Een overzicht van burgerslachtoffers, gesneuvelde en vermiste militairen van de Gemeente Middelburg in èn na de Tweede Wereldoorlog.
2013
2
Oorlogsslachtoffers herdacht Een overzicht van burgerslachtoffers, gesneuvelde en vermiste militairen van de Gemeente Middelburg in èn na de Tweede Wereldoorlog
© Uitgave Gemeente Middelburg, 24 april 2013 (versie 2). Gemeente Middelburg, Postbus 6000, 4330 LA Middelburg. Telefoon 0118-675 000. Website: www.middelburg.nl. E-mail:
[email protected] Telefoon consul: 0118-675 597 of e-mail:
[email protected]
3
INHOUDSOPGAVE Voorwoord burgemeester ................................................................................................................................................................................ 6 Inleiding ............................................................................................................................................................................................................ 7 DEEL I. ALGEMEEN .................................................................................................................................................................................. 9 Hoofdstuk 1. Gemeenten in oorlogstijd. ..................................................................................................................................................... 9 DEEL II. BURGERSLACHTOFFERS ....................................................................................................................................................... 11 Hoofdstuk 2. Burgerslachtoffers van bombardementen, beschietingen van vliegtuigen, artilleriebeschietingen e.d. ............................... 11 a.Arnemuiden ....................................................................................................................................................................................... 11 b.Middelburg........................................................................................................................................................................................ 16 c.Nieuw- en Sint Joosland .................................................................................................................................................................... 26 d.Sint Laurens ...................................................................................................................................................................................... 29 Hoofdstuk 3. Verzetsslachtoffers ............................................................................................................................................................. 31 a.Arnemuiden ....................................................................................................................................................................................... 31 b.Middelburg........................................................................................................................................................................................ 31 c. Nieuw- en Sint Joosland ................................................................................................................................................................... 35 d.Sint Laurens ...................................................................................................................................................................................... 35 Hoofdstuk 4. Omgekomen dwangarbeiders.............................................................................................................................................. 37 a.Arnemuiden:...................................................................................................................................................................................... 37 b.Middelburg:....................................................................................................................................................................................... 37 c.Nieuw- en Sint Joosland: ................................................................................................................................................................... 38 d.Sint Laurens: ..................................................................................................................................................................................... 38 Hoofdstuk 5. Joodse slachtoffers .............................................................................................................................................................. 39 a. Arnemuiden ...................................................................................................................................................................................... 40 b.Middelburg........................................................................................................................................................................................ 40 c.Nieuw- en Sint Joosland .................................................................................................................................................................... 43 d.Sint Laurens ...................................................................................................................................................................................... 43 DEEL III. MILITAIRE SLACHTOFFERS ................................................................................................................................................ 45 Hoofdstuk 6. Gesneuvelde en vermiste militairen .................................................................................................................................... 45 a.Arnemuiden ....................................................................................................................................................................................... 45 b.Middelburg........................................................................................................................................................................................ 54 c.Nieuw- en Sint Joosland .................................................................................................................................................................... 64 d.Sint Laurens ...................................................................................................................................................................................... 68 Hoofdstuk 7. Gesneuvelde soldaten in de oorlog in Nederlands-Indië 1945-1962 ................................................................................... 69 a.Arnemuiden ....................................................................................................................................................................................... 69 b.Middelburg........................................................................................................................................................................................ 69 c. Nieuw- en Sint Joosland ................................................................................................................................................................... 69 d. Sint Laurens ..................................................................................................................................................................................... 70 Hoofdstuk 8. Gesneuvelde soldaten in de Korea-oorlog 1950-1953 ........................................................................................................ 73 DEEL IV. BLIJVEND HERINNEREN ...................................................................................................................................................... 74 Hoofdstuk 9. Begraafplaatsen .................................................................................................................................................................. 74 a.Begraafplaatsen in gemeente Middelburg.......................................................................................................................................... 74 b. Oorlogsslachtoffers begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg .............................................................. 75 c. Erkende oorlogsslachtoffers begraven in de Gemeente Middelburg ................................................................................................. 80 d. Begraafplaatsen voor burgers en militairen buiten Middelburg ........................................................................................................ 82 Hoofdstuk 10. Oorlogsmonumenten......................................................................................................................................................... 84
4
a.Arnemuiden ....................................................................................................................................................................................... 84 b.Middelburg........................................................................................................................................................................................ 89 c.Nieuw- en Sint Joosland .................................................................................................................................................................... 93 d.Sint Laurens ...................................................................................................................................................................................... 94 Hoofdstuk 11. Straatnamen ...................................................................................................................................................................... 95 BIJLAGEN ............................................................................................................................................................................................ 104 Bijlage 1.Burgerslachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg ................................................................................................................... 105 Bijlage 2.Joodse slachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg ................................................................................................................... 113 Bijlage 3. Gesneuvelde en vermiste Nederlandse militairen Gemeente Middelburg .............................................................................. 115 Bijlage 4. Aantallen omgekomen burgers per woonplaats ...................................................................................................................... 118 Bijlage 5. Omgekomen burgers wel of niet erkend door de OGS ........................................................................................................... 118 Bijlage 6. Aantallen gesneuvelde en vermiste militairen per woonplaats ............................................................................................... 118 Personenindex ........................................................................................................................................................................................ 119 Afkortingen ............................................................................................................................................................................................ 126 Bronnen.................................................................................................................................................................................................. 129 Fotoverantwoording ............................................................................................................................................................................... 131
5
Voorwoord burgemeester Namens het college van burgemeester en wethouders wil ik mijn steun en waardering uitspreken over het project “Oorlogsslachtoffers herdacht". Het is van belang dat we als gemeente de oorlogsslachtoffers blijven herdenken. We moeten ons blijven inzetten om op scholen deze verschrikkelijke tijd in onze vaderlandse geschiedenis en met name onze gemeenschap door te geven aan nieuwe generaties. Deze vorm van erkenning biedt families hopelijk de gelegenheid het verlies van nabestaanden alsnog een plaats te geven. Mr. H.M. Bergmann
6
Inleiding Algemeen In februari 2009 ontving de gemeente Middelburg een brief van de Oorlogsgravenstichting (OGS) waarin aan de gemeente werd verzocht een opgave te verstrekken van slachtoffers van beschietingen en bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. Dit in verband met de mogelijke aanpassing van de statuten. Het is de bedoeling dat het begrip “oorlogsslachtoffer” wordt uitgebreid met een nieuwe categorie oorlogsslachtoffers. Het gaat om mensen die dodelijk zijn getroffen als gevolg van bombardementen en beschietingen. Tot op heden is het begrip “oorlogsslachtoffer” bewust beperkt gehouden, waardoor uitsluitend gesneuvelde militairen, omgekomen burgers in concentratiekampen, verzetsslachtoffers, e.d. onder dit begrip vallen. Hun graven worden opgericht en onderhouden door de OGS. Per 1 januari 2012 zijn er in de gemeente Middelburg 22 erkende oorlogsslachtoffers. Er zijn steeds meer stemmen opgegaan om de nieuwe categorie beschietingsslachtoffers te gaan erkennen als oorlogsslachtoffers volgens de statuten van de OGS. Hierdoor zou het aantal erkende oorlogsslachtoffers fors kunnen toenemen. De graven worden dan beschouwd als een civiel particulier graf en de namen worden opgenomen in het slachtofferregister (zie: www.ogs.nl). Hierbij dient wel te worden aangetekend dat het grafonderhoud en de kosten bij de nabestaanden blijft. Nadat ik per 1 januari 2012 als consul (“vertegenwoordiger”) van de OGS in Middelburg werd benoemd door de burgemeester, was mijn eerste taak om de slachtoffers van beschietingen te inventariseren. Dit onderzoek werd uitgebreid om ook gegevens van alle andere oorlogsslachtoffers (bijv. verzetsslachtoffers) in de gemeente te verzamelen, zodat een compleet overzicht beschikbaar zou komen. Het college van Burgemeester en Wethouders ging akkoord met dit uitgebreider onderzoek. Begin 2012 ben ik daarom een inventarisatie gestart van alle oorlogsslachtoffers zowel burger als militair. In mei dit jaar werd de bevolking opgeroepen om informatie over slachtoffers te geven. Hierop zijn tientallen reacties gekomen. Aan de hand van aanwezig bronmateriaal zoals uit het archief van de Algemene Begraafplaats te Middelburg, documenten uit het Zeeuws Archief en de door burgers geleverde gegevens, heb ik een eerste versie samengesteld van slachtoffers in de Tweede Wereldoorlog. Deze eerste uitgave verscheen in september 2012. De tweede versie is nu aangevuld met allerlei gegevens zoals documenten, foto’s enz. In de bijlagen zijn overzichten toegevoegd en is een personenindex opgenomen. Deze versie betekent echter niet dat nu een volledig en compleet beeld van alle slachtoffers is gemaakt. Zo ontbreken er nog persoonsgegevens zoals het verhaal of details achter het slachtoffer, soms de geboorteplaats en zijn -helaas- tot nu toe weinig foto’s van de slachtoffers toegevoegd. Het zou fijn zijn dat er afbeeldingen bijkomen, zodat het gezicht van het slachtoffer bekend wordt en kan worden bewaard voor het nageslacht. Toelichting De kern van het boek wordt gevormd door twee delen, t.w. de burgerslachtoffers en de militaire slachtoffers. Ten eerste worden de burgerslachtoffers van de beschietingen chronologisch vermeld, waarbij kort wordt weergegeven wat er op een bepaalde dag is gebeurd. Daarna volgen de verzetsslachtoffers, de slachtoffers van dwangarbeid en Joodse slachtoffers in alfabetische volgorde. In het tweede deel zijn de namen van de geallieerde en Duitse militairen in chronologische volgorde vermeld die zijn gesneuveld of nog steeds zijn vermist. Tot slot volgen de gesneuvelde militairen in Nederlands-Indië die omkwamen in de periode 1945-1950. In het boek wordt er vanuit gegaan dat in onze gemeente vier woonplaatsen (Middelburg en drie voormalige gemeenten) bestaan, t.w. Arnemuiden, Middelburg, Nieuw- en Sint Joosland en Sint Laurens. Voorafgaand aan het hoofdstuk over de slachtoffers is informatie over de woonplaatsen en het gemeentebestuur opgenomen. Bij elke woonplaats worden de omgekomen inwoners en burgers vermeld. Daarnaast zijn de bewoners opgenomen die elders zijn omgekomen. De officiële naam voor de begraafplaats te Middelburg is sedert eind jaren ’90 Gemeentelijke Begraafplaats Middelburg. Hiervoor werd de naam Algemene Begraafplaats Middelburg gebruikt. De vroegere naam is in dit document gehandhaafd omwille van de authenciteit. Criteria In dit boek zijn omgekomen burgers en gesneuvelde en vermiste militairen vermeld. Er zijn enkele richtlijnen opgesteld of iemand wordt opgenomen of niet. Burgers Voor het opnemen in dit overzicht geldt een aantal criteria waardoor een burger een oorlogsslachtoffer is: indien hij of zij is overleden als gevolg van oorlogsgeweld in ruime zin. Dit betekent dat niet alleen burgers die zijn overleden a.g.v. oorlogsgeweld [gedood na gevechten tegen de vijand, vervolging door de bezetter, beschietingen enz.] worden opgenomen in dit overzicht, maar ook burgers die zijn omgekomen door explosies van mijnen, getroffen zijn door ongelukken met legervoertuigen of wapens e.d., ziek zijn geworden na beschietingen en daarna zijn overleden, enz. In dit overzicht geldt verder dat een oorlogsslachtoffer wordt opgenomen indien deze persoon a) woonachtig was in één van de woonplaatsen en alhier is getroffen; of b) woonachtig was in één van de woonplaatsen en elders -en dus buiten de woonplaats- is getroffen; of c) elders woonachtig was en in één van de woonplaatsen is getroffen; of d) een relatie heeft met de woonplaats (bijv. geboren of gedurende lange tijd hier woonachtig is geweest e.d.) en in die woonplaats of elders is getroffen. Militairen De namen van militairen worden ongeacht de nationaliteit vermeld die op ‘t grondgebied van een van de vier woonplaatsen omkwamen of vermist raakten of hier werden begraven gedurende de Tweede Wereldoorlog. Nederlandse militairen die sneuvelden of vermist raakten bij een later gewapend conflict worden eveneens opgenomen mits zij woonachtig of geboren zijn in een van de vier woonplaatsen. Dankbetuiging Hierbij spreek ik mijn dank uit aan allen die bij de totstandkoming van dit boek hun medewerking hebben verleend. Allereerst de mensen die op de oproep hebben gereageerd en informatie leverden van hun geliefden, bekenden e.d. Voorts dank ik de collega’s van de Algemene Begraafplaats Middelburg (Martin Jilleba, Johan Antheunisse en Mieke Uilenbroek) voor de rondleiding en de levering van informatie. Dank aan collega’s van de Gemeente Middelburg Angelina Geluk, Huib Heijt en Leo Ton voor de hulp met de opmaak en levering van digitale bestanden. Natuurlijk dank ik ook de collega’s van het Zeeuws Archief (speciale dank aan Kees de Ridder)voor de hulp bij het doorzoeken van de archiefstukken. In bijzonderheid dank aan Leen Schouls die me hielp met het opzoeken en verstrekken van documentatie en fotomateriaal. Verder een speciale dank aan drs. P.W. (Peter) Sijnke en Anneke van Waarden-Koets die het concept doornamen en deze van opmerkingen voorzagen. Ook dank aan de burgemeester, het college van Burgemeester en Wethouders omdat zij mij in deze opdracht hebben ondersteund.
7
Oproep en doel Indien u informatie heeft, neemt u dan contact met mij op, zodat het boek verder kan worden aangevuld of verbeterd. Het doel is niet alleen de beschietingsslachtoffers te gaan erkennen bij de Oorlogsgravenstichting, maar -nog belangrijker- om de slachtoffers die in de Tweede Wereldoorlog omkwamen door oorlogsgeweld een naam c.q. gezicht te geven, “opdat ze niet vergeten worden”, zoals de titel van dit boek benadrukt.
René Hoebeke Consul van de Oorlogsgravenstichting van de Gemeente Middelburg
8
DEEL I. ALGEMEEN Hoofdstuk 1. Gemeenten in oorlogstijd. Bezet en bevrijd Nadat midden Zeeland op 17 mei 1940 was bezet door de Duitsers brak er een moeilijke periode aan voor de bevolking. In elk dorp waren onder de bevolking slachtoffers gevallen en was vooral de binnenstad Middelburg zwaar getroffen. Daarnaast was men hun vrijheid kwijt en kwamen de gemeentebesturen onder toezicht te staan van de Duitse bezetter. Vanaf 1 september 1941 werden de gemeenteraden afgeschaft. De colleges van burgemeester en wethouders bleven als dagelijks bestuur wel actief, maar waren streng gebonden aan de regels van hogerhand. Het kwam er in feite op neer dat het bestuur in handen kwam van de Duitsers. Verder mocht de burgemeester aanblijven, maar hij functioneerde meer als een soort marionet. De wethouders bleven ook in functie, maar waren geen bestuurders meer en speelden een ondergeschikte rol. Het ambtenarenapparaat inclusief de gemeentesecretaris bleef op het gemeentehuis actief, welk veelvuldig de Duitsers bijstond in het uitvoeren van allerlei taken. De gemeente had bijzondere taken op het gebied van de bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen. Vanaf 1936 had elke gemeente een Luchtbeschermingsdienst die bestond uit hulpkrachten die als zodanig werden gevorderd en bij bominslagen en dergelijke moesten opkomen. De organisatie werkte vooral preventief door tijdig de plaatselijke bevolking te waarschuwen voor dreigend gevaar vanuit de lucht. Daarnaast functioneerde als hulpdienst de brandweer en beschikte Middelburg over een ziekenhuis. De naam van dit ziekenhuis was ‘t Gasthuis gelegen aan het Noordpoortplein en waren op enkele plaatsen in de stad hulpposten ingericht. Daarnaast waren er artsen in Middelburg en in de dorpen aanwezig die voor de eerste opvang zorgden en zonodig de patiënt doorstuurden voor verdere behandeling. Als bijzonderheid kan nog worden vermeld dat Arnemuiden vanaf juni 1944 tot begin november 1944 werd aangewezen als Rode Kruisdorp met een speciale beschermende status waarbinnen een aangewezen gebied zich geen militairen en/of wapens, munitie e.d. mochten bevinden. Begin september 1944 waren de geallieerden de provincie Zeeland dicht genaderd en leek het erop dat de bevrijding aanstaande was. De Duitsers gaven zich echter niet zonder slag of stoot over. Het werd een bittere strijd die enorm veel burgerslachtoffers eiste. Ook sneuvelden veel militairen bij de hevige gevechten. Op 5 november 1944 werd Arnemuiden en Nieuw- en Sint Joosland bevrijd. Een dag later was Middelburg en ook Sint Laurens bevrijd. Op 8 november 1944 was geheel Walcheren vrij. Gegevens over de gemeenten Om een beeld te krijgen wie er in de gemeenten actief waren volgt hierna een overzicht van de gemeenten in de oorlogsjaren. De volgende personen waren in de oorlogsperiode als burgemeester c.q. gemeentesecretaris actief: Arnemuiden Burgemeesters 16.02.1922 - 22.01.1944 23.01.1944 - 04.09.1944 05.09.1944 - 14.09.1944 15.09.1944 - 10.11.1944 11.11.1944 - 31.12.1951
H.G. Horninge A.J. van Sprundel J.J. Huijssen (waarnemend) B. Franse (waarnemend) J. Langebeeke
Gemeentesecretaris 01.01.1919 - 31.03.1952
J.J. Huijssen
Burg. Horninge
Middelburg Burgemeesters 01.06.1939-15.10.1942 15.10.1942-21.10.1944 21.10.1944-25.10.1944 25.10.1944-07.11.1944 07.11.1944-04.08.1946 04.08.1946-01.11.1946 01-11-1946Gemeentesecretaris: .....ca.1940-24.03.1944 24.03.1944-01.08.1945 01.08.1945-
mr.dr. J. van Walré de Bordes mr. A. Meerkamp van Embden J.Ph. Koene (waarnemend) mr. A.J. van der Weel J.W. Kögeler (waarnemend) Jhr. Mr. W.C. Sandberg tot Essenburg
mr. M.W.G. van der Veur J.Ph. Koene (waarnemend) J.Ph. Koene
Burg. Van Walré de Bordes
9
Nieuw- en Sint Joosland Burgemeesters 01.07.1934 - 31.01.1940 01.02.1940 - 30.04.1940 01.05.1940 - 30.06.1966
G.A. Harff J. Verlare (waarnemend) mr. F.S.K.J. graaf van Randwijck
Gemeentesecretaris 1.4.1901 - 01.07.1940
P. Baurdoux
Burg. Graaf van Randwijck
Sint Laurens Burgemeesters: 19.5.1930 - ca.1.8.1944 2.8.1944 - ca. nov.1944 ca. nov. 1944 - 1.11.1951
J.W. van ‘t Hoff (hij vervulde tevens de functie van gemeentesecretaris) F. Kwekkeboom J.W. van ‘t Hoff
Burg. J.W. van ‘t Hoff
Aantal inwoners Gemeente Arnemuiden Middelburg Nieuw- en Sint Joosland Sint Laurens
1.1.1939 2.450 18.215 1.231
1.1.1940
1.1.1941
2.456
2.564
1.231 1.471
1.255 1.424
1.1.1942 2.654 20.062 1.292
10
1.1.1943 2.707 20.525 1.320
1.1.1944 2.741 20.357 1.249
1.1.1945 3.827 19.166 1.312
1.1.1946 3.079 20.573 1.844
DEEL II. BURGERSLACHTOFFERS Hoofdstuk 2. Burgerslachtoffers van bombardementen, beschietingen van vliegtuigen, artilleriebeschietingen e.d.1 a.Arnemuiden Donderdag 7 oktober 1943 Op deze dag werd tussen 07.32 en 07.47 uur een luchtaanval uitgevoerd door acht Hurricanes van No. 137 Sqdn RAF, geëscorteerd door zeven Typhoons, ten noordwesten van de Sloedam. Dit was een aanval op lage hoogte op kustschepen. Hierbij werd het visserschip de Arnemuiden 11 (ARM11) geraakt. Twee vissers verloren hun leven. Twee vissers, Robbert van Belzen en Gillis van Belzen, raakten gewond. Ze werden getroffen “In de Goudmiene”, een plaats voor Kamperland in het Veerse Gat. Belzen, Aart van (...; 18.9.1909-7.10.1943) 33 jaar. Echtgenoot van Johanna Theune Woonplaats: Arnemuiden Belzen, Willem van (...; 13.2.1898-7.10.1943) 44 jaar. Echtgenoot van Adriana Dingemanse Woonplaats: Arnemuiden
In het midden staat A. van Belzen.
Maandag 30 oktober tot en met zaterdag 4 november 1944 In deze periode voorafgaande aan de bevrijding kwam Arnemuiden onder hevige artilleriebeschietingen te liggen. De geallieerden namen Arnemuiden (dit was aangewezen als Rode Kruisdorp) en omgeving intensief onder vuur vanwege de zware tegenstand bij de Sloedam. Vanaf 31 oktober 23.30 uur tot 2 november rond 12.00 uur was er zelfs een granaatbeschieting welke met vuurpauzes meegeteld 36 uur duurde. Er vielen 49 slachtoffers onder de bevolking en de evacués. Slachtoffers beschietingen Arnemuiden eind 1944 Totaal Datum Aantal 31 oktober 1944 2 1 november 1944 33 2 november 1944 6 3 november 1944 4 Latere datum 4
Bewoners Aantal 1 10 2 1 1
Evacués Aantal 1 23 4 3 3
Totaal
15
34
49
Aarnoutse-Meijers, Cornelia (Arnemuiden; 21.12.1879-1.11.1944) 64 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Schorretje. Echtgenote van Leunis Aarnoutse. Belzen, Cornelis van (...;26.4.1885-1.11.1944) 59 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Vlissingen. Evacué. Locatie getroffen: Arnemuiden, Westdijkstraat. Echtgenoot van Crina Marijs. Belzen, Cornelis van (...;22.5.1886-1.11.1944) 58 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Noordstraat. Echtgenoot van Jannetje van Belzen. Besuijen-de Bree, Jacoba (Arnemuiden; 5.9.1902-2.11.1944) 42 jaar. Begraven te Kleverskerke. Woonplaats: Kleverskerke. Locatie getroffen: Noordstraat Bliek, Gerard [jr.] (Nieuw- en Sint Joosland; 30.8.1930-1.11.1944) 14 jaar. Evacué. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Langstraat Bliek, Gerard [sr.] (...13.1.1878-4.1.1945) 66 jaar. Evacué. Hij overleed later aan zijn verwondingen in Middelburg. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Langstraat Bos-Marijs, Geertje Clasina (Vlissingen; 14.9.1919-31.10.1944) 25 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Appelstraat. Brackx, Hendricus Johannes (Vlissingen; 11.6.1901-2.11.1944) 43 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: onbekend Caljouw, Marinus (Arnemuiden;10.10.1887-1.11.1944) 57 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Molenweg Dalen, Pieter van (Arnemuiden; 4.3.1929-1.11.1944) 15 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Locatie getroffen: Zuidwal Dekker, Lein (Arnemuiden; 19.9.1929-2.11.1944) 15 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Molenweg Doense, Pieter Adrianus (Vlissingen; 26.1.1886-1.11.1944) 58 jaar. Evacué. Begraven te Vlissingen. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Langstraat Doense-Barten, Hendrika (Vlissingen; 18.1.1889-1.11.1944) 55 jaar. Evacué. Begraven te Vlissingen. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Langstraat Geense, Krina (Arnemuiden; 18.11.1928-1.11.1944) 15 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Langstraat Goedhart, Adriaan Willem (Arnemuiden; 19.5.1903-1.11.1944) 41 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Schorretje Groot, Pieter de (Ritthem; 22.8.1914-10.11.1944) 30 jaar. Evacué. Hij overleed aan zijn verwondingen ruim een week na de beschietingen op Arnemuiden. Woonplaats: Ritthem. Hij is begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Kaland, Gerhardus Jan Constantijn (Westkapelle; 31.10.1873-1.11.1944) 71 jaar. Evacué. Echtgenoot van L. Westerbeke. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Rookstraat D 91,Westkapelle. Locatie getroffen: Westdijkstraat 1
Hierbij worden ook meegeteld de slachtoffers van mijnexplosies, personen getroffen door kogel(s) enz. of degenen die na opgelopen verwondingen zijn overleden, of nadat ze door het oorlogsgeweld zijn getroffen ziek zijn geworden en alsnog zijn overleden etc.).
11
Kaland, Pieter (Westkapelle; 4.2.1920-1.11.1944) 24 jaar. Zoon van G.J.C.Kaland en L. Westerbeke. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Rookstraat D 91, Westkapelle. Locatie getroffen: Westdijkstraat Kraker, Hendrik Levinus de (Nieuw- en Sint Joosland; 5.12.1932-1.11.1944) 13 jaar. Evacué. Begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Langstraat Kraker, Johannes de (Middelburg; 18.2.1918-1.11.1944) 26 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Schorretje Kraker, Levinus de (Nieuw- en Sint Joosland; 28.11.1865-1.11.1944) 78 jaar. Evacué. Begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Langstraat Marijs, Jacobus (Arnemuiden; 8.2.1859-1.11.1944) 85 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Nieuwstraat Meerman, Jacoba Adriana (Vlissingen; 25.4.1909-1.11.1944) 45 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Locatie getroffen: Zuidwal Meerman-Toussaint, Tannetje (Arnemuiden; 28.8.1887-1.11.1944) 57 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Locatie getroffen: Zuidwal Minnaard, Johannis (Kattendijke; 11.11.1916-1.11.1944) 27 jaar. Woonplaats: Kruiningen. Locatie getroffen: onbekend Mulder, Joos (Arnemuiden; 27.11.1887-1.11.1944) 56 jaar. Evacué. Hij was gehuwd met G. de Nooijer. Begraven te Vlissingen.Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: onbekend Nooijer, Adriaan de (Arnemuiden; 28.2.1931-31.10.1944) 9 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden. Nieuwstraat Nooijer-Meerman, Dora de (Arnemuiden; 29.12.1882-1.11.1944) 61 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Zuidwal Nooijer-Meulmeester, Wilhelmina de (...; 24.4.1905-5.12.1944) 39 jaar. Ruim een maand na de beschietingen te Middelburg overleden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Nieuwstraat. Pagter, Pieter de (Ritthem; 15.6.1891-1.11.1944) 53 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Zuidwal Pagter-Gillissen, Margaretha Wilhelmina de (Arnemuiden; 29.12.1891-2.11.1944) 52 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Zuidwal Poortvliet, Paulus (Arnemuiden; 14.11.1908-3.11.1944) 35 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Singel Rijke, Johannes de (Westkapelle; 1.10.1940-1.11.1944) 4 jaar. Zoon van P. De Rijke en J. Kaland. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Koudorp C 49, Westkapelle. Locatie getroffen: Westdijkstraat Rijke, Pieter de (Vlissingen; 1.11.1926-1.11.1944) 18 jaar. Zoon van P. De Rijke en J. Kaland. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Koudorp C 49, Westkapelle. Locatie getroffen: Westdijkstraat Rijke-Kaland, Johanna de (Westkapelle; 7.8.1904-1.11.1944) 40 jaar. Echtgenote van P. de Rijke. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Koudorp C 49, Westkapelle. Locatie getroffen: Westdijkstraat Scheele, Jacobus (Arnemuiden; 17.10.1920-1.11.1944) 24 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Langstraat Scheele, Levinus (Hoek; 12.9.1894-1.11.1944) 50 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Langstraat Schroevers, Maarten (Vlissingen; 19.4.1926-2.11.1944) 18 jaar. Begraven te Vlissingen. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Tuindorp Sturm, Jan (Serooskerke; 25.3.1895-1.11.1944) 49 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Locatie getroffen: Schorretje Sturm, Jozias (Oost- en West-Souburg;15.4.1932-1.11.1944) 12 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Locatie getroffen: Schorretje Voogd, Cornelia de (Oost- en West-Souburg; 9.10.1939-2.11.1944) 5 jaar. Evacué. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Locatie getroffen: onbekend Waarde, Adriana van (Nieuw- en Sint Joosland; 11.7.1936-1.11.1944) 8 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Schuttershof Waarde, Jannetje Catharina van (Nieuw- en Sint Joosland; 22.3.1942-13.11.1944) 2 jaar. Evacué. Tijdens de artilleriebeschietingen op Arnemuiden ziek geworden en later overleden. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Waarde, Jozina van (Nieuw- en Sint Joosland; 6.11.1943-1.11.1944) bijna 1 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Schuttershof Waarde, Pieternella van (Nieuw- en Sint Joosland; 15.4.1932-1.11.1944) 14 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Schuttershof Wijngaarden, Jan van (Kopenhagen [Denemarken]; 1.1.1917-3.11.1944) 27 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Sliedrecht. Woonplaats: Zwijndrecht. Locatie getroffen: Zuidwal Wijngaarden-de Boer, Huiberdina Heiltje “Dien” van (10.12.1922-3.11.1944) 21 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Sliedrecht. Woonplaats: Zwijndrecht. Locatie getroffen: Zuidwal Wijngaarden, Hendrika Klaziena Adriaantje “Henny”van (Hardinxveld; 17.5.1944-3.11.1944) 5,5 maanden. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Sliedrecht. Woonplaats: Zwijndrecht. Locatie getroffen: Zuidwal Wouters-Moens, Jacomina (Vrouwenpolder; 4.1.1898-1.11.1944) 46 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Ritthem (Welzinge). Locatie getroffen: Molenweg
Lein Dekker
Krina Geense
C. van Belzen
P. Poortvliet
G.J.C. Kaland
12
P. Kaland
J. Wouters-Moens
J. Kaland
J. de Rijke
P. de Pagter
P. de Rijke
Pieter de Groot
L. Scheele
J. Scheele
Graf fam. Van Wijngaarden
Woensdag 8 november 1944 Als gevolg van een explosie van een mijn bij het hof Nieuwerkerk van de heer C. Steendijk werden drie kinderen uit het gezin Baaijens gedood. Daarnaast werden drie Britse militairen gedood en werd één militair vermist. Baaijens, Theodorus (17.2.1927-8.11.1944) 17 jaar Woonplaats: Arnemuiden. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Baaijens, Joost (Arnemuiden; 7.12.1933-8.11.1944) 10 jaar Woonplaats: Arnemuiden. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Baaijens, Willem Abraham (25.12.1931-8.11.1944) 12 jaar Woonplaats: Arnemuiden. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.
Theodorus, Joost en Willem Abraham Baaijens
In Goes overleed Pieter Oosterling. Hij trapte op een landmijn met fataal gevolg. Oosterling, Pieter (Renesse; 5.9.1895-8.11.1944) 48 jaar. Woonplaats: Arnemuiden 1945 Woensdag 12 september 1945 Explosie van visserschip ARM 35 door zeemijn in de Deurloo ter hoogte van bij Westkapelle: 4 doden. Gered werd Jacob van de Ketterij. Blaasse, Jan (...; 24.6.1922-12.9.1945) 23 jaar. Zijn lichaam werd op 19 september 1945 omstreeks 17.30 uur bij Westkapelle aangetroffen.Hij werd op 22 september 1945 begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Hij was de echtgenoot van Jannetje van Belzen. Woonplaats: Arnemuiden Dingemanse, Willem (...; 13.3.1899-12.9.1945) 46 jaar. Hij was de echtgenoot van Maria Schroevers.Woonplaats: Vlissingen Ketterij, Lieven van de (...; 18.3.1893-12.9.1945) 48 jaar. Hij was de echtgenoot van Neeltje van Belzen. Woonplaats: Arnemuiden Schroevers, Lieven (...; 18.12.1903-12.9.1945) 41 jaar. Hij was schipper. Zijn stoffelijk overschot werd drijvend aangetroffen door bemanningsleden van de ARM 1. Zijn lichaam werd aan boord gehaald en te Vlissingen aan de wal gebracht. Echtgenoot van Elisabeth Siereveld. Hij werd op 17 september 1945 begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden
Arm 35
13
Maandag 12 november 1945 Explosie van visserschip ARM 9 door zeemijn bij Zoutelande: 4 doden. Belzen, Jan van (...;12.7.1924-12.11.1945) 21 jaar. Hij was de zoon van de schipper Joos van Belzen. Hij was de echtgenoot van Rosa Ribben. Woonplaats: Arnemuiden Belzen, Joos van (...; 16.1.1901-12.11.1945) 44 jaar. Hij was schipper. Hij was de echtgenoot van Neeltje de Nooijer.Woonplaats: Arnemuiden Meerman, Adriaan (...; 5.12.1913-12.11.1945) 31 jaar. Zijn lichaam werd op 12 december 1945 rond 12.30 uur bij Zoutelande aangetroffen. Hij werd op 17 december 1945 begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Hij was de zoon van Abraham Meerman. Hij was de echtgenoot van Grietje Siereveld. Woonplaats: Arnemuiden Meerman, Abraham (...; 4.1.1888-12.11.1945) 57 jaar. Hij was de echtgenoot van Pieternella de Ridder.Woonplaats: Arnemuiden
Arm 9
Woensdag 29 mei 1946 Explosie van twee visserschepen door zeemijn ter hoogte van Vrouwenpolder: 7 doden ARM 1; Drie doden. Belzen, Cornelis van (...; 10.12.1907-29.5.1946) 38 jaar. Hij was de echtgenoot van Johanna Cornelia van Belzen. Hij overleed te Vrouwenpolder. Woonplaats: Meerman, Arij (...; 4.4.1917-29.5.1946) 29 jaar. Hij was schipper. Hij was de echtgenoot van Jozina de Nooijer. Hij overleed te Vrouwenpolder. Woonplaats: Arnemuiden Meerman, Egtbert (...; 19.10.1911-29.5.1946) 34 jaar. Hij was de echtgenoot van Krina Meulmeester. Hij was de oom van Arij Meerman. Hij overleed te Vrouwenpolder. Woonplaats: Vlissingen (evacué) ARM 3; Vier doden. Gered werd schipper Jozias Siereveld. Belzen, Cornelis van (...; 28.4.1917-29.5.1946) 29 jaar. Hij was de echtgenoot van Jozina de Nooijer. Hij overleed (officieel) te Westkapelle. Woonplaats: Arnemuiden Siereveld, Blaas Jacob (Arnemuiden; 19.12.1925-29.5.1946) 20 jaar. Hij was zoon van de schipper Jozias Siereveld en Jannetje de Nooijer. Hij overleed (officieel) te Burgh. Woonplaats: Arnemuiden Siereveld, Hendrik (Arnemuiden; 22.3.1910-29.5.1946) 35 jaar. Hij was broer van de schipper Jozias Siereveld. Hij was de echtgenoot van Grietje Caljouw. Hij overleed te Vrouwenpolder. Woonplaats: Arnemuiden Siereveld, Lieven (Arnemuiden; 6.3.1931-29.5.1946) 15 jaar. Hij was zoon van de schipper Jozias Siereveld en Jannetje de Nooijer. Hij overleed (officieel) te Burgh. Woonplaats: Arnemuiden
Arm 3
Hendrik Siereveld
14
Woensdag 6 april 2005 Op deze dag kwamen drie vissers op hun schip, de OD-1 (Ouddorp 1) om, toen een bom uit de Tweede Wereldoorlog explodeerde die ze hadden opgevist. Op het moment van de explosie bevond de kotter, genaamd Maarten Jacob, zich 100 km ten westen van Ijmuiden. Het schip bleef zeewaardig en kon ‘s avonds naar de haven van Ijmuiden varen. De slachtoffers waren twee inwoners uit Ouddorp en één inwoner uit Arnemuiden. Belzen, Joos Johannes “Jos”van (Arnemuiden; 1.8.1966-6.4.2005) 39 jaar. Hij overleed te Velsen. Woonplaats: Arnemuiden.Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.
Herdenkingsmonument op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.
15
b.Middelburg 1940 Zondag 12 mei 1940 Volgens een artikel in de PZC van 12 mei 2012 was deze man handelsreiziger. Hij werd ten onrechte aangemerkt als spion en doodgeschoten op de Markt in Middelburg. Dit is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat hij doof was en niemand hem kende in Middelburg. Er is ook door de KRO een documentaire over dit voorval gemaakt. Dit was naar aanleiding van een onderzoek door Daan Dronkers. Klaasen, Gerardus Johannes (Arnhem; 17.11.1884-12.5.1940) 55 jaar. Hij ligt begraven op de RK-begraafplaats te Middelburg.Woonplaats: Amsterdam.
G.J. Klaasen
Woensdag 15 mei 1940 ‘s Ochtends ging plotseling het luchtalarm. Een vliegtuig liet enkele bommen vallen op de stad. Een bom viel tegen de gevel van een pakhuisje op de Kousteensedijk. Dit was de opslagplaats van de grossierderij op de hoek van de Stationsstraat. De tweede bom viel op twee huizen in de Eigenhaardstraat. Enkele andere bommen vielen op de Loskade en in het Kanaal door Walcheren. Er vielen zeven burgerslachtoffers. Maartense, Jan Paulus (Goes; 17.12.1862 -17.5.1940) 77 jaar. Hij overleed 2 dagen later aan zijn verwondingen in Middelburg.Woonplaats: Middelburg. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 2. Maartense, Pieter Franciscus (Goes; 23.4.1889-15.5.1940) 51 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 1.Woonplaats: Middelburg, Jasmijnstraat 31. Maartense-de Pan, Cornelia Maria (Goes; 12.8.1861-15.5.1940) 77 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr.1.Woonplaats: Middelburg, Eigenhaardstraat 17. Echtgenote van J.P. Maartense Roest, Pieter Cornelis “Piet” (Middelburg; 27.5.1904-15.5.1940) 35 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 2.Woonplaats: Middelburg, Eigenhaardstraat 3 Smolders-de Klerk, Cornelia (Meliskerke; 22.5.1905-15.5.1940) 34 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 3.Woonplaats: Middelburg, Eigenhaardstraat 12. Echtgenote van L.C. Smolders Tisserand, Marinus Christiaan (Middelburg; 9.7.1887-15.5.1940) 52 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 2.Woonplaats: Middelburg, Eigenhaardstraat 9. Echtgenoot van F. Tisserand-Maartense. Tisserand-Maartense, Fransina (Goes; 19.1.1885-15.5.1940) 55 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 1.Woonplaats: Middelburg, Eigenhaardstraat 9. Echtgenote van M.C. Tisserand. Vrijdag 17 mei 19402 Middelburg werd getroffen door bommen en granaatbeschietingen. Op deze dag werd de binnenstad voor een groot deel verwoest. Er braken felle branden uit die zich ondanks de inzet van de brandweer konden verspreiden. Er waren op deze dag dertien doden3 te betreuren onder de eigen bevolking en burgers die elders woonachtig waren. Er waren ong. 30 gewonden. Het aantal slachtoffers onder de bevolking kon nog worden beperkt doordat de burgemeester de inwoners tijdig liet evacueren. Er was grote schade aan historische gebouwen (Abdij, Stadhuis e.d.), woningen en winkels. Er gingen bijna 600 gebouwen verloren. Frenks, Johannis (Vlissingen; 17.11.1916-17.5.1940) 33 jaar. Hij werd getroffen in de Nieuwstraat. Woonplaats: Vlissingen, Glacisstraat 6 Graaf-Davidse, Leintje de (Middelburg; 15.1.1910-17.5.1940) 30 jaar. Op deze dag kwamen ook granaten terecht op de Noordweg. Het gezin De Graaf werd op weg naar hun woonplaats Serooskerke getroffen in Middelburg. Zij overleed met haar zoon in Serooskerke. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 4). Woonplaats: Karelsgang 26. Echtgenote van D.J. de Graaf Graaf, Jan Pieter Henderik “Jantje” de (Middelburg; 11.9.1935-17.5.1940) 4 jaar. Overleden te Serooskerke. Zoon van J.P.H. de Graaf en L. de Graaf-Davidse. Woonplaats: Karelsgang 26. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 4). Harthoorn, Johanna Catharina (Middelburg; 6.9.1888-18.5.1940) 51 jaar. Zij is vermoedelijk op 17 mei 1940 getroffen. Ze werd op 18 mei dood gevonden in de Seisvest bij het pompgemaal. Woonplaats: Middelburg Heijnen, Franciscus Karel (Eindhoven; 23.3.1915-17.5.1940) 25 jaar. Hij werd dodelijk getroffen door een granaatscherf toen hij zich had aangeboden om de brandweerlieden te helpen. Hij werd gevonden tegenover het pand Weitman in de Lange Delft. Hij overleed ca. 17.30 uur. Woonplaats: Eindhoven. Janse, Tannetje (Middelburg; 16.9.1917-17.5.1940) 22 jaar. Zij werd getroffen in de Nieuwstraat. Woonplaats: Middelburg, Nieuwstraat 37 Jonckman, Wilhelmina Catharina (Vlissingen; 2.7.1921-17.5.1940) 28 jaar. Zij werd getroffen in de Schuitvlotstraat.Woonplaats: Vlissingen, Groenewoud 34 Ludikhuize, Johanna Frijke “Jopie” (Middelburg; 7.8.1934-17.5.19404) 5 jaar. Op 17 mei 1940 zat de toen 9-jarige Annie Ludikhuize samen met haar familie en een aantal vluchtelingen uit Vlissingen te eten in de ouderlijke woning in de Dwarsstraat 8. Haar zusje Jopie stond op een bepaald moment op om haar pop uit de kast te pakken. Op het moment dat ze de deur van die kast opende viel er een bom op het huis en trof ze dodelijk. De bom zorgde er ook voor dat Annie zelf gewond raakte. Bij de inslag viel de kast bovenop haar. Daarbij liep ze tal van verwondingen op. Bijna was haar zusje Tini op die dag ook omgekomen. Ze lag die middag in haar wieg. Op het moment dat de bom viel, pakte haar moeder Op p. 154 van Het vergeten bombardement staat als burgerslachtoffer “Melse, Adriaan (Middelburg; 1.5.1885-17.5.1940) 55 jaar”. Omdat er geen bevestiging kon worden gevonden dat hij door oorlogsgeweld is overleden, is hij –tot het tegendeel blijkt- niet opgenomen in de lijst. Woonplaats: Middelburg. Gehuwd met Suzanna Gilde. 3 Aan de hand van documenten is aantoonbaar dat 13 burgers a.g.v. oorlogsgeweld (op dit materiaal staat geschreven: “bominslag” en “doodgeschoten”) om het leven zijn gekomen. Wijzigingen kunnen niet worden uitgesloten, omdat de precieze omstandigheden waaronder iemand het leven liet, moeilijk zijn te achterhalen. 4 In het bevolkingsregister staat (ten onrechte ) dat zij is overleden op 18 mei 1940. Ze was namelijk op slag dood. 2
16
haar op. Een paar seconden later stortte een muur in en kwam al het puin in en om de wieg terecht. De bom ontplofte gelukkig niet anders waren er nog meer slachtoffers gevallen. De schade aan de woning was echter dusdanig groot dat het huis totaal onbewoonbaar was geworden. Het gezin vluchtte daarom eerst naar een schuilkelder in de Karelsgang. Ze werden later met een vrachtwagen naar Domburg gebracht. Woonplaats: Middelburg, Dwarsstraat 8. Begraven op de RK-Begraafplaats aan de Walcherseweg (vroeger: Seisweg) Polvliet5, Lodewijk (Middelburg; 11.6.1918-17.5.1940) 21 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 3). Woonplaats: Middelburg, Bree 38. Provoost, Catharina (Domburg; 25.9.1869-17.5.1940) 70 jaar. Overleden te Domburg. Woonplaats: Domburg Schot, Johannes (Vlissingen; 16.11.1886-17.5.1940) 53 jaar. Overleden te Domburg. Hij werd getroffen in de Nieuwstraat 38. Woonplaats: Middelburg. Wiessner-van der Bliek, Cornelia Frederica (Wolphaartsdijk; 13.9.1877-17.5.1940) 62 jaar.Woonplaats: Middelburg, Segeersstraat 52. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 3). Woerkens, Antonie Petrus van (Middelburg; 10.11.1891-18.5.1940) 48 jaar. Getroffen in de Gravenstraat 92. Overgebracht naar Oostkapelle en aldaar aan opgelopen verwondingen overleden. Woonplaats: Oostkapelle
Leintje de Graaf-Davidse met haar 3 kinderen.
Jopie Ludikhuize
v.l.n.r. Jantje, Annie en Riet.
Bijzonderheden Het vermelden waard is, dat er op deze dag drie kinderen van de fam. De Steur werden gedood door beschietingen aan de Nieuwe Vlissingseweg. In die periode lag een gedeelte van deze straat namelijk in de gemeente Koudekerke. De drie kinderen die omkwamen, t.w. Tinus de Steur, Maatje de Steur en Jansje de Steur, zijn vermeld op het oorlogsmonument in Koudekerke (gemeente Veere). Eén kind was ernstig gewond. Op 1 november 1941 werd een deel van het grondgebied van de gemeente Koudekerke heringedeeld en bij de gemeente Middelburg gevoegd.
5
Op de grafsteen staat ten onrechte: “Polvliedt”.
17
Oorlogsmonument op de RK-Begraafplaats. De Nederlandse militair Zonneveld ligt nu begraven in de Erehof op de Alg. Begraafplaats en de Franse militairen zijn overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats in Kapelle6.
Donderdag 23 mei 1940 Broodman-Palmkoeck, Wilhelmina Emma (Middelburg; 7.6.1895-23.5.1940) 44 jaar. Ze staat op diverse lijsten van oorlogsslachtoffers. Onduidelijk onder welke omstandigheden zij is overleden. Ze overleed op 23 mei te Domburg. Ze was gehuwd met Nicolaas Broodman. Woonplaats: Middelburg. Donderdag 5 december 1940 Van 08.09 uur tot 08.35 uur werd door de Luchtbeschermingsdienst luchtalarm gemaakt. Door een laagvliegend vliegtuig werden vier bommen afgeworpen. De eerste kwam terecht op de Loskade, de tweede in de Dokstraat, de derde op de achterzijde van het perceel 2 aan de Kinderdijk en de vierde op de Korendijk aan de waterkant. Van talrijke huizen in de omgeving werden de ruiten vernield en ontstond schade aan de gebouwen. Door de bominslag op Kinderdijk 2 werden twee kinderen dodelijk getroffen. Er vielen totaal vier slachtoffers. Fibbe, Martinus (Vlissingen; 2.11.1907-5.12.1940) 33 jaar. Hij werd getroffen in zijn woning aan de Bierkaai 9. Hij was handelaar in parfumerieën. Woonplaats: Middelburg. Hij werd begraven te Westerveld (Velsen). Wisse, Catharina “Kaatje” (Middelburg; 8.9.1921-5.12.1940) 19 jaar. Zij werd op de openbare weg aan de Kinderdijk getroffen. Woonplaats: Middelburg, Noordsingel 6. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 4). Zandstra, Annie Marie “Anneke” (Middelburg; 22.10.1931-5.12.1940) 9 jaar. Zij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Woonplaats: Middelburg, Kinderdijk 2 Zandstra, Martina Toussina “Tineke” (Middelburg; 14.2.1927-5.12.1940) 13 jaar. Zij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Woonplaats: Middelburg, Kinderdijk 2
6
Op dit monument staat de Franse gesneuvelde militair G.L. Touslang. Dit is onjuist. Zijn naam luidt: “G.R.R. Toublanc”.
18
De twee meisjes
Tineke Zandstra
Het hart van Middelburg was niet meer Dat verlies deed ons zo, zo zeer Wij dachten: erger kan het niet Dit was al zo’n groot verdriet Maar, op 5 dec. 1940 beseften wij Onze jeugd is nu ook voorbij De dood van deze twee kinderen Zou ons voor nimmer blijven hinderen Bij iedere gang naar dit stille oord Leeft onze herinnering aan die dag voort Een zondvloed van geweld zou volgen Ons mooie eiland werd verzwolgen En was héél lang weer een zee, Die sleurde nog meer verleden mee Maar hier op dit plekje van rust Slapen die meisjes al lang onbewust Van al wat nog te gebeuren stond Op dit kleine plekje wereldgrond.
Anneke Zandstra
Voor Anneke en Tineke Zandstra Gedicht door A. Adriaanse (2007)
Catharina Wisse
1941 Zondag 16 februari 1941 De Noordsingel en het Noordbolwerk werd om ca. 11.40 uur getroffen door enkele bominslagen. Er waren drie doden te betreuren en diverse gewonden. Scheijbeler, Pieter (Middelburg; 14.12.1904-16.2.1941) 36 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 5.). Woonplaats: Middelburg, Noordsingel 64. Scheijbeler, Hendrik Leonardus (Middelburg; 24.9.1935-16.2.1941) 5 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 5). Woonplaats: zoon van P. Scheijbeler, Noordsingel 64. Gabriëlse-van Tuinen, Jeltje (St. Anna Parochie; 18.11.1879-16.2.1941) 61 jaar. Zij werd getroffen door een granaat die binnenkwam in de voorkamer van haar woning aan de Noordsingel. Zij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Woonplaats: Middelburg, Noordsingel 66. Donderdag 16 oktober 1941 Middelburg werd vanuit de lucht beschoten door drie geallieerde vliegtuigen. Er vielen drie doden. Berger, Gerrit Cornelis (Middelburg; 1.1.1903-16.10.1941) 38 jaar. Hij overleed te Oost- en West-Souburg. Woonplaats: Middelburg. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 5). Breejen, Geertje den (Hardinxveld; 8.5.1934-16.10.1941) 7 jaar. Zij overleed te Middelburg. Woonplaats: Middelburg Wattel, Jacobus (Sint Laurens; 11.4.1916-16.10.1941) 25 jaar. Gehuwd met M. Beekman. Overlijdensplaats: Koudekerke Woonplaats: Koudekerke. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 6). 1942 Donderdag 23 juli 1942 Onduidelijk is door welke oorlogsomstandigheden deze vrouw dodelijk werd getroffen. Ze overleed in Goes. Steutel, Catharina Hendrika (…; 11.7.1926-23.7.1942) 16 jaar. Woonplaats: Middelburg. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 6). Dinsdag 17 november 1942 Aanval van vermoedelijk vier jachtvliegtuigen die met boordwapens op Vlissingen schoten. Ruck, Engel (Nieuwenhoorn; 6.6.1912-17.11.1942) 30 jaar. Hij overleed te Oost- en West-Souburg. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (grafnr. 827). Woonplaats: Middelburg Zaterdag 28 november 1942 Op deze dag werd de trein op het traject Vlissingen richting Goes getroffen door vliegtuigen. De NS-medewerker werd gewond afgevoerd en overgebracht naar het ’t Gasthuis te Middelburg. Hij overleed op 19 december 1942 aan zijn verwondingen. Bakker, Engbert (Groningen; 6.6.1912-19.12.1942) 30 jaar. Hij woonde te Roosendaal.
19
Zondag 13 december 1942 Hij werd bij een beschieting getroffen in Valkenisse. Hij overleed te Middelburg. Houmes, Lourus (Westkapelle; 20.4.1898-13.12.1942) 44 jaar. Gehuwd met Johanna Verhage. Woonplaats: Noordstraat B 84, Westkapelle.
