Afscheid bestuursleden

Afscheid bestuursleden

Jaargang 20 nr. 3 september 2009

Per 1 juli van dit jaar legden Astrid Meyer en Jeroen Feirabend hun bestuursfuncties neer. Op 12 juli namen wij afscheid van hen met een heerlijke barbecue in een strandpaviljoen in Katwijk aan Zee. Het werd een gepast afscheid voor de twee bestuursleden, die zich bijna vier jaar lang hebben ingezet voor de Stichting Plotsdoven. In de loop van deze vier jaar is de combinatie van de twee namen, Astrid en Jeroen, bij onze stichting een begrip geworden. Het begon met de jaarlijkse wandeling van Steunpunt West. In november 2005 gingen ze wandelen in de 's Gravenlandse buitenplaatsen. Astrid en Jeroen waren bezig met de opleiding voor gebarentolk, daarom wilden ze ook eens gaan kijken bij mensen die na een gehoorverlies op oudere leeftijd hun leven opnieuw moeten inrichten. Leontien en Truus raakten in een boeiend gesprek met hen en wisten tijdens deze wandeling hun belangstelling te wekken voor de Stichting Plotsdoven. Astrid vertelde dat ze een cursus had gevolgd, die opleidde tot tijdschriftredacteur. In die periode had het bestuur dringend behoefte aan een paar nieuwe leden én aan een hoofdredacteur (m/v) voor het kwartaalblad Plotsdoof. Al snel was het pleit beslist. Jeroen en Astrid traden beiden toe tot het bestuur, Jeroen als secretaris en Astrid als hoofdredactrice van Plotsdoof.

In dit nummer o.m. Astrid Meyer en Jeroen Feirabend Mede dankzij haar hebben wij vier keer per jaar het blad Plotsdoof kunnen lezen. De oplettende lezer zal misschien hebben opgemerkt dat het blad in de laatste jaren soms dikker was en door de gekleurde buitenkant heeft het een meer professionele uitstraling gekregen. Jopy Sol heeft inmiddels de taken van Astrid als hoofdredactrice overgenomen. Jeroen was al die tijd secretaris. Zo schreef hij voor een groot deel de jaarverslagen, al deed hij dat vaak samen met Astrid. Hij vroeg ook altijd aan vrijwilligers en bestuursleden om zelf een stukje in te sturen over wat zij het afgelopen jaar hadden gedaan. Deze stukjes werden door hem dan weer in het jaarverslag verwerkt. Ook verzorgde Jeroen de vergaderstukken voor bestuursvergaderingen, zodat iedereen zich terdege kon voorbereiden. Verder beantwoordde hij de vragen die binnenkwamen op [email protected] en zat in de werkgroep Signaal. Het bestuur van de Stichting Plotsdoven zoekt nog naar vervanging voor Jeroen. De zondag van het feestelijke afscheid begon grijs en regenachtig, maar in de loop van de dag klaarde het op, waardoor we onder een stralend zonnetje konden genieten van de barbecue in het strandpaviljoen. Samen met ongeveer 20 vrijwilligers, bestuursleden en partners maakten we er een gezellig afscheid van.

pagina 3 Van het bestuur 4 Interview casemanager NC PLD 6 Ervaringen van een plotsdove 8 BlackBerry versus Nokia 9 Plotsdove krijgt vliegles 10 Schaduwtolken 11 PR-campagne NC PLD 13 Column van Cor Toonen 14 Verslag Themaweekend 15 Assertiviteit 15 Leven en werken met gehoorverlies 19 Column van Joke Bosch 19 Column van Ans Holub 20 Spijkerschrift 21 CI-nieuws 22 De lezer schrijft 23 Nieuws van de steunpunten 25 Activiteiten 4e kwartaal 27 Activiteitenkalender 2009

Stichting Plotsdoven De Molen 89 a 3995 AW Houten tel/tt/fax: 030 - 69 58 719 www.stichtingplotsdoven.nl [email protected]

Colofon

Voorzitter Gerard de Vijlder hield een afscheidsrede,

Plotsdoof is een uitgave van de Stichting Plotsdoven. Donateurs van de stichting ontvangen het blad gratis. Plotsdoof verschijnt vier keer per jaar: in maart, juni, september en december. Redactieadres van Veldekestraat 6a 4819 EP Breda [email protected] Redactie Jopy Sol, hoofdredacteur

en Cor Toonen droeg op originele cortoniaanse wijze een afscheidsgedicht voor in zijn bekende en kenmerkende stijl van gebaren en spreken.

Opmaak en advertentiebeheer Frans Verkade Aan dit nummer werkten mee: Anja Korten Ans Holub Anton van der Horst Cor Toonen Esther de Veer Frans Vercammen Gerard de Vijlder Hanneke Verkade Imke Rozema Joke Bosch Leontien Peeters Mirjam Walraven Ria Dobbelaar Tinus Steigenga Truus Löwensteyn WeiMan Lam Wendelina Timmerman Wouter Bolier Plaatsing van brieven betekent niet dat de redactie het met de strekking eens is. De redactie kan brieven weigeren, inkorten of redigeren. Overname van artikelen is toegestaan, mits met bronvermelding. Sluitingsdatum kopij volgend nummer: 20 november Drukwerk en verzending WPS Loskade 4 7202 CZ Zutphen

dienstbetoners wat drijft een mens te gaan voor de ander volgt hij ergens een diepe wens of is het zoeken naar elkander

Ook Georgie van Steunpunt West sprak het paar enkele woorden toe, waarbij ze memoreerde aan de kennismaking.

je maakt een lastige keuze de vrije tijd is niet alleen voor jezelf het gaat veel verder dan loze leuzen je zwoegt menig avond tot ver na elf idealisme is misschien de basis voor taai volhardend dienen doorgaan ook al is het doel soms wazig een goed gevoel kun je ermee verdienen gister zagen wij twee mensen die bewust voor ons kozen zij gingen soms over hun grenzen balancerend tussen plicht en aangenaam verpozen

Jeroen en Astrid kregen ook afscheidscadeautjes. Een daarvan was een setje Plotsdoofse postzegels met daarop hun portret.

vandaag zien wij twee vrienden met wie wij zo lekker samenwerkten dienstbetoners die onze zaak trouw dienden met woord- en daadkracht onze club versterkten

Wat vooral opviel aan alle mooie dankwoorden was dat Astrid en Jeroen als niet-plotsen laatdoven door hun inbreng en inzet beiden een van ons zijn geworden. Zij kwamen vier jaar geleden als buitenstaander, maar zij vertrekken uit het bestuur als onze vrienden. Gelukkig blijven zij de partnerweekends begeleiden. Als u geen partner hebt wil dat niet zeggen dat u hen nooit meer ziet. Ook zonder partner kunt u zich voor het partnerweekend opgeven.

morgen zien wij twee getrouwen die verder gaan met hun dienend leven Jeroen en Astrid wij blijven jullie in ons houwen dat jullie nog veel geluk mogen beleven

Aan het eind van de middag namen Jeroen en Astrid op een bijzondere manier het laat2

ste woord: Bianca, de tolk Nederlands met Gebaren, deed de speech en Jeroen tolkte voor een keer in gebaren. Dit zorgde voor de nodige hilariteit onder de aanwezigen en daarmee werd het een afscheid met een schaterlach. Als afsluiting van de dag volgde daarna nog een strandwandeling bij een mooie en relaxte zonsondergang. Een waardig afscheid.

bedankt Astrid en Jeroen!

Roc Andreas © 12 juli 2009 opgedragen en op zijn cortoniaans voorgedragen aan Jeroen en Astrid bij hun afscheid als bestuursleden van de Stichting Plotsdoven

Van het bestuur

Over de Stichting

door Gerard de Vijlder

In het juninummer van ons blad meldde ik u dat twee bestuursleden hun taken neergelegd hebben. Voor het bestuur lag de prioriteit direct bij het zoeken van een nieuwe hoofdredacteur/trice. We prijzen ons dan ook zeer gelukkig dat we snel een nieuwe hoofdredactrice hebben gevonden in de persoon van mevrouw Jopy Sol. Beste Jopy, van harte welkom. Wij hopen op een lange en goede samenwerking. Van dat laatste is zeer zeker al sprake. Het eerste redactionele werk van haar heeft u nu in uw handen. En het mag er zijn! In de bestuursvacatures is nog niet voorzien, een aspirant-bestuurslid heeft inmiddels afgehaakt. Toch blijven we volop in beweging en we zoeken rustig verder naar nieuwe bestuursleden. In de uitnodiging voor de jaarvergadering heeft u onze oproep voor nieuwe vrijwilligers kunnen lezen. Op het moment dat ik dit schrijf zijn de uitnodigingen nog maar net de deur uit. In het volgende blad hoop ik u hierover meer te kunnen vertellen. Vlak voor de zomer hebben we onder de donateurs die in de regio van Steunpunt Rijnmond wonen een enquête gehouden en gevraagd naar hun behoeften en eventuele bereidheid om de organisatie van het steunpunt op zich te nemen. Van de 87 verzonden brieven hebben we 50% teruggekregen. Gelukkig zaten hier ook twee positieve reacties bij met betrekking tot het zich willen inzetten voor het steunpunt. Verder bleek dat er onder de donateurs uit deze regio behoefte is aan lotgenotencontact. We gaan hier zeker mee aan de slag en hopen dit jaar nog te kunnen beginnen met de herstart van het steunpunt. Het bestuur heeft een nieuwe folder laten drukken die vanaf half september in omloop zal worden gebracht. Ongetwijfeld kunt u hem inmiddels bewonderen op onze website (www. stichtingplotsdoven.nl). Een klein maar belangrijk detail in de folder wordt vermeld onder 'De Stichting Plotsdoven….' Samen met de uitnodiging van de jaarvergadering heeft u ook een aankondiging ontvangen over de stand van de Stichting Plotsdoven op de 50+-beurs in Utrecht, die van 16 tot en met 20 september wordt gehouden. Mogelijk is deze inmiddels voorbij als u dit leest. De beslissing om op de 50+beurs te gaan staan heeft niet zozeer te maken met het feit dat deze groep Neder-

landers tot onze doelgroep zou behoren, want onze doelgroep zijn alle plotsdoven van jong tot oud, maar meer om de mogelijkheid te hebben om het fenomeen plotsdoofheid onder de aandacht te brengen, zodat 'eens' alle Nederlanders zullen weten wat plotsdoofheid is. Tijdens de beurs is ook een nieuwe flyer uitgedeeld die u binnenkort vast wel eens tegen zult komen. Op deze flyer wordt men opgeroepen om donateur te worden. Het aantal donateurs is namelijk steeds belangrijker voor de stichting om voldoende subsidie te ontvangen. Een belangrijke dag die nog komen gaat is de partnerdag, die op 14 november gehouden zal worden. De werkgroep is nog druk bezig met het programma. In de loop van deze maand zult u ongetwijfeld een aankondiging in de brievenbus krijgen. Zet de datum alvast in uw agenda! Hoewel het op het moment van schrijven nog volop zomer is, zal bij het verschijnen van het blad de herfst zijn intrede hebben gedaan en kunnen we, hopelijk allemaal, genieten van de prachtige herfstkleuren die dan te zien zijn.

Overlijdensberichten: Mw. Greet Kappen-TTroost, wonende te Haarlem, geboren op 13 juli 1926 en overleden op 4 augustus 2009. Zij was altijd aanwezig op de themaweekenden en ook donateur van de Stichting Plotsdoven. Ze werd op maandag, 10 augustus gecremeerd in Driehuis. Mw. Tilly Glas-EElbers, wonende te Ede in De Gelderhorst. Geboren op 17 juli 1923 in Batavia en overleden op 9 aug. 2009. Zij was donateur van de Stichting Plotsdoven en ook wel eens aanwezig op de jaarvergaderingen of andere activiteiten als deze in de Gelderhorst plaats vonden. Zij werd op zaterdag 15 augustus gecremeerd in Ede.

De Stichting Plotsdoven is de landelijke organisatie voor belangenbehartiging van plotsen laatdoven. De stichting is opgericht in 1989 en heeft zich de belangenbehartiging van plots- en laatdoven in de ruimste zin ten doel gesteld. Daarbij staat stimulatie van zelfredzaamheid en reïntegratie van de plots- en laatdove in de horende maatschappij voorop. De Stichting Plotsdoven onderhoudt twee mailinglijsten: één voor plotsen laatdoven en één voor partners, familie, vrienden of andere naasten van plots- of laatdoven. De mailinglijsten zijn bedoeld om informatie en ervaringen uit te wisselen m.b.t. het doof worden en/of doof zijn, het omgaan daarmee door naasten, of om vragen te stellen. Kortom, lotgenotencontact op een makkelijke en toegankelijke manier. Voor meer info over de mailinglijsten zie: www.stichtingplotsdoven.nl Bestuur Voorzitter, Gerard de Vijlder Secretaris, vacant Penningmeester, Albert Bouma Bestuurslid, Wil v. Essen-Verhoef Bestuurslid, Wouter Bolier Adviseur, Prof. Dr. P. van den Broek Donateurschap Vanaf 17 euro per kalenderjaar bent u al donateur; over te maken op postgiro 82080 t.n.v. Stichting Plotsdoven te Houten Geregistreerd bij de Kamer van Koophandel Haaglanden te Den Haag nr. 41155666 ANBI-nummer 816107440 Lex Scheffelfonds Het Lex Scheffelfonds is ingesteld om iedere plots- en laatdove, voor wie dit een financieel bezwaar is, in staat te stellen deel te nemen aan activiteiten die georganiseerd worden door de Stichting Plotsdoven. Voor verdere gegevens zie binnenzijde achterblad.

