Analysing and Exploring Sustainable Urban Strategies (AESUS) Inhoudelijke resultaten
Eric Koomen, VU Amsterdam URD-dag 7 februari 2014
Rol ruimtelijke planning verandert • • • •
Deregulering Decentralisatie Bugerpartcipatie b.v. planMER SVIR – scenario- en modelbenadering in bepaling mogelijke effecten – onzekerheid over gevolgen – focus uitbreiding stedelijk gebied Elings et al. (2011), Koomen & Dekkers (2013)
Sociale en ruimtelijke omgeving verandert • • • •
(regionale) Bevolkingsafname naast toename Stedelijke verdichting naast herstructurering Stedelijke patronen redelijk “af” in veel regio's Maar bv veel leegstand in kantoren (15% in NL)
(PBL & CBS, 2011)
AESUS project • Drie onderzoeksthema's – analyse regionale verschillen in ontwikkeling wonen en werken – analyse nieuwe plannings- en ontwerpconcepten voor verstedelijkingsprocessen in een veranderende beleidscontext – ontwikkelen en integreren hulpmiddelen voor besluitvorming over nationale en regionale ruimtelijke ontwikkelingsprocessen
• Georganiseerd in vier deelprojecten • Focus op kennis- en hulpmiddelontwikkeling – Toepassen in praktijkstudies langs A2
AESUS - project opzet project 1: VU/JRC Analyse Thema: internationaal vergelijkend onderzoek Kernvraag: externe krachten en interne veranderingen Disciplines: economie, geografie en stedelijke planning
project 2: WUR (LUP en LA) Oplossingsrichtingen Thema: Governance Kernvraag: ruimtelijke inrichting en sturingsmechanismen Disciplines: planologie en ruimtelijk ontwerp
project 3: VU/PBL/KTH Ruimtelijke verkenningen Thema: Geo-informatie en Decision support Kernvraag: 4D-GIDS Disciplines: ruimtelijke informatica en geografie
project 4: TNO/VU/PBL Visualisatie en evaluatie Thema: Duurzame en integrale gebiedsontwikkeling Kernvraag: ruimtelijke inrichting en 4D-GIDS Disciplines: Geo-ICT en communicatiewetenschappen
Twee centrale praktijkstudies
Casus 1: Stedelijke intensivering in Brainport Eindhoven regio Casus 2: Stedelijke extensivering in Parkstad Limburg
Belang praktijkstudies • Bijeenbrengen en toetsen resultaten van deelprojecten • Uitdragen nieuw ontwikkelde kennis (pr.1&3) • Analyse rol planning en ontwerp in praktijk (pr.2) • Helpen formuleren beleidsstrategieën (pr.2&4) • Sturen ontwikkeling van hulpmiddelen voor interactieve planvorming (pr.4) • Testen effectiviteit van deze tools in o.a. visualisatie en evaluatie modeluitkomsten (pr.4)
Grote loonverschillen langs de A2/A76
% loonverschil t.o.v. Nederland
15
Amsterdam Utrecht
Compositie
Productiviteit
Totaal
10 Eindhoven 5
Den Bosch Sittard/ Heerlen Geleen
0 0
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 180 190 200 210
Culemborg -5
Liempde Weert
Afstand vanaf Amsterdam (in km) -10 Groot (2013)
Internationale grenzen blijven barriere
Table 4 Ratio of impact of domestic access versus foreign access on urban land-use shares in 2000. These ratios are obtained by dividing the domestic accessibility coefficient over the foreign accessibility coefficient.
