2014 Coöperatie Agrico U.A

2013 / 20.A14 .

Coöperatie Agrico U

Thema Agrico wil graag uitdragen dat zij voor haar relaties de juiste keuze is. Sinds 2012 voeren wij de slogan ’Say choice, say Agrico’. Iedereen maakt elk moment van de dag keuzes. Een keuze is het resultaat van een proces, waarbij een afweging wordt gemaakt tussen verschillende keuzemogelijkheden. Soms na een uitgebreide analyse, soms in een splitsecond. Ratio en gevoel spelen daarbij een belangrijke rol. Ook de organisatie Agrico maakt keuzes. Dat doen we onder andere in onze strategie, bij de ontwikkeling van nieuwe rassen en in de dagelijkse operatie. Agrico biedt ook keuzemogelijkheden. Wij bieden onze relaties keuze met ons brede assortiment van rassen, met onze vestigingen in het buitenland, de verschillende condities van levering en in de verscheidenheid van persoonlijk contact. Dit jaarverslag is geïllustreerd aan de hand van het begrip ‘keuze’. Wij hopen dat het verslag u inzicht geeft in de keuzes die Agrico maakt en laat zien waarom u voor Agrico zou moeten (blijven) kiezen. Wij wensen u veel leesplezier.

Vanuit de organisatie

Structuurschema

4 6 7 8

Verslag raad van commissarissen

9

ns

Profiel

eve

nin

g

sin

geg

Ove

rige

rre

ke

er

he

Jaa

be

Be

st

ur

ing

en

Ve

Voorwoord

g

satie i n a g de or en t i s u s n i a r V ie sa s t i c m re i om c d an g v a sl aad r r e g V rsla

Kerngetallen

Verslag directie 13 15 21 24

Research Pootaardappelen Tafelaardappelen Interne organisatie

Besturing en beheersing 28 29 31 35

Coöperatiezaken Corporate governance

Personalia Risicoprofiel

Jaarrekening Inhoudsopgave

37

Overige gegevens 60 61

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Voorstel bestemming exploitatie saldo

Jaarverslag 2013/2014

3

e

anisati g r o e d t i Vanu

Voorwoord

Agrico on the move! Het boekjaar 2013/2014 stond voor de organisatie vooral in het teken van het nieuwe bestuursmodel. Een lange weg die tijdens de algemene vergadering in december 2012 is begonnen en is afgesloten op 24 juni 2014 met het goedkeuren van de nieuwe statuten door de ledenraad van Coöperatie Agrico U.A. Een traject dat heeft uitgewezen dat de betrokkenheid van onze leden bij de coöperatie nog steeds groot is. Een voorbeeld voor coöperatief Nederland.

Het boekjaar zal ook de geschiedenis ingaan als een jaar waar veel op het wereldtoneel gebeurde. De revolutie in Oekraïne, gevolgd door ingrijpen van Rusland in de soevereiniteit van Oekraïne. Het neerhalen van passagiersvliegtuig MH17, waarbij je je weer realiseert hoeveel wij reizen en de risico’s die daarbij gelopen worden. De boycot over en weer van Rusland zorgt voor een zeer negatieve stemming op de AGF-markt in Europa. Rusland wordt zeker in jaren van overschot gezien als een grote afnemer van consumptieaardappelen, maar dat is voorlopig niet te verwachten. Het ebola-virus in West-Afrika dat zich veel verder kan verspreiden. De burgeroorlog in Syrië die volledig uit de hand is gelopen, mede door niet ingrijpen van de rest van de wereld. En de onrust in Irak en Libië. Allemaal gebieden waar wij veel pootgoed willen verkopen. Dit betekent dan ook dat wij ons ieder seizoen moeten aanpassen aan de omstandigheden. In de bovengenoemde landen zal de uitdaging wel erg groot worden om pootgoed te kunnen afzetten. De financiële crisis is in rustiger vaarwater gekomen. Hierdoor lijken acute faillissementen van landen en banken wat op de achtergrond te raken. Ons stringentere beleid van de afgelopen jaren in het eisen van betalingszekerheid werpt zijn vruchten af. Het afgelopen boekjaar hebben wij niet of nauwelijks voorzieningen hoeven treffen. Afspraken over afbetalingen van openstaande vorderingen uit eerdere jaren zijn nagekomen.

Boekjaar 2013/2014 was een goed aardappeljaar. De verwachtingen waren heel hoog aan het begin van het seizoen, maar het seizoen liep slecht af met zeer lage prijzen voor consumptieaardappelen. Toch hebben wij mooie prijzen uitbetaald voor alle productgroepen. De kilogramopbrengsten per hectare waren goed, waardoor de financiële opbrengst per hectare ook goed tot zeer goed was. De financiële positie van de onderneming kon opnieuw worden versterkt. Het resultaat na belastingen bedroeg 2,8 miljoen euro. Tijdens de algemene vergadering van december 2013 is de heer C.A.A.M. Gommeren gekozen als lid van de raad van beheer. Mevrouw M. Barendregt trad af na 12 jaar zitting te hebben gehad in de toezichthoudende organen. Het 40-jarig jubileum is afgesloten in november 2013 tijdens de rassenshow. Nederland stond als thema centraal, mede in verband met Potato Europe dat in Nederland gehouden werd. Op de zaterdag na de rassenshow hebben we een open dag gehouden om ons te presenteren aan belangstellenden.


4

e


Meer dan 1.000 personen, bestaande uit inwoners van de Noordoostpolder en omgeving en familie en kennissen van medewerkers, bezochten deze prachtige dag.

voedseltekorten in de wereld lijken door de goede opbrengsten wereldwijd opeens weer verder weg.

Dit boekjaar is hard gewerkt aan een herijking van de strategie zoals we die in 2012 vastgesteld hadden. In het najaar van 2014 zal dit gepresenteerd worden aan de raad van commissarissen en de ledenraad. De discussie over de toekomst van de NAK heeft ons veel hoofdbrekens gekost. In het regeerakkoord was afgesproken dat er gekeken zou worden naar het functioneren van de ZBO’s (zelfstandige bestuursorganen). De laatste jaren lijkt onze overheid juist weer meer taken naar zich toe te trekken in plaats van af te stoten. De drang naar meer controle wordt ingegeven door onder andere misstanden bij de woningcorporaties en voedselschandalen. De keuring van uitgangsmateriaal wordt daar het slachtoffer van. Hetzelfde geldt voor de biologische keuringsdienst Skal. Door veel lobbywerk in Den Haag via allerlei organisaties en een actie van een groep pootgoedtelers is de boodschap bij de politiek duidelijk aangekomen. Nu nog de daden.

Toch zullen door onder andere de klimaatverandering de extremen groter worden en daarmee de volatiliteit op de grondstoffenmarkten toenemen.

De akkerbouw heeft een aantal zeer goede jaren achter de rug. Prijzen voor veel producten zijn goed geweest. Oogst 2014 lijkt een heel ander seizoen. De graanprijzen zijn in een vrije val terecht gekomen. Alle horrorverhalen over

Voor de aardappel zien wij een prima toekomst. Het areaal aardappelen groeit in Azië en Afrika veel harder dan de daling in Europa en Noord-Amerika. Aan ons de uitdaging om de zaken in die landen goed op te pakken. De aardappelmarkt is groot en erg divers en heeft vele uitdagingen. Dit wordt onderschreven door onze medewerkers in binnen- en buitenland. De betrokkenheid van onze medewerkers is groot, zowel in voor- als tegenspoed. In het afgelopen jaar overleed plotseling, op 49-jarige leeftijd, onze buitendienstmedewerker David Mackay in Schotland. Op die momenten zijn wij er voor elkaar. Afsluitend wil ik iedereen bedanken die bijgedragen heeft aan het mooie resultaat van de Agrico-groep in boekjaar 2013/2014.

Jan van Hoogen algemeen directeur


5

e


Profiel

Wie zijn wij? Agrico is een coöperatieve onderneming actief in de markt van pooten consumptieaardappelen en in de ontwikkeling van nieuwe rassen.

are Agrico: een betrouwb atief leverancier van kwalit en. hoogwaardige product

De kern van onze onderneming ligt in de afzet van product van beschermde rassen, hetzij zelf ontwikkeld, hetzij van derden in vertegenwoordiging verkregen. Hiervoor beschikken wij over een eigen kweekbedrijf en werken we nauw samen met verschillende kwekers. Wij willen met onze beschermde rassen actief zijn in de grotere productiegebieden van gecertificeerd pootgoed in landen waar kwekersrecht wordt erkend. Wij zijn wereldspeler in het marktgericht ontwikkelen van aardappelrassen en het (laten) produceren en vermarkten van hoogwaardige pooten consumptieaardappelen, zowel biologisch als gangbaar geteeld. We streven naar een maximale bijdrage in het inkomen van onze leden. Meetpunt hiervoor is de uitbetaling per 100 kg dan wel per hectare ten opzichte van de concurrentie. Randvoorwaarde hierbij is de continuïteit van de onderneming uitgedrukt in een solvabiliteitsratio van minimaal 40% op balansdatum. Wij oefenen op een doelmatige, verantwoorde en resultaatgerichte wijze het bedrijf duurzaam uit, bieden een uitdagende omgeving voor onze medewerkers en zijn voor onze afnemers een betrouwbare leverancier van kwalitatief hoogwaardige producten. Onze kernwaarden zijn: resultaatgericht, innovatief door onze maximale aandacht voor continu verbeteren, oog voor mens, veiligheid en milieu, wederzijds vertrouwen, open in woord en daad en moreel verantwoord ondernemen.


6

e


Kerngetallen 2013/2014 2012/2013 2011/2012

2013/2014 2012/2013 2011/2012

Financieel (x € 1.000)

Levering

Geconsolideerde omzet product Bruto marge Exploitatiesaldo

269.884

259.180

205.616

Areaal pootaardappelen

30.530

27.733

24.237

Geleverde hoeveelheid

2.840

2.771

567

11.927

11.733

11.320

412.208

411.420

358.145

Areaal consumptie aardappelen

Reserves

Geleverde hoeveelheid

1.556

1.548

1.349

67.947

67.845

62.614

24.982

22.000

19.606

Certificatenkapitaal

6.933

7.103

7.171

Aandeel derden

1.108

764

658

33.023

29.867

27.435

Aantallen

Totaal Groepsvermogen

Leden

Vaste activa

21.781

23.031

23.553

Balanstotaal

56.789

54.634

50.956

Solvabliteit

58,2% 54,7% 53,8%

1.430

1.476

1.487

Bedrijven

883

911

897

Medewerkers

208

199

188

Kasstroom uit operationele activiteiten

7.398

7.403

11.638

Saldo Liquide middelen

14.219

8.844

2.971

8.001

6.723

4.785

Schuld aan leden


7

e


Groepsstructuur Coöperatie Agrico U.A.

Agrico B.V. Agrico Research B.V. Agrico Holding B.V.

Leo de Kock & Zn B.V.

Agrico Italia s.r.l.

Agrico UK Ltd (Schotland 100%)

S.A. Desmazières (Frankrijk 89%) Agrico Polska Sp. z o.o. (Polen 70%)

Agrico Nordic AB (Zweden 100%)

Parkland Seed Potatoes Ltd (Canada 70%)

Perunaseppä Oy (Finland 100%) Interseme d.o.o. (Slovenië 51%)

SC Cartof Agrico SRL (Roemenië 51%)


8

Verslag commissarissen raad van

Voor teler en organisatie r a ja d e o g n e e Gedurende het boekjaar 2013/2014 heeft de raad van beheer toezicht gehouden op de gang van zaken binnen Agrico. Op 24 juni 2014 heeft de ledenraad haar goedkeuring gegeven aan een ingrijpende wijziging van de statuten van de coöperatie. Daarbij is de raad van beheer opgegaan in het bestuur van de coöperatie. Het bestuur vormt een personele unie met de raad van commissarissen van Agrico B.V.

heeft een akkerbouwbedrijf in Kruisland. Mevrouw Barendregt heeft twaalf jaar zitting gehad in het toezichthoudend orgaan van Agrico. De raad is haar zeer erkentelijk voor de belangrijke bijdrage die zij heeft geleverd aan de ontwikkeling van de coöperatie. In haar rol van vicevoorzitter is zij opgevolgd door de heer A.H. Vermeulen. De ledenraad heeft de jaarrekening besproken in aanwezigheid van de accountant en is voornemens deze in december vast te stellen. De jaarrekening is door E&Y gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. De raad van commissarissen heeft de door de directie opgestelde jaarrekening van Agrico B.V. goedgekeurd en decharge verleend aan de directie voor het gevoerde beleid. In 2013/2014 heeft de raad van commissarissen 14 maal vergaderd. In verband met de wijziging van het bestuursmodel is de raad vaker bijeen geweest dan andere jaren. Tijdens de reguliere vergaderingen werden met name de volgende onderwerpen behandeld: strategische ontwikkelingen, acquisitiemogelijkheden, begrotingen, kwartaalverslagen, risico-inventarisatie en telersbelangen. De raad heeft een werkbezoek gebracht aan Egypte. De commerciële mogelijkheden en de bijbehorende risico’s waren de laatste jaren vaak onderwerp van gesprek in de raad. Het bezoek heeft bijgedragen aan een beter begrip voor de lokale situatie, elkaars problemen en de mogelijke oplossingen. In delen van de wereld heerst veel onrust. Dit betreft ook landen waar Agrico pooten consumptieaardappelen levert. Voor directie en medewerkers betekent dit dat een groot beroep wordt gedaan op hun professionaliteit. De raad is bezorgd over de risico’s die hierdoor op allerlei gebieden ontstaan, maar heeft vertrouwen in de aanpak van de directie. Boekjaar 2013/2014 was zowel voor de teler als voor de organisatie een goed jaar. De raad wil directie en medewerkers in binnen- en buitenland complimenteren met het behaalde resultaat en hen bedanken voor hun inzet en betrokkenheid.

