Projectgroep 11
2.0
04.11.2014
22.01.2015
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
Villa TachtigTwintig is het meest passende concept voor een ‘vegacentrum’.
1/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
Adviesrapport – Buitengoed Geul & Maas Afstudeerproject Hotel Management School Maastricht September 2014 – februari 2015
Opdrachtgever Mevr. M. Wolfs–Partouns Programmamanager – Stuurgroep Buitengoed Geul & Maas Postbus 5700 6202 MA Maastricht +31 (0)6 29477348
[email protected] Hotel Management School Maastricht Bezoekadres: Bethlehemweg 2, 6222 BM Maastricht Postadres: Postbus 3900, 6202 NX Maastricht Telefoonnummer: +31 (0)43 352 82 82 Projectgroep 11 Projectlokaal: 1.10 Telefoonnummer: +31 (0)43 352 83 16
[email protected] Projectteam Maud Luitjens Max Limbeek Voorzitter Secretaris +31 (0)6 30739583 +31 (0)6 40937327
[email protected] [email protected] Louis Reinders Geiske de Vries Contactpersoon Archivaris +31 (0)6 21704076 +31 (0)6 13742752
[email protected] [email protected] Begeleiders Mevr. C. Vanvinckenroye Dhr. J. Gulikers Eerste begeleider Tweede begeleider Bethlehemweg 2 Bethlehemweg 2 6222 BM Maastricht 6222 BM Maastricht
[email protected] [email protected] +31 (0)43 352 86 91 +31 (0)43 352 86 37
Sabine Bodlaender Penningmeester +31 (0)6 34514441
[email protected]
Dhr. A. Odekerken Module Coördinator Bethlehemweg 2 6222 BM Maastricht
[email protected] +31 (0)43 352 82 82
2/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
Inhoudsopgave 1. 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5
INLEIDING .............................................................................................................................. 4 SITUATIE ................................................................................................................................. 4 KANS ...................................................................................................................................... 4 VRAAG .................................................................................................................................... 5 ANTWOORD ............................................................................................................................. 5 CONCEPT VILLA TACHTIGTWINTIG ............................................................................................ 5
2. VILLA TACHTIGTWINTIG VOLDOET AAN DE MARKTVRAAG ........................................... 10 2.1 DE MARKT VRAAGT NAAR EEN RESTAURANT .............................................................................. 10 2.2 DE MARKT VRAAGT NAAR EEN WINKEL ..................................................................................... 10 3. VILLA TACHTIGTWINTIG VOLDOET AAN DE VIER PIJLERS VAN DE GEBIEDSVISIE ....... 11 3.1 3.2 3.3 3.4
VILLA TACHTIGTWINTIG IS TOEPASBAAR VOOR HERBESTEMMING ............................................... 11 IN VILLA TACHTIGTWINTIG PARTICIPEREN VRIJWILLIGERS ......................................................... 11 VILLA TACHTIGTWINTIG LAAT ECONOMIE EN NATUUR INTEGRAAL MET ELKAAR VERBINDEN ......... 12 VILLA TACHTIGTWINTIG MAAKT GEBRUIK VAN STREEKPRODUCTEN ........................................... 12
4. VILLA TACHTIGTWINTIG SPEELT IN OP RECENTE ONTWIKKELINGEN .......................... 13 4.1 VILLA TACHTIGTWINTIG GEBRUIKT ‘BLURRING’ ......................................................................... 13 4.2 VILLA TACHTIGTWINTIG IS GEBASEERD OP DE VERHOUDING 80/20 ............................................ 14 4.3 HET ZORGAANBOD IN NEDERLAND IS VERANDERD .................................................................... 16 5. BIBLIOGRAFIE ....................................................................................................................... 17 6. BIJLAGEN .............................................................................................................................. 18 6.1
HERBESTEMBARE PANDEN IN DE REGIO BUITENGOED GEUL & MAAS. ......................................... 18
3/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
1.
Inleiding
Dit adviesrapport is opgebouwd uit zes hoofdstukken en is opgesteld aan de hand van het onderzoeksrapport. In dit hoofdstuk worden de situatie, de kans, de vraag en het antwoord toegelicht. In paragraaf 1.5 komt de uitwerking van het concept Villa TachtigTwintig aan bod. In de hoofdstukken erna zal onderbouwd worden waarom Villa TachtigTwintig het meest passende concept voor een ‘vegacentrum’ is. Elk argument hiervoor zal in een apart hoofdstuk beschreven worden aan de hand van de onderzoeksresultaten uit het onderzoeksrapport. De bibliografie is te vinden in hoofdstuk vijf. Mocht de lezer behoefte hebben aan de volledige uitwerking van het onderzoek is dit beschreven in het onderzoeksrapport. Indien er verwezen wordt naar bijlagen kunnen deze gevonden worden hoofdstuk zes.
