20/09/2013
Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw? Informatie aan Zee - 2013
Bart Peeters Hoofd uitbating diensten - LIBIS
Agenda • • • •
Situering Evolutie bibliotheeksystemen Overzicht en kenmerken nieuwe systemen Alma – Enkele functionaliteiten toegelicht – Onze ervaringen als “development partner”
• Slotbedenkingen • Vragen? Informatie aan Zee sep. 2013
1
20/09/2013
Situering • LIBIS: afdeling van KU Leuven en dienstenleverancier voor: – Bibliotheken en bibliotheeknetwerken • LIBISnet (33 instellingen - 85 bibliotheken) – ca 6 000 000 records en ca 6 700 000 items
• PBS Vlaams-Brabant (31 gemeenten – 60 bibliotheken/uitleenposten) – ca 6 900 000 records en ca 2 000 000 items
• Open Vlacc – ca 6 500 000 records
– Archieven & Musea (Lias, Heron)
• Partner in vele projecten: VEP, Europeana inside, Flandrica, …
Informatie aan Zee sep. 2013
Unified Resource Discovery and Delivery
ALMA Unified Resource Management
Print
Electronic
Digital
Academic
Informatie aan Zee sep. 2013
2
20/09/2013
Situering • Alma ondersteunt alle bibliotheekprocessen: – – – – – – –
Selectie Acquisitie Metadata management Fulfillment Digitalisatie Resource sharing Externe integraties
Informatie aan Zee sep. 2013
Evolutie bibliotheeksystemen / 1 • Overgang Mainframe naar Client/Server – – – – – –
Van tekstgebaseerde naar grafische omgeving Naar minder dure servers Nadruk blijft liggen op gedrukte materialen Elektronische inhoud beperkt tot CD-ROM applicaties Geen fundamenteel verschil in onderliggende organisatie ILS Traditionele modules (acquisitie, catalografie, circulatie, tijdschriftenmodule en OPAC) blijven
Informatie aan Zee sep. 2013
3
20/09/2013
Evolutie bibliotheeksystemen / 2 • Huidige overgang – Niet alleen technologische overgang – Andere factoren zijn belangrijk: • • • •
Elektronische bronnen krijgen bovenhand Andere manieren van aankoop/selectie Andere verwachtingen rond beschikbaarheid Vraag naar kwalitatieve statistieken/rapporten
Informatie aan Zee sep. 2013
Evolutie bibliotheeksystemen / 3 • Huidige overgang – Conceptueel model moet veranderen om aan noden te voldoen. – In tussentijd extra producten om noden op te vangen: • • • • •
OpenURL link resolvers ERM systemen Institutionele repositories Digital asset management systemen Discovery interfaces
Informatie aan Zee sep. 2013
4
20/09/2013
Evolutie bibliotheeksystemen / 4 • Resultaat is: – Informatie van de collectie gefragmenteerd over verschillende applicaties – Data heen en weer opladen – Soms poging om manueel bij te houden (bv. cata van elektronische tijdschriften) – Onmogelijk om nog de ‘perfecte’ catalogus op te bouwen – Discovery interfaces eerste stap – Tweede stap volgt nu met de nieuwere systemen Informatie aan Zee sep. 2013
Evolutie bibliotheeksystemen / 5 • Namen voor de nieuwste systemen: – – – – – –
“Library Services Platforms” “Library Management Platforms” “Library Management Services” “Webscale Management Solution” “NextGen ILS” “The New Library Systems”
Informatie aan Zee sep. 2013
5
20/09/2013
Overzicht nieuwe systemen • “From scratch”: – Ex Libris – Alma – OCLC – Worldshare – SerialsSolutions – Intota
• Voortbouwend op huidige systeem/technologie: – Innovative Interfaces – Sierra – VTLS – Open Skies – SirsiDynix - BLUEcloud
• Tussen de twee, Open Source – Kuali – Open Library Environment (OLE) Informatie aan Zee sep. 2013
Kenmerken Alma en (sommige) andere nieuwe systemen / 1 • SaaS • Cloudbased (computing) => “multi-tenancy” – Amazon, Google, Flickr, Facebook, … bibliotheeksystemen
• • • • • •
Komen niet noodzakelijk met eigen OPAC Ondersteunen RDA Ondersteunen nog andere formaten dan MARC Uniforme workflows Knowledge Base = link naar de buitenwereld Electronic Resource Management (“Activate”)
Informatie aan Zee sep. 2013
6
20/09/2013
Kenmerken Alma en (sommige) andere nieuwe systemen / 2 • • • •
License Management User Driven Acquisition Trial Database Management Statistieken – Analytics – “multi-tenancy” laat makkelijker benchmarking toe
• Integratie met externe systemen – – – –
Webservices (lookup en update) Publishing services Data extract en import Adapters en interfaces (Z39.50, NCIP, ISO-ILL, SIP2, SAML LDAP, OAI, EDI)
Informatie aan Zee sep. 2013
Alma: doelstellingen • Consolideren: – Eén softwarepakket. Nu verschillende paketten voor gedrukt, elektronisch beschikbaar en digitaal materiaal
