Afscheid gesneuvelde militairen

Nummer 16 | 29 april 2008 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 4 TFU5 loopt zich warm voor uitzending

Pagina 5 ‘Mensen met banen vechten niet’

Afscheid gesneuvelde militairen Boven: Afscheid op Kamp Holland. Foto: sgt. Arief Rorimpandey, AVDD

Afscheid op Kamp Holland. Foto: sgt. Arief Rorimpandey-AVDD

Aankomst op de Vliegbasis Eindhoven. Foto: AVDD

Van Putten nieuwe Commandant Marechaussee APELDOORN - Luitenant-generaal Minze Beuving, Commandant Koninklijke Marechaussee, tevens Gouverneur van de Residentie, heeft zijn functies op 24 april overgedragen aan luitenant-generaal Dick van Putten. In aanwezig-

heid van onder anderen minister van Defensie Eimert van Middelkoop en staatssecretaris Jack de Vries. Uiteraard lag er een schaduw over deze dag vanwege de in Uruzgan gesneuvelde soldaat der eerste klasse Mark Schouwink en eerste luitenant Dennis van Uhm. De commandowisseling begon daarom met een plechtig eerbetoon. Het trompetterkorps speelde de ‘Nederlandse taptoehymne’. De indringende klanken zorgden voor kippenvel bij de genodigden die ze staand, soms met tranen in de ogen, aanhoorden. Lees verder op pagina 2

Pagina 6-7 ‘Dit galmt nog minstens een jaar na’

Pagina 9 Groen danst naar het blauwe pijpen

DEN HAAG - De twee militairen die op 18 april in Afghanistan sneuvelden eerste luitenant Dennis van Uhm (23) en soldaat-1 Mark Schouwink (22) zijn beiden afgelopen week gecremeerd. Het afscheid van Schouwink vond op donderdag plaats in Usselo, de uitvaart van Van Uhm, zoon van Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm, de dag erna in Beuningen. De militairen werden het slachtoffer van een bermbom, toen zij terugkeerden van een dagenlange verkenningsmissie in de Deh Reshan. Dit gebeurde op zo’n twaalf kilometer ten noordwesten van Kamp Holland. Bij die explosie raakten ook de 20-jarige soldaat-1 Toniho Norden en korporaal-1 Roger Hack zwaargewond. Zij worden behandeld in het Centraal Militair Hospitaal in Utrecht. Op Kamp Holland in Afghanistan vond zondag 20 april een herdenkingsdienst plaats voor de twee gesneuvelde militairen. Daarbij waren ook Australische en Amerikaanse wapenbroeders aanwezig. De lichamen van soldaat Mark Schouwink en luitenant Dennis van Uhm werden na de dienst achter op een open viertonner in met de Nederlandse vlag bedekte kisten vervoerd, begeleid door militairen van hun eenheid. Langs de gehele route naar het vliegveld bij Kamp Holland stonden ruim achthonderd collega’s opgesteld voor een laatste groet. Op het moment dat de kisten de wachtende Australische C-130 werden binnengedragen, vlogen drie helikopters van de Nederlandse Air Task Force in de Missing man formation over de aangetreden militairen. Als allerlaatste groet draaide de Hercules boven het kamp weg richting Nederland. De avond van die zelfde dag kwamen de lichamen van Mark Schouwink en Dennis van Uhm aan op de vliegbasis Eindhoven. Na een korte ceremonie werden ze overgedragen aan hun nabestaanden. Circa 180 militairen van de 43 Gemechaniseerde Brigade vormden een erehaag.●

Berlijn krijgt met hulp van de adjudant van de minister, majoor der mariniers Hans van Reenen, de versierselen na te zijn onderscheiden tot Commandeur in de orde van Oranje Nassau met de zwaarden’ Foto:Richard Frigge-AVDD

CDS GENERAAL PETER VAN UHM AAN HET ROER DEN HAAG - Bij zijn vertrek als Commandant der Strijdkrachten is generaal Dick Berlijn 17 april onderscheiden tot ‘Commandeur in de orde van Oranje Nassau met de zwaarden’. Minister Eimert van Middelkoop hing hem het ereteken om. Koningin Beatrix, namens wie de bewindsman dit deed, benoemde Berlijn bij Koninklijke Besluit van 1 april 2008 bovendien tot adjudant in buitengewone dienst. Onder leiding van Berlijn werden de afgelopen vier jaar circa 23.000 Nederlandse militairen uitgezonden. “Dat lijkt veel, en dat is het ook, maar daar is Defensie voor. Het laat zien dat Defensie geen organisatie is die stof staat te vergaren op de planken van een magazijn, maar een (…) die intensief wordt gebruikt en zo ook invulling geeft aan het Nederlandse buitenlands- en veiligheidsbeleid.” Aldus Berlijn op een zonnig maar koud Binnenhof vlak voor hij via minister Van Middelkoop, zijn taken overdroeg aan generaal Peter van Uhm. Hij vervolgde met te zeggen dat personeel zich maximaal inspande voor zijn missie, en daarmee

Van Uhm: mijn zoon was militair in hart en ziel Met het aanreiken van de standaard droeg luitenant-generaal Minze Beuving (r) het commando over de Koninklijke Marechaussee symbolisch over aan luitenant-generaal Dick van Putten. Foto:Peter Wiezoreck

Pagina 8 KCT-ers verkennen Curaçao

DEN HAAG - “Mijn zoon was een cadeau voor ons. In hart en ziel militair. Hij leefde ervoor en zou niet willen dat ik bij de pakken neer ging zitten. Hij was trots op zijn vader en zijn vak”, aldus Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm tijdens een ontmoeting vorige week met de media.

Daarin liet hij niet alleen blijken van het verdriet dat zijn gezin voelde, maar ook van de trots op zijn zoon, die al van jongs af aan had besloten dat hij hetzelfde beroep zou kiezen als zijn vader. Lees verder op pagina 3

ook voor de reputatie van de krijgsmacht. “Dat deden zij overtuigend, gedisciplineerd en met passie om de belangen van onze samenleving elders in de wereld te helpen verdedigen. Belangen als het zekerstellen van de vrije doorvaart van goederen en de voor ons land zo belangrijke energie, het bijdragen aan het overeind houden van de internationale rechtsorde, het in het geweer komen als mensenrechten met voeten worden getreden, het helpen bij humanitaire crises, het bieden van bijstand in eigen land, het verdedigen van onze waarden et cetera.”● Lees verder op pagina 10

Verschijningsdata Defensiekrant DEN HAAG - In verband met de feestdagen verschijnt nummer 16 van de Defensiekrant niet op donderdag 24, maar op dinsdag 29 april. Om die zelfde reden komen de edities van 1 en 8 mei te vervallen. Vanaf 15 mei wordt de normale frequentie hervat.●

29 april | Pagina 2

Vlagprotocol: hoe hoort het? DEN HAAG - Nog even, dan is het 4 mei. De dag van de jaarlijkse nationale dodenherdenking. Van 18.00 uur tot zonsondergang rond 21.10 uur behoren de vlaggen dan halfstok te hangen. Voor menigeen een duidelijke zaak, evenals het in top hijsen van de driekleur op Koninginnedag. De onzekerheid slaat echter toe wanneer militairen sneuvelen tijdens een missie in bijvoorbeeld Afghanistan. Her en der gaan dan vlaggen halfstok, terwijl ze elders gewoon in top wapperen. “Hoe hoort het nou precies?” “Wanneer een burger of militair in dienst van Defensie overlijdt, gaat volgens het officiële protocol de vlag altijd halfstok”, zegt majoor Stefan Kwa, protocolofficier van de Commandant der Strijdkrachten. “In zo’n geval uitsluitend op het pand van zijn of haar werkplek.” Als iemand tijdens een operationele inzet, zowel in Nederland als in het buitenland, om het leven komt, geldt een andere benadering. Kwa: “Dan gaat de driekleur niet alleen op de betreffende werkplek halfstok, maar ook bij het ministerie van Defensie in Den Haag en alle andere complexen en gebouwen van het Operationeel Commando waartoe de betrokkene behoort.” Het halfstok vlaggen gebeurt, vanaf het moment van bekendmaken, dagelijks tot en met de begrafenis of crematie. Uit eerbetoon hangt het rood-wit-blauw eveneens halfstok op de vliegbasis waar de stoffelijke resten per vliegtuig arriveren. Op alle andere Defensiecomplexen wordt niet halfstok gevlagd. Alleen de minister bepaalt afwijkingen van de vastgestelde vlaginstructie bij de krijgsmacht, bijvoorbeeld in geval van een situatie waarbij veel doden vallen. Indien halfstok moet worden gevlagd op één van de vaste data voor het vlaggen, vervalt de eerste optie, tenzij de minister anders verordonneert.

jaardag van prinses CatharinaAmalia, wordt beperkt gevlagd, evenals op 15 december, Koninkrijksdag. Mocht één van deze dagen toevallig op zondag of een algemeen erkende christelijke feestdag vallen, dan gaat het dundoek 24 uur later in top. Dat geldt trouwens ook voor het uitgebreid vlaggen op Koninginnedag en ter ere van het formele einde van de Tweede Wereldoorlog.● Bron:Defensiepublicatie (DP) 20-10 Ceremonieel en protocol bij de krijgsmacht (http://home.co.mindef.nl/ mp/index.htm)

Werving & Behoud DEN HAAG - Het Actieplan Werving & Behoud van Staatssecretaris Jack de Vries levert veel respons op. Deze varieert van vragen over de wervingsbonus, extra waardering in geval van meer uitzendingen tot ideeën om zowel de werving als het behoud van personeel een impuls te geven. Veel militairen willen bovendien meer weten over een contractverlenging en burgerpersoneelsleden geven aan belangstelling te hebben voor een functie als militair.

UITGEBREID VLAGGEN

De vlag staat symbool voor de eenheid en de afhankelijkheid van het Koninkrijk der Nederlanden. Waar de nationale driekleur wordt ontplooid op het Nederlands grondgebied, behoort zij niet alleen de ereplaats te hebben, maar mag tevens de grond niet raken of het verkeer hinderen. In zeer beperkte gevallen is ‘uitgebreid vlaggen’ bij alle rijksgebouwen van kracht. Tijdens Koninginnedag, de nationale dodenherdenking en Bevrijdingsdag, het formele einde van de Tweede Wereldoorlog en, alleen in Den Haag, de opening van de Staten-Generaal op de derde dinsdag in september. BEPERKT VLAGGEN

Dan bestaat er ook nog zoiets als beperkt vlaggen. Dat gebeurt bij de rijksgebouwen op 31 januari (de verjaardag van de Koningin), op 27 april (prins Willem-Alexander) en op 17 mei (prinses Máxima). Ook op 7 december, de ver-

De Projectgroep Werving & Behoud is erg blij met de reacties en moedigt iedereen aan te blijven mailen of bellen. De werkgroep reageert zo spoedig mogelijk op vragen of verwijst door naar de betreffende instanties. Militairen die overwegen hun diensttijd te verlengen, kunnen zich wenden tot de eigen P&Odienst. Burgerpersoneel wordt verwezen naar www.werkenbijhetrijk.nl. Vooral 30-plussers en mogelijke herintreders benaderen de werkgroep met de vraag hoe en waar zij moeten solliciteren. Dit kan op twee manieren: per mail [email protected] of schriftelijk naar: Dienstencentrum Personeelsvoorziening, t.a.v. mevrouw Smulders, Kattenburgstraat 7, 1018 JA Amsterdam. Op beide adressen kan ook burgerpersoneel terecht voor een open sollicitatie.●

Wisseling van de wacht in Bosnië SARAJEVO - De Senior Representative van EUFOR-7, luitenantkolonel (KLu) Rob Broerse, heeft 15 april de functie overgegeven aan zijn landmachtcollega luitenant-kolonel Marcel Nijkamp. Met de overdracht van het contingentsvaantje ging de teller tikken van de komende zes maanden waarin EUFOR-8 uitvoering geeft aan de Operatie ‘Althea’. Foto: Kapitein Michael Frets●

BEUVING: ‘KMAR LEIDEN TOETJE OP RIJKE LOOPBAAN’ Vervolg van pagina 1. APELDOORN - Beuving betitelde de tijd direct na zijn aantreden bij de KMar, komend van buiten, als een soort ontdekkingsreis. “In de loop van die periode en door het Beleidsplan KMar 2010 werd de bestemming steeds duidelijker en nu kunnen wij alweer terugkijken. Ik beschouw deze periode als een toetje van mijn al rijke loopbaan en er zat slagroom op ook”, zei hij. Beuving kondigde begin 2004 een aantal doelstellingen aan, zoals het beter verankeren van de positie van de KMar binnen Defensie en het creëren van een uitstekende aansluiting binnen de politie in Nederland. Daarnaast wilde hij de professionaliteit in de taakuitvoering versterken, een ander type leiderschap ontwikkelen, de externe oriëntatie verbeteren en een transparante bedrijfscultuur scheppen. “Ik meen te mogen stellen dat deze doelstellingen leidend zijn geweest in de af-

gelopen jaren. Algemeen kan men zeggen dat de KMar weer zijn militaire roots heeft gevonden waardoor onze mensen beter voorbereid op uitzending zijn gegaan”, aldus Beuving. Hij stipte niet alleen de hoogte-, maar ook de dieptepunten aan: het overlijden van Jeroen Severs in Irak en de Schipholbrand, waarbij asielzoekers omkwamen. AARDBEUVING