De raad van commissarissen bestaat uit zeven leden, waarvan er momenteel vijf komen uit de kring van leden. De samenstelling is dit boekjaar gewijzigd. In december 2013 is de heer C.A.A.M. Gommeren benoemd in de vacature die ontstond door het aftreden van mevrouw M. Barendregt. De heer Gommeren

Namens de raad van commissarissen Emmeloord, 14 november 2014 Jan Wolthuis, voorzitter


9

Verslag commissarissen raad van

Personalia Naam Beroep Nevenfuncties Eerste benoeming Termijn / Aftreden

J.J. Wolthuis Akkerbouwer Lid ledenraad Univé Groningen 2004 2016

Naam Beroep Nevenfuncties Eerste benoeming Termijn / Aftreden

P.J. van Maldegem Akkerbouwer Lid ledenraad Rabobank Noordenveld West Groningen 2011 2015*


A.N.I.M. Kemmeren Akkerbouwer 2007 2015*


G. Welling Bedrijfskundige Commissaris (vice-voorzitter) Rabobank Emmen-Coevorden 2010 2014*

Naam T. Branbergen Beroep Bedrijfsadviseur Nevenfuncties Commissaris bij bouwbedrijf M.J. de Nijs Holding B.V., Warmenhuizen, Lid stichtingsbestuur en uit dien hoofde toezichthouder bij Vastgoed Syndicering Nederland, Lid raad van toezicht bij Stichting Energy Valley Eerste benoeming 2003 Termijn / Aftreden 2015


A.H. Vermeulen Akkerbouwer 2011 2015*


C.A.A.M. Gommeren Akkerbouwer Commissionair industrieaardappelen 2013 2017* * herkiesbaar


10

rectie i d g a l s r e V

Inleiding

Elk oogstjaar is weer een verrassing In de markt van pooten consumptieaardappelen is stemming erg bepalend. Vraag en aanbod sturen in sterke mate het resultaat. Bijzonder is dat het aanbod jaarlijks tot stand komt gedurende een korte periode met een grote mate van onzekerheid over de omvang. De vraag volgt grotendeels daarna.

De productie van aardappelen fluctueert jaarlijks sterk door de weersomstandigheden tijdens het groei- en oogstseizoen. Evenals in de voorgaande jaren, was Europees gezien in oogstjaar 2013 weer sprake van bijzondere weersomstandigheden. Overvloedige regenval in Midden-Europa deed een misoogst vermoeden met als gevolg de vrees voor een groot tekort aan consumptieaardappelen. Tijdens de Weuthen Kartoffeltag in augustus 2013 waren alle specialisten het er over eens dat er onvoldoende productie was om het einde van het seizoen te halen. Door hele hoge prijzen voor consumptieaardappelen in de supermarkten liep de consumptie van aardappelen in een aantal landen en met name Duitsland en het Verenigd Koninkrijk fors terug. Daar bovenop vielen de oogstramingen steeds hoger uit met als gevolg dat, geheel tegen alle eerdere verwachtingen in, de prijs voor consumptieaardappelen in de tweede helft van het seizoen naar een diep niveau daalde. Agrico heeft in de afzet van pootaardappelen kunnen profiteren van de goede stemming aan het begin van het seizoen. Daarnaast was de markt buiten Europa zonder meer goed. Het effect in de jaarrekening was een hogere omzet in pootaardappelen (+ 7,4%), maar een lagere in consumptieaardappelen (-/- 8,4%). In zijn totaliteit steeg de omzet van de groep naar 270 miljoen euro. Na kosten en uitbetaling resteerde een bedrag van 2,84 miljoen euro. In de jaarrekening is dit bedrag als volgt verwerkt: vrijval bestemmingsreserve pool industrie-aardappelen 0,11 miljoen euro; bijschrijving rente certificatenkapitaal 0,06 miljoen euro; toevoeging aan de reserves 2,89 miljoen euro. De gemiddelde uitbetalingsprijs voor pootaardappelen over alle maten klasse A t/m S bedroeg 29,60 euro per 100 kg. Ons grootste ras in de markt van tafelaardappelen is Milva. De uitbetalingsprijs van dit ras in de maat 40/+, levering week 9 kwam uit op 17,12 euro.

Europees gezien was in oogstjaar 2013 sprake van bijzondere weersomstandigheden.

De samenstelling van de groep is dit boekjaar gewijzigd. Wij hebben het aandeel in onze deelneming in Canada uitgebreid van 49% naar 70%. Het aandeel Agricorassen in Noord Amerika stijgt jaarlijks en de vooruitzichten op verdere groei zijn goed. Nu sprake is van een meerderheidsbelang is Parkland in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen.


11

rectie i d g a l s r e V Daarnaast hebben wij een belang van 30% genomen in de Turkse onderneming AR TARIM. De Turkse overheid wil de import van pootgoed terugbrengen en de productie van lokaal geproduceerd pootgoed bevorderen. AR TARIM is al vele jaren agent/importeur van ons pootgoed en beschikt over de juiste vergunningen voor pootgoedhandel en –productie. Voor beide acquisities is in totaal 1,1 miljoen euro goodwill betaald. De goodwill zal in 5 jaar worden afgeschreven.

Vooruitzichten Zeker voor wat betreft consumptieaardappelen is boekjaar 2014/2015 slecht begonnen. De opbrengstschattingen in Europa zijn dusdanig hoog, dat in enkele gevallen het surplus bij een teler niet kan worden afgezet. Op dit moment zijn er geen lichtpuntjes die de markt kunnen doen veranderen. Vooruitkijkend naar de afzet van pootaardappelen zijn wij zeer bezorgd over de situatie in het Midden-Oosten en de mogelijke olievlekwerking in de richting van andere Islamitische landen. Deze ontwikkeling gaat ongetwijfeld een grote invloed op onze handel hebben. Voor de afzet van het pootgoed uit oogst 2014 verwachten wij onder andere reducties in de export van pootgoed naar Irak. Wanneer dit gedachtegoed in een land als Algerije vaste voet aan grond zou krijgen, brengt het de export in gevaar. Ook de politieke situatie in de Russische Federatie en omliggende landen is een lont in een kruitvat. Het zou goed zijn als deze situatie zich snel stabiliseert. De kilogramopbrengst per hectare is vrijwel overal hoog. Vooral in Europa is de vraag onzeker. Naar verwachting zullen de resultaten voor teler en organisatie in boekjaar 2014/2015 gematigd zijn. Wij zullen echter elke kans aangrijpen om afzet te realiseren.


12


Het ontwikkelen van nieuwe rassen is een prachtige activiteit. Op 9 november 2013 hield ons kweekbedrijf Agrico Research B.V. een open dag voor belangstellenden uit de omgeving. Onze medewerkers verschaften de bezoekers op geheel eigen wijze inzicht in de wereld van aardappelveredeling. De dag was een groot succes.

Research

De kunst van het (niet) weggooien

Dat aan het kweekwerk ook risico’s zijn verbonden bleek toen ons kweekbedrijf werd geconfronteerd met een mogelijke besmetting met het Potato Spindle Tuber Viriod (PSTVd). Dit virusachtig deeltje wordt in de Europese Unie beschouwd als een quarantaine pathogeen. Bedrijven die besmet verklaard worden dienen op last van de autoriteiten te worden geruimd. Na overleg met Plantum legde de NVWA de gehele aardappelveredelingssector een toetsingsregime op voor al het kweekmateriaal. Tijdens deze uitgebreide survey is bij Agrico Research geen besmetting vastgesteld. Op sector niveau worden nadere richtlijnen opgesteld om de insleep van quarantaineziektes te voorkomen. Ons kweekbedrijf brengt nieuwe rassen uitsluitend via miniknollen in het pootgoedcircuit. Bij het opzetten van de stocks voor de productie van miniknollen vindt toetsing op PSTVd plaats. De pootgoedactiviteiten zijn daardoor alleen in gevaar geweest via aangesloten private kwekers die tevens pootgoedteler zijn. Tijdens het boekjaar hebben de plannen voor vernieuwing van het kassencomplex verder vorm gekregen. Hierbij is vooral gekeken naar de benodigde capaciteit per activiteit en naar mogelijke verbeteringen ten opzichte van de huidige teelttechnieken en werkwijzen. Naar verwachting kunnen de plannen in 2015/2016 worden gerealiseerd. Op dit moment telt onze Nederlandse kwekersgroep 27 leden. Door de situatie rond PSTVd besloten twee particuliere kwekers per direct te stoppen. Daartegenover besloot een nieuwe kweker zich bij de groep aan te sluiten. Agrico Research participeert, soms samen met andere kweekbedrijven, in onderzoeksprojecten. Een deel van deze projecten is gericht op het doorgronden van specifieke eigenschappen zoals schurftresistentie en Erwinia. Andere projecten hebben de genetica als basis. Voorbeeld hiervan is het project “Genome Wide Association Study”, waarbij naar de genetica van belangrijke landbouwkundige eigenschappen wordt gezocht. Overigens blijkt uit tussenrapportages dat deze erg complex is.


13

rectie i d g a l s r e V Rassen Op de Nederlandse Rassenlijst voor Landbouwgewassen werden het afgelopen boekjaar door Agrico vijf rassen aangemeld. Eén van de bij ons aangesloten particuliere kweekbedrijven, Konst Research B.V., kweekte het grof groeiende ras Vogue dat geschikt is voor de traditionele exportmarkten in Noord-Afrika en Zuid-Europa. Van de Niederösterreichische Saatbaugenossenschaft uit Oostenrijk werd het vastkokende tafelaardappelras Laudine aangemeld dat zijn markten in Noord-West Europa zal moeten vinden. Voor de zetmeelteelt werd het ras Allstar van kweker J.L. Spijkman aangemeld. Het bezit de essentiële resistenties tegen aardappelmoeheid en wratziekte fysio’s 1 en 6 die het ras geschikt maken voor teelt in het Nederlandse en Duitse gebied voor zetmeelteelt. De laatste twee rassen zijn van ons eigen kweekbedrijf. Het ras Basin Russet bezit goede resistentie tegen G. pallida en is geschikt voor de productie van friet ten behoeve van het zogenoemde fastfoodsegment. Het ras Alicante ten slotte, is een chipsras met eveneens resistentie tegen G. pallida en een hoog drogestofgehalte.

Say choice, say...

gt Ons kweekbedrijf bren nd nieuwe rassen uitsluite via miniknollen in het pootgoedcircuit.

Betere rassenkeuze met DNA-techniek Marien Winters, manager Agrico Research "Ieder jaar maken we op Agrico Research de keuze met welke zaailingen wij doorgaan en welke wij af laten vallen. De ontwikkeling van moderne DNA-technieken stelt ons als kweker in staat deze keuzes steeds beter en meer onderbouwd te maken. Mijn verwachting is dat deze keuzes de komende jaren een aantal trendsettende duurzame rassen zullen opleveren."


14


Pootaardappelen

Pootgoedteelt blijft maatwerk Commercie Met onze beschermde rassen als stevige basis verkopen wij pootaardappelen vanuit Nederland vooral voor export en vanuit deelnemingen in het buitenland voor de lokale markten. Dit boekjaar werd een recordhoeveelheid Nederlandse pootaardappelen geëxporteerd. Alleen in 1991 lag de

De stemming in de markt van consumptieaardappelen is mede bepalend voor de afzetmogelijkheden van pootgoed. De verwachtingen van de consumptiemarkt in Europa waren aan het begin van het seizoen erg hoog, waardoor er sprake was van voldoende vraag naar pootgoed. De kern van onze onderneming ligt in de afzet van product van beschermde rassen, hetzij zelf ontwikkeld, hetzij van derden in vertegenwoordiging verkregen. Hiervoor beschikken wij over een eigen kweekbedrijf en werken we nauw samen met verschillende kwekers. Wij willen met onze beschermde rassen actief zijn in de grotere productiegebieden van gecertificeerd pootgoed in landen waar kwekersrecht wordt erkend. Wij zijn wereldspeler in het marktgericht ontwikkelen van aardappelrassen en het (laten) produceren en vermarkten van hoogwaardige pooten consumptieaardappelen, zowel biologisch als gangbaar geteeld. We streven naar een maximale bijdrage in het inkomen van onze leden. Meetpunt hiervoor is de uitbetaling per 100 kg dan wel per hectare ten opzichte van de concurrentie. Randvoorwaarde hierbij is de continuïteit van de onderneming uitgedrukt in een solvabiliteitsratio van minimaal 40% op balansdatum. Met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk namen alle Europese landen meer pootgoed van ons af. Over het algemeen werd verwacht dat er vroeg veel primeuraardappelen naar Midden-Europa geëxporteerd zouden moeten worden. Ook de verwerkende industrie richtte zich op het contracteren van vroege aardappelen uit vrees dat er een tekort zou komen in de aansluiting tussen de oude en de nieuwe oogst. De export van Nederlands pootgoed binnen Europa steeg met 8% naar 482.000 ton. Er is veel tijd en energie gestoken in de export van pootaardappelen naar Rusland. Zowel op Europees niveau door organisaties zoals Europatat als op Nederlands niveau door de NAO is er alles aan gedaan om de ontstane fytosanitaire problemen op te lossen. Uiteindelijk is het toch nog gelukt om een overeenkomst met Rusland te sluiten en hebben wij nog een beperkte hoeveelheid pootgoed aan Rusland kunnen verkopen. Een groot deel van de oorspronkelijk geplande hoeveelheid had

hoeveelheid iets hoger.


15

rectie i d g a l s r e V ondertussen een alternatieve bestemming gevonden. De situatie in Oekraïne en de sterke devaluatie van de lokale valuta maakte het onze klanten moeilijk om duur pootgoed vanuit Nederland te importeren. In Noord-Afrika viel de daling van de Nederlandse export naar Algerije op. Na het recordjaar van 2012/2013 van 115.000 ton nam, overigens geheel volgens verwachting, het land dit boekjaar 75.000 ton af. Algerije blijft naar onze mening een stabiele en groeiende markt voor de afzet van Nederlands pootgoed. Met veelbelovende rassen zoals Manitou, Rudolph en Faluka beschikken wij over een sterk pakket voor de toekomst. Egypte importeerde, na de liquiditeitsproblemen van oogst 2012, weer een voor het land normale hoeveelheid pootgoed. De export vanuit Nederland steeg met 7.000 ton. Wij introduceren hier onze nieuwe rassen Destiny, Arizona en Faluka.

850 800

Toelichting grafieken

750

Export van Nederlandse

700

pootaardappelen per jaar totaal

650

en naar werelddeel (x 1.000 ton).

