AKD Gemeentedag 2014 15 maanden Wet aanpassing bestuursprocesrecht Prof. mr. G.A. van der Veen Advocaat bestuursrecht/omgevingsrecht AKD Advocaten en notarissen Rotterdam Bijzonder hoogleraar milieurecht RUG Rotterdam 20 maart 2014
Agenda 1. Deze inleiding 2. 15 maanden Wet aanpassing bestuursprocesrecht 1. 2. 3. 4. 5.
Doelstellingen en finale geschilbeslechting 6:22 Awb: besluit blijft heel ondanks gebreken 6:22 Awb: publicatieperikelen 8:110 Awb: incidenteel hoger beroep (8:69a Awb: relativiteitsvereiste)
3. Afronding en informatieve workshops toegewenst! 4. (Zaalindeling workshops) 2
Wab, doelstellingen e.a. (1/3) 1. De wet dient het bestuursproces bij de bestuursrechter te verbeteren, zodat meer “finale geschilbeslechting” kan plaatsvinden 2. Daarmee hangt samen de “nieuwe zaaksbehandeling”: poging om behandeling ter zitting te verbeteren met een actieve(re) rechter om feiten en rechtsvragen (definitief) duidelijk te krijgen 3. Daarom vaak maar 5 minuten per partij voor toelichting en vervolgens vragen van de rechter 4. Dus: veel proactiever procederen nodig! 3
Wab, doelstellingen e.a. (2/3) Proactiever procederen behelst onder meer: 1. Op zitting weinig tijd meer voor pleidooien en sturing door partijen/gemachtigden, dus: 2. Beter regisseren van zaak in aanloop naar zitting 1. 2. 3.
Beter en uitgebreider verweerschrift maken Overwegen of nadere memorie nodig is, bijvoorbeeld als reactie op verweer Overwegen om reparatiebesluit te nemen
3. Onderkennen dat de regie op zitting nu echt alleen nog maar bij de bestuursrechter ligt (hoe erg ook!) 4
Wab, doelstellingen e.a. (3/3) 1. Finale geschilbeslechting betekent voor de bestuursrechter niet meer “louter” vernietigen, maar zoeken naar echte oplossing 2. Meer instandlaten rechtsgevolgen, meer zelf in de zaak voorzien en zonodig bestuurlijke lus: tussenuitspraak om het bestuur het besluit alsnog beter te laten motiveren 3. Ook hier proactiever procederen: 1. 2.
niet elk goed van appellanten argument is aan het end nog winnend voorbereid zijn op lus 5
Artikel 6:22 Awb (1/1) 1.
Een besluit waartegen bezwaar is gemaakt of beroep is ingesteld, kan, ondanks schending van een geschreven of ongeschreven rechtsregel of algemeen rechtsbeginsel, door het orgaan dat op het bezwaar of beroep beslist in stand worden gelaten indien aannemelijk is dat de belanghebbenden daardoor niet zijn benadeeld
2.
Wat mag bijvoorbeeld niet: 1.
2.
voorbijgaan aan toekomstig planologisch regime bij ruimtelijke onderbouwing vrijstelling (ABRvS 6 juni 2012, 201113326) vergeten uitgebreide voorbereidingsprocedure (Rb. Amsterdam, 15 augustus 2013, AMS 12/2276)
6
Artikel 6:22 Awb; publicatieperikelen (1/1) 1. Publicatie verleend besluit: zie bijvoorbeeld art. 3:42 lid 2 Awb en art. 3.9 Wabo 2. Ratio van publicatie en termijnen 3. Wat bij onduidelijkheden omtrent de juistheid van publicatie? 4. ABRvS 15 januari 2013, Gst. 2013, 30 (AfhaalAH) 5. Casus gebied en deelgebieden 6. Wat zijn de keuzes en afwegingen bij gebleken of gestelde onjuistheden?