L. Houmes
1943 Donderdag 21 januari 1943 Op deze dag werd een geallieerd bombardement uitgevoerd op ’t terrein van KM De Schelde te Vlissingen. Er was een luchtalarm van 14.59 uur – 15.15 uur en was er o.a. een treffer op de scheepsbouwloods. Hierbij kwamen meerdere medewerkers van de KM De Schelde om het leven. Ook werd een inwoner van Middelburg gedood. Meijers, Abraham Salomon (Middelburg; 21.12.1914-21.1.1943) 28 jaar. Woonplaats: Middelburg Donderdag 24 juni 1943 Op deze dag werd een geallieerd bombardement uitgevoerd op ’t terrein van KM De Schelde te Vlissingen. Hierbij kwamen vijf medewerkers uit Middelburg om het leven. Doel, Pieter van den (Rotterdam; 2.9.1912-24.6.1943) 30 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 8). Peene, Andries (Middelburg; 7.12.1922-24.6.1943) 20 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 7). Vellekoop, Gerrit Pieter (Dirksland; 13.11.1900-24.6.1943) 42 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 7). Wiessner7, Charles Francois (Middelburg: 28.11.1901-24.6.1943) 41 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 8). Willeboordse, Arie (Sint Laurens/Middelburg; 30.11.1915-24.6.1943) 27 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 7).
Andries Peene
Vrijdag 20 augustus 1943 Op deze dag werd een bombardement op Vlissingen uitgevoerd tussen 16.21 - 16.52 uur. Naast 12 doden werd vermoedelijk ook een inwoonster uit Middelburg gewond. Zij overleed te Middelburg. Schipper-Goor, Truus (Vlissingen; 22.5.1922-20.8.1943) 21 jaar. Zondag 5 september 1943 Op deze dag werden door enkele vliegtuigen beschietingen uitgevoerd. Eén man werd gedood. Wijngaarden, Willem van (’s-Gravenhage; 3.2.1907-5.9.1943) 36 jaar. Woonplaats: Middelburg. Vrijdag 17 september 1943 Door vermoedelijk een bominslag werd een inwoner dodelijk getroffen te Goes. Cleemput, Leunis van (Kruiningen; 2.12.1892-17.9.1943) 50 jaar. Gehuwd met P.J. de Bukviel. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 8). Woonplaats: Goes. 1944 Woensdag 5 juli 1944 Op deze dag was er omstreeks 19.30 uur een enorme ontploffing van een projectiel in de Zandstraat waarbij verschillende mensen betrokken waren. Er waren vier doden te betreuren en drie mensen raakten zwaar gewond. De schade was zeer groot. Zeventien woningen raakten beschadigd. De ruiten en het interieur werden vernield. Er was geen sprake van een bominslag, maar er explodeerde een onbekend gebleven projectiel dat op straat werd geworpen. Drie van de slachtoffers stonden op de stoep bij een woning. Het vierde slachtoffer was mevrouw A.C. Boone-Le Duc die op het moment van ontploffing voorbij fietste.
7
Op de grafsteen staat ten onrechte “Wiesner”.
20
De vier slachtoffers waren: Burgs, Engel Lambertus (Goes; 25.1.1899-5.7.1944) 45 jaar. Hij was ongehuwd.Hij was direct dood. Woonplaats: Middelburg Coppejans, Marinus (Middelburg; 20.3.1919-5.7.1944) 26 jaar. Hij was gehuwd met P.W. Houkamp. Hij was ernstig gewond en werd nog overgebracht naar ‘t Gasthuis te Middelburg. Hij overleed enkele uren later aan zijn verwondingen. Woonplaats: Middelburg. Vroonland, Eduard (Middelburg; 28.4.1921-5.7.1944) 23 jaar. Hij werd direct gedood. Hij was gehuwd met F.R. van Oorschot. Woonplaats: Boone-Le Duc, Adriana Christina (Middelburg; 25-12-1894-5.7.1944) 49 jaar. Zij was gehuwd met J. Boone. Zij fietste in de straat en passeerde op het moment van explosie waarbij zij direct werd gedood. Woonplaats: Middelburg. Maandag 7 augustus 1944 Door onbekend oorlogsgeweld omgekomen. Putto, Wilhelm Johann (Bocholt (Duitsland); 6.11.1909-7.8.1944) 34 jaar. Zijn lichaam werd overgebracht naar de RK-begraafplaats in Winterswijk. Woonplaats: Roosendaal-Nispen. Zijn ouders woonden te Winterswijk. Hij was leerling-machinist bij de Nederlandse Spoorwegen. Woensdag 13 september 1944 De Sloedam werd in september 1944 veelvuldig gebombardeerd en beschoten door geallieerde vliegtuigen. Dit kwam omdat de Sloedam de enige landverbinding voor weg- en treinverkeer was tussen Walcheren en Zuid-Beveland. Op 13 september werd de NS-medewerker Grim dodelijk getroffen, toen hij gedwongen was herstelwerkzaamheden te verrichten. Hij overleed te ‘s-Heer Arendskerke. Hij ligt begraven op de Bijzondere Begraafplaats te ‘s Heerenhoek. Grim, Cornelis (‘s-Heerenhoek; 4.4.1900-13.9.1944) 44 jaar. Beroep: NS-medewerker en woonplaats in Middelburg.
Cornelis Grim
Vrijdag 22 september 1944 De stad werd rond 16.18 uur getroffen door brisantbommen. Enkele jachtvliegtuigen gebruikten hun boordwapens om diverse doelen te bestoken. De bommen kwamen terecht in de Lageweg, Koudekerkseweg en Leerlooierssingel. Ook waren bommen gevallen in de omgeving van Houthandel Alberts & Co. gevestigd Achter de Houttuinen. Coppoolse, Marinus (Aagtekerke; 27.4.1905-22.9.1944) 39 jaar. Hij was van beroep tuinman. Bij de bominslag bevond hij zich in de tuin van perceel 92 aan de Koudekerkseweg. Hij werd hier dodelijk getroffen. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (grafnr. 9). Woonplaats: Kerkstraat 28, Middelburg. Herdenkingssteen van NS-personeel voor C. Grim
Mondeel, Gillis (Middelburg; 7.4.1880-22.9.1944) 64 jaar. Hij was vlotter van beroep. Hij werkte op het moment van de inslag van de bommen op de vlotten die lagen in het water Achter de Houttuinen. Hij raakte gewond aan zijn hoofd en werd naar ziekenhuis ’t Gasthuis overgebracht. Hij is alhier overleden. Woonplaats: Achtersingel 39, Middelburg Vrijdag 6 oktober 1944 Het hospitaalschip de ZRD 14 werd door ong. 10 vliegtuigen beschoten, toen ’t schip op weg was van Dordrecht naar Middelburg. Twee mensen werden direct gedood, t.w. stoker Max Schaafsma en passagier J.I. Massee en er waren verschillende gewonden. De verpleger W.J. Cornelisse werd gewond afgevoerd naar Dordrecht. Hij overleed later aan zijn verwondingen. Cornelisse, Wilhelmus Johannes (Middelburg; 21.10.1923-9.12.1944) 21 jaar. Zaterdag 7 oktober 1944 Er was een luchtalarm van 22.07 uur – 23.55 uur. Er vielen brisantbommen in de Pijpstraat, op de Vlissingsebrug en in de Teerpakhuizenstraat. Er vielen 3 doden, 3 zwaar gewonden en 12 lichtgewonden. Om 22.15 uur meldt de Luchtbeschermingsdienst brand in de Pijpstraat. Om 22.17 uur gaat de brandweer naar de plaats van de melding. Ze keert om 23.15 uur terug. Er was geen brand. Wel is er hulp verleend om mensen onder het puin vandaan te halen. Joosse, Johannes Jacobus (Middelburg; 12.1.1888-7.10.1944) 56 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 9). Woonplaats: Middelburg. Adres; Pijpstraat 3. Korstanje, Leunis (Middelburg; 15.12.1943-7.10.1944) bijna 10 maanden. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 10). Woonplaats: Middelburg. Adres: Pijpstraat 7. Roth-Koppejan, Maatje (Arnemuiden; 3.9.1878-7.10.1944) 66 jaar. Echtgenote van Jan Roth. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 10).Woonplaats: Middelburg. Adres: Pijpstraat 3.
Leunis Korstanje
21
Woensdag 11 oktober 1944 Van 14.47 uur tot 16.12 uur werd er door de Luchtbeschermingsdienst luchtalarm gegeven. Op verschillende plaatsen in de omgeving van het station vielen bommen. Het veilinggebouw werd voor een groot deel vernield. Verschillende woningen aan de Segeerssingel, Blauwedijk, Loskade en Stationsstraat raakten beschadigd door bominslag. Er vielen 4 doden. Beije, Marinus Cornelis (Zierikzee; 20.2.1892-11.10.1944) 52 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 9). Woonplaats; Middelburg, Kalvermarkt 10 Visser, Dingeman de (Middelburg; 29.5.1931-11.10.1944) 13 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 10). Woonplaats: Middelburg. Adres: Volderijstraat 23 Kraak, Johannes Adrianus (Bergen op Zoom; 17.1.1924-11.10.1944) 20 jaar Woonplaats: Middelburg, Achtersingel 29 Boucherie, Lein Adriaan (Oost- en West-Souburg; 16.7.1882-11.10.1944) 52 jaar. Woonplaats: Vlissingen, Molenstraat 42; tijdelijk adres: Sint Jansgang 5 te Middelburg Donderdag 12 oktober 1944 Omstreeks 02.15 uur viel een bom uit een vliegtuig dat cirkelde boven de stad. Enkele woningen aan de Veerschesingel werden zwaar beschadigd. De woning aan de Veerschesingel 82 werd volledig vernield en de woning aan Veerschesingel 84 werd vrijwel geheel vernield. Ook werden de woningen aan de Veerschesingel 80, 86 en 88 raakten beschadigd. Tengevolge van de bominslag waren er 6 doden in de woning aan de Veerschesingel 82. Pels-Groen, Johanna (‘s-Gravenhage; 5.2.1920-12.10.1944) 24 jaar Woonplaats: Middelburg Pels, Petronella Johanna (Yerseke; 18.10.1943-12.10.1944) ruim 11 maanden Woonplaats: Middelburg Verhage, Christiaan (Oostkapelle; 12.5.1916-12.10.1944) 28 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 15). Woonplaats: Middelburg Verhage-Vermeulen, Johanna Catharina (Middelburg; 1.12.1916-12.10.1944) 27 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 15). Woonplaats: Middelburg Vermeulen, Johannes Hendricus (Middelburg; 14.4.1890-12.10.1944) 54 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 15). Woonplaats: Middelburg Vermeulen-van Doorn, Jacoba Magdalena (Axel; 2.5.1889-12.10.1944) 55 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats in Middelburg (nr. 15). Woonplaats: Middelburg Donderdag 19 oktober 1944 Doordat de dijken van Walcheren op diverse plaatsen zijn doorbroken na geallieerde bombardementen is het zeewater tot aan Middelburg gekomen. Op de Seisweg is een man door de stroom gegrepen en verdronken. Naam van deze persoon is onbekend. Woensdag 1 november 1944 Er werden door de politie zes granaatinslagen in de binnenstad gerapporteerd. Er vielen 3 doden en er waren diverse gewonden. Tijdens de nacht zijn er granaten neergekomen op o.a. Veersesingel 74. Veertien personen werden (licht) gewond. Maat-Nortier, Sara (Oostburg; 1.12.1887-1.11.1944) 56 jaar. Getroffen in haar woning aan de Zuidsingel 74. Woonplaats: Middelburg Maat, Cornelis Jacobus (Biervliet; 9.9.1886-1.11.1944) 58 jaar. Woonplaats: Middelburg Vos, Willem de (Vrouwenpolder; 27.12.1881-1.11.1944) 63 jaar. Zijn echtgenote Leuntje Sturm (geb. 1.8.1888) werd gewond en raakte aan één oog blind. Na de inundatie is het gezin naar de binnenstad verhuisd. Ze zijn vermoedelijk gaan wonen bij familie c.q. kennissen. Op het evacuatieadres werden de bewoners getroffen door een granaat. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Hij ligt nu begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 13). Woonplaats: Middelburg.
Willem de Vos
In Domburg dodelijk getroffen: Geschiere-Dingemanse, Elizabeth (Grijpskerke; 25.1.1872-1.11.1944) 71 jaar. Zij was weduwe van L. Geschiere.Woonplaats: ‘t Zand, Middelburg.
Donderdag 2 november 1944 Er was een bominslag in de Singelstraat. Er viel één dode. Mijnheer, Arend (Oost- en West-Souburg; 28.9.1921-2.11.1944) 23 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 12). Woonplaats: Juliana van Stolberglaan 14, Souburg.
22
Arend Mijnheer
Begin november 1944 In Vlissingen door oorlogsgeweld omgekomen: Oostdijk, Willem (Terneuzen;17.11.1924-4.11.1944) 22 jaar. Hij was de zoon van Willem Oostdijk en Adriana Francina Faas. Zij waren woonachtig in Terneuzen. Woonplaats: Middelburg Mevr. Kodde raakte gewond na een granaatbeschieting bij haar woning aan de Nieuwlandseweg (gemeente Middelburg). Haar woning stond dichtbij de gemeente Nieuw- en Sint Joosland. Volgens haar familie weigerde ze medische hulp van een Duitse verbandpost die aan de Nieuwlandseweg was gevestigd. Ze werd naar ‘t Gasthuis te Middelburg overgebracht. Ruim een week later is ze overleden. Kodde-Bosschaart, Elizabeth Catharina (Kapelle; 22.5.1910-15.11.1944) 34 jaar. Zij ligt begraven op de nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuwlandseweg, Middelburg.
Mevr. E.C. Kodde-Bosschaart
3 november 1944 Vanaf augustus 1942 werden veel oudere mensen geëvacueerd uit Middelburg, omdat ze niet deelnamen aan het arbeidsproces. Ze moesten Walcheren verlaten. Deze groep mensen uit Middelburg werden in West-Brabant ondergebracht. Een groep van vijftien bewoners die waren geëvacueerd uit Middelburg (uit Huize Singelzicht gevestigd aan de Branderijmolengang) kwamen in Villa Maria aan de Zevenbergseweg in Klundert terecht. Op 2 november 1944 werden ze door de Duitsers gedwongen dit pand te verlaten en werden ze elders ondergebracht. Twaalf van deze bejaarden werden opgevangen in een woning aan de Wagenstraat. Tijdens de bevrijding van Klundert werd dit gebouw door een voltreffer geraakt en kwamen alle twaalf mensen uit Middelburg om het leven. Na drie jaar en acht maanden kwamen de overige evacués in april 1946 weer terug. Tot nu toe zijn twee omgekomen Middelburgers bekend : Davidse-van Keulen, Neeltje (Serooskerke; 8.11.1865-3.11.1944) 79 jaar. Zij was de weduwe van Salomon Davidse. Davidse-Francke, Maria (Grijpskerke; 17.5.1863-3.11.1944) 83 jaar. Zij was weduwe van Jacobus Davidse. Dit was de schoonzuster van N. Davidse-van Keulen.
N. Davidse-van Keulen
Zondag 5 november 1944 Bij de zogenaamde Steenbakkerij aan de Nieuwlandseweg te Middelburg welke werd bewoond door de fam. Piet Beekman, werd dochter Catharina gedood door een granaat. Beekman, Catharina Maria (Nieuw- en Sint Joosland; 20.4.1926-5.11.1944) 18 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 11). Woonplaats: Middelburg. Er was een bominslag op Gortstraat 66 en omgeving. Ook vielen er bommen op de Achtersingel . Er vielen 9 doden en diverse gewonden. Boon, Jan (Sint Laurens; 23.4.1893-5.11.1944) 51 jaar. Overleden te Middelburg. Gehuwd met T. Boon-Kempe. Woonplaats: Sint Laurens Boon, Frederik “Freek” (Sint Laurens; 16.1.1933-5.11.1944) 11 jaar. In Middelburg overleden. Woonplaats: Sint Laurens Boon-Kempe, Tannetje (Middelburg; 22.9.1890-28.11.1944) 54 jaar. Ze is enkele weken later overleden aan haar verwondingen. Gehuwd met J. Boon. Woonplaats: Sint Laurens
23
Boon-Bruijnooge, Janneke8 (Groede; 4.9.1901-5.11.1944) 43 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 11). Woonplaats: Middelburg Janse, Jacob (Ulrum; 22.4.1908-5.11.1944) 36 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 14). Woonplaats: Middelburg Janse-Melis, Neeltje (Serooskerke; 17.9.1912-5.11.1944) 32 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 14). Woonplaats: Middelburg Janse-Steijn, Adriana Clara (Middelburg; 23.12.1862-5.11.1944) 81 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 12). Woonplaats: Middelburg Versluijs, Adriaan (Oostkapelle; 31.12.1889-5.11.1944) 54 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 13). Woonplaats: Middelburg Besuijen-Wisse, Dina Neeltje (Oost- en West-Souburg; 20.5.1918-5.11.1944) 26 jaar. Uit het dagboek van A.V.N. vanWoerden van 5 november 1944: “Deze 5de november 1944 zal ons gezin en velen andere Middelburgers nog lang heugen door het vreselijke granaatbombardement, dat ons op dezen dag van de zijde van onze geallieerde “bondgenoten”bij Vlissingen ten deel viel. Het was weer dezelfde Engelse oorlogsbodem, die vanaf den eersten november onze sta bestookt heeft. Reeds kort na middernacht sloegen in onze tuin en de Hoogstraat enige granaten in. Daarna was het rustig tot vijf uur, toen het bombardement weer korte tijd hervat werd. Op de vroege Zondagmorgen omstreeks acht uur begon het echter weer in al zijn hevigheid. Vlakbij sloegen de granaten nu in; ze moesten op de omgeving van de Blauwe Dijk en het Jaagpad bedoeld zijn. Voortdurend hoorden we een kort, scherp gefluit, dan een krakende knal. Plotseling –het zal niet ver na half negen geweest zijn- vernamen wij in de tussenkamer, waar wij met een deel van onze geëvacueerden de nacht hadden doorgebracht en nu nog bij elkaar zaten, een doffe knal in de voorkamer (salon) aan de straat; de kamer waar wij zaten vulde zich onmiddellijk met een dichte kruitdamp en stofwolk: een granaat was in de voorkamer ingeslagen. De geëvacueerden, aan wie wij dit vertrek als woonkamer hadden afgestaan, hadden het enkele minuten tevoren verlaten en waren in de gang gaan staan, wat hun leven redde. In de eetkamer, waar wij bijeen zaten, drongen echter enkele scherven door de beide tussendeuren heen, die één van onze geëvacueerden, een jonge boerin, nog pas drie jaar getrouwd, in de rug troffen. Zo snel mogelijk werd ze in de gang neergelegd, waar enige Rode-Kruis-leden en een arts haar voorlopig behandleden en per draagbaar nar het ziekenhuis op het Noordpoortplein vervoerden. Niet lang daarna is ze hier overleden, haar echtgenoot en beide schoonouders, ook bij ons geëvacueerd in rouw achterlatende; haar eigen ouders, die in Souburg woonden, hebben het nog niet vernomen. Groot was de ravage, in onze salon aangericht; de beide ramen en het stuk muur daartussen waren naar buiten op straat geworpen; een groot deel van het plafond, de spiegels en de vier witjes (“grisailles”) waren vernield en verscheurd; de meubelen, die de geëvacueerde hadden meegebracht, waren grotendeels tot kachelhout gemaakt; overal waren de sporen van de granaatscherven te zien. (...) Toen we enigszins van de schrik bekomen waren, achtten wij het beste ons naar de schuilkelder te begeven, die we in samenwerking met enkele buren aan de Hoogstraat in onze tuin van een oude waterput gemaakt hadden.” Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 13). Woonplaats: Sint Laurens
Frederik Boon
Maandag 6 november 1944 Boon, Pieter (Middelburg; 25.12.1903-6.11.1944) 40 jaar. Hij zou aan verwondingen zijn overleden na een granaatinslag op 5 november 1944. De precieze omstandigheden hoe hij om het leven is gekomen zijn onduidelijk. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 11). Hij was gehuwd met Janneke Boon-Bruijnooge (4.9.1901-5.11.1944). Woonplaats: Middelburg.
Piet Boon
Woensdag 5 december 1944 Janse, Adriana Clara Margaretha (Middelburg; 15.10.1939-5.12.1944) 5 jaar. Zij werd gedood na een granaatinslag. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 14). Woonplaats: Middelburg. Woensdag 27 december 1944 Brabers, Antonius Marinus (Breda; 13.8.1902-27.12.1944) 42 jaar. Hij overleed op 27 december 1944 te Oost- en West-Souburg. Verdere details ontbreken omtrent zijn overlijden. Volgens de Oorlogsgravenstichting zou hij een bombardementsslachtoffer zijn. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Zijn graf is inmiddels geruimd. 1945 Maandag 22 januari 1945 Een groot deel van Walcheren stond onder water als gevolg van de inundatie. Het water stond deels in Middelburg. Een bejaarde vrouw werd dood gevonden in Klein Vlaanderen 25. Het is onduidelijk of ze door oorlogshandelingen is overleden. Naam: onbekend. Dinsdag 23 januari 1945 Er vielen twee doden nadat rond 19.00 uur enkele bommen in de omgeving van de Lange Delft waren terecht gekomen. Er raakten nog vier andere personen gewond.
8
Op de grafsteen staat ten onrechte “Bruinoge” en als geboortedatum staat abusievelijk vermeld “4-12-1901”.
24
Bernard-van Kampen, Adriana (Leiden; 6.1.1866-23.1.1945) 79 jaar. Zij werd dodelijk getroffen in haar woning aan de Lange Delft 113. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 12). Woonplaats: Utrecht Geldof, Franciscus “Frans” (..; 29.5.1896-23.1.1945) 48 jaar. Hij werd door een bomscherf geraakt toen hij onderweg was van zijn woning in de Gortstraat naar de Rode Kruispost (deze bevond zich in het politiebureau) in de Lange Giststraat. Hij was zwaar gewond en werd overgebracht naar het Gasthuis. Hier overleed hij na korte tijd. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 6). Woonplaats: Middelburg
F. Geldof
A. Bernard-van Kampen
Woensdag 7 februari 1945 Op zaterdag 20 januari 1945 werd een meisje getroffen door een kogel van een stengun uit een DUKW9. Ze raakte hierbij gewond. Ze is daarna opgenomen in het ziekenhuis. Op 7 februari 1945 overleed ze aan de opgelopen verwondingen. Ze werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Omdat er een ruiming van graven heeft plaatsgevonden, is er geen aanwijsbaar graf meer van haar aanwezig. Gillissen, Adriana Elisabeth “Sanne” (Middelburg; 14.3.1932-7.2.1945) 12 jaar. Zij woonde in Middelburg.
Sanne Gillissen
Zaterdag 23 juni 1945 Abraham Faasse werd getroffen door een mijnongeval te Westkapelle. Hij overleed op 23 juni 1945 te Middelburg. Faasse, Abraham (...;12.12.1920-23.6.1945) 24 jaar. Hij was de zoon van P. Faasse en P. Clarisse. Hij woonde in de Smidstraat B 24, Westkapelle.
A.Faasse
Donderdag 28 juni 1945 Een man in dienst bij het Militair Gezag (MG) werd bij het demonteren van granaten dodelijk gewond. Dit gebeurde in de Meelfabriek welke langs het Kanaal door Walcheren was gevestigd. Deze man was in dienst bij de afdeling Beheer, Roerende en Onroerende Goederen van het MG. Hij had als opdracht om de daar aanwezige munitie onschadelijk te maken. Schroder, Heinrich Otto (Düsseldorf (Duitsland); ...-28.6.1945) 25 jaar. Hij was zaadhandelaar van beroep.
9
Afkorting van codes voor een Amerikaans gemotoriseerd amfibievoertuig op wielen. Het voertuig werd ook wel genoemd “duck”.
25
c.Nieuw- en Sint Joosland 1940 Zondag 12 mei 1940 Op deze dag vielen de eerste slachtoffers onder de bevolking. Door een afzwaaier van vermoedelijk het Nederlandse oorlogsschip Hr.Ms. Flores kwamen twee burgers om. Op deze Eerste Pinksterdag omstreeks 11.30 uur werd een woning in de Molenweg getroffen door een granaat. Marinus de Hamer en zijn 16-jarige dochter Adriana kwamen om. Zijn vrouw werd gewond aan haar arm. Hamer, Marinus de (Nieuw- en Sint Joosland; 16.11.1894-12.5.1940) 45 jaar. Overleden te Middelburg. Wonende: Nieuw- en Sint Joosland. Begraven op de Oude Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Hamer, Adriana de (Nieuw- en Sint Joosland; 3.5.1924-12.5.1940) 16 jaar. Aan verwondingen overleden te Middelburg. Wonende: Nieuw- en Sint Joosland. Begraven op de Oude Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. 1943 Zondag 15 augustus 1943 Diverse plaatsen op Walcheren werden getroffen door een zwaar geallieerd bombardement. Veel van de bommen bestemd voor het vleigved bij Souburg kwamen terecht op het Tuindorp in Vlissingen, Souburg, het Oude Dorp en omgeving. De aanval werd uitgevoerd door B-17 bommenwerpers van de 8th USAAF en duurde van 20.26 uur tot 20.30 uur. Het verslag van de Luchtbeschermingsdienst te Nieuw- en Sint Joosland maakte melding van ong. 250 brisantbommen welke neerkwamen op het Oude Dorp en omgeving. Er vielen vijf doden en vijf gewonden. Er was enorme schade. Drie mensen kwamen om in hun woning in de Sint Jooslandstraat en twee kinderen van de fam. Boone die woonden op de boerderij Zeldenrust aan de Binnendijk. Onderdijk, Jacobus Hubertus “Ko” (Vrouwenpolder; 31.7.1915-15.8.1943) 28 jaar. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Oude Dorp. Vos, Albertus Johannes “Bert” de (Sint Jansteen; 29.8.1916-15.8.1943) 26 jaar. Gehuwd met C.W. de Vos-de Klerk. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Oude Dorp. Adres: Oude Dorp 19, gemeente Nieuw- en Sint Joosland. Vos-de Klerk, Carolina Wilhelmina “Lien” de (Nieuw- en Sint Joosland; 22.7.1918-15.8.1943) 25 jaar. Gehuwd met A.J. de Vos. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Oude Dorp. Adres: Oude Dorp 19. Boone, Willemina (Nieuw- en Sint Joosland; 5.2.1933-15.8.1943) 10 jaar. Zij werd gewond overgebracht naar het ziekenhuis te Middelburg, maar overleed hier aan haar opgelopen verwondingen. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland, Binnendijk Boone, Maria Cornelia (Nieuw- en Sint Joosland; 15.1.1932-15.8.1943) 11 jaar. Zij was op slag dood. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland, Binnendijk
Maria en Willemina Boone
Bert en Lien de Vos
Ko Onderdijk
1944 Periode 1 -5 november 1944 Tijdens deze periode kwam de dorpskern van Nieuw- en Sint Joosland en de polders veelvuldig onder granaatvuur te liggen. De geallieerde opmars vanaf de Sloedam en via het Sloe ging gepaard met artillerie-ondersteuning waardoor enkele slachtoffers vielen, vee werd gedood en veel schade werd toegebracht aan woningen en boerderijen. Door de evacués (Walcheren was grotendeels onder water gezet) was het dorp en de boerderijen vol met mensen en dieren. Het was daardoor moeilijk een veilig onderkomen te vinden. Woensdag 1 november 1944 Het dorp Nieuw- en Sint Joosland werd door granaten getroffen. Er vielen drie doden. Leerzem, Jozias Abraham van (Koudekerke; 7.6.1914-1.11.1944) 30 jaar. Woonplaats: Oost- en West-Souburg Voogd, Cornelis de (Oost- en West-Souburg; 21.9.1931-1.11.1944) 13 jaar. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Zoon van J. de Voogd. Voogd, Johannes de (Koudekerke; 20.12.1899-1.11.1944) 44 jaar. Woonplaats: Oost- en West-Souburg Donderdag 2 november 1944 Op de boerderij van de fam. Durink in de omgeving van het Oude Dorp was de fam. Lein Cevaal uit Welzinge geëvacueerd. Tijdens het verzorgen van de kippen werden Johanna Cevaal-Bree en haar zoon verrast door granaatvuur. Eén van de ontplofte granaten doodde direct haar zoon Aarnoud, terwijl zij zelf zwaar werd gewond. Cevaal, Aarnoud (Ritthem; 18.6.1932-2.11.1944) 12 jaar. Hij is begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland.Woonplaats: Ritthem In de namiddag werd de boerderij Land- en Zeezicht van Jan MolFout! Bladwijzer niet gedefinieerd. onder vuur genomen door geallieerde jachtvliegtuigen. De schuur raakte in brand. De eigenaar van het vee, evacué Krijn Louwerse, kwam in de schuur waar zijn dieren op stal stonden, om het leven. Zijn zoon Jan kon levend uit de schuur komen. Krijn Louwerse was hoofd van de Ordedienst (OD) in Ritthem.
26
Louwerse, Krijn (Serooskerke; 27.2.1899-2.11.1944) 45 jaar. Hij werd op 11 november 1944 begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland (grafnr. I 230). Woonplaats: Ritthem. Hij was geëvacueerd met zijn gezin naar Nieuw- en Sint Joosland als gevolg van de inundatie van Walcheren.
Aarnoud Cevaal
Fam. K. Louwerse. Uiterst links: Krijn Louwerse
Vrijdag 3 november 1944 Het dorp werd wederom getroffen door granaatvuur. Er vielen 3 doden. Caljouw, Jacobus (Vrouwenpolder; 19.5.1871-3.11.1944) 73 jaar Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Adres: Korteweg 1 Bliek-de Schutter, Martina (Veere; 24.8.1883-3.11.1944) 61 jaar Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland Verheijke, Jan (Ellewoutsdijk; 11.6.1907-3.11.1944) 37 jaar. Woonplaats: Vlissingen Zaterdag 4 november 1944 De boerderij Nihil Sine Labore van Jan Kwekkeboom en zijn echtgenote werd door een granaat getroffen. Hun dochter Anna Kwekkeboom werd dodelijk getroffen en hun zoon Piet Kwekkeboom raakte gewond. Kwekkeboom, Antonina “Anna”(Nieuw- en Sint Joosland; 9.8.1924-4.11.1944) 20 jaar Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland In de polders van Nieuw- en Sint Joosland werden allerlei boerderijen, schuren onder vuur genomen door geallieerde jachtvliegtuigen. Er waren veel evacués uit de omgeving van Ritthem in Nieuw- en Sint Joosland ondergebracht. Baas, Casper [jr] (Nieuw- en Sint Joosland; 18.3.1908-4.11.1944) 36 jaar. Hij was gehuwd met J.C. Koppejan. Hij liet een vrouw en 9 kinderen achter. Hij was geëvacueerd uit Ritthem.
Casper Baas jr.
Fam. Kwekkeboom. Antonina staat op de achterste rij links. Staand rechts: Piet.
Zondag 5 november 1944 Bij de Paulahoeve aan de Binnendijk werd Joos Janse door een geweerkogel per ongeluk getroffen. Hij overleed in de Britse hulppost welke in een boerderij was opgezet gedurende operatie Mallard. Hij was op 3 november 1944 samen met de hem in huis verblijvende/geëvacueerde familie van zijn broer Kees Janse gevlucht naar de Paulahoeve van de familie Van Strien in de Bijleveldpolder. Janse, Joos (Arnemuiden; 11.7.1892-5.11.1944) 52 jaar. Hij ligt begraven op de nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Hij woonde aan de Binnendijk 6.
Joos Janse
1945 Dinsdag 13 maart 1945 Restanten van voertuigen, geschut, explosieven en munitie e.d. welke uit de omgeving van Nieuw- en Sint Joosland werden verzameld, lagen opgeslagen langs de dreef aan de Oude Rijksweg richting de boerderij Nihil Sine Labore. Er werden bewakingsdiensten ingeschakeld die op en rond het gevaarlijke terrein liepen. Op 13 maart deed zich een explosie voor die 3 mensen doodde. De twee bewakers waren op slag dood en de passerende Pieter Kwekkeboom werd eveneens geraakt met fataal gevolg. Koster, Adriaan ( Heinkenszand;14.2.1926-13.3.1945) 19 jaar Woonplaats: ‘s-Heer Arendskerke Kwekkeboom, Pieter (...;12.8.1927-13.3.1945) 17 jaar Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland
27
Verdonk, Bastiaan Pieter (...;12.8.1924-13.3.1945) 30 jaar Woonplaats: ‘s-Heerenhoek Dinsdag 6 november 1945 Bij de zogenaamde schietbaan ter hoogte van de Westelijke Oude Havendijk/Eendrachtsweg lagen achtergelaten explosieven, munitie e.d. Door onbekende oorzaak ontplofte er een granaat waarbij een inwoner van Nieuw- en Sint Joosland omkwam. Moolenbroek, Marinus van (Nieuw- en Sint Joosland;19.5.1899-6.11.1945) 46 jaar. Hij overleed aan zijn verwondingen in Middelburg. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. 1946 Dinsdag 2 april 1946 Het verzameldepot van oorlogsmateriaal in Nieuw- en Sint Joosland bleef lang liggen. Op deze dag werden twee bewakers van de Hulpverleningsdienst (HV) getroffen door ontploffende explosieven. Twee anderen werden licht gewond. Kok, Gerardus de (Bergen op Zoom;11.7.1910-2.4.1946) 35 jaar. Hij werd ernstig gewond afgevoerd naar Middelburg waarna hij korte tijd later overleed. Woonplaats: Bergen op Zoom Olmen, Petrus Hendricus van (Bergen op Zoom; 21.1.1899-3.4.1946) 47 jaar. Hij werd eveneens afgevoerd naar het ziekenhuis te Middelburg. De verwondingen waren zo ernstig dat hij de dag daarop overleed.
Oorlogsmonument op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland.
28
d.Sint Laurens 1942 Dinsdag 16 juni 1942 Op deze dag werd landbouwer Jacob Willemse in Sint Laurens aan de Grijpskerkseweg A-35 dodelijk getroffen door een granaatscherf. Op dat moment was er een luchtgevecht tussen geallieerde vliegtuigen en een Duits jachtvliegtuig aan de gang. Tevens kwam het luchtafweergeschut in actie. Zijn beide zonen konden zich nog in veiligheid brengen. Willemse, Jacob (Sint Laurens; 23.5.1886-16.6.1942) 56 jaar. Hij was gehuwd met R. Willemse en hij had twee kinderen.Woonplaats: Grijpskerkseweg A-35,Sint Laurens. 1943 Donderdag 16 september 1943 Op deze dag werd een boot die voer over de Oosterschelde in de gemeente Kattendijke beschoten door jachtvliegtuigen. De hulpmachinist Vaane werd dodelijk getroffen. Vaane, Pieter Marinus (Middelburg; 25.11.1922-16.9.1943) 20 jaar. Hij was ongehuwd. Woonplaats: Sint Laurens 1944 Zaterdag 7 oktober 1944 Om ca. 14.45 uur kwam er een granaat -vermoedelijk afkomstig van luchtdoelgeschut- neer, toen dhr. Feij wonende aan de Noordweg te Sint Laurens zijn melkbussen aan het schoonmaken was. De granaat ontplofte en hij werd direct gedood. Zijn dochter die in de nabijheid van haar vader aan het spelen was, werd ernstig gewond. Na het verlenen van de eerste hulp werd zij overgebracht naar het ziekenhuis te Middelburg. Zij overleed nog dezelfde avond aan haar verwondingen. Feij, Elisabeth (Vlissingen; 27.9.1934-7.10.1944) 10 jaar. Ze ligt begraven op de Alg. Begraafplaats te Sint Laurens. Woonplaats: Sint Laurens, Noordweg (B 187). Feij, Jacobus Christiaan (Vlissingen; 11.2.1907-7.10.1944) 37 jaar. Gehuwd met A. van den Bosse. Hij ligt begraven op de Alg. Begraafplaats te Sint Laurens. Woonplaats: Sint Laurens, Noordweg (B187). Maandag 6 november 1944 Op deze dag was dhr. De Buck op weg naar zijn zoon op boerderij Wulpenburg. Hij woonde in Sint Laurens aan de Noordweg in huize “Adriana”. Hij werd staande gehouden bij de sluizen te Veere door een Duitse militair. Hij voldeed hier niet aan (een rol speelde vermoedelijk dat hij dementerend was) en hij werd daarop doodgeschoten. Tijdens de inundatie van Walcheren woonde hij met zijn echtgenote C. Kwekkeboom, bij zijn zoon op Wulpenburg. Buck, Willem de (Vrouwenpolder; 4.12.1867-6.11.1944) 76 jaar. Hij was gehuwd met C. Kwekkeboom.Woonplaats: Sint Laurens, Noordweg. 1945 Zaterdag 10 februari 1945 Op deze dag overleed een inwoonster van Sint Laurens in Goes. Zij was op deze dag gewond geraakt, nadat een V1 was neergekomen in Krabbendijke. Ze werd overgebracht naar het ziekenhuis St. Joanna te Goes alwaar zij overleed. Zij was ongehuwd. Schout Velthuijs, Johanna (Vlissingen; 5.6.1923-10.2.1945) 22 jaar. Ze was een dochter van A. Schout Velthuijs en W.A. Smit. Ze was verpleegster van beroep. Woonplaats: Sint Laurens. Ze werd begraven te Goes.
29
Oorlogsmonument op de Algemene Begraafplaats te Sint Laurens.
30
Hoofdstuk 3. Verzetsslachtoffers a.Arnemuiden Bijl, Gerard van der (Arnemuiden; 27.6.1917-26.5.1944) 26 jaar. Hij was woonachtig in Vlissingen. Hij verrichte verzetsactiviteiten. Op 7 juni 1942 gearresteerd. Hij was werktuigkundige B.P.M. Vlissingen. Hij overleed in concentratiekamp Natzweiler-Struthof te Natzweiler in Frankrijk. Volgens het gedenkboek van het Oranjehotel is hij aan uitputting in Natzweiler overleden. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in het Gedenkboek 35.
G. van der Bijl
b.Middelburg Beest, Alphons Christiaan “Fons” van (Amsterdam; 11.6.1903-11.8.1942). 39 jaar. Hij was oud-marineman en werkte als ambtenaar bij het Distributiekantoor te Middelburg. Hij woonde aan de Veerseweg 177 te Middelburg. Hij was gehuwd en uit dit huwelijk werden twee kinderen geboren. Van Beest was de leider van een groep ondergrondse werkers ”de Groep van Beest10” in Middelburg. De groep werd vanaf zomer 1940 actief. Zij verzamelden militaire inlichtingen, stelden rapporten op en maakten foto’s. Door verraad werd zijn verzetsgroep opgerold. Hij werd op 11 augustus 1942 gedood tijdens een huiszoeking door de SD in Middelburg of zelfdoding. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Vak X, grafnr. 813). Onderscheiding: Bronzen Kruis. Beusekom, James van (Padang; 14.5.1922-22.12.1944). 22 jaar. Hij was een student en woonde in de Gortstraat 40 te Middelburg. Hij was een principieel onderduiker. Hij werd door de Duitsers opgespoord en gearresteerd. Hij overleed op 22 december 1944 in concentratiekamp Neuengamme. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Hamburg-Ohlsdorf (graflocatie: vak BP73, rij G, nr. 23). Damen, Wouter Josephus (Middelburg; 8.10.1901-8.10.1944). 43 jaar. Hij was drogist en woonde aan de Korte Noordstraat 44 te Middelburg. Hij werd door de SD gearresteerd wegens een vermoeden van sabotage. Hij werd ingesloten in het Huis van Bewaring te Middelburg. Bij het naderen van de geallieerde bevrijders in Zeeland (eind 1944) werd hij door SD-officieren weggevoerd. Bij Woensdrecht werd hij doodgeschoten samen met M.D. de Groot. Zij waren beiden lid van de L.O. die onderduikers hielp. Daarnaast hebben beide verzetslieden de illegale krant Trouw verspreid. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Vak M, grafnr. 935). Doorninck, ir. Werner Heinrich “Werner” van (Kruiningen; 27.11.1914-20.7.1943). 29 jaar. Hij woonde aan de Herengracht 120 te Middelburg. Later verhuisd naar de Riouwstraat 73 te ’s-Gravenhage. Hij was ongehuwd. Hij maakte deel uit van verzetsgroep Van Hattem en werkte voor deze groep buiten Zeeland. Op 8 juni 1942 werd hij gearresteerd. Op 20 juli 1943 op de Leusderheide11 gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Rusthof te Amersfoort (graflocatie: Vak 12, Rij C, nr. 166). Ende, Gijsbrand François Cornelis van den (Middelburg; 5.1.1910-14.1.1945) 35 jaar. Hij was advocaat en procureur. Hij woonde aan de Punt 13 te Middelburg. Hij was lid van een verzetsorganisatie. Hij overleed in concentratiekamp Neuengamme te Hamburg. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat in Gedenkboek 34. Feij, Pieter (Middelburg; 28.10.1925-12.11.1942) 17 jaar. Hij woonde in Middelburg aan de Spanjaardstraat 28. Zijn beroep was fabrieksarbeider. Hij werd als Engelandvaarder gearresteerd. Hij werd op 12 november 1942 te Leusden gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 9). Francke, Jacobus “Ko” (Oost-Souburg; 15.8.1918-9.10.1944) 26 jaar. Hij werkte bij de Schelde te Vlissingen en woonde te Oost-Souburg. Hij was ongehuwd. Hij werd aangehouden nadat hij op 7 oktober 1944 een bevel om te werken aan een nooddijk had genegeerd, toen Walcheren grotendeels onder water stond. Francke werd gearresteerd en veroordeeld tot de dood door het Standgericht Middelburg wegens sabotage. Hij werd op 9 oktober 1944 op de schietbaan langs de Kanaaldijk tussen Middelburg en Veere gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats te Oost-Souburg (Vak I, grafnr. C232). Françoijs, Johannes Jacobus (Middelburg; 26.5.1913-31.3.1945) 31 jaar. Hij was onderwijzer. Hij verrichtte verzetsactiviteiten. Hij werd gefusilleerd en overleed te Enschede (Sumatrastraat 3). Vlak voor de bevrijding van Enschede werden een aantal andere leden van het verzet bijeengeroepen door een man genaamd Huschka, een barkeeper uit Amsterdam om een belangrijke mededeling te vernemen over de bevrijding. Verder moest er een bulletin opgesteld worden voor de Engelsen. Niemand vermoedde dat deze Huschka slechts een voorwendsel zocht om zoveel mogelijk verzetsstrijders bijeen te krijgen. Deze Huschka was een provocateur die het verzet was weten binnen te dringen. Op het adres Sumatrastraat 3 kwamen de leden bijeen op de avond van 31 maart 1945. Op die bijeenkomst werd rond 19.00 uur het huis aan de Sumatrastraat overvallen door de SD, die het huis binnendrongen. De SD schoten alle aanwezigen zonder vorm van proces direct neer en met uitzondering van één oudere dame, die onder de tafel was gekropen en niet werd gevonden, overleed iedereen ter plaatse. Onder de slachtoffers van deze moordpartij bevonden zich ook Jan Wennink en Antonie van Essen, een politieagent van de politie in Enschede die was aangesloten bij de LO. Na het vertrek ging de bakker van de overkant het huis binnen en vond de dode lichamen door het hele huis. Hij constateerde dat de SD het huis ook had getracht aan te steken, maar de bakker kon het vuur blussen. Direct na het bloedbad reden de overvallers naar het huis van verzetsman J.H. Bosch aan de Bolhaarslaan. Deze werd gearresteerd en diezelfde avond in de tuin van de synagoge, die door de Duitsers als gevangenis werd gebruikt, doodgeschoten. De volgende dag werd Enschede bevrijd.Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Loenen (Vak E, grafnr. 1321). 10
Een Walcherse verzetsgroep van 1940-1943 die inlichtingen verzamelden van Duitse verdedigingswerken. De groep werd geleid door Fons van Beest. Andere leden waren o.a.: Piet Bouwense, Jaap Brasser, Leen Hoogenboom, Jo Merk, Kees Mooiman, Gerard de Pagter, Piet de Pagter, Bram Pouwer, Jan Sturm, Kees Sturm en Leijntje Sturm-de Pagter. 11 De Leusderheide was in de periode 1941 - 1945 een van de grootste fusilladeplaatsen in Nederland. Slechts een eenvoudig kruis herinnert hieraan. Op de Leusderheide werden zo'n 240 oorlogsdoden op 21 plaatsen begraven. Het kruis staat op de plaats waar vier van de 21 massagraven werden blootgelegd. Op de Leusderheide staat midden tussen het struikgewas op een kleine heuvel in het gebied van de schietbanen een eenvoudig wit kruis met de letters R.I.P. Dit is de afkorting van de Latijnse woorden: ‘requiescat in pace’ (= rust in vrede). Op zaterdag 24 april 1954 is dit kruis daar geplaatst. De eerste herdenking bij het kruis vond op 4 mei 1954. Het gedenkkruis staat nu op militair oefenterrein en kan alleen bezocht worden na voorafgaande toestemming.
31
Heslinga, Freerk Wiebe (Wonseradeel; 25.9.1925-25.12.1944). 19 jaar. Hij was bedrijfsassistent en verrichtte verzetsactiviteiten. Hij woonde aan de Nieuw Oostersestraat 16 te Middelburg. Hij overleed in concentratiekamp Sachsenhausen te Oranienburg. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in het Gedenkboek nr. 2. Hesseling, Hugo Rudolf Werner (Sluis; 25.3.1923-25.3.1943) 20 jaar. Hij was bakker en woonde aan de Langeviele 46 te Middelburg. Hij werd als Engelandvaarder gearresteerd. Hij overleed op 23 maart 1943 in Oranienburg (Duitsland). Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in het Gedenkboek nr. 2. Hesseling, Anton Hendrik (Sluis;16.6.1920-6.3.1943) 22 jaar. Hij was machine-bankwerker en woonde aan de Langeviele 46 te Middelburg. Hij werd gearresteerd wegens sabotage en illegale lectuurverspreiding. Hij overleed op 7 maart 1945 in concentratiekamp Sachsenhausen te Oranienburg. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in het Gedenkboek nr. 2. Hoek, Jannes Hermanus van den (Dinteloord; 5.9.1913-18.9.1943) 30 jaar. Hij was lid van het verzet. Hij overleed te Utrecht. Hij staat op de lijst van oorlogsslachtoffers van de gemeente Middelburg. Helaas is tot nu toe onduidelijk welke band hij met Middelburg heeft gehad. Hij woonde vanaf 5 september 1930 in Oost- en West Souburg aan de Parklaan 1. Vanaf 7 april 1941 woonde hij in Koudekerke aan de Nieuwe Vlissingseweg 338. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 43. Hoogenboom, Leendert Jakobus Adrianus “Leen” (Middelburg; 25.8.1912-21.4.1945) 32 jaar. Hij was winkelbediende en woonde aan de Vlasmarkt 40 te Middelburg. Hij was lid van de verzetsgroep Van Beest. Hij overleed op 21 april 1945 in Speyer (Duitsland). Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Vak Z, grafnr. 1062). Ingelse, Pieter (Middelburg; 9.10.1916-3.5.1945) 28 jaar. Hij was winkelier in de Zacharias Jansenstraat 18 te Middelburg. Hij zat in kleine wisselende verzetsgroepjes die o.a. onderduikers hielpen, verzetsblaadjes verspreiden e.d. Hij werd door verraad opgepakt. Na zijn arrestatie is hij naar het kamp Amersfoort gestuurd. Op 8 september 1944 is hij als gevangene overgebracht naar concentratiekamp Neuengamme. Hij overleed op 3 mei 1945, toen de passagiersschepen “Cap Arcona” en “Thielbek” die vol zaten met gevangenen in de Neustädter Bucht nabij Lübeck (Duitsland) verging. Als overlijdensplaats wordt aangehouden Neustadt-Holstein. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 34. Hij werd postuum het Verzetsherdenkingskruis (VHK) toegekend. Loomans, Abraham Hendrik (Sint Laurens; 27.5.1905-25.4.1945) 39 jaar. Abraham Hendrik Loomans was de zoon van Adrianus Loomans en Johanna van Leerzem. Een jaar na zijn geboorte verhuisde het gezin naar Middelburg, waar hij opgroeide. Na het voltooien van zijn schoolopleiding vertrok Abraham naar Amsterdam. Daar vond hij werk als koopman. In Amsterdam ontmoette Abraham Mietje Polak met wie hij in het huwelijk trad. Zij kregen 2 kinderen. Tijdens de Duitse bezetting woonde het gezin op verschillende adressen in Amsterdam. Abraham en Mietje verleenden in hun huis onderdak aan aan Joodse onderduikers. In 1943 werd hun huis aan de Tilanusstraat 46 hs overvallen waarbij Mietje, de kinderen en de onderduikers werden afgevoerd naar kamp Westerbork. Mietje en de kinderen overleefden de oorlog en vestigden zich weer in Amsterdam. Abraham werd gearresteerd en werd gevangen gezet in het Huis van Bewaring in Amsterdam. Vanwege zijn verzetsactiviteiten werd hij veroordeeld tot zes maanden gevangenschap. Uiteindelijk kwam hij in het concentratiekamp Buchenwald terecht, waar hij het kampnummer 93330 kreeg. Op 18 januari 1945 werd Abraham ontslagen uit het kamp. Zijn lijden was hiermee echter niet ten einde. Hij werd door de Duitsers tewerkgesteld in een garage in Bad Berka, Landkreis Weimar (Duitsland). Daar kreeg hij een geestelijke inzinking waarna hij werd opgenomen in het ziekenhuis. Hij overleed uiteindelijk aan de verschrikkingen. Op verzoek van de familie is zijn stoffelijk overschot na de oorlog overgebracht naar Nederland en herbegraven in de Erehof (grafnr. 11) op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Loon, Kornelis van (Wijk en Aalburg; 30.4.1917-31.12.1944) 27 jaar. Hij was korporaal van de politietroepen. Hij woonde aan de Dam 45 te Middelburg. Hij was lid van het verzet. Hij overleed op 31 december 1944 te Neuengamme. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 34. Meijden, Johannes Jacobus van der (’s-Gravenhage; 8.3.1901-23.2.1945), 43 jaar. Hij was schrijfmachine-monteur. Hij woonde aan de Herenstraat 21A te Middelburg. Hij werd wegens sabotage en verspreiding van illegale lectuur op 20 oktober 1943 gearresteerd. Hij overleed in Fischen, Landkreis Sonthofen (Duitsland). Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Frankfurt am Main, Frankfurt-Oberrad (Graflocatie: Vak B-Rij 3-nr. 10). Niesthoven, Wilhelmus “Wim” (Middelburg; 28.2.1916-11.9.1944) 28 jaar. Hij woonde te Middelburg aan de Poelendaeleweg 19 (later: Bagijnhof 20). Hij was gehuwd. Op 5 september 1944 (Dolle Dinsdag) heeft hij samen met Adriaan Coppejans het plan opgevat om een gat te graven in het wegdek van de Poelendaeleweg. Begin september was dit een belangrijke doorgaande route voor Duitse soldaten die uit Zeeuws-Vlaanderen kwamen en in de richting van de Sloedam trokken. De Duitsers namen maatregelen en speurden naar de daders. Coppejans dook onder en kon uit de handen van de Duitsers blijven. Niesthoven werd met enkele anderen opgepakt en bekende onder druk zijn daad. Op 10 september werd hij door een Standgericht ter dood veroordeeld. Op 11 september is hij in de duinen tussen Kaapduin en Valkenisse gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 14). Pagter, Gerardus “Gerard” de (Middelburg; 11.3.1915-20.7.194312) 28 jaar. Hij was timmerman en woonde aan de Veersesingel 94 te Middelburg. Hij was ongehuwd (verloofd). Hij was een broer van Pieter de Pagter. Als lid van de verzetsgroep Van Beest gearresteerd en gefusilleerd op de Leusderheide op 20 juli 1943. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 15). Toegekende onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK). Pagter, Pieter “Piet” de (Middelburg; 3.4.1921-17.11.1944) 22 jaar. Hij was timmerman en woonde aan de Veersesingel 94 te Middelburg. Hij was ongehuwd (verloofd). Hij was een broer van Gerardus de Pagter. Als lid van de verzetsgroep Van Beest gearresteerd en overleden in concentratiekamp Neuengamme te Hamburg op 17 november 1944. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat in het Gedenkboek 34.Toegekende onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK). Penninkx, Leonardus Hendrik (Middelburg; 27.11.1895-30.11.1944) 49 jaar. Hij was lid van het verzet. Hij was een zoon van Leendert Penninkx en Elizabeth Jonkerman. Penninkx was tot mei 1940 sergeant-majoor in het Nederlandse leger. Eind 1940 begon hij met het vormen van een illegale kern in Utrecht. Hij verzamelde wapens, verstuurde berichten en hielp onderduikers. In 1941 trad hij als railwachter in dienst bij de Nederlandse Spoorwegen om zijn illegale werk door te zetten. Op het adres in Utrecht waar hij woonde had hij twee 12
In verschillende verlieslijsten staat ten onrechte 23 juli 1943 of 23 augustus 1943.
