
alleen gerealiseerd worden als de verwerkings
Agrico is flink gestegen en de verhouding vrije
afzetmogelijkheden. Zijn er eventueel betere
capaciteit meegroeit. De verwerkende industrie
rassen ten opzichte van monopolierassen is
alternatieven in andere gewassen? Verwerkers
in België bestaat voor een groot deel uit
eerder andersom. Rassen zoals de midden
hebben belang bij voldoende beschikbaarheid
familiebedrijven. Bedrijven zijn ‘lean and mean’,
vroege Sinora en de Fontane voor de hoofd
voor reële prijzen. Daarnaast willen zij weten of
ofwel zonder overbodige poespas. Ze zijn
oogst zijn nu een aantal van onze parade-
het product relatief dicht bij de fabriek ligt, wat
efficiënt en effectief. De fabrieken beheersen en
paardjes. Uiteraard is Bintje nog steeds
de kwaliteit van de grondstof is en of de
beheren de hele keten, van de productie van
belangrijk in België. Ook is er veel vraag naar
mogelijkheid bestaat om een ras te verwerken
grondstof tot aan het verwerkte eindproduct.
rassen met AM-resistenties en fastfoodkwaliteit.
tot niet alleen frites maar ook specialiteiten en
Deze bedrijven zijn zeer sterk in de productie van
Agrico zal samen met Agrico Research en de
vlokken. Uiteraard moeten we in deze ook de
diepvriesfrites en hebben zich gericht op afzet
relaties in België verder bouwen aan de groei
Er is in België veel vraag naar rassen met AMresistenties in combinatie met hogo fastfoodkwaliteit
en ontwikkeling van deze schitterende branche. 26
27
g e w r e d On met...
. k n o r P Jan 40 jaar Agrico, 40 jaar Jan Pronk. Als er iemand in deze editie van het Agrico magazine Potato thuis hoort, dan is het Jan Pronk wel. Jan Pronk is verreweg degene die het langst bij Agrico werkt. Reeds voordat Agrico officieel werd opgericht, werkte Jan er al. Vandaar dat we deze editie ‘Onderweg met…’ wijden aan lid van verdienste Jan Pronk.
Maandag Iedere maandagochtend start ik om 9.00 uur
gevraagd. Er komt toch een kiemetje op zijn
’s Middags is er buitendienstvergadering. We
met het commercieel werkoverleg van de
partij. Ik besluit er even snel langs te gaan,
delen marktinformatie en discussiëren over
afdeling tafel- en biologische aardappelen. Een
voordat ik richting Groningen rijd.
diverse zaken die spelen. Op de terugweg naar
zeer waardevol overleg, dat onmisbaar is om
Lid van verdienste en buitendienstmedewerker Jan Pronk.
huis bel ik nog een aantal telers die mijn
goed te functioneren als afdeling. Tijdens het
De rest van de middag bezoek ik een aantal
voicemail hadden ingesproken. Vaak gaat het
overleg bespreken we de kwaliteiten, welke
telers in Groningen en ga ik nog met een
over een verlading, de kwaliteit van
partijen echt weg moeten, de vraag vanuit de
monster aardappelen langs bij Landjuweel in
aardappelen of een andere teelttechnische
Iedere woensdag zit ik namelijk om half 1 in de
tafeltelers. Ik neem van een partij nog een
Laurens de Winter als afvaardiging vanuit het
markt en eventuele knelpunten. Zo voeden we
Oosternieland. Op mijn weg terug naar Noord-
vraag.
Wieringermeer voor de aardappelnotering.
monster mee, aangezien ik morgenochtend
jongerencollege, Marien Poppe uit de
elkaar met alle benodigde informatie voor de
Holland schiet ik nog even aan bij een teler in
Aangezien ik niet ver bij het café vandaan
naar Emmeloord ga voor het overleg van de
Noordoostpolder en Ted Vaalburg uit Noord-
komende week.
