Adviesnota i.v.m het herstel en de ontwikkeling van het trage wegennetwerk in Laarne Op 6 april 2009 deelde de projectwerkgroep (Milieudienst, Regionaal Landschap Schelde – durme en Trage Wegen vzw) evaluatieformulieren en een evaluatiekaart uit aan de vertegenwoordigers van verschillende doelgroepen en gebruikers van trage wegen. Deze personen kregen enkele maanden de tijd om aan de hand van een vragenlijst per trage weg aan te merken waarom deze belangrijk is en wat er mogelijks beter of anders aan kan. Begin juni werden de evaluatieformulieren ingeleverd, waarna de Regionaal Landschap Schelde-Durme en Trage Wegen vzw een synthese opmaakten. Op 23 juni 2009 werd deze samenvatting opnieuw aan de doelgroepen/gebruikers voorgelegd. Tijdens dit publiek afwegingsproces bespraken we de verschillende wegen afzonderlijk en zochten we naar unanieme en constructieve voorstellen rond het trage-wegenpatrimonium van Laarne. Naast de opmerkingen per weg kwamen ook een aantal algemene opmerkingen en suggesties voor een trage-wegenbeleid naar voor. Al deze opmerkingen kunt u in deze nota terugvinden. In een eerste deel zijn de opmerkingen thematisch gebundeld, in een tweede deel werden alle opmerkingen per weg geformuleerd. De werkgroep en vrijwilligers die aan het project mee werkten, hopen alvast dat een aantal belangrijke en prioritaire voorstellen die uit deze intensieve rondvraag naar voor zijn gekomen, geïmplementeerd zullen worden in het trage-wegenbeleid van de gemeente. Volgende verenigingen en gebruikersgroepen namen deel aan deze evaluatie: - Agentschap voor Bos en Natuur - Kolena vzw - De Zonnebloem - vzw Volg - Pasar - de schaakclub - Jong KAV Laarne - Oudercomité VBL - MTB Modderfokkers - de sportraad - menners en ruiters - fietsers en lopers
1) Suggesties per thema Hieronder vindt u een overzicht van een aantal mogelijke maatregelen om het netwerk van trage wegen in Laarne te optimaliseren. Deze maatregelen werden gebundeld per thema. Bij elk thema wordt vermeld voor welke wegen de voorgestelde maatregelen van toepassing zijn. Voor de wegnummers: zie bijhorende kaart.
A. Uitbreiden van het bestaande trage-wegennet Herstel van in het verleden bestaande verbindingen Een aantal buurtwegen die er vroeger waren, zijn in de loop van de voorbije jaren ontoegankelijk of zelf onherkenbaar geworden. Voor deze wegen werd tijdens het publieke afwegingsproces de vraag gesteld of deze verbindingen opnieuw opengemaakt dienen te worden of niet. Dit leidde tot een onderscheid in drie categoriën: I. Prioritair te herstellen wegen: de publieke rondvraag evalueert deze wegen als belangrijk voor het netwerk van trage wegen en stelt dat zij een belangrijke meerwaarde betekenen voor een toekomstig gebruik. • Wegen 3A en 3B: functionele en recreatieve verbinding van 't Zand naar Laarne-dorp. • Weg 5C: nuttige verbinding met de Elsstraat en een beter alternatief voor de Bloso MTBroute. • Er is grote vraag naar het openstellen van de wegen 17A en B • Een herstel van weg 19D is belangrijk als de wegen 19B en 19C met elkaar verbonden kunnen worden. Er moet onderzocht worden of de weg officieel werd afgeschaft bij de aanleg van het bedrijventerrein. • Er is grote vraag naar een trage verbinding vanuit Wetteren/Laarne naar het sportterrein. Dit kan misschien door een herstel van weg 20C. • 20B is belangrijk om te herstellen. Er moet onderzocht worden of de weg officieel werd afgeschaft. • De openstelling van de wegen 21A en D zijn prioritair. Ook de openstelling van weg 21B is belangrijk. Hiervoor is overleg met Wetteren nodig. • Het openstellen van weg 22B en het bovenste deel van weg 22D is prioritair. Weg 22B was 3 jaar geleden nog toegankelijk. • Weg 26A • Weg 27 • Weg 28D: overleg met Heusden noodzakelijk. II. Voor een aantal wegen is een herstel minder prioritair. Op lange termijn kan de gemeente er wel voor kiezen om te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om deze verbinding terug toegankelijk te maken. • Weg 5B: herstel enkel belangrijk als het niet mogelijk is om weg 5C te herstellen. • Weg 11: onderzoeken of het mogelijk is één van beide takken van weg 11 terug open te stellen. • Wegen 15B en D: herstel enkel interessant als er aansluiting is in Kalken. • Weg 18A • Weg 23B III. Sommige wegen kunnen door herstel maar weinig meerwaarde bieden voor het netwerk aan trage wegen. Een herstel ervan wordt dan ook als weinig zinvol beschouwd. Dit is zo voor de volgende wegen: • 2B: 2A vormt een alternatief. Deze weg wel beter toegankelijk maken.
