Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
WERKOMSCHRIJVING/BESTEK betreffende de technische installaties en bouwkundige werkzaamheden van de te realiseren maatregelen met betrekking tot het realisatieplan CO2 –neutrale Stadsboerderijen in Den Haag.
Opdrachtgeefster: Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Afdeling Milieu en vergunningen Postbus 12 651 2500 DP Den Haag Mevrouw C. van den Berg Projectmanagement: Gemeente Den Haag Dienst Stadsbeheer Ingenieursbureau Den Haag 1ste Haagpoort 25 Postbus 12 651 2500 DP Den Haag Tel: 070 -353 3475 De heer M. van der Bijl Adviseur technische installaties: Adviesburo J. van Toorenburg b.v. De Perponcherstraat 134-136 2518 TA 's-Gravenhage Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel: 070-361 72 61 De heer Ton van Toorenburg Besteknr.: Datum :
1233.TECH.OMS.03 (gewijzigde versie) 29-09-2009
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
1
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
INHOUD: Hoofdstuk: Omschrijving:
Blz:
1.0 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10
algemeen administratieve voorwaarden verleggingsregeling werkzaamheden t.b.v. derden aanbesteding/inschrijving algemeen voor het werk geldende voorwaarden administratieve bepalingen bouwplaatsvoorzieningen samenhang met het bouwkundige werk prijsaanbieding
4 8 8 8 9 11 12 14 37 39 40
2.0 2.1 2.2 2.3 2.4
verwarmingssystemen en warmtapwaterbereiding 41 kleine boerderijen (set 3) 41 middelgrote boerderijen (set 2) 43 grote boerderijen (set 1) 49 bouwkundige maatregelen 57
3.0
aanpassingen aan de verlichting
59
4.0
PV-Zonnepanelen
60
5.0
voorzieningen voor de windturbines
65
6.0
voorzieningen ventilatiesystemen
68
7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9 7.10 7.11 7.12
maatregelen per stadsboerderij Gagelhoeve De Kakelhof Nijkamphoeve Herwijerhove De Woelige stal De Schildershoeve Molenweide Reigershof Landzigt Op d’n Dijk (Wateringse veld) Hoeve Bijdorp(+ Heempark) ’t Waaygat
70 70 70 71 71 72 73 73 74 75 75 75 76
8.0
adressenlijst van stadsboerderijen
77
9.0
uitvoering
78
10.0
oplevering en garantie
79
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
2
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Bijlage I: Op de ontwerpeisen van toepassing verklaarde Publicaties: -Elektrotechnische installaties -Werktuigbouwkundige
80 81
Inschrijfbiljet Bankgarantie Garantieverklaring ARW 2005 deel II –model K-
82 84 85 86
Bijlage II: Specificatie Bouwkundige werkzaamheden 29-09-2009 Tekeningen d.d. 29 -09-2009: SB1 SB2 SB3 SB4 SB5 SB6 SB7 SB8 SB9 SB10 SB11 SB12
Gagelhoeve De Kakelhof Nijkamphoeve Herwijerhove De Woelige stal De Schildershoeve Molenweide Reigershof Landzigt Op d’n Dijk (Wateringse veld) Hoeve Bijdorp(+ Heempark) ’t Waaygat
W20 W21 W22 W23
Principeschema grote boerderijen Principeschema middelgrote boerderijen Principeschema kleine boerderijen Principe schema zonnepanelen
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
3
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.0 ALGEMEEN ALGEMENE OMSCHRIJVING Het werk omvat: Het leveren, aanbrengen en bedrijfsvaardig opleveren alsmede de nodige detailengineering met bijbehorend tekenwerk betreffende de te realiseren maatregelen welke onderdeel uitmaken van de ambitie van de gemeente Den Haag “het realiseren van een klimaat neutrale gemeentelijke organisatie”en met name met betrekking tot het realisatieplan CO2 –neutrale Stadsboerderijen in Den Haag. Deze werkomschrijving omvat de te realiseren technische installatie-aanpassingen met bijbehorende bouwkundige maatregelen voor 12 stadsboerderijen met onderstaande typering naar grootte en gebruik. De aannemer dient te zorgen voor het overleg met en het indienen van de benodigde aanvragen om toestemming tot uitvoering en goedkeuring van de installatie bij de desbetreffende nutsbedrijven. De aannemer is verantwoordelijk voor het goed functioneren van de omschreven installatie. In deze technische werkomschrijving maakt het bouwkundige werk onderdeel uit van de werkzaamheden van de aannemer van dit werk. Het betreft dan in hoofdzaak beperkte verbeteringen aan de gebouwschil die noodzakelijk zijn, zoals isolatieglas, dakisolatie en uur(voorzet)isolatie en het realiseren van nieuwe vloerbedekking op vloeren die worden voorzien van vloerverwarming, nodig in verband met het toepassen van Laag Temperatuur Verwarming (LTV)alsmede het voorzien in de nodige hijs- en steigerwerken nodig voor de werkzaamheden met betrekking tot het plaatsen van de PV-panelen en zonnecollectoren op het dak. ALGEMENE PROJECTGEGEVENS Klein zijn de stadsboerderijen zonder leslokaal, hieronder vallen de Kakelhof , de Herweyerhoeve, de Gagelhoeve en de Reigershof, alle vier uit de 70-er jaren, met een vloeroppervlak van ca. 93 m2 bvo. Een deel of de hoek van de stal wordt gebruikt als zitruimte voor kleine groepen kinderen, enkele uren per dag, enkele dagen per week. De gebouwschil heeft de kwaliteiten van een gebouw uit de 70jaren, het dak heeft schuim tussen de pannen. De beglazing is enkel glas en er zijn verder geen isolatievoorzieningen. Middelgroot zijn de stadsboerderijen met leslokaal/bezoekersruimte, hieronder vallen de Nijkamphoeve, ’t Waaygat, de Woelige Stal De Schildershoeve en Hoeve Bijdorp, allemaal uit de 80-er jaren met een vloeroppervlak variërend tussen 160 en 219 m2 bvo. Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
4
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Deze laatste heeft een tweede gebruikersdeel dat de verwarming e.d. deelt, het Heempark met keuken/kantoor/berging. Het lokaal wordt gebruikt voor lessen aan groepen kinderen, seizoensgebonden. De Nijkamphoeve heeft als enige geen leslokaal en heeft elektrische bijverwarming voor de bijeenkomstruimte in de stal. De gebouwschil heeft de kwaliteiten van een gebouw uit de 80-er jaren, beglazing is enkel glas het dak en de muren hebben geen isolatie voorzieningen. Groot zijn de stadsboerderijen met extra kantoorruimten, werkplekken, bergruimte hieronder vallen: De Molenweide uit 2001 met een vloeroppervlak van 358 m2 bvo, Op d’n Dijk uit 2006 met een vloeroppervlak van 780 m2 bvo, en deze heeft in afwijking van de Molenweide een kaasruimte en een recent (april 2008) op duurzame energiezuinige wijze gerenoveerde stadsboerderij, Landzigt. De gebouwen zijn modern, en gebouwd volgens het bouwbesluit. Beglazing is geïsoleerd dak en de muren van de verblijfsruimten zijn geïsoleerd. Uitgezonderd de moderne stadsboerderijen zijn alle boerderijen voorzien van ruimteverwarming door middel van radiatoren in beheerderskantoor, keuken, leslokaal douche, toilet, stal en kantoor, alsmede de het stalgedeelte (op basis van het vorstvrij houden). Op de tekeningen welke onderdeel uitmaken van deze werkomschrijving zijn de bestaande verwarmingsinstallaties de ketel- of combiketel welke in bijna alle boerderijen aanwezig is alsmede de locatie van de eventuele losse warmtapwaterbereiding, de aanwezige radiatoren en eventuele afzuigventilatoren aangegeven. Om te komen tot een CO2 -neutrale situatie zijn afhankelijk van de grootte en typering van de stadsboerderij een aantal maatregelen in deze werkomschrijving opgenomen. Voor wat betreft de verwarmings-en warmtapwatersystemen zijn een drietal principeschema’s aan de werkomschrijving toegevoegd om de stadsboerderijen energie-efficiënt te krijgen. Op de tekening per stadsboerderij SB 1 t/m SB 12 zijn globaal de nieuwe installaties inpandig en uitpandig aangegeven waarmee in de nadere detaillering door de aannemer van dit bestek tijdens de uitvoering rekening kan worden gehouden. Al het leidingwerk horende bij de nieuwe installaties voor verwarming, warmtapwater e.d. maken onderdeel uit van de levering en montage van deze werkomschrijving, ook al zijn ze niet op tekening aangegeven. De principeschema’s zijn bepalend voor wat betreft de omvang van de nieuw te realiseren techniek. Het demonteren en afvoeren (milieu vriendelijk) van bestaande installaties die in de nieuwe situatie geen dienst meer doen horen eveneens tot de werkzaamheden van de aannemer van dit bestek cq. deze werkomschrijving.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
5
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
De energie-efficiënte maatregelen zijn: 1. een aanpassing van het bestaande verwarmingssysteem en de warmtapwater-bereiding 2. verbeteringen aan de gebouwschil noodzakelijk zijn, zoals isolatieglas, dakisolatie en muur(voorzet)isolatie nodig in verband met het toepassen van Laag Temperatuur Verwarming (LTV) 3. de verlichting aanpassen zodat deze niet de hele dag aan staat, maar meer gebruikt wordt op basis van aanwezigheid of bij onvoldoende daglicht (bv. voor de buitenarmaturen). De lichtbronnen aanpassen naar LED ter vervanging van TL-buizen, spaarlampen en halogeenspots is wel een energie-efficiënte maatregel die is voorgesteld, maar deze wordt door de gemeente zelf op een ander moment gerealiseerd. 4. Op de meeste stadsboerderijen zijn al PV systemen (Photo Voltaische cellen voor omzetten zonne-energie naar elektriciteit die direct op de stadsboerdeij kan worden gebruikt. Op de stadsboerderij in Wateringse veld (Op d’n Dijk) zijn al 3 bestaand Photowatt PW 100 panelen aanwezig, in 7 andere gevallen liggen er 4 panelen PW 1400 – 150 Wp op het schuine dak en bij het Zuiderpark (de Herweijerhoeve) 8 Panelen PV PW 1400 – 150 Wp. Op alle boerderijen zullen extra paneel uitbreidingen worden doorgevoerd. 5. Een aantal stadsboerderijen hebben voldoende ruimte om kleinschalige windturbines te plaatsen. Totaal gaat het om 11 “Turby’s” van 2,5 kW zoals aangegeven op de informatietekeningen per stadsboerderij. De te nemen maatregeling binnen dit project beperken zich tot de boerderij zelf, en omvatten de elektrische installatieaanpassingen op meterkastniveau met bv. slimme meters geschikt voor teruglevering, op verdeelkastniveau het realiseren van voldoende elektragroepen voor het aansluiten van de turby’s net als voor de nieuwe PV-systemen en de warmtepomp/zonnecollector uitbreidingen. In het kader van een ander gemeentelijk project staan de genoemde slimme meters gepland te worden aangebracht bij de stadsboerderijen eind 2009. 6. Voor en aantal boerderijen, zoals in het overzicht van de te nemen maatregelen per stadsboerderij aangegeven, dient de ventilatie van het stalgedeelte te worden voorzien van een aan/uit schakeling op basis van heersende relatieve vochtigheid. Dit om te voorkomen dat de ventilatie continue moet functioneren. Bij een aantal dienen bestaande afzuigventilatoren te worden vervagen door een energieefficiënter type of dienen nieuwe stille en zuinige afzuigventilator te worden geleverd en aangebracht.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
6
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Het werk van de aannemer op basis van deze werkomschrijving omvat het realiseren van alle hierboven genoemde energieefficiënte maatregelen inclusief alle hiervoor benodigde detail-engineering, het maken van de nodige berekeningen en de nodige werktekeningen e.d. om tot een goed functionerend en energie-efficiënt op te leveren geheel te komen. In deze werkomschrijving zullen eerst de systemen en de benodigde materiaaltoepassingen, (de specificaties) worden omschreven in de diverse hoofdstukken, waarna per stadsboerderij zal worden aangegeven welke maatregelen en/of systeemkeuze voor die specifiek boerderij van toepassing is.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