Distance decay parameter
Belgium
France
Germany Luxemb.a Netherlands
-1.00
6.464**/** 3.668**/**
1.030/
**/
2.121*/
-1.25
4.915**/** 3.379**/**
1.193*/
**/
2.117*/
-1.50
3.853**/** 3.127**/**
1.425*/
**/
2.133*/*
-1.75
3.124**/** 2.887**/** 1.686**/
**/
2.151**/*
-2.00
2.628**/** 2.630**/** 1.898**/
**/
2.155**/*
Jacobs-Crisioni & Koomen (2014)
Vooral oude kantoorgebouwen staan leeg • Kenmerken gebouwen (b.v. leeftijd) lijken belangrijker dan locatiekenmerken (b.v. agglomeratie) in verklaren leegstand • Bereikbaarheid over weg of spoor speelt beperkte rol Koster (2014)
Regio’s vinden eigen rol in planning • Analyse planpraktijk in beide cases • Inventarisatie plannen, netwerk analyse, interviews stakeholders • Verschillende schaalniveaus, (strategisch > uitvoering), naast elkaar; een netwerk van plannen • Regio Eindhoven programmeert • Regio Parkstad experimenteert • Er is regionaliteit, maar overeenkomsten zijn (nog?) groot
Van ontwerp ga je het snappen • Onderzoek naar rol ontwerp in planning • Focus op beide cases • Schetsen ondersteunt ontwerper in ‘dialoog’ tussen probleemverkenning en oplossing • Weinig aandacht voor potentiele rol bij verkennen en definiëren van opgave • Met tekeningen, maquettes en kaarten kunnen betrokkenen zich in nieuwe situatie verplaatsen
Beleid kan stedelijke verdichting sturen Explanatory analysis of intensification share
COROP regions • Stedelijke dichtheid neemt toe N 39 R square 0.477 Constant 83.25*** • Regionale dynamiek goed te Share of land in residential -6.88*** development zone verklaren uit woningvraag en Residential growth -1.69** Residential density 2000 0.25 beschikbare ruimte Share of land available for -0.32** residential development • VINEX plannen leiden druk Explanatory analysis local intensification (Δ res./ha) 100x100 m grids weg naar stadsrand N 423,601 square 0.014 • Lokale dynamiek lastiger te RConstant 0.67*** Residential development zones 4.83*** verklaren Buffer zone -0.76*** Bundling zone 0.28*** • Tegengestelde processen Designated natural area -0.65*** Residential fringe N.A. neighbourhoods 0.008*** • Cultuurhistorische waarden Deprived Historic building conservation area 1.51*** Buildings constructed between 1940-1970 0.17*** dragen bij aan verdichting Distance to nearest railway station (0-1 Km) 0.84***
Broitman et al. (2014)
Distance to nearest railway station (1-3 Km) Distance to nearest railway station (3-5 Km) Housing density in 2000
0.21*** -0.07*** -19.70***
Ambities stedelijke verdichting reëel? • Groot verschil tussen gerealiseerde verdichting en huidige ambities • Modelsimulatie mogelijke stedelijke uitbreiding • Groot verschil tussen nationale scenario's • Ambities nodig om open ruimte te behouden.. • ..vragen forse inzet bij woningvraag als in GEscenario Koomen et al. (2014), Dekkers et al. 2014) i.s.m. URD-HELP
Geo-tools leggen bewonersvoorkeur vast • Nieuwe tools voor burgerparticipatie • Vastleggen beleving bewoners • Getest in cases Parkstad en A2/A12 zone Utrecht • Input voor o.a. gemeenten • Toepassing in beginfase gebiedsontwikkeling: openen besluitvorming
Geo-design helpt co-creatie • Koppeling visualisatie-, design- en evaluatietools • Toepassing in gezamenlijk ontwerp living wall en fietsverbinding bij Utrecht • Samen met o.a. regionale KvK, Rijkswaterstaat en betrokken burgers • Techniek werkt, planproces is weerbarstiger
Relatie praktijk • Onderzoek deels ontleend aan praktijk • Praktijkpartijen sturen ontwikkeling geo-ict tools • Veel relaties met afnemers kennis: PBL, CPB, provincies, Kamer van Koophandel en lokale partijen • Intensieve samenwerking met marktpartijen: Geodan en TNO • Internationale kennisuitwisseling: EC-JRC, BBSR en KTH
Project output Scientific papers and book chapters Broitman D., Koomen E., Rietveld P. Intensification and extension in urban residential dynamics. Land Use Policy (Submitted December 2013) Broitman D., Koomen E. Regions and housing stock: a decade of urban and peri-urban housing dynamics. Letters in Spatial and Resource Sciences (to be submitted March 2014) Dias, E.S., Linde, M., Rafiee, A., Koomen, E, Scholten, H.J. (2013) Beauty and Brains: integrating easy spatial design and advanced urban sustainability models. Chapter 27 in: Geertman, S., Toppen, F., Stillwell, J. (eds.) Planning Support Systems for Sustainable Urban Development. Springer, Berlin. Dias, E.S., Scholten, H.J., Linde, M. Bridging the right and the left in designing and measuring a ‘New Urban Europe’. International Journal of Global Environmental Issues (to be resubmitted February 2014) Groot, S.P.T. en H.L.F. de Groot, 201X, Estimating the skill bias in agglomeration externalities and social returns to education: evidence from Dutch matched worker-firm micro data (to be submitted February, 2014) Groot, S.P.T., H.L.F. de Groot, C.N. Teuling en W. Vermeulen, 201X, Trends in residential property values: estimating hedonic prices from Dutch micro data (to be submitted April, 2014). Jacobs-Crisioni, C.G.W., Koomen, E., Rietveld, P., Tranos, E. Can land-use densification and mixing increase buzz? An exploratory study using mobile phone data. Environment