600

De rode en blauwe lijn zijn

550

respectievelijk het 5- en 10- jarig

500 2004

2005

2006

2007

2008

De markt voor biologisch pootgoed kende een voorspoedige start. Voor 1 januari verliepen de verkopen erg goed. Daarna verliep het seizoen moeizaam. Een aanmerkelijk deel van de productie wordt geëxporteerd. De grootste markten hierbij zijn Frankrijk en Israël. Het percentage export steeg van 34% naar 49%. De afzet voor de binnenlandse markt blijft jaar in jaar uit stabiel.

2010

2011

2012

Europa

2013

voortschrijdend gemiddelde.

Azië

500

Opvallend was de stijging van de export naar Azië. De landen Irak, Israël, Libanon en Syrië namen duidelijk meer pootgoed af. Wij hebben de laatste jaren veel geïnvesteerd in de afzetstructuren in deze landen en deze politiek begint haar vruchten af te werpen. Naast de oudere rassen Riviera en Arnova, doen de nieuwe rassen zoals Volare en Arizona het erg goed in deze regio. Wel blijft de huidige politieke situatie daar ons grote zorgen baren. De opkomst van IS en de invloed van dit gedachtegoed lijkt een grote impact op de hele Arabische wereld te krijgen en daar zullen wij ongetwijfeld hinder van ondervinden.

2009

130 120

460

110

420

100

380

90 80

340

70

300

60 2009

2010

2011 2012 2013

2009 2010 2011 2012 2013

Afrika 240 220 200 180

g Opvallend is de stijgin ië. van de export naar Az

160 140 120 2009

2010

2011

2012

2013


16


Pootaardappelen Operations De kwaliteit van ons product is van groot belang voor het succes in de handel. Wij hebben kwaliteit dan ook hoog in het vaandel staan en werken samen met onze telers continu aan verbetering.

In dit kader heeft één van onze medewerkers in opdracht van Agrico een afstudeeropdracht uitgevoerd onder de naam prestatiemanagementsysteem voor aardappeltelers. Wij willen hier daadwerkelijk mee aan de slag. Immers, wanneer een individuele teler inzicht krijgt in zijn eigen presteren en zijn kengetallen kan vergelijken met referentiegroepen, zal deze teler bewust kiezen voor specifieke acties om zijn bedrijfsvoering en daarmee zijn prestaties te verbeteren. Onderwerpen die hierbij aandacht kunnen krijgen zijn onder andere kwaliteit, klachten, logistieke performance en duurzaamheid. Dit boekjaar is op het interactieve telerportaal Mijn Agrico voor elke teler per ras een vergelijking gemaakt van de kilogram- en de geldelijke opbrengst per hectare ten opzichte van het gemiddelde in de regio en van Agrico als geheel. In januari houden wij altijd bijeenkomsten met onze pootgoedtelers. Ook dit boekjaar werden deze bijeenkomsten zeer goed bezocht. De opkomst stijgt ieder jaar. De afgelopen keer bezocht ruim 70% van de telers de vergadering, die vanaf dit jaar productgroepvergadering gaat heten. In de bijeenkomsten geven wij inzicht in de stand van zaken van de handel en bespreken telers en medewerkers van Agrico zorgpunten en positieve zaken binnen de aardappelwereld in het algemeen en Agrico in het bijzonder.


17

rectie i d g a l s r e V Dit boekjaar is in nauwe samenspraak met de telers een nieuw systeem van bewaarvergoeding voor pootaardappelen opgezet. Het bestaande systeem was complex en lastig te controleren. De nieuwe regeling is uitsluitend nog gerelateerd aan het levermoment. Deze wijze van bewaring staat nu los van de vergoeding. Telers houden hun verantwoordelijkheid voor de bewaring. Zij krijgen vanaf 1 december een vergoeding per week voor alle aardappelen die via de pool worden afgerekend. Als Agrico hebben wij ons geconformeerd aan het hygiëneprotocol. Dat houdt in dat we geen zaken zullen doen met bedrijven c.q. transportbedrijven die zich niet aan het protocol houden. Oogstjaar 2013 is gebruikt om ervaring met het protocol op te doen en bewustwording te creëren. Gedurende oogstjaar 2014 zal de NAK controle op handhaving uitoefenen. Op deze wijze werken we gezamenlijk maximaal mee om ringrot te voorkomen en voldoen we aan de voorwaarden die de afnemers van ons eisen.

ed genoeg. o g t ie n is e d n e o ld o v Een

Say choice, say...

Nieuwe potato friend Robert Sleutel (rechts), potato friend en toekomstig Agrico-teler “Afgelopen jaar heb ik de Agrico jongerendag bezocht als potato friend van een Agrico-teler. Daarnaast heb ik me via een Agrico-traject gecertificeerd voor GlobalGAP bij AgriPlace. Deze positieve ervaringen hebben geleid tot mijn intentie om komend seizoen voor Agrico te gaan telen. Op dit moment ben ik met buitendienstmedewerker Marc Kalkdijk aan het bespreken hoe deze samenwerking vorm kan krijgen.”


18


Pootaardappelen n e g in m e n r e d n o r Dochte Onze dochterondernemingen, veelal met lokale pootgoedproductie, zijn gevestigd in Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Zweden, Finland, Polen, Slovenië en Canada. Over het algemeen waren de resultaten goed. Uitzondering waren de ondernemingen in Scandinavië. Frankrijk Desmazières, Monchy-le-Preux

G. Fontaine, 22 medewerkers

Onze dochteronderneming in Frankrijk, Desmazières, realiseerde opnieuw een record in omzet en afzet. De bruto marge was procentueel iets hoger dan in 2012/2013, terwijl de indirecte kosten op gelijk niveau bleven. Het gevolg was een prima nettoresultaat na belastingen. De nieuwe rassen Artemis, Excellency en Manitou ontwikkelen zich voorspoedig in het segment voor verse aardappelen. Daarnaast heeft Desmazières met een sterk gegroeide productie van de rassen Fontane en Markies een stevige positie opgebouwd in de markt voor de verwerkende industrie. De telers in Frankrijk ontvingen een iets hogere prijs dan in 2012/2013. Dit compenseerde voor een deel de lagere kilogramopbrengst per hectare. Dit boekjaar is verder aandacht besteed aan de ontwikkeling van de organisatie: alle functies zijn opnieuw beschreven, er is een project gestart voor de invoering van een geheel nieuw automatiseringssysteem en er is een begin gemaakt om de huidige

certificering voor duurzaamheid om te zetten naar ISO 26000. Naar verwachting zullen de laatste twee punten in 2014/2015 worden afgerond.

Verenigd Koninkrijk Agrico UK, Castleton

A. Gibson, 17 medewerkers

Na het extreme jaar 2012/2013 met tekorten als gevolg van overvloedige regen, was er in 2013/2014 weer sprake van een normale oogst. Mede door weinig uitval was het aanbod nu duidelijk hoger, maar de vraag bleef achter. Er waren nauwelijks promotionele acties en de consument was eerder afgeschrikt door het hoge prijsniveau. Deze marktsituatie had ook zijn weerslag op de pootgoedhandel. Het seizoen verliep moeizaam. De telers ontvingen dan ook een matige uitbetalingsprijs, maar hadden begrip voor de situatie. Verschillende partijen in de markt tonen belangstelling voor onze nieuwe rassen. Vooral de rassen Arsenal en Performer doen het goed. Het financieel resultaat was enigszins tegenvallend, maar positief.

Slovenië

Interseme, Ljubljana

P. Štuhec, 5 medewerkers

Interseme is een relatief kleine, maar winstgevende deelneming. Jaarlijks worden van een groot aantal rassen pootgoed kleine hoeveelheden verkocht aan telers en handelaren. De omzet was vergelijkbaar met die in boekjaar 2012/2013, maar door een hogere marge steeg het nettoresultaat. Aandachtspunten zijn het grote aantal rassen, het betalingsrisico en een goede planning vooraf. Het doel is om vrije rassen te vervangen door Agrico-rassen.


19

rectie i d g a l s r e V Zweden, Finland

Canada

Agrico Nordic, Jönköping

J. Slijkhuis, 6 medewerkers

De situatie van de dochteronderneming in Zweden en Finland baart zorgen. In Finland was dit boekjaar sprake van lokaal mis-management. Er is weliswaar ingegrepen in de vorm van ontslag, maar een verlies kon niet worden voorkomen. De situatie in Zweden blijft zorgelijk. De kostprijs van het lokaal geproduceerde pootgoed is te hoog om pootgoedteelt voor zowel teler als organisatie rendabel te maken. Een belangrijke oorzaak is de relatief lage kilogramopbrengst per hectare. Daarnaast is de economische situatie van de landbouw in Zweden zwak. Wij hebben de omvang van het areaal bijgesteld en de organisatie verder aangepast. In boekjaar 2014/2015 zal worden bekeken of en op welke wijze de activiteiten in deze landen kunnen worden voortgezet. In de jaarrekening is de eerder gevormde goodwill afgeboekt en de waardering van de onderneming aangepast.

Parkland Seed Potatoes, Edmonton

K. Sawatzky, 3 medewerkers

Agrico heeft haar belang in Parkland dit boekjaar uitgebreid van 49% naar 70%. De onderneming had een succesvol jaar. Zowel de omzet als het nettoresultaat lagen aanmerkelijk hoger dan in boekjaar 2012/2013. Parkland bewerkt de markt in Canada, de Verenigde Staten en Mexico. Als gevolg van fytosanitaire eisen bleef export naar de laatst genoemde bestemming uit. Een deel van de productie ligt in Alberta. Kwaliteitsproblemen als gevolg van onzorgvuldige behandeling is hier een punt van aandacht. Parkland wil haar productie verder regionaal spreiden, zowel in Canada als in de Verenigde Staten.

Als gevolg van een lagere opbrengst per hectare en een verdere afname van het areaal aardappelen was de productie in Polen dit boekjaar 30% lager dan in 2012/2013. De markt voor tafelaardappelen groeit. Voorwaarde is dat het product wasbaar en van goede kwaliteit is. Daarnaast wordt bewaarbaarheid steeds belangrijker. Er ontstaat dan ook meer vraag naar specifieke rassen. Voor Agrico is dit een positieve ontwikkeling. De vraag naar pootaardappelen was goed en het prijsniveau was hoger dan in 2012/2013. Het financiële resultaat was goed en vrijwel gelijk aan dat van 2012/2013. De nieuwe rassen Madeleine en Rosagold zijn dit boekjaar met succes geïntroduceerd.

Say choice, say...

g Parkland in rk e w n e m sa g in id re b Uit Caroline, Kirby en Paul Sawatzky van Parkland “Een belangrijke keuze voor Parkland afgelopen jaar was de uitbreiding van de samenwerking met Agrico. Door de uitbreiding van haar aandelen heeft Agrico nu een meerderheidsbelang gekregen in onze onderneming. Wij zijn hier erg blij mee. Agrico is door de jaren heen een betrouwbare partner gebleken die ons een sterk netwerk biedt en een stuk kennis en ervaring waar wij van mee kunnen profiteren.”


20


Tafelaardappelen

Van hooggespannen verwachting naar teleurstellende werkelijkheid Seizoen 2013/2014 was het seizoen van de hoog gespannen verwachting die niet uitkwam. De start van het seizoen voor de afzet van consumptieaardappelen was veel belovend. Vanaf december 2013 werd echter duidelijk dat het aanbod te laag was ingeschat en dat het hoge prijsniveau de verkopen onder druk zette.

Het vastkokende ras Erika is verder geïntroduceerd en succesvol gebleken. Niet alleen werd het Nederlandse product goed ontvangen, maar ook de teeltproeven in het buitenland zijn positief verlopen. Wij willen het ras de komende jaren sterk uitbreiden. Hierdoor wordt het pakket dat wij aan de Europese retailers kunnen aanbieden breder. Wij hebben beleid geformuleerd om de band met Europese kleinverpakkers en retailers te versterken. In boekjaar 2014/2015 verwachten wij daarvan de eerste resultaten. Wij zijn al vele jaren actief in de markt van biologische aardappelen. Eerst onder de merknaam Bioselect en later als Agrico. In februari 2014 bereikten wij de mijlpaal van 250.000 ton verkochte biologisch geteelde aardappelen. Tijdens de Biovak in Zwolle werd hieraan met de biologische aardappeltelers aandacht besteed. Voor biologisch geteelde aardappelen kenmerkte seizoen 2013/2014 zich door een recordoogst. Enerzijds door groei van het areaal en anderzijds door een hoge kilogramopbrengst per hectare als gevolg van een uitstekend groeiseizoen. In de zomer van 2013 lagen de prijzen op een zeer hoog niveau. Veel consumenten haakten in deze periode af, hetgeen merkbaar was in de afzet bij supermarkten. Om de biologisch geteelde aardappel weer onder de aandacht te brengen, zijn bij de start van het Nederlandse seizoen in september veel promotieacties gehouden. Hiermee werd een aanzienlijk deel van de consumenten teruggewonnen. De afzet in Nederland was niet voldoende om de gehele productie in de markt te zetten. Hoewel het prijsniveau in Duitsland iets lager lag, hebben we vroegtijdig de keuze gemaakt om wekelijks ook aan Duitse afnemers te leveren. In de tweede helft van het seizoen verdween dit prijsverschil.

Wij hebben geanticipeerd op de teruglopende vraag in december door met een scherpe prijsstelling meer te verkopen. Op deze wijze bleef het volume, dat uit de pool moesten worden verkocht, bij ten opzichte van de gemaakte verkoopplanning. Een goede keuze in een markt die een neerwaartse prijsspiraal laat zien. Maar ook een lastige keuze, omdat tegen het natuurlijke gevoel in moest worden gehandeld. Veel product kon worden afgezet op de Duitse markt van tafelaardappelen.

Al jaren vormt de schimmelziekte Phytophthora een bedreiging voor de biologische aardappelteelt. Het ras Carolus bevat de resistenties tegen deze schimmelziekte. Het ras werd dit seizoen voor het eerst op grotere schaal beproefd en zal in 2014/2015 commercieel worden geïntroduceerd, ondersteund door een speciale pr-campagne. Hierbij zal het unieke rode ‘oogje’ van dit ras gebruikt worden als blikvanger.