Friesland. Samen bekijken we de partijen en
Woensdag
woon, eet ik op woensdag altijd een broodje
werkgroep 40 jaar Agrico.
Holland. We bespreken de mogelijkheden van
hebben we het over de arealen voor volgend
Vandaag alweer vroeg op. Eerst ga ik langs een
thuis bij mijn vrouw Annet. Als ik aankom voor
jaar.
nieuwe potentiële teler. Hij heeft naar Agrico
de notering zie ik dat de twee telers en
Donderdag
programma en over welke sprekers we voor die
gebeld met de vraag of hij ook tafel-
verpakker Loogman al zitten te wachten. We
Vandaag begint mijn dag wederom op kantoor.
dag willen uitnodigen. Het belooft een mooie,
Als het overleg klaar is, loop ik nog even een rondje door het kantoor. Ik moet nog even een
twee locaties. Ook hebben we het over het
aantal mensen spreken. Ik loop onder andere
Dinsdag
aardappelen voor Agrico kon telen. Na een leuk
drinken een kopje koffie en komen samen tot
Al om 8.00 uur overlegt de werkgroep 40-jaar
waardevolle dag te worden. Daar heb ik alle
langs Linda de Jong, onze coöperatie- en
’s Ochtends zit ik alweer vroeg in de auto. Ik
gesprek hebben we afspraken gemaakt over
een notering. Dit is een echte telersnotering. De
Agrico. Iedere twee weken zitten we bij elkaar
vertrouwen in. Hopelijk mogen wij ook u daar
communicatieadviseur. Zij zit tevens in de
besluit een tweetal telers in Zuid-Holland te
mogelijk areaal en de wensen voor de
notering wordt hier bepaald aan de hand van
om de voortgang voor de teler- en personeels-
verwelkomen.
werkgroep 40 jaar Agrico waar ik voorzitter van
bezoeken. Beide telers hebben een mooie partij
toekomst. Altijd leuk om mensen enthousiast te
de prijzen die telers hebben gekregen voor hun
dag op 11 juni te bespreken. In de werkgroep
ben. Samen bereiden we kort de vergadering
Milva in de schuur. Ik bezoek ze, omdat een
mogen maken voor Agrico te gaan telen. Ik heb
product. De afzetnotering van Rotterdam is
zitten vanuit Agrico Peter Dijk vanuit het
Als het overleg klaar is loop ik naar de afdeling
met de werkgroep van aanstaande donderdag
afnemer interesse heeft in deze partij. Met een
een concreet voorstel bij hem neergelegd. Hij
voor onze verkoper Pieter Zee. Dat is de
managementteam, Linda de Jong als
tafelaardappelen. Daar overleggen we kort de
voor. Als ik naar mijn auto loop, zie ik op mijn
monster van de aardappelen in mijn koffer rijd
gaat erover nadenken. Gauw bezoek ik nog
notering van de handel.
coöperatie- en communicatieadviseur, Thea de
verladingen voor donderdag en vrijdag. Ook tip
telefoon dat ik al weer een paar oproepen heb
ik naar het kwaliteitslaboratorium in Dronten
even een teler om te praten over het areaal
Ruiter als secretaresse en ik als voorzitter.
ik de logistieke mannen over een partij die
gemist. Onderweg luister ik mijn voicemail af.
om daar het onderwatergewicht te laten
oogst 2013 voordat ik naar huis rijd om een
Omdat ik toch in de Wieringermeer ben,
Daarnaast nemen er vier telers deel aan de
eigenlijk weg moet. Als we die nog een paar
Toevallig heeft een teler in de buurt om advies
meten.
hapje te eten.
bezoek ik vanmiddag nog een aantal
werkgroep. Nico Wiertsema uit Groningen,
weken laten liggen, komt er een kiem op.