3

VUmc heeft primeur met operatie baby Het VU medisch centrum (VUmc) in Amsterdam heeft in augustus met succes een vier maanden oude baby geopereerd aan beide oren. Artsen plaatsten daar implantaten waarmee het dove jongetje opnieuw kan horen. Een woordvoerster zei dinsdag dat het wereldwijd voor het eerst is dat zo'n ingreep bij zo'n jong kind gebeurde. De baby was doof geworden door een hersenvliesontsteking. Met de zogeheten cochleaire implantaten kan hij weer klanken, geluiden en spraak waarnemen. Daarvoor moet daar wel nog een spraakprocessor, een hoortoestel, op worden aangesloten. Normaal gesproken gebeurt het plaatsen van dergelijke implantaten pas als kinderen een jaar oud zijn. Bij deze baby was dat echter geen optie. Door de hersenvliesontsteking dreigden zich in zijn binnenoor littekens te vormen. Dat zou de operatie onmogelijk hebben gemaakt. Bron: Nu.nl

4

Het werken met doven heeft mijn hart gestolen Plots- en laatdoven die er op een gegeven moment niet alleen uitkomen, kunnen contact opnemen met het NC PLD, het Nederlands centrum voor Plots- en Laatdoofheid. Het NC PLD kan een casemanager inschakelen van de GGMD (Geestelijke Gezondheid en Maatschappelijke Dienstverlening) voor doven en slechthorenden. Een van die casemanagers is/was Waiman Lam. Per 1 september is ze met dit werk gestopt. Toen wij haar spraken werkte ze nog, en was ze bereid om ons iets te vertellen over haar werk. Wat doet een casemanager? Als casemanager vanuit het NC PLD is mijn belangrijkste taak de cliënt een passend hulpaanbod voor te leggen. Vaak weten mensen niet wat er mogelijk is. Voor de casemanager is het heel belangrijk om informatie en advies te geven die aansluit op de situatie van de cliënt. Na een intakegesprek wordt er zonodig hulp opgestart. De kern is het signaleren wat de cliënt nodig heeft en de cliënt daarbij verwijzen. In sommige gevallen is het ook nodig ondersteuning aan de cliënt te bieden bij een verwijzing. Wanneer er meerdere begeleidingstrajecten zijn is het nodig om de begeleiding op elkaar af te stemmen. Tot slot evalueert de casemanager met de cliënt de gang van zaken ter afronding. Mochten er dan nog vragen zijn, dan worden deze opgepakt. Op de hoogte zijn en blijven van vraag en aanbod (kennis van de sociale kaart) is ook

een interview

iets wat je als casemanager behoort te doen. Maatschappelijk werk en psychologische begeleiding zijn in de eerste plaats praatberoepen. Hoe bereid je je als goedhorende voor om dit werk met doven te kunnen doen? Ik denk dat je voldoende kennis moet hebben van de specifieke problematiek van doven, slechthorenden en plots- en laatdoven, de dovencultuur valt daar ook onder. Je moet ook weten wat de specifieke problemen zijn en alert zijn op aandachtspunten van de specifieke doelgroep en de verschillen tussen de groepen. Je moet Nederlandse gebarentaal leren. Weten hoe je gebarentolken en schrijftolken in kunt zetten en wat hun functie is. Het belangrijkste is dat de communicatie passend moet zijn en uiteindelijk gaat het bij werken met mensen allemaal om contact maken. Jullie werken ook met mensen die al langer doof zijn. Dat communiceert waarschijnlijk anders. Wat zijn de verschillen? Veel mensen die al langer doof zijn kunnen door middel van spraakafzien en gebaren communiceren. Je moet er wel rekening mee houden dat communiceren door middel van spraakafzien zeer vermoeiend is. Duidelijk spreken is dan voor mij een aandachtspunt. Ook let ik op de afstand, het licht en afleidende visuele prikkels (bijvoorbeeld een raam waar men makkelijk door naar binnen kan kijken en/of veel voorbijlopende mensen). Veel mensen die plotsdoof of laatdoof zijn kunnen vaak niet door middel van spraakafzien of gebaren communiceren. Gelukkig hebben steeds meer logopedisten ervaring met het aanleren van spraakafzien en is er de mogelijkheid om gebarencur-

sussen of trainingen te volgen die bijdragen aan een verbeterde communicatie. Een schrijftolk is een uitkomst voor mensen die niet kunnen spraakafzien en/of gebaren. Wat is het belangrijkste verschil tussen mensen die in korte tijd doof worden en mensen die hier jaren over doen als je kijkt naar de verwerking? Het belangrijkste verschil is, denk ik, dat de mensen die hier jaren over doen, elke keer weer de confrontatie moeten aangaan als blijkt dat hun gehoor weer verder achteruit gegaan is. Bestaat er in de praktijk een soort psychologische grens die je over moet om toe te geven dat je niet (meer) slechthorend bent, maar doof? Gehoorverlies betekent, denk ik, net als elk ander verlies, rouw en rouwverwerking. Ik ben geen psycholoog, maar ik denk niet dat er een soort grens is die je over moet. Doof zijn is een nieuwe situatie voor een cliënt, maar ook voor de omgeving van de cliënt. Ik denk dat het heel erg met accepteren te maken heeft. Accepteren heeft ook weer zijn fasen. En een ieder doet dat op zijn eigen manier. Veel relaties overleven het niet als een partner doof wordt. Wanneer overleeft een relatie het wel en wanneer (zeker) niet? Lastige vraag… Ik denk dat een relatie meer kans heeft tot overleven als er een goede communicatie is, hiervoor is inspanning en geduld nodig. Praktisch gezien: bijvoorbeeld niet meer schreeuwen vanuit de keuken naar de woonkamer. Want dat werkt in de meeste gevallen niet meer. En verder: bereid zijn om zinnen te herhalen, de ander aan te kijken, duidelijk en

langzaam te praten. De dove partner is ook verantwoordelijk voor een goede communicatie. Vragen om herhaling vraagt ook inspanning en geduld. Allebei moeten ze beseffen dat de manier van communiceren is veranderd of gaat veranderen. Wat ik bij mensen zie is dat de kans tot overleven vaak stijgt, als de partners ook hun waardering voor elkaar gaan uiten en hun aandacht niet alleen maar op de (nieuwe) communicatieproblemen concentreren. Wat is een goede eigenschap om een goede casemanager te worden? Goede contactuele eigenschappen, een zelfstandige werkhouding en om kunnen gaan met verantwoordelijkheid. Wat maakt het werk moeilijk? Doof worden is een traumatische ervaring met veel gevolgen. Dit maakt het werk soms moeilijk. Tijdens het begeleiden ontstaat er een emotionele band, levert dat weleens problemen op? Ja, het levert soms problemen op. Bijvoorbeeld: verdriet hebben over wat een cliënt overkomt. Een emotionele band, loyaliteit en betrokkenheid hebben met een cliënt hebben is goed, zolang het niet te veel van het goede wordt. Als een cliënt of begeleider er last van heeft, komt dat de hulpverlening uiteraard niet ten goede. Als je langer doof bent, besef je heel goed dat er situaties zijn waarin het best prettig is dat je doof bent. Of op z'n minst dat je er geen probleem mee hebt dat je doof bent. Is dit iets wat ooit ter sprake komt? Ik merk aan sommigen dat ze het prettig vinden en er geen problemen mee hebben, maar nee, dit is niet iets wat we tijdens cliëntge-

Meldpunt Wtcg van start Chronisch zieken en gehandicapten krijgen in 2010 een bedrag tussen de 150 en 500 euro van de over heid. Dit is het gevolg van de nieuwe Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) die op 1 januari is ingegaan. Veel mensen dreigen echter onterecht geen geld te krijgen. Speciaal voor deze groep heeft de CG-Raad het meldpunt Wtcg geopend. Om het geld te krijgen moeten mensen aan bepaalde criteria voldoen. Bijvoorbeeld bepaalde medicijnen slikken of thuiszorg krijgen. Deze criteria zijn nog niet volledig. Daarom vallen veel mensen onterecht buiten de boot. Met het meldpunt wil de CG-Raad deze mensen opsporen. Vervolgens kan de CG-Raad het ministerie van VWS adviseren hoe de regeling kan worden verbeterd. Wel of geen geld? U heeft een chronische ziekte of een handicap. Hoe komt u erachter of u straks wel of geen geld krijgt? Heel eenvoudig. U gaat naar de site van het meldpunt Wtcg en u klikt daar op de 'Wtcg-test'. Als blijkt dat u geen geld krijgt volgens de test, dan meldt u dat met behulp van een digitale vragenlijst bij het meldpunt Wtcg. Als u volgens de test wel geld krijgt, dan hoeft u verder niets te doen. In 2010 krijgt u dan automatisch geld van het CAK uitgekeerd. Vul de vragenlijst van het meldpunt Wtcg in als u volgens de test geen geld krijgt. U krijgt vragen over uzelf en uw situatie. TNO analyseert alle gegevens en maakt het verslag. Het meldpunt Wtcg is tot 7 oktober geopend. U vindt het op: www.meerkosten.nl/meldpuntwtcg Bron: '.n.i.e.u.w.s.', een tweewekelijkse uitgave van de Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland (CG-Raad).

5

'Drumstel voor dove mensen' wint eerste prijs

In het vorige nummer van Plotsdoof hebben wij aandacht geschonken aan een drumstel voor dove mensen dat door Peter Peters ontworpen is. Studenten van de Fontys Hogeschool Engineering in Eindhoven hebben het proefmodel gebouwd. Het drumstel was een zogenaamd IPD-project: Integrated Product Development (IPD) en Knowhowsharing bij Fontys en ROC Eindhoven. Het kenmerk van deze projecten is, dat zij worden uitgevoerd door groepen van circa zes studenten, komend van verschillende opleidingen voornamelijk binnen Fontys. De opdracht bevat vaak het onderzoek naar de mogelijkheden van een nieuw product, zowel wat betreft de techniek als naar de wenselijkheid op de markt. Daarbij wordt meestal een prototype ontwikkeld. Het IPD project Drumstel voor dove mensen was dit jaar genomineerd voor de Onderwijsprijs voor studenten en medewerkers. Peter en Joke Peters waren uitgenodigd om de prijsuitreiking bij te wonen en mochten daardoor meemaken dat de vijf studenten die het prototype van Peters drumstel hebben gemaakt de eerste prijs (categorie studenten) wonnen en 3.000,-mogen verdelen. Volgens de jury is het een technisch zeer vernuftig systeem. Het resultaat is een noviteit die in de wereld van de doven voor een nieuwe beleving van muziek zal zorgen. Het laat zien dat Fontysstudenten in staat zijn zeer innovatieve onderwijsprojecten in te vullen, die een duidelijke maatschappelijke relevantie hebben.

6

sprekken vaak bespreken. Men komt immers doorgaans omdat men problemen ervaart met het gehoorverlies. Je stopt nu als casemanager vanuit het NC PLD en met je dienstverband met de GGMD. Hoe kijk je hierop terug en wat 'neem je mee'? Ik heb nu bijna vier jaar gewerkt bij de GGMD voor Doven en Slechthorenden, dit als maatschappelijk werker. Casemanagement vanuit het NC PLD heb ik bijna drie jaar gedaan. Het maatschappelijk werk was voor mij heel leerzaam, omdat je hier werkt als allrounder. Eigenlijk heb ik alles kunnen leren en het me eigen gemaakt. Het werken met doven was een eyeopener voor mij. Ik wist niet dat er zoveel speelde, maar na bijna vier jaar besef ik, dat het ook best een kleine wereld is. Het werken met doven heeft wel mijn hart gestolen. De directheid, de gebarentaal, de problematiek en juist dat het een kleine wereld is geeft ook weer een bepaalde gebondenheid. Het NC PLD was voor mij heel gepast om erbij te doen. De eerste opvang en advies, samen met een cliënt bekijken wat er is en wat er past bij de situatie van de cliënt was voor mij niet alleen

leerzaam, het was ook heel leuk werk om te doen. Soms wat leuker voor mij dan voor de cliënt. Het is fijn als je de ander kunt helpen en bij kunt staan in een moeilijke situatie. Van de zijde van de cliënt merk ik dat het vaak een opluchting is als ze weten waar ze terecht kunnen en als ze een contactpersoon hebben vanuit het NC PLD. Niet dat ze altijd concreet hulp willen, maar weten dat we er zijn is al heel wat. Als hulpverlener neem ik uiteraard alle opgedane werkervaring mee, met als doel nog meer voor de mensen te kunnen betekenen en het allemaal nog wat beter te doen. Jammer genoeg kan ik de leuke, gezellige en lieve collega's niet 'meenemen'. Het werken met doven heeft wel mijn hart gestolen en wie weet ga ik in de toekomst hier nog iets mee doen. Dan rest ons alleen om Waiman mede namens al haar oud-cliënten heel hartelijk te danken voor haar jarenlange inzet. Wij wensen haar alle goeds bij alles wat ze in de toekomst gaat doen.

Ervaringen van een nieuwe plotsdove Jammer genoeg gaat het ook tegenwoordig in de eerstelijns hulpverlening voor plotsdoven nog lang niet altijd goed. Lees het verhaal van Ria maar, dat ze op Plotsdoof - Laatdoof, het internetforum van de stichting Plotsdoven, heeft geplaatst en dat we met haar toestemming hier nog wat extra aandacht geven. Beste allemaal, Hierbij wil ik mij als nieuw lid even voorstellen. Mijn naam is Ria, ben 56 jaar, gehuwd en woon in Lelystad, ik ben werk-

zaam in de verzorging bij een grote thuiszorgorganisatie. In de nacht van 11 op 12 april jl. ben ik aan mijn rechteroor plotsdoof geworden, met oorsuizen, druk op beide oren en een dood dof gevoel aan de rechterkant van mijn gezicht. Ik begaf mij diezelfde ochtend nog naar de huisartsenpost. Volgens de dienstdoende arts ging het om een middenoorontsteking, hij gaf me zure oordruppels mee. Toen er na een week nog geen verbetering optrad ben ik naar mijn eigen huisart-

senpraktijk gegaan, de plaatsvervangende arts vertelde dat het niet om een ontsteking ging maar om een verstopte buis van Eustachius. Van haar kreeg ik een neusspray voorgeschreven. Na twee weken was er nog geen verbetering; weer naar de huisarts, dit keer mijn eigen huisarts. Deze zei: 'Er zit teveel vocht achter het trommelvlies, ik geef u een verwijsbrief voor de KNO-arts voor het plaatsen van trommelvliesbuisjes.' Bij de KNO-arts weer het hele verhaal verteld en gezegd dat ik rechts niks hoorde. Hij gaf me een verwijsbrief mee voor de fysiotherapeut, een recept voor Diclofenac en een afspraak voor een gehoortest. Ook hij wekte de indruk dat het niets ernstigs was. Op 8 juli een gehoortest gehad, die aantoonde dat ik rechts inderdaad helemaal doof ben geworden. Na veel speurwerk op internet kon ik voor mezelf ondertussen al een aardig beeld vormen van wat er met mij aan de hand was. Op 16 juli ben ik naar het VUMC geweest voor een second opinion. Daar werden meteen allerlei onderzoeken gestart waaronder een MRI-scan en er werd nogmaals een gehoortest afgenomen. De uitslag daarvan hoor ik op 3 augustus, maar de KNO-arts daar vertelde me al meteen dat mijn gehoor rechts nooit meer zal terugkomen, daar het voor eventuele behandeling al veel te laat is.

trole komen om te kijken of daar dan verbetering in is gekomen, en tevens krijg ik dan een uitgebreid gesprek met de KNO-arts over hoe we verder gaan en wat voor mogelijkheden er voor mij zijn. Ik ben er voorlopig dus nog niet mee klaar. Met mijn gehoorverlies kan ik wel leren leven, maar met het oorsuizen/fluiten heb ik veel moeite. Ook de druk in beide oren is soms niet uit te houden, ik heb daardoor grote angst dat mijn werk er onder gaat lijden en ik op een dag af moet haken, want ik heb op die momenten toch wel wat moeite met concentreren. Ik werk in de gezondheidszorg dus dat kan ik daar niet bij hebben. Wel, dit was zo'n beetje wat er op dit moment te melden is. Nu maar weer afwachten wat er verder gaat gebeuren. Groetjes aan allen, Ria.

Oorsuizen - Loop er niet voor weg In losse verhalen vertelt Joost Treebusch hoe hij omgaat met zijn suizende oren. Hij beschrijft de last en de keuzes die hij maakt om met oorsuizen om te gaan. Hij wil het een plaats geven en deze last voor hem en zijn omgeving draaglijk houden. Die keuzes leiden soms tot somberheid en machteloosheid. De verhalen worden afgewisseld met gedichtjes. Het boek is vooral bedoeld om lotgenoten en mensen uit hun omgeving te vertellen, hoe men kan leven met oorsuizen.

