De wijnen van de Mâconnais Verslag van de presentatie door Bourgogne-specialist Karel de Graaf, gehouden op 29 september 2014 in NH Barbizon Palace te Amsterdam Door Paul Op ten Berg
Drs Karel de Graaf is agent van Bourgogne wijnen en eigenaar van een wijngaard in Meursault. Dat was goed te merken tijdens zijn boeiende en uiterst leerzame betoog voor een volle zaal met NGS leden. Een betoog dat op fraaie wijze door hem werd geïllustreerd met een door hem samengestelde Powerpoint presentatie, die de nieuwste ontwikkelingen met feiten en cijfers bracht over de Mâconnais, de zuidelijke Bourgogne. Onderwerpen over dit opkomende wijngebied waren onder meer: indeling en wetgeving; beperking in gebruik van het aantal dorpsnamen voor de AOP Mâcon; Premier Cru status op komst voor de drie AOP’s Pouilly (Fuissé, Vinzelles en Loché) en Saint-Véran; afname van machinaal oogsten; toename van houtgebruik. Afbakening van het gebied Bourgogne is een klein wijngebied. Ter vergelijking: Bordeaux : 115.000 ha Côtes-du-Rhône : 76.000 ha Val de Loire : 40.000 ha Champagne : 32.700 ha (exclusief geplande [?] uitbreiding) Bourgogne : 27.366 ha De Bourgogne: vijf districten Chablis/Auxerrois/Châtillonnais Côte/Hautes-Côtes de Nuits Côte/Hautes-Côtes de Beaune Côte Chalonnaise Mâconnais
6.433 3.806 5.980 4.350 6.797
ha ha ha ha ha
Totaal in productie (in 2010) 27.366 ha Dat komt neer op 3% van de Franse wijngaarden. De Mâconnais is het meest zuidelijke deel van de Bourgogne. De totale oppervlakte bedraagt 6.797 ha, waarvan maar liefst 6.275 ha wit en 522 ha rood. De verhouding productie wit-rood is 12:1. Tweedeling In feite is de Mâconnais in tweeën gedeeld. De ‘grens’ loopt tussen de steden Tournus en Mâcon. In het noordelijke deel vinden we de meer florale wijnen met de AOP Mâcon. ViréClessé is hier sinds 1999 de enige dorpsappellation en was vroeger MâconVillages. Ten zuidwesten van de stad Mâcon worden de meer minerale wijnen geproduceerd als Mâcon, Saint-Véran, Pouilly-Fuissé, Pouilly-Vinzelles en PouillyLoché. Pouilly-Fuissé is de bekendste AOP van de Mâconnais. Voorgeschreven druivenrassen Chardonnay is het voorgeschreven druivenras voor alle witte appellations. Zowel gamay als pinot noir is toegestaan voor Mâcon Rouge en Mâcon Rosé (beide zonder plaatsnaam!). De gamay is verplicht voor Mâcon Rouge plus plaatsnaam (b.v. MâconBussières) en Mâcon Rosé plus plaatsnaam! Kenmerken van de Mâconnais Hier wordt - net als in Chablis - nog steeds grotendeels met de machine geoogst! De oogst begint in de Mâconnais meestal wat eerder dan in de rest van de Bourgogne. Het gebied telt een aantal coöperaties.