1.1
Situatie
Stuurgroep Buitengoed Geul & Maas is een samenwerkingsverband vanuit de gemeenten Maastricht, Meerssen, Valkenburg aan de Geul en de Provincie Limburg. Sinds 2008 zijn door deze gezamenlijke overheden projecten opgezet en uitgevoerd. Tot op heden is voornamelijk in de epicentra Maastricht en Valkenburg veel van de grond gekomen. Het aandachtsveld verschuift nu naar het tussenliggende gebied. Hier liggen diverse vraagstukken met betrekking tot het creëren van samenhang. Deze samenhang wordt gewaarborgd door de opgestelde gebiedsvisie waar de vraagstukken aan dienen te voldoen. Het doel van de Stuurgroep Buitengoed Geul & Maas is het creëren van een groene, aantrekkelijke omgeving voor de inwoners van Buitengoed Geul & Maas en daarbij deze inwoners bewust te maken van alle parels in het gebied.
1.2
Kans
Tijdens een inspiratiesessie met betrokken partijen uit de omgeving is er vanuit een buurtbewoonster het idee geopperd om een ‘vegacentrum’ te ontwikkelen. Hierbij valt te denken aan een combinatie van een vegetarisch zorgcentrum, een vegetarische winkel, een vegetarisch restaurant en/of een vegetarisch educatiecentrum. Dit dient gerealiseerd te worden binnen één van de herbestembare panden in de regio Buitengoed Geul & Maas. De initiatiefneemster is echter niet in staat om het een en ander conceptueel en financieel uit te werken.
4/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
1.3
Vraag
Stuurgroep Buitengoed Geul & Maas heeft een hoofdvraag geformuleerd en deze neergelegd bij projectgroep 11 van de Hotel Management School Maastricht. Het vraagstuk van de Stuurgroep Buitengoed Geul & Maas omvat een marktonderzoek inclusief een conceptuitwerking en de benodigde criteria voor een ‘vegacentrum.’ Uit de gegeven opdracht en het oriënterend onderzoek vloeit de volgende managementvraag voort: “Welk concept is het meest passend voor een ‘vegacentrum’ in de regio Buitengoed Geul & Maas?”
1.4
Antwoord
Aan de hand van het onderzoek is een concept opgesteld welke voldoet aan de vooraf gestelde criteria. Het antwoord op de managementvraag luidt dan ook: Villa TachtigTwintig is het meest passende concept voor een ‘vegacentrum’. De argumenten waarom Villa TachtigTwintig het meest passende concept is voor een ‘vegacentrum’ zijn: • Villa TachtigTwintig voldoet aan de marktvraag • Villa TachtigTwintig voldoet aan de vier pijlers van de gebiedsvisie • Villa TachtigTwintig speelt in op recente ontwikkelingen
1.5
Concept Villa TachtigTwintig
‘Ervaar de beleving van re-‐flex!’ Deze kreet omvat alles waar Villa TachtigTwintig voor staat. Wat houdt de term ‘re-‐flex’ eigenlijk in? ‘Re-‐flex’ komt voort uit de woorden ‘relax’ en ‘flexitariërs’. Relax is het alomvattende begrip van het beeld dat wij willen vormen voor de gast. Wij willen een plek creëren waarin gezelligheid, ontmoeten, plezier en een warme sfeer centraal staan. De doelgroep van Villa TachtigTwintig zijn flexitariërs. Door het hoge percentage flexitariërs in de omgeving Buitengoed Geul & Maas is het idee ontstaan om voor deze mensen een plek te creëren. De flexitariërs variëren van jong tot oud.