Is te bestellen via: www.freemusketeers.nl ISBN: 978-90-484-0501-5 Prijs: 15,95 euro

Over de uitslag heb ik gemengde gevoelens, ik wil het snel weten, maar heb ook angst om het te horen als het om een brughoektumor gaat. Ik ben blij met alle sites over doven en plotsdoven, ik heb daar veel kunnen opsteken, en dankzij die sites heb ik niet stil zitten afwachten totdat er bij één van de artsen een belletje zou gaan rinkelen, maar ik ben zelf op zoek gegaan naar waar ik het beste met mijn klachten terecht kon. Nu hebben jullie ongeveer een beeld van mij. Als ik 3 aug. de uitslag heb zal ik die laten weten. Maandag, 03-08-09 heb ik de uitslagen van het onderzoek in het VUMC gekregen. Op de MRI-scan was niets te zien dat op een brughoektumor zou kunnen wijzen, dus dat is al een grote opluchting. Verder wees het bloedonderzoek ook niets uit, alles was goed, er was ook niets dat op een ontsteking wijst. De gehoortest gaf ook hier weer aan dat er rechts helemaal niets binnenkomt en dat dat oor hartstikke doof is. Wat betreft mijn linkeroor, daar wordt maandag a.s. een trommelvliesbuisje in geplaatst omdat daar toch wel wat vocht achter zit. Drie weken later moet ik op con7

Dag voor doven in het Spoorwegmuseum Utrecht

Op zaterdag 3 oktober wordt door Stichting Tolknet en Het Spoorwegmuseum een speciale dag voor doven en slechthorenden georganiseerd. Op deze dag zal Het Spoorwegmuseum voor één keer volledig toegankelijk zijn voor iedereen die doof is of niet goed hoort. Bij alle activiteiten zullen tolken gebarentaal aanwezig zijn om alles wat gezegd wordt te tolken. Er zijn deze dag speciale rondleidingen met tolken voor dove en slechthorende bezoekers. Deze rondleidingen voeren u mee door het historische Maliebaanstation met zijn Koninklijke Wachtkamer en langs de bijzondere treinen, van stoomlocomotief tot dieseltrein. Rondleiders vertellen u interessante feitjes en nemen u misschien zelfs mee een bijzondere trein in.

BlackBerry versus Nokia In het vorige nummer van Plotsdoof schreven we over de ervaringen met de mobiele teksttelefoon BlackBerry. Naast deze telefoon bestaat er ook de Textphone. Op de website van Textphone wordt dit Nokia-toestel aangeprezen als dé mobiele teksttelefoon voor doven en slechthorenden. Maar daar is niet iedereen het mee eens. Vertegenwoordigers van de zes belangrijkste organisaties voor doven en slechthorenden vinden dat er

door Textphone misleidende informatie wordt verstrekt en zij protesteren daartegen. Een mobiele telefoon waarmee je kunt chatten is niet automatisch een teksttelefoon. Toch worden deze toestellen door sommige zorgverzekeraars aangeboden als teksttelefoon. De zes organisaties hebben onderstaande brief naar het College van Zorgverzekeraars (CvZ) gestuurd: Houten, 20 juli 2009

Aan: alle Zorgverzekeraars Geachte heer/mevrouw, Onlangs kregen we bericht van een aantal leden van onze achterban waarin de verzekeraar UVIT een hulpmiddel voor doven en slechthorenden presenteert als volwaardig alternatief voor de mobiele teksttelefoon van AnnieS (www.annies.nl) en de vaste teksttelefoon Multicom van Multicare Systems (www.multicaresystems.nl). Dit hulpmiddel, Textphone (www.textphone.nl), is geen teksttelefoon, maar een (aangepaste) chat toepassing op een mobiele telefoon. Wij uiten ernstige bezwaren tegen het aanbieden van een mobiele chat toepassing als een teksttelefoon en het opnemen van deze voorziening als een teksttelefoon uit de algemene AWBZ middelen. Tevens wordt door deze wijze van informatieverstrekking onze leden ernstig misleid in de veronderstelling een teksttelefoon te ontvangen met de Textphone. We hebben een tabel samengesteld met daarin de belangrijkste verschillen en hopen dat deze voor zich spreken.

Voor mensen die doof zijn of niet goed horen, is het vaak lastig om precies te volgen wat er wordt gezegd. Met deze dag wil Stichting Tolknet bevorderen dat er meer tolken worden ingezet voor een betere toegankelijkheid van informatie. De overheid vergoedt kosten voor de inzet van tolken in werken onderwijssituaties én ook voor privésituaties zoals een doktersbezoek of een dagje naar het museum. Stichting Tolknet is een landelijke organisatie die tolkvoorzieningen voor doven en slechthorenden toegankelijk maakt. Dit doet zij onder andere door meer bekendheid te geven aan het inzetten van tolken voor doven en slechthorenden. Daarnaast bemiddelt zij tolken gebarentaal en schrijftolken.

Wij zijn te allen tijde bereid een en ander persoonlijk toe te lichten.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Tolknet of kijken op www.tolknet.org.

Met vriendelijke groet, mede namens de 6 organisaties voor auditief beperkten, Drs. Paul Elzinga MSc, bestuurslid Dovenschap Gerard de Vijlder, voorzitter Stichting Plotsdoven

8

Deze brief is positief ontvangen en ondertussen is er een gesprek met het CvZ geweest waarin men het protest als correct onderschreef. Wij erkennen dat het een lastige technische problematiek is, maar we gaan er vanuit dat de brief duidelijk maakt wat de verschillen tussen de twee toestellen zijn. Wie nog voor de keuze komt te staan kan desgewenst verdere informatie vragen bij onze adviseur

Plotsdove krijgt vliegles!

technische voorzieningen. Als er lezers zijn die de Textphone reeds gebruiken, zouden wij willen vragen hun ervaringen met ons te delen. In het bijzonder zijn wij geïnteresseerd in hun ervaringen met de ondersteunende dienstverlening via het Textphone callcenter van de helpdesk en de bemiddeling bij bellen en gebeld worden door mobiele of vaste telefoonnummers.

door Anton van der Horst

Als plotsdove krijg je vaak te maken met beperkingen, maar soms lukt het om iets voor elkaar te krijgen wat je zelf nooit gedacht had. Een lang gekoesterde droom van mij was om eens een echt vliegtuig te mogen besturen! Normaal is dit voor doven erg moeilijk te verwezenlijken want: er is geen radiocontact met de vluchtleiding, de onvermijdelijke communicatieproblemen in de lawaaiige cockpit zonder tolk, en gebarende vlieginstructeurs bestaan er bij mijn weten nog niet. Nu ben ik al jaren actief bij een modelvliegvereniging. Daar bestuur ik kleine vliegtuigjes met behulp van een afstandbediening. Een van de nieuwe leden zocht hulp, kwam toevallig naast mij staan en vroeg of ik hem modelvliegles wilde geven. Het was zijn eerste ervaring met een (plots)dove, maar dit was voor hem helemaal geen probleem. We deden de nodige moeite voor elkaar en al gauw maakten we vorderingen. Hij bleek zelf ook vlieginstructeur te zijn maar dan in het echt en volgens hem zou ik ook best een echt vliegtuig kunnen besturen. Mijn droom kwam ineens weer bovendrijven, maar is dat nou echt haalbaar als plotsdove? Zo zaten we op Zestienhoven in een klein sportvliegtuigje en na de nodige theorie (die vrijwel gelijk is aan die van modelvliegen) mocht ik naar de startbaan taxiën. Na nog even contact opgenomen te hebben met de verkeersleiding (dat kan ik met mijn CI helaas nog niet) mocht ik gas geven en bij de vereiste snelheid… opstijgen!! Wat een ervaring!!

Van daar gingen we via de kustlijn richting de bollenvelden. Boven de Scheveningse Pier hebben we nog even in een cirkel gevlogen om mooie foto's te nemen en bij de bollenvelden gingen we weer wat lager vliegen en heeft de instructeur het weer overgenomen. Na een fraaie fotosessie aldaar gingen we weer naar een veilige hoogte en mocht ik weer geheel op eigen kracht richting Europoort, de Nieuwe Waterweg en terug naar Zestienhoven vliegen. De landing werd weer gedaan door de instructeur. Een droom was in vervulling gegaan! Kortom: een grandioze ervaring. En het bewijs is weer eens geleverd: Als het van twee kanten komt, komen nieuwe mogelijkheden binnen bereik. Plotsdoofheid alleen is geen reden om te zeggen: 'Kan niet'.

Nieuwe test bepaalt waar gehoorschade zit Aan de hand van een korte test kan bepaald worden of het gehoorverlies zich in het binnenoor of in de hersenen bevindt. De resultaten van deze test zijn praktisch bij het afstellen van het hoortoestel. Onderzoekers van het Center for Applied Hearing Research (Centrum voor Toegepast Hoor Onderzoek) aan de Technische Universiteit van Denemarken hebben een nieuwe test ontwikkeld voor het diagnosticeren van hoorproblemen. Met behulp van speciaal ontworpen geluidssignalen kan de test helpen bij het bepalen of de oorzaak van het gehoorverlies zich in het binnenoor of in de hersenen bevindt. Tijdens de test luistert de persoon naar geluiden via een koptelefoon. Als de persoon de geluiden herkent als een tune of een specifiek patroon, dan is het centrale gehoor in de hersenen normaal en ligt de oorzaak van het gehoorverlies in het binnenoor. Als de persoon de geluiden herkent als door elkaar gegooid geluid, dan is dat een indicatie dat de schade in de hersenen zit. De test kan in een paar minuten worden uitgevoerd en de resultaten kunnen gebruikt worden tijdens het afstellen van de hoortoestellen. De kennis over het samenspel tussen de oren en de hersenen, waarop de test gebaseerd is, is ook geschikt voor de ontwikkeling van nieuwe types hoortoestellen. Gehoorverlies ontstaan door schade aan het binnenoor kan verzacht worden met behulp van hoortoestellen. Gehoorverlies door schade in de hersenen is veel moeilijker te behandelen. Bron: Oorakel

Op veilige hoogte aangekomen draaide ik mijn eerste bocht richting Hoek van Holland. 9

Beledigende gebaren

Schaduwtolken

Naar het buitenland geweest in de vakantie? Geen problemen gehad met de gebaren? Volgens trendwatcher Kevin Strubbe kunnen gebaren die hier heel gewoon zijn in het buitenland opgevat worden als een belediging. Heeft iemand daar wel eens iets van gemerkt? Een paar voorbeelden uit zijn boek:

Op het rondreizende theaterfestival de Parade werd dit jaar elk weekend een aantal theater- en muziekvoorstellingen vertolkt naar gebarentaal. Maar op vrijdag, 7 augustus vond er een heel bijzonder experiment plaats. Voor het eerst in Nederland hebben 9 tolken een voorstelling geschaduwtolkt. De voorstelling LOS! van toneelgroep Oostpool werd gespeeld door 9 acteurs, die elk door een eigen tolk werden getolkt. Als een schaduw volgden de 9 tolken hun acteur, zodat ze die een-oop-eeen simultaan konden vertalen. Dat betekende dat er in totaal 18 mensen op het toneel stonden!

Je oorlel aanraken: bij ons kijkt niemand er van op als je even aan je oorlel trekt. In Italië wordt dat gebaar gebruikt om de ander duidelijk te maken dat je hem maar een watje vindt. En in Spanje zeg je ermee dat de ander een klaploper is. Cirkeltje met duim en wijsvinger: Om aan te geven dat we iets mooi afgewerkt of goed gedaan vinden, brengen we onze duim naar de wijsvinger en maken eigenlijk een cirkeltje. In Nederland begrijpen ze dat wel, maar als je meer zuidelijk dat gebaar maakt, zit je in de knoei. In Frankrijk en Tunesië zeg je daarmee: 'Wat ben jij een dikke nul!' In Turkije is het een homoteken waarbij het kringetje symbool staat voor de anus van de man. Gestrekte wijsvinger: Om een richting aan te geven wijzen wij met onze wijsvinger. Logisch, zou je denken, hij heet niet voor niets 'wijsvinger'. Helaas begrijpt niet iedereen het zo. In India is wijzen met de vinger verschrikkelijk onbeleefd en ook in China en Rusland is het not done. Daar wijst men met de volle platte hand of een gestrekte arm. Duim omhoog: Een duim omhoog wil hier zoveel zeggen als 'prima gedaan'. In de meeste Westerse landen wordt dat ook zo begrepen. In Griekenland echter niet, daar is de opgestoken duim een zware belediging. En in het Midden-Oosten betekent het: Je kunt de pot op! Het boek 'Etiquette in het buitenland' van Kevin Strubbe is verkrijgbaar in de boekhandel en kost 9.95 euro. Bron: GVA 10

De gebarentolk staat meestal aan de zijkant van het podium waardoor de dove toeschouwer nog wel eens moet kiezen tussen kijken naar de tolk of kijken naar de voorstelling. Met schaduwtolken kun je op een heel natuurlijke manier alles volgen wat er wordt gezegd. In landen als de Verenigde Staten, België en Groot Brittannië wordt dit al vaker gedaan maar nu is het ook in Nederland geïntroduceerd. Plotsdoof vroeg aan Esther de Veer, een van de tolken, naar haar ervaringen. Wat zijn voor de tolk de opvallendste verschillen ten opzichte van het normale tolken? Het opvallendste is dat je nu eens niet ALLES hoeft te tolken, maar alleen je eigen rol. Dat is nog wel lastig, want je bent geneigd je handen te laten wapperen op elk geluid, nu moet je je eigenlijk een beetje inhouden als de andere acteurs praten! Verder zit in het theatertolken natuurlijk ook meer acteren. De bedoeling is dat we eigenlijk niet opvallen. Als wij stokstijf blijven staan terwijl alle acteurs een polonaise doen is dat raar. Dus als er een polonaise wordt gedaan, doen wij mee. Voor ons zit er daardoor meer theater bij. Tolken jullie in NGT en/of een mix met NmG? We tolken in NGT, voorzover dat mogelijk is. Bij liedjes of uitdrukkingen kiezen we wel eens voor NmG. Hebben jullie vooraf met de acteurs geoefend en zo ja, was er dan een 'publiek' dat jullie feedback gaf? Ja, we hebben een technische doorloop gedaan op de middag voor de voorstelling. Er was inderdaad een collega-tolk die ervaring heeft met theater bij om ons van feedback te

voorzien. Dat vinden we prettig, want je kunt niet naar jezelf kijken en tegelijkertijd tolken. Ook praktische zaken als: waar gaan we staan, moeten we op een verhoginkje staan, lopen we achter elkaar het podium op of naast elkaar, en hoe is het licht? worden dan besproken. Hoe was de belangstelling van de doven en slechthorenden voor dit bijzondere optreden? Die was groots! We hadden een reserveringslijst van 70 namen. Of al die doven en slechthorenden zijn geweest kunnen we niet controleren, maar de zaal zat vol! Kun je iets vertellen over de reacties van het horende publiek? Het horende publiek vond het een geweldig evenement. Leuk om te zien, nog nooit meegemaakt en erg interessant, dat was wat we het meeste hoorden. Het was en is ook voor veel horenden een nieuw fenomeen, een theatertolk bij een voorstelling, laat staan 9 tegelijk! Hoe kwamen jullie eigenlijk op het idee om dit te gaan doen? We hebben dit project spontaan bedacht, omdat we vinden dat je vaak stukken mist van de voorstelling als je steeds naar de tolk in een hoekje van het podium moet kijken. We hadden heel weinig tijd om voor te bereiden, eigenlijk alleen op de dag zelf. Dit was een mooi experiment om eens te zien hoe dit uitpakt en het smaakte vooral naar meer! We hopen dit nog vaker te kunnen doen en dan meer tijd te hebben voor repetities, zodat we nog meer een geheel vormen met de acteurs.