“Minze Beuving verdwijnt maar CKMar blijft. Dat is de militaire realiteit”, vervolgde Beuving. “Laten wij indachtig onze Wapenspreuk `zonder vrees en zonder blaam´ vooral op de ingeslagen weg doorgaan.” Iets dat luitenant-generaal Dick van Putten wel van plan lijkt te zijn: “Minze, jouw overgang als korpschef van het Korps Landelijke Politiediensten en jouw enorme drive veroorzaakten een ware ‘aardbeuving’ binnen het Wapen”, lachte hij. Om vervolgens te zeggen dat het hem als

nieuwe commandant niet past veel en grote woorden te spreken over wat hij wil gaan bereiken. Toch wijdde Van Putten wel enige aandacht aan de lijn die hij van plan is te volgen. Bijvoorbeeld het voortzetten van de implementatie van het Beleidsplan KMar 2010. Hij steunt de visie erachter, inbegrepen de noodzakelijke reorganisatie en bijkomende verplaatsingen van het personeel. “Wel wil ik de komende tijd nieuwe reorganisaties voorkomen, tenzij structuurwijzigingen echt noodzakelijk zijn”, beloofde hij. “We werken verder aan de verbetering van onze professionaliteit, waarin informatiegestuurd optreden, capaciteitsmanagement en het project versterking van de opsporing een belangrijke rol spelen. We willen nog beter worden in de militaire politiedienst, in de grensbewaking en het mobiel toezicht op vreemdelingen met behulp van nieuwe technieken, nog beter in onze taken op Schiphol en andere luchthavens, en nog beter in

De minister van Defensie verraste Beuving met het ereteken van verdienste in goud. Foto: Peter Wiezoreck

de beveiligingstaken. We willen excelleren.” Bij alle veranderingen die nog volgen, ziet Van Putten het als zijn verantwoordelijkheid de eigen identiteit en daarmee de kracht van het Wapen der Koninklijke Marechaussee te behouden. “Daarbij zijn flexibiliteit, loyaliteit, discipline, betrouwbaarheid en professionaliteit ons keurmerk. De samenleving, de politiek en de politie kunnen op onze inzet rekenen, ook in crisissituaties en ook in het hogere geweldsspectrum.”●

NEDERLAND CO-VOORZITTER JESB AMSTERDAM - Het JSF Executive Steering Board (JESB) heeft afgelopen dinsdag in Amsterdam vergaderd onder een Nederlandse co-voorzitter, directeur Beleid van de Directie Materieel drs. R. de Jong. Deze functie rouleert om de achttien maanden over de partnerlanden, uitgezonderd de VS, en Nederland beet de spits af. Het JESB is sinds de ontwikkeling van de Joint Strike Fighter het hoogste bestuursorgaan binnen het internationale project, onder voorzitterschap van de Amerikaanse Acting Assistent Secretary of the Navy for Research Technology and Acquisition, John Thackrah. De vergadering in Amsterdam werd geopend door staatssecretaris De Vries (zie foto). Gelijktijdig met de JESB vond op dezelfde locatie het Science & Technology Event plaats. Dit evenement biedt geïnteresseerden uit de partnerlanden inzicht in de laatste stand van de JSF-technologie. Vertegenwoordigers van de firma’s Pratt & Whitney en Rolls Royce gaven onder meer een toelichting op de aandrijving van de F-35 Lightning II, de officiële naam van de JSF. Foto: Gerben van Es-AVDD●

VERVOLGONDERZOEK ONGEWENST GEDRAG DEN HAAG - In 2006 heeft de Commissie Staal onderzoek gedaan naar de incidentie van ongewenst gedrag binnen de krijgsmacht. Dit wordt herhaald in de vorm van een schriftelijke enquête, op basis van een steekproef, onder al het Defensiepersoneel. De kans bestaat dat u binnenkort een een vragenlijst krijgt thuisgestuurd. Om de

waarde van het onderzoek zo groot mogelijk te maken, is het belangrijk dat u die zorgvuldig invult en zo spoedig mogelijk terugstuurt. De vragenlijst is samengesteld door de Rutgers Nisso Groep (RNG), die ook betrokken was bij het onderzoek in 2006. De RNG zal

de resultaten verwerken, analyseren en vastleggen in een rapport. Dat moet rond deze zomer gereed zijn. De staatssecretaris zal de uitkomsten van het onderzoek en de aanbevelingen aanbieden aan de Tweede Kamer. Het personeel van Defensie wordt hierover op verschillende manieren op de hoogte gehouden.●

29 april | Pagina 3

IN MEMORIAM Eerste luitenant Dennis van Uhm Soldaat der eerste klasse Mark Schouwink

VAN UHM MET VOLLE OVERTUIGING CDS DEN HAAG - “Toen ik donderdag het commando overnam, wist ik dat ik een hele zware functie ging bekleden. Ik was me volledig bewust van de verantwoordelijkheid. Vrijdagochtend, toen ik voor het eerst echt in mijn functie achter mijn bureau zat, vertelde mijn plaatsvervanger me dat Mark Schouwink en mijn zoon Dennis gesneuveld waren. Dan wil je even niet achter dat bureau zitten.” Aldus Commandant der Strijdkrachten Peter van Uhm vorige week in een zelf gekozen persmoment. TEKST: WIEBREN TABAK - FOTO: GERBEN VAN ES-AVDD

“Ik zit hier in een dubbelrol als vader en CDS”, gaf hij aan. “Ik ben vast van plan met de missie door te gaan. Ik wil dat ook laten zien aan de militairen in Afghanistan. Zoals ik het nu inschat, kan ik nabestaande en CDS van elkaar scheiden. Ik heb vele mensen om mij heen die ik ook al heel lang ken. Mochten die zien dat ik mijn emotie te zwaar laat wegen, dan nemen zij me wel apart. Ik doe mijn werk niet in volledige isolatie.” Bewogen verhaalde Van Uhm van het inktzwarte moment waarop hij het noodlottige nieuws vernam. “Donderdagavond had ik nog gezellig met mijn vrouw teruggekeken op die mooie dag. Vrijdagmorgen kwam ik binnen en stond de plaatsvervangend CDS luitenant-generaal Freek Meulman mij met een somber gezicht op te wachten. ‘Is er iets met Ronald van Dort?’ vroeg ik. Want die makkers volg ik op de voet. ‘Ga even zitten’, antwoordde hij. En toen hoorde ik dat het mijn zoon was, samen met Mark Schouwink. Ik heb in het verleden ervaren hoe het is om militairen in je eenheid te verliezen. Maar als het je eigen zoon betreft, is dat toch van een andere orde.” Ook de CDS heeft, zei hij de fase van niet willen geloven, van ontkenning gekend. “Van die momenten dat je de boel de boel wilt laten. Het ministerie gunt mij die ruimte. De komende tijd zal zwaar zijn voor beide families. Toch wil ik iedereen bedanken voor het geweldige medeleven. Dat is ons tot grote steun geweest. Die steun is niet alleen belangrijk voor ons, maar ook voor de missie en onze mensen in Afghanistan die fantastisch werk doen.” MIJN FAMILIE

Eerste luitenant Dennis van Uhm, zei zijn vader, was militair in hart en nieren. “Hij leefde ervoor. Was trots op zijn vader en zijn vak. Geloofde in de missie in Afghanistan en de militairen waarmee hij die missie deed. De dag voor zijn vertrek heeft hij mij nog een brief geschreven. Daarin spreekt hij dat uit en noemt hij zijn peloton ‘mijn familie’. Letterlijk schrijft hij: ‘Na twee weken verlof vlak voor de uitzending mis ik ze al.’ Mijn zoon was net als iedere andere militair daar niet bang om in gevecht te raken. Zijn grootste angst was dat hij zijn peloton teleur zou stellen. Mijn zoon en ik waren ervan overtuigd dat wij dit moesten doen voor de Afghaanse bevolking. Geen enkel verwijt aan hen. Dat heb ik ook uitgesproken tegen president Karzai, toen hij me belde. We moeten ons niet van de wijs laten brengen, maar ons focussen op de toekomst

van de Afghanen. Doorgaan met het opbouwen van het land. Kijk naar Tarin Kowt. Eerst een klein dorp, nu een groot dorp met handel en nijverheid, met mensen die er veiligheid zoeken. Simpeler kan ik niet uitleggen wat wij voor die mensen betekenen.” Suggesties als zou Dennis van Uhm slachtoffer zijn geworden van een doelgerichte aanslag wees de generaal resoluut van de hand. “Daar hebben we geen enkele indicatie van. Mijn zoon had het recht om een luitenant in de landmacht te zijn, net als ieder ander. Dat was zijn keus en hij heeft daar geopereerd - als ik het zo mag zeggen - als een luitenant zonder naam. Hij nam deel aan een actie in de Deh Reshan. Dat gebied waren ze een paar dagen lang opnieuw in kaart aan het brengen en daarbij troffen ze grote hoeveelheden wapens, drugs en materiaal om bermbommen mee te maken aan.” Ze brachten de laatste nacht in het veld door, om het risico van IED’s in het duister te minimaliseren. De volgende dag vermeden ze de gebaande wegen zoveel mogelijk en reden door open terrein terug. Toen plotseling het noodlot toesloeg en, nadat er al vier voertuigen waren gepasseerd, de MB met luitenant Van Uhm over een drukplaat reed. “Die bom lag er waarschijnlijk al maanden. De grond was hard en er vielen geen sporen te bekennen. Er is ook nergens anders wat gevonden.” CADEAU

Ook nu het onvoorstelbare is gebeurd, blijft Van Uhm “met volle overtuiging” CDS. “Mijn zoon zou niet willen dat ik bij de pakken neer ga zitten. Ik zou deze gouden organisatie met fantastische mensen ook niet willen loslaten. Mijn zoon was een cadeau voor ons. (Mijn dochter ook, laat daar geen misverstand over bestaan.) Een heerlijk manneke. Voor de duvel niet bang, wel voor Sinterklaas. Acht jaar oud, bij de sportkeuring, vroeg de arts hem: ‘Jongen, wat wil jij later doen?’ ‘Hetzelfde als papa’, zegt-ie, ‘maar niet zoveel papier.’ Ze moesten mij bijna reanimeren. ‘Zou je het wel doen?’, heb ik hem later gevraagd. ‘Doe het niet voor mij. Jij moet ervan overtuigd zijn dat dit jouw roeping is.’ Als vader en zoon waren wij samen professionals. Altijd praten over het werk. Zozeer, dat mijn vrouw ons wel eens naar buiten stuurde.” Van alle gesneuvelde militairen in Uruzgan heeft de dood van de zoon van de CDS tot op heden begrijpelijkerwijs de meeste aandacht getrokken. Maar Van Uhm beseft de relativiteit daarvan als geen ander. “Iedere overledene is uniek”, sprak hij. “Mark Schouwink is net zo dierbaar voor zijn ouders en familie, als Dennis voor ons.”●

Eenheid 2.4 van de Bravo ‘Leeuwen’ compagnie van 45 Pantserinfanteriebataljon uit Ermelo maakt zich op om na een goed verlopen operatie in de omgeving van DehReshan ten noorden van Tarin Kowt terug te keren naar Kamp Holland. Maar de zo rustige begonnen Afghaanse morgen blijkt verraderlijk. Om vijf over half acht slaat het noodlot keihard toe. Een bermbom maakt met een doffe klap een einde aan het jonge leven van soldaat der eerste klasse Mark Schouwink en eerste luitenant Dennis van Uhm. Soldaat der eerste klasse Toninho Norden en korporaal der eerste klasse Roger Hack raken zeer ernstig gewond. Een laffe aanslag door een onzichtbare vijand. Mark, de altijd vrolijke en gedreven chauffeur van pelotonscommandant Dennis van eenheid 2.4, werd op 3 mei 1985 geboren in een buitenwijk van Hengelo. Ogenschijnlijk nergens bang voor, was hij altijd op straat te vinden, altijd in voor een geintje en vol energie. Mark was ook een slimme jongen. Toen hij twee jaar geleden besloot de dienst in te gaan, combineerde hij dat met een HBO-opleiding Bedrijfsmanagement. Na het eindappèl stapte hij snel in zijn gepimpte Opel Astra, om ’s avonds op tijd in de schoolbanken plaats te kunnen nemen. Bekeuringen voor te hard rijden waren hem ook niet vreemd. Helaas bleek de opleiding niet te combineren met het werk van een militair. Door de vele oefeningen had hij er geen tijd meer voor. Mark vond het jammer om studie op de lange baan te schuiven. Wellicht had hij het later nog afgemaakt. Pelotonscommandant Dennis, geboren op 23 juli 1984, kenmerkte zich door zijn enorme gedrevenheid. Na een carrière bij 11 Luchtmobiele Brigade, kwam hij een jaar geleden op het juiste moment binnen bij de Bravo ‘Leeuwen’compagnie van 45 Pantserinfanteriebataljon. Samen met zijn kaderleden en manschappen werkte hij keihard om het peloton optimaal voor te bereiden op de zware missie in Uruzgan. Eenheid 2.4 was dan ook echt ‘zijn’ peloton; een hechte, professionele eenheid waar iedereen trots op was. Dennis, een geboren leider, straalde gezag uit waarmee hij veel vertrouwen wekte. Hij leek altijd direct te weten wat hem en zijn peloton te doen stond. Hij rustte niet voordat de komende acties tot in de punEerste luitenant Dennis van Uhm tjes waren voorbereid. Alles moest kloppen. In deze gedegen aanpak kon Mark zich goed vinden. Hij streefde ernaar een goed militair te zijn. Daar was hij trots op en hij vervulde zijn functie dan ook met ziel en zaligheid. Niet voor niets werd hij wel gekscherend ‘de beste soldaat van de NAVO’ genoemd, niet in de laatste plaats door hemzelf. Mark wist altijd wel een manier om zijn pelotonsgenoten in tijden van ‘beperkte vreugde’ er doorheen te slepen. Advies kon altijd bij hem worden ingewonnen. Vaak had hij

een antwoord klaar op de meest uiteenlopende vragen. Ook Dennis was het meest in zijn element als hij met zijn peloton voorwaarts kon. ‘Zijn club’ liet zich ook graag door hem leiden, ondanks dat hij voor zijn peloton de lat steevast hoog legde. Dennis werd daarom de moderne Spartaan genoemd, omdat hij zich altijd strak aan het trainingsschema hield en zijn zaken voor elkaar Soldaat der eerste klasse Mark had. Schouwink Het zelfvertrouwen van Dennis werkte aanstekelijk voor degene die hem kenden. Zij die daar echter minder op berekend waren, moesten sterk in hun schoenen staan als zij met Dennis de discussie aan gingen. Hij kon je aankijken met een blik van: ‘En wie ben jij dan wel…? Toch nam hij goed advies altijd ter harte. Was hij echter voor de volle honderd procent overtuigd van zijn eigen plan, dan stond hij daar lijnrecht achter. 3Eigenwijsheid was ook Mark niet vreemd. Het maakte hem niet uit wat voor rang iemand op de schouders had, hij stak zijn eigen mening niet onder stoelen of banken. Als er dingen beter konden, dan moesten ze ook beter. Mark en Dennis. Stoere infanteristen die menig tatoeage op hun sterke lichaam niet schuwden. Maar onder de ruwe bolsters klopten kleine harten. Zo had Mark de initialen van zijn ouders op zijn borst getatoeëerd en had Dennis een tatoeage met de namen van zijn twee grootvaders op zijn lichaam. Mensen die veel voor hen hebben betekend. Dennis en Mark keken uit naar de uitzending. Bang waren zij allerminst. ‘Het liefst ga ik vechtend voorwaarts’, zei Mark vooraf. Bermbommen vond hij oneerlijke en laffe wapens. Daar werd hij ‘spichtig’ van. In hen zijn niet alleen twee goede mensen verloren gegaan, maar ook twee goede militairen. Een zeer groot verlies voor de eenheid. Soldaat der eerste klasse Mark Schouwink werd 22 jaar. Eerste luitenant Dennis van Uhm werd 23 jaar. Wij wensen hun familie en naasten heel veel sterkte toe bij dit zware verlies. Battle Group Task Force Uruzgan