32
onderduikers verstopt. Tevens was er een wapenopslag en een drukkerij van illegale papieren. Later werd hij een van de oprichters en medewerkers van de L.O. Utrecht. Hij woonde in Utrecht in een bovenwoning . Deze was te bereiken door een trap die naast de voordeur van de onderburen was. Zijn onderbuurvrouw was een Duitse die getrouwd met een NSB-er. Deze onderburen gaven ook feestjes voor leden van de SS, de SD en officieren van het Duitse leger. Deze instanties, met name de SS en SD, waren al geruime tijd op zoek naar “PIII”, het wijkhoofd van de illegaliteit van wijk 3 in Utrecht. Ze wisten uiteraard niet dat “PIII” Leonardus Hendrik Penninkx was. Penninkx werd in mei 1944 verraden doordat een gearresteerde koerier tijdens verhoor was doorgeslagen. Toen Leonardus na 6 weken afwezigheid weer eens thuis sliep, na op reis te zijn geweest in verband met het L.O.-werk, werd hij door de Duitsers van zijn bed gelicht. Via verschillende kampen kwam hij tenslotte terecht in het beruchte concentratiekamp Neuengamme. Daar is hij op 30 november 1944 gefusilleerd. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Loenen (graflocatie: vak C, nr. 172). Pienbroek, Johannes Willem “Jan”van (Middelburg; 4.8.1917-20.7.1943), 25 jaar. Hij woonde aan de Oude Delft 31 te Middelburg. Hij was ongehuwd. Zijn bijnaam was “Pijper”.Hij was werkzaam binnen de Ordedienst en maakte tevens deel uit van de groep Van Hattem. Hij werkte vooral buiten Zeeland. Hij werd op 7 maart 1942 gearresteerd. Op 20 juli 1943 is hij op de Leusderheide gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Rusthof te Amersfoort (graflocatie: vak 12, rij C, nr. 159). Polak, Lion13 (Middelburg; 6.9.1925-17.4.1944) 18 jaar. Hij was gymnasiast. Hij woonde aan de Rouaansekaai 27 te Middelburg. Hij zat ondergedoken op een woonschuit in Breukelerveen. Hij stelde nieuwsbulletins samen uit radioberichten van de BBC. Die bulletins heeft hij verspreid. Hij is in Breukelerveen opgepakt en overgebracht naar het Witte Huis in Nieuw Loosdrecht. Hij is zwaar gemarteld en uiteindelijk is zijn nek gebroken. Hij overleed te Loosdrecht. Lion Polak was een kleinzoon van Lion Polak en Sara Braasem. Hij ligt begraven op de Nederlandse Israëlische Begraafplaats te Middelburg (vak AU, nr. 7). Pouwer, Abraham “Bram” (Oostkapelle; 22.9.1921-10.12.1944) 23 jaar. Hij was groentehandelaar en landarbeider. Hij woonde aan de Nadorstweg 10 en vanaf begin 1942 aan de Burgerweidestraat 23 te Middelburg. Hij was gehuwd met Janna Besuijen en had twee kinderen. Als lid van de verzetsgroep Van Beest gearresteerd. Hij overleed aan dysenterie in concentratiekamp Neuengamme te Hamburg op 10 december 1944. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Hamburg-Ohlsdorf in Duitsland (Vak BP73, rij F, nr. 7). Toegekende onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK). Smit, Johan Jacobus “Johan“ (Middelburg; 1.10.1910-13.3.1941) 30 jaar. Hij was monteur. Hij woonde tot in 1938 in de Sint Pieterstraat. Hij verhuisde in dat jaar na zijn huwelijk naar Vlaardingen. Hij was lid van de Geuzenbeweging. Hij werd gearresteerd en is op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Emmaus te Vlaardingen. Steketee, Janus Leendert (Middelburg; 9.3.1904-26.12.1944) 40 jaar. Hij was havenarbeider en woonde in de Korte Geere 33 in Middelburg. Opgepakt wegens illegaal radiobezit, het verspreiden van berichten en illegale lectuur. Hij kwam uiteindelijk terecht in concentratiekamp Neuengamme. Hij overleed hier op 26 december 1944. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 34. Sturm, Cornelis Willem “Kees” (Middelburg; 16.10.1909-20.7.1943) 33 jaar. Hij was loodgieter van beroep en woonde aan de Veerseweg 107 te Middelburg. Hij was gehuwd met Leijntje A.M. de Pagter; hij had twee dochters; zwager van P. de Pagter en G. de Pagter. Als lid van de verzetsgroep Van Beest gearresteerd en gefusilleerd op 20 juli 1943 op de Leusderheide. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 8). Toegekende onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK). Weij, Johan van der14 (Utrecht; 31.12.1924-19.9.1944) 19 jaar. Hij was zonder beroep en woonde aan het Vlissings Wagenplein 2 te Middelburg. Hij werd op 11 september 194415 gearresteerd wegens sabotage en het wegnemen van wapens bij de Duitse Wehrmacht bij de Sloedam. Hij werd op 19 september 1944 door het Standgericht Middelburg ter dood veroordeeld. Op dezelfde dag is hij gefusilleerd in de duinen bij Klein-Valkenisse. De overlijdensakte maakt melding als overlijdensplaats Biggekerke. Hij ligt nu begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 13).
J. van der Weij
A.C. van Beest
13 14 15
A.H. Hesseling
A. Pouwer
H.R.W. Hesseling
C.W. Sturm
W. Niesthoven
W.J. Damen
L.J.A. Hoogenboom
G. de Pagter
P. de Pagter
J.J. Smit
Zie ook het onderdeel Joodse slachtoffers. Op zijn grafsteen staat ten onrechte “10-9-1944” als overlijdensdatum. Hij was opgepakt met Tonnie Janse, maar hij werd niet veroordeeld. Hij werd zogenaamd ziek gehouden en mede dankzij inspanningen van dr. Nauta overleefde hij de oorlog.
33
ir. W.H. van Doorninck
G.F. C. van den Ende
J. Francke
J.W. van Pienbroek
Bronzen plaquette van Middelburgse oorlogsslachtoffers op het Abdijplein.
34
L. Polak
Deze twee verzetsmensen uit Middelburg zijn later toegevoegd aan de bronzen plaquette.
c. Nieuw- en Sint Joosland Baas, Adriaan (Nieuw- en Sint Joosland; 29.5.1913-1.8.1943). 30 jaar. Hij was onderwijzer aan de Gereformeerde school 'Het Haagje' in Hoogeveen. Nam al snel na de meidagen van 1940 actief deel aan het verzet, door te helpen bij het herbergen van onderduikers en het verspreiden van illegale lectuur zoals 'Vrij Nederland' en later 'Trouw'. Hij werd bij een razzia van de Grüne Polizei op 31 juli 1943 thuis gearresteerd. Hij werd als één van de eerste arrestanten per overvalwagen naar het kindervakantietehuis 'Noorderhuis' in het Spaarbankbos bij Hoogeveen gebracht. In de vroege ochtend van 1 augustus 1943 werd hij op het terrein van dit kindertehuis samen met notaris Mulder en jhr. De Jonge gefusilleerd. Hij is begraven in Ruinen. Hij ligt begraven op de Nieuwe Gemeentelijke Begraafplaats te Hoogeveen (Drente).
Het graf van A. Baas
d.Sint Laurens Hillebrand, Cornelis “Cor” (Sint Laurens; 20.11.1921-10.2.1945) 23 jaar. Hij was eerst werkzaam bij de gemeente Sint Laurens en later bij de gemeente Heinkenszand en nam deel aan verzetsactiviteiten. Hij overleed te Peres, Landkreis Borna (Duitsland). Hij werd op 5 november 1949 begraven op de Algemene Begraafplaats te Sint Laurens. Hij is in 2006 overgebracht naar het Nederlands ereveld Loenen (Vak A, grafnr. 1001). Roose, Willem Jacobus (Sint Laurens; 27.4.1899-5.12.1944) 45 jaar. Hij woonde in Sint Laurens (Brigdamme) en zijn beroep was timmerman. Hij was lid van het verzet en was ondergedoken in ’s-Heer Arendskerke. Op 18 augustus 1944 werd hij met enkele andere onderduikers opgepakt. Na zijn arrestatie werd hij op transport gesteld naar concentratiekamp Neuengamme. De overlijdensakte vermeld dat hij tijdens de treinreis van Huenen naar Neuengamme is overleden. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 34. Wattel, Willem (Sint Laurens; 2.7.1925-24.1.1945) 19 jaar. Hij woonde in Sint Laurens en zijn beroep was leerling-bakker. Hij was lid van het verzet. Hij was ondergedoken in ’s-Heer Arendskerke. Op 18 augustus 1944 werd hij met enkele andere onderduikers opgepakt. Hij overleed op 25 januari 1945 in het concentratiekamp Neuengamme. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 34.
35
Cor Hillebrand
36
Hoofdstuk 4. Omgekomen dwangarbeiders Er zijn tussen de 400.000 en 600.000 mannen geweest die gedwongen waren te werken in Duitsland. In de zomer van 1940 riep de bezetter Nederlandse werklozen op in Duitsland te gaan werken. Via de de Arbeitseisatz werden mensen gedwongen ingezet om de productie in Duitsland in landbouw en industrie op peil te houden toen een groot deel van de mannelijke bevolking van Duitsland werd ingezet als militair. De Duitsers voerden gaandeweg de oorlog de druk op en op een gegeven moment moesten alle mannen tussen de 18 en 35 jaar zich melden. Dwangarbeiders waren meestal miserabel gehuisvest en het voedsel was slecht. Veel arbeiders zijn door ziekte en ondervoeding omgekomen. Bovendien was er nog het gevaar getroffen te worden door geallieerde bombardementen. Men schat dat er 30.000 dwangarbeiders zijn omgekomen. a.Arnemuiden: Marijs, Jan (Arnemuiden; 10.10.1924-20.07.1944) 19 jaar. Zijn beroep was fabrieksarbeider. Hij overleed in Friedrichshafen, Landkreis Tettnang (Duitsland). Hij ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Frankfurt am Main in Duitsland (graflocatie vak E, rij 4, nr. 3). Marijs, Joos (Arnemuiden; 25.11.1915-28.4.1945) 29 jaar. Zijn beroep was arbeider. Hij overleed in Hamburg-Fuhlsbüttel, Stadtkreis Hamburg (Duitsland). Hij ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Hamburg-Ohlsdorf in Duitsland (graflocatie vak BP73, rij M , nr.17 ). Meulmeester, Izaäk (Arnemuiden; 27.9.1920-13.02.1943) 22 jaar. Zijn beroep was lasser. Hij overleed in Friedrichshafen, Landkreis Tettnang (Duitsland). Hij ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Frankfurt am Main in Duitsland (graflocatie vak B, rij 4, nr. 8). b.Middelburg: Alewijnse, Pieter (Middelburg; 2.10.1923-18.8.1944) 20 jaar. Hij was van beroep bakker. Hij overleed in Tettnang, Landkreis Tettnang in Duitsland. Hij ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Frankfurt am Main, Frankfurt-Oberrad in Duitsland (graflocatie: vak C, rij 2, nr. 21). Alsemgeest, Adrianus (’s-Gravenhage; 3.7.1922-14.10.1944) 22 jaar. Hij was los-werkman. Hij overleed in Duisburg, Stadtkreis Duisburg in Duitsland. Het is tot nu toe onduidelijk of hij woonachtig was in Middelburg. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te DüsseldorfOberbilk in Duitsland (graflocatie: vak C, rij 9, nr. 35). Buijs, Pieter (Middelburg; 20.6.1914-12.3.1944) 29 jaar. Hij was meubelmaker van beroep. Hij overleed in concentratiekamp Buchenwald te Weimar in Duitsland. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in het Gedenkboek nr. 2. Buijs, Pieter Jacobus (Middelburg; 9.8.1922-11.3.1945) 22 jaar. Hij overleed in Wissen, Landkreis Alterkirchenn in Duitsland. Hij ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Frankfurt am Main (graflocatie: vak C, rij 24, en nr. 24). Coppoolse, Jan (Middelburg; 23.1.1921-26.11.1943) 22 jaar. Hij zat in een werkkamp. Hij is overleden als gevolg van een bombardement in Berlijn-Tegel. Hij is begraven op het Friedhof Berlijn-Tegel (Vak C). Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 42 en op de Gedenksteen van het Nederlandse ereveld te Lübeck. Woonplaats: Middelburg Davidse, Lein (Oost- en West-Souburg; 5.5.1926-20.2.1945) 18 jaar. Hij was afkomstig uit Oost- en West-Souburg. In de loop van de oorlog is hij geëvacueerd naar Middelburg en woonde in de Beenhouwerssingel en Heerenstraat. Hij overleed te Neuengamme. Hij was timmerman van beroep. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 34. Deij16, Willem Jan (Middelburg; 4.8.1920-17.3.1945) 24 jaar. Hij is gestorven in Hamburg-Langenhorn. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Lübeck te Lübeck-Vorwerk in Duitsland (Vak 3, rij B, grafnr. 8). Woonplaats: Middelburg. Beroep: slotenmaker. Delst, Johannes Cornelis (Middelburg; 8.1.1912-1.1.1944) 31 jaar. Overleden te Duisburg. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Düsseldorf-Oberbilk in Duitsland (Vak C, rij 8, grafnr. 37). Woonplaats: Middelburg Elslander, Hijpolitus Franciscus Augustus (Vlissingen; 15.2.1924-15.3.1945) 21 jaar. Gestorven in Hagen in Duitsland. Hij ligt begraven op het Friedhof Remberg te Hagen in Duitsland (Vak 9). Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 42. Woonplaats: Middelburg Heijl, Johannes Adriaan van (Middelburg; 6.10.1923-10.6.1944) 20 jaar. Overleden te Berlijn-Neuköln. Hij ligt begraven op het Städt. Friedhof te Berlin-Lichtenberg in Duitsland (Vak 2B, rij 8, grafnr. 7). Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 37. Woonplaats: Middelburg Jansen, Hermanus (Middelburg; 13.6.1918-24.1.1944) 25 jaar. Overleden te Bochum. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Düsseldorf-Oberbilk in Duitsland (Vak C, rij 10, grafnr. 27). Woonplaats te Middelburg Jopse, Marinus Johann (Zierikzee; 30.4.1924-4.9.1945) 20 jaar. Gestorven in Geesthacht. Begraven op de Gem. Begraafplaats te Zierikzee (graflocatie: nr. 413). Woonplaats: vermoedelijk Middelburg. Poppe, Abraham17 Pieter (Middelburg; 15.5.1924-28.5.1945) 21 jaar. Gestorven in Erfurt (D). Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 10). Beroep: werkman. Woonplaats: Middelburg Putte, Hubrecht van de (Middelburg; 26.2.1895-31.5.1942) 47 jaar. Overleden aan een ziekte te Berlijn. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 12). Hij was orgeldraaier van beroep. Woonplaats: Middelburg. Schonis, Waltherus Leander (Vlissingen; 8.2.1912-14.4.1945) 23 jaar. Hij is gestorven in Buchenwald. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 2. Woonplaats: Middelburg Sliggers, Pieter (Kloetinge; 7.5.1922-8.2.1944) 21 jaar. Hij is overleden te Bremen. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te BremenOsterholz in Duitsland (Rij 3, grafnr. 2). Woonplaats: Middelburg
16 17
In het slachtofferregister van de OGS staat hij ten onrechte geregistreerd als “Dey”. In het slachtofferregister van de OGS staat zijn voornaam ten onrechte geregistreerd als “Abram”.
37
Verburg, Pieter André Johan Cornelis (Oost- en West-Souburg; 2.3.1921-22.1.1945) 23 jaar. Hij was van beroep scheepsbouwer. Overleden te Neuengamme. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 34. Woonplaats: Middelburg Westdorp, Adriaan (Middelburg; 18.9.1905-2.12.1944) 39 jaar. Hij is overleden te Hagen in Duitsland. Hij ligt nu begraven op het Nederlands ereveld te Loenen (Vak D, grafnr. 126). Woonplaats: Middelburg. Zijn beroep was kantoorbediende.
J.A. van Heijl
J. Marijs
J. Delst
L. Davidse
W.J. Deij
M.J. Jopse
c.Nieuw- en Sint Joosland: Elenbaas, Johannes Martinus (Nisse; 11.10.1923-18.12.1943) 20 jaar. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland.Hij overleed in Heidenheim a.d. Brenz. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats te Söhnstetten in Duitsland (graflocatie: vak 3, rij 3, nr. 33).
J.M. Elenbaas
d.Sint Laurens: Driest, Adriaan Daniël van den (Vlissingen; 10.7.1905-10.4.1945) 39 jaar. Woonplaats: Sint Laurens. Hij was bode bij het Algemeen Middelburgsch Ziekenfonds. Hij overleed te Mölkau (Duitsland). De graflocatie is onbekend. Zijn naam staat op een monument op de Begraafplaats te Mölkau. Zijn naam staat geschreven in Gedenkboek nr. 37. Hij was een zoon van M. van den Driest en A. van den Driest-de Pagter.
Op dit gedenkteken wordt A. van den Driest herdacht.
38
Hoofdstuk 5. Joodse slachtoffers Op 24 maart 1942 werden 43 Joodse gezinnen uit Middelburg gedwongen te verhuizen naar Amsterdam. Van daaruit werden ze overgebracht naar Westerbork (provincie Drente). In dit kamp werden de Joden afkomstig uit Middelburg verzameld en uiteindelijk getransporteerd naar de vernietigingskampen. In totaal kwamen er 51 mensen om. Omdat de meeste Middelburgse slachtoffers in Auschwitz en Sobibór zijn omgekomen volgt hierna informatie over deze twee vernietigingskampen. Auschwitz was een verzameling van concentratie- en vernietigingskampen die tijdens de Tweede Wereldoorlog door nazi-Duitsland nabij de Poolse stad Auschwitz (Pools: Oświęcim) werden opgezet. Het was het grootste van alle Duitse vernietigingskampen en bestond uit Auschwitz I (basiskamp), Auschwitz II-Birkenau (vernietigingskamp), Auschwitz III-Monowitz (werkkamp) en een aantal subkampen. Er werden ca. 1,3 miljoen mensen naar Auschwitz gedeporteerd. Hiervan zijn er ongeveer 1,1 miljoen om het leven gekomen, waarvanhet grootste gedeelte is vergast.
Toegangspoort naar Auschwitz-Birkenau
Sobibór (uitspraak in het Pools: ”Sobiboer”) was een vernietigingskamp in het Generaal-Gouvernement (tegenwoordig Oost-Polen), dat gevestigd was nabij het dorp Sobibór. Het kamp, gebouwd en gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog, stond onder gezag van naziDuitsland. In Sobibór was geen werkkamp. Het kamp bestond van april 1942 tot november 1943. De meesten die er aankwamen stierven nog dezelfde dag. Degenen die de eerste selectie overleefden, werden tewerkgesteld in voornamelijk het Sonderkommando of een nabijgelegen werkkamp. Er zijn 170.165 mensen vermoord, voornamelijk Joden, maar ook Roma en niet-Joodse Polen. Er werden ruim 34.000 Nederlandse Joden vermoord. In oktober 1943 lukte het ongeveer 300 gevangenen te ontsnappen.
Het station van Sobibor in 2007.
Plaats overleden Auschwitz Sobibor Nederland overig onbekend
Aantal slachtoffers 33 11 5 3 1
Totaal
53
39
a. Arnemuiden Geen b.Middelburg ================== Gezin Henricus Alberg man Alberg, Henricus (Antwerpen(B); 16.6.1874-30.4.1943) 68 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 4. Woonplaats: Middelburg [Gortstraat 53]; Amsterdam vrouw Alberg-Alberge, Sibilla (Middelburg; 9.4.1867-30.4.1943) 76 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 4. Woonplaats: Middelburg [Gortstraat 53]; Amsterdam ================= Barkelau, Elisabeth (Vlissingen; 11.11.1900-26.3.1943) 42 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 5. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam
E. Barkelau
Blok, Wilhelmina (Nijmegen; 8.11.1888-7.9.1942) 53 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 6. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Boässon, Bernard (Middelburg; 3.8.1910-30.4.1943) 32 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 6. Woonplaats: Middelburg, Lange Noordstraat 21; Amsterdam Boässon, Hans Karel (Middelburg; 27.6.1915-5.9.1942) 27 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 6. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam ===================== Gezin Marc Herman Boasson man Boasson, Marc Herman (Middelburg; 11.10.1887-20.8.1943) 55 jaar. Overleden in Extern Kommando Gröditz in Duitsland. Hij was wethouder van de gemeente Middelburg. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 6. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 22]; Amsterdam vrouw Boasson-Sanders, Bella (Amsterdam; 3.8.1891-7.9.1942) 50 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 6. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 22]; Amsterdam
M.H. Boasson
==============
Brokmeier-Duveen, Heintje (Zwolle; 19.2.1887-19.11.1943) 55 jaar. Zij is omgekomen in de omgeving van het vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 7. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam
40
===================== Gezin Maurits Joseph Cohen vader Cohen, Maurits Joseph (Middelburg; 9.12.1876-19.2.1943) 66 jaar. Hij is omgekomen in het vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 8. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam moeder Cohen-Wijnberg, Louise (Amsterdam; 14.2.1885-9.9.1942) 56 jaar. Zij is overleden te Amsterdam. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Bijzonderheden: hun zoon J.I. Cohen overleed op 9 april 1943 in Sobibor. Zijn naam is opgenomen onder de woonplaats Sint Laurens. Eén kind dat nog thuis woonde heeft de oorlog overleefd.
====================== Cohen, Samuel (Vlissingen; 21.4.1898-9.4.1943) 45 jaar. Hij was alleenstaand. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 8. Woonplaats: Middelburg [Gortstraat 37; Jodengang 50; Koepoortstraat 15; Seisdam 32]; Amsterdam [Plantage Franschelaan 11 hg] Couzijn, Aäron (Middelburg; 23.7.1931-10.8.1943) 12 jaar. Overleden te Middelburg. Wel op transport gesteld naar elders, maar als gevolg van ziekte overgebracht naar Domburg. Vandaar verder vervoerd naar Middelburg en alhier overleden. Zijn vader heeft de/het concentratiekamp(en) overleefd. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. ==================== Gezin Philip Isaac van Dam vader Dam, Philip Isaac van (Rotterdam; 22.5.1912-31.12.1942) 30 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 9. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 10]; Amsterdam moeder Dam-Polak, Henriëtte van (Middelburg; 6.4.1913-21.9.1943) 30 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 9. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 10]; Amsterdam zoon Dam, Abraham van (Sint Laurens; 31.10.1935-21.9.1942) 6 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 9. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 10]; Amsterdam ===================== Fischer, Max (Rosenheim [Duitsland]; 14.11.1913-29.4.1945) 32 jaar. Plaats overlijden onbekend. Volgens de Oorlogsgravenstichting: Duitsland. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Frank, Izaak Abraham (Zierikzee; 15.10.1864-21.9.1942) 77 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 11. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Frank, Mietje (Den Haag; 25.4.1894-7.9.1942) 48 jaar. Hij/zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn/haar naam staat vermeld in Gedenkboek 11. Woonplaats: Middelburg, Blindenhoek 2; Amsterdam ================ Gezin Eliazar Gokkes vader Gokkes, Eliazar (Harlingen; 16.1.1882-7.9.1942) 60 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 13. Woonplaats: Middelburg [Bleek 11]; Amsterdam. Hij was leraar Israëlische godsdienst. moeder Gokkes-Keizer, Geertruida (Hasselt; 30.1.1886-7.9.1942) 56 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 13. Woonplaats: Middelburg [Bleek 11]; Amsterdam dochter Gokkes, Betsy Suzanna (Delfzijl; 10.8.1915-25.9.1942) 27 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg [Bleek 11]; Amsterdam ================
Groot, Isaak Philip Joël de (Middelburg; 30.8.1877-4.9.1944). Hij werd in 1942 gedwongen om naar Amsterdam te verhuizen. Hij overleed op 4 september 1944 in Westerbork. Hij ligt begraven op de Nederlandse Israëlische Begraafplaats te Middelburg aan het Seisplein (Vak AT, nr. 2). Woonplaats: Middelburg, Dam 43; Amsterdam ================ Gezin Henri Heertje
41
man Heertje, Henri (Amsterdam; 15.8.1913-23.7.1943) 30 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 14. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 22]; Amsterdam vrouw Heertje-Schoolmeester, Evalina (Amsterdam; 24.1.1915-23.7.1943) 28 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 14. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 22]; Amsterdam ============= ========== Gezin Itallie moeder Itallie-van Raalte, Anna Wilhelmina van (Vlissingen; 6.2.1912-8.4.1944) 32 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 16. Woonplaats: Middelburg, Laan van Nieuwenhove 5; Amsterdam zoon Itallie, Frerik Bart van (Middelburg; 3.9.1941-8.4.1944) 2 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 16. Woonplaats: Middelburg, Laan van Nieuwenhove 5; Amsterdam Bijzonderheden: de echtgenoot heeft de oorlog overleefd. ========= ====================== Gezin Karel Levien Jacobson Vader Jacobson, Karel Levien (Middelburg; 25.4.1890-7.9.1942) 52 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 123]; Amsterdam Moeder Jacobson-Beever, Johanna (Amsterdam; 9.3.1892-7.9.1942) 50 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 123]; Amsterdam Dochter Jacobson, Anne Marie (Middelburg; 25.8.1930-7.9.1942) 11 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 123]; Amsterdam Dochter Jacobson, Karla Annie (Middelburg; 7.4.1927-7.9.1942) 15 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 123]; Amsterdam Zoon Jacobson, Robbert Karel (Middelburg; 12.7.1924-30.6.1944) 19 jaar. Hij is omgekomen in Midden-Europa. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 123]; Amsterdam Bijzonderheden: één kind dat nog thuis woonde heeft de oorlog overleefd. ======================== Jesaijes-Braasem, Eva (Middelburg; 2.3.1874-1.10.1942) 67 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld inGedenkboek 16. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam ================== Gezin Louis Leijdesdorff man Leijdesdorff, Louis (Franeker; 26.5.1875-2.7.1943) 68 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 20. Woonplaats: Middelburg [Latijnse Schoolstraat 13A]; Amsterdam vrouw Leijdesdorff-van Os, Rika Louise (Middelburg; 7.2.1876-2.7.1943) 67 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 20. Woonplaats: Middelburg [Latijnse Schoolstraat 13A]; Amsterdam ================== Leopold, Marcus (Heerlen; 28.9.1869-9.1.1943) 73 jaar. Hij is overleden in Amsterdam in rusthuis Van Zweden. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam. Nathan, Marcus (Goes; 28.9.1869-5.2.1943) 74 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 22. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Polak, Lion18 (Middelburg; 6.9.1925-17.4.1944) 18 jaar. Hij is omgekomen te Loosdrecht (zie ook verzetsslachtoffers). Hij is begraven op de Nederlandse Israëlische Begraafplaats te Middelburg aan het Seisplein. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Polak, Simon (Middelburg; 1.5.1905-31.12.1942) 37 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 24. Woonplaats: Middelburg, Gortstraat 28; Amsterdam Polak-Braasem, Sara (Middelburg; 6.12.1869-26.2.1943) 73 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 24. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam ================ Gezin Abraham Prins vader 18
Voor Lion Polak zie ook het onderdeel ”Verzetsslachtoffers”.
42
Prins, Abraham (Amsterdam; 18.1.1906-1.2.1944) 38 jaar. Hij is omgekomen in Extern Kommando Gräditz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 25. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 89, Veersesingel 11]; Amsterdam moeder Prins-Menist, Sientje (Amsterdam; 6.1.1909-7.9.1942) 33 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 25. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 89, Veersesingel 11]; Amsterdam Dochters: Prins, Clara (Middelburg; 3.4.1938-7.9.1942) 4 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 25. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Prins, Cecilia (Middelburg; 16.5.1935-7.9.1942) 7 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 25. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam ================ Santen, Salomon (Amsterdam; 30.4.1907-27.10.1942) 35 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Hij was onderwijzer van beroep. Woonplaats: Middelburg, Penninghoek 3; Amsterdam Schneider-Hahn, Berta (Ansbach [Duitsland]; 5.4.1872-16.4.1943) 71 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 27. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Vriesman-van Wittene, Rebecca Bartha (Middelburg; 3.4.1896-1.10.1942) 46 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 31. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam
R.B. Vriesman-van Wittene
Wittene-Braasem, Betje van (Middelburg; 1.12.1863-1.10.1942) 78 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 32. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam ================ Gezin Levie Vriesman man Vriesman, Levie Berend (Middelburg; 17.4.1920-31.1.1943) 22 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam vrouw Vriesman, Henriëtte (Middelburg; 18.2.1919-11.2.1944) 24 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg; Leiden Bijzonderheden: Beiden kwamen uit het gezin van Maurits Vriesman en Rebekka Bartha Vriesman-van Wittene. Uit het gezin overleefden twee personen de Tweede Wereldoorlog, t.w. Maurits Vriesman en zijn zoon Bernhard Vriesman. ================ =================== Gezin Levie Zwartverwer man Zwartverwer, Levie (Amsterdam; 7.11.1880-11.12.1942) 62 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 33. Woonplaats: Middelburg [Heerenstraat 10]; Amsterdam vrouw Zwartverwer-Ziff, Maria (Leeds [Groot-Brittannië]; 17.2.1883-11.12.1942) 59 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 33. Woonplaats: Middelburg [Heerenstraat 10]; Amsterdam ==================== c.Nieuw- en Sint Joosland Geen d.Sint Laurens Cohen, Joseph Isidoore (Middelburg; 2.6.1920-9.4.1943) 22 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 8. Woonplaats: Sint Laurens; Amsterdam
43
Joods monument aan het Seisplein te Middelburg.
44
DEEL III. MILITAIRE SLACHTOFFERS Hoofdstuk 6. Gesneuvelde en vermiste militairen a.Arnemuiden Tussen Arnemuiden op Walcheren en Lewedorp op Zuid-Beveland bevond zich de Sloedam. Op deze 1 km lange dam met aan beide zijden het water van het Sloe en Zandkreek, hebben zich op 16 en 17 mei 1940 en gedurende eind oktober tot begin november 1944 heftige gevechten plaatsgevonden. De gesneuvelde Duitse militairen in mei 1940 en geallieerde militairen in oktober/november 1944 zijn niet in dit boek opgenomen, omdat die op het grondgebied van de toenmalige gemeente ’s-Heer Arendskerke (met name Lewedorp) zijn gesneuveld en aldaar zijn begraven. Voor een overzicht verwijs ik u naar het boek Slagveld Sloedam. Wel zijn opgenomen de op het grondgebied van Arnemuiden gesneuvelde Franse militairen in mei 1940 en gesneuvelde Duitse militairen vanaf september 1944 tot eind 1944. 1. Britse militairen 7 oktober 1943 Soulsby, F/O Bernard (-). Op 7 oktober 1943 voerden acht Hurricanes van No 137 Squadron RAF, geëscorteerd door zeven Typhoons, een aanval uit ten noordwesten van de Sloedam op lage hoogte op kustschepen. Op de terugweg in de omgeving van Blankenberge (België) ontstond een luchtgevecht waarbij de Hurricane Mk IV KZ 620 verloren ging. Flying Officer Soulsby met legernummer 126629 van de RAF (VR) is sedert die datum vermist (MIA). Zijn naam staat vermeld op paneel 129 van het Runnymede Memorial in Engeland. 3 november 1944 Onbekende Britse soldaat (-3.11.1944). In de nabijheid van Hof Nieuwerkerk aan de Langeweg bij Arnemuiden werd een onbekende Britse soldaat begraven. De Grave Registration Unit 37 lukte het niet om de militair te identificeren. Hij werd daarom als onbekende soldaat begraven op de Britse Militaire Begraafplaats te Bergen op Zoom (Vak 7, rij A, nr. 4). 2. Duitse militairen Vanaf juni 1944 was Arnemuiden een Rode Kruisdorp. Vanaf september 1944 kwam de Sloedam en omgeving veelvuldig onder zwaar vuur te liggen. Omdat er een Duitse verbandpost aanwezig was, werden veel gewonden naar het dorp vervoerd. Het gevolg was dat veel Duitse militairen hier overleden (148 totaal in onderstaande lijst) en dit aantal nam fors toe vanaf eind oktober tot begin november 1944 toen de felle gevechten rondom Sloedam zich afspeelden. De begraafplaatsen in Arnemuiden kwamen vol te liggen met gesneuvelde Duitsers. In de maanden oktober tot december 1955 zijn de militairen opgegraven en herbegraven in de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (gemeente Venray, provincie Limburg). De afkorting HBY betekent: “herbegraven Ysselsteyn” en vervolgens: “vak, rij en grafnummer”.
45
De Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (bij Venray, provincie Limburg)
1942 Naam, rang Engels, Uffz. Karl Heimke, Lt. Paul Vitt, Ogefr. Ernst Feikis, Pz.Jg. Alois
Geboortedatum (18.8.1919-28.3.1942) (19.9.1920-28.3.1942) (1.10.1919-28.3.1942) (13.12.1913-13.12.1942)
Leeftijd 22 jaar 21 jaar 22 jaar 29 jaar
HBY AZ.6.142 AZ.6.143 AZ.6.144 AH.12.288
Op 28 maart 1942 stortte bij Kleverskerke een bommenwerper neer van het type Junkers 88 (Ju 88). Dit was een Duitse bommenwerper met als kenmerken: C-6, RH en TR, werknummer 178. Dit vliegtuig van de Ergänzungsstaffel behoorde tot het Nachtjagdgeschwader 2 (NJG 2) en had als basis Gilze-Rijen.
september 1944 Bartl, Ogefr. Johann Bieswanger, Matr.Ogefr. Karl Amenda, Gefr. Herbert Braun, Gefr. Otto
(14.10.1908-11.9.1944) (5.6.1921-12.9.1944) (14.9.1925-20.9.1944) (12.5.1901-4.9.1944)
35 jaar 23 jaar 19 jaar 43 jaar
46
AH.4.85 AH.5.105 AH.5.125 AH.5.112
Briegel, Gren. Hans Büchner, Ogefr. Robert Burger, Gefr. Martin Critkowits, Ogefr. Johann Cybulski, Uffz. Paul Debertin, Gefr. Leonhart Dressel, Ogefr. Hubert Fischer, Ogefr. Walter Gleihsinger, Ogren. Anton Gora, Karl Eilipitsch, Gren. Wladimir Eisenhauer, Ogefr. Adam Elimer, Gren. Siegmund Haberl, Uffz. Kunibert Herbst, Ogefr. Erwin Hinz, Oschtz. Hermann Hinze, Gefr. Heinz Janskan, Uffz. Paul Jochmann, Uffz. Hermann Kampa, Uffz. Josef Kapp, Gefr. Johannes Knoll, Ogefr. Rudolf Köhler, Uffz. Wolfgang Lohse, Gefr. Kurt Mertl, Ogefr. Konrad Meves, Gefr. Karl Moser, Jäger Georg Mössner, Ogefr. Ernst Panak, Gren. Rudolf Pollach, Ogefr. Rudolf Reissig, Ogefr. Franz Pscheidt, Ogefr. Michael Roland, Ogefr. Waldemar Schiller, Ogefr. Hans Schmidtke, Gren. Heinz Steffelin, Bootsm. Hans Stein, Wachtm. Burckhart Tesch, St. Intendant Wilhelm Töbsch, Uffz. Paul Trelenberg, Ogefr. Ludwig Weinmann, Ogefr. Adolf Wolf, Ogefr. Michael Zaus, Gefr. Friedrich Zwengert, Gefr. Eugen
(13.2.1925-13.9.1944) (19.7.1908-11.9.1944) (24.10.1902-14.9.1944) (20.12.1909-13.9.1944) (5.1.1913-17.9.1944) (13.3.1907-14.9.1944) (14.3.1912-11.9.1944) (3.7.1910-11.9.1944) (4.4.1901-11.9.1944) (10.5.1925-11.9.1944) (27.4.1925-11.9.1944) (1.1.1908-11.9.1944) (25.4.1926-11.9.1944) (2.3.1921-13.9.1944) (3.3.1922-24.9.1944) (8.2.1903-11.9.1944) (13.12.1925-18.9.1944) (…-13.9.1944) (2.5.1923-28.9.1944) (18.9.1913-11.9.1944) (19.11.1906-11.9.1944) (30.3.1909-12.9.1944) (1.5.1926-11.9.1944) (20.8.1910-16.9.1944) (3.7.1911-27.9.1944) (2.7.1906-16.9.1944) (15.12.1925-29.9.1944) (20.11.1907-11.9.1944) (5.12.1907-11.9.1944) (14.3.1920-11.9.1944) (5.6.1908-15.9.1944) (13.12.1921-11.9.1944) (21.8.1919-11.9.1944) (14.1.1907-10.9.1944) (30.5.1925-17.9.1944) (19.8.1921-11.9.1944) (9.12.1913-15.9.1944) (10.1.1902-11.9.1944) (6.10.1910-13.9.1944) (6.10.1923-20.9.1944) (26.2.1906-14.9.1944) (5.7.1902-12.9.1944) (6.11.1905-16.9.1944) (13.12.1909-11.9.1944)
19 jaar 36 jaar 41 jaar 34 jaar 21 jaar 37 jaar 32 jaar 34 jaar 43 jaar 19 jaar 19 jaar 36 jaar 18 jaar 23 jaar 22 jaar 41 jaar 18 jaar 21 jaar 30 jaar 37 jaar 35 jaar 18 jaar 34 jaar 33 jaar 38 jaar 18 jaar 36 jaar 36 jaar 24 jaar 36 jaar 32 jaar 25 jaar 37 jaar 19 jaar 23 jaar 30 jaar 42 jaar 33 jaar 20 jaar 38 jaar 42 jaar 38 jaar 34 jaar
AH.5.10 AH.4.84 AH.5.111 AH.5.109 AH.5.121 AH.5.115 AH.11.90 AH.5.106 AH.4.98 AH.4.100 AH.4.97 AH.5.103 AH.4.83 AH.5.114 AH.6.126 AH.4.93 AH.5.124 graf onbekende Duitse soldaat AH.6.128 AH.4.87 AH.4.91 AH.5.104 AH.4.81 AH.5.118 AH.6.127 AH.5.119 AH.6.129 AH.5.110 AH.4.86 AH.4.92 AH.5.116 AH.4.88 AH.4.99 AH.4.89 AH.5.122 AH.4.95 AH.5.117 AH.4.94 AH.5.107 AH.5.123 AH.5.113 AH.5.101 AH.5.120 AH.5.102
oktober 1944 Alferman, Ogefr. Gunther Assing, Wachtm. Lammert Berg, Ogefr. Josef Bojda, Gefr. Paul Brackelmann, Ogefr. Otto Brandt, Ob. Zahlm. Alfred Bulawa, Gren. Rudolf Diettrich, Ogefr. G. Ehlers, Ogefr. Hermann Gräbner, Masch.Ogefr. Erich Hass, Lt. Hans Georg Heidrich, Gefr. Emil Johann Heier, Gefr. Willi Heina, Stfw. Alfred Heitmann, Ogefr. Walter Hürten, Gefr. Wilhelm Jochums, Uffz. Heinrich Klink, Funker Bodo Klöters, Ogren. Wilhelm Krahforst, Gren. Wilhelm Kraus, Uffz. Edmund Kudrna, Gefr. Josef Mager, Ogefr. Kurt Marquardt, Gefr. Julius Märten, Schtz. Erich Meissner, Matr. Ogefr. Josef Melzer, Ogefr. Bruno Noack, Gefr. Alfred Pross, San.Ogefr. Wilhelm Rudzinski, Gefr. Stefan
(16.1.1908-11.10.1944) (22.7.1914-20.10.1944) (31.8.1922-28.10.1944) (19.1.1911-19.10.1944) (17.10.1925-15.10.1944) (28.1.1905-11.10.1944) (18.5.1926-10.10.1944) (26.8.1906-4.10.1944) (5.7.1901-17.10.1944) (16.3.1911-24.10.1944) (8.4.1922-10.10.1944) (31.5.1925-1.10.1944) (11.6.1908-30.10.1944) (9.2.1900-11.10.1944) (16.8.1909-11.10.1944) (19.5.1921-25.10.1944) (3.7.1914-20.10.1944) (12.8.1923-28.10.1944) (11.9.1910-21.10.1944) (25.8.1911-10.10.1944) (16.10.1913-12.10.1944) (16.3.1902-30.10.1944) (5.5.1900-23.10.1944) (20.10.1901-24.10.1944) (5.9.1906-10.10.1944) (17.3.1922-11.10.1944) (28.10.1912-8.10.1944) (31.3.1925-12.10.1944) (20.2.1902-31.10.1944) (15.2.1921-9.10.1944)
36 jaar 30 jaar 22 jaar 33 jaar 18 jaar 39 jaar 18 jaar 38 jaar 43 jaar 33 jaar 22 jaar 19 jaar 36 jaar 44 jaar 35 jaar 23 jaar 30 jaar 21 jaar 34 jaar 33 jaar 30 jaar 42 jaar 44 jaar 43 jaar 38 jaar 22 jaar 31 jaar 19 jaar 42 jaar 23 jaar
AH.6.139 AH.7.154 AH.7.161 AH.7.152 AH.6.147 AH.6.138 AH.6.135 AH.6.131 AH.6.150 AH.7.158 AH.6.133 AH.6.130 AH.7.164 AH.6.141 AH.6.142 AH.7.160 AH.7.153 AH.7.162 AH.7.155 AH.6.137 AH.6.146 AH.7.166 AH.7.157 AH.7.159 AH.6.136 AH.6.140 AH.6.132 AH.6.143 AH.7.173 AH.6.134
47
Scheibe, Ogefr. Werner Schildgen, Gefr. Werner Schuller, Ogefr. Josef Schulze, Gren. Karl Schwarz, Ogren. August Seeger, San. Ogefr. Alfred Vetter, Ob.Zahlm. Stadtinsp. Walter Weber, Matr.Pion. Willi Ernst Kurt Wussow, Ogefr. Edmund
(10.5.1907-12.10.1944) (24.1.1925-21.10.1944) (17.12.1910-19.10.1944) (1.2.1926-16.10.1944) (13.1.1903-30.10.1944) (11.9.1916-13.10.1944) (22.3.1902-11.10.1944) (21.2.1907-29.10.1944) (5.4.1924-25.10.1944)
37 jaar 19 jaar 33 jaar 18 jaar 41 jaar 28 jaar 42 jaar 37 jaar 20 jaar
AH.6.144 AH.7.156 AH.7.151 AH.6.148 AH.7.165 AH.6.145 AH.6.149 AH.7.163 AH.7.175
november 1944 1 november Ahrens, San.Fw. Wilhelm Anders, Ogefr. Wilhelm Banitz, Gefr. Alfred Graf, Gren. Otto Hintzke, Matr.Art.Gefr. Johann Höhn, Gefr. Fritz Karohl, Wachtm. Otto Kittelberger, San.Gefr. Makoski, Ogefr. Peter Matzek, Ogren. Wilhelm Oberle, San.Ogefr. Hermann Picard, Stgefr. Heinz Reinhardt, Matrose Wilhelm Riedel, Gefr. Johannes Rohrer, Ogren. Anton Slonka, Gren. Ferdinand Schneider, Gefr. Hans
(26.12.1914-1.11.1944) (14.11.1911-1.11.1944) (5.9.1903-1.11.1944) (10.8.1907-1.11.1944) (10.9.1904-1.11.1944) (17.7.1907-1.11.1944) (14.3.1908-1.11.1944) (5.3.1905-1.11.1944) (23.7.1911-1.11.1944) (21.12.1902-1.11.1944) (20.9.1901-1.11.1944) (16.7.1915-1.11.1944) (1.9.1906-1.11.1944) (28.11.1904-1.11.1944) (8.3.1901-1.11.1944) (18.10.1904-1.11.1944) (14.3.1903-1.11.1944)
29 jaar 32 jaar 41 jaar 37 jaar 40 jaar 37 jaar 37 jaar 39 jaar 33 jaar 41 jaar 41 jaar 29 jaar 38 jaar 39 jaar 33 jaar 40 jaar 31 jaar
AH.7.167 AH.8.187 AH.8.179 AH.7.169 AH.8.184 AH.8.192 AH.7.174 AH.7.170 CR.3.64 AH.8.189 AH.7.168 AH.8.188 AH.8.181 AH.7.171 AH.8.178 AH.8.176 AH.7.172
2 november Fischer, Uffz. Ernst Lücke, Lt. Karl Hubert Prisille, Gefr. Otto Schramm, Stabs.Gefr. Werner Schüritz, Ogefr. Otto
(18.10.1916-2.11.1944) (19.8.1910-2.11.1944) (20.2.1902-2.11.1944) (18.6.1918-2.11.1944) (11.5.1909-2.11.1944)
28 jaar 34 jaar 42 jaar 26 jaar 35 jaar
CR.3.66 CR.3.68 AH.9.217 CR.3.67 CR.3.65
3 november Bennecke, Gefr. Berthold Brendel, Ogefr. Bernhard Sarbacher, Ob.Pionier Wilhelm Schnabel, Ogefr. Erich Taubert, Ogefr. Herbert Temme, Hptm. Kurt Werner, Ogefr. Gerhard Wiesler, Gefr. Josef
(5.5.1908-3.11.1944) (9.6.1916-3.11.1944) (26.1.1926-3.11.1944) (9.6.1922-3.11.1944) (15.8.1915-3.11.1944) (23.6.1903-3.11.1944) (30.10.1916-3.11.1944) (24.5.1909-3.11.1944)
36 jaar 28 jaar 18 jaar 22 jaar 29 jaar 41 jaar 28 jaar 35 jaar
AH.8.186 AH.8.193 AH.8.190 AH.8.194 AH.8.185 AH.8.183 AH.8.195 AH.8.191
4 november Bläsing, Gefr. Wilhelm Joch, Uffz. Wilhelm Kühlich, Gefr. Johannes Manecke, Gefr. Wilhelm Schulz, Gefr. Gerhard
(21.7.1917-4.11.1944) (28.8.1913-4.11.1944) (14.8.1902-4.11.1944) (17.3.1908-4.11.1944) (16.11.1904-4.11.1944)
27 jaar 31 jaar 42 jaar 36 jaar 39 jaar
AH.8.196 AH.8.199 AH.8.198 AH.8.177 AH.8.180
5 november Kobrow, Kan. Kurt
(5.7.1906-5.11.1944)
38 jaar
AH.8.197
6 november Gorski, Gefr. Norbert Henkel, Gefr. Karl
(11.9.1925-6.11.1944) (9.6.1924-6.11.1944)
19 jaar 20 jaar
AH.9.201 AH.8.200
7 november Altrogge, Pion. Karl Gremlik, Gren. Richard Günther, Uffz. Erich Hirsch. Ob.Funker Wilhelm Schmidt, Ogefr. Hans Weichsberger, Leutn.d.Reserve Franz
(21.12.1919-7.11.1944) (31.3.1905-7.11.1944) (27.9.1912-7.11.1944) (12.12.1901-7.11.1944) (13.9.1920-7.11.1944) (1.11.1910-7.11.1944)
24 jaar 39 jaar 32 jaar 42 jaar 24 jaar 34 jaar
AH.9.207 AH.9.202 AH.9.204 AH.9.208 AH.9.206 AH.9.209
8 november Mahlfeld, Uffz. Willi
(12.12.1909-8.11.1944)
34 jaar
AH.9.203
december 1944 Brehme, Gefr. Hermann Kiener, Ogefr. Franz
(5.10.1905-21.12.1944) (1.12.1903-19.12.1944)
39 jaar 41 jaar
graf onbekende soldaat AH.9.211
48
1945 Herold, Jakob
(26.1.1902-19.2.1945)
overig Dürrsperger, Gefr. Berthold Wagner, Ogefr. Gerhard
(10.11.1923-…) (4.12.1913-…)
Onbekende Duitse soldaat Onbekende Duitse soldaat Onbekende Duitse soldaat Onbekende Duitse soldaat Onbekende Duitse soldaat Onbekende Duitse soldaat Ogefr. Onbekende Duitse soldaat
43 jaar
CR.2.38
vermist 7.11.1944 AH.9.210
(...-11.9.1944) (...-7.11.1944) (...-1.11.1944) (...-11.9.1944)
AH.4.82 AH.9.205 AH.8.182 AH.4.96
3. Franse militairen Bij de Sloedam en in de omgeving van Arnemuiden hebben de Franse militairen op 17 mei 1940 felle gevechten geleverd met SS-troepen. ’s Morgens vroeg werd al de eerste aanval uitgevoerd welke mislukte. Pas laat in de namiddag lukte het de Duitsers over de Sloedam heen te komen en uiteindelijk Walcheren in te nemen. In totaal sneuvelden er op 17 mei 1940 19 Franse militairen. Op 30 oktober 1944 sneuvelde nog de Franse piloot J.J.A. Camus met zijn Spitfire bij Kleverskerke. 17 mei 1940 Barbier, Sold. 2 Cl. François (20.2.1903-17.5.1940) 37 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Loguivy-Plougras. Guéguen, Sold. Allain Marie (13.6.1908-17.5.1940) 31 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Saint Sauveur. Juvin, Sold.Georges (17.2.1905-17.5.1940) 35 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Ivry sur Seine. Le Borgne, Sold. Marcel Marie (…-17.5.1940) (…) jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 10). Le Bougeant, Sold. Jean Marie (7.6.1909-17.5.1940) 30 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 12). Le Guen, Sold. François Marie (…-17.5.1940) (…) jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 11). Laplanche, Sold. 2 Cl. Eugène François (7.9.1906-17.5.1940) 33 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Yvignac. Lechat, Sold. Marcel Gaston Joseph (16.2.1905-17.5.1940) 35 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Parennes. Letellier, Sold. Eugène Raoul (17.10.1913-17.5.1940) 26 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Douvres. Louazel, Sgt. Victor Eugène Raoul (10.7.1905-17.5.1940) 34 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Combourg. Morvan, Sold. Guillaume Yves Marie (16.4.1905-17.5.1940) 35 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Plouisy. Pascot, Mar.d.log. Dénis Jean Edouard (10.9.1916-17.5.1940) 23 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Le Garric. Philippe, Sold. Etienne Louis (…-17.5.1940) (…) jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 6). Porcher, Sold. Michel Robert (…17.5.1940) (…) jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 7). Rault, Cap.l Joseph (…-17.5.1940) (…) jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 8). Roisin, Brig. Chef René Gaston (2.10.1909-17.5.1940) 30 jaar. 50 R.A.D. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Breuil Le Vert. Rua, Sold. 2 Cl. Dominico (13.11.1913-17.5.1940) 26 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Villejuif.