Dus hou het in de gaten, er komt vast meer! Hoe ging de samenwerking met de acteurs? De acteurs hebben zo hun eigen manier van plaats innemen, en nu moesten wij eigenlijk tussen de acteurs in staan, daar reageerden ze zeer professioneel op, binnen een mum van tijd was het woord 'tolkruimte' bedacht. Een acteur zei tegen zijn buurman: "Hee, je moet wel even opschuiven, want er moet minimaal één tolkruimte tussen ons in zijn!". En dat woord hebben wij natuurlijk al grijnzend geadopteerd! Ook zijn er oplossingen bedacht voor de opkomsten, je komt immers met z'n tweeën op door de coulissen, het was een beetje proppen, maar het ging wel! De acteur die ik tolkte, Stefan Rokebrand, rende op een moment dwars over het toneel naar de piano. Dat deed ie onaangekondigd, dus

ik moest hard achter hem aan hollen om toch 'aan hem vastgeplakt' te blijven! De tekst van deze voorstelling ging razendsnel. We hebben niet gevraagd of het langzamer kon. Dat zou ook wat raar zijn want dan gaat de vaart van de voorstelling er meteen uit. Dus de acteurs hebben zich niet aangepast aan ons! Is deze voorstelling gefilmd, zo ja komt er een dvd van uit? Ja, er zijn opnames gemaakt, maar we weten nog niet hoe dat eruit gaat zien. Het zou wel leuk zijn als daar een dvd van gemaakt wordt. Esther, bedankt voor je medewerking aan dit artikel. Als er een dvd gemaakt wordt van de voorstelling, zullen we daar in de volgende Plotsdoof aandacht aan schenken.

PR-campagne NC PLD en GGMD

Een gezamenlijke aktie van het Nederlands Centrum voor Plots- en Laatdoofheid en Geestelijke Gezondheidszorg en Maatschappelijke Dienstverlening voor doven en slechthorenden. Vaak horen casemanagers van het NC PLD cliënten zeggen: 'Ik heb te horen gekregen dat er niets meer aan te doen is en dat ik er maar mee moet leren leven' . Hoe ze dat moesten doen, waar ze informatie en hulp konden krijgen is hen daarbij niet verteld. Veel KNO-artsen zijn niet goed op de hoogte van de mogelijkheden van hulp voor doven en slechthorenden buiten het medische traject. Dat maakt dat mensen soms pas na lang zoeken of via toevalligheden in aanraking komen met op het gebied van plots- en laatdoofheid gespecialiseerde hulp. Vandaar een PR-Campagne welke het komend half jaar zal lopen. Het is de bedoeling dat een rode folderhouder met informatie over het NC PLD en de GGMD komt te staan in alle wachtkamers van poliklinieken KNO, audiologische centra, bij audiciens en welzijnsinstellingen en allerlei andere plekken waar doven en slechthorenden komen. Ook zal er een poster van het NC PLD worden aangeboden. Aan deze aktie zal ook aandacht besteed worden op de interne site van de KNO-vereniging. Wij hopen dat hiermee bereikt wordt dat patienten met meer dan medische vragen op de juiste plek terecht komen.

Folders en flyers Meer informatie over de mogelijkheden van het NC PLD en de GGMD kunt u via onderstaande adressen aanvragen. Hier kunt u naast algemene folders over de GGMD en het NC PLD flyers over allerlei onderwerpen bestellen, zoals: . Loopbaanbegeleiding . Werkplekonderzoek en advies . Themagroep Tinnitus . Themagroep Plots- en Laatdoofheid . Assertiviteitstraining voor slechthorenden . Cursus NmG . Informatiebijeenkomst voor de omgeving van plots- en laatdoven Vergeet uw naam en adresgegevens niet te vermelden! NC PLD Cornelis Houtmanstraat 19 II 3572 LT Utrecht tel.: 0900 - 33 73 663, fax: 030 - 27 19 809 [email protected] meer informatie: www.NCPLD.nl GGMD voor Doven en Slechthorenden Büchnerweg 3 2803 GR Gouda tel.: 0800 - 337 46 67 (08.30 - 13.00 uur), of 0182 - 67 02 35 (13.00 - 17.00 uur) Fax: 0182 - 54 91 96 [email protected] meer informatie: www.GGMD.nl

Regelhulp www.regelhulp.nl is een soort routeplanner (webloket) voor chronisch zieken, gehandicapten en ouderen. Regelhulp geeft een overzicht van zorg, hulp en financiële ondersteuning. Het gaat om voorzieningen en ondersteuning van verschillende organisaties, zoals de gemeente, het CIZ, UWV en UWV WERKbedrijf. U kunt in Regelhulp voorzieningen aanvragen of u aanmelden voor een gesprek over ondersteuning. Indien nodig kunt u zich bij verschillende instanties tegelijk aanmelden met één formulier. Heeft u recht op de voorzieningen en ondersteuning die u op de site vindt? Voor de ondersteuning die u op deze website kunt regelen, gelden voorwaarden. U krijgt een voorziening of andere hulp alleen als u aan die voorwaarden voldoet. Voordat u een formulier invult, kunt u een paar vragen krijgen. Daarmee toetst Regelhulp globaal of u in aanmerking komt. Voor bepaalde voorzieningen vult u een officieel aanvraagformulier in. De instantie behandelt uw formulier en de eventuele extra gegevens die u op moet sturen. Deze instantie bepaalt of u recht hebt op de voorziening. U kunt geen rechten ontlenen aan de algemene toetsing van Regelhulp. Voor andere vormen van hulp meldt u zich aan voor een gesprek. U geeft dan uw adresgegevens door en u beschrijft voor welk probleem u een oplossing zoekt. De organisatie maakt een afspraak met u voor een gesprek. Regelhulp is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS); het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW); het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV); het UWV WERKbedrijf; en het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ).

11

12

Column van Cor Toonen - Vakantie & openheid Wie als plots-laatdove het voorrecht heeft om naar het buitenland op vakantie te kunnen gaan, krijgt niet alleen met de gebruikelijke vakantiekeuzes te maken, zoals: waarheen, hoe en met wie. Kies je voor een groepsreis, dan moet je ook kiezen tussen een reis met mededoven en NmG-tolken in het gezelschap of een reis met horenden. Er zijn niet veel speciale 'dovenreizen' en voor zover ze er wel zijn, zitten daar ook weer bepaalde beperkingen aan vast. Daar heb ik al eerder over geschreven. Vanuit mijn jeugdervaringen, toen ik als single met groepen horende jongeren op vakantie ging, weet ik nog goed dat het wel eens lastig was, maar dat je er bijna altijd redelijk bij kon horen als je maar open was over je mogelijkheden en onmogelijkheden. Het kwam er eigenlijk op neer dat je mooie vakantieavonturen kon beleven met de instelling: 'Niet moeilijk doen, niet op je tenen gaan lopen, zoveel mogelijk meedoen en gewoon genieten zover het kan.' Een beetje gelaten accepteren dat niet alles kan, hoort daar gewoon bij. Later toen ik samen met mijn partner meeging met horende groepen bleek deze instelling ook prima, maar was, en is, dit gelaten accepteren soms moeilijker op te brengen. Je beleeft immers dagelijks de grote verschillen tussen de soepele communicatie met je partner en de lastige communicatie met de goedhorende deelnemers. Anderzijds heb je als duo met hoorbeperking ook weer veel steun aan elkaar, vaak is een moment van oogcontact, een knipoog, een gebaartje etc. al voldoende om elkaar te begrijpen. Dit maakt het weer gemakkelijker om hindernisjes te nemen, samen contacten met de horende reisgenoten op te bouwen of dit soms juist niet te doen door samen je eigen weg te gaan. Dit jaar hadden wij het voorrecht met een groep horenden een rondreis door schitterend Schotland te mogen maken. Ook nu bleek weer dat je met openheid over je beperkingen een stevige communicatiebasis kunt leggen. Wij bouwen deze openheid al op bij het eerste contact met het reisbureau waar we allereerst aangeven een reis te

willen met een reisleider(ster). Als belangrijke voorwaarde stellen we ook dat we de zekerheid moeten hebben dat we een week voor de aanvang van de reis e-mail contact met de reisbegeleiding kunnen hebben. In dit e-mail contact leggen we vooraf uit wat onze beperkingen zijn en vragen om enige persoonlijke ondersteuning in de vorm van informatie gedurende de reis in één-op-één contact. Uiteraard doen we dat vriendelijk en geven meteen globaal aan wat onze communicatievaardigheden zijn; dat we ons zelf flexibel opstellen, ofwel niet moeilijk willen doen, en ja, zeker ook dat we niet alle aandacht van de begeleiding op zullen gaan eisen. Zo lukt het steeds weer om in één-op-één contact de belangrijkste informatie gedurende de reis goed mee te krijgen, bijvoorbeeld toeristische tips, pauze- en vertrektijden, en kamerinformatie in hotel. Deze persoonlijke ondersteuning brengen de meeste reisbegeleiders moeiteloos op, ze worden immers door een dergelijke vraagstelling ook bevestigd in hun dienend beroep. Als je dan ook nog duidelijk laat blijken hun ondersteuning te waarderen groei je vaak snel naar elkaar toe en zijn op de eerste reisdag al veel drempels weggenomen. Niet zelden wordt de reisleider dan bruggenbouwer naar de rest van het horend reisgezelschap. Tijdens een dergelijke reis hebben we ook wel eens binnenpret als we expres leuke gebaren in onze communicatie naar de groep opvoeren. We zeggen dan tegen elkaar: 'We zullen ze vandaag een lekker ruikend poepje gebarentaal laten proeven.' Voorbeelden daarvan zijn: een uitbundig goedemorgen smakelijk eten - naar het toilet - bedankt aardig van jou etc. Het resultaat is niet zelden dat de horende medereizigers naar ons en zelfs naar elkaar toe deze gebaren overnemen.

Aftastend met de muziek mee Onder de titel: 'Een drumstel voor dove mensen' kon de lezer in het juninummer van Plotsdoof zijn licht opsteken over de ervaringen van Plots-Laatdoven met het 'anders' waarnemen van instrumentale muziek. Op mijn vakantie in Schotland was ik met een horende groep en zo stond er ook een Schotse muzikale avond op het programma. Het was weliswaar: 'ik zit erbij en kijk ernaar', maar de Schotse zangers, doedelzakspelers en dansers gaven ook een mooi visueel optreden. Op de voorlaatste dag van de vakantie kwamen we bij een prachtige bergpas een doedelzakspeler tegen. Een unieke kans om eindelijk de muziek van een doedelzak eens te voelen. Na een korte uitleg van een vlot sprekende medereiziger was de doedelzakspeler meteen bereid voor mij een aangepast solo optreden te verzorgen. Hij stuurde mijn voelende handen ook nog fraai aan zodat ik aan de blaasbalg, de verschillende pijpen en de centrale uitlaat deze bijzondere klanken mocht aftasten. Net zoals het me eerder verging bij het aftasten van bijvoorbeeld een drumstel, viool, gitaar en alpenhoorn wist ik in opperste concentratie deze klanken snel een eigen plaatsje te geven. Nu weet en begrijp ik dat de doedelzakmuziek de ene mens kan bekoren en de andere kippenvel bezorgt. De hoge tonen ervan zijn nu in mijn 'voel databank' opgeslagen. Weer een bijzondere voelervaring rijker, geeft het de herinnering aan deze vakantie een extra diepte. Cor Toonen

Als we terugkijken op onze mooie Schotland vakantie van 2009, kunnen we ons helemaal vinden in de uispraak van de Indiase spirituele schrijver Deepak Chopra: "Ik ben ervan overtuigd dat wij contact kunnen leggen met een gebied van onbegrensde mogelijkheden in onszelf." Een bekende spreuk van hem is: "Wat je zaait zul je oogsten". 13

Verslag Themaweekend "Communicatie" Van 5 t/m 7 juni vond het 26e Themaweekend plaats voor plots- en laatdoven. Dit keer in een heus kasteel: kasteel de Berckt in Baarlo (Lb).

Vrijdagochtend haalde onze lieve privéchauffeur Jan ons op om ons op tijd naar het kasteel te brengen, want er moest natuurlijk nog het e.e.a. voorbereid worden. Toen we de poort gepasseerd waren zagen we "ons" mooie kasteel met een heerlijke tuin, dit keer zonder de ridders en jonkvrouwen, maar wel met vriendelijke behulpzame mensen. Dat was ook wel nodig, want in eerste instantie leek het wel een doolhof daar. Buiten liet het zonnetje zich gelukkig zien, zodat we de mensen in de tuin konden ontvangen en daar ook onze soep met brood aten, wel zo gezellig. Op de zolderverdieping lag een grote en voor onze activiteiten zeer geschikte ruimte met meerdere LCD schermen, zodat iedereen de schrijftolk goed kon volgen. Daar opende Anja Korten 's avonds het weekend en vertelde o.a. dat Anneke Meijer, mede-organisator van het weekend, door omstandigheden helaas niet aanwezig kon zijn. Zowel Anja als Georgie vertelden daarna iets over Communicatie. Communicatie houdt veel in, het is niet alleen belangrijk voor doven en slechthorenden, maar zeker ook voor horenden. Google maar eens "Communicatie", dan merk je hoeveel men daar mee bezig is. Vergeleken met goedhorenden worden wij vaker geconfronteerd met een slechte of non-communicatie. Maar ook binnen onze groep moeten we oppassen dat we anderen niet buitensluiten. Nu er steeds meer mensen een CI hebben, wordt er steeds vaker gewoon gepraat en worden er minder gebaren gemaakt. Dat is niet prettig voor de mensen die geen CI hebben. Aandacht hebben voor elkaar is iets waar we samen aan moeten blijven werken! Mirjam Walraven vertelde ons zaterdagmorgen over "Assertiviteit bij de Communicatie". Assertief zijn is echt niet altijd makkelijk, je moet steeds opnieuw voor je zelf opkomen en duidelijk zijn als je weer ergens tegenaan loopt. Boos worden mag best, zolang het maar niet echt agressief wordt. We oefenden diverse situaties met elkaar om het verschil te zien en te ervaren. Naar aanleiding hiervan kwam ook weer een discussie los. We zijn benieuwd hoe het daarna thuis in de praktijk ging, dat is toch weer anders. 14

door Leontien Peeters In het weekend besteedden we verder aandacht aan b.v. mimiek en lichaamstaal bij de communicatie, vrijdagavond via oefeningen in groepjes en zondagmorgen met Paulien Donkers, die het weer op een leuke manier deed. Mimiek en lichaamstaal kunnen vaak veel meer duidelijk maken dan praten alleen. Voor ons is het gewoon superbelangrijk. Naast dit alles was er natuurlijk ook tijd voor de nodige ontspanning. Zaterdagmiddag, na de lekkere pannenkoeken in het pannenkoekenhuis in Baarlo, werden we in groepjes van acht, geblindeerd door een theedoek, met een busje weggebracht en gedropt midden in de ons onbekende bossen. Zorg dan maar dat je thuis komt met dat ene kompas! Een goede communicatie binnen de groep is dan wel handig om samen de weg terug te vinden. Gerard Veenkamp leidde ons groepje naar daar waar het kompas ons heen wees en dat was recht het bos in, niet via paden, maar over ruig terrein, omhoog en omlaag. Waar nodig rekende Truus met haar Nordic Walking stokken af met dwarsliggende takken. We hebben flink wat gelachen hoor. Onderweg moesten we nog een aantal vragen beantwoorden. Na de inlevering van het antwoordformulier hebben we daar verder weinig over gehoord van de mensen die dit organiseerden. 's Avonds konden we in de gezelligste ruimte, onze eigen kelderbar in het kasteel, lekker bijkletsen. Zaterdagavond was de bonte avond. Adrie Moerland en Hilda Havinga begonnen met het voorlezen van gedichten, waarna een paar liedjes gezongen werden, maar al snel werd er op muziek van dj Cees gedanst. Myrte, die met Eric meegekomen was, danste lekker mee en zong daarbij de liedjes in gebaren, Het was heel leuk en mooi om te zien. En zo gingen we nog even door tot in de late, pardon, vroege uurtjes. Zondagmiddag na de lunch was het helaas alweer afscheid nemen. Hopelijk kunnen alle weekendgangers terugkijken op een gezellig en leerzaam weekend. Dit weekend hebben we mede te danken aan Anneke, die tot vlak voor het weekend druk bezig is geweest met de voorbereidingen. Dat je dan verstek moet laten gaan is sneu. Ik zelf heb aangegeven uit de organisatie van het weekend te stappen, Na 4 jaar mogen anderen weer met frisse nieuwe ideeën komen.