29 april | Pagina 4

TFU 5 LOOPT ZICH WARM VOOR UITZENDING

KONVOOI OP TILT SOESTERBERG – Het is 08.45 uur als het konvooi in beweging komt. Een aan kracht winnende zon en twee motoren van de Koninklijke Marechaussee begeleiden de slinger in westelijke richting. De voertuigen rijden vanuit

Een Fennek verkenningsvoertuig zorgt midden in het konvooi voor de beveiliging van diepladers en wissellaadsystemen.

Ede naar het oefenterrein De Vlasakkers bij Soesterberg, voor de oefening ‘Uruzgan Integration’ omgedoopt tot de Afghaanse plaatsen Tarin Kowt en Karakak. Dat de rit niet zonder gevaren is, was de avond ervoor al duidelijk voor de mannen en vrouwen van het tweede peloton Charlie ‘Tijger’ Compagnie en 230 Transportcompagnie.

Soldaat 1 Fleur neemt bij haar eigen voertuig, een Scania wissellaadsysteem, een deel van de konvooibeveiliging voor haar rekening.

Met de dreiging van een doorgeladen MAG-mitrailleur houdt soldaat 2 Jeroen achteropkomende voertuigen op afstand.

Links: Het vervoer van gewonden per Cougar vraagt afstemming met luchtmachtcollega’s van 300 Squadron.

Rechts: Commandant TFU-5 kolonel Kees Matthijssen staat de media te woord. Foto: Zadrach Salampessy

Om routine te krijgen, moeten de band en reserveband van de dieplader er werkelijk worden afgehaald.

TEKST EN FOTO’S: RENÉ BOUWHUIS

Nog geen dertien uur geleden hebben ze gehoord wat de missie voor de volgende dag zou zijn: zorg ervoor dat een transport hulpgoederen voor de inwoners van Karakak veilig aankomt. Een schone taak voor de transportcompagnie van 200 Bevoorradings- en Transportbataljon uit Stroe/Garderen. En een kolfje naar de hand van de ‘Charlie tijgers’ van 11 Infanteriebataljon Luchtmobiel uit Schaarsbergen, die vanaf juli als battle group 7 gaan opereren in Uruzgan. Tot even na middernacht zijn de eenheden afzonderlijk en gezamenlijk in overleg. Hoe ziet het terrein eruit? Wat is de dreiging van de Taliban daar? Welk voertuig rijdt voorop? Pelotonscommandant luitenant Chris koppelt de informatie terug aan de mannen van zijn peloton. “Een centrale leider van de Taliban heeft vijf tot tien strijders in het gebied en kan die in korte tijd verdubbelen.” Een eventuele aanval moet dus worden afgeslagen voordat de versterking arriveert. “In de route wordt een korte stop gehouden van zestig minuten.” De bood-

schap van Chris tovert een onderdrukt lachje op de gezichten. Het is wel duidelijk dat daar een aanval volgt. De bedenkers van het scenario zijn de mannen van O&T (Opleiding en Training), die samen met Event Management ‘Uruzgan Integration’ voorbereiden, volgen en met de eenheden evalueren. ‘YOU WANT CIGARETTE?’

Na een korte nacht beginnen de laatste voorbereidingen voor vertrek. De voertuigen nemen hun positie in en de radioverbindingen worden afgestemd. De redelijk ontspannen rit door Renswoude, Scherpenzeel en Woudenberg maakt al snel plaats voor het eerste ‘risicovolle’ gedeelte over de Leusderheide. De mannen van de Bushmaster, Patria’s, Fennek en YPR stellen zich bovenluiks op achter hun .50 boordwapen. Ook achterop de MB’s worden de MAGs geladen. Niet lang daarna onderkent de verkenner in het eerste voertuig het risico van een scherpe bocht. Hij laat halt houden en de genie gaat op zoek naar geïmproviseerde explosieven. Voor de bijrijders van de overige voertuigen het moment

om de omgeving van hun eigen vervoermiddel aan een inspectie te onderwerpen. Zes locals komen geïnteresseerd op het Nederlandse konvooi af lopen. Als ze zich verspreiden, wordt het lastiger ze op afstand te houden. ‘You want cigarette?’ Nee, dat willen de inmiddels uitgestegen chauffeurs niet en ze dirigeren het zestal naar de kant van de weg. Als de laatste trekker-opleggercombinatie ook nog eens een klapband krijgt, is het zaak snel te handelen. Lang stilstaan vormt geen favoriet tijdverdrijf in een risicogebied. Bij het hervatten van de tocht rijden de chauffeurs met veilige afstanden tot elkaar het volgende gevaar tegemoet, de korte stop.

AANVAL

“Contact!”, klinkt er over de radio. De schreeuw wordt omlijst door het vuren van automatische wapens. ‘Achteruit!’ is het eerste bevel dat pelotonscommandant Chris geeft aan de voertuigen die zich nog achter de aanvalsplek bevinden. De logge gevaartes met hulpgoederen zoeken meteen een veiliger heenkomen. Ook soldaat 1 Roel trapt op het gaspedaal van de MB-jeep. Samen met soldaat 1 Jisk als bijrijder en soldaat 2 Jeroen die achter op de laadbak de MAG bedient, volgt hij het vuurgevecht over de radio. Al snel horen ze dat een voertuig voor in het konvooi een mobility kill heeft en dat er gewonden zijn gevallen. Twee of drie? Het wordt in de

‘WE MOETEN ONSZELF OVERBODIG MAKEN’ De aanslag van vrijdag 18 april op Nederlandse militairen in Uruzgan wierp een donkere schaduw over de oefening. Het nieuws kwam hard aan bij de mannen en vrouwen die in juli zelf die kant op gaan. “Het maakt pijnlijk duidelijk dat we met bermbommen en IED’s een gevaarlijke dreiging hebben”, aldus kolonel Kees Matthijssen, die vanaf augustus het commando voert over Task Force Uruzgan 5 (TFU-5). “Daarom trainen en oefenen we ook zo goed mogelijk.”

Rechts: Soldaten 1 Roel en Jisk en soldaat 2 Jeroen kunnen de actie voor in het konvooi ‘slechts’ volgen over de radio.

hectiek van dat moment niet helemaal duidelijk. Over de radio klinkt de roep om steun van Apache gevechtshelikopters. Even later wordt dat weer afgeblazen. Wel evacueert een Cougar transporthelikopter van 300 Squadron

De integratieoefening moet de eenheden beter op elkaar afstemmen. 11 Infanteriebataljon van de Luchtmobiele Brigade vormt de hoofdmoot van de deelnemers. Verder leveren 43 Mechbrig, 101 Gevechtssteunbrigade, 1 Logistieke Brigade en de Koninklijke Marechaussee een aandeel. De Koninklijke Luchtmacht brengt helikopters en gevechtsvliegtuigen in. “De samenwerking richt zich straks in Uruzgan niet alleen op de Nederlandse eenheden onderling, maar ook op het Afghaanse leger en politie en de interna-

twee gewonden. Als het konvooi terugkeert naar de Mauritskazerne in Ede zit het er bijna op. Alleen nog even ontwapenen, aftanken en het nodige onderhoud verrichten, zodat de voertuigen weer paraat staan voor de volgende missie. En dan uitblazen.●

tionale partners”, zegt Matthijssen. Nu onder meer Tsjechië, Slowakije, Frankrijk en Hongarije zich voor Uruzgan willen inzetten, vormt dit multinationale element een belangrijk aspect voor TFU-5. Er komt nog meer aandacht voor wederopbouw, waarbij bijvoorbeeld wordt bekeken hoe het Provinciaal Reconstructieteam onder civiele leiding te brengen. Matthijssen: “We zijn er om de Afghaanse bevolking en autoriteiten perspectief te bieden voor een betere toekomst. Eigenlijk komt het erop neer dat we onszelf overbodig moeten maken.”●

29 april | Pagina 5

FUNCTIONEEL SPECIALISTEN BOUWEN AAN DUURZAME ONTWIKKELINGEN

‘MENSEN MET BANEN VECHTEN NIET’ TARIN KOWT - De missie in Uruzgan heeft alleen kans van slagen als er wordt geïnvesteerd in duurzame ontwikkeling. Daarom maakt Defensie gebruik van de Reservisten Specifieke Deskundigheid. Op vrijwillige basis timmeren deze reserveofficieren in het inzetgebied hard aan de weg om de provincie stukje bij beetje sterk te maken. “Het gaat soms misschien wat langzaam, maar het gaat wel degelijk.” TEKST: TLNT MARTIJN BRONKHORST

De Reservisten Specifieke Deskundigheid (RSD), of gewoonweg Functioneel Specialisten, behoren tot 1 CIMIC Bataljon. Hoewel de meesten in Nederland een drukke baan hebben, maken ze graag tijd vrij om hun kennis in te zetten op plaatsen waar dat keihard nodig is, zoals in Uruzgan. Met uiteenlopende projecten op het vlak van onder meer gezondheidszorg, economie of infrastructuur staan ze garant voor een flinke dosis duurzame ontwikkeling die de provincie stabiel moet maken. Majoor Simon, specialist op het gebied van gezondheidszorg, zit al bijna acht maanden Uruzgan. Een van zijn speerpunten is het opzetten van een openbaar gezondheidsprogramma. “De afgelopen tijd heeft de nadruk vooral op de curatieve zorg gelegen, het behandelen van de individuele patiënt. Dat staat inmiddels goed op de kaart. Maar het is ook heel belangrijk dat veel voorkomende ziektes worden teruggebracht.” Het openbaar gezondheidsprogramma richt zich dan ook op het bereiken van grote groepen personen. “Veel mensen hier hebben last van acute ademhalingsinfecties, slapen meestal gewoon op de koude grond en liggen dus altijd in de tocht. Ze worden verkouden en steken elkaar aan.” Een andere veelvoorkomende kwaal is diarree. Deze sluipmoordenaar maakt vooral onder kinderen veel slachtoffers. Schrijnend vindt Simon. “Veel van deze klachten kunnen door een vorm van openbare gezondheidszorg beperkt worden.” GEWOONTEN

De Afghanen moeten op een heldere en duidelijke manier uitgelegd krijgen waarom ze ziek worden. Een paar eenvoudige handelingen op het gebied van hygiëne voorkomen al een hoop ellende. “Simpele aspecten als de handen wassen voor het eten en water koken voor men het gebruikt, zal al een hoop verbetering brengen.” Een verandering in het gedrag is noodzakelijk, maar ook lastig. “Gewoonten verander je niet zomaar even”, zegt Simon. “Wij poetsen onze tanden ook alleen maar braaf, omdat we dat van jongs af aan hebben meegekregen.”

Simon heeft zijn hoop daarom met name gevestigd op de moeders die hun kroost het nut van deze hygiëne aan moeten aanleren. Bovendien zijn zij verantwoordelijk voor het huishoudelijk gebruik van water en staan zodoende aan de bron van de preventie. De cultuur leent zich echter niet om de vrouwen rechtstreeks te benaderen. “Om contact met hen te krijgen, moet eerst een betrouwbare band met de mannen worden opgebouwd. Dan moeten zij de informatie doorspelen.” Simon tekent hierbij aan dat een eventuele gedragsverandering vooral bereikt wordt wanneer de bevolking meteen ziet dat het profijt oplevert. “Het is de kunst dat je het zo brengt dat ze er het voordeel van gaan inzien. En dat ze het gevoel krijgen ook zelf een bijdrage te hebben geleverd, bezig zijn met hun eigen ontwikkeling.”

Links: De openbare toiletten in Tarin Kowt zijn nu een bron van ziekten. Een fikse opknapbeurt en verbeterde hygiëne moeten verbetering brengen. Foto: majoor Simon

Grote Foto: Sjoerd HickmannAVDD

vorm van inkomen kunnen vergaren, raken ze uit de anonimiteit.”