21


Tafelaardappelen Leo de Kock Leo de Kock, Purmerend

C. ten Napel, 40 medewerkers

Ook bij onze dochteronderneming voor vers verpakte aardappelen speelde de wisselende stemming in de markt een grote rol. Vroeg in de herfst aangegane verplichtingen om aanvankelijk verwachte tekorten te dekken werden tegen een achteraf te hoge inkoopprijs afgenomen. Daartegenover kon in het voorjaar van 2014 geprofiteerd worden van het lagere prijsniveau van product uit Zuid-Europa. Landelijk viel de consumptie van verse aardappelen tegen. Toch is totale afzet van verpakt product met 3% gestegen. De verschuiving naar kleinere verpakkingseenheden zette zich door. De omzet was vrijwel gelijk aan boekjaar 2012/2013. Het boekjaar kende geen slechte kwartalen, al werd het goede resultaat vooral in het eerste halfjaar gerealiseerd. De onderneming blijft innoveren en investeren in product en proces. Voor de markt werd een nieuwe productlijn van stoomaardappeltjes ontwikkeld. Daarnaast blijft de groei in afzet van de zoete aardappel verrassen. In het bedrijfsproces is geïnvesteerd in een nieuw systeem voor voorraad, productie en order-afhandeling. Een andere innovatie is de implementatie van een geheel geautomatiseerde productielijn voor kiloverpakkingen. Met behulp van een robotsysteem kon de productiesnelheid worden verhoogd en een grotere maat aardappelen worden verpakt. Ten slotte zijn dit boekjaar plannen voorbereid voor nieuwbouw van kantoorruimte gecombineerd met beperkte uitbreiding van koelruimte. In navolging van Agrico heeft ook Leo de Kock voor duurzaamheid ISO 26000 behaald. Deze certificeringis een welkome aanvulling op de BRC-certificering, die ook dit boekjaar weer succesvol werd doorlopen.

Say choice, say...

Keuze voor een nieuwe verpakkingslijn Claris ten Napel, directeur Leo de Kock “Afgelopen jaar hebben wij geïnvesteerd in een nieuwe geautomatiseerde productielijn voor onze kiloverpakkingen. Hierdoor zijn wij in staat om de markt nog beter te bedienen met een betere en snellere service. Daarnaast bespaart het ons kosten. Met name in actieweken kunnen onze orders plotseling flink oplopen. Dankzij deze machine kunnen wij hier nu sneller op reageren.“


22


Het verkoopseizoen in Roemenië had twee gezichten. In de periode van augustus tot en met december waren de prijzen goed en kon een mooi volume worden afgezet. De vraag was goed en veel producenten hielden hun product vast in afwachting van nog betere prijzen later in het seizoen. In januari begonnen de supermarkten product te importeren vanuit hun ‘eigen’ land: Carrefour en Auchan vanuit Frankrijk, Metro vanuit Duitsland en Del Haize vanuit België. Het gevolg was een overaanbod van lokaal product met steeds lagere prijzen. In juli lag de prijs op een historisch laag niveau van 40 euro per ton. Het financieel resultaat had hieronder te lijden. De onderneming behaalde net geen positief saldo.


23


ISO 26000

ie t a is n a g r o e n r e t In

Aandacht voor medewerker en duurzaamheid d r o o w t n a r e V jk li e p p Maatscha Ondernemen Sinds 2012/2013 wordt ons duurzaamheidsbeleid vorm gegeven door

7 kernthema’s focusgebieden

Bestuur van de organisatie

Mensenrechten

Arbeidsrechten

Milieu

Eerlijk zaken doen

Consumenten aangelegenheden

Betrokkenheid in ontwikkeling van de gemeenschap

Duurzaamheid MVO-principes Agrico B.V.

1. Verantwoordelijkheid 2. Transparantie 3. Ethisch gedrag Invloed op

4. Respect voor stakeholdersbelang 5. Respect voor weten regelgeving 6. Respect voor internationale gedragsnormen 7. Respect voor mensenrechten

ISO 26000 onderscheidt zeven kernthema’s en zeven MVO-principes. Binnen dit model hebben wij aan de hand van een prioriteringsmatrix concrete actiepunten geformuleerd. Via een zogenaamde referentiematrix leggen wij vervolgens verantwoording en rekenschap af richting onze stakeholders. Het referentiematrixverslag is voor iedereen toegankelijk en wordt gepubliceerd op onze website.

ISO 26000. Het is een internationale erkende richtlijn die speciaal is ontwikkeld om duurzaam ondernemen in de praktijk te brengen. Wij zijn trots dat deze zelfverklaring opnieuw is goedgekeurd.

Onze ISO 26000 zelfverklaring is in 2013/2014 wederom goedgekeurd en door de NEN (Nederlandse eenheid- en normeringsinstituut) verlengd en gepubliceerd op het publicatieplatform ISO 26000.


24

rectie i d g a l s r e V Inmiddels hebben wij ons duurzaamheidsbeleid ook bij onze dochterondernemingen geïntroduceerd. Ons bedrijf voor kleinverpakte aardappelen, Leo de Kock in Purmerend, heeft in augustus 2014 als eerste bedrijf in zijn soort in Nederland de zelfverklaring ISO 26000 en publicatie op het NEN-platform gerealiseerd. Onze Franse dochteronderneming Desmazières is in april 2014 begonnen met de implementatie van de ISO 26000-richtlijn en hoopt dit traject in de herfst van 2014 succesvol af te ronden met een zelfverklaring. Agrico UK kent al een aantal jaren het programma ‘Investors in People’ dat speciaal is gericht op de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. In juni 2014 heeft de onderneming daarmee de ‘Peoples choice award’ gewonnen. In boekjaar 2014/2015 zal bij Agrico UK de ISO 26000-systematiek worden geïntegreerd in hun bestaande MVO-programma. Ten slotte heeft Agrico Research zitting genomen in de Agrico MVO-werkgroep om ook voor deze dochteronderneming het ISO 26000 beleid te borgen.

Onze branche kan niet zonder transport. De logistiek heeft een grote impact op de totale CO2-bijdrage in de wereld. Wij hebben dan ook onderzoek laten doen naar de CO2-belasting van het aardappeltransport en de factoren die daarop van invloed zijn. Naast feitelijke berekeningen is daarbij ook een scenarioanalyse uitgevoerd. Wij zoeken blijvend naar passende initiatieven om deze CO2-uitstoot te compenseren. In dit kader hebben wij op 29 maart 2014 in samenwerking met Staatsbosbeheer een Agrico boomplantdag in het Kuinderbos georganiseerd voor de medewerkers van Agrico en hun gezin. Deze boomplantdag is weliswaar een symbolisch gebaar, maar was een enorm succes. Het enthousiasme van de kinderen was prachtig om te zien.

In dit jaarverslag staan activiteiten genoemd die mede vanuit duurzaamheid zijn gevoerd: • De open dag op ons kweekbedrijf Agrico Research • De opzet van een andere gesprekscyclus tussen leidinggevenden en medewerkers, te beginnen met een startgesprek • Interne opleidingen gedurende de wintermaanden op het gebied van vreemde talen en ICT • De introductie van het Agrico Fit Programma voor medewerkers

CO2

De uitstoot van CO2 heeft onze bijzondere aandacht. Voor het concreet meten en sturen op de CO2-uitstoot van het hoofdkantoor maken we gebruik van een online tool ‘de Milieubarometer’. Hierin leggen we de belangrijkste parameters vast en rekent het programma onze belasting uit in tonnen CO2. Tussen 2008 en 2012 was de CO2-belasting van het hoofdkantoor al gereduceerd van 759 ton naar 646 ton. Dit boekjaar is de belasting verder teruggebracht tot 596 ton CO2. Wij willen nieuwe initiatieven zoeken om verdere reductie te realiseren. Voor het jaar 2014/2015 heeft de werkgroep zich een reductie van nog eens 5% ten doel gesteld.


25

rectie i d g a l s r e V Arbeidsomstandigheden

Personeel en Organisatie

Het ziekteverzuim van de drie Nederlandse vestigingen voor 2013/2014 was als volgt:

2013/2014 2012/2013 Kort Lang Kort Lang

Agrico B.V.

0,58%

3,84%

1,03% 3,24%

Agrico Research B.V. 0,9%

2,63%

0,94% 3,99%

De Agrico-organisatie blijft sterk in beweging. Vorig jaar hebben

Leo de Kock B.V.

3,31%

2,85% 2,09%

wij verschillende instrumenten ontwikkeld die dit boekjaar zijn

Kort: minder dan 42 dagen, lang: meer dan 42 dagen

geïmplementeerd dan wel zijn uitgebreid met nieuwe initiatieven.

Gesprekscyclus De pilot van de vernieuwde gesprekscyclus is positief verlopen. Wij hebben tot invoering besloten met het oogstjaar als periode. In het voorjaar van 2014 hebben zowel de leidinggevende als de medewerkers informatie ontvangen over de gesprekscyclus en handvaten gekregen om goed de gesprekken te kunnen voeren. Met ingang van boekjaar 2014/2015 zal met de nieuwe gesprekscyclus gewerkt worden, te beginnen met een zogenaamd startgesprek.

Opleidingen Dit boekjaar is organisatiebreed gewerkt aan de taalontwikkeling van onze medewerkers. Drie taaldocenten hebben intern aan groepen medewerkers de Duitse, Engelse en Franse taal onderwezen. Van beide kanten is dit positief ontvangen, waardoor de trainingen zullen worden gecontinueerd. Het werken met computers is niet meer weg te denken in de huidige werkomgeving. Ook dit vakgebied blijft volop in beweging. Daarom zullen er in boekjaar 2014/2015 ook op dit vakgebied intern trainingen worden verzorgd.

2,42%

Wij blijven een actief beleid voeren om de gezondheid van onze medewerkers in relatie tot het werk optimaal te houden. Wij zijn daarom begonnen aan het Agrico Fit Programma. Het programma omvat drie elementen die alle een bijdrage leveren aan actief leven, vitaal eten, ontspannen en ‘mentale fitheid’. De opbouw is als volgt: 1. Het bewustwordings- en stimuleringsprogramma 2. Het Fitcoach bewegingsprogramma dat met persoonlijke begeleiding, aan de hand van een stappenteller, op een portaal je activiteiten in kaart brengt 3. De Persoonlijke levensstijlclub, een portaal vol met weetjes, bewegingsprogramma’s en voedingsadviezen Het programma wordt voorafgegaan door een startmeting waarin de medewerker inzicht krijgt in zijn gezondheid inclusief de cholesterol- en glucosewaarde.

Arbeidsvoorwaarden De arbeidsvoorwaardencommissie heeft dit boekjaar het gehele arbeidsvoorwaardenpakket onder de loep genomen. Het doel van de werkgroep was te komen tot een eigentijds en evenwichtig arbeidsvoorwaardenpakket. De arbeidsvoorwaarden moeten onderscheidend zijn, bij ons passen en ‘aantrekkelijk’ zijn voor de huidige en nieuwe medewerkers.


26

rectie i d g a l s r e V Uit het onderzoek bleek dat de huidige arbeidsvoorwaarden goed zijn en in een grote mate voldoen aan de gestelde eisen. De basis blijft derhalve ongewijzigd en geldt voor iedereen. Het onderdeel pensioen is door een aparte werkgroep onderzocht. Wij zijn verplicht de basispensioenregeling te volgen van BPF/AVH. Omdat deze regeling echter een beperkte pensioenopbouw kent, kennen wij een aanvullende regeling. De bestaande aanvullende regeling werd te kostbaar, waardoor de financiële ruimte voor arbeidsvoorwaarden sterk werd ingeperkt. In samenspraak met de ondernemingsraad heeft de werkgroep voorstellen gedaan voor een nieuwe aanvullende regeling, passend bij de nieuwe fiscale wetgeving vanaf 1 januari 2014. Uitgangspunten hierbij waren een marktconforme regeling met een passende pensioenvoorziening, eenvoudig uit te voeren en uit te leggen en beheersbaar in kosten. De regeling is aan alle medewerkers voorgelegd en meer dan 95% van de medewerkers heeft positief gereageerd op de vernieuwde regeling. Ook de ondernemingsraad heeft haar instemming verleend, waarna de vernieuwde regeling met ingang van 1 januari 2014 van kracht is geworden.

Ondernemingsraad De ondernemingsraad is het afgelopen boekjaar actief betrokken geweest bij alle in dit hoofdstuk beschreven HRM-onderwerpen. Door mee te denken, te adviseren of te participeren in werkgroepen behartigt zij de belangen van personeel en organisatie. Regelmatig wordt overleg gevoerd tussen de ondernemingsraad en de directie. Deze overleg verlopen in positieve sfeer. Het nieuwe bestuursmodel is ook door de ondernemingsraad beoordeeld en positief bevonden. Naar haar oordeel zal het nieuwe model de externe aansturing van Agrico B.V. verbeteren en leiden tot een sterkere coöperatie.

Emmeloord, 14 november 2014 J.J. van Hoogen

Say choice, say...

Keuze voor Agrico Judith Borgijink, medewerker telerlogistiek regio west

“In september 2013 heb ik de keuze gemaakt om bij Agrico te gaan werken op de afdeling telerslogistiek. Ik was op zoek naar een leuke baan in de omgeving van Emmeloord, liefst in de agrarische sector. Mijn motivatie voor de keuze voor Agrico is dat het een gezond internationaal opererend bedrijf in de agrarische sector is met het hoofdkantoor in Emmeloord. Daarnaast biedt Agrico goede arbeidsvoorwaarden en mogelijkheden tot verbreden van mijn kennis.”


27

g

ersin e h e b n e Besturing

Coöperatie zaken Dit boekjaar hebben directie, raad van beheer en ledenraad uitgebreid overleg gehad over een nieuw bestuursmodel voor Agrico. Vertrekpunt hierbij was dat het lidmaatschap van de coöperatie de grondslag blijft voor de levering van het product, maar dat alle handelsactiviteiten worden uitgevoerd door Agrico B.V.

