Alkmaarse Vrije Peuterspeelgroep
Het Zonnekind En als weerom de zonne straalt Met licht en gouden glans Dan komen wij van verre Een ieder van zijn sterre En gaan de gouden stralengloed Met vreugde tegemoet
Molenkade 9a 1829 HZ Oudorp 072-51 18 667 06-54384531
Algemeen Bij de oprichting van de peuterspeelgroep op antroposofische grondslag is voor wat betreft de vorm van de rechtspersoonlijkheid gekozen voor de stichtingsvorm. De naam is geworden: “Stichting Alkmaarse Vrije Peuter-speelgroep ‘Het Zonnekind’ “. De verantwoordelijkheid voor het welvaren van de Stichting berust bij het Stichtingsbestuur. De innerlijke kracht van de Stichting wordt zeker niet alleen gevormd door de bestuursleden, maar zeker ook door én de peuterleidsters én de ouders én alle anderen die zich betrokken voelen bij het wel en wee en het reilen en zeilen en het voortbestaan van de Stichting. Bestuur Het bestuur komt eenmaal per twee maanden met de peuterleidsters bijeen om de dagelijkse gang van zaken te bespreken en eventuele problemen op te lossen. Het bestuur wordt tenminste gevormd door: * de voorzitter: het leiding geven aan de vergaderingen en aan de ouderavonden; * de penningmeester: het zorg dragen voor en het uitvoeren van alle financiële handelingen, waaronder het innen van de ouderbijdragen;
* de secretaris: het beantwoorden en verspreiden van binnengekomen correspondentie en het notuleren van de vergadering. Behalve deze drie bestuursleden kunnen er één of meer algemene bestuursleden zijn.
Taken bestuur Tot de algemene taken van de bestuursleden behoren: 1. het onderhouden van contacten met: º de peuterleidsters; º de ouders; º de gemeente Alkmaar; º andere overkoepelende instanties; º de Vrije Scholen in Alkmaar en omgeving; met name "de Sterrenzanger" te Oudorp. 2. het opstellen en het uitvoeren van het beleid en het zorg dragen voor een gezonde financiële huishouding; 3. het oplossen en organiseren van een hele reeks van praktische zaken, zoals: º de verzorging en het onderhoud van de peuterspeelruimten; º het verzorgen van publiciteit en werving.
Oudercommissie Naast het bestuur is een oudercommissie aanwezig, conform het Reglement Oudercommissie. Vanuit de ouders van geplaatste kinderen wordt per groep minimaal één ouder gekozen die zitting neemt in de ouder-commissie. Deze gekozen ouders zullen als contactouders ook de betreffende juf ondersteunen, o.m. als aanspreekpunt voor de andere ouders en op het gebied van te organiseren activiteiten. Het bestuur stelt de oudercommissie in de gelegenheid haar advies uit te brengen over elk voorgenomen besluit met betrekking tot de volgende onderwerpen:
het bieden van verantwoorde kinderopvang; het pedagogisch beleid; voedingsaangelegenheden van algemene aard; het algemene beleid op het gebied van opvoeding, veiligheid, gezondheid; de openingstijden; het beleid met betrekking tot spel- en ontwikkelingsactiviteiten voor de kinderen; de vaststelling of wijziging van een regeling inzake de behandeling van klachten en het aanwijzen van personen die belast worden met de behandeling van klachten; wijziging van de bijdrage van kinderopvang.
De oudercommissie kan ook eventueel ongevraagd over deze onderwerpen adviseren.
De vrije peutergroep Wat zijn de kenmerken van de vrije peuterspeelgroep? De antroposofische pedagogie ziet het kind als een zich soeverein ontwikkelend persoon dat zich nabootsend oriënteert op de volwassenen om hem heen. De juf geeft het kind de vrijheid om haar bijvoorbeeld bij huishoudelijke bezigheden te
volgen, of om juist nabootsend na te spelen wat hem van vaders of moeders bezigheden thuis of onderweg naar de peutergroep zo frappeerde. Er wordt een vaste ochtendindeling gehanteerd in een soepele afwisseling van vrij spelen en met zijn allen iets samen doen, bijvoorbeeld eten, buitenspelen, kijken naar een klein poppenspelletje, enzovoort. Daardoor weet het kind iedere dag waar het aan toe is en dat geeft hem zekerheid en vertrouwen. In de tijd van het vrije spel bootst het kind het leven na zoals het dat meemaakt, het probeert, tast, luistert, dekt de tafel, brengt de pop naar bed, maakt een boot of huis en betrekt naarmate het ouder wordt de andere kinderen méér in zijn spel. Bij de inrichting van de klas ligt het accent op natuurlijke materialen: hout, dennenappels, eikels, schelpen, kurk, schors, wollen-, katoenen-, linnen en zijden doeken, fluweel, emaille- en metalen voorwerpen en dergelijke. De gedachte hierbij is dat het kind zo écht de wereld kan leren kennen. Plastic speelgoed wordt bewust vermeden daar het gemaakt wordt van dode afvalstoffen.
