o t a t Po r 7 juni 2012 e m m u n e in rico Magaz •
Ag
•
2 1 0 2 g a d n e r e Agrico jongs! groot succe . .. n a v f r e t e Op h Jan Knook r e v j i v k e e w k Vanuit de Fusarium ... r e t s e w u e i n De Manitou . .. t h c i l e g t i u d Lan Israël Say potato, say
s d u Inhoo . e v a g p 03 Jongerencollege. 04 Column van de directie.
20 Status Bioselect aardappelen. 22 Pootgoedstudie club bezoekt Roemenië.
06 Op het erf van... Jan Knook
24 Status Tafelaardappelen. 26 Reisverslag Portugal.
09 Agrico jongerendag 10 Vanuit de kweekvijver Fusarium. 13 De tien vragen aan... Jasper Vink. 16 Status Pootaardappelen. 18 De reis naar Oezbekistan.
28 InManitou. de schijnwerpers
29 In dienst & Uit dienst. 30 Land uitbelicht Israël.
Wilt u meer informatie over een artikel of heeft u een opmerking/suggestie hiervoer, neem dan contact op met Mark Dieleman, tel. 0527-639923 of
[email protected].
n e r e g Joollen ge. c
Mijn naam is Niek Grijsen. Ik ben 26 jaar en
tarwe, suikerbieten en winterwortelen. In
Vorig jaar herfst ben ik gevraagd door Wouter
woon en werk samen met mijn ouders in
2002 hebben we een kistenbewaring neer
Snippe om deel te nemen aan het jongeren
Zeewolde. Dit is het jongste dorp van
gezet en zijn we begonnen met het telen van
college. Daar ben ik op ingegaan en ik ben
Nederland, dat in Flevoland ligt.
tafelaardappelen. Bij ons is de grond redelijk
sinds januari 2012 aangesloten.
zwaar, met veel humus. De tafelaardappelen
Het is interessant om mee te praten en na te
We zijn in 1997 vanuit de Achterhoek naar
groeien er uitstekend en hebben goede
denken over diverse onderwerpen die binnen
Flevoland gekomen. In de Achterhoek hadden
bewaarkwaliteiten.
de coöperatie Agrico spelen. Daarnaast vind ik
we een veehouderijbedrijf, maar we konden
In 2002 zijn we tevens onze eigen aardap
het leuk om met andere jonge ondernemers in
daar helaas niet uitbreiden.
pelen gaan sorteren. Door meer vraag van
contact te komen.
Na in 2006 mijn diploma te hebben gehaald
diverse verwerkers doen we dit inmiddels ook
op de Middelbare Agrarische school in
voor derden. Zo sorteren we onder meer voor
De laatste jongerendag was weer heel breed
Dronten, ben ik gelijk een maatschap aange
Agrico. De kleinere maten gaan naar Leo de
en uitgebreid aangepakt met een goed
gaan met mijn ouders. Is er op het bedrijf tijd
Kock, De bovenmaat naar diverse bestem
programma. Op naar volgend jaar!
over, dan werk ik als zzp’er bij een agrarisch
mingen. Aangezien we de mogelijkheid
loonbedrijf. Ons bedrijf is 85 hectare groot.
hebben om de aardappelen te verpakken,
We telen tafelaardappelen, uien, winter
worden ze ook geëxporteerd.
Niek Grijsen
3
n m u Colvan de directie. De afgelopen weken stonden in het teken van congressen en vergaderingen van allerhande organisaties. Daarnaast zijn wij erg druk met de strategische discussie.
World Potato Congress
toespraak van professor Sir John Beddington,
Tijdens de pinksterdagen begon het World
een topambtenaar, die als persoonlijk adviseur
Potato Congress (WPC). Dit congres wordt één
optreedt voor de premier van de UK in
keer per drie jaar gehouden. Iedere keer in een
voorspellingen over het milieu en aanver
ander werelddeel. Dit jaar vond het plaats in
wante zaken. Opvallende sprekers waren
Edinburgh, Schotland. Opvallend was het
verder Nick Vermont, de algemeen direc
uitstekende niveau van de sprekers en de grote
teur van McCain UK, David Wilkinson, de
deelname; bijna negenhonderd deelnemers uit
grondstofdirecteur van Pepsico, en Rick
vijftig landen. Vooral de grote Chinese dele
Bourne, de category manager AGF van
gatie trok de aandacht. Op maandagmorgen,
Asda (een van de grootste supermarkten in
amper een uur na de opening van het officiële
de UK en een 100% dochter van Wal-Mart),
gedeelte, zagen wij de eerste Chinezen. Ze
die het ras Rudolph exclusief afpakt De grote
lieten één knol van onze nieuwe rassen schielijk
lijn in de presentaties was duurzaamheid.
in een tas glijden. Hier zagen wij in het klein
Moraal van het verhaal: of je bent over tien
hoe in dat land over kwekersrechten gedacht
jaar duurzaam, of je hebt geen bestaansrecht
wordt. Zoals wij weleens zeggen: copyright is
meer.
the right to copy. Toch werd er veel over China gesproken tijdens het congres. Het blijft het
Ander belangrijk onderwerp was de afnemende
land met de meeste hectares aardappelen en
consumptie van verse aardappelen. Veel
een overheid die de aardappelteelt fors
sprekers droegen oplossingen aan die de
ondersteunt. Onze activiteiten blijven erop
consumptiedaling zouden moeten stoppen of
gericht dat er ooit kwekersrecht komt in China.
ombuigen. Een van de meest opzienbarende
Dit recht zou dan ook nog te handhaven
sprekers was Caroline Evans van de Engelse
appelen en met een handleiding kunnen de
moeten zijn.
Potato Council (www.potato.org.uk). De council
kinderen aardappelen in de schooltuin planten.
heeft een programma, het Grow your own
Zo leren de kinderen dat aardappelen in de
Duurzaamheid als thema
potatoes school project, waarmee jonge
grond groeien, hoe ze eruitzien en gerooid
Het onderwerp dat het gehele congres domi
kinderen kennismaken met de aardappel
worden. Met dit programma hoopt de Potato
neerde was duurzaamheid. Het begon met een
Scholen ontvangen kits voorzien van pootaard
Council de jeugd bij te brengen wat een
4
prachtig product de aardappel is. Het programma loopt op 70% van de Engelse scholen, een groot succes.
Dit soort congressen leveren veel ideeën op en zorgen voor momenten om met collega’s uit de gehele wereld te spreken. Een zeer positieve ervaring.
Galadiner Na afsluiting van het formele
Strategische discussie
gedeelte was er een galadiner.
De strategische discussie die we afgelopen
950 personen namen plaats in
winter hebben opgepakt heeft geresulteerd in
de foyer van het Schotse
een aantal sessies van het managementteam
Nationaal Museum, die net gerenoveerd was voor £ 45 miljoen. Tijdens dit diner werden industrieawards uitgereikt aan speciale mensen in de aardappel branche. Onderscheiden werden de broers Guy en Luc van den Broeke van Lutosa voor hun bijdrage aan de ontwikkeling van de Belgische frietindustrie. Enio Pizzoli (85 jaar), kreeg een award voor zijn
onder begeleiding van een externe consultant. De resultaten zijn met de Raad van Bestuur en de ledenraad besproken. Op 8 juni hebben we een strategische dag met het voltallige perso neel gehad. Dit was een unieke dag. Door met elkaar na te denken over missie, visie en strategische doelen maken we iedereen eigenaar. Een aantal projecten is al opgestart. De komende tijd zal er terugkoppeling plaats vinden naar de leden.
bijdrage aan de aardappelteelt in Italië. Zonder Pizzoli was de aardappel in het pastaland bij uitstek nooit zo groot geworden. De awards
Tijdens de uitbetalingsvergaderingen van alle productgroepen hopen wij u allen te zien en te spreken. We zullen het afgelopen seizoen evalueren en vooruitblikken naar het nieuwe
betekenen ook veel voor
seizoen. Het sociale gedeelte is natuurlijk ook
Agrico. Lutosa is de laatste
heel belangrijk voor de onderlinge contacten.
jaren veel Fontanes gaan verwerken en heeft
Graag spreek ik u daar.
daarmee het succes nog groter gemaakt. Pizzoli koopt op zijn beurt al vanaf de eerste dag poot-
Jan van Hoogen
[email protected]
en consumptieaardappelen in bij Agrico en is bijna onderdeel
11 juni 2012
van de Agricofamilie.
5
Op het
. . . n a v f er Jan
. k o o n K
Veel producten zijn tegenwoordig verkrijgbaar als biologisch product. Uiteraard zijn aardappelen daarvan een goed voorbeeld. Na vandaag weet ik dat je ook biologische bloemen kunt kopen. Ik ging op bezoek bij Jan Knook, een gepassioneerde biologische bloementeler. Naast zijn bloemen teelt Janbiologische pootaardappelen en vele andere biologische gewassen.
Het bedrijf Jan Knook woont in Middenbeemster, Noord-Holland. Op zijn bedrijf staat een prachtige, nostalgische boerderij, waar hij met zijn partner en twee kinderen vertoeft. Naast de hond lopen er kippen op het erf en dansen er vogels in de lucht. Jan nam de boerderij in 1984 over van zijn vader. Hij had landschapsarchitectuur gestudeerd, maar was in zijn vrije uurtjes altijd op het bedrijf te vinden. Toen hij zijn studie had afgerond, twijfelde hij geen moment: hij koos voor de boerderij. In 2000 schakelde Jan zijn bedrijf stap voor stap om. Jaren daarvoor had hij de biologische teeltwijze met belang stelling gevolgd: “Ik kwam toen op een punt dat ik dacht: het is nu of nooit. Ik heb altijd mijn zorg gehad over de effecten van gewasbeschermingsmiddelen op de biodiversiteit.” Hij koos om ervoor te gaan en begon de omschakeling met zijn akker bouwtak. In 2005 was het bedrijf volledig biologisch, inclusief zijn bloemen. Jan heeft geen spijt: “Maar het is wel extra druk geworden! Dat breekt af en toe wel wat op.”
6
Op de ruim 20 hectare teelt Jan
meegemaakt.” Dit heeft wel een tijdje
pootaardappelen, verschillende
geduurd: “De eerste jaren vielen de
soorten bloemen, pompoenen,
grond en de opbrengsten mij tegen,
tarwe en kool. Op zijn zware
maar ik zie steeds meer meerwaarde.
grond, die 50-55% afslipbaar is
Onkruid is en blijft een lastig fenomeen.
en 4 á 5% humus heeft, heeft
Als je er niet op tijd bij bent, dan blijft
hij een bouwplan van 1 op 6. De
het hardnekkig terugkomen.”
belangrijkste gewassen zijn de bloemen en de pootaardappelen.