7
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.01 ADMINISTRATIEVE VOORWAARDEN 1.02 VERLEGGINGSREGELING OMZETBEL./KETENAANSPRAKELI JKHEID ONDERAANNEMERS/PERSONEEL VAN DERDEN De aannemer mag bij de uitvoering van het werk slechts gebruik maken van: - onderaannemers, indien hij daarvoor schriftelijke goedkeuring van de "opdrachtgever" in plaats van de "directie" heeft gekregen, zulks in afwijking van paragraaf 6, lid 26 van de U.A.V. Alle voor het werk in te schakelen onderaannemers moeten een geblokkeerde rekening hebben geopend als bedoeld in het Grekeningenbesluit 1991. De aannemer moet deze bestekbepaling in eventueel door hem af te sluiten onderaannemingsovereenkomsten opnemen en de onderaannemer verplichten deze bepaling in eventueel door hem af te sluiten onderaannemingsovereenkomsten op te nemen. VRIJWARING De aannemer vrijwaart de opdrachtgever tegen alle eventuele aanspraken die door de belastingdienst of de bedrijfsvereniging in het kader van de Wet Ketenaansprakelijkheid (Wet van 4 juni 1981 Stb.370) worden gemaakt, alsmede tegen eventuele op die wet gebaseerde verhaalsaanspraken van onderaannemers die met (een deel van) het werk zullen worden belast. De aannemer moet deze besteksbepaling in eventueel door hem af te sluiten onderaannemingsovereenkomsten opnemen en de onderaannemer verplichten deze bepaling in eventueel door hem af te sluiten onderaannemingsovereenkomsten op te nemen. 1.03. WERKZAAMHEDEN T.B.V. DERDEN Ten behoeve van de realisatie van de verderop in dit document benoemde bouwkundige werkzaamheden (hoofdstuk 2.4) in relatie tot de omschreven 12 stadsboerderijen dient de aannemer in zijn begroting rekening te gehouden met een netto besteedbare stelpost van € 60.000,= excl. BTW.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
8
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.04.AANBESTEDING/INSCHRIJVING Aanbesteding volgens openbare procedure overeenkomstig het ARW 2005. Voor de juridische, economische, financiële, technische en procedurele informatie en eisen wordt verwezen naar de aankondiging en de website www.denhaag.nl/aanbestedingen onder de rubriek Aanbestedingen door de Dienst Stadsbeheer, Prijsaanvragen en aanbestedingen. Gemeente Den Haag Dienststadsbeheer Afdeling inkoop en aanbesteding Postbus 12651 2500 DP Den Haag tel.: 070 - 353 66 17 fax: 070 - 353 64 85 Voorafgaand aan het verlenen van de opdracht zal de aanbesteder zekerheidstelling bedingen met inachtneming van het bepaalde in artikel 01.02.43. De aannemer die voor het werk in aanmerking komt dient voor de gunning de aanbestedingsstukken nogmaals op volledigheid en juistheid te controleren en omissies of onjuistheden te signaleren. Eventuele omissies en onjuistheden geven na de gunning geen recht op verrekening van meer- en minderwerk. AANBESTEDING, INSCHRIJVING Het inschrijvingsbiljet moet zijn ingericht volgens het bij dit bestek gevoegde model. Varianten zijn niet toegestaan. De inschrijver die voor het werk in aanmerking komt moet bij inschrijving een open begroting en de staat van verrekenprijzen, in één gesloten enveloppe overleggen, gelijktijdig met het in een aparte gesloten enveloppe te overleggen inschrijvingsbiljet. De open begroting dient per bouwdeel, volgens de hoofdstukindeling van dit bestek gespecificeerd te zijn naar staartkosten, materialen en manuren. Daarnaast dient een specificatie van algemene bouwplaatskosten opgenomen te zijn benevens een percentage voor algemene (bedrijfs-)kosten, winst en risico. De staat van verrekenprijzen zoals hier boven benoemd omvat: De aannemer wordt verzocht in deze staat een verrekenprijs aan te geven voor: - Een m2-prijs voor isolatie, voor zowel de daksolatie als de plafondisolatie en de voorzet (muur) isolatie. - Een m2-prijs met betrekking tot de vervanging van enkel glas door isolatie glas - Een m2-prijs voor de aan te brengen vloerafwerking van die ruimten die een vloerverwarmingssysteem krijgen - Een m2-prijs voor de genoemde voorzetramen. Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
9
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Op basis van deze getallen (in euro's en excl. BTW, maar inclusief alle AK en toeslagen als risico en winst) kan dan verrekening plaatsvinden. De inschrijver deelt in zijn aanbieding tevens mede welk gedeelte van de opdracht hij voornemens is door derden in onderaanneming te laten uitvoeren. Deze mededeling laat de aansprakelijkheid van de aannemer onverlet. De aanbesteding overeenkomstig de procedure als vermeld wordt gehouden op: datum en locatie zoals vermeld in de aankondiging en de website www.denhaag.nl/aanbestedingen onder de rubriek Aanbestedingen door de Dienst Stadsbeheer, Prijsaanvragen en aanbestedingen. ELEKTRONISCHE UITGAVE VAN HET BESTEK De inschrijver en de aannemer kunnen geen rechten ontlenen aan een bestek dat door of vanwege de opdrachtgever op elektronische wijze aan de inschrijver en de aannemer is aangeboden. VOERTAAL De voertaal tijdens voorbereiding en uitvoering van het werk is zowel mondeling als schriftelijk Nederlands. AANBESTEDING In afwijking van artikel 2.33.2 van het ARW 2005 gelden de navolgende bepalingen met betrekking tot het aanhangig maken van een geschil door een bij de aanbestedingsprocedure betrokkene: 1. degene die tegen het buitenbeschouwing laten van diens aanbieding respectievelijk tegen de gunningsbeslissing in rechte wil opkomen, dient binnen 15 dagen na verzending van de gemotiveerde mededeling dat zijn aanbieding buiten beschouwing is gelaten respectievelijk de gunningsbeslissing, een kort geding aanhangig te hebben gemaakt. Degene die niet binnen deze termijn van 15 dagen een kort geding aanhangig heeft gemaakt,is niet ontvankelijk in enige vordering met de strekking dat de aanbesteder de bieding niet buiten beschouwing had mogen laten, of de opdracht niet had mogen gunnen. Degene die niet tijdig een dergelijk kort geding aanhangig heeft gemaakt, heeft terzake hiervan geen recht op schadevergoeding; 2. indien het kort geding zoals bedoeld in sub 1 aanhangig is gemaakt, zal de aanbesteder de andere bij de aanbestedingsprocedure betrokkenen hiervan zo spoedig mogelijk schriftelijk mededeling doen. Deze mededeling bevat een aanduiding van het onderwerp van het geschil en hetgeen wordt gevorderd. Degene die enig belang heeft bij voeging of tussenkomst in het aanhangig gemaakte kort geding zal de rechtbank deugdelijk met redenen omkleed verzoeken hem toe te staan zich in dat kort geding te voegen of tussen de komen.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
10
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Degene die enig belang bij voeging of tussenkomst heeft gehad, maar daartoe niet tijdig een verzoek heeft gedaan, zal niet ontvankelijk zijn in hetgeen hij vordert, indien en voor zover hetgeen hij vordert bij wege van voeging of tussenkomst gevorderd had kunnen worden. OPDRACHT Gehanteerd wordt het gunningscriterium van de laagste prijs. Voor de juridische, economische, financiële, technische en procedurele informatie en eisen wordt verwezen naar de aankondinging en de website www.denhaag.nl/aanbestedingen onder de rubriek Aanbestedingen door de Dienst Stadsbeheer, Prijsaanvragen en aanbestedingen. Voorafgaand aan het verlenen van de opdracht zal de aanbesteder in afwijking van artikel 01.07.01 lid 01 van de standaard RAW bepalingen (standaard 2005) zekerheid bedingen met in achtneming van het bepaalde in artikel 01.02.43 van dit bestek. 1.05 ALGEMEEN COORDINATIE De coördinatie van het gehele bouwwerk, inclusief de werken van onderaannemers en derden moet door de aannemer worden verzorgd. 5% REGELING GEMEENTE DEN HAAG De aannemer zet tijdens de uitvoering langdurig werklozen, WSW "ers (Wet Sociale Werkvoorziening) en/of stagiaires in met het oogmerk werk- en/of stageplekken te creeren. De aannemer is verplicht minimaal 5% van de aannemingssom aan te wenden voor de inzet van personeel uit voorgenoemde doelgroep. Het lid 01 bedoelde bedrag dient in de eenheidsprijzen (vóór het subtotaal op de inschrijvingsstaat) opgenomen te zijn. De wijze waarop en de voorwaarden waaronder het vinden van personeel uit de doelgroep gebeurt zullen in nader overleg tussen de aannemer en de "Projectcoördinatie 5% regeling " van de gemeente Den Haag (hierna te noemen Projectcoördinatie) worden vastgesteld. Uiterlijk 7 dagen na de dag waarop het werk is opgedragen, treedt de aannemer in overleg met de Projectcoördinatie. De Projectcoördinatie is ondergebracht bij: Werkgeversservicepunt Den Haag Laan van Meerdervoort 55 2517 AG Den Haag De contactpersonen zijn: mevrouw Pat Houkes (projectmanager) tel.: 06 - 52 09 51 38 e-mail:
[email protected] de heer Tom Versluys (projectmanager) tel.: 06 - 52 02 63 10 e-mail:
[email protected] algemeen e-mail adres:
[email protected] De projectcoördinator kan behulpzaam zijn bij het vinden van Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
11
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
personeel uit de doelgroep, maar het staat de aannemer vrij om via ieder erkend bemiddelingsbedrijf personeel uit de in lid 01 genoemde doelgroep aan te trekken. De aannemer zal vanaf de datum van aanvang zoals bedoeld in paragraaf 7 lid 1 van de U.A.V. 1989 vierwekelijks een overzicht verstrekken aan de Projectcoördinatie over de stand van zaken. Indien de aannemer niet voldoet aan het gestelde in dit artikel zal een bedrag op zijn betaling worden ingehouden ter grootte van het deel van de aannemingssom dat ten onrechte niet is besteed aan de inzet van personeel zoals bedoeld in lid 01. 1.06 VOOR HET WERK GELDENDE VOORWAARDEN Van toepassing zijn de standaardbepalingen, zoals deze zijn opgenomen in de STABU Standaard 2007, uitgegeven door de Stichting STABU te Ede. VAN TOEPASSING ZIJNDE VOORWAARDEN - Op het werk zijn, voor zoveel daarvan in dit bestek en de STABU Standaard niet wordt afgeweken, van toepassing: - de Uniforme Administratieve Voorwaarden 1989 (U.A.V.) en de Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de uitvoering van Technische Installatiewerken 1992 (U.A.V.T.I.). - het Aanbestedingsreglement Werken ARW 2005 met de onder 00.04 genoemde administratieve bepalingen aansluitend op de UAR. - de Bouwverordening van de Gemeente Den Haag. - Bouwbesluit 2003. - Programma van Eisen Openbare Ruimte Gemeente Den Haag. - de folder "Boombescherming op bouwlocaties" uitgave 1997. - de nota "Kwaliteitseisen tijdelijke verkeersmaatregelen van de Dienst Stadsbeheer". - de Standaard RAW-bepalingen 2005. VERSCHILLEN Wanneer in de besteksomschrijving de uitvoeringsvorm niet bindend is omschreven en er zijn verschillende uitvoeringsvormen toegestaan, dan pleegt de aannemer voor de uitvoering overleg met de directie. Bij enige onduidelijkheid of enig verschil in verstrekte gegevens is de aannemer verplicht het oordeel van de directie te vragen, alvorens tot uitvoering over te gaan.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