5/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
De redenen dat zij kiezen voor dit eetpatroon zijn onder andere dierenwelzijn, gezondheid en afwisseling. Met de kreet ‘ervaar de beleving van re-‐flex’ willen wij de doelgroep en de beleving uitdragen. Villa TachtigTwintig zal beschikken over drie functies: een restaurant, een winkel en een moestuin. Het doel van Villa TachtigTwintig is om de eerste plek in Zuid-‐Limburg te zijn waar duurzaamheid centraal staat door een verbindende functie van restaurant, winkel en moestuin. Villa TachtigTwintig streeft er naar om mensen te inspireren en bewust te laten worden van de mogelijkheden om gezond en duurzaam te eten. Wij willen de vegetarische voedingswijze op een hoger niveau brengen, waarin we laten zien hoeveel lekkere vegetarische mogelijkheden er zijn. Villa TachtigTwintig wenst de ambassadeur te zijn van Zuid-‐Limburg op het gebied van lekker, gezond en duurzaam eten. Het beoogde resultaat is een grote loyale klantenkring van gasten in Buitengoed Geul & Maas en de rest van Zuid-‐Limburg. De kernwaarden die centraal staan voor Villa TachtigTwintig zijn gastvrijheid, transparantie, exclusiviteit en professionaliteit. Daarbij is van belang dat de gast optimaal kan relaxen en genieten. Waarden die betrekking hebben op de producten zijn duurzaamheid, eerlijkheid, biologisch en innovatie. Waarschijnlijk roept de naam Villa TachtigTwintig een aantal vragen bij u op. De keuze voor deze naam heeft twee redenen. Eén van de redenen is gebaseerd op de producten die verkocht zullen worden in het restaurant en in de winkel. Van de gerechten zal 80 procent vegetarisch en 20 procent non-‐vegetarisch zijn. Het andere aspect waardoor de naam is ontstaan is de herkomst van de producten. Er wordt naar gestreefd om 80 procent van de producten uit Nederland en 20 procent uit het buitenland te halen. Deze combinatie is gebaseerd op de percentages die Dutch Cuisine hanteert. Daarnaast zal de meerderheid van het aanbod aan producten seizoens-‐ en streekgebonden zijn. Voor de overige ingrediënten wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van fairtrade en biologische producten. De eerste functie van Villa TachtigTwintig is het restaurant met een bijbehorend terras. Het terras zal in de zomermaanden open zijn voor lunch en diner. Voor de inrichting van het restaurant het is van belang dat er verschillende karaktereigenschappen worden gecreëerd. Hierdoor worden zowel zakelijke als vrijetijdsgasten aangetrokken om te kunnen eten, werken en ontspannen. Het grootste gedeelte van het restaurant zal bestaan uit plekken waar men kan eten. Daarnaast wordt er aan gasten de mogelijkheid geboden om zich terug te trekken in een rustige leeshoek om te werken of te lezen. Bij binnenkomst van het restaurant zal men een warme en levendige indruk krijgen.
6/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
De uitstraling van het restaurant zal een combinatie zijn van natuurlijke, trendy en huiselijke componenten. Het interieur zal elementen bevatten zoals houten stoelen, banken en tafels van verschillende soorten en maten. Bovendien zal het restaurant een verscheidenheid aan kleuren bevatten om verschillende karaktereigenschappen te creëren. Ten slotte zullen de materialen in het restaurant zo duurzaam mogelijk zijn. Ook zal Villa TachtigTwintig een bijbehorende winkel beheren. Deze winkel zal aangrenzend zijn aan het restaurant en een open doorgang hebben. Hierdoor zal de drempel lager zijn voor de gasten van het restaurant om een bezoek te brengen aan de winkel. Daarnaast zal de winkel beschikken over een aparte ingang. Dit zorgt ervoor dat gasten die geen gebruik maken van het restaurant gemakkelijk de winkel kunnen bezoeken zonder het restaurant te hoeven betreden. Bovendien bevordert dit de doorgang van de moestuin naar de winkel. Het is van belang dat de indeling van de winkel direct duidelijk is wanneer men de winkel betreedt. De winkel zal worden opgedeeld in vijf verschillende categorieën. Het eerste onderdeel is de groenten-‐ en fruitafdeling. Deze producten zullen in een gesloten koele ruimte liggen, vanwege de houdbaarheid van deze verse producten. Er zal een variatie zijn van groenten en fruit afkomstig van leveranciers en uit de moestuin van Villa TachtigTwintig. Tevens zal er een plek in de winkel komen waar de bloemen uit de bloementuin kunnen worden verkocht. Een exclusief element van de winkel is de brood-‐ en banketafdeling. In de keuken van het restaurant zullen alle producten zelf worden gemaakt. Deze huisgemaakte producten zullen in de winkel worden verkocht. Naast het vegetarische aanbod is er ook de mogelijkheid om vers vlees en verse vis te krijgen. Dit non-‐vegetarische assortiment betreft 20 procent van het gehele assortiment van de winkel. Bovendien zullen zuivelproducten en vlees-‐ en visvervangers verkrijgbaar zijn. Ten slotte worden alle overige producten, zoals kruiden, specerijen, eierproducten, soepen, sauzen, dranken en dergelijke verkocht in de winkel. Een belangrijk aspect in de winkel is transparantie. Dit wordt gerealiseerd door de prijzen en de herkomst duidelijk weer te geven bij ieder product. Verder zullen er twee medewerkers van Villa TachtigTwintig in de winkel aanwezig zijn om gasten te kunnen helpen en te adviseren. De winkel zal een natuurlijke sfeer uitstralen door het gebruik van frisse kleuren en elementen. De moestuin, het laatste element van Villa TachtigTwintig, is de verbindende factor tussen het restaurant en de winkel. Groenten en fruit uit de moestuin worden gebruikt in het restaurant en verkocht in de winkel. De moestuin zal worden onderverdeeld in vier vlakken, waarvan er twee grote en twee kleine vlakken grond zijn.