“Eigenlijk vind ik dat bloemen op ieder
aardappelen geteeld, want ik geloof
biologisch bedrijf thuis horen”, zegt Jan
erin dat specialisatie meerwaarde
Knook met een lach. Hij verklaart: “Naast
oplevert.” Toch zijn er in het gebied
dat het een prachtig gewas en aanzicht
weinig biologische veehouders die
is, leer je er erg veel van. Bloemen zijn
land willen verhuren. Dit was
een gastheer voor natuurlijke vijanden.
makkelijker in de tijd dat hij nog gangbare pootaardappelen teelde. En grote afstanden overbruggen vindt Jan Knook maakt pioenrozen klaar.
Bloemen de basis voor biologisch bedrijf
Jan: “Graag had ik meer
Knook geen optie.
Het was een bijzondere ontdekking dat door de teelt van verschillende soorten bloemen naast elkaar, er een natuurlijke diversiteit ontstaat waarbij vijanden worden aangetrokken die plagen in
Door biologische landbouw, nu goede
andere gewassen afremmen.
structuur
Het wemelt bijvoorbeeld van de insecten
Jan plukt steeds meer de vruchten van
in mijn aardappelgewas. Dat was anders
zijn omschakeling. Zo is onder meer de
in mijn gangbare tijd. Toen vloog er
afwatering veel beter geworden. Knook:
niets. Nu vliegt er van alles rond,
“Vorig jaar viel er 40 millimeter water,
inclusief een groot aantal natuurlijke
net nadat we de aardappelen hadden
vijanden van luizen. Die krijgen zo geen
gerooid. De grond was aangereden,
kans om in het gewas te komen”, vertelt
maar nog niet losgetrokken. Voorheen was het dan dagen een zee aan water. Toen ik de volgende dag ging kijken, was het water
Jan enthousiast. Al voor Jan biologisch werd was hij bloementeler. Het is een belangrijk deel van zijn bedrijf. Naast zonnebloemen, teelt hij 29 andere soorten bloemen, waaronder
verdwenen! Dat had ik voorheen nog nooit
pioenrozen, vrouwenmantel, twee soorten klokjesbloem, juffertje in het groen, sneeuwbes en herfstaster om er maar een paar te noemen. Jan zet zijn bloemen gevarieerd af: “Naast de groothandel zet ik veel lokaal af. Verschillende bloemisten in de buurt mag ik als mijn klant rekenen. Toch is de afzet af en toe best lastig. De gangbare bloemen zijn qua prijs mijn grootste concurrent. Als de gangbare bloemen goedkoop zijn, merk je dat in de afzet van biologische bloemen.”
Jan aan het wieden samen met het personeel.
7
Ook verkoopt Jan zijn bloemen aan huis. De coördinatie van de afzet van zijn bloemen doet hij zelf: “Er zijn verschillende collectieve verkoop initiatieven geweest. De laatste was afzetcoöperatie Bioflora, een collectief van biologische bloemen telers. Helaas strandde deze constructie. Zelf doen is op dit moment de enige optie. Het zou
Op de voorgrond de pioenrozen, achter het bedrijf.
geweldig zijn als er een paar grote biologische kassen met rozen en dergelijke zouden zijn. Dat verbreedt het aanbod van biologische bloemen en daarmee onze marktpositie. Echter is het erg duur en zeer intensief. Dat zal veel bloementelers in kassen ervan weerhouden om te schakelen.”
Makkelijk en goed Daar Jan zelf de afzet van zijn bloemen regelt, laat hij de afzet van zijn aardappelen over aan Bioselect: “Dat is handig, makkelijk, maar vooral goed. Agrico en Bioselect hebben een uitstekende markt positie, ik de aardappelen”, aldus Jan. Hij kan zich goed vinden in de het coöperatieve stelsel en vindt dat de pool mooi geregeld is. Jan: “Ook kan ik het prima vinden met de medewerkers van Agrico. Het is een betrokken club!” Knook is naast zijn bloemen serieus bezig met zijn pootaardappel teelt. Hij teelt al jaren het ras Ditta. Jan: “Toch kijk ik ook uit naar een ras met dezelfde goede en brede afzetmogelijkheden en dat volledig resistent is tegen Phytophthora in zowel de knol als het loof. Dit blijft het belangrijkste item in de biologische teelt. Ook voor de omgeving. Als ik Phytophthora zie, meld ik dit altijd bij mijn buren en zoek ik naar het juiste evenwicht tussen afbranden en opbrengst.” Als we langs zijn veld Ditta lopen zien we dat het gewas er mooi en vitaal bijstaat. Over het afgelopen seizoen was Jan een beetje teleurgesteld: “Ondanks dat ik een mooi product had, is een derde van de aardappelen als gangbare consumptie weggegaan. Dat is jammer, want daar ben je eigenlijk niet voor bezig.” Toch snapt hij het wel: “Als er teveel is, moet het uiteindelijk een keer weg. Het kan iedere teler overkomen, dit keer ben ik het.” Mark Dieleman
[email protected]
8
o c i r g A
. g a d n e r e g n jo De economische crisis. Iedereen heeft het erover. Maar hoe is de situatie in de landbouw? Is het daar ook crisis? Of zijn er kansen? Dat was het thema van de vijfde editie van de Agricojongerendag op 15 mei; samen kijken naar de huidige economische van Boom Communicatie te wachten. Met als
situatie in de landbouw.
titel “boer zoekt passie” inspireerden Joop Maas en Guido Gielen de jonge ondernemers met een aantal vragen. Door middel van rode en groene
In het auditorium van het hoofdkantoor van
uiteen. “Andere sectoren kregen harde klappen
kaarten werden de antwoorden geïnventari
ABN AMRO konden wij rekenen op de deskun
te verduren en zijn er nog lang niet, de land
seerd. Daarna werden de jongeren aangespoord
dige visie van Han de Jong (hoofd van het
bouw blijft uit de gevarenzone”, aldus het hoofd
om zichzelf te onderscheiden in de markt. “Blijf
economisch bureau van de ABN AMRO), Kees
van het economisch bureau van de ABN AMRO.
communiceren, blijf aantrekkelijk als bedrijf en
Maas (directeur van de DCA Markt) en Joop
blijf vooral alert”, was de boodschap.
Maas en Guido Gielen van Boom Communicatie.
Telen van pootaardappelen betaalt zich uit
Zeeuwse akkerbouwer en voorzitter van het
Vervolgens was het de beurt aan Kees Maas. Zijn
MiER
CEJA (Conseil Europeen des Jeunes Agriculteurs)
titel luidde: schaarste in overvloed. In zijn
Na de interactieve lezing was het tijd voor de
Joris Baecke, vervulde de rol van dagvoorzitter.
presentatie zette Maas de economische markten
borrel en het buffet, gevolgd door MiER. Deze
naast elkaar en liet hij de verbanden tussen de
improvisatietalenten wisten op spectaculaire
Met 95 jongeren begon de middag met een
markten zien. Hij concludeerde dat de markten
wijze de gehele zaal aan het lachen te krijgen.
kopje koffie. Eenmaal in de zaal spraken Wouter
van zaai-uien en consumptieaardappelen erg
Ze zongen een aardappellied in door het publiek
Snippe, Jan van Hoogen en Joris Baecke over de
fluctueren. “Bij pootaardappelen is dit
aangegeven genres, schreven een aardappelge
activiteiten van het jongerencollege en het
stabieler”, aldus Maas. “Daar heeft de teler meer
dicht en maakten geïmproviseerde aardappelre
thema van de dag. Daarnaast werden de nieuwe
invloed. Die kan door een kwalitatief goed
clames op het podium. Een geweldige afsluiting
leden van het jongerencollege voorgesteld. Een
product te leveren het verschil maken.”
van een geslaagde dag!
Rondleiding dealingroom
Mark Dieleman
Na enige discussie met de sprekers was het tijd
[email protected]
van hen, Niek Grijsen, vindt u eveneens in deze editie van het magazine. Economie landbouw positief
om de zaal uit te gaan; er stond een rondleiding
Vervolgens was het podium voor Han de Jong.
door de grootste dealingroom van Nederland op
Hij gaf zijn macro-economische visie op de
de planning. In groepen kregen de jongeren een
belangrijke exportlanden voor de Nederlandse
rondleiding over de beursvloer. Een heel andere
aardappelteelt. De Jong was positief over de
wereld.
landbouw. Hij meende zelfs dat de agrarische sector er het best vanaf komt. In zijn verhaal,
Brandlove
waarbij hij meerdere malen de jongeren om hun
Eenmaal terug in de zaal stond
visie vroeg, zette hij de impact van de recessie
de groep een interactieve lezing
Benieuwd naar de gemaakte foto’s? Bekijk ze op het besloten telerportaal. 9
Vanuit
de kweek
vijver
u i r a s u F
In het voorjaar van 2012 blijken na aflevering van het pootgoed meer klachten binnen te komen over droogrot dan normaal. Het vreemde is dat van jaar tot jaar het ras, of de rassen waarop de klachten betrekking hebben sterk verschillen. Een aanleiding om een dieper in te gaan op deze schimmelziekte.
Droogrot Droogrot bij aardappelen wordt veroorzaakt door schimmels van het geslacht Fusarium. Er zijn
precieze soorten
wereldwijd dertien verschillende soorten Fusarium van aardappelen geïsoleerd. Taxonomen
die onder Neder
hebben
landse condities
wat gemorreld aan de naamgeving hetgeen, zoals vaker, eerder verwarring dan duidelijk heid opleverde. De
droogrot veroorzaken en hun onderlinge verhoudingen zijn niet bekend, want er is al lang geen brede survey meer gedaan. In het algemeen wordt F. coeruleum (voorheen F. solani) als de meest voorkomende soort beschouwd en ook als een typisch aardappelpathogeen dat relatief laat in het bewaarseizoen optreedt. De tweede belang rijke soort is F. sambucinum (voorheen F. sulphureum) die een bredere waardereeks kent en in het algemeen eerder in het bewaarseizoen optreedt. In 2008 zijn resultaten van een Britse survey uitgebracht waaruit bleek dat van de 219 aardappelmonsters - na beschadiging - 11 procent ging rotten en dat daarvan 19 procent Fusarium was. Keek men echter uitsluitend naar de meer omvangrijke rotvor ming, dan werd 46 procent door Fusarium
Fusarium suspensie voor het besmetten van toetsknollen.
