Amarant Magazine van Groep 7152
Jaargang 43 Nummer 2
Maart 2014
In dit nummer:
Rita Meuwese over ECO-therapie
Ellen van der Starre over de ommezwaai in haar leven
Vrouwen in de bouw
Adriana Willemina de Jongh, historica en lesbienne
Marita Lether over haar kunst Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
1
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
2
Op het moment dat deze Amarant te lezen is voor jullie zijn de winterspelen alweer voorbij. Er was veel protest op weg naar de spelen. Die protesten gingen veelvuldig over de vreselijke anti homowetgeving, die nog niet zo lang geleden in Rusland in werking is gesteld. Die protesten over die wetgeving moeten natuurlijk niet verstommen na de spelen. Zo mogelijk moeten we ook nu en in de toekomst onze tegenstem laten horen. En het lijkt me heel erg belangrijk de homo- en lesbische gemeenschap in Rusland een hart onder de riem te blijven steken! Deze Amarant, bedoeld voor de eigen lesbische 40+ gemeenschap in Nederland staat weer boordevol prachtige verhalen, vaste rubrieken en nieuws van de regio's en werkgroepen. Misschien goed om in herinnering te brengen. Deze Amarant is een uitgave van Groep 7152. Deze groep is bedoeld voor lesbische en biseksuele vrouwen. Groep 7152 wil graag een netwerkfunctie vervullen voor deze groep. Groep 7152 wil deze vrouwen een mogelijkheid geven contact met elkaar te hebben op allerlei manieren. Voor €30,00 per jaar wordt je donatrice van Groep 7152 en als je donatrice bent dan krijg je zes keer per jaar de mogelijkheid dit mooie digitale tijdschrift naar je PC, tablet of ereader te downloaden en te lezen. Alle info hierover is te vinden op:
Lezen 9 Column Villa Kakelbont 13 Column Francis van Soest 17 Kort verhaal Anne Keen 22 Gedichten Ellen van der Starre 23 Column Nyx 27 Column Iris du Toit 31 Gedichten 32 Column Wanita 36 Gastcolumn
http://www.groep7152.nl/donatrice-worden.html
Cultuur 11 Vingerhoedmuseum 33 Marita Lether over haar kunst 34 Vrouw in de kunst: twee portretten
En verder voor jou…. 4 Nieuws 10 Voor jou gelezen 16 Voor jou gezien 19 Voor jou gegeten 24 Voor jou beluisterd 29 Voor jou aan het werk 35 Jouw dilemma 37 Uitgaanstips 38 Niet te missen 39 Voor jou op reis 41 Nieuws van de stichting 44 Servicepagina
Heldine Dunlop, hoofdredacteur
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
3
GEZIEN, GEHOORD, GELEZEN Het laatste nieuws voor jou Nederland staakt hulp Oegandese regering om homowet Vanwege de wet riskeren Oegandese homo's binnenkort gevangenisstraffen van 14 jaar tot levenslang. Het ministerie stopt niet alle steun, alleen de 7 miljoen euro die jaarlijks naar de regering gaat. De resterende steun (16 miljoen euro hulpgelden voor de bevolking en andere goede doelen) blijft bestaan. Met deze maatregel komt het kabinet tegemoet aan een oproep van CDA, ChristenUnie, D66, GroenLinks, PvdA en SP om snel met een reactie op het van kracht worden van de Oegandese anti-homowet te komen. ChristenUnie en D66 hebben ook duidelijk gemaakt dat ze willen dat de Nederlandse hulp aan de Oegandese overheid direct wordt gestopt. ‘Stille diplomatie heeft niet gewerkt, het is nu tijd voor een krachtig signaal tegen deze afschuwelijke wet. Maar het zou wel goed zijn als dat geld zou worden ingezet voor lokale projecten om de mensenrechten te verbeteren,’ aldus D66-Tweede Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma tegenover het ANP. In Oeganda is het straks strafbaar om uit de kast te komen, om iemand van het gelijke geslacht 'sensueel aan te raken' en om homo's hulp te bieden. Iedere burger is verplicht om homo's aan te geven bij de politie. Ook verbiedt de wet seks tussen vrouwen. Mannelijke homoseks is al verboden sinds 1950. De afgelopen maanden weigerde de evangelicale christen Museveni om te tekenen: hij vond wel dat homo's ziek zijn, maar gevangenisstraffen gingen hem te ver. Vorige week ging hij overstag. Volgens zijn woordvoerder raakte de president overtuigd door een rapport waarin 'medische experts' stelden dat homoseksualiteit niet genetisch bepaald is, maar wordt ingegeven door sociale factoren. Voor Nederland is de wet om een aantal redenen niet acceptabel. Zo stemt deze niet overeen met internationale mensenrechtenverdragen waarvoor ook Oeganda heeft getekend. Acceptatie van de anti-homowet heeft dan ook consequenties voor de Nederlandse relatie met de Oegandese overheid, aldus Timmermans. Ook zal hij voorstellen doen internationaal maatregelen te treffen, bijvoorbeeld in Europees verband. Minister Timmermans van Buitenlandse Zaken is er zeer teleurgesteld over dat de president toch zijn handtekening heeft gezet. ‘Internationale druk heeft hem helaas niet weerhouden. Dit is een slechte dag voor de mensenrechten in Oeganda’, aldus Timmermans. De Nederlandse ambassade in Kampala staat in nauw contact met de LHBT-gemeenschap in Oeganda, mede om te bezien op welke wijze zij die het best kan ondersteunen. Voor Museveni was de wet een politiek dilemma: het overgrote deel van het electoraat, de media en de kerken waren voorstander van strafbaarstelling van homoseksualiteit, terwijl veel politieke bondgenoten en fel tegen waren. Hij weigerde in eerste instantie dan ook te tekenen. Maar de wet was niet helemaal afhankelijk van Museveni ‘s goedkeuring. Als de president was blijven weigeren, had het parlement hem met een tweederde meerderheid van stemmen kunnen forceren. Het parlement koos er vorig jaar wel voor om de scherpste randjes van de wet te schaven en de doodstraf voor homoseks te schrappen. De Amerikaanse president Obama noemde de wet laatst 'een klap in het gezicht en gevaar voor de homogemeenschap'. Hij waarschuwde dat de relaties tussen de landen flink zouden bekoelen. De VS geven jaarlijks omgerekend meer dan 290 miljoen euro ontwikkelingshulp aan Oeganda. Museveni noemde Obama's opmerkingen 'afpersing', maar zegt nu dat hij open staat voor wetenschappelijk onderzoek dat homoseksualiteit genetisch verklaart. Enkele Europese landen zinspeelden al op een stopzetting van ontwikkelingshulp. De Europese Unie heeft haar begrotingshulp tijdelijk stopgezet. Minister Timmermans waarschuwde vorige week dat goedkeuring van de wet 'niet zonder consequenties' kon blijven. Ook emeritus aartsbisschop Desmond Tutu haalde afgelopen weekend fel uit naar Museveni. Volgens Tutu kan 'gerechtigheid nooit wetenschappelijk gerechtvaardigd worden'. 'We moeten hier heel duidelijk over zijn', meent Tutu. 'De geschiedenis staat bol van de pogingen om liefde en huwelijken tussen verschillen klassen, kasten en rassen te verbieden .' Die pogingen laten zich volgens hem nooit moreel rechtvaardigen. 'Nazi-Duitsland en de apartheid in Zuid-Afrika getuigen daarvan.'
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
4
GEZIEN, GEHOORD, GELEZEN Het laatste nieuws voor jou Lesbisch stel in videoclip Googoosh Terwijl in haar land van herkomst nog steeds wrede straffen staan op homoseksualiteit, maakte de Iraanse popster Googoosh op Valentijnsdag een prachtig statement met een lesbisch stel in haar nieuwste videoclip. ‘Vraag me niet om deze liefde te stoppen. Ik kan dat niet, net zomin als jij’, zo zingt de popster onder meer in haar nummer Behesht (Hemel). De bijbehorende clip eindigt met twee vrouwen die elkaars hand vasthouden, terwijl de veelzeggende tekst 'Freedom to Love for All' in beeld verschijnt. Googoosh is bij veel Iraniërs populair. Na de Islamitische revolutie van 1979 werd haar muziek echter verboden, omdat er volgens het regime geen plaats meer was voor vrouwelijke artiesten. Een lange periode van stilte volgde, totdat ze in 2000 besloot te emigreren naar Los Angeles. Vanuit de V.S. vervolgde ze haar zangcarrière en weet ze nog steeds veel Iraniërs te bereiken met haar muziek.
Tweede seizoen van Orange is the New Black Op 6 juni a.s. start het tweede seizoen van de Netflix-serie Orange is the New Black. De serie is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Piper Kerman, dat zij zelf beschreef in een boek. In het eerste seizoen konden we zien hoe Piper in de gevangenis kwam nadat ontdekt werd dat ze drugsgeld vervoerd heeft. Via Piper maakte de kijker kennis met verschillende vrouwen in de gevangenis, waaronder haar ex-vriendin Alex. Van de verhaallijn in seizoen 2 is nog weinig bekend.
Lady Galore uitgeroepen tot Roze Lieverdje Sander den Baas, beter bekend als Lady Galore, is als winnaar uit de bus gekomen bij zowel het publiek als bij de jury van het Roze Lieverdje. Op 14 februari kreeg Lady Galore de prijs uit handen van GroenLinkslijstrekker Rutger Groot Wassink, als erkenning van haar strijd voor dragqueens en travestieten. Het Roze Lieverdje is een prijs van GroenLinks voor een Amsterdammer die zijn/haar sporen verdiend heeft in de strijd voor LHBT-emancipatie.
Facebook doet naast M/V nu ook Watjewil De meeste mensen zijn een mannetje of een vrouwtje maar je zou er geslachtstechnisch gezien maar net tussenhangen, wat ben je dan? Facebook laat de keuze tegenwoordig een stuk vrijer. Facebook heeft hiertoe een diversiteitsprogramma ingericht, waardoor het sociale platform nu ook voldoet aan de eisen van de transgenders in de community. Naast Man of Vrouw kun je nu ook kiezen voor ‘Custom’ waarna je zelf kunt aangeven hoe je genoemd wilt worden. Ook de aanspreekvorm is aanpasbaar, en wie je aangepaste genderidentiteit mogen zien: iedereen of alleen je vrienden. Bedrijven in Arizona mogen homo's weigeren President Obama stuurde onlangs nog homo's naar Sotsji als protest tegen de Russische homowet. Maar in zijn eigen Arizona mogen bedrijven binnenkort waarschijnlijk homo's weigeren als klant. De Amerikaanse staat heeft een wetsvoorstel aangenomen dat bedrijven toestemming geeft om homoseksuele klanten om religieuze redenen niet te helpen, meldt CNN. Verwacht wordt dat gouverneur Jan Brewer snel haar krabbel onder het voorstel zal zetten. De wet wordt vooral gesteund door de Republikeinen, waar Brewer er een van is. Eerder gaf ze al aan dat bedrijven klanten moeten kunnen weigeren. De Democraten noemen de wet discriminerend en gaan de straat op om te protesteren. Maar volgens de voorstanders beschermt de wet juist de religieuze vrijheden. Ook Brewer vindt dat iedereen vrij moet zijn om te kiezen met wie hij wel of niet zaken doet. ‘Dat is vrijheid. Dat is Amerika.’ Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
5
Even binnen in het appartement van Rita en je voelt dat dit echt Rita’s huisje is. De met zorg neergezette of neergelegde woonaccessoires, het vele hout, bloemen en planten, alles past. Geen wonder eigenlijk, Rita is vierdejaars student ECOtherapie. Een studie waarvan het grondbeginsel luidt: op kleine en grote schaal de energetische balans herstellen. Als er iets is wat je in Rita’s omgeving voelt dan is het dat alles in evenwicht is. Toch is dat niet altijd zo geweest. In Arnhem geboren en getogen ging ze in 1998 haar grote liefde achterna, ze verhuisde naar Zeeland. Zierikzee om precies te zijn. Ze werd er zelfstandig ondernemer, startte adviesbureau Sentio. Tot 2008. Haar relatie liep op de klippen, Rita en haar vrouw gingen scheiden. ‘Dat kwam behoorlijk aan, ik koos er voor om weer een poosje in loondienst te gaan.’ Ze werd manager bij een organisatie voor kinderopvang. En ze verhuisde naar een kleine woongroep in Middelburg. ‘Zierikzee was pijn gaan doen. Ik wilde iemand om me heen.’ De echtscheiding was zo traumatisch dat Rita een therapeute nodig had. ‘Ik was finaal uit mijn gronding, energetisch in de war en onbeschermd. Heel gevoelig ook.’ Toen Rita de eerste zaken weer op orde had, kreeg ze het advies haar gevoeligheid om te buigen naar een kwaliteit. En toen kwam ECOtherapie op haar pad. ‘De basis hiervan is intuïtieve ontwikkeling. Daar moet je dan ook minstens drie blokken van gevolgd hebben om de studie ECOtherapie te kunnen doen’. In het eerste jaar staat er nogal wat op het programma. Jezelf goed gronden en energetisch beschermen, de kracht van aandacht en intentie ontdekken, je woon/werkruimte energetisch helen, goede en slechte plekken onderscheiden, op afstand waarnemen en energie sturen, werken met muziek, kleuren, mandala’s en symbolen, de uitstraling van planten en bomen waarnemen.