7/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
Op de twee grote vlakken zullen kassen en perken worden geplaatst om kruiden, specerijen, groenten en fruit te verbouwen. De twee kleine vlakken zijn bestemd voor een boomgaard en een bloementuin. Bij het verbouwen van kruiden, specerijen, groenten en fruit zal er rekening moeten worden gehouden met de jaargetijden. Niet elk gewas zal gedurende het jaar verbouwd kunnen worden. In bijlage 5.1 is een biologische jaarkalender toegevoegd. Deze geeft aan in welke maand een gewas het beste verbouwd kan worden. Op deze manier zal er in het restaurant en in de winkel gedurende het jaar voldoende aanbod zijn aan seizoens– en streekproducten. Verder zal er personeel worden aangenomen om de moestuin te onderhouden. Daarnaast zullen er meerdere vrijwilligers zijn die de tuinmannen ondersteunen. Buitengoed Geul & Maas heeft een gebiedsvisie ontwikkeld met vier pijlers. Wij willen ervoor zorgen dat Villa TachtigTwintig past binnen de vier pijlers van deze gebiedsvisie. De vier pijlers zijn herbestemmen, participatie, het integraal verbinden van economie, natuur en cultuur en streekproductie. Door het gebruik van een herbestembaar pand binnen Buitengoed Geul & Maas zal worden voldaan aan de pijler herbestemmen. Op participatie wordt ingespeeld door in het restaurant, de winkel en de moestuin buiten de medewerkers onder contract, ook vrijwilligers uit de buurt in te zetten. Geïnteresseerde vegetariërs of andere mensen kunnen zich opgeven om extra activiteiten te ontplooien en gasten te informeren. Op deze manier kunnen de exploitatiekosten laag worden gehouden en vergroot het wellicht de participatie van de gasten en omwonenden. Om economie, natuur en cultuur integraal te verbinden zal rekening worden gehouden met de duurzaamheid van het pand. Er zal gebruik worden gemaakt van groene stroom en er zal worden gestreefd naar weinig afval en verspilling. Daarnaast is de moestuin zelfvoorzienend, waardoor er ook op deze manier een verbinding wordt gemaakt tussen economie en natuur. De verbinding met cultuur betreft de streekproducten uit de moestuin. In de moestuin kunnen namelijk typische regionale producten worden verbouwd die inspelen op de eetcultuur van de inwoners in de regio Buitengoed Geul & Maas. Door deze regionale producten te verbouwen in de moestuin en deze vervolgens te verkopen in de winkel of mee te koken in het restaurant wordt door alle drie de functies de verbinding gemaakt met cultuur. De pijler streekproductie is een belangrijke factor voor Villa TachtigTwintig. In het restaurant en in de winkel zal er een breed assortiment aan streekproducten aanwezig zijn. Een deel van deze streekproducten worden verbouwd in de moestuin.
8/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
Het ontwikkelde concept is vergeleken met concepten in Nederland om zo te kijken of er al bestaande ondernemingen zijn met dezelfde faciliteiten als Villa TachtigTwintig. Hieruit is gebleken dat het meest overeenkomende concept in Nederland Villa Augustus in Dordrecht is. Villa Augustus is een pand dat vroeger gebruikt werd als watertoren, waar nu een hotel in gevestigd is. Daarnaast exploiteren zij een restaurant, een winkel en een moestuin. De kernwaarden van Villa Augustus zijn biologisch, streekproducten en beleving. Naast Villa Augustus komt Vapiano’s, een Italiaanse restaurantketen, overeen met bepaalde kenmerken. Vapiano’s staat voor gezelligheid, ontmoeten, gezond en lekker eten. De inrichting van Vapiano’s kan worden omschreven als warm en simpel met natuurlijke elementen. Dit zijn ook typerende kenmerken van Villa TachtigTwintig. Een ander vergelijkbaar concept wat zich net als Villa TachtigTwintig ook niet profileert als vegetarisch concept is ‘Vork en Mes’. Dit is een concept met een restaurant en een moestuin. De bedenker van dit concept vindt het belangrijk om gebruik te maken van lokale en onbespoten producten en streeft er naar meer groenten en minder vlees te gebruiken. Het restaurantconcept Niven 80/20 maakt net als Villa TachtigTwintig gebruik van de verhouding 80/20, waarbij 80% groenten en 20% vlees en vis wordt gebruikt. Er kan geconcludeerd worden dat er dus meerdere bestaande ondernemingen in Nederland zijn die voor een deel overeenkomen met Villa TachtigTwintig.