10
veroorzaakt. In de helft van de gevallen betrof
. m u Beschadigde en ingesmeerde knollen.
liger zijn voor beschadi ging. Natte rooiomstandig heden zorgen voor meer aanhangende het F. coeruleum en in 14 procent van de gevallen F. sambucinum. Verder werden ook
cinum vooral werd
grond die tijdens inschuren een adequate
gevonden in pootgoed dat afkomstig was uit
bedekking met fungiciden bemoeilijkt.
Nederland.
Daarnaast zetten deze omstandigheden,
F. culmorum (16%) en F. avenaceum (18%)
voorafgaand aan het sorteren, aan tot meer
aangetroffen. Deze laatste twee zijn minder
Droogrot te herleiden naar teeltgebieden
dere bewerkingen om van de ingedroogde
agressief en worden vooral geassocieerd met
Fusariumsoorten die droogrot veroorzaken in
grond af te komen. Dit leidt dan weer tot
teelt van granen. Het kan zijn dat ze in
aardappelen worden als vrij zwakke ziekte
kleine beschadigingen. Vroeg sorteren leidt
verwekkers beschouwd. Ze hebben beschadi
opnieuw tot relatief meer beschadiging en
gingen van de knol nodig om een aantasting
verspreiding van reeds gevormde schimmel
te kunnen geven en ook dan blijft het percen
sporen, die vervolgens relatief lang de tijd
tage aangetaste knollen over het algemeen
krijgen om zich in de periode van bewaring tot
gering. In pootgoed is de schadedrempel
droogrot te ontwikkelen. Agrico constateerde
echter al snel bereikt. Omstandigheden tijdens
dat problemen met droogrot bij aflevering
de teelt, het rooien en inschuren en het tijdstip
voor 2012 inderdaad te herleiden waren naar
van sorteren kunnen daarop grote invloed
teeltgebieden waar zich ongunstige groeipa
Groot-Brittannië vaker gevonden worden dan
uitoefenen. Seizoenen waarbij, bijvoorbeeld
tronen en rooiomstandigheden voordeden,
in Nederland, wegens een groter aandeel van
na droogte, snelle gewasgroei en knolvulling
dus niet zozeer naar individuele telers.
granen in het bouwplan. Opvallend is dat in
plaatsvindt maken dat de knollen in meer of
Overigens zijn er telers die sowieso nooit
het genoemde onderzoek de soort F. sambu-
mindere mate glaskoppen vormen die gevoe
problemen hebben met F usarium.
In pootgoed is de schadedrempel al snel bereikt.
11
Vijf jaar beproevingen bij nieuwe rassen Er bestaan verschillen tussen rassen wat de gevoeligheid voor droogrot betreft, maar geen enkel ras is volledig resistent. AR toetst nieuwe rassen gedurende vijf jaar met een eigen isolaat van F. coeruleum om rascijfers vast te leggen. Bij de toets wordende knollen met een soort staalborstel stevig beschadigd en ingestreken met een oplossing van schimmelsporen. Vervolgens worden ze bij 18 graden weggelegd gedurende drie weken, gehalveerd en in vijf aantastingsklassen ingedeeld. De foto’s bij dit artikel illustreren deze werkwijze. Uit de beoordeling wordt het cijfer herleid dat in de teeltbeschrijving van elk ras wordt gepresen
Resultaat na incubatie.
teerd. Later worden deze cijfers soms wat aangepast, indien de praktijk anders uitwijst dan de aanvankelijke toetsresultaten van AR. Indien deze scores van de Agricorassen worden nagelopen valt op dat de meeste rassen een 5,
65 procent van de isolaten van F. sambucinum
ofschoon dit vanuit Noord-Amerika, voor
6 of 7 scoren en dat maar weinig rassen echt
resistent was tegen thiabendazool. Dit kan een
thiabendazool, weer wel voor deze soort werd
slecht zijn (4: Provento, Raja en Monaco) dan
tegenvallende werking van een behandeling
gerapporteerd. Enkele Britse isolaten van
wel echt goed (8: Ambition en Pekaro). Uit de
met middelen op basis van uitsluitend thiaben
F. avenaceum (7%) daarentegen vertoonden
literatuur is bekend dat rassen niet altijd
dazool verklaren. Er werd geen resistentie
resistentie tegen imazalil.
hetzelfde reageren op enerzijds F. coeruleum
tegen imazalil gevonden. In F. coeruleum
en anderzijds F. sambucinum.
kwam helemaal geen resistentie voor,
Werkezame stof in gewasbeschermings middelen Voor de behandeling van pootgoed tegen bewaarziekten zoals Fusarium, Zilverschurft en Phoma zijn sinds lange tijd gewasbescher mingsmiddelen beschikbaar op basis van
AR toetst nieuwe rassen gedurende vijf jaar met een eigen isolaat om rascijfers vast te leggen.
thiabendazool en/of imazalil. Uit het al eerder aangehaalde Britse onderzoek bleek dat Maatregelen tegen droogrot Telers die problemen hadden met de oogst over 2011 of droogrot moesten uitselecteren voor het uitplanten doen er goed aan om beschadiging tijdens rooien zo veel mogelijk te voorkomen. Voer in elk geval bij inschuren een knolbehandeling met een gecombineerd middel uit. Ook al is de partij niet grondvrij. Wacht, indien het logistieke proces op het eigen bedrijf of van Agrico dit toelaat, zo lang mogelijk met sorteren en behandel dan nog een tweede keer. Bij een oudere en beter afgeharde knol is het risico voor beschadiging, en dus voor het ontstaan van invalspoorten, aanzienlijk kleiner. Wij wensen u een droogrotvrij seizoen toe. Zwaar aangetaste en sporuleerde knol.
Sjefke Allefs en Tjalling Douma.
[email protected] en
[email protected]
12
10
n e g a r v De aan...
. k n i V r e Jasp Deze editie een interview met Jasper Vink, werkzaam als manager communicatie en PR voor Bionext. Wie bent u en voor welk bedrijf werkt u? “Ik ben Jasper Vink, 41 jaar en werk als manager communicatie en PR voor Bionext, een ketenorganisatie voor duurzame biologische landbouw en voeding. Bionext is in het voorjaar van 2011 ontstaan. Het is een bundeling van krachten geweest in de biologische sector.” 2. Hoe bent u op deze plek terechtgekomen? Vanaf het vwo is Jasper gaan doorleren in de communicatie: “Ik heb communicatiekunde gestudeerd in Utrecht. Na mijn studie heb ik bij een communicatieadviesbureau gewerkt als adviseur en redacteur. Daar deden we opdrachten voor diverse overheidsinstellingen en bedrijven. Op den duur wilde ik graag vanuit een organisatie werken, zodat je langer met één onderwerp bezig bent. Met mijn voorliefde voor het duurzame leven en mijn
Jasper Vink, manager communicatie
interesse in de biologische landbouw vond ik
en PR voor Bionext.
een baan bij Biologica, nu Bionext.” 13
Wat is uw privésituatie en wat doet u in uw vrije tijd? “Ik ben getrouwd en wij hebben twee jongens van 10 jaar oud (twee-eiige tweeling). Het zijn geweldige kinderen, wat een rijkdom! Daar naast heb ik twee grote passies: muziek maken en sporten. Van kinds af aan speel ik viool. Op dit moment maak ik samen met een groep vrienden kamermuziek”, aldus Jasper. Vroeger speelde hij ook wel in orkesten, maar nu niet meer. Naast muziek maken, sport Jasper veel: “Ik ben vaak op de racefiets te vinden. Komend weekend ga ik bijvoorbeeld een lang weekend racefietsen in de Eifel. Daarnaast speel ik competitiebasketbal en ben ik een fanatiek schaatser in de winter.” Waarin onderscheidt uw bedrijf/instelling zich? “Binnen Nederland is Bionext dé brancheor ganisatie als het gaat om biologische land bouw en voeding. Het bijzondere aan Bionext is dat we zowel een ketenorganisatie willen zijn (kennisinnovatie), maar ook het grote publiek willen bereiken. Dat maakt onze organisatie uniek. We hebben contacten in de gehele (biologische) keten”, aldus Jasper. Als ik hem vraag naar een voorbeeld begint hij enthousiast: “Een mooi voorbeeld is natuurlijk het Pieperpad. Een initiatief waar telers, afnemers, verpakkers, dehoreca en de consu ment bij betrokken zijn. Onder meer door dit soort projecten generen we publiciteit en Waarom bent u partner van Agrico?
hopen daarmee de afzet van biologische aardappelen te stimuleren. Eén van de pijlers
Verder komt er een Biocongres aan, op
“Agrico zit in de werkgroep biologisch van de
onder de ketenorganisatie is het BioHuis, een
10 oktober bij de Triodosbank. Het congres
NAO, die participeert in het Pieperpad”, aldus
vereniging van, voor en door biologische
heeft als doelstelling om professionals bij
Jasper. Hij is projectleider van het Pieperpad.
telers. Het BioHuis heeft een centrale rol in de
elkaar te brengen die bezig zijn met biologisch
Maar de samenwerking tussen Bionext en
belangenbehartiging van de sector op gebied
voedsel, of die zich daarop oriënteren. Tijdens
Agrico is breder. Jasper: “Agrico/Bioselect zit
van kennisontwikkeling, de ontwikkeling van
de dag gaat het vooral om ervaringen uitwis
ook in de themagroep Uitgangsmateriaal en
de markt, regelgeving en beleid. Biologische
selen, ideeën opdoen en je laten inspireren.
de expertgroep van het annex traject.” De Nationale Annex is de lijst met gewassen
telers kunnen er met elkaar en met anderen van gedachten wisselen, elkaar scherp houden
Een ander actueel groot project is BioDuur
waarvoor geen ontheffing wordt verleend
en overtuigen.”
zaam. Jasper legt uit: “De doelstelling van dit
voor het gebruik van gangbaar geteeld
project is de ambities voor de komende jaren
uitgangsmateriaal. Deze expertgroep beoor
Wat speelt er op dit moment in relatie tot uw
te formuleren, samen te werken met de
deelt op basis van objectieve criteria of het
bedrijf? Wat is actueel?
ketenpartijen. Bionext schrijft niet de wet
aanbod aan biologisch uitgangsmateriaal
Jasper is de afgelopen tijd onder meer druk
voor, maar probeert juist samen met de
voldoende is om het gewas op de Nederlandse
geweest met een natuur- en landschapswijzer.
betrokkenen de doelstellingen voor 2020 te
Annex te plaatsen.