12
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
KWALITEITZORG De aannemer is verantwoordelijk voor de kwaliteitsbeheersing bij alle door hem respectievelijk middels hem uit te voeren werkzaamheden. Ten behoeve van de uitvoering van het werk moet de aannemer een systeem van kwaliteitszorg hebben conform norm ISO 9001, dat voor de aanvang van het werk door de directie is goedgekeurd. Dit systeem van kwaliteitzorg moet zijn vastgelegd in: - een (projectgericht) kwaliteitsplan, opgezet op basis van het vorengenoemde kwaliteitshandboek en de contractdocumenten. - een keuringsplan van de hierna genoemde hoofdstukken van dit bestek dat als verlengstuk van het kwaliteitsplan, een opsomming geeft van alle controleactiviteiten die door de aannemer, zijn onderaannemers en leveranciers worden uitgevoerd, alsmede de controlemethoden, acceptatiecriteria en de bijbehorende documenten. Verder hierin aangeven bij welke keuringen de directie aanwezig moet of kan zijn (z.g. stopen bijwoonpunten). Voor de start van het werk moet het door de aannemer hiertoe op te stellen projectkwaliteitsplan door de aannemer in de definitieve vorm bij de directie zijn ingediend en door de directie zijn beoordeeld en zijn geaccepteerd. Het systeem van kwaliteitsborging brengt geen wijziging in de regeling van de verplichtingen tussen opdrachtgever en aannemer zoals eerder in dit document neergelegd en paragraaf 5 en 6 van de U.A.V. Meer in het bijzonder wordt bepaald dat het houden van audits en de verificatie en goedkeuring van de directie van kwaliteitsplannen en bestekswijzigingen en -afwijkingen onverlet laten de verplichtingen van de aannemer tot het tijdig leveren van goed en deugdelijk werk conform het bestek, zijn aansprakelijkheden en garanties. Door de directie in het kader van de kwaliteitsborging geaccepteerde bestekswijzigingen en afwijkingen zijn geen meerminderwerk tenzij zulks uitdrukkelijk als zodanig door de opdrachtgever is gekwalificeerd.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
13
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.07 ADMINISTRATIEVE BEPALINGEN AANSLUITEND OP DE .A.V. U Onder werkterrein wordt verstaan het terrein of het water dat door de opdrachtgever aan de aannemer voor de uitvoering van het werk ter beschikking wordt gesteld, het terrein of het water waarop en waarin het werk wordt uitgevoerd daarin begrepen. WERKTERREIN Onder werkterrein wordt tevens verstaan de als zodanig aangeduide aanwezige opstallen of delen daarvan waarin, waarop of waaraan het werk moet worden uitgevoerd. 1.07.01 VAN TOEPASSING ZIJNDE VOORSCHRIFTEN GELDIGHEID Daar waar een publicatie zonder datum is vermeld, is deze publicatie van toepassing zoals deze drie maanden voor de dag van aanbesteding luidt. PUBLICATIES Daar waar een publicatie zonder datum is vermeld, is deze publicatie van toepassing zoals deze drie maanden voor de dag van aanbesteding luidt. VOORSCHRIFTEN, TEGENSTRIJDIGE BEPALINGEN In afwijking van het gestelde in par. 2 lid 2, zijn alle op het werk betrekking hebbende normbladen en voorschriften van de stichting Nederlands Normalisatie-instituut, op het werk van toepassing. De tekst van par. 2 lid 2 na "Normalisatie-instituut"uitbreiden met: "alsmede de als Nederlandse norm aanvaarde buitenlandse normen en richtlijnen voor zover vermeld in de NNI-catalogus of de supplementen daarvan" VOORSCHRIFTEN, TEGENSTRIJDIGE BEPALINGEN De tekst van par. 2 lid 4 sub. c als volgt wijzigen: In de 2e alinea de tekst na "biedt" vervangen door "moet het document, dat de meest complete uitvoering van het werk omvat, gehanteerd worden." VERSCHILLEN Tenzij een andere bedoeling uit het bestek voortvloeit moet indien een onderdeel van het werk uitsluitend is opgenomen in het bestek of op de tekening, dit onderdeel worden geacht te zijn opgenomen in beide documenten. TEGENSTRIJDIGE BEPALINGEN AANVULLEND Tenzij een andere bedoeling uit het bestek voortvloeit moet indien een onderdeel van het werk uitsluitend is opgenomen in het bestek of op de tekening, dit onderdeel worden geacht te zijn opgenomen in beide documenten.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
14
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.07.02 GEVOLMACHTIGDE VAN DE AANNEMER VOLMACHT De aanwijzing door de aannemer van personen die hem in zaken het werk betreffende zullen vertegenwoordigen moet geschieden met gebruikmaking van een volmacht overeenkomstig bijlage A van de U.A.V. 1.07.03 VERPLICHTINGEN VAN DE OPDRACHTGEVER 01. BOUWBESPREKING De bouwbespreking zoals bedoeld in paragraaf 5, lid 1 van de U.A.V. zal worden gehouden. 1.07.04 VERPLICHTINGEN VAN DE AANNEMER CESSIE VORDERING OP LEVERANCIER Indien de opdrachtgever krachtens paragraaf 5, lid 5 van de U.A.V. voor niet of niet tijdige levering aansprakelijk is, zal de aannemer zijn vordering op de leverancier op eerste verzoek van de opdrachtgever aan deze cederen tot aan het door de opdrachtgever aan hem vergoede bedrag. ONGEVALLEN De aannemer moet de directie terstond op de hoogte stellen van alle ongevallen op het werkterrein, met verstrekking van alle ter zake doende inlichtingen. WERKZAAMHEDEN BUITEN OVEREENGEKOMEN WERKTIJDEN Indien de aannemer voornemens is werkzaamheden op het werkterrein te verrichten buiten de werktijden zoals deze zijn overeengekomen met de opdrachtgever dient hij bij de opdrachtgever hiertoe tijdig een verzoek in. GOEDKEURING OVERHEDEN EN INSTELLINGEN De aannemer is verantwoordelijk voor de tijdige goedkeuring en de toestemming van zijn uitvoeringswerkzaamheden van de overheid en overige instellingen en instanties, zoals de nutsbedrijven en de Bouw & Woningtoezicht van de gemeente Den Haag. WIJZIGING U.A.V. Aan de tekst van par. 6 lid 26 toevoegen:"De aanvraag voor goedkeuring van een onderaannemer moet voorafgaand schriftelijk geschieden met een opgave van referenties en een verklaring van betalingsgedrag afgegeven door de Bedrijfsvereniging of de belastingdienst.". WIJZIGING U.A.V. De tekst van par. 6 lid 29 als volgt wijzigen: De tekst na "doorgegeven" geheel laten vervallen. De tekst van par. 6 uitbreiden met lid 31: Uiterlijk binnen vier weken na de oplevering dient de aannemer aan de directie de eindafrekening te doen toekomen.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
15
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
UITVOERING FASERING Het werk zodanig uitvoeren, dat aan de bepalingen zoals genoemd in art. 01.02.30 en 05.00.24 wordt voldaan. Tijdens de uitvoering dient tevens rekening te worden met de uitvoering van werken door derden. Alle in dit bestek door de opdrachtgever aangegeven constructies betreffen de eindsituatie. OVERLAST BIJ WERKZAAMHEDEN Rekening moet worden gehouden met een in gebruik zijnde situatie van een deel van de stadsboerderij welke toegankelijk moet blijven voor publiek. De aannemer dient hiervoor de nodige voorzieningen ter beperking van overlast te treffen. De uitvoering van de werkzaamheden mag tevens geen hinder en/of schade aan omwonenden, passanten, omliggende objecten en omliggend / bovenliggend terreinen veroorzaken. INSTRUCTIES De aannemer dient aan de hand van de hem ter beschikking gestelde gegevens instructies te geven aan de door hem voor dit werk ingeschakelde personen. OPNAME BELENDINGEN Voordat met de uitvoering van het werk wordt begonnen dient door de aannemer samen met de directie een opname van de staat waarin de constructies, verhardingen van aansluitende wegen of schoolplein, te worden gedaan. 1.07.05 DATUM VAN AANVANG AANVANG WERKZAAMHEDEN Het is de aannemer niet toegestaan met het werk aan te vangen voor de datum van aanvang, als bedoeld in paragraaf 7, lid 1 van de U.A.V. DATUM VAN AANVANG Als datum van aanvang zal worden aangemerkt de eerste werkdag na de dag waarop de aannemer het werk is opgedragen. 1.07.06 UITVOERINGSDUUR, UITSTEL VAN OPLEVERING DATUM VAN OPLEVERING Het werk moet uiterlijk worden opgeleverd op: Uiterlijk binnen 30 weken na opdracht (medio 2010). 1.07.07 OPNEMING EN GOEDKEURING In afwijking van het bepaalde in par. 9 lid 5 van de U.A.V. 1989 kan, indien de directie niet binnen acht dagen na opneming een schriftelijke mededeling of het werk al dan niet is goedgekeurd aan de aannemer heeft verzonden, de aannemer bij aangetekende brief de directie vragen het werk goed te keuren. Indien de directie niet binnen acht dagen na ontvangst van de brief reageert wordt het werk geacht te zijn goedgekeurd. Indien een dergelijk verzoek niet wordt gedaan wordt het werk geacht te zijn afgekeurd.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
16
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.07.08 OPLEVERING Het werk komt in aanmerking voor oplevering nadat alle installaties en installatiedelen in bedrijf zijn gesteld en ingeregeld conform de in dit bestek verlangde gegevens en nadat de in het bestek verlangde bescheiden, zoals certificaten, garantieverklaringen, revisiebescheiden,onderhoudsvoorschriften, gebruikers instructie etc. zijn ingeleverd. INGEBRUIKNEMING INSTALLATIEWERK OF DELEN HIERVAN In paragraaf 10, lid 3 van de U.A.V. wordt in plaats van "opneming" gelezen "beproeving". Paragraaf 10, lid 3 van de U.A.V. wordt aangevuld met "Door de in paragraaf 10, lid 3 van de U.A.V. bedoelde ingebruikneming gaat de onderhouds- of servicetermijn in onmiddellijk na de dag van ingebruikneming". ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN Door de aannemer te verstrekken onderhoudsvoorschriften: ten behoeve van de gerealiseerde installaties. Taal: gesteld in de Nederlandse taal Aantal te verstrekken exemplaren: 4-voud op papier waarvan 1 in de installatiekast en 1 voud op DVD of CD-Rom. Tijdstip van verstrekking: in concept bij oplevering, definitief uiterlijk 1 maand na datum van oplevering. BEDIENINGSINSTRUCTIE Na inbedrijfstelling van de installatie geeft de aannemer aan de opdrachtgever/beheerder ter plaatse instructie over het onderhoud van de installatie. 1.07.09 ONDERHOUDSTERMIJN De onderhoudstermijn bedraagt in maanden: 12. SERVICETERMIJN De servicetermijn bedraagt: 12 maanden GEBREKEN TIJDENS ONDERHOUDSTERMIJN Wanneer tijdens de onderhoudstermijn mocht blijken, dat er gebreken in materialen en/of aan installaties voorkomen, zal er na herstel of vervanging van het betreffende onderdeel een extra onderhoudstermijn gelden van 3 maanden. Tevens zal een evenredig deel van de aanneemsom worden ingehouden tot het einde van de extra onderhoudstermijn.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
17
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