Bij het zingen worden gebaren ter ondersteuning van de tekst gemaakt; bij het liedje zagen-zagen-wiedewiedewagen bewegen we bijvoorbeeld mee. De beweging - de motoriek - komt dus op de eerste plaats en daarna pas het spreken, dat een afgeleide, verfijnde beweging is. Een kind dat niet beweegt komt soms moeilijk tot spreken: spreken is ook bewegen. De eenvoudige maaltijd is een rustpunt in de ochtend, en de dagelijkse herhaling ervan maakt dat slechte eters vanzelfsprekend mee gaan eten. Het verhaal, dat dagen achtereen verteld wordt (ook wel met kleine poppetjes gespeeld), is vaak een eenvoudig sprookje met veel herhaalmotieven.
Aarde droeg het in haar schoot Zonlicht bracht het rijp en groot Zon en Aarde die ons dit schenken Wij zullen dankbaar aan U denken
De praktijk van de vrije peutergroep: het vrije spel Het belangrijkste onderdeel van de ochtend in de vrije peuterklas is wel het vrije spel. Daarin kan het kind zijn eigen initiatieven ontwikkelen, zijn indrukken spelend verwerken en allerlei dingen proberen. Er worden door de leidster geen beperkingen opgelegd of opdrachten gegeven. Zij ziet er alleen op toe dat de kinderen elkaar geen pijn doen en dat het spelmateriaal niet stuk wordt gemaakt. Dezelfde ernst waarmee de volwassene zijn arbeid verricht zien we terug bij het kind dat die arbeid in zijn spel nabootst. Terwijl de volwassene echter altijd een bepaald doel voor ogen heeft met zijn werkzaamheden wil het kind alleen maar nadoen, net doen als een groot mens. Aanvankelijk is het spel strikt gebonden aan echte dingen, zoals bijvoorbeeld vegen met een bezempje. In de loop van het derde levensjaar kunnen we de fantasie als nieuwe spel component ontdekken als het kind bijvoorbeeld met een poppenwandelwagentje hard brommend op en neer stapt, zeggend dat hij aan het grasmaaien is. De fantasie stelt hem in staat veel meer in de dingen te zien dan het uiterlijke gegeven:
een stronk wordt een vliegtuig, een houtje een kam, enzovoort. De peuters bouwen met planken, kisten, stoelen en lappen een huis, auto of schip; in een "keukentje" wordt gekookt en in soep van dennenappels geroerd; in de hoek met de poppen wordt vader-moeder-kind (boodschappen doen, tafeldekken, enz.) gespeeld.
De kinderen spelen niet alleen het thuisbeleefde na, ze imiteren ook andere kinderen of het verhaal dat juf verteld heeft. De leidster brengt in de ochtend accenten aan, die voor het kind inhoud kunnen zijn voor het vrije spel (bijv. alle huishoudelijke bezigheden). Na een bepaalde tijd, als er een zekere verzadiging in het spel te bespeuren is, laat zij door bijvoorbeeld een belletje of liedje merken dat het tijd is om op te ruimen. Van het opruimen wordt ook een spelletje gemaakt. Het popje, het stokpaard zijn moe en moeten naar bedje of de stal toe. Kinderen op die leeftijd zijn heel ordelievend en als zij de leidster of de ouder zien opruimen doen ze graag mee. Het spel van het kleine kind betekent meer voor zijn leven dan we doorgaans beseffen.
Naarmate het kind vrij zijn gang kan gaan in zijn spel, zal hij als volwassene soeverein zijn eigen weg in het leven kiezen en zich een eigen mening kunnen vormen.
