Angst voor schrikken. Hoeveel ruiters kijken tijdens een concours bij een onverwachte regenbui niet verstard naar paraplu's, die het publiek openvouwt? De angst slaat deze ruiters om het hart, al weten zij natuurlijk dat elk paard 'schrikgevoelig' is. Sommige ruiters zijn op een concours in de binnenbak zo nerveus over mogelijke schrikreacties van hun paard dat zij het wedstrijd rijden gaan mijden. Ook tijdens een buitenrit durven ruiters soms niet te galopperen, omdat hun paard zo "kijkerig" is. Schrikachtigheid van het paard is niet zo erg, maar controleverlies van de ruiter over zijn paard, dat iets ‘engs’ meent te zien, wel. Een buitenrit is niet voor elk paard een ontspanning. Een paard is een vluchtdier, na het ruiken van onraad zal het het liefst rechtsomkeerd maken, richting huis. Met of zonder ruiter. Paardrijden is een risico-sport, er gebeuren helaas regelmatig ongelukken. Hoe leer je beter omgaan met het gedrag van je paard en hoe verander je je eigen gedrag om je paard beter te begrijpen? Hier zijn geen trucjes voor, maar je kunt jezelf én je paard wel trainen. Paarden zijn slim en leren snel, dat geldt helaas ook voor negatieve gedragingen. Een ruiter brengt zijn onzekerheid over door bijvoorbeeld de teugels korter te maken en met zijn benen te knijpen, wanneer hij denkt dat zijn paard van iets engs zou kunnen schrikken. Paarden zijn kuddedieren, zij letten op de gedragingen van de leider. De ruiter is de leider. Een ruiter, die met andere ruiters rijdt, ziet dat de paarden blindelings het paard volgen dat voorop loopt. Paarden volgen graag. Alleen een buitenrit maken zonder dat andere ‘paardenmaatjes’ daarbij zijn, kan onzeker gedrag tot gevolg hebben. Een ruiter moet daarom zeker van zichzelf zijn. Equine Improvement organiseert verschillende cursussen voor de verbetering van de communicatie tussen ruiter en paard. Eén van de cursussen is de “schrik en obstakeltraining". We trainen eigenlijk voornamelijk de mensen. Ze zijn immers vaak zelf debet aan het gedrag van het paard. Tijdens de grondwerk-training leggen wij de verhouding tussen ruiter en paard soms pijnlijk bloot. Een ruiter moet leiderschap en zelfvertrouwen uitstralen. Zelfvertrouwen is cruciaal, de ruiter brengt zijn angsten immers fysiek over op zijn paard"
Schrik- en obstakeltraining. Tijdens de schriktraining komen allerlei "enge dingen" aan bod zoals plastic zeil, knallen en rook. De begrippen, die bij deze schriktraining centraal staan zijn focus/non-focus, leiderschap, vertrouwen en timing. "Wanneer je een paard aankijkt (focus) maak je het persoonlijk. Wanneer je het paard een prikkel toedient bijvoorbeeld in de vorm van een plastic zeil en je kijkt het juist niet aan (non-focus), doet alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, dan zal het paard deze prikkel na verloop van tijd accepteren. Pas daarna kun je het paard weer een sterkere prikkel bieden. Op deze manier gedraag je je ranghoger en bevestig je je leiderschap. Ook het wederzijds vertrouwen tussen mens en paard zal groeien. Timing is hierbij belangrijk: wanneer het paard niet meer ingaat tegen de prikkel, tegen de druk, dan moet er direct een release plaatsvinden, de druk moet op dat moment worden weggenomen. Zo leert het paard dat de release een beloning is en zal het de druk steeds sneller accepteren. Het is belangrijk om hier heel consequent in te zijn."