IN GEBREKE BLIJVEN VAN DE AANNEMER Indien de aannemer in gebreke blijft de nodige herstellingen op de eerste schriftelijke aanzegging van de directie binnen 48 uur te verrichten, dan zullen deze werkzaamheden vanwege de opdrachtgever worden uitgevoerd zonder dat de aannemer opnieuw in gebreke wordt gesteld. De kosten van deze herstellingen zullen op het bedrag van de onderhoudstermijn in mindering worden gebracht en het restant zo nodig op de aannemer worden verhaald. AANVANG ONDERHOUDSTERMIJN AANVULLEND Indien bepaalde werkzaamheden, met toestemming van de directie, door weersomstandigheden gereedkomen na oplevering van het werk, geldt daarvoor als datum van ingang van de onderhoudsperiode, de datum van gereedkoming van de werkzaamheden. AFLOOP ONDERHOUDSTERMIJN Bij de oplevering wordt de einddatum van de onderhoudstermijn vastgesteld en vastgelegd op de opleveringsstaat. 1.07.10 AANSPRAKELIJKHEID VAN DE AANNEMER NA DE OPL EVERING In par. 12 lid 2b vervalt de tekst: "door schuld van de aannemer, zijn leverancier, zijn onderaannemer of zijn personeel". AANVULLING U.A.V. De tekst van par. 12 lid 2 uitbreiden met: "c in de gevallen genoemd in de bepalingen van de U.A.V. en de aanvullingen daarop als omschreven in dit bestek.". In de tekst van par. 12 lid 3 vervalt de zinsnede "ondanks nauwlettend toezicht". 1.07.11 SCHORSING VAN HET WERK/BEEINDIGING IN ONVOL TOOIDE STAAT VEILIGHEIDSMAATREGELEN De aannemer moet in overleg met de directie naast de gepaste maatregelen de nodige veiligheidsmaatregelen nemen. SCHORSING VAN HET WERK/ONVOLTOOIDE STAAT Bij beëindiging van het werk in onvoltooide staat zal de opdrachtgever van de aannemer of de materialen welke hij t.b.v. het werk heeft besteld tegen vergoeding overnemen, of ter zake schadeloos stellen. Overige schade wordt de aannemer niet vergoed, tenzij dit kennelijk onredelijk is. WIJZIGINGEN EN AANVULLINGEN OP DE U.A.V. In afwijking van par. 14 lid 4 van de U.A.V. kan de aannemer geen schade vorderen, indien de directie het werk of een onderdeel daarvan tijdelijk schorst in verband met het niet voldoen door de aannemer aan de besteksbepalingen, veiligheidseisen, door de directie gegeven orders en aanwijzingen om welke reden dan ook.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
18
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
VERGOEDINGEN In aanvulling op het bepaalde in par. 14 lid 4 komt schade welke de aannemer lijdt ten gevolge van de schorsing niet voor vergoeding in aanmerking indien deze het gevolg is van weersomstandigheden, bodemgesteldheid of de veiligheid. De ten gevolge van de schorsing te treffen voorzieningen worden hem wel vergoed. Het bepaalde in par. 14 leden 8 en 10 zijn niet van toepassing. 91. WIJZIGINGEN EN AANVULLINGEN OP DE U.A.V. Het bepaalde in par. 14 lid 8 van de U.A.V. is niet van toepassing. 1.07.12 WERKTERREIN AANVULLING U.A.V. De tekst van par. 15 lid 1 uitbreiden met: "De aannemer wordt geacht op de hoogte te zijn van de staat en ligging van, alsmede de toegangsmogelijkheden tot het werkterrein op de dag van de prijsaanbieding". 1.07.13 AFSLUITING, RECLAME FOTOGRAFEREN EN FILMEN Voor het maken van foto's, films of video-opnamen en dergelijke van het werk, het verlenen van medewerking daaraan en het geven van publiciteit inzake het werk, is toestemming van de opdrachtgever noodzakelijk. 1.07.14 VERWERKING VAN BOUWSTOFFEN Voor alle materialen geldt zover in dit bestek niet uitdrukkelijk anders is bepaald, dat ze ongebruikt zijn en dat ze getransporteerd, behandeld, opgeslagen, bewerkt, gemonteerd en/of aangebracht dienen te worden geheel overeenkomstig de voorschriften van de fabrikant/leverancier en overeenkomstig desbetreffende normen, normontwerpen en richtlijnen. Het transport, de opslag en de verwerking van bouwstoffen die voorzien van een keurmerk worden opgeleverd, dienen mede te geschieden overeenkomstig de richtlijnen in de bijbehorende documenten. 1.07.15 KEURING VAN BOUWSTOFFEN BOUWSTOFFEN MET KWALITEITSVERKLARING Daar waar wordt voorgeschreven dat een bouwstof met een kwaliteitsverklaring afgegeven door een door de Raad voor Accreditatie erkende certificatieinstelling moet worden geleverd, moet deze kwaliteitsverklaring bij de uitwendige visuele beoordeling van deze bouwstof worden overgelegd. Deze bouwstoffen worden geacht te zijn goedgekeurd in de zin van paragraaf 18 van de U.A.V. indien het betreffende document aan de directie is afgegeven en de bouwstoffen door de directie op het werk uitwendig visueel zijn beoordeeld en in orde bevonden. Een gebrek dat zich na deze goedkeuring in de bouwstoffen openbaart en dat bij de uitwendige visuele beoordeling redelijkerwijs niet onderkend had kunnen worden, wordt aangemerkt als een verborgen gebrek in de zin van de paragrafen Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
19
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
12 en 17, lid 3 van de U.A.V. Bouwstoffen die drie maanden voor de dag van aanbesteding leverbaar zijn met KOMO-(attest-met-)productcertificaat met inachtneming van het bepaalde leveren met deze kwaliteitsverklaringen bij de Stichting Bouwkwaliteit te Rijswijk. Bij het transport, de opslag en de verwerking van deze bouwstoffen, de voorschriften welke daaromtrent in het bestek zijn opgenomen volgen, alsmede, voorzover daarmede niet in strijd, de richtlijnen vermeld in de kwaliteitsverklaringen. Wanneer de aannemer bouwstoffen, waarvan levering met een kwaliteitsverklaring mogelijk is, wenst te betrekken van een producent die deze bouwstoffen niet met deze kwaliteitsverklaring levert, worden de desbetreffende bouwstoffen door of vanwege de directie gekeurd overeenkomstig paragraaf 18 van de U.A.V. 1989, met dien verstande dat de hieraan verbonden kosten voor rekening van de aannemer komen. De directie kan verlangen dat de aannemer deze bouwstoffen voor zijn rekening laat keuren door een door de directie aan te wijzen keuringsinstituut. In dat geval dient de aannemer een afschrift van het keuringsrapport aan de directie te overleggen. BOUWSTOFFENBESLUIT De aannemer overlegt van de door hem te leveren bouwstof, die op of in de bodem of in het oppervlaktewater moet worden aangebracht, een door het Bouwstoffenbesluit bodem- en oppervlakte waterbescherming (besluit van 23 november 1995, Stb.567) toegelaten bewijsmiddel, waaruit blijkt dat de desbetreffende bouwstof aan de eisen van dit besluit voldoet. Een ander bewijsmiddel dan een erkende kwaliteitsverklaring of een partijkeuring volgens de regels van het Bouwstoffenbesluit bodem- en oppervlaktewaterenbescherming is, tenzij dit bestek anders vermeld, niet toegestaan. De aannemer verstrekt het bewijsmiddel schriftelijk aan de directie binnen een met de directie afgesproken termijn, waarbij met de in artikel 11 van het Bouwstoffenbesluit bodem- en oppervlaktewaterenbescherming bedoelde termijnen rekening wordt gehouden. KEURINGSKOSTEN Het gebruik van de in de fabrieken/werkplaatsen van de aannemer of in die van zijn leverancier aanwezige apparatuur bij het uitvoeren van keuringen is voor rekening van de aannemer. 1.07.16 OUDE BOUWSTOFFEN EIGENDOM OUDE BOUWSTOFFEN Voorzover niet anders in dit bestek is vermeld, zijn de uit het werk komende oude bouwstoffen niet van waarde voor de opdrachtgever. AFVOER ONBRUIKBARE BOUWSTOFFEN Onbruikbare puin/afbraakmaterialen onmiddellijk afvoeren naar een door de aannemer vast te stellen stortplaats. Stortkosten komen voor rekening van de aannemer.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
20
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.07.17 GARANTIE VOOR EEN ONDERDEEL TE GARANDEREN ONDERDELEN Voor de volgende onderdelen wordt een garantie verlangd die moet gelden vanaf het gereedkomen of de levering van het gegarandeerde onderdeel gedurende de vermelde periode. Onderdeel: - Alle installaties en voorzieningen zoals deze voorkomen in dit bestek: 1 jaar. - te garanderen door: de aannemer. GARANTIEVERKLARING Met betrekking tot onderdelen waarvoor een garantie wordt verlangd van een onderaannemer of leverancier, dient een garantieverklaring volgens het bij dit bestek gevoegde model overgelegd te worden aan de opdrachtgever. De garantieverklaring dient te worden overgelegd bij de levering van het gegarandeerde onderdeel. ONDERHOUDS-/SERVICEBEURT TIJDENS GARANTIETERMIJN Rekening te houden met het verrichten van een onderhouds/servicebeurt tijdens de genoemde garantietermijn voor: - alle ingebrachte installaties en overige voorzieningen. De onderhouds-/servicebeurt moet om niet voor de verkrijger van de betreffende gegarandeerde installatie worden uitgevoerd. Het recht op een om niet uit te voeren onderhouds-/servicebeurt zal ook bij overdracht van het gegarandeerde goed binnen de garantietermijn blijven bestaan. REGELING UITVOERING ONDERHOUDS/SERVICEBEURT De nadere uitwerking van de procedure van de uit te voeren onderhoud-/servicebeurt aan de betreffende installaties, waarbij gedacht wordt aan het gebruik van onderhoud-/servicecoupons/bonnen, dient in overleg tussen de directie, de (hoofd)aannemer en de (onder)aannemer/installateur van die installatie tijdig voor de oplevering plaats te vinden, opdat de verkrijger van het gegarandeerde goed, de beheerder, door de opdrachtgever verwittigd kan worden over de te volgen procedure voor het aanvragen en doen uitvoeren van de onderhouds-/servicebeurt. GARANTIEVERKLARING De aannemer staat er voor in dat de in lid 01 aangegeven gegarandeerde onderdelen vrij zijn van zichtbare en onzichtbare gebreken en dat deze goed zullen functioneren. De aannemer zal op eerste aanzegging en tot genoegen van de opdrachtgever, voor eigen rekening, alle voorkomende gebreken aan de gegarandeerde onderdelen herstellen c.q. elk gebrekkig functioneren van de gegarandeerde onderdelen verhelpen. Niet onder de garantie vallen gebreken c.q. gebrekkig functioneren ten gevolge van: a. normale slijtage. b. onjuist onderhoud. c. naar aard en aantal kleine onvolkomenheden, tenzij dit afbreuk doet aan het bouwwerk. d. molest, en voor zover van toepassing overstroming, Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
21
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
stuifsneeuw en/of wind met een snelheid groter dan 17,1 m/sec. Als de aannemer van mening is dat het gebrek (cq. het gebrekkig functioneren) aan een ontwerpfout te wijten is dient hij het gebrek niettemin terstond te verhelpen. De aannemer heeft wel recht op vergoeding van de kosten van herstel of vervanging indien hij aannemelijk maakt dat het gebrek een gevolg is van een fout in het ontwerp, mits dit ontwerp niet van hem afkomstig is en hij zijn waarschuwingsplicht niet heeft verzaakt. Paragraaf 22 lid 2 van de U.A.V. is niet van toepassing. De garanties inclusief bovengenoemde uitbreidingen en beperkingen laten onverlet de aansprakelijkheid van de aannemer na de oplevering en de verplichtingen gedurende de onderhoudstermijn. Indien van toepassing ten behoeve van alle te garanderen onderdelen onderhoudsvoorschriften in de garantieverklaringen opnemen. 1.07.18 LOODSEN EN ANDERE HULPMIDDELEN Par. 23, lid 4 toevoegen: Alle hulpmaterieel en hulpwerken nodig voor een goede uitvoering dienen in overleg met, doch buiten verantwoording van de directie te worden aangevoerd resp. aangebracht, de directie kan daarvan constructietekeningen en berekeningen ten behoeven van veiligheidscontrole en archivering verlangen. 1.07.19 ALGEMEEN TIJDSCHEMA, WERKPLAN ALGEMEEN TIJDSCHEMA Het in paragraaf 26, lid 1 van de U.A.V. genoemde algemeen tijdschema wordt verlangd. De indeling van de tijdsduur op het algemeen tijdschema moet worden aangegeven in werkbare werkdagen. GEDETAILLEERD WERKPLAN Een gedetailleerd werkplan zoals bedoeld in paragraaf 26 lid 6 van de U.A.V wordt verlangd voor: het gehele werk incl. werken derden. Indeling tijdsduur: in werkbare werkdagen. - ter goedkeuring: 2 - goedgekeurde: 3. 1.07.20 DAGBOEK, LIJSTEN, RAPPORTEN TE VERSTREKKEN LIJSTEN De in paragraaf 27, lid 7 van de U.A.V. genoemde lijsten worden verlangd. TE VERSTREKKEN RAPPORTEN De in paragraaf 27, lid 8 van de U.A.V. genoemde rapporten worden verlangd.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