Jasper: “Met eenvoudige maatregelen, die niet
bepalen. Ik denk dat het belangrijk is om ook
veel geld hoeven te kosten, kunnen telers
in de biologische sector verder te verduur
Hoe kan deze relatie zich nog verder ontwik-
ervoor zorgen dat de natuur op hun bedrijf
zamen en door te ontwikkelen. Er zijn strikte
kelen?
meer kans krijgt. Bijvoorbeeld op het erf, in de
regels omtrent biologische landbouw en
“Het Pieperpad is een project waarmee we
overhoeken, of langs de randen van akkers.
voeding, maar niet alles wat de biologische
inmiddels al een paar jaar draaien. Het wordt
Dit delen wij in deze wijzer, die te vinden is op
sector nastreeft, is daarin vastgelegd. Hier zijn
tijd om de route op te frissen. Er komen bezoe
www.bionext.nl onder het kopje onderne
nog kansen te behalen. Denk bijvoorbeeld aan
kadressen bij, wegen zijn soms veranderd of
mers.”
een efficiëntere logistiek, beter gebruik van
verlegd. Daarnaast gaat de NAO werkgroep
energie en milieuvriendelijkere verpakkingen.”
biologisch bekijken of het onderwijs betrokken
14
kan worden bij het Pieperpad. Leuke
maar vlees in de supermarkt ligt met
uitdagingen dus. Daarnaast is er samen
minimaal 1 ster van het Beter Leven
werking aan de kenniskant. Daar is ook
kenmerk. Duurzaam ondernemen en
genoeg te doen.”
bewust boodschappen doen wordt steeds vanzelfsprekender. Op dit
Welke boodschap heeft u voor onze
moment kopen twee op de drie consu
telers?
menten al af en toe biologisch! Dat is
“Leer van je collega’s! Op bedrijfsniveau
een signaal. Het wordt kennelijk steeds
zijn er verschillen qua innovatie. Wellicht
logischer om biologische producten te
kun je nog een stap verder zetten, de
kopen. Onze kansen liggen er om
teelt nóg biologischer maken, bijvoor
biologisch nog sterker te profileren,
Op 6 oktober 2012 is er een Pieperpad
beeld door te investeren in de vrucht
bijvoorbeeld met smaak en streekgebon
oogstfeest op de Groenmarkt in Amers
baarheid van de bodem of door rassen
denheid. Smaak staat namelijk in de top
foort. Beeld: Beeldbank Bionext.
te gebruiken die het goed doen in de
3 waarom mensen voor biologische
biologische teelt. Ook zie ik steeds meer
producten kiezen. En eten van dichtbij is
samenwerking ontstaan tussen gang
ook iets wat een groeiende groep
bare telers die voorlopen op het gebied
aanspreekt.”
van duurzaamheid en biologische telers. Dat is leuk en goed! Het is geen wij en
Hoe eet u uw aardappelen het liefst?
zij, door van elkaar te leren kun je
“Een biologische, nieuwe aardappel,
duurzaamheid verder doorvoeren in de
gekookt in de schil, met een beetje
gehele sector.”
roomboter; heerlijk! Dan zijn de aardap pelen op hun best. Mensen die hun
Wat is uw visie op de toekomst van de
aardappelen altijd dik schillen weten
sector?
niet wat ze missen….”
“Ik heb het idee dat het niveau vanaf de onderkant steeds verder wordt opge
Mark Dieleman
schroefd. Een goed voorbeeld is vlees. Ik
[email protected]
denk dat er in de toekomst alleen nog
15
t o Prdaoppelen. s u t a St
aa Pootgoed Op dit moment zitten we middenin het afrekenproces van de oogst over 2011. Alle poters zijn verladen; de laatste poters zijn eind mei richting Oezbekistan
vertrokken. Ook 2011 was uiteindelijk weer een apart seizoen. Er waren enorme verschillen tussen de prijs van het pootgoed en de prijs voor consumptie(industrie)aardappels op de vrije markt. Een vliegende start van het seizoen kwam voort uit de grote vraag naar pootgoed uit Algerije. Nagenoeg de hele export naar overzeese bestemmingen is daardoor uitstekend verlopen. De vraag naar pootgoed vanuit Algerije zorgt er al enkele jaren mede voor dat er, zeker in Noord-Afrika, mooie pootgoedprijzen gerealiseerd worden. Een afhankelijkheid die zomaar voor een heel
De afzet naar Zuid-Europa verliep
andere uitgangssituatie kan zorgen, zoals in
duidelijk moeizamer. Slechte prijzen voor
2004.
exportaardappelen en zo mogelijk nog
16
lagere prijzen voor de bewaaroogst
Tijdens de julivergaderingen zullen we u
gezorgd voor een uitbreiding van bijna
in Zuid-Europa zorgden in de meeste
cijfermatig over de afloop van het seizoen
20% in het areaal.
landen voor een duidelijk lagere vraag.
2011 op de hoogte brengen.
Vooral de afzet van de Agata is hierdoor
Vooruitzichten
behoorlijk achtergebleven. Ook in grote
Areaalcijfers
Als we kijken naar de afzetmogelijkheden
delen van Oost-Europa was de stemming
Inmiddels zijn ook de areaalcijfers
voor de oogst over 2012 zijn de
ronduit slecht. Grote overschotten op de
van de oogst over 2012 bekend: ruim
vooruitzichten tot dusverre zeker niet
consumptiemarkt hadden lage prijzen tot
900 hectare meer dan in 2011. Agrico
negatief. Alhoewel met name Marokko en
gevolg. Met name Sante en Picasso zijn
heeft haar areaal verder uitgebreid. Veel
Egypte op dit moment te maken hebben
hierdoor niet uitverkocht geraakt.
van onze nieuwe veelbelovende rassen
met relatief lage prijzen, is de markt
zijn stijgend: de Arizona, Ambition,
in Algerije zeer goed. De primeurs zijn
De industrierassen zijn daarentegen wél
Excellency, Mariska en Zafira, om maar
verhandeld tegen zeer hoge prijzen en de
volledig uitverkocht. Uiteindelijk zorgden
enkele rassen te noemen. Daarnaast
hoofdoogst wordt op dit moment voor
kwaliteitsproblemen voor tekorten en is
hebben we de Fontane verder uitgebreid.
bedragen boven de E 30,- vermarkt.
bij met name Fontane en Agria veel grof
Groei wordt voornamelijk verwacht in die
Daarnaast zijn de prijzen voor export
pootgoed ter compensatie uitgeleverd.
landen waarvoor wij tot dusver te weinig
aardappelen in Zuid-Europa zijn prima.
Een ontwikkeling die zeker niet
pootgoed ter beschikking hadden. Zuid-
Ook hier is er sprake van een niveau van
structureel zal zijn en bovendien heeft
Europa en Azië bijvoorbeeld. Van een
boven de E 30,- voor de teler. Er moet
gezorgd voor relatief veel klachten. Over
aantal oudere (monopolie)rassen is het
uiteraard nog veel gebeuren wat onze
het algemeen hebben we dit jaar meer
areaal naar beneden aangepast. Spunta
markt nog kan beïnvloeden, maar tot
klachten gehad dan wij gewend zijn, een
breidt licht uit en helaas heeft één goed
dusver ziet het er niet slecht uit.
zorgelijke ontwikkeling.
Desirée-jaar De exportcijfers tot en met mei van de oogst over 2011 kunt u vinden op het besloten deel van onze website. Wieger van der Werff
[email protected] 11 juni 2012
De laatste poters zijn eind mei richting Oezbekistan vertrokken.
17
r a a n s i e De r
t s i k e b z e O
Aan het eind van het seizoen is er altijd een speciale bestemming: Oezbekistan. Aardappelen maken een lange reis van ongeveer vier weken in extreme omstandigheden. Ze worden per vrachtwagen vanuit het hele land naar Harlingen vervoerd, daar gaan ze per schip naar Riga en vervolgens met de trein naar Oezbekistan om daar bij hun eindbestemming te arriveren. Een complexe logistieke klus. In dit artikel een beschrijving van het proces tot aan de boot. Niet alleen u als teler en Agrico, maar ook de NAK heeft een belangrijke rol in dit proces. Welke facetten komen daarbij kijken? De beste partijen bij elkaar
kwaliteit. Zodra de kwaliteit inzichtelijk is,
De certificaten
Uiteraard begint het proces bij de verkoop.
worden de partijen ingedeeld. Eenmaal
Zodra u een verlaadopdracht krijgt, bestelt u
Oezbekistan behoort tot de landen waar een
ingevoerd in het systeem van Agrico krijgt de
uw certificaten bij de NAK. Dat kan op verschil
van de laatste leveringen naartoe gaat. De
desbetreffende teler een verlaadopdracht.
lende manieren: via het online NAK-loket of
partijen zijn goed van kwaliteit, maar nog niet
Naast de kwaliteit kijken wij ook of er bijvoor
telefonisch. Uiteraard heeft online bestellen
verkocht. Telerlogistiek zorgt voor lijsten met
beeld gecombineerde vrachten mogelijk zijn.
de voorkeur. Het zorgt bij de NAK voor een
partijen die in aanmerking komen en de
U als teler wordt aangestuurd om te gaan
betere verspreiding (op sommige dagen
buitendienst beoordeelt de partijen op hun
sorteren.
moeten er 300.000 certificaten worden
18
. n a t gedrukt) en geeft minder kans op fouten. Ook heeft u geen wachtrij, omdat u 24 uur per dag op het NAK-loket terecht kunt. Eenmaal gedrukt worden de certificaten in de box van de NAK-keurmeester gelegd. ’s Nachts worden de certificaten naar uw keurmeester vervoerd. Hij levert ze de volgende dag bij u af. De keuring Zodra de certificaten bij de teler zijn, kan die sorteren. De keurmeester keurt de partij op zeventien verschillende punten. Voldoet de partij aan de eisen die gesteld worden aan de uiterlijke kwaliteit? En de hoeveelheid grond? Deze gegevens voert hij in op zijn PDA. Zodra de keurmeester zijn keuring heeft verwerkt, zijn de resultaten ook voor u als teler en voor
Als alle aardappelen geladen zijn, wordt het
Agrico inzichtelijk op het NAK-loket. Op basis
fytosanitaire document opgemaakt.
van de keuring deelt Agrico de ritten in voor het vervoer richting de haven. Na de keuring moeten de aardappelen binnen zeventien dagen verladen worden. De haveninspectie Eenmaal in de haven worden de aardappelen eerst beoordeeld door iemand van Agrico. Per
document opgemaakt door de afdeling
mers met een controlegetal om te kijken of
vrachtwagen wordt een steekproef genomen
afnemerslogistiek van Agrico. De afdeling
alles klopt. Is dit het geval? Dan kunnen de
door een aantal zakken te openen en te
exportdocumenten controleert de formulieren
papieren worden gewaarmerkt. Vroeger was
controleren op de zeventien kwaliteitseisen.
vervolgens nauwkeurig. Hierbij zijn iedere
dit een taak voor de PD, nu waarmerkt de
Het verladen gebeurt aan de hand van een
punt en elke komma belangrijk. Ze geven aan
NAK. Een aantal speciaal opgeleide mensen
strak schema, elk kwartier komt er een vracht
welke partijen er in de boot zitten en zijn
mag deze handeling verrichten. Dit kan zowel
wagen binnen. Vrachtwagens die te vroeg zijn,
gekoppeld aan de certificaatnummers.
op kantoor, als in de haven. Afhankelijk van de snelheid wordt voor een van beiden gekozen.
moeten wachten. Dit is belangrijk om het overzicht te houden en ervoor te zorgen dat de
Het waarmerken
Zodra de vracht is gewaarmerkt, kan en mag
boot volgens schema wordt geladen. Na de
Eenmaal opgemaakt, gaan deze documenten
er niets meer met de lading gebeuren. De boot
kwaliteitscontrole van Agrico, kan de vracht
naar de NAK. Daar worden ze nogmaals
is klaar om te vertrekken. De schipper
wagen door de douane naar de boot.
gecontroleerd. Kloppen alle gegevens? Hierbij
ontvangt de gewaarmerkte documenten en
wordt ook gekeken naar de status van de
kan aan zijn tocht naar Riga beginnen.