28
29
Omdat ik nog op tijd ben, besluit ik om vanmiddag een bezoek te brengen aan teler Van Nieuwenhuijzen, een teler in NieuweTonge, Zeeland. Een teler die een behoorlijk eind weg woont dus. Deze teler teelt 6 vroege rassen voor ons. Hij is erg belangrijk voor Leo
“Hoe meer je van jezelf geeft, hoe meer je terugkrijgt”
de Kock en Landjuweel. Vandaar dat ik in het
In dienst...
In dienst...
Douwe Werkman.
Thea de Ruiter.
Ik ben Thea de Ruiter. In 1988 kwam ik ter
Mijn naam is Douwe Werkman, 32 jaar en
wereld in Emmeloord, waar ik nu nog
afkomstig uit Uithuizermeeden, Groningen.
groeiseizoen iedere week bij hem langs ga om
tafelaardappelen. ’s Maandags zit je bovenin
met mijn laatste fase binnen Agrico bezig: het
steeds woon. Daar zal dit jaar echter
samen te proefrooien. Nu zal hij zich gereed
Groningen en donderdag onderin Zeeland.
afbouwen en overdragen. Over twee jaar ga
verandering in komen, aangezien ik met
Na mijn studie aan de CAH Dronten ben ik
maken om de eerste aardappelen te gaan
Heel gevarieerd. Vandaag bezoek ik een
ik met pensioen. Ik kan tegenwoordig zo af
mijn vriend, Arnoud, ga samenwonen in
aan het werk gegaan bij het Hilbrands-
poten. Meestal begint die daar half maart mee.
aantal telers om areaal onder te brengen. Een
en toe, mits het werk het toelaat, een week
Vollenhove.
laboratorium te Wijster. Na daar 3,5 jaar
Nadat we samen de stand van zaken hebben
leuke tijd van het jaar. In al die jaren bij
naar Portugal, het land waar mijn vrouw en ik
doorgenomen, kijken we nog even bij zijn
Agrico heb ik vele telers goed leren kennen.
naaste familie hebben wonen. Heerlijk is dat.
Met mijn havo-diploma op zak ging ik
pootgoed. Het ziet er goed uit. Aan het eind
Dat is erg waardevol. Ik heb altijd van mijn
Daarnaast is het fijn dat er een opvolger is
naar de Pabo in Zwolle. Hier stopte ik na
van de middag rijd ik weer terug naar huis.
vader geleerd dat hoe meer je van jezelf
gevonden in de persoon van Marc Kalkdijk
een jaar mee, omdat deze studie niet aan
heb ik mijn kennis en ervaring in de
Onderweg schiet ik nog even aan bij Leo de
geeft, hoe meer je ook terugkrijgt. En dat
die nu op de afdeling telerslogistiek
mijn verwachtingen voldeed. Vervolgens
akkerbouw verder uitgebreid. Begin 2013
Kock met twee monsters aardappelen. Hier
ervaar ik ook zo. We zitten met de teler om
pootaardappelen werkt. Marc deed in het
heb ik een opleiding tot directie-
kreeg ik de mogelijkheid om bij Agrico te
kom ik ook vrij regelmatig. Het is erg belangrijk
de tafel als het gaat om contracten, maar ook
zomerseizoen al wat buitendienstwerk en
secretaresse afgerond. Ik wilde mezelf
solliciteren naar de functie productmanager.
om te weten naar welke partijen ze op zoek
als het gaat om klachten of als de teler een
mag dit nu gaan uitbouwen. Het is geweldig
nog meer ontwikkelen en besloot
zijn en wat daar speelt. Zo kun je elkaar
tegenvaller heeft. Samen probeer je er altijd
om hem te mogen inwerken en zo langzaam
Nederlandse Taal & Cultuur te gaan
Sinds 1 maart 2013 ben ik bij Agrico aan de
versterken en het maximale uit de goede relatie
uit te komen.
te mogen afbouwen. Al is het ook heel
studeren in Groningen.