Bijzonder is dat het bestuur een personele unie vormt met de raad van commissarissen van Agrico B.V. De coöperatie heeft nog steeds een directeur, maar met een andere juridische positie. In het oude model was poolbeheer de verantwoordelijkheid van de directeur en de raad van beheer. In de nieuwe situatie is deze taak ondergebracht in zogenaamde poolcommissies. De poolcommissie behartigt de belangen van de telers inzake de teelt, bewaring en levering van pooten consumptieaardappelen. Zij stelt samen met de directie van Agrico B.V. de condities, regelingen en procedures vast met betrekking tot de teeltovereenkomst. Een wijziging komt alleen tot stand als poolcommissie en directie overeenstemming hebben bereikt. De personele bezetting is als volgt tot stand gekomen. De leden van de raad van beheer hebben zitting genomen in het bestuur van de coöperatie. Omdat de omvang van de ledenraad zou worden teruggebracht van 30 naar 18 leden, konden de leden van de ledenraad aangeven of zij in een poolcommissie zitting wilden nemen of hun functie in de ledenraad wilden voortzetten. Verdere vacatures zijn vanuit de leden van de coöperatie ingevuld door benoeming in de uitbetalingsvergaderingen van juni en juli 2014.

Leverplicht

Op 24 juni heeft de ledenraad goedkeuring gegeven aan een ingrijpende aanpassing van de statuten van zowel Agrico B.V. als van Coöperatie Agrico U.A. Voor de wijziging kende Agrico het zogenaamde ‘directiemodel’, waarbij de directeur van de coöperatie tevens het bestuur vormde en het toezicht werd uitgevoerd door de raad van beheer. In het nieuwe model bestaat het bestuur van de coöperatie weer uit leden van de coöperatie aangevuld met externe deskundigen.

Een belangrijke aanpassing betreft de leverplicht van de leden van de coöperatie. Honderd procent leverplicht is niet meer van deze tijd. Om tegemoet te komen aan het ondernemerschap van onze telers maar aan de andere kant ook de stabiliteit van de coöperatie te waarborgen is de leverplicht bijgesteld naar minimaal 50% van het areaal of minimaal 20 hectare. Het genoemde percentage kan alleen worden vastgesteld als de coöperatie het totale aardappelareaal van een lid kent. Vandaar dat in de statuten is opgenomen dat leden verplicht zijn jaarlijks opgave te doen van hun totale aardappelareaal. De leden hebben vier jaar de tijd om aan de gestelde regels te voldoen.


28

g


Corporate Governance

Agrico B.V. is een besloten structuurvennootschap naar Nederlands recht. In Agrico B.V. zijn de handelsactiviteiten van de coöperatie ondergebracht. Daarnaast fungeert Agrico B.V. als houdstermaatschappij van groepsmaatschappijen en deelnemingen. Op 31 juli 2014 bestond de raad van commissarissen uit zeven personen. De raad vormt een personele unie met het bestuur van de coöperatie. In de nieuwe Wet Bestuur en Toezicht is onder meer een bepaling opgenomen omtrent een evenwichtige verdeling van zetels in de raad van commissarissen tussen mannen en vrouwen. Agrico heeft dit in de profielschets voor leden van de raad meegenomen.

De ledenraad van de coöperatie

Vanuit het oogpunt van corporate governance zijn bij Coöperatie Agrico U.A. de volgende colleges relevant: de ledenraad van de coöperatie; het bestuur van de coöperatie c.q. de raad van commissarissen van Agrico B.V.; de directie van Agrico B.V.

Structuur Coöperatie Agrico U.A. is een coöperatie naar Nederlands recht met 1.430 Nederlandse leden (883 bedrijven). De coöperatie wordt bestuurd door het bestuur, dat benoemd wordt door de ledenraad. De coöperatie houdt alle aandelen van Agrico B.V.

De leden van de ledenraad worden op voordracht van de ledenraad benoemd door de Centrale ledenvergadering. De ledenraad laat zich voor het doen van een voordracht bijstaan door een kandidaatstellingscommissie, die telkens zal bestaan uit twee of drie leden van de ledenraad en een lid van het bestuur. De ledenraad bestond op 31 juli 2014 uit 22 leden. In december 2014 zal de omvang worden teruggebracht naar het gewenste aantal van 18 personen. De zittingsduur bedraagt maximaal twee maal vier jaar. Jaarlijks worden tenminste vier ledenraadsvergaderingen gehouden. Het bestuur van de coöperatie heeft goedkeuring nodig van de ledenraad voor bepaalde in de statuten omschreven besluiten. Goedkeuring is onder meer vereist voor: • wijziging van de statuten van de coöperatie • verstrekken van zekerheden • het starten van branchevreemde activiteiten • belangrijke investeringen In de statuten is bepaald wanneer en bij welke bedragen bovenstaande en andere besluiten goedkeuring van de ledenraad vergen. Verder is de ledenraad belast met de benoeming van de leden van het bestuur, de vaststelling van de jaarrekening en het strategisch meerjarenplan. Ten slotte zijn besluiten die het bestuur van de coöperatie neemt in haar hoedanigheid van aandeelhoudersvergadering van Agrico B.V. onderworpen aan de goedkeuring van de ledenraad.


29

g


Het bestuur van de coöperatie Het bestuur van de coöperatie is verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de coöperatie waaronder de behartiging van de belangen van de leden. Het bestuur bestaat uit zeven leden waarvan vijf afkomstig uit de kring van leden, aangevuld met twee externe leden. Voor de leden van het bestuur uit de kring van leden geldt dat deze slechts benoemd kunnen worden indien zij tenminste 75% van hun areaal aan de coöperatie leveren. De voorzitter wordt in functie gekozen. De leden van het bestuur worden op voordracht van het bestuur door de ledenraad benoemd. De ledenraad is ook bevoegd een bestuurslid te ontslaan. Het bestuur van de coöperatie vormt tevens de raad van commissarissen van Agrico B.V. De zittingsduur van bestuursleden is maximaal twee maal vier jaar. De algemene vergadering van aandeelhouders van Agrico B.V. De aandelen van Agrico B.V. zijn voor 100% in eigendom van de coöperatie. De coöperatie heeft als zodanig volledige zeggenschap binnen de algemene vergadering van aandeelhouders van Agrico B.V. Het bestuur van de coöperatie oefent namens de coöperatie het stemrecht uit in de algemene vergadering van aandeelhouders, dit onder voorafgaande goedkeuring van de ledenraad.

• aan- en verkoop van deelnemingen in groepsmaat schappijen of minderheidsdeelnemingen • belangrijke investeringen • het aangaan van bankkredieten en het afgeven van zekerheden In de statuten van Agrico B.V. is bepaald wanneer en voor welke bedragen bovenstaande en andere besluiten zich kwalificeren voor goedkeuring door de raad van commissarissen. De commissarissen worden benoemd voor een termijn van maximaal twee maal vier jaar. De commissarissen worden op voordracht van een voordrachtscommissie benoemd door de algemene vergadering. De voordrachtscommissie bestaat uit de voorzitter en een ander lid van de raad van commissarissen, twee leden van de ledenraad en een lid van de ondernemingsraad.

Directie De directie is verantwoordelijk voor strategie, beleid en operationele activiteiten binnen Agrico. De directie wordt voor onbepaalde tijd benoemd. De arbeidsvoorwaarden van de directie worden vastgesteld door de raad van commissarissen.

De raad van commissarissen De raad van commissarissen benoemt de leden van de directie, houdt toezicht op haar functioneren en op de algemene gang van zaken. De raad staat de directie gevraagd en ongevraagd met advies terzijde. De raad van commissarissen heeft een reglement vastgesteld omtrent haar samenstelling en al hetgeen in verband met dit orgaan regeling behoeft. Bepaalde, in de statuten van Agrico B.V. omschreven, besluiten van de directie vereisen goedkeuring door de raad van commissarissen. Dit betreft onder meer: • het strategische meerjarenplan • belangrijke transacties, waaronder het aangaan van strategische samenwerking en onroerend goedtransacties


30

g


Personalia Agrico B.V. Directie • J.J. van Hoogen, Emmeloord, Algemeen directeur

Managementteam • P.J. Dijk, Heerenveen, commercial manager ware potatoes • J.H. Hoogenboom, Leeuwarden, manager finance & control • W.B. van der Werff, Emmeloord, commercial manager seed potatoes • H. van der Woude, Emmeloord, manager operations

Ondernemingsraad • J. Wielenga, Emmeloord, voorzitter • A. Sikkema, Emmeloord, vice-voorzitter • F.F. Drijfhout, Emmeloord, secretaris • P.N. Zee, Westwoud • R.J. Lindenbergh, Heerenveen • J. te Riele, Monnickendam • H.J. van Eijken, Sommelsdijk

Raad van commissarissen • J.J. Wolthuis, Den Andel, voorzitter (2016) • G. Welling, Emmen, vice-voorzitter (2014)* • A.N.I.M. Kemmeren, Tollebeek, secretaris (2015)* • T. Branbergen, Groningen (2015) • C.A.A.M. Gommeren, Kruisland (2017)* • P.J. van Maldegem, Vierhuizen (2015)* • A.H. Vermeulen, Swifterbant (2015)* Toegetreden: • C.A.A.M. Gommeren, Kruisland

Afgetreden: • Mevr. M. Barendregt, Schermerhorn


31

g


Personalia Coöperatie Leden van verdienste • C.J.M. van Arendonk, Lelystad • Ph. van den Hoek, Lelystad • J.J.M. Pronk, Slootdorp

Bestuur • J.J. Wolthuis, Den Andel, voorzitter (2016) • A.H. Vermeulen, Swifterbant, vice-voorzitter (2015)* • A.N.I.M. Kemmeren, Tollebeek, secretaris (2015)* • T. Branbergen, Groningen (2015) • C.A.A.M. Gommeren, Kruisland (2017)* • P.J. van Maldegem, Vierhuizen (2015)* • G. Welling, Emmen (2014)* Toegetreden: • C.A.A.M. Gommeren, Kruisland Afgetreden: • Mevr. M. Barendregt, Schermerhorn

Ledenraad • R.K. Bakker, Spijk (2016) • J.W. Bakker, Munnekezijl (2017)* • W.K. den Bakker, Marknesse (2017)* • J. Bos, Huizinge (2016)* • J. de Bruijckere, Aardenburg (2015) • P.P.J.M. Cryns, Swifterbant (2017)* • R.J. ter Haar, Lelystad (2014) • J.R. de Jong, Odoom (2014)* • B. Minkhorst, Hummelo (2016)*

• J. Poppe, Nagele (2016)* • J.N.M. Remijn, Tollebeek (2014) • C.A.M. Rennen, Zeewolde (2014) • P.C. Roose, Bant (2018)* • R. Stokman, Biddinghuizen (2016)* • H. van Straalen, Benthuizen (2014) • A.M.J.M. van Tiggelen, Kruisland (2015)* • M.P. Torringa, Leens (2015)* • J.A. Verbruggen, Middenmeer (2016)* • A.J. Verwer, Kraggenburg (2018)* • J.L de Winter, Oosternieland (2015) • M.S. Witte, Den Burg (2017)* • G.M. Wuestenenk, Creil (2017)* Toegetreden: • P.C. Roose, Bant • A.J. Verwer, Kraggenburg Afgetreden: • G.W.J. ten Dam, Espel • B. Scholtens, Luttelgeest

Jongerencollege • L .Vogels, Firdgum, voorzitter (2016) • L. de Winter, Oudeschans, vice-voorzitter (2014)* • J. den Boer, Zonnemaire (2015)* • A. Eising. Lelystad (2015) • N. Grijsen, Zeewolde (2014)* • R. Hack, Dinteloord (2014)* • F. Kielstra, Wieringerwerf (2015)


32

g


Personalia Toegetreden: • V. Koekoek, Luttelgeest • S. Visser, Wieringerwerf Afgetreden: • J. Barendregt, Schermerhorn • M. Bouma. Rutten

Commissie van beroep • A. van der Linde, Bant, voorzitter (2014)* • IJ. Meirink, Oosternijkerk (2019)* • A.C.P.M. Nooren, Lelystad (2018)* • M.H. van Stee, Boyl (2019)* • M.P.J.M. Sturm, Wieringerwerf (2017)* • N.E. Wiertsema, Spijk (2017)* Toegetreden: • IJ. Meirink, Oosternijkerk Afgetreden: • J. Bos, Westeremden

Rassencommissie • J.J. van Hoogen, Emmeloord, voorzitter • C. Koster, Kampen, secretaris • M. Vossen, Medemblik, adviseur • J.T.M. Dekker, Emmeloord, (waarnemend) • E. Pot, Emmeloord (2016) • F.J. Vos, Dronten (2017)* • M. Winters, Steenwijk (2017)*

Afgetreden: • L. Klok, Marknesse

Poolcommissie biologisch geteelde pooten consumptieaardappelen • E.P. Rienks, Dronten, voorzitter (2015) • J.M. Bokdam, Biddinghuizen • M. Schieman, Lelystad (2014)* • W. Snippe, Zeewolde • J. van Woerden, Biddinghuizen (2014)* Toegetreden: • J.M. Bokdam, Biddinghuizen • W. Snippe, Zeewolde Afgetreden: • W. Bakker, Munnekezijl • T. Verdonschot, Dronten

Poolcommissie consumptieaardappelen gangbaar geteeld • M.G. Scholtens, Luttelgeest, voorzitter • N.A. Flohil, Emmeloord • J.C. Jansen, Middenmeer • J.H. van der Veen, Dronten • R.A.M. Zijlmans, Wieringerwerf


33

g


Personalia Poolcommissie pootaardappelen gangbaar geteeld Regio Midden • J.J. van der Velde, Tollebeek, voorzitter • A.W.W. van Gastel-Topper, Ens • H.G. Kram, Espel • J.L. Vermeer, Swifterbant Regio Zuidwest • A. Braspenning, Hoeven • A.J. van der Wel, Zevenhuizen Regio Noordwest • A.J. Goudsblom, Sint Maarten • E.J. Konijn, Middenbeemster Regio Noord • A.J.W.M. Claassen, Vierhuizen • L. Olivier, Hallum • T.A. van der Zee, Tzummarum • M. Zwiers, Wijster

(...) jaar van aftreden * herkiesbaar

Say choice, say...

ursmodel u st e b w u ie n t e m ap st Goede Jan van Hoogen, algemeen directeur “Een van de belangrijkste keuzes die we in 2013/2014 hebben gemaakt is de invoering van een nieuw bestuursmodel. Dit model is afgelopen zomer operationeel geworden en heeft geleid tot de inrichting van een ledenbestuur, raad van commissarissen en poolcommissies naast de reeds bestaande ledenraad, commissie van beroep en jongerencollege. Ik verwacht dat we hiermee een goede stap hebben gezet in het realiseren van de beoogde vergroting van de ledeninvloed en ledenbetrokkenheid.”