Opstellen van het fytosanitaire document
partij in het systeem. Staan alle partijen op
Aan de hand van de verlaadlijst vanuit de
‘groen’ en zijn ze dus gekeurd? Daarnaast
Mark Dieleman
haven, wordt ondertussen het fytosanitaire
controleert de waarmerker de certificaatnum
[email protected] 19
t c e l e s Bio aardappe s u t a St
Consumptieaardappelen Gisteren zijn de nieuwste cijfers van het LEI
euro. De groei was nog nooit eerder zo groot.
De verwachting was dat consumenten zouden
over de biologische markt bekend geworden.
Het marktaandeel van biologisch voedsel is nu
kiezen voor goedkoper voedsel. Dit is niet
Deze cijfers zijn zeer positief! De bestedingen
2% (binnen vers is dit 3,1%). Deze groei is
gebeurd, in tegendeel.
aan biologisch voedsel zijn in 2011 gestegen
vooral bijzonder omdat het kalenderjaar 2011
met 17,1%. Dit is goed voor 880,9 miljoen
in het teken stond van de economische crisis.
Biologisch teler Jan Knook bekijkt zijn Ditta. Het gewas staat er prima bij.
20
. n e l e
Het areaal prijzen in de tweede helft van 2011. Dit zegt
Het totale biologische areaal is met 2,3%
overigens weinig over het volume dat is gecon
toegenomen tot 55.182 ha (3% van het totaal).
sumeerd.
De provincie Flevoland is koploper als provincie met de meeste biologische land
Biologisch geaccepteerd en gewaardeerd in
bouw.
supermarkt
Een heleboel cijfers, maar belangrijk om te
Biologisch is een geaccepteerd en gewaar
weten als teler. Wat is de potentie van een
deerd artikel in de supermarkt. Het aandeel
markt? Voor welke markt ga ik telen? Ga ik
dat via de supermarkt werd verkocht groeide
omschakelen naar biologisch? Het percentage
met iets meer dan 6% naar 32,9%. Het
bedrijven in omschakeling is bijvoorbeeld
bijzondere is dat het aantal biologische
gestegen met 75%. Er zijn weinig kleine
AGF is 16,5% gestegen in bestedingen. Maar
speciaalzaken daalde met 4,7%. Toch zijn zij
biologische bedrijven, een gemiddelde
kijken wij naar de aardappelen, dan is hier een
nog steeds goed voor het grootste deel van de
onderneming is 10,1 ha groter dan een
daling te zien van 1,8%. Dit getal is te
biologische omzet. Ook wereldwijd groeide de
gangbaar bedrijf.
verklaren door de duidelijk lagere aardappel
omzet van biologisch voedsel met 8%. Het seizoen De oogst over 2011 is, op wat aardappelen voor verwerking na, afgeleverd. Vanaf volgende week gaan wij de definitieve uitbetalingsprijzen berekenen. Het wordt een prijs die niet zal meevallen, maar wel past bij de biologische en gangbare markt. Beide markten waren volledig overvoerd. Niet alleen in Nederland maar vooral Europees. De nadere uitleg volgt op de vergadering van 28 juni. Het groeiseizoen Het groeiseizoen verloopt tot nu toe grillig. Vooral de temperaturen variëren sterk. Hiermee is er een duidelijke vertraging opgelopen ten opzichte van vorig jaar. Het importseizoen duurt daarom iets langer. Het zal niet meevallen om de volumes bij elkaar te krijgen. Ook in andere delen van Europa komen de oogsten traag op gang. Het positieve is dat de prijsniveaus hoger liggen dan vorig jaar. Hopelijk is dat een goed voorteken. Peter Dijk
[email protected] 10 juni 2012
21
e i d u t s d e o g t Poo t k e o z e b b clu
. ë i n e m e Ro
Het is begin mei als de Roemeniëreisgids op de
teelt plaatsvindt, een zeer goede, gezellige
medeaandeelhouder in dit project. Ze geven
mat valt. 19 leden van onze club blijken bereid
spreker en gastheer te zijn. Ook bij het
uitleg en leiden ons rond. Hier verpakken ze
om deel te nemen aan deze barre tocht,
daaropvolgende bezoek aan een veld Sinora’s,
voor de supermarkt in drie categorieën: koken,
evenals de heren Peter Dijk en Jan Marinussen
merken wij dat hij naast veel verstand van
bakken en frituren. What’s new?
van Agrico. Het is een barre tocht, omdat het
aardappelen, een interessante, laconieke kijk
net voor vertrek ruim 200 millimeter heeft
op het reilen en zeilen in Roemenië heeft. De
Voordat we ’s middags met vijf auto’s de
geregend op onze locaties in Roemenië. (Lies)
toon is gezet!
aardappelvelden van Sorin bekijken, het is hier
laarzen zijn volgens de organisatie dan ook
overal flink nat, hebben we een heerlijke lunch
een vereiste. Op woensdagmorgen 30 mei om
’s Avonds genieten we in de buurt van Brasov
in een middeleeuws kasteel (1580). Dit kasteel
5 uur vertrekt de club naar Boekarest, 19 man
van een traditionele maaltijd in een jachthut.
ligt in Brasov op de top van een berg (niet met
sterk; Chris en Kees moesten wegens
Daarna gaan we met de bus naar het Spa en
de bus te bereiken) en biedt ons een
omstandigheden helaas annuleren.. Vanuit
Sport Ski Hotel waar we de nacht
schitterend uitzicht over de stad. Eenmaal bij
Boekarest gaan we met de bus richting Brasov.
doorbrengen.
Sorin zien we dat hij onder meer de
In de bus maken we kennis met onze agent
Agricorassen Riviera, Armada, Fontane en
Romi Oprea. Hij blijkt bij ons eerste bezoek
Dan ontluikt dag twee en gaan we op bezoek
Marfona teelt. De velden zijn er zo nat dat de
aan een veld Rivièra’s waar al 40 jaar één op
bij boer/aardappelteler Sorin Manosui. Hier is
aardappelen op spectaculaire wijze worden
één
ook het Agrico-aardappelinpakstation
gespoten met een Russische helikopter. De
gevestigd. Zowel agent Romi als
piloot heeft er zichtbaar plezier in dat we hem
boer Sorin zijn
met zo’n grote groep gade slaan. De gewassen staan er overigens prima bij. Vervolgens baggeren wij met de auto’s naar het ”GBM-mengstation”, midden op een niet beteeld stuk land. Hier zijn Sorins medewerkers op duurzame wijze bezig met het mengen en roeren van Phytophtora- en luizenmiddelen in oude melkbussen. Dit doen ze met grote, houtenstokken.. Na nog een uur van perceel naar perceel ploegen en martelen door de blubber, er moet zelfs een auto door de inzittenden uit de drek worden geduwd, concluderen we dat dit de meest spectaculaire veldexcursie tot nu toe is en dat er desondanks goed aardappelen zijn te telen. Onderweg naar het hotel begint de bus te roken en moeten we stoppen. In een vervangend busje bereiken we het hotel waar we het hele
22
spektakel onder het genot van een speciaal
schitterend ontvangst in de
watertje evalueren, de leermomenten in ons
prachtig verbouwde en
opnemend.
gebouwde boerderij. Romi vertelt over zijn ‘boer zijn’ en boeren in
’s Avonds hebben we een diner van wildzwijn,
Roemenië in het algemeen. Opnieuw
beer en hertenvlees in een smaakvol
blijkt hoeveel hij van de Roemeense historie
geoutilleerde skihut in de buurt. Live music en
weet. Als we zijn splinternieuwe
bedanken voor zijn geweldige inspanning om
een zangeres zonder zangkunst klinken op de
aardappelbewaring, naar Westerse maatstaven
het voor ons leerzaam en interessant te laten
achtergrond. We sluiten af in het hotel op de
gebouwd, bekeken hebben gaan we met
zijn. ’s Avonds arriveren we in Boekarest en
door ons gewaardeerde wijze.
trekker en wagen het veld in, naar zijn
bezoeken daar een folkloristisch restaurant.
schapen-in-het-open-veldhouderij. Bij de
Marco mag hier met een plaatselijke schone
De vrijdag is er alweer snel en we maken ons
schapen krijgen we een traditionele
volksdansen, enkele zeer sterke leden moeten
op voor het bezoek aan de boerderij van onze
Roemeense maaltijd met maïskoek met
even een paar auto’s opzij zetten omdat de
agent Romi. We moeten echter een uurtje
schapenkaas voorgeschoteld en genieten we
bus niet verder kan en de buschauffeur krijgt
wachten op een nieuwe bus en Romi is niet zo
van een barbecue met schapen- en
een bekeuring omdat hij daar niet ‘niet verder
vrolijk. Hij spreekt hier voor het eerst de
varkensvlees.
mag kunnen’. Verder arriveren we, gezond en
woorden “f*** y**”uit. We schrikken allen
wel, ’s avonds laat weer in het hotel en nemen
heftig (later op de dag oefenen enkele
Op de terugweg richting Boekarest bezoeken
we afscheid van Jan Marinussen en Peter Dijk.
clubleden ook in dit taalgebruik).
we nog een zéér vooruitstrevend bedrijf, waar
Ook nemen we zoals gebruikelijk de dag door.
