Afvalsector en circulaire economie
Marktreview 2013
Frank Hopstaken
Afvalconferentie 2013 Antropia, Driebergen, 2 oktober 2013
02.10.2013
Inhoud Pagina
1
Nederlandse afvalmarkt
3
2
Trends per marktsegment
8
3
Benchmark bedrijven
12
4
Circulaire economie en recyclingprijs
17
Circulaire economie: Noodzakelijk plan, maar wie stuurt de uitvoering!
Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
2
3.10.2012
1
Nederlandse afvalmarkt Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
1
Nederlandse afvalmarkt Omzet in €*mlrd
Marktomvang stabiel • € 7 mlrd* in 2011 (+11%) (CBS, niet gecorrigeerd) • recycling: + • € +1,3 mlrd* tov. Jvsl-en (FFact) ‘meer ton en kWh per € omzet’
Omzet top 25**: • omzet op niveau 2007 • 2013: markt blijft zwak
7,5 6,5 5,5 4,5 2003
2007
2011
* CBS cijfers, geen controle FFact
3,6 3,3 3
- grondstofprijs (output) hoog - prijsdruk input houdt aan
2006 2008 2010 2012 ** Top 25 afvalbedrijven o.b.v. jaarverslag (FFact)
Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
3
02.10.2013
Bedrijfsresultaat dalend, maar sterk in % van omzet
Resultaat (EBIT) • daalt naar 7,5% • inzameling 5,5% • behandeling 10% (2012: verdere daling)
Resultaat (EBITD) • daalt naar 16,4 %* • grote verschillen tussen segmenten - inzam.+recycling 12% - behandeling 27% • investeringen dalen
12 9 6 2003
2007
2011
2007
2011
20 18 16 2003
* CBS cijfers, geen controle FFact
EBITD: earnings before Interest, Tax and Depreciation Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
4
02.10.2013
Top 5 NL afvalbedrijven: zwakke markt Omzet: - 2,2% Lager aanbod B2B en prijsdruk
900 800 700 VGG SITA Shanks Attero HVC
600
-0%
500 400 300
-2%
-6%
-8%
200
+4%
100 0 Omzet 2012 in NL in mln euro EBIT: 5,7% (- 2,7%)
15 10 5 0
EBIT 2012 in % omzet
Top 5 is 41% van de NL-markt Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
5
02.10.2013
Top 6-25 NL: verschuivingen, lichte groei AEB Indaver NL OMRIN Twence Rova GP Groot Dusseldorp Meerlanden IRADO Circulus-Berkel ARN Van Happen DAR SAVER Twente Mil EEW Cyclus Afvalzorg Rd4 Sortiva
180
+ 4% omzet recycling hoger storten hoger kosten lager
160 140 120 100 80 60 40 20 0 25 20 15 10 5 0
Omzet 2012 in NL in mln euro
EBIT 2012 in % omzet 6 (deels) private bedrijven, 20% NL-markt Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
6
02.10.2013
Grootste EU bedrijven: moeilijk 2012 en H1-2013
7000
Situatie 2012 continueert - 2013 H1 moeilijk - kostenbesparingen en minder investeringen -UK, NL, Dld prijsdruk - verdere consolidatie?
6000 Veolia Sita Remondis FCC Alba group Urbaser VGG Cespa Biffa Shanks
5000
-2% 4000 3000
+1% +3%
2000 1000 0 Omzet 2012 in EU in mln euro
Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
7
3.10.2012
2 Trends per Marktsegment
Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
3
02.10.2013
2 Marktsegmenten met eigen dynamiek
Recycling maakt ‘onverwachte’ sprong door • grondstoffen zijn aantrekkelijk en prijs liep op in 2010-2011 • veel vraag naar metalen, echter ‘sprong’ is onverklaarbaar Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
8
02.10.2013
EBIT per segment komt dichter bij elkaar
Bedrijfsresultaat terug rond 7,5% van de omzet • transport nog steeds belangrijke factor (lage marge) • recycling en behandeling dichter bij elkaar ! Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
9
02.10.2013
EBITDA-behandeling loopt terug (prijsdruk)
EBITDA (resultaat + afschrijvingen) onder druk • Afname in investeringen (markt verzadigd, nu onderhoud) • Lichte toename volume, duidelijke daling prijs behandeling Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
10
02.10.2013
Recycling is groeiend marktsegment Metaal, papier, glas, rubber/kunststof, vetten +sloop/shredderen (CBS deelt bedrijven in één segment in, met volledige omzet) • investeringen nemen toe, volume neemt toe, afzetprijs hoger • bedrijven zetten in op winstoptimalisatie • uitdaging voor o.a. de huishoudens (-> 65% recycling) Dilemma’s: • hoe verdien je aan resource efficiency • hoe kom je weg van behandeling Schaarste aan grondstoffen (+ speculatie) is er al • fossiele energiebronnen steeds kostbaarder • winning van o.a. metalen kost steeds meer energie Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
11
3 Benchmark
Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
3
02.10.2013
Benchmark 2013 Continuïteit en stabiliteit op lange termijn door: • bedrijfseconomisch rendement • milieukwaliteit en -prestaties
• MVO / innovatie / CO2-footprint (bijdrage aan circulaire economie)
+ O/+ O -/O -
Rendement EBIT > 9%
Milieukwaliteit Fase 3
MVO 3-6
EBIT 5-9%
Fase 2
1-2
EBIT < 5%
Fase 1
<1
EBIT: in % van de omzet Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
12
02.10.2013
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 6 onderdelen (people+ planet) uitgevraagd bij top 25 bedrijven 1. Beleid en kenbaarheid (doelen, plan, verankering) 2. Externe herkenbaarheid (effecten), o.a.