‘Je moet zelf goed gegrond zijn en een soort van schoon zijn wil je iets anders zuiver kunnen waarnemen,’ vertelt Rita. ‘Dat waarnemen leer je in het eerste jaar vooral met flora, allerlei planten en bomen dus. Stel je gaat naar de supermarkt om appels. Neem je achteloos een zak appels of bepaal je welke appel in je boodschappenmandje komt? In dat laatste geval voel je dat het je energie geeft. Dat voelen van geeft het of neemt het, dat moet je ontwikkelen.’ Bijna gelijktijdig verhuisde Rita naar Haarlem. ’Ik leerde vrienden kennen in Santpoort. Logeerde vaak bij ze om er even uit te zijn. Zij waren Haarlem-georiënteerd en vonden het een leuke stad voor mij. Wat moest ik tenslotte nog in Zeeland doen? De binnenstad van Haarlem vind ik op Arnhem lijken, al zijn de mensen hier wel opener. Ik voelde me er meteen thuis. Twijfelde nog of ik terug zou gaan naar Arnhem. Maar als je op vierenvijftigste dan toch een nieuwe stap moet maken, dan maar Haarlem. Met uitkering en zonder baan kwam ik dus hier terecht. Vier appartementen bekeken en het laatste, ja dat was mijn huisje.’ Al snel kon ze als beleidsadviseur bij Zorgbelang Noord-Holland aan het werk. Haar specialismen, WMO (Wet Maatschappelijke ondersteuning), participatieprocessen (ontwerpen en leiden), teambuilding en – training, projectmanagement, coaching-on-the-job en social media, ze kan het allemaal kwijt in haar werk. Projecten in dienst van belangenbehartiging voor zorgvragers. Haar studie ECOtherapie boeide en Rita ging verder met het 2 e en 3e jaar. Ze leerde haar eigen gevoeligheid steeds beter herkennen en beheersen en omzetten naar kracht. Rita beseft heel goed dat het voor veel mensen hocus pocus is. ‘Hoe werd er niet gelachen toen Irene van Lippe-Biesterfeld een boek schreef over praten met bomen. Mensen nemen dat te letterlijk. Met bomen praat je energetisch, dat is iets anders dan echt praten. Hoeveel mensen voelen zich beter als ze thuiskomen van een boswandeling? Ze hebben het niet in de gaten. Maar er zijn meer mensen die met bomen praten dan we denken. Dat gaat vaak onbewust,’ zegt Rita.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
6
‘Ik heb afgelopen zomer midden in een graancirkel gestaan. Fantastisch wat een graancirkel aan verborgen symboliek kent! Dat noem ik ook praten met. Als ik aan een plant in huis vraag of hij daar lekker staat, dan krijg ik antwoord via een gevoel in mijn hand. Planten kunnen onderling ruzie maken met elkaar en dan voel ik op de scheidslijn tussen de planten nare prikkelende energie. Iedereen kan dit voelen, je moet het alleen leren.’ De ECOtherapie werk met vier principes. Alles is energie, zichtbaar én voelbaar. Elk individu, elke groep is een energiesysteem. Elk systeem streeft naar heelheid en balans. Systemen reageren op elkaar via resonantie (= uitwisselen van informatie). Rita geeft een voorbeeld. Een projectontwikkelaar wil dure huizen bouwen op een plek waar voorheen een psychiatrische inrichting was. Daar waart nog heel wat rond, daar zijn verschrikkelijke dingen gebeurd. Verdriet ook. Een nieuw plan wil landen op die belaste plek, energetische systemen ontmoeten elkaar. Stel dat ik dat als ECO-therapeut mag begeleiden. Dan ga ik eerst vragen wat de plannen en doelen van die projectontwikkelaar zijn, waarnemen hoe de plek er uit ziet en ik vraag een plattegrond op. Alle oude en nieuwe informatie wordt namelijk energetisch opgeslagen in die plattegrond; het wordt een, wat wij dan noemen, energetische klankkast. Wij hoeven niet te weten wat er precies is geweest. Wij voelen wel dat er iets is wat energetisch schoongemaakt moet worden.’ Dan rijst natuurlijk meteen de vraag hoe je dat doet, energetisch schoonmaken. Helder en duidelijk is Rita in haar uitleg. ‘Als ECOtherapeut test je via een protocol en pendel wat een project nodig heeft om in balans te komen. Je krijgt dan een duidelijk antwoord. Of er meer gronding in moet. Of meer energie of andere informatie. Of iets geharmoniseerd moet worden. We hebben een eigen energetische apotheek. Onze ‘medicijnen’ zijn o.a. kleuren, Hebreeuwse symbolen, Bach-bloesems, graancirkelafbeeldingen, mandala’s etc. We gaan uit van vier basisgroepen. Daar passen allerlei symbolen bij. Als ECO-therapeut kies je dan zelf wat je prettig vindt om mee te werken. Ik werk bijvoorbeeld heel graag met orakel- en tarotkaarten. En ik ben een groot fan van de engelenkaarten van Ingrid Auer.’ De ‘medicijnen’ worden gegeven. Drie tot vijf keer per week balanceren we thuis met die plattegrond als klankkast. Om de twaalf dagen testen we allerlei waarden. En om de zes weken gaan we naar de locatie. We begeleiden bovengronds, met andere woorden, we praten met de beheerder, vragen of de belasting en de negatieve stress zijn afgenomen, of de plannen en doelen naar wens verlopen. Maar we monitoren dus ook ondergronds, we nemen waar of het beter gaat of de energie toeneemt.’ Rita beseft dat balanceren op afstand moeilijk uit te leggen is. ‘Dat we thuis met een plattegrond zitten te balanceren. Leg maar eens uit aan mensen dat dat iets doet. Ik bedoel, hoe raar is dat. Maar nu, nu ik het derde jaar van mijn studie heb afgerond kan ik echt van de plattegrond op afstand dingen waarnemen. Voor mij is het nu heel logisch. We hebben immers alles opgesloten in die klankkast. Het balanceren gaat door zolang het project het wil. De streefwaarden liggen vast. Door de ‘behandelingen’ moeten de waarden gaan stijgen of dalen (wat nodig is). Gemiddeld duurt dat zeven tot acht maanden.’ De ECOtherapie komt van oorsprong uit de land- en tuinbouw. Boeren merkten na een periode van balanceren dat dieren minder vaak ziek waren, dat koeien meer melk gaven. Dat de opbrengst, en daarmee de omzet, hoger lag. Toch zijn bedrijven er nog lang niet allemaal ontvankelijk voor terwijl het ziekteverzuim minder zou kunnen worden en wat men wil bereiken veel beter lukt. ‘Als de ARBO-wetgeving het over een gezonde werkplek heeft dan kijken ze naar hoogte van meubilair, luchtvochtigheid etc. etc. Ze kijken niet naar energetische vervuiling. Frustratie van werknemers bijvoorbeeld. Die negatieve energie plakt aan het plafond en komt steeds lager. Maar weinig mensen zijn zich daar van bewust. Je moet je eigen aura schoonhouden maar je kunt ook de ruimte van je werk energetisch schoonmaken.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
7
Gelukkig gaat men wel anders denken en wordt ECOtherapie in vergelijking met tien jaar geleden al vaker ingezet. Veel systemen zijn uit balans, zowel macro als micro. ECOtherapie kan op alle niveaus iets doen, probeert balans te brengen, hoe groot of klein het systeem ook is,’ zegt Rita. Rita hoopt ECOtherapie in de toekomst beroepsmatig te kunnen inzetten. Haar adviesbureau Sentio bestaat nog steeds, nu even als ‘slapend’ bedrijf. ‘Sentio is Latijns voor weten, inzien, voelen. Wat zou het mooi zijn om dat bedrijf na mijn afstuderen eind van dit jaar weer actief te maken maar dan vanuit de ECOtherapie. Ik heb die naam niet voor niets gekozen.’ Rita is blij dat ECOtherapie op haar pad kwam. ‘Jarenlang liep ik hier wat te doen, daar wat te doen. Nu komt het bij elkaar. De energetische wereld is zo groot. Je komt van het een in het andere. Heel mooi om te zien hoeveel kennis en vaardigheden ik inmiddels heb ontwikkeld. Ik ben vooral helder voelend. Aurareading bijvoorbeeld, dat kan ik wel, maar ik heb geen ambitie om het uit te bouwen. Ik heb geen behoefte aan een-op-een therapie. Maar ik wil me wel heel graag inzetten voor bedrijven en projecten.’ Meer weten: www.ecotherapie.org ECO-therapie: Bewust, bezield, beheerd. Gezond, gegrond, met kennis van zaken.
Rita’s tuin voor (boven) en na (onder) een behandeling volgens ECOtherapie
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
8
Het pad naar volwassenheid In een huis met vier pubers gebeurt er elke dag wel iets. ‘Never a dull moment’ zeggen we hier altijd. Is er geen fiets kapot dan mist iemand wel een paar voetbalschoenen, is dat ene shirtje nog niet gewassen (of helemaal niet in de wasmand beland en dan wordt het dus sowieso niet gewassen…) dan is het online bestelde kadootje niet meer traceerbaar (en ietsje te laat besteld dus het was toch al twijfelachtig of het wel op tijd zou komen).
COLUMN Villa Kakelbont
Door werk, studie, sport en gezellige avondjes met vriendinnen en vrienden is het elke week weer een verrassing met wie ik ’s avonds aan tafel zit. Meestal weet ik het wel een of twee dagen van te voren maar ik heb ook wel eens met een hele grote braadpan vol lekkere sudderlapjes met z’n tweeën aan tafel gezeten. Gelukkig zijn die lapjes geduldig dus die kunnen de volgende dag weer. Maar het is lastig plannen. Nou zijn dit soort praktische probleempjes slechts onhandig of lastig en meestal is het zo weer opgelost.
Veel gevoeliger ligt het als het om hun schoolresultaten, toekomstplannen en geld gaat. Bij mij als moeder hakt dat er behoorlijk in. Nu nader ik de overgang dus misschien dat het daardoor allemaal wat meer binnenkomt maar oh wat is het moeilijk om je kind te zien worstelen met opgroeien, beslissingen nemen en teleurstellingen verwerken. Niet dat het hier een grote treurnis is hoor, we hebben het over het algemeen heel gezellig met elkaar. Maar ik merk dat ik het zelf best moeilijk vind om met de strubbelingen van de kinderen om te gaan. Ik voel de frustratie, pijn, verdriet, ik zie dat ze sommige problemen niet helemaal handig aanpakken, dingen net niet helemaal tactisch brengen, niet altijd even respectvol zijn als ik zou willen, lekker al hun geld uitgeven (hoe moeten ze ooit op zichzelf gaan wonen?) en zich moeilijk kunnen verplaatsen in anderen…in mij bedoel ik hier misschien een beetje ;-( En natuurlijk, ik ben ook met vallen en opstaan groot geworden, mijn ouders zullen vast ook deze gevoelens gehad hebben toen ik de leeftijd had die mijn kinderen nu hebben. Ik kan het er helaas niet meer met ze over hebben. Gelukkig wel met Laila, die daar op een meer relaxte manier en met heel andere inzichten mee om kan gaan. Die op een andere manier, maar wel heel erg, betrokken is en met oplossingen komt waar wij mee uit de voeten kunnen. Die ons net met andere ideeën kan stimuleren waardoor een probleem er opeens heel anders uitziet. Heel fijn om daar op terug te kunnen vallen en die steun te mogen ervaren (ze leest mee…schat, dank je wel!). Net als iedere ouder zou ik graag willen dat mijn kinderen fluitend de ontwikkeling van kind naar volwassene doorloopt maar inmiddels ervaar ik ook dat elke drempel, elk struikelblok, elke tegenvaller en elke traan nodig zijn om ze te vormen tot mooie, respectvolle, sociale en liefhebbende mensen! Samen bewandelen wij het pad naar volwassenheid, trotseren we elk obstakel en lopen we stuk voor stuk een, naar ik hoop, mooie toekomst tegemoet!!
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
9
VOOR JOU GELEZEN Boeken die ons raakten! Aanpassing is alles, weet Inge Lohmark. Per slot van rekening onderwijst ze al meer dan dertig jaar het vak biologie. Ze staat erom bekend dat ze de leerlingen kort kan houden en dat zonder woedeaanvallen of gesmijt met sleutelbossen. Daar is ze trots op. De teugels vieren kan namelijk altijd nog. En als er toch een keer onrust heerst, hoef je alleen maar met je vingernagels over het bord te krassen. Voor de leerlingen is het sowieso het beste hen elk moment te laten voelen dat ze aan haar overgeleverd zijn, in plaats van ze voor te spiegelen dat ze ook maar iets te zeggen hebben. Niemand heeft een keus. Je hebt de teeltkeus en dat was het dan. Als Inge gevoelens begint te ontwikkelen voor een leerlinge uit de derde klas die de gebruikelijke haat-liefdeverhouding voor de jeugd overstijgen raakt haar ‘biologistische’ wereldbeeld aan het wankelen. De speciale uitzending van DWDD met Adriaan van Dis die dit boek besprak trok me meteen over de streep: dit boek ga ik lezen. Hoge verwachtingen dus. De hoofdpersoon is volledig verstard in haar afweersysteem, door alles in de buitenwereld te vertalen naar haar kennis van de biologische wetenschap. Hoewel het boek vol staat met opsommingen uit de biologie, was het verhaal voor mij goed te volgen. Eigenlijk vond ik die opsommingen juist wel lollig. Het verhaal gaat langzaam maar de clou mag er wezen. Een aanrader? Smaken blijven nu eenmaal verschillen. Maar het was weer eens wat anders! De lessen van mevrouw Lohmark | Judith Schalansky | Uitgeverij Signatuur | november 2012 Hardcover | 152 pagina's | 9789056724481 | 1e druk | € 14,95 (ook verkrijgbaar als paperback € 10,00 en e-book € 7,99)
Vanwege een relatie met een docente is Esra van haar vorige school verwijderd. Noodgedwongen gaat ze naar het chique Spinoza Lyceum. Als ze er voor de eerste keer binnenstapt, weet ze zeker dat ze nooit bij deze mensen wil horen. Haar pogingen om iedereen buiten te sluiten lijken te mislukken zodra ze de populaire Laurie ontmoet. Tussen Esra en Laurie ontstaat een aantrekkingskracht die alles alleen maar ingewikkelder maakt. En natuurlijk komen medeleerlingen achter het waarom van de verwijdering van haar vorige school. Waardoor Esra vanzelf zo goed als alleen komt te staan. Wat me opviel is dat Esra thuis absoluut niet wordt opgevangen. Het lijkt er op dat dit jonge meisje het maar moet uitzoeken. En dat is jammer. Wel een boek met een herkenbaar personage. Voor iedereen die graag leest over jongeren die het moeilijk hebben met hun seksualiteit. Het boek leest lekker weg. Warmwatervrees | Kirsten Kamphuis | Uitgeverij Clavis B.V.B.A. | juni 2012 Hardcover | 224 pagina's | 9789044817225 | 1e druk | € 17,95
Aangeprezen als lesbisch boek. Toch is het dat niet. Het gaat vooral over een symbiotische vriendschap tussen de meisjes Fanny en Marie die dan wel het bed delen maar geen seksuele relatie hebben. Ze zijn eerstejaarsleerlingen aan een theateropleiding in Maastricht. Als Marie aan het einde van het eerste jaar door mag naar de acteursopleiding maar Fanny moet vertrekken, komt de symbiotische band die de twee hebben onder druk te staan. Marie kan zich zonder Fanny maar moeilijk handhaven op school, de enige met wie ze echt contact heeft is Fedde, een homo. Fanny op haar beurt vlucht in de wereld van ayurveda. Een boek voor iedereen die graag een boek in één avond uit wil lezen. Een boek met een open einde ook. Van Nimwegen laat de lezer met veel vragen achter. Blijven Marie en Fanny wel vriendinnen? Wordt Marie uiteindelijk actrice? En wat gebeurt er met Fedde? Wat mij betreft had de schrijfster mijn vragen meer mogen beantwoorden, voordat ik het boek dichtsloeg. Toch is er wel een mooie achterliggende boodschap. Het laat zien dat vriendschap niet vanzelfsprekend is en dat je er wel degelijk samen aan moet werken. Ook al heb je nu een sterke vriendschap, het kan zo maar voorbij zijn. De smaak van ijzer is een aanrader voor lezers die niet houden van dikke pillen en graag in de huid van een geboren actrice willen kruipen. De smaak van ijzer | Elisabeth van Nimwegen | Uitgeverij Van Oorschot | oktober 2013
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
10
VOOR JOU BEZOCHT Vingerhoedmuseum in Veenendaal. Klein maar fijn…
Als meisje van een jaar of drie was ik al gefascineerd door een attribuut dat mijn moeder bij haar naai- en verstelwerkzaamheden gebruikte. De vingerhoed! Ze had ze in soorten en maten en urenlang kon ik bezig zijn torentjes te bouwen van haar vingerhoeden. Zoals anderen misschien herinneringen hebben aan de knopendoos van hun moeder heb ik dat aan vingerhoedjes. Zelf heb ik nooit kunnen werken met dit attribuut. Van verstellen heb ik sowieso niet veel kaas gegeten maar een knoop aanzetten gaat me tien keer sneller af zonder dan mét vingerhoed. Inmiddels heb ik er zelf ook diverse maar dan vooral van een goedkoop plastic materiaal in de meest schreeuwende kleuren. Vingerhoedjes uit reisnaaigarnituren waarvan ik er al vele versleten heb. Onlangs ontdekte ik dat Nederland een museum aan dit fenomeen gewijd heeft. Niet het enige Vingerhoedmuseum in Europa, maar wel dat met de grootste collectie, een kleine 40.000 stuks. Neurenberg is de stad van waaruit vingerhoeden naar heel Europa geëxporteerd werden. Het is nog steeds de bakermat van de vingerhoed, maar het museum in deze stad telt ‘slechts’ 12.000 exemplaren. Het Nederlandse museum is gevestigd in Veenendaal, in een gewoon ogend vrijstaand huis in een vooroorlogse straat. Aan de buitenkant wijst niets er op dat hier iets bijzonders te zien is. Het museum heeft geen website en ook geen vaste openingstijden. Je kunt er terecht van donderdag t/m zaterdag na telefonisch contact . Julianastraat 28 3905 EM Veenendaal Telefoon: 06-54778811 Bertus stond al op me te wachten toen ik aankwam. Nou ja, hij had de deur opengezet en zat achter zijn bureau te werken. Stapels papieren, geen computer. Logisch dus dat het museum geen website heeft. Uiteraard gevraagd naar het waarom van dit museum. Bertus had ooit een kennis die vingerhoedjes spaarde. Toen zij er alleen voor kwam te staan had hij wat medelijden met haar en kocht op zijn reizen vaak een vingerhoed voor haar zodat ze wist dat er in elk geval iemand aan haar dacht. Op een gegeven moment kreeg hij er zelf ook lol in, hij wilde steeds mooiere en bijzonderder exemplaren voor haar meenemen. Toen de moeder van Bertus overleed en hij haar spullen moest opruimen vond hij ook een aantal vingerhoedjes. En die weggeven, nee dat kon hij niet. Er hing een te grote emotionele waarde aan. De vingerhoedjes van zijn moeder waren het begin van zijn eigen collectie. Een collectie die zich in de loop van de jaren gigantisch uitgebreid heeft. Kasten vol. Het Vingerhoedmuseum herbergt heel veel varianten. De gebruikte materialen en afbeeldingen variëren enorm. Zowel blikken, ijzeren, houten, glazen en porseleinen als zilveren en gouden vingerhoedjes zijn in dit museum te bewonderen. Er zijn moderne vingerhoeden en vingerhoeden uit de oudheid. Er is een schaakspel waarbij de stukken gevormd worden door vingerhoeden. Vingerhoeden met personen uit vorstenhuizen, vingerhoeden uit de reclamewereld, sprookjesfiguren, bloemen, Russische baboeska’s, sportclubs, automerken, plaatsnamen, provincies, noem het en het is er. Ik had nooit verwacht zo’n grote verscheidenheid tegen te komen. Je komt er letterlijk ogen tekort.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
11
Een stukje geschiedenis Vroeger waren stoffen nog lang niet zo soepel als tegenwoordig en het was niet altijd gemakkelijk van verschillende lappen één geheel of een kledingstuk te maken. Maar de mens zou de mens niet zijn als daar niet een hulpmiddel voor gevonden werd. Het oudst bekende voorwerp dat werd gebruikt om naalden door stof heen te drukken is de druksteen, die in de palm van de hand werd gehouden en waarmee naalden van been of ivoor door de stof heen werden gedrukt. De druksteen werd in de late steentijd gebruikt. In Eilsleben bij Maagdenburg is een dergelijke druksteen gevonden van ongeveer 7000 jaar oud met putjes zoals ze in vingerhoeden voorkomen. Metalen vingerhoeden werden pas gemaakt toen de naalden van staal werden gemaakt. De oudst bekende staalproductie vond in China plaats. De oudste vingerhoeden zijn ook in China gevonden en dateren uit de late Han-dynastie (ca. 100-220). Ze hadden geen top en waren dus eigenlijk naairingen. De oudst bekende vingerhoeden die voorzien zijn van een top, zijn gemaakt in Afghanistan, waarschijnlijk door de Sassaniden (224-642). In Europa werd de vingerhoed pas in de negende tot twaalfde eeuw geïntroduceerd, in het byzantijnse gedeelte van Korinthe. Deze waren van het Chinese model en waarschijnlijk zijn ze via de zijderoute naar Europa gekomen. Gesloten vingerhoeden zijn aangetroffen in Spanje, voornamelijk in Andalusië. Deze vingerhoeden waren door de Moren gemaakt. Voor de bewering dat de Romeinen vingerhoeden kenden bestaat geen enkel bewijs. In de twaalfde eeuw werden blijkens een opsomming van gebruiksvoorwerpen door Hildegard van Bingen in Duitsland vingerhoeden gebruikt, maar er is geen enkel exemplaar bewaard gebleven, wat kan betekenen dat ze uit leer waren vervaardigd. Tot ca. 1530 werden vingerhoeden van brons (later ook van messing) gegoten of gehamerd in zgn. kopermolens, daarna werden ze ook uit platen geperst. Ook werden ze uit edelmetaal vervaardigd. In 1707 werd door de Duitse apotheker Böttger de formule van porselein ontdekt. Sinds die tijd worden ook porseleinen vingerhoeden gemaakt. Meissen and Höcster zijn merken die een begrip zijn in de wereld van het porselein. Duur ook! Een vingerhoed van Meissen kost tussen de 200 en 750 euro! De productie van vingerhoeden was geconcentreerd in enkele steden. Internationaal gezien was Neurenberg het belangrijkst; in Nederland vond productie plaats in onder andere Amsterdam, Vianen en Schoonhoven. In het begin van de 20ste eeuw werd de vingerhoed naast een handig hulpmiddel ook een verzamelobject. In Nederland werden clubs opgericht zoals de Dorcas Thimble en de Nederlandse Vingerhoedclub. Dorcas Thimble gaf jarenlang een kwartaalblad uit waarvan er een aantal in het museum te zien zijn. Rond de eeuwwisseling ging het blad ter ziele omdat de kosten hoger waren dan de baten. Ook de Nederlandse Vingerhoedclub gaf een blad uit maar dit legde in februari 2013 het loodje. Er is nog wel een website waar je je o.a. kunt abonneren op een nieuwsbrief en waar een webshop aan gekoppeld is. Mocht je interesse hebben: http://www.vingerhoeden.nl Na een uurtje op anderhalf tot twee ben je wel uitgekeken. Maar ook dan is het goed toeven in Veenendaal. Laat je auto bij het museum staan en loop in vijf minuten naar het centrum. Voor liefhebbers is hier nog een museum, het Viseum. Alsof je door oud Veenendaal loopt. Met wisselende exposities wordt moeiteloos een link gelegd naar de moderne winkelstad die Veenendaal nu is. Wil je liever shoppen? Een groot aanbod aan winkels, waarbij uiteraard een aantal bekende ketens maar ook verrassend veel plaatselijke middenstand met unieke winkels. Een vrij moderne stad maar hier en daar nog prachtige oude pandjes. Er is genoeg horeca, je kunt er op verschillende plaatsen heerlijk lunchen. En mocht het koud zijn, winkelcentrum Scheepjeshof is overdekt! Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
12
Kwaad Ik ben tamelijk gelijkmatig. Ik blijf over het algemeen kalm, zeker de laatste jaren. Waar dan toch die plotselinge kwaadheid vandaan komt? Het weer, zeggen mensen. Maar dat was twee of drie dagen onstuimig en toen weer rustig. Ik blíjf kwaad, al meer dan een week.