• Optimaliseren: – Betere workflows door o.a. gebruik te maken van gedeelde data en meer samenwerking (bv. “community zone”, “smart fulfillment”, …) – Pda, Alma analytics
• Uitbreiden: – Nieuwe dienstverlening – Open platform, webgebaseerd, adapters en plug-ins
Informatie aan Zee sep. 2013
7
20/09/2013
Alma: optimaliseren • Veel meer geautomatiseerd – Bv. alle stappen van bestellen zijn gekend, kan zonder menselijke tussenkomst – Bv. digitalisatie-aanvraag, alle stappen gekend, systeem kan aan de hand van cijfergegevens makkelijk zeggen waar vertraging optreedt en eventueel extra personeel moet ingezet worden
• Wizards
Informatie aan Zee sep. 2013
Alma: optimaliseren
Informatie aan Zee sep. 2013
8
20/09/2013
Alma: optimaliseren • Collaborative Metadata Management – Nieuwe mogelijkheden voor automatische dataverrijking. – Anderen onderhouden mee metadata – Maar toch nog mogelijkheden voor lokale noden (bv lokale trefwoorden) – Meerdere metadata schema’s mogelijk (initieel MARC21, DC)
Informatie aan Zee sep. 2013
Alma: Collaborative Metadata Management
Informatie aan Zee sep. 2013
9
20/09/2013
Alma: Collaborative Metadata Management
Informatie aan Zee sep. 2013
Alma: Fulfillment Networks
Informatie aan Zee sep. 2013
10
20/09/2013
Alma: agile development (maandelijkse releases)
Informatie aan Zee sep. 2013
Alma: dashboard
Informatie aan Zee sep. 2013
11
20/09/2013
Alma: push paradigma
Informatie aan Zee sep. 2013
Alma Analytics
Informatie aan Zee sep. 2013
12
20/09/2013
Alma Analytics
Informatie aan Zee sep. 2013
Alma Analytics
Informatie aan Zee sep. 2013
13
20/09/2013
Alma Analytics
Informatie aan Zee sep. 2013
Alma Analytics
Informatie aan Zee sep. 2013
14
20/09/2013
Alma: Development Partnership • • • • • • •
2008: start 2012: eerste productieversie 2013: start implementatie 2014: februari STP Conceptuele design Development en testen Implementatie: migratie, configuratie
Informatie aan Zee sep. 2013
Alma: Development Partnership • Alle workflows worden opnieuw bekeken en in vraag gesteld • Change management nodig • Early adopters • Bumpy road • Maar Alma is duidelijk de richting die moet gevolgd worden Informatie aan Zee sep. 2013
15
20/09/2013
Verdwijnt traditionele ILS dan binnenkort? • Zeker niet op KT • Vooral academische-, onderzoeksbibliotheken zullen switch maken in eerste instantie • Vele openbare bibliotheken zullen waarschijnlijk nog een tijdje bij huidige ILS blijven, zolang: – die huidige systemen mee kunnen evolueren met stijgend gebruik van ebooks en andere nieuwe media – de publieksinterface / discovery interfaces meevolgen
• Wel: shift naar Saas van de traditionele ILSen Informatie aan Zee sep. 2013
Wat met het Semantische Web en LOD? • Hot topic laatste jaren, “… gedaan met de beperkingen van manueel gecodeerde hyperlinks …” • Nu discovery d.m.v. harvesten en indexeren, goed als je grote DB’s doorzoekt, maar je mist ook veel potentiëel gerelateerde bronnen • RDF triple stores (subject-predikaat-object) => makkelijker te verwerken door computers en om relaties te verwerken • Schuchtere pogingen – Talis, OCLC
Informatie aan Zee sep. 2013
16
20/09/2013
Wat met het Semantische Web en LOD? • Groot obstakel voorlopig: manier waarop we bibliografische data encoderen => MARC … – Data wordt in zo klein mogelijke drager gepropt – MARCXML is louter mechanische vertaling
• AACR2 (basis voor vele cataregels) – Voor consistente presentatie op steekkaarten en niet: hoe deze data door programma’s kan verwerkt worden
• Eerste kleine stap richting semantic web = RDA – Maar is nog geen volledige scheiding van data en presentatie ervan Informatie aan Zee sep. 2013
Wat met het Semantische Web en LOD? • Grote stap richting semantic web: MARC vervangen als onderliggende drager – LC: Bibliographic Framework Transition Initiative: mapping van MARC21 velden naar linked data structuur (BIBFRAME.org) – Maar MARC is ingebakken in onze systemen en gebruiken… – Voorlopig dus nog geen volwaardige plaats voor het semantic web en LOD in de “Library Services Platforms”. – In eerste plaats opgevangen in de Discovery Interfaces. – Zit wel op de LT roadmap van Alma • Eerste stappen zijn het mogelijk maken van andere formaten dan MARC voor beschrijvingen
Informatie aan Zee sep. 2013
17
20/09/2013
Informatie aan Zee sep. 2013
18