De AOP Mâcon is herschikt en de voorbereiding op de AOP 1er Cru voor de vijf Pouilly ’s is in gang gezet. De oude en de nieuwe AOP’s Totale oppervlakte Mâconnais:
AOP Viré-Clessé: AOP Saint-Véran: AOP Pouilly-Fuissé: AOP Pouilly-Loché: AOP Pouilly-Vinzelles: rest Mâconnais (wit, rood en rosé):
6.797 ha 407 ha (alleen wit) 700 ha (alleen wit) 757 ha (alleen wit) 32 ha (alleen wit) 52 ha (alleen wit) 3.730 ha
Data invoering AOP’s de AOP Pouilly-Fuissé bestaat al sinds 11 september 1936; de AOP Mâcon bestaat al sinds 31 juli 1937; de AOP’s Pouilly-Vinzelles en Pouilly-Loché bestaan al sinds 27 april 1940 de AOP Saint-Véran sinds 6 januari 1971 de AOP Viré-Clessé sinds 26 februari 1999 Andere AOP’s in de Mâconnais In de Mâconnais met zijn vele dorpen wordt zowel wit, rood als rosé gemaakt. Verder nog kom je nog als AOP tegen: Bourgogne Aligoté Bourgogne (wit) na declassering van een Mâcon Bourgogne (rood) na declassering van een Mâcon van uitsluitend Pinot Noir! AOP’s Mâcon wit De totale oppervlakte is 3.245 ha (tussen haakjes min. alc. %) met de volgende AOP’s: Mâcon (zonder toevoeging): 78 ha (10 %) Mâcon-Villages: 1.830 ha (10,5 %) Mâcon plus dorpsnaam: 1.337 ha (11 %); bijvoorbeeld Mâcon-Chardonnay, Mâcon-Chaintré, Mâcon-Vergisson Herkomst Mâcon wit Mâcon (zonder toevoeging): 96 dorpen; Mâcon-Villages: 83 dorpen; Mâcon plus dorpsnaam: 26 dorpsnamen, die 72 dorpen vertegenwoordigen. Enkele van die 26 dorpsnamen: Chardonnay, Igé, Fuissé, Chaintré, Vergisson, Lugny, Uchizy, Solutré, Loché
Herindeling AOP Mâcon plus dorpsnaam In het oude AOP-systeem vielen maar liefst 41 (!) dorpsnamen onder de AOP Mâcon + dorpsnaam. Dit aantal is een aantal jaren geleden teruggebracht tot 26 dorpsnamen, maar hier was heel veel verzet tegen! De verdwenen namen zijn o.a. Chânes, Grévilly, Leynes en Hurigny. AOP’s Mâcon rood en rosé Totale oppervlakte: 523 ha (tussen haakjes het minimum volume % alcohol): AOP Mâcon (zonder toevoeging): 325 ha (10%); toegestaan: Gamay en Pinot Noir AOP Mâcon-Villages: AOP bestaat niet! AOP Mâcon plus dorpsnaam: 198 ha (11%); alleen de Gamay is toegestaan!
Herkomst Mâcon rood en rosé Mâcon (zonder toevoeging): 96 dorpen; Mâcon-Villages: geen AOP! Mâcon plus dorpsnaam: 20 dorpsnamen, die 66 dorpen vertegenwoordigen. Een grappig detail: Serrières heeft een AOP voor Mâcon rouge en Mâcon rosé, maar niet voor Mâcon blanc. De beste dorpen voor rood In de bodems van de Mâconnais zit op diverse plaatsen veel kalk en die bodems zijn daarom minder geschikt voor rood. De beste rode Mâcon’s (plus dorpsnaam) vind je ten zuidwesten van de stad Mâcon in de dorpen Bussières, Serrières en Pierreclos. Viré-Clessé Sinds 1999 bestaat de AOP Viré-Clessé, die voor de witte wijnen de oude appellations Mâcon-Clessé en Mâcon-Viré vervangt. Deze AOP betreft de dorpen Clessé, Viré, Montbellet en Laizé. De totale oppervlakte is 391 ha. Voor deze AOP is nog geen Premier Cru aanvraag ingediend. Saint-Véran De AOP Saint-Véran omvat 700 ha. Het gebied bestaat in feite uit twee delen: het noordelijk deel met de gemeenten Prissé, Davayé, Solutré en Pouilly; hier tref je wijnen met meer finesse; het zuidelijk deel met de dorpen Leynes, Chasselas, Saint-Amour-Bellevue, Chânes en Saint-Vérand; hier komen zwaardere wijnen vandaan.
De zeven AOP’s van Pouilly Deze omvatten samen 841 ha. de AOP Pouilly-Fuissé omvat de dorpen Fuissé, Solutré, Pouilly, Vergisson en Chaintré; totale oppervlakte 757 ha; de AOP Pouilly-Loché; oppervlakte 32 ha; de AOP Pouilly-Vinzelles; oppervlakte 52 ha. Een Premier Cru-classificatie voor de zeven AOP’s van Pouilly is in gang gezet. Huidige wetgeving (lieu-dits) let op: in de Bourgogne zijn de wijngaarden geklasseerd, niet de dorpen (zoals in Champagne) of bezittingen (zoals in Bordeaux);
de wetgeving in het gebied van Pouilly en dat van Saint-Véran is nu gebaseerd op zogeheten lieu-dits, namen van percelen met de village AOP, b.v. Pouilly-Fuissé ’Sur la Roche’; het uitgangspunt is: als een deel van een lieu-dit tot Premier Cru promoveert, mag de producent op het etiket van de wijn van het niet als Premier Cru geklasseerde deel de naam van het lieu-dit niet (meer) vermelden; in de Côte d’Or is dit nog steeds toegestaan en verwarrend! het gevecht om promotie is begonnen!