VOORBEELDTOILET

Op het moment looopt er aan aantal sanitaire projecten in en rond de stad Tarin Kowt. Publieke toiletten, een grote ziekteverwekker, worden zo aangepast dat men uitwerpselen op een hygiënische manier kan afvoeren. In een dorpje in de buurt komen tevens ‘voorbeeldtoiletten’. “Zo kan men het recept afkijken en zelf een goed hygiënisch toilet gaan bouwen. We kunnen het ze wel uitleggen, maar woorden zeggen niets. We moeten voorbeelden aandragen.” Cruciaal in de bewustwording van hygiëne is de lokale gemeenschappelijke gezondheidswerker. Hij wordt door de bevolking vertrouwd en kan zodoende makkelijker zijn kennis overbrengen. Regelmatig volgen deze functionarissen cursussen. Dit systeem werkt goed. “Het gaat misschien langzaam, maar het gaat wel vooruit. Er lopen verschillende nieuwe initiatieven, zoals een opleiding tot vroedvrouw die op het moment door zeven Afghaanse vrouwen wordt gevolgd. En we zijn inmiddels ook zover dat we moeilijker te bereiken groepen zoals nomaden enige vorm van zorg kunnen bieden.” Simon hoopt dan ook dat de economie op den duur aan begint te trekken. “Als deze mensen een

EIGEN STRAATJE

Dat is precies wat de functioneel specialist op het gebied van economie, luitenant-kolonel Richard, voor ogen heeft. Deel uitmakend van IDEA (Integrated Development of Entrepreneurial Activities), opgestart door het Platform DefensieBedrijfsleven van werkgeversorganisatie NCW en Defensie, ondersteunt hij de economische wederopbouw. “Mensen van IDEA zijn eigenlijk ondernemers die andere ondernemers helpen”, vertelt hij. Voor de zakenlui in Uruzgan ontwikkelt IDEA een pakket aan cursussen die hen net even verder leren kijken dan hun eigen straatje. Tijdens een bijeenkomst, begin april, maakte Richard aan de eerste acht lokale ondernemers duidelijk wat de opzet van de modules is. “Ze reageerden in eerste instantie wat terughoudend, gaven aan dat ze nooit verder kijken dan de dag van vandaag. Maar toen ik aandroeg dat je toch ook eerst graan moet zaaien, voordat je kunt oogsten, begon het ze te dagen. Via praktische lessen proberen we uit te leggen dat het maken van een plan je bedrijf ten goede komt. Zo is het handig om wat af te weten van inkoopprocessen en de verschillende markten, zodat je in de juiste producten

investeert. En je moet nadenken over voorraadbeheer, of dat je beter met meerdere personen inkopen kunt doen. Het blijven kooplieden. Als ik ze kan uitleggen dat ze meer winst kunnen maken door de kosten laag te houden, interesseert ze dat natuurlijk.” STERK

Het doel is uiteindelijk dat er sterkere bedrijven ontstaan. “Via de WOCCU (World Council of Credit Unions) kunnen ondernemers in aanmerking komen voor een microkrediet. Deze leningen moeten echter wel weer worden terugbetaald. Sterke bedrijven zijn in staat om aan die verplichting te voldoen, waardoor ze met een nieuw krediet verder kunnen bouwen.” Volgens Richard zijn nog niet alle modules noodzakelijk, zoals de cursus boekhouden. “De zakenlui hier hanteren het principe van het opschrijven. Met notitieboekjes houden ze bij wat er is verkocht of van wie men nog geld krijgt. Dat gaat hier al eeuwen zo en blijkt prima te werken. Daar moet je dan op dit moment niet aan tornen. Het zelfde geldt voor de verwevenheid van de bedrijfjes met de eigen familie. Geen optimale situatie, maar moeilijk te veranderen. Het zou beter zijn als beide gescheiden waren. Mocht het bedrijf in de problemen komen, dan tast dit de familie niet aan. Maar dat principe is hier nog ondenkbaar. Familie maakt te veel deel uit van de cultuur.” “Het midden- en kleinbedrijf vormt de motor van de economie”, zegt Richard. “Het levert werkgelegenheid op. Bij IDEA zeggen wij altijd: people with jobs don’t fight.”Hij waarschuwt wel voor het nemen van te grote stappen. “We gaat hier niet om de hogere wetenschap. We moeten niet te snel willen, anders verliezen ze de interesse in onze aanpak.” Toch hoopt hij dat het ooit zover komt dat er een ondernemingscentrum in Tarin Kowt geopend kan worden, waar zakenlui bijeenkomen en informatie uitwisselen. INFRASTRUCTUUR

Voor de ontwikkeling van een sterke en stabiele economie heb

je een deugdelijke infrastructuur nodig, bijvoorbeeld om het gebied te ontsluiten voor de handel. Dat is het pakkie-an van de Functioneel Specialist Civiele Infrastructuur, majoor Simon (Mark 2). In Nederland werkzaam als regiomanager bij advies- en ingenieursbureau Grontmij, maar in Uruzgan onder meer bezig diverse knelpunten in het wegenstelsel op te lossen. “Hier doorkruisen vele riviertjes de wegen. Er zijn wel doorwaadbare plaatsen, maar die zorgen voor veel oponthoud en gevaarlijke situaties”, legt hij uit. “Als het goed heeft geregend, staat het waterpeil bovendien aanzienlijk hoger.” Om de mobiliteit van de bevolking te vergroten, is hij doende met een bruggenplan voor de provincie. In nauw overleg met Ontwikkelingsamenwerking en de betreffende Afghaanse ministeries moet dit resulteren in de aanleg van meerdere bruggen. Simon wijst er met nadruk op dat het van groot belang is de Afghanen meteen in de beginfase bij het project te betrekken. “We kunnen wel even snel een Mabey & Johnsenbrug (vaak gebruikt voor militaire toepassingen) neerleggen, maar daar zijn ze uiteindelijk niet bij gebaat. Wil je investeren in duurzame ontwikkeling, dan moet je de kennis overdragen over hoe je zo’n brug neerzet. Het levert pas echt meerwaarde op als ze hem zelf bouwen, én werkgelegenheid. Duurt misschien allemaal wat langer, maar uiteindelijk pluk je er de vruchten van.” Naast het bruggenproject werkt Simon ook aan plannen voor de bouw van een nieuwe landingsbaan bij Kamp Holland. De huidige, onverharde, verandert bij regen in een modderpad, waardoor vliegtuigen niet meer kunnen landen of opstijgen. “De nieuwe wordt van beton of asfalt.” Hoewel de plannen nog in een pril stadium verkeren, is Simon ervan overtuigd dat zo’n landingsbaan een grote impuls geeft aan de ontwikkeling van Uruzgan. “Je komt veel makkelijker het gebied in, dus ook de bereikbaarheid voor hulporganisaties wordt veel groter. Goede infrastructuur is de ruggengraat voor ontwikkeling.”●

29 april | Pagina 6

NORFOLK - Hr.Ms. Amsterdam schittert in een heerlijk voorjaarszonnetje naast het Marinemuseum van Norfolk en het historische slagschip USS Wisconsin, dat daar sinds 2000 ligt. Beide schepen trekken het nodige publiek, terwijl de Marinierskapel der Koninklijke Marine over de boulevard van ’s werelds grootste marinehaven marcheert tijdens de ‘Parade of Nations’, een optocht van 26 NAVO-landen en plaatselijke instellingen. TEKST: EVERT BROUWER - FOTO’S: PETER BIJPOST-AVDD

HR.MS. AMSTERDAM, MARINIERSKAPEL EN STUDENTEN NLDA LEVEREN VISITEKAARTJE Hr.Ms. Amsterdam steekt fraai af tegen de skyline van Norfolk. Links het imposante slagschip USS Wisconsin.

MARINE IN HET ZONNETJE IN NORFOLK

Ook op Hr.Ms. Amsterdam zorgden de diverse onderdelen van de Marnierskapel van de Koninklijke Marine voor de muzikale ondersteuning.

Adelborsten en kadetten vormden de erewacht bij de valreep van de Amsterdam.

Voor sergeant-majoor Jack Houwen vormde dit een weerzien met de oostkust. Ten tijde van Katrina - de verwoestende orkaan die New Orleans voor een groot deel onder water zette - zat hij op Hr.Ms. Van Amstel, het fregat dat daar hulp heeft geboden. Nu ondersteunden de mannen van de logistieke dienst en verzorging de zeer druk bezochte receptie aan boord. De voorbereidingen daarvoor waren al op zee begonnen. “Sergeant Ed Bankras en matroos Robert Schimmel hebben een prachtige molen gebouwd en er is ook een schitterende haringkar gemaakt. Allemaal handwerk”, aldus Houwen. Ondertussen zorgde de Marinierskapel der Koninklijke Marine voor muzikale verpozing aan boord. Strijkje, steelband, dansorkest, klarinetkwartet of koperkwintet, het maakte niet uit. “Die mannen en vrouwen vinden het prachtig. Ze laten alle facetten van hun kunnen hier zien”, liet de commandant van de Van Ghentkazerne, kolonel Carlo van den Berg, weten. Hij combineerde zijn bezoek aan Norfolk met andere zaken. “Ik krijg niet veel de kans om ze te zien, dus dit bood een heel mooie gelegenheid.” DORUS

Norfolk, Virginia kleurde de afgelopen week letterlijk en figuurlijk oranje omdat Nederland als Most Honoured Nation centraal stond tijdens de internationale Taptoe - de grootste in de omgeving - en het Azalea Festival. Niet alleen was de bevoorrader er en werden de musici ingevlogen, ook zorgden dertig studenten van de Nederlandse Defensie Academie (NLDA), voor de begeleiding tijdens diverse presentaties. “Als beloning voor deze mannen voor de goede prestaties die ze leveren op de NLDA”, aldus kapitein ter zee Iemke Kuijper, commandant opleidingen van het Koninklijk Instituut voor de Marine. De aankomend officieren kenden een druk programma, met onder meer bezoeken aan Washington en de Naval Academy in Anapolis (Maryland). “Helemaal perfect”, vond korporaal-adelborst der mariniers Michiel Alberts. “We waren net klaar met de POTOM (praktische opleiding tot officier der mariniers - red.). Mijn club kreeg te horen dat we het heel slecht hadden gedaan en we wilden al afdruipen. Bleek een grap te zijn, want nu staan we dus mooi hier.” Cadet-vaandrig Elmer Brouwer (cavalerie) en Arthur Stoop (infanterie) hadden net de zogenoemde

groene weken achter de rug. “Wij mochten mee omdat we eerder niet voor uitwisseling in aanmerking zijn gekomen.” De infanterist draaide zijn hand niet om voor het bal dat het Azalea Festival afsloot. “Ik ben al driemaal op het debutantenbal geweest.” Naast de educatieve bezoeken stonden officiële plichtplegingen op het programma. De aspirant-officieren begeleidden bij de inauguratie van de Nederlandse kapitein Mariola Kasemier als Queen Azalea, de prinsessen van de respectieve NAVO-landen. En bij de ontvangst op de Amsterdam vormden de dertig man de erewacht. De bevoorrader lag prominent in beeld in een gedeelte van de stad waar normaal gesproken cruiseschepen afmeren.

Een harinkje happen. De matrozen-1 Stefan Snippe en Niels Post staan achter de wagen. Twee buitenlandse militairen en luitenant-kolonel (KLu) Peter Woudsma- een van de drijvende krachten achter de Nederlandse inbreng – laten zich het goed smaken.

luitenant ter zee Jan-Hubert Hulsker. “En ik ben blij dat we actief blijven, met dit bezoek, maar ook tijdens de havendagen in de West en met de counter-drugs operaties die we daar gaan uitvoeren.”

De kapel oogstte enorm veel lof. Zeker het kwartet dat de inauguratie van Queen Azalea begeleidde. “Die musici hoorden ter plekke dat ze naast het Wilhelmus ook geacht werden het Amerikaanse volkslied te spelen. Ga daar maar eens aan staan”, sprak een trotse Van den Berg. Voor de leden van de Marinierskapel geen probleem. Ook het optreden in de Dome, waar de twaalfde editie van de Internationale Taptoe plaatshad, werd uitermate professioneel opgepakt. “We raken niet meer zo snel in de war van grote evenementen als deze”, zei dirigent eerste luitenant der mariniers Dick Roelofs. De voormalige kapelmeester heeft zijn leeftijdsontslag nog even uitgesteld om chef-dirigent majoor der mariniers Pieter Jansen - nu de Inspecteur Militaire Muziek Krijgsmacht - op te volgen. De kapel bracht drie stukken: Kings Squad van de Britse luitenant-kolonel Roger Waterer en Where Eagles Sing van Paul Lovett-Cooper. “De afmars gaat vanzelfsprekend met ‘Zorrug dat je er bijkomt (bij de marine)’ van Tom Manders, alias Dorus”, merkte hij lachend op. “Dat kennen ze hier vast niet, maar de mensen worden er altijd vrolijk van. En daar gaat toch ook om.”●

SERIEUS

De Amsterdam, vertrokken op 4 januari van dit jaar, verliet nog niet zo lang geleden de Middellandse Zee, waar het schip meedraaide in het NAVOeskader. Daarvoor was het actief tijdens de UNIFILmissie bij Libanon. “Een taak die we heel serieus hebben opgepakt”, vertelde commandant kapitein-

’Zorrug dat je erbij komt’ vormde onder twee Nederlandse vlaggen het slotstuk van de Taptoe.

29 april | Pagina 7

Links: Kapitein Mariola Kasemier en de Supreme Allied Commander Transformation, generaal James Mattis ontvangen de vlaggen van de Verenigde Staten en Nederland tijdens de operningsceremonie.

NEDERLAND ‘MOST HONOURED NATION’ IN NORFOLK, VIRGINIA NORFOLK - Het zal waarschijnlijk wel zo’n 25 jaar duren voor Nederland in

Rechts: De Marinierskapel van de Koninklijke Marine tijdens de ‘International Tattoo’ (Taptoe) in de ijshal van Norfolk.

‘DIT GALMT NOG ZEKER EEN JAAR NA’ Links: Kapitein Mariola Kasemier tekent het register in het museum ter nagedachtenis van de Amerikaanse generaal Douglas MacArthur.