• • • • •
Weg 5A Weg 6 Weg 9C Weg 10C Weg 26F
Nieuwe wegen
Op sommige plaatsen volstaat het bestaande netwerk niet of betekent een uitbreiding van het netwerk een belangrijke meerwaarde. Volgende suggesties voorzien een uitbreiding van het bestaande netwerk: • Er is een missing link tussen weg 8 en weg 1A of 1D. Deze verbinding zou er vroeger geweest zijn. Er is grote vraag om deze terug te realiseren. • Er is grote vraag naar het realiseren van een verbinding tussen de wegen 19B en 19C (deze zou er vroeger geweest zijn).
B. Verkeersveilige inrichting van trage wegen Verkeersveiligheid Langs sommige trage wegen is de verkeersveiligheid niet gegarandeerd of werd specifiek aandacht gevraagd voor het verkeersveilige karakter van de weg: • • • •
Weg 10A en 10B: soms gevaarlijke situatie bij het kruisen van wandelaars/fietsers en ruiters. Weg 19A is op sommige plaatsen vrij smal voor het kruisen van wandelaars/fietsers en ruiters. Wegen 21D en 23A bewegwijzeren als veilige route naar school. Een belangrijk aandachtspunt is er voor te zorgen dat er een specifieke weg is voor paarden (soms onveilige situaties, bijvoorbeeld op de Kasteeldreef).
C. Onderhoud van de wegen Als wegbeheerder is de gemeente verantwoordelijk voor het onderhoud van wegen die tot het openbaar domein horen (zowel wegen uit de Atlas der buurtwegen als feitelijke buurtwegen). Dit is dus het geval voor de hier besproken trage wegen. Het is aangewezen dat de gemeente een onderhoudsregeling opstelt en die operationeel maakt aan de hand van een jaarlijkse onderhoudsplanning. Op die manier kan een ecologisch bermbeheer met de nodige snoei- en maaibeurten georganiseerd worden. Voor de meeste wegen uit de evaluatiebundel werd een beter onderhoud gevraagd. Dit gaat dan vooral over het vullen van putten, de weg herstellen op zijn oorspronkelijke breedte, het regelmatig maaien van de bedding van de weg en snoeien van het struikgewas langs de wegen. Daarnaast werd specifiek aandacht gevraagd voor de volgende wegen: • • • • • •
Wegen 2: beter toegankelijk maken door terug te verbreden en het wegdek beter aan te leggen. Voor de drassige delen van weg 2A kan een vlonderpad een oplossing bieden. Weg 4A: toegankelijke weg over akkerland. Een beheersovereenkomst met de landbouwer kan er voor zorgen dat de weg beter toegankelijk wordt. Weg 12A: diepe geulen aan de kant van de Bergstraat herstellen. Weg 13A is in zeer slechte staat (grof steenslag). Wegen 16 zijn in zeer slechte staat: heraanleg is wenselijk. Weg 17B: verbreden
• • • • • •
18A: regelmatig snoeien van het struikgewas en verbreden van het dwarsstukje. Weg 19: putten vullen, verbreden en struikgewas regelmatig snoeien. Weg 19B is in zeer slechte staat. Weg 20: putten vullen, verbreden, struikgewas regelmatig snoeien en regelmatig maaien. Weg 22A beter toegankelijk maken: putten vullen, verbreden, snoeien van de hagen en rechten van de draadafsluitingen. Ook kan de weg heel drassig liggen ter hoogte van het bos. 23D ligt heel slecht en is gevaarlijk bij afdaling door te grove steenslag. De weg wordt best heraangelegd. 27: weg effenen
Een mogelijkheid om onderhoudsproblemen te melden aan de stad is het operationaliseren van een peter- en metersysteem voor de trage wegen. Hierbij stelt een persoon zich verantwoordelijk voor een of meerdere wegjes, die hij/zij maandelijks bezoekt. Het stadsbestuur wordt op die manier snel en efficiënt op de hoogte gebracht van problemen zoals onderhoud, sluikstorten of wateroverlast. Eventueel kan aan de hand van een artikel in het gemeentelijk infoblad naar vrijwilligers gezocht worden.