Assertiviteit

verslag van een workshop door Mirjam Walraven

Opkomen voor jezelf, zorgen dat je krijgt wat je nodig hebt. Zonder stilletjes op wonderen te hopen, zonder nijdig om je heen te slaan, maar iets er tussen in Hoe pak je dat aan? Assertiviteit betekent op respectvolle wijze voor jezelf opkomen. En dat wil zeggen dat je zowel de ander als jezelf respecteert in je anders-zijn, en daarvoor aandacht vraagt. De communicatie moet helder en duidelijk zijn, waardoor een boodschap ook zó overkomt, als deze bedoeld is. Nu is plots- of laatdoofheid een beperking bij uitstek in het communiceren; m.n. in het nauwkeurig en correct ontvangen van de communicatie, en het daaraan verbonden teruggeven van de communicatie. Dat is een hele klus, een (op)gave en een vaardigheid die je niet vanzelfsprekend hebt geleerd. Daar komt nog bij dat het belang van communicatie nauwelijks wordt onderkend, getuige het volgende overleveringsverhaal: In de 16-de eeuw was er een sjeik in Perzië. Hij had een groot aantal vrouwen in zijn harem, waar geregeld kinderen werden geboren. Hij gebood de vrouwen alle kinderen vanaf de geboorte, goed te kleden en te voeden. Maar verbood hen ten strengste om met de kinderen te praten. Communiceren werd verboden in het bijzijn van de kinderen en zeker met de kinderen zelf. Deze sjeik

wilde weten of de kinderen zelf een taal zouden ontwikkelen. Wat bleek? Geen enkel van de toen inmiddels 25 kinderen is ouder geworden dan 5 jaar! Gelet op dit treurig resultaat kun je toch wel zeggen dat communicatie van levensbelang is. Dus: Communicatie is van levensbelang, en als plots- en laatdove is dat nu juist je huidige probleem. Hoe kun je goed voor jezelf opkomen, als je de boodschap maar half of zelfs niet verstaat? Dat begint met het erkennen van wat je mist en daarom dus nodig hebt in de communicatie. Bijvoorbeeld: een schrijftolk, een duidelijk mondbeeld, oogcontact, ondersteunende gebaren (natuurlijke of NmG), bereidheid om iets te vragen, om iets te herhalen, om andere woorden te gebruiken, om korte zinnen te leren maken, met mimiek te leren praten, dat iemand het gesprokene voor je opschrijft, aanwijst etc. Dat is de eerste prioriteit. Als dat geregeld is, komen de volgende stappen: hoe zorg ik dat ik krijg wat ik wil hebben, zonder agressief te worden, lamgeslagen te zijn, te denken: 'Ach, laat maar' e.d. De workshop zorgde op 6 juni voor een levendige ochtend, juist door de herkenbare feiten nog eens te benoemen en met elkaar te oefenen.

Leven en werken met gehoorverlies 15 jaar lang werkte ik als slechthorend fysiotherapeut en haptotherapeut in een gezondheidscentrum in Almere. In die tijd zag ik regelmatig mensen met spanningsklachten en gehoorverlies. Door mijn eigen leven met gehoorverlies ('k draag twee hoorapparaten) viel het mij direct op wanneer mensen minder goed horen of een hoorapparaat dragen. Ik masseerde, gaf voorlichting en ontspanningsoefeningen. Ik vertelde ze dat er een verband is tussen gehoorverlies en inspanning, dat leven met gehoorverlies extra energie kost. Zij waren verrast, voelden zich begrepen en wilden er meer van weten. Dat was voor mij aanleiding om studie te maken van de betekenis en consequenties van gehoorverlies.

door Wendelina Timmerman

Steeds vaker kreeg ik vragen vanuit het team, van de huisartsen, wijkverpleegkundigen, maatschappelijk werkers. Zij wilden weten hoe zij het beste om konden gaan met slechthorende cliënten en wilden uitleg over hoe het is om met gehoorverlies te moeten leven. Ik kreeg een uitnodiging om een cursus aan slechthorenden te geven. Al die vragen hebben mij enorm geïnspireerd en mij ertoe aangezet om workshops en trainingen te geven over leven en werken met gehoorverlies, welke hooroplossingen er zijn, met adviezen en tips voor de communicatie en verwijsmogelijkheden. Nu alweer 8 jaar heb ik een eigen bedrijf: Hooridee, en geef ik workshops, advies en individuele begeleiding voor slechthorenden.

Week van de Ondertiteling 2009 zeer succesvol SOAP! (Samenwerkingsverband Ondertitel Alle Programma's!) kijkt terug op een succesvolle Week van de Ondertiteling. 'Volledige ondertiteling is nog lang geen feit, maar er zijn weer enkele stappen in de goede richting gezet', zegt Joop Beelen, secretaris van SOAP!. De Week van de Ondertiteling is in het leven geroepen om aandacht te vragen voor het volledig ondertitelen van alle Nederlandstalige tvprogramma's. Tijdens de Week van de Ondertiteling wordt het belang van ondertiteling extra benadrukt. Dankzij de Mediawet worden steeds meer Nederlandstalige tv-programma's voorzien van ondertiteling. De NPO en SBS Broadcasting hebben beiden de wettelijke norm die hen opgelegd was, gehaald. SOAP! complimenteerde deze omroepen daarom met taart. De taarten zijn bedoeld als stimulans. Er is nog een lange weg te gaan voordat volledige ondertiteling een feit is, maar in plaats van altijd kritiek te leveren, kunnen we de omroepen ook positief proberen te stimuleren. SOAP! roept alle doven en slechthorenden daarom op om de ondertitelingsafdelingen van de NPO en SBS Broadcasting een kaartje te sturen met daarop een positief bericht. 'Ondertiteling groeit en die groei kunnen we ook positief proberen te stimuleren. Daarom organiseren we de kaartenactie', zegt Joop Beelen. 'Natuurlijk mag het kaartje een suggestie bevatten over hoe het beter kan, maar breng het positief.' De kaarten kunnen verstuurd worden aan: NPO t.a.v. Ondertiteling TT888 Postbus 26444 1202 JJ Hilversum SBS Broadcasting t.a.v. de ondertitelingsafdeling Postbus 18179 1001 ZB Amsterdam Bron: website soap!

15

www.hoortoestelbatterijen.nl Nu goedkope hoortoestelbatterijen via internet vanaf

1.39 euro per blister van 6 stuks (ook voor CI)

BatterijTotaal vanaf 1,39 euro

-

Rayovac vanaf 2,49 euro

Power One vanaf 2,49 euro

Voordelen via internet: Uw bestelling wordt gratis verzonden binnen 48 uur bij u op de mat betalen na ontvangst (geen risico) niet goed: geld terug garantie

Probeert u het eens! U zult er geen spijt van hebben.

Ook voor cochleair implantaat (o.a. Power One Ci-batterijen)

16

Ook geef ik trainingen aan professionals die met slechthorenden of in de ouderenzorg werken. Steeds vaker vragen werkgevers of ik een training kan aanbieden voor hun slechthorende werknemers. Heel belangrijk vind ik ontspanning bij gehoorverlies. Tijdens mijn werk probeer ik ook zelf voortdurend te zorgen voor micropauzes. Niet alleen als je achter een computer werkt, maar zeker als je slecht hoort is het verstandig om regelmatig korte pauzes te nemen om te ontspannen. Mij helpt het om mijn schouders los te draaien en m'n hoofd goed naar rechts en links te buigen. 'k Strek m'n armen heel goed uit. 'k Adem een paar keer goed in en uit. Als ik zit probeer ik regelmatig goed met m'n rug tegen de rugleuning aan te zitten en m'n voeten plat op de grond te zetten. Dit is een heel ontvankelijke luisterhouding en vermindert daardoor het gespannen luisteren. Dit alles doe ik een paar keer per dag, ik ben dan binnen korte tijd weer fit en kan me beter concentreren. Èn ik ben minder moe aan het eind van de dag. Waar mogelijk en zinvol gebruik ik soloapparatuur zoals de Smartlink van Phonak en werk ik met een aangepaste telefoon. In de praktijkruimte van Hooridee heb ik gezorgd voor een uitstekende akoestiek. Het elkaar verstaan wordt daardoor veel gemakkelijker. Nog steeds ben ik op zoek naar mogelijkheden om zo ontspannen mogelijk te kunnen luisteren. Dit is van groot belang voor mijn werk en voor de slechthorende cliënten. Verder doe ik aikido, een vorm van martial art. Dit is zeker bij slechthorendheid een uitstekende manier om te zorgen voor een goede conditie, het oefenen van je gevoel voor ruimte en goed gebruik van alle zintuigen. Vorig jaar ben ik begonnen met gebarentaal. 'k Heb gemerkt dat het leren van deze taal helpt om de non-verbale taal, zoals de

De wondere wereld van TT888 Soms maken ze op de redactie van NPO (afdeling ondertiteling tt888) zo hun eigen fantasiewereld. Zo werd ruim twee jaar geleden op hun werkvloer prinses Arie Haan geboren. Doorgaans is een geboorte een feestelijke aangelegenheid, maar hier was iets mis. Niet geheel on-toevallig vond het voorval plaats op dezelfde dag als de geboorte van prinses Ariane. Hun spraakherkenningssoftware kende Ariane nog niet, maar Arie Haan wel.

natuurlijke gebaren die mensen als vanzelf maken, gemakkelijker te verstaan. De slechthorenden die in de praktijk komen hebben vragen zoals: . Hoe kan ik ervoor zorgen dat ik minder moe ben? . Hoe kan ik beter communiceren met mijn collega's? . Hoe regel ik dat ik binnen mijn familie en op mijn werk duidelijk maak wat ik wel en niet kan? . Hoe kan ik beter leren omgaan met de lastige kanten van gehoorverlies? . Ik wil werken aan mijn zelfvertrouwen. . Ik wil advies om meer ontspannen te luisteren. . Hoe kan ik alle zintuigen leren gebruiken? Waar het mij in mijn werk omgaat, is het vergroten van uw kennis en vaardigheden en benutten van al uw eigen mogelijkheden en talenten. Als u weet wat de consequenties zijn van uw gehoorverlies, als u weet wat u in de verschillende situaties zelf kunt doen, welke manieren van communiceren voor u goed werken, geeft dit meer zelfvertrouwen en vergroot u uw mogelijkheden. Dit geeft zonder meer nieuwe perspectieven. Bijvoorbeeld: Een musicus die gehoorverlies kreeg, dacht dat hij nooit meer zou kunnen optreden en zingen. Nadat we alle mogelijkheden hadden verkend en hij op z'n eigen tempo beter om leerde gaan met z'n gehoorverlies bleek hij uiteindelijk met hernieuwd zelfvertrouwen en uitstekend ingestelde hoorapparaten verder te kunnen in de muziek. Het is voor mij nog steeds heel bijzonder om in de praktijk van Hooridee mensen in dit proces te mogen begeleiden. Uw vragen of reacties zijn van harte welkom: Mail naar Wendelina Timmerman [email protected] of kijk op de website: www.hooridee.nl

door Frans Vercammen Soms voltrekken dit soort fouten zich zo snel op het computerscherm van de redacteur dat er niet genoeg tijd is om het recht te zetten. In die tussentijd is het programma alweer een paar zinnen verder en die willen ze ook weergeven. Soms kiest men ervoor om een kleine fout te laten staan, om niet teveel van de nieuwe informatie verloren te laten gaan voor de kijkers. Deze fout had wel hersteld moeten worden, maar ondertitelaars zijn ook maar mensen... Achteraf kun je maar beter lachen om een dergelijk voorval.

Start van Project REACH112 Bereikbaarheid voor iedereen REACH112 ("Responding to all citizens needing help") is een driejarig programma, gedeeltelijk gefinancierd door de Europese Commissie onder het ICT PSP CIP programma. In het project werken 22 partijen uit heel Europa samen, waaronder gebruikersorganisaties en wereldwijd opererende telecommunicatiebedrijven. In vijf landen zullen nieuwe tekst-, stem en videocommunicatietechnologie in gebruik genomen worden. Dit zal duizenden burgers in staat stellen om gelijktijdig met beeld, geluid en tekst te communiceren. Het project is specifiek gericht op mensen met een handicap, en zal er voor zorgen dat deze burgers met specifieke behoeftes in contact kunnen komen met anderen. Ook zal het project er voor zorgen dat alarmnummers en hulpdiensten beter bereikbaar worden voor deze groep. Het Europese alarmnummer 112, dat gebruikt wordt om in heel Europa gratis alarmdiensten te bereiken, is voor een meerderheid van mensen met een handicap momenteel niet bereikbaar. In deze situatie komt verandering met REACH112, dat van start zal gaan in Frankrijk, Nederland, Zweden, Spanje en Groot-Brittannië. Gebruikers van het programma kunnen ook elkaar over de grens via internet bellen met video, stem en tekst. Het wordt bijvoorbeeld mogelijk om via video met gebarentaal met elkaar te communiceren, en tekst om te zetten naar spraak om zo te bellen met andere gebruikers. Voor meer informatie kan de website van het project bezocht worden: www.reach112.eu Nederlandse participanten in dit project zijn: * AnnieS BV * 4CTelecom BV * Het KLPD

17

18

Column van Joke Bosch - Vallende bladeren van een pas gevallen kastanje is toch prachtig! Vroeger mocht ik in dit jaargetijde graag een lange boswandeling maken. Mooi toch, al die paddenstoelen? Ik verwachtte steeds, kabouter Spillebeen te zien wippen. En al die eekhoorntjes, die vanuit de bomen op je neerzien. Schattig toch. En dan die schitterende kleuren van zo'n afgevallen blad.