• milieuschade • gezondheid • productveiligheid (incl. CO2) • sociale, arbo, behandelingsnormen 3. Samenwerking - partnerships 4. Investeringen in nieuwe producten - innovatie 5. Productieketen in beeld (analyse CO2-footprint) 6. Gedragscode, praktische maatregelen (inkoop) Score 0-1 per element, max. 6 punten; blijvend scherpe beoordeling Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
13
02.10.2013
MVO gaat tot DNA van sector behoren
Mooie voorbeelden beschikbaar, ook qua implementatie Kwantitatieve cijfers:
• Werkgelegenheid 1% lager, 14.500 medewerkers bij top 25 • Ziekteverzuim gemiddeld 4,97% Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
14
02.10.2013
Rendement
Milieukwaliteit
MVO
VGG SITA Shanks Attero HVC AEB Indaver OMRIN Twence ROVA GP Groot I&R Dusseldorp Meerlanden IRADO Circulus-Berkel ARN Van Happen DAR SAVER Twente Milieu EEW Cyclus Afvalzorg Rd4 Sortiva
2,9 5,0 8,2 10,5 5,8 22,7 6,9 8,7 22,2 9,4 6,8 1,2 5,0 8,3 5,6 8,0 2,1 3,7 13,2 3,8 17,4 1,6 17,4 4,4 9,6
2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2 2 2 2,25 2,25 2,25 2,5 2,25 2,5 2,5 2,25 2,5 2 3 2 2
3,25 3,25 3,25 3 3 2,5 3 2,5 3 2,5 3 2,5 3 3 3,25 2,75 3 1,75 3 2,5 1,5 1,75 3,25 1,5 1,5
Top 5 Top 6-15 Top 16-25
5,7 11,5 9,2
2,50 2,28 2,35
3,15 2,83 2,25
Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
15
02.10.2013
Nieuwe uitdaging nodig? 5 4 3
44% 25%
2 1
59%
52%
0 2007
2008
2009
2010
Milieukwaliteit
2011
2012
MVO
“Het is niet de sterkste soort die overleeft, noch de meest intelligente. Het is degene die zich het beste kan aanpassen.” Charles Darwin, 1858 Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
16
4 Circulaire economie Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
3
02.10.2013
Circulaire economie vraagt ‘omdenken en -doen’ ‘van recycling omdat er wetgeving is … …naar recycling omdat er schaarste is’ Voorbeelden: • Warmte- en stoomproductie • Vergisten en groen gas productie • Larvenproductie uit restafval • Terugwinnen van metalen • Scheiden aan de bron en zelf sturen (textiel) • Feedback in de keten (Rockwool, PET, PP) • Grondstoffen op specs brengen (upcycling) • C2C scorecard – ecodesign ‘het is niet tegen te houden’ Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
17
02.10.2013
Kansen: van afval naar grondstof ‘Circulaire Economie is een economisch systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen en het behoud van natuurlijke hulpbronnen als uitgangspunt neemt en waardecreatie in iedere schakel van het systeem nastreeft.’ • recyclen grondstoffen (nu 79%?, echte recycling?) • geen afval of emissies • duurzaam gebruik van de bronnen
Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
18
02.10.2013
Programma rijksoverheid: stap voor stap 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Afvalbeleid doorlichten (met rode verf geen groene groei) Kansrijke ketens aanpakken (textiel, kunststof, beton, voedsel, EE) Scheiden verbeteren (omgekeerd inzamelen, …) Financiële en marktprikkels (?, verplicht % feedstock?, ..) Verduurzamen consumptiepatroon (…, ander afval?,..) Verduurzamen design/begin keten (creatieve industrie, labeling) Vereenvoudigen doelen, criteria (..?, ecotest, meetpunt recycling) Kennis en onderwijs aanbieden >> concrete acties nog uit te werken
Welke afvalbedrijven pakken dit nu doelmatig op?
Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
19
02.10.2013
Samenvatting 1. 2. 3. 4.
Oude afvaleconomie krimpt, nieuwe lijkt kansrijk Overcapaciteit vormt een (tijdelijke) drempel Bedrijven ontwikkelen zich stap voor stap door MVO betekent ook monitoren, kennis delen en scholing
VGG, Afvalzorg, SITA, Shanks HVC, Attero, Twence, Circulus-Berkel, Indaver, SAVER ARN, Meerlanden, IRADO, Van Happen AEB, OMRIN, GP Groot Rova, Twente Milieu, DAR, Dusseldorp EEW, Cyclus, Rd4, Sortiva
Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
20
02.10.2013
Wat vindt u het meest belangrijk Stemmming 18%
1.
Hoog recycling-% (afval is grondstof)
14%
2.
Inzetten op kansrijke ketens
23%
3.
Betere scheiding en hogere grondstofinzameling
9%
4.
Optimalisatie van grondstoffen (bufferen, opwerken)
36%
5.
Innovatie (begin) van de keten
Afvalconferentie 2013 - Marktreview
© 2013 FFact
21
Winnaar recyclingprijs 2013 De totale score op milieukwaliteit en MVO geeft een nominatie van 10 bedrijven. De deelnemers aan de afvalconferentie stemden op ‘innovatie van de keten’ als belangrijkste aspect. De bedrijven die dit aspect in 2012 goed vorm gaven zijn: 1. Van Gansewinkel 2. HVC
Antropia, Driebergen, 2 oktober 2013