D. Specifieke knelpunten gelinkt aan trage wegen • • • • •
Het bordje “private weg” bij weg 1B verwijderen, zodat duidelijk is dat het om een openbare weg gaat. De bordjes “private weg” en “verboden toegang” bij de wegen 2C verwijderen of vervangen door een bord dat aangeeft dat de weg enkel toegankelijk is voor voetgangers (hiervoor is een aangepast gemeentelijk politiereglement nodig). Het openbaar statuut van weg 2A en 20A officialiseren. De aanduidingen van de GR-route langs weg 21 zijn bijna niet meer zichtbaar. Voor een beter onderhoud van weg 7B en een herstel van de wegen 21B, 21D en 28D is overleg nodig met de buurgemeenten van Laarne.
E. Sensibilisatie, herkenbaarheid en het gebruik van trage wegen Herkenbaarheid De trage wegen kunnen beter in de kijker geplaatst worden als ze in een trage-wegennetwerk opgenomen worden of wanneer sensibilisatie rond het gebruik ervan plaatsvindt. Eén van de mogelijkheden om trage wegen beter te herkennen en erkennen is deze wegen voorzien van een naam en een (door Trage Wegen vzw) speciaal ontworpen naambordje met trage-wegenlogo en vermelding van de stad. Sommige wegen zijn openbare en toegankelijke wegen maar de inrichting van de weg nodigt niet uit tot het gebruik ervan. Het plaatsen van een naambordje langs deze wegen maakt duidelijk dat het om openbare wegen gaat en dat deze gerust gebruikt mogen worden. Dit is zo voor de volgende wegen: 4A, 13C, 21D, 22A, 23A. In Laarne blijken heel wat trage wegen een naam te hebben of is de oude (volks)naam van de trage wegen gekend (voor de namen van de wegen: zie samenvatting evaluatiebundels). Het toekennen van een naam aan de trage wegen heeft tal van voordelen: • Door de oude naam van een weg aan te brengen, breng je ook een stuk lokaal erfgoed en cultuurhistorie op een duurzame manier onder de mensen, ook inwijkelingen bijvoorbeeld. • Door de trage wegen aan te duiden met een bordje is het voor iedereen duidelijk dat het om openbare wegen gaat en dat ze dus gerust kunnen gebruikt worden.
•
Door dezelfde format als in de andere steden en gemeenten te gebruiken hebben de bordjes ook een symbolische en draagvlakvergrotende waarde (het logo ‘trage weg’ wijst op een erkenning en vraag tot respect voor dit traag patrimonium) voor de rest van Vlaanderen. De trage wegen in Riemst, Wetteren, Rotselaar, Dendermonde, Grobbendonk, Wommelgem, Neerpelt, Lanaken, Kampenhout en Temse kregen op die manier reeds een naam en bijpassend naambordje.
De grote naambordjes en bordjes met het logo in aluminium kosten 25,- EUR/bordje, de kleine in kunststof met het logo kosten 1,50 EUR/bordje. Bevestigingsbeugels en palen dienen evenwel nog voorzien te worden. Deze bordjes werden ontwikkeld door de vzw Trage Wegen en zullen in heel Vlaanderen gebruikt worden. In de loop van het project werd duidelijk dat er veel over de cultuurhistorie van de trage wegen geweten is. Deze kennis samen brengen, betekent een belangrijke meerwaarde voor het netwerk van trage wegen. Bovendien wordt het gebruik van trage wegen hierdoor gestimuleerd. De informatie kan onder meer bestendigd worden in een publicatie, waarbij bijvoorbeeld de heemkundige kring aangesproken worden. Activiteiten zoals vertelavonden, een geanimeerde wandeling of een wandelzoektocht zorgt er voor dat de erfgoedwaarde van het tragewegenpatrimonium beleefd worden en de kennis hierrond doorgegeven.