Ritme Als mens hebben we onze eigen ritmen zoals bijvoorbeeld ademhaling en polsslag. Ons hart slaat zelfs zonder dat het ooit moe wordt. Alle handelingen die we in ons dagelijkse leven inpassen op telkens dezelfde tijd van de dag kosten de minste moeite: die geven ons het gevoel het leven te beheersen. Voor het kind is het zo dat elk ritmisch terugkerend gebeuren hem zekerheid en vertrouwen geeft, zoals de dagelijkse dingen van de dag, de week en het jaarfeestenritme.
Deze ritmen worden tot in detail gehanteerd en benadrukt, bijvoorbeeld in de inrichting van de klas in de jaargetijdenfasen en in de liedjes. Jaarfeesten Een feestelijk getinte afwisseling van het dagelijkse gebeuren vormen de jaarfeesten: Sinterklaas, Advent, Kerstmis, Palmpasen, Pasen, Pinksteren, Sint Jan, het Michaëlsfeest in de herfst en Sint Maarten. Het seizoenfeest wordt onderstreept door de bijbehorende gebruiken: stokken, lampions, liedjes, verhalen, bloemen/fruit, kringdansen en door wat er speciaal gegeten en gedronken wordt. Het feest beperkt zich niet tot die ene dag, maar strekt zich uit over weken van blijde voorbereiding.
Het religieuze element in de Vrije Schoolpedagogiek Voor de leeftijdsfase tot 7 jaar komt het religieuze aspect voornamelijk tot uiting in de behoedzame - als het ware eerbiedige manier van omgang met de dingen en de natuur.
De leidster laat in haar gebaren bij het dagelijkse werk deze zorgvuldigheid zien en die nemen de kinderen vanzelf over (nabootsing). Zij hebben die van nature al: zie bijvoorbeeld het ontzag van een kind voor een miertje. De eerbied voor alles om ons heen drukt zich bij het kind in het (lichamelijke) gebaar uit en ontwikkelt zich bij het schoolkind tot een religieuze ziele-oriëntatie, in liefde tot de dingen. Na de pubertijd is het kind rijp voor concrete religieuze thema's: dan kan het ook de morele waarde ervan begrijpen. Huishoudelijke en kunstzinnige bezigheden Huishoudelijke bezigheden zoals bijvoorbeeld brood bakken, appels schillen, tafel dekken, wassen, strijken, ramen zemen, koper poetsen, planten verzorgen, tuinieren en speeltuig repareren zijn dingen die in de peutergroep door de leidster gedaan worden waarbij kinderen (vanuit de nabootsing) mee mogen helpen. Al deze bezigheden hebben een vaste volgorde in de ochtend, in de week of in het jaar.
Huishoudelijk reglement Inschrijving U kunt uw kind vanaf de leeftijd van 1 jr laten inschrijven door persoonlijk, telefonisch, of schriftelijk contact op te nemen met de secretaris. Deze verstrekt u dan de gevraagde informatie en een inschrijfformulier. Het inschrijfformulier dient u, in het geval dat u uw kind wilt inschrijven voor het Zonnekind, ingevuld en ondertekend op te sturen. Het adres staat vermeld op het inschrijfformulier. De secretaris is telefonisch te bereiken via 06-54384531 (Manou Klerks) Toelating Kinderen die de leeftijd van ongeveer 2,5 jaar hebben bereikt, kunnen geplaatst worden in één van de peuterspeelgroepjes van in principe maximaal 8 kinderen. De locatie is aan de Molenkade 9a te Oudorp. Er 1. 2. 3.
zijn drie een groep een groep een groep
groepen : op maandag- en donderdagochtend; op dinsdag- en vrijdagochtend en op woensdag- en zaterdagochtend.
De kinderen blijven in de regel totdat ze vier jaar oud worden. Doorgaans stromen ze dan door naar de vrije basisschool de Sterrenzanger te Oudorp. U bent natuurlijk vrij in het maken van een andere schoolkeuze voor uw kind.