34

g


Risicoprofiel Agrico beschikt over een risicoanalyse die periodiek wordt geactualiseerd. De materiële risico’s die de onderneming bedreigen zijn daarin zo volledig mogelijk geïdentificeerd, zowel wat betreft kans als impact.

Het algehele risicoprofiel van Agrico wordt gunstig beïnvloed doordat de activiteiten zich vooral concentreren op één product: de aardappel. Daarnaast bestaat de inkoop voor ruim 80% uit zogenaamde poolovereenkomsten, waardoor nauwelijks sprake is van risicovolle in- en verkoopposities. Gegeven de bedrijfsactiviteiten zijn kwaliteit en beschikbaarheid van het product van groot belang. Een belangrijk risico daarbij is dat de afzet van aardappelen kan worden beïnvloed door fytosanitaire problemen. In samenwerking met derden vinden kwaliteitscontroles op basis van internationaal erkende en gecertificeerde methodieken en aanvullend onderzoek gericht op de virus- en bacterieziekten plaats. Andere waarborgen zijn: voldoende areaalspreiding over diverse teeltgebieden, het begeleiden van telers en een betalingssysteem dat is gebaseerd op kwaliteit.

Het verlies van belangrijke klanten kan grote invloed hebben op de uitbetalingscapaciteit. Omdat Agrico wereldwijd zijn aardappelen vermarkt, wordt dit risico in belangrijke mate gereduceerd. Het beleid van Agrico is gericht op het opbouwen en onderhouden van een langdurige relatie met haar afnemers. Agrico levert in korte tijd vaak grote hoeveelheden aardappelen aan haar klanten. Hoewel regelmatig gebruik gemaakt wordt van zekerheden in de vorm van vooruitbetalingen, letter of credits en bankgaranties is het resultaat gevoelig voor betalingsrisico’s. Een risico dat als gevolg van de economische crisis en de politieke instabiliteit in bepaalde regio’s is versterkt. Agrico heeft haar beleid aangescherpt door intern met limieten per afnemer te werken. Voor openstaande posten uit boekjaren voorafgaand aan het verslagjaar, wordt in de jaarrekening een voorziening getroffen. De beoordeling van het kredietrisico met betrekking tot de leveringen van het aflopende oogstjaar wordt gebaseerd op de meest recent beschikbare informatie omtrent de betaalcapaciteit van de afnemer. Agrico beschikt over een uitgebreid netwerk van agenten en distributeurs. De richtlijnen en regelgeving voor de bestrijding van corruptie zijn internationaal en kunnen bij overtreding aanzienlijke financiële gevolgen hebben. De in het Verenigd Koninkrijk ingestelde zogenaamde Bribery Act, heeft ook werking naar ondernemingen met een dochteronderneming in het Verenigd Koninkrijk. Daarmee is deze wet ook van toepassing voor Agrico en haar deelnemingen. Dit boekjaar is in dit kader een aanvang gemaakt met het opstellen van een gedragscode voor de medewerkers. Deze zal in 2014/2015 voor geheel Agrico worden ingevoerd, de basis vormen voor commercieel handelen en agendapunt zijn bij commercieel overleg en de HR gesprekscyclus.


35

g


Het gevaar dat door een calamiteit als brand of explosie een significante verstoring van de bedrijfscontinuïteit optreedt, is onderkend. Activa zijn verzekerd tegen een getaxeerde waarde met daaraan gekoppeld een adequate, op maat gesneden dekking van bedrijfsschaderisico’s. De groeiende afhankelijkheid van ICT-systemen wordt ondervangen middels monitoring van het functioneren hiervan door een externe partij, interne en externe back-upprocedures en een ‘schaduwsysteem’ op een externe uitwijklocatie. Voor de financiering van haar activiteiten is Agrico beperkt afhankelijk van rentedragende financieringen. De coöperatie beschikt over gecommitteerde bancaire kredietfaciliteiten waardoor ze op flexibele wijze in haar financieringsbehoefte kan voorzien. Ter dekking van de cyclische financieringsbehoefte van de coöperatie heeft Agrico een specifiek op deze wisselende behoefte toegesneden financieringsarrangement gesloten. Wereldwijd aardappelen vermarkten brengt valutarisico’s met zich mee. Deze risico’s concentreren zich rond de Amerikaanse dollar en het Britse pond. De uit operationele en financieringsactiviteiten voortvloeiende valutarisico’s worden ingedekt met valutatermijncontracten. Het systeem van interne controle en monitoring waarin inbegrepen autorisatieprocedures en functiescheiding is erop gericht risico’s al in een vroegtijdig stadium te onderkennen en beheersbaar te houden. Het geheel van bovenstaande maatregelen zorgt ervoor dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen, dat strategische en operationele doelstellingen worden gerealiseerd, dat de door de onderneming verstrekte (financiële) verslaggeving betrouwbaar is en dat relevante wetten en regels worden nageleefd.


36

o gric

.

U.A

eA

ati per

ö

Co

en

slag d n o r

G Geconsolideerde Jaarrekening Enkelv oudige Jaarrek ening

Grondslagen 38 39 42

Grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening Grondslagen voor de waardering Grondslagen voor de resultaatbepaling

Geconsolideerde Jaarrekening 43 44 45 46 51

Geconsolideerde balans Geconsolideerde exploitatierekening Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde exploitatierekening

Enkelvoudige Jaarrekening 53 54 55

Enkelvoudige balans Enkelvoudige exploitatierekening Toelichting op de enkelvoudige balans


37

en

Grondslag

Grondslagen Voor de opstelling van de jaarrekening Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen de financiële gegevens van de coöperatie en haar groepsmaatschappijen per 31 juli van het boekjaar. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen en vennootschappen waarin beslissende zeggenschap wordt uitgeoefend. De groepsmaatschappijen worden integraal geconsolideerd vanaf de datum waarop beslissende zeggenschap op de groepsmaatschappij is verkregen. De groepsmaatschappijen worden niet meer in de consolidatie opgenomen vanaf de datum waarop geen sprake meer is van beslissende zeggenschap. De posten in de geconsolideerde jaarrekening worden volgens uniforme grondslagen van waardering en resultaatbepaling vastgesteld. Het aandeel van derden in het eigen vermogen en in het resultaat is afzonderlijk in de geconsolideerdejaarrekening tot uitdrukking gebracht. Voor de presentatie van de vennootschappelijke exploitatierekening wordt gebruik gemaakt van artikel 402, Titel 9 Boek 2 BW.

In de ter toelichting opgenomen geconsolideerde jaarrekening zijn de jaarrekeningen van de tot de AGRICO-groep behorende ondernemingen opgenomen, te weten Coöperatie Agrico U.A. te Emmeloord en haar dochterondernemingen: Agrico B.V., Emmeloord, waarin opgenomen: • Kweek- en Researchbedrijf Agrico B.V., Emmeloord • Agrico Holding B.V., Emmeloord, waarin opgenomen: • • • • • • • • • • •

Agrico Project B.V., Emmeloord Bioselect B.V., Dronten Agrico Italia s.r.l., Bologna Leo de Kock & Zn. B.V., Purmerend S.A. Desmazières (89,12%) te Monchy-le-Preux, Frankrijk Agrico UK Ltd. te Castleton, Schotland Agrico Polska Sp. z o.o. (70%) te Lebork, Polen SC Cartof Agrico SRL (51%) te Brasov, Roemenië Interseme d.o.o. (51%) te Ljubljana, Slovenië Agrico Nordic AB te Jönköping, Zweden, waarin opgenomen de 100%-deelneming Perunaseppä Oy, Finland Parkland Seed Potatoes Ltd (70%) te Edmonton, Canada.

Niet geconsolideerd De 30%-deelneming AR Tarim Tohumculuk ve Sanayi Ticaret A.S. te Izmir, Turkije (met ingang van 19-03-2014 verkregen). Wijziging in presentatie De vergelijkende cijfers over 2012/2013 zijn in de geconsolideerde exploitatierekening en geconsolideerd kasstroomoverzicht voor vergelijkingsdoeleinden aangepast aan de presentatie zoals in 2013/2014 is toegepast. In de geconsolideerde exploitatierekening betreft het een verschuiving van de post uitzendkrachten onder lonen, salarissen en sociale lasten naar overige bedrijfskosten. Deze presentatie aanpassing heeft geen invloed op het saldo na belastingen of het eigen vermogen.


38

en

Grondslag

Salderen Een actief en een post van het vreemd vermogen worden gesaldeerd in de jaarrekening opgenomen uitsluitend indien en voor zover: • een deugdelijk juridisch instrument beschikbaar is om het actief en de post van het vreemd vermogen gesaldeerd en simultaan af te wikkelen en; • het stellige voornemen bestaat om het saldo als zodanig of beide posten simultaan af te wikkelen.

Immateriële vaste activa Het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs en het aandeel in de reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa en passiva op het moment van de verkrijging van de deelneming wordt als goodwill in de balans geactiveerd. De goodwill wordt afgeschreven overeenkomstig de verwachte economische levensduur met een maximum van 10 jaar. Software van derden verkregen wordt gewaardeerd tegen de aanschaffingswaarde, verminderd met de afschrijvingen gebaseerd op de geraamde economische levensduur.

Vreemde valuta Activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de valutakoers per balansdatum. De verschillen verband houdende met wijzigingen van wisselkoersen worden in de exploitatierekening verwerkt. Een uitzondering wordt gevormd door oersverschillen ontstaan bij herleiding in euro’s van het eigen vermogen aan het begin van het boekjaar van de buitenlandse geconsolideerde deelnemingen, de omrekening van de exploitatierekening van de deelneming en van de aan deze deelnemingen verstrekte financiering in groepsverband. Deze verschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht. Voor zover niet anders is vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd op de nominale waarde.

Voor de waardering Financiële instrumenten In de balans opgenomen financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs tenzij anders is vermeld. Niet in de balans opgenomen financiële instrumenten, ofwel derivaten die zijn afgesloten om valuta en risico’s af te dekken, worden gewaardeerd overeenkomstig de ingedekte positie. De resultaten op derivaten worden gelijktijdig verantwoord met de resultaten van de ingedekte positie. De onderneming houdt geen derivaten aan ten behoeve van speculatieve of handelsdoeleinden.


39

en

Grondslag

Materiële vaste activa De materiële vaste activa - terreinen, gebouwen, machines, installaties e.d. worden gewaardeerd tegen de aanschaffingswaarde, verminderd met afschrijvingen gebaseerd op de geraamde economische levensduur en indien van toepassing rekening houdend met een restwaarde. Aan research gerelateerde investeringen worden afgeschreven op basis van de geraamde looptijd van de researchactiviteiten. De in het verleden ontvangen bijzondere regionale toeslagen en de ontvangen investeringssubsidies zijn op de aanschaffingswaarde van de desbetreffende bedrijfsmiddelen in mindering gebracht. De jaarlijkse afschrijvingen bedragen in procenten van de aanschaffingswaarde: % Terreinen 0 Gebouwen 2–5 Bestratingen 10 Machines en installaties 10 – 20 Overige bedrijfsmiddelen 15 – 20 Woningen (max. tot 50 procent van de WOZ-waarde) 3–4 Financiële vaste activa Deelnemingen waarin de groep invloed van betekenis uitoefent op het zakelijke en financiële beleid worden tegen de vermogensmutatiemethode gewaardeerd. Overeenkomstig deze methode worden de deelnemingen in de balans opgenomen tegen het aandeel van de groep in de netto-vermogenswaarde vermeerderd met haar aandeel in de resultaten van de deelnemingen en haar aandeel in de directe mutaties in het eigen vermogen van de deelnemingen vanaf het moment van verwerving, bepaald volgens de grondslagen zoals vermeld in deze jaarrekening, verminderd met haar aandeel in de dividenduitkeringen van de deelnemingen. In de exploitatierekening wordt het aandeel van de groep in het resultaat van de deelnemingen opgenomen. Indien en voor zover de vennootschap niet zonder beperking uitkering van de positieve resultaten aan haar kan bewerkstelligen, worden de resultaten in een wettelijke reserve opgenomen. Haar aandeel in de rechtstreekse

vermogensvermeerderingen en –verminderingen van de deelnemingen wordt ook in de wettelijke reserve opgenomen met uitzondering van herwaarderingen van activa die in de herwaarderingsreserve worden verwerkt. Indien de waarde van de deelneming volgens de vermogensmutatiemethode nihil is geworden, wordt deze methode niet langer toegepast en blijft de deelneming bij ongewijzigde omstandigheden op nihil gewaardeerd. Hierbij worden andere langlopende belangen in de deelneming die feitelijk worden aangemerkt als een onderdeel van de netto-investering, ook meegenomen. Indien en voor zover geheel of ten dele voor de schulden van de deelneming wordt ingestaan respectievelijk een feitelijke verplichting bestaat de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voorziening opgenomen. Een vervolgens verkregen aandeel in de winst van de deelneming wordt pas weer verwerkt indien en voor zover het cumulatief niet-verwerkte aandeel in het verlies is ingelopen. Verstrekte leningen Bij de eerste verwerking van verstrekte leningen worden deze opgenomen tegen reële waarde vermeerderd met – behalve de tegen reële waarde met waardeveranderingen in de winst en verliesrekening verwerkte financiële activa – de direct daaraan toe te rekenen transactiekosten. De leningen worden na de eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve-rentemethode. Baten en lasten worden in de winst-enverliesrekening verwerkt zodra de beleggingen aan een derde worden overgedragen of een bijzondere waardevermindering ondergaan, alsmede via het amortisatieproces. Voorraden De voorraden grond- en hulpstoffen (verpakkingsmaterialen en onderdelen) worden gewaardeerd tegen de inkoopprijzen of lagere marktwaarde. Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid. Voor zover niets te amortiseren valt komt de geamortiseerde kostprijs overeen met de nominale waarde.