Bij Romion Agri aangekomen, wacht ons een
we afscheid nemen van Romi en hem hartelijk
de vele leermomenten worden opnieuw niet overgeslagen. De volgende dag is het zaterdag, onze culturele snuif-maar-op-dag. Rob, de Nederlandse gids, heeft ons heel veel laten zien, horen en beleven. Vanaf het ontstaan van Roemenie tot het communisme naar nu. Zeer interessant. We hebben hem ’s middags hartelijk bedankt en op het vliegveld de hele excursie geëvalueerd. Een zeer leerzame reis!!! Jurjen van de Velde
23
s u t Sta l e f a T
d r a a
De grote vraag van de afgelopen maanden was of dit seizoen nog een positief staartje zou krijgen. Dit is niet gebeurd. Het eindigde zoals het begon. Dit is natuurlijk erg jammer, zeker gezien onze verkoopstrategie Deze strategie was erop gebaseerd dat we konden profiteren bij een positief einde. De definitieve eindprijs maken wij bekend op vrijdag 29 juni. De grote vraag van de afgelopen maanden
tafelaardappelen, maar ook over pootaardap
was of dit seizoen nog een positief staartje
pelen. Een landbouwbedrijf dat zich bezig
zou krijgen. Dit is niet gebeurd. Het eindigde
houdt met duurzaamheid doet dit niet voor
zoals het begon. Dit is natuurlijk erg jammer,
de korte termijn, maar voor de volgende
De markt
zeker gezien onze verkoopstrategie Deze
generaties. Naar aanleiding van deze avond
De huidige markt is er een
strategie was erop gebaseerd dat we konden
start een groep tafeltelers aan het project. De
van grote verschillen. De laatste “oude”
profiteren bij een positief einde. De defini
verwachting is dat de eerste duurzame
oogst kost weinig en ook aardappelen uit
tieve eindprijs maken wij bekend op vrijdag
geteelde tafelaardappelen in september 2013
Egypte en Israël worden goedkoop aange
29 juni.
in de supermarkt liggen. In dit traject is de
boden. Dit terwijl de producten uit Spanje en
keten erg belangrijk. Het begint bij de teler
Portugal onlangs in prijs zijn gestegen
Stichting Veldleeuwerik
en eindigt bij de consument. Iedere schakel
vanwege het weer de afgelopen twee
Enkele weken geleden hebben wij met een
heeft zijn duurzame verantwoordelijkheden.
maanden. Vooral de weken van kou zorgden
tiental leden een avond gediscussieerd over
Naast de duurzaamheidsplannen bij de
voor een vertraging van het groeiproces
het meedoen aan Stichting Veldleeuwerik.
individuele telers worden er ondersteunende
Hierdoor komt de nieuwe oogst uit Duitsland
Als Agrico willen wij een basis leggen voor
projecten opgezet op het gebied van energie
en Nederland enkele weken later dan vorig
duurzame landbouw en die van de aardappel
en bewaring. Agrico gaat hierin een actieve
jaar. Dit resulteert in hoge prijzen voor de
in het bijzonder. Dit gaat niet alleen over
rol spelen.
Spaanse en Portugese producten. Hopelijk zet
24
. n e l e p p da Hoe de opbrengst van de hoofdoogst er uit zal zien is moeilijk te voorspellen. Hiervoor is het groeiseizoen nog te lang.
deze tendens door. De beste manier om een
zien. Het is meer dan in andere groeisei
rooien: dit moet gebeuren. Deze gegevens
nieuw Nederlands aardappelseizoen te
zoenen nodig om de maatverhouding in de
zijn ons “stuur” tijdens het verkoopseizoen.
starten is het rooien van hectares in plaats
gaten te houden. Vooral het ras Milva is de
En niemand gaat rijden in een auto zonder
van tonnen. De prijs zal de lage opbrengst
laatste jaren te grof gegroeid. Mooi voor de
stuur…
moeten compenseren. Dat is positief.
individuele teler, maar niet voor het collectief
Dit groeiseizoen is anders dan het vorige. De
dat pool heet. Een te grove Milva is niet meer
markt zal anders zijn. Na 29 juni gaan wij met
Het groeiseizoen
een mooi gevormde tafelaardappelen en kan
een positief gevoel de uitdaging aan van de
Hoe de opbrengst van de hoofdoogst eruit zal
dus ook niet als zodanig worden verkocht.
oogst over 2012!
zien is moeilijk te voorspellen. Hiervoor is het
Iets waar een teler rekening mee moet
groeiseizoen nog te lang. Wel weten we dat
houden aan het einde van het groeiseizoen.
Peter Dijk
[email protected]
het pootseizoen lang heeft geduurd, waar door er verschillen zullen zijn in de opbrengst
Proefrooien
en maatverhouding. De opkomst laat dit al
Hierbij alvast een oproep voor het proef
10 juni 2012
25
g a l s r e Reisv
. l a g u t r Po
Op zondag 20 mei vertrokken we met 31 collega’s,
rond rond 1 uur werden de luiken gesloten.
waaronder 4 medewerkers van Agrico, richting Portugal voor een tweejaarlijkse excursie.. Na een
Het ochtendprogramma van de tweede dag
goede vlucht arriveerden we in het altijd zonnige
bestond uit het bezoeken van een aantal
en warme Portugal;dit keer was het echter
aardappelvelden, onder leiding van Amarinde
14 graden en regende het. Bij aankomst werden
en José Coelho van Eurobatata. Eurobatata is
we begeleid door Patricia, een Belgische schone
een handelsbedrijf met een eigen inpakstation
die ons meenam voor een stadstour door Lissabon.
waarmee Agrico nauwe contacten onderhoudt
Nadat eerst alle magen waren gevuld, kon de tour
betreffende pootgoedverkopen en export van
beginnen.
tafelaardappelen. Het aandeel van Agrico in
Van
In Lissabon viel vooral op dat bij veel gebouwen de
Portugal bedraagt ongeveer 40%.
januari
winterschilder nog niet langs was geweest. Ook
In Portugal bestaat de markt voor 60% uit
tot juni en van
menig kozijn en raam was aan vervanging toe. Het
roodschillige rassen, die geassocieerd worden met
augustus tot november/december.
blijkt dat de verschillen in Portugal tussen arm en
thuisfriet, en 40% uit blankschillige rassen,
Eén perceel dat we bezochten betrof het ras Erika,
rijk erg groot zijn. Daar het minimumloon rond de
bestemd voor koken en industrie. Van oudsher is
bestemd voor export naar Leo de Kock in Neder
450 euro ligt en een redelijk appartement al gauw
Portugal een Desireemarkt, maar met de intro
land. Dit gewas stond wat onregelmatig door de
350.000 euro kost, zijn veel Portugezen aange
ductie van nieuwe monopolierassen probeert
wisselende groeiomstandigheden (warm/koud) en
wezen op woningen in het oude stadsgedeelte,
Agrico deze markt om te buigen, bijvoorbeeld met
een trage opkomst. Ondanks dit, is de opbrengst
veelal familiebezit.Er is geen geld om deze woningen op te knappen. Verder is er een overvloed aan restaurants. Bijna alle Portugezen eten buiten de deur, ondanks de financiële beperkingen. Eten doen zij vaak en lang waarbij de lunch de belangrijkste maaltijd van de dag is. Lissabon is gebouwd op zeven heuvels. Dit om in
Eén perceel dat we bezochten betrof het ras Erika, bestemd voor export naar Leo de Kock in Nederland.
het verleden de vijand goed te kunnen zien aankomen. Bovendien is Lissabon gebouwd op een
de Manitou en Erika. In dit gedeelte van Portugal
toch zeer acceptabel. Voor de teelt van Erika in
breukvlak. Toen er in 1755 een aardbeving met
worden deze rassen direct voor de versmarkt
Portugal zijn de verwachtingen dan ook erg hoog.
kracht 9 kwam, gevolgd door een tsunami, moest
geteeld omdat er vanwege de hoge temperaturen
een groot gedeelte van de stad opnieuw opge
geen opslag plaatsvindt.
Na een zeer lange wandeling over het zandpad
bouwd worden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog
De grondsoort is voornamelijk lemig zand, die
van het derde bedrijf, met aan beide kanten
is er in Portugal niets verwoest, aangezien het land
gedurende het groeiseizoen bijna iedere dag
aardappelen van een ander handelshuis, arri
neutraal was. Portugal heeft 10 miljoen inwoners,
wordt beregend met center pivots. Dit resulteert in
veerden we aan de achterkant van het perceel. De
waarvan 2,5 miljoen inwoners in Lissabon woon
een perfecte schilkwaliteit. De huidige tempera
verwachtingen waren hoog gespannen. Het
achtig zijn. Van de bevolking werkte rond 1950
turen liggen ongeveer 10 graden onder het
probleem was alleen dat de perceelbordjes aan de
50% in de landbouw. Vandaag de dag is dat nog
jaarlijkse gemiddelde. Eén van de problemen
voorkant stonden. Zelfs de Agricodeskundigen,
zo’n 10% van de mensen. Op vele gronden zijn
waarmee men te maken heeft is Epitrix Tuberis. Dit
waaronder ingevlogen verkoper Wieger van der
eucalyptusbomen geplant. Deze bomen
veroorzaakt een gangenstelsel in de schil wat de
Werff, wist niet welk ras het hier betrof. Uiteinde
onttrekken al het vocht uit de bodem, waardoor er
kwaliteit waardeloos maakt. Ze hebben dat hier
lijk besloten we om ook dit perceel maar voor
niet genoeg voedsel geproduceerd wordt. Daarom
goed onder controle door op de juiste momenten
Erika’s door te laten gaan. De naastgelegen
is Portugal een importerend land.
insecticiden te spuiten. De opbrengsten die
percelen Fontane en Manitou lagen er overigens
Na deze interessante stadstour arriveerden we
gerealiseerd worden liggen rond de vijftig ton per
uitstekend bij.
rond 19.00 uur bij ons uitstekende hotel.We sloten
hectare bij een rugafstand van tachtig centimeter.
Na deze veldexcursie brachten we een bezoek aan
de dag af met eendiner in een grillrestaurant en
Doorgaans vinden er twee teelten per jaar plaats.
het inpakstation van Eurobatata. Hier worden per
26
jaar 35.000 ton aardappelen gesorteerd, gewassen
combinatie met meststoffen. Zo blijft de ziekte
rigatie en er wordt alleen gespoten als dit econo
en verpakt in zakken van twee en drie kilo,
druk tot een minimum beperkt.
misch noodzakelijk is. Als er een nieuw perceel is
bestemd voor de supermarkten. Van iedere
aangeplant, duurt het drie jaar voor de productie
binnenkomende partij wordt een monster
Het demoveld bestond uit een groot aantal
opgang komt. Na vijftien jaar wordt het perceel e
genomen en beoordeeld op kwaliteit en o.w.g.