9/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
2.
Villa TachtigTwintig voldoet aan de marktvraag
In dit hoofdstuk wordt antwoord gegeven op de vraag wat de markt in Buitengoed Geul & Maas eigenlijk wenst. Door middel van een persoonlijke enquête is er onderzoek gedaan naar de behoeften van de inwoners van Buitengoed Geul & Maas naar vegetarische voorzieningen. De vragenlijst is afgenomen onder 391 respondenten in de regio. Hoewel de steekproefgrootte aan de vooraf gestelde kwaliteitseisen voldoet, blijkt de enquête op demografisch gebied niet representatief te zijn. Dit betekent dat alle enquêteresultaten als indicatie voor de hele populatie worden gezien.
2.1
De markt vraagt naar een restaurant
Uit het behoefteonderzoek is gebleken dat 24,4 procent van de respondenten interesse heeft in een vegetarisch restaurant in de regio Buitengoed Geul & Maas. Gezien het interessepercentage kan geïnterpreteerd worden dat de onderzochte markt naar een vegetarisch restaurant vraagt. De functie van een restaurant is vanwege deze reden meegenomen in het concept Villa TachtigTwintig.
2.2
De markt vraagt naar een winkel
Uit het kwantitatieve behoefteonderzoek naar een vegetarische winkel blijkt dat 27,1 procent van de respondenten interesse heeft in een vegetarische winkel. Uit het onderzoek kan een indicatie worden gegeven dat er voldoende marktvraag naar een vegetarische winkel blijkt te zijn. Dit is dan ook één van de redenen dat de winkelfunctie wordt meegenomen in het concept Villa TachtigTwintig.
10/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
3.
Villa TachtigTwintig voldoet aan de vier pijlers van de gebiedsvisie
Tijdens het kennismakingsgesprek met de opdrachtgever wordt verwezen naar vier voorwaarden waaraan nieuw op te zetten projecten in de regio moeten voldoen. Deze voorwaarden worden de pijlers genoemd en deze hebben als leidraad gediend bij het opstellen van het concept Villa TachtigTwintig. De pijlers zijn als volgt opgesteld: • Herbestemmen • Participatie • Het integraal verbinden van economie, natuur en cultuur • Streekproductie
3.1
Villa TachtigTwintig is toepasbaar voor herbestemming
Door de beperkte gegevens van de herbestembare panden zijn er slechts twee criteria te onderscheiden waar het concept aan moet voldoen om herbestembaar te zijn. Ten eerste moet het totale concept tussen de 0,2 en 70 hectare groot zijn om te passen in een herbestembaar landgoed. Villa TachtigTwintig zal grofweg 1,5 hectare beslaan, dus zal aan de hand van dit criterium herbestembaar zijn. Ten tweede mag de grond die het pand omringt niet vervuild zijn. Dit is bepaald doordat in het concept een moestuin is opgenomen en het niet verstandig is deze te verbouwen op vervuilde grond. Uit de lijst van herbestembare panden blijkt dat er schone grond aanwezig is rondom een aantal van deze panden. Een overzicht van de herbestembare panden is bijgevoegd in bijlage 6.1. Aan de hand van deze twee criteria blijkt het concept voor Villa TachtigTwintig herbestembaar te zijn.
3.2
In Villa TachtigTwintig participeren vrijwilligers
Door de Stuurgroep Buitengoed Geul & Maas is participatie van de inwoners uit de omgeving opgenomen in de gebiedsvisie. Projecten moeten de gelegenheid bieden voor omwonenden en geïnteresseerden om actief deel te kunnen nemen in de dagelijkse gang van zaken. Geïnteresseerde vegetariërs of andere mensen kunnen zich opgeven om extra activiteiten te ontplooien en gasten te informeren. Bij Villa TachtigTwintig kunnen vrijwilligers participeren in de moestuin. Zij kunnen de tuinmannen ondersteunen in het onderhoud van de moestuin. Ook kunnen de vrijwilligers de vaste medewerkers ondersteunen in de winkel en het restaurant. Door de ondersteuning van vrijwilligers biedt Villa TachtigTwintig mogelijkheden aan voor participatie. Hierdoor kunnen de exploitatiekosten laag worden gehouden. 11/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
3.3
Villa TachtigTwintig laat economie en natuur integraal met elkaar verbinden
De moestuin van Villa TachtigTwintig zorgt voor de integrale verbinding van natuur en economie. De producten die in de moestuin worden verbouwd zullen gebruikt worden in de winkel en in het restaurant. Hierdoor is Villa TachtigTwintig zelfvoorzienend en niet volledig afhankelijk van leveranciers. Ook wordt er bewustwording gecreëerd bij de consument van welke producten uit de moestuin komen en daardoor nog verser zijn. Een ander aspect waardoor natuur en economie integraal met elkaar verbonden worden is het de hoge mate van duurzaamheid in Villa TachtigTwintig. Er zal gebruik worden gemaakt van groene stroom en er zal worden gestreefd naar zo min mogelijk afval en verspilling. Ook in de productkeuze van het restaurant en de winkel wordt er rekening gehouden met duurzaamheid. Fairtrade en biologische producten zullen hierbij de hoofdrol spelen. Deze twee elementen zorgen ervoor dat natuur en economie integraal met elkaar verbonden worden. Tevens kan de verbinding tussen Villa TachtigTwintig met cultuur gelegd worden door middel van eetcultuur.