COLUMN FRANCIS VAN SOEST
Bijvoorbeeld die vrouw bij mijn wekelijkse Pilatesles. Nooit eerder gezien, hoewel we een vaste groep zijn. Ze stapte binnen en begon meteen alle ramen wijd open te gooien. Alle! En ik haat open ramen. Dat vraag je toch even? Zeker als je voor het eerst bent. Ze nam vervolgens een mat die prominent vooraan ligt. Die mat is de vaste plaats van V., ook al is die nu twee weken met vakantie. Niks aarzelen, niks voorzichtig vragen. Ik ben nadrukkelijk alle ramen weer dicht gaan doen, op één na. Als de deur nog niet dicht is zit ik ronduit op de tocht. Een van de vaste vrouwen knikte me goedkeurend toe. Ik bedoel maar, de brutaliteit! Prompt kwam iedereen opdagen en waren we met teveel.
Een van de inhaal-vrouwen besloot dat ze ook wel een uur later terug kon komen. De nieuwe zei boe noch ba. Nou vráág ik je! Ik kan me er nog over opwinden. Nog veel erger, die stomme poortjes bij de stations. Een tijd geleden werd bij ons stationnetje de hellingbaan naar de andere perrons afgesloten omdat er een lift zou komen. Prima. De NS had er niet bij verteld dat er ook poortjes zouden komen, vlak voor die lift. Nu staat er nog één poortje open, maar ze zeggen dat dat over een maand of wat ook dichtgaat. Alleen nog toegang met je OV-chipkaart, verdomme! Het lijkt wel een gevangenis! En als je dan door het station naar de andere kant wilt, zoals hele volksstammen dagelijks doen? Dan moet je een passagekaartje hebben. Terug naar de tijd van het perronkaartje! Wie hopen ze hier toch mee te pakken? De pakweg tien zwartrijders die er op een dag zijn? Daar geven ze dan (alleen al op dit kleine station) miljoenen euro’s aan uit. Het laatste wat ik zag was dat ze een afsluitproef gaan doen bij Rotterdam Alexander. Nu is er een enorm verzet tegen deze dwang van de NS. Burgemeesters roepen ammenooitniet, zetten zelfs hun positie in de waagschaal. In vele gevallen wordt de toegang tot de andere kant van de stad of het dorp onmogelijk gemaakt. Je zit altijd aan die OV-kaart vast. Reizigersvereniging Rover protesteert luidkeels en wil alle poortjes afschaffen. Er zijn anti-poortjes-petities op internet. En ik ben laaiend! En zo zijn er nog wel tien andere zaken om me over op te winden. Goed zo, roepen vriendinnen, er komt eindelijk weer wat pit in je! Dat hele gelijkmatige hebben we nooit geloofd. En ach, je zult zien dat het allemaal wel meevalt. Dat zal dan wel, maar daar wil ik nu niets van horen. Ik wil niet kalm worden! Ik heb het veel te druk met me op te winden en kwaad zijn!!
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
13
Na eerdere succesvolle edities organiseerde het singer-songwriter duo Dorka & Wessels op 23 februari een allerlaatste editie van het event Sunday White. Als locatie werd opnieuw gekozen voor het Baarnse Witte Kerkje, wat zorgde voor een sfeervolle, intieme setting. Op Sunday White laten Dorka & Wessels niet alleen eigen nummers horen, maar zorgen ze samen met andere artiesten voor een breed repertoire. Dit keer in de line-up onder andere La Pricha, Mai Tai, Jessica Kennedy en Imca Marina.
Sunday White III 23 februari 2014 Fotoreportage
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
14
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
15
VOOR JOU GEZIEN Films die boeiden!
Als de oorlog op het punt staat om uit te breken vlucht de jodin November Messing met haar vader van Duitsland naar het relatief veilige Frankrijk. Daar sterft haar vader, een tekenaar van politieke karikaturen. Hij maakte voor zijn dochter een boekje over de engel die baby’s kust zodat ze onwetend op de wereld komen. Dit boekje speelt een bijzondere rol in de film! November moet noodgedwongen werk zoeken. Daarbij leert ze een jongen kennen die haar thuis uitnodigt. Ze wordt verliefd op zijn zus Férial. Als in 1940 de Duitsers Frankrijk binnenvallen, vlucht November naar de vrije zone in het zuiden en duikt onder bij vrienden van haar vriendin. Maar ze wordt verraden en door de Gestapo gearresteerd, vervolgens verkracht en gedwongen om als prostituee te werken. November ontsnapt en duikt in Parijs onder bij vriendin Férial die, om November te beschermen, gaat werken voor een collaborateursblad. Een verhaal om stil van te worden. Heftig! De film is van 2009 maar je waant je al snel in de jaren 40-45. Realistische beelden en een realistisch verhaal. Aimée & Jaguar (1999) wordt wel gezien als het ultieme lesbische liefdesverhaal tijdens WO II, deze film stijgt daar ver boven uit.
De film laat alleen zien hoe het afloopt met November, Férial en de broer van Férial. Het enige minpuntje. Ik had graag gezien hoe het is afgelopen met anderen die November helpen. Novembermond: Acteurs: Maurice Arama ,Daniel Berlioux & Antonin Brunel Regisseur: Alexandra von Grote , 107 minuten, april 2009, € 7,99 Leeftijdsindicatie: 12 jaar
De ongeremde hartstocht van twee beroemdheden uit de 20 ste eeuw ligt aan de basis van deze meer dan briljante film van Philip Kaufman. Wanneer de beeldschone Anais Nin kennis maakt met de onconventionele schrijver Henry Miller begeven zij zich op een reis van ontdekkingen. Op zoek naar nieuwe waarheden voelen zij zich beiden erg aangetrokken tot Henry's raadselachtige, maar buitengewoon sensuele vrouw June. De schitterende opnames maken van ‘Henry & June’ een onvergetelijke reis door het onbekende gebied van de menselijke verhoudingen. Een mooie film met een aantal prachtige lesbische scènes. Hoewel de film als lesbische film werd/wordt aangeprezen is het merendeel van de film is toch wel een heterogebeuren. Niet erg, het maakt de film niet minder mooi. De titel is misschien verkeerd gekozen. Het verhaal gaat voornamelijk over Anais Nin die verliefd wordt op zowel de schrijver Henry Miller als op zijn vrouw. En dat terwijl ze zelf getrouwd is met Hugh Parker Guiler (ook wel Hugo genoemd), een succesvolle bankier en later filmmaker.
Anais Nin is voornamelijk bekend om haar dagboeken die een periode van veertig jaar beslaan, beginnend op haar twaalfde. De stukken in haar dagboek 'The Journal of Love' uit 1931-1932 hebben model gestaan voor deze film. Henry & June Acteurs: Uma Thurman, Fred Ward & Maria de Medeiros Regisseur: Philip Kaufman , 131 minuten, mei 2003, € 6,99 Leeftijdsindicatie: 16 jaar Zie ook blz. 37 waar een impressie van de film Kenau wordt gegeven!
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
16
Het zou onze lijfspreuk zijn. Eerlijk zullen we alles delen. Maar wat is eigenlijk eerlijk delen? Marieke vraagt het zich af terwijl ze de afwas doet terwijl de jongens aan de keukentafel met wat autootjes spelen. ‘Nog geen zeven uur en de vogel is al weer gevlogen,’ mompelt ze zachtjes. Mij achterlatend met de restanten van het avondeten, twee vuile jongetjes en een mand vol strijk, denkt ze er achteraan. ‘Welke vogel is er weggevlogen mama?’ vraagt Pieter. ‘Ik heb helemaal geen vogel gezien.’ ‘Het is een regel uit een liedje waar ik ineens aan moet denken,’ verzint Marieke ter plekke. ‘Leuk. Ga je dat voor ons zingen,’ doet nu ook Jeroen een duit in het zakje. ‘Nee, mama gaat de afwas afmaken en dan is het de hoogste tijd om naar de badkamer te gaan. Als jullie lief zijn lees ik nog een verhaaltje voor.’ Terwijl ze dat zegt heeft ze even een hekel aan zichzelf. Kinderen moeten niet iets verdienen door lief te zijn. Voorlezen zou een ritueel moeten zijn waar niet alleen de jongens maar ook ik of Sylvia naar uitkijken. Moe, moe, moe. Het enige excuus dat ze heeft. Marieke denkt aan alle gesprekken die ze al over dit onderwerp gehad hebben. Volgens Sylvia delen ze alles eerlijk. Zij zorgt voor het hoofdinkomen, Marieke heeft een parttime baan dus is het vanzelfsprekend dat Marieke een groter deel van het huishouden voor haar rekening neemt. Ze moet denken aan een liedje van Cornelis Vreeswijk. Of liever gezegd aan een flard die ze er van onthield. ‘Eerlijk zullen we alles delen, jij het zuur en ik het zoet, en misschien wordt het morgen beter, maar het wordt toch nooit goed.’ Zijn ze zo ver afgedwaald, Sylvia en zij? Zo ver afgedwaald dat het nooit goed meer kan worden? ‘Mama, zullen we vast naar boven gaan en ons uitkleden?’ vragen Jeroen en Pieter. ‘Dat is goed jongens,’ zegt Marieke terwijl ze hen allebei een aai over hun bol geeft. Vlug droogt ze de laatste borden af en gaat de jongens achterna. Op de trap kan ze maar aan één ding denken. Ik het zuur en zij het zoet? Nee, nee, ze wil dit niet. Thuis zijn met de jongens als zuur zien terwijl ze meestal zo van ze geniet. Eenmaal boven is Marieke voor even haar zorgen vergeten. Ze doucht de jongens, spuit ze nat van onder tot boven, ze hebben dolle pret. Hun lach klinkt als muziek in haar oren. De jongens, waar ze zoveel moeite voor gedaan hebben. De blijdschap die ze samen voelden toen Marieke eindelijk na drie IVF-pogingen zwanger was. Hoe blij vooral Sylvia was toen de echoscopist vertelde dat ze twee hartjes zag kloppen. ‘Als jij nou als eerste zwanger wordt, dan kun je daarna altijd aangeven of je nog een kind wilt baren en anders offer ik me wel op,’ had Sylvia gezegd toen ze hun kinderwens bespraken. Sylvia was vooral blij dat zelf niet meer zwanger hoefde te worden nu ze twee kinderen tegelijk kregen. Want twee kinderen, daar waren ze het samen meteen over eens geweest. En ach, Marieke was na de eerste schrik eigenlijk ook wel blij. Als het ooit mis gaat tussen mij en Syl dan hebben we tenminste geen gedoe over de kinderen. Die gaan gewoon met mij mee. Ze weet nog dat dat haar eerste gedachte was en dat ze dat eigenlijk raar vond. Waarom zou het mis gaan tussen Syl en haar. Ze waren elkaars gelijken, ze deelden alles samen. De komst van Pieter en Jeroen had heel hun leven op zijn kop gezet. Van beiden volledig blijven werken zoals ze van plan waren, was ineens geen sprake meer. De jongens vechten onder de waterstralen, eisen ineens haar aandacht op. Het wordt tijd voor afdrogen en een verhaaltje voor lezen. Bijna vijf zijn ze nu en verzot op dierenverhalen. ‘Kikker & Pad’ en ‘Alle dagen dierendag’ zijn op het moment favoriet. Maar vanavond kiezen ze voor Beer en Bever. Korte verhaaltjes over een rustige beer en een doenerige bever. Elkaars tegenpolen, maar vrienden door dik en dun. Eigenlijk lijken Pieter en Jeroen wel op Beer en Bever, denkt Marieke. Als ze aan het tweede verhaaltje begint merkt ze dat Jeroen al naar dromenland vertrokken is. Ook Pieters oogjes vallen haast toe. Nog even leest ze verder, haar stem steeds zachter tot ze ziet dat ook Pieter slaapt. Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
17
Eenmaal beneden is ze meteen met haar gedachten terug bij Sylvia en de avond waarop zoveel beslissingen genomen werden. ‘Mijn inkomen is het meest riant, mijn toekomstperspectieven zijn heel goed. Het lijkt me duidelijk dat jij parttime gaat werken. Als jouw ouders één dag willen oppassen en we één dag kinderdagverblijf regelen dan redden we het allemaal. Volgens mij gaat jouw baas niet moeilijk doen over parttime werken. In jouw branche is het niet anders.’ Jouw branche, denkt Marieke verdrietig. Daarmee werd jaren studie aan de PABO en een mooie baan op een lagere school afgedaan. Natuurlijk wist ze ook wel dat het bedrijfsleven beter betaalde, dat carrièrekansen voor haarzelf minimaal waren. Net zoals ze heel goed begreep dat de moeder van Sylvia nooit zou komen oppassen. Die had het veel te druk met kappers, stylistes en vooral gastvrouw spelen voor de zakenrelaties van Sylvia’s vader. Maar er moest wel veel van haar kant komen. Ze had nog wel wat argumenten aangedragen waarom ze zelf zo graag fulltime zou blijven werken, maar haar stem had zwakker en zwakker geklonken. Daarna was het langzaam maar zeker hun relatie ingeslopen. Sylvia bedacht plannen en oplossingen en besprak ze daarna pas met haar. Tegen de tijd dat Marieke met tegenargumenten kwam was het te laat, waren er al afspraken gemaakt of anderszins knopen doorgehakt. ‘Als de jongens strak op school zitten kun jij overdag gaan sporten. Dus als we jouw abonnement nu even stopzetten en ik gewoon op maandagavond en donderdagavond ga, dan is dat ook geregeld,’ had Sylvia gezegd. Marieke begreep het ook wel. Twee abonnementen terwijl ze ieder toch maar één keer per week konden sporten was onnodig duur. Inmiddels heeft ze weer een abonnement, dus waar zeurt ze over. Dat het overdag lang niet zo prettig sporten is als ’s avonds? Nee, ze wil geen spijkers op laag water zoeken. Andere voorbeelden passeren de revue en pas nu ziet Marieke waar ze echt op haar strepen had moeten staan. Ze wordt er bijna depressief van. Één vriendin van vroeger heeft ze nog ook al hebben ze elkaar lang niet gesproken. Ze gaat haar bellen. Nu. Na bijna anderhalve spannende minuut neemt Vera op en herkent meteen de stem van Marieke. Twee minuten later hebben ze een afspraak gemaakt. Samen wat drinken en een paar jaar overbruggen in een lang gesprek. Als Sylvia thuis komt staat Marieke al met haar jas aan. Grote ogen van Sylvia. ‘Waar ga jij zo laat nog naar toe?’ ‘Uit,’ is alles wat Marieke zegt. ‘En als er dan iets met de jongens is?’ Marieke hoort de vertwijfeling in Sylvia’s stem. ‘Je moeder bellen of desnoods de mijne.’ ‘Maak het niet te laat, het is morgenochtend jouw beurt om de jongens naar school te brengen,’ hoort Marieke nog terwijl ze de deur achter zich dicht trekt. Marieke reageert niet. Mijn beurt, denkt ze, mijn beurt. Het is altijd mijn beurt. Maar daar lieve Sylvia, gaan wij het komend weekend eens over hebben. Tijdens een goed gesprek over alles delen in een relatie. En vanavond, vanavond is het inderdaad mijn beurt. Zodra ze de kroeg binnenkomt en Vera ziet denkt Marieke niet meer aan thuis. Ze omhelst Vera, kijkt haar blij aan. Dit had ze veel eerder moeten doen!