Recente aanvraag Premiers Crus Deze aanvraag betreft meer dan 400 ha. 27 Premiers Crus van Pouilly-Fuissé, 190 à 230 hectares op een totaal van 757 ha; in Pouilly-Vinzelles 3 Premiers Crus (Les Longeays, Les Quarts en nog een ander, nader te bepalen lieu-dit) en in Pouilly-Loché de Premier Cru (Les Mûres); totaal 25 ha op een totaal van 84 ha; Saint-Véran: 42 Premiers Crus (o.a. Côte Rôtie, Les Grandes Vignes, Grande Bruyère, Clos de L’Ermitage en Mont Saint-Pierre), 175 ha op een totaal van 700 ha; Vergisson: Sur la Roche, Les Crays, La Maréchaude, Ronchevats, Charmes, En France; Pouilly-Solutré: En Servy, Le Clos, Les Riats, La Frérie, Aux Bouthières, Les Quarts, Vers Cras, Aux Chailloux, La Frérie, Pouilly (10 ha), Aux Clos (2,5 ha), Au Buchot (1,5 ha), Aux Morlays (7,5 ha); Fuissé: Vers Cras, Vers-Pouilly, Les Ménétrières, Les Insarts, Vignes Blanches, Les Brûlés, Prasles, Rontets, Le Clos, Les Perrières; Chaintré: Le Clos Reyssier, Le Clos de Mr Noly, Les Chevrières;
Terroirs Onderstaand de verschillende terroirs volgens een opgave van de Union des Producteurs de Pouilly-Fuissé. Vergisson Koude westenwinden en kalksteen zijn kenmerkend voor het Vergisson terroir. De druiven zijn afkomstig van de tegen de rots gelegen hellingen met kalksteen vol fossielen van zeelelies en poliepen, en van de iets lager gelegen mergelgronden. Vergisson levert elegante, zuivere wijnen met veel mineraliteit. Solutré Deze beroemde rots heeft gesteente van ongeveer 169 miljoen jaar geleden. De helling bestaat vooral uit een moederrots van kalksteen met fossielen (zeelelies, poliepen) uit
het midden-Jura met hier en daar bruine tot okerkleurige kleiaders. De wijnen zijn subtiel en mineraal. Pouilly Pouilly hoort bij het dorp Solutré, maar het terroir in de hoger gelegen delen vertoont meer overeenkomsten met dat van Fuissé (lagen afgebroken kalksteen). In het lager gelegen deel bestaat de moederrots uit kalk- en mergelformaties van recentere oorsprong. Hier komen rijke wijnen vandaan met veel finesse. Fuissé De hellingen van Fuissé liggen in de vorm van halve cirkel, met de open kant op het noorden. De moederrots heeft verschillende lagen van afgebroken kalksteen: fossielhoudende witte en grijze kalksteen en klei vermengd met kalkafzettingen. Dit terroir brengt krachtige en karaktervolle wijnen voort. Chaintré Dit terroir wordt gekenmerkt door een prachtige, op het oosten gelegen helling, die uitkijkt over de Saône-vallei. De bodem bestaat uit kalk- en kiezelhoudende klei, waarbij hier en daar zandsteen aan de oppervlakte komt. Dit geheel levert genereuze en fruitige wijnen op met een goede structuur. Loché Loché ligt ten oosten van Fuissé met een helling op het oosten, die twee inhammen heeft. De moederrots in het noorden heeft een toplaag van zandsteen en leisteen. Aan de zuidkant richting Vinzelles bestaat de bodem uit ijzerhoudende, dus rode, mergel. Vinzelles Vinzelles ligt ten zuiden van Loché; de ligging op het oosten en de ondergrond zijn vergelijkbaar met die van de zuidelijke helling van Loché. De bodem bestaat eveneens voornamelijk uit ijzerhoudende, dus rode, mergel. Het terroir van Vinzelles levert rijke, minerale wijnen op met een beetje vet.