F. Integraal overleg De trage wegen vervullen verschillende functies. Daarom zijn ze van belang voor veel verschillende diensten: milieu, mobiliteit, stedenbouw, openbare werken, grondgebiedszaken, technische dienst, sportdienst, toerisme, verkeersdienst... Als er sprake is van een verlegging van een tracé, een afschaffing of de wijze van verharding van een pad is het daarom cruciaal dat er overlegd wordt over de diensten heen. Dit gebeurt echter niet automatisch. Een beleidsmatig overleg moet er in de toekomst voor zorgen dat er correct kan afgewogen worden en verantwoorde onderbouwde beslissingen kunnen genomen worden. Niet alle diensten moeten daarom altijd vertegenwoordigd zijn, maar diensten moeten minstens geïnformeerd worden en om advies gevraagd worden bij projecten die hun aangaan.
G. Algemene suggesties • •
•
•
Trage wegen die een functionele verbinding vormen, worden best geëffend (putten vullen, plassen vermijden). Dit is belangrijk voor vie de wegen dagelijks of regelmatig gebruikt. Doodlopende wegen zijn minder belangrijk om open gesteld te worden dan wegen die een verbinding maken tussen bestaande wegen. Deze laatste kunnen gebruikt worden om nieuwe wandel- of fietsroutes te maken. In sommige gevallen bieden nu afgesloten kerkwegen een alternatieve en veilige weg naar school voor fietsende jongeren. De meeste wegen zijn volt bewandelbaar. Fietsen is in sommige gevallen eerder moeilijk door putten in de weg, wateroverlast na regen enz. Verharding zoals gebeurde voor het gedeelte Achterdreef en Paardreef (27) rond het kasteel van Laarne zou in alle gevallen afdoende zijn. Er wordt gevraagd om een circuit uit te stippelen voor menners.
1) Suggesties per weg In de tabel vindt u een overzicht van de opmerkingen die per weg gemaakt zijn. Voor de wegnummering : zie bijhorende kaart. wegnummer opmerking 1
Bij weg 1B staat een bordje “private weg”. Dit wordt best verwijderd. Beter onderhoud van de wegen, zeker weg 1D: putten, versmallingen Vanuit de menners wordt gevraagd om het pad 2A ook voor hen toegankelijk te maken. De werkgroep en vergadering stelt dat het niet evident is om dit te realiseren.
2
Bij wegjes 2C staan de bordjes “private weg” en “verboden toegang”. Deze worden best verwijderd of vervangen door een bord dat aangeeft dat de weg enkel toegankelijk is voor voetgangers. De wegen beter toegankelijk maken: verbreden en een beter onderhoud van het wegdek. Ook zijn delen van de weg soms zeer drassig (bijvoorbeeld in de bocht van weg 2A). Ook deze delen beter toegankelijk maken (voor weg 2A is het aanleggen van een vlonderpad een mogelijke oplossing). Een herstel van weg 2B is niet belangrijk omdat weg 2A een alternatief vormt. Deze weg krijgt wel best een officieel statuut.
3
Beter onderhoud van de wegen (putten, versmallingen). Een herstel van de wegen 3A en 3B is prioritair, omdat er op die manier een functionele en recreatieve verbinding ontstaat tussen 't Zand en Laarne-Dorp (weg 3B zal gerealiseerd worden bij de bouw van het nieuwe rusthuis). Een herstel van weg 3A vraagt weinig investeringen. Er wordt ook gevraagd om deze verbinding te bewegwijzeren.
4
Weg 4A is een toegankelijke weg die jaarlijks omgeploegd en terug ingewandeld wordt. Toch is het niet altijd duidelijk dat er een weg loopt. De weg wordt best aangeduid. Een beheersovereenkomst met de landbouwer kan er voor zorgen dat de weg beter toegankelijk wordt.
5
Beter onderhoud van de weg. Het is niet belangrijk om weg 5A en 5B te herstellen (5B is wel interessant om te herstellen als het niet haalbaar blijkt om 5C te herstellen). Het is interessant om weg 5C terug open te stellen.
6
Herstel van deze weg is niet belangrijk.
7
7B beter onderhouden en toegankelijk maken voor fietsers. Hiervoor is overleg met Destelbergen noodzakelijk.
8
Beter onderhoud van de weg. Een verbinding van weg 8 met weg 1A of weg 1D zou een belangrijke meerwaarde zijn voor de recreatiesport. Deze verbinding zou er vroeger geweest zijn.