Agricorassen, bestemd voor de lokale markt en
vervangen.
Na een wederom zeer uitgebreide lunch genuttigd
export naar onder meer Nederland. Het doel van
De wijnproductie vindt plaats in een geheel
te hebben was er geen tijd om uit te buiken. We
deze veldjes is het introduceren en testen van
vernieuwde verwerkingsruimte waar de druiven
nieuwe en bestaande rassen. Ook dit perceel heeft
van 146 hectare worden verwerkt.
te maken gehad met vorstschade begin maart.
De akkerbouwtak bestaat uit de teelt van maïs,
Tevens bekeken we een perceel Erika en Gourman
soja, gerst, sorghum, lijnzaad en alfalfa, alles bij
gingen namelijk een bezoek brengen aan de wijnboerderij van José Maria de Fonseca,waar per jaar 18
elkaar 800 hectare, bestemd voor 3000 stuks
“De gronden hier behoren tot de beste van Portugal, waardoor er al gauw 70.000 euro per hectare betaald wordt.”
vleesvee. De hoofdteelt, met een financieel aandeel van 15% op het totaal, zijn de kurkbomen met een oppervlakte van 6800 hectare. De kurkboom is de nationale boom van Portugal. Wanneer een boom wordt geplant, duurt het twintig jaar voor men kan beginnen met oogsten. Deze oogst vindt een keer in de negen jaar plaats, waarvan de eerste drie oogsten kwalitatief te slecht zijn om te
miljoen liter wijn wordt geproduceerd.
dine, bestemd voor de lokale markt en export naar
verkopen. De eerste veertig jaar wordt er dus niets
Nederland.
verdiend. Tussen al deze bomen loopt vee rond om
De druiven die hiervoor nodig zijn, komen van zeshonderd
de vegetatie kort te houden. In de middag gingen we naar Companhia das
Aan het einde van deze rondgang over een
Leziras. Een bedrijf van 18.000 hectare en daarmee
beperkt gedeelte van dit enorme bedrijf, dat ook
verschillende soorten druiven groeien. Van deze
het grootste bedrijf in zijn soort in Portugal.
nog een jacht-, vis- en toerismetak heeft, volgde
druiven worden tal van wijnen gebotteld, maar de
Companhia das Leziras haaltzijn inkomsten uit
een welverdiend pintje.
belangrijkste is wel de “Moscatel”. Bovendien
kurkbomen, wijn, paarden, vleesvee, rijst, olijfolie
Na een heerlijk diner zocht een ieder op tijd zijn
bevindt zich hier een privécollectie van alle
en voerproductie voor het eigen vleesvee. Het is
bedje op, de volgende ochtend om 4 uur zoude
geproduceerde jaargangen vanaf het jaar 1880.
een privébedrijf met de staat als eigenaar. Het is
bus ons alweer ophalen voor vertrek richting
Zes jaren ontbreken echter, waaronder die van de
opgericht in 1836 met een oppervlakte van 48.000
vliegveld.
Eerste Wereldoorlog. Uit deze collectie wordt ieder
hectare. Door verschillende crises, machtswisse
jaar een aantal flessen gebotteld. Dit is een zeer
lingen en oorlogen is dit gekrompen tot de
Deze reis van tafelaardappeltelers was ook ditmaal
beperkte hoeveelheid, de flessen worden dan ook
huidige grote. Tegenwoordig valt dit bedrijf
weer zeer de moeite waard. Ik wil namens de hele
voor hoge prijzen verhandeld. Na een korte
binnen Natura 2000.
groep Peter Dijk, Adrie Omtzigt, Marcel Holtslag
hectare wijnranken waarop driehonderd
wijnproeverij en het inslaan van enkele liters
en natuurlijk “good old” Jan Pronk hartelijk
“emotie” zetten we koers richting Setubal, waar
De teelt van olijven bestaat uit 70 hectare olijf
we de volgende twee nachten zouden verblijven.
bomen, geteeld volgens een geïntegreerde
Hier kon iedereen zich even opfrissen en klaar
teeltwijze. Alle bomen zijn voorzien van druppelir
bedanken voor de fantastische organisatie. Arjan Verbruggen
maken voor het avondprogramma, dat zoals gewoonlijk bestond uit eten, wijn, bier en ….. Maar om nou te zeggen dat ze ons in een bruisend uitgaansgebied hadden gestationeerd, nee, dat hield enigszins te wensen over. Op dag drie bezochten we de proefvelden van Eurobatata, in een gebied richting het noorden, in de omgeving van Salvaterra. De gronden hier behoren tot de beste van Portugal, waardoor er al gauw 70.000 euro per hectare betaald wordt. Waar eerder aardappelen, granen en wortelen de hoofdgewassen waren, worden in dit gebied voornamelijk aardappelen en tomaten voor de industrie (ketchup) geteeld. De opbrengsten van deze tomaten liggen rond de 90 ton per hectare. Al deze percelen zijn voorzien van druppelirrigatie om zo de juiste hoeveelheid water te geven in 27
In de
s r e p r e schijnw
. u o t i Man
In de reeks van nieuwe, veelbelovende rassen die we in deze rubriek onder de aandacht brengen hebben we ditmaal gekozen voor het ras Manitou, gekweekt door de firma Mansholt.
Helaas koos Mansholt voor de oudste samen werking, wat betekende dat de zaailingen die na 1998 door het bedrijf geselecteerd zijn nu vertegenwoordigd worden door de firma Böhm. Andere rassen van de firma Mansholt zijn onder meer Resy, Romano, Binella, Maranca en Markies en meer recent Madeleine en Mariska. Kortom: een niet-geringe bijdrage aan het rassenpakket van Agrico.
Segment
Manitou bezit komt overduidelijk van Maranca
De naam
Jaarlijks is er overleg tussen de commercie en
(ook een Mansholt-ras), de mooie rode kleur
Kwekers zijn vaak eigenzinnige mensen,
de kwekers over het verlanglijstje van de
komt van Laura, een Duits ras met Agria als
anders kun je ook niet echt succesvol zijn in dit
eerstgenoemde voor de komende jaren. Een
een van de grootouders in de afkomst.
vak. Zoals al eens eerder is vermeld gebeurt de
tiental jaren geleden was één van de
naamgeving van een ras binnen Agrico altijd in
verzoeken richting kwekers om nadrukkelijk te
De kweker
overleg met de kweker en de commerciële
zoeken naar opvolgers voor Kondor en
Manitou is afkomstig van kweekbedrijf Mans
staf. In dit geval was dat een vrij moeizaam
Desirée; het roodschillige segment vond men
holt dat al menig ras voor Agrico ontwikkeld
proces. Uiteindelijk zwichtte Agrico voor de
onderbedeeld binnen het Agrico-portfolio. Het
heeft. Mansholt was vroeger (voor aardappelen)
wens van de kweker om het ras in ieder geval
resultaat daarvan is dat we op dit moment een
aangesloten bij het kwekerscollectief Trans
met MA te laten beginnen. Dit in de veronder
overschot aan roodschillige rassen hebben, die
Solanum, waarvan Piet Braak de laatste direc
stelling dat niet in elk land bekend is dat er
elkaar op sommige markten onderling becon
teur was. Hier waren ook bedrijven als Könst,
een gelijknamige fabrikant van heftrucks en
curreren. Eén van de pareltjes uit deze ketting
Geertsema en Dijkhuis bij aangesloten. Na de
landbouwmachines bestaat.
van rassen is de MA 96-0419, nu Manitou
oprichting van Agrico in 1973 werd het grootste
geheten.
deel van hun rassen vertegenwoordigd door
Marktintroductie
Manitou is een roodschillig, ras met geel vlees.
Agrico.
Manitou is in 2010 op de rassenlijst geplaatst
Het ras is speciaal gekweekt om een alternatief
In 1986 fuseerde Trans Solanum met de
en het afgelopen seizoen is er reeds een
voor het ras Desirée te bieden. Daartoe moet
Verenigde Kweekbedrijven en werd het huidige
vijftigtal hectares pootgoed voor de keuring
het, behoudens een goede opbrengst, enige
Agrico Research gevormd (zie reportage over
aangemeld. De verwachting is dat dit de
drogestof bevatten en een lang ovale vorm
Solana in de vorige editie). Voor de komst van
komende jaren nog fors zal toenemen en dat
bezitten. Manitou koppelt deze eigen
Agrico was er al een samen
een areaal van meer dan 200 hectare poot
schappen aan een betere schilkleur en vorm
werkingsovereenkomst tussen Mansholt,
goed een reëel toekomstbeeld mag worden
dan de Desirée. Bovendien is het ras resistent
Geertsema en het Duitse kweekbedrijf Böhm.
genoemd. Desirée mag dan op korte termijn
tegen AM (Ro1 en 3) en wratziekte, wat een
Agrico en Böhm hebben op commercieel en
niet verdwenen zijn, er is wel een geduchte
vereiste is om succesvol te kunnen zijn in
kweektechnisch gebied jaren met elkaar samen
concurrent bij gekomen. Door zijn goede
Oost-Europa.
gewerkt. De introductie, teelt en verkoop van
eigenschappen lijkt Manitou een betere keus
het ras Agria is daar de belangrijkste exponent
voor de eindgebruiker te zijn.
De kruising
van. Na het ontbinden van deze samenwerking
De kruising van Manitou is Maranca x Laura,
werd duidelijk dat Mansholt geen twee “heren”
Marien Winters
twee nog bestaande rassen. De lengte die
tegelijk kon dienen; er moest gekozen worden.
[email protected]
28
In dienbsoto..m.
Jan Hooge
In dienst...
Jeffrey Dijk
Per 1 juni 2012 is Jeffrey Dijk als exportmanager in dienst van Agrico gekomen. Jeffrey is 35 jaar en getrouwd met Elske. Hij is geboren en getogen in Emmeloord en woont er nog steeds. Jeffrey studeerde in Deventer internatio nale agrarische handel aan Hogeschool Van HallLarenstein. In 1998 heeft Jeffrey bij Stet Holland stage gelopen en is er blijven werken als logistiek medewerker. In de loop van de tijd werd hij
Zoals u allen ongetwijfeld heeft gehoord
verantwoordelijk voor de logistiek en de laatste jaren ook voor de productie, in de functie
werkt Jan Hoogenboom sinds 1 mei 2012
manager logistiek en productie.
voor Agrico. Hij gaat aan de slag als manager Finance & Control en is daarmee
Jeffrey is altijd geïnteresseerd geweest in de verkoopkant, het past bij zijn karakter. Vandaar dat
managementteamlid. Jan Hoogenboom is
hij op den duur, door middel van een avondstudie, zijn HBO-diploma sales en account
56 jaar, heeft na het atheneum bedrijfs-
management behaalde. Toen de kans bij Agrico kwam, twijfelde hij geen moment! Jeffrey hoopt
informatica gestudeerd aan de HEAO in
in zijn nieuwe functie veel aardappelen te verkopen, uiteraard tegen een zo hoog mogelijke
Groningen en volgde een aantal NIVRA-mo-
prijs. Hij kan zijn 12-jarige ervaring van logistiek en productie goed gebruiken in zijn verkoopver
dules. Toen hij de kans kreeg heeft hij zijn
haal. Jeffrey krijgt de landen Engeland, Italië, Marokko, Tunesië en Cyprus onder zich.