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
18
VOOR JOU GEGETEN Kaasfondue
Kaasfondue, bij ons allen bekend. Althans daar ga ik van uit. Als je een stel vriendinnen op bezoek krijgt een gezellig en handig recept om samen een vorkje te prikken! Nou zijn er vele, vele manieren om een heerlijke kaasfondue te bereiden. Ik denk dat de ‘Zwitserse’ kaasfondue toch wel bij heel veel van ons bekend is. Fonduepan met een teentje knoflook insmeren. Witte wijn in het stenen kaasfonduepannetje, geraspte Gruyère en Emmentaler erdoor, een klein beetje kirsch en maïzena en heel goed roeren. Natuurlijk lekker op smaak maken met gemalen zwarte peper. En dan maar roeren met een kaasfonduevork in de smeuïge massa en samen rondom het pannetje de fondue verorberen. Witte wijn hoórt erbij en een lekkere frisse salade maakt het gerecht af. Het kan ook anders. Wat bijvoorbeeld te denken van kaasfondue met paddenstoelen. Je hebt daarvoor vrijwel dezelfde ingrediënten nodig als bij bovenstaande. Je voegt alleen kastanjechampignons in plakjes, fijngesnipperde sjalotjes, tijm en wat truffelolie toe. De champignons en de sjalotjes bak je in wat boter gaar. Het kookvocht wordt afgegoten en de tijm toegevoegd. Dit mengsel licht pureren en aan de kaasfondue toevoegen. De truffelolie wordt, van het vuur af, aan de fondue toegevoegd. Heel erg lekker met ciabatta brood in plaats van stokbrood. Ik kan uit ervaring zeggen… om je vingers bij af te likken. Natuurlijk past bij deze fondue óók een frisse salade. En dan nog een bijzondere kaasfonduevariant: Geitenkaasfondue met walnoten. Ook deze wordt bereid met witte wijn. Bijvoorbeeld 4 dl. maar dan een hele andere kaassoort erbij. 400 gr. harde Hollandse geitenkaas en 400 gr. zachte geitenkaas. Natuurlijk moeten deze twee kaassoorten geraspt zijn. De basisbereiding is min of meer hetzelfde als die van de ‘gewone’ kaasfondue. Eerst de fonduepan met een teentje knoflook insmeren, dan de witte wijn verhitten en vervolgens de kaas in porties aan de wijn toevoegen. Als de geitenkaasfondue bijna klaar is aan het mengsel koriander toevoegen. En om te dippen is het héél erg lekker om in plakken en geroosterd honingbrood te gebruiken en natuurlijk óók nog walnoten, zoals in de naam van het gerecht al te verwachten was. Er zijn tenslotte nog heel veel andere varianten te bedenken. Kaasfondue kan ook heel goed zonder witte wijn bereid worden. Bijvoorbeeld met witbier kan een heerlijke mosterdkaas-preifondue gemaakt worden. Die maak je met gemalen belegen boerenkaas en mosterdkaas. De dunne prei wordt in kleine stukjes gesneden en een beetje gefruit. Het bier verhitten, de gemalen kaas erbij. De maïzena wordt aangemaakt met een beetje melk en uiteraard erbij gevoegd. De prei erdoor en peterselie toevoegen. De fondue afmaken met peper en nootmuskaat. Lekker met roggebrood en voor de fonduevork kan je voor deze kaasfondue gebruik maken van spruitjes, die een minuut of vijf gekookt zijn, witlofbladeren, appel in partjes en wortels. Anders dan anders en erg lekker! Dit was nog eens een leuk artikeltje om te schrijven. De fondues zijn natuurlijk allemaal uitgeprobeerd. De ene samen opgepeuzeld met mijn vrouw, de andere met vriendinnen en dat was heerlijk en dat was gezellig. En nog mooier is er zijn nog véél meer suggesties van kaasfondue her en der op het internet te vinden. Probeer het eens en geniet ervan! Kijk bijvoorbeeld eens op: http://www.okokorecepten.nl/recept/fondue/kaasfondue Of op: http://www.brambring.nl/Recepten/Kaasfondue
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
19
Een kerstboom, strandstoeltjes, een djembé, een gitaar, veel boeken, het staat allemaal gezellig naast elkaar in de huiskamer van Ellen van der Starre. Meteen bij binnenkomst wordt ik verwend met koffie en koek. We zitten al snel aan de lange houten tafel te praten over de ommezwaai in Ellens’ leven. ‘Elf jaar geleden veranderde mijn leven compleet en de ommezwaai krijgt steeds meer gestalte,’ zegt Ellen. De scheiding van de vader van haar drie kinderen was de aanleiding. ‘Ik noemde mezelf altijd biseksueel. Mijn ex-man wist dat. Voor ik hem ontmoette had ik af en toe iets met meisjes en later vrouwen maar tot een relatie kwam het nooit. Toen ontmoette ik Theo. Het klikte en daar was ik eigenlijk wel blij mee. Ik bedoel, onze maatschappij is hetero-gericht en dit was wel zo gemakkelijk. Niets uit hoeven te leggen. En daarbij was ik ook verliefd op hem.’ Ellen was erg gericht op Theo, amper op haarzelf. Voor zijn werk verhuisde ze naar Emmen, een plaats waar ze liever niet zou willen wonen. Toch pasten Theo en Ellen hoe langer hoe minder bij elkaar. ‘Het had op dat moment niets met vrouwen te maken. Ik had geen gevoel meer voor Theo, ik kon hem niet meer geven waar hij recht op had. Ik was klaar met de intieme contacten. Wat mij bezig hield, hield hem niet bezig en omgekeerd. Ik kreeg het hem niet uitgelegd. Op mijn initiatief zijn we toen uit elkaar gegaan.’ Ellen ging alleen verder, deels met haar kinderen die nu inmiddels 13, 17 en 19 jaar zijn. Ze ging een co-ouderschap aan met Theo, de kinderen wonen sindsdien ook een gedeelte van de tijd bij hem. Het co-ouderschap gaf Ellen de gelegenheid haar leven weer gestalte te geven. Ze had tijd voor zichzelf, ging uit en ontmoette veel vrouwen. In die tijd ging Ellen ook gedichten schrijven, vooral ’s nachts. ‘Ik had niets met gedichten, las ze op de middelbare school omdat het moest. Maar nu rolden ze er in één keer uit. Ik hoefde er ook niets aan te veranderen. Over mezelf, over mijn moeder. Gedichten waarvan ik soms een half jaar later pas begreep waar ik het over had.’ Ellen maakt nog steeds gedichten maar nu maakt ze de tocht andersom. ‘Ik voel dat er iets uit moet. Ik probeer me af te stemmen op mijn gevoel, dat levert altijd wat zinnen en woorden op. Later schrijf ik daarvandaan het gedicht. Een heel andere werkwijze dus.’ Na drie jaar alleen gewoond te hebben werd ze verliefd. En niet zo maar een beetje. ‘Ik zag mijn verliefdheid op Theo ineens in een ander licht. Het woord "verliefd" kreeg een veel intensere betekenis Dit was zo allesomvattend, zo veel andere gevoelens.’ Zes jaar hield de relatie stand, sinds twee jaar is Ellen weer alleen. ‘Die ervaring heeft gemaakt dat ik mezelf nu fulltime lesbisch noem. Ik vind mannen leuk, soms zelfs aantrekkelijk, maar een relatie hoeft niet meer.’ Kort na haar scheiding werd Ellen door een kennis overgehaald om iets met haar gedichten te doen. ‘Ik was daar niet zo mee bezig maar ging toch naar een uitgever. Sonja is haar naam en ze vond mijn gedichten heel gelaagd, maar ze vertelde ook over de moeilijkheden in ‘gedichtenland’. Er zijn weinig uitgevers die het aandurven.’ Ellen begreep dat maar kreeg tijdens het bezoek het gevoel dat ze nog een keer terug naar Sonja moest. Ze belde haar meteen de volgende dag. ‘Sonja had mijn telefoontje verwacht.’ Bij het tweede bezoek vertelde Sonja dat ze medium is en dat Ellen paranormaal begaafd is maar het nog niet weet. ‘Ik geloof zeker dat het bestaat, maar ik? We besloten contact te houden.’ Een week later zat Ellen in een theater en bekeek de belichting. Dat bleek niet de belichting te zijn maar aura’s van andere bezoekers. ‘Ik heb niets van de voorstelling meer gezien, weet niet meer welke het is geweest. Ik vond het beangstigend.’
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
20
Vanaf dat moment ging Ellen twee jaar lang maandelijks op bezoek bij Sonja. ‘Ze begeleidde mij in mijn proces. Ik kom uit een heel nuchter gezin, over dit soort zaken werd niet gesproken.’ Moeder lesbisch en nu ook nog paranormaal. Je zou denken dat dat niet gemakkelijk is voor haar kinderen. ‘Ze hebben met beide geen moeite gehad,’ lacht Ellen. ‘Ze zijn alle drie paranormaal ook al weten ze dat nog niet. De oudste laat af en toe iets los over dingen die ze ziet. We zijn altijd heel open, dat je op mannen en vrouwen kunt vallen. Hetero, homo, lesbisch, biseksueel, alles is mogelijk. De oudste (toen 8 jaar) vertelde het dezelfde dag op de basisschool in haar groep. Dat vond ik heel knap.’ Ellen zelf worstelde wel. Niet met haar lesbisch zijn, wel met het paranormale. ‘Het duurde een tijdje voor ik het van mezelf geaccepteerd had. Dat had ook te maken met de vader van mijn kinderen. Paranormaal begaafd, gedichten schrijven. Hij dacht dat ik niet goed geworden was. Dus verstopte ik het een tijdlang. Zelf vond ik het ook moeilijk om in mijn eigen leven de omschakeling te maken. Het is een hele verantwoordelijkheid. Het is een heel grijs gebied. Ik ruik soms dingen, ik hoor soms dingen, ik zie dingen. Maar dat moet je zuiveren. Je hebt je eigen kader, je eigen opvoeding. Het was een hele weg om te ontdekken hoe ik waarnam en hoe ik dat moest vertalen.’ Maar het lukte en Ellen en zet haar gave nu in bij haar werk als S.T.E.R.-therapeute. S.T.E.R.-therapie is voetreflexzonetherapie, een zachte vorm van drukpuntmassage onder de voeten, waarbij gevoel en intuïtie van de behandelaar bijzonder belangrijk zijn. S.T.E.R. staat voor: Stimuleren, Toevoegen, Energie, Reguleren. Sommige mensen bezoeken Ellen omdat ze ook paranormaal begaafd is. Anderen weten het niet. ‘Ik tast af wat ik onder de voeten voel en wat ik als boodschappen binnen krijg. Dan stel ik vragen waardoor ik sneller tot de kern kom. Vaak benoem ik het niet, dat is niet nodig voor het resultaat.’ Enthousiast vertelt ze een aantal verhalen over mensen die goed op haar therapie reageerden. En hoe ze leerde om dat wat ze niet wil zien en horen buiten te sluiten en hoe ze ook van foto’s iets kan aflezen. Een proces dat niet meer te stoppen is. Ze geeft sociale vaardigheidstrainingen op scholen, ze ondersteunt ouders van kinderen die gepest worden, behandeld ook de kinderen zelf. Ze geeft trainingen stresspreventie en energiebalans. ‘Via via komen steeds meer mensen naar mijn praktijk. Er komen paranormale mensen op mijn pad die nog in de beginfase zitten en die ik kan helpen.‘ Toch maakt ze zich nog wel zorgen. Ze verloor haar vaste baan, heeft gedeeltelijk een uitkering. ‘Met mijn praktijk als aanvulling kan ik het net redden. Maar als de praktijk niet groeit, dan dreigt de bijstand en dat wil ik niet. Of liever gezegd, dat kan ik me niet veroorloven. Ik moet dan 40 uur beschikbaar zijn en dan kan ik mijn praktijk niet meer uitoefenen.’ Het co-ouderschap houdt haar in Emmen maar het liefst verhuist ze naar het midden van het land voor nieuwe kansen. ‘Ik denk niet dat ik hier mijn toekomstige partner tegenkom en via internetsites is mijn weg niet. Deze streek heeft wat beperkingen. Mensen van hier vinden al heel snel dingen gek. En het culturele aanbod is niet groot. De contacten die ik heb zijn mensen die ook niet uit deze streek komen.’ Hoewel haar ‘ommezwaai’ niet altijd gemakkelijk was had Ellen het voor geen goud willen missen. ‘Het heeft mij mezelf gebracht,’ zegt ze. Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
21
O
dyssee
De wereld onder mij draait haar breekbare gang Groot oog in het donker Stil lawaai drenkt de atmosfeer in vlammend kleurgeweld In contradictie de trage vaste oertred die banen slijt in het zwevend vacuüm Paradijs van plakkende niet-woorden
De gong suist haar golven in vliegensvlugge frequenties naar de korst en kondigt de ommezwaai Log en traag zwaar en schreeuwend uit het lood toont de bol haar doorkijkhart Ondersteboven ben ik de zandloper die met zijn harnaslijf de glazen lagen breekt Tijd sijpelt langs mijn stijve ledematen tot de tuit van mijn lippen zich laaft aan de nieuwe woorden uit de kern In de ruimte waakt de kosmos Ademt mijn adem
Z
ielsmagie
Jij bent mijn lief verborgen pracht in sterrenlicht Ik raak jou daar waar ik niet mij meer ben en niets nog is Jouw huid versmelt de mijne als bloed en banen stromen samen harten van één pomp Als ik je min door eeuw en aard waar zon de maan begroet en achter wijzers langs wordt dat wat altijd was dan pas wat het is En bij het kaarslicht zacht fluister ik je ademloos een dansend welkom toe
Ellen van der Starre
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
22
Ik weet niet of het jullie opgevallen is, maar de rechterrijstrook schijnt tegenwoordig alleen nog voor vrachtauto’s en sukkels te zijn. Steeds vaker en vaker hebben veel mensen de neiging om op de snelweg de rechterrijstrook niet te gebruiken, zoals zou moeten. Een fenomeen dat hand over hand toeneemt. Als het om driebaanswegen gaat, dan rijden zelfs sukkels niet meer op de rechterrijstrook. Nee, kilometers ongebruikt asfalt tussen vrachtauto’s is een plaatje dat bijna normaal begint te worden. Bij de A2 is de rechterrijstrook zelfs de minst gebruikte. In Nederland is het niet gebruikelijk het Amerikaanse ‘Keep your lane’ te hanteren. De wet is daar nogal strikt over. ‘Een weggebruiker dient ook op een autosnelweg zo veel mogelijk rechts te houden, zodat medeweggebruikers de mogelijkheid wordt geboden tot links passeren. Rechts passeren is in principe verboden, behalve bij file-rijden of wanneer men zich rechts van een blokkenlijn bevindt.’