9
Geen opmerkingen bij deze wegen. Ze kunnen wel belangrijk zijn als het gebied langs de Bochtenbeek ontwikkeld wordt.
te onderzoeken door:
Een herstel van weg 9C is niet belangrijk. 10
Beter onderhoud van de wegen. 10A en 10B zijn op sommige plaatsen gevaarlijk bij gebruik in twee richtingen door wandelaars/fietsers en ruiters. 10A volledig toegankelijk maken voor ruiters en menners (10A naar 10B is toegankelijk voor ruiters en menners, 10A richting Meersstraat niet). Een herstel van weg 10C is niet belangrijk.
11
Interessante verbinding tussen de Brandemanstraat en de Bergstraat en als aansluiting op weg 12A. 12C vormt wel een mogelijk alternatief. Toch wordt gevraagd te onderzoeken of het mogelijk is één van beide takken van weg 11 terug open te stellen. De bovenste tak is daarbij het meest interessant.
12
Een beter onderhoud van de wegen. Zeker weg 12A heeft diepe geulen aan de kant van de Bergstraat.
13
Beter onderhoud van de wegen. Zeker weg 13A is in zeer slechte staat. 13C is toegankelijk maar twee poorten over de weg (die altijd open kunnen) nodigen niet uit tot gebruik. De weg krijgt best een bewegwijzering of naambordje.
14
Beter onderhoud van de wegen. Herstel van weg 14A is heel belangrijk: deze weg staat niet in de Atlas der buurtwegen maar zou vroeger veel gebruikt zijn. Een herstel van het deel van weg 14C tussen wegen 14B en 14A is belangrijk, een herstel van het andere deel is niet belangrijk.
15
Beter onderhoud van de wegen. Een herstel van de wegen 15B en 15D is interessant als er aansluiting is in Kalken.
16
De wegen zijn op sommige plaatsen in zeer slechte staat. Er is nood aan onderhoud/heraanleg van de wegen.
17
Beter onderhoud van de toegankelijke delen van de weg. 17B is te smal geworden. Er is grote vraag naar openstelling van de wegen 17A en B. Een openstelling van 17C is niet belangrijk.
18
Beter onderhoud van de wegen. 18A is slecht toegankelijk door overgroeiing van het struikgewas. Het dwarsstukje te smal. Het is interessant om te onderzoeken of het mogelijk is om weg 18A open te stellen maar dit is niet prioritair.
19
Beter onderhoud van de wegen. Zeker weg 19B is in slechte staat. 19A is op sommige plaatsen vrij smal voor het kruisen van fietsers/wandelaars en ruiters.
Er is grote vraag om de wegen 19B en 19C met elkaar te verbinden (deze verbinding zou er vroeger zo geweest zijn). Als deze verbinding gerealiseerd kan worden, is het ook interessant om 19D terug open te stellen (er moet onderzocht worden of deze weg officieel afgeschaft werd). 20
Beter onderhoud van de wegen. Er is grote vraag om te onderzoeken of er een aansluiting kan verkregen worden tussen Kalken/Wetteren en de sporthal van Laarne. Vraag om te onderzoeken of dit via wegje 20C kan. Een heropening van weg 20B is belangrijk(er moet onderzocht worden of deze weg officieel afgeschaft werd) .
21
Beter onderhoud van de weg. Ook de aanduidingen van de GR-route zijn bijna verdwenen. 21D bewegwijzeren als schoolroute. Het is zeer interessant om de wegen 21A en 21D terug open te stellen.
Een herstel van het niet toegankelijke deel van weg 21B is interessant. Hiervoor is overleg met Wetteren nodig. 22
Beter onderhoud van weg 22A. Weg 22A bewegwijzeren want de poorten nodigen niet uit om de weg te gebruiken. Er is grote vraag naar een herstel van weg 22B. Het openstellen van het bovenste deel van weg 22D is interessant.
23
Beter onderhoud van de wegen. 23D wordt best heraangelegd in betere/veiligere materie. 23A beter toegankelijk maken en bewegwijzeren als veilige route naar school. Een openstelling van weg 23B kan interessant zijn maar is minder prioritair.
24
Geen opmerkingen bij deze wegen.
25
Enkele aangelanden vragen weg 25C af te schaffen en weg 25A te verbreden. Dit is niet van belang voor het netwerk van trage wegen.
26
Beter onderhoud van de wegen. Er is grote vraag naar openstelling van weg 26A.
27
Beter onderhoud van de wegen. Er is grote vraag naar openstelling van de weg (hekken verwijderen).
28
Beter onderhoud van de wegen. Er is grote vraag naar een herstel van weg 28D. Hiervoor is overleg met Heusden nodig.
Adviesnota opgesteld door Trage Wegen vzw (Hilde Béatse)