and Planning B (resubmitted November 2013). Jacobs-Crisioni, C.G.W., Rietveld, P., Koomen, E. The influence of national borders on urbanization in Northwest Europe. Applied Geography (submitted February 2014) Kempenaar, A., Van Lierop, M., Westerink, J. Van der Valk, A., Van den Brink, A. Change of thoughts in Dutch planning: findings from a regional design competition. Planning Theory and Practice (submitted September 2013) Koomen, E., Dekkers, J.E.C., Broitman, D. (2014) Analyzing and simulating urban density; Exploring the difference between policy ambitions and actual trends in the Netherlands. Chapter in Thill, J-C (ed.) Spatial Analysis and Location Modeling in Urban and Regional Systems., Springer, Heidelberg (forthcoming). Practice oriented papers Dekkers, J.E.C., Koomen, E., Broitman, D. (2014) De verstedelijkingsparadox; verdichtingsambities in de praktijk. Rooilijn 47,1 (forthcoming). Groot, S.P.T. en H.L.F. de Groot (2014) Soortgenoten tegen wil en dank? Het effect van clustering op productiviteit van werknemers. In: J. Bakens, H.L.F. de Groot, P. Mulder en C. Pen, Soort zoekt soort, Platform 31, Den Haag. Koomen, E., Westerink, J., Nedkov, S. (2014) Tools en kennis voor stedelijke gebiedsontwikkeling. Rooilijn (in progress)
Conference proceedings Broitman, D., Koomen, E. (2013) Crisis, regions and housing stock: a decade of urban and periurban housing dynamics. Book of abstracts. Regional Science meeting Dutch-Israeli workshop 3-4 October, Groningen, the Netherlands, pp 22-23. Broitman, D., Koomen, E., Rijken, B. (2013) Built-in or build-out: Regional growth and residential spatial dynamics in the Netherlands. Abstract and presentation at the European Regional Science Association Conference August 27-31th, Palermo, Italy. Broitman, D., Rijken, B., Koomen, E. (2014) Simulating urban densities in the face of local flood risks. Abstract and presentation accepted for the 2014 Global Land Project Open Science Meeting, March 19- 21, 2014, Berlin, Germany. De Waal, R., Kempenaar, A., Van Lammeren, R., Streke, S., (2013) Application of social media in a regional design competition: a case study in the Netherlands. Paper presented at the Digital Landscape Architecture (DLA) conference June 6-8, Bernburg, Germany, De Groot, H.L.F., Groot, S.P.T. (2014) Dynamics in Land Rents: A simple approach. Abstract and presentation at the European Regional Science Association Conference August 27-31th, Palermo, Italy Groot, S.P.T., Möhlmann, J.L., Garretsen, J.H., de Groot, H.L.F. (2013) The crisis sensitivity of European countries and regions: stylized facts and spatial heterogeneity. Book of abstracts. Regional Science meeting Dutch-Israeli workshop 3-4 October, Groningen, the Netherlands. Groot, S.P.T., de Groot, H.L.F. (2013) Regional trends in Dutch housing prices. Abstract and presentation at the European Regional Science Association Conference August 27-31th, Palermo, Italy. Groot, S.P.T., de Groot, H.L.F. (2013) On the relation between education and regional labour productivity. Abstract and presentation at the European Regional Science Association Conference August 27-31th, Palermo, Italy. Koomen, E., Rijken, B. (2013) Applying and improving planning support systems for sustainable urban development. In: Geertman, S., Stillwell, J. and Toppen, F. (eds.) Proceedings of CUPUM 2013. The 13th International Conference on Computers in Urban Planning and Urban Management. Utrecht the Netherlands. Koomen, E., Rijken, B. (2013) Recent applications of a land-use change model in support of sustainable urban development. Abstract and presentation at Geodesign Summit Europe. September 19-20, GeoFort, Herwijnen, the Netherlands. Lavalle, C., Baranzelli, C., Barbosa, A., Batista e Silva, F., Jacobs Crisioni, C.G.W., et al. (2014) Extended impact assessment of European Union's legislative and non-legislative measures: applications of the Land Use Modelling Platform (LUMP) for integrated assessment of policies. Abstract and presentation accepted for the 2014 Global Land Project Open Science Meeting, March 19- 21, 2014, Berlin, Germany. Linde, M., Nedkov, S. (2013) Redefining the Smart City: Smart and liveable cities through participatory Geodesign. Abstract and presentation at the Geodesign Summit Europe, GeoFort, Herwijnen, the Netherlands. September 19, 2013. Rafiee, A., Dias, E., Batty, M., Scholten, H. (2013) Energy aware interactive design; experimenting with city morphology. Abstract and presentation at the Geodesign Summit Europe, GeoFort, Herwijnen, the Netherlands. September 19, 2013. Rafiee, A., Dias, E.S., Koomen, E. (2013). The local provision of urban green; developing a spatially explicit tree-to-building volume indicator using individual tree data. In: Geertman, S., Stillwell, J. and Toppen, F. (eds.) Proceedings of CUPUM 2013. The 13th International Conference on Computers in Urban Planning and Urban Management. Utrecht, NL Rijken, B., Koomen, E., Broitman, D. and Zondag, B. (2013) Simulating residential density change. Abstract and presentation at the European Regional Science Association Conference, August 27-31th, Palermo, Italy.