slag gegaan. De werkzaamheden binnen deze
gewerkt te hebben in de proefvelden en in de Secretaresse Thea de Ruiter.
gegaan bij SPNA, locatie Kollumerwaard. Hier
functie zijn tweezijdig. Ten eerste ben ik het
vreemd en soms wat confronterend.
halen.
kassen, ben ik als onderzoeker aan de slag
Na die studie was ik klaar voor een
aanspreekpunt voor de commerciële afdeling
Vrijdag
persoon kwam ik bij de Coöperatie. Zo werkte
Jan Pronk
uitdagende baan waar ik mijn liefde voor
met betrekking tot klachtenafhandeling. Ik ga
Deze week is weer voorbij gevlogen. Dat is
ik als chef van een mobiele sorteerinstallatie.
[email protected]
taal ook daadwerkelijk kon gebruiken in
klachten op locatie beoordelen en vorm
het leuke aan mijn werk als buitendienstman
Geweldige tijden waren dat. Inmiddels ben ik
de praktijk. Deze diende zich aan bij
vervolgens een oordeel of de klacht terecht is.
Agrico, waar ik vanaf juli 2012 op
Daarna werk ik de klacht af. Het tweede deel
uitzendbasis en vanaf 1 januari 2013
van de functie bestaat uit de introductie van
rechtstreeks in dienst ben gekomen als
nieuwe rassen, het signaleren van nieuwe
secretaresse algemene zaken op de
ontwikkelingen op het gebied van de
afdeling CMC (Coöperatie, Marketing,
aardappelteelt en samen met mijn collega’s
Communicatie).
nadenken hoe we hier het best op kunnen
40 jaar Agrico is voorbij gevlogen. Als jong
inspelen. Mijn functie binnen Agrico is zeer afwisselend en tegelijkertijd uitdagend.
In deze veelzijdige functie zie ik het als een
Eén van mijn verantwoordelijkheden is
uitdaging om de rassen, de introductie ervan
het beheren van het ledenbestand.
en de ontwikkelingen op het gebied van de
Daarnaast draag ik mede zorg voor de
Productmanager Douwe Werkman.
aardappelteelt verder te optimaliseren.
communicatie richting de leden. Tevens redigeer ik de teksten voor het Agrico magazine Potato, zo ook die in de editie die nu voor u ligt. In tegenstelling tot veel collega’s heb ik geen agrarische achtergrond en vooral in
Uit dienst..n. Hommes. Klaas Ja
het begin vlogen de aardappeltermen me
Na 3 jaar als productadviseur voor Agrico te
om de oren zonder dat ik er veel van
hebben gewerkt heeft Klaas Jan Hommes op
begreep. Gelukkig is er altijd wel iemand
1 januari besloten zijn dienstverband te
bereid het een en ander uit te leggen.
beëindigen. Klaas Jan heeft een nieuwe uitdaging gevonden bij zijn oude werkgever
Overleg met de werkgroep 40 jaar Agrico.
Bij Agrico is niet één dag hetzelfde en dat
Rabobank. In de regio Alblasserwaard Noord
maakt het voor mij een plezierig bedrijf
en Oost wordt hij accountmanager agrarisch.
om bij te werken.
Agrico wil Klaas Jan hartelijk danken voor zijn inzet gedurende de afgelopen 3 jaar en
Klaas Jan Hommes tijdens zijn afscheidsreceptie.
wensen hem al het goed voor de toekomst.
30
31
s u t Sta
. n e l l e Tafe aardapp Hoe de markt zich de komende weken zal ontwikkelen is moeilijk te zeggen. Dit zal onder andere afhangen van het pootmoment van de vroege aardappelen in Nederland. Als Agrico
Wat is er onvoorspelbaarder dan een aardappelmarkt? In de decembervergaderingen werd er door diverse sheets
andere Engeland en Oost-Europa. In de vorige Potato, die begin januari uitkwam, werd geschreven over de rustige markt rond de feestdagen. Tevens werd er aangegeven dat eind januari duidelijk zou worden hoe de markt er werkelijk uit zou zien.