49
Thibon, Sold. Léon (10.7.1917-17.5.1940) 22 jaar. 23 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 9). Weill, Lt. Claude (15.9.1915-17.5.1940) 24 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Elbeuf. 30 oktober 1944 Camus, S.Lieut. Jean Jacques André (4.7.1921-30.10.1944) 23 jaar. No. 329 Squadron RAF. Hij sneuvelde bij Kleverskerke (Gemeente Arnemuiden), toen zijn Spitfire Mk IX PT673 werd geraakt door Duitse Flak. Het vliegtuig stortte ong. 15.15 uur neer en boorde zich ca. 2 m diep in de grond. Doordat de grond zacht was kon de piloot niet direct worden geborgen. Pas op 13 augustus 1945 werd de piloot geborgen en kon zijn identiteit definitief worden vastgesteld. In 1949 werd zijn lichaam overgebracht naar Frankrijk en in Thiers (departement Puy-deDôme) worden herbegraven.
Veldgraven van gesneuvelde Franse militairen bij de Sloedam te Arnemuiden.
Opgraving van S.Lieut. Camus op 13 augustus 1945 te Kleverskerke.
S.Lieut. J.J.A. Camus
4. Nederlandse militairen 1940 Hildebrand, Matroos vliegtuigmaker 3e kl. Gerrit Everardus (Amsterdam; 28.10.1917-17.5.194019) 22 jaar. Stamboeknummer: 11122. Hildebrand sneuvelde bij de Sloedam en heeft als overlijdensplaats Arnemuiden. Hij was afkomstig van het Marine Vliegkamp te Veere en maakte deel uit van de Koninklijke Marine. Hij werd op 19 mei 1940 voorlopig begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Arnemuiden (grafnr. 271). Hij werd op 7 juni 1940 overgebracht naar de Noorderbegraafplaats te Amsterdam. Hij kreeg zijn definitieve rustplaats op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen (Rij 6A, grafnr. 32). Vos, Matroos vliegtuigmaker 3e kl. Johannes Marinus de (Voerendaal; 1.12.1918-17.5.1940) 21 jaar. Stamboeknummer: 12033. De zeemilicien De Vos van de Koninklijke Marine raakte ernstig gewond bij de Sloedam en overleed aan zijn verwondingen in het ziekenhuis te Goes. Hij werd begraven op de Rooms-Katholieke Begraafplaats St. Trudo te Eindhoven. Hij kreeg zijn definitieve rustplaats op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen (Rij 9, grafnr. 23). Huiszoon, Matr.1.[zm] Lieven (Vlissingen; 1.12.1912-14.5.1940) 27 jaar. Hij was opvarende van de Hr.Ms. BV 34 van de Koninklijke Marine. Dit schip is op 14 mei 1940 als gevolg van een zeemijnontploffing tot zinken gebracht in de Westerschelde/Deurloo. Echtgenoot van Geertruid van de Gruiter. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam is opgetekend in Gedenkboek 38. Zijn naam staat eveneens vermeld op het monument op de Grebbeberg voor degenen die vielen voor het vaderland en geen aanwijsbaar graf hebben. Bronke, Korp. [Macht.] Marcus (Vlissingen; 23.6.1901-19.11.1940) . Hij was opvarende van Hr. Ms. O22 van de Koninklijke Marine. De onderzeeboot is vergaan in het Skagerrak. Echtgenoot van Jannetje Grootjans. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam is opgetekend in Gedenkboek 38. 1941 Belzen, Matr. [VRH] Joos van (Arnemuiden; 22.6.1906-28.4.1941) Koninklijke Marine. Hij was a/b Hr.Ms. Caroline. Dit was een vistrawler. Hij sneuvelde in de Baai van Milford Haven, toen het schip werd getroffen door een zeemijn. Echtgenoot van Jannetje Marijs. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam is opgetekend in Gedenkboek 38. 19
Op zijn grafsteen staat als overlijdensdatum 19 mei 1940. Dit moet zijn 17 mei 1940. Vermoedelijk is de overlijdensdatum abusievelijk verwisseld met de datum van begraven.
50
Hr.Ms. Caroline
1942 Ventevogel, Kwartm. Pieter (Vlissingen; 11.12.1905-27.2.1942) 36 jaar. Hij sneuvelde a/b Hr. Ms. Java van de Koninklijke Marine. Hij was afkomstig uit Vlissingen. Hij was de echtgenoot van Jannetje de Ridder. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam is opgetekend in Gedenkboek 39.
Kwartm. P. Ventevogel
1943 Belzen, Korp. [Macht.] Pieter van (Arnemuiden; 24.11.1900-21.2.1943) 42 jaar. Hij maakte deel uit van de Koninklijke Marine. Stamboeknr. 77143.Hij geraakte in Japans gevangenschap. Hij is omgekomen in Rintin, Thailand. Hij heeft meegewerkt aan de aanleg van de Birma-Spoorweg. Hij ligt begraven op de begraafplaats Kanchanaburi War Cemetery in Thailand (Vak 5, Rij C, nr. 27). Hij was afkomstig uit Souburg en was de echtgenoot van Sara Houmes. Schroevers, Korp. Lieven (Veere; 4.1.1909-26.10.1943) 34 jaar. Hij maakte deel uit van de Koninklijke Marine. Hij geraakte in Japans gevangenschap. Hij kwam om in Kanchanaburi. Hij heeft meegewerkt aan de aanleg van de Birma-Spoorweg. Hij ligt begraven op de begraafplaats Kanchanaburi War Cemetery in Thailand (Vak 7, Rij B, nr. 27). 1944 -1945 Kluijfhout, Matr. 1 Willem (Arnemuiden; 9.7.1920-28.11.1944) 21 jaar. Omgekomen in Tarakan, Borneo. Hij was in dienst van de KM en geraakte in Japans gevangenschap in het voormalig Nederlands-Indië. Hij is in een Japans kamp om het leven gekomen. Hij heeft geen aanwijsbaar graf (Buiten Erevelden). Zijn naam staat in Gedenkboek 40. Zoon van Johannis Kluijfhout en Cornelia de Nooijer. Doeser, Korp. Bernard Adriaan (Utrecht; 25.7.1917-10.2.1945) 27 jaar. Hij maakte deel uit van de eerste gevechtsgroep van de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene. Hij kwam om het leven toen in Krabbendijke een V1 was neergestort. Hij werd op 13 februari 1945 begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Hij kreeg zijn definitieve rustplaats op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen (Rij 9, grafnr. 50). Belzen, Brig. [MMD] Job van (Arnemuiden; 1.2.1919-10.9.1945) 26 jaar. Hij maakte deel uit van het KNIL. Stamboeknr. 96498. Hij kwam als ex-Japans krijgsgevangene bij een vliegtuigongeluk om het leven. Het vliegtuig was op weg van Japan naar Batavia in 1945. Als overlijdensplaats is aangegeven kamp Formosa. Hij ligt begraven in Sai Wan War Cemetery te Hong Kong (China). De graflocatie is Vak 4, Rij N, Nr. 4. Hij was de zoon van Jacob van Belzen en Jacomina van Belzen. Doorn, Marva 3e klas Amelia van (Ellewoutsdijk; 14.11.1924-16.9.1945) 20 jaar. Op 16 september 1945 kwam de 20-jarige Amelia van Doorn uit Ellewoutsdijk om het leven. Zij was militair (Marva 3e klas) bij de Koninklijke Nederlandse Marine. Zij verongelukte op het noodvliegveld te Arnemuiden kort nadat zij vanuit Engeland via een tussenstop in ´s-Gravenhage in Zeeland was gearriveerd voor een verlofperiode. Ze werd rond 18.30 uur met fataal gevolg geraakt door een propeller van het vliegtuig. Zij werd met militaire eer begraven te Ellewoutsdijk.
e
Marva 3 kl. A. van Doorn
Vliegtuigmaker 3e kl. Brig. J. van Belzen G.E. Hildebrand
51
L. Schroevers
Korp. B.A. Doeser
Korp. J. van Belzen
5. Russische militairen In september 1944 sneuvelden twee Russische militairen in Arnemuiden. Zij konden niet worden geïdentificeerd en liggen nu als onbekenden begraven op het Russisch ereveld in Oud-Leusden (bij Amersfoort). September 1944 Onbekende Russische soldaat (-11.09.1944). Hij sneuvelde te Arnemuiden. De Russische militair ligt begraven op het Russisch ereveld ( Vak D, rij 8, nr. 814). Onbekende Russische soldaat (-15.09.1944). Hij sneuvelde te Arnemuiden. De Russische militair ligt begraven op het Russisch ereveld ( Vak D, rij 9, nr. 813). Onderdeel: EM 22615.
Graf onbekende Russische soldaat (Vak D, rij 9, nr. 813)
Graf onbekende Russische soldaat (Vak D, rij 9, nr. 814)
52
Algemene Begraafplaats te Arnemuiden (ca. 1945-1955). Op de voorgrond liggen de Duitse militairen begraven en aan de overzijde liggen de Franse militairen begraven.
53
b.Middelburg 1.Amerikaanse militairen Op 18 oktober 1944 ca. 13.30 uur stortte bij Buttinge een Amerikaanse B24J (registratienummer 42-50596) bommenwerper neer. De Duitse Flak schoot de staart van het vliegtuig eraf waardoor het vliegtuig neerstortte. De bommenwerper kwam neer op 3 km ten westen van Middelburg bij Buttinge. Twee bemanningsleden werden eerst te Grijpskerke begraven en later op de Alg. Begraafplaats te Middelburg. Dolan jr., 2nd Lieut. [CoPilot] Charles (-18.10.1944). USAAF. Hij maakte deel uit van 44th Heavy Bomb Group, 68 Bomb Squadron. Zijn legernummer was: O-825804. Hij ligt nu begraven op de Amerikaanse Militaire Begraafplaats te Margraten (Plot: B.3.32) Fuxa, S. Sgt. [Radio-Operator] Ernest C. (-18.10.1944). USAAF. Hij maakte deel uit van 44th Heavy Bomb Group, 68 Bomb Squadron. Zijn legernummer was: 18194853. Hij ligt nu begraven op de Amerikaanse Militaire Begraafplaats te Margraten (Plot: B.12.12). De andere bemanningsleden waren: Lehnhausen, Pilot Lt Edward G.. 0-764355 KIA. Hij is begraven op de Amerikaanse Militaire begraafplaats te Luxemburg (Plot: B.7.11). Witkin, Navigator 2/Lt Leonard 0-701359 KIA. Hij is begraven in de USA Haynam, Engineer S.Sgt Richard D. 35610332 KIA. Hij is begraven op de Amerikaanse Begraafplaats te Luxemburg (Plot: I.7.10) Young, Waistgunner Sgt William C. 36743059 KIA. Hij is begraven in de USA Adams, Waistgunner Sgt Carl E. 34735355 KIA. Hij is begraven in de USA Gunter, Tailgunner Sgt Noah 14195404 KIA. Hij is begraven in de USA Davis, Nosegunner Sgt Bryan C. 34248744 KIA. Hij is begraven in de USA
2nd Lieut. Dolan
2. Britse militairen
De Britse Militaire Begraafplaats te Bergen op Zoom
23 oktober 1944 Leigh, Piot Officer (Flt.Engineer) Eric (-23.10.1944) 39 jaar. 463 (R.A.A.F.) Squadron RAF (VR). Legernr. 185670. De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 13.A.3).
54
1 november 1944 Tighe, Petty Officer Motor Mechanic John Frank (-1.11.1944) 29 jaar. H.M. L.C.G. (M0 102 Royal Navy. Legernr. C/MC 501505. De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.1). 3 november 1944 Martin, Rfn. James (-3.11.1944) 22 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 3254390. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.10). Robertson, Pte. Douglas (-3.11.1944) 24 jaar. 5th Bn. Highland Light Infantry (HLI). Legernr. 3318098. De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 7.B.1). Siddall, L.Cpl. Laurence (-3.11.1944) 27 jaar. 6th Bn Cameronians (SR). Legernr. 3250800. De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 7.A.2). 4 november 1944 McKenna, Fus. Denis (-4.11.1944) 21 jaar. 4/5th Bn. Royal Scots Fusiliers. Legernr. 14656931. De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 7.A.3). 6 november 1944 Bij de bevrijding van Middelburg op 6 november 1944 werden elf Buffaloes ingezet om vanuit Vlissingen over het water Middelburg te bereiken. De verrassingsaanval lukte en de Duitse Gen. W. Daser gaf zich als commandant van de 70. Infanterie-Division over aan de Britse troepen. Eén van de Buffaloes liep rond 15.20 uur op een mijn in de omgeving van het gebied Ter Hooge/Toorenvliedt. De namen van de gesneuvelde militairen waren als volgt: 7/9th Royal Scots Whitworth, Pte. William (…-6.11.1944) 20 jaar. Legernr. 14322409. De eerste graflocatie was de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.3). 11th Royal Tank Regiment (11th RTR) Sykes, L.Cpl. David (…-6.11.1944) 24 jaar. Legernr. 3780872. De eerste graflocatie was de RK-Begraafplaats te Lewedorp. Hij ligt nu begraven op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 7.B.22). Graham, Tpr. John (…-6.11.1944) 28 jaar. Legernr. 4463585. De eerste graflocatie was de RK-Begraafplaats te Biervliet. Hij ligt nu begraven op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 19.B.7). Grice, Tpr. Joseph (…-6.11.1944) 32 jaar. Legernr. 4463588. De eerste graflocatie was de RK-Begraafplaats te Biervliet. Hij ligt nu begraven op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 19.A.12). McKenzie, Tpr. William (…-6.11.1944) 28 jaar. Legernr. 3055264. De eerste graflocatie was de RK-Begraafplaats te Biervliet. Hij ligt nu begraven op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 19.B.5). 7th Bn The Manchester Regiment Smith, Pte. Andrew Hunter (…-6.11.1944) 32 jaar. Legernr. 14666797. De eerste graflocatie was de RK-Begraafplaats te Biervliet. Hij ligt nu begraven op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 16.B.2). 7 november 1944 Thurman, Leading Craftman Roy (-7.11.1944). RAF (VR). Legernr. 988391. De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 4.B.6). 20 november 1944 Grayburn, Lt. Richard Echlin (-20.11.1944) 25 jaar. Royal Engineers. Legernr. 176540. De plaats waar hij is gesneuveld is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.5). Niccolls, Sjt. Alfred Raymond (-20.11.1944) 30 jaar. 510th Field Coy. Royal Engineers. Legernr. 2031791. De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.6). 22 november 1944 Roffey, Dvr. Thomas James (-22.11.1944) 21 jaar. 297th Gen. Transport Coy. RASC. Legernr. De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 7.C.2). 2 december 1944 Hearnden, L.Cpl. Alfred Thomas (-2.12.1944) 31 jaar. 509th Field Coy. Royal Engineers. Legernr. 176540. De plaats waar hij is gesneuveld is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.9). Hickmott, Spr. John Frederick (-2.12.1944) 33 jaar. 509th Field Coy. Royal Engineers. Legernr. 3394250. De plaats waar hij is gesneuveld is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.8). 4 december 1944 Op maandag 4 december 1944 vond achter een perceel aan de Lange Noordstraat, achter de Burggang, een ontploffing plaats. Er werden twee Britse militairen gedood. Uit een onderzoek bleek dat twee Duitse landmijnen waren geëxplodeerd. De twee gesneuvelde militairen behoorden tot het 509 Field Company Royal Engineers.
55
Lamb, Sjt. John (-4.12.1944) 29 jaar. 509 Field Coy. Royal Engineers. Legernr. 2093652. Hij sneuvelde te Middelburg. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.7). Neill, Driver George Henry (-4.12.1944) 24 jaar. 509 Field Coy. Royal Engineers. Legernr. 14553369. Hij sneuvelde te Middelburg. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.2). 3. Canadese militairen Kuchuiran, Pte. George (-1.11.1944) 22 jaar. Legernummer K/50707. Militaire eenheid: The Calgary Highlanders. Hij sneuvelde bij de strijd om de Sloedam. Eerste graflocatie was achter het COAK te Middelburg. Hij ligt nu begraven op de Canadian War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij A, nr. 3).
De Canadese Militaire Begraafplaats te Bergen op Zoom.
4. Duitse Militairen 1943 Langenhahn, Uffz. Wilhelm (Erfurt; 6.2.1910-21.3.1943) 33 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 15). Obruca, Ogefr. Otto (Brünn; 15.8.1923-11.7.1943) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 30). Kühnel, Gefr. Hans Joachim (…; 11.1.1923-18.9.1943) 20 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 31). januari-september 1944 Schell, St.Feldw. Willi (Sommersdorf; 8.1.1907-5.1.1944) 37 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 17). Mink, Uffz. Hans (Freiburg; 3.12.1920-7.7.1944) 23 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 32). oktober 1944 Freitag, Ogefr. Kurt (Gr. Blaustein; 10.6.1913-23.10.1944) 31 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 35).
56
Wandaller, Stabs.Fw. Johann (Dornbach im Spittal; 18.12.1908-23.10.1944) 35 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 36). Hij werd geëxecuteerd, nadat hij was veroordeeld door een rechtbank wegens desertie. Zöller, Wilhelm (Köln-Lindenthal; 13.11.1921-23.10.1944) 22 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 37). Eichhorn, Gefr. Alois (Zwingenberg; 21.2.1903-28.10.1944) 41 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 22). Spiess, Hauptgefr. Paul (Dresden; 10.5.1916-30.10.1944) 23 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 39). Vermoedelijk begin november 1944 Onbekende Duitse soldaat. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 15). 2 november 1944 Nienhaus, Feldw. Hubert (Wiek/Borken;12.12.1910-2.11.1944) 32 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 12). 3 november 1944 Geserick, Gefr. Fritz (Treuenbrietsen; 25.1.1925-3.11.1944) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 09). Heinicke, Günter (Luckenwalde; 3.4.1925-3.11.1944) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 07). Pioch, Gefr. Werner (Berlijn; 6.5.1919-3.11.1944) 25 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 13). Stieglitz, Gefr. Gustav (Heven/Bochum; 10.5.1911-3.11.1944) 33 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 11). Ulrich, Jacobus (…; 6.7.1926-3.11.1944) 18 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 08). 4 november 1944 Kahre, Wachtm. Wilhelm (Unterlübbe; 26.8.1916-4.11.1944) 28 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 20). Stölzig, Hans (Birkigt/Freital; 11.7.1914-4.11.1944) 30 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 06). Wiesner, Ogefr. Fritz (Schweidnitz; 29.4.1910-4.11.1944) 34 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 34). 5 november 1944 Böttcher, Ogefr. Hans (Osnabrück; 15.9.1904-5.11.1944) 40 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 10). Bub, Gefr. Karl (Wiesental; 20.1.1908-5.11.1944) 36 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 18). Czemicki, Ogefr. Franz (Domdorf; 25.12.1924-5.11.1944) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 27). Frenzel, Gefr. Martin (…; 1.8.1912-5.11.1944) 22 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 14). Günther, Uffz. Fritz (Sonneberg; 17.10.1905-5.11.1944) 29 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 28). Keller, Wilhelm (Bergisch-Gladbach; 21.1.1909-5.11.1944) 35 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 19). Lausen, Omt. Hans (Flensburg; 5.4.1905-5.11.1944) 39 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 26). Petersen, Feldw. Peter (Wegacker; 8.8.1915-5.11.1944) 29 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 23). Volkmann, Gefr. Paul Wilhelm (Berlijn; 28.7.1905-5.11.1944) 39 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 24). Zangerie, Uffz. Johann “Hans” (Eppelborn; 16.12.1917-5.11.1944) 26 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 33). 6 november 1944 Bien, Ogefr. Gerhard (Homberg; 3.11.1913-6.11.1944) 31 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 21). Kross, Ogefr. Hans (Magdeburg; 1.2.1908-6.11.1944) 36 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 25). 7 november 1944 Paugstadt, Uffz. Wilhelm “Willy” (Königsberg; 16.5.1915-7.11.1944) 29 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 16). Paugstadt probeerde met de Duitse militair Wehdeking uit Middelburg te ontsnappen in de nacht van 6 op 7 november 1944, maar dat mislukte. Rond 02.00 uur ’s nachts werden ze bij het station van Middelburg opgemerkt. Er ontstond een vuurgevecht waarbij Paugstadt sneuvelde. Wehdeking werd gevangen genomen.
57
1945 Herold, Jakob20 (Schweinheim; 26.1.1902-19.2.1945) 43 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 38). Aichele, Pion. Ulrich (Brückenheim; 9.4.1926-21.12.1945) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 02). 1946 Degener, Ob.Feldw. Max (Berlijn; 28.12.1913-3.2.1946) 23 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 03). Robert, Uffz. Egon (Magdeburg; 11.7.1921-13.3.1946) 24 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 04). Schlicke, Gren. Günther (Dresden; 23.7.1928-27.4.1946) 17 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 05). Rasche, Matr. Wolfgang (Dresden; 13.2.1927-15.7.1946) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 01).
Uffz. Willy Paugstadt
5. Franse militairen 17 mei 194021 Guignard, Jean Emile (Carignan (Ardennes); 24.2.1912-17.5.1940) Militaire eenheid: 405e RADCA. Half verkoold in auto gevonden a/d Nieuwlandseweg. Als onbekende soldaat begraven op de Alg. Begr. Middelburg op 20 mei 1940. Daarna herbegraven op 2 mei 1941 op de RK-begraafplaats. Nu begraven op de Franse Militaire Begraafplaats Kapelle: E-2-4. Le Gac, Charles Louis Marie (Duault (Cotes du Nord); 6.5.1906-17.5.1940) Militaire Eenheid 224 R.I. Half verkoold in auto gevonden a/d Nieuwlandseweg. Als onbekende soldaat begraven op Alg. Begr. Middelburg. Daarna begraven op 20 mei 1940 op de RK-begraafplaats. Nu begraven op de Franse Militaire Begraafplaats Kapelle: E-2-4. Leroyer, Paul René Louis (Bain de Bretagne (Ille-et-Vilaine); 29.6.1913-17.5.1940) Militaire eenheid: 271 R.I. Hij werd gevonden naast een auto a/d Nieuwlandseweg (weg van Nieuwland naar Middelburg).Was eerst als onbekende begraven. Daarna begraven op 20 mei 1940 op de RK-begraafplaats. Nu begraven op de Franse Militaire Begraafplaats Kapelle in graf E-2-1. Ravassy, Jean Philippe (Varennes sur Allier (Allier); 22.7.1912-17.5.1940) Militaire eenheid: 405e RADCA. Hij werd gevonden in sloot langs Nieuwlandseweg in een weiland. Eerst begraven op de Alg. Begr. Middelburg. Daarna begraven op 20 mei 1940 op de RK-begraafplaats. Aanvankelijk als onbekende militair begraven. Begraven: Franse Militaire Begraafplaats Kapelle E-2-2. Toublanc, Georges René Raymond (François (Nantes) Loire-Inferieure; 8.12.1910-17.5.1940). Zijn lichaam werd gevonden bij de spoorlijn. Militaire eenheid: 224 R.I. Eerste graflocatie: 21 mei 1940 RK-Begraafplaats Middelburg (a/d Walcherseweg [vroeger: Seisweg]). Nu begraven: Franse Militaire Begraafplaats Kapelle E-2-5. Onbekende Franse soldaat (…-17.5.1940). Gevonden naast auto a/d Nieuwlandseweg. Als onbekende soldaat begraven op 21 mei 1940 op de RK-begraafplaats. Nu begraven op de Franse Militaire Begraafplaats Kapelle: E-2-4. Onbekende Franse soldaat (…-17.5.1940) Geen verdere details bekend. Eerst begraven op de RK-Begraafplaats te Middelburg. Nu begraven op de Franse Militaire Begraafplaats Kapelle: E-2-3.
Bijzonderheden
20
Hij is vermoedelijk eind oktober/begin november 1944 gesneuveld in Arnemuiden. Er is een lijst van begraven militairen waaruit is op te maken dat op 11/13 mei 1940 een onbekende soldaat op de RK-Begraafplaats zou zijn begraven. Dit is zeer waarschijnlijk een vergissing. Er zijn aanvankelijk 5 Franse militairen begraven op de Alg. Begraafplaats; 2 Franse bemanningsleden welke zijn gesneuveld in Vlissingen en begraven op 13 mei 1940 op de RK-begraafplaats en tot slot zijn op 17 mei 1940 twee Franse militairen op de RK-begraafplaats ter aarde besteld; t.w. CD Toublanc en een onbekende Franse soldaat. In totaal derhalve 9 Franse militairen. De documentatie die zich in de archieven is onduidelijk, omdat men er oorspronkelijk vanuit ging dat 8 militairen waren gesneuveld. Dit is later onjuist gebleken, omdat bij de overbrenging van de gesneuvelde Fransen naar de Militaire Begraafplaats te Kapelle c.q. Frankrijk het bleek te gaan om 9 lichamen. 21
58
Wel begraven in Middelburg, maar gesneuveld in Vlissingen zijn de twee Franse bemanningsleden van de Potez 631 van Escadrille AC2. Zij waren op 11 mei 1940 ca. 17.20 uur met hun vliegtuig neergestort in de Verkuijl Quakkelaarstraat te Vlissingen. De gesneuvelden Franse militairen waren: Saméry, Maître-Pilote Pierre Georges (Fameck (Moselle); 12.8.1912-13.5.1940) en Le Maresquier, Quartier-Maître Eugène Louis (Tourlaville (Manche); 3.5.1917-13.5.1940). Ze werden op 13 mei 1940 begraven op de RK-begraafplaats te Middelburg. Zij liggen nu (als onbekende soldaat) begraven op de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle; Saméry ligt in graf E-1-11 en Le Maresquier ligt in graf E-1-12. 6.Nederlandse militairen 1 oktober 1939 Grootjans, Kplknst. Cornelis (Middelburg; 22.1.1899 -1.10.1939) 40 jaar. Op 1 oktober 1939 raakten de schroeven van de mijnenveger Hr.Ms. Jan van Gelder nabij het Boomkensdiep een mijn van de eigen versperring. Door de explosie werd het achterschip zwaar beschadigd. Bij dit drama verloren zes opvarenden het leven en raakten er zeven gewond. Het schip werd naar Den Helder versleept om daar te worden gerepareerd. Hierbij kwam om het leven C. Grootjans van de Koninklijke Marine. Als overlijdensplaats is Den Helder aangemerkt. Hij ligt begraven in een Militair Particulier (=MP) graf (nr. 757) in Vak X op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Op zijn graf is geen steen geplaatst. 10 mei 1940 Flipse, Sergt. Adriaan Johannes (Amsterdam; 20.12.1916-10.5.1940) 23 jaar. Op 10 mei 1940 sneuvelde Serg. A.J. Flipse te Vierlingsbeek (NB). Hij maakte deel uit van 3-15 GB. Bij Sambeek - tegenover Afferden aan de Maas - waren drie kazematten [no.’s 52, 54 en 55] die het riviervak verdedigden, ondersteund door een stuk 8-staal bij het veerhoofd. Tegenover hen werd de met licht en zwaar anti-tankgeschut versterkte AA.256 actief. De kazemat S-54, die het gehele middenstuk tussen het veerhoofd en Heukelom verdedigen moest, werd volkomen in puin geschoten door het Duitse anti-tankgeschut. Alle drie de leden van de bezetting, t.w. Serg. Flipse en de soldaten Hendrikx en Meijboom, werden daarbij gedood. Hij werd oorspronkelijk begraven in Sambeek (NB). Op 25 november 1940 overgebracht en begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (grafnr. 1688). Na de inrichting van de Erehof werd hij hier herbegraven in grafnr. 3. Boasson, Res. Kapt. Max Willem (Middelburg; 24.1.1896-10.5.1940) 44 jaar. Hij maakte deel uit van Tr. Det. Peel Div. De Res. Kapt. M.W. Boasson werd op 10 mei in alle vroegte door Kol. Schmidt naar Hasselt in België gestuurd om aldaar contact te leggen voor operationele afstemming. Hij vond echter op tragische wijze de dood, toen hij een brug overstak en deze op dat moment werd vernield door Belgische genisten. Pas ruim na de capitulatie van België werd de militair teruggevonden door Duitse genietroepen, die de brug wilden herstellen. Hij sneuvelde te Lommel (België). Hij ligt begraven op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen (rij 3, nr. 55). 11 mei 1940 Twee Nederlandse militairen verongelukten met hun motor in de nacht van 10 op 11 mei 1940 te Yerseke. Ze werden beiden begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Baljeu, Korp. François (Arnemuiden; 21.4.1918-11.5.1940) 22 jaar. Hij maakte deel uit van Staf 40 R.I. Hij werd op 14 mei 1940 begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in grafnr. 1629. Later herbegraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 5). Snoep, Korp. Cornelis (Rotterdam; 21.2.1904-11.5.1940) 26 jaar. Hij maakte deel uit van Staf 40 R.I. Hij werd op 14 mei 1940 begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in grafnr. 1630. Later herbegraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 4). 14 mei 1940 Laat op de avond rond 23.30 uur op 13 mei 1940 kwam de staf van het 30e Regiment Infanterie (R.I.) aan bij de Schroebrug in Middelburg. Bij deze brug werden de militairen aangehouden door de militaire politie. Hierna werden ze plotseling beschoten vanaf het Vlissings Jaagpad door Franse militairen. Deze militairen gingen er vanuit dat vijandelijke troepen hen tegemoet kwamen. Ze openden daarom het vuur en de Nederlandse militairen schoten terug. Tijdens deze schotenwisseling sneuvelden zes Nederlandse militairen. Staf-30-R.I. Aarts, Dpl.Sold. Johannes Laurijs Gerardus “Jan” (Hilvarenbeek; 20.9.1908-14.5.1940). Gesneuveld bij de Schroebrug. Militaire eenheid: Staf- 30 R.I. Oorspronkelijk begraven op de RK-begraafplaats te Middelburg. Later begraven op de RK-Begraafplaats te Hilvarenbeek. Jong, Korp. Ewout Johannes de (IJsselmonde; 28.4.1908-14.5.1940). Gesneuveld bij de Schroebrug. Militaire eenheid: Staf- 30 R.I. Oorspronkelijk begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Op 19 juni 1940 herbegraven op de NH-Begraafplaats te IJsselmonde. Graf is inmiddels geruimd. Zijn naam wordt herdacht op het monument op het Militair ereveld Grebbeberg voor de Nederlandse militairen die in mei 1940 zijn gevallen voor het vaderland maar geen aanwijsbaar graf hebben. 2-II-17 R.I. Pas, Sold. Franciscus Martinus “Frans” van de (Udenhout; 17.2.1912-14.5.1940) 28 jaar. Gesneuveld bij de Schroebrug. Militaire eenheid: 2II-17 R.I. Hij was een zoon van Martinus van de Pas en Johanna Leijten. Hij heeft eerst gevochten in de Peellinie. Zijn militaire eenheid trok zich terug naar Zeeland. Hij sneuvelde in Middelburg. Hij werd begraven op de RK-begraafplaats te Middelburg. Hij werd op 10 januari 1941 overgebracht naar de RK-begraafplaats van Biezenmortel (gemeente Haaren, provincie Noord-Brabant). 16e Compagnie Pioniers (16 C.P.) Kellendonk, Sold. Arnoldus Franciscus “Nol”(Nijmegen; 2.5.1906-14.5.1940) 34 jaar. Gesneuveld bij de Schroebrug. Militaire eenheid: 16e Compagnie Pioniers. Hij was woonachtig in Nijmegen. Oorspronkelijk begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Later begraven op de RK-begraafplaats in Mook. Herbegraven op het Nederlands ereveld Loenen (Vak E, graf 767). Moerman, Sold. Johan (Tjalleberd; 26.5.1915-15.5.1940) 24 jaar. Hij overleed een dag later aan zijn verwondingen. Gesneuveld bij de Schroebrug. Militaire eenheid: 16e Compagnie Pioniers. Oorspronkelijk begraven op 16 mei 1940 op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in grafnr. 1161. Herbegraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 2) Sandt, Sold. Johannes Wilhelm van de (Tilburg; 6.3.1916-14.5.194022) 24 jaar. Gesneuveld bij de Schroebrug.
22
Op zijn grafsteen staat als overlijdensdatum 11-5-1940. Dit is een vergissing, want hij sneuvelde op 14-5-1940.
59
Militaire eenheid: 16e Compagnie Pioniers. Oorspronkelijk begraven op 15 mei 1940 op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in grafnr. 1160. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 1) 15 mei 1940 Pleijte, 1e Lichtwachter-stuurman Pieter Jacob Laurens François Johannes (Vlissingen; 8.11.1902 -15.5.1940) 37 jaar. Militaire Eenheid: Koninklijke Marine. Woonplaats: Vlissingen. Het lichtschip `Noord Hinder` lichtschip 7 werd in verband met de toenemende oorlogsdreiging op 12 maart 1940 binnengehaald en opgelegd in Vlissingen, naast eveneens het binnengehaalde lichtschip 6. Tijdens de meidagen van 1940 werden beide schepen via het Kanaal door Walcheren versleept naar Middelburg om te voorkomen dat ze tot zinken werden gebracht. Beide lichtschepen werden afgemeerd langs de Loskade te Middelburg. Door een overvliegend Duits gevechtsvliegtuig werd de "Noord Hinder" op 15 mei 1940 om 09.00 uur gemitrailleerd. Daarbij werd de zich aan boord bevindende 1e lichtwachter/stuurman Pleijte van het Loodswezen dodelijk gewond. Zijn stoffelijk overschot werd op 19 mei voorlopig begraven in een veldgraf te Middelburg, maar later herbegraven op de Noorderbegraafplaats te Vlissingen (Vak II, grafnr. 382).
e
Herdenkingsplaat met daarop 1 Lichtw.-Stuurman P.J.L.F.J. Pleijte
17 mei 1940 Missaar, Adj. Opperkonstabel Jan (Leiderdorp; 27.8.1890-5.6.1940) 49 jaar. Kort na 12.00 uur werd door Duitse vliegtuigen brisantbommen afgeworpen. De commandant van de Marinekustwacht opperkonstabel J. Missaar werd zwaar gewond. Hij raakte gewond aan de Londensekaai en overleed aan zijn verwondingen op 5 juni 1940 te Roosendaal. Hij maakte deel uit van de Marine Kustwachtpost Middelburg. Hij ligt begraven op de Gem. Begraafplaats te Roosendaal in grafnr. 160.
Groepsfoto equipage mijnenlegger Hr.Ms. Pro Patria (1923- 1942) w.o. commandant Ltz1 C.C.F. Jager, Off.MSD 2 G.M. Fey, Bootsman Veenman, Sgt.Konst. Missaar en Sgt. Torpedomaker Dijkstra.
Zonneveld, Schrijversmaat Willem (Schiedam; 30.12.1912-17.5.1940) 27 jaar. Stamboeknummer 11328. Kort na 12.00 uur werd het Commando Zeeland gevestigd aan de Koepoortstraat door brisantbommen getroffen. Tijdens dit bombardement sneuvelde Schrijversmaat Zonneveld die geplaatst was op het stafkwartier. Hij werd aan de Londensekaai gevonden. Hij werd aanvankelijk begraven op de RK Begraafplaats. Hij ligt nu begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 7). Militaire eenheid: Koninklijke Marine. 19 november 1940 Broodman,Sgt. Cornelis (Middelburg; 10.10.1906-19.11.1940) 34 jaar. Hij was machinist a/b Hr.Ms. O22. Hij sneuvelde in het Skagerrak. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 38. 13 november 1942 Reijnhoudt, Korp. Pieter (Vlissingen; 16.3.1908-13.11.1942) 34 jaar. Hij was machinist a/b Hr.Ms. Isaac Sweers. Deze torpedobootjager werd getorpedeerd op de Middellandse Zee (op 55 mijl ten noordwesten van Algiers) door de U-431 (zgn. U-boot) waarna het schip zonk. Van de 194 opvarenden kwamen er 103 om het leven. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 39. 27 februari 1942 Adriaanse, Matroos 2e kl. Cornelius (Middelburg; 10.11.1921-27.2.1942) 20 jaar. Hij maakte deel uit van de KM. Hij sneuvelde in de Java Zee a/b Hr. Ms. Java. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 38. Brasser, Stoker I Lein Pieter (Vrouwenpolder; 29.6.1920-27.2.1942) 21 jaar. Hij was stoker I a/b van Hr. Ms. Java van de Koninklijke Marine. Dit schip ging ten onder in de Slag om de Javazee. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 38.
60
Buijs, Matr. II Cornelis Marinus (Veere; 12.11.1921-27.2.1942) 20 jaar. Hij maakte deel uit van de KM. Hij sneuvelde in de Java Zee a/b Hr. Ms. De Ruyter. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 38. 13 november 1942 Bok, Sergt. Marinus Adriaan (Middelburg; 4.4.1907-13.11.1942) 35 jaar. Hij was machinist a/b Hr. Ms. Isaac Sweers van de Koninklijke Marine. Hij sneuvelde in de Middellandse Zee. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 38. 23 september 1943 Hamelink, Sld.Inf. Pieter (Kruiningen; 4.7.1912-23.9.1943) 31 jaar. Hij maakte deel uit van het KNIL. Hij werd krijgsgevangene van de Japanners. Hij werkte aan de Birma-spoorweg. Hij overleed in Kuie in Thailand. Hij ligt begraven in de Kanchanaburi War Cemetery in Thailand (vak 3, rij E, nr. 65-69). 18 september 1944 Zwigtman, Sgt. Jan (Middelburg; 24.6.1904-18.9.1944) 40 jaar. Hij maakte deel uit van het KNIL en was machinist van “8874”. Hij overleed in de Indische Oceaan nabij Benkoelen a/b Junyo Maru. Hij kreeg zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 39. 21 september 1944 Verkleij, Sergt. Adrianus Theodorus Antonius (Middelburg; 29.6.1915-21.9.1944) 29 jaar. Hij maakte deel uit van het KNIL. Hij sneuvelde in de baai van Manilla a/b Toyofuku Maru. Hij kreeg zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 39. 25 oktober 1944 Dijkstra, Korp. Gerardus (Leeuwarderadeel; 3.3.1917-25.10.1944) 27 jaar. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog maakte hij deel uit van de Koninklijke Marechaussee. Hij vluchtte met een grote groep marcehaussees naar Engeland. Hij sloot zich uiteindelijk aan bij de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene. Hij sneuvelde bij een gevechtsactie in Broekhoven bij Tilburg. Hij maakte toen deel uit van de 2e gevechtsgroep. Hij was getrouwd in Engeland. Uit zijn huwelijk werd één zoon geboren. Hij werd begraven in graf 901 op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Hij werd later herbegraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in de Erehof (grafnr. 6). 23 november 1944 Visbeen, Serg. Jacob (Nieuwe Tonge; 29.9.1915-23.11.1944) 29 jaar. Hij maakte deel uit van de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene. Op deze dag kreeg hij met enkele collega’s opdracht om het jaagpad langs het Kanaal door Walcheren te zuiveren van landmijnen. Ter hoogte van West-Souburg lag aan de dijk een groot aantal mijnen welke waren afgezet met een lint. Op een of andere manier is Serg. Visbeen binnen de afscheiding geraakt. Er volgde een enorme explosie waarbij een krater in de dijk is geslagen van 5m lang, 3m breed en 2m diep. Serg. Visbeen is hierbij gesneuveld. Hij werd eerst begraven op een locatie aan het Molenwater bij de Centrale Opleidingsschool voor Administratief Kader (=COAK). Later werd hij begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in Vak Z, grafnr. 1078. 29 november 1944 Hamelink, Sergt.Vltg.Telgr.Adriaan (Goes; 17.3.1917-29.11.1944) 27 jaar. Hij was Sergt.Vltg.Telgr. bij de Koninklijke Marine. Hij sneuvelde te Deventer en was aan boord van een Mitchell bommenwerper. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Hij werd later overgebracht naar Nederlands ereveld Loenen (Vak A, grafnr. 1050). 27 februari 1945 Zweden, Kpl. Marinus Cornelis van (Goes; 4.7.1904-27.2.1945) 40 jaar. Hij diende in de functie van bottelier bij de Koninklijke Marine. Hij overleed op 27 februari 1945 te Vlissingen. Verdere details ontbreken omtrent zijn overlijden. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Zijn graf is later geruimd. 5 en 6 maart 1945 Kubber, Sold. Janus de (Middelburg; 11.10.1917-5.3.1945) 27 jaar. Hij was krijgsgevangen gemaakt door Duitsland. Hij maakte deel uit van 14 R.I. Hij overleed te Most in het voormalige Tsjechoslowakije. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Salzburg in Oostenrijk (vak B, rij 1, nr. 5). Kubber, Sold. Arij de (Middelburg; 15.3.1920-6.3.1945) 24 jaar. Hij was krijgsgevangen gemaakt door Duitsland. Hij maakte deel uit van 14 R.I. Hij overleed te Most in het voormalige Tsjechoslowakije. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Salzburg in Oostenrijk (vak B, rij 1, nr. 6). 6 augustus 1946 Kuijper, Dirk de (Vlissingen; 4.11.1918-6.8.1946) 27 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (grafnr. 2283). Hij werd niet als oorlogsslachtoffer ingevolge de statuten van de OGS aangemerkt, omdat hij een natuurlijke dood zou zijn gestorven. Zijn graf is inmiddels geruimd. Verdere gegevens (rang, militaire eenheid e.d.) ontbreken tot op heden. 4 oktober 1946 Hesse, Serg. Richard Antonie (Utrecht; ...-4.10.1946) 31 jaar. Hij sneuvelde bij het opruimen van explosieven te Middelburg. Hij maakte deel uit van de BTB. Hij woonde in Tilburg. Het is onbekend waar hij is begraven.
Korp. P. Reijnhoudt
Sgt. J. Visbeen
Korp. G. Dijkstra
61
Res.Kapt. M.W. Boasson
Sold. J. L.G. Aarts
Sold. F.M. van de Pas
Herdenkingsmonument voor de gevallenen in de meidagen van 1940 die geen aanwijsbaar graf hebben.
Sold. A.F. Kellendonk
1e Lichtw.-stuurman P.J.L.F.J. Pleijte
62
Adj. Opp.J. Missaar
Sold. J. de Kubber
Sold. A. de Kubber
63
c.Nieuw- en Sint Joosland 1. Britse militairen Op 3 november 1944 werd operatie Mallard uitgevoerd. De Britse troepen staken ’s nachts het Sloe over en verrasten de Duitse verdediging ten zuiden van de Sloedam ter hoogte van de Bijleveldpolder in Nieuw- en Sint Joosland. Er vonden hevige gevechten plaats rondom de Binnendijk waarbij Britse troepen zware verliezen leden. De dag daarop werd een nieuwe aanval uitgevoerd welke succesvol bleek en daarna het verzet definitief gebroken. Op 5 november 1944 was Nieuw- en Sint Joosland bevrijd. Arkison, L/Cpl. Joseph (-3.11.1944) 25 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 3248380. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 8, rij C, nr. 14). McCall, Rfn. David Thomas (-3.11.1944) 27 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 32499003. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 8, rij C, nr. 17). Clifford, Rfn. Robert James (-3.11.1944) 22 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 3254480. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was in de Gemeente Goes. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 7, rij A, nr. 8). Corrigan, Cpl. James Joseph (-3.11.1944) 27 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 3250910. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij B, nr. 7). Deveney, Rfn. George Robert (-3.11.1944) 20 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 14720404. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 8, rij C, nr. 16). Miller, Rfn. Thomas (-3.11.1944) 21 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 3254646. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij A, nr. 8). Moir, Rfn. Charles Tavendale (-3.11.1944) 24 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 14720404. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 8, rij C, nr. 15). Munro, Cpl. Paul Ferguson (-3.11.1944) 25 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 3248136. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij A, nr. 12). Niven, Rfn. Thomas (-3.11.1944) 21 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 3065868. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 8, rij C, nr. 4). Owen, Rfn. Thomas (-3.11.1944) 20 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 14301791. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 7, rij B, nr. 10). Siddall, L/Cpl. Laurence (-3.11.1944) 27 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 3250800. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was in de gemeente Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 7, rij A, nr.2). Sixsmith, Maj. John Dennis Charles (-3.11.1944) 28 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 637298. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij A, nr. 7). Thompson, Rfn. Albert Erwin (-3.11.1944) 20 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer 14375619. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij B, nr. 6). Owen, Gnr. William Henry (-3.11.1944) 20 jaar. 80th Field Regiment Royal Artillery. Legernummer 2576789. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 7, rij B, nr. 10). Smith, Gnr. Benjamin (-3.11.1944) 20 jaar. 80th Field Regiment Royal Artillery. Legernummer 3530260. Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 7, rij B, nr. 9).
64
Maj. Sixsmith
2. Duitse militairen 17 mei 1940 Na een luchtgevecht tussen Franse en Duits gevechtsvliegtuigen boven Walcheren werd een Messerschmitt neergeschoten. De Duitse piloot Max Kazmeier sneuvelde, toen zijn parachute niet opende. Het vliegtuig, type Messerschmitt Bf-109E, kwam neer in de Oud Sint Jooslandpolder. Op de plaats van de crash heeft een kruis gestaan. Kazmeier, Uffz. Max (12.3.1918-17.5.1940) 22 jaar. 5.Gr./I./JG20. Hij kreeg aanvankelijk een veldgraf. Later werd zijn lichaam overgebracht naar de Duitse begraafplaats te Goes. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak BA, Rij 4, nr. 182). Bij de gevechten eind oktober tot begin november 1944 sneuvelden in Nieuw- en Sint Joosland en omgeving 10 Duitse militairen. Er werden in totaal 11 gesneuvelde militairen begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats.23Alle Duitse soldaten sneuvelden te Nieuw- en Sint Joosland uitgezonderd Ogefr. Reichensteiner. Hij sneuvelde te Vlissingen, maar werd in Nieuw- en Sint Joosland begraven. oktober 1944 Bareiss, Gefr. Heinrich (24.4.1925-(….10.1944) 19 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 178). 24 oktober 1944 Reichensteiner, Ogefr. Ferdinand (4.6.1902-24.10.1944) 32 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 7, nr. 173). 1 november 1944 Bonse, Uffz. Julius (30.6.1902-1.11.1944) 42 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 7, nr. 174). 2 november 1944 Aichele, Gefr. Walter (5.8.1925-2.11.1944) 19 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 177). Fassbender, Ogefr. Ferdinand (30.6.1905-2.11.1944) 39 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 181). Nawrotzki, Ogefr. Kurt (28.1.1902-2.11.1944) 42 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 182). Padberg, Ogefr. Anton (23.4.1920-2.11.1944) 24 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak W, Rij 11, nr. 275). 3 november 1944 Bockisch, Ogefr. Erwin (23.1.1912-3.11.1944) 32 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 176). Einsiedler, Pion. Stefan (29.5.1926-3.11.1944) 18 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 179). Gruting-Schickenberg, Gefr. Alfred (20.5.1903-3.11.1944) 41 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 180). Harbich, Ogefr. Jakob (1.3.1910-3.11.1944) 34 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 7, nr. 175). 3. Franse militairen In of in de omgeving van Nieuw- en Sint Joosland kwamen Franse militairen in gevecht met Duitse SS-troepen. De Fransen probeerden hierbij de Duitsers zo lang mogelijk tegen te houden. De bedoeling was, nadat de Duitsers de Sloedam hadden ingenomen, dat de andere reeds gevluchte militairen Vlissingen konden bereiken. Hier lagen Franse schepen gereed aan de kade die hen over de Westerschelde konden brengen naar het nog niet bezette Zeeuws-Vlaanderen. In totaal sneuvelden er 13 Franse militairen waarvan één onbekend is gebleven. 17 mei 1940 Colard, Sgt. Eugène (5.6.1902-17.5.1940) 37 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Auvillars, Frankrijk Cousin, Sold. Jean (13.6.1907-17.5.1940) 32 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Gaillon, Frankrijk
23
Het dagboek van M.H. Braat noemt een aantal van ruim 14 a 15 Duitse gesneuvelden. Vermoedelijk zijn niet alle militairen geborgen in Nieuw- en Sint Joosland, maar ook elders. Hierbij moet men denken aan de gemeenten Arnemuiden, ’s-Heer Arendskerke of Middelburg. Uit de archiefstukken is dit echter niet aan te tonen.
65
Garrison, Cap.Ch.Louis (15.8.1915-17.5.1940) 24 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Bordeaux, Frankrijk Josse, Mar.d.log. Armand (…-17.5.1940) 89 R.A.D. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Graf: D-2-2). Kervran, Sold. Yvon (22.3.1909-17.5.1940) 31 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Leuhan, Frankrijk Labbé, Cap. Jean (1.3.1908-17.5.1940) 32 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Plouzane, Frankrijk Momot, Sold. Auguste (…-17.5.1940) 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Graf: D-2-4). Morvan, Cap. Jean Louis (16.11.1904-17.5.1940) 35 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Le Coître Pleyben, Frankrijk Pelcat, Cap. Charles (14.4.1907-17.5.1940) 33 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Rouen, Frankrijk Rault, Cap. Constant (…-17.5.1940) 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Graf: D-2-3). Le Roux, Sold. René (6.4.1908-17.5.1940) 32 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Leuhan, Frankrijk Tardival, Sold. 2 Cl. Joseph (16.8.1905-17.5.1940) 34 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Villejeuf, Frankrijk onbekende Franse soldaat (-17.5.1940) 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Graf: D-2-5). 4. Nederlandse militairen 13 mei 1940 Ven, Sgt.2 Johannes Franciscus van de (Nieuw- en Sint Joosland; 3.12.1918-13.5.1940) 21 jaar. Hij maakte deel uit van I-14 Regiment Infanterie. Hij sneuvelde te Tiel. Hij ligt begraven op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen (graf: rij 13, nr. 18).
Serg. J.F. van de Ven
11 november 1944 Scheijbeler, Johan Frederik Hendrik (Amsterdam; 15.10.1920-10.11.1944) 24 jaar. Hij was als gewoon dienstplichtige ingelijfd bij het 4e Regiment Infanterie (R.I.) van de lichting 1940 uit de gemeente Kethel en Spaland. In de meidagen van 1940 vocht hij tegen de Duitse troepen op het vliegveld Ypenburg. Hij kreeg voor zijn aandeel in deze gevechten het Bronzen Kruis (BK). Deze onderscheiding werd hem posthuum toegekend bij K.B. dd. 10 november 1949, nr. 12. Hij woonde te Westkapelle. Hij was opzichter/tekenaar van beroep. Hij overleed aan een ziekte in Nieuw- en Sint Joosland. Hij ligt begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Op zijn grafsteen staat het volgende: “Hier rust onze lieve zorgzame zoon Johan F. H. Scheijbeler geboren 15 october 1920 overleden 10 november 1944 te Nieuw en St. Joosland. Memoria Voor Christus een strijder – t. Vaderland een moedig soldaat Ypenburg 1940- Walcheren een moedig redder - october 1944”.
66
Het graf van soldaat Johan F.H. Scheijbeler.