Toen en nu In vergelijking met vroeger zijn enkele dingen veranderd: minder machinaal oogsten; vroeger ging men bij één druppel regen al de oogstmachine aanzetten, want behoud van het suikergehalte was erg belangrijk klimaatverandering andere vormen van wijnbouw gisting in eikenhouten vaten stijging prijzen wijngaarden
Klimaatverandering het oogsten gebeurt nu gemiddeld 2 tot 2,5 week eerder dan in de jaren 80; er circuleert meer vocht door het smelten van ijskappen bij Groenland; warmere lucht kan meer waterdamp bevatten; gevolg: meer pressie van schimmelziekten; warme(re) jaren: zuurproblemen bij wit, maar grotere fysiologische rijpheid
De huidige stand van zaken de opwarming van de aarde is van 1988 tot 1999 volgens de voorspellingen verlopen; daarna is er in feite weinig gebeurd; mogelijke verklaringen: uitstoot van zwaveldeeltjes door Chinese kolencentrales, vulkaanuitbarstingen, minder zonneactiviteit; de opwarming zou wel gewoon doorgaan. Andere vormen van wijnbouw in de jaren 50 verdween het paard uit de wijngaarden; je ziet het nu weer terug! destijds werd de bodem bespoten met herbiciden; nu is de techniek van labourer (met het oog op het leven in de bodem) min of meer gemeengoed geworden; er zijn nu ook in de Mâconnais verschillende vormen van wijnbouw. Typen wijnbouw traditionele wijnbouw; duurzame wijnbouw: la lutte raisonnée (sterk in opkomst); o.a. Terra Vitis; biologische wijnbouw (Engels: organic); biologisch-dynamische wijnbouw. Lutte raisonnée Als reactie op traditionele wijnbouw (zeer preventief gericht) kwam in de jaren 90 de lutte raisonnée (beredeneerde bestrijding) op. Dit houdt o.a. in: beperking van het aantal interventies; beperking van de doses; gebruik van milieuvriendelijke producten; complete transparantie; duurzaamheid. Biologische wijnbouw Hier is het gebruik van chemische (gesynthetiseerde) producten absoluut verboden.
Over het gebruik van chemische producten in de wijnbouw bestond al jaren consensus (AB = Agriculture Biologique), maar bij de vinificatie pas sinds 1 augustus 2012 (op Europees niveau). Tot die tijd bestond biologische wijn officieel dus niet. Na een conversie van een paar jaar kun je de wijngaard laten certificeren, maar sommige producenten doen dat niet. Bij gebruik van gesynthetiseerde producten verlies je voor drie jaar je certificering. Organisaties als Ecocert, Biodyvin en Qualité France controleren de boekhouding.
Biologisch-dynamische wijnbouw Deze is gebaseerd op de theorieën en ideeën van de Oostenrijker Rudolf Steiner, die werden gepresenteerd in 1924. De naam komt van bios (leven) en dynamis (energie). Biodynamisch betekent dus dat men werkt in overeenstemming met de energie (zon, planeten, water, zuurstof), die het leven schept en onderhoudt. Het bedrijf wordt gezien als een organisme. Men gaat ervan uit dat alle hemellichamen (aarde, maan, zon en zelfs de sterren) een positieve invloed uitoefenen op de groei van de gewassen. Men gebruikt o.a. gedynamiseerde preparaten (verdund volgens de Wet van Avogadro) ter regeneratie van de bodem. De stand van de maan speelt een belangrijke rol. Vins naturels Dit is een recent geïntroduceerde term. De aanhangers ervan zetten zich af tegen het gebruik van o.a. koper en sulfiet (SO2 en diverse andere producten). Er bestaat totaal geen consensus over wat wel of niet is toegestaan. Ook is er geen instantie die de controle doet. Een sympathieke ontwikkeling dus, maar de wijnboer moet wel oppassen. Bestrijding van ziekten en plagen Vroeger lag het accent in de wijnbouw vooral op preventie van ziekten. Men spoot allerlei ‘cocktails’ zonder dat men wist of een bepaalde ziekte zich wel zou voordoen. Nu ligt het accent vooral bij curatief handelen (maar dat is niet mogelijk bij ziekten als bijvoorbeeld oïdium). Schimmelziekten spelen nog steeds een belangrijke rol, doordat er meer water in circulatie is door het smelten van de