22
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
VERSLAGEN BOUWVERGADERINGEN De verslagen van de bouw- of werkbespreking worden door de aannemer opgesteld en verspreid. BOUW-/WERKVERGADERINGEN Voorafgaand aan de realisatie zal voor ieder desbetreffende stadsboerderij een bouw- of werkvergadering worden belegd. Afschriften van de verslagen worden toegezonden aan de directie en eventueel aan andere belanghebbende partijen. 1.07.21 VERSCHILLEN IN AFMETINGEN OF TOESTAND SCHADELIJKE VOORWERPEN OF STOFFEN Wanneer bij de uitvoering van het werk voorwerpen of stoffen worden aangetroffen waarvan de aanwezigheid niet in dit bestek is vermeld en waarvan redelijkerwijs geacht kan worden dat deze schade kunnen toebrengen aan personen, goederen of het milieu brengt de aannemer dit onmiddellijk ter kennis van de directie. Hij neemt terstond, zo mogelijk in overleg met de directie, de door de omstandigheden vereiste veiligheidsmaatregelen. TOEVOEGEN Aan lid 3: Dit is mede van toepassing op de uitkomsten van eventuele grondboringen, sonderingen, peilingen en dergelijke. VERVANGEN Van lid 3 laatste alinea door: "Gezien de bepalingen in par. 15 van de U.A.V. en de wijzigingen en aanvullingen daarop in dit bestek, wordt de aannemer geacht zich ter plaatse voldoende op de hoogte te hebben gesteld van de situatie en de noodzakelijke gegevens te hebben verworven." AANVULLING Op par. 29 lid 1 t/m 3 van de U.A.V. wordt bepaald dat de kosten welke de aannemer moet maken, of de schade welke hij ondervind als gevolg van verschillen in afmetingen of in de toestand van bestaande gebouwen, werken en terreinen, de aannemer geen aanspraak geven op bijbetaling, tenzij de verschillen van zodanige aard zijn dat de gevolgen redelijkerwijs niet voor zijn rekening dienen te komen. 1.07.22 VOORZIENINGEN IN WATERKERING, WATERDOORLAATEN VERKEER De wegen of buiten terreingedeelte, waar zich publiek zich kan bevinden langs het werkterrein moeten gedurende de uitvoering in functie blijven, zonder enige belemmering. Buiten het werkterrein zoals dit door opdrachtgever (per Stadsboerderij) aan de aannemer van dit bestek wordt vrijgegeven mogen geen werkzaamheden worden verricht, ook geen opstelling van materieel en opslag van materiaal.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
23
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Hijswerkzaamheden mogen alleen zodanig worden uitgevoerd, dat de hijscirkel binnen het werkterrein, dus niet boven bv. de buitenverblijven van dieren o.d. steekt. Materieel en materiaal moet zodanig worden gezekerd, dat omvallen/vallen van delen wordt voorkomen. 1.07.23 VERBAND MET ANDERE WERKEN GEGEVENS VOOR DOOR DERDEN TE TREFFEN VOORZIENINGEN De aannemer verstrekt tijdig aan de directie de gegevens van de door derden ten behoeve van hem te treffen voorzieningen. VANWEGE DE OPDRACHTGEVER GETROFFEN VOORZIENINGEN De aannemer moet de voorzieningen die vanwege de opdrachtgever zijn uitgevoerd zo spoedig mogelijk controleren, nadat hij door of namens de opdrachtgever van de voltooiing van die voorziening in kennis is gesteld. Van eventuele tekortkomingen stelt hij de directie terstond in kennis. De hogere kosten die een gevolg kunnen zijn van het niet ter kennis brengen van vorenbedoelde tekortkomingen, komen voor rekening van de aannemer, indien en voor zover hij deze tekortkomingen redelijkerwijze had behoren op te merken. 1.07.24 GEVONDEN VOORWERPEN 01. ONDERBREKING VAN HET WERK Indien de uitvoering van het werk of een deel daarvan door het vinden van voorwerpen zoals bedoeld in paragraaf 32 van de U.A.V. moet worden onderbroken, wordt de schade die de aannemer lijdt als gevolg van deze onderbreking, vergoed. 1.07.25 VERREKENING VAN MEER EN MINDER WERK VERREKENING VAN MEER EN MINDER WERK In aanvulling op par 35 van de U.A.V. wordt bepaald dat meer- of minder werk niet mag worden uitgevoerd zonder schriftelijke toestemming van de opdrachtgever. Mondelinge afspraken, alsmede stilzwijgend toegelaten afwijkingen van tekeningen en/of bestek worden niet als meerwerk geaccepteerd. Meerwerkrekeningen waarvoor geen door de opdrachtgever getekende opdracht kan worden getoond, komen niet voor verrekening in aanmerking. SCHRIFTELIJKE TOESTEMMING Als schriftelijke toestemming tot het uitvoeren van meerwerk wordt beschouwd de door de opdrachtgever voor akkoord getekende vermelding van meerwerk in het weekrapport, zoals bedoeld in par 27 lid 1 en 2 van de U.A.V. GESPECIFICEERDE PRIJS De aannemer dient voor elk meerwerk, voorafgaand aan de in sub 01 bedoelde schriftelijke toestemming, een aparte gespecificeerde prijs ter goedkeuring bij de directie in.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
24
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
OPNEMING In aanvulling op par 40 lid 2 van de U.A.V. wordt bepaald dat het verrichte meerwerk in de opneming is begrepen. TERMIJNEN In aanvulling op par 35 lid 3 van de U.A.V. wordt het meer- en minderwerk niet bij het einde van het werk, maar in termijnen gedurende het werk betaald. MELDING Ontstaan van meer- en minderwerk moet zo spoedig mogelijk worden gemeld aan de directie en moet uiterlijk in de eerstvolgende bouwvergadering aan de orde worden gesteld. 1.07.26 BESTEKSWIJZIGINGEN BEVOEGDHEID AANBRENGEN BESTEKSWIJZIGINGEN De bevoegdheid tot aanbrengen van bestekswijzigingen als bedoeld in paragraaf 36, lid 2 van de U.A.V. is voorbehouden aan de opdrachtgever. 1.07.27 STELPOSTEN Voor het uitvoeren van hier onder bij 2.4 genoemde bouwkundige werkzaamheden en/of leveringen moet door de aannemer een bedrag ter grootte van € 60.000,- excl. BTW netto te besteden in de begroting worden opgenomen 1.07.28 BETALING BETALING IN TERMIJNEN De betaling van de aannemingssom geschiedt in termijnen. De termijnbedragen zijn als volgt (bedragen in Euro): bedrag van de aannemingssom termijnbedrag -------------------------------------------------------------tot 25.000,5.000,25.000,- tot 100.000,10.000,100.000,- tot 225.000,20.000,225.000,- tot 450.000,30.000,450.000,- tot 900.000,40.000,900.000,- tot 2.250.000,50.000,2.250.000,- tot 4.500.000,100.000,4.500.000,- en hoger 200.000,DECLARATIES De betaling zal geschieden nadat de aannemer een declaratie heeft ingediend. Aantal: 2 stuks. Declaraties met daarop aangegeven het order-, besteks-, c.q. werkomschrijvings- of prijsopgavenr. Dienstjaar, de omschrijving van het werk alsmede de desbetreffende afdeling dienen in tweevoud te worden ingediend bij: Dienst Stadsbeheer Financiën t.a.v. de crediteurenadministratie Postbus 12651, 2500 DP Den Haag Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
25
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Een kopie van de declaratie dient te worden ingediend bij de directie van het werk. WIJZIGING Het bepaalde in par 40 lid 6 derde zin van de U.A.V. "binnen zeven dagen" wordt vervangen door: "binnen vijfenveertig kalenderdagen" WIJZIGING De zinsnede in par 45 lid 1 van de U.A.V. "met ingang van de dag, waarop de betaling uiterlijk had moeten geschieden" wordt vervangen door: " veertien dagen nadat de aannemer de opdrachtgever schriftelijk in gebreke heeft gesteld". WIJZIGING Par. 45 lid 2 van de U.A.V. is niet van toepassing. BETALING LAATSTE TERMIJN Voor de uitbetaling van de laatste termijn ondertekent de aannemer de eindafrekening, waarbij hij uitdrukkelijk vermeldt dat er omtrent het saldo van meer- en minderwerk overeenstemming met de opdrachtgever bestaat en dat hij na uitbetaling van die termijn,vermeerderd of verminderd met het saldo van meer- en minderwerk, uit het onderhavige werk geen andere vordering op de opdrachtgever heeft. De uitbetaling van de laatste termijn heeft pas plaats, nadat de revisie van de werktekeningen en garantieverklaringen zijn ingediend en akkoord zijn bevonden. 1.07.29 KORTINGEN OVERSCHRIJDING UITVOERINGSDUUR In afwijking van het bepaalde in par. 42 lid 2 van de U.A.V. 1998 bedraagt de korting Euro 700,- per werkdag bij een aanneemsom tot Euro 150.000,-. Bij een aanneemsom boven Euro 150.000,- bedraagt de korting per werkdag 2 promille van de aanneemsom (met een minimum van Euro 750,- per werkdag). Dit laat onverlet het recht van de opdrachtgever in plaats van de korting de werkelijke schade te vorderen. 1.07.30 VERPANDING OF CESSIE/ZEKERHEIDSSTELLING/VER ZEKERING 01. BANKGARANTIE De aannemer moet zo spoedig mogelijk nadat het werk aan hem is opgedragen, doch uiterlijk voor het verschijnen van de eerste termijn, een door een bank of verzekeringsmaatschappij afgegeven bankgarantie ten behoeve van de opdrachtgever stellen. De bankgarantie moet bij de aanbesteder zijn binnengekomen binnen 7 dagen na de datum van het daartoe door of vanwege de aanbesteder gedane verzoek. Het bedrag van de bankgarantie bedraagt van de aanneemsom in % (bedragen in Euro): 10% van de aanneemsom 50.000 tot 200.000 8% van de aanneemsom 200.000 tot 500.000 7% van de aanneemsom 500.000 tot 1.000.000 6% van de aanneemsom 1.000.000 tot 2.000.000 5% van de aanneemsom 2.000.000 en hoger. Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
26
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Indien de bedoelde bankgarantie niet voor het verschijnen van de eerste termijn is ontvangen en goedgekeurd, wordt een bedrag ingehouden op de eerste en zo nodig de daarop volgende termijnen totdat de som van deze inhouding(en) het bedrag van de bankgarantie zal hebben bereikt. Het ingehouden bedrag zal worden verrekend nadat de bovenbedoelde bankgarantie zal zijn ontvangen en goedgekeurd. Binnen 14 kalenderdagen na afloop van de bankgarantie worden de ten behoeve van de bankgarantie overgelegde bescheiden aan de aannemer geretourneerd. BANKGARANTIE Het model van de bankgarantie moet de goedkeuring van de directie hebben en mag geen einddatum bevatten. De zekerheidstelling dient op de gebruikelijke wijze te worden afgerond op Euro 1.000,-. ONDERHOUDSTERMIJN Tijdens de onderhoudstermijn is een bankgarantie vereist van 25% van de op grond van sub 01 bepaalde bedrag. RENTE Over de zekerheidstelling wordt geen rente vergoed. BANKINSTELLING De zekerheidstelling dient te worden verleend door een door de opdrachtgever goed te keuren bankinstelling. ZEKERHEIDSINSTELLING Par. 43a lid 7 en 8 van de U.A.V. is niet van toepassing. 1.07.31 IN GEBREKE BLIJVEN/OVERLIJDEN VAN DE OPDRAC HTGEVER De zinsnede in par. 45 lid 1 van de U.A.V. "met ingang van de dag, waarop de betaling uiterlijk had moeten geschieden" wordt vervangen door: "veertien dagen nadat de aannemer de opdrachtgever schriftelijk in gebreke heeft gesteld. IN GEBREKE BLIJVEN/OVERLIJDEN VAN DE OPDRACHTGEVER Paragraaf 45 lid 2 van de U.A.V. 1989 is niet van toepassing. 1.07.32 IN GEBREKE BLIJVEN/OVERLIJDEN VAN DE AANNEM ER De tekst van par. 46 uitbreiden met twee nieuwe leden: - "46-9 In afwijking van het bepaalde in par. 46 de leden 3 tot en met 5, is de opdrachtgever in de in deze leden omschreven gevallen gerechtigd om, in plaats van tot de daar genoemde sommatie over te gaan, het werk terstond voor rekening van de aannemer te doen voltooien, onverminderd opdrachtgevers recht op schadevergoeding. In het geval van in gebreke blijven, onvermogen of overlijden van de aannemer, zullen de aannemer, zijn curator of zijn erfgenamen niet terstond de uitbetaling kunnen eisen van de tot dat moment gemaakte kosten.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