NYX Nyx, de godin van de nacht, schrijft columns over dagelijkse dingen
Als braafste meisje van de klas probeer ik me zoveel mogelijk aan deze regel te houden. Dat levert me tegenwoordig nogal wat opgestoken middelvingers op.
Want als ik een vrachtwagen nader haal ik uiteraard in. En dat wordt me niet in dank afgenomen door de permanent linksrijdende niet-sukkel die voor mij op de rem moet. Nog erger wordt het als de snelheid van de rij auto’s links lager ligt dan de snelheid die ik kan halen op de ongebruikte rechterweghelft tussen twee vrachtwagens in. De verbeten koppen laten me al bij voorbaat zien dat ik niet moet denken dat ze me er tussen laten als ik de eerstvolgende vrachtwagen genaderd ben. Klein maar dapper als ik ben (nou ja, mijn auto dan!) vind ik altijd wel een gaatje. Ogenblikkelijk wordt ik dan in het volle licht gezet door de chauffeur achter mij. En neem van mij aan dat dat niet is om de feestvreugde te verhogen! Ik heb me afgevraagd of het bij voorkeur gebruiken van de linkerweghelft verband houdt met het feit dat de meeste mensen grotendeels maar één deel van hun hersenen gebruiken en wel specifiek de linker hersenhelft. Logisch en lineair denken, het analytisch vermogen en de verstandelijke functies huizen in deze hersenhelft terwijl de rechterhersenhelft nutteloze zaken als intuïtie, gevoelens, gewaarwordingen en indrukken bevat. En oh ja, ook nog het vermogen om creatieve verbanden te leggen en ruimtelijke processen te doorzien. Naast die nutteloze zaken, die ik ook gebruik, heb ik dankzij het gebruik van deze hersenhelft volgens mij inzicht in ruimtelijke processen of in elk geval dan toch in processen in de ruimte die ze snelweg noemen. Door creatief met asfalt om te gaan ben ik gemiddeld toch zeker vijf minuten eerder op mijn eindbestemming dan menig ander gebruiker. Ik weet het, ik maak me hierbij schuldig aan rechts inhalen. Maar waarom moet ik vijftig gaan rijden op de snelweg omdat een stelletje niet-sukkels op de linkerweghelft niet harder kan dan zestig kilometer per uur omdat het beneden hun waardigheid is gebruik te maken van de rechterweghelft? Omdat de meerderheid liever remt en remt dan zich tussen vrachtauto’s te begeven? Ik durf dan ook met zekerheid te zeggen dat als ik ooit gesnapt wordt geen enkele rechter mij hier ooit voor zal veroordelen. Althans geen enkele rechter die zowel zijn rechter- als zijn linkerhersenhelft gebruikt.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
23
VOOR JOU BELUISTERD Melissa Etheridge Melissa Etheridge; ik denk bij een aantal van jullie bekend. Een apart muziekgenre waar je van moet houden. Het gaat over haarzelf. Melissa werd in 1961 geboren in de staat Kansas in de Verenigde staten. Toen ze een jaar of acht was begon ze met gitaarspelen. Haar ouders, vooral haar vader, hij was als docent werkzaam op de high school in haar geboortestad, hebben haar altijd erg gestimuleerd. Na het college gevolgd te hebben in haar geboortestad ging ze naar de Berklee Highschool for Music en begon daar op te treden in clubs en pubs. Na drie semesters verhuisde ze naar Los Angeles waar haar echte muzikale carrière begon. Ze werd ontdekt in een bar met de naam Vermie’s in Pasadena. In 1985 stuurde Melissa een demo naar het lesbische platen label ‘Olivia records’, maar werd daar afgewezen. Ze heeft de afwijzingsbrief, die ondertekend was met ‘The women of Olivia’ altijd bewaard en liet die zien in de documentaire die over haar gemaakt werd Intimate Portrait: Melissa Etheridge. Helaas, ik heb deze documentaire tot nu toe nog niet kunnen vinden op internet. Haar debuutalbum had de titel ‘Melissa Etheridge’. Bij het uitkomen van dit album was nog niet algemeen bekend dat ze lesbisch was. Echt uit de kast kwam ze in 1993 tijdens een feest ter er van de inauguratie van Bill Clinton. Ze had in 1992 zijn campagne voor het presidentschap ondersteund en nadat ze uit de kast gekomen was werd ze een echte homo- en lesbo activist. Ook is ze al jaren een activiste op het gebied van milieu. Voor de documentaire An Inconvenient Truth, die door Al Gore werd gepresenteerd heeft zij de song ‘I need to wake up’ geschreven en gezongen. Ze heeft een aantal relaties met vrouwen gehad. Van 1994 tot 2001 met Julie Cypher. Gedurende die relatie kreeg Julie twee kinderen. De spermadonor van deze kinderen was David Crosby, van The Byrds en Crosby, Stills, Nash and Young.
In 2002 kreeg ze een relatie met actrice Tammy Lynn Michaels. In 2008 kondigde ze aan met haar in het huwelijk te gaan treden. Toen tegenstanders van het ‘same-sex’ huwelijk het in september 2008 voor elkaar kregen dat dergelijke huwelijken niet gesloten konden worden kondigde Melissa Etheridge aan geen belasting meer te betalen als een daad van burgerlijke ongehoorzaamheid. In 2010 eindige de relatie met Tammy Lynn Michaels. In 2006 had Tammy een tweeling gekregen. In 2004 kreeg Melissa de diagnose borstkanker. Ze onderging een chemotherapie en tijdens deze chemotherapie gebruikte ze medicinale marihuana. Dat deed ze om haar stemming op peil te houden en om haar eetlust te bevorderen. In 2009 vertelde Melissa in een interview dat ze nog steeds marihuana gebruikte. In Californië is marihuana gelegaliseerd. Melissa is vele malen, met verschillende nummers genomineerd voor een Grammy Award. Voor twee nummers kreeg ze er ook daadwerkelijk een. Er valt nog een heleboel meer te vertellen over Melissa Etheridge, een geweldige zangeres en een voorvechtster voor homorechten, milieu en aids slachtoffers. In 2005, na haar chemokuur werd ze uitgenodigd om mee te doen aan een tribute voor Janis Joplin. Haar haar was nog niet aangegroeid, maar ze deed het. Te zien in dit YouTube filmpje http://youtu.be/hXlaeVDd_Tg. Wil je nog wat meer over haar lezen dan kun je eens kijken op haar eigen website: http://www.melissaetheridge.com
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
24
Adriana Willemina de Jongh werd op 8 maart 1901 geboren in Dordrecht. Ze liet zichzelf graag Jane noemen, naar verluidt naar de schrijfster Jane Austen. Ze groeide op met een jongere broer in een weinig bemiddeld, enigszins artistiek, gezin. Haar vader was assuradeur en haar moeder, zeer opmerkelijk, was diplomate. Na het eindexamen gymnasium begon ze in 1919 als letterenstudent aan de Universiteit van Amsterdam. Nog voor ze in 1924 afstudeerde was ze gaan samenwonen met Rimke Zoethout die rechten studeerde. Hun directe omgeving was op de hoogte van hun intieme relatie, maar sprak er niet over. Kort na haar afstuderen kreeg ze van de Vereeniging voor den Effectenhandel opdracht voor het schrijven van een jubileumboek. Het Gedenkboek 1876-1926 verscheen in 1926 en leverde haar een aanstelling op bij het bankiershuis Hope & Co. Al snel nam ze ontslag om zich aan een proefschrift te wijden. In 1927 promoveerde Jane bij Brugmans op ‘Erasmus’ denkbeelden over staat en regeering’. Ze doorstond de oppositie van de bedrijfshistoricus N.W. Posthumus zo goed dat hij haar benoemde tot bibliothecaresse van zijn Nederlandsch EconomischHistorisch Archief (NEHA). Ze werkte er aan de Internationale Economisch-Historische Tentoonstelling die in 1929 in het Stedelijk Museum van Amsterdam was te zien: een overzicht van het economisch leven, zoals dat door de eeuwen heen was verbeeld in schilderijen, gobelins, grafiek, miniaturen, documenten et cetera. Van 1931 tot 1935 zat Jane in het bestuur van het NEHA. Van haar studie over de geschiedenis van de papierfabriek Van Gelder – Van Gelder Zonen verscheen in 1934 zowel een wetenschappelijke als een populaire versie. Haar geschiedenis van de distilleerderij Bols, in opdracht van Bols geschreven, werd uiteindelijk niet gepubliceerd omdat er voor de stichting van de firma in 1575 geen historisch bewijs was, zoals het in alle advertenties trots heette. In april 1935 werd Jane bestuurslid van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) en het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (IAV). Geïnspireerd door de feministe Rosa Manus wilde ze historisch onderzoek doen naar de Britse en Franse vrouwenbeweging. Het project leidde in 1936 slechts tot de brochure ’Documentatie van de geschiedenis der vrouw en der vrouwenbeweging’ waarin ze het begrip ‘geslacht’ als historische categorie introduceerde De economische crisis van de jaren 1930 maakte Jane scherp bewust van de kwetsbare positie van vrouwen. Zij werd actief in de Nederlandsche Vereeniging voor Vrouwenbelangen en Gelijk Staatsburgerschap en in de vrouwengroep van de Liberale Staatspartij. Regelmatig schreef ze in ‘De Groene Amsterdammer’ en het ‘Algemeen Handelsblad’ over vrouwenzaken en sociaalpolitieke gebeurtenissen. Zo verwierf ze bekendheid en in Amsterdamse kringen kreeg ze veel respect. Dankzij haar inzet werd in 1938 het Korps Vrouwelijke Vrijwilligers (KVV) opgericht, dat Amsterdamse vrouwen voorbereidde op de verdediging van het thuisfront tijdens een oorlog. Binnen het KVV probeerde Jane haar denkbeelden over een ‘completer staatsburgerschap’ van vrouwen te verwezenlijken. Aan de vooravond van de oorlog schreef ze twee stukken in het Algemeen Handelsblad (28 en 30 april 1940) over de Haarlemse Kenau, een ‘vrouwelijke vrijwilliger uit de 16de eeuw’. Maar nog voor het KVV kon uitgroeien tot een landelijke organisatie, brak de oorlog uit, en in 1941 werd het door de bezetter opgeheven. Ondergronds werkte Jane daarna aan een nieuwe landelijke Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers (UVV). Op de dag van de bevrijding telde de UVV al tweehonderd afdelingen, met Jane de Iongh als presidente, Marga Klompé als vicepresidente en koningin Wilhelmina als beschermvrouwe.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
25
Samen met het op initiatief van Jane in 1944 opgerichte Nederlandsche Vrouwen Comité (NVC), een koepel van vrouwenorganisaties van verschillende uiteenlopende gezindten, kan de UVV als een geslaagde ‘doorbraakpoging’ worden gezien. Tijdens de bezetting was er een enorme behoefte aan vaderlandse cultuurgeschiedenis. Jane de Iongh voorzag als historica daarin. Voor uitgeverij Querido schreef ze op basis van secundaire literatuur de – nog altijd leesbare – biografieën over Margaretha van Oostenrijk (1941) en Maria van Hongarije. Deel 1 van deze biografie verscheen in 1942. Kort na de bevrijding kwam Jane in aanvaring met haar oude werkgever Posthumus. Na een lovend artikel van haar hand in het Algemeen Handelsblad over het verzetswerk van het NVC verweet hij haar een ‘geest van aanpassing aan en navolging van het Duitse systeem’. Uit lafheid zou ze de ‘Jodin dr. Aletta Jacobs’ niet hebben genoemd. Het IISG weigerde echter haar uit het bestuur te zetten, zoals Posthumus eiste. Pas in 1947 trad Jane zelf af omdat ze dat volgens de IISG-statuten verplicht was. In 1948 nam de loopbaan van Jane de Jongh een nieuwe wending. Ze werd attaché voor Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen op de Nederlandse ambassade in Londen. Zeven jaar lang organiseerde ze in die hoedanigheid allerlei culturele activiteiten. In Londen voltooide ze in 1951 deel twee van haar biografie van Maria van Hongarije. In datzelfde jaar verbrak ze haar relatie met Rimke Zoethout. Bijna dertig jaar hadden ze lief en leed gedeeld, voor Jane was de koek op. Of er toen al sprake was van een nieuwe relatie is niet bekend. Wel is duidelijk dat ze met een nieuwe vriendin, van Britse afkomst, in 1958 vertrok naar Saint-Paul-de-Vence in het Zuid-Frankrijk. De reden van deze verhuizing was de gezondheid van Jane. De dames vestigden zich er definitief. In Frankrijk werkte Jane aan haar derde regentessenbiografie. Dit keer over Margaretha van Oostenrijk. Deze biografie verscheen in 1965. Geplaagd door ziekte en belemmerd door talloze verhuizingen werkte ze in opdracht van Querido de volgende vijftien jaar aan een grondige herziening van de eerste twee biografieën. De feestelijke presentatie in april 1981 – één jaar voor haar dood – moet voor Jane de kroon op haar literaire werk zijn geweest.