15 januari 1945 In Nieuw- en Sint Joosland was aan de Rijksweg een verzamelplaats van explosieven, munitie e.d. Deze plek werd door burgers en/of militairen bewaakt. Op 15 januari 1945 was er een explosie. Hierbij werd Korporaal Breure gedood. Hij was kort daarvoor getrouwd in Engeland. Breure, Korporaal Arie Leendert ”Arie”(Dinteloord; 16.4.1905-15.1.1945) 39 jaar. Militaire eenheid: Kon. Nederlandse Brigade Prinses Irene. Hij werd begraven op de Gem. Begraafplaats te Dinteloord (rij 4, nr. 6). 16 november 1946 Nood, Matroos 1e kl. Jan de (Arnemuiden; 29.7.1921-16.11.1946) 25 jaar. Hij was in dienst van de Koninklijke Marine. Hij is ziek geworden en werd opgenomen in het Centraal Militair Hospitaal (CMH) te ‘s-Gravenhage. Hij overleed aldaar op 16 november 1946. Hij was op 1 november 1945 gehuwd met de Engelse vrouw Martha Alice Taylor. Hij ligt begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland (grafnr. B 37). Er is geen steen geplaatst op zijn graf.
Korp. A.L. Breure
Matr. 1e kl. J. de Nood
5. Noorse militairen 30 oktober 1944 Fosse, Capt. Gunnar (-30.10.1944). Hij stortte neer met zijn Spitfire toen hij in Nieuw- en Sint Joosland beschietingen uitvoerde. Hij maakte deel uit van No. 127 Squadron RAF. Hij werd tijdelijk begraven te ’s-Heer Arendskerke. Na de Tweede Wereldoorlog werd zijn lichaam overgebracht naar Noorwegen. 4 november 1944 Solbu, Lt. Alf Christian (-4.11.1944). Hij sneuvelde bij de boerderij Groenendijk (kruising Boomdijk/Binnendijk). Hij maakte deel uit van 5th Highland Light Infantry (HLI). Hij werd tijdelijk begraven te ’s-Heer Arendskerke. Na de Tweede Wereldoorlog werd zijn lichaam overgebracht naar Noorwegen.
Capt. G. Fosse
Lt. A.C. Solbu
67
d.Sint Laurens In Sint Laurens zijn -zover bekend- geen militairen gesneuveld c.q. vermist.
68
Hoofdstuk 7. Gesneuvelde soldaten in de oorlog in Nederlands-Indië 1945-1962 Indonesië was tot 1949 bekend als Nederlands-Indië. Het was een Nederlandse kolonie tot het in 1942 werd bezet door de Japanners in de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog brak een strijd uit tussen nationalisten en de Nederlandse overheid. Nederland greep in en stuurde militairen om het land in bezit te houden, maar dit bleek tevergeefs. In 1949 werd de onafhankelijkheid van Indonesië uitgeroepen en werd het land een onafhankelijke republiek. Er sneuvelden ca. 5.000 Nederlandse militairen. In de periode van 1945 tot 1950 sneuvelden veertien Nederlandse militairen in het toenmalige Nederlands-Indië afkomstig uit Arnemuiden, Middelburg en Sint Laurens. Eén militair overleed in het Centraal Militair Hospitaal te ’s-Gravenhage en één militair te Colombo (Sri Lanka). Dit was de uit Middelburg afkomstige Stoker 2e kl. P.J. Joosse. Omdat zijn graf is geruimd, staat zijn naam vermeld in Gedenkboek 43. De veertien mannen liggen nu op militaire erevelden begraven in Indonesië. a.Arnemuiden 1946 Eppen, Kpl. [OVW] Pieter (Vlissingen; 14.8.1924-27.8.1946) 22 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Landmacht; MP 5/W Brig. Hij sneuvelde te Tjibeber. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Pandu te Bandung in Indonesië (Vak II, grafnr. 414). 1947 Jager, Kpl. Marn. Cornelis de (Arnemuiden; 11.12.1925-14.8.1947) 21 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Marine; Marbrig. Hij sneuvelde te Pasuruan. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak C, grafnr. 75). 1949 Schroevers, Sld. 1e kl. Adriaan (Arnemuiden; 18.2.1927-6.1.1949) 21 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Landmacht; 6 IDI. Hij sneuvelde te Djokjakarta. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Candi te Semarang in Indonesië (Vak C, grafnr. 25). b.Middelburg 1945 Vos, Elt.Vlg.Wnr. Pieter de (Middelburg; 21.1.1919-4.9.1945) 26 jaar. Militaire eenheid: ML.KNIL. Hij overleed in Muntjoa, a/b van de B-25, N5-255. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Menteng Pulo te Jakarta in Indonesië (Vak Cil, grafnr.’s 225-229). Dit is een verzamelgraf. Hij ligt hier met nog vier bemanningsleden begraven. 1946 Verweij, Sld. Ekl. Nicolaas Johannes (Arnhem; 8.10.1926-25.2.1946) 19 jaar. Militaire eenheid: 2-14 RI [Bataljon Zeeland], Koninklijke Landmacht. Hij overleed in het Malakka Hospitaal in Penang. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Menteng Pulo te Jakarta in Indonesië (Vak VIII, grafnr. 39). Breel, Mlt.Sgt. Adriaan Evert (Middelburg; 21.8.1923-18.5.1946) 22 jaar. Militaire eenheid: Tgft.18 Sqn.ML; KNIL. Hij sneuvelde te Batavia. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Menteng Pulo te Jakarta in Indonesië (Vak Cil., grafnr. 126). Goedhart, Seiner 2e kl. [OVW] Willem (Middelburg; 1.9.1926-16.7.1946) 19 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Marine. Hij sneuvelde te Colombo. Hij ligt begraven op de Kanatte General Cemetery te Colombo in Sri Lanka (Vak 3, Rij EA grafnr. 24). Belzen, Matr.II [OVW] Matthijs Cornelis van (Middelburg; 25.5.1926-7.8.1946) 20 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Marine. Hij sneuvelde te Soerabaja. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak KDH A, grafnr. 14). Joosse, Stoker 2e kl. Pieter Johannes (Middelburg; 14.12.1926-2.11.1946) 19 jaar. Hij was in dienst van de Koninklijke Marine. Bij terugkomst in Nederland werd hij ziek. Hij overleed op 2 november 1946 in het Centraal Militair Hospitaal (CMH) te ‘s-Gravenhage. Hij werd op 6 november 1946 in grafnr. 2333 begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Zijn graf is inmiddels geruimd. Omdat hij geen aanwijsbaar graf meer heeft, staat zijn naam in Gedenkboek 43 opgetekend. Wielemaker, Sgt. Marinier [OVW] Cornelis (Middelburg; 11.3.192124-6.11.1946) 24 jaar. Militaire eenheid: Marbrig., Cie. K, 3e Inf. Bat.. Koninklijke Marine. Hij overleed in het Marine Hospitaal in Soerabaja. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak C, grafnr. 200). Holthuijzen, Kwart. Nicolaas25 (Middelburg; 31.5.1903-19.11.1946) 43 jaar. Militaire eenheid: Hr. Ms. Walcheren; Koninklijke Marine. Hij overleed in het hospitaal te Balikpapan. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak KDH C, grafnr. 5). 1947 Moes, Marinier 2e kl. [O.V.W.] Johannes (Middelburg; 17.2.192626-7.11.1947) 21 jaar. Militaire eenheid: Marbrig.; Koninklijke Marine. Hij sneuvelde in Soerabaja. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak C, grafnr. 229). 1949 Meel, Sld. Ekl. Hubertus Marinus van (Oosterhout; 29.9.1926-17.3.1949) 22 jaar. Militaire eenheid: 4 GRPI; Koninklijke Landmacht. Hij sneuvelde in Blitar/Kranggan. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak BB, grafnr. 226). Leijnse, Marn.2 Abraham Johannes (Middelburg; 1.4.1928-17.6.1949) 21 jaar. Militaire eenheid: Marbrig.; Koninklijke Marine. Hij sneuvelde in Sugio. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak C, grafnr. 290). c. Nieuw- en Sint Joosland 24 25 26
Zijn geboortedatum is niet 30.11.1921 zoals op de grafsteen staat vermeld, maar 11.3.1921. Zijn naam staat verkeerd op de herdenkingsplaquette op het Abdijplein. Zijn naam luidt officieel: “Holthuijzen”. De OGS gaat uit van geboortedatum 17.3.1926.
69
d. Sint Laurens 1946 Baas, Sergt. [Mars.] Jan Pieter (Sint Laurens; 16.5.1925-6.9.1946) 21 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Marine. Hij sneuvelde te Soerabaja. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak C, grafnr. 208).
Kpl. P. Eppen
Verzamelgraf o.a. Elt.Vlg.Wnr. P. de Vos
Matr. M.C. van Belzen
Sold.1e kl. A. Schroevers
Korp. C. de Jager
e
Sold. 1 kl. N.J. Verweij
Sergt. C. Wielemaker
Mlt.Sgt. A.E. Breel
Kwartm. N. Holthuijzen
70
Marn. J. Moes
e
Sld.1 kl. H.M. van Meel
Marn. A.J. Leijnse
Sergt. J.P. Baas
71
Deze twee bronzen plaquettes herdenken de gesneuvelde Nederlandse militairen in Nederlands-Indië 1945-1962 op het Abdijplein te Middelburg.
72
Hoofdstuk 8. Gesneuvelde soldaten in de Korea-oorlog 1950-1953 Na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog werd Korea in twee delen opgeplitst, t.w. een noordelijk deel dat aan de Sovjet-Unie werd toegewezen en een zuidelijk deel dat onder bestuur kwam te staan van de Verenigde Staten. Korea was overigens vanaf 1910 bezet geweest door Japan. Noord-Korea werd geleid door een communistische regering en Zuid-Korea door een democratisch bestuur. Op 25 juni 1950 brak de Korea-oorlog uit. Noord-Koreaanse troepen vielen plotseling Zuid-Korea binnen. Een heel groot gebied van ZuidKorea werd ingenomen. De Amerikanen schoten de Zuid-Koreanen te hulp. Als gevolg van deze inval besloot de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) tot het sturen van militairen, schepen, vliegtuigen, voorraden, brandstof etc. van verschillende landen waaronder Nederland. De Noord-Koreanen werden teruggedrongen en de oorlog sleepte zich enkele jaren voort. In juli 1953 werd een staakt het vuren bereikt, maar de oorlog is nooit officieel beëindigd. De grens tussen beide landen ligt op de 38 e breedtegraad. Er werden bijna 4.800 Nederlandse troepen ingezet waarvan er 122 sneuvelden en 3 werden vermist. Er waren -voor zover bekend- twee militairen afkomstig uit Middelburg die sneuvelden in de Korea-oorlog. Roskam, Sold. 1e kl. Abraham (Zierikzee; 20.3.1926-15.2.1951) 24 jaar. Hij maakte deel uit van het Nederlands detachement V.N. (Regt. Van Heutz.). Hij raakte op 14 februari 1951 gewond, maar hij overleed een dag later aan zijn opgelopen verwondingen. Als overlijdensplaats is aangegeven: Station Mayong. Hij werd begraven op de United Nations Memorial Cemetery te Busan in Zuid-Korea. Hij ligt in vak 15, rij 1, grafnummer 514. Rossum, Sold. Piet van (Sibolga; 6.1.1927-31.5.1951) 24 jaar. Hij maakte deel uit van het Nederlands detachement V.N. (Regt. Van Heutz.). Hij sneuvelde te Inje. Hij werd begraven op de United Nations Memorial Cemetery te Busan in Zuid-Korea. Hij ligt in vak 29, rij 2, grafnummer 2426.
73
DEEL IV. BLIJVEND HERINNEREN In dit deel wordt stilgestaan bij het herinneren van de burgerslachtoffers en de gesneuvelde en vermiste militairen. Zij werden meestal begraven en als er geen aanwijsbaar graf was, werd een monument opgericht om hun naam niet te vergeten. In de gemeente werden straatnamen vernoemd naar personen die zich op een bijzondere wijze hebben ingezet tegen de bezetter en hun leven gaven voor onze vrijheid. Hoofdstuk 9. Begraafplaatsen a.Begraafplaatsen in gemeente Middelburg Elke woonplaats in de gemeente Middelburg heeft een gemeentelijke begraafplaats. Middelburg heeft op de Algemene Begraafplaats in samenwerking met de Oorlogsgravenstichting een Erehof ingericht waar zowel burgerslachtoffers als militaire slachtoffers liggen begraven. Arnemuiden -Algemene Begraafplaats, Radermacherstraat 11 -Nieuwe Algemene Begraafplaats, Veerseweg 7 -Bijzondere Begraafplaats van de NH-Gemeente Kleverskerke, Dorpsstraat 25. Rondom de kerk liggen de graven. Middelburg -Rooms-Katholieke Begraafplaats, Walcherseweg 213. De ingang van de begraafplaats lag vroeger aan de Seisweg. -Portugese-Joodse Begraafplaats, Jodengang 25 -Nederlandse Israëlische Begraafplaats, Seisplein 15 (hier liggen 2 erkende oorlogsslachtoffers) -Algemene Begraafplaats, Westelijk Oude Havendijk 3 (hier liggen in de Erehof oorlogsslachtoffers, maar ook enkele slachtoffers in andere vakken op de begraafplaats) Nieuw- en Sint Joosland -Oude Algemene Begraafplaats, Oude Rijksweg 40. De begraafplaats is geopend op 7 oktober 1867. -Nieuwe Algemene Begraafplaats, Oude Dijk 27. Sint Laurens -Algemene Begraafplaats, Noordweg 445.
74
b. Oorlogsslachtoffers begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg In de gemeenteraadsvergadering van Middelburg op 17 februari 1964 besloot de raad op voorstel van het college van Burgemeester en Wethouders tot de aanleg van een Erehof voor slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Op de Algemene Begraafplaats te Middelburg werd daarna begonnen om dit specifiek gedeelte aan te leggen voor de militaire-, verzets- en burgerslachtoffers. Bij de realisering van dit Erehof was de Oorlogsgravenstichting nauw betrokken. Op 4 mei 1965 is de Erehof officieel in gebruik genomen. Bij de opening waren vele belangstellenden aanwezig zoals de nabestaanden, het college van B & W, zeventig Middelburgse scholieren. Bij de Erehof hielden twintig militairen van het COAK een erewacht. De burgemeester van Middelburg, mr. J. Drijber, hield een herdenkingstoespraak. In de graven van de nummers 1 t/m 15 liggen vijftien slachtoffers die erkend zijn door de Oorlogsgravenstichting. Hier liggen tegenover in de graven met de nummers 1 t/m 15 zesenveertig burgerslachtoffers van Middelburg. Rij A. linkerzijde: 15 slachtoffers erkend door de Oorlogsgravenstichting Graf Naam Opmerking 1 Sold. J.W. van de Sandt militair 2 Sold. J. Moerman militair 3 Sergt. A.J. Flipse militair 4 Korp. C. Snoep militair 5 Korp. F. Baljeu militair 6 Korp. G. Dijkstra militair 7 Schr. W. Zonneveld militair 8 C.W. Sturm burger 9 P. Feij burger 10 A.P. Poppe burger 11 A.H. Loomans burger 12 H. van de Putte burger 13 J. van der Weij burger 14 W. Niesthoven burger 15 G. de Pagter burger Rij B. rechterzijde: 46 burgerslachtoffers in de gemeente Middelburg Graf Naam Naam 1 J.P. Maartense C.M. de Pan 2 M.C. Tisserand F. Maartense 3 C.F. van der Bliek C. de Klerk 4 L. Davidse J.P.H. de Graaf 5 G.C. Berger H.L. Scheijbeler 6 F. Geldof C.H. Steutel 7 A. Peene G.P. Vellekoop 8 L. van Cleemput P. van den Doel 9 M.C. Beije M. Coppoolse 10 M. Koppejan L. Korstanje 11 C.M. Beekman P. Boon 12 A. van Kampen A. Mijnheer 13 A. Versluijs W. de Vos 14 A.C.M. Janse J. Janse 15 J.M. van Doorn C. Verhage
75
Naam P.F. Maartense P.C. Roest L. Polvliedt [Polvliet] C. Wisse P. Scheijbeler J. Wattel A. Willeboordse C.F. Wiesner [Wiessner] J.J. Joosse D. de Visser J. Bruinoge [Bruinooge] A.C. Steijn D.N. Wisse N. Melis J.C. Vermeulen
Naam J.H. Vermeulen
76
Graven rij A. Gesneuvelde militairen, verzetsslachtoffers en omgekomen dwangarbeiders.
Graf 1.
Graf 2.
Graf 4.
Graf 5.
Graf 6.
Graf 8.
Graf 9.
Graf 7.
Graf 3.
77
Graf 10.
Graf 13.
Graf 11.
Graf 12.
Graf 14.
Graf 15.
78
Graven rij B. Burgerslachtoffers.
Graf 1.
Graf 2.
Graf 5.
Graf 6.
Graf 9.
Graf 10.
Graf 13.
Graf 14.
Graf 3.
Graf 7.
Graf 11.
Graf 15.
79
Graf 4.
Graf 8.
Graf 12.
c. Erkende oorlogsslachtoffers begraven in de Gemeente Middelburg a.Algemene Begraafplaats Middelburg 1.Erehof Rij A. Graf Naam
Opmerking
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
militair militair militair militair militair militair militair burger burger burger burger burger burger burger burger
Sold. J.W. van de Sandt Sold. J. Moerman Sergt. A.J. Flipse Korp. C. Snoep Korp. F. Baljeu Korp. G. Dijkstra Schr. W. Zonneveld C.W. Sturm P. Feij A.P. Poppe A.H. Loomans H. van de Putte J. van der Weij W. Niesthoven G. de Pagter
2.Elders Graf Naam Vak-nr.
Opmerking
X-813 M-935 X-757 Z-1062 Z-1078
burger burger militair. Op dit graf is geen steen geplaatst. burger militair
A.C. van Beest W.J. Damen Kplknst. C. Grootjans L.J.A. Hoogenboom Serg. J. Visbeen
Serg. J. Visbeen
Graf van Kplknst. C. Grootjans (op het graf is geen steen geplaatst).
80
A.C. van Beest
W.J. Damen
L.J.A. Hoogenboom
b.Nederlandse Israëlische Begraafplaats Middelburg Graf Vak-nr.
Naam
Opmerking
AT-2 AU-7
I.P.J. de Groot J.L. Polak
burger burger
L. Polak
Totaaloverzicht a.Algemene Begraafplaats Middelburg
I.P.J. de Groot
aantal 20
81
b.Nederlandse Israëlische Begraafplaats Middelburg Totaal
2 22
d. Begraafplaatsen voor burgers en militairen buiten Middelburg De omgekomen burgers van de gemeente Middelburg werden meestal in de stad of in het dorp zelf begraven. Soms was het vanwege de inundatie van Walcheren onmogelijk in het dorp waar ze woonachtig waren zelf begraven te worden zoals evacués uit Westkapelle die in Arnemuiden werden begraven. Burgers die dodelijk werden getroffen en die niet in de gemeente woonachtig waren, werden na de bevrijding naar hun woonplaats overgebracht en daar definitief ter aarde besteld. De militairen die sneuvelden tijdens de Tweede Wereldoorlog werden - normaliter- op specifiek ingerichte militaire begraafplaatsen begraven. In Nederland werden op centrale plaatsen begraafplaatsen opgericht van allerlei nationaliteiten. De gesneuvelde Nederlandse militairen werden begraven op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen. Op Ereveld Loenen zijn niet alleen burgers maar ook militairen begraven. De taak om voor de graven op te richten c.q. te verzorgen is opgedragen aan de Oorlogsgravenstichting te ’s-Gravenhage. In het overzicht zijn de zusterorganisaties van de Oorlogsgravenstichting vermeld. Op de begraafplaatsen zijn gedenktekens opgesteld waar men de gevallenen kan herdenken. Tevens zijn buitenlandse begraafplaatsen opgesomd. Als bijzonderheid moet nog worden opgemerkt, dat de VS en Frankrijk nabestaanden van een gesneuvelde toestaan om een militair te repatriëren naar hun vaderland. Hierna is een -niet volledig- overzicht opgenomen van begraafplaatsen waar gesneuvelde militairen c.q. burgerslachtoffers van de gemeente Middelburg zijn begraven of hun naam op een monument is aangebracht. Amerikanen -US Military Cemetery Margraten (bij Maastricht). Totaal oorlogsgraven 8.302 -US Military Cemetery Neuville-en-Condroz (België). Totaal oorlogsgraven 5.329 -US Military Cemetery Henri-Chapelle (België). Totaal oorlogsgraven 7.989 Belangenorganisatie: American Battle Monuments Commission Internet: www.abmc.gov Britten en Canadezen -British War Cemetery Bergen op Zoom. Totaal oorlogsgraven 1.296 -Canadian War Cemetery Bergen op Zoom. Totaal oorlogsgraven 1.115 -Adegem Canadian War Cemetery (België). Totaal oorlogsgraven 1.155. -Groesbeek Memorial. Hier worden 1.030 militairen van het Britse Gemenebest herdacht die geen aanwijsbaar graf hebben. Belangenorganisatie: The Commonwealth War Graves Commission Internet: www.cwgc.org Duitsers -Deutscher Soldatenfriedhof Ysselsteyn te Ysselsteyn (gemeente Venray in de provincie Limburg). Totaal oorlogsgraven 31.858. Belangenorganisatie: Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V. Internet: www.volksbund.de Fransen -Frans Militair Ereveld (te Kapelle, provincie Zeeland). Totaal oorlogsgraven 229. De Oorlogsgravenstichting draagt zorg voor beheer en onderhoud van de graven. Belangenorganisatie: Ministère de la Défense et des Anciens Combattants Internet: www.defense.gouv.fr Nederlanders -Militair ereveld Grebbeberg (te Rhenen). Totaal oorlogsgraven: ruim 800. Daarnaast is er een monument dat aan de namen van 138 vermisten herinnert. -Ereveld Loenen (bij Apeldoorn). Totaal oorlogsgraven (burgers en militairen): meer dan 4.000. -Duitsland:
Ereveld Bremen Ereveld Düsseldorf Ereveld Hamburg Ereveld Frankfurt am Main Ereveld Lübeck Städt. Friedhof te Berlijn-Lichtenberg Gem. Friedhof Söhnstetten
-Oostenrijk
Ereveld Salzburg. Totaal oorlogsgraven: 89.
-Indonesië:
Ereveld Pandu te Bandung Ereveld Kembang Kuning te Surabaja Ereveld Candi ten zuiden van Semarang Ereveld Menteng Pulo te Jakarta
-elders:
Sai Wan Cemetery, Hong Kong (China) Kanchanaburi War Cemetery (Thailand) United Nations Memorial Cemetery, Busan (Zuid-Korea)
-Gemeentelijke begraafplaatsen:
Gemeentelijke Begraafplaats Rusthof te Amersfoort
82
Gemeentelijke Begraafplaats te Oost-Souburg Nieuwe Gemeentelijke Begraafplaats te Hoogeveen (provincie Drente) Gemeentelijke Begraafplaats te Zierikzee Gemeentelijke Begraafplaats Dinteloord Gemeentelijke Begraafplaats Emmaüs te Vlaardingen RK-Begraafplaats te Hilvarenbeek Gemeentelijke Begraafplaats Roosendaal Noorderbegraafplaats te Vlissingen Belangenorganisatie: Oorlogsgravenstichting Internet: www.ogs.nl Noren -Er zijn twee Noorse militairen in Nieuw- en Sint Joosland gesneuveld. Zij zijn allebei na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar Noorwegen. Russen -Russisch ereveld te Oud-Leusden (bij Amersfoort). Totaal oorlogsgraven: 865 (uit de voormalige Sovjet-Unie). De Oorlogsgravenstichting draagt zorg voor beheer en onderhoud van de graven. De Stichting Russisch Ereveld houdt zich bezig met onderzoek, opsporing, grafbezoek, grafadoptie enz. Internet: www.russisch-ereveld.nl
83
Hoofdstuk 10. Oorlogsmonumenten a.Arnemuiden -Er werd op de Algemene Begraafplaats een monument, genoemd “Slachtoffers Oorlogsgeweld 1940 – 1945”, opgericht voor het gedenken van de oorlogsslachtoffers. De ingang van de begraafplaats was toen nog gelegen aan de Nieuwlandseweg. Het monument werd op 5 mei 1948 onthuld. Op dit monument werd met een tekst hun naam blijvend in herinnering gebracht: “Ter gedachtenis aan allen; Die in bevrijdingsuur; Het hoogste moesten geven; Van uit de lucht, of door een mijn gerukt zijn uit het leven; Drie onzer, die uit ´s vijands land niet mochten wederkeren; Aan Frankrijks zonen die voor ons De vijand moesten weren.” De monumenten zijn inmiddels opgeknapt27 en werden stenen geplaatst met daarop de namen van de omgekomen burgers en de gesneuvelde militairen.Op de Algemene Begraafplaats -nu gelegen aan de Radermacherstraat- liggen bij het herdenkingsmonument van de Tweede Wereldoorlog twee kleine stenen met daarop de tekst: “Slachtoffers oorlogsgeweld 1940-1945” en “1941 – 1950 Ter herdenking aan de gevallenen in voormalig Nederlands-Indië”. Hier liggen rondom een houten kruis vier stenen met daarin gebeiteld de namen van omgekomen burgers en militairen. Het gaat om de volgende namen. 1. Steen: “Gevallen Franse militairen”met 20 namen: R. Roisin; F. Barbier; E.L. Philippe; M.R. Porcher; E.R. Letellier; G.Y.M. Morvan; J. Rault; L. Thibou [Thibon]; M.M. Le Borgne; M.G.J. Lechat; E. La Planche; G. Juvin; F.M. Le Geup[Le Guen]; D.J.E. Pascot; C.G. Weill; G.D. Rua [D. Rua]; V.E.J. Louazel; A.M. Gueguen [Guéguen]; J.M. Le Bougeant; J.J.A. Camus. “M ort pour la patrie.” 2. Steen “In Memoriam”met 18 namen : C. van Belzen, L. de Kraker, H.L. de Kraker, P. de Pagter, J. Moens, J. van Wijngaarden, D. Boer, K.A. van Wijngaarden, P.A. Doense, H. Barten, J. de Kraker, L. Dekker, M.W. Gillissen, W. Meulmeester, Iz. Meulmeester, J. Marijs, J. Marijs, T. Baaijens. 3. Steen “In Memoriam” met 19 namen: C. Meijers, P. van Waarde, A. van Waarde, J. van Waarde, J. Kaland, P. de Rijke, J. de Rijke, G.J.C. Kaland, P. Kaland, G. Bliek, M. Schroevers, M. Caljouw, J. Marijs, C. van Belzen, G.C. Marijs, C. de Voogd, K. Geense, J. Louwerse, A. Schroevers. 4. Steen “In Memoriam” met 21 namen: W. van Belzen, A. van Belzen, J. Sturm, J. Sturm, A. Goedhart, H.J. Brackx, J. Minnaard, J. de Bree, L. Scheele, J. Scheele, T. Toussaint, J.A. Meerman, P. van Dalen, P. Poortvliet, A. de Nooijer, D. Meerman, J. Mulder, L. Huiszoon, W. Kluijfhout, P. Eppen, C. de Jager.
Oorlogsmonument op de Alg. Begraafplaats te Arnemuiden
-Monumenten op de Sloedam Bij de Sloedam aan de Langeweg29 in de gemeente Middelburg zijn verschillende oorlogsmonumenten geplaatst welke herinneringen aan de strijd om de Sloedam en op en rond het Sloe. Voor de herdenkingsplaats is een bord “Monument Sloedam, The Causeway” geplaatst waardoor deze nu voor het publiek dat hier voorbij komt of stopt, herkenbaar is.
Bord dat verwijst naar de monumenten op de Sloedam. 27
Dit was vermoedelijk in 1997. Dit is Jan Louwerse (geb. 13.4.1927-2.4.1946) en woonde tijdelijk te Arnemuiden. Hij sneuvelde als oorlogsvrijwilliger in Nederlands-Indië. De herdenkingsplaats ligt op het grondgebied van de gemeente Middelburg. Tot 1.1.1997 liepen de gemeentegrenzen van Arnemuiden en Borsele dwars over deze plaats heen. Door de herindeling is tot een grenswijziging besloten. De Langeweg stopt bij deze gemeentegrens en gaat over in de Postweg van de gemeente Borsele. 28 29
84
Frans monument Het monument dat voor de Franse gevallenen is opgericht is de eerste gedenksteen die bij de Sloedam is geplaatst. De kern van het monument wordt gevormd door een granieten plaat met Bretons kruis. Daaronder is een witte plaat geplaatst met een citaat van Robert Garnier. De gedenkplaat is door Capitaine Yves Le Bot, veteraan van het 224ème Régiment d´Infanterie. De officiële onthulling van het monument ter ere van de Franse slachtoffers op de Sloedam vond plaats op 13 november 1948 door de Franse afgevaardigde en M.M. van ´t Hoff-Calau. Het monument werd langs de weg in de bocht naar de Sloedam geplaatst. Burgemeester Langebeeke was ook aanwezig evenals vele belangstellenden. In 1967 is het Franse monument verplaatst naar zijn huidige standplaats kort voor het begin van de Sloedam aan de westelijke toegang aan de Langeweg en Postweg. In 2008 is na de aanleg van het spoorviaduct Mallard de plaats van alle monumenten gewijzigd en opgeknapt.
Het Frans monument op de Sloedam (foto uit 2012)
Onthulling van het Frans monument in 1948.
A la Mémoire des Soldats Français tombés dans les Combats --15.16.17 Mai 1940 224e RI – 271e RI 68e GRD – 89e RA
Ter herinnering aan de Franse soldaten gesneuveld in de strijd op --15.16.17 mei 1940 224 ème R.I. – 271ème R.I. 68 ème G.R.D. – 89 ème R.A.
----------------------------------------
------------------------------------------
Qui meurt pour le pays vit éternellement Robert Garnier (1534-1590)
Die stierven voor het vaderland leven eeuwig Robert Garnier (1534-1590)
Brits monument Ter ere van de tientallen Britse gevallenen bij operatie Mallard werd eind jaren ´40 een monument op de zeedijk geplaatst van de Bijleveldpolder in Nieuw- en Sint Joosland, waar de Schotten aan land kwamen nadat ze het Sloe waren overgestoken. Door de aanleg van het industrieterrein in het Sloegebied in de jaren ´70 was het noodzakelijk het monument te verwijderen. In 1984 werd het monument verplaatst naar de Sloedam en op 16 mei 1984 opnieuw onthuld.
85
52nd Lowland Division forceerde hier een overtocht op 2 nov. 1944 en bevrijdde het eiland ------------------------------------------52nd Lowland Division forced a crossing here on 2 nov. 1944 and liberated the island
Brits monument op de Sloedam.
Canadees monument Het Canadese oorlogsmonument is op 31 oktober 1987 onthuld door Z.K.H. Bernhard Prins der Nederlanden.
Canadees monument op de Sloedam
Le 2 novembre 1944 135 fantassins Canadiens avaient été tués ou blessés sur le Sloedam pour liberer Walcheren By the 2nd of november 1944 135 Canadian Infantry soldiers Had been killed or wounded on the Sloedam to liberate Walcheren Opgericht ter ere van The Black Watch R.H.R. of Canada Le Régiment de Maissoneuve The Calgary Highlanders Onthuld op 31 october 1987 door Z.K.H. Bernhard Prins der Nederlanden
Informatiebord Dit informatiebord met een gedetailleerde uitleg van de strijd op en om de Sloedam en is door Schotse oud-strijders op 5 november 2004 onthuld.
86
87
The Exhortation Deze bevindt zich voor de monumenten en herinnert aan de geallieerde slachtoffers die vielen bij de strijd om de Sloedam. De tekst van “The Exhortation” is als volgt: “They shall not grow old, as we that are we left grow old. Age shall not weary them, nor the years condemn. At the going down of the sun and in the morning, WE WILL REMEMBER THEM.” Nederlandse vertaling: “Oud zijn ze niet geworden, zoals wij die wel oud konden worden. Tijd en leeftijd zal hen niet vermoeien, noch verouderen. Bij het ondergaan van de zon, en in de vroegte van de morgen ZULLEN WIJ ALTIJD HEN GEDENKEN.” Franse vertaling: “Ills ne vieilliront pas commes nous vieillisons, nous qui sommes toujours là. L’âge ne les marquera pas, les années ne les condamneront pas. Au coucher du soleil comme au matin, NOUS NOUS SOUVIENDRONS D’EUX.”
The Exhortation op de Sloedam.
Canadees overzichtsmonument Na de aanleg van de Sloespoorlijn (in 2008 voltooid en in gebruik genomen) is de plaats van de monumenten grondig aangepakt en helemaal vernieuwd. Op 6 mei 2010 is nog een nieuw Canadees monument geplaatst op de verhoging met zicht op de Sloedam. Deze twee gedenkplaquettes zijn onthuld door de Historic Sites and Monuments Board of Canada waarmee het geheel aan monumenten op de gedenkplaats Sloedam nu compleet is. De tekst op de linker plaquette is in drie talen weergegeven, t.w. Engels, Frans en Nederlands. De Nederlandse tekst is als volgt: “De Slag om de Schelde. In oktober 1944 kreeg het Canadese Tweede Korps, met Poolse en Britse strijdkrachten onder zijn bevel, opdracht om de beide oevers van de Scheldemonding te zuiveren van Duitse troepen. De hevige gevechten op
88
ondergelopen land bij de Breskens Pocket, het schiereiland Zuid-Beveland en het eiland Walcheren deden denken aan de modderige strijd om vierkante meters grond in de Eerste Wereldoorlog. Dankzij het Canadese optreden werd de vijand van de oevers van de Schelde verdreven en kregen de geallieerden toegang tot de haven van Antwerpen. Hiermee werd de weg naar de bevrijding van Nederland en de overwinning op Duitsland in mei 1945 geopend.” Historic Sites and Monuments Board of Canada. Rechts is op een plaquette een legenda te zien in drie talen waarop uitgelegd wordt hoe de strijd is verlopen en welke eenheden betrokken zijn geweest bij de strijd op Zuid-Beveland en Walcheren.
Canadees monument van de Historic Sites and Monuments Board of Canada
Overzichtsfoto van de oorlogsmonumenten op de Sloedam.
b.Middelburg -Op de RK-Begraafplaats staat een oorlogsmonument dat vroeger een graf was waarin drie militairen en drie burgers lagen begraven. De tekst luidt als volgt: “Gevallen tijdens het bombardement van Middelburg op 17 mei 1940. Hier rusten Willem Zonneveld oud 27 jaar geb. te
89
Schiedam Schrijversmaat K.M. C.L. Touslang Fransch soldaat een onbekende Fransch soldaat Joh. Cath. Harthoorn oud 50 jaar geb. te Middelb. Tannetje Janse oud 22 jaar geb. te Middelb Joh. Frijke Ludikhuize oud 5 jaar geb. te Middelb.” -Het gemeentelijk oorlogsmonument dat hangt aan een woning op het Abdijplein is van brons en bevat de namen van oorlogsslachtoffers. De titel is: “Getrouw tot in den dood. In dankbare herinnering aan de Middelburgers die in de jaren 1940-1945 hun leven gaven voor het vaderland”. C. Adriaanse, F. Baljeu, A.C. van Beest, J. van Beusekom, M.A. Bok, L.P. Brasser, C. Broodman, C.M. Buijs, W.J. Cornelisse, W.J. Damen, G. Dijkstra, W.H. van Doorninck, , G.F.C. van den Ende, P. Feij, A. Hamelink, P. Hamelink, F. Heslinga, A.H. Hesseling, H.R.W. Hesseling, L.J.A. Hoogenboom, D. de Kuijper, K. van Loon, J.J. van der Meijden, W. Niesthoven, G. de Pagter, P. de Pagter, J.W. v. Pienbroek, L. Polak, A. Pouwer, L. Schroevers, C. Snoep, J.L. Steketee, C.W. Sturm, A.Th.A. Verkleij, J. v.d. Weij, J. Zwigtman. In 2004 zijn nog twee namen van oorlogsslachtoffers toegevoegd op een kleine plaquette met als titel: “Getrouw tot in den dood; P. Ingelse, J.J. Smit”. -Op het Abdijplein hangt een bronzen plaquette met daarop de tekst: “1945 Nederlands-Indië 1962 Ter herinnering aan de gesneuvelde militairen Zij hebben hun leven gegeven tijdens de uitvoering van hun opdracht voor het vaderland. Vereniging Oud Militairen Indiëgangers M.C. van Belzen Middelburg *25.05.1926 †Soerabaja 07.08.1946 A.E. Breel Middelburg *21.08.1923 †Batavia 18.05.1946 W. Goedhart Middelburg *01.09.1926 †Colombo 16.07.1946 N. Holthuizen Middelburg *31.05.1903 †Balikpapan 19.11.1946 A.J. Leijnse Middelburg *01.04.1928 †Sagio 17.06.1949 H.M. van Weel Middelburg *29.09.1926 †Blitar Kranggan 17.03.1949 J. Moes Middelburg *17.02.1926 †Soerabaja 07.11.1947 N.J. Verweij Middelburg *08.10.1926 †Penang 25.02.1946 P. de Vos Middelburg *21.01.1919 †Muntjoa 04.09.1945 C. Wielemaker Middelburg *11.03.1921 †Soerabaja 06.11.1946 J.P. Baas St. Laurens *16.05.1925 †Soerabaja 06.09.1946 P. Eppen Arnemuiden *14.08.1924 †Tjibeber 27.08.1946 C. de Jager Arnemuiden *11.12.1925 †Pasuruan 14.08.1947 A. Schroevers Arnemuiden *18.02.1927 †Djokjakarto 06.01.1949 Later is nog via een kleine bronzen plaquette een naam toegevoegd. Dit is: “P.J. Joosse Middelburg *14.12.1926 † ’s-Gravenhage 02.11.1946” -Op het Abdijplein hangt sedert juni 2005 een bronzen plaquette voor de slachtoffers van de Provinciale Stoombootdiensten (PSD) 19401945. De tekst luidt als volgt: “Als plichtsgetrouwe ambtenaren van de Provinciale Stoombootdiensten in Zeeland vielen gedurende de oorlogsjaren 1940-1945 bij de uitoefening van hun dienst”: Aan boord van het S.S. Luctor et Emergo: Machinist A. Volk, Matroos J.C. Dooms, Matroos A. de Putter, Stoker B. v.d. Stichel, Hofmeester F. v.d. Peijl, Hofmeester J. de Ronde, Hofm.bediende P. v.d. Maas; Aan boord van het S.S. Prins Hendrik: Machinist W.J. v.d. Ploeg, Hulpmachinist D. Schmelzer, Stuurman J. den Boer, Matroos G. van Wanrooij; Aan boord van het S.S. Zuiderzee: Hulpmachinist P.M. Vaane; Bij het waterverkeer op Walcheren: Matroos L. v.d. Steen. -Op de Algemene Begraafplaats te Middelburg aan de Westelijke Oude Havendijk 3 staat een herdenkingsmonument. De titel hiervan is: “Getrouw tot in den dood”. Op dit monument staan de volgende 36 namen: C. Adriaanse, F. Baljeu, A.C. van Beest, J. van Beusekom, M.A. Bok, L.P. Brasser, C. Broodman, C.M. Buijs, W.J. Cornelisse, W.J. Damen, G. Dijkstra, W.H. van Doorninck, , G.F.C. van den Ende, P. Feij, A. Hamelink, P. Hamelink, F. Heslinga, A.H. Hesseling, H.R.W. Hesseling, L.J.A. Hoogenboom, D. de Kuijper, K. van Loon, J.J. van der Meijden, W. Niesthoven, G. de Pagter, P. de Pagter, J.W. v. Pienbroek, L. Polak, A. Pouwer, L. Schroevers, C. Snoep, J.L. Steketee, C.W. Sturm, A.Th.A. Verkleij, J. v.d. Weij, J. Zwigtman. -Op de Nederlandse Israëlische Begraafplaats aan het Seisplein staat een herdenkingsmonument. Dit monument is in 1954 onthuld. De tekst op de rechterzijde is in het Hebreeuws. Er worden op het monument 72 namen genoemd. De Nederlandse tekst luidt als volgt: Ter nagedachtenis aan hen wier namen hier zijn vermeld, de Joden van Zeeland, kinderen van ons volk, die in de jaren 1940-1945 door de vijand medogenloos weggerukt en omgebracht werden, omdat zij waren van Joodse stam. Mogen hun zielen rusten in des almachtigen schaduw. H. Alberg, S. Alberg-Alberge, E. Barkelau, L.M. Barkelau, S. Barkelau-Meijer, B. Boasson30, H. Boasson, M.H. Boasson, B. BoassonSanders, H. Brokmeier-Duveen, A. Canes, S. Cohen, J. Cohen, E. Cracau-Frank, A. Cracau, M. Cracau-Frank, D. Cracau, S. CracauEphraim, J. Cracau, D. Cracau, P.J. van Dam, H. van Dam-Polak, A. van Dam, M.Fischer, I. Fonteijn, J. Fonteijn-Koppel, L. Frank, M. Frank, B. Frank, S.L. Frank, R.de la Fuente-Cracau, E. Gokkes, G. Gokkes-Keizer, B. Gokkes, I.P.J. de Groot, R. Hiegentlich [Hiegenlich] , S. Hiegentlich-Roozendaal [Hiegenlich] , S. Hiegentlich [Hiegenlich] , D. Hiegentlich [Hiegenlich] , J. Hiegentlich-de Metz [Hiegenlich] , L. Hiegentlich [Hiegenlich] , H. Hoffman-Wolff, E. Jesaijes-Braasem, L. Leijdesdorff, R.L. Leijdesdorff-van Os, S. Leijdesdorff, S. Leijdesdorff, L. Marcus, M. Nathan, S. Polak-Braasem, S. Polak, L. Polak, A. Prins, S. Prins-Menist, C. Prins, C.M. Prins, E. Swaalep, J.M. Taijtelbaum, B.Taijtelbaum-Levie, R.B. Vriesman-van Wittene, H. Vriesman, L.B. Vriesman, A. Walg, E. Walg-Cracau, V. Walg, M. Walg, A. Walg, J. Walg, B. van Wittene-Braasem, L. Zwartverwer, M. Zwartverwer-Ziff, E. Heertje-Schoolmeester, H. Heertje. -Op 16 maart 2011 is in de hal van het station van de Nederlandse Spoorwegen aan de Kanaalweg een oorlogsmonument onthuld. Het monument houdt de herinnering levend dat in 1942 de Zeeuwse Joden via het station werden afgevoerd naar de vernietigingskampen. De Nederlandse tekst is als volgt: “Op 24 maart 1942 begon de lange reis van de Zeeuwse Joden naar de vernietigingskampen 1940-1945”. De Hebreeuwse tekst luidt: “En de naam van de dode zal niet worden uitgewist uit de kring van zijn broeder en uit de poort van zijn stad. Gij zijt heden getuigen”.
30
Zijn officiële naam is “Boässon”.
90
Joods monument in het NS-station te Middelburg.
-Oorlogsmonument op de Nieuwe Burg. De tekst van dit monument is als volgt: “’Een gestolde herinnering’ aan het Duitse bombardement op 17 mei 1940. Onthuld door H.K.H. Prinses Juliana der Nederlanden op 17 mei 1990.Vervaardeigd door Sigurdur Gudmundsson op initiatief van de Stichting Monumenten Walcheren 40-45.”
Monument in Middelburg: Een gestolde herinnering.
-Het pand Sint Janstraat 9 was het eerste gebouw dat na de verwoesting op 17 mei 1940 volledig werd herbouwd. De eerste steen werd gelegd door burgemeester J. Walré de Bordes. De tekst is als volgt: “Dit is het eerste pand, herrezen na den brand 17 mei 1940 steen gelegd door ben burgemeester J. Walre de Bordes Gebouwd door I. de Wolff.”
Monument in de vorm van een steen in het gebouw a/d Sint Janstraat
91
-In de Nieuwe Kerk is op 17 mei 2009 het monument Cross of Nails onthuld. Dit bestaat uit een kruis gevormd door 3 samengebonden grote Middeleeuwse spijkers dat geplaatst is op een stuk steen bevestigd aan de muur in de kerk. Naast het monument hangt een plaquette met daarop de volgende tekst: “The Conventry Cross of Nails presented to Nieuwe Kerk van Middelburg. 17 mei 1940 –vrede en verzoening – 17 mei 2009. Father forgive.” -In het provinciehuis is op 17 mei 1960 een marmere herinneringsplaquette onthuld door Koningin Juliana welke herinnert aan de herbouw van het Zeelands Hof.
-Dit oorlogsmonument bij de Abdij is in 1950 onthuld. Het is een bronzen mannenbeeld die met opgeheven hoofd en armen de vrijheid tegemoet treedt. De tekst op het monument is als volgt: “Standvastig is ghebleven mijn hert in tegenspoed 1940-1944”.
-Oorlogsmonument op de Dam in Middelburg. Dit monument is op 6 november 1994 onthuld. Het monument is opgehangen aan het pand aan Dam 6. Hier vond de Duitse overgave van Middelburg plaats van Gen. Daser van de 70.Infanterie-Division aan de geallieerden.
92
-Het inundatiemonument staat aan de Seissingel bij Villa Waterwijk. De tekst is als volgt: “Inundatie 3 oct. 1944 Walcheren 22 febr. 1946 hoogste waterstand 19 jan. 1945 2.05 m+ N.A.P.”. De tekst aan het slot is: ”Luctor et emergo”.
-Het oorlogsmonument “De Explosie” bestaat uit 14 gevelrestanten van het op 17 mei 1940 verwoeste patriciërshuis De Dolfijn dat dateert uit de 18e eeuw. Het monument is in 1988 onthuld. De tekst op de monumenten is als volgt: “De explosie 1988 gevelrestant Lange Delft 64 door duits bombardement verwoest 17 mei 1940”. Ze zijn verspreid in de binnenstad te vinden.
-In het station van de Nederlandse Spoorwegen aan de Kanaalweg hangt een bronzen plaquette waar de omgekomen NS-medewerker C. Grim31 wordt herinnerd als slachtoffer in de Tweede Wereldoorlog. De tekst is als volgt: “1940-1945 ter gedachtenis aan den gevallene Cornelis Grim”.
c.Nieuw- en Sint Joosland Op de Algemene Begraafplaats aan de Oude Dijk liggen bij het herdenkingsmonument van de Tweede Wereldoorlog vier stenen. Op het monument staat de tekst: “Ter nagedachtenis aan de gevallen burgers in de oorlogsjaren 1940-1945”. Rondom de stenen zuil liggen de vier stenen met daarin gebeiteld de namen van 26 omgekomen burgers. De namen op de stenen zijn als volgt: 1. Steen met 7 namen: M.C. Boone, W. Boone, A. de Hamer, M. de Hamer, J.H. Onderdijk, C.W. de Klerk, A.J. de Vos 2. Steen met 7 namen: C. Baas, G. Bliek jr., G. Bliek sr., J. Caljouw, A. Cevaal, J. Janse, P. de Groot 3. Steen met 6 namen: M.L. de Kraker, L. de Kraker, A. Kwekkeboom, P. Kwekkeboom, J.A. van Leerzem, K. Louwerse 31
Hij staat in dit boek vermeld bij deel II. Burgerslachtoffers.
93
4. Steen met 6 namen: M. van Moolenbroek, M. de Schutter, J. Verheijke, Cornelia de Voogd, Cornelis de Voogd, J. de Voogd d.Sint Laurens -Op de Gemeentelijke Begraafplaats staat een oorlogsmonument met daarop de tekst: “Zij vielen voor onze vrijheid” en “In memoriam 19401945”. De volgende 15 namen zijn hierop vermeld:
J. Willemse T.Boon-Kempe P. M. Vaane J.Ch. Feij E. Feij J. Boon F. Boon D.N. Besuijen-Wisse W. de Buck J.I. Cohen W.J. Roose W. Wattel C. Hillebrand Ja. Schout-Velthuijs A.D. v.d. Driest
geb. 23-5-86 22-9-90 25-11-22 11-2-07 27-9-34 23-4-93 16-1-33 20-5-18 4-12-67 2-6-20 27-4-99 2-7-25 20-11-21 5-6-23 10-7-05
overl. 16-6-42 29-11-44 16-9-43 7-10-44 7-10-44 5-11-44 5-11-44 5-11-44 6-11-44 1943 5-12-44 24-1-45 10-2-45 10-2-45 10-4-45
-Op 9 oktober 2004 werd een inundatiemonument onthuld. Dit monument herinnerd aan de inundatie van Sint Laurens. Het is een initiatief van de Dorpsvereniging Sint Laurens.
94
Hoofdstuk 11. Straatnamen Door de gemeenteraad zijn in de loop van de jaren meer dan 30 straatnamen vastgesteld die verwijzen naar personen die in de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen en die actief waren in het verzet of militairen die een rol hebben gespeeld bij de bevrijding van Zeeland of elders. Op deze wijze wordt men steeds herinnerd aan hun naam. Het is voor veel mensen niet bekend wat voor de rol zij in de Tweede Wereldoorlog hebben gespeeld. Daarom is in dit hoofdstuk een korte toelichting opgenomen van de persoon “achter de straatnaam”. Ook zijn straatnamen genoemd naar plaatsen of locaties in de stad. De personen waarnaar een straatnaam is vernoemd liggen in de buurten Klarenbeek I, II en III en Prooijenspark. Het Bunkerpad ligt in de buurt Nieuw-Abeele. Hierna volgt een overzicht van de straatnamen die verwijzen naar de Tweede Wereldoorlog. Arie van Driellaan Aaike “Arie” van Driel (Werkendam; 22.6.1905-30.4.1945). Hij was schipper van beroep. Hij was “line-crosser”in de Biesbosch en bracht een groot aantal verzetsmensen, piloten etc. over. Op 18 maart 1945 werd hij opgepakt. Hij werd op 30 april 1945 in Fort de Bilt (Utrecht) gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats van Werkendam (Vak C) in provincie Noord-Brabant. Onderscheiding: Ridder Militaire Willems Orde (RMWO 4e klas).
A. Pouwerstraat Abraham “Bram” Pouwer (Oostkapelle; 22.9.1921-10.12.1944). Hij was groentehandelaar en landarbeider. Lid van de verzetsgroep Van Beest. Hij overleed in concentratiekamp Neuengamme te Hamburg. Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK).
A.C. van Beestpad Alphons Christiaan “Fons” van Beest (Amsterdam; 11.6.1903-11.8.1942). Hij was ambtenaar en leider van de verzetsgroep Van Beest. Hij overleed op 11 augustus 1942 tijdens een huiszoeking door de SD te Middelburg. Onderscheiding: Bronzen Kruis (BK).
Anton de Komstraat Cornelis Gerhard Anton de Kom (Paramaribo; 22.2.1898-24.4.1945). Hij was een Surinaams, anti-koloniale schrijver en nationalist. Hij sloot zich aan bij het communistisch georiënteerd verzet. Hij schreef artikelen voor het communistisch blad De Vonk. Hij werd op 7 augustus 1944 gearresteerd en gevangen gezet in het Oranjehotel te Scheveningen.Hij werd daarna overgebracht naar Kamp Vught. Hij kwam in september 1944 in Duitsland terecht in het kamp Sachsenhausen. Hij moest werken in de Heinkel vliegtuigfabriek. Hij overleed op 24 april 1945 aan tbc in kamp Sandbostel bij Bremervörde. Dit was een buitenkamp van concentratiekamp Neuengamme in Duitsland. Hij ligt nu begraven op het Nederlands ereveld Loenen (Vak E, grafnr. 34). Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK).
Bunkerpad Dit pad is genoemd naar de bunkers die gelegen hebben in de buurt Nieuw-Abeele. C.W. Sturmstraat Cornelis Willem “Kees” Sturm (Middelburg; 16.10.1909-20.7.1943). Hij was loodgieter en lid van de verzetsgroep Van Beest. Hij werd op 20 juli 1943 op de Leusderheide gefusilleerd. Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK).