Wachtlijst Na ontvangst van uw inschrijfformulier wordt uw kind op de wachtlijst van het Zonnekind geplaatst. Mocht bij het bereiken van de leeftijd van 2,5 jaar geen plaats zijn in de door u gewenste peuterspeelgroep voor uw kind, dan blijft uw kind op de wachtlijst staan totdat er een plaats is vrijgekomen. De secretaris of de peuterleidster zal hierover contact met u opnemen. In het geval dat u, om welke reden dan ook, besluit om uw kind toch niet op het Zonnekind te plaatsen, dan wordt u vriendelijk verzocht om dit zo spoedig mogelijk schriftelijk of per e-mail mede te delen aan de secretaris! Financiële basis De “Stichting Alkmaarse Vrije Peuterspeelgroep ‘Het Zonnekind’ “ ontvangt een kleine overheidssubsidie. Om de peuterspeelgroepen op financieel verantwoorde wijze te laten functioneren, wordt er jaarlijks een begroting gemaakt
waarin de dekking wordt aangegeven van de noodzakelijke kosten. De belangrijkste bron van inkomsten wordt gevormd door de ouderbijdragen, en bovendien zijn er de opbrengsten van markten en acties.
Ouderbijdragen De peuterspeelgroep geniet tot nu toe een kleine jaarlijkse subsidie van de gemeente Alkmaar, maar draait in financieel opzicht eigenlijk volledig op de ouderbijdragen. De hoogte van de ouderbijdrage wordt bepaald aan de hand van de noodzakelijk te maken kosten en is per maand bij vooruitbetaling verschuldigd gedurende twaalf maanden per jaar, ongeacht de periode waarin de zomervakantie valt. Vanaf het moment dat uw kind is geplaatst, wordt uw ouderbijdrage via een incassomachtiging (op het inschrijfformulier) maandelijks geïnd. De ouderbijdrage bedraagt momenteel € 64,50 per maand.
De ouderbijdrage gaat in vanaf het moment dat uw kindje voor de 1e keer naar de speelgroep komt. Bij het starten in de eerste helft van de maand wordt een hele maand ouderbijdrage gerekend; bij het starten in de tweede helft van de maand wordt een halve maand ouderbijdrage gerekend. Bij het verlaten van de speelgroep wordt de ouderbijdrage tot en met het einde van de maand berekend. Markten en acties Om de mensen van ons bestaan op de hoogte te stellen nemen wij beurtelings deel aan de markten en eventueel andere activiteiten van de Rudolf Steinerschool in Alkmaar en van de Sterrenzanger te Oudorp (vrije basisscholen).
Via de contactouder zal er van tijd tot tijd een beroep op u worden gedaan om met deze acties te helpen. Ook voor eventueel onderhoud van de peuterspeelzaal en van de speelmaterialen kan er een beroep op u worden gedaan. Open Dag
Het is de gewoonte om vóór de zomervakantie een open dag te houden aan de Molenkade. Behalve dat men het Zonnekind kan bekijken is het dan ook mogelijk om een kindje in te laten schrijven. Er is onder andere een "restaurant" en een winkeltje waar zelfgemaakte speelmaterialen verkocht worden. Opzegging Tussentijdse opzeggingen (alleen mogelijk ingaande de 1e of de 15e van de maand) dienen minimaal één maand van te voren schriftelijk te geschieden bij de secretaris. Wanneer deze opzegmaand niet in acht wordt genomen is een bedrag gelijk aan één maand ouderbijdrage verschuldigd.
De vakanties van het Zonnekind lopen gelijk met die van de vrije basisschool de Sterrenzanger te Oudorp. Peuterspeeltijden De kinderen mogen om kwart voor 9.00 's ochtends gebracht worden. Om 9.00 uur beginnen we met het kringetje. Om 12.00 uur wordt de ochtend beëindigd en kunnen de kinderen weer opgehaald worden. Mocht uw kind door iemand anders dan door uzelf worden opgehaald, dan wordt U verzocht om de peuterleidster hiervan op de hoogte te stellen. Parkeren bij de Molenkade In verband met de veiligheid is het parkeren op de Molenkade niet toegestaan! Er zijn echter genoeg parkeermogelijkheden in het nabijgelegen wijkje. Eten en drinken Iedere ochtend wordt er door de kinderen gezamenlijk iets gegeten en gedronken. Dit dient door de kinderen zelf te worden meegebracht. Het spreekt vanzelf dat de voorkeur uitgaat naar gezonde voeding, m.a.w. geen koek of snoep. Dat zelfde geldt voor eventuele traktaties.