Dit is het jaargetijde waarin de bladeren vallen. Sommigen worden daar depressief van, omdat zij geconfronteerd worden met de eindigheid en het sterven van dingen. Zij proberen dan een eind aan hun leven te maken. Vaak lukt het, ik vind dat jammer. Er bestaat geen kans, dat dit mij ooit zal overkomen. Ik geniet van dit jaargetijde. Het is vol geur en kleur en zeg nou zelf, de kleur

Als wijnliefhebber ben ik ook dol op dit seizoen, waarin de nieuwe wijn wordt geoogst. Wat is nu fijner, dan na een lange boswandeling, nog even na te genieten bij een goed glas lekkere wijn. Nee, ik zal dit jaargetijde nóóit vroegtijdig beëindigen, want het is té vol van mooie dingen. Ik wens iedereen een fijne boswandeling en daarna een lekker glaasje: proost! Liefs, Joke

Column van Ans Holub - Zomervakantie Het is volop zomer. Mijn drie kleindochters zijn bij ons op vakantie in het mooie Wilsum. Al zolang ik plotsdoof ben heb ik intens genoten van wat ik op aarde en in de lucht te zien krijg. Dat is met een CI niet anders geworden. Maar dat ik dit visueel genieten en fantaseren, zo te zien en te ervaren, een beetje heb overgebracht op mijn kleinkinderen slaat alles! 'Oma... omaaaaaaaaa... kom je er even bij?' Daar lagen ze, mijn 3 kleindochters in de tuin op het gras. 'Moet je eens kijken, oma, wat een mooie wolken... en ze bewegen heel mooi, kijk, kijk nou daar...' Een grote witte wolk vervormde tot een supergrote beer. Even later werd die beer plots een olifant. 'En daar oma...' Inderdaad, het was net een hele grote krokodil met zijn bek vol scherpe tanden wijd open. Zo bleven we een tijdje lekker bezig en zagen zoveel mooie wolken voorbij drijven. Mijn gedachten vlogen terug naar de tijd dat ik zelf kind was en met mijn vader ditzelfde spelletje beleefde! Vol weemoed schoot ik vol, mijn vader.., tsja, wat had ik hem er graag bij

willen hebben. Volgend gedicht van Martinus Nijhoff schreef ik - een beetje aangepast aan mezelf - heel lang geleden over uit een tijdschrift, 'Is echt gebeurd,' staat erbij. Dat was ongeveer in 1950... Ik was toen 10 jaar!

De Wolken Ik droeg nog kleine kleeren, en ik lag Lang-uit met vader in de warme hei, De wolken schoven boven ons voorbij En vader vroeg wat 'k in de wolken zag En ik riep: Texel, en: eenden, Daar gaat een vrouw, schapen met een herder De wond'ren werden woord en dreven verder, Maar 'k zag dat vader met een glimlach weende. Toen kwam de tijd dat 'k niet naar boven keek, Ofschoon de hemel vol van wolken hing, Ik greep niet naar de vlucht van 't vreemde ding Dat met zijn schaduw langs mijn leven streek. Nu ligt mijn (klein)dochter naast mij in de heide En wijst me wat zij in de wolken ziet, Nu schrei ik zelf, en zie in het verschiet De verre wolken waarom vader schreide

Nederlands Film Festival in Gebarentaal Na een groot succes in 2008 is het Nederlands Film Festival dit jaar opnieuw toegankelijk voor mensen met een auditieve beperking. Een groep excellente studenten van de opleiding tolk Nederlandse Gebarentaal zal een aantal films voor doven en slechthorenden vertolken. Daarnaast zijn deze films te volgen via ondertiteling en ringleiding. Dit alles dankzij een samenwerking tussen het Nederlands Film Festival, het Instituut voor Gebaren, Taal & Dovenstudies en Stichting Tolknet. Het filmfestival is van 23 september t/m 2 oktober in Utrecht. Toegang tot culturele activiteiten is niet vanzelfsprekend als je niet (goed) kunt horen. In Nederland zijn ca 1,5 miljoen mensen die niet of niet goed horen. Gevolg is dat veel mensen verstoken blijven van informatie en cultuur. Het inzetten van een gebarentolk of schrijftolk kan dan een oplossing zijn. Lang niet iedereen is op de hoogte dat het mogelijk is tolken in te zetten bij een bezoek aan de film, theater of museum. Stichting Tolknet Stichting Tolknet is een landelijke organisatie die tolkvoorzieningen voor doven en slechthorenden toegankelijk maakt. Dit doet zij onder andere door meer bekendheid te geven aan het inzetten van tolken en door actief voorlichting te geven. Daarnaast bemiddelt zij ook tolken gebarentaal en schrijftolken. Instituut Gebaren, Taal & Doven studies Het IGTD is een onderdeel van de Hogeschool Utrecht dat tolken Gebarentaal opleidt om te vertalen tussen horenden, doven, slechthorenden en plotsdoven. Het IGTD is recentelijk gestart met het project 'Excellente Studenten'. Doel is om studenten met talent eerder te herkennen en erkennen. Het tolken van het NFF is een uitdaging die deze studenten nodig hebben om verder te groeien en past daarom uitstekend binnen de doelstellingen van het project. 19

Filmpje 'DOOF' op You Tube ..door Anja Korten Ruim een jaar geleden kwam er een oproep van Siska Mulder bij het bestuur van de Stichting Plotsdoven met de vraag of er mensen waren die mee wilden werken aan een promofilmpje voor het boek Doof. Over het boek heeft toen al wat in Plotsdoof gestaan, nu is het filmpje op You Tube te zien. Ik had destijds het gevoel dat deze oproep voor mij geschreven was. Ik ben dol op lezen en een schrijfster in het echt ontmoeten daar was ik wel voor te vinden. Ik wist dat Wouter ook van de partij zou zijn en een dame die ik niet kende, dit bleek Annieck te zijn. Een afspraak maken bleek nog niet zo eenvoudig maar het is gelukt. We hebben een hele gezellige middag gehad! Het was een snikhete zondagmiddag in het hartje van Amsterdam. Boven een café was een ruimte afgehuurd om het filmpje te kunnen maken. Wouter, Annieck en ik mochten om de beurt bij de muur gaan staan, daar werden de vragen gesteld. Wij wisten van elkaar niet welke vragen er gesteld werden. Het was ons ook gevraagd om dit niet aan elkaar door te geven, zodat onze reacties spontaan zouden zijn. Als je een tijdje na kunt denken over een vraag krijg je een heel ander antwoord dan als je spontaan moet antwoorden. Tussen het filmen door werd er veel ijsthee of cola gedronken en gekletst.

Spijkerschrift een roman van Kader Abdolah Tijdens het symposium 'Doof+' op 22 januari 2009 in Ede mocht ik kennis maken met de schrijver Kader Abdolah. Zo verwierf ik een kleine schat voor mijn boekenkast en nog wel door deze veelgelezen schrijver in het Arabisch gesigneerd. Intussen heb ik deze schat gelezen en kan ik onderstaande fragmenten van recensies die ik op internet vond helemaal onderschrijven. Spijkerschrift is een sprookjesachtig mooi verhaal dat je meeneemt naar een andere tijd en een ander volk. Knap en boeiend geschreven. Als plots-laatdove ervaar ik een zekere herkenning en tegelijkertijd bewondering voor het moeten leven in de stilte met een minimale woordenschat. Spijkerschrift vraagt best veel verbeeldingskracht van de lezer. Je winst is meer dan een mooi boek lezen, je inzicht in de doofgeboren mens in een andere wereld groeit in de loop van het boek. Korte inhoud: Spijkerschrift is een ontroerende autobiografische roman van een Iraanse man die naar Nederland vlucht en daar schrijver wordt. Via de persoonlijke geschiedenis van zijn familie en ouderlijk huis schetst hij prachtig de recente geschiedenis 20

Er waren ook twee tolken voor als we de vragen niet konden verstaan. We wisten al dat het een filmpje zou worden voor You Tube. Daar schijnen veel mensen op te kijken (euh, ik nog steeds niet) en het is laagdrempelig. Wij hebben gevraagd of het filmpje ondertiteld kon worden en/of er een gebarentolk bij kon worden gezet, zodat onze groep het filmpje ook kon bekijken en begrijpen waar het over ging. Door problemen met de filmmaker heeft het filmpje enige vertraging opgelopen maar nu is het dan toch online. Ik zou zeggen: Ga allemaal even kijken! www.youtube.com/watch?v=Qb8DSfUNImc Overgenomen van de website Siska Mulder: Welk geluid mis je als je niet meer kunt horen? Naar aanleiding van haar boek Doof maakte Siska een minidocumentaire. Hierin worden drie mensen geïnterviewd die ooit konden horen, maar op latere leeftijd van het ene op het andere moment doof zijn geworden. Welke geluiden missen zij het meest? Welke problemen brengt hun plotsdoofheid met zich mee? En heeft het ook nog voordelen? Annieck, Anja en Wouter vertellen openhartig over hun plotsdoofheid in deze minidocumentaire van 8 minuten.

Boekrecensie door Cor Toonen van het oude Perzië en het nieuwe Iran. Omdat zijn vader Aga Akbar doof geboren is, krijgt de schrijver, Ismaiel, als oudste zoon een bijzondere band met zijn doofstomme vader. Zij communiceren met een zelf gemaakte gebarentaal. Als de Sjah verbannen wordt en de geestelijken de macht overnemen, moet de revolutionaire zoon vluchten en laat hij zijn geliefde land en familie achter. De naam van het boek verwijst naar een diepe grot. Aan het eind van die grot is een spijkerschrift in de wand geslagen. Het handschrift is 3000 jaar oud en nog steeds niet ontcijferd. Aga Akbar kan niet horen en niet praten, hij kan ook niet lezen of schrijven. Zijn oom neemt hem als jongen mee naar de grot en laat hem het spijkerschrift overschrijven tot hij vertrouwd is met de tekens. Daarna gebruikt hij dit schrift, dat niemand anders kan lezen, om zijn eigen gedachten en ervaringen aan papier toe te vertrouwen. Het boek waarin hij schrijft, draagt hij altijd bij zich. Na zijn dood komt het boek terecht bij zijn zoon die naar Nederland vluchtte. Die valt terug in zijn oude rol van tolk en vertaalt het boek naar een leesbaar schrift. Dat levert een ijzersterke, fascinerende psychologische roman op over

vaders en zonen, over liefde en dood, trouw en verraad, waarheid en leugen, met een sterke sfeerschepping en een rake karaktertekening. Het boek wordt gekenmerkt door de voor Kader Abdolah zo karakteristieke stijl: korte, eenvoudige zinnen die zo dichtbij komen dat je de liefde van de schrijver voor zijn vader kunt voelen.

Spijkerschrift, gebonden hardcover met lint. 281 pag. 22 x15 cm, prijs: 19,90 euroISBN 978 90 445 1187 1 (Opmerking: het boek bevat een verklarende woordenlijst van de gebruikte Perzische uitdrukkingen) Bron: eigen beleving en recensies van onder ander NBD/Biblion

Wat is een CI? Een cochleair implantaat, kortweg CI genoemd, is een electronische prothese die het buiten-, middenen binnenoor overbrugt. Het zet geluid om in electrische pulsen die de gehoorzenuw stimuleren. Met een CI kunnen personen die geen of nog maar een beperkt restgehoor bezitten opnieuw klanken, geluiden en spraak waarnemen.

CI (Cochleair Implantaat) CI-nieuws

samengesteld door Hanneke Verkade

Wat maakt een CI-centrum tot een goed CI-centrum? Een vraag die vanuit OPCI samen met CION en de gezinsbegeleidingsdiensten wordt gesteld. Zij willen gezamenlijk een klanttevredenheidsonderzoek gaan doen bij alle CI-teams in Nederland. Allereerst gaat het om het samenstellen van een goede vragenlijst: Wat vinden CI-horenden en andere cliënten van CI-centra belangrijk? Wat maakt een CI-centrum tot een goed CI-centrum, en waarom?

vroeg wordt opgenomen en na de operatie aan het einde van de dag weer naar huis mag. (Mits hij of zij voldoende fit is.) Er zitten voordelen aan vast zowel voor de cliënt als voor het ziekenhuis. Uit een onderzoek onder patiënten bleek men er heel tevreden over te zijn.

Een oproep aan u om hierover mee te denken. Als u het makkelijker vindt om uit te leggen waarom een CI-centrum niet aan de verwachtingen voldoet, ofwel een slechte service geeft, dan kunt u dat ook doorgeven. Het gaat nu even niet om individuele klachten, maar om een mening van ervaringsdeskundigen, die ons kan helpen bij het samenstellen van een goede vragenlijst, zodat de kwaliteit van de CI-zorg in Nederland een optimaal gebeuren wordt.

CI en hoortoestel gaat dat samen? Voorheen werd een CI alleen uitgevoerd bij mensen die zo goed als niet konden horen. Op dit moment wordt CI ook toegepast bij mensen die met het andere oor nog wel iets kunnen horen. De klank van de CI en het hoortoestel samen ervaren veel CI gebruikers als warmer, en meer natuurlijk.

Uw reacties per mail graag op korte termijn naar [email protected] bron www.opciweb.nl 20 jaar samenwerking UMCN Viataal. Op 4 februari 2010 gaan het UMC St Radboud en Viataal de 20 jaar samenwerking vieren met een symposium over cochleaire implantatie bij kinderen, met een blik gericht op de toekomst. Het symposium is bedoeld voor een breed publiek, zowel voor professionals als voor patiënten. Meer informatie hierover kunt u vinden op www.cochleaireimplant.nl CI in dagbehandeling Sinds 3 jaar wordt de CI-operatie regelmatig in dagbehandeling uitgevoerd. Dit betekent dat de patiënt op de dag van de operatie heel

Er wordt nu bij mensen die de lage tonen nog goed kunnen waarnemen een onderzoek gedaan of een CI en hoortoestel aan hetzelfde oor goed werkt. Deze techniek heet Elektro-Akoestische Stimulatie (EAS). Het hoortoestel versterkt de lage tonen, en de CI de hogere tonen. Inmiddels hebben 10 personen in het afgelopen jaar een EAS-systeem gekregen. Het totaalbeeld hierover is positief. Voordat er een uitgesproken oordeel gegeven kan worden zullen er nog enkele EAS-implantaties uitgevoerd worden. Hoe klinkt het geluid via een cochleair implantaat? Nieuwe simulaties op het internet Horende mensen vragen zich vaak af hoe het geluid via een cochleair implantaat klinkt. Zelf weet ik daar geen zinnig antwoord op. Wat ik hoor en wat een andere CI-er hoort

Inwendig wordt met een operatieve ingreep een implantaat aangebracht en verbonden met een electrode die in het slakkenhuis wordt geschoven. De electrode ligt dicht bij de te prikkelen zenuwvezels en geeft signalen aan het lichaam door. Uitwendig is er een zendspoel dat door de huid verbinding maakt met het inwendige implantaat d.m.v. een magnetisch veld, een microfoon die de geluiden opvangt, en een spraakprocessor, een kleine computer die het geluidsignaal omzet in een electronische en gedigitaliseerde code. Het geluid wordt opgevangen door de microfoon, verwerkt in de spraakprocessor tot een electronische code, gaat via de zendspoel naar het implantaat dat de code omzet in electrische pulsen; via de electrode worden de vezels van de gehoorzenuw in het slakkenhuis door de electrische pulsen geprikkeld.