Norfolk weer aan de beurt is als ‘Most Honoured Nation’ van de NAVO. Een week lang liepen de Militaire Taptoe en het 55ste

Links: Tijdens het bezoek aan het kinderziekenhuis bezocht Mariola Kasemier ernstig zieke patiëntjes.

Azalea Festival door elkaar in de thuishaven van de Atlantische Vloot en de ‘Supreme Allied Command Transformation’ (SACT), het enige hoofdkwartier van het bondgenootschap buiten Europa. Met als ambassadeur de 26-jarige Nederlandse landmachtkapitein Mariola Kasemier, die als ‘Azalea Queen’ een onvergetelijke indruk achterliet.

“Nederland en met name de krijgsmacht heeft zich hier fantastisch gepresenteerd”, juichte commandeur Michiel Hijmans, de Nederlandse Defensieattaché in Washington. Samen met de hoogste Nederlandse militair bij de SACT, generaal-majoor Koen Gijsbers, en senior liaison representative kapitein ter zee Harry Noordanus, is hij een groot voorvechter geweest van een goede en volwassen presentatie van de Nederlandse strijdkrachten in Norfolk. Dat gebeurde onder de noemer ‘Oude vriend, betrouwbare partner’. “De plaatsvervangend ambassadeur in Washington, Ri-

Boven: Ook het bijwonen van het symposium behoorde tot de taken van de Azalea Queen. Rechts: De Azalea Queen kende geen vervoersproblemen tijdens de spits in Norfolk. TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: PETER BIJPOST-AVDD

chard van Rijssen, was ook meteen enthousiast. Met de komst van Hr.Ms. Amsterdam, de Marinierskapel der Koninklijke Marine en de inbreng van cadetten van de KMA en adelborsten van het KIM is er echt iets neergezet. Dit galmt nog een jaar na”, denkt Noordanus. Hoewel ze eerst strikt gescheiden waren, gaan het Azalea Festival en de Taptoe sinds twaalf jaar hand in hand. De bevolking, met name de Colleges en High Schools, en de industrie worden er nauw bij betrokken. “Het is dus niet zomaar een feestje”, zegt kapiteinluitenant John van Zee (SACT) die als publiciteitsman voor de Nederlandse delegatie handen tekort kwam. “De aandacht voor zowel het festival als de taptoe is enorm. In de VS weten ze amper dat Nederland een grote bijdrage levert in wat ze hier de war on terrorism noemen. Dat er juist in deze week twee doden zijn gevallen in Afghanistan, heeft ook hier veel impact gehad.” VOORBEREID

De Azalea Queen wordt naar haar kroning geleid door korporaal-adelborst Iwan Valk.

De rijke traditie van het Azalea festival begon in 1953, een jaar na de oprichting van het NAVO hoofdkwartier in Norfolk - later bekend als SACLANT. In dat jaar hielden de inwoners van de stad Norfolk een festival als eerbetoon aan de NAVOlanden met de bedoeling nieuwe vriendschappen op te bouwen en culturele programma’s uit te wisselen. Een van de 26 lidstaten wordt telkens gevraagd voor de positie van Most Honored Nation

Professor Rob de Wijk (rechts) en luitenant-generaal b.d. Russel Honoré waren twee bevlogen sprekers tijdens het symposium over kustbewaking

en staat daarmee centraal in de aanloop naar en gedurende het festival. De mensen, cultuur en industrie van dat land worden in deze periode extra belicht. Het feest valt sinds 1996 samen met het Virginia Arts Festival, waarin de taptoe is opgenomen. Het begon vorige week vanzelfsprekend met het hijsen van de 26 vlaggen van de NAVO-landen. Daags daarna volgde een symposium met als thema ‘De kwetsbare kust’, naar aanleiding van de overstroming van New Orleans. Ook de zogenoemde Hampton Roads, de grootste natuurlijke haven in de VS, moet voorbereid zijn op een ramp van die omvang. Namens ons land hielden onder anderen professor Rob de Wijk (Haags Centrum voor Strategische Studies) en de Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, Jan Franssen een presentatie. Franssen als van voorzitter van de Task Force Management Overstromingen en De Wijk als voorzitter van een denktank Nationale Veiligheid. Eerstgenoemde ziet een grote rol voor Defensie weggelegd, mocht zich een overstroming voordoen. “Ik denk dat een militaire leiding zo slecht niet zou zijn”, verkondigde hij. Het ministerie voor Veiligheid in de VS is met een complete omvorming bezig en dat acht De Wijk voor ons land geen goede gedachte. “Voordat zo’n organisatie er staat en goed draait, ben je jaren verder.” “Met dit symposium is het nog lang niet klaar”, voorspelt Noordanus. “Er zijn veel contacten ge-

legd, die mogelijk uitmonden in uitwisselingen.” Opmerkelijk was dat ook bij deze bijeenkomst de zaal geheel was gevuld. “Dat wil nog wel eens anders zijn.” NOOIT WILLEN MISSEN

“Een onderwerp als de overstromingen en de inbreng van Nederland als waterland spreekt hier duidelijk aan”, aldus Noordanus. De uitstraling van kapitein Mariola Kasemier had ook zeker met het succes te maken. Dat ze de titel Azalea Queen droeg, was daarbij zeker niet doorslaggevend. Sterker nog, de militair van de KMA hulde zich bij haar bezoeken aan scholen, ziekenhuizen en een veteranenhospitaal gewoon in uniform. “Ik heb geen zin in grapjes bij terugkeer in Nederland. Dat mensen leuk bedoeld voor me knielen. Daarvoor is de taak die ik hier heb uitgevoerd ook te serieus.” Kasemier, nog niet eens zo lang terug uit Uruzgan - ze maakte deel uit van het PRT - herinnerde in een van haar toespraken aan de moeilijke omstandigheden waaronder daar moet worden gewerkt. “Een jaar geleden stond ik op een heuvel in Afghanistan en zag op een paar kilometer afstand een enorme rookwolk. Er had een zelfmoord aanslag plaatsgehad waarbij een Nederlandse militair en vele Afghaanse kinderen zijn omgekomen. Zes maanden later stond ik weer op een heuveltop. Niet zomaar een, want er was net een nieuwe politiepost geopend

Op de praalwagen door de straten van Norfolk.

en beneden speelden de kinderen. Ze zwaaiden naar ons. We maken daar dus wel degelijk een verschil.” Ze maakte daarmee veel indruk. “Kapitein Kasemier is de eerste actief dienende militair die tot Azalea Queen werd gekroond. In het verleden zijn het voor Nederland vooral dochters van ministers, zoals Van der Klaauw en Luns, geweest”, weet luitenantkolonel (KLu) Peter Woudsma, ook werkzaam bij SACT. “Dat ze indruk heeft gemaakt, blijkt wel uit het feit dat een veteraan uit de Tweede Wereldoorlog die ze bij een bezoek ontmoette, erop stond bij de inauguratie aanwezig te zijn.” Kasemier genoot ook zichtbaar van de respons. “Het is wel heel vermoeiend”, gaf ze toe, na de optocht langs de haven van Norfolk, de middag na de kroning in de schitterende Botanische tuinen van Norfolk. Kasemier, wier ouders en vriend ook aanwezig waren, legde in een week tijd tal van visites af en verzorgde legio presentaties. Met voor het publiek als hoogtepunten een receptie aan boord van Hr.Ms. Amsterdam, de kroningsceremonie en de Taptoe in de ijshockey Dome van de stad. Voor de kapitein vormden de bezoeken aan de afdeling oncologie van een kinderziekenhuis en aan het hospitaal voor veteranen onvergetelijke momenten. “Uitputtend, maar ik had het nooit willen missen.”●

OPTREDEN IN WATERRIJKE GEBIEDEN KRIJGT TROPISCHE VARIANT WILLEMSTAD - De mannen van eerste luitenant Koen baren opzien. Onverwacht komen zij vanuit zee het strand van Curaçao opgelopen voor een korte tactische rol. Sommige badgasten weten niet wat ze zien; monden vallen open, camera’s klikken. Maar zodra de operators uit zicht verdwijnen, keert de rust snel weer. Wat wil je bij een onbewolkte hemel en een temperatuur van 32 graden Celsius.

Commando’s verkennen Curaçao

De kajak behoort tot één van de inzetmiddelen bij het Optreden in Waterrijke Gebieden. TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: PETER BIJPOST-AVDD

De korte actie wordt vervolgd in de verderop gelegen strandtent van uitbaters Henk en Diana. Met toeristen als toeschouwer kammen de commando’s het etablissement uit, speurend naar denkbeeldige verzetshaarden. Soepel omzeilen ze daarbij de stamgasten aan de bar. “Ik dacht even dat ze voor mij kwamen”, grapt een Amsterdammer. Commandant 108 Commandotroepencompagnie majoor Huub ziet zowel de humor als ernst van de contrastrijke oefening in. Door de uitzending naar Afghanistan, begin dit jaar, kwam zijn eenheid niet toe aan het trainen van het Optreden in Waterrijke Gebieden (OWG). Om dit weer op te pakken en uit te bouwen, blijkt het tropische Curaçao bij uitstek geschikt: de mogelijkheden om te oefenen zijn legio en het weer werkt vrijwel altijd mee. “Hier kun je langdurig nat blijven om dingen te herhalen”, zegt korporaal 1 Roger. In Nederland lukt dat niet. Om commando’s in opleiding een realistisch beeld te geven van een (zware) inzet over water vinden de OWG-modules daar in de winter plaats. Vanwege het gevaar voor onderkoeling gelden daarbij beperkingen die op Curaçao niet spelen. Dat is gunstig om snel elementaire vaardigheden op te frissen of om nieuwe dingen uit te proberen. Zo wil de OWG-Specploeg van commandant Koen weten of zijn commandoboot tijdens een actie op zee kan worden verstopt. Deze nogal bewerkelijke procedure gebruikt men als de kust hiervoor geen moge-

lijkheden biedt. Eerst laten de duikers de meeste lucht weglopen, waarna het vaartuig langzaam tot onder het oppervlak zakt. Daar blijft het koppig hangen, ook nadat alle resterende lucht is wegpompt. Koen heeft er geen verklaring voor. In zoet water bleken de geprepareerde buitenboordmotoren zwaar genoeg om de slappe boot naar beneden te trekken. Eerst verdenkt de ploegcommandant het hoge zoutgehalte van tegenwerking, maar later sluit hij die oorzaak zo goed als uit. “Voor het optreden met special forces in waterrijke gebieden bestaat weinig literatuur. We experimenteren daarom gewoon verder.” EXPERIMENTEEL

Trainen op de Antillen is ook voor de leden van de Specploeg van ‘108’ iets nieuws. De Bullenen Vaarsenbaai zijn nog wel even wat anders dan de Biesbosch, Waddenzee en de Rotterdamse havens. “Ik heb nog nooit in zulk helder water gedoken”, roept sergeant-1 Tinus. “In Nederland doen we alles op de tast.”

Een RHIB (Rigid Hull Inflatable Boat) in volle actie.

Helder water helpt volgens de plaatsvervangend ploegcommandant enorm bij het evalueren. “Laat iemand luchtbellen uit zijn gesloten systeem ontsnappen, dan zie je dat meteen. De vijand ook.” “Misschien is het een idee de duikopleiding voortaan hier doen”, denkt Koen hardop. “Alles gaat zoveel makkelijker wanneer je elkaar ziet. Thuis moet je constant fysiek contact hebben. Je loopt hier trouwens ook minder kans tegen een beverrat te botsen, zoals in de Biesbosch.” Volgens majoor Huub dient trainen in warme oorden nog een ander doel. Qua klimaat lijken de Antillen sterk op potentiële inzetgebieden in West-Afrika. Om daar met succes een actie uit te voeren, is een toegepaste training onontbeerlijk. Momenteel verkeert die nog in een experimenteel stadium, maar daarin komt verandering. De twee overzeese oefenweken dienen als aanzet voor de module OWG 3. Hoe die er precies uit ziet, weet Huub nog niet, maar zaken als hoe je met een kajak de golfslag

rond de evenaar of verraderlijk scherpe lavarotsen bedwingt, maken er ongetwijfeld deel van uit. Dat zijn compagnie als eerste een en ander mag uitproberen, blijkt geen toeval. Van oudsher is OWG bij ‘108’ ingedeeld en beschikt ze ook als enige over een OWG Specploeg. Die kan zelfstandig, maar ook in combinatie met de reguliere ploegen van de compagnie optreden. In dat geval effenen ze het pad voor de achterliggers. Volgens de organisatietabel horen ook de andere drie compagnieën een OWG Specploeg te hebben. Huub: “Door personeelsgebrek zal dat nog even duren, maar momenteel volgen al zes man de opleiding.” JUISTE HOUT

Adjudant-instructeur Ron vertelt dat kandidaten niet voor het beroep van specialist OWG in de rij staan, want het is zeer zwaar. “Sowieso vormt water niet de natuurlijke leefomgeving van de mens”, zegt de commandant Instructiegroep OWG. “Een dagje snorkelen bij mooi weer kun je niet vergelijken met ’s nachts,

Bij het Optreden in Waterrijke Gebieden legt het Korps Commandotroepen zich toe op werken in kust- en binnenwateren.

onderwater enkele kilometers verplaatsen en vervolgens een actie uitvoeren. Daarvoor moet je geestelijk en lichamelijk uit het juiste hout zijn gesneden.” Sommigen krijgen diep beneden bijvoorbeeld last van claustrofobie. Wie toch de zware opleiding in wil, moet rekening houden met ontberingen en veel gesjouw met zware onhandige uitrustingsstukken. Daarbij dient een ‘OWG’er’ meer in zijn mars te hebben dan duiken alleen. Zo moet hij ook goed kunnen klimmen om kades en andere obsta-

De Nederlandse Antillen bevallen uitstekend om de module OWG3 (tropische oorden) verder uit te bouwen.

kels te overwinnen. De ploeg van Koen geeft hiervan een puike demonstratie. In de Bullenbaai schieten de operators met een luide sis, vanuit het water, een haak met kabel over een oude olieterminal. Die zit meteen klemvast. Vervolgens gaan ze via de lijn omhoog. De andere ploegen gebruiken de boarding ladder. Slim overbruggen ze de afstand tussen het wateroppervlak en de eerste sport van de koolstoftrap: één man houdt de ladder beet, nummer twee gaat op zijn schouder staan en trekt zich op. De rest gaat er achteraan. De reguliere ploegen volgen op Curaçao een toegepast opwerkprogramma, bestaande uit onder meer oppervlaktezwemmen, kajakken op zee, bootdrills en rotsklimmen. Ook beoefenen ze de terreurbestrijding. Tijdens de afsluitende Hostage Rescue Operation komen al deze vaardigheden aan bod. Voor die actie bedacht Huub een programma, waarin Hollandse kennis en ervaring in een tropisch jasje worden gestoken. Op Curaçao bleek dat absoluut geen probleem.●

29 april | Pagina 9

Door goed ‘slaapmanagement’ bleven de aan de nachtelijke oefening ‘Woudenburcht’ deelnemende Natressoldaten aardig op de been. TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: RINZE KLEIN-AVDD

Rechts: Volgens politieagent Hans Meulman, op de foto geflankeerd door eerste luitenant Gert Nijhuis van de Natres, viel er op de samenwerking tussen politie en militairen in “Woudenburcht’ weinig aan te merken.