Vakanties
Ziekte en verzuim Indien uw kind door ziekte of om een andere reden de peuterspeelgroep niet zal bezoeken, dan wordt u verzocht om de peuterleidster hiervan in kennis te stellen. Wanneer er bij uw kind of in uw gezin of in uw directe omgeving een besmettelijke ziekte wordt geconstateerd, dan dient u onverwijld de peuterleidster hiervan in kennis te stellen. Contactouders Door de ouders van elke peuterspeelgroep wordt een ouder gekozen die als contactouder zal functioneren. Deze heeft tot taak de peuterleidster te ondersteunen. Tevens kan hem of haar gevraagd worden om de peuterleidster te helpen bij het organiseren van ouder- en werkavonden, de jaarfeesten en andere feestactiviteiten. De contactouder heeft tevens zitting in de oudercommissie. Aansprakelijkheid Noch het bestuur noch de peuterleidsters zijn aansprakelijk voor het wegraken en/of beschadigen van kleding, speelgoed en dergelijke dat het kind bij zich heeft.
Klachtenregeling Mocht u vragen hebben met betrekking tot gedragingen van één van de juffies of de werkwijze en/of aanpak van het Zonnekind wordt het zeer op prijs gesteld als u dat te berde brengt bij de juffies en/of het bestuur (secretaris). Belanghebbenden die een klacht willen indienen kunnen dat doen bij de klachtencommissie.
Praktische zaken
Kwart voor negen mogen de kinderen gebracht worden. De kinderen hebben voor de eetpauze een beker met drinken én een trommeltje met brood en/of fruit bij zich. Om twaalf uur kunnen de kinderen weer opgehaald worden. Om de peuterspeelzaal goed schoon te kunnen houden heeft iedere groep éénmaal per drie weken schoonmaakbeurt. Een lijst om hiervoor in te tekenen hangt op het prikbord in het halletje.
Aan het einde van ieder schooljaar doen wij met elkaar een grote schoonmaak. Ook op het prikbord in het halletje hangt een klussenlijst, waarop een ieder naar eigen vakbekwaamheid zich kan opgeven om in de loop van de tijd te verrichten klusjes te klaren. Medewerking van alle ouders wordt ieder jaar weer gevraagd voor de open dag die vóór de zomervakantie plaatsvindt en de najaarsmarkt in november. De najaarsmarkt vindt voor ons afwisselend plaats in de Rudolf Steinerschool aan de Sperwerstraat te Alkmaar en in de Sterrenzanger aan de Mercuriusstraat te Oudorp. Nadere informatie over de vrije basisschool: de Sterrenzanger is te vinden op www.desterrenzanger.nl waarop ook de een link is naar het Zonnekind. Nadere informatie over de vrije basisschool: de Rudolf Steinerschool is te vinden op www.vrijeschoolalkmaar.nl De secretaris van het Zonnekind is te bereiken via telefoon 06-54384531 (Manou Klerks) of
[email protected] Kinderboeken Lente Het verhaal van de wortelkindertjes Sybille von Olfers
De wortelkindertjes Lammetje waar ben je? Pelle 's nieuwe kleren
Freddie Langeier Ruth Elsässer Elsa Beskow
Zomer Annikà Elsa Beskow De jongen en het paard Neil Drihan Een huisje voor kabouter Wokkel Marianna v. Albeda
Hansje in bessenland Rindert en Boris Kevertje Zwevertje Slak en rups
Elsa Beskow Christiane Lesch Ruth Brown Helen Piers &
Pauline Baynes
Het verhaal van het kleine kleine oude vrouwtje Herfst Herfst in het donkere bos
Elsa Beskow
Kazuo
Iwamura
Okke, Nootje en Doppejan
Elsa Beskow
Winter Maria 's kleine ezeltje Sinterklaas Kapoentje Zie ginds komt de kerstman De sterrekindertjes Lang geleden in Bethlehem
Gunhild Sehlin Uitg. Kluitman An Debaene Freddie Langeler Masahiro
Kasuya
Tomte Tummetot Astrid Lindgren Tomte Tummetot en de vos Astrid Lindgren
Algemeen Hansje Stoffel Welterusten kleine beer
Hermien Yzerman Martin Waddell & Barbara Firth Het jaar rond Elsa Beskow Onze oude rijmpjes en versjes Jan Wiegman Kindergedichten Chr. Morgenstern Bakersprookjes Liane Keller Alle voetjes dansen Adolf Zábransky Liedjes en Versjes ‘Het Zonnekind’
Speelgoed suggesties Het lijkt alsof een baby gedurende het eerste halve levensjaar niet anders doet dan slapen, eten, lachen en huilen. Maar dit is schijn. Het kind neemt juist dan ongelooflijk veel waar en ontwikkelt zich aan het waargenomene. Daarom is het belangrijk dat de voorwerpen die hem of haar omringen van een waarachtige, door mensen gewilde schoonheid zijn. De voorwerpen kunnen ook wel gedetailleerd uitgewerkt zijn.