Haar verdiensten op het gebied van emancipatie en organisatie zijn talrijk geweest. Zo zorgde ze tijdens haar jaren in de buitenlandse dienst dat het NVC jaarlijks een eigen vertegenwoordiger naar de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties kon afvaardigen. Jane overleed op 3 maart 1982, bijna 81 jaar oud.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
26
Trots Door de jaren heen heb ik gemerkt dat ik blijkbaar niet geschikt ben voor vrienden- of vriendinnengroepjes. Dat vind ik jammer: het lijkt me fijn om tot een min of meer hechte groep te behoren. Ik stel me voor dat ik me erin op mijn gemak zou voelen, we zouden samen uitgaan of op vakantie, feestjes organiseren. Soms ontstaat zoiets even maar opeens verkruimelt het groepje dan weer of ik hoor er niet meer bij, ik weet niet precies hoe dat komt. Ik moet het doen met een paar één-op-éénvriendinnen en een vriend, die elkaar nauwelijks kennen; ik voel me erg rijk met hen, maar sinterklaas-avondjes of groepsuitstapjes behoren op die manier niet tot de mogelijkheden. Sinds een tijdje ben ik me bewust van een nieuw filosofie-itempje: het is me langzamerhand duidelijk geworden dat ik het nodig heb trots te kunnen zijn op de mensen met wie ik omga. De reden kan van alles zijn: dat ze slimmer zijn dan ik of nog muzikaler, een mildere kijk hebben op mensen waar ik niet zoveel geduld mee heb, verrassende dingen doen in hun werk; maar het moet wel iets zijn dat ik zelf ook nastreef, belangrijk vind of een beetje kan. Van iemand die – zeg maar – fantastisch met paarden omgaat of alle voetbaluitslagen tot 20 jaar terug paraat heeft, gaat mijn bloed niet sneller stromen, maar ik vind het mooi om iemand bevlogen te horen praten of bezig te zien, dat herken ik hoe dan ook. Een paar heel moeilijk lezende cursisten die samen geconcentreerd woordenrijtjes zitten te oefenen, een stukadoor die zijn uiterste best doet om het mooist mogelijke muurtje te plamuren: heerlijk, ik houd van hen. Een van mijn beste vriendinnen, die zowel in haar werk als privé met mensen in kansarme situaties te maken heeft, ging een beetje steigeren toen ik haar vroeg of ze mijn gedachten herkende: “Wat nou als iemand ziek is, of zo moe dat ze tot weinig in staat is?” Dan kan ik juist weer trots zijn, zei ik, op de manier waarop ze daarmee omgaat, er het beste van probeert te maken. Of zich desnoods tijdelijk helemaal concentreert op zichzelf en daar alle energie insteekt. Soms frustreert het me als ik niets kan doen voor iemand in mijn kring die pijn of verdriet heeft maar tegelijk ben ik trots op haar wil en kracht om er vooral zelf bovenop te komen. De afgelopen dagen bedacht ik nog iets nieuws: de trots moet ook wederzijds zijn. Ik trek me op aan de rust die een vriendin uitstraalt, zij krijgt energie van mijn levendigheid. Zij leest de muziek die we samen spelen gemakkelijker, ik houd het tempo beter vast. Ik vind het knap dat zij zeven personen tegelijk ontvangt en ervoor kookt, zij dat ik in mijn eentje door heel Nederland fiets. Als de ander alleen van mij iets goed vind, vind ik er al snel niets meer aan; en als ik de enige ben met gevoelens van bewondering voel ik me onzeker en miskend: alleen daardoor al heeft de vriendschap dan weinig toekomst. Als mijn trots wegebt – misschien doordat die altijd al te klein was, of doordat een andere kant, die ik niét mooi vind, gaat overheersen – is het eind van de vriendschap in zicht. Bij een ander werkt dat waarschijnlijk net zo, vermoed ik terugdenkend: bij die en die was ik inderdaad nogal een zeur geworden, en bij een ander was mijn waardering altijd al groter dan de hare. Ik heb het gevoel dat ik er bijna achter ben wat het verband van dit alles is met mijn niet-bestaande groepsvriendschappen. Wie weet, misschien heb ik daar volgende keer iets over te melden.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
27
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
28
Ingeborg is werkzaam in de bouw en zegt daar het volgende over: “Als vrouw in de bouw moet je, mijns inziens, je mannetje kunnen staan. Je moet niet te bang zijn voor commentaar, niet verlegen zijn. Dit merkte ik al direct tijdens de eerste weken van mijn afstudeerstage in Utrecht. De eerste dagen was voor de bouwplaatsmedewerkers even wennen, maar ook voor mij. “Mannen, vrouw op de bouw!” werd vaak geroepen als ik langs kwam lopen. Toen ik eenmaal had besloten om af te studeren op de veiligheid tijdens het leggen van kanaalplaatvloeren en breedplaatvloeren werd wel eens gezegd: “Denk je nu echt dat jij hier een oplossing voor kunt bedenken?” De bouw is een erg traditionele sector en het duurt vaak langer om een verandering door te voeren dan in andere sectoren. Kijk maar naar alle hightech apparaten die er tegenwoordig te koop zijn, naar de onderzoeken die worden uitgevoerd, elektrische auto’s, duurzame energie, enzovoort. Een gigantische verandering ten opzichte van 50 jaar geleden. In de bouw gaat die verandering niet zo snel, het verschil met 50 jaar geleden is niet zo groot. Maar goed, het tij keert, de vrouw komt in de bouw! Toch heb ik het gevoel dat je je als vrouw moet bewijzen, bewijzen dat je dit vak net zo goed kunt uitoefenen als een man. Dit merk ik tijdens mijn studie, maar ook tijdens de gesprekken die ik met bouwkundigen heb gevoerd. Ze zeggen het niet met zo veel woorden, maar je merkt het gewoon. En dat is niet erg, ik veroordeel dan ook niemand, want de vrouwen in de bouw staan hun mannetje wel!’ Toch werken er nog maar weinig vrouwen in de bouw. Hoewel het aantal vrouwen in de top van bouwbedrijven de afgelopen jaren langzaam iets is toegenomen. Waren dat er in 1995 nog vijfhonderd, vorig jaar liep dit aantal op tot bijna vijftienhonderd. De meeste vrouwen in hogere functies hebben een baan als werkvoorbereider (veertig procent) of calculator (twaalf procent). Dat het wenselijk is voor bedrijven om ook vrouwen in het management te hebben, is al jaren bekend. In 2007 werd al aangetoond dat bedrijven met meer vrouwen in het management beter presteren dan bedrijven waar overwegend mannen de scepter zwaaien. De bouw blijft een mannenbolwerk. Verreweg de meeste vrouwen die in de bouwsector werkzaam zijn werken in wat men noemt het ‘vrouwendomein’ van de sector. Administratieve functies zoals secretaresses en receptionistes. Ook verzorgde functies zoals horeca en schoonmaak worden in de bouw vaak door vrouwen bekleedt. In de uitvoerende bouwsector – waar de woning- en wegenbouw onder vallen – is de man-vrouwverhouding nog ver te zoeken. Daar komt het percentage vrouwen in topfuncties niet boven één procent uit. Hoe komt het dat juist vrouwen in de bouw die top maar moeizaam weten te bereiken? Hoogopgeleide bouwvrouwen zijn er namelijk wél. In 2006 voltooiden in Nederland ongeveer vierhonderd vrouwelijke studenten een studie bouwkunde op universitair of hbo-niveau. In totaal studeerden in dat jaar tweeduizend bouwkundestudenten af. Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
29
Als een bedrijf al probeert meer vrouwen aan te trekken, dan weten ze niet goed hoe ze dat moeten doen. Zo maakte het gevellijmbedrijf Tweha een poster voor een campagne die bij voorbaat elke vrouw een doorn in het oog is. Op de poster prijkt het bovenlichaam van een dame die met twee handen haar borsten omhoog duwt, met daaronder de woorden ‘U wilt toch ook een mooie voorgevel?’ Humor kan een zeer effectief reclame-instrument zijn. Op de juiste manier gebruikt kan het een o zo waardevolle glimlach op het gezicht van de potentiële klant teweeg brengen. Deze ongetwijfeld lollig bedoelde advertentie slaat echter niet alleen de plank volledig mis, maar laat ook nog zien wat een lange weg sommige bedrijven te gaan hebben wat betreft hun beeldvorming van vrouwen. Blijkbaar zijn vrouwen voor dit soort bedrijven nog steeds niets anders dan een lustobject. Deze poster schept een beeld van een bedrijf dat vrouwen allesbehalve serieus neemt. De afkeer die deze advertentie oproept maakt dat het zijn oorspronkelijke doel van prikkelen – in positieve zin – en uitnodigen om zaken mee te doen volledig voorbij schiet. Want bij het zien van deze advertentie krijg ik vooral medelijden. Medelijden met bedrijven die vrouwen wél op waarde schatten, deze groep wél graag in dienst wil hebben en zich daar steeds actiever voor inzetten. Want met reclamecampagnes als deze zal het nog jaren duren voordat de weldenkende vrouwen van Nederland het in hun hoofd halen te solliciteren bij een branche waarvan enkele leden er zulke bekrompen gedachten op na houden. Gelukkig gebeuren er ook goede dingen. Zo houdt MEWA, een bedrijf voor bedrijfskleding, bij de ontwikkeling van haar kledingcollecties al geruime tijd rekening met vrouwen in de bouw. Bij de vervrouwelijking van hun producten houdt MEWA onder meer rekening met twee essentiële punten. Ten eerste: vrouwen die een 'mannenberoep' uitoefenen, moeten dezelfde prestaties kunnen leveren als hun mannelijke collega's. Bovendien zijn vrouwen er zeker geen voorstander van het verschil te benadrukken door middel van hun kleding. Ten tweede: de kleding moet passen en vrouwen zijn nu éénmaal anders gebouwd dan mannen. MEWA let erop dat de damesmodellen er hetzelfde uitzien als de modellen voor mannen. De kleding blijft functioneel en sterk, maar krijgt een vrouwelijke snit. Bij de broek bijvoorbeeld wordt gelet op de heuplijn, zodat de broek ook in de taille en op het zitvlak comfortabel past. En dankzij de getailleerde snit van jassen en vesten voelen dames zich daar goed in. Verdekte drukknopen, ergonomische elleboog- en kniestukken, geïntegreerde stretch- en verluchtingszones bevorderen het draagcomfort. Functionele details zoals ritssluitingen, kleurrijke zakkleppen en sluitbare binnen- en buitenzakken versterken dat effect. Er is nog een geslachtsgerelateerd onderscheid waarmee MEWA rekening houdt en dat is de keuze van de artikelen. De meeste vrouwen werken liever in een blouse of poloshirt met mouwloos vest. Hun mannelijke collega's daarentegen geven voorkeur aan T-shirts en blousons. Wie weet wordt over vijftig jaar dit artikel afgedaan als ouderwets. Wie weet is het percentage vrouwen in de bouw dan in alle sectoren, van de top tot de werkvloer, gelijk aan dat van mannen. Wie weet kijkt men dan niet meer op van een vrouw met een helm op en werkmateriaal aan de riem om haar overall. Maar vooralsnog is dat een droom!
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
30
B
Fotogedicht—Marjolein Zegers Hammer
ruin de kleur van jouw ogen Diep drong je in mijn hart Donker als de nacht zijn je haren Diepdonkerbruin de kleur van jouw huid Diepdonkerbruin omdat ik weet dat het niet kan Donker omdat ik je achter moet laten Diep verdriet om wat we verloren Bruin de kleur van bloedverwanten
Gedicht—Hadewich van Beveren
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
31
WANITA (Indonesisch voor vrouw) geeft ons een kijkje in haar leven.
Veronica Hazevoet en ik zijn enige tijd geleden op weg gegaan voor een stevige wandeling in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Het was heerlijk wandelweer en al wandelend hadden wij een goed gesprek. ‘Hoe woon jij eigenlijk, Veronica?’ was mijn inleidende vraag. Toen wij elkaar enige tijd geleden weer hernieuwd tegenkwamen hebben wij het kort even gehad over onze huidige levenssfeer, zonder erg in details te treden. Veronica woont op dit moment in een zogenaamde ‘doorzonwoning’. Alleen, met poes Nina en dat bevalt haar prima. Zij heeft in haar leven op verschillende plaatsen gewoond, want zij heeft diverse langdurige relaties versleten. De spannendste woonplek was natuurlijk het kasteel, waar zij 10 jaren lang met een freule met een dubbele naam heeft doorgebracht. Over deze plek weet Veronica prachtige verhalen te vertellen. Toen zij freule Juliette leerde kennen was deze zich net bewust geworden van haar speciale voorkeur voor de vrouwelijke liefde. Daarmee was zij nog niet zo lang geleden in het reine gekomen en nu wilde zij eigenlijk de praktische vruchten van deze wetenschap leren kennen. En op dat moment, als een geschenk uit de hemel, kwam zij in het dorp dat niet ver van het kasteel te vinden was, Veronica Hazevoet tegen. Allebei aan de koffie in het plaatselijk etablissement ‘de hijgende hinde’.
Op wonderbaarlijke wijze sprong de vonk tussen freule Juliette en Veronica over. Je zag hem als het ware vliegen. Na deze eerst kennismaking, het bleef natuurlijk niet bij een kop koffie verkeerd, volgden er diezelfde dag nog vele heerlijke witte wijntjes. En juist die witte wijntjes zorgde ervoor dat Veronica en Freule Juliette na een uurtje of 3 in buitengewoon vrolijke staat ‘de hijgende hinde’ verlieten en hevig verliefd de weg naar het kasteel insloegen. Tien jaar is Veronica Hazevoet daar gebleven. Al wandelend door de Amsterdamse waterleidingduinen haalt ze herinneringen op aan die tijd. Ze vertelt hoe Juliette en zij een grote passie voor het bereiden van grote buffetten voor grote gezelschappen ontwikkelden. Voor wie werden die grote buffetten dan bereid zal je vragen, althans, dat was eigenlijk het eerste wat mijzelf bijzonder intrigeerde. En dat zat zo: Juliette had natuurlijk vele connecties in de kringen van de high society. In Nederland, maar vooral ook in de overige landen van Europa. En natuurlijk, Juliette was niet de enige freule die tot het gelukzalige besef was gekomen dat de vrouwenliefde een stuk plesanter was dan wat normaal gesproken was weggelegd voor dames uit de elite en samen met Veronica Hazevoet bedachten de twee vrouwen een ingenieus plan om deze freules te leren kennen en samen met hen en voor hen de heerlijkste kasteelbuffetten te bereiden. Van alles kwam er bij die buffetten langs. Ik geef even een klein voorbeeld van de gerechten, die bereid werden. Bij mij liep het water in de mond toen Veronica daarover vertelde: in kasteelbier gemarineerde ribbetjes, duivelse kip met knoflook en pepertjes en dat geserveerd met Vlaamse frieten en Provençaalse aardappelen met ook daarbij nog heerlijke pastasalade. En dit is natuurlijk maar een hele kleine greep uit alles wat daar werd geserveerd. Enfin, ik ga ervan uit dat duidelijk is dat we een geweldige middag hadden samen. Die ten einde kwam. Wij dronken een bescheiden wijntje bij een uitspanning niet ver van de ingang van de waterleidingduinen en gingen daarna ieder ons weegs.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
32
Marita Lether is kunstenaar en dromer. ‘Live your dream’ is haar motto en dat vindt je dan ook regelmatig terug in haar schilderijen. Marita, nu 42 jaar, is sinds haar 27ste met kunst bezig. Ze heeft meerdere cursussen bij een cultureel centrum gevolgd en ze deed een opleiding voor illustratief tekenen. Thuis in Emmeloord woont ze samen met Ziggy en Chico, twee lieve, ondeugende, jonge katjes. ‘Vrouwtjes uiteraard,’ lacht Marita. Marita maakt voornamelijk schilderijen met veel kleur en teksten. ‘Mooie woorden creëren mooie mensen,’ zegt ze daar zelf over. Niet speciaal voor lesbische vrouwen. ‘Maar,’ zegt Marita, ‘ik maak kunst die mij aanspreekt, voor iedereen die het aanspreekt, dus zit er natuurlijk wel wat tussen voor lesbische vrouwen.’ Behalve schilderijen maakt Marita ook andere kunst. Lampen, klokken van oude LP`s, objecten van hout, en kleine gebruiksvoorwerpen zoals sleutelhangers. In haar snuffel&art-room hangt haar kunst staat en organiseert ze knutsel- en workshopdagen, meestal gegeven door collega-kunstenaars. Regelmatig kun je Marita vinden op kleine markten en festivals. Dit jaar bijvoorbeeld van 13 tot en met 15 juni op Flevovuur. Wil je haar eerder zien? Sinds drie jaar organiseert Marita ook creatieve markten die naar de welluidende naam CreArt-fest luisteren. ‘CreArt -fest staat voor kunst en creativiteit,’ legt Marita uit. Op 5 april 2014 wordt er een workshopdag georganiseerd. Meerdere workshops onder één dak. ‘Ik ben nog maar net met de voorbereiding begonnen, de lijst met workshops is dus nog niet gevuld,’ zegt Marita. En het kan natuurlijk niet anders of Marita heeft een droom. ‘Ik heb nu nog een ruimte bij mijn ouders op het bedrijf, maar uiteindelijk zou ik iets voor mezelf willen en er dan echt een atelier van maken, waar iedereen kan komen en zelf creatief aan de slag te gaan,’ zegt ze. In die ruimte moet dan ook plaats zijn voor andere creatieve mensen die workshops willen geven of samen met Marita creatieve dagen willen organiseren. Marita werk ook in opdracht. Jouw eigen tekst/woorden, namen/letters of datum op doek. Prijsindicatie 80 x 80 of 90 x 70 cm € 169,= Wil jij meer weten over Marita? Dat kan via onderstaande websites: www.marita-art.nl www.creart-fest.nl
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
33
Terug van zee, schilderij, 1924 Félix Vallotton Van Gogh Museum, Amsterdam Lezende vrouwen was een favoriet onderwerp van Félix Vallotton (1965-1925). In 1924, schilderde hij 'De onderbroken lectuur', waarop een halfnaakte vrouw liggend op een bed de toeschouwer aankijkt, een net dichtgeslagen boek met een felrode kaft in haar hand. In 1912 schilderde hij 'Lezeres met gele halsketting'. Ze kijkt niet op, ze gunt de schilder, noch de kijker een blik waardig; zij léést. Hoe anders is 'Terug naar zee'. De blik van deze vrouw is wel degelijk op ons gericht. En hoe! Fonkelende, helblauwe ogen, waarvan je bijna kunt verdrinken. De vrouw is net aan zee geweest, maar gezwommen heeft ze niet; haar haar zit nog keurig in model. Het kan bijna niet anders dan dat ze aan het strand ook gelezen heeft. Spannend boek want nu ze weer thuis is, leest ze verder. Haar huid gloeit nog na van de zon, de zomer hangt nog om haar heen. Ik stel me zo voor dat als de kijker wegloopt van het schilderij, zij haar hoofd omdraait en weer opgaat in haar boek. Dit schilderij is t/m 1 juni 2014 te zien in de expositie 'Félix Vallotton, het vuur onder het ijs' Van Goghmuseum Amsterdam
Juul Kraijer maakte naam als tekenaar. Voor haar tekeningen, vaak op groot formaat, werkt ze al jaren lang samen met hetzelfde model, een Franse vrouw met klassieke trekken. Een tikje androgyn. In haar tekeningen veranderen mensen in bomen, krijgen ze schubben als een vis, natuur en mens zijn met elkaar verstrengeld. Als in een mythe of een droom. Deze zelfde vrouw staat ook model nu Juul Kraijer zich, naast tekenen, ook op het terrein van de fotografie begeeft. Vorig jaar maakte ze indruk met een serie foto's waarop dit intrigerende gezicht werd gekoppeld aan dieren, zoals slangen en een uil. Dit is een foto waarbij je je adem even inhoudt. Ik stel me voor dat ik het zelf zou zijn. Hoe snel zou mijn hart kloppen? Hoe voelt het als een slang zich om je gezicht krult? Het gewicht dat op je schedel drukt, de schubben tegen je wang? De kop die voor je oog schuift? Als ik me goed inleef krijg ik enorme bewondering voor het model. Doordat er geen achtergrond is, geen afleiding, alleen dat gezicht en die slang, is het beeld bijzonder intens. Het zou zomaar een klassieker van de Nederlandse fotografie kunnen worden.