27
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Verrekening van deze gemaakte kosten kan eerst geschieden nadat de werkelijke kosten voor de uitvoering van het gehele werk definitief zijn vastgesteld en nadat het werk ten genoegen van de opdrachtgever is opgeleverd." 1.07.33 BESLECHTING VAN GESCHILLEN BUITENGEWONE LEDEN SCHEIDSGERECHT Indien een der partijen zulks verlangt, wordt een der leden van het scheidsgerecht uit de buitengewone leden van de Raad van Arbitrage voor de Bouw gekozen dan wel door de voorzitter van die Raad benoemd. In dit geval bestaat het scheidsgerecht steeds uit drie leden. BEVOEGDHEID SCHEIDSLIEDEN In paragraaf 49 lid 5 van de U.A.V. komt de tekst "met dien verstande dat in aanvulling dezer regelen de bepaling geldt, dat scheidslieden niet bevoegd zijn het tussen partijen overeengekomene te wijzigen" te vervallen. 1.07.34 BRAND-/STORMVERZEKERING DOOR DE AANNEMER Onverminderd zijn wettelijke en contractuele aansprakelijkheid verzekert de aannemer: a. het werk voor zoveel uitvoering heeft plaats gehad, alsmede de bouwstoffen, welke ten behoeve van de uitvoering van het werk op de bouwplaats of elders aanwezig zijn. b. hetgeen overigens ten behoeve van de uitvoering van het werk op of nabij de bouwplaats aanwezig is, zoals materieel, gereedschappen, hulpmateriaal, hulpwerken, opstallen en tekeningen. c. goederen van hen die ten behoeve van de uitvoering van het werk op of nabij de bouwplaats aanwezig zijn, zoals kleding en voertuigen van de opdrachtgever, van de directie, van de aannemer en onderaannemers, alsmede van hun personeel, volgens bepalingen die gelijkwaardig zijn aan die Amsterdamse of Rotterdamse beursbrandpolis, zulks met inachtneming van het bij de volgende leden bepaalde. De aannemer zal bedingen dat de verzekering door middel van clausules mede dekt ontploffingsrisico en stormrisico, alsmede schade uit eigen gebrek of eigen bederf als bedoeld in artikel 249 van het Wetboek van Koophandel. De verzekering zal geschieden ongeacht de belendingen en derzelver aard en gebruik. De verzekeraar zal verklaren bekend te zijn met de bouwaard, constructie, inrichting, ligging en gebruik van het te verzekeren object. De polis vermeldt de aannemer als verzekeringnemer. De in dit bestek genoemde opdrachtgever zal uitdrukkelijk als vedeverzekerde zijn aangewezen. Verzekering geschiedt tot een zodanig bedrag, dat uit de schadevergoeding kunnen worden voldaan de kosten van opruiming, herstel of vervanging van hetgeen is beschadigd of verloren gegaan, alsmede de voor de opruiming, het herstel of de vervanging gemaakte kosten van voorbereiding, leiding en toezicht, ook van de directie.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
28
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
De aannemer zal bedingen dat ingeval van schade aan de hierboven omschreven goederen de uitkering van de schadevergoeding zal geschieden aan degenen aan wie de goederen toebehoren, als verzekerden, met dien verstande dat voor de uitkering terzake van schade, als hierboven bedoeld onder a., steeds de opdrachtgever als zodanig wordt aangewezen, welke aanwijzing niet herroepbaar is. De opdrachtgever betaalt de vergoeding welke hem ingevolge het bovenstaande is uitgekeerd, door aan de aannemer naar gelang deze met de opruiming, het herstel of de vervanging vordert, behoudens dat deel der vergoeding dat de opdrachtgever toekomt uit hoofde van voor zijn rekening komende kosten. PREMIEBETALING De aannemer zal bedingen, dat ingeval van wanbetaling van de premie, dan wel van opzegging van de polis om andere redenen, de verzekeraar hiervan per aangetekende brief aan de opdrachtgever mededeling zal doen en dat de verzekering na verzending van bedoelde brief nog veertien dagen zal doorlopen, gedurende welke periode de opdrachtgever het recht heeft op kosten van de aannemer een nieuwe verzekering op dezelfde voorwaarden te sluiten. De uit dien hoofde betaalde premie en kosten worden op de aannemingssom ingehouden. OPZEGGING VERZEKERING De aannemer zal bedingen dat, ingeval van opzegging van de polis, de desbetreffende verzekeraar, makelaar of tussenpersoon hiervan per aangetekende brief aan de verzekerden mededeling zal doen en dat de verzekering na verzending van bedoelde brief nog veertien dagen zal doorlopen, gedurende welke periode de opdrachtgever het recht heeft op kosten van de aannemer een nieuwe verzekering op dezelfde voorwaarden te sluiten. De uit dien hoofde betaalde premie en kosten worden op de aannemingssom ingehouden. BEWIJSSTUK VERZEKERING De aannemer geeft het bewijsstuk, waaruit het sluiten van de vereiste verzekering blijkt, binnen veertien dagen na aanvang van het werk, en de polis alsmede de premiekwitanties onmiddellijk na ontvangst daarvan, aan de opdrachtgever in bewaring. Laat de aannemer dit na dan is de opdrachtgever bevoegd om zonder ingebrekestelling voor rekening van de aannemer tot het sluiten van een verzekering over te gaan. DUUR VAN DE VERZEKERING De duur van de verzekering loopt van de aanvang van het werk tot en met des middags 12 uur van: de dag volgend op die waarop het werk overeenkomstig het bepaalde in paragraaf 10, lid 1 of lid 2 van de U.A.V. als opgeleverd wordt beschouwd.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
29
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.07.35 VERZEKERING C.A.R. VERZEKERING Door de opdrachtgever is ten behoeve van de architect, adviseurs, constructeurs, (onder)aannemers, installateur(s) een C(onstructie) A(ll) R(isks)- verzekering afgesloten. Deze verzekering geldt als primaire dekking. Buiten het bouwterrein is transport/verblijf van door de bouw bestemde materialen secundair afgedekt. VERZEKERDE RUBRIEKEN: Verzekerde rubrieken en maximale dekking per ongeval of reeks van ongevallen met één en dezelfde oorzaak: . Het werk (sectie I): aanneemsom, vermeerderd met algemene kosten(*); . Aansprakelijkheid (sectieII): EUR 1.250.000,00 als maximum per ongeval voor wettelijke aansprakelijkheid (primaire dekking); . Bestaande eigendommen (sectie III) EUR 1.250.000,00 als maximum per ongeval van de eigendommen gemeente Den Haag; . Eigendommen directie (sectie Ivb): EUR 11.500,00 op premier risque basis. De dekking loopt vanaf het moment waarop het werk een aanvang neemt tot het tijdstip waarop, na afloop van de onderhoudstermijn, definitief wordt opgeleverd. *) Als verzekerde som voor het werk zal gelden het bedrag van de aannemingssom(men), verhoogd met leveranties van opdrachtgever en/of directie, alsmede honoraria van deskundigen, zoals ingenieurs- en architectendiensten, overige adviseurs, zomede kosten van toezicht en directie. Eigen risico sectie I t/m III: Cat. A en B (o.a. onderhoud en utiliteitsbouw) . EUR 2.500,00 per ongeval of reeks van ongevallen met een en dezelfde oorzaak en per pand per huisnummer; CAT. C (o.a. Kunstwerken, rioleringen en wegen, sloopwerkzaamhedenwegen) . EUR 3.500,00 per ongeval of reeks van ongevallen met een en dezelfde oorzaak en per pand per huisnummer; SECTIE IVB . EUR 250,00 per ongeval voor eigendommen personeel. Uitsluiting onder meer: . schade door brand, blikseminslag en explosie aan bestaande gemeente Den Haag eigendommen. . bedrijfsschade, immateriële schade; (onder sectie I & III); . schade aan loodsen, keten en gereedschappen; . schaden ten gevolge van gebruik van explosieven; . en de algemene uitsluitingen als oorlogsmolest, atoomkernreactor, opzet schade ontstaan door goedvinden van de verzekerde etc.; . terrorisme. Voor de volledige tekst wordt naar de polisvoorwaarden verwezen. Voor nadere informatie kunt u zich wenden tot de makelaar van de opdrachtgever. Aon Nederland, afdeling Constructie-verzekeringen te Amsterdam tel. 020 - 430 56 15. Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
30
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Aansprakelijkheid: De aansprakelijkheid van de aannemer volgens de Wet, dan wel volgens de UAV'89 wordt niet beperkt,verminderd of gewijzigd door enige bepaling betreffende verzekering in dit artikel. Hieronder wordt, naast de kosten verbonden aan het "eigen risico" en kosten/schaden die buiten de dekking van de verzekering vallen, mede verstaan zijn verplichtingen om alle schade volledig te herstellen en het werk volgens het bestek op te leveren, ongeacht of dit door de verzekering wordt gedekt of niet. Voorts dient de aannemer er voor zorg te dragen dat zijn Wettelijke en Contractuele Aansprakelijkheid is verzekerd krachtens een aansprakelijkheidsverzekering (bijv. Een Aansprakelijkheidsverzekering voor Bedrijven), welke verzekering onder meer dekking moet bieden voor de werkgeversaansprakelijkheid uit hoofd van boek 7:658 van het Burgerlijk Wetboek. Op de verzekering dient het Nederlands Recht van toepassing te zijn. Van de verzekering dient de aannemer vóór aanvang van het werk een geldig verzekeringsbewijs aan de bouwdirectie te overleggen, waaruit o.a. blijkt dat het verzekerde bedrag minimaal EUR 2.500.000,00 per gebeurtenis bedraagt en deze dekking ook voor ingehuurde/ingeschakelde onderaannemers/leveranciers van toepassing is. Tevens dient de opdrachtgever als medeverzekerde te worden genoemd. Onverminderd het in hoofdstuk 6 lid 1 van de UAV'89 bepaalde, zullen de aannemer en de bij het werk betrokken onderaannemers voor eigen rekening zorg moeten dragen voor de verzekering tegen schade ten gevolge van Wettelijke Aansprakelijkheid welke voortvloeit uit gebruik van aannemersmaterieel bij de uitvoering van het werk. Objecten waarvoor een verzekeringsplicht krachtens de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM) geldt dienen overeenkomstig de voorschriften van die Wet door hem/hen verzekerd te zijn. Niet door in de vorige zin bedoelde verzekering gedekte motorrijtuigen mogen niet voor het werk worden gebruikt. Een afschrift van het geldige verzekeringsbewijs zal aan de bouwdirectie op diens verzoek direct worden versterkt. Verplichtingen bij schade en schade uitkering: De aannemer is verplicht ingeval van alle schade, hoe dan ook ontstaan en ongeacht de omvang, daarvan terstond kennisgeving te doen aan de bouwdirectie; de aannemer dient voorts alle schade te melden aan de makelaar van opdrachtgever middels daartoe door opdrachtgever ter beschikking gestelde schademeldingsformulier. Na het ontstaan van de schade is de aannemer verplicht de nodige maatregelen tot beperking daarvan te nemen. Bij aanwezigheid van de directie handelt hij daartoe onder haar goedkeuring.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