Voor baby's eerste maanden..... º reproductie van een goed kunstwerk; º eenvoudig popje van zijde of flanel, zonder ledematen; º speeldoosje; º kandelaar met kaars. Na het prille begin zijn de handjes en de voetjes het mooiste speelgoed, maar ook gaat de baby steeds meer onderzoeken. Voor het speelgoed is het dan van belang dat het 't wezenlijke van het uitgebeelde voorwerp treft en niet zozeer de details. Zo wordt de fantasie van het kind gestimuleerd. Uiteraard moet het speelgoed robuust en praktisch zijn en mag het geen onzin verkondigen. Voor het boxkind..... º rammelaar met melodieus geluid; º bijtring; º tastfiguren; º duikelaar; º zachte bal; º mandje met blokken; º schommelfiguren; º bootjes of visjes voor in het bad. Zodra het kind zich optrekt.....
º knuffelpopje met armen en benen; º stapelkubus of stapelblokken; º puzzelblokjes.
…..en gaat lopen..... º meeloop figuurtjes op wielen, bijvoorbeeld een hobbelhaasje of waggeleend; º trek- en duwkar. …..en gaat spreken..... º prentenboek; º versjesboek; º voorlees boek. Vanaf anderhalf jaar….. º huisdieren, boerderij figuren. Zodra het kind goed zelf kan lopen..... º hobbelpaard of stokpaard; º loopfietsje; º kabouters; º alles wat beweeglijk is, zoals: º pikkende kipjes; º stokpopjes; º zagende kabouters; º wassende beren; º matroesjka’s.
º º º º º º º º º
Vanaf ruim twee jaar, de nabootsfase..... hamerbankje; emmer, schepje, gieter; allerlei huishoudelijke artikelen, zoals: bezem, stoffer en blik; strijkbout; telefoon; servies en lepels; potten en pannen; mandjes.
Vanaf drie jaar..... º lappen voor verkleden en huisjes bouwen; º speelrek of speelhuisje; º lijsjespoppen met vast armen en benen; º kabouters; º knuffeldieren; º houten auto’s; º trein (eventueel met rails); º boot, brug, veerpont; º boerderij met stallen en dieren; º blokken, liefst met afgeronde hoeken; º waskrijtblokjes en kneedwas in rood, geel en blauw; º knikkerbanen.
Pas als het kind heeft leren spelen, is het zover dat het zelf dingen kan maken, ‘scheppend’ bezig zijn met dingen ‘van niets’, zoals zand, papier, krijt, klei, schelpen, en honderd andere zaken.
Literatuur Omgaan met de jaarfeesten
Marieke
Anschütz
Kinderspel, beslissend v/h leven
Heidi
Britz-Creselius
Sprookjes en kinderen De Vrije School
Rudolf Steiner Frans Carlgren
e.a.
Andere tijden, andere ouders
Gudrun Davy &
Bons Voors
Ontwikkelingsfasen van het kind
Bernard
Lievegoed
Antroposofische voedingsleer Kindertekeningen Door het rozenpoortje
Udo Renzenbrink Michaela Strauss M. Theissen-
Pouderoyen
De gouden poort
B. Gradenwitz -
Van Bemmelen
Kleuterwereld – Sprookjeswereld
D. Udo de
Haes
Van peuter tot kleuter Rudolf Steiner De opvoeding van het kind in het licht van de antroposofie Rudolf Steiner
Het kleine kind De twaalf zintuigen
Dr. W. zur Linden A. Soesman
Wat doe je in mijn hof Möller &
Henny, Klaasen, Nodelijk
`