95
Eduard Vetermanstraat Eduard Necker Veterman (’s-Gravenhage; 9.11.1901-28.6.1946). Hij was letterkundige en toneelschrijver. Van eind 1941 was hij actief in het vervalsen van persoonsbewijzen t.b.v. spionagegroep Luctor et Emergo en geallieerde piloten. Hij werd in september 1943 gearresteerd en ter dood veroordeeld. Het doodvonnis werd niet uitgevoerd en hij werd naar Duitsland weggevoerd. Hij kwam op 28 juni 1946 bij een auto-ongeluk om het leven in Laren (NH).
Frans Duwaerstraat Franciscus “Frans” Duwaer (Amsterdam;1.1.1911-10.6.1944). Hij was directeur van NV Drukkerij en Uitgeverij J.F. Duwaer & Zonen aan Nieuwe Looiersstraat 45–47 in Amsterdam. Medio 1942 – de eerste jodendeportaties waren aangekondigd – concludeerde G.J. van der Veen dat het ‘vermaken’ van PB’s en het handmatig maken van nieuwe PB’s te veel tijd kostte en te primitief-ogende exemplaren opleverde. Via jhr. W.J.H.B. Sandberg kwam hij in contact met Duwaer, die in staat bleek nieuwe, authentiek uitziende persoonsbewijzen machinaal te vervaardigen. In de loop der tijd werden de aanloopproblemen – het ondergrondpatroon en watermerk – overwonnen. Het probleem met het lettertype werd door Duwaer opgelost door de aanschaf van een speciale zet- en gietmachine (waarvoor hij bedieningsinstructies kreeg van A.M. Stiebner). Samen met Van der Veen en W.J.C. Arondeus behoorde Duwaer tot de kern van de Persoonsbewijzen-centrale (PBC), die zich ontwikkelde tot de grootste producent van nagemaakte persoonsbewijzen en eind 1943 omstreeks 100 medewerkers telde. Ondanks een ernstige maagkwaal drukte Duwaer, samen met een aantal medewerkers (onder wie W.B. Vreugdenhil), bijna twee jaar lang iedere zondag in totaal 60.000 à 70.000 valse persoonsbewijzen (eind 1943 ging ongeveer tweederde naar de LO), ca. 75.000 Tweede-Distributiestamkaarten, vele Ausweise, bonkaarten, zegels, doopbewijzen, formulieren, briefhoofden en andersoortige documenten. Op 8 juni 1944 werd Duwaer door de Sipo gearresteerd en twee dagen later ter dood veroordeeld en gefusilleerd.Hij ligt begraven op Eerebegraafplaats Bloemendaal te Overveen (Vak 19). Onderscheiding: Verzetskruis.
G. de Pagterstraat Gerardus “Gerard” de Pagter (Middelburg; 11.3.1915-20.7.1943). Hij was timmerman en lid van de verzetsgroep Van Beest. Hij werd op 20 juli 1943 op de Leusderheide gefusilleerd. Onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK).
Generaal Eisenhowerstraat Gen. Of the Army Dwight David Eisenhower (Denison, Texas; 14.10.1890-28.3.1969). Hij was een Amerikaans generaal en politicus. Hij was de opperbevelhebber van de geallieerde strijdkrachten in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog oftewel Supreme Commander Allied Expeditionary Force in Western Europe. Hij werd na de oorlog de 34 ste president van de Verenigde Staten van Amerika (1953-1961). Hij overleed op 28 maart 1969 in Washington D.C.
96
Generaal Hakewill Smithlaan Maj.Gen. Edmund Hakewill Smith (Kimberley, Zuid-Afrika; 17.3.1896-15.4.1986). Hij werd opgeleid tot officier aan het Royal Military College te Sandhurst en werd in 1915 als 2e Luitenant bij de Royal Scots Fusiliers aangesteld, waarmee hij in de Eerste Wereldoorlog vocht (twee maal gewond; Military Cross). Na verschillende staffuncties was hij bij het uitbreken van de oorlog in 1939 Deputy Assistant AdjutantGeneral (DAAG) aan het Britse Ministerie van Oorlog (War Office). Daarna commandeerde hij de volgende eenheden: mei-juni 1940 5th Bn The Devonshire Regiment; september 1940-maart 1941 4/5th Bn The Royal Scots Fusiliers; 30.3.1941-24.3.1942 157th Infantry Brigade. Hij was Director of Organisation aan het War Office van 25.3.1942-15.2.1943. Hij commandeerde daarna de 155th Infantry Brigade 16.2.194318.11.1943. Van 11.11.1943-18.11.1943 was hij Acting/Maj.Gen. van de 52nd (Lowland) Infantry Division. Hij werd tenslotte (als Maj.Gen.) commandant van de 52nd (Lowland) Infantry Division van 19.11.1943-1946. In 1949 ging hij met pensioen, waarna hij nog verschillende bestuursfuncties vervulde (o.a. 1951-1978 gouverneur van de Military Knights of Windsor). Hij overleed op 15 april 1986. Onderscheidingen: o.a. de KCVO (Knight Commander of the Royal Victorian Order, 1967), CB (Companian of the Bath, 1945), CBE (Commander of the Order of the British Empire, 1944) en Grootofficier in de Orde van Oranje Nassau (1947).
Generaal Simondsstraat Lt.Gen. Guy Granville Simonds (Bury St. Edmunds, Engeland; 23.4.1903-15.5.1974). Hij was een Canadees legerofficier die de leiding had over het 2nd Canadian Corps gedurende de Tweede Wereldoorlog. Hij was tevens tijdelijk commandant van het 1st Canadian Army (27.9.1944-4.11.1944), wegens ziekte van Lt.Gen. Harry Crerar, tijdens de Strijd om de Schelde. In 1951 werd hij benoemd tot Chef van de generale staf. Dit was de hoogste functie in het Canadese leger. Hij overleed op 15 mei 1974 in Toronto, Canada. Onderscheidingen o.a.: CB (Companian of the Bath), CBE (Commander of the Order of the British Empire), DSO, CD.
Gerbrandijlaan Pieter Sjoerds Gerbrandij [niet-officiële naam: Gerbrandy] (Goënga, bij Sneek; 13.4.1885-7.9.1961). Hij studeerde af aan het gymnasium en volgde hij een studie rechten aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij werd lid van de ARP. In 1939 werd hij minister van justitie in het Kabinet –De Geer II. Hij vluchtte op 13 mei 1940 met het kabinet naar Engeland. Hij werd in september 1940 door Koningin Wilhelmina eigenhandig tot minister-president benoemd in de zgn. Londense kabinetten. In februari 1945 stapten de socialistische ministers uit zijn kabinet. Hij formeerde een nieuw kabinet, dat aftrad toen Nederland was bevrijd. Vanuit Londen inspireerde hij met zijn kenmerkende stemgeluid in radiopraatjes het verzet. In 1948 werd hij lid van de Tweede Kamer. Hij bleef nog jaren actief in de politiek. In 1959 stelde hij zich niet meer verkiesbaar voor de Tweede Kamer. Hij overleed op 7 september 1961 in ’s-Gravenhage.
Gerrit van der Veenstraat Gerrit-Jan “Gerrit” van der Veen (Amsterdam; 26.11.1902-10.6.1944). Hij was beeldhouwer. Hij was de leidende figuur in het kunstenaarsverzet en in de Persoonsbewijzencentrale (PBC). Hij nam deel onder meer aan de overval op het Bevolkingsregister te Amsterdam op 27 maart 1943. Bij de overval op het Huis van Bewaring te Amsterdam op 1 mei 1944 werd hij zwaar gewond. Korte tijd later volgde zijn arrestatie. Op 10 juni 1944 is hij in Overveen gefusilleerd. Hij ligt begraven op Eerebegraafplaats Bloemendaal te Overveen (Vak 19). Onderscheidingen: Verzetskruis, Yad Vashem.
Hannie Schaftstraat Jannetje Johanna “Hannie” Schaft (Haarlem; 16.9.1920-17.4.1945). Zij was studente rechten. Ze was aanvankelijk koerierster, maar nam later deel aan wapentransporten en overvallen. Zij is op 21 maart 1945 in Haarlem gearresteerd. Ze werd op 17 april 1945 in Bloemendaal gefusilleerd. Zij ligt begraven op Eerebegraafplaats Bloemendaal te Overveen (Vak 22). Onderscheiding: Verzetskruis.
97
J. Brasserstraat Jacob “Jaap” Brasser (Westkapelle; 11.3.1915-20.7.1943). Hij was timmerman en lid van de verzetsgroep Van Beest. Hij werd op 20 juli 1943 gefusilleerd op de Leusderheide. Woonplaats (in 1942): Zuidstraat A107, Westkapelle. Onderscheidingen: Bronzen Kruis (BK), Verzetsherdenkingskruis (VHK).
J.J. Smitstraat Johan Jacobus ”Johan” Smit (Middelburg; 1.10.1910-13.3.1941). Hij was monteur en lid van het Geuzenverzet. Hij woonde in Middelburg, maar verhuisde in 1938 na zijn huwelijk naar Vlaardingen. Hij werd als lid van deze verzetsgroep opgepakt en is op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Emaus te Vlaardingen.
Jan van Hoofkwartier Jan Jozef Lambert “Jan” van Hoof (Nijmegen; 7.8.1922-19.9.1944). Hij was student te Nijmegen. Hij bracht als lid van een verzetsgroep Duitse stellingen in en om Nijmegen in kaart. Hij wordt algemeen beschouwd als degene die de explosieven voor de Waalbrug bij Nijmegen onklaar heeft gemaakt. Als gids in een Britse verkenningswagen reed hij met twee Britse militairen door Nijmegen, maar de wagen werd door Duitse militairen in brand geschoten. De twee Britse militairen sneuvelden, maar Van Hoof was gewond. Hij werd daarop doodgeschoten. Hij ligt begraven in de Gemeentelijke Begraafplaats Vredehof te Nijmegen (Erehof, grafnr. 14). Onderscheidingen o.a.: Ridder Militaire Willems Orde (RMWO) 4e klas.
Johannes Postkwartier Johannes Post (Hollandscheveld, gemeente Hoogeveen; 3.10.1906-16.7.1944). Hij was sedert 1929 pachtboer in Nieuwlande. In 1935 werd hij AR-gemeenteraadslid/wethouder van Oosterhesselen. Door zijn broer Marinus raakte hij vanaf het najaar van 1942 intensief betrokken bij de hulp aan voornamelijk joodse onderduikers. Hij bewoog enkele tientallen onder te duiken, gaf zeer velen gedurende korte tijd onderdak in zijn woning en zorgde voor onderduikadressen in Nieuwlande en omgeving. Na enige maanden als ‘eenling’ te hebben gewerkt – distributiebescheiden en vervalste persoonsbewijzen (PB’s) regelde hij via bekenden – formeerde hij begin 1943 de daarna steeds groter wordende verzetsgroep-Nieuwlande. In juni pleegde de groep in Zuid-Drenthe overvallen op vijf PBH’s, teneinde onder andere Ausweise te bemachtigen. Op 16 juli 1943 liepen Post en zijn (Joodse) koerierster Celine J. Kuijper (overleden in Auschwitz 27.8.1943) in Ugchelen in een hinderlaag opgezet door de Sipo. Na met hulp van politieman J.C. Mennink te zijn ontsnapt uit het Apeldoornse politiebureau, dook Post onder in Hoogeveen. Vanuit Rijnsburg vormde hij eind 1943 de KP-Johannes, die overvallen ging uitvoeren op gemeentehuizen en distributiekantoren in Zuid-Holland en Brabant. De opbrengst ging voornamelijk naar het Trouw-apparaat, vanaf begin 1944 ook naar de LO. Medio 1944 werd Post als Top-LKP-man lid van de Kern en de Driehoek. Op 15 juli 1944 werd hij, een uur na de door hem georganiseerde (mislukte) overval op het Huis van Bewaring aan de Amsterdamse Weteringschans, op straat gearresteerd en de volgende dag doodgeschoten in het duingebied bij Overveen. Hij ligt begraven op Eerebegraafplaats Bloemendaal te Overveen (Vak 26). Onderscheiding: Verzetskruis.
Kees Mooimanpad Kees Mooiman (’s-Gravenhage; 29.10.1917-3.11.2006; Vancouver, Canada). Hij was winkelbediende en lid van de verzetsgroep Van Beest. Woonplaats (1942): Vlasmarkt 52, Middelburg. Onderscheidingen: Verzetsherdenkingskruis (VHK) en Mobilisatie-Oorlogskruis. 98
Koos Vorrinkstraat Jacobus Jan “Koos” Vorrink (Vlaardingen; 7.6.1891-19.7.1955). Hij was onderwijzer in Vlaardingen en Amsterdam. In 1927 werd hij landelijk voorzitter van de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC). Dit was de socialistische jeugdbeweging. Vanaf 1935 was hij Eerste Kamerlid voor de SDAP. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat hij in het verzet. Vorrink raakte betrokken bij het Englandspiel. Hij was van 1940 tot 1 april 1943 ondergedoken, maar werd uiteindelijk toch opgepakt. Hij werd geïnterneerd in de strafgevangenis te Scheveningen. Vanaf 1 april 1943 tot april 1944 zat hij in het gevangenenkamp te Haaren (Noord-Brabant). Daarna werd hij overgebracht naar het concentratiekamp te Sachsenhausen. Hier zat hij tot mei 1945. Na de bevrijding kwam hij in contact met Frans Goedhart. Uit deze samenwerking ontstond Het Parool. In 1946 werd hij voorzitter van de Partij van de Arbeid. Hij overleed op 19 juli 1955 in Amsterdam.
Kuipers-Rietbergkwartier Helena Theodora “Heleen” Kuipers-Rietberg (Winterswijk; 26.5.1893-27.12.1944). Als “Tante Riek” was zij de centrale figuur van de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers (LO). Zij had samen met ds. Slomp in 1942 het initiatief tot de oprichting hiervan genomen. Na haar arrestatie werd zij overgebracht naar concentratiekamp Ravenbrück waar zij op 27 december 1944 overleed. Zij heeft geen aanwijsbaar graf. Haar naam is opgetekend in Gedenkboek 2. Onderscheiding: Verzetskruis.
L.J.A. Hoogenboomstraat Leendert Jakobus Adrianus “Leen” Hoogenboom (Middelburg; 25.8.1912-21.4.1945). Hij was zakenman en lid van de verzetsgroep Van Beest. Hij werd in 1942 gearresteerd in Middelburg. Hij werd in diverse gevangenissen en concentratiekampen vastgehouden. Hij werd op 7 april 1945 bevrijd. Hij overleed op 21 april 1945 in het diaconessenziekenhuis Speyer (Duitsland). Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg.
Laan der Commando’s Deze straatnaam is vernoemd naar de commando’s die zijn ingezet bij de bevrijding van Walcheren eind 1944. Lodo van Hamelstraat Lodewijk Anne Rinse Jetze “Lodo” van Hamel (Loenen; 6.6.1915-16.6.1941). Hij was Luitenant ter Zee, II. Hij werd als eerste Nederlander geparachuteerd met de opdracht spionagegroepen op te richten en contact te leggen tussen die groepen en de regering. Na een poging om weer naar Engeland terug te keren werd hij door de Duitsers gevangen genomen en in Laren gefusilleerd. Hij ligt begraven op Eerebegraafplaats Bloemendaal te Overveen (Vak 22). Aan hem werd postuum de hoogste militaire onderscheiding toegekend, de Militaire Willemsorde (MWO) evenals het Verzetsherdenkingskruis (VHK) en de Bronzen Leeuw (BL).
M.H. Boassonlaan
99
Marc Herman Boasson (Middelburg; 11.10.1887-20.8.1943). Na zijn schoolopleiding ging hij in zaken. Samen met zijn neef I.M. Boasson had hij een textielzaak genaamd M.H. Boasson & Zonen in Middelburg. Dit was een manufacturenhandel annex groothandel die kant, bont en lakens leverde aan textielwinkels. Op 1 september 1931 werd hij raadslid van de gemeente Middelburg. Op 31 december 1932 werd hij tot wethouder benoemd met de portefeuilles gemeentebedrijven en onderwijs. Het gezin Boasson werd op 24 maart 1942 verplicht gesteld om te verhuizen naar Amsterdam. Op 2 september 1942 werden ze op transport gesteld naar de Hollandse Schouwburg en uiteindelijk arriveerden ze dag erop in doorgangskamp Westerbork. Zijn vrouw is 7 september 1942 omgebracht in Auschwitz en hijzelf is omgekomen aan uitputting in kamp Gröditz (een onderdeel van het concentratiekamp Flossenburg) in Duitsland in augustus 1943.
Majoor W.P. Landzaatpad Majoor Willem Pieter Landzaat (Leiden; 7.4.1886-13.5.1940). Hij hield als commandant van het 1e Bataljon van het 8e Regiment Infanterie heldhaftig stand tijdens de slag om de Grebbeberg. Hij sneuvelde in Rhenen op 13 mei 1940. Hij ligt begraven op het Militair ereveld Grebbeberg (Rij 5, nr. 37). Onderscheiding: Ridder Militaire Willemsorde (RMWO) 4e klas.
P.A. Bouwensestraat Pieter Adriaan “Piet” Bouwense (Middelburg; 17.7.1912-26.3.2009; Oostkapelle). Hij was onderwijzer en lid van de verzetsgroep Van Beest. Hij werd in 1942 opgepakt en keerde uit gevangenschap terug in Nederland in 1945. Woonplaats (1942): Bree 26, Middelburg. Onderscheidingen: Verzetsherdenkingskruis (VHK), Ridder in de Orde van Oranje-Nassau (RON), N.N.-kruis, Mobilisatie-Oorlogskruis.
Plein 1940 Dit plein in de binnenstad is genoemd naar de oorlogsgebeurtenissen die plaatsvonden op 17 mei 1940. Pieter Gootjesstraat Pieter Gootjes (Oostdongeradeel; 13.12.1915-11.11.1944). Hij was student en lid van de Landelijke Knokploegen (LKP). Hij sneuvelde op 11 november 1944 tijdens een vuurgevecht te Middelstum. Zijn naam staat vermeld in het Gedenkboek 36. President Rooseveltlaan Franklin Delano Roosevelt (Hyde Park, New York; 30.1.1882-12.4.1945). Hij was de 32e president van de Verenigde Staten. Als politicus van de Democratische Partij was Roosevelt van 1929 tot 1932 de 44 e gouverneur van New York. Tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 1932 was Roosevelt de kandidaat van de Democratische Partij, door de slechte economie versloeg hij de zittende president Herbert Hoover. Zijn presidentschap duurde van 1933 tot 1945. Op 12 april 1945 overleed Roosevelt aan een beroerte op 63-jarige leeftijd in Warm Springs, Georgia.
Sir Winston Churchill-laan Sir Winston Leonard Spencer Churchill (Blenheim Palace, Woodstock; 30.11.1874-24.1.1965). Hij was de Britse staatsman die als premier van 1940 tot 1945 Hitler weerstond en daarmee een beslissende rol in diens ondergang en de geallieerde overwinning heeft gespeeld. Het lukte hem de Britse oorlogsinspanning op peil te krijgen en de Verenigde Staten daarbij tot steun te bewegen. Geen enkele Britse premier is ooit zo populair geweest als Churchill. Hij was een van de bekendste staatslieden van de 20ste eeuw. Voor zijn aantreden als premier op zijn 64e jaar had hij al een lange en wisselvallige carrière achter de rug, waarin hij twee maal van politieke partij wisselde. In 1901 werd hij voor het eerst verkozen in het Lagerhuis en in 1910 benoemd tot minister van Binnenlandse Zaken. Als minister van Marine en als minister van Munitie was hij betrokken bij de Eerste Wereldoorlog en hij was later ook minister van Financiën. Daarnaast was hij een productief en succesvol schrijver en ontving hij in 1953 de Nobelprijs voor de Literatuur voor zijn geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Als één van de weinige Europeanen was hij Amerikaans ere-staatsburger. Hij overleed in Londen op 24 januari 1965.
100
Titus Brandsmakwartier Prof.Dr. Anno Sjoerd “Pater Titus” Brandsma (Oegeklooster, nabij Bolsward; 23.2.1881-26.7.1942). In de periode 1892 tot 1898 was hij leerling aan het gymnasium van de paters Franciscanen in het Noord-Brabantse Megen. Hij was een Nederlandse karmelietenpater, hoogleraar (Universiteit van Nijmegen) en publicist uit Friesland. In de Tweede Wereldoorlog verzette hij zich tegen de Duitse bezetter alsook tegen het nationaal-socialisme. Hij werd door de Duitsers opgepakt, omdat hij streed voor persvrijheid. Hij werd overgebracht naar het concentratiekamp Dachau. Hij overleed aldaar op 26 juli 1942. In 1985 is hij als martelaar door de Rooms-Katholieke kerk zalig verklaard. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 35.
Trix Terwindtstraat Béatrice Wilhelmina Maria Albertina “Trix” Terwindt (Arnhem; 27.2.1911-7.4.1987). Ze was luchtgastvrouw bij de KLM. In 1942 bracht ze een cadet voor het verzet naar Zwitserland. Ze kwam via Portugal in Engeland terecht. Hier volgde ze een parachutistenopleiding. Ze werd op 13 februari 1943 door MI6 als geheim agente gedropt in Nederland, maar ze werd gearresteerd. Ze heeft in Nederland een groot aantal geallieerde militairen geholpen bij hun ontsnapping uit bezet gebied. Ze verbleef in verschillende Duitse concentratiekampen. In april 1945 werd ze door Russische troepen bevrijd uit het concentratiekamp Ravensbrück. Ze overleed op 7 april 1987.
Veldmaarschalk Montgomerylaan Field Marshall Sir Bernard Law Montgomery (Kennington, Groot-Londen; 17.11.1887-24.3.1976). Hij was een Britse generaal en veldmaarschalk. Hij was tijdens de strijd in West-Europa Commander-in-Chief 21st Army Group. Hij overleed op 24 maart 1976 in Alton, Hampshire.
Walraven van Hallstraat Walraven “Wally”van Hall (Amsterdam; 10.2.1906-12.2.1945). Hij (‘Van Tuyl’) was firmant van een bankiers- en effectenfirma in Zaandam. Vanaf najaar 1941 resp. voorjaar 1942 verzorgde hij de financiële middelen voor de Zeemanspot en het Trompfonds, waaruit steun werd verleend aan in Nederland achtergebleven familieleden (6100 gezinnen) van koopvaardij- en marinepersoneel dat in geallieerd verband voer. In 1943 besloot hij dat ook (gezinnen van) onderduikers ondersteund moesten worden en de grote verzetsorganisaties zelf gefinancierd. Samen met zijn broer mr. G. “Gijs” van Hall wist hij, door bij (i.v.m. risicobeperking en efficiency: een gering aantal) kapitaalkrachtige personen en instellingen grote leningen aan de Nederlandse Staat af te sluiten, ca. ƒ 9 miljoen ‘in te zamelen’. Het ‘belastingverzet’ (ƒ 5,4 mln), particuliere giften (ƒ 6 mln) en een ‘schatkistpromessen-operatie’ van de broers Van Hall (ƒ 50 mln) zorgden voor verdere financiering. Voor de ‘uitbetaling’ van de gelden (in de zomer 1944 aan ca. 10.000 gezinnen en 8000 joodse onderduikers; daarna ook aan de spoorwegstakers) werd een landelijke organisatie met bijna 1900 medewerkers opgebouwd: het Nationaal Steunfonds, ‘de bankier van het verzet’. Als NSF-leider werd Van Hall door zijn natuurlijk gezag een van de centrale figuren in de Nederlandse illegaliteit. In 1944 was hij intensief betrokken bij de totstandkoming van de Kern en de Top-Driehoek. Op 27 januari 1945 werd hij op een LWC-vergaderadres gearresteerd en op 12 februari 1945 in Haarlem gefusilleerd. Hij ligt begraven op Eerebegraafplaats Bloemendaal te Overveen (Vak 35). Onderscheiding: Verzetskruis.
101
Wiardi Beckmanlaan Dr. Herman Bernard Wiardi Beckman (Nijmegen; 4.2.1904-15.3.1945). Hij was journalist en politicus. Na zijn opleiding (hij studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Leiden) trad hij toe tot de redactie van de krant Het Volk. Hij was een overtuigd socialist. In 1937 werd hij lid van de Eerste Kamer voor de SDAP. In de bezettingstijd was hij lid van de redactie van het illegale blad Het Parool. Bij een poging om naar Engeland te ontsnappen, werd hij in de nacht van 17 op 18 januari 1942 op het strand van Scheveningen gearresteerd door de Duitsers. In de nacht van 14 op 15 maart 1945 is hij in concentratiekamp Dachau overleden aan vlektyfus.. Het wetenschappelijk bureau van de Partij van de Arbeid is genoemd naar Wiardi Beckman: de Wiardi Beckman Stichting. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Loenen (Vak E, nr. 713). Onderscheiding: Verzetskruis
Willem Arondeusstraat Willem Johan Cornelis “Willem” Arondeus [ook wel bekend onder de naam Arondéus] (Naarden; 22.8.1894-1.7.1943). Willem Arondeus (‘Smit’) publiceerde aan het einde van de jaren dertig – nadat hij eerder zijn schilderscarrière bewust had beëindigd – zijn eerste romans en een biografie van de schilder Matthijs Maris. In 1941 begon hij met de uitgave van de Brandarisbrief, een illegaal, gestencild pamflet waarin hij kunstenaars opriep zich te verweren (door “boycot, geestelijke sabotage en lijdelijk verzet”) tegen het nationaal-socialisme en de Kultuurkamer. Vanaf juni 1942 werd de Brandarisbrief opgenomen in het nieuwe blad De Vrije Kunstenaar, dat onder redactie stond van onder meer M. van Gilse en G.J. van der Veen. Arondeus behoorde met Van der Veen en F. Duwaer tot de kern van de PBC, die zich bezighield met het namaken van persoonsbewijzen en het verspreiden daarvan. Omdat een dergelijke falsificatie bij controle met de persoonskaarten uit het bevolkingsregister onmiddellijk aan het licht zou komen, werd besloten een aanslag te plegen op het Bevolkingsregister van de gemeente Amsterdam. Deze aanslag, waarvan Arondeus, Van der Veen, W.J.H.B. Sandberg en J. Brouwer de voornaamste organisatoren waren, vond op 27 maart 1943 plaats. Als gevolg van loslippigheid van een medewerker werd Arondeus, als eerste van de groep, op 1 april gearresteerd. Op 18 juni werd hij – in zijn woorden: als homo niet minder moedig dan anderen – ter dood veroordeeld en op 1 juli 1943 gefusilleerd. Hij ligt begraven op Eerebegraafplaats Bloemendaal te Overveen (Vak 18). Onderscheiding (postuum): Verzetsherdenkingskruis (VHK).
102
103
BIJLAGEN
104
Bijlage 1.Burgerslachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting. Erkend door OGS: Ja; Niet erkend: Nee. Gr. =Groep; A=beschietingsslachtoffer, enz.; B=verzetsslachtoffer; C=omgekomen dwangarbeider. Naam Woonplaats Geboorteplaats Geboortedatum
Plaats overlijden
Datum overlijden
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Gr.
Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden
01.11.1944 08.11.1944 08.11.1944 08.11.1944 07.10.1943 29.05.1946 29.05.1946 01.11.1944 01.11.1944 12.11.1945 12.11.1945 06.04.2005 07.10.1943 02.11.1944 26.05.1944 12.09.1945 01.11.1944 04.01.1945 31.10.1944 02.11.1944 01.11.1944 01.11.1944 02.11.1944 12.09.1945 01.11.1944 01.11.1944 01.11.1944 01.11.1944 10.11.1944 01.11.1944 01.11.1944 12.09.1945 01.11.1944 01.11.1944 01.11.1944 20.07.1944 28.04.1945 01.11.1944 29.05.1946 12.11.1945 12.11.1945 29.05.1946 01.11.1944 01.11.1944
Beschieting dorp Mijnontploffing Mijnontploffing Mijnontploffing Beschieting vissersschip Explosie zeemijn Explosie zeemijn Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp Explosie zeemijn Explosie zeemijn Explosie projectiel op schip Beschieting vissersschip Beschieting Aan uitputting overleden Explosie zeemijn Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp Beschieting dorp Beschieting dorp Explosie zeemijn Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Explosie zeemijn Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp Beschieting dorp (evacué)
Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Ja Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Ja Ja Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
A A A A A A A A A A A A A A B A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A C C A A A A A A A
Monument/ Begraafplaats
Arnemuiden Aarnoutse-Meijers, C. Baaijens, J. Baaijens, T. Baaijens, W.A. Belzen, A. van Belzen, C. van Belzen, C. van [Cornelis] Belzen, C. van [Cornelis] Belzen, C. van [Cornelis] Belzen, J. van [Jan] Belzen, J. van [Joos] Belzen, J.J. van Belzen, W. van Besuijen-de Bree, J. Bijl, G. van der Blaasse, J. Bliek, G. jr. Bliek, G. sr. Bos-Marijs, G.C. Brackx, H.J. Caljouw, M. Dalen, P. van Dekker, L. Dingemanse, W. Doense, P.A. Doense-Barten, H. Geense, K. Goedhart, A.W. Groot, P. de Kaland, G.H.J. Kaland, P. Ketterij, L. van de Kraker, H.L. de Kraker, J. de Kraker, L. de Marijs, J. [Jan] Marijs, J. [Joos] Marijs, J. Meerman, A. [Arij] Meerman, A. [Adriaan] Meerman, A. [Abraham] Meerman, E. Meerman, J.A. Meerman-Toussaint, T.
Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Vlissingen Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Kleverskerke Vlissingen Arnemuiden Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Vlissingen Vlissingen Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Vlissingen Vlissingen Arnemuiden Vlissingen Ritthem Westkapelle Westkapelle Arnemuiden Nieuw- en Sint Joosland Arnemuiden Nieuw- en Sint Joosland Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Vlissingen Oost- en West-Souburg Arnemuiden
Arnemuiden
Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Nieuw- en Sint Joosland Vlissingen Vlissingen Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Vlissingen Vlissingen Arnemuiden Arnemuiden Ritthem Westkapelle Westkapelle Nieuw- en Sint Joosland Middelburg Nieuw- en Sint Joosland Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden
Vlissingen Arnemuiden
21.12.1879 07.12.1933 17.02.1927 25.12.1931 18.09.1909 10.12.1907 28.04.1917 26.04.1885 22.05.1886 12.07.1924 16.01.1901 01.08.1966 13.02.1898 05.09.1902 27.06.1917 24.06.1922 30.08.1930 13.01.1878 14.09.1919 11.06.1901 10.10.1887 04.03.1929 19.09.1929 13.03.1899 26.01.1886 18.01.1889 18.11.1928 19.05.1903 22.08.1914 31.10.1873 04.02.1920 18.03.1893 05.12.1932 18.02.1918 28.11.1865 10.10.1924 25.11.1915 08.02.1959 04.04.1917 05.12.1913 04.01.1888 19.10.1911 25.04.1909 28.08.1887
Westkapelle Arnemuiden Arnemuiden
Velsen (officieel) Kleverskerke Natzweiler (F) Westkapelle Arnemuiden Middelburg Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Westkapelle Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Westkapelle Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Friedrichshafen (D) Hamburg (D) Arnemuiden Vrouwenpolder
Vrouwenpolder Arnemuiden Arnemuiden
Beschieting dorp Explosie zeemijn Explosie zeemijn Explosie zeemijn Explosie zeemijn Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp
Alg. Begraafplaats Arnemuiden Alg. Begraafplaats Arnemuiden Alg. Begraafplaats Arnemuiden
Alg.Begr. Arnemuiden
Alg. Begr. Arnemuiden
Geen aanwijsbaar graf Alg.Begr. Arnemuiden Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Vlissingen Vlissingen Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland Alg.Begr. Arnemuiden Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland Ned.ereveld Frankfurt am Main Ned. ereveld Hamburg Ohlsdorf Alg.Begr. Arnemuiden
Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden
Bijlage 1.Burgerslachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting. Erkend door OGS: Ja; Niet erkend: Nee. Gr. =Groep; A=beschietingsslachtoffer, enz.; B=verzetsslachtoffer; C=omgekomen dwangarbeider. Naam Woonplaats Geboorteplaats Geboortedatum
Plaats overlijden
Datum overlijden
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Gr.
Monument/ Begraafplaats Ned.ereveld Frankfurt am Main
Meulmeester, I. Minnaard, J. Mulder, J. Nooijer, A. de Nooijer-Meerman, D. de Nooijer-Meulmeester, W. de Oosterling, P. Pagter, P. de Pagter-Gillissen, M.W. de Poortvliet, P. Rijke, J. de Rijke, P. de Rijke-Kaland, J. de Scheele, J. Scheele, L. Schroevers, L. Schroevers, M. Siereveld, B.J. Siereveld, H. Siereveld, L. Sturm, J. Sturm, J. Voogd, C. de Waarde, A. van Waarde, J. C. van
Arnemuiden Kruiningen Vlissingen Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden
Arnemuiden Kattendijke Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden
27.09.1920 11.11.1916 27.11.1887 28.02.1931 29.12.1882 24.04.1905
Friedrichshafen (D) Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden
13.02.1943 01.11.1944 01.11.1944 31.10.1944 01.11.1944 05.12.1944
Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp Beschieting dorp Beschieting dorp
Ja Nee Nee Nee Nee Nee
C A A A A A
Arnemuiden Vlissingen Vlissingen
Renesse Ritthem Arnemuiden
05.09.1895 15.06.1891 29.12.1891
Goes Arnemuiden Arnemuiden
08.11.1944 01.11.1944 02.11.1944
Explosie landmijn Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué)
Nee Nee Nee
A A A
Arnemuiden Westkapelle Westkapelle Westkapelle Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Vlissingen Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Oost- en West-Souburg Oost- en West-Souburg Oost- en West-Souburg Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland
Arnemuiden Westkapelle Vlissingen Westkapelle Arnemuiden Hoek
14.11.1908 01.10.1940 01.11.1926 07.08.1904 17.10.1920 12.09.1894 18.12.1903 19.04.1926 19.12.1925 22.03.1910 06.03.1931 25.03.1895 15.04.1932 09.10.1939 11.07.1936 22.03.1942
Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Westkapelle Arnemuiden Burgh (officieel) Vrouwenpolder Burgh (officieel) Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden
03.11.1944 01.11.1944 01.11.1944 01.11.1944 01.11.1944 01.11.1944 12.09.1945 02.11.1944 29.05.1946 29.05.1946 29.05.1946 01.11.1944 01.11.1944 02.11.1944 01.11.1944 13.11.1944
Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
A A A A A A A A A A A A A A A A
Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden Alg. Begr. Arnemuiden Vlissingen
Waarde, J. van Waarde, P. van Wijngaarden, J. van Wijngaarden-de Boer, H.H. van Wijngaarden, H.K.A. van Wouters-Moens, J.
Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Zwijndrecht Zwijndrecht
Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Kopenhagen (D) Sliedrecht
06.11.1943 15.04.1932 01.01.1917 10.12.1922
Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden
01.11.1944 01.11.1944 03.11.1944 03.11.1944
Beschieting dorp Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp Beschieting dorp Explosie zeemijn Beschieting dorp (evacué) Explosie zeemijn Explosie zeemijn Explosie zeemijn Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Na beschieting dorp ziek geworden en overleden (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué)
Nee Nee Nee Nee
A A A A
Alg. Begr. Arnemuiden Alg. Begr. Arnemuiden Sliedrecht Sliedrecht
Zwijndrecht Ritthem
Hardinxveld Vrouwenpolder
17.05.1944 04.01.1898
Arnemuiden Arnemuiden
03.11.1944 01.11.1944
Beschieting dorp (evacué) Beschieting dorp (evacué)
Nee Nee
A A
Sliedrecht Alg. Begr. Arnemuiden
Vlissingen Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden Serooskerke Oost- en West-Souburg Oost- en West-Souburg Nieuw- en Sint Joosland
106
Vlissingen Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden
Alg.Begr. Arnemuiden Alg.Begr. Arnemuiden
Alg. Begr. Arnemuiden Alg. Begr. Arnemuiden Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland Alg. Begr. Arnemuiden
Bijlage 1.Burgerslachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting. Erkend door OGS: Ja; Niet erkend: Nee. Gr. =Groep; A=beschietingsslachtoffer, enz.; B=verzetsslachtoffer; C=omgekomen dwangarbeider. Naam Woonplaats Geboorteplaats Geboortedatum
Plaats overlijden
Datum overlijden
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Gr.
Monument/ Begraafplaats
Ja Ja Nee Nee Ja
C C A A B
Ned. Ereveld Frankfurt am Main Ned. ereveld Düsseldorf-Oberbilk
Nee Nee Nee Nee Ja Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
A A A A B A A A A A A A A A A
Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Ned. ereveld Hamburg-Ohlsdorf
Ja Ja Nee Nee Nee Ja
C C A A A C
Gedenkboek 2 Ned. ereveld Frankfurt am Main
Nee Nee
A A
Ja Ja Nee Nee Ja Ja Nee Ja Ja
B C A A C C A B C
Middelburg Alewijnse, P. Alsemgeest, A. Bakker, E. Beekman, C.M. Beest, A.C. van
Middelburg Roosendaal Middelburg Middelburg
Middelburg ’s-Gravenhage Groningen Nieuw- en Sint Joosland Amsterdam
02.10.1923 03.07.1922 22.01.1881 20.04.1926 11.06.1903
Tettnang (D) Duisburg (D) Middelburg Middelburg Middelburg
18.08.1944 14.10.1944 19.12.1942 05.11.1944 11.08.1942
Beije, M.C. Berger, G.C. Bernard-van Kempen, A. Besuijen-Wisse, D.N. Beusekom, J. van Boon, F. Boon, J. Boon, P. Boon-Bruijnooge, J. Boon-Kempe, T. Boone-Le Duc, A.C. Boucherie, L.A. Brabers, A.M. Breejen, G. den Broodman-Palmkoeck, W.E. Buijs, P. Buijs, P.J. Burgs, E.L. Cleemput, L. van Coppejans, M. Coppoolse, J.
Middelburg Middelburg Middelburg Sint Laurens Middelburg Sint Laurens Sint Laurens Middelburg Middelburg Sint Laurens Middelburg Vlissingen Middelburg Middelburg Middelburg
Zierikzee Middelburg Leiden Oost- en West-Souburg Padang Siont Laurens Sint Laurens Middelburg Groede Middelburg Middelburg Oost- en West-Souburg Breda Hardinxveld Middelburg
20.02.1892 01.01.1903 06.01.1886 20.05.1918 14.05.1922 16.01.1933 23.04.1893 25.12.1903 04.09.1901 22.09.1890 25.12.1894 16.07.1882 13.08.1902 08.05.1934 07.06.1895
Middelburg Oost- en West-Souburg Middelburg Middelburg Neuengamme (D) Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Oost- en West-Souburg Middelburg Domburg
11.10.1944 16.10.1941 23.01.1945 05.11.1944 22.12.1944 05.11.1944 05.11.1944 06.11.1944 05.11.1944 28.11.1944 05.07.1944 11.10.1944 27.12.1944 16.10.1941 23.05.1940
Middelburg Middelburg Middelburg Goes Middelburg Middelburg
Middelburg Middelburg Goes Kruiningen Middelburg Middelburg
20.06.1914 09.08.1922 25.01.1899 02.12.1892 20.03.1919 23.01.1921
Buchenwald (D) Wissen (D) Middelburg Goes Middelburg Berlijn-Tegel (D)
12.03.1944 11.03.1945 05.07.1944 17.09.1943 05.07.1944 26.11.1943
Concentratiekamp Buchenwald
Coppoolse, M. Cornelisse, W.J.
Middelburg Middelburg
Aagtekerke Middelburg
27.04.1905 21.10.1923
Middelburg Dordrecht
22.09.1944 09.12.1944
Damen, W.J. Davidse, L. Davidse-Francke, M. Davidse-van Keulen, N. Deij, W.J. Delst, J.C. Doel, P. van den Doorninck, ir. W.H. van Elslander, H.F.A.
Middelburg Middelburg
Middelburg Oost- en West-Souburg Grijpskerke Serooskerke Middelburg Middelburg Rotterdam Kruiningen Vlissingen
08.10.1901 05.05.1926 17.05.1863 08.11.1865 04.08.1920 08.01.1912 02.09.1912 27.11.1914 15.02.1924
Korteven Neuengamme (D) Klundert Klundert Hamburg-Langenhorn (D) Duisburg (D) Vlissingen Leusderheide Hagen (D)
08.10.1944 20.02.1945 03.11.1944 03.11.1944 17.03.1945 01.01.1944 24.06.1943 20.07.1943 15.03.1945
Bominslag Beschieting hospitaalschip ZRD 14 Gefusilleerd Concentratiekamp Neuengamme Bominslag Bominslag
Middelburg Middelburg Middelburg ’s-Gravenhage Middelburg
107
beschieting op trein granaatinslag overleden na vuurgevecht/zelfdoding Bombardement Beschieting vliegtuigen Bominslag Bominslag Bominslag Bominslag Granaatinslag Bominslag Bominslag Ontploffing projectiel Bombardement omgekomen bij ruimen mijnen Beschieting vliegtuigen
Ontploffing projectiel Bominslag Ontploffing projectiel Bombardement
Bombardement te Vlissingen Gefusilleerd
Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg
Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof
Graf is geruimd
Alg.Begr. Middelburg, Erehof Friedhof Berlijn-Tegel, Gdenksteen Ned. ereveld Lübeck Alg.Begr. Middelburg, Erehof
Alg.Begr. Middelburg Gedenkboek 34
Ned.ereveld Lübeck-Vorwerk Ned.ereveld Düsseldorf-Oberbilk Alg.Begr. Middelburg, Erehof Gem.Begr. Rusthof Amersfoort Friedhof Remberg te Hagen, Gedenkboek 42
Bijlage 1.Burgerslachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting. Erkend door OGS: Ja; Niet erkend: Nee. Gr. =Groep; A=beschietingsslachtoffer, enz.; B=verzetsslachtoffer; C=omgekomen dwangarbeider. Naam Woonplaats Geboorteplaats Geboortedatum Ende, G.F.C. van den Faasse, A. Feij, P. Fibbe, M. Francke, J. Françoijs, J.J. Frenks, J. Gabriëlse-van Tuinen, J. Geldof, F. Geschiere-Joziasse, E. Gillissen, A.E. Graaf, J.P.H. de Graaf-Davidse, L. de Grim, C. Harthoorn, J.C. Heijl, J.A. van Heijnen, F.K. Heslinga, F.W. Hesseling, H.R.W. Hesseling, A.H. Hoek, J.H. van den Hoogenboom, L.J.A. Houmes, L. Ingelse, P. Janse, A.C.M. Janse, J. Janse, T. Janse-Melis, N. Janse-Steijn, A.C. Jansen, H. Jonckman, W.C. Joosse, J.J. Jopse, M.J. Klaasen, G.J. Kodde-Bosschaart, E.C. Korstanje, L. Kraak, J.A. Loomans, A.H. Loon, K. van Ludikhuize, J.F. Maartense, J.P. Maartense, P.F. Maartense-de Pan, C.M. Maat, C.J. Maat-Nortier, S. Meijden, J.J. van der
Middelburg Westkapelle Middelburg Middelburg Oost-Souburg Vlissingen Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Serooskerke Serooskerke Middelburg Middelburg Middelburg Eindhoven Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Westkapelle Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Vlissingen Middelburg Amsterdam Middelburg Middelburg Middelburg Amsterdam Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg
Middelburg Middelburg Vlissingen Oost-Souburg Middelburg Vlissingen St. Anna Parochie Grijpskerke Middelburg Middelburg Middelburg ’s-Heerenhoek Middelburg Middelburg Eindhoven Wonseradeel Sluis Sluis Dinteloord Middelburg Westkapelle Middelburg Middelburg Ulrum Middelburg Serooskerke Middelburg Middelburg Vlissingen Middelburg Zierikzee Arnhem Kapelle Middelburg Bergen op Zoom Sint Laurens Wijk en Aalburg Middelburg Goes Goes Goes Biervliet Oostburg ’s-Gravenhage
05.01.1910 12.12.1920 28.10.1925 02.11.1907 15.08.1918 26.05.1913 17.11.1916 18.11.1879 29.05.1896 25.01.1872 14.03.1932 11.09.1935 15.01.1910 04.04.1900 06.09.1888 06.10.1923 23.03.1915 25.09.1925 25.03.1923 16.06.1920 05.09.1913 25.08.1912 20.04.1898 09.10.1916 15.10.1939 22.04.1908 16.09.1917 17.09.1912 23.12.1862 13.06.1918 02.07.1921 12.01.1888 30.04.1924 17.11.1884 22.05.1910 15.12.1943 17.01.1924 27.05.1905 30.04.1917 07.08.1934 17.12.1862 23.04.1889 12.08.1861 09.09.1886 01.12.1887 08.03.1901
Plaats overlijden
Datum overlijden
Neuengamme Middelburg Neuengamme Middelburg Middelburg Enschede Middelburg Middelburg Middelburg Domburg Middelburg Serooskerke Serooskerke ’s-Heer Arendskerke Middelburg Berlijn-Neuköln (D) Middelburg Sachsenhausen (D) Oranienburg (D) Sachsenhausen (D) Utrecht Speyer (D) Middelburg Neustadt-Holstein (D) Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Bochum (D) Middelburg Middelburg Geesthacht (D) Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Bad-Berka (D) Neuengamme (D) Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Fischen (D)
14.01.1945 23.06.1945 12.11.1942 05.12.1940 09.10.1944 31.03.1945 17.05.1940 16.02.1941 23.01.1945 01.11.1944 07.02.1945 17.05.1940 17.05.1940 13.09.1944 18.05.1940 10.06.1944 17.05.1940 25.12.1944 23.03.1943 06.03.1943 18.09.1943 21.04.1945 13.12.1942 03.05.1945 05.12.1944 05.11.1944 17.05.1940 05.11.1944 05.11.1944 24.01.1944 17.05.1940 07.10.1944 04.09.1945 12.05.1940 15.11.1944 07.10.1944 11.10.1944 25.04.1945 31.12.1944 17.05.1940 17.05.1940 15.05.1940 15.05.1940 01.11.1944 01.11.1944 23.02.1945
108
Aantekeningen bij overlijden Explosie mijn Gefusilleerd Bominslag Gefusilleerd Gefusilleerd Beschietingen/bominslagen Bominslagen Bominslag Getroffen door geweerkogel Beschietingen/bominslagen Beschietingen/bominslagen Bombardement Sloedam Beschietingen/bominslagen Beschietingen/bominslagen
Beschieting Beschieting Cap Arcona/Thielbek Granaatinslag Bominslag Beschietingen/bominslagen Bominslag Bominslag Beschietingen/bominslagen Bombardement Doodgeschoten Granaatinslag Bombardement Bombardement
Beschietingen/bominslagen Bominslag Bominslag Bominslag Granaatinslag Granaatinslag
OGS
Gr.
Monument/ Begraafplaats
Ja Nee Ja Nee Ja Ja Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Ja Nee Ja Ja Ja Ja Ja Nee Ja Nee Nee Nee Nee Nee Ja Nee Nee Ja Nee Nee Nee Nee Ja Ja Nee Nee Nee Nee Nee Nee Ja
B A B A B B A A A A A A A A A C A B B B B B A B A A A A A C A A C A A A A B B A A A A A A B
Gedenkboek 34 Alg.Begr. Middelburg, Erehof Gem.Begr. Oost-Souburg Nederlands ereveld Loenen Alg. Begr. Middelburg Alg.Begr. Middelburg, Erehof
Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Bijz. Begr. ‘s-Heerenhoek Städt. Friedhof Berlijn-Lichtenberg Gedenkboek 2 Gedenkboek 2 Gedenkboek 2 Gedenkboek 43 Alg.Begr. Middelburg Gedenkboek 34 Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Ned.ereveld Düsseldorf-Oberbilk Alg.Begr. Middelburg, Erehof Gem. Begr. Zierikzee RK-Begr. Middelburg Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Gedenkboek 34 RK-Begr. Middelburg Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof
Ned. ereveld Frankfurt am Main
Bijlage 1.Burgerslachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting. Erkend door OGS: Ja; Niet erkend: Nee. Gr. =Groep; A=beschietingsslachtoffer, enz.; B=verzetsslachtoffer; C=omgekomen dwangarbeider. Naam Woonplaats Geboorteplaats Geboortedatum Meijers, A.S. Mijnheer, A. Mondeel, G. Niesthoven, W. Oostdijk, W. Pagter, G. de Pagter, P. de Peene, A. Pels, P.J. Pels-Groen, J. Penninkx, L.H. Pienbroek, J.W. van Polak, L. Polvliet, L. Poppe, A.P. Pouwer, A. Provoost, C. Putte, H. van de Putto, W.J. Roest, P.C. Roth-Koppejan, M. Ruck, E. Scheijbeler, H.L. Scheijbeler, P. Schipper-Goor, T. Schonis, W.L. Schot, J. Schroder, H.O. Sliggers, P. Smit, J.J. Smolders-de Klerk, C. Steketee, J.L. Steutel, C.H. Sturm, C.W. Tisserand, M.C. Tisserand-Maartense, F. Vellekoop, G.P. Verburg, P.A.J.C. Verhage, C. Verhage-Vermeulen, J.C. Vermeulen, J.H. Vermeulen-van Doorn, J.M. Versluijs, A. Visser, D. de Vos, W. de
Middelburg Souburg (Oost of: West) Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Utrecht Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Domburg Middelburg Roosendaal-Nispen Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Vlaardingen Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg
Middelburg Oost- en West-Souburg Middelburg Middelburg Terneuzen Middelburg Middelburg Middelburg Yerseke ’s-Gravenhage Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Oostkapelle Domburg Middelburg Bochholt (D) Middelburg Arnemuiden Nieuwenhoorn Middelburg Middelburg Vlissingen Vlissingen Vlissingen Düsseldorf (D) Kloetinge Middelburg Meliskerke Middelburg
21.12.1914 28.09.1921 07.04.1880 28.02.1916 17.11.1924 11.03.1915 03.04.1921 07.12.1922 18.10.1943 05.02.1920 27.11.1895 04.08.1917 06.09.1925 11.06.1918 15.05.1924 22.09.1921 25.09.1869 26.02.1895 06.11.1909 27.05.1904 03.09.1878 06.06.1912 24.09.1935 14.12.1904 22.05.1922 08.02.1912 16.11.1886
Middelburg Middelburg Goes Dirksland Oost- en West-Souburg Oostkapelle Middelburg Middelburg Axel
07.05.1922 01.10.1910 22.05.1905 09.03.1904 11.07.1926 16.10.1909 09.07.1887 19.01.1885 13.11.1900 02.03.1921 12.05.1916 01.12.1916 14.04.1890 02.05.1889
Middelburg Middelburg Middelburg
Oostkapelle Middelburg Vrouwenpolder
31.12.1889 29.05.1931 27.12.1881
Plaats overlijden
Datum overlijden
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Gr.