Wat is een ABI? Bij een Auditory Brainstem Implant (hersenstam-implantaat), of kortweg ABI genoemd, worden een aantal elektroden op de hersenstam geplaatst. Die staan in verbinding met een stukje elektronica dat in het schedelbot wordt ingebed. De uitwendige elektronica is verder identiek aan die van een Cochleair Implantaat. Een ABI stimuleert een van de gehoorkernen van de hersenstam buiten het slakkenhuis en de gehoorzenuw om. 21

Zomerweek voor Scandinavische Plotsdoven Ook dit jaar vond de (nu) tweejaar lijkse 'Scandinavische Zomerweek' plaats. Tinus Steigenga en zijn echtgenote gingen er (niet voor het eerst) heen. Het was van 28 juni 3 juli en werd gehouden in het gebouw van de 'Folkhögskola' in Härnösand, een stad die 400 km ten noorden van Stockholm ligt. Uit zijn uitgebreid verslag selekteerden wij onderstaande stukjes: Op maandagmorgen waren er lezingen over de vorderingen die men op het gebied van CI implantaten gemaakt heeft. Verder werd er door de verschillende landen (Zweden, Denemarken, Noorwegen en Finland) verteld over de gang van zaken bij TSS (Tecken Som Stöd): Gebaren als steun. Want ja, ook met een CI vangt men niet alles op. Bij de lezingen werd de tekst geprojecteerd, op grote schermen, die gemakkelijk leesbaar waren. Er waren verschillende schermen voor het Noors, Zweeds, Deens en Fins. Op maandagmiddag gingen we met bussen naar het oude centrum. Daar bezochten we een oude kerk en de universiteitsbibliotheek en we maakten een wandeling langs oude markante gebouwen. Er werd daar ter plaatse ook uitleg met TSS gegeven. Na de bezichtiging van het centrum reden wij met de bussen naar een nabijgelegen hoog uitzichtpunt, vanwaar men een prachtig uitzicht rondom had. We kregen daar (meegenomen) koffie e.d. Later daalden wij weer af naar de zeekant. Het water was heel helder, maar te koud om echt te zwemmen. Op het zandstrand werd veel volleybal gespeeld. (Niet door ons.) We aten op het strand en konden daarna nog een wandeling maken naar grotten, maar dat hebben wij niet gedaan. Later hoorden we dat veel mensen onderweg hadden moeten afhaken, omdat de wandeling te zwaar was voor ouderen. (vervolg zie zijkant blz. 23) 22

kunnen wij niet met elkaar vergelijken. Het blijkt dat horenden daar een oplossing voor gevonden hebben. Recent kwamen we een aantal nieuwe simulaties tegen op het internet. . David Canning, een Engels audioloog, heeft op zijn website een prachtige simulatie gemaakt en laat je niet alleen ervaren hoe geluid via een Cl klinkt, maar ook hoe het klinkt als je gewoon hoge tonen verlies hebt. Via dit programma kun je horen hoe de radio, de leerkracht en muziek klinken, in stilte en bij omgevingslawaai, met en zonder Cl of hoge tonenverlies. Je kunt al deze simulaties beluisteren op: www.hear2learn.org/CICSsim/index.html. . Een soortgelijk programma maar iets minder uitgebreid werd ontwikkeld door de Hearing Academy en kun je bekijken op: www.hearingacademy.com/upload/De%20ver schillen.swf . Op de website van de Universiteit van Californië staan een aantal prachtige simulaties van hoe het geluid klinkt via een cochleair implantaat en dit opbouwend van 1 naar 8 kanalen. Deze simulaties zijn gebaseerd op de studie van Shannon, Zeng, Wygonski en Ekelid (1995), waarin werd aangetoond dat normaal horende luisteraars die Engels spreken aan 3 à 4 kanalen voldoende hebben om spraak in een stille omgeving te verstaan. Daarnaast kun je er ook nog luisteren naar muziek via een Cl en

via een FM-systeem op het implantaat en tot slot kun je horen hoe spraak wordt waargenomen bij personen met auditieve neuropathie. Al deze informatie is terug te vinden op: www.ucihs.uei.edu/hesp/Simulations/simulationsmain.htm. . De meer technisch begaafden onder ons kunnen een vrij gedetailleerd simulatieprogramma van een cochleair implantaat downloaden van de Universiteit van Granada (Spanje). Hiermee kun je niet alleen het aantal kanalen instellen, maar ook de snelheid van stimulatie kun je zelf aanpassen. Bovendien kun je zelf een tekst opnemen en die via het implantaat beluisteren. Wil je dit programma downloaden dan moet je even gaan kijken op: www.ugr.esl-atv/web_ci_SIM/en/ci_sim_en.htm . Wil je gewoon gehoorverlies simuleren, dan heeft het ''National Institute for Occupational Safety and Health" (NIOSH) een mooi softwarepakket voor je samengesteld, waarmee je de effecten van een gehoorverlies kan simuleren. Je kunt dit programma gratis downloaden via het volgende adres: http://holmessafety.org/hlsim/ . Je vult gewoon je audiogram in, en je luistert hoe het geluid gehoord wordt door een persoon met dit gehoorverlies. Een heel handig instrumentje om te gebruiken in het geïntegreerd onderwijs of de ambulante begeleiding.

De lezer schrijft Accepteren

een reactie op de column van Cor Toonen in Plotsdoof van maart 2009

Citaat uit de column van Cor Toonen: "steeds weer zijn er van die momenten dat je met een klap tegen je grenzen aan loopt" Dat is voor mij zeer herkenbaar, de klap kan zelfs zo diep gaan dat je hem je verdere leven met je meedraagt. Mijn ervaring: Bijna dertig jaar geleden overleed mijn vader. Als plotsdove voelde ik mij in deze periode van afscheid nemen talloze malen buitengesloten. Niet alleen kreeg ik heel veel facetten niet of maar half mee, ik miste veel gevoelige informatie en mijn familie begreep mijn behoefte om overal bij betrokken te worden niet. Zij waren natuurlijk ook heel veel met hun eigen verdriet en onmacht bezig. Tolken inhuren was toen nog geen optie. Op een zo ingrijpend levensmoment vind ik het niet gepast om mijn recht op informatie/communicatie op te eisen. Maar innerlijk ontplofte

ik meerdere malen omdat ik er niet 'helemaal' bij kon zijn. Die vreselijke momenten van pure onmacht doen pijn en die pijn vergeet je wellicht nooit. Pas geleden had ik een paar zeer onrustige nachten met dromen waarin facetten van deze gebeurtenis een hoofdrol speelden. Ook nu, dertig jaar na dato, kon ik me er - na het wakker worden - nog steeds kwaad over maken. NN (naam en adres bij de redactie bekend) Oproep van de redactie: Heeft u ook zulke 'klappen' gehad? Wij ruimen graag plaats in voor uw ervaring. Uw ervaring delen met de lezers van Plotsdoof kan niet alleen helend werken, maar kweekt ook begrip, herkenning en inzicht naar derden. Schrijf of mail ze ons!

Nieuws van de steunpunten in het land

(vervolg van zijkant blz. 22)

Lotgenotencontact Op de ondersteuningsdag voor onze vrijwilligers die in april jl. is gehouden, kwam o.a. aan de orde dat voor veel mensen de drempel om mee te doen aan onze activiteiten te hoog kan zijn. Ze weten niet wat ze kunnen verwachten, maar ze hebben er vaak uitgesproken negatieve gedachten over. Steekwoorden zijn dan bijvoorbeeld: Zielenpoten Zwelgen in je verdriet, zelfmedelijden Ze zijn anders Ik wil daar niet bijhoren! Oude zuurpruimen Oude mensen Dat deze beelden niet kloppen bewijzen de reacties, die we hebben laten opschrijven door mensen die wel geweest waren.

Zomerweek voor Scandinavische Plotsdoven

Dan zeggen ze: 'Had ik het maar eerder geweten' 'Er wordt echt naar me geluisterd' 'Ze snappen waar ik tegenaan loop' 'Herkenning en erkenning' 'Het onder ons gevoel, saamhorigheid' 'Ik ben niet de enige' 'Jong en oud gezellig door elkaar' 'Een gevoel van veiligheid' Kom dus gerust ook eens kijken! Als je van tevoren contact opneemt met de contactpersoon van de betreffende activiteit, weten we dat je komt en kunnen we je opvangen. Je bent van harte welkom! 'Kom erbij, een steunpunt-uitje maakt je blij'

'Daags na Hemelvaart', verslag van het bezoek aan de Hoge Veluwe door Leontien Peeters

Het is een traditie: 'Daags na Hemelvaart' is er jaarlijks een dagvullend uitje van de gezamenlijke steunpunten dat steeds druk bezocht wordt! Evenals vorig jaar gingen we dit jaar naar De Hoge Veluwe. Georgie en ik moesten veel vroeger vertrekken dan we gewend zijn, want onze privéchauffeur was er helaas niet, maar de bus zette ons bij de ingang af met een toegangskaart, zodat we direct met de rest naar binnen konden. Wandelend of op de bekende witte fiets gingen we naar het centrum waar we bij café "De Koperen Kop" lekker buiten koffie zouden drinken. Lekker ja, even werd het 'lekker' nat toen we een korte forse onweersbui over ons heen kregen. De fietsers zaten toen al lang en breed onder een heel grote parasol en bleven 'lekker' droog, de wandelaars kwamen 'lekker' druipend aan. Gelukkig waren de weergoden ons de rest van de dag gunstig gezind. Het is altijd zo gezellig bij te praten bij de koffie 'met', ja ja de appeltaart ging er goed in (in enkele gevallen was het nog een ontbijtje).

die ons al eens eerder op de Hoge Veluwe rondleidde. Hans wees ons op de sporen en vertelde waaraan je de dieren kon herkennen. Na zo'n flinke bui kon je de sporen heel goed zien natuurlijk, maar die bui was nog te kort geleden om echt veel sporen aan te treffen. Jammer, dat we dit keer geen dieren echt gezien hebben, zelfs de wilde zwijnen, die daar toch in overvloed zijn, kwamen niet te voorschijn. Maar daarom was het niet minder leuk. Hans nam ons mee op een wandelroute waar je normaal niet zo snel komt. We hebben genoten.

Op de Hoge Veluwe zijn er volop mogelijkheden, daarom vinden we het ook steeds zo leuk om daarheen te gaan. Dit keer was er voor wie dat wilde een themawandeling over diersporen van ongeveer 2 uur met als persoonlijke 'vriendengids' Hans van den Berg,

NmG tolk Mariska van Zanten had een stagiaire meegebracht, die af en toe ook kon laten zien of ze kon tolken en ja hoor, ze kon er wat van! Het was veel meer ontspannen om afwisselend te tolken en beiden konden ze zo ook lekker mee genieten, dat deden ze

Dinsdagmorgen kregen we een Noorse lezing over de aanpak van TSS. 's Middags werden we met de bus naar de aanlegplaats van de 'ÅDALEN III' gebracht, een boot waarmee we een lange vaartocht hebben gemaakt. Eten kregen we deze dag aan boord. Woensdag begonnen we met een vroeg ontbijt, want we gingen al vroeg met de bus op stap. We reden over smalle wegen langs de kust, omhoog en omlaag. Na een koffiepauze brachten we een bezoek aan een natuurpark. Het was daar heel moeilijk lopen / klauteren over soms gladde rotsen! We brachten ook nog een bezoek aan een openluchtmuseum. Donderdag, alweer de laatste dag, waren er eerst veel lezingen over TSS in de andere landen. Daarna werd er nog verteld over de nieuw opgerichte 'Nordiske Råd', een nieuw overlegorgaan tussen de vier landen. 's Middags was iedereen vrij, 's avonds was er een laat diner en wat vermaak voor/door de deelnemers. Verder de afsluiting van de week enz. Tot slot kon er nog gedanst worden! Daar zijn wij niet meer bij geweest. De volgende morgen waren wij vroeg op. Ons ontbijt stond al voor ons klaar. Na het ontbijt werden we naar het reiscentrum van Härnösand gebracht, vanwaar de bus naar Sundsvall op tijd vertrok. De trein reed deze keer volgens schema en zo waren we dus ook op tijd voor ons vliegtuig naar Schiphol. Daar stond de Schiphol Taxi klaar om ons voor onze eigen huisdeur af te zetten. We kunnen terugzien op een heel plezierige belevenis!

23

PsyDoN PsyDoN staat voor Psychische Hulpverlening en Verslavingszorg aan Doven en Slechthorenden Noord-West Nederland en Flevoland. PsyDoN werkt supraregionaal en verleent psychologische, psychiatrische en verslavingszorg aan dove en slechthorende mensen van alle leeftijden uit de regio NoordHolland en Flevoland. De verslavingszorg heeft vanwege haar geschiedenis als onderdeel van de (voormalige) Jellinek daarnaast nog een landelijke functie. De hulpverlening betreft zowel curatie, preventie als dienstverlening. Er wordt uitsluitend poliklinische hulp geboden. In augustus is de Online Behandeling PsyDoN Verslavingszorg van start gegaan. Deze online behandeling is bedoeld voor mensen met een auditieve beperking en lichte verslavingsproblematiek, die hun middelengebruik willen minderen of stoppen. De behandeling bestaat uit chatsessies met een therapeut en een aantal oefeningen die thuis gedaan kunnen worden. De chatsessies duren 30 tot 40 minuten en kunnen met behulp van webcamera's ondersteund worden. De behandeling duurt tien weken. Afd. PsyDoN Keizersgracht 572 1017 DL Amsterdam tel.: 020 - 590 43 00 fax: 020 - 590 43 01 tt.: 020 - 590 43 02

dan ook! En wij genoten op het eind nog lang na op het terras, een biertje of wat dan ook ging er goed in. Prosit, tot ziens volgend jaar! NB: We hebben Hans gevraagd of hij ons volgend jaar eventueel weer wil rondleiden. Hij zal een mooie nieuwe wandeling voor ons uitzoeken. Onze gids Hans van den Berg

De Belmonte route

een verslag van Imke Rozema

Zaterdag,13 juni, een dag om door een ringetje te halen zo heerlijk zomers. Met twee mannen en vijf vrouwen begonnen we aan de Belmonte route. Het was eerst even aftasten hoe we aan deze NS-wandeling moesten beginnen. Drie deelnemers waren gewapend met een boekje en kaarten met routebeschrijving. We hadden dus drie kapiteins aan boord, wat kan er dan nog misgaan?

Achter het station doken we de Sysselt in, door het Maanderbos, vervolgens onder de snelweg A12 door. In het tunneltje produceerde Arthur met zijn handen voor de mond galmende geluiden om zo de aandacht te trekken van de mensen die voor hem liepen. Er werd echter niet op gereageerd. We wandelden lekker door het afwisselende landschap, akkers met maïs, bos en hei. Onderweg werd er veel gekletst. Voor drie 'thema-gangers' was het een kleine reünie; ze loofden dit weekend eensgezind. Het ging bij deze wandeling niet om het doel maar om de weg er naar toe.