JARIGE NATIONALE RESERVE SNELT TE HULP BIJ VELUWSE ‘WATERSNOOD’

GROEN DANST NAAR HET BLAUWE PIJPEN WOUDENBERG - Woudenberg weet nu wat het Korps Nationale Reserve is. Bij een controlepost op een toegangsweg naar het Veluwse dorp weigert een boze autobestuurder zich te identificeren bij een militair van het legioen van vrijetijdssoldaten. Hij heeft niks op zijn kerfstok, bitst hij. Maar volgens de spelregels van de civiel-militaire rampenbestrijdingsoefening ‘Woudenburcht’ waaraan de ‘Natres’ meedoet, moet hij eraan geloven. Na veel geharrewar krijgt een politieagent de mopperpot aan het identificeren. De dit jaar zestigjarige Nationale Reserve zal hem nog lang heugen. Net als de ingezetenen van Woudenberg. die er vorige week een nacht en een dag mee te maken kregen. Links: Soldaat 1 Gert Kos (rechts) en sergeant Dirk Mourik houden een oogje in het zeil bij het gemeentehuis van Woudenberg.

Volgens het papieren scenario van ‘Woudenburcht’, ontstaat er een breuk in de Grebbedijk tussen Wageningen en Rhenen waardoor zestien gemeentes blank komen te staan. Aan de hand van het rampenplan Vallei & Eem moeten de circa 220.000 bewoners in het gebied binnen drie dagen geëvacueerd zijn. Aan politie en andere hulpdiensten de taak te laten zien of ze in tijd van (hoge) nood kunnen samenwerken, ook met militairen. Volgens burgemeester J.P. van Bergen van Woudenberg bevat de oefening tegelijkertijd een les voor de bevolking. “De mensen denken vaak dat een ramp aan ze voorbijgaat. Wij willen hen ervan doordringen dat dit niet zo is.” Aangezien de hulpdiensten de papieren massa-evacuatie onmogelijk alleen kunnen bolwerken, heeft de burgervader via de Commissaris van de Koningin in Utrecht bij Defensie aan de bel getrokken. Het resultaat: binnen 24 uur melden zo’n tweehonderd man van het 20ste en 50ste bataljon van het Korps Nationale Reserve zich in Woudenberg. Met dank aan het Regionaal Commando West. Maar civiel-militaire samenwerking staat dan ook hoog op het ministeriële prioriteitenlijstje. De opdracht voor de Natressers, die stuk voor stuk ‘snipperen’ bij hun baas: beveilig het ondergelopen gebied, bewaak vooral ’s

nachts have en goed van de voor het wassende water gevluchte bewoners, en beman samen met de politie controleposten. Omdat de meeste Woudenbergers waarschijnlijk voor het eerst oog in oog staan met de reservemilitairen, komt oefenleider luitenant-kolonel Gerrit van Rijssen van het Regionaal Militair Commando West de verzamelde pers uitleg geven. “Wij voeren geen oorlog, maar helpen het civiele gezag, zoals de politie. Groen danst dus naar het blauwe pijpen.” Volgens de overste komt de oefening voor de Natres als een zeer welkom verjaardagscadeau. “We wilden het niet met warme chocolademelk en cake vieren.”

de meesten volgens Van Rijssen overwegend positief over het ‘groen’ in de gemeente. Rond de her en der opgetuigde legertenten en bij de ’s nachts felverlichte controleposten kwamen sommigen zelfs hun licht opsteken. Soldaat 1 Gert Kos van 50 Natresbataljon, geposteerd bij het gemeentehuis, gaf zo nodig antwoord op vragen. “Ik heb als militair nog nooit zo kort op de burger gezeten. Dit is een nuttig nachtje uit.” Vult groepscommandant sergeant Dirk Mourik van hetzelfde bataljon aan: “Het kostte alleen tijd voordat alles gecoördineerd was en ging lopen.” Bij een controlepunt langs een toegangsweg complimenteert een oudere man militairen en

Boven: Door toedoen van de Nationale Reserve was het erf van het Woudenbergse transportbedrijf Van Appeldoorn een ontoegankelijk bolwerk.

Rechts:Bij een controlepost even buiten Woudenberg vraagt een soldaat een automobilist om zijn identiteitsbewijs.

NUTTIG NACHTJE

Veroorzaakt een (rampen)oefening met deelname van militairen bijna altijd overlast, dit keer wilde burgemeester Van Bergen dat per se voorkomen. Anders zou er wat hem betreft niets doorgaan. Via artikelen in de lokale kranten wist de bevolking daarom al weken van de naderende ‘watersnood’. Op een enkele dwarsligger na, oordeelde Burgemeester Van Bergen van Woudenberg lichtte de pers ’s avonds laat in over de voortgang van de oefening. Links oefenleider luitenant-kolonel Gerrit van Rijssen; geheel rechts Henk te Roller, inspecteur van de Politie Utrecht.

politieagenten. “Van hun aanpak kunnen anderen nog wat leren.” Een vrouw valt hem bij. “Al die lummels die rondhangen in Woudenberg…. Bah. Die militairen en agenten doen tenminste serieus werk.” Even verderop bewaakt Natrespersoneel het terrein van het open overslagbedrijf Van Appeldoorn en test ‘oefenvijand’ of ze hun vak verstaan. Volgens eerste luitenant Gert Nijhuis, in het dagelijks leven manager bij Mercedes Benz Nederland, is beveiligen inderdaad een tamelijk saaie klus. “Je staat soms uren naar dezelfde boom te kijken. Als je

echter alert blijft, de sfeer en de voeding goed zijn, en er voor adequaat ‘slaapmanagement’ wordt gezorgd, lukt het allemaal wel. Ik ben in mijn element.” DEZELFDE TAAL

Terwijl hij de militaire passencontroleurs gadeslaat, roemt politieagent Hans Meuleman van de Regio Utrecht de samenwerking tussen de Sterke Arm en de Nationale Reserve. “In de basis zijn we uit hetzelfde hout gesneden; spreken vrijwel dezelfde taal. Als die Natressers een politie-uniform aantrekken, verschillen ze in niets van ons.”

29 april | Pagina 10

Koninklijke Onderscheidingen

Vervolg van pagina 1

DEN HAAG - “Het lijkt er soms op dat onze samenleving moeite heeft met het benoemen van de zaken die voor ons belangrijk zijn en die uiteindelijk de redenen vormen waarom wij in landen als Afghanistan aanwezig zijn”, merkte aftredend CDS generaal Dick Berlijn op tijdens de bevelsoverdracht op het Binnenhof. “We concentreren ons voor het gemak blijkbaar liever op wat voor sóórt operatie we doen. Is het nu een vechtmissie of een wederopbouwmissie? Daar spreken we veel over en met passie. Die discussie verdringt het waarom we aan die operatie deelnemen naar de achtergrond.”

DEN HAAG - De lintjesregen was dit jaar nog iets uitbundiger dan in 2007. Kregen toen 23 actieve en postactieve defensiemedewerkers een Koninklijke Onderscheiding, nu waren het er zes meer. De decoraties werden hoofdzakelijk toegekend vanwege de grote inzet die betrokkenen hebben getoond op sociaal-maatschappelijk gebied.

MENSEN BIJ DEFENSIE VAN CRUCIAAL BELANG Troepeninspectie op het Binnenhof. Foto: Richard Frigge-AVDD

Berlijn vergat in zijn toespraak de gesneuvelden niet, die in gevaarlijke gebieden soms de helpende hand uitstaken, soms tussen partijen stonden en soms groepen een halt toeriepen omdat die onschuldige mensen onderdrukten. “En ja, dus bouw je op als dat aan de orde is en vecht je als dat niet anders kan. Onze mannen en vrouwen zijn bereid daarvoor het hoogste offer te brengen: het leven zelf. Vijftien van hen brachten gedurende de afgelopen vier jaar dit hoogste offer: Jeroen Severs, Jan van Twist, Bart van Boxtel, Michael Donkervoort, Willem Dijkstra, Robert Donkers, Cor Strik, Timo Smeehuizen, Jos Leunissen, Tom Krist, Martijn Rosier, Tim Hoogland, Ronald Groen, Aldert Poortema en Wesley Schol”, zei Berlijn. (De volgende ochtend werden er tot ontsteltenis van velen twee gesneuvelden aan die lijst toegevoegd: Mark Schouwink en Dennis van Uhm, de zoon van zijn opvolger.) Berlijn noemde ook de namen van collega’s die tijdens andere operationele omstandigheden, zoals het voorbereiden op toekomstige inzet, omkwamen: Minus Schoonen, Tirza Steenvoorden, Ray Stegeman, Marcel van Houwelingen, Vincent Pearson, Max van der Zee, Björn Peterse en Michiel Meijers. Ter nagedachtenis aan allen werd een minuut stilte in acht genomen, waarna Berlijn aandacht schonk aan hen die tijdens crisisbeheersingsoperaties voor het leven getekend raakten zoals de bij de commando-overdracht aanwezige Roy Schoenmaker, Jaaike Brandsma en Marc van de Kuilen. “Ook hen betuig ik mijn diepe respect”, zei Berlijn, die vervolgens inging op een gouden regel waardoor de krijgsmacht groot is gewor-

‘VAN HEN WORDT ZEER VEEL GEVRAAGD’ den: alleen met het beste materiaal en het geven van de meest realistische training, kun je inzet vragen van onze mannen en vrouwen en hen op, vaak risicovolle, missies sturen. “Om deze gouden regel ook in de toekomst te volgen, moet Defensie blijven beschikken over voldoende middelen. Maar behalve dat onze militairen goede uitrusting en trainingsmogelijkheden verdienen, verdienen onze militairen bovenal onze waardering en steun.” Berlijn liet zich ontvallen dat het niet altijd makkelijk is om binnen het gegeven budget een optimale organisatie te bouwen. Dat er zelfs relatief modern materieel werd verkocht om tekorten weg te werken. “We moeten niet in de positie komen van bijvoorbeeld de brandweer die wordt gevraagd meer te blussen. Maar om dat mogelijk te maken haast nog nieuwe brandweerauto’s moet verkopen. Hoe geloofwaardig is dat?” “VOLDOENDE SCHOUDERS”

“Dick, jij hebt smoel gegeven aan deze functie en aan de krijgsmacht.” Met die woorden richtte generaal Peter van Uhm zich als nieuwe CDS tot zijn voorganger, die zich volgens hem niet alleen binnen Defensie, maar ook in de maatschappij een beter beeld van de krijgsmacht wist neer te zetten. “Jij was niet alleen stuurman, maar ook

boegbeeld en jij gaf koers, maar was ook bereid om hoge zee te trotseren. Deze maritieme uitspraak vond ik wel passen als een landmachter tegen een luchtmachter spreekt. Het geeft tevens het gezamenlijke aspect van de krijgsmacht weer. Jij hebt in die gezamenlijkheid: samen oefenen, samen leren, samen optreden, vooruitgang geboekt.” Met de capaciteiten van de krijgsmacht zei Van Uhm een hoogwaardige bijdrage te kunnen leveren en hij noemde als voorbeelden het ruimen van explosieven in de Nederlandse wateren, het opzetten van een mobiel hospitaal in Enschede, een helikopter die helpt bij het blussen van branden of de paspoortcontrole op Schiphol. En anders is het wel de bijdrage aan missies in het Midden-Oosten, Afrika, Irak, Afghanistan en op de Balkan. Van Uhm: “Interne en externe veiligheid zijn immers nauw met elkaar verweven. Hiermee toont de krijgsmacht haar relevantie voor onze maatschappij en zijn wij nadrukkelijk zichtbaar.” De nieuwe CDS duidde de mensen binnen Defensie aan als van cruciaal belang. “Van hen wordt veel, zo niet zeer veel gevraagd. De eenheden en individuele militairen, zowel actief dienenden als reservisten, moeten breed inzetbaar zijn en bereid zijn verantwoorde risico’s aan te gaan.”