MBA gehaald aan de University Business School in Glasgow. Jan heeft gedurende zijn
Wij wensen Jeffrey veel succes in zijn nieuwe functie.
tijd bij HZPC verschillende functies bekleed. Vanaf 1992 was hij verantwoordelijk voor de financiële administratie, automatisering en de afdeling ondersteunende diensten. Door wijzigingen in de managementstruc tuur van HZPC ontstond voor Jan een nieuwe situatie. Hoewel hij achter de beslissing van HZPC stond om zich financieel-economisch te
Uit dinikenst.
José Derk
versterken, miste hij het gevoel van eindver
Per 1 mei 2012 heeft José Derkink
antwoordelijkheid. Met de switch naar Agrico
besloten haar arbeidsovereenkomst
heeft hij die verantwoordelijkheid weer terug.
bij Agrico te beëindigen. Op 16
Jan blijft dus in dienst van de aardappelsector,
oktober 1997 kwam José via een
die hij fantastisch vindt. De enorme jaarlijkse
uitzendbureau bij Agrico terecht. Ze
variatie, het internationale karakter en het
ging daar de afdeling productie &
werken voor de teler maken hem enthousiast.
logistiek ondersteunen. Op 9 maart
Hij ziet zijn nieuwe functie als een interessante
1998 kwam José in vaste dienst,
uitdaging. Samen met de medewerkers van
wisselde ze intern van functie en
de afdeling wil hij zich graag inzetten voor
ging als afdelingssecretaresse bij de
het uitbouwen van de structuur en financie
producttechnische afdeling (PTA)
ring van de coöperatie, het leveren van een
aan de slag. Vanaf september 2011
bijdrage aan de strategie van de groep en het
werkte ze als secretaresse op het
op een hoger niveau brengen van planning
algemeen secretariaat. José was
en control. Hij heeft er alle vertrouwen in en
verantwoordelijk voor leden aangelegenheden, zoals het bijhouden van het telerbestand, het
geniet nu al van de loyaliteit, de hoge mate
regelen van oogstvoorschotten en het versturen van de circulaires. Daarnaast hield ze nauwkeurig
van inzet en het goede kennisniveau van de
de miniknollengegevens bij en berekende ze die door aan de teler.
medewerkers om hem heen. Ook José willen wij hartelijk danken voor haar jarenlange inzet. We wensen haar alle goeds voor Wij wensen Jan veel succes in zijn nieuwe
de toekomst
functie. 29
t h c i l e b t i u Land
. l ë a r s I
Open dagen in Israël, een veelbesproken plek in het Midden-Oosten. Ieder jaar organiseert de Israël Vegetable
Tel Aviv, waar het opvallend genoeg na een
Growers Organisation een aantal open dagen
aantal onrustige jaren de laatste tijd redelijk
om nationale en internationale
kalm is en aanslagen bij bushaltes en
aardappelliefhebbers bij elkaar te brengen.
restaurants al langere tijd niet meer zijn
De voor buitenlandse bezoekers meest
gepleegd. Dit keer werden we wel verrast
interessante dagen zijn altijd ergens begin
door de regering Netanjahu, die in de nacht
verkeersproblemen rond Tel Aviv te vermijden
mei. Op dat moment zijn de demovelden
van zondag op maandag een historische
verblijven we in een hotel dat dicht in de
rond de negentig dagen oud en de verschillen
coalitie sloot met de grootste oppositiepartij.
buurt van het huis van de agent ligt, ergens
goed waarneembaar. Ook is dan het loof nog
Een beetje analoog aan wat er later die week
op de heuvels tussen Tel Aviv en Jeruzalem.
goed te beoordelen (voor wie daar behoefte
in Nederland gebeurde. Begrijpelijk dat de
De lokale wijn smaakt prima bij de in deze
aan heeft). Afgezien van het bekijken van
gesprekken (met de agent, die op het
regio altijd erg lekkere mixed grill en tegen
eigen rassen, is het natuurlijk een mooi
vliegveld is om ons op te pikken) aanvankelijk
middernacht houden we het voor gezien.
moment om nieuw materiaal van andere
vooral over ‘de toestand in the wereld’
(kweek)bedrijven te beoordelen en in de
gingen en niet over aardappelen. Eigenlijk is
De volgende dag gaan we eerst naar het
spreekwoordelijke wandelgangen met
dat bij het reizen in deze gebieden altijd wel
zuiden, richting Negevwoestijn. Met het
collega’s uit binnen- en buitenland te praten.
zo: er is veel aandacht voor familie, politieke
volbouwen van de traditionele teeltgebieden
en (naar keuze) religieuze onderwerpen, voor
met huizen, wegen en industrieterreinen is
er over de handel wordt gesproken.
de teelt van aardappelen verschoven van het
Omdat het in een aantal landen in het gebied
gebied ten noorden van Tel Aviv naar de
dat ik namens Agrico ‘beheer’ nogal onrustig is en reizigers dit land minder bezoeken, was
Bij een prima maaltijd bespreken we die
woestijn. Hierdoor is de productie voor
het op 7 mei van dit jaar geen probleem om
avond wat meer technische en commerciële
export verplaatst van een mooie rode
in het vliegtuig naar Tel Aviv te stappen. Op
aardappelzaken. Dit meer dan anders omdat
zandgrond aan de kust, naar iets wat meer
Schiphol kom je al de eerste bekende
deze keer, in zijn nieuwe (parttime) functie
op woestijnzand lijkt zoals we dat van foto’s
gezichten tegen, omdat de directe vlucht met
als productmanager, Adrie Omtzigt is
kennen; geel/grijs met erg weinig klei- of
EL AL de gerieflijkste manier is om in Israël te
meegereisd. Is ook weleens fijn trouwens, om
lössdeeltjes en nauwelijks organische stof. Er
komen (afgezien van het tijdrovende ritueel
een markt in al zijn eigenaardigheden met
zijn mensen die zeggen de indruk te hebben
van interviews en beveiliging, maar daar zijn
een collega door te nemen en de
dat de smaak van deze ‘woestijnaardappel’
begrijpelijke redenen voor). Binnen een
mogelijkheden van (vooral) een aantal
toch even iets anders is dan die van de rode
kleine vijf uur sta je dan op het vliegveld van
nieuwe rassen te analyseren. Om de
grond. Feit blijft dat Israël in de export naar
30
tegenkomen. Naast opbrengst speelt de
voornamelijk in de relatieve koelte van een
schilhoedanigheid een grote rol voor de
schaduwdoek, dat voor de gelegenheid aan
lokale markt (en een volle rode kleur voor de
de rand van het veld is gespannen. Onder dat
roodschillige rassen).
doek niet alleen ruimte voor de bezoekers, maar ook voor een tafel met drinken, koekjes
De avond van deze eerste dag worden alle
en vers geplukte aardbeien… Over gastvrijheid
gasten uitgenodigd voor een gezamenlijke
kunnen we de mensen in de landen rond de
maaltijd, wat de gelegenheid geeft om van
Middellandse Zee niet veel leren. Eerder van ze
een aantal aanwezigen nog eens wat meer te
leren, zo realiseer ik me maar al te vaak.
horen over de interesse in nieuwe rassen voor de lokale markt en export, de beperkingen in
Terwijl ik deze tekst nog een keer doorneem
de teelt (voornamelijk door watergebrek) en
voor hem ter publicatie aan te bieden, is het
het altijd weer terugkerende onderwerp van pootgoedkwaliteit. Wederom vliegt de avond voorbij.
laatste bericht in het nieuws dat er op dit moment (nog?) geen meerderheid binnen de Veiligheidsraad voorstander is van ‘ingrijpen’ in Syrië. Rond deze tijd zou ik moeten
Op de tweede dag staat het demoveld op het programma dat is gelegen in het gebied ten noorden van Tel Aviv.Het wordt
toe van het ras Volare.
op zoek naar het volgende ras, de betere teeltgebieden en een betrouwbare partner voor levering en distributie van ons
met de naam Sharon
pootgoed. Ik vrees dat de situatie in de regio
aangegeven. Traditioneel een
nog lang onduidelijk zal blijven. Het is bij
prachtig gebied met veel
afzet van ons pootgoed altijd weer de vraag
citrusbomen, nu een
hoe de politieke situatie in een land invloed
kuststrook die is volgebouwd
heeft op de vraag. Het volgen van de situatie
met huizen en allerlei
is onderdeel van ons werk, wat het zeker niet
commerciële gebouwen. Tussen Het resultaat tot nu
plannen om dat land te bezoeken, als altijd
minder aantrekkelijk maakt.
al die gebouwen en verbindingswegen sta je dan plotseling in een perceel aardappelen. Ook hier weer mooie opbrengsten en
Adrie schrijft nog een verhaal over zijn bevindingen voor besloten gedeelte van de Agricowebsite. Ik maak me op voor een
grote verschillen in knolvormen, tal en
volgende reis om bij telers en handelaren in
schilhoedanigheid. Er worden driftig
verschillende landen de stemming te peilen
aantekeningen gemaakt, gegevens
voor het nieuwe jaar.
Europa met dat product een aardige rol blijft
uitgewisseld over kruisingsouders en
vervullen. Ze doen er dan ook veel aan om
voorspellingen gedaan over het denkbare
Harry Iwema
kwaliteit en rassen zo goed mogelijk aan te
areaal pootgoed over vijf jaar. Dat laatste
[email protected]
passen aan de interesse van de consument in Europa. De demovelden die op twee plaatsen zijn aangelegd geven een mooi beeld van de (verschillen tussen) rassen die we in de komende jaren wellicht als commercieel ras hier zullen
Het proefveld in Israël.
31
Agrico Postbus 70, 8300 AB Emmeloord Duit 15, 8305 BB Emmeloord T +31 (0)527 639911 / E
[email protected] I www.agrico.nl
Say potato, say