Vlissingen Middelburg Middelburg Biggekerke Vlissingen Leusderheide Neuengamme (D) Vlissingen Middelburg Middelburg Neuengamme (D) Leusderheide Loosdrecht Middelburg Erfurt (D) Neuengamme (D) Domburg Berlijn (D)
Bombardement te Vlissingen Bominslag Bominslag Gefusilleerd
Middelburg Middelburg Oost- en West-Souburg Middelburg Middelburg Middelburg Buchenwald (D) Domburg Middelburg Bremen (D) Waalsdorpervlakte Middelburg Neuengamme (D) Goes Leusderheide Middelburg Middelburg Vlissingen Neuengamme (D) Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg
21.01.1943 02.11.1944 22.09.1944 11.09.1944 04.11.1944 20.07.1943 17.11.1944 24.06.1943 12.10.1944 12.10.1944 30.11.1944 20.07.1943 17.04.1944 17.05.1940 28.05.1945 10.12.1944 17.05.1940 31.05.1942 07.08.1944 15.05.1940 07.10.1944 17.11.1942 16.02.1941 16.02.1941 20.08.1943 14.04.1945 17.05.1940 28.06.1945 08.02.1944 13.03.1941 15.05.1940 26.12.1944 23.07.1942 20.07.1943 15.05.1940 15.05.1940 24.06.1943 22.01.1945 12.10.1944 12.10.1944 12.10.1944 12.10.1944
Gefusilleerd Bominslag Bominslag Bombardment te Vlissingen Concentratiekamp Neuengamme Bominslag Bominslag Bominslag Bominslag
Nee Nee Nee Ja Nee Ja Ja Nee Nee Nee Ja Ja Ja Nee Ja Ja Nee Ja Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Ja Nee Nee Ja Ja Nee Ja Nee Ja Nee Nee Nee Ja Nee Nee Nee Nee
A A A B A B B A A A B B B A C B A C A A A A A A A C A A C B A B A B A A A C A A A A
Middelburg Middelburg Middelburg
05.11.1944 11.10.1944 01.11.1944
Bominslag Bombardement Granaatinslag
Nee Nee Nee
A A A
109
Gefusilleerd Concentratiekamp Bombardement te Vlissingen Bominslag Bominslag Gefusilleerd in concentratiekamp Gefusilleerd Beschietingen/bominslagen Concentratiekamp Neuengamme Beschietingen/bominslagen
Bominslag Bombardement Beschieting jachtvliegtuigen Bominslagen Bominslagen Bombardement te Vlissingen Concentratiekamp Buchenwald Beschietingen/bominslagen Explosie granaat bij demonteren Gefusilleerd Bominslag Concentratiekamp Neuengamme
Monument/ Begraafplaats Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Gedenkboek 34 Alg.Begr. Middelburg, Erehof
Nederlands ereveld Loenen Gem.Begr. Rusthof Amersfoort Ned.Isr. Begr. Middelburg Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Ned.ereveld Hamburg-Ohlsdorf Alg.Begr. Middelburg. Erehof RK-Begr. Winterswijk Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Gedenkboek 2
Ned.ereveld Bremen-Osterholz Gem.Begr. Emmaus Vlaardingen Alg.Begr. Middelburg, Erehof Gedenkboek 34 Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Gedenkboek 34 Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof
Bijlage 1.Burgerslachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting. Erkend door OGS: Ja; Niet erkend: Nee. Gr. =Groep; A=beschietingsslachtoffer, enz.; B=verzetsslachtoffer; C=omgekomen dwangarbeider. Naam Woonplaats Geboorteplaats Geboortedatum Vroonland, E. Wattel. J. Weij, J. van der Westdorp, A. Wiessner, C.F. Wiessner-van der Bliek, C.F. Wijngaarden, W. van Willeboordse, A. Wisse, C. Woerkens, A.P. van Zandstra, A.M. Zandstra, M.T.
Plaats overlijden
Datum overlijden
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Gr.
A A B C A A A A A A A A
Middelburg Koudekerke Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg
Middelburg Sint Laurens Utrecht Middelburg Middelburg Wolphaartsdijk
28.04.1921 11.04.1916 31.12.1924 18.09.1905 28.11.1901 13.09.1877
Middelburg Koudekerke Biggekerke Hagen (D) Vlissingen Middelburg
05.07.1944 16.10.1941 19.09.1944 02.12.1944 24.06.1943 17.05.1940
Ontploffing projectiel Beschieting vliegtuigen Gefusilleerd Bombardement te Vlissingen Beschietingen/bominslagen
Nee Nee Ja Ja Nee Nee
Middelburg Middelburg Middelburg Oostkapelle Middelburg Middelburg
’s-Gravenhage
03.02.1907 30.11.1915 08.09.1921 10.11.1891 22.10.1931 14.02.1927
Vlissingen Middelburg Oostkapelle Middelburg Middelburg
05.09.1943 24.06.1943 05.12.1940 18.05.1940 05.12.1940 05.12.1940
Beschieting vliegtuig Bombardement te Vlissingen Bominslagen Beschietingen/bominslagen Bominslagen Bominslagen
Nee Nee Nee Nee Nee Nee
Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg
110
Monument/ Begraafplaats Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Nederlands ereveld Loenen Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof
Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg, Erehof Alg.Begr. Middelburg Alg.Begr. Middelburg
Bijlage 1.Burgerslachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting. Erkend door OGS: Ja; Niet erkend: Nee. Gr. =Groep; A=beschietingsslachtoffer, enz.; B=verzetsslachtoffer; C=omgekomen dwangarbeider. Naam Woonplaats Geboorteplaats Geboortedatum
Plaats overlijden
Datum overlijden
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Gr.
Monument/ Begraafplaats
Hoogeveen Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Middelburg Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Heidenheim a.d. Brenz Middelburg Middelburg Nieuw- en Sint Joosland Middelburg Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Middelburg Middelburg Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland
01.08.1943 04.11.1944 03.11.1944 15.08.1943 15.08.1943 03.11.1944 02.11.1944 18.12.1943 12.05.1940 12.05.1940 05.11.1944 02.04.1946 13.03.1945 04.11.1944 13.03.1945 01.11.1944 02.11.1944 06.11.1945 03.04.1946 15.08.1943 13.03.1945 03.11.1944 01.11.1944 01.11.1944 15.08.1943 15.08.1943
Gefusilleerd Granaatinslag Granaatinslag Bominslag Bominslag Granaatinslag Granaatinslag
Ja Nee Nee Nee Nee Nee Nee Ja Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee
B A A A A A A C A A A A A A A A A A A A A A A A A A
Nieuwe Gem. Begr. Hoogeveen
Nieuw- en Sint Joosland Baas, A. Baas, C. [jr.] Bliek-de Schutter M. Boone, M.C. Boone, W. Caljouw, J. Cevaal, A. Elenbaas, J.M. Hamer, A. de Hamer, M. de Janse, J. Kok, G. de Koster, A. Kwekkeboom, A. Kwekkeboom, P. Leerzem, J.A. van Louwerse, K. Moolenbroek, M. van Olmen, P.H. van Onderdijk, J. Verdonk, B.P. Verheijke, J. Voogd, C. de Voogd, J. de Vos, A.J. de Vos-de Klerk, C.W.
Hoogeveen Ritthem Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Ritthem Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Bergen op Zoom ’s-Heer Arendskerke Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Oost- en West Souburg Ritthem Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland ’s-Heerenhoek Vlissingen Oost- en West Souburg Oost- en West Souburg Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland
Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Veere Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Vrouwenpolder Ritthem Nisse Nieuw- en Sint Joosland Nieuw- en Sint Joosland Arnemuiden Bergen op Zoom Heinkenszand Nieuw- en Sint Joosland Koudekerke Serooskerke Nieuw- en Sint Joosland Bergen op Zoom Vrouwenpolder Ellewoutsdijk Oost- en West Souburg Koudekerke Sint Jansteen Nieuw- en Sint Joosland
29.05.1913 19.03.1908 24.08.1883 15.01.1932 05.02.1933 19.05.1871 18.06.1932 11.10.1923 03.05.1924 16.11.1894 11.07.1892 11.07.1910 14.02.1926 09.08.1924 12.08.1927 07.06.1914 27.02.1899 19.05.1899 21.01.1899 31.07.1915 12.08.1924 11.06.1907 21.09.1931 20.12.1899 29.08.1916 22.07.1918
111
Granaatinslag dorp Granaatinslag dorp Getroffen door geweerkogel Explosie munitie Explosie munitie Granaatinslag Explosie munitie Granaatinslag Verm. getroffen door granaat Explosie granaat Explosie munitie Bominslag Explosie munitie Granaatinslag Granaatinslag Granaatinslag Bominslag Bominslag
Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland Gemeindefriedhof Söhnstetten (D) Oude Begr. Nieuw- en Sint Joosland Oude Begr. Nieuw- en Sint Joosland Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland
Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland
Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland
Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland Nieuwe Begr. Nieuw- en Sint Joosland
Bijlage 1.Burgerslachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting. Erkend door OGS: Ja; Niet erkend: Nee. Gr. =Groep; A=beschietingsslachtoffer, enz.; B=verzetsslachtoffer; C=omgekomen dwangarbeider. Naam Woonplaats Geboorteplaats Geboortedatum
Plaats overlijden
Datum overlijden
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Gr.
Nee Ja
A C
Nee Nee Ja Ja Nee Nee Ja Nee
A A B B A A B A
Monument/ Begraafplaats
Sint Laurens Buck, W. de Driest, A.D. van den
Sint Laurens Sint Laurens
Vrouwenpolder Vlissingen
04.12.1867 10.07.1905
Veere Mölkau (D)
06.11.1944 10.04.1945
Getroffen door geweerkogel
Feij, E. Feij, J.C. Hillebrand, C. Roose, W.J. Schout Velthuijs, J. Vaane, P.M. Wattel, W. Willemse, J.
Sint Laurens Sint Laurens Sint Laurens Sint Laurens Sint Laurens Sint Laurens Sint Laurens Sint Laurens
Vlissingen Vlissingen Sint Laurens Sint Laurens Vlissingen Middelburg Sint Laurens Sint Laurens
27.09.1934 11.02.1907 20.11.1921 27.04.1899 05.06.1923 25.11.1922 02.07.1925 23.05.1886
Middelburg Sint Laurens Peres (D) Neuengamme (D) Goes Kattendijke Neuengamme (D) Sint Laurens
07.10.1944 07.10.1944 10.02.1945 05.12.1944 10.02.1945 16.09.1943 24.01.1945 16.06.1942
Granaatinslag Granaatinslag
112
Explosie V1 Beschieting vliegtuigen Granaatscherf
Gedenkboek 37/Monument Begr. Mölkau (D) Alg. Begr. Sint Laurens Alg. Begr. Sint Laurens Nederlands ereveld Loenen Gedenkboek 34
Gedenkboek 34
Bijlage 2.Joodse slachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting. Erkend door OGS: Ja; Niet erkend: Nee. Naam Woonplaats Geboorteplaats
Geboortedatum
Plaats overlijden
Datum overlijden
16.06.1874 09.04.1874 11.11.1900 08.11.1888 03.08.1910 27.06.1915 11.10.1887 03.08.1891 19.02.1887 09.12.1876 14.02.1885 21.04.1898 23.07.1931 22.05.1912 06.04.1913 31.10.1935 14.11.1913 15.10.1864 25.04.1894 10.08.1915 16.01.1882 30.01.1886 30.08.1877 15.08.1913 21.01.1915 06.02.1912 03.09.1941 25.04.1890 09.03.1892 25.08.1930 07.04.1927 12.07.1924 02.03.1874 26.05.1875 07.02.1876 08.01.1876
Sobibor Sobibor Sobibor Auschwitz Sobibor Auschwitz Kmd. Gröditz Auschwitz Auschwitz Auschwitz Amsterdam Sobibor Middelburg Auschwitz Auschwitz Auschwitz Duitsland? Auschwitz Auschwitz Auschwitz Auschwitz Auschwitz Westerbork Sobibor Sobibor Auschwitz Auschwitz Auschwitz Auschwitz Auschwitz Auschwitz Midden Europa Auschwitz Sobibor Sobibor Amsterdam
30.04.1943 30.04.1943 26.03.1943 07.09.1942 30.04.1943 05.09.1942 20.08.1943 07.09.1942 19.11.1943 19.02.1943 09.09.1942 09.04.1943 10.08.1943 31.12.1942 21.09.1943 21.09.1942 29.04.1945 21.09.1942 07.09.1942 25.09.1942 07.09.1942 07.09.1942 04.09.1944 23.07.1943 23.07.1943 08.04.1944 08.04.1944 07.09.1942 07.09.1942 07.09.1942 07.09.1942 30.06.1944 01.10.1942 02.07.1943 02.07.1943 09.01.1943
28.09.1869 06.09.1925 01.05.1905
Omgeving Auschwitz Loosdrecht Auschwitz
05.02.1943 17.04.1944 31.12.1942
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Monument/ Begraafplaats
Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja
Gedenkboek 4 Gedenkboek 4 Gedenkboek 5 Gedenkboek 6 Gedenkboek 6 Gedenkboek 6 Gedenkboek 6 Gedenkboek 6 Gedenkboek 7 Gedenkboek 8
Ja
Gedenkboek 8 Alg.Begr. Middelburg Gedenkboek 9 Gedenkboek 9 Gedenkboek 9
Arnemuiden Geen
Middelburg Alberg, H. Alberg-Alberge, S. Barkelau, E. Blok, W. Boässon, B. Boässon, H.K. Boasson, M.H. Boasson-Sanders, B. Brokmeier-Duveen, H. Cohen, M.J. Cohen-Wijnberg, L. Cohen, S. Couzijn, A. Dam, P.I. van Dam-Polak, H. van Dam, A. van Fischer, M. Frank, I.A. Frank, M. Gokkes, B.S. Gokkes, E. Gokkes-Keizer, G. Groot, I.P.J. de Heertje, H. Heertje-Schoolmeester, E. Itallie-van Raalte, A.W. van Itallie, F.B. van Jacobson, K.L. Jacobson-Beever, J. Jacobson, A.M. Jacobson, K.A. Jacobson, R.K. Jesaijes-Braasem, E. Leijdesdorff, L. Leijdesdorff-van Os, R.L. Marcus, L.
Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg
Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg
Antwerpen (B) Middelburg Vlissingen Nijmegen Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Zwolle Middelburg Amsterdam Vlissingen Middelburg Rotterdam Middelburg Sint Laurens Rosenheim (D) Zierikzee ’s-Gravenhage Delfzijl Harlingen Delfzijl Middelburg Amsterdam Amsterdam Vlissingen Middelburg Middelburg Amsterdam Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Franeker Middelburg Heerlen
Nathan, M. Polak, L. Polak, S.
Middelburg Middelburg Middelburg
Goes Middelburg Middelburg
113
Overleden in rusthuis Van Zweden te Amsterdam.
Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Nee Ja Ja Ja
Gedenkboek 11 Gedenkboek 11 Gedenkboek 13 Gedenkboek 13 Ned.Isr. Begr. Middelburg Gedenkboek 14 Gedenkboek 14 Gedenkboek 16 Gedenkboek 16
Gedenkboek 16 Gedenkboek 20 Gedenkboek 20
Gedenkboek 22 Ned.Isr.Begr. Middelburg Gedenkboek 24
Bijlage 2.Joodse slachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting. Erkend door OGS: Ja; Niet erkend: Nee. Naam Woonplaats Geboorteplaats
Geboortedatum
Plaats overlijden
Datum overlijden
Polak-Braasem, S. Prins, A. Prins-Menist, S. Prins, C. [Clara] Prins, C. [Cecilia] Santen, S. Schneider-Hahn, B. Vriesman, H. Vriesman, L.B. Vriesman-van Wittene, R.B. Wittene-Braasem, B. van Zwartverwer, L. Zwartverwer-Ziff, M.
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Monument/ Begraafplaats
Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg
Middelburg Amsterdam Amsterdam Middelburg Middelburg Amsterdam Ansbach (D) Middelburg Middelburg Middelburg Middelburg Amsterdam Leeds (GB)
06.12.1869 18.01.1906 06.01.1909 03.04.1938 16.05.1935 30.04.1907 05.04.1872 18.02.1919 17.04.1920 03.04.1896 01.12.1863 07.11.1880 17.02.1883
Auschwitz Kdo. Gröditz Auschwitz Auschwitz Auschwitz Auschwitz Sobibor Auschwitz Auschwitz Sobibor Auschwitz Auschwitz Auschwitz
26.02.1943 01.02.1944 07.09.1942 07.09.1942 07.09.1942 27.10.1942 16.04.1943 11.02.1944 31.01.1943 01.10.1942 01.10.1942 11.12.1942 11.12.1942
Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja
Gedenkboek 24 Gedenkboek 25 Gedenkboek 25 Gedenkboek 25 Gedenkboek 25 Gedenkboek 26 Gedenkboek 27 Gedenkboek 31 Gedenkboek 31 Gedenkboek 31 Gedenkboek 32 Gedenkboek 33 Gedenkboek 33
Sint Laurens
Middelburg
02.06.1920
Sobibor
09.04.1943
Ja
Gedenkboek 8
Nieuw- en Sint Joosland Sint Laurens Cohen, J.I.
114
Bijlage 3. Gesneuvelde en vermiste Nederlandse militairen Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting Naam
Rang/functie
Mil. Eenheid
Geb.plaats
Geboortedatum
Plaats overlijden
Datum overlijden
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Monument/ Begraafplaats
Belzen, J. van [Job] Belzen, J. van [Joos] Belzen, P. van
Kpl. [MGD] Matr. [VRH] Macht.
KNIL Hr.Ms. Caroline (KM) KM
Arnemuiden Arnemuiden Arnemuiden
01.02.1919 22.06.1906 24.11.1900
Formosa
10.09.1945 28.04.1941 21.02.1943
Neerstorten vliegtuig Schip getroffen door zeemijn Omgekomen bij aanleg Birmaspoorweg
Ja Ja Ja
Bronke, M.
Korp. [Macht.]
Hr.Ms. O 22 (KM)
Vlissingen
23.06.1901
19.11.1940
Ja
Doeser, B.A. Doorn, A. van
Korp. Marva 3e kl.
Kon.Brig. Pr. Irene KM
25.07.1917 14.11.1924
Krabbendijke Arnemuiden
10.02.1945 16.09.1945
Ja Nee
Militair ereveld Grebbeberg Begraafplaats te Ellewoutsdijk
Eppen, P. Hildebrand, G.E.
MP 5/W Brig. Marine Vliegkamp Veere
14.08.1924 28.10.1917
Tjibeber Arnemuiden
27.08.1946 17.05.1940
Gesneuveld bij de Sloedam
Ja Ja
Ned.ereveld Pandu Militair ereveld Grebbeberg
Huiszoon, L.
Kpl. [OVW] Matroos Vliegtuigmaker 3e klas Matr.1 (zeemilicien)
Utrecht Ellewoutsdijk Vlissingen Amsterdam
Onderzeeboot O 22vergaan in Skaggerak (gedeelte van de Noordzee) Neerstorten V-1 Ongeluk met vliegtuig
Sai Wan Cem. Te Hong Kong Gedenkboek 38 Begr.Kanchanaburi War Cem. Te Thailand Gedenkboek 38
Hr.Ms. BV 34 (KM)
Vlissingen
01.12.1912
Vlissingen (?)
14.05.1940
Ja
Jager, C. de Kluijfhout, W.
Kpl. Marn. Matr.1
Marbrig. KM
Arnemuiden Arnemuiden
11.12.1925 09.07.1920
Pasuruan Tarakan, Borneo
14.08.1947 28.11.1944
Schroevers, A. Schroevers, L.
Sold.1e kl. Korp.
6 IDI KM
Arnemuiden Veere
18.02.1927 01.09.1909
Djokjakarta Kanchanaburi (Thailand)
06.01.1949 26.10.1943
Ventevogel, P. Vos, J.M. de
Kwartm. Matroos Vliegtuigmaker 3e klas
Hr.Ms. Java (KM) Marine Vliegkamp Veere
Vlissingen Voerendaal
11.12.1905 01.12.1918
Goes
27.02.1942 17.05.1940
Monument mei 1940 Militair ereveld Grebbeberg Ned.ereveld Kembang Kuning Begr.Kanchanaburi War Cem. Te Thailand. Gedenkboek 40. Ned.ereveld Candi Geen aanwijsbaar graf. Gedenkboek 40. Zeemansgraf; Gedenkboek 39 Militair ereveld Grebbeberg
Aarts, J.L.G. Adriaanse, C. Baljeu, F.
Dpl.Sold. Matr. 2e kl. Korp.
Staf 30 R.I. KM/Hr.Ms. Java Staf 40 R.I.
Hilvarenbeek Middelburg Arnemuiden
20.09.1908 10.11.1921 21.04.1918
Middelburg Java Zee Yerseke
14.05.1940 27.02.1942 11.05.1940
Gedood door eigen/bevriende troepen a/b Hr.Ms. Java Motorongeluk
Ja Ja Ja
Belzen, M.C. van Boasson, M.W. Bok, M.A.
Matr. II [OVW] Res.Kapt. Sergt.
Middelburg Middelburg Middelburg
25.05.1926 24.01.1896 04.04.1907
Soerabaja Lommel (B) Middellandse Zee
07.08.1946 10.05.1940 13.11.1942
Gesn. na vernielen brug
Ja Ja Ja
Brasser, L.P.
Stoker I
KM Tr.Det. Peel Div. KM/Mach. Hr.Ms. Isaac Sweers KM/ Hr.Ms. Java
RK-Begr. Hilvarenbeek Gedenkboek 38 Alg.Begraafplaats Middelburg, Erehof Ned. ereveld Kembang Kuning Militair ereveld Grebbeberg Gedenkboek 38
29.06.1920
Java Zee
27.02.1942
a/b Hr.Ms. Java
Ja
Gedenkboek 38
Breel, A.E. Broodman, C.
Mlt.Sgt. Sgt.
Tgft. 18 Sqdn ML KNIL KM/Mach. O 22
Vrouwenpolder Middelburg Middelburg
21.08.1923 10.10.1906
Batavia Skagerrak
18.05.1946 19.11.1940
Ja Ja
Ned.ereveld Menteng Pulo Gedenkboek 38
Buijs, C.M. Dijkstra, G.
Matr.II Korp.
KM Kon.Ned.Brig. Pr.Irene
12.11.1921 03.03.1917
Ja Ja
Sergt.
3-15 G.B.
20.12.1916
Java Zee Broekhoven bij Tilburg Sambeek
27.02.1942 25.10.1944
Flipse, A.J.
Veere Leeuwarderadeel Amsterdam
Onderzeeboot O 22 vergaan in Skaggerak (gedeelte van de Noordzee) A/b Hr.Ms. De Ruyter Bij gevechten gesneuveld
10.05.1940
Bij gevechten gesneuveld
Goedhart, W.
Seiner 2e kl. [OVW]
KM
Middelburg
01.09.1926
Colombo
16.07.1946
Gedenkboek 38 Erehof op de Alg. Begr. Middelburg Erehof op de Alg. Begr. Middelburg Kanatte Gen. Cemetery te Colombo (Sri Lanka)
Arnemuiden Rintin (Thailand)
BV 34 is agv zeemijn tot zinken gebracht. Hij heeft een zeemansgraf. In Japans krijgsgevangenkamp omgekomen. Omgekomen bij aanleg Birmaspoorweg
Gewond geraakt bij Sloedam. Aan verwondingen overleden te Goes.
Ja Ja Ja Ja Ja Ja
Middelburg
115
Ja Ja
Bijlage 3. Gesneuvelde en vermiste Nederlandse militairen Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting Naam
Rang/functie
Mil. Eenheid
Geb.plaats
Geboortedatum
Plaats overlijden
Datum overlijden
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Monument/ Begraafplaats
Grootjans, C. Hamelink, A. Hamelink, P.
Kplknst. Sergt.Vltg /Telgr. Sld.Inf.
Hr.Ms. Jan van Gelder KM KNIL
Middelburg Goes Kruiningen
22.01.1899 17.03.1917 04.07.1912
Den Helder Deventer Kuie (Thailand)
01.10.1939 29.11.1944 23.09.1943
Nee Ja Ja
Alg.Begraafplaats Middelburg Ned. ereveld Loenen Kanchanaburi War Cemetery Thailand
Hesse, R.A. Holthuijzen, N.
Serg. Kwart.
BTB KM/Hr.Ms. Walcheren
Utrecht Middelburg
31.05.1903
04.10.1946 19.11.1946
Jong, E.J. de
Korp.
Staf 30 R.I.
IJsselmonde
28.04.1908
Middelburg Hospitaal te Balikpapan Middelburg
Explosie van mijn Neerstorten Mitchel bommenwerper Krijgsgevangene. Werkte aan Birma spoorweg Opruimen explosieven
14.05.1940
Gedood door eigen/bevriende troepen
Ja
Joosse, P.J. Kellendonk, A.F. Kubber, A. de
Stoker 2e kl. Sold. Sold.
KM 16 C.P. 14 R.I.
Middelburg Nijmegen Middelburg
14.12.1926 02.05.1906 15.03.1920
02.11.1946 14.05.1940 06.03.1945
In CMH te ’s-Gravenhage overleden Gedood door eigen/bevriende troepen Krijgsgevangene
Ja Ja Ja
Kubber, J. de
Sold.
14 R.I.
Middelburg
11.10.1917
’s-Gravenhage Middelburg Most (voormalig Tjecho-Slowakije) Most (voormalig Tjecho-Slowakije)
Graf is geruimd. Naam staat Monument bij Militair ereveld Grebbeberg Gedenkboek 43 Ned. ereveld Loenen Ned. ereveld Salzburg
05.03.1945
Krijgsgevangene
Ja
Ned. ereveld Salzburg
Kuijper, D. de Leijnse, A.J. Meel, H.M. van Missaar, J.
Marn. 2 Sld. Ekl. Adj.Opperkonstabel
Marbrig. KM 4 GRPI KM/comm. Marine Kustwachtpost Middelburg 16 C.P. KM 2-II-17 R.I. KM
Vlissingen Middelburg Middelburg Leiderdorp
04.11.1918 01.04.1928 29.09.1926 27.08.1890
Sugio Blitar/Kranggan Roosendaal
06.08.1946 17.06.1949 17.03.1949 05.06.1940
Nee Ja Ja Ja
Graf is geruimd. Ned.ereveld Kembang Kuning Ned.ereveld Kembang Kuning Gem.Begr. Roosendaal
Tjalleberd Middelburg Udenhout Vlissingen
26.05.1915 17.02.1926 17.02.1912 08.11.1902
Middelburg Soerabaja Middelburg Middelburg
14.05.1940 07.11.1947 14.05.1940 15.05.1940
Gedood door eigen/bevriende troepen a/b lichtschip Noordhinder getroffen
Ja Ja Ja Ja
Vlissingen
16.03.1908
Middellandse Zee
13.11.1942
Schip werd getorpedeerd door U-431
Ja
Alg.Begr. Middelburg, Erehof Ned.ereveld Kembang Kuning RK-Begr. Biezenmortel Noorderbegraafplaats te Vlissingen Gedenkboek 39
Zierikzee
20.03.1926
Station Mayong
15.02.1951
Ja
Sibolga
06.01.1927
Inje
31.05.1951
Ja
Tilburg
06.03.1916
Middelburg
14.05.1940
Gedood door eigen/bevriende troepen
Ja
Moerman, J. Moes, J. Pas, F.M. van de Pleijte, P.J.L.F.J.
Door bominslag getroffen te Middelburg. Aan verwondingen overleden te Roosendaal. Gedood door eigen/bevriende troepen
Nee Ja
Ned. ereveld Kembang Kuning
Reijnhoudt, P.
Sold. Mar. 2e kl. Sold. 1e LichtwachterStuurman Korp.
Roskam, A.
Sold. 1e kl.
Rossum, P. van
Sold.
Sandt, J.W. van de
Sold.
Mach. Hr.Ms. Isaac Sweers Ned. Det. VN [Regt. Van Heutz] Ned. Det. VN [Regt. Van Heutz] 16 C.P.
Snoep, C.
Korp.
Staf 40 R.I.
Rotterdam
21.02.1904
Yerseke
11.05.1940
Motorongeluk
Ja
Verkleij, A.T.A.
Sergt.
KNIL
Middelburg
29.06.1915
21.09.1944
a/b Toyofuku Maru
Ja
Verweij, N.J.
Sld.Ekl.
Arnhem
08.10.1926
Ja
Ned.ereveld Menteng Pulo
Visbeen, J.
Serg.
2-14 R.I. (Bataljon Zeeland) Kon. Ned.Brig. Pr. Irene
29.09.1915
23.11.1944
Explosie mijnen
Ja
Alg.Begr. Middelburg
Vos, P. de Wielemaker, C. Zonneveld, W.
Elt.Vlg.Wnr. Sgt.Marinier [OVW] Schrijversmaat
ML KNIL KM KM
Nieuwe Tonge Middelburg Middelburg Schiedam
Baai van Manilla (Filipijnen) Malakka hospitaal in Penang West-Souburg
UN Memorial Cemetery te Busan (Zuid-Korea) UN Memorial Cemetery te Busan (Zuid-Korea) Alg.Begraafplaats Middelburg, Erehof Alg.Begraafplaats Middelburg, Erehof Gedenkboek 39
21.01.1919 11.03.1921 30.12.1912
Muntjoa Soerabaja Middelburg
04.09.1945 06.11.1946 17.05.1940
a/b B-25 N5-255 Marinehospitaal Soerabaja Bominslag
Ja Ja Ja
Zweden, M.C. van
Kpl.
KM
Goes
04.07.1904
Vlissingen
27.02.1945
Ned.ereveld Menteng Pulo Ned. ereveld Kembang Kuning Alg.Begraafplaats Middelburg, Erehof Graf is geruimd
116
25.02.1946
Nee
Bijlage 3. Gesneuvelde en vermiste Nederlandse militairen Gemeente Middelburg OGS=Oorlogsgravenstichting Naam
Rang/functie
Mil. Eenheid
Geb.plaats
Geboortedatum
Plaats overlijden
Datum overlijden
Aantekeningen bij overlijden
OGS
Monument/ Begraafplaats
Zwigtman, J.
Sgt./Mach. 8874
KNIL
Middelburg
24.06.1904
Benkoelen in Indische Oceaan
18.09.1944
A/b Junyo Maru
Ja
Gedenkboek 39
Korp.
Dinteloord
16.04.1905
15.01.1945
Gem. Begr. Dinteloord
29.07.1921
16.11.1946
A.g.v. explosie op opslagplaats verzamelde munitie A.g.v.ziekte overleden
Nee
Arnemuiden
Nieuw- en Sint Joosland ’s-Gravenhage
Nee
10.11.1944
A.g.v. ziekte overleden
Nee
13.05.1940
Bij gevechten gesneuveld
Ja
Nieuwe Alg. Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland Nieuwe Alg. Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland Militair ereveld Grebbeberg
06.09.1946
Ja
Ned.ereveld Kembang Kuning
Nieuw- en Sint Joosland Breure, A.L. Nood, J.de
Matr. 1 kl.
Kon.Ned.Brigade Pr. Irene KM
Scheijbeler, J.F.H.
Sold.
4e Regiment Infanterie
Amsterdam
15.10.1920
Ven, J.F. van de
Sgt.2
I-14 Regiment Infanterie
Nieuw- en Sint Joosland
03.12.1918
Nieuw- en Sint Joosland Tiel
Sergt [Mars.]
KM
Sint Laurens
16.05.1925
Soerabaja
e
Sint Laurens Baas, J.P.
117
Bijlage 4. Aantallen omgekomen burgers per woonplaats
Woonplaats
Slachtoffers beschietingen e.d.
Verzetsslachtoffers
71 94 24
1 28 1
3 18 1
0 52 0
75 192 26
24,7 63,2 8,5
6
3
1
1
11
3,6
195 64,1
33 10,9
23 7,6
53 17,4
304 100
100
Arnemuiden Middelburg Nieuw- en Sint Joosland Sint Laurens Totaal %
Omgekomen dwangarbeiders
Joodse slachtoffers
Totaal
%
Bijlage 5. Omgekomen burgers wel of niet erkend door de OGS Toelichting op de kolommen inwoners en overig. *Inwoners zijn omgekomen burgers woonachtig in woonplaats; **Overig: niet-inwoners overleden zoals evacués, werknemers e.d. Woonplaats
Groep
Arnemuiden
Slachtoffers beschietingen Verzetsslachtoffers Omgekomen dwangarbeiders Joodse slachtoffers
Inwoners*
Overig**
Totaal
Erkend OGS
Niet erkend OGS
35 0 3
36 1 0
71 1 3
0 1 3
71 0 0
0
0
0
38 Middelburg
Slachtoffers beschietingen Verzetsslachtoffers Omgekomen dwangarbeiders Joodse slachtoffers
73 21 17
21 7 1
52
Slachtoffers beschietingen Verzetsslachtoffers Omgekomen dwangarbeiders Joodse slachtoffers
0
11 0 1
0
Sint Laurens
Slachtoffers beschietingen Verzetsslachtoffers Omgekomen dwangarbeiders Joodse slachtoffers
6 3 1 1
Totaal %
224 73,7
0 2
24
0 3 1
1
80 26,3
24 0 0
0 26
0
97
0 1 1
6 3 1
0
3 95
0
11
94 0 0
49 192
14 0 0 0
71
0 28 18
24 1 1
12
0 4
52 29
13 1 0
0
75 94 28 18
163 Nieuw- en Sint Joosland
0
37
6 0 0
1 11
0 5
304 100,0
6
106 34,9
198 65,1
Bijlage 6. Aantallen gesneuvelde en vermiste militairen per woonplaats Woonplaats
C
D
F
GB
N
NL
RUS
USA
Totaal
Arnemuiden Middelburg Nieuw- en Sint Joosland Sint Laurens
1 -
148 39 12
20 7 13
2 15 15
2
12 31 4
2 -
2 -
184 95 46
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Totaal
1
199
40
32
2
47
2
2
325
Personenindex De personenindex bevat alle persoonsnamen uit deel I tot en met IV uit dit boek. Aarnoutse-Meijers, Cornelia ............................................... 11, 84 Aarts, Dpl.Sold. Johannes Laurijs Gerardus “Jan” ....................59 Adams, Waistgunner Sgt Carl E. ..............................................54 Adriaanse, Matroos 2e kl. Cornelius ................................... 60, 90 Ahrens, San.Fw. Wilhelm .........................................................48 Aichele, Gefr. Walter ................................................................65 Aichele, Pion. Ulrich ................................................................58 Alberg, Henricus ................................................................. 40, 90 Alberg-Alberge, Sibilla ....................................................... 40, 90 Alewijnse, Pieter .......................................................................37 Alferman, Ogefr. Gunther .........................................................47 Alsemgeest, Adrianus ...............................................................37 Altrogge, Pion. Karl ..................................................................48 Amenda, Gefr. Herbert .............................................................46 Anders, Ogefr. Wilhelm ............................................................48 Arkison, L/Cpl. Joseph .............................................................64 Arondeus, Willem Johan Cornelis “Willem” .................... 96, 102 Assing, Wachtm. Lammert .......................................................47 Baaijens, Joost ..........................................................................13 Baaijens, Theodorus............................................................ 13, 84 Baaijens, Willem Abraham .......................................................13 Baas, Adriaan............................................................................35 Baas, Casper [jr] ................................................................. 27, 93 Baas, Sergt. [Mars.] Jan Pieter ............................................ 70, 90 Bakker, Engbert ........................................................................19 Baljeu, Korp. François ............................................ 59, 75, 80, 90 Banitz, Gefr. Alfred ..................................................................48 Barbier, Sold. 2 Cl. François ............................................... 49, 84 Bareiss, Gefr. Heinrich .............................................................65 Barkelau, Elisabeth ............................................................. 40, 90 Barkelau, L.M. ..........................................................................90 Barkelau-Meijer, S. ...................................................................90 Bartl, Ogefr. Johann ..................................................................46 Baurdoux, P. ..............................................................................10 Beckman, Dr. Herman Bernard Wiardi ...................................102 Beekman, Catharina Maria ................................................. 23, 75 Beekman, M..............................................................................19 Beekman, Piet ...........................................................................23 Beest, Alphons Christiaan “Fons” van .................... 31, 80, 90, 95 Beije, Marinus Cornelis ...................................................... 22, 75 Belzen, Aart van ................................................................. 11, 84 Belzen, Cornelis van ........................................................... 14, 84 Belzen, Cornelis van [22.5.1886-1.11.1944] .............................11 Belzen, Cornelis van [26.4.1885-1.11.1944] .............................11 Belzen, Jacob van .....................................................................51 Belzen, Jacomina van................................................................51 Belzen, Jan van .........................................................................14 Belzen, Jannetje van .................................................................13 Belzen, Joos Johannes “Jos”van................................................15 Belzen, Joos van .......................................................................14 Belzen, Korp. [Macht.] Pieter van.............................................51 Belzen, Kpl. [MMD] Job van ....................................................51 Belzen, Matr. [VRH] Joos van ..................................................50 Belzen, Matr.II [OVW] Matthijs Cornelis van .................... 69, 90 Belzen, Neeltje van ...................................................................13 Belzen, Willem van............................................................. 11, 84 Bennecke, Gefr. Berthold..........................................................48 Berg, Ogefr. Josef .....................................................................47 Berger, Gerrit Cornelis........................................................ 19, 75 Bernard-van Kampen, Adriana ........................................... 25, 75 Bernhard Prins der Nederlanden, Z.K.H. ..................................86 Besuijen, Janna .........................................................................33
Besuijen-de Bree, Jacoba ......................................................... 11 Besuijen-Wisse, Dina Neeltje ....................................... 24, 75, 94 Beusekom, James van .........................................................31, 90 Bien, Ogefr. Gerhard ................................................................ 57 Bieswanger, Matr.Ogefr. Karl .................................................. 46 Bijl, Gerard van der.................................................................. 31 Blaasse, Jan .............................................................................. 13 Bläsing, Gefr. Wilhelm ............................................................ 48 Bliek, C.F. van der ................................................................... 75 Bliek, Gerard [jr.].......................................................... 11, 84, 93 Bliek, Gerard [sr.] ...............................................................11, 93 Bliek-de Schutter, Martina ..................................................27, 94 Blok, Wilhelmina ..................................................................... 40 Boässon, Bernard ................................................................40, 90 Boasson, H. .............................................................................. 90 Boässon, Hans Karel ................................................................ 40 Boasson, I.M. ......................................................................... 100 Boasson, Marc Herman ............................................... 40, 90, 100 Boasson, Res.Kapt. Max Willem ............................................. 59 Boasson-Sanders, Bella .......................................................40, 90 Bockisch, Ogefr. Erwin ............................................................ 65 Boer, Stuurman J. den .............................................................. 90 Bojda, Gefr. Paul ..................................................................... 47 Bok, Sergt. Marinus Adriaan...............................................61, 90 Bonse, Uffz. Julius ................................................................... 65 Boon, Frederik “Freek”.......................................................23, 94 Boon, Jan ............................................................................23, 94 Boon, Pieter ........................................................................24, 75 Boon-Bruijnooge, Janneke ....................................................... 24 Boone, Maria Cornelia ........................................................26, 93 Boone, Willemina ...............................................................26, 93 Boone-Le Duc, Adriana Christina .......................................20, 21 Boon-Kempe, Tannetje .......................................................23, 94 Bosch, J.H. ............................................................................... 31 Bos-Marijs, Geertje Clasina ................................................11, 84 Bosse, A. van den..................................................................... 29 Böttcher, Ogefr. Hans .............................................................. 57 Boucherie, Lein Adriaan .......................................................... 22 Bouwense, Pieter Adriaan “Piet” ........................................... 100 Brabers, Antonius Marinus ...................................................... 24 Brackelmann, Ogefr. Otto ........................................................ 47 Brackx, Hendricus Johannes ...............................................11, 84 Brandsma, Prof.Dr. Anno Sjoerd “Pater Titus” ...................... 101 Brandt, Ob. Zahlm. Alfred ....................................................... 47 Brasem, Sara ............................................................................ 33 Brasser, Jacob “Jaap” ............................................................... 98 Brasser, Stoker I Lein Pieter ...............................................60, 90 Braun, Gefr. Otto ..................................................................... 46 Bree, J. de ................................................................................ 84 Breejen, Geertje den ................................................................. 19 Breel, Mlt.Sgt. Adriaan Evert..............................................69, 90 Brehme, Gefr. Hermann ........................................................... 48 Brendel, Ogefr. Bernhard ......................................................... 48 Breure, Korporaal Arie Leendert ”Arie” .................................. 67 Briegel, Gren. Hans.................................................................. 47 Brokmeier-Duveen, Heintje ................................................40, 90 Bronke, Korp. [Macht.] Marcus ............................................... 50 Broodman, Nicolaas ................................................................. 18 Broodman, Sgt. Cornelis .....................................................60, 90 Broodman-Palmkoeck, Wilhelmina Emma .............................. 18 Brouwer, J. ............................................................................. 102 Bruinoge [Bruinooge], J. .......................................................... 75
119
Bub, Gefr. Karl .........................................................................57 Büchner, Ogefr. Robert .............................................................47 Buck, dhr. De ............................................................................29 Buck, Willem de ................................................................. 29, 94 Buijs, Matr. II Cornelis Marinus ......................................... 61, 90 Buijs, Pieter ..............................................................................37 Buijs, Pieter Jacobus .................................................................37 Bukviel, P.J. de .........................................................................20 Bulawa, Gren. Rudolf ...............................................................47 Burger, Gefr. Martin .................................................................47 Burgs, Engel Lambertus............................................................21 Caljouw, Grietje ........................................................................14 Caljouw, Jacobus ................................................................ 27, 93 Caljouw, Marinus................................................................ 11, 84 Camus, S.Lieut. Jean Jacques André ............................. 49, 50, 84 Canes, A. ..................................................................................90 Cevaal, Aarnoud ................................................................. 26, 93 Cevaal, fam. Lein ......................................................................26 Churchill, Sir Winston Leonard Spencer.................................100 Clarisse, P. ................................................................................25 Cleemput, Leunis van ......................................................... 20, 75 Clifford, Rfn. Robert James ......................................................64 Cohen, J. ...................................................................................90 Cohen, Joseph Isidoore ................................................. 41, 43, 94 Cohen, Maurits Joseph ..............................................................41 Cohen, Samuel .................................................................... 41, 90 Cohen-Wijnberg, Louise ...........................................................41 Colard, Sgt. Eugène ..................................................................65 Coppejans, Adriaan...................................................................32 Coppejans, Marinus ..................................................................21 Coppoolse, Jan ..........................................................................37 Coppoolse, Marinus ............................................................ 21, 75 Cornelisse, Wilhelmus Johannes ......................................... 21, 90 Corrigan, Cpl. James Joseph .....................................................64 Cousin, Sold. Jean.....................................................................65 Couzijn, Aäron ..........................................................................41 Cracau, A. .................................................................................90 Cracau, D. .................................................................................90 Cracau, J. ..................................................................................90 Cracau-Ephraim, S. ...................................................................90 Cracau-Frank, E. .......................................................................90 Cracau-Frank, M. ......................................................................90 Crerar, Lt.Gen. Harry ................................................................97 Critkowits, Ogefr. Johann .........................................................47 Cybulski, Uffz. Paul..................................................................47 Czemicki, Ogefr. Franz .............................................................57 Dalen, Pieter van ................................................................. 11, 84 Dam, Abraham van ............................................................. 41, 90 Dam, P.J. van ............................................................................90 Dam, Philip Isaac van ...............................................................41 Damen, Wouter Josephus.............................................. 31, 80, 90 Dam-Polak, Henriëtte van ................................................... 41, 90 Daser, Gen.Lt. Wilhelm Josef ............................................. 55, 92 Davidse, Jacobus Davidse .........................................................23 Davidse, Lein ...................................................................... 37, 75 Davidse, Salomon .....................................................................23 Davidse-Francke, Maria ............................................................23 Davidse-van Keulen, Neeltje ....................................................23 Davis, Nosegunner Sgt Bryan C ...............................................54 Debertin, Gefr. Leonhart ...........................................................47 Degener, Ob.Feldw. Max ..........................................................58 Deij, Willem Jan .......................................................................37 Dekker, Lein ....................................................................... 11, 84 Delst, Johannes Cornelis ...........................................................37 Deveney, Rfn. George Robert ...................................................64 Diettrich, Ogefr. G. ...................................................................47
Dijkstra, Korp. Gerardus ......................................... 61, 75, 80, 90 Dingemanse, Willem ................................................................ 13 Doel, Pieter van den ............................................................20, 75 Doense, Pieter Adrianus ......................................................11, 84 Doense-Barten, Hendrika ....................................................11, 84 Doeser, Korp. Bernard Adriaan................................................ 51 Dolan jr., 2nd Lieut. [CoPilot] Charles .................................... 54 Dooms, Matroos J.C. ............................................................... 90 Doorn, J.M. van ....................................................................... 75 Doorn, Marva 3e klas Amelia van ............................................ 51 Doorninck, ir. Werner Heinrich “Werner” van....................31, 90 Dressel, Ogefr. Hubert ............................................................. 47 Driel, Aaike “Arie” van ........................................................... 95 Driest, Adriaan Daniël van den ...........................................38, 94 Driest, M. van den .................................................................... 38 Driest-de Pagter, A. van den .................................................... 38 Drijber, mr. J. ........................................................................... 75 Dronkers, Daan ........................................................................ 16 Durink, fam. ............................................................................. 26 Dürrsperger, Gefr. Berthold ..................................................... 49 Duwaer, Franciscus “Frans” ..............................................96, 102 Ehlers, Ogefr. Hermann ........................................................... 47 Eichhorn, Gefr. Alois ............................................................... 57 Eilipitsch, Gren. Wladimir ....................................................... 47 Einsiedler, Pion. Stefan ............................................................ 65 Eisenhauer, Ogefr. Adam ......................................................... 47 Eisenhower, Dwight David ...................................................... 96 Elenbaas, Johannes Martinus ................................................... 38 Elimer, Gren. Siegmund........................................................... 47 Elslander, Hijpolitus Franciscus Augustus ............................... 37 Ende, Gijsbrand François Cornelis van den ........................31, 90 Engels, Uffz. Karl .................................................................... 46 Eppen, Kpl. [OVW] Pieter ............................................ 69, 84, 90 Essen, Antonie van................................................................... 31 Faas, Adriana Francina ............................................................ 23 Faasse, Abraham ...................................................................... 25 Faasse, P. ................................................................................. 25 Fassbender, Ogefr. Ferdinand .................................................. 65 Feij, Elisabeth .....................................................................29, 94 Feij, Jacobus Christiaan ......................................................29, 94 Feij, Pieter ............................................................... 31, 75, 80, 90 Feikis, Pz.Jg. Alois................................................................... 46 Fibbe, Martinus ........................................................................ 18 Fischer, Max .......................................................................41, 90 Fischer, Ogefr. Walter .............................................................. 47 Fischer, Uffz. Ernst .................................................................. 48 Flipse, Sergt. Adriaan Johannes .................................... 59, 75, 80 Fonteijn, I. ................................................................................ 90 Fonteijn-Koppel, J.................................................................... 90 Fosse, Capt. Gunnar ................................................................. 67 Francke, Jacobus “Ko” ............................................................. 31 Françoijs, Johannes Jacobus..................................................... 31 Frank, B. .................................................................................. 90 Frank, Izaak Abraham .............................................................. 41 Frank, L. .................................................................................. 90 Frank, Mietje.......................................................................41, 90 Frank, S.L. ............................................................................... 90 Franse, B. ................................................................................... 9 Freitag, Ogefr. Kurt .................................................................. 56 Frenks, Johannis....................................................................... 16 Frenzel, Gefr. Martin ............................................................... 57 Fuente-Cracau, R. de la ............................................................ 90 Fuxa, S. Sgt. [Radio-Operator] Ernest C. ................................. 54 Gabriëlse-van Tuinen, Jeltje..................................................... 19 Garnier, Robert ........................................................................ 85 Garrison, Cap.Ch.Louis ........................................................... 66
120
Geense, Krina ..................................................................... 11, 84 Geldof, Franciscus “Frans” ................................................. 25, 75 Gerbrandij [Gerbrandy], Pieter Sjoerds .....................................97 Geschiere-Dingemanse, Elizabeth ............................................22 Geserick, Gefr. Fritz .................................................................57 Gillissen, Adriana Elisabeth “Sanne” .......................................25 Gilse, M. van ..........................................................................102 Gleihsinger, Ogren. Anton ........................................................47 Goedhart, Adriaan Willem .................................................. 11, 84 Goedhart, Frans.........................................................................99 Goedhart, Seiner 2e kl. [OVW] Willem .............................. 69, 90 Gokkes, Betsy Suzanna ....................................................... 41, 90 Gokkes, Eliazar ................................................................... 41, 90 Gokkes-Keizer, Geertruida ................................................. 41, 90 Gootjes, Pieter.........................................................................100 Gora, Karl .................................................................................47 Gorski, Gefr. Norbert ................................................................48 Graaf, D.J. de ............................................................................16 Graaf, Jan Pieter Henderik “Jantje” de ................................ 16, 75 Graaf-Davidse, Leintje de .........................................................16 Gräbner, Masch.Ogefr. Erich ....................................................47 Graf, Gren. Otto ........................................................................48 Graham, Tpr. John ....................................................................55 Grayburn, Lt. Richard Echlin ....................................................55 Gremlik, Gren. Richard.............................................................48 Grice, Trooper Joseph ...............................................................55 Grim, Cornelis .................................................................... 21, 93 Groot, Isaak Philip Joël de ............................................ 41, 81, 90 Groot, Pieter de ................................................................... 11, 93 Grootjans, Kplknst. Cornelis ............................................... 59, 80 Gruiter, Geertruid van de ..........................................................50 Gruting-Schickenberg, Gefr. Alfred ..........................................65 Gudmundsson, Sigurdur ...........................................................91 Guéguen, Sold. Allain Marie .............................................. 49, 84 Guignard, Jean Emile ................................................................58 Gunter, Tailgunner Sgt Noah ....................................................54 Günther, Uffz. Erich .................................................................48 Günther, Uffz. Fritz ..................................................................57 Haberl, Uffz. Kunibert ..............................................................47 Hakewill Smith, Maj.Gen. Edmund ..........................................97 Hall, mr. G. "Gijs" van ............................................................101 Hall, Walraven van .................................................................101 Hamel, Lodewijk Anne Rinse Jetze “Lodo” van .......................99 Hamelink, Sergt.Vltg.[Telgr.]Adriaan ................................ 61, 90 Hamelink, Sld.Inf. Pieter..................................................... 61, 90 Hamer, Adriana de .............................................................. 26, 93 Hamer, Marinus de ............................................................. 26, 93 Harbich, Ogefr. Jakob ...............................................................65 Harff, G.A. ................................................................................10 Harthoorn, Johanna Catharina............................................. 16, 90 Hass, Lt. Hans Georg ................................................................47 Haynam, Engineer S.Sgt Richard D ..........................................54 Hearnden, L.Cpl. Alfred Thomas ..............................................55 Heertje, Henri ..................................................................... 42, 90 Heertje-Schoolmeester, Evalina .......................................... 42, 90 Heidrich, Gefr. Emil Johann .....................................................47 Heier, Gefr. Willi ......................................................................47 Heijl, Johannes Adriaan van .....................................................37 Heijnen, Franciscus Karel .........................................................16 Heimke, Lt. Paul .......................................................................46 Heina, Stfw. Alfred ...................................................................47 Heinicke, Günter .......................................................................57 Heitmann, Ogefr. Walter ...........................................................47 Herbst, Ogefr. Erwin .................................................................47 Herold, Jakob ...................................................................... 49, 58 Heslinga, Freerk Wiebe ...................................................... 32, 90
Hesse, Serg. Richard Antonie .................................................. 61 Hesseling, Anton Hendrik ...................................................32, 90 Hesseling, Hugo Rudolf Werner .........................................32, 90 Hickmott, Spr. John Frederick ................................................. 55 Hiegenlich, D. .......................................................................... 90 Hiegenlich, L. .......................................................................... 90 Hiegenlich, R. .......................................................................... 90 Hiegenlich, S............................................................................ 90 Hiegenlich-de Metz, J. ............................................................. 90 Hiegenlich-Roozendaal, S. ....................................................... 90 Hildebrand, Matroos vliegtuigmaker 3e kl. Gerrit Everardus ... 50 Hillebrand, Cornelis “Cor” .................................................35, 94 Hintzke, Matr.Art.Gefr. Johann ............................................... 48 Hinz, Oschtz. Hermann ............................................................ 47 Hinze, Gefr. Heinz ................................................................... 47 Hirsch. Ob.Funker Wilhelm ..................................................... 48 Hoek, Jannes Hermanus van den .............................................. 32 Hoff, J.W. van 't ........................................................................ 10 Hoff-Calau, M.M. van 't ........................................................... 85 Hoffman-Wolff, H. .................................................................. 90 Höhn, Gefr. Fritz ...................................................................... 48 Holthuijzen, Kwart. Nicolaas ..............................................69, 90 Hoof, Jan Jozef Lambert “Jan” van .......................................... 98 Hoogenboom, Leendert Jakobus Adrianus “Leen” . 32, 80, 90, 99 Hoover, President Herbert ...................................................... 100 Horninge, H.G. ........................................................................... 9 Houmes, Lourus ....................................................................... 20 Huijssen, J.J. ............................................................................... 9 Huiszoon, Matr. 1 [zm] Lieven ...........................................50, 84 Hürten, Gefr. Wilhelm ............................................................. 47 Huschka ................................................................................... 31 Ingelse, Pieter......................................................................32, 90 Itallie, Frerik Bart van .............................................................. 42 Itallie-van Raalte, Anna Wilhelmina van ................................. 42 Jacobson, Anne Marie .............................................................. 42 Jacobson, Karel Levien ............................................................ 42 Jacobson, Karla Annie ............................................................. 42 Jacobson, Robbert Karel .......................................................... 42 Jacobson-Beever, Johanna ....................................................... 42 Jager, Kpl. Marn. Cornelis de ....................................... 69, 84, 90 Janse, Adriana Clara Margaretha ........................................24, 75 Janse, Jacob.........................................................................24, 75 Janse, Joos...........................................................................27, 93 Janse, Kees ............................................................................... 27 Janse, Tannetje ....................................................................16, 90 Janse-Melis, Neeltje ............................................................24, 75 Jansen, Hermanus .................................................................... 37 Janse-Steijn, Adriana Clara .................................................24, 75 Janskan, Uffz. Paul .................................................................. 47 Jesaijes-Braasem, Eva .........................................................42, 90 Joch, Uffz. Wilhelm ................................................................. 48 Jochmann, Uffz. Hermann ....................................................... 47 Jochums, Uffz. Heinrich .......................................................... 47 Jonckman, Wilhelmina Catharina ............................................ 16 Jong, Korp. Ewout Johannes de ............................................... 59 Jonge, Jhr. De........................................................................... 35 Jonkerman, Elizabeth ............................................................... 32 Joosse, Johannes Jacobus ....................................................21, 75 Joosse, Stoker 2e kl. Pieter Johannes ...................................69, 90 Jopse, Marinus Johann ............................................................. 37 Josse, Mar.d.log. Armand ........................................................ 66 Juliana Prinses der Nederlanden, H.K.H. ................................. 91 Juliana, Koningin der Nederlanden .......................................... 92 Juvin, Sold.Georges ............................................................49, 84 Kahre, Wachtm. Wilhelm ........................................................ 57 Kaland, Gerhardus Jan Constantijn .....................................11, 84
