AISSR - Amsterdam Institute for Social Science Research
Denken en handelen in ruimte en mobiliteit corridors L. Bertolini
Opzet
Wat? Waarom? Hoe? Onderzoek aan de UvA
Ruimteconferentie 19 april 2011
2
Wat?
Ruimteconferentie 19 april 2011
3
Ruimtelijke ontwikkelingen rondom knooppunten van vervoer
Ruimteconferentie 19 april 2011
4
Centrumgebied Zuidoost
Niet alleen groot/gepland maar ook klein/spontaan
Ruimteconferentie 19 april 2011
5
Breukelen
In de context van een netwerk/regio Den Haag
Rotterdam
Ruimteconferentie 19 april 2011
6
Stedenbaanplus
Vanuit de gebruiker
Knooppunt/Locatie: slechts onderdeel van dagelijkse actieruimte (herkomst óf bestemming) Netwerk/Regio: potentiële dagelijkse actieruimte Corridor: benadering van de feitelijke dagelijkse actieruimte
Martin Dijst: “Het elliptisch leven” Ruimteconferentie 19 april 2011
7
Van Koog Zaandijk, met het OV, binnen 15, 30, en 45 minuten
Uitgeest
Zaandam
Amsterdam West
Ruimteconferentie 19 april 2011
8
Bron: http://www.bereikbaarheidskaart.nl/
Naar Sloterdijk, met het OV, binnen 15, 30, en 45 minuten
Zaandam
Haarlem
Schiphol
Ruimteconferentie 19 april 2011
9
Bron: http://www.bereikbaarheidskaart.nl/
Voorlopige conclusie
Netwerk/Regio blijft theoretisch ideaal, maar corridor is al een belangrijke en pragmatische opschaling ten opzichte van het knooppunt/de locatie
Ruimteconferentie 19 april 2011
10
Waarom?
Ruimteconferentie 19 april 2011
11
Wederzijdse versterking
Een corridorbenadering biedt kansen voor wederzijdse versterking tussen
Mobiliteit en ruimte, infrastructuur en vastgoed, het aanbod van en de vraag naar bereikbaarheid …
Kortom, de kenmerken van de knoop en de kenmerken van de plaats Ruimteconferentie 19 april 2011
12
Wederzijdse versterking
Op de knooppunten: P→K: Waarde toevoegen aan het wachten
K→P: Reizigers = potentiële klanten Rondom de knooppunten: P→K: Draagvlak (exploitatie)
K→P: Bereikbaarheid, interactiepotentieel Binnen de corridor Complementariteit ruimtelijke programma’s
Afstemming ketenmobiliteit Tokio (promotieonderzoek Paul Chorus)
Ruimteconferentie 19 april 2011
13
Tokio, sinds de jaren 1920
Territory of a Private Railway Company
Residential Suburbs
New Residential Suburbs
Sub-centre
New Railway Line
Business Centre
Ruimteconferentie 19 april 2011
14
Tokyu spoorwegmaatschappij, Toyoko lijn 日本石油販売㈱
田中宏茂
Shinjuku
Yamanote Line
Shibuya Sangen-jaya Yoga Toma Plaza
Tama Garden City Aobadai
Den-En-Chofu Hiyoshi Toyoko Line
Ｎ
Yokohama
Tokyo Bay
Ruimteconferentie 19 april 2011
15
Subcentrum: Shibuya
日本石油販売㈱ 田中宏茂
Shinjuku
Yamanote Line
Shibuya Sangen-jaya Yoga Toma Plaza
Tama Garden City Aobadai
Den-En-Chofu Hiyoshi Toyoko Line
Ｎ Ruimteconferentie 19 april 2011
Yokohama
16
Tokyo Bay
New Town: Tama Garden City
日本石油販売㈱ 田中宏茂
Shinjuku
Yamanote Line
Shibuya Sangen-jaya Yoga Toma Plaza
Tama Garden City Aobadai
Den-En-Chofu Hiyoshi Toyoko Line
Ｎ Ruimteconferentie 19 april 2011
Yokohama
17
Tokyo Bay
“Doperwten strategie”
Ruimteconferentie 19 april 2011
18
Synergie effecten
Ruimteconferentie 19 april 2011
19
Hoe?
Ruimteconferentie 19 april 2011
20
Analyse wereldwijde ‘Best Practices’
Ruimteconferentie 19 april 2011
21
1-Institutionele prikkels
Strategisch planningsraamwerk Locatie, programmatisch profiel centrumgebieden
Koppeling centrumgebieden knooppunten openbaar
vervoer Consistente regulering vastgoed- en mobiliteitsmarkt Grondgebruik (bv. dichtheid en grenzen bebouwing, parkeren)
Fiscale en financiële prikkels voor ontwikkelaars en
gebruikers Mechanismes voor financiering OV ontwikkeling Publiek, publiek-privaat, privaat Ruimteconferentie 19 april 2011
22
Strategisch raamwerk: Singapore 1970 Concept Plan
Ruimteconferentie 19 april 2011
23
Strategisch raamwerk: Singapore 1991 Concept Plan
Ruimteconferentie 19 april 2011
24
Afstemming New Towns-MRT
Ruimteconferentie 19 april 2011
25
Afstemming stations-centra
Ruimteconferentie 19 april 2011
26
Consistente regulering vastgoed- en mobiliteitsmarkt: Portland
Staat:
1979: Urban Growth Boundary (‘rode contouren’)
1991: Transportation Planning Rule (taakstellingen V&V)
1993: Transportation & Growth Management Program (subsidies, expertise)
1995: TOD Tax Exemption (fiscale regeling)
2001: Vertical Housing Program (fiscale regeling) Ruimteconferentie 19 april 2011
27
Consistente regulering vastgoed- en mobiliteitsmarkt: Portland
Regio:
1994: Regional Growth Management (‘rode contouren’, taakstellingen V&V en RO)
1998: TOD Implementation Program (subsidies)
Ruimteconferentie 19 april 2011
28
Consistente regulering vastgoed- en mobiliteitsmarkt: Portland
Gemeente:
1993-1997: Westside Station-Area Planning (expertise)
1996: TOD Tax Exemption (fiscale regeling)
1997: Joint Development (grondbeleid)
Tax Increment Financing (grondbeleid)
Ruimteconferentie 19 april 2011
29
2-(Leer)processen
Verbinden en leren binnen de overheid
Lokaal, regionaal, nationaal
Ruimte en mobiliteit
Verbinden en leren met de buitenwereld
Markt (ontwikkelaars, vervoerders, gebruikers)
Burgers (bewoners gebied, publieke opinie)
Deskundigen (onderwijs, onderzoek, praktijk)
Actie- en reflectievermogen opbouwen Leiderschap Ruimteconferentie 19 april 2011
30
Lopend onderzoek aan de Uva: van concepten naar strategieën
Leren van Tokio? Paul Chorus, NS, Movares Institutionele prikkels voor knooppuntontwikkeling Wendy Tan, NICIS-KEI (VU bestudeert economische
effecten) Transitiestrategieën naar een multi-modale Randstad Andrew Switzer, NWO-SRMT (TUD/TUT bestuderen
netwerkopbouw, VU bestudeert economische effecten) De rol van vervoer en infrastructuur in stedelijke verdichting Jan Duffhues, Movares Ruimteconferentie 19 april 2011
31
Dank!
Ruimteconferentie 19 april 2011
32