Met welke componenten moet je tijdens training rekening houden? Non-Focus Paarden zijn zich zeer bewust van het verschijnsel "focus": Waar wordt de aandacht op gericht? De meeste ruiters richten hun aandacht op datgene wat het paard spannend vindt of ze staren naar het paard tijdens de uitvoering van een oefening. Voor alle beschreven oefeningen geldt: Let vooral op jezelf, op je lichaamstaal, op je lichaamshouding, op de juiste vraagstelling, maar staar niet naar het paard! Neem aan dat als jij op de juiste wijze een vraag stelt, het paard op de juiste wijze zal antwoorden: hierdoor geef je het paard eigen verantwoordelijkheid. Leiderschap Een goed leider dwingt niet af, heeft een respectvolle houding en weet heel duidelijk wat hij wil. Werk dan ook gestructureerd, maak een plan. Hoe moet een paard namelijk iets weten als zijn berijder het eigenlijk ook niet weet? Zadelmak maken is geen toeval, het is een logisch proces met opeenvolgende stappen. Lukt een oefening niet, ga dan na of de vraag wel goed is gesteld: Jij bent namelijk verantwoordelijk voor het gedrag van je paard. Timing Of een paard werkelijk iets leert hangt af van de juiste timing van de ruiter. Stel een vraag of geef een hulp en beloon direct als het antwoord positief is. Beloon door ontspanning en rust aan te bieden. Een goede timing is het herkennen van de geringste reactie op een vraag. Hoe sneller de timing, hoe sneller een paard zal leren. Bouw altijd voldoende rustpunten in, het geeft het paard tijd om de informatie te verwerken en op te slaan. Vertrouwen Wederzijds vertrouwen is iets dat moet groeien. Als je je in het begin van de training al zorgen maakt over de eerste keer opstijgen is je lichaamstaal versus je uitstraling in conflict en dus onduidelijk voor je paard. Werk altijd stapsgewijs en focus je niet op het einddoel. Hoe meer stappen in dit proces positief worden afgesloten, hoe meer het wederzijdse vertrouwen zal groeien. Kies altijd voor belonen, niet voor straffen. Straf wordt geassocieerd met de persoon, niet met de uitvoering van de oefening. Een paard zal niet begrijpen waarom het wordt gestraft, dit is niet bevorderlijk voor het wederzijds vertrouwen. Hoe meer controle je zelf kunt uitoefenen op de bewegingen van je paard, hoe zekerder je zelf ook zult worden. Desensibiliseren Desensibiliseren is een paard wennen aan een prikkel zodat de (heftigheid) van diens reactie wordt verkleind. Hoe vaker een prikkel in een gecontroleerde omgeving wordt toegediend, hoe prikkelarmer een dier zal worden. Het stelselmatig toedienen van prikkels, zonder daarbij ondersteuning te bieden, zal juist een negatief effect hebben. Neem als voorbeeld een leeuw op een bospad: Gedwongen worden erheen te gaan neemt je angst niet weg, maar de situatie veranderd als je eenmaal begrijpt hoe je met de leeuw om moet gaan. Het wederzijdse vertrouwen zal groeien naarmate je samen obstakels en moeilijke situaties overwint.
Tips: •
• • • • •
• • • • • • • • •
Desensibiliseer een jong paard al voordat het drie jaar oud is, op jonge leeftijd leert het dier gemakkelijk en is het eenvoudiger een positieve mens/paardrelatie te bewerkstelligen Mensen zijn geneigd zich te focussen op een doel, als je dit los kunt laten en de weg naar het doel leert bewandelen gaat trainen veel eenvoudiger. Neem de tijd die nodig is om iets op te lossen, het kost je daarna steeds minder tijd Als je de bewegingen van het paard beheerst, beheers je ook het paard Werk aan je eigen angst alvorens je moeilijke situaties opzoekt met je paard, je angst zal zich anders via zijn gedrag spiegelen Rijd paarden die altijd schrikken in één hoek van de bak niet naar die hoek toe, maar negeer het gedrag en wend al af voordat het ongewenste gedrag zich voordoet, je houdt hierdoor het heft in eigen hand Leer je paard te leren, vermijd dus geen problemen en enge situaties maar los ze op Als je aan een ‘huis-tuin-keuken’ schriktraining begint, maak dan vooraf een plan van wat je wilt gaan doen en werk niet uit de losse pols. Bouw een training logisch op Bouw pauzes in zodat het paard alle indrukken kan verwerken en opslaan. Afkauwen met de mond is bijvoorbeeld een goed teken (verlaten van spanning) Werk eerst vanaf de grond voordat je moeilijke situaties in het zadel op gaat zoeken Dwing niet, laat de pure menselijke eigenschap van het "NU willen" los en negeer ongewenst gedrag. Beloon positief gedrag. Met name angstige of getraumatiseerde paarden vergen een perfecte timing, neem bij deze paarden genoegen met kleine stapjes. Werk niet te voorzichtig, dat maakt angstig maar ook niet te driest, dat overrompelt. Werk gewoon alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Zorg voor respectabele afstand van jou tot je paard, je zou het van mensen ook niet pikken als ze te dichtbij staan, een paard weegt honderden kilo's. Vraag altijd aandacht, laat je paard niet van je weg kijken, corrigeer dat voortdurend, totdat het paard begrijpt dat jij de belangrijkste persoon bent. • Zorg dat je bij Schrik- & Obstakeloefeningen zodanig staat dat je altijd kunt zien hoe je paard reageert, met je voorkant naar het paar d toe. Zo kun je een onverwachte reactie van het paard tijdig ontwijken
De cursus is opgedeeld in 4 delen en duurt inclusief pauzes ca 6 uren • Mondeling deel en uitleg (ca 60 minuten) • Praktijk deel aan de hand waarbij de basis principes worden uitgelegd (leerprocessen) en aan de hand uitgevoerd (120 minuten) • Praktijkdeel aan de hand waarbij kennis wordt gemaakt met de eerste obstakels (120 minuten) • Praktijkdeel onder het zadel (60 minuten) De cursussen worden gegeven op locatie. De minimum leeftijd is 12 jaar.
Mocht je nog vragen hebben dan ben je uiteraard welkom.