40

en

Grondslag

Voorzieningen Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Ter zake van - als gevolg van tijdelijke verschillen in waardering van activa en passiva in de fiscale balans en in deze jaarrekening - ontstane latente belastingverplichtingen wordt een voorziening gevormd, berekend tegen het geldende belastingtarief. Een latente belastingvordering wordt verantwoord rekening houdend met de mate van realiseerbaarheid in de toekomst. De aan de pensioenuitvoerder te betalen premie wordt als last in de exploitatierekening verantwoord. Te betalen premie dan wel de vooruitbetaalde premie per jaareinde wordt als overlopend passief respectievelijk overlopend actief verantwoord. Voor verplichtingen naast de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie wordt een voorziening opgenomen, indien per balansdatum sprake is van een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting aan de pensioenuitvoerder en/of werknemer, het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen noodzakelijk is en er een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van de omvang van de verplichting. De voorziening voor additionele verplichtingen aan de pensioenuitvoerder en/of werknemer wordt gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorziening voor pensioenen heeft betrekking op de financiering van de toekomstige onvoorwaardelijke 1,5 procent indexatie, bij voortzetting van het dienstverband tot aan pensioendatum, van de tot 1 januari 2000 bij de pensioenverzekeraar opgebouwde pensioenaanspraken. De voorziening is actuarieel berekend, onder andere gebaseerd op CBS overlevingstafels 2008, 100 procent deelname en een rekenrente van 2 procent.

De voorziening voor jubileumuitkeringen is gevormd op basis van onder andere CAOafspraken; hierbij is rekening gehouden met vertrek- en sterftekansen. De overige voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Alle voorzieningen hebben een overwegend langlopend karakter. Schulden De schulden worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Voor zover niets te amortiseren valt komt de geamortiseerde kostprijs overeen met de nominale waarde.


41

en

Grondslag

Voor de resultaatbepaling Algemeen De uitbetalingen aan leden voor de door hen geleverde producten worden in de loop van het boekjaar bepaald op grond van de tot op dat tijdstip bekende gegevens, rekening houdend met noodzakelijke inhoudingen ter dekking van de kosten van de groep. Eventueel vinden verrekeningen plaats. Uit de exploitatierekening blijkt het saldo nadat deze (voorschot)-uitbetalingen hebben plaatsgevonden en nadat rekening is gehouden met winstbelasting. Aan het saldo van de exploitatierekening kan slechts beperkte betekenis worden toegekend in het kader van de financiële resultatenbeoordeling. De financiële resultaten blijken met name uit de prijzen die de leden voor hun producten via de coöperatie hebben verkregen. De opbrengsten en lasten hebben betrekking op het oogstjaar 2013. Dit houdt in dat de direct met de oogst 2013 samenhangende opbrengsten en lasten in de exploitatierekening zijn verwerkt, met inachtneming van hiervoor vermelde grondslagen van waardering. Belastingen De belastingen worden bepaald op basis van het verantwoorde resultaat, rekening houdend met fiscaal vrijgestelde posten en geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare kosten. Tussen de vennootschap en haar Nederlandse groepsmaatschappijen bestaat een fiscale eenheid. De verrekening van de belastingen binnen deze eenheid vindt plaats alsof elke maatschappij zelfstandig belastingplichtig is. Voor alle belastbare tijdelijke verschillen wordt een latente belastingverplichting opgenomen. Voor alle verrekenbare tijdelijke verschillen en voor beschikbare voorwaartse verliescompensatie wordt een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening.


42

g

ekenin r r a a J e d r onsolidee

Gec

s n la a b e d r e e d li Geconso x € 1.000 Activa PASSIVA 31 juli 2014 31 juli 2013 31 juli 2014 31 juli 2013 Groepsvermogen Vaste activa Eigen vermogen (6) 31.915 29.103 Immateriële vaste activa (1) 1.543 1.549 Aandeel van derden in groepsvermogen (7) 1.108 764 Materiële vaste activa (2) 33.023 29.867 Terreinen 4.293 4.293 Bedrijfsgebouwen en bestrating 8.693 8.977 Voorzieningen (8) 1.529 1.641 Machines en installaties 1.267 965 Andere vaste bedrijfsmiddelen 2.582 2.841 Langlopende schulden (9) 617 601 Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar 586 586 17.421 17.662 Kortlopende schulden Financiële vaste activa (3) Banken, rekeningen-courant 98 532 Deelnemingen 1.291 311 Handelscrediteuren 7.004 8.139 Overige effecten 12 17 Belastingen en premies Leningen u/g 1.514 3.492 sociale verzekeringen 432 615 2.817 3.820 Leden wegens producten 8.001 6.723 Vlottende activa Overige schulden 674 1.067 Voorraden Overige passiva 5.411 5.449 Grond- en hulpstoffen 1.119 1.073 21.620 22.525 Vorderingen (4) Handelsdebiteuren 13.370 15.482 Overige vorderingen 4.536 3.865 Overlopende activa 1.666 1.807 19.572 21.154 Liquide middelen (5) 14.317 Totaal activa

56.789

9.376

54.634

Totaal passiva

56.789

54.634 Jaarverslag 2013/2014

43

g


Gec

g in n e k e r ie t a it lo p x E Geconsolideerde x € 1.000 2013/2014 2012/2013 Brutomarge Netto-omzet producten aan derden (10) 269.884 259.180 Directe kosten (11) 48.483 48.861 Inkoop producten (12) 194.753 185.902 243.236 234.763 Subtotaal 26.648 24.417 Overige bedrijfsopbrengsten (13) 3.882 3.316 Brutomarge 30.530 27.733 Lasten Lonen, salarissen en sociale lasten (14) 13.049 12.318 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa (15) 3.354 2.191 Overige bedrijfskosten 10.070 9.086 26.473 23.595 Bedrijfsresultaat 4.057 4.138 Financiële baten en lasten Resultaat uit deelnemingen 317 55 Overige rentebaten en soortgelijke opbrengsten 32 46 Rentelasten en soortgelijke kosten -225 -308 124 -207 Exploitatiesaldo voor belastingen 4.181 3.931 Belastingen (16) -1.012 -1.016 Exploitatiesaldo na belastingen 3.169 2.915 Aandeel derden in resultaat -329 -144 Saldo na belastingen

2.840

2.771


44

g


Gec

t h ic z r e v o m o o r t s s a Geconsolideerd K x € 1.000 2013/2014 2012/2013 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat 4.057 4.138 Aanpassingen voor: Afschrijvingen 3.354 2.191 Mutatie voorzieningen 81 -162 Mutatie werkkapitaal (exclusief liquide middelen en bankschulden) 1.111 2.514 4.546 4.543 Kassstroom uit bedrijfsoperaties 8.603 8.681 Betaalde interest -225 -308 Ontvangen interest 32 46 Winstbelastingen -1.012 -1.016 -1.205 -1.278 Kasstroom uit operationele activiteiten 7.398 7.403

2013/2014 2012/2013 Aangewend voor financieringsactiviteiten Terugbetaald certificatenkapitaal -233 -188 Mutatie aandeel derden in deelnemingen -180 -38 Aflossing leningen -162 -346 Ontvangen leningen 124 -38 -346 Aangewend voor financieringsactiviteiten -451 -572 Netto-kasstroom 5.199 6.099 Koers- en omrekeningsverschillen 176 -226 Toename geldmiddelen 5.375 5.873

Deze toename van de geldmiddelen Aangewend voor kan als volgt worden gespecificeerd: investeringsactiviteiten Lager bankkrediet 434 222 Investeringen in vaste activa -1.526 -1.807 Toename liquide middelen 4.941 5.651 Desinvesteringen materiële vaste activa 107 63 5.375 5.873 Uitbreiding belang in groepsmaatschappijen -45 Investeringen in deelnemingen -1.781 Ontvangen dividend van deelnemingen - 82 Ontvangsten van overige effecten 5 Ontvangen aflossingen van leningen u/g 1.739 1.087 Verstrekte leningen u/g -247 -157 Aangewend voor investeringsactiviteiten -1.748 -732


45

g


Gec

s n la a b e d r e e d li o s n Toelichting op de geco x € 1.000 Immateriële vaste activa (1) De samenstelling en het verloop van de immateriële vaste activa zijn als volgt samen te vatten: Boekwaarde per 01-08-2013

Goodwill Oprichtingskosten Software Overige

Investeringen

Overboeking

Afschrijvingen

Boekwaarde per 31-07-2014

497 1.096 - 734 859 41 195 102 134 983 - - 329 654 28 7 - 5 30 1.549 1.298 102 1.202 1.543

Cumulatieve afschrijvingen per 31-07-2014

Aanschaffingswaarde per 31-07-2014

Goodwill 677 1.536 Oprichtingskosten - Software 953 1.607 Overige 13 43 1.643 3.186


46

g


Gec

Toelichting op de geconsolideerde balans x € 1.000 Materiële vaste activa (2) De samenstelling en het verloop van de materiële vaste activa zijn als volgt samen te vatten: Boekwaarde per 01-08-2013

Terreinen Bedrijfsgebouwen en bestrating Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar

Investeringen

Desinvesteringen

4.293 - 8.977 628 965 784 2.841 606 586 - 17.662 2.018

Afschrijvingen


- - 4.293 2 910 8.693 - 482 1.267 115 750 2.582 - - 586 117 2.142 17.421

Cumulatieve afschrijvingen per 31-07-2014

Aanschaffingswaarde per 31-07-2014

Terreinen - Bedrijfsgebouwen en bestrating 8.069 Machines en installaties 6.302 Andere vaste bedrijfsmiddelen 6.744 Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar 2.388 23.503

4.293 16.762 7.569 9.326 2.974 40.924

In de investeringen is als gevolg van een consolidatie effect deelnemingen een bedrag van € 486.000 opgenomen.


47

g


Gec

Toelichting op de geconsolideerde balans x € 1.000 Financiële vaste activa (3) De samenstelling en het verloop van de financiële vaste activa zijn als volgt samen te vatten: Deelnemingen

Overige effecten

Leningen u/g

Totaal

Balans per 1 augustus 2013 311 17 3.492 Aflossingen - -5 -1.739 Verstrekkingen - - 247 Verkrijging 940 - - Consolidatie effect deelnemingen -306 - -293 Aandeel resultaat 2013/2014 317 - - Koersverschillen 29 - - Mutatie voorzieningen - - -193 Balans per 31 juli 2014 1.291 12 1.514

3.820 -1.744 247 940 -599 317 29 -193 2.817

De post deelnemingen betreft het 30% aandeel in . De genoemde post overige effecten betreft vorderingen op coöperatieve verenigingen in de vorm van aandelen. Daarnaast paticipeert Agrico in diverse Private Sector Investeringsprogramma (PSI) projecten. De waarde van deze belangen is op nihil gewaardeerd. Van het bedrag aan leningen u/g ultimo boekjaar is € 1,0 miljoen binnen 1 jaar aflosbaar. Ultimo boekjaar bedraagt de voorziening voor leningen u/g € 3,9 miljoen (31 juli 2013: € 3,7 miljoen). Vorderingen (4) Voor leveringen uit oogst 2012 en eerder die nog niet betaald zijn is in de jaarrekening een voorziening getroffen. Per 31 juli 2014 bedraagt de voorziening voor dubieuze debiteuren € 3,5 miljoen (31 juli 2013: € 3,3 miljoen). De overige vorderingen en overlopende activa hebben voornamelijk betrekking op omzetbelasting, vennootschapsbelasting, goederen en veldinventaris.


48

g


Gec

Toelichting op de geconsolideerde balans x € 1.000 Liquide middelen (5) In de liquide middelen zijn geen deposito’s begrepen. De liquide middelen zijn dan ook direct opeisbaar. Eigen vermogen (6) Voor een toelichting op het verloop van het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de balans van Coöperatie Agrico U.A. Aandeel van derden in groepsvermogen (7) Het verloop van het aandeel derden is als volgt: Balans per 1 augustus 2013 764 Aandeel resultaat 2013/2014 329 Dividend -145 Mutatie belang derden 138 Koersverschillen 10 Overige mutaties 12 Balans per 31 juli 2014 1.108 Voorzieningen (8) De samenstelling en het verloop van de voorzieningen zijn als volgt samen te vatten: Latente belastingverplichtingen

Balans per 1 augustus 2013 Onttrekkingen Donaties Balans per 31 juli 2014

Jubileumuitkeringen voorziening

Pensioen voorziening

Overige voorziening

Totaal

429 186 878 148 1.641 -136 -31 -13 - -180 - 41 17 9 67 293 197 882 157 1.529


49

g


Gec

Toelichting op de geconsolideerde balans x € 1.000 Langlopende schulden (9) De samenstelling en het verloop van de langlopende schulden zijn als volgt samen te vatten:

Balans per 1 augustus 2013 Aflossingen Verstrekkingen Balans per 31 juli 2014

Kredietinstellingen

153 -95 178 236

Participanten

Totaal

448 -67 - 381

601 -162 178 617

De aflossingsverplichtingen voor boekjaar 2014/2015 bedragen € 299.000 (2013/2014: € 343.000). Het rentepercentage op de langlopende schulden bedraagt gemiddeld 4,1% (vorig jaar was dit 4,0%). Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa De aan derden verstrekte garanties bedragen € 0,5 miljoen. Inzake afspraken met Aviko Potato B.V. wordt verwezen naar de toelichting op het eigen vermogen in de toelichting op de enkelvoudige balans. Agrico heeft aan haar leden die in de oogstjaren 2008 t/m 2010 minimaal twee jaren fritesaardappelen voor de coöperatie teelden de toezegging gedaan dat zij in de oogstjaren 2011 t/m 2014 een uitkering krijgen die gerelateerd is aan de winst uit dochterondernemingen en deelnemingen. Agrico is door een vervoerder aansprakelijk gesteld voor vermeende schade aan het gebruik van transportmiddelen in verband met geleverd pootgoed. Het bestuur van de Coöperatie verwacht geen materiële financiële gevolgen uit deze zaak. Ultimo boekjaar bestaan investeringsverplichtingen ten bedrage van€ 64.800. Daarnaast is voor een periode van vijf jaar leaseverplichtingen aangegaan ten bedrage van € 36.700.