ijskappen. Warme lucht bevat immers meer waterdamp dan koude lucht, dus is er meer neerslag bij condensatie. Zwavel en koper Zwavel (tegen oïdium) en koper (bouillie bordelaise, tegen meeldauw) zijn nog steeds belangrijk. Beide zijn natuurlijke stoffen en worden nog steeds op grote schaal gebruikt. Koper is een niet afbreekbaar, zwaar metaal dat accumuleert in het grondwater. Er heerst nog steeds een misverstand: koper wordt ook (in beperkte mate) gebruikt in biologische en biologisch-dynamische wijnbouw. Wijnboeren die chemische producten in de wijngaard gebruiken, doen dit met 20 kg bouillie bordelaise per ha, biodynamische wijnboeren gebruiken slechts 5-6 kg/ha. Koper blijft zelfs na een paar jaar braak liggen in de bodem zitten. Schimmelziekten De drie belangrijkste schimmelziekten zijn hardnekkig in een noordelijk, maar ook in een zuidelijk - dus vochtig - klimaat: oïdium (VS: powdry mildew); bij vocht en koude nachten; meeldauw (VS: downy mildew ): bij vocht en drukkende warmte; grijze rot (botrytis cinerea); op rijpe en onrijpe druiven bij natte omstandigheden. Het juiste oogstmoment Vroeger moest zelfs een topproducent bij de controle-instantie melden wanneer hij wilde gaan oogsten. Bij de bepaling van het juiste oogstmoment was niet zo lang geleden
vooral het suikergehalte van de druiven nog bepalend: de analytische rijpheid. Nu kijkt men ook naar de fysiologische rijpheid, ook wel schilrijpheid genaamd. De pitten moeten rijp zijn. Chardonnay heeft de neiging om suikers op te bouwen en appelzuur af te bouwen. Rijpe chardonnay moet doré zijn en krijgt dan vlekjes. Bourgognewijnen zijn droog, ze hebben minder dan 6 gram restsuiker per liter. Vinificatie Door de klimaatverandering is zuurbehoud nu van groter belang dan voorheen bij de vinificatie van witte wijn. De zuren zijn immers de ruggengraat ervan. Ondanks de klimaatverandering worden nu meer tables de tri bij het oogsten van de chardonnay gebruikt dan voorheen. Vergisten en opvoeden in eikenhouten fusten zijn afkomstig uit de Bourgogne, evenals bâtonnage (het omroeren van de lie). Er is nu veel meer kennis over de rol en de functie van eikenhout dan voorheen (onderzoek door BIVB-oenoloog René Naudin). Eiwit kan een troebele wijn geven. Er is nu meer kennis over klaring en filtering. Over de rol van eikenhout in het algemeen: - alleen hout van eiken met een fijne nerf (rouvre sessile) is geschikt voor wijn; - het Office Nationale des Forêts (ONF) kapt en verkoopt de bomen (deels uit de tijd van Colbert); - slechts een klein deel van de stam is geschikt; - het hout komt uit bossen in Allier (Tronçais), Vosges, Nièvre, maar nu ook uit Oost-Europa; - mate en temperatuur van branding van de vaten kan veel verschil maken; - toevoegen van wijn uit een voorafgaand jaar is niet geoorloofd; - Mâcon mag worden gedeclasseerd tot Bourgogne. De rol van eikenhout bij witte wijn - Chardonnay is een niet aromatisch ras; - nieuwe eikenhouten vaten laten zuurstof door (micro-oxygénation); - eikenhout ondersteunt aroma’s van de wijn en mag geen eigen bijdrage leveren; - spreek je bij te veel houtgebruik over overoaked of underwined? - ook de gisting moet plaats hebben in eikenhouten vaten: het hout integreert dan beter in de wijn. Prijzen van wijngaarden Deze worden vastgesteld voor een ouvrée, een oude oppervlaktemaat van 428 m2. Dat is het wijngaardoppervlak dat een man of vrouw in één dag kan bewerken. Een hectare (twee voetbalvelden, ofwel 10.000 m2) telt 24 ouvrées. De betaling van seizoenkrachten en transacties gaan nog altijd in ouvrées. Pachters worden in Frankrijk bijzonder goed beschermd door de Code Rural (plattelandswet). De prijzen van wijngaarden zijn nu torenhoog. Safer De organisatie Safer (Société d'Aménagement Foncier et d'Etablissement Rural) doet in heel Frankrijk pogingen om jonge wijnboeren aan wijngaarden te helpen door prijsmaximering. Uiteraard zijn er ontsnappingswegen. Safer is een vrij recent opgerichte organisatie die de stijging van de prijzen van de wijngaarden probeert te temperen om jonge producenten een kans te geven wijngaarden aan te kopen. De rol van de Safer staat echter ter discussie. Proeverij Na de presentatie werden 11 wijnen uit de Mâconnais geproefd. De hier onder vermelde prijzen zijn consumentenprijzen incl. BTW Witte wijnen