24

Na ruim 2 uur hielden we op een kleine border onze lunch met eigen broodjes met uitzicht op paarden en een bordje 'paarden niet voeren'. Het zonnetje scheen heerlijk. Toen we weer verder liepen kwamen we bij grafheuvels, die voorzien waren van archeologische informatie. Het leuke van wandelen is dat je veel ziet en verrassende dingen kunt tegenkomen. Zo kwamen wij langs het Landgoed Quadenoord waar een expositie van beeldhouwwerken was. Tevens was er een workshop voor zowel beginnende als voor gevorderde beeldhouwers. Af en toe was het even rekken en strekken tegen een boom, want het ging toch wel in de benen zitten. Na ongeveer 3 uur lopen kwamen we bij het hotel Nol in 't Bosch daar hebben we wat gedronken en afgesproken dat we in Renkum de bus terug zouden nemen. In de bus zat er tegenover Mirjam een niet al te frisse jongen onkruid te eten, dat hij vervolgens uitspuugde. Hij werd hardhandig uit de bus verwijderd. Tegen 5 uur kwamen we bij het beginpunt aan, NS Ede-Wageningen. Op het station namen we afscheid van elkaar, want vanaf daar ging ieder zijn eigen weg naar huis. Je kunt de hele dag samenvatten in vier woorden: gewoon gezellig genieten onderons.

Foto’s: Gerard Veenkamp

Activiteiten 4e kwartaal 2009

Oproep

Indien onverhoopt de kosten (ook reiskosten) van een activiteit (een beetje) te veel mochten zijn en je wilt toch graag deelnemen, aarzel dan echt niet en neem contact op met het Lex Scheffelfonds. Het fonds is hiervoor! Informatie: email [email protected] of sms: 06 - 41 35 66 90, fax: 020 - 465 10 10

NmG huiskamer gebarencafé In februari organiseerde Steunpunt Zuid voor het eerst een NmG huiskamer gebarencafé. Dit was toen met 8 deelnemers een succes, maar over een echt vervolg dacht ik nog niet na. Tijdens de landelijke ontmoetingsdag kwam ik aan de praat met diverse dames uit de regio Zuid. Zij hadden er wel oren/handen naar om een vervolg te geven aan dit project. Eens in de maand leek hun wel een leuk idee. Zo gezegd, zo gedaan. Het gevolg is dat wij nu al 5 bijeenkomsten hebben gehad die allemaal heel erg gezellig zijn. Wie zijn wij? Wil, Marie-Anne, Renate, Bep, Laura, Ria, Anja en Nienke. Helaas heeft Nienke door ziekte nog niet mee kunnen doen aan ons café, maar ze heeft er wel heel veel zin in. Wij wonen in: Arnhem, Ugchelen, Lochem, Hengelo gld, Apeldoorn, Nijmegen en Ruurlo. We hebben nu al heel wat mooie plekjes gezien.

door Anja Korten koffie/ thee. We kletsen dan in ontspannen sfeer NmG. Als iemand een gebaar niet weet gaat de vraag rond: 'Weet jij het gebaar voor...?' Soms weten we het, maar het is ook al eens opgezocht op internet. Het is zeker niet zo dat mensen die maar weinig gebaren kennen het niet kunnen volgen. Wij proberen zo te communiceren dat iedereen het kan volgen. Ook pen en papier worden er soms bij gepakt. We zijn zo enthousiast over ons NmG gebarencafé dat we hebben gezegd: 'Hier moeten anderen ook kennis mee kunnen maken.' En deze gelegenheid willen wij jullie gaan geven. Wanneer: zaterdag, 17 oktober 2009 Waar: In Lochem bij Renate (adres na opgave te verkrijgen) Hoe laat: 14.00 tot 17.00 Opgave en info : [email protected]

Iedere maand gaan we bij iemand op de

Bierbrouwerij De Koningshoeven Kent u de TV reclame van "Proef de stilte" met daarin een prachtig klooster? Dit is Trappistenbrouwerij De Koningshoeven, een nog min of meer onontdekte leuke bestemming vlakbij Tilburg.

Adres: Bierbrouwerij De Koningshoeven,

Vanwege de korte tijd wil ik jullie om hulp vragen: Bij wie is het mogelijk om een keer te komen schaduwtolken? Als je niet zeker weet of het iets is dan kan je dat altijd doorgeven, want misschien is het wel geschikt! We komen dan met 2 personen, maar mocht het mogelijk zijn dan zou het ook fijn zijn om met 2 duo's te komen. Jullie zouden ons er enorm mee helpen! Het doel van deze opdracht is om onze vaardigheden uit te breiden zodat we op zelfstandige stage mogen, waarbij we voor een dove klant mogen typen. De getypte tekst is uiteraard vertrouwelijk en zal na afloop ook verwijderd worden. Ik hoop op jullie medewerking en wil jullie daarvoor alvast heel erg bedanken! Gertie van der Velden [email protected]

Wij gaan er zaterdag 19 september 2009 naar toe. Gaat u mee? Wij brengen een bezoek aan het proeflokaal van deze prachtige locatie van de reclame. Wij krijgen een rondleiding door de kloosterbrouwerij en een film te zien over het leven in het klooster. Na afloop drinken wij een heerlijk glas Trappistenbier naar keuze. En natuurlijk zorgen wij voor een NmG tolk zodat u alles kunt volgen. Want dit is een uitje van Steunpunt Zuid! Om bij het proeflokaal te komen lopen we samen over een klein bruggetje bij de parkeerplaats de Vrouwentuin in en volgen we het pad langs de kloosterwinkel tot het proeflokaal.

Zoals de meeste wel weten, volg ik, Gertie van der Velden, op dit moment een opleiding voor schrijftolk. Nu is het zo dat ik voor 30 oktober 80 uur moet schaduwtolken. Dat houdt in dat ik samen met een maatje vergaderingen, colleges, lezingen, werkoverleggen (kortom overal waar communicatie is), moet gaan tolken waarbij geen dove klant aanwezig is. Wij nemen zelf een laptop en ons speciale toetsenbord mee zodat jij nergens voor hoeft te zorgen.

Eindhovenseweg 3, 5056 RP Berkel-Enschot Vanaf de A58/A65 ter hoogte van Tilburg neemt u de afrit Tilburg/Hilvarenbeek (10) en rijdt in de richting van Tilburg. Bij de eerste stoplichten gaat u rechtsaf (hier staat ook een bord "Abdij Koningshoeven"). U volgt deze weg onder de snelweg door, over een ophaalbrug, en ziet dan na ca. 1 km. de abdij staan. Hier gaat u voor de ingang rechts de parkeerplaats op. Er gaat een bus van Tilburg, lijn 141 richting Eindhoven en die stopt voor het poortgebouw van de Abdij pal naast de parkeerplaats.

PS:De dagen die wij, vanwege les, helaas niet kunnen, zijn: Maandag 28 september, 5 & 26 oktober Alle dinsdagen m.u.v. 20 oktober Woensdag 30 september Vrijdag 18 & 25 september en 2 oktober

Samenkomst om 12.30 uur op de parkeerplaats. 25

Technische voorzieningen Cor Toonen Stuiverstede 9 5431 RT Cuijk tt/fax: 0485 - 31 82 09 fax per mail: 0847 - 12 40 05 (ma t/m do na 20.30 u.) [email protected]

CI-llotgenotencontact Wil van Essen-Verhoef Ernst Casimirlaan 31, 6824 SG Arnhem [email protected]

Gebarencursussen Arthur van Bijleveld tt: 010 - 489 55 10 fax: 084 - 717 81 55 [email protected]

Ondertiteling TV Frans Vercammen Dirck v. Deelenstraat 4 5246 HB Rosmalen tel: 073 - 641 95 01 [email protected]

Website Lex Wassenberg [email protected]

NC PLD

Cornelis Houtmanstraat 19-2h 3572 LT Utrecht tel: 0900 - 337 36 63 tt: 030 - 271 61 72 fax: 030 - 271 98 09 www.ncpld.nl [email protected]

26

Kosten parkeren: gratis. Aanvang rondleiding: 13.30 uur Prijzen per persoon: Entree + film + rondleiding + consumptie = 7,50 euro Kloosterwinkel is open tot 17.00 uur Proeflokaal open tot 19.00 uur. Bij mooi weer kun je door de kloostertuin wandelen.

Aanmelden is noodzakelijk, doe dit zo snel mogelijk. Dit kan via e-mail: [email protected] of een briefje aan de coördinator: Frans Vercammen, D. v. Deelenstraat 4, 5246 HB Rosmalen

'Steunpunt-uitjes voor een uitje zonder buitensluitje'

Paddenstoelenwandeling vanuit Appelscha Tijdens het gezellige weekend dat Françoise en Jan Maarten van Dongen ook dit jaar weer organiseren, nu in Appelscha, Friesland, nodigen we niet-weekendgangers uit om op zondag, 4 oktober mee te gaan wandelen in de bossen. Een gezamenlijke wandeling daar leek ons

Wandelen is goed voor je

wel leuk omdat er in die tijd veel paddenstoelen te zien zijn. Dus kom om 11 uur naar Hotel Appelscha, Boerestreek 2, Appelscha vanwaar we vertrekken. Van harte welkom! Voor meer informatie: Jan Commandeur, email: [email protected]

door Anja Korten

Ja, de laatste wandeling van dit jaar staat alweer op de planning maar eerst nog even een terugblik op de op één na laatste. 'Landgoed Groeneveld' stond zaterdag, 1 augustus in de agenda. Wat een geweldig weer hebben we gehad! Echt super. Met een club van 11 mensen en 1 hond gingen we even na 11.00 uur van start. Zoals altijd probeer ik 1 persoon te strikken om voorop te lopen zodat ik lekker kan kletsen en ik dan compleet vergeet om de route in de gaten te houden. Maar ik had nu veel hulp en dat was maar goed ook. Het landgoed Groeneveld is echt schitterend. Dit jaar vond er geen trouwerij plaats toen wij er waren. Gerard Wilmink wilde graag nog even bij het "kasteel" kijken, anderen nuttigden ondertussen alvast een broodje. Bij de heide aangekomen bleek deze in bloei te staan. Dit was ook mijn bedoeling maar soms werkt de natuur niet helemaal mee, maar nu dus wel. Iets over de helft van de wandeling hebben we een kopje koffie, thee of bier gedronken en we hebben een schaapherder aan het werk gezien met zijn schaapshond. Wat een teamwork is dat! Hier hebben we uitgebreid naar staan kijken. Na 11 km gingen Piet en Wil met de bus terug, zij hadden nog afspraken in Hilversum. Ria, Gerard Veenkamp, Gerard Wilmink, Jan, Leontien, Imke, Rolf, Anja Kramer en Anja Korten

liepen door naar het eindpunt en namen daar de trein. In Baarn zijn we bij "de Generaal" nog even wat gaan drinken. Gezellig! De wandelingen die ik organiseer zijn ontspannend (euh? Oké als we verkeerd lopen iets minder ontspannend ;-)). We lopen rond de 10 km, soms kan daar nog een stuk (5 km) aangeplakt worden. Als waarschuwing voor de echte lopers onder ons: Het tempo ligt laag. We kletsen veel, eten onze boterham lekker in de natuur op en het is gewoon supergezellig. Dus wat let je en kom zaterdag, 7 november ook mee wandelen. We lopen dan de Vuurse Baarn. Deze tocht is 16 km maar kan ingekort worden tot 12 km. (Denk aan een strippenkaart!) We starten weer in Baarn aan de voorzijde van het NS station om 11.00 uur. Zorg voor goede wandelschoenen, een lunch, drinken en kleding afgestemd op het weer. Opgave is niet noodzakelijk maar wees dan wel op tijd. Info en evt. opgave kan via [email protected] Van de website: In de provincie Utrecht ligt boswachterij de Vuursche, een oase van rust pal naast de Randstad. De bossen zijn er mooi en afwisselend. Statige beukenlanen getuigen

Onze activiteitenkalender voor 2009 Datum zo. 11 januari za. 17 januari

Organisatie West Act. Comm.

Wat en waar Nieuwjaarsborrel in Amsterdam Nieuwjaarswandeling in Ruurlo

zo. 22 februari za. 28 februari

Zuid West

NmG-huiskamer-gebarencafé Ruurlo Workshop Samen Schilder Kunstwerk Maken

za. 28 maart

Bestuur

Landelijke Ontmoetingsdag - Jubileum

za. 4 april 20 t/m 24 april zo. 26 april

Bestuur Act. Comm. West

Steunpunten vergadering Wandelvijfdaagse in Sauerland Haarlem met Molen en het Spaarne

vr. 22 mei

Act. Comm.

Gezamenlijk uitje Steunpunten

5 t/m 7 juni za. 13 juni

Bestuur Act. Comm.

Themaweekend Wandeling Belmonte Ede-Wageningen

zo. 5 juli

West

Wandeling in het andere Utrecht

za. 1 augustus

Act. Comm.

Wandeling Landgoed Groeneveld Baarn

zo. 13 september West za. 26 september Bestuur

Samen koken bij Truus Löwensteyn in Haarlem Jaarvergadering

2 t/m 5 oktober za. 4 oktober

Gezellig weekend in Appelscha Gezamenlijke dag tijdens dit weekend

Rijnmond Act. Comm.

za. 7 november Act. Comm. za. 14 november Bestuur

Wandeling De Vuurse Baarn Partnerdag

zo. 13 december Zuid

Tradionele jaarafsluiting met Bowlen en Chinees etentje, Beuningen bij Nijmegen

Let ook op de informatie op www.stichtingplotsdoven.nl. Als u maandelijks per e-mail op de hoogte gehouden wilt worden van de activiteiten van de steunpunten, mail dan naar [email protected]

van het verleden, toen hier nog landgoederen lagen. Een plek bij uitstek voor een stevige winterwandeling. Ook volgend jaar gaan we weer door met de wandelingen voor de Stichting Plotsdoven. Na 2,5 jaar heb ik er nog geen genoeg van,

maar ik vind het wel moeilijk om iedere keer een nieuwe wandeling te bedenken. Heb jij een goed idee voor een leuke wandeling: geef het zo snel mogelijk door. Waar moet de wandeling aan voldoen? Hij moet goed bereikbaar zijn met het OV, ongeveer 10 km lang zijn of in te korten tot deze afstand.

Steunpunten Steunpunt Noord Imke Rozema Langewijk 72 9202 CR Drachten tt/fax: 0512 - 51 47 41 [email protected] Steunpunt West Georgie Onsoe Burg. v.d. Stadtstraat 17 1501 SB Zaandam [email protected] Steunpunt Zuid Anja Korten Hazelnoot 20 7261 HD Ruurlo sms: 06-43 01 09 06 [email protected] Steunpunt Rijnmond ‘Vacant’ Contactpersoon Jongeren Wouter Bolier [email protected]

Coördinator Steunpunten Leontien Peters [email protected]

Landelijke Activiteitencommissie Emma Bolle Jan Commandeur Kerkweg 231 1964 KJ Heemskerk [email protected]

Lex Scheffelfonds Ineke Scheffel sms: 06 - 41 35 66 90 tel: 020 - 690 88 17 fax: 020 - 465 10 10 [email protected] Gironummer: 7500036 t.n.v. I.Scheffel-Maurer te Amsterdam

27