3.4
Villa TachtigTwintig maakt gebruik van streekproducten
Villa TachtigTwintig beschikt, buiten een restaurant en een winkel, ook over een moestuin. Het gebruik van deze moestuin staat echter niet los van het assortiment van de winkel en het restaurant. De winkel en het restaurant zullen seizoens-‐ en streekgebonden producten aanbieden, welke zoveel mogelijk in de moestuin zullen worden verbouwd. Naast de eetbare producten zullen in de winkel bloemen uit de bloementuin worden verkocht, mits het seizoen het toelaat.
12/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
4.
Villa TachtigTwintig speelt in op recente ontwikkelingen
Er zijn ontwikkelingen gaande in Nederland waar rekening mee is gehouden bij het ontwikkelen van het concept Villa TachtigTwintig. Belangrijke ontwikkelingen in de foodwereld is de trend ‘blurring’ en de beweging ‘Dutch Cuisine’. Daarnaast moeten de recente ontwikkelingen op het gebied van zorg in Nederland meegenomen worden. Deze ontwikkelingen hebben er mede voor gezorgd om een vegetarisch zorgcentrum niet op te nemen in het concept.
4.1
Villa TachtigTwintig gebruikt ‘blurring’
“De Nederlandse markt van eten en drinken verkopen aan consumenten is nog klassiek georganiseerd. Voor thuis eten ga je naar de super, voor eten buiten de deur ga je naar een van de honderden outlets. Maar aan die logica heeft de consument geen enkele boodschap meer”. (Food Service Institute Nederland, 2014) Dit statement wordt uitgedragen door het Food Service Instituut Nederland, een landelijke toonaangevende organisatie in de foodservice branche. Deze organisatie constateert in de rest van de wereld de ontwikkeling ‘blurring’ en is ervan overtuigd dat Nederland niet achterblijft. Met de ontwikkeling ‘blurring’ wordt bedoeld dat consumenten eten en drinken kopen afhankelijk van hun behoefte, het moment van de dag en de locatie die op dat moment het meest logisch en relevant is. Een voorbeeld van een ‘geblurd’ merk is het restaurant La Place in Vroom en Dreesmann (V&D). Momenteel is La Place verantwoordelijk voor twintig procent van de totale omzet van V&D. (Food Service Institute Nederland, 2014) Deze trend is niet nieuw in Nederland. Vroeger hadden bijvoorbeeld cafés een eigen slijterij en verkocht de banketbakker warme kroketten en ambachtelijk roomijs. Door de strikte wetgeving van vroeger werden ondernemers gedwongen zich meer te specialiseren. Dit betekende dat een café alleen een horecagelegenheid werd en de bakker uitsluitend brood verkocht. In de afgelopen jaren is deze specialisatie afgenomen en de trend ‘blurring’ toegenomen. Zo blijkt dat concepten waarbij winkel en restaurant ‘geblurd’ zijn enorm succesvol zijn. (Food Service Institute Nederland, 2014) Deze ontwikkeling is goed toe te passen op Villa TachtigTwintig, omdat uit het marktonderzoek blijkt dat er vraag is naar de functies restaurant en winkel. Op deze twee functies kan ‘blurring’ worden toegepast.