Alles 100% chardonnay. Flight 1 ***(*) Mâcon-Bussières ‘Cuvée Claude Seigneuret’ Vieilles Vignes 2013, Domaine de la Sarazinière, Bussières www.domainedelasaraziniere.com Ambachtelijk bedrijf van Philippe Trébignaud met 6 ha wijngaarden. De druiven komen van 4 percelen met 88 jaar oude stokken op een kleihoudende kalkbodem met stenen. Milieuvriendelijke wijnbouw, handmatige oogst, geen chemische toevoegingen bij vinificatie, alleen iets zwavel bij het bottelen. Opvoeding 10-11 maanden op barriques, waarvan 10% nieuw, daarna op rvs tanks. Alc. 13%. Imp. De Echoput Wijnen € 15,50. K gemiddeld geconcentreerd geelgroen G wit fruit, mineraal, goede concentratie S slank en sappig wit fruit en citrus, flinke zuurgraad A verfijnde citrustonen, gemiddelde lengte T drinkt erg prettig door ***(*) Mâcon-Pierreclos ‘Tri de Chavigne’ 2011, Domaine GuffensHeynen, Vergisson www.verget-sa.fr Biologische wijnbouw. Van de tweede handmatige plukgang in de 3,3 ha grote Chavigne wijngaard met tot 85 jaar oude stokken op een kalkrijke kleibodem. Vergist met wilde gisten op eiken barriques, waarvan 1/3 nieuw. 12 maanden opgevoed op grotendeels nieuwe barriques met regelmatige bâtonnage. Imp. Wijnkoperij Okhuysen € 36,95. K veel dieper geelgroen met duidelijke houtinvloed G veel krachtiger rijp fruit, iets tropisch, nieuw hout (vanille) S steviger en voller, maar het hout is niet overheersend A rijk en diep T vrij zware wijn, heeft een stevig gerecht nodig met een romige saus Flight 2 **** Viré-Clessé ‘Quintaine’ 2012, Domaine Guillemot-Michel, Viré https://sites.google.com/site/domaineguillemotmichel/home Van een familiebedrijf met 7 ha wijngaarden in de naast Clessé gelegen gemeente Quintaine. Sinds 1991 biodynamische wijnbouw, gecertificeerd door Demeter. Streng snoeien voor een laag rendement, geen houtgebruik bij vinificatie of opvoeding. Alc. 13%. Imp. De Vier Heemskinderen € 22,50. K goed geconcentreerd groengeel
G finesse, vrij diep, grasboter, bloesem, citroen, iets tropisch, boeiend geheel S prachtig fruit, spel en ras, karaktervol, speels, complex A zeer lang en prachtig geschakeerd T energieke klassewijn, mineraal, elegant en zeer zuiver
****- Saint-Véran ‘La Côte Rôtie’ 2012, Domaine Guerrin & Fils, Vergisson www.domaineguerrin.com Van een perceel van 0,35 ha, pal op het zuiden, met 45 jaar oude stokken op een bodem met een dunne bovenlaag die rijk is aan keien en een onderbodem van klei met veel kalk. Handmatige oogst, vergist op eiken fusten, waarvan 15% nieuw en de rest 1-5 jaar oud. Opgevoed op dezelfde fusten gedurende 10-12 maanden, met slechts 3 tot 4 maal bâtonnage. Imp. De Echoput Wijnen € 17,50. K nog meer geconcentreerd, groengeel tot olijfgroen G rijp en zwoel, citrusschil, kweepeer en ananas, vanille, stenig en krachtig S rond en vol, ananas A zilt, mineraal, iets vanille en kruidnagel, houtbitters T krachtig, wat brutaler en minder verfijnd dan de vorige wijn Flight 3 **** Saint-Véran Vieilles Vignes ‘Les Pommards’ 2012, Domaine RobertDenogent, Fuissé www.robert-denogent.com/news_en.html Van gemiddeld 30 jaar oude stokken in een perceel van ½ ha op 275 m hoogte in Davayé, tegen de gemeentegrens met Solutré-Pouilly. De bodem bestaat uit kalkgrond, met op 60 cm diepte stroken van klei en mergel. Rendement gemiddeld 40 hl/ha. Handmatige pluk, tot 8 maanden vergisting met wilde gisten op eiken barriques, waarvan een derde nieuw, gevolgd door malo. Opvoeding op de fijne lie zonder bâtonnage. Gebotteld zonder klaring in