De foto is t/m 29 maart 2014 te zien in de expositie 'Nabij' bij Galerie Witteveen in Amsterdam.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
34
Eigenlijk loopt mijn leven op rolletjes. Lieve vrouw, heerlijke baan, geen geldzorgen. Toch krijg ik steeds vaker opeens een paniekaanval. Is dit het nu? Is dit mijn leven voor pakweg de komende veertig jaar. Want dat is wat ik statistisch nog te gaan heb. Is dit het befaamde dertigersdilemma waar ik al vaker over hoorde? En zo ja, hoe kom ik hier uit?
Ontslag nemen en gaan zzp-en? Misschien op dit moment het onverstandigste dat er bestaat gezien de crisis. Maar wellicht ben jij die ene die het wel red! Met wat geloof in jezelf lukt het misschien! Agnes (35), Zevenbergen Ik begrijp je wel maar op dit moment doet de dertiger (maar ook de twintiger, en veertiger, en vijftiger, en zestiger) er werk- en woontechnisch verstandig aan gewoon te blijven zitten waar ze zit, en ook op andere gebieden zorgt de crisis ervoor dat het rustiger is in ieders hoofd. Niks geen zesdaagse duiksafari op de Malediven. Tegenwoordig ga je gewoon naar Zeeland, lekker überhip ouderwetse bolussen eten. Wat je kent, dat heb je. Heerlijk. Dini (37 ), Hoogmade Had hetzelfde gevoel als jij. Samen met een coach besloot ik om niet meer te gaan kijken naar wat ik miste, of naar wat ik theoretisch gezien nog allemaal zou kunnen bereiken, we gingen kijken naar wat ik had, naar wat ik kende, en hoe ik daarmee tevreden kon leren zijn. De paniekaanvallen en de onrust namen vrijwel meteen af, zowel in frequentie als in duur.
Er bestaan onderzoeken die concluderen dat het hele dertigersdilemma niet bestaat. Dat er tegenwoordig op alles een label geplakt moet worden, dus ook op de alledaagse twijfels van een makkelijk benoembare leeftijdsgroep. Het dertigersdilemma zit in het hoofd. Het bestaat niet echt, het wordt gecreëerd door de dertiger zelf en door maatschappelijke trends. Loslaten dus en genieten van wat je hebt. Lilian (42 ), Groningen
Bij veel leeftijdgenoten is een soortgelijke ontwikkeling te constateren. Als optimist vind ik dat de ‘wat-je-kent-datheb-je-strategie’ juist ruimte geeft voor persoonlijke groei. Misschien tijd om nu eindelijk eens die hobby uit te gaan oefenen waar je al zo lang over nadenkt? Of een andere uitdaging op het persoonlijke vlak aan te gaan. Succes! Trudie (51 ), Utrecht
Waarom zou dit jouw leven voor de komende veertig jaar zijn? Je vrouw kan voor die tijd overlijden, je kunt je baan kwijt raken, nog zoveel mogelijkheden. Blijf in de dag dame, geniet van wat je hebt! Ellen (43), Rotterdam In het volgende nummer: Wij zijn een jong stel en we wonen in het noorden van het land. We vinden tot nog toe geen werk na onze studie. Af en toe via een uitzendbureau maar daar blijft het bij. Solliciteren elders in Nederland lukt ook niet en we denken dat dit komt door onze woonlocatie. Moeten we, om meer kans op een baan te maken verhuizen of niet? Mail je antwoord van maximaal 100 woorden voor 15 april a.s. naar
[email protected]. Vermeld je voornaam, woonplaats en leeftijd.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
35
Bruidsjurk Het is een mooie voorjaarsdag als ik stop bij het bruggetje, waar ik met mijn zus heb afgesproken. We gaan op bezoek bij onze moeder, die in het verpleegtehuis is opgenomen. Met de fiets in de hand tuur ik de weg af, om te zien of ze al in aantocht is. Maar nee, nog even niets te bespeuren. Ik zet mijn fiets op de standaard en kijk naar een jongen en een meisje die samen de eendjes willen gaan voeren. De speelgoedtractor met aanhanger hebben ze domweg midden op het fietspad achtergelaten. Een aantal eenden zijn al neergestreken en het is een spektakel aan gespetter en gefladder als de kinderen het brood in het water laten vallen. Als de jongen mij ziet vraagt hij of ik met hen de eendjes wil voeren. Blij met dat aanbod zet ik mijn fiets op slot en ga bij de kinderen staan. Kinderen en water vind ik altijd riskant en nu krijg ik in ieder geval de kans om een oogje in het zeil te houden. De kinderen zijn hooguit zes, zeven jaar. Ik krijg een zakje brood aangereikt van het meisje, neem daar een sneetje brood uit en geef het zakje weer aan haar terug. ‘Ziet u dat, het zijn er een heleboel. Wel vierentwintig,’ zegt de jongen. ‘Heb je ze geteld?’ vraag ik voorzichtig. ‘Nou ja, het zijn er een heleboel!’ Het meisje hangt nu in een van de door mij gevreesde openingen in de leuning van de brug. Dan valt het mij ineens op, dat ze een witte jurk draagt. Ik vraag mij af of ze jarig is, of dat het misschien de dag van haar Eerste Heilige Communie is? Ik word al nerveus van het idee, dat ze juist nu tussen de openingen van de brug in het water zal gaan tuimelen. De jongen reikt haar het zakje brood aan. Ze neemt het aan en gaat op haar hurken zitten waarna ze de laatste stukjes brood in het water gooit. ‘Kijk!’ zegt de jongen. ’Allemaal veertjes.’ Hij wijst naar het water onder ons. ‘Dat komt door dat gefladder,’ zegt het meisje. Ze houdt het zakje, dat nu zo goed als leeg is, omhoog. ‘Wie doet de kruimeltjes?’ ‘Dat doe jij!’ zegt de jongen. Ze schudt het zakje leeg boven het gesnater van de eenden. Ik ben blij, want nu zullen ze wel vertrekken en inmiddels zal mijn zus ook wel in aantocht zijn. Dat zal mij een zorg schelen. Ineens gaat de jongen weer boven in een van de openingen hangen. Het meisje boven een andere. Ik vraag mij af in hoeverre ze daar daadwerkelijk tussendoor kunnen glippen. Dan neem ik het zekere voor het onzekere en hang de boe-oma uit en pak de jongen bij zijn shirt. ‘Komen jullie daar eens tussenuit? Straks liggen jullie in het water.’ De jongen reageert laconiek en gehoorzaamt. Ook het meisje besluit te gehoorzamen. Daarna aanvaarden ze de thuisreis en dan wil ik het weten. ‘Zijn jullie vriendje en vriendinnetje, of broer en zus?’ De jongen lacht. ‘We zijn broer en zus! En zij heeft haar bruidsjurk aan.’ ‘Haar bruidsjurk?’ Het meisje lacht. ‘Ja, mijn bruidsjurk.’ De jongen stapt op de tractor en het meisje stapt achter in de aanhanger. Behendig stuurt hij de tractor in de omgekeerde richting en we zwaaien totdat ze uit het gezichtsveld zijn. Haar bruidsjurk! Eendjes voeren? Ze zullen thuis toch nog wel iets te eten hebben? Dirkje Visscher
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
36
UITAGENDA VOOR DE KOMENDE MAANDEN
MAART 2014 2
Bijeenkomst regio Arnhem-Nijmegen
9
Wandelen Second Sunday Brummen naar Vorden
16
Activiteit Pink Lounge Ladies, stadswandeling Groninggen
23
Activiteit La Gaite, lunch en museumbezoek
APRIL 2014 6
Bijeenkomst regio Arnhem-Nijmegen
13
Activiteit Pink Lounge Ladies, wandeling in de buurt van Ter Apel
13
Wandelen Second Sunday Ede-Wageningen
20
Bijeenkomst 50 pl(min)us, 20-jarig bestaan
NOG STEEDS TE ZIEN En de moeite waard! Tentoonstelling IHLIA: Rainbow Girls, Een documentair fotoproject over lesbische vrouwen in Zuid-Afrikaanse townships Te zien in de OBA, Oosterdokskade 143, 1011DL AMSTERDAM Van maandag t/m zondag geopend van 10:00 - 22:00 uur Tot 2 april 2014 Tentoonstelling ‘Bijzondere Vrouwen’ met o.a. Gwendolyn van Essen, Adriana Nichting, Joke Stapensea, Annita Swaerts, Gerhild van Rooij. Galerie Bloemrijk, van Sminiaweg 70, 9064 KE Aldtsjerk - Oudkerk Kenau, de film (Vanaf 6 maart in diverse bioscopen in het hele land.) Aanrader! Wij van de redactie hebben genoten. IJzersterke rol van Monic Hendrickx als Kenau! Een eerbetoon aan alle sterke vrouwen! Haarlem, december 1572. Terwijl het leger van Alva de Hollandse opstand met harde hand de kop indrukt, runt weduwe Kenau Hasselaer haar scheepswerf alsof het geen oorlog is. Pas als haar jongste dochter Gertruide betrokken raakt bij het verzet en in Spaansgezinde handen valt, kan ze niet langer afzijdig blijven. Kenau levert hout om de stadspoorten te versterken, maar vecht ook samen met de vrouwen van Haarlem tegen de Spanjaarden. Legerkapitein Wigbold Ripperda wil liever zelf de leiding houden, maar moet al snel erkennen dat samenwerken met Kenau en het leger moedige vrouwen het beste is voor de stad. De enige vrouw die niet mee mag doen is Kathelijne de overgebleven dochter van Kenau. Kenau houdt haar buiten schot. Vertrouwt ze haar niet of heeft ze een andere reden om Kathelijne buiten het vrouwenleger te houden? Een film over oorlog in het groot en die tussen moeder en dochter in het klein. Ontroerend!
Voorproefje zien? Ga naar http://www.youtube.com/watch?v=YFIESiMNGBc Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
37
NIET TE MISSEN Bijzondere evenementen of tentoonstellingen S.H.O.E.S. Over hoge hakken en echte liefde 1 februari t/m 11 mei 2014, Kunsthal Rotterdam In de Kunsthal Rotterdam is dit voorjaar het design van de damesschoen vanaf 1900 tot nu te bewonderen. ‘S.H.O.E.S' - Sexy Heels or Easy Sandals- toont ruim vijfhonderd schoenen van coryfeeën en van hedendaags én jong aanstormend talent. Schoenen als ware kunstwerken en op hoogambachtelijk niveau gemaakt: van Victoriaanse laarzen tot aanlokkelijke muiltjes en van pumps tot de meest futuristische creaties. De ongelofelijke variatie en creativiteit van talrijke schoenontwerpen is een lust voor het oog en maakt de tentoonstelling S.H.O.E.S. tot een onweerstaanbare ‘must-see' voor iedereen met een passie voor mode en design. Door de opkomst van ‘couturier' modehuizen en hun ontwerpers ontwikkelt de damesschoen zich van verleidingsobject naar ultiem statussymbool. Zoals actrice Sarah Jessica Parker in Sex and the City zweert bij haar Manolo Blahniks, zo begeren veel vrouwen nieuwe schoenen tot verliefdheid aan toe. Een aanrader! In dezelfde periode in de Kunsthal: Marimekko, design for a happy life In het naoorlogse Finland, dat gebukt gaat onder de herstelbetalingen aan de Sovjet Unie, is grote behoefte aan optimisme en vooruitgang. In de nieuwe, democratische tijdgeest neemt Marimekko een vooraanstaande rol in bij het bepalen van een progressief straatbeeld. De opvallende stofpatronen, verwerkt in mode en interieur, bieden kleur en ongedwongenheid. Ook in de rest van Europa brengt de introductie van het merk een sensatie teweeg. De informele, wijdvallende jurken van Marimekko bieden meer bewegingsvrijheid en de basale vormen met heldere, levendige kleurpatronen worden ervaren als bevrijdend en fris.
Het patroon gaat voor de snit, deze dient vooral als "drager" om de krachtige kleuren van het op moderne kunst geïnspireerde patroon te laten zien. De bezoeker van de tentoonstelling krijgt een rijk geschakeerd overzicht te zien van Marimekkostoffen, (schoen)mode, interieur, serviesgoed en andere materialen en producten. Ook de roze jurk waarmee stijlicoon Jackie Kennedy, als symbool van de nieuwe tijd, de cover van Sports Illustrated siert - en het merk daarmee in één klap wereldberoemd maakt, is te bewonderen. Voor adres, openingstijden en prijzen: http://www.kunsthal.nl/16-Bezoekersinfo.html
Vrouwen met lef - Kenau en andere Haarlemse heldinnen Van 25 januari t/m 3 augustus 2014. Historisch Museum Haarlem Een expositie over Haarlemse vrouwen. die bijzonder zijn, omdat ze iets voor Haarlem hebben betekend, voor de vrouwen in het algemeen belangrijk zijn geweest, veel moed hadden, of een uitzonderlijke prestatie hebben geleverd. De aanleiding van de tentoonstelling is de film over Kenau, die nu in de bioscopen draait en het recent verschenen boek 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis van Els Kloek. Het publiek heeft geholpen de inhoud van de tentoonstelling te bepalen en een keuze gemaakt uit een shortlist bestaande uit vijftien historische vrouwen die het waard zijn dat hun verhalen in het museum te zien zijn. In de tentoonstelling is onder andere aandacht voor Margaret Kropholler, de eerste vrouwelijke architect van Nederland (zie vorige Amarant), Amy Groskamp-ten Have, die de Nederlanders etiquette heeft bijgebracht, en natuurlijk de meest bekende Haarlemse heldin: Kenau Simonsdochter Hasselaer. Voor adres, openingstijden en prijzen: http://www.historischmuseumhaarlem.nl/ Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
38
VOOR JOU OP REIS Langs verre kusten
Al weer enige tijd geleden maakten mijn vrouw en ik een reis met ons campertje. Dat campertje is ondertussen allang verkocht, maar de herinnering aan die reis zijn natuurlijk nog volop aanwezig! En de toer die we destijds gemaakt hebben is dubbel en dwars aan te raden. Daarom leek het me een goed idee daar eens het een en ander over te vertellen. De toer startte in Zeeuws-Vlaanderen. Om precies te zijn, in Cadzand bevond zich de eerste camping waar wij de kampeerbus hebben neergezet. Het was onze bedoeling om langs de kust van Zeeuws-Vlaanderen, de Belgische kustlijn, de gehele westelijke Franse kust, de kust van Noord-Spanje en Portugal te rijden, om uiteindelijk in Gibraltar in Zuid-Spanje, gelegen aan de straat van Gibraltar, uit te komen. Wij reisden dus met z’n tweetjes en hadden gezelschap van onze twee honden. Voorgangsters van de honden die we nu hebben. De camper was een VW-bus, die tot kampeerbus was omgebouwd. Wij sliepen altijd beneden in een bed dat voor het slapengaan uitgeklapt moest worden. Overdag was het de bank. De honden zaten overdag, als we onderweg waren of even lekker pauzeerden, en het geen weer was om buiten te zitten, achter de bank en ’s avonds sliepen ze voor in de bus. Het kleintje op de bestuurderstoel en onze grote zwarte op de grond voor de passagiersstoel. Die stoel kon omgedraaid worden en behoorde dan bij de ‘kamer/keuken’ van de camper. Daar kon gekookt worden en er was een ijskast/klein vriezertje ingebouwd. Dus je kunt wel zeggen, van alle gemakken voorzien. Wat zagen we een prachtige dingen onderweg. We probeerden al die tijd zo dicht mogelijk langs de kust te rijden. Dat was natuurlijk niet altijd mogelijk en soms waren de weggetjes ook gewoon te smal en te onooglijk om te berijden. Over de hele reis deden wij drie maanden. De plaatsen die veel indruk gemaakt hebben onderweg waren ontelbaar. Om maar eens iets te noemen de eindeloze, uitgestrekte invasiestranden in de buurt van Dieppe en Calais. En dan met grote stappen-snel thuis-snelheid door naar de kustlijn van Noord-Spanje. Wij kwamen daar op een camping in de buurt van Bilbao, alwaar het leek of geheel Bilbao er het weekend doorbracht. Het was een enorm gekrioel van tenten, caravans en huisjes, boordevol met vaders, moeders en kinderen, die op zeer luidruchtige toon de tijd doorbrachten met eten, drinken en eindeloze gesprekken. Geweldig om dat mee te maken.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
39
Daarna zijn wij doorgereden naar Santiago de Compostella. En vervolgens hebben wij de beslissing genomen om vanuit de Portugese noordgrens, net boven Porto het Spaanse binnenland in te gaan om via de weg die liep langs Salamanca, Madrid en Cordoba uiteindelijk Gibraltar te bereiken. Vanuit Gibraltar zijn wij langs de Spaanse westkust omhoog gegaan, langs de Algarve in Portugal naar Lissabon aan de Spaanse Atlantische oceaankust. Toen werd het zo langzamerhand tijd om via de Pyreneeën Nederland weer op te gaan zoeken. Wat ik me nog goed kan herinneren van die tocht is dat je soms in Noord- en Zuid Spanje dezelfde mensen tegen kwam. Mensen die zo’n beetje met hetzelfde bezig waren als wij. Al met al, een wonderschone reis, waar veel en veel meer over te vertellen valt. Maar wie weet is het beter als je deze reis zelf eens gaat maken!