13/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
4.2
Villa TachtigTwintig is gebaseerd op de verhouding 80/20
In de foodwereld is er een opkomende trend, namelijk de beweging Dutch Cuisine. Deze beweging is gestart vanuit het Nederlands Koksgilde en is bezig met het vernieuwen van het imago van de Nederlandse keuken. Door Dutch Cuisine wordt het initiatief als volgt omschreven: “Dutch Cuisine is het nieuwe Nederlandse eten met verse groenten in de hoofdrol, vlees en vis in een bijrol. Onverwachte combinaties met regionale en internationale ingrediënten die naar de natuur smaken, puur en echt. Echt eten bestaat uit pure ingrediënten die door mensen zelf worden bereidt, in restaurants en thuis. Echt betekent ook dieren eten die diervriendelijk hebben geleefd. Niet alleen de biefstuk maar het hele dier. Een herontdekking van het eetbare dier van kop tot staart”. (Dutch Cuisine, 2014) Binnen Dutch Cuisine staat de verhouding 80/20 centraal in de vorm van twee elementen. Van de producten is 80 procent afkomstig van de Nederlandse bodem en wateren en twintig procent van buitenaf. Daarnaast is 80 procent van elk gerecht op het bord vegetarisch en twintig procent non-‐vegetarisch. Dutch Cuisine hanteert vijf principes die zijn gebaseerd op het gedachtegoed van SVH Meester-‐kok Albert Kooy. Deze vijf principes kunnen als volgt worden omschreven: • Cultuur: het gebruiken vaan zoveel mogelijk Nederlandse of regionale producten die bij de eetcultuur passen. Dutch Cuisine hanteert de verhouding 80% Nederlandse of regionale producten en 20% buitenlandse producten. Er wordt ook rekening gehouden met de seizoenen. Het gerecht moet vertellen waar en in welk seizoen je je bevindt. • Gezond: het gezond en gevarieerd koken en eten. Het gebruik van meer groenten en fruit en minder vlees en vis. Dutch Cuisine streeft naar de verhouding 80% groenten en 20% vlees en vis. • Natuur: het eten wat het land en de zee ons in de seizoenen biedt. Dit element heeft ook te maken met het gebruik van alle delen van het eten en niet alleen de meest voor de hand liggende delen. Het is ook van belang dat alleen producten zonder kunstmatige toevoegingen worden gebruikt. • Kwaliteit: het kiezen van bewuste ingrediënten van goede kwaliteit. Het is van belang om respect te hebben voor het ingrediënt, de herkomst en de mensen die er op deze wijze mee zijn omgegaan. • Waarde: het gebruiken van meer groenten en minder vlees en vis. Dit heeft te maken met de praktische reden dat vlees en vis steeds schaarser en dus duurder wordt. Wanneer er meer groenten wordt gebruikt en minder vlees en vis is dit goedkoper en levert dit winst op. 14/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
Dutch Cuisine sluit aan op twee pijlers, opgesteld door de Stuurgroep Buitengoed Geul & Maas. Op de pijler integrale verbinding tussen economie, natuur en cultuur wordt ingespeeld door de duurzaamheid die Dutch Cuisine hanteert. Duurzaamheid wordt gerealiseerd door te kiezen voor eerlijke en kwalitatief goede producten. Binnen Villa Tachtig Twintig staat duurzaamheid ook centraal. De visie van Dutch Cuisine sluit ook aan op de pijler streekproductie, omdat de kenmerken van de producten biologisch, Fairtrade, puur, vers, uit het seizoen en regionaal zijn. Bij Villa TachtigTwintig kan ook worden voldaan aan deze kenmerken door onder andere het gebruik van een moestuin. Een onderdeel van Dutch Cuisine zijn de ‘ambassadeurs’. Door heel Nederland zijn er ‘ambassadeurs’ aangewezen. Zij worden actief gepromoot en ondersteund door Dutch Cuisine. Dit kan een groot voordeel zijn voor een beginnende onderneming. (Klosse, 2014) Door de verdeling 80/20 te hanteren in zowel het restaurant als de winkel, wenst Villa TachtigTwintig hierdoor ook de ambassadeur te zijn van Zuid-‐Limburg op het gebied van lekker, gezond en duurzaam eten. Door deze verdeling wordt niet alleen ingespeeld op de pijlers uit de gebiedsvisie en de beoogde doelgroep, maar kan ook een landelijk platform gevonden worden ter promotie.