Als Agrico hebben wij de afgelopen
De geschetste dip van half december is, tot op
markt ontwikkelde zich anders dan iedereen
heden, niet verdwenen. De termijnmarkt
verwachtte. De verwachte volumes naar Rusland
beweegt zich tussen € 20,- en € 22,- en is zelfs
lijken niet door te gaan. Waarschijnlijk worden de
onder de € 20,- geweest. Ook de effectieve
grenzen zelfs gesloten voor Europese aardappelen.
32
hebben wij de afgelopen twaalf jaar altijd voor
De grote tekorten in Oost-Europa worden
15 maart de eerste vroege aardappelen gepoot.
opgelost door Duitsland (als buurland). Andere
Dit jaar niet. Een tweede factor die een rol
landen, zoals Roemenië, worden geleverd
speelt zijn de aardappelen die vanuit Israël en
vanuit Polen. Oekraïne en Polen zijn de grote
Egypte naar Engeland gaan. Mocht dit volume
bezitters van aardappelen. Engeland is minder
zo groot zijn als nu wordt verwacht, dan zou er
actief op de markt dan voor de kerst. Veel van
een tekortsituatie kunnen ontstaan.
de toen gekochte aardappelen zijn in opslag
duidelijk gemaakt hoe groot de tekorten waren in onder
De markt
De verwachting is dat dit in mei gaat gebeuren.
twaalf jaar altijd voor 15 maart de eerste vroege aardappelen gepoot.
gegaan met de verwachting dat de prijzen nog
Programma’s volgens planning
hoger zouden worden. Nu dat niet gebeurt,
Binnen Agrico lopen de diverse programma’s
worden deze aardappelen verwerkt. Engeland
volgens planning. Ook hier speelt kwaliteit een
koopt veel nieuwe tafelaardappelen uit Cyprus,
belangrijke rol. Met de meeste rassen zullen wij
Israël en Egypte.
tot begin juni doorgaan.
De Nederlandse tafelaardappelmarkt kon voor
De afgelopen maanden hebben wij nagedacht
december niet het prijsniveau halen van de
over een opvolger voor Jan Pronk. Deze
fritesaardappelen. Door het hoge prijsniveau
procedure is ondertussen afgerond. Per 1 mei is
waren de exportmogelijkheden beperkt. Dit
Marc Kalkdijk benoemd als buitendienstman.
remde het mogelijk doorstijgen van prijzen. Na
Gezien de pensioendatum van Jan Pronk, over
januari konden de prijzen redelijk worden
ongeveer anderhalf jaar, is er voldoende tijd om
vastgehouden. De beperkende factor is de
Marc in te werken. Tijdens de uitbetalings-
kwaliteit. Door de snelle ontwikkeling van
vergadering zal Marc zichzelf voorstellen.
zilverschurft moet van veel partijen gedwongen afscheid worden genomen. Dit heeft geen
Peter Dijk
positief effect op de huidige markt.
[email protected]
Dit jaar niet.
33
. t c e l e s o i B s u t a St
Ook dit jaar had Agrico een stand op de Biovak
Pootaardappelen.
in Zwolle. Een beurs die ieder jaar profes-
De vraag naar biologische pootaard-
sioneler wordt. Niet direct een beurs voor
appelen was de afgelopen tijd prima.
afnemers, maar meer een ontmoetingsplaats
Vooral in Frankrijk, België en Nederland
voor telers. Veel bezoekers bezochten de stand
zijn behoorlijke volumes verkocht voor
van Agrico, waar dit jaar een eigen foodprint
prima prijzen. Ook in Duitsland, Italië en
kon worden achtergelaten. Dit werd gedaan op
Slovenië zijn biologische poters verkocht.