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
40
Zondag 16 februari hield 50 Pl(min)us voor de vierde keer haar jaarlijkse speeddate en daarop reageerden zesentwintig vrouwen! Helaas lag één vrouw in het ziekenhuis en van drie vrouwen vernamen we niets, of achteraf een mailtje. Dus we waren met tweeëntwintig vrouwen en dat is eigenlijk ook wel een mooi aantal. Denk je eens in: eenentwintig keer in drie minuten ieder je verhaal doen en een indruk krijgen, hoewel je die al in de eerste tien seconden hebt… maar ook hoe het is om tweeëntwintig vrouwen tegelijkertijd te horen praten! Maar zó leuk! Ieder was echt op tijd en na ontvangst met koffie of thee met iets lekkers, een badge met je naam en uitleg van de spelregels door Marian, kon het speeddaten beginnen. De sfeer was opperbest en na tien rondes was er even een broodnodige pauze. Daarna ging ieder er weer met plezier tegenaan en om half drie had ieder met alle vrouwen een gesprekje gevoerd! De boekjes met aantekeningen werden door Marian in ontvangst genomen maar bij het schrijven van dit stukje (de volgende dag) heeft zij nog niet uit kunnen zoeken wie met wie een match heeft. Maar dat diverse vrouwen, zo niet allemaal, een of meerdere matches hebben is wel al duidelijk gezien ook de geanimeerde gesprekjes die na de speeddate en tijdens de bijeenkomst werden voortgezet! De speeddate was mooi op tijd afgelopen zodat de vrijwilligsters alles in orde konden maken om de bezoeksters te kunnen ontvangen, want om half vier begon de normale bijeenkomst. Ook die werd weer druk bezocht en ook hier was de sfeer wederom opperbest! Veel vrouwen op de dansvloer, bij de bar, in de iets rustiger voorruimte en door het mooie weer ook buiten aan de werf. Ook nu vond men het bijna jammer dat om acht uur de laatste plaat werd gedraaid (oeps, dat klinkt ouderwets…)!!! We hopen alle vrouwen op 20 april wéér te mogen begroeten als 50 Pl(min)us haar 20 e verjaardag viert en we er een klein en bescheiden feestje van willen maken! Graag tot ziens! Website: http://www.groep7152.nl/~vijftig
Op 9 februari 2014 organiseerde La Gaite weer een minifilmfestival. Het werd een prima middag met de film ‘Novembermond’ die in de pauze tot de nodige discussie leidde. Een film die zich afspeelt in WOII, sowieso een moeilijke tijd maar al helemaal voor lesbische vrouwen. Dat een van de dames voor de Nazi’s gaat werken om haar vriendin te redden was alleen al genoeg stof voor een gesprek. Ondanks het redelijk zware thema lieten we ons de heerlijke hapjes smaken. Na de pauze voor veel aanwezige vrouwen nostalgie maar voor een aantal ook een totaal nieuwe wereld met de documentaire ‘Annie Leibovitz - Life through a lens’. Er werd veel gelachen dat uur. Op 23 maart a.s. staat een lunch met aansluitend een museumbezoek op het programma. Vast staat dat we lunchen op ons vertrouwde adres Nieuwstraat 10 in Amersfoort. Vast staat ook dat we de tentoonstelling ‘Blauwdruk’ gaan bezoeken. Definitieve tijden zijn echter nog niet bekend. Hou onze website dan ook in de gaten. http://www.groep7152.nl/~utrecht
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
41
Groep 7152 Assen is per juni 2013 gestart met een nieuwe naam en nieuwe activiteiten. We zijn verder gegaan onder de naam Pink Lounge Ladies, maar nog altijd onder de veilige vleugels van de landelijke groep 7152. Het blijkt dat we de juiste keus hebben gemaakt. Ten eerste omdat vrouwen de activiteiten erg waarderen en ten tweede omdat café Tante Trui ondertussen is gesloten. De dames die de dansavonden hebben overgenomen zitten sinds januari 2014 zonder locatie en hebben besloten te stoppen. Dit betekent dat er weer een vrouwenactiviteit minder is. Gelukkig hebben wij dat niet meer meegemaakt. We voelden het al aankomen en we hadden er geen zin in nog eens te moeten zoeken naar een andere locatie. Daarnaast werd de opkomst steeds minder . Wij hebben onze energie nu positief en met succes kunnen steken in De Pink Lounge Ladies. De Pink Lounge Ladies organiseren verschillende activiteiten in verschillende plaatsen. Een terugblik over 2013: Een dag Schiermonnikoog, Stadswandeling Assen, Bowlen in Assen, een filmmiddag. Soms tussendoor een oproep om samen naar een café te gaan of naar een roze film.
De komende activiteiten zijn: Zondag 16 maart 2014 een stadwandeling in Groningen Zondag 13 april 2014 Wandeling in de buurt van Ter Apel Zondag 1 juni 2014 Drentsch Dames Daggie Spijkerboor We horen graag wat de wensen zijn. Wij proberen vervolgens de activiteit te organiseren. Je bent ook altijd welkom om de activiteit mee te organiseren. Op dit moment bestaat de werkgroep uit vier vrouwen. Dus een beetje hulp is nooit verkeerd. In principe is er niet echt een leeftijd aan gebonden, maar we merken dat vrouwen vanaf ongeveer 40 jaar de weg goed weten te vinden. Maar ben je jonger? Je bent altijd welkom om mee te gaan. Het gaat ten slotte om gezellig met andere vrouwen iets te ondernemen. We zijn geen datingclub, maar er kan natuurlijk altijd ergens iets ontstaan. Veel vrouwen komen alleen, maar er komen ook stelletjes op de activiteiten af. Iedereen heeft zo haar eigen doel om mee te gaan. Tot nu toe zijn de activiteiten door ons bedacht en uitgevoerd. De wandeling in Ter Apel is een voorbeeld van hoe het ook anders kan. Deze wandeling is tot stand gekomen op verzoek van een vrouw in de buurt van Ter Apel. We proberen dus iets te doen met suggesties van vrouwen. Kom en ervaar het zelf. Meestal komen er tussen de vijftien en dertig vrouwen. Dit is afhankelijk van de activiteit. Houdt de website of Facebook in het oog of vraag de nieuwsbrief aan via de website. Je bent dan op de hoogte van alle activiteiten. Organiseren we tussendoor nog een activiteit, dan lees je dit via een oproep via je aanmelding via de nieuwsbrief. Wij zijn erg tevreden en hebben weer positieve energie, vooral om dat het verschillende activiteiten zijn en het telkens weer een uitdaging is. Tot op één van onze activiteiten.
Website Pink Lounge Ladies = http://www.groep7152.nl/~assen Mailadres Pink Lounge ladies =
[email protected] Pink Lounge Ladies = ook te vinden op Facebook
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
42
In het vorige nummer schreven we over interne veranderingen. En die zijn van start gegaan. Om te beginnen heeft onze eerste kaderdag nieuwe stijl plaatsgevonden op 18 januari jl. Deze eerste kaderdag moest vooral in het teken van ontmoeten staan. Een warm bad voor onze vrijwilligsters zoals zij dat elke keer opnieuw geven aan bezoekers van activiteiten van Groep 7152. En een ontmoeting werd het. Ademloos keken wij naar leden van het koninklijk huis van de afgelopen 200 jaar. Prachtig in ijs weergegeven op het IJsschulpturenfestival in Zwolle. Na deze koude ontmoeting was er volop warmte in een Spaans tapasrestaurant waar we genoten van een lunch. Een dag waar we nog lang aan terug zullen denken. Een dag ook die alle onze hardwerkende kaderleden weer net dat beetje spirit gaf om voor jullie verder te gaan met hun werkzaamheden. Voorzitter en penningmeester bezochten een paar dagen later een notaris om nieuwe statuten te laten opstellen. Zodra deze nieuwe statuten een feit zijn zullen vier nieuwe bestuursleden aantreden en samen met het dagelijks bestuur beginnen aan hun eerste klus, het moderniseren van het huishoudelijk reglement. De dona-administratie loopt na een aanloopperiode weer als vanzelf. Voor eventuele vragen kun je een mail sturen naar:
[email protected] De dames van Amarant hebben weer een prachtig nummer gemaakt. En dat niet alleen. Ook daarbuiten maakt de redactie je attent op van alles en nog wat. Linken naar YouTube of het internet, je hoeft ze maar aan te klikken om meteen op de desbetreffende pagina terecht te komen. Een filmpje, een aanvulling op het artikel, dat kan toch allemaal maar in een digitaal blad. Fantastisch! We zijn druk bezig met de invulling van het jaarfeest. Een rustig moment, een optreden, een DJ, we zetten alles op een rijtje. We vragen prijzen op, we vergelijken ze. Want we willen een feest dat voor iedereen toegankelijk is. Dat moet tot uitdrukking komen in de entreeprijs. En dus moeten we op de kleintjes blijven letten. Heb je 11 oktober 2014 nog niet in je agenda genoteerd, doe het dan nu. We hopen alle donatrices te ontmoeten in Zandfoort a/d Eem in Amersfoort. Uiteraard zal op onze website aandacht besteedt worden aan het jaarfeest. In de loop van het jaar vindt je informatie op: http://www.groep7152.nl Help ons te kunnen blijven bestaan door donatrice te blijven. Help ons nog meer door iemand anders enthousiast te maken voor Stichting Groep 7152. Landelijk gezien de enige niet-commerciële organisatie die ontmoetingsplaatsen biedt voor vrouwen vanaf 40 jaar. Maak vrouwen in je omgeving donatrice. Voor ons voortbestaan zijn donatrices noodzakelijk.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
43
SERVICEPAGINA
Groep 7152 email:
[email protected] Bestuur: Voorzitter: Adriënne Nijssen
[email protected] Secretaris: Heldine Dunlop
[email protected] Penningvrouw: Ida Westra
[email protected]
Administratie:
Ereleden: Hannah van Buuren Elly Fraayen Ida Ruyzendaal (postuum) Nel Welle Donker-Delfos Visser Riet Ruyzendaal-de Groot
Postbus 23 7040 AA ’s-Heerenberg Bank: NL44INGB0001884811 tnv St. Groep 7152
email:
[email protected]
Regio’s en werkgroepen: Arnhem-Nijmegen: www.groep7152.nl/~arnhem La Gaite (Utrecht-Amersfoort): www.groep7152.nl/~utrecht Pink Lounge Ladies (Assen): www.groep7152.nl/~assen Werkgroep 50 pl(min)us: www.groep7152.nl/~50plus 43e jaargang nummer 2 Oplage: 650 Verschijnt 6 x per jaar (januari, maart, mei, juli, september, november) Hoofdredacteur: Heldine Dunlop Eindredacteur: Adriënne Nijssen Email:
[email protected] Administratie:
[email protected] Advertentiebeheer:
[email protected]
Colofon Issn 01666-7505
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten. Niets uit deze Amarant mag worden overgenomen zonder toestemming van de hoofdredacteur. Kopijsluiting volgend nummer: 15 april 2014. Kopij die later binnenkomt wordt niet in behandeling genomen. Verschijningsdatum volgend nummer: eerste helft mei 2014. Amarant wordt verstrekt aan onze donatrices. Een donateurslidmaatschap kost minimaal € 30,- per jaar. Beëindiging: schriftelijk, twee maanden voor het einde van het tijdvak. Amarant wordt ook verstrekt aan onze adverteerders. Advertenties vanaf € 25,- per jaar. Vraag een vrijblijvende offerte.
Foto omslag: Sam Taylor-Wood & Bram Stoker’s, Chair (2005)
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
44
ORGANISATIES …. en hun werkterrein CHJC Vereniging van christelijke homo’s en lesbiennes Postbus 14722, 1001 LE Amsterdam 06-53234516
[email protected] www.chjc.nl
Orpheus Voor mensen die in hun heterorelatie te maken hebben met homoseksuele, lesbische of biseksuele gevoelens van henzelf of hun partner.
Diverse regiogroepen in het hele land. via bericht op website www.orpheushulpverlening.nl
COC Nederland
Proud Prarents
Federatie van Nederlandse verenigingen tot integratie van homoseksualiteit
Voor ouders van homoseksuele jongeren
Postbus 3836, 1001 AP Amsterdam Bezoekadres: Nieuwe Herengracht 49, 1011 RN Amsterdam 020-6234596
[email protected] www.coc.nl
Antwoordnummer 2966, 1000 RA Amsterdam 020-6234596 www.proudparents.nl Rainbow Buddy Support
Gay & Lesbian Switchboard Hier kun je terecht met jouw vragen over homo, bi- en transseksualiteit. Via mail of telefonisch.
Switchboard is telefonisch bereikbaar op maandag, woensdag, donderdag en vrijdag van 14.00-18.00 uur en op donderdagavond van 19.00-21.00 uur. 020 623 65 65
[email protected] www.switchboard.nl
Voor homomannen, lesbische vrouwen, biseksuelen en transgenders wiens leven (tijdelijk) uit balans is vanwege meervoudige problematiek en psychische / psychiatrische klachten
Postbus 10887, 1001 EW Amsterdam Bezoekadres: Droogbak 1-D, 1013 GE Amsterdam 020. 531 76 00
[email protected] www.deregenboog.org Roze Hulpverlening
Homodok-Lesbisch Archief Amsterdam Informatie- en documentatiecentrum over homoseksualiteit en seksuele diversiteit
Psychosociale hulpverlening voor homoseksuele, lesbische, biseksuele en transgender cliënten.
Oosterdokstraat 110, 1011 DK Amsterdam Bezoekadres: Oosterdokskade 143, 1011 DL Amsterdam 020-5230837
[email protected] www.ihlia.nl
Op deze website staan de gegevens van meer dan 150 hulpverleners en 10 instellingen die affiniteit en ervaring hebben met hulpverlening aan cliënten met homoseksuele, lesbische, biseksuele of transgender gevoelens www.rozehulpverlening.nl
John Blankenstein Foundation
Stichting De Kringen
Draagt bij aan een open en veilig sportklimaat voor homo-, biseksuelen en lesbiennes
Gespreks/gezelligheidsgroepenorganisatie voor homo- en biseksuele mannen en vrouwen
06-51452330
[email protected] www. johnblankensteinfoundation.nl
Landelijk informatiepunt: 06-83 22 97 97, best bereikbaar tussen 19.00 en 21.00 uur ’savonds via bericht op website www.dekringen.nl
Jong&Out Voor homo's, lesbo's, bi's en transgenders tot en met achttien jaar
www.jongenout.nl LKP Landelijk Koördinatiepunt Groepen kerk en homoseksualiteit via formulier op website www.lkp-web.nl
Stichting Jongeren met een Homo Ouder Postbus 785, 6500 AT, Eindhoven 06-54346043
[email protected] www.jmho.nl
LNBi Landelijk Netwerk Biseksualiteit
Postbus 75087, 1070 AB Amsterdam 06-22938519 (dagelijks van 17.00-22.00 uur)
[email protected] www.lnbi.nl
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
45
Amarant
Aan dit nummer werkten mee:
Magazine van Groep 7152
Maria Brakkee, Heldine Dunlop, Anne Keen, Adriënne Nijssen, Nyx, Francis van Soest, Iris du Toit, Aafke Vlaanderen Oldenzeel, Wanita
Kopij voor Amarant jaargang 43, nummer 3 dient binnen te zijn op: 15 APRIL 2014 Wil je reageren op een van onze rubrieken, stuur je reactie dan naar:
[email protected] Wil jij jouw dilemma besproken zien, stuur je dilemma dan naar:
[email protected] Wil jij zelf een bijdrage leveren aan ons magazine, ook dan kun je mailen naar:
[email protected]
Met dank aan: Hadewich van Beveren Marita Lether Rita Meuwese Ellen van der Starre Dirkje Visscher Marjolein Zegers Hammer
In het volgende nummer o.a.
Wia Grijseels over haar bijzondere beroep
Hilda Alkema over roze leesgroepen
Op reis met Travel Woman
Foekje Pieters Dillema, een vergeten en verguisde atlete
Anna Utopia Giordana, hedendaagse kunst
Alles over ‘De Fundatie’
De nieuwe Amarant verschijnt in de eerste helft van mei.
Amarant, magazine voor lesbische en biseksuele vrouwen, jaargang 43, nr. 2
46