31
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Schade uitkering volgens sectie I, III en IV van de CARverzekering zullen vanwege verzekeraars uitsluitend aan de opdrachtengever plaatsvinden. De ter zake van schade aan het werk ontvangen schade-uitkeringen zullen door opdrachtgever aan de aannemer worden uitgekeerd naar gelang deze met herstel of vervanging vordert, behoudens dat deel van de schadeuitkering dat de opdrachtgever toekomt ter dekking van door hem geleden schade c.q. gemaakte kosten, en/of door hem te vergoeden schade, waarvoor de aannemer verwijtbaar is. Schadepenningen Sectie II zullen na insteming van de gemeente Den Haag rechtstreeks aan de betrokkene kunnen worden uitbetaald. Vervolgens zal AON de gemeente Den Haag of de aannemer belasten voor het eigen risico. Schaden, kosten en (eigen) risico's waarvoor volgens door de opdrachtgever opgelegde condities de aannemer aansprakelijk is en welke niet door deze verzekering worden gedekt blijven voor rekening van de aannemer. De (onder)aannemer(s)/installateur(s) wordt/worden geacht met de inhoud van de polis bekend te zijn. Schademeldingsprocedure: Alle schademeldingen dienen te worden gemeld bij: het Bureau Gemeentelijk Risicomanagement (BGR) van de Facilitaire Dienst (FAD) Fruitweg 17 2525 KE Den Haag Postbus 12640 2500 DN Den Haag Tel.: 070 - 353 51 74 Fax: 070 - 353 51 77 Zij geven, indien noodzakelijk, opdracht aan een xpertisebureau. Voor de aanvang van het werk verstrekt de directie een kopie van de polis, eventueel inclusief bijzondere voorwaarden, aan de aannemer. De bijzondere voorwaarden van de C.A.R. -polis binden de aannemer. VERZEKERING MOTORVOERTUIGEN EN AANNEMERSMATERIEEL Verzekering De aannemer en de eventuele onderaannemer(s) sluiten voor hun rekening verzekeringen af welke dekking bieden tegen het risico van schade aan objecten waarvoor krachtens de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motor voertuigen (W.A.M.) een verzekerings plicht geldt overeenkomstig de voorschriften van die wet, alsmede schade aan derden, inclusief dood en/of lichamelijk letsel van personen, veroorzaakt in verband met de uitvoering van het werk, voortvloeiend uit het gebruik van eigen en/of aan andere behorende motorrijtuigen. In de zin van deze verzekering niet gedekte motorrijtuigen mogen niet voor het werk worden gebruikt.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
32
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Wettelijke aansprakelijkheid De aannemer en de eventuele onderaannemer(s) sluiten voor hun rekening verzekeringen af welke dekking bieden tegen het risico van schade tengevolge van Wettelijke Aansprakelijkheid welke voortvloeit uit het gebruik van aannemersmaterieel bij de uitvoering van het werk. 1.07.36 VERREKENING WIJZIGING KOSTEN EN PRIJZEN WIJZIGING KOSTEN EN PRIJZEN NIET VERREKENBAAR Niet verrekenbaar zijn wijzigingen van: - loonkosten. - materiaalprijzen. - brandstofprijzen. - huren. - vrachten. alle prijzen in de aanneemsom moeten zijn vaste prijzen tot einde werk. 1.07.37 TEKENINGEN EN BEREKENINGEN AANTALLEN Van de tekeningen en andere gegevens benodigd voor de uitvoering van het werk worden aan de aannemer kosteloos kopieën verstrekt. Aantal: 3. Indien de aannemer meer exemplaren wenst, komen de kosten hiervan voor zijn rekening. VERANTWOORDELIJKHEID VOOR TEKENINGEN De aannemer blijft, ook na goedkeuring door de directie, verantwoordelijk voor de door hem gemaakte tekeningen betreffende de constructies, werkwijze, maatvoering en dergelijke. WIJZIGINGEN IN TEKENINGEN Wanneer door de aannemer wijzigingen in de door hem gemaakte tekeningen worden aangebracht wordt dit op het origineel bij het onderschrift aangegeven door middel van een nummer- en datumwijziging. De aannemer registreert en distribueert deze tekeningen. Oudere versies van tekeningen komen daardoor te vervallen. Indien de aannemer zich niet met door de directie gewenste wijzigingen kan verenigen, deelt hij dit de directie schriftelijk mede. VERANTWOORDELIJKHEID VOOR BEREKENINGEN De aannemer blijft, ook na goedkeuring door de directie, verantwoordelijk voor de door hem gemaakte berekeningen. WIJZIGINGEN Door de aannemer verlangde wijzigingen in tekeningen en berekeningen moeten vooraf de goedkeuring van de directie hebben. Wanneer de aannemer constructies e.d. wil wijzigen, zijn de daar uit voortvloeiende kosten, die door de directie, architect, andere adviseurs en nevenaannemers moeten worden gemaakt, voor rekening van de aannemer. Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
33
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
ONTWERP De in dit artikel genoemde bepalingen m.b.t. verantwoordelijkheden en wijzigingen van stukken van de aannemer zijn ook van toepassing op overige ontwerpstukken van de aannemer. 1.07.38 TEKENINGEN EN BEREKENINGEN VAN DE AANNEMER ONTWERP De in dit artikel genoemde bepalingen m.b.t. procedures, verantwoordelijkheden, wijzigingen, aantallen, kosten en goedkeuring van stukken van de aannemer zijn ook van toepassing op overige ontwerpstukken van de aannemer. PROCEDURE Ten behoeve van enige nader in dit bestek te noemen constructies of installaties moeten door de aannemer tekeningen, werktekeningen en berekeningen worden gemaakt. Alle tekeningen moeten worden gemaakt volgens de voorschriften van het Nederlands Normalisatie Instituut. De statische berekeningen en tekeningen vervaardigen aan de hand van de in het bestek en op tekeningen vermelde gegevens. De door de directie noodzakelijke geachte wijzigingen en aanvullingen aanbrengen. Eventueel verstrekte details als principe beschouwen. De directie controleert het verlangde reken- en tekenwerk uitsluitend op ontwerp-essenties. Indien de directie in principe met de voorstellen akkoord gaat, ontvangt de aannemer een door de directie gewaarmerkt exemplaar. Stagnatie t.g.v. het afkeuren van de stukken is voor rekening van de aannemer. Met de vervaardiging en/of uitvoering van enig onderdeel mag pas worden begonnen wanneer de daarop betrekking hebbende tekeningen en berekeningen zijn goedgekeurd / geaccordeerd door de directie of indien van toepassing goedgekeurd door betreffende instanties. VERANTWOORDELIJKHEID TEKENINGEN EN BEREKENINGEN Goedkeuring/accordering door de directie ontheft de aannemer niet van zijn verantwoordelijkheid voor eventuele daarin door hem gemaakte fouten. WIJZIGING IN TEKENING Wanneer door de aannemer wijzigingen in de door hem gemaakte tekeningen worden aangebracht wordt dit op het origineel bij het onderschrift aangegeven door middel van een nummer- en datumwijziging. De aannemer registreert en distribueert deze tekeningen. Oudere versies van tekeningen komen daardoor te vervallen. Indien de aannemer zich niet met door de directie gewenste wijzigingen kan verenigen, deelt hij dit de directie schriftelijk mede.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
34
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
AANTAL STUKKEN Indien in het bestek m.b.t. aantallen sprake is van stukken 'ter goedkeuring' is hiermee bedoeld ter goedkeuring door de directie. Indien in het bestek m.b.t. aantallen sprake is van aantallen 'goedgekeurde' is hiermee door de directie goedkeurde / geaccordeerde bedoeld. KOSTEN VAN TEKENINGEN EN BEREKENINGEN Alle kosten voor het maken, resp. verzorgen van de door de aannemer te maken tekeningen en berekeningen, gewijzigde tekeningen en berekeningen, afdrukken van tekeningen en berekeningen en hiermee samenhangende werkzaamheden zijn voor rekening van de aannemer. GOEDKEURING De routing van de stukken voor de goedkeuring door de opdrachtgever, is via de directie. Hiervoor moeten de door de directie geaccordeerde stukken door de aannemer in 5-voud bij de directie worden ingediend. Het tijdsbestek van het indienen van stukken tot het verkrijgen van de goedkeuring, ervan uitgaande dat opmerking/afkeuring niet plaatsvindt, beslaat minimaal 4 weken. Consequenties in tijd van het niet op tijd verkrijgen van goedkeuring is voor rekening van de aannemer. GOEDGEKEURDE TEKENINGEN EN BEREKENINGEN Na verkregen goedkeuring moeten de goedgekeurde en gewaarmerkte tekeningen en berekeningen in 3-voud bij de directie worden ingediend. Hierna strekken de tekeningen en berekeningen tot grondslag voor de uitvoering van het werk. REVISIETEKENINGEN Binnen drie maanden na de oplevering levert de aannemer van elke door of namens hem vervaardigde en/of gereviseerde tekening een digitaal bestand en 3 sets witdrukken en van de door of namens hem vervaardigde berekeningen een digitaal bestand en 3 gereviseerde stellen bij de directie in. Een set tekeningen ten behoeve van de revisie dient tijdens het werk te worden bijgehouden. Deze set dient ter inzage aan de directie beschikbaar te worden gesteld. Op de tekeningen moet zijn aangegeven: De toegepaste materialen in detail en met maatvoering en als het installaties betreffen, het beloop en installatieschema's. De gegevens moeten worden vastgesteld voordat de onderdelen aan het zicht zijn onttrokken.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
35
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Op de tekening moeten in de rechter onderhoek de navolgende gegevens duidelijk worden vermeld: - Naam en adres van de opdrachtgever en de adviseur; - Ontwerp: Firma naam; - Naam en adres van het bedrijf, gebouw, enz. waar de installaties worden gebouwd; - Soort installatie, soort tekening en nadere plaatsbepaling van de installatie; - Naam, adres en telefoonnummer van de aannemer; - Schaal waarop tekening is vervaardigd alsmede bij oplevering de aanduiding "revisietekening"; - Eventuele wijziging met de datum van de wijzging en het v volgnummer met een zo volledige mogelijke van de aard van wijziging. Tekeningdrager: - witdrukken; - digitaal in DWG of universeel uitwisselformaat (DXF). 1.07.39 ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN Het veiligheids- en gezondheidsplan (V&G-plan) als bedoeld in artikel 2.27 van het Arbeidsomstandighedenbesluit (Stb 1999.451) maakt deel uit van dit bestek. AANSTELLING V&G-COÖRDINATOR VOOR DE UITVOERINGSFASE Ingevolge het bepaalde in artikel 2.37 van het Arbeidsomstandighedenbesluit (Stb 1999.451) stelt de aannemer één of meer coördinatoren (V&G-coördinatoren) voor de uitvoeringsfase aan. Deze coördinator(en) geeft (geven) uitvoering aan de coördinatietaken genoemd in artikel 2.34 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. VEILIGHEIDS -EN GEZONDHEIDSCOORDINATIE De in artikel 2.26 lid 1 van hoofdstuk II, afdeling 5 van het Arbeidsomstandighedenbesluit bedoelde kennisgeving wordt door de opdrachtgever verzonden. Van deze kennisgeving ontvangt de aannemer een afschift. De in lid 01 bedoelde coördinator brengt dit afschrift zichtbaar aan en draagt zorg voor het actualiseren als bedoeld in artikel 2.26 lid 2 van hoofdstuk II, afdeling 5 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. VEILIGHEIDS -EN GEZONDHEIDSCOORDINATIE Het gedurende de uitvoeringsfase geactualiseerde veiligheids- en gezondheidsplan en het dossier, als bedoeld in artikel 2.34 van hoofdstuk II, afdeling 5 van het Arbeidsomstandighedenbesluit, moeten bij de oplevering worden overgedragen aan de directie.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