Consumptieaardappelen
een groot doek waar, door middel van laarzen en verf, de print werd achtergelaten. Onder-
De kwaliteit van Santé en Agata was
tussen hangt dit doek in het hoofdkantoor in
direct aan het begin van het seizoen
Emmeloord.
helaas niet voldoende door aantasting van phytophthora en later in het seizoen
Op woensdagavond werd een nieuwe variant
kwamen er nog diverse rhizoctonia-
van de aardappeleters geveild. Dit schilderij
problemen. Ook wisselingen in de
werd geschilderd tijdens de biologische
voorraden gedurende het seizoen
promotiedag van aardappelen in Amersfoort.
zorgden voor een behoorlijke commer-
De opbrengst hiervan gaat naar het Pieperpad.
ciële, maar ook logistieke uitdaging.
Ondanks een “stille” sponsor in ons midden Op de stand van Agrico tijdens de BioVak 2013 konden mensen
werd Agrico niet de nieuwe eigenaar van dit unieke schilderij.
Areaal
hun 'foodprint' achterlaten. Esther de Lange, Europarlementariër,
Het pootgoedareaal is weer zonder al te
plaatst op de foto haar voetafdruk.
veel problemen ondergebracht bij onze
De markt
eerder dan verwacht. Ook voor Agrico houdt
elkaar aandacht aan blijven geven. Zilverschurft
leden. Nu nog wachten op mooi weer
De markt voor biologische aardappelen was de
dit in dat er wekelijks gerekend moet worden
is de belangrijkste reden waarom er
zodat we het pootgoed toch nog redelijk
afgelopen maanden stabiel. In Nederland
aan de volumes. Proberen om precies uit te
aardappelen worden geïmporteerd.
op tijd kunnen planten.
liepen de programma’s zoals verwacht. Wel
komen is ieder jaar weer de grote uitdaging.
werden er meer promotieacties gehouden.
Juist de laatste volumes bepalen hoeveel wij
De bakkwaliteit van onze chipsaardappelen laat
Areaalplanning
Duitsland bleef aardappelen kopen, maar op
verkopen als biologisch en dat is direct van
behoorlijk te wensen over. Na de eerste
De areaalplanning voor het komende seizoen is
geplande areaal komt niet in gevaar.
een duidelijk ander prijsniveau dan Nederland.
invloed op de uitbetalingsprijs.
winterperiode is het bakcijfer ver weggezakt.
nagenoeg rond. Later dan andere jaren. De
De komende weken zal het een keer voorjaar
Door vracht voor vracht langzaam te laten
belangrijkste reden hiervoor is dat er veel
worden. Het poten van de aardappelen voor oogst 2013 kan dan beginnen!
Op dit moment is de markt onrustig. Er is veel
Eric Vos
aanbod van vrije telers en de eerste afnemers
De kwaliteit
kiemen lijkt het erop dat er een redelijk
minder pootgoed beschikbaar is van het ras
gaan nadenken over het importeren van
Kwalitatief gaat het, tot op heden, redelijk
eindproduct kan worden gebakken. Dankzij de
Biogold. Hierdoor moest er de afgelopen
aardappelen uit Israël en Egypte. Dit laatste
goed. De uiterlijke kwaliteit wordt langzamer-
goede relatie met onze afnemer is dit te
weken veel opnieuw worden ingedeeld. Niet
Peter Dijk
speelt vooral in Duitsland. Deze omslag van
hand minder door zilverschurft. Een jaarlijks
realiseren en kunnen wij aan onze
iedere teler zal precies krijgen wat in eerste
[email protected]
oude naar nieuwe oogst is minstens vier weken
terugkerend probleem. Hier moeten wij met
verplichtingen voldoen.
instantie werd gewenst, maar het totaal
34
[email protected]
35
Agrico Postbus 70, 8300 AB Emmeloord 10W355
Duit 15, 8305 BB Emmeloord T +31 (0)527 639911 / E
[email protected] I www.agrico.nl
Say potato, say