7
Incidenteel hoger beroep (1/3) 1. Artikel 8:110 lid 1: Indien hoger beroep is ingesteld, kan degene die ook hoger beroep had kunnen instellen, incidenteel hoger beroep instellen. De voorschriften omtrent het hoger beroep zijn van toepassing, tenzij in deze titel anders is bepaald. 2. Lid 2: Het incidenteel hoger beroep wordt ingesteld binnen zes weken nadat de hogerberoepsrechter de gronden van het hoger beroep aan de desbetreffende partij heeft verzonden. 3. Moet evenwichtig gebruik van hoger beroep bevorderen
8
Incidenteel hoger beroep (2/3) 1. Is nog maar een paar keer in uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak te vinden 2. Niet zo spannend is deze: ABRvS 12 februari 2014, 201308236/1/A4 [appellant sub 2] betoogt dat de rechtbank weliswaar terecht heeft overwogen dat zijn woning moet worden aangemerkt als een object categorie II als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van het Blm, maar bestrijdt dit oordeel voor zover hierin ligt besloten dat zijn woning buiten de bebouwde kom is gelegen. Hij wil met zijn incidenteel hoger beroep voorkomen dat dit oordeel in rechte komt vast te staan. De rechtbank heeft overwogen dat de woning van [appellant sub 2] behoort tot ‘aaneengesloten woonbebouwing van beperkte omvang in een overigens agrarische omgeving’. Uit de uitspraak blijkt niet dat de rechtbank tevens van oordeel is dat de woning van [appellant sub 2] niet behoort tot objecten binnen de bebouwde kom. Het betoog mist feitelijke grondslag. 9
Incidenteel hoger beroep (3/3) 1. Wel aardig is ABRvS 26 februari 2014, 201307373 2. Bepalend is niet, of gesteld is dat incidenteel hoger beroep is ingesteld, maar of het incidenteel hoger beroep zijn aanleiding vindt in het ingestelde gewone hoger beroep 3. Burgemeester diende (bijna) dezelfde gronden in als appellant, maar dat mocht niet 4. Het gaat dus om contraire posities ter bevordering evenwicht, en niet om identiek appèl 5. Bij identiek appèl: normale termijn aanhouden 10
Artikel 8:69a Awb (1/2) 1. Artikel 8:69a Awb: De bestuursrechter vernietigt een besluit niet op de grond dat het in strijd is met een geschreven of ongeschreven rechtsregel of een algemeen rechtsbeginsel, indien deze regel of dit beginsel kennelijk niet strekt tot bescherming van de belangen van degene die zich daarop beroept 2. Het concept is intussen wel bekend, dus zodirect één uitspraak ter overdenking 3. Hoe op het relativiteitsvereiste te anticiperen? 11
Artikel 8:69a Awb (2/2) De ene uitspraak ter overdenking •JM 2013/140 Rechtbank Limburg, 01-10-2013, AWB 13/2613 en AWB 13/2612, ECLI:NL:RBLIM:2013:7211 •Omgevingsvergunning voor bouwen en gebruik van gronden en bouwwerken in strijd met bestemmingsplan. Beroep van eigenaar van nabijgelegen perceel. •Belang van eiser is behoud van kwaliteit van directe leefomgeving en zijn woongenot. De ingeroepen normen uit de Flora- en faunawet strekken tot bescherming van een aantal beschermde diersoorten. Er bestaat in dit geval een onvoldoende direct verband tussen de kwaliteit van de leefomgeving van eiser en de te beschermen diersoorten. •Welke diersoorten wel en welke niet??
12
Afronding Prof.mr. G.A. van der Veen Advocaat bestuursrecht/omgevingsrecht AKD Advocaten en notarissen Rotterdam Bijzonder hoogleraar milieurecht RUG AKD advocaten & notarissen Wilhelminakade 1 3072 AP Rotterdam Postbus 4302 3006 AH Rotterdam T: +31 88 253 5556 M: +31 6 4767 0777 F: +31 88 253 54 47 E:
[email protected] W: www.akd.nl 13
Zaalindeling: parallelsessies ronde 1 Verdieping 44: zaal 44: Bestuursrecht & grondbeleid Verdieping 29: zaal Waalhaven 29.19: Actualiteiten aanbestedingsrecht en staatssteun Verdieping 13: zaal 13.35: Publiekrechtelijke samenwerking tussen gemeenten Verdieping 13: zaal 13.38: Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 Begane grond: zaal De Zwaan 0.41: Actualiteiten ruimtelijk bestuursrecht 14
Zaalindeling: parallelsessies ronde 2 Verdieping 29: zaal Waalhaven 29.19: Actualiteiten aanbestedingsrecht en staatssteun Verdieping 29: zaal Botlek 29.22: Hoe groot is het normale maatschappelijke risico? Verdieping 13: zaal 13.35: Publiekrechtelijke samenwerking tussen gemeenten Verdieping 13: zaal 13.38: Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 Begane grond: zaal De Zwaan 0.41: Actualiteiten ruimtelijk bestuursrecht 15