Van Uhm stipte tevens het belang van het thuisfront aan, waarvoor Defensie niet alleen voorafgaand aan een missie, maar ook na afloop zorg moet dragen. “Van welk krijgsmachtdeel iemand is of van welke missie mag dan niet uitmaken. Ik sluit mij dan ook geheel aan bij de warme woorden van respect die generaal Berlijn zojuist heeft uitgesproken in de richting van ons personeel, hun thuisfront en in de richting van de families van onze collega’s die het hoogste offer brachten. Onze militairen verdienen dat er herkenning is van en erkenning is voor hun werk. Het is dan ook goed om te constateren dat er veel positieve reacties in onze samenleving zijn.” IEDEREEN NODIG

Minder positief zijn de huidige personele tekorten binnen de krijgsmacht. Daarvoor vroeg de nieuwe CDS aandacht, want “het werk zal weer verdeeld moeten worden over voldoende schouders. Wij hebben daar iedereen bij nodig.” Van Uhm memoreerde dat er jaarlijks enkele duizenden nieuwe collega’s van alle gezindten, huidskleur en sekse binnenkomen bij Defensie, die deze mensen opleidt, vormt met het waarden en normenpatroon dat past bij de Nederlandse krijgsmacht en ze helpt aan civiel erkende certificaten. Dat er jaarlijks

duizenden terugstromen naar de samenleving, maar wel als betere mensen, kansrijker op de arbeidsmarkt en een rijke levenservaring. Indien nodig moeten ze op de krijgsmacht kunnen terugvallen, ook al werken ze er niet meer. “Ons veteranenbeleid ziet daar op toe en doet recht aan de positie van onze veteranen in onze Nederlandse samenleving.” Door een stabiele ontwikkeling van de krijgsmacht en een beheerste, effectieve en efficiënte gereedstelling ervan kan je volgens hem de beste voorwaarden neerzetten voor een goede inzet in Nederland of elders in de wereld. “Dat betekent dat wij ook voor de Operationele Commando’s de mogelijkheden moeten blijven scheppen om ons personeel met het beste materieel realistisch op te leiden en te trainen. De inzet is immers al complex en veeleisend genoeg. De wisseling van rollen die wij van onze militairen vragen bij snel variërende omstandigheden in een bij lange na niet optimale omgeving met vele verschillende actoren, geeft dit nog eens treffend aan. Wij zijn in staat om hulp te verlenen, opbouw te plegen en de veiligheid zo nodig af te dwingen op nagenoeg hetzelfde moment op een en dezelfde plaats”, zei van Uhm. En hij sloot af met: “Ik weet dat ik altijd op u kan rekenen en u kunt op mij rekenen.”●

Tot Ridder in de Orde van OranjeNassau, met de zwaarden werden benoemd: Kapitein van het dienstvak Logistiek K.J. van der Eijk, KL; Luitenant-kolonel der infanterie G. van Empelen, KL; Kolonel C.J. Lorraine, KLu; Kapitein ter zee der administratie F.J. Marcus; Kolonel-arts F.A.W. Unck, KL; Kolonel-arts C. IJzerman, KL. Tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau werden benoemd: Kapitein-luitenant ter zee arts b.d. N.J. Kruijer; Kapitein ter zee vlieger b.d. J.F.H. Loos; Commandeur b.d. H. Sabelis; Voormalig docent KMA, J.H.J.M. Vriends. Tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau, met de zwaarden werden benoemd: Majoor van het dienstvak van de logistiek A. Boersma, KL; Luitenant ter zee der tweede De versierselen van de Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, met de klasse oudste cazwaarden tegorie J.H. Steeman; Luitenant ter zee der eerste klasse W.P. van der Veeken; Luitenant ter zee der eerste klasse L. Verkamman. Tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau werden benoemd: De heer D. de Boef; De heer G. Commu; Adjudant onderofficier KMar b.d. R. Gras; De heer H. de Groot; De heer J.W.I. Hoogstraten; Mevrouw D.E. Hoogstraten-Oskam; De heer J.W. de Jong; De heer F.J. Kamphuis; De heer L.J.M. Kleijne; Medewerkster personeelsmanagement CDC/ Defensie Vastgoed Organisatie, H.G.W.M. Kuijpers; De heer B. van Lavieren; De heer E.J.H. Valentijn; De heer G. van Wageningen; De heer P.H.J. van den Wijngaard; IV consultant Informatievoorziening CDC, de heer E.H. Wybenga.

DAMA geeft zoektocht naar antwoord op mortiergranaten niet op DEN HAAG – Een gedegen kampbeveiliging is weer een stapje dichterbij gekomen. Namelijk in de vorm van de verdediging tegen mortierenaanvallen onder de noemer van het Defense Against Mortar Attacks (DAMA)-model. Een proces waaraan onder leiding van Nederland inmiddels ruim drie jaar is gewerkt. Op 9 mei neemt Noorwegen het stokje over tijdens een symposium in Amsterdam. De DAMA werkgroep, werd op aandringen van de vorige minister van Defensie, Henk Kamp, opgericht. Kort na zijn aantreden vernam hij van het NAVO-programma Defense Against Terrorism (DAT), een toen acht punten omvattend plan, variërend van de beveiliging van havens en vliegvelden tot de bescherming tegen een NBC-aanval. Op zijn verzoek werd daar een negende onderwerp aan toegevoegd: bescherming tegen mortierbeschietingen. Vanzelfsprekend kreeg Nederland hier de leiding over. Inmiddels zijn we drie jaar verder en is er volgens ir. Henk Damen, programmamanager bij de Defensie Materieel Organisatie (DMO) en belast met de complexe projecten, in die tijd zeker vooruitgang geboekt. Zo slaagde de DMO er met hulp van derden al snel in apparatuur te bedenken die bijdraagt aan de omgevingsbeveiliging van kampementen, met daaraan gekoppeld een alarmsysteem om te waarschuwen tegen inkomende projectielen. Het voorkomen van slachtoffers vormt de basis van het door de werkgroep ontwikkelde DAMA-model. Een volgende stap betreft de mogelijkheid de lanceerplek van een afgeschoten granaat te bepalen. Bijvoorbeeld met een mortieropsporingsradar, waarvan de KLexemplaren overigens al ruim dertig jaar oud en dus dringend aan vervanging toe zijn. Daarna moet het waarschuwingssysteem zijn werk doen, terwijl een wapensysteem, het projectiel uit de lucht plukt en vernietigt. Tot slot dienen schutter en mortier te worden uitgeschakeld. Bij dit hele proces weegt Command & Control zwaar mee. Dit aspect completeert dan ook het DAMA-model. “Dat is internationaal overgenomen“, zegt Damen. “Want bij bescherming en veiligheid, in de breedste zin van het woord, dus ook tegen Improviced Explosive Devices (IED’s), werkt het.” INPLUGGEN

Binnen het DAMA-model zijn nog wel wat punten die verdere invulling behoeven. Luitenant-kolonel Marcel Grisnigt, Nederlands vertegenwoordiger binnen de DAMA-werkgroep en tevens operationeel

DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@mindef. nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

beleidsmatig verantwoordelijk voor onder meer de vervanging van de mortieropsporingsradar, noemt bijvoorbeeld een ‘interceptor’ een kwestie van tijd. “De Amerikanen zetten hun kaarten op het Phalanx systeem, enigszins vergelijkbaar met een verbeterde Goalkeeper op land. In Duitsland wordt momenteel het Skyshield ontwikkeld, als een soort integraal schild tegen raketten, artillerie en mortieren. Wij hebben daar geen geld voor, maar los daarvan zijn deze middelen niet uitontwikkeld en dus nog niet van toegevoegde waarde.” Overigens laat ook Nederland zich niet onbetuigd op dit punt. De ontwikkeling in Duitsland om met behulp van de PzH2000 mortiergranaten in de vlucht te elimineren, wordt met interesse gevolgd. Daarnaast kijkt men niet meer naar een één op één vervanging van de mortieropsporingsradar, maar meer naar een mix van sensors; bijvoorbeeld een combinatie van akoestische, radar, optische of dag- en nacht versies. Grisnigt zegt hierover: “Ze moeten zodanig betrouwbare informatie opleveren dat je tijdig, en dan praten we over seconden, de juiste gegevens hebt bij het waarschuwingssysteem of een interceptor. Command & Control vormt de lijm van het system of systems. Daarom laat de DAMA werkgroep op dit moment C2- protocollen ontwikkelen. De bedoeling is uiteindelijk dat iedereen simpelweg zijn sensors kan inpluggen op dit c2 systeem en de gegevens kan gebruiken.” De DAMA-werkgroep, een praatforum voor informatie-uitwisseling, doet er alles aan tot een verbeterde veiligheidssituatie in missiegebieden te komen. Waar

Nederland zich vooral richt op mortieren, zal Noorwegen er mogelijk ook raketten bij betrekken. “Best lastig”, merkt Damen op. “Je weet niet waar ze vandaan komen of waar ze heen gaan. In tegenstelling tot mortieren volgen raketten geen ballistische baan. Maar de sensorenmix moet ook hiertegen bruikbaar zijn.” Zowel Damen als Grisnigt hebben vertrouwen in de resultaten van de DAMA werkgroep. Zo is deze verantwoordelijk voor de inhoud van de zogenoemde DAMA toolbox, een virtuele bibliotheek, gericht op alles wat met de dreiging van mortieren te maken heeft. Deze box, gevuld met meer dan honderd geclassificeerde en niet-geclassificeerde documenten, staat op de NAVO-website. Damen: “We proberen DAMA in de NAVO-structuur in te bedden, zodat een permanente werkgroep van de alliantie de verantwoordelijkheid draagt voor het up-to-date houden van de documenten in de bieb.” Die wordt na het symposium waarschijnlijk weer uitgebreid. De operationele insteek, met internationale ervaringen uit Irak en Afghanistan, vormt daar de hoofdmoot. De defensie-industrie besteedt aandacht aan de DAMA-zuilen gerelateerde systemen, vooral sensors. Damen verwacht in elk geval een boeiend programma, waarin onder andere een Israëlische specialist een voordracht houdt over de dreiging van raketten. Aan ervaringsdeskundigen dus geen gebrek. Aanmelden voor het symposium kan nog via email: [email protected]. Er zijn 150 plaatsen.●

IN HET KORT UITSLAG MCAM-RIT WOENSDRECHT - Majoor J. Lesschen en eerste luitenant A. Beems bij de beginners en kapitein G. Marks en majoor M. Kolman bij de gevorderden hebben onlangs de jaarlijkse oefenrit van de Militaire Commissie voor Automobielen Motorwedstrijden (MCAM) gewonnen. De wedstrijd speelde zich af bij de vliegbasis Woensdrecht. In de klasse voor beginners deden 16 equipes mee, bij de gevorderden 25. In het laatste geval telt de uitslag mee voor het in oktober te houden defensiekampioenschap Kaartlezen.●

HERINNERINGSMEDAILLE VREDESOPERATIES COMMANDOWISSELING VOLKEL VOLKEL - Kolonel Sander Schnitger heeft op 25 april het bevel over de vliegbasis Volkel overgedragen aan kolonel Wido van de Mast. Schnitger (r), wordt nu Directeur Operaties van de luchtmachtstaf in Breda en krijgt de rang van commodore. De laatste functie van Van de Mast (li)) was die van Plaatsvervangend Commandant Operaties (PCO) op Volkel. Foto: sergeant-majoor Liepke Plancke, AVDD

135.00 BEZOEKERS ZIEN VERBORGEN AFGHANISTAN AMSTERDAM - De expositie Verborgen Afghanistan in De Nieuwe Kerk in Amsterdam trok de afgelopen vier maanden 135.000 bezoekers. Ze toonde 250 archeologische, uit handen van de Taliban gebleven, vondsten uit het Nationaal Museum van Kabul. De meeste objecten bleken in 2004 in de kluis van de Centrale Bank te liggen en gingen vervolgens naar Europa voor restauratie. De tentoonstelling sloot op 20 april en toert de komende tijd door de VS.●

SPORTBUREAU BIMS ZOEKT BEGELEIDERS DEN HAAG - Het Bureau Internationale Militaire Sport (BIMS) in Den Haag zoekt naar ‘liaison’personeel voor de begeleiding van buitenlandse ploegen bij militaire sportevenementen in Nederland. Ze worden voor het eerst ingezet bij het WK voetbal voor militaire vrouwenelftallen, van 28 mei tot en met 7 juni in en rond Ede. Kandidaten beheersen in ieder geval de Engelse taal. Opgeven bij adjudant Peter van Nierop, via het militair

diensttelefoonnet *06 - 557 669 48. Mobiel 06-10981743. Meer informatie bij majoor Johan Groen, plaatsvervangend hoofd BIMS, tel. 070 - 339 60 13, mobiel 06 - 511 504 00. Fax 070 - 339 605 40.●

HERDENKING VERBINDINGSDIENST EDE - Bij het monument van het Regiment Verbindingstroepen op de Elias Beeckmankazerne te Ede wordt op vrijdag 9 mei vanaf 13.15 uur de jaarlijkse herdenking van de gevallen militairen van de Verbindingsdienst gehouden. Ontvangst veteranen vanaf 10.30 uur, gebouw 2. Kransleggers die zich bij de Regimentsadjudant hebben aangemeld, worden ontvangen in ‘De Veteraan’ (geb. 2). Nadere informatie bij de Regimentsadjudant, Aooi de Gussem (0318 - 68 12 65) of: www.verbindingsdienst.nl.●

HERDENKING OP DE BINCKHORST DEN HAAG - In de tuin van het kasteel “de Binckhorst” aan de Binckhorstlaan 149 te Den Haag staat een Geniemonument ter nagedachtenis aan drie, op 10 mei 1940 in Voorburg, omgekomen militairen van de VIIde Zoeklichtafdeling tegen Luchtdoelen. Op 4 mei zal hier een dodenherdenking plaatsvinden. Daarbij worden ook de namen genoemd van de omgekomen militairen in Uruzgan. Het Haaglands Politiemannenkoor Entre Nous o.l.v. Jeroen Bosman verzorgt de muzikale omlijsting. De plechtigheid begint om 19.40 uur en eindigt met een informele bijeenkomst in de Binckhorsthof van het ministerie van Defensie, naast het kasteel. Inlichtingen: telefoon 070 - 399 98 50. E-mail: [email protected].●