mei 2014. Alc. 13,5%. Gedecanteerd. Imp. Wijnimport Van Broekhuizen/De Logie € 24,50. K gemiddeld geconcentreerd fonkelend groengeel G vrij compact, munt, bloesem, delicaat S mooie slanke citrustoon, sappig en nogal strak A fraaie lengte, tuinaarde T stevige, minerale wijn
****- Saint-Véran ‘Climat La Côte Rôtie’ 2010, Brett Brothers, Vinzelles www.bretbrothers.com Dit ‘haute couture’ handelshuis van de gebroeders Jean-Philippe, Jean-Guillaume en Marc-Antoine Bret werd opgericht in 2001. Dit is een wijn van bij één wijnboer gekochte druiven uit een perceel van 0,2 ha op een steile zuidhelling met ruim 50 jaar oude stokken op een zware klei-kalkbodem. Milieuvriendelijke wijnbouw, laag rendement, handmatige oogst van volledig rijpe druiven. Vergist met wilde gisten op eiken barriques, merendeels nieuw, met regelmatige bâtonnage. Alc. 13%. Imp. Wijnkoperij Okhuysen € 23,30. K flink goudgeel G reductief (verdwijnt snel), zeer krachtige citrus (mandarijn, grapefruitschil) S romig en boterig, rond, boeiend A lange finale, zilt en mineraal T stevige wijn met krachtig concentraat, decanteren en serveren in een groot glas Flight 4 ****+ Pouilly-Fuissé ‘Sur la Roche’ 2012, Domaine Guerrin & Fils, Vergisson www.domaineguerrin.com Van een perceel groot 0,4 ha met 55 jaar oude stokken bovenaan de helling tegen de rots van Vergisson. Hier is de bodem bezaaid met witte kalkstenen en er is veel wind uit het oosten. Handmatige oogst, vergist op eiken fusten, waarvan 15% nieuw en de rest 15 jaar oud. Opgevoed op dezelfde fusten gedurende 10-12 maanden, zonder bâtonnage. Staat op de nominatie om Ier cru te worden. Geen importeur, circa € 21,50. K gemiddeld geconcentreerd geelgroen G veel concentratie van citrusfruit met bloemen en vanille, mineraal en complex S stevige inzet van weelderig fruit, wat tannines en witte peper uit het hout A lang en peperig T stevige wijn met rijke stijl en complexe tonen, bij gegrilde tarbot met beurre blanc ****- Pouilly-Fuissé ‘Réserve’ 2012, Domaine Céline et Laurent Tripoz, Loché www.tripoz.fr Van de oostkant van de AOP. Biodynamische wijnbouw. Recent gebotteld. Geen importeur, circa € 23,00. K gemiddeld geconcentreerd geelgroen G metalig, krijt, floraal, zuiver S zeer hoge zuurgraad, appel, citrus, bloemen, zeer strak
A vrij lang, blijft op lijn T beendroge wijn met wat lagere complexiteit en minder spanning, is nu onrustig door recente botteling, moet nog langer rijpen op fles
Flight 5 ****(*) Pouilly-Fuissé ‘Les Chevrières’2012, Domaine Dominique Cornin, Chaintré www.cornin.net/cornin-english.html Van 51 jaar oude stokken aan de westkant van het dorp Chaintré, helemaal bovenaan de helling. De harde kalkbodem heeft een 10-15 cm dunne laag van rode klei. Rendement 50-55 hl/ha. Sinds 2009 gecertificeerd biologische wijnbouw. Dominique Cornin bewerkt sinds 1995 de Pouilly-Fuissé wijngaarden van de Hospices de Beaune. Vergisting met malo, gevolgd door 11 maanden opvoeding met bâtonnage, op eiken vaten, waarvan 1015% nieuw. Daarna 1 maand cuve. Geen importeur, circa € 27,00. K gemiddeld geconcentreerd geelgroen G delicaat geel fruit, ingetogen, verfijnde geurbalans S overtuigt direct, sap en spel, zacht en bloemig, superbe! A puur en zeer lang T intellectuele wijn, mineraal en complex
****(*) Pouilly-Fuissé ‘Les Reisses’ 2012, Domaine Robert-Denogent, Fuissé www.robert-denogent.com/news_en.html Van gemiddeld 60 jaar oude stokken in de ruim 0,5 ha grote monopole wijngaard Les Reisses, gelegen op 275 m hoogte in Fuissé. 