121
Kaland, Pieter ..................................................................... 12, 84 Kampa, Uffz. Josef ...................................................................47 Kapp, Gefr. Johannes ................................................................47 Kazmeier, Uffz. Max ................................................................65 Kellendonk, Sold. Arnoldus Franciscus ....................................59 Keller, Wilhelm ........................................................................57 Kervran, Sold. Yvon .................................................................66 Ketterij, Jacob van de................................................................13 Ketterij, Lieven van de..............................................................13 Kiener, Ogefr. Franz .................................................................48 Klaasen, Gerardus Johannes .....................................................16 Klink, Funker Bodo ..................................................................47 Klöters, Ogren. Wilhelm ...........................................................47 Kluijfhout, Matr. 1 Willem ................................................. 51, 84 Knoll, Ogefr. Rudolf .................................................................47 Kobrow, Kan. Kurt ...................................................................48 Kodde-Bosschaart, Elizabeth Catharina ....................................23 Koene, J.Ph..................................................................................9 Kögeler, J.W. ...............................................................................9 Köhler, Uffz. Wolfgang ............................................................47 Kok, Gerardus de ......................................................................28 Kom, Cornelis Gerhard Anton de .............................................95 Koppejan, J.C............................................................................27 Korstanje, Leunis ................................................................ 21, 75 Koster, Adriaan .........................................................................27 Kraak, Johannes Adrianus.........................................................22 Krahforst, Gren. Wilhelm .........................................................47 Kraker, Hendrik Levinus de ................................................ 12, 84 Kraker, Johannes de ............................................................ 12, 84 Kraker, Levinus de........................................................ 12, 84, 93 Kraker, M.L. de ........................................................................93 Kraus, Uffz. Edmund ................................................................47 Kross, Ogefr. Hans ( .................................................................57 Kubber, Sold. Arij de ................................................................61 Kubber, Sold. Janus de..............................................................61 Kuchuiran, Pte. George .............................................................56 Kudrna, Gefr. Josef ...................................................................47 Kühlich, Gefr. Johannes ............................................................48 Kühnel, Gefr. Hans Joachim .....................................................56 Kuijper, Celine J. ......................................................................98 Kuijper, Dirk de .................................................................. 61, 90 Kuipers-Rietberg, Helena Theodora “Heleen” ..........................99 Kwekkeboom, Antonina “Anna” ........................................ 27, 93 Kwekkeboom, C. ......................................................................29 Kwekkeboom, F. .......................................................................10 Kwekkeboom, Jan.....................................................................27 Kwekkeboom, Pieter ........................................................... 27, 93 La Planche, E. ...........................................................................84 Labbé, Cap. Jean .......................................................................66 Lamb, Sjt. John .........................................................................56 Landzaat, Majoor Willem Pieter .............................................100 Langebeeke, J. ....................................................................... 9, 85 Langenhahn, Uffz. Wilhelm ......................................................56 Laplanche, Sold. 2 Cl. Eugène François....................................49 Lausen, Omt. Hans....................................................................57 Le Borgne, Sold. Marcel Marie........................................... 49, 84 Le Bot, Capitaine Yves .............................................................85 Le Bougeant, Sold. Jean Marie ........................................... 49, 84 Le Gac, Charles Louis Marie ....................................................58 Le Guen, Sold. François Marie ........................................... 49, 84 Le Maresquier, Quartier-Maître Eugène Louis .........................59 Le Roux, Sold. René .................................................................66 Lechat, Sold. Marcel Gaston Joseph ................................... 49, 84 Leerzem, Jozias Abraham van ............................................ 26, 93 Lehnhausen, Pilot Lt Edward G ................................................54 Leigh, Piot Officer (Flt.Engineer) Eric .....................................54
Leijdesdorff, Louis ..............................................................42, 90 Leijdesdorff, S. ........................................................................ 90 Leijdesdorff-van Os, Rika Louise .......................................42, 90 Leijnse, Marn.2 Abraham Johannes ....................................69, 90 Leopold, Marcus ...................................................................... 42 Leroyer, Paul René Louis ......................................................... 58 Letellier, Sold. Eugène Raoul .............................................49, 84 Lohse, Gefr. Kurt ..................................................................... 47 Loomans, Abraham Hendrik ......................................... 32, 75, 80 Loon, Kornelis van..............................................................32, 90 Louazel, Sgt. Victor Eugène Raoul .....................................49, 84 Louwerse, Jan .......................................................................... 84 Louwerse, Krijn ............................................................ 26, 27, 93 Lücke, Lt. Karl Hubert ............................................................. 48 Ludikhuize, Johanna Frijke “Jopie” ....................................16, 90 Maartense, Jan Paulus .........................................................16, 75 Maartense, Pieter Franciscus ...............................................16, 75 Maartense-de Pan, Cornelia Maria ......................................16, 75 Maas, Hofm.bediende P. v.d. ................................................... 90 Maat, Cornelis Jacobus ............................................................ 22 Maat-Nortier, Sara ................................................................... 22 Mager, Ogefr. Kurt .................................................................. 47 Mahlfeld, Uffz. Willi ............................................................... 48 Makoski, Ogefr. Peter .............................................................. 48 Manecke, Gefr. Wilhelm .......................................................... 48 Marcus, L. ................................................................................ 90 Marijs, Jacobus ...................................................................12, 84 Marijs, Jan...........................................................................37, 84 Marijs, Jannetje ........................................................................ 50 Marijs, Joos .........................................................................37, 84 Marquardt, Gefr. Julius ............................................................ 47 Märten, Schtz. Erich ................................................................ 47 Martin, Rfn. James ................................................................... 55 Massee, J.I. .............................................................................. 21 Matzek, Ogren. Wilhelm .......................................................... 48 McCall, Rfn. David Thomas .................................................... 64 McKenna, Fus. Denis ............................................................... 55 McKenzie, Trooper William .................................................... 55 Meel, Sld. Ekl. Hubertus Marinus van ..................................... 69 Meerkamp van Embden, mr. A. .................................................. 9 Meerman, Abraham ................................................................. 14 Meerman, Adriaan ................................................................... 14 Meerman, Arij.......................................................................... 14 Meerman, D. ............................................................................ 84 Meerman, Egtbert .................................................................... 14 Meerman, Jacoba Adriana ...................................................12, 84 Meerman-Toussaint, Tannetje.............................................12, 84 Meijden, Johannes Jacobus van der.....................................32, 90 Meijers, Abraham Salomon ..................................................... 20 Meissner, Matr. Ogefr. Josef .................................................... 47 Melzer, Ogefr. Bruno ............................................................... 47 Mennink, J.C. ........................................................................... 98 Mertl, Ogefr. Konrad ............................................................... 47 Meulmeester, Izaäk .............................................................37, 84 Meves, Gefr. Karl .................................................................... 47 Mijnheer, Arend ..................................................................22, 75 Miller, Rfn. Thomas ................................................................. 64 Mink, Uffz. Hans ..................................................................... 56 Minnaard, Johannis .............................................................12, 84 Missaar, Adj. Opperkonstabel Jan ............................................ 60 Moerman, Sold. Johan .................................................. 59, 75, 80 Moes, Marinier 2e kl. [O.V.W.] Johannes ...........................69, 90 Moir, Rfn. Charles Tavendale .................................................. 64 Mol, Jan ................................................................................... 26 Momot, Sold. Auguste ............................................................. 66 Montgomery, Field Marshall Sir Bernard Law ...................... 101
122
Mooiman, Kees .........................................................................98 Moolenbroek, Marinus van ................................................. 28, 94 Morvan, Cap. Jean Louis ..........................................................66 Morvan, Sold. Guillaume Yves Marie ................................ 49, 84 Moser, Jäger Georg ...................................................................47 Mössner, Ogefr. Ernst ...............................................................47 Mulder, Joos ....................................................................... 12, 84 Mulder, notaris..........................................................................35 Munro, Cpl. Paul Ferguson .......................................................64 Nathan, Marcus ................................................................... 42, 90 Nawrotzki, Ogefr. Kurt .............................................................65 Neill, Driver George Henry ......................................................56 Niccolls, Sjt. Alfred Raymond ..................................................55 Nienhaus, Feldw. Hubert ..........................................................57 Niesthoven, Wilhelmus “Wim” .............................. 32, 75, 80, 90 Niven, Rfn. Thomas ..................................................................64 Noack, Gefr. Alfred ..................................................................47 Nood, Matroos 1e kl. Jan de ......................................................67 Nooijer, Adriaan de............................................................. 12, 84 Nooijer, Jannetje de ..................................................................14 Nooijer, Jozina de .....................................................................14 Nooijer, Neeltje de ....................................................................14 Nooijer-Meerman, Dora de .......................................................12 Nooijer-Meulmeester, Wilhelmina de ................................. 12, 84 Oberle, San.Ogefr. Hermann .....................................................48 Obruca, Ogefr. Otto ..................................................................56 Olmen, Petrus Hendricus van ....................................................28 Onbekende Britse soldaat..........................................................45 Onbekende Duitse soldaat............................................. 47, 49, 57 Onbekende Duitse soldaat Ogefr...............................................49 Onbekende Franse soldaat .................................................. 58, 66 Onbekende Russische soldaat ...................................................52 Onderdijk, Jacobus Hubertus “Ko” ..................................... 26, 93 Oostdijk, Willem .......................................................................23 Oosterling, Pieter ......................................................................13 Owen, Gnr. William Henry .......................................................64 Owen, Rfn. Thomas ..................................................................64 Padberg, Ogefr. Anton ..............................................................65 Pagter, Gerardus “Gerard” de ..................... 32, 33, 75, 80, 90, 96 Pagter, Leijntje A.M. ................................................................33 Pagter, Pieter “Piet” de ................................................. 32, 33, 90 Pagter, Pieter de .................................................................. 12, 84 Pagter-Gillissen, Margaretha Wilhelmina de ...................... 12, 84 Panak, Gren. Rudolf..................................................................47 Pas, Sold. Franciscus Martinus “Frans” van de .........................59 Pascot, Mar.d.log. Dénis Jean Edouard ............................... 49, 84 Paugstadt, Uffz. Wilhelm “Willy” ............................................57 Peene, Andries .................................................................... 20, 75 Peijl, Hofmeester F. van der......................................................90 Pelcat, Cap. Charles ..................................................................66 Pels, Petronella Johanna............................................................22 Pels-Groen, Johanna .................................................................22 Penninkx, Leendert ...................................................................32 Penninkx, Leonardus Hendrik ............................................. 32, 33 Petersen, Feldw. Peter ...............................................................57 Philippe, Sold. Etienne Louis .............................................. 49, 84 Picard, Stgefr. Heinz .................................................................48 Pienbroek, Johannes Willem “Jan”van................................ 33, 90 Pioch, Gefr. Werner ..................................................................57 Pleijte, 1e Lichtwachter-stuurman Pieter Jacob Laurens François Johannes................................................................................60 Ploeg, Machinist W.J. v.d. ........................................................90 Polak, J.L. .................................................................................81 Polak, Lion.................................................................... 33, 42, 90 Polak, Mietje.............................................................................32 Polak, Simon ....................................................................... 42, 90
Polak-Braasem, Sara ...........................................................42, 90 Pollach, Ogefr. Rudolf ............................................................. 47 Polvliet, Lodewijk ...............................................................17, 75 Poortvliet, Paulus ................................................................12, 84 Poppe, Abraham Pieter ................................................. 37, 75, 80 Porcher, Sold. Michel Robert ..............................................49, 84 Post, Johannes .......................................................................... 98 Pouwer, Abraham “Bram” ............................................ 33, 90, 95 Prins, Abraham ...................................................................43, 90 Prins, Cecilia[M.] ................................................................43, 90 Prins, Clara .........................................................................43, 90 Prins-Menist, Sientje ...........................................................43, 90 Prisille, Gefr. Otto .................................................................... 48 Pross, San.Ogefr. Wilhelm ....................................................... 47 Provoost, Catharina .................................................................. 17 Pscheidt, Ogefr. Michael .......................................................... 47 Putte, Hubrecht van de .................................................. 37, 75, 80 Putter, Matroos A. de ............................................................... 90 Putto, Wilhelm Johann ............................................................. 21 Randwijck, mr. F.S.K.J. graaf van ............................................. 10 Rasche, Matr. Wolfgang .......................................................... 58 Rault, Cap. Constant ................................................................ 66 Rault, Cap.l Joseph ............................................................49, 84 Ravassy, Jean Philippe ............................................................. 58 Reichensteiner, Ogefr. Ferdinand ............................................. 65 Reijnhoudt, Korp. Pieter .......................................................... 60 Reinhardt, Matrose Wilhelm .................................................... 48 Reissig, Ogefr. Franz ............................................................... 47 Ribben, Rosa ............................................................................ 14 Ridder, Jannetje de ................................................................... 51 Ridder, Pieternella de ............................................................... 14 Riedel, Gefr. Johannes ............................................................. 48 Rijke, Johannes de ..............................................................12, 84 Rijke, Pieter de....................................................................12, 84 Rijke-Kaland, Johanna de ...................................................12, 84 Robert, Uffz. Egon ................................................................... 58 Robertson, Pte. Douglas ........................................................... 55 Roest, Pieter Cornelis “Piet” ...............................................16, 75 Roffey, Dvr. Thomas James ..................................................... 55 Rohrer, Ogren. Anton............................................................... 48 Roisin, Brig. Chef René Gaston ..........................................49, 84 Roland, Ogefr. Waldemar ........................................................ 47 Ronde, Hofmeester J. de .......................................................... 90 Roose, Willem Jacobus .......................................................35, 94 Roosevelt, Franklin Delano .................................................... 100 Roskam, Sold. 1e kl. Abraham ................................................. 73 Rossum, Sold. Piet van ............................................................ 73 Roth, Jan .................................................................................. 21 Roth-Koppejan, Maatje .......................................................21, 75 Rua, Sold. 2 Cl. Dominico ..................................................49, 84 Ruck, Engel.............................................................................. 19 Rudzinski, Gefr. Stefan ............................................................ 47 Saméry, Maître-Pilote Pierre Georges ...................................... 59 Sandberg tot Essenburg, jhr.mr. W.C........................................... 9 Sandberg, jhr. W.J.H.B. ....................................................96, 102 Sandt, Sold. Johannes Wilhelm van de ......................... 59, 75, 80 Santen, Salomon ...................................................................... 43 Sarbacher, Ob.Pionier Wilhelm ............................................... 48 Schaafsma, Max ....................................................................... 21 Schaft, Jannetje Johanna “Hannie” .......................................... 97 Scheele, Jacobus .................................................................12, 84 Scheele, Levinus .................................................................12, 84 Scheibe, Ogefr. Werner ............................................................ 48 Scheijbeler, Hendrik Leonardus ..........................................19, 75 Scheijbeler, Johan Frederik Hendrik ........................................ 66 Scheijbeler, Pieter ...............................................................19, 75
123
Schell, St.Feldw. Willi ..............................................................56 Schildgen, Gefr. Werner ...........................................................48 Schiller, Ogefr. Hans ................................................................47 Schipper-Goor, Truus ...............................................................20 Schlicke, Gren. Günther ............................................................58 Schmelzer, Hulpmachinist D. ...................................................90 Schmidt, Kol. ............................................................................59 Schmidt, Ogefr. Hans................................................................48 Schmidtke, Gren. Heinz ............................................................47 Schnabel, Ogefr. Erich ..............................................................48 Schneider, Gefr. Hans ...............................................................48 Schneider-Hahn, Berta ..............................................................43 Schonis, Waltherus Leander .....................................................37 Schot, Johannes.........................................................................17 Schout Velthuijs, A. ..................................................................29 Schout Velthuijs, Johanna ................................................... 29, 94 Schramm, Stabs.Gefr. Werner ..................................................48 Schroder, Heinrich Otto ............................................................25 Schroevers, Korp. Lieven.................................................... 51, 90 Schroevers, Lieven....................................................................13 Schroevers, Maarten ........................................................... 12, 84 Schroevers, Maria .....................................................................13 Schroevers, Sld. 1e kl. Adriaan...................................... 69, 84, 90 Schuller, Ogefr. Josef ................................................................48 Schulz, Gefr. Gerhard ...............................................................48 Schulze, Gren. Karl ...................................................................48 Schüritz, Ogefr. Otto .................................................................48 Schwarz, Ogren. August ...........................................................48 Seeger, San. Ogefr. Alfred ........................................................48 Siddall, L/Cpl. Laurence ..................................................... 55, 64 Siereveld, Blaas Jacob ..............................................................14 Siereveld, Elisabeth ..................................................................13 Siereveld, Grietje ......................................................................14 Siereveld, Hendrik ....................................................................14 Siereveld, Jozias .......................................................................14 Siereveld, Lieven ......................................................................14 Simonds, Lt.Gen. Guy Granville ...............................................97 Sixsmith, Maj. John Dennis Charles .........................................64 Slomp, ds. .................................................................................99 Slonka, Gren. Ferdinand ...........................................................48 Smit, Johan Jacobus “Johan“ ........................................ 33, 90, 98 Smit, W.A. ................................................................................29 Smith, Gnr. Benjamin ...............................................................64 Smith, Pte. Andrew Hunter .......................................................55 Smolders, L.C. ..........................................................................16 Smolders-de Klerk, Cornelia............................................... 16, 75 Snoep, Korp. Cornelis ............................................. 59, 75, 80, 90 Solbu, Lt. Alf Christian .............................................................67 Soulsby, F/O Bernard................................................................45 Spiess, Hauptgefr. Paul .............................................................57 Sprundel, A.J. van........................................................................9 Steen, Matroos L. v.d. ...............................................................90 Steffelin, Bootsm. Hans ............................................................47 Stein, Wachtm. Burckhart .........................................................47 Steketee, Janus Leendert ..................................................... 33, 90 Steur, Jansje de .........................................................................17 Steur, Maatje de ........................................................................17 Steur, Tinus de ..........................................................................17 Steutel, Catharina Hendrika ................................................ 19, 75 Stichel, Stoker B. van de ...........................................................90 Stiebner, A.M............................................................................96 Stieglitz, Gefr. Gustav...............................................................57 Stölzig, Hans .............................................................................57 Strien, familie Van ....................................................................27 Sturm, Cornelis Willem “Kees” ........................ 33, 75, 80, 90, 95 Sturm, Jan ........................................................................... 12, 84
Sturm, Jozias .......................................................................12, 84 Swaalep, E. .............................................................................. 90 Sykes, L.Cpl. David ................................................................. 55 Taijtelbaum, J.M. ..................................................................... 90 Taijtelbaum-Levie, B. .............................................................. 90 Tardival, Sold. 2 Cl. Joseph ..................................................... 66 Taubert, Ogefr. Herbert ............................................................ 48 Taylor, Martha Alice ................................................................ 67 Temme, Hptm. Kurt ................................................................. 48 Terwindt, Béatrice Wilhelmina Maria Albertina “Trix” ......... 101 Tesch, St. Intendant Wilhelm ................................................... 47 Thibon, Sold. Léon .............................................................50, 84 Thompson, Rfn. Albert Erwin .................................................. 64 Thurman, Leading Craftman Roy ............................................ 55 Tighe, Petty Officer Motor Mechanic John Frank .................... 55 Tisserand, Marinus Christiaan.............................................16, 75 Tisserand-Maartense, Fransina............................................16, 75 Töbsch, Uffz. Paul ................................................................... 47 Toublanc, Georges René Raymond .....................................58, 90 Trelenberg, Ogefr. Ludwig ...................................................... 47 Ulrich, Jacobus......................................................................... 57 Vaane, Pieter Marinus ................................................... 29, 90, 94 Veen, Gerrit-Jan “Gerrit” van der .....................................97, 102 Vellekoop, Gerrit Pieter ......................................................20, 75 Ven, Sgt.2 Johannes Franciscus van de .................................... 66 Ventevogel, Kwartm. Pieter ..................................................... 51 Verburg, Pieter André Johan Cornelis...................................... 38 Verdonk, Bastiaan Pieter .......................................................... 28 Verhage, Christiaan.............................................................22, 75 Verhage-Vermeulen, Johanna Catharina .................................. 22 Verheijke, Jan .....................................................................27, 94 Verkleij, Sergt. Adrianus Theodorus Antonius ...................61, 90 Verlare, J. ................................................................................. 10 Vermeulen, J.C. ....................................................................... 75 Vermeulen, Johannes Hendricus .............................................. 22 Vermeulen-van Doorn, Jacoba Magdalena............................... 22 Versluijs, Adriaan ...............................................................24, 75 Verweij, Sld. Ekl. Nicolaas Johannes ..................................69, 90 Veterman, Eduard Necker ........................................................ 96 Vetter, Ob.Zahlm. Stadtinsp. Walter ........................................ 48 Veur, mr. M.W.G. van der .......................................................... 9 Visbeen, Serg. Jacob ...........................................................61, 80 Visser, Dingeman de ...........................................................22, 75 Vitt, Ogefr. Ernst ..................................................................... 46 Volk, Machinist A. ................................................................... 90 Volkmann, Gefr. Paul Wilhelm ................................................ 57 Voogd, Cornelia de ....................................................... 12, 84, 94 Voogd, Cornelis de .............................................................26, 94 Voogd, Johannes de ............................................................26, 94 Vorrink, Jacobus Jan “Koos” ................................................... 99 Vos, Albertus Johannes “Bert” de .......................................26, 93 Vos, Elt.Vlg.Wnr. Pieter de ................................................69, 90 Vos, Matroos vliegtuigmaker 3e kl. Johannes Marinus de ........ 50 Vos, Willem de ...................................................................22, 75 Vos-de Klerk, Carolina Wilhelmina “Lien” de ...................26, 93 Vreugdenhil, W.B. ................................................................... 96 Vriesman, Bernhard ................................................................. 43 Vriesman, Henriëtte ............................................................43, 90 Vriesman, Levie Berend .....................................................43, 90 Vriesman, Maurits.................................................................... 43 Vriesman-van Wittene, Rebecca Bartha..............................43, 90 Vroonland, Eduard ................................................................... 21 Waarde, Adriana van...........................................................12, 84 Waarde, Jannetje Catharina van ............................................... 12 Waarde, Jozina van .............................................................12, 84 Waarde, Pieternella van ......................................................12, 84
124
Wagner, Ogefr. Gerhard ...........................................................49 Walg, A.....................................................................................90 Walg, J. .....................................................................................90 Walg, M. ...................................................................................90 Walg, V.....................................................................................90 Walg-Cracau, E.........................................................................90 Walré de Bordes, mr.dr. J. van ............................................... 9, 91 Wandaller, Stabs.Fw. Johann ....................................................57 Wanrooij, Matroos G. van.........................................................90 Wattel, Jacobus ................................................................... 19, 75 Wattel, Willem .................................................................... 35, 94 Weber, Matr.Pion. Willi Ernst Kurt ..........................................48 Weel, H.M. van.........................................................................90 Weel, mr.A.J. van der ..................................................................9 Weichsberger, Leutn.d.Reserve Franz ......................................48 Weij, Johan van der ................................................ 33, 75, 80, 90 Weill, Lt. Claude................................................................. 50, 84 Weinmann, Ogefr. Adolf ..........................................................47 Wennink, Jan ............................................................................31 Werner, Ogefr. Gerhard ............................................................48 Westdorp, Adriaan ....................................................................38 Whitworth, Pte. William ...........................................................55 Wielemaker, Sgt. Marinier [O.V.W.] Cornelis .................... 69, 90 Wiesler, Gefr. Josef ..................................................................48 Wiesner, Ogefr. Fritz ................................................................57 Wiessner, Charles Francois ................................................. 20, 75 Wiessner-van der Bliek, Cornelia Frederica..............................17 Wijngaarden, Hendrika Klaziena Adriaantje “Henny”van .. 12, 84
Wijngaarden, Jan van ..........................................................12, 84 Wijngaarden, Willem van ........................................................ 20 Wijngaarden-de Boer, Huiberdina Heiltje “Dien” van ........12, 84 Wilhelmina, Koningin der Nederlanden ................................... 97 Willeboordse, Arie ..............................................................20, 75 Willemse, Jacob ..................................................................29, 94 Willemse, R. ............................................................................ 29 Wisse, Catharina “Kaatje” ..................................................18, 75 Witkin, Navigator 2/Lt Leonard ............................................... 54 Wittene-Braasem, Betje van................................................43, 90 Woerden, A.V.N. van............................................................... 24 Woerkens, Antonie Petrus van ................................................. 17 Wolf, Ogefr. Michael ............................................................... 47 Wolff, I. de ............................................................................... 91 Wouters-Moens, Jacomina ..................................................12, 84 Wussow, Ogefr. Edmund ......................................................... 48 Young, Waistgunner Sgt William C. ........................................ 54 Zandstra, Annie Marie “Anneke” ............................................. 18 Zandstra, Martina Toussina “Tineke” ...................................... 18 Zangerie, Uffz. Johann “Hans” ................................................ 57 Zaus, Gefr. Friedrich ................................................................ 47 Zöller, Wilhelm ........................................................................ 57 Zonneveld, Schrijversmaat Willem ......................... 60, 75, 80, 89 Zwartverwer, Levie .............................................................43, 90 Zwartverwer-Ziff, Maria .....................................................43, 90 Zweden, Kpl. Marinus Cornelis van......................................... 61 Zwengert, Gefr. Eugen ............................................................. 47 Zwigtman, Sgt. Jan .............................................................61, 90
125
Afkortingen 2/Lt. 2nd Lieut.
2nd Lieutenant [GB, USA]: Tweede Luitenant 2nd Lieutenant [GB, USA]: Tweede Luitenant
Adj. ARM
Adjudant [F], Adjutant [GB]: Adjudant visserschip uit Arnemuiden
Bootsm. BTB BV
Bootsman [NL], Bootsmann [D] Bataljon Technische Bewakingstroepen Bewakingsvaartuig
Cap. Cap.Ch. Capt. CMH Co. COAK CP Cpl.
Caporal: Korporaal Caporal-Chef : Korporaal (1e klas) Captain [GB], Capitaine [F]: Kapitein Centraal Militair Hospitaal Company: maatschappij of bedrijf Centrale Opleidingsschool voor Administratief Kader Compagnie Pioniers Corporal: Korporaal (1e klas)
dhr. Dr./dr. Dvr. ds. DUKW
de heer Doctor Driver dominee Afkorting van codes voor een Amerikaans gemotoriseerd amfibievoertuig op wielen
fam. Feldw. Flak Flt.Engineer F/O F/O Fus.
familie Feldwebel: Sergeant (1e klas) Flugzeugabwehrkanone: luchtdoelgeschut Flight Engineer: boordwerktuigkundige Flight-Officer [USA]: Adjudant-Onderofficier Flying-Officer [GB]: 1e Luitenant Fusilier: soldaat
Gefr. Gen. Gnr. Gren.
Gefreiter: Soldaat General; Generaal Gunner: kanonnier Grenadier: Soldaat
Hauptgefr./Hgefr. HBY HLI HM Hofm. Hptm. Hr.Ms.
Hauptgefreiter [D]: Korporaal Herbegraven in Ysselsteyn Highland Light Infantry Hare Majesteit Hofmeester Hauptmann: Kapitein Hare Majesteit
ir.
Ingenieur
Jhr. jr.
Jonkheer junior
Kan. KIA kl. KLM KM KNIL Kol. Korp. Kpl. Kpl.knst. KRO Kwartm.
Kanonier: kanonnier Killed In Action: gesneuveld klas(se) Koninklijke Luchtvaart Maatschappij 1.Koninklijke Marine 2.Koninklijke Maatschappij Koninklijk Nederlands-Indische Leger Kolonel Korporaal Korporaal Korporaal konstabel Katholieke Radio Omroep Kwartiermeester
LCG L.Cpl. L/Cpl. Leutn. d.Reserve LKP LO Lt. Lt.Gen.
Landing Craft Gun [GB] Lance-Corporal: Korporaal Lance-Corporal: Korporaal Leutnant: Luitenant Landelijke Knokploegen Landelijke Organisatie tot hulp aan onderduikers Lieutenant Lieutenant-General: Luitenant-Generaal
126
Macht. Maj. Maj. Maj.Gen. Mar.brig. Mar.d.log. MARBRIG Marn.2 Masch. Matr. MBE MG MIA ML Mlt.Sgt. MMD MP MP mr.
Machinist Major [D],[GB], [NL]: Majoor Major [F]: Kapitein Major-General: Generaal-Majoor Mariniersbrigade Maréchal des logis: Wachtmeester Mariniersbrigade Marinier 2 Maschinist [D]: machinist Matrose, Matroos Member of the Order of the British Empire: Britse militaire onderscheiding Militair Gezag Missing In Action [GB/USA]: vermist Militaire Luchtvaart (KNIL) Militair Sergeant Militaire Motor Dienst Militair Particulier Militaire Politie meester
NH NS NSB
Nederlands Hervormd Nederlandse Spoorwegen Nationaal-Socialistische Beweging
Obergefr. Ob.Feldw. Ob.Pion. Ob.Zahlm. OD Ogefr. Ogren. OGS Omt. Oschtz. OVW/O.V.W.
Obergefreiter: Korporaal Oberfeldwebel Oberpionier Oberzahlmeister 1.Ordedienst 2.visserschip uit Ouddorp Obergefreiter [D]: Korporaal Obergrenadier: Soldaat 1e klas Oorlogsgravenstichting Obermaat Oberschütze: Soldaat 1e klas oorlogsvrijwilliger
Pion. Prof. Pte. PZC Pz.Jg.
Pionier Professor Private: Soldaat Provinciale Zeeuwsche Courant Panzer Jäger: soldaat voor anti-tankdoeleinden ingezet
RAF RASC Rfn. RI RIP RK
Royal Air Force [GB] Royal Army Service Corps [GB] Rifleman; Soldaat Régiment d’Infanterie [F], Regiment Infanterie [NL] Rest in Peace [GB] 1.Rode Kruis 2.Rooms-Katholiek
San.Fw. San.Ogefr. Schr. Schtz. SD Serg. Sergt.. S.Sgt. Sgt. Sgt. 2 Sjt. Sld.Ekl. Sold.1e kl. Sld.Inf. S.Lieut. Sold. Sold. 2 cl. Spr. Sqdn SR sr. SS St.Feldw. Stabs.Fw. Stabs.Gefr.
Sanitäter Feldwebel Sanitäter Obergefreiter Schrijver Schütze Sicherheitsdienst Sergeant [GB], Sergent [F], Sergeant [NL] Sergeant [GB], Sergent [F], Sergeant [NL] Staff-Sergeant: Sergeant 1e klas Sergeant [GB], Sergent [F], Sergeant [NL] Sergeant 2e klas Serjeant Soldaat 1e klas Soldaat 1e klas Soldaat Infanterie Sous-Lieutenant: Tweede Luitenant Soldat: Soldaat Soldat 2ème Classe: Soldaat 2e klas Sapper: geniesoldaat Squadron: squadron, eskader Scottish Rifles senior Waffen-SS Stabsfeldwebel: Sergeant-Majoor Stabsfeldwebel: Sergeant-Majoor Stabsgefreiter: Korporaal
127
St.Gefr. St.Fw. St.Intendant
Stabsgefreiter: Korporaal Stabsfeldwebel: Sergeant-Majoor Stabsintendant
Tpr.
Trooper
U Uffz. USAAF
U-boot Unteroffizier [D]: Sergeant United States Army Air Force; Amerikaanse Luchtmacht
VHK VK Vlgt. Telgr. VRH
Verzetsherdenkingskruis Verzetskruis Vliegtuigtelegrafist Vrijwillige Reserve Hulpschepen
Wachtm.
Wachtmeester
ZKH zm ZRD
Zijne Koninklijke Hoogheid zeemilicien: zeesoldaat Zee Reddingsdienst van het Rode Kruis
128
Bronnen Archieven Zeeuws Archief: Archief Brandweer Middelburg Archieven gemeenten Middelburg, Arnemuiden, Nieuw- en Sint Joosland en Sint Laurens Archief gemeentesecretarie Middelburg Archief gemeente Vlissingen (Verslag oorlogsslachtoffers in de Tweede Wereldoorlog) Archief Rode Kruis Kring Zeeland Archief Luchtbeschermingsdienst Middelburg Archief Militair Gezag Archief Politie Middelburg Archief Franse gesneuvelden (J. Hey MBE) Gemeente Middelburg: Dossier oorlogsgraven Dossier militaire graven Dossier burgerslachtoffers Archief Algemene Begraafplaats Middelburg Boeken Buffaloes bevrijden Middelburg De groep van Beest, geschiedenis van een Walcherse verzetsgroep 1940-1943 De opkomst en ondergang van een wethouder De strijd in Zeeland, mei 1940 Doelwit Dijk…, bevrijdingsdrama Duitse militaire standrechtelijke executies in Zeeland En nooit was het stil, Kroniek van een luchtoorlog deel I en II Ereveld Loenen Gestold verleden Gevallen en gebroken Het kruis in de duinen bij Klein-Valkenisse Het tij keert… 1944-1946 Laatste bericht, Ereveld van Indië en Nieuw-Guinea Maneblussers in oorlogstijd Middelburg 17 mei 1940, Het vergeten bombardement Middelburg 1940-‘45 Middelburg in oorlogs- en bezettingsjaren Nederlanders in Neuengamme Opkomst en ondergang van een wethouder Slagveld Sloedam Verliesregister 1939-1945 Vrij van explosieven Zeeland 40-45 deel I Zeeland 40-45 deel II Het Grote Gebod deel I en deel II, Gedenkboek van het verzet in LO en LKP Dagboeken: M. Braat, Nieuw- en Sint Joosland Janke Terwal [een verpleegster van het Gasthuis Middelburg 5.9.1944/25.5.1945] A.V.N. van Woerden Tijdschriften, artikelen e.d. De strijd om de Zeeuwse Eilanden in mei 1940 De Wete Arneklanken Gedenkrol van de Koninklijke Marine 1939-1962 Lijsten van gesneuvelde militairen in Ned. Indië Lijst slachtoffers Korea-oorlog
J.N. Houterman J.N. Houterman J.J.van der Weel F.M.J. Stuvel en C.D. Kamerling Onder redactie van Adrie Lous e.a. Hans Sakkers Gerrit J. Swanenburg J. Heerze, J. Kooistra en J. Teeuwisse (OGS) A.B.J. Goossens Kees de Koning & Wally Blaas H.J. Vader Stichting Aldegonde Jack Kooistra B. van der Weel Peter Sijnke (redactie) e.a. M. Sanderse Mr. M.W.G. van der Veur Stichting Vriendenkring Neuengamme J.J. van der Weel R.E. Hoebeke SGLO J. van Woensel (Instituut voor Militaire Geschiedenis KL) L.W. de Bree drs. G. van der Ham De Gedenkboekcommissie
Coll. E. Braat Zeeuws Archief Zeeuwse Bibliotheek
In: Mars et Historia door dr. F. Snapper Kwartaalblad van de Heemkundige Kring Walcheren Uitgave van de Historische Vereniging Arnemuiden (HVA) Samengesteld door Harry Floor Vereniging Oud Militairen Indiëgangers (VOMI) afd. Zeeland Internet
Digitale bronnen Databank gesneuvelde Franse militairen Nederland, Stichting Bevrijdingsmuseum Zeeland Databank neergestorte vliegtuigen, Stichting Wings To Victory Debt of Honour Register (War Dead), Commonwealth War Graves Commission Digitaal monument Joodse gemeenschap in Nederland, Stichting Digitaal Monument Joodse gemeenschap in Nederland Databank gevallenen Eerebegraafplaats Bloemendaal, Stichting De Eerebegraafplaats te Bloemendaal Erelijst van gevallenen 1940-1945, Tweede Kamer der Staten Generaal/NIOD Mémoires des Hommes, Ministère de la Défence, Frankrijk Slachtofferregister, Oorlogsgravenstichting, Nederland The World War II Honor Roll, American Battle Monuments Commission, VS Verliesregister Studiegroep Luchtoorlog, Studiegroep Luchtoorlog
129
www.bmzeeland.nl www.stichtingwingstovictory.nl www.cwgc.org www.joodsmonument.nl www.eerebegraafplaatsbloemendaal.eu www.erelijst.nl www.defense.gouv.fr www.ogs.nl www.abmc.gov www.sglo.nl
Vermissten und Toten Datenbank,Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V., Bondsrepubliek Deutschland (Gräbersuche Online)
www.volksbund.de
Krantenbankzeeland, Zeeuws Archief (PZC enz.) War Over Holland, Stichting Kennispunt mei 1940 Zeeuwen Gezocht, Zeeuws Archief Informatie over oorlogsslachtoffers, Wikipedia
www.krantenbankzeeland.nl www.waroverholland.nl www.zeeuwengezocht.nl www.wkipedia.nl
130
Fotoverantwoording Hoofdstuk Onderwerp Voorzijde Monument op Alg.Begraafplaats (linksboven) Twee grafstenen in Erehof (rechtsboven) Frans monument op Franse Militaire Begraafplaats (linksonder) Grafsteen op Amerikaanse Begraafplaats Margraten (rechtsonder)
Belanghebbende/bron
R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke
Voorwoord Burgemeester mr. H.M. Bergmann
A. van Belzen (gemeente Middelburg)
1.Algemeen Burgemeester H.G. Horninge Burgemeester mr.dr. J. Walré de Bordes Burgemeester mr. F.S.K.J. graaf van Randwijck Burgemeester J.W.van ’t Hoff
Fam. Horninge internet Fam. Van Randwijck krantenbank Zeeland
2.Burgerslachtoffers van bombardementen enz. Baaijens, J.A. Baaijens, T. Baaijens, W.A. Baas jr., Casper Belzen, A. van Belzen, C. van Bernard-van Kampen, A. Boon, Frederik Boon, P. Boone, M. Boone, M.C. Cevaal, Aarnoud Davidse-van Keulen, N. Dekker, Lein Faasse, A. Geense, Krina Geldof, Frans Gillissen, Sanne Graaf-Davidse, Leintje de Graaf, Jantje de Grim, Cornelis Groot, Pieter de Houmes, Lourus Janse, Joos Kaland, G.J.C. Kaland, Johanna Kaland, Pieter Klaasen, Gerard Kodde-Bosschaart, E.C. Korstanje, Leunis Louwerse, Krijn Ludikhuize, Jopie Kwekkeboom, Antonina Kwekkeboom, Piet Mijnheer, Arend Onderdijk, Ko Pagter, P. de Peene, Andries Poortvliet, Paulus Rijke, Johannes de Rijke, Pieter de Scheele, J. Scheele, L. Siereveld, H. Vos, Bert de Vos-de Klerk, Lien Vos, Willem de Wijngaarden, Fam. Van [grafsteen] Wisse, Catharina Wouters-Moens, J. Zandstra, Anneke Zandstra, Tineke
Fam. Baaijens Fam. Baaijens Fam. Baaijens Nabestaanden Fam. Baas Historische Vereniging Arnemuiden Nabestaanden Fam. C. van Belzen F. Bernard Fam. Boon (via Walter Boon) Fam. L. Blankenburgh, Nieuwdorp Fam. Boone, Nieuw- en Sint Joosland Fam. Boone, Nieuw- en Sint Joosland Fam. Cevaal Rinus Davidse Han Dekker Foto uit: Doelwit dijk…bevrijdingsdrama Nabestaanden K. Geense P. Geldof, Middelburg J. Gillissen, Middelburg Lenie Stokman-de Graaf (PZC 24 april 2010) Lenie Stokman-de Graaf (PZC 24 april 2010) Fam. Grim J. Stroo-de Groot Foto uit: Doelwit dijk…bevrijdingsdrama Fam. Braat, Bussum Foto uit: Doelwit dijk…bevrijdingsdrama Foto uit: Doelwit dijk… bevrijdingsdrama Foto uit: Doelwit dijk… bevrijdingsdrama Fam. Klaasen Mevr. Kodde, Nieuw- en Sint Joosland Huib Korstanje Mevr. K.Koole-Louwerse, Oost-Souburg Mevr. Annie Beerens-Ludikhuize, Middelburg Mevr. Kwekkeboom-van Waarde, Arnemuiden Mevr. Kwekkeboom-van Waarde, Arnemuiden G. Michielsen-Mijnheer Fam. Onderdijk Internet Annemieke de Munck Nabestaanden Fam. Poortvliet Foto uit: Doelwit dijk… bevrijdingsdrama Foto uit: Doelwit dijk… bevrijdingsdrama Dhr. Scheele, Arnemuiden Dhr. Scheele, Arnemuiden T. de Nood-Siereveld Nabestaanden fam. De Vos Nabestaanden fam. De Klerk Wim de Korte www.on-line.begraafplaatsen.nl C. van de Woestijne C. Janse, Nieuw- en Sint Joosland C. Mailly, Assen C. Mailly, Assen
131
ARM 3, ARM 9, ARM 35 Herdenkingssteen C. Grim Monument op Rooms-Katholieke Begraafplaats te Middelburg Monument op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland Monument op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden Monument op de Algemene Begraafplaats te Sint Laurens
Historische Vereniging Arnemuiden Internet R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke
3.Verzetsslachtoffers Baas, A. [grafsteen] Beest, A.C. van Beusekom, J. van [grafsteen] Bijl, G. van der Damen, W.J. Doorninck, ir. W.H. van Ende, G.F.C. van den Francois, J.J. [grafsteen] Francke, J. Hesseling, A.H. Hesseling, H.R.W. Hillebrand, C. Hillebrand, C. [grafsteen] Hoogenboom, L.J.A. Niesthoven, W. Pagter, P. de Pagter, G. de Penninkx, L.H. Pienbroek, J.W. Polak, L. Pouwer, A. Smit, J.J. Sturm, C.W. Weij, J. van der
internet Foto uit: De Groep van Beest OGS internet Foto uit: Het Grote Gebod, gedenkboek van het verzet in LO en LKP internet internet OGS internet Riaan Rijken Riaan Rijken Fam. Hillebrand OGS Foto uit: De Groep van Beest Foto uit: Het Kruis in de duinen bij Klein-Valkenisse Foto uit: De Groep van Beest Foto uit: De Groep van Beest OGS internet internet Foto uit: De Groep van Beest Oorlogsgravenstichting Foto uit: De Groep van Beest Nabestaanden Fam. Van der Weij
Plaquette burgerslachtoffers Abdijplein Kleine plaquette met twee namen Abdijplein
R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke
4.Omgekomen dwangarbeiders Davidse, L. Delst, J. Deij, W.J. Elenbaas, J.M. Elenbaas, J.M. [grafsteen] Heijl, J.A. van Jopse, M.J. Marijs, J. [grafsteen] Westdorp, A.
Barend Puijpe Internet: Fam. Delst OGS OGS OGS C. Boone-van den Berg OGS OGS OGS
Gedenkteken begraafplaats Mölkau
OGS
5.Joodse slachtoffers Boasson, M.H. Barkelau, E. Cohen-Wijnberg,L. Vriesmann-van Wittene, R.B.
Foto uit: Opkomst en ondergang van een wethouder Internet internet internet
Toegangspoort Auschwitz-Birkenau Station Sobibor Joods monument op de Joodse Begraafplaats
internet internet R.E. Hoebeke
6.Gesneuvelde en (vermiste) militairen Amerikaanse militairen Dolan, 2nd Lieut.
Stichting Wings to Victory
Britse militairen Sixsmith, Maj. J.D.C.
Fam. Sixsmith, GB
Duitse militairen Engels, Uffz. K. Heimke, Lt. P. Paugstadt, Uffz. Willy Vitt, Ogefr. E.
internet internet Fam. Paugstadt (via Jan. H. Wigard) internet
132
Franse militairen Camus, Sgt. J.J.A.
Internet: www.cieldegloire.com
Nederlandse militairen Aarts, Dpl. Sold. J.L.G. [grafsteen] Belzen, Korp. J. van Belzen, Korp. J. van [grafsteen] Breure, Korp. A.L. Dijkstra, Korp. G. Boasson, Res.Kapt. M.W. [grafsteen] Doeser, Korp. B.A. [grafsteen] Doorn, Marva 3e kl. A. Hamelink, Serg. Vltg. A. [grafsteen] Hamelink, Sold. Inf. P. [grafsteen] Hildebrand, Vliegt. G.E. Kellendonk, Sold. A.F. [grafsteen] Kubber, Sold. A. de [grafsteen] Kubber, Sold. J. de [grafsteen] Missaar, Adj.Opp. J. [grafsteen] Nood, Matr. 1e kl. J. de [grafsteen] Pas, Sold. F.M. van de [grafsteen] Pleijte, 1e Lichtw.Stuurman P.J.L.F.J. [grafsteen] Reijnhoudt, Korp. P. Scheijbeler, Sold. [grafsteen] Schroevers, Korp. L. [grafsteen] Ven, Serg. J.F. van de [grafsteen] Ventevogel, Kwart.P. Visbeen, Serg. J.
OGS Foto uit: Arneklanken OGS Fam. Breure internet OGS OGS internet OGS OGS Fam. Hildebrand OGS OGS OGS OGS T. de Nood-Siereveld OGS OGS Annie Walraven R.E. Hoebeke OGS OGS Historische Vereniging Arnemuiden De Tweede Wereldoorlog op Goeree-Overflakkee (St. WO2 Goeree-Overflakkee)
Noorse militairen Lt. Solbu G. Fosse
Internet Internet
Russische militairen Onbekende militair Onbekende militair
Remco Reiding Remco Reiding
Algemene Begraafplaats te Arnemuiden (ca. 1945-1955) Franse veldgraven bij de Sloedam British War Cemetery Bergen op Zoom Duitse Militaire Begraafplaats Ysselsteyn Canadian War Cemetery Bergen op Zoom Herdenkingsmonument op Grebbeberg Opgraving Sgt. Camus te Kleverskerke Hr.Ms. Caroline Herdenkingsplaat P.J.L.F.J. Pleijte Groepsfoto Hr.Ms. Pro Patria
Stichting Museum Arnemuiden (via: L.C. Schouls) Erfgenamen P.G. van den Bosse R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke OGS G. de Nooijer, Arnemuiden internet internet internet
7.Gesneuvelden in Nederlands-Indië 1945-1962 Alle Nederlandse militairen
OGS
Bronzen Plaquettes Gesneuvelde Militairen Nederlands-Indië 1945-1962 Abdijplein
R.E. Hoebeke
8.Gesneuvelden in de Korea-oorlog 1950-1953 Geen 9.Begraafplaatsen Crematorium en Alg. Begraafplaats Middelburg Erehof Overzichtstekening Erehof Vijftien grafstenen oorlogsslachtoffers rij A Vijftien grafstenen burgerslachtoffers rij B
Gemeente Middelburg. Bewerkt door A. Geluk. R.E. Hoebeke Gemeente Middelburg. Ontworpen door A. Geluk R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke
Sgt. J. Visbeen Graf van Kplknst. C. Grootjans geen grafsteen Graf van A.C. van Beest Graf van W.J. Damen Graf van L.J.A. Hoogenboom Graf van L. Polak Graf van I.P.J. de Groot
R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke
133
10.Oorlogsmonumenten Slachtoffers oorlogsgeweld Monument Sloedam The Causeway Frans monument op de Sloedam Onthulling Frans monument Brits monument op de Sloedam Canadees monument op de Sloedam Onthulling informatiebord op de Sloedam Waarom staan deze monumenten hier? Why are these monuments here? The Exhortation Canadees monument Overzichtsfoto Sloedam Joods monument in NS-station Een gestolde herinnering Monument in muur woning Sint Janstraat Herinneringsplaquette in provinciehuis Oorlogsmonument bij Abdij Duitse overgave bij de Dam Inundatiemonument Villa Waterwijk De Explosie (2 foto’s) Bronzen plaquette C. Grim Inundatiemonument Sint Laurens (3 foto’s)
R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke Dhr. De Klerk R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke www.4en5mei.monumenten.nl R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke R.E. Hoebeke
11.Straatnamen Arie van Driel, Anton de Kom, Frans Duwaer, Eduard Veterman, Gen. Eisenhower, Gen. Simonds, P.S. Gerbrandij, Gerrit van der Veen, Hannie Schaft, Jan van Hoof, Johannes Post, Koos Vorrink, H.T. Kuipers-Rietberg, Lodo van Hamel, Maj. W.P. Landzaat, Pieter Gootjes, Pres. Roosevelt, Sir Winston Churchill, Titus Brandsma, Trix Terwindt, Veldm. Montgomery, Walraven van Hall, Wiardi Beckman, Willem Arondeus. internet M.H. Boasson J. J. Smit A.Pouwer, A.C. van Beest, C.W. Sturm, G. de Pagter, J. Brasser, L.J.A. Hoogenboom, P.A. Bouwense, Kees Mooiman.
De opkomst en ondergang van een wethouder OGS Foto’s uit: De Groep van Beest
134