OIRSCHOT - Militairen van 13 Mechbrig die tussen 1 september 2007 en 1 februari 2008 bij het Regional Command South in Kandahar dienden, hebben vorige week de Herinneringsmedaille Vredesoperaties uitgereikt gekregen door brigadegeneraal Tom Middendorp. De 31 stonden onder leiding van kolonel Peter Fröling, die gedurende deze periode Chef Staf van het Regional Command South was. Fröling assisteerde de commandant 13 Mechbrig bij het opspelden van de medailles en werd zelf ook gedecoreerd. Foto: Joshua Laisi-

WONINGEN Te koop: Almere, Grootzeil 25, ruime eengezinswoning. Bjr 2005. Ind: woonkmr, open keuken, hal, toilet, berging. Tuin met berging. 1e verd.: badkmr met douche, toilet, grote slpkmr met dakterras. 2e verd.: 2 slpkmrs en berging. Vr.pr N 232.000,- k.k .Info. www.vanderlinden. nl Te koop: Dordrecht, Joh. Wagenaarstr 45, 3-kmr appartement met ruim balkon op ZW, spachtelputzwandafwerking en eikenvloer in gehele woning, eigen P-plaats in besloten patio, cpl keuken- en badkamerinrichting, ruime berging in onderbouw. Vraagprijs N 209.000 k.k. Zie ww.funda.nl of bel makelaar 078 - 613 43 11. Te koop: Oss, St. Sebastiaanstr 42, ruim 3-kmr appartement op 2e verd. Hartje centrum. Opp. 135m2. Berging op bgg, Woonkmr, aparte eetkmr, open keuken, slpkmr, modern toilet en douche v.v. ligbad en wma. CV (2007). Balkon (9m2). Zolder via vlizotrap: 2 slpkmrs. Vr.pr N 187.500,- k.k. Zie www.funda.nl of bel 06 - 245 294 38. Te koop: Roosendaal, Moerasberg 29. Modern 3-kmrappartement met balkon en berging, 2e verd. (bovenste) van kleinschalig appartementencomplex in jonge woonwijk ‘Weihoek’. Bijzonder fraai aan openbaar groen gelegen met gemeensch. tuin. Vr.pr. N 185.000,- k.k. info. www.vermunt-makelaardij.nl tel: 0165 - 56 01 11. Te koop: Stolwijk Tentweg 46, karakteristieke vrijstaande woning. Recent grotendeels gerenoveerd, oprit voor meerdere auto’s, 3 slpkmrs, eetkeuken met moderne keuken div. app., open haard. Tuin op Z.W, met vijverpartij en berging. Vr.pr. N 267.000,-k.k. Info makekaar: 0182 62 22 22. Te koop Wenum Wiesel (omg. A’doorn), Oude Zwolseweg 65, zeer ruime gemoderniseerde 2/1 kapwoning met garage, veranda en tuin Z/O. Inh. 475 m3, opp. 175 m2, kavelopp. 410 m2. In bosrijke, landelijke omg. Vr.pr. N 419.000,- k.k. Info www.funda.nl of www.GOOS.nl Te koop: Zwijndrecht, Lauwers 9. Keurig onderhouden ruime hoekwoning met zicht op rivier. Gunstige ligging tussen Den Haag en Breda, 1500 m. van station. Bjr. 1978, 520 m?, 5 kmrs. Vr.pr.: N 374.500,- k.k. Zie www.funda.nl. Tel.: 078 - 619 36 14, e-mail: [email protected] Te huur:: Rijen, eengezinszwoning rustige kindvr.buurt. M.i.v. 1-8-2008. Gunstig gelegen t.o.v. uitvalswegen, NSstation en Vlb Gilze-Rijen. Ind.: hal, woonkmr, keuken, toilet, tuin, berging. 1e verd: 3 slpkmrs, badkmr, toilet. Vaste trap naar voll. afgewerkte zolderkamer. Huurpr. indicatie N 550,- p.m. Info: 06-306 116 67. Te huur gevraagd: Voor mijn dochter een studentenwoning/-kamer in Utrecht vanaf juni 2008 voor een vierjarige studie aan de Hoge School Utrecht. E-mail: HYPERLINK “mailto:[email protected]” [email protected]

DIVERSEN Gezocht: Wie heeft er een tweedehands parachute (met reserveparachute) te koop? gaarne contact opnemen met Gert-Jan Ludden 06 -518 177 33 of gj.ludden@ wxs.nl Te koop gevraagd: het boek: ‘50 Jaren Cornfield Range’ [email protected]

RECREATIE Te huur: vakantie eiland Ile de Ré in ZW Frankrijk. V.v. TV met alle Nld kanalen en staat op een gezellige ANWB erkende familiecamping met zwembad. Prijs N 350,- tot N 699,-. Inf. en foto’s, mail naar [email protected] Te huur: Meezeilen op een kajuitzeiljacht voor een dagje of weekend op het IJsselmeer of Waddenzee. IJsselmeerzeilers zeilen regelmatig met mensen voor wie het zeilen een uitdaging is. Zie www.ijsselmeerzeilers.nl Info: 06 - 106 244 16; e-mail: [email protected]

na●

HERDENKING

NIEUWE KAMPIOENEN WAGENINGEN - Defensie heeft er twee kampioenen bij. Het zijn de degenschermers Bas Verwijlen en Sonja Tol die onlangs in Wageningen het Nederlandse kampioenschap op hun naam brachten. Wachtmeester en Olympiaganger Verwijlen hield in de finale de ervaren Arwin Kardolus met 15-9 onder de duim. Marineofficier Tol versloeg met 15-5 de jonge Kelly Boone.●

‘Wij Huzaren’ vriendenkring van het vm 1e regiment Huzarenen het regiment Huzaren van Sytzama verzorgt op dinsdag 13 mei om 10.30 uur de jaarlijkse herdenking van onze gevallen vrienden bij het monument te Voorthuizen. Alle oud- en actieve militairen worden hierbij uitgenodigd aanwezig te zijn. Verzamelen om 10.00 uur hoek Koninginnelaan/Van den Berglaan.●

29 april | Pagina 12

VIJF VRAGEN AAN... Luitenant-kolonel Gerard

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel.

van der Thiel, commandant van het Korps Nationale Reserve

Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink (070 - 318 83 35)

U viert het 60-jarig bestaan van de Natres. Waarom is dat bijzonder? “Dat is op zich niet zo bijzonder. Kwestie van doorgaan met ademhalen, hard werken en voldoen aan de verwachtingen. De grote motivatie en inzet van de leden van het Korps hebben ertoe geleid dat het niveau van professionaliteit meegroeide met dat van de rest van de KL. Daar is vervolgens de uitbreiding met de officieren en onderofficieren Natops (nationale operaties) bijgekomen. Op het symposium: ‘Nationale Reserve, 60 jaar vrijwillig paraat’ werd duidelijk dat het nu tijd is voor actie: samen oefenen en plannen maken. Daar komt bij dat de Natresbataljons binnenkort overgaan van de RMC’s naar de brigades. Al met al, genoeg reden om bij deze mijlpaal stil te staan.” Wat is het belang van de Natres in de 21ste eeuw? We houden de vijand toch heel ver buiten de deur? “De vijand ver buiten de deur houden, vergt grote inspanning van de krijgsmacht. Zo groot, dat nationale taken in het gedrang zouden komen als er niet een korps was waarop altijd kan worden teruggevallen. Dat stelt wel eisen aan de kwaliteit ervan. Er is een basisniveau van geoefendheid nodig om ingeval van crisis - en dat kan een ‘militaire’ zijn (terreuraanslag), maar ook een natuurramp - taken in het kader van civiel-militaire samenwerking goed te kunnen uitvoeren. Het bewaken en beveiligen van een rampterrein, geëvacueerd gebied of Kamp Holland vereisen dezelfde basiscompetenties.” Hoe staat het met de bekendheid van de Natres? “Vooral buiten de kazernepoort wordt onze bekendheid alsmaar groter. Onder meer door onze bijdrage aan vele steunverleningen, zoals bij marathons en de Vierdaagse. Verder vinden beëdigingen van Natresmilitairen steeds vaker plaats buiten de kazernepoort. Ook bij onze werkgevers worden we voortdurend bekender. Vooral doordat we ze actief benaderen en uitnodigen bij militaire evenementen. Onze beroepscollega’s weten eigenlijk nog het minst van het Korps Nationale Reserve. Dat geldt zowel voor de inzetmogelijkheden ervan, als voor de mogelijkheid om na afsluiting van de beroepsdiensttijd, nog lange tijd met zeer veel plezier en voldoening, professioneel militair te blijven in deeltijd.”

Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77)

VEERTIG JAAR MILITAIRE LUCHTVAART MUSEUM SOESTERBERG - Het Militaire Luchtvaart Museum te Soesterberg viert op woensdag 2 en donderdag 3 juli zijn 40-jarig bestaan. Bezoekers zijn deze twee dagen van harte uitgenodigd om deel te nemen aan de festiviteiten. De Natres had vroeger een imagoprobleem. Is dat nog zo? “Waardering is er volop, zowel voor het optreden als bijvoorbeeld oefenvijand bij het KCT of als acteurs in oefeningen ter voorbereiding op uitzendingen, als bij autonome inzet van leden van ons Korps. Denk aan de bewaking van de vele militaire transporten en het bezoek van president Bush aan Margraten, maar ook herdenkingen, ceremoniële activiteiten et cetera. Ik denk dus dat er geen sprake is van een imagoprobleem. Hooguit van onbekendheid met onze kwaliteiten en competenties.” De krijgsmacht heeft moeite voldoende personeel te vinden. Hoe zit dat bij u? “Dat gaat goed. De sterkte zit al enkele jaren boven de tachtig procent en dat wordt alleen nog maar beter, mede dankzij de intensieve voorlichting en werving die wij zelf doen, gesteund door de militaire wervingsorganisaties in Amsterdam en de banenwinkels. Onze splinternieuwe wervingsfilm en de levensgrote posters op de kazernes (Je was geschikt, je blijft geschikt) helpen daar ook bij. We gaan overigens niet achteroverleunen. Honderd procent is een mooi doel, en werving blijft belangrijk omdat er ook sprake is van uitstroom, maar ik ben zeer tevreden over de bereikte resultaten tot nu toe.”●

In 1968 werd op initiatief van enkele luchtmachtmedewerkers, het Luchtmachtmuseum opgericht. Prins Bernhard verrichtte op 3 juli van dat jaar de opening (zie foto). De collectie, onderge-

bracht in een van de hangaars op de Vliegbasis Soesterberg, groeide in snel tempo en in 1980 verhuisde het museum naar het Kamp van Zeist. Vanaf toen heette het Militaire Luchtvaart Museum (MLM). Op jaarbasis ontvangt het MLM ongeveer 150.000 bezoekers die naast de geschiedenis van de militaire luchtvaart in Nederland een uitgebreid programma aan evenementen en educatieve producten krijgen aangeboden.

Voor 2 en 3 juli is het MLM op zoek naar materiaal waarmee het de eigen historie in beeld kan brengen, zoals foto’s of video’s. Wie daarover beschikt en dit tijdelijk wil afstaan, wordt hiertoe van harte uitgenodigd. Tot 25 mei kan men hierover bellen met mevrouw Martens of mevrouw Van der Veen op 0346 35 60 03 of e-mailen naar [email protected]. Uiteraard wordt het materiaal weer zo spoedig mogelijk geretourneerd.●

LEZEN & GAMEN

Kleurrijk luchtvaartboek DEN HAAG - Deel 4 van de serie European Military Aviation Scenes is uit. Onder de naam The Nineties schotelt samensteller Willem Helfferich de vliegtuigfanaat maar liefst 326 kleurenfoto’s voor van toestellen uit vijftien landen, waarvan veertien uit Europa. Zowel in de lucht als aan de grond, voorzien van vleugels of rotorbladen. De jaren negentig van de vorige eeuw vormen een interessante periode, want kort voor de aanvang van dit decennium viel de Berlijnse muur. Niet lang daarna loste niet alleen het Warschaupact op, maar ook de Sovjet-Unie. En dat betekende het begin van grote veranderingen voor die luchtstrijdkrachten die met Russisch materieel waren uitgerust. Maar deel 4 bevat nog een keur aan Sovjet materieel. Genieten dus voor de liefhebber. European Military Aviation Scenes - in full colour – Part 4 ‘The Nineties’ is voor 29,- euro verkrijgbaar in de gespecialiseerde luchtvaartboekhandel. Lezers van de Defensiekrant kunnen het boek voor dezelfde prijs thuis gestuurd krijgen door overmaking van dit bedrag op girorekening 2157711 t.n.v. W.F. Helfferich te Hilversum, onder vermelding van ‘EMAS4’ en huisadres.●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 29 april: ‘The pilot experience’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 1 t/m 12 mei: Alles over de Tweede Wereldoorlog in het Legermuseum, Delft 1 mei: ‘The pilot experience’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 2 mei: ‘The pilot experience’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 2 mei: Avontuurlijke expeditie met workshop op Bronbeek, Arnhem 4 mei: Theatervoorstelling ‘Dutchie’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 4 mei: ‘Avontuurlijke expeditie met workshop op Bronbeek, Arnhem 8 mei: ‘Hollywood in Concert’ met Lee Towers en

9 mei:

10 mei:

12 mei: 15 mei:

16 mei:

17 mei:

Anita Meyer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Breda ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meyer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Oss ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meyer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Etten-Leur Theatervoorstelling ‘Dutchie’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meyer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Drachten ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meyer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Hengelo ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meyer

en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Waalwijk 21 mei: ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meyer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Veldhoven 22 mei: ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meyer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Veldhoven 23 mei: ‘Hollywood in Concert’ met Lee Towers en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Bergen op Zoom 24 mei: ‘Hollywood in Concert’ met Lee Towers en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Cuijk Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www.aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808