Coöperatie Agrico U.A., Agrico B.V., Agrico Holding B.V., Agrico Research B.V. en Leo de Kock & Zn. B.V., vormen eenfiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting en zijn derhalve mede hoofdelijk aansprakelijk voor verplichtingen voortvloeiende uit de fiscale eenheid. Zekerheden Voor het verstrekte krediet door de bankiers aan Coöperatie Agrico U.A. zijn de volgende zekerheden verstrekt: - Hoofdelijke medeschuldverbintenis van Coöperatie Agrico U.A., Agrico B.V., Agrico Holding B.V., Agrico Research B.V. en Leo de Kock & Zn. B.V. - Vermogensverklaring 40% op balansdatum (geconsolideerd risicodragend vermogen verminderd met de immateriële vaste activa in verhouding tot het geconsolideerde balanstotaal). Coöperatie Agrico U.A. heeft voor de deelnemingen Agrico B.V. en Agrico Research B.V. een 403-verklaring afgegeven.


50

g


Gec

e d r e e d li o s n o c e g e d p o Toelichting tierekening a it lo p x e x € 1.000

Netto-omzet producten aan derden (10) Betreft de gefactureerde omzet consumptie- en pootaardappelen, e.d. van de oogst 2013, onder aftrek van kortingen e.d. 2013/2014 2012/2013 De netto-omzet is als volgt te specificeren: Pootaardappelen 219.691 204.507 Consumptieaardappelen 48.066 52.482 Overige omzet 2.127 2.191 269.884 259.180 Verdeling van de omzet aardappelen naar afzetgebied: % % Nederland 23,5 25,5 Frankrijk 12,4 12,1 Overig EU 37,5 36,8 Buiten EU 26,6 25,6 100,0 100,0

Directe kosten (11) Hieronder zijn opgenomen direct met de verkoop samenhangende kosten zoals transport, commissie, emballage e.d. Inkoop producten (12) Hieronder zijn opgenomen de uitbetalingen aan leden voor geleverde aardappelen (zowel pool als overige inkoop), aan leden betaalde bewaarvergoedingen, de inkoop bij derden alsmede de bedragen inzake afwikkeling industrie. Overige bedrijfsopbrengsten (13) Hieronder zijn onder andere de licenties en ontvangen subsidies opgenomen.


51

g


Gec

e rd ee id ol ns co ge e d op g in ht lic oe T ening ek er ti ta oi pl ex x € 1.000 Lonen, salarissen en sociale lasten (14) 2013/2014 2012/2013 Salarissen 9.799 9.243 Sociale lasten 1.828 1.555 Pensioenpremies, inclusief mutatie van de pensioenvoorziening 1.422 1.520 13.049 12.318 Gemiddeld aantal werknemers van de Agrico-groep: Nederland 145 140 Buitenlandse groepsmaatschappijen 63 59 208 199

2013/2014 2012/2013 Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa (15) Immateriële vaste activa* 1.202 486 Bedrijfsgebouwen en bestrating 910 580 Machines en installaties 482 428 Andere vaste bedrijfsmiddelen 750 704 3.344 2.198 Per saldo boekwinst of -verlies op desinvesteringen 10 -7 3.354 2.191 * In de post afschrijving goodwill en software boekjaar 2013/2014 is een aanvullende afschrijving op goodwill van € 276.900 opgenomen.

Belastingen (16) Het bedrag is berekend op basis van het verantwoorde resultaat, rekening houdend met fiscale faciliteiten en niet aftrekbare posten. Ultimo boekjaar bedragen de te verrekenen fiscale verliezen van de Nederlandse fiscale eenheid rond € 4,1 miljoen. De hierover te verrekenen belasting bedraagt, berekend tegen het nominale tarief van 25,0% € 1,0 miljoen. Deze vordering is niet in de balans opgenomen. De Belastingdienst voert een controle uit van de aangifte omzetbelasting 2013 en vennootschapsbelasting 2012 (boekjaar 2012/2013) van de Nederlandse fiscale eenheid in het kader van een landelijke steekproef Grote Ondernemingen.


52

g

rekenin r a a j e ig d Enkelvou

s n la a b e ig d u o lv Enke x € 1.000 (na voorstel verwerking saldo)

Activa PASSIVA 31 juli 2014 31 juli 2013 31 juli 2014 31 juli 2013 Eigen vermogen (3) Vaste activa Statutaire reserves 24.555 21.985 Materiële vaste activa (1) Certificatenkapitaal 6.933 7.103 Terreinen 328 328 Bestemmingsreserve Bedrijfsgebouwen en bestrating 1.467 1.467 industrieaardappelenpool 792 902 Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar 446 446 Wettelijke reserve deelnemingen 517 200 2.241 2.235 Wettelijke reserve koersverschillen -882 -1.087 31.915 29.103 Financiële vaste activa (2) Deelnemingen in groepsmaatschappijen 29.588 26.545 Voorzieningen (4) 54 77 Vorderingen op groepsmaatschappijen - 1.820 Leningen u/g - 294 Kortlopende schulden 29.588 28.659 8.001 6.723 Leden wegens producten 436 437 Vlottende activa Overige schulden 8.437 7.160 Vorderingen Groepsmaatschappijen 8.412 4.554 Overlopende activa - 18 8.412 4.572 Liquide middelen 165 874 Totaal activa

40.406

36.340

Totaal passiva

40.406

36.340


53

g


g in n e k re e ti a it lo p x e e ig d u o lv e k En x € 1.000 Exploitatiesaldo uit gewone bedrijfsuitoefening na belasting Resultaat deelnemingen Saldo na belastingen

2013/2014 12 2.828 2 .840

2012/2013 284 2.487 2 .771


54

g


s n la a b e ig d u o lv e k n e e d p o g Toelichtin x € 1.000 Materiële vaste activa (1) De samenstelling en het verloop van de materiële vaste activa zijn als volgt samen te vatten: Boekwaarde per 01-08-2013

Terreinen Bedrijfsgebouwen en bestrating Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar

328 1.461 446 2.235

Investeringen

- 68 - 68

Desinvesteringen

- - - -

Afschrijvingen

- 62 - 62


328 1.467 446 2.241

Terreinen Bedrijfsgebouwen en bestrating Niet aan de bedrijfsuitoefening dienstbaar

Cumulatieve afschrijvingen per 31-07-2014 -

459 2.331 2.790

Aanschaffingswaarde per 31-07-2014 328

1.926 2.777 5.031


55

g


Toelichting op de enkelvoudige balans x € 1.000 Financiële vaste activa (2) De samenstelling en het verloop van de financiële vaste activa zijn als volgt samen te vatten:

Balans per 1 augustus 2013 Aflossingen Overboeking groepsmaatschappijen Resultaat 2013/2014 Koersverschillen Balans per 31 juli 2014

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

Leningen groepsmaatschappijen

26.545 - - 2.828 215 29.588

1.820 -1.200 -620 - - -

Leningen u/g

Totaal

294 - -294 - - -

28.659 -1.200 -914 2.828 215 29.588

Eigen vermogen (3) Het verloop en de samenstelling van het eigen vermogen zijn als volgt samen te vatten: Reserve ex. artikel 19.2 van de statuten

Balans per 01-08-2013 Saldo 2013/2014 Aflossingen/ verstrekkingen Overige mutaties Balans per 31 juli 2014

Certificatenkapitaal

21.985 2.570

7.103 63

- - 24.555

-233 - 6.933

Bestemmingsreserve industrieaardappelenpool

902 -110

Wettelijke reserve deelnemingen

Wettelijke reserve koersverschillen

Totaal

200 317

-1.087 -

29.103 2.840

- - - 792 517

- 205 -882

-233 205 31.915


56

g


De reserve ex. artikel 19.2 van de statuten betreft de ingehouden saldi van de coöperatie. Ter hoogte van het negatieve saldo van de wettelijke reserve koersverschillen kunnen geen uitkeringen ten laste van de reserves worden gedaan. De wettelijke reserve deelnemingen wordt gevormd voor resultaten en rechtstreekse vermogensvermeerderingen van de deelnemingen sinds de eerste waardering volgens de netto vermogensmutatiemethode en het deel van de deelnemingenwaarde waarvan een uitkering niet zonder meer kan worden afgedwongen of gerealiseerd. Vanaf oogst 2011 betaalt Agrico aan Aviko Potato B.V. de premie voor ledentelers die ook in oogst 2010 met Agrico hebben gecontracteerd. Voor dezelfde ledentelers betaalt Agrico aan Aviko Potato B.V. aanvullingen tot de overeengekomen garantieprijs van € 7,15 in jaren waarin sprake is van een laag prijsniveau. Betaling van de premie en de vergoeding tot garantieprijs vindt na het bekendmaken van de definitieve poolprijs Aviko Potato B.V. plaats. De overeenkomst loopt tot 31 juli 2021 en Agrico betaalt maximaal € 1,5 miljoen. De hoogte van de uiteindelijk door Agrico te betalen bedragen is afhankelijk van prijsontwikkeling en de beslissingen van Aviko over het heffen van premie. Omdat de hoogte van de uiteindelijk door Agrico te betalen bedragen niet betrouwbaar is in te schatten, is in de balans geen verplichting opgenomen. De door Agrico te betalen bedragen worden per oogstjaar verantwoord en zullen ten laste van de bestemmingsreserve worden gebracht.

Na balansdatum heeft de ledenraad een gewijzigd certificaten reglement goedgekeurd. Daarin is o.a. bepaald dat certificaten door de coöperatie kunnen worden ingetrokken onder terugbetaling in de navolgende gevallen: - 15 jaar na uitgifte van de certificaten per serie onder goedkeuring door het bestuur, onder vooraf verkregen goedkeuring door de ledenraad - Na overlijden van de certificaathouder onder goed keuring van het bestuur - Na reële bedrijfsbeëindiging door een certificaathouder onder goedkeuring van het bestuur (op verzoek certificaathouder).

Volgens artikel 19.1 van de statuten kunnen certificaten te allen tijde door de coöperatie worden ingetrokken onderterugbetaling van het daarop gestorte bedrag. Bij afzonderlijk reglement is bepaald dat in specifieke gevallen de certificaten onder terugbetaling door het bestuur worden ingetrokken. Dit reglement kan door het bestuur, mits met goedkeuring van de ledenraad, worden gewijzigd.


57

g


Toelichting op de enkelvoudige balans x € 1.000 Voorzieningen (4) 31 juli 2014 31 juli 2013 Latente belastingverplichtingen 54 77 Het verloop is als volgt: Stand begin boekjaar 77 77 Af: vrijval -23 Stand einde boekjaar 54 77 Beloning externe accountant (ex. Art. 2:382a BW) De onder organisatiekosten opgenomen accountantskosten hebben betrekking op de volgende diensten: Het onderzoek van de jaarrekening Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten

2013/2014 122 17 7 146

2012/2013 107 22 9 138


58

g


Bezoldiging raad van beheer

Zekerheden

Het bedrag van de bezoldiging van de raad van beheer (vanaf 24 juni 2014 bestuur) is € 142.900 (vorig jaar € 138.600).

Voor het verstrekte krediet door de bankiers aan Coöperatie Agrico U.A. zijn de volgende zekerheden verstrekt: - Hoofdelijke medeschuldverbintenis van Coöperatie Agrico U.A., Agrico B.V., Agrico Holding B.V., Agrico Research B.V. en Leo de Kock & Zn. B.V.

Aangezien de Coöperatie slechts één bestuurder had tot en met 24 juni 2014, behoeft conform artikel 383, Titel 9, Boek 2 BW, geen opgaaf van de bezoldiging te worden verstrekt. Er zijn geen leningen verstrekt.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen en activa De aan derden verstrekte garanties bedragen € 0,5 miljoen.

Overige toelichtingen De Belastingdienst voert een controle uit van de aangifte omzetbelasting 2013 en vennootschapsbelasting 2012 (boekjaar 2012/2013) van de Nederlandse fiscale eenheid in het kader van een landelijke steekproef Grote Ondernemingen.

Agrico U.A. is hoofdelijk aansprakelijk voor verplichtingen voortvloeiende uit de fiscale eenheid voor zowel de vennootschaps- als omzetbelasting met haar Nederlandse groepsmaatschappijen. Inzake afspraken met Aviko Potato B.V. wordt verwezen naar de toelichting op het eigen vermogen in de toelichting op de enkelvoudige balans. Agrico heeft aan haar leden die in de oogstjaren 2008 t/m 2010 minimaal twee jaren fritesaardappelen voor de coöperatie teelden de toezegging gedaan dat zij in de oogstjaren 2011 t/m 2014 een uitkering krijgen die gerelateerd is aan de winst uit dochterondernemingen en deelnemingen. Coöperatie Agrico U.A., Agrico B.V., Agrico Holding B.V., Agrico Research B.V. en Leo de Kock & Zn. B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting en zijn derhalve mede hoofdelijk aansprakelijk voor verplichtingen voortvloeiende uit de fiscale eenheid.


59

ens v e g e g e g i Over

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de ledenraad van Coöperatie Agrico U.A. Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening voor het jaar geëindigd op 31 juli 2014 van coöperatie Agrico U.A. te Emmeloord gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 juli 2014 en de geconsolideerde en enkelvoudige exploitatierekening over de periode van 1 augustus 2013 tot en met 31 juli 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de coöperatie. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de coöperatie gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van coöperatie Agrico U.A. per 31 juli 2014 en van het resultaat over de periode van 1 augustus 2013 tot en met 31 juli 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Zwolle, 14 november 2014 Ernst & Young Accountants LLP w.g. drs. J. Hetebrij RA


60

ens v e g e g e g i Over

Voorstel bestemming exploitatiesaldo x € 1.000 Op grond van artikel 19.2 van de statuten wordt het winstsaldo van de exploitatierekening 2013/2014 ad € 2.840.000 op voorstel van het bestuur als volgt verdeeld: Vrijval bestemmingsreserve industrie-aardappelenpool -110 Toevoeging wettelijke reserve deelnemingen 317 Bijschrijving rente certificatenkapitaal 63 Toevoeging aan de reserve ex. Artikel 42 2.570 2.840 Dit voorstel is reeds in de balans per 31 juli 2014 verwerkt.


61

1404528

Agrico Postbus 70, 8300 AB Emmeloord Duit 15, 8305 BB Emmeloord T +31 (0)527 639911 / E [email protected] I www.agrico.nl

2014 Coöperatie Agrico U.A

Recommend Documents