15/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
4.3
Het zorgaanbod in Nederland is veranderd
Hoewel in dit adviesrapport alleen wordt toegelicht waarom er elementen wél zijn opgenomen in het concept Villa TachtigTwintig, willen wij ook een advies uitbrengen om iets niet te doen. Zoals u wellicht heeft kunnen lezen is in Villa TachtigTwintig geen zorgcentrum opgenomen. Echter is dit de insteek geweest van de initiatiefneemster, waardoor dit project van de grond is gekomen. Daarom achten wij het dan ook relevant om toe te lichten waarom een zorgcentrum niet is meegenomen in het concept Villa TachtigTwintig. Uit deskresearch en kwalitatief onderzoek is gebleken dat per 1 januari 2015 er nieuwe wetgeving in de zorg in Nederland van kracht gaat. Dit houdt onder andere in dat de zorgzwaartepakketten (ZZP’s) één tot en met drie verdwijnen en de toekomstig zorgbehoevenden die in deze categorie vallen in hun eigen huis de zorg krijgen die ze nodig hebben. Door deze herstructureringen in de zorg zijn verzorgingshuizen onder zware druk komen te staan. Meer dan een kwart (800 van de 3000) van alle verzorgingstehuizen in Nederland gaan de komende jaren verdwijnen door deze ontwikkelingen. Door het verdwijnen van de zorgzwaartepakketten één tot en met drie zal intramurale zorg alleen beschikbaar zijn voor zorgbehoevenden die in ZZP vier of hoger vallen. Door Felixoord, het enige Vegetarische zorgcentrum in Nederland, wordt duidelijk gemaakt dat de gemiddelde bewoner van een vegetarisch zorgcentrum door hun bewuste levens-‐ en voedingsstijl niet in aanmerking komt voor een indicatie hoger dan ZZP drie. Hierdoor zal intramurale zorg voor vegetarische zorgbehoevenden niet aan de orde komen in de toekomst. Ook is duidelijk geworden dat Felixoord door de specifieke vorm van zorg veel personeel in dienst heeft. Het personeel bestaat uit 70 full-‐ en parttimers. Dit gaat van HBO verpleegkundigen voor het verstrekken van specifieke zorg tot een vast keukenteam om te voldoen aan de specifieke wensen van de vegetarische bewoners. Felixoord biedt 70 appartementen aan, waardoor de verhouding personeel per bewoner één op één is. De personeelskosten lopen hierdoor hoog op. De hoge personeelskosten voor specifieke zorg en het wegvallen van ZZP één tot en met drie veroorzaken de huidige financiële nood van Vegetarisch zorgcentrum Felixoord. (Visser, 2014) Het is dan ook tegendraads om een specifiek zorgcentrum op het gebied van vegetarisme te openen.
16/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
5.
Bibliografie
Bureau Verbeek. (2014). Samenvatting integrale gebiedsvisie. Bureau Verbeek. Dutch Cuisine. (2014, december 11). Opgehaald van Dutch-‐Cuisine.nl: www.dutch-‐cuisine.nl Food Service Institute Nederland. (2013). Blurring, een trend die doorzet. http://fsin.nl/nieuws/243/blurring-‐een-‐trend-‐die-‐doorzet. Food Service Institute Nederland. (2014). Blurring Dwingt Nederlandse foodketen tot keuzes. http://fsin.nl/nieuws/328/blurring-‐dwingt-‐nederlandse-‐foodketen-‐tot-‐keuzes. Food Service Institute Nederland. (2014). Blurring wordt het nieuwe toverwoord in food. http://fsin.nl/nieuws/335/blurring-‐wordt-‐het-‐nieuwe-‐toverwoord-‐in-‐food. Klosse, P. (2014, november 20). Gastronomisch inspirator, Academie van de Gastvrijheid. Visser, G. (2014, oktober 8). Rayonmanager Vegetarisch zorgcentrum Felixoord.
17/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015
6.
Bijlagen
6.1
Herbestembare panden in de regio Buitengoed Geul & Maas.
De onderstaande tabel is een verkorte versie van de verstrekte lijst van herbestembare panden door Buitengoed Geul & Maas. Gemeente Naam Ha Grond Maastricht
La Grande Suisse/Mariënwaard
1,1
Maastricht
Villa Kanjel/dr. Poelsoord/Petit Suisse
3,8
Maastricht
Kruisdonk
5,7
Maastricht
Landgoed Meerssenhoven
7,1
Maastricht
Xonar (Severenstraat)
8,3
Meerssen Meerssen Meerssen Meerssen Meerssen Meerssen Meerssen Valkenburg Valkenburg Valkenburg Valkenburg Valkenburg Valkenburg Valkenburg Valkenburg
Groote molen Rijthofer/Smeets Wok Steenhouwer Smeets Weerterhof Molenveldweg Meerssen Papier Baars Jezuïetenklooster Leeuw Sprookjesbos Euverem Emmaberg Kastelenzone Groeve Curfs
0,2 1,3 1,6 6,2 6,8 9 11,5 1,8 2,2 7 27,1 40 70 Onbekend Onbekend
Vermoedelijk schoon Vermoedelijk schoon Vermoedelijk schoon Vermoedelijk schoon Vermoedelijk schoon Onbekend Vuil Vuil Vuil n.v.t. Deels schoon Vuil Onbekend Onbekend Onbekend Onbekend Onbekend Onbekend Onbekend Onbekend
18/18
Adviesrapport Buitengoed Geul & Maas
2014.02.11
2.0
22.01.2015