50-80 cm diepe kleibodem. Rendement 30 hl/ha. Handmatige oogst van zo rijp mogelijke druiven, vergist tot 8 maanden lang met
wilde gisten in barriques, waarvan 1/3 nieuw, incl. malo. 30 maanden opgevoed op de fijne lie tot de botteling in augustus 2014. Niet geklaard, niet gefilterd. Wijnmaker is Jean-Jacques Robert. Gedecanteerd. Bij gebraden Bresse kip met truffel onder de huid en roomsaus (de beroemde poularde demi-deuil à la Mère Brazier). Imp. Wijnimport Van Broekhuizen/De Logie € 31,50. K stevig geelgroen G munt, groene kruiden, iets meer houtimpressie, complex S stevig, strak, zilt en mineraal A zeer lang, rijk en dik T bijzondere wijn, vol maar niet zwaar, kan zeer goed ouderen Rode wijn 100% gamay noir à jus blanc. ***(*) Mâcon-Bussières ‘Les Devants’ Vieilles Vignes 2013, Domaine de la Sarazinière, Bussières www.domainedelasaraziniere.com Van een ambachtelijk werkend familiebedrijf. Van 4 percelen met 75-80 jaar oude stokken. Kalkhoudende kleibodem, helling op het zuiden. Milieuvriendelijke wijnbouw. Handmatige oogst met selectie bij aankomst. Traditionele vergisting op de schillen in cuves van beton of rvs, gedurende 10-15 dagen, met remontage en pigeage. Geen toevoegingen van producten tijdens vinificatie en opvoeding, alleen wat SO2 bij het bottelen. Opvoeding 10-12 maanden op barriques, waarvan 10% nieuw. Gebotteld in juli 2014, niet gefilterd. Imp. De Echoput Wijnen € 15,00. K licht tot gemiddeld geconcentreerd paarsrood G kruidig, prachtig fruit, licht en zuiver S fris, sappig, puur fruit van bessen en kersen A prima lengte T zeer aangenaam, heerlijke lunchwijn Lunch Tijdens de lunch konden de wijnen van de proeverij worden gecombineerd met de gerechten. Bovendien werd een fraaie Santenay geschonken.
amuse
Menu
Rode poon krokant saliebrood, ansjovispuree, citroen & artisjok
Kalfszwezerik tomaten van Wim Bijma uit Osdorp, chutney en zuringblaadjes
Abbaye de Citeaux chutney & gelei, broodsoorten **** Santenay Les Gravières Ier Cru 2012, Château de la Crée, Santenay www.la-cree.fr Van 100% pinot noir uit 2 percelen, een met 15 jaar oude stokken en een met circa 50 jaar oude stokken, in 2009 gekocht van Domaine de la Pousse d’Or. De bodems bevatten mergel en veel keien. Snoeiwijze Guyot Simple. Rendement actief beperkt tot 25 hl/ha. Milieuvriendelijke wijnbouw zonder spuiten en met ploegen van de bodem. Strenge, dubbele selectie. Een week koude inweking, 2-3 weken vergist bij ruim 30°C met pigeage en remontage. Vergis op eiken vaten, waarvan 20% nieuw. Opvoeding 15 maanden op hout en 2 maanden op cuve. Imp. Wijnkoperij Moolenaar € 28,50. K gemiddeld geconcentreerd robijnrood G pittig, rijpe kersen S prachtig kersenfruit, mooie zuurgraad, iets peperig A sappig en lang T fraaie wijn met veel terroir-karakter
Karel de Graaf met een stuk Goudse kaas als presentje van René Persoon Proefnotities wijn & spijs Rode poon & witte wijnen van de proeverij Een heerlijk gerecht van half-rauwe, kraakverse vis, krokant gebakken samen met een dunne laag brood met een salieblad ertussen. De ansjovissaus is hoog op smaak en de zachte artisjokbodem krijgt een fris accent van de in zout ingelegde citroen. De PouillyFuissé ‘Les Chevrières’ en de Saint-Véran ‘Côte Rôtie’ van de proeverij combineerden meer dan voortreffelijk bij dit originele gerecht. De witte wijnen met meer houtinvloed deden het minder goed, behalve bij de groene kruiden. Santenay & zwezerik De Santenay combineert voortreffelijk bij de krokante zwezerik, die hoog op smaak is. Het gaat ook goed bij de zoete tomaat, maar de wijn staat wat haaks op de rauwe tomaat. Ook bij het krokantje doet de wijn het prima. De chutney is iets te zoet om mooi samen te gaan. Al met al een zeer geslaagde combinatie van deze prachtige wijn met het mooie gerecht. Mâcon Rouge & Abbaye Citeaux De gewassen roodschimmelkaas van rauwe melk is zacht, romig en licht pittig. De rode Mâcon pakt dit goed op, en ook in combinatie met het zoete garnituur komt de wijn goed naar voren.
Met dank aan: Karel de Graaf, die ons met zijn gebruikelijke enthousiasme geweldig goed informeerde over dit wijngebied en de recente ontwikkelingen ervan; De witte en zwarte brigade van Restaurant Vermeer voor de gedreven en zorgvuldige wijze waarop de proeverij en de fraaie lunch plaatsvonden.