36
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.08 BOUWPLAATSVOORZIENINGEN 1.08.01 EISEN EN UITVOERING: ALGEMEEN VAN TOEPASSING ZIJNDE VOORSCHRIFTEN E.D. De navolgende normen, voorschriften en richtlijnen en publicaties zijn in het bijzonder van toepassing: - NEN 2881: 1990 Maattoleranties voor de bouw begripsomschrijvingen en algemene regels. - NEN 2886:1990 nl Maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor gebouwen – Steenachtige draagconstructies - NEN 2887: 1990: Maximaal toelaatbare maatafwijkingen voor het uitzetten op de bouwplaats. - NEN 2892:1994 nl Vlakheid en evenwijdigheid van bouwdeeloppervlakken - Berekeningsmethode voor maximaal toelaatbare maatafwijkingen, meting en toetsing - NPR 3685:1995 nl Maattoleranties voor de bouw - Instructies en voorbeelden voor de berekening - NEN 3114-90: Nauwkeurigheid van metingen - Termen en definities. - NEN 3682-90: Maatcontrole in de bouw - Algemene regels en aanwijzingen. - CUR 166: Damwandconstructies 4e druk - correctiebladen en aanvullingen op bovengenoemde. 1.08.02 EISEN EN UITVOERING: BOUWPLAATSINRICHTING INDELING EN GEBRUIK WERKTERREIN Ten aanzien van de indeling en het gebruik van het werkterrein gelden de volgende beperkingen: AFVOER VAN AFVAL Bouwplaatsafval afvoeren van het werkterrein. Frequentie van afvoer: dagelijks Te verstrekken gegevens: - stortingsbewijs/bewijs van afgifte. VERBRANDEN VUIL EN ANDERE MATERIALEN Het verbranden van vuil en andere materialen op het werkterrein is niet toegestaan. 1.08.03 INFORMATIE-OVERDRACHT: ALGEMEEN RECLAME VAN DE AANNEMER Het ontwerp van de reclame en de plaats van borden moet voor de plaatsing ervan de goedkeuring van de directie hebben. 1.08.04 INFORMATIE-OVERDRACHT: ALGEMEEN De aannemer zorgt zelf in overleg met de beheerder van de stadsboerderij voor werkwater, elektrische stroom en krachtstroom.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
37
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
OPSLAG Opslag van materialen en plaatsen van keten buiten de toegewezen bouwplaats is niet toegestaan. Voor het gebruik van openbare straatgedeelten buiten de bouwplaats als bouwterrein is de aannemer mogelijk precario verschuldigd. 1.08.05 BOUWKEET DIRECTIEVERBLIJF Voor de directie wordt geen apart verblijf vereist. 1.08.06 WERKTERREININRICHTINGSPLAN Te verstrekken door de aannemer. Het moet de volgende gegevens bevatten: - opstelling en afmetingen van eventuele keetvoorziening; - transportroutes, laad- en losplaats; - aan de hand van de bestaande situatie zal ter plaatse door de beheerder van de stadsboerderij de bouwplaats worden toegewezen bij opstarten van de uitvoering. 1.08.07 BOUWAFRASTERING BOUWAFRASTERING Hoogte (m): 2 Openingen volgens aannemer ter goedkeuring directie. Type: ter keuze aannemer. Toebehoren: eventueel op te stellen bouwhekken dienen tegen inkijk/stof over de gehele hoogte voorzien van groen gaasdoek. De voeten van de bouwhekken mogen niet op de aangrenzende looppaden/rijbanen zijn gesitueerd. Tijdstip van verwijderen: bij einde werkzaamheden. 1.08.08 NAAMSAANDUIDING BOUWPLAATS Vorm: lattenbord. Afmetingen (mm): - staanders, met latwerk van wbp triplex, 20 mm dik. - afmetingen 1e lat, 600x3.000 mm, overige latten 200x3.000 mm, tussenafstand 40 mm. - staanders en latwerk wit geschilderd. - letterhoogte 1e lat 150 mm, overige latten 100 mm, kleur RAL 501. Vermeldingen: - 1e lat: GEMEENTE DEN HAAG + logo (ooievaar). - 2e lat: realisatie installaties in het kader van Den Haag CO2neutraal in 2050 - 3e lat: OPDRACHTGEVER: afdeling Milieu en vergunningen - 4e lat: ADVISEUR:Adviesburo J. van Toorenburg bv - 5e lat: AANNEMER:... .... .... .... .... .. - 6e en volgende latten beschikbaar voor onderaannemers. Tijdstip van verwijderen: einde bouwtijd
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
38
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.08.09 OPMETEN OPMETING BESTAANDE TOESTAND Type: inmetingen incl. XYZ-coordinaten Onderdelen: - inmetingen, voorzover van het werk van belang. De gegevens moeten worden gecontroleerd met de tekeningen van de directie en eventuele afwijkingen moeten worden gemeld. TEKENINGEN Door de aannemer te vervaardigen tekeningen van de inmetingen. Aantal te verstrekken exemplaren: - ter goedkeuring (st.): 3 - goedgekeurde (st.): 3 - tijdstip: aan het begin van het werk. - tijdstip van verstrekking: meteen na de inmetingen. 1.09 SAMENHANG MET HET BOUWKUNDIGE WERK In deze technische werkomschrijving maakt het bouwkundige werk onderdeel uit van de werkzaamheden van de aannemer van dit werk. Het betreft dan in hoofdzaak beperkte verbeteringen aan de gebouwschil die noodzakelijk zijn, zoals isolatieglas, voorzetramen, dakisolatie en muur(voorzet)isolatie, nieuwe vloerafwerking en klein timmerwerk nodig in verband met het toepassen van Laag Temperatuur Verwarming (LTV)alsmede het voorzien in de nodige hijs- en steigerwerken en bouwplaatsvoorzieningen nodig voor het aanbrengen van bv. de PV-panelen en zonnecollectoren en warmtepompinstallaties.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
39
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
1.10
PRIJSAANBIEDING
De aannemer van dit bestek/deze technische omschrijving moet zijn prijsaanbieding als volgt indienen: Voor elke stadsboederij dient een afzonderlijk te worden ingediend, de onderverdeling conform de volgende posten: - bouwkundige werkzaamheden - aanpassingen aan de verwarmingsinstallatie - aanpassingen aan de tapwaterinstallatie - aanpassingen aan de verlichtingsinstallatie - PV-zonnepanelen - aanpassingen aan de ventilatie-installatie - voorzieningen voor de windturbines Daarnaast dient de aannemer vooraf gaand aan de uitvoering na opdracht de navolgende verrekenprijzen kenbaar te maken: 2 - muurisolatie per 2m - dakisolatie per m 2 - plafondisolatie per m - vervanging van enkel glas door isolerend glas - per voorzetraam - per zonnepaneel Het is toegestaan alternatieve aanbiedingen van één of meerdere installatiedelen of ten aanzien van de bouwkundige werkzaamheden in te dienen, indien de aannemer van mening is dat deze wijzigingen technische of economische voordelen zullen opleveren. De aangeboden afwijkingen dienen duidelijk omschreven te worden en eventueel met tekeningen te worden toegelicht.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
40
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
2.0
VERWARMINGSSYSTEEM EN WARMTAPWATERBEREIDING
Hieronder volgt de omschrijving van het gekozen verwarmingssysteem en het systeem van warmtapwaterbereiding per type boerderij: 2.1
Kleine stadsboerderij (set 3)
Naast de bestaande ketel dient een Elga warmtepomp van het fabrikaat Techneco te worden geleverd en aangebracht. Elektrische warmtepomp voor de Gasketel is een luchtwaterwarmtepomp met een binnen- en een buitenunit. De binnenunit dient naast te ketel te worden aangebracht en de hoogrendement buitenunit (Carrier) dient binnen 15 meter op een eigen mee te leveren en aan te brengen gegalvaniseerd stalen montage/draagconstructie buiten tegen de gevel te worden aangebracht. De Elga is bijna met elke ketel te combineren, mits deze maar of een thermisch modulerende een “aan-uit”- regeling heeft. Vanuit de Elga regeling wordt bepaald of er verwarmd moet worden, en of dit gebeurt met de buitenunit en/of de ketel. Daarvoor dient de kabel van de thermostaat van de ketel worden aangesloten op regeling van de Elga unit, wel dient de ketel of een OT-protocol of een aan/uit protocol te ondersteunen. De regeling zorgt er voor dat bij een buitentemperatuur lager dan 0o C de ketel voor de verwarming zorg draagt en dat bij hogere temperaturen juist de Elga voor de verwarming zorg draagt. De Elga, als innovatieve Hybride module voor HR ketel voegt energie toe aan water van het centrale verwarmingssysteem. Deze kan maximaal tot 55o C worden verwarmd. Op momenten dat de warmte levering onvoldoende is genereert de aanwezige ketel extra capaciteit. Bijvoorbeeld voor warmtapwatergebruik, en bij lage buiten temperaturen. Hierdoor behoeft in principe de rest van de installatie geen verdere aanpassingen, anders dan de nog indien nodig en per boerderij dan ook als zodanig nader gespecificeerd een nieuwe automatische ruimtethermostaat in bijvoorbeeld het kantoortje en het aanbrengen van thermosstatische radiatorventielen op bv. de radiatoren in het stalgedeelte. Het leidingwerk tussen de binnen en de buitenunit, koelzijdig en elektrotechnisch alsmede het inpandige leidingwerk en elektrotechnische voedings, en stuurstroombekabeling dient in de aanneemsom te zijn begrepen evenals een elektrische voedingsvoorziening vanuit de bestaande elektra verdeelinrichting.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
41
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Technische specificaties ELGA Lucht water warmtepomp TE LW3 Vrwarmingsvermogen, variabel 4,2 kW COP verwarmen (L2 W45)* 2,9 Elektrisch Nominale spanning 1p/ 50 Hz/230V Elektrisch vermogen verwarmen 1095 Watt Stroomopname compressor verwarmen 5 A Aanloopstroom compressor 5 A Gegevens buitenunit Fabricaat Carrier Type 38NYV035H Geluidsvermogenniveau 50 dB (A) Afmetingen H x B x D in mm 550 x 780 x 290 mm Netto gewicht 35 kg Compressor type Modulerende Twin rotary Vermogen compressor 750 Watt Vermogen ventilator 43 Watt Luchtdebiet 37,5 m3/min IP-klasse 40 Aansluitingen Flare koudemiddel vloeistof 6,35 mm koudemiddel gas 9,52 mm max leidinglengte 20,0 mtr Elektrisch met binnenunit 4 aders incl. aarde Koudemiddel R410A Vulling koudemiddel 0.85 kg Gegevens binnenunit Fabricaat Techneco Afmetingen H x B x D in mm 600 x 300 x 300 mm Netto gewicht 20 kg Aansluiting thermostaat Aan/uit of OpenTherm Aansluiting ketel Aan/uit of OpenTherm Hydraulische aansluitingen CV systeem (3x) 22,0 mm
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
42
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
2.2
Middelgrote boerderijen (set 2)
Voor dit type boerderij is gekozen de bestaande c.v.ketelinstallatie te vervangen voor een buitenopstelling van de warmtepomp, en wel de Techneco Forever green 08. Deze te leveren en aan te brengen warmtepomp is eveneens een lucht/water warmtepomp en deze levert bij L2/W35, 9,7 kW aan warmte. Wij hebben gekozen voor een iets hogere operatieve temperatuur, waardoor de unit iets minder vermogen zal leveren bij lage buitentemperaturen. De warmtepomp wordt in deze situatie monovalent ontworpen, hetgeen inhoudt dat deze de volledige warmte vraag zal moeten kunnen dekken voor in ieder geval het leslokaal/de bezoekersruimte, alsmede de verblijfsruimte zowel als de keuken, het kantoor en eventuele berging en sanitaire ruimten. De aanwezige radiatoren zullen in dit geval dan dienst gaan doen als LTV (lage temperatuur verwarming) dit noodzaakt dan aanpassingen aan de verwarmingsinstallatie; uitbreiding van radiatoren en/of realisatie van aanvullende vloerverwarming. Per stadsboerderij zullen de hiervoor benodigde voorzieningen verderop in deze werkomschrijving nog nader worden gespecificeerd, zoals een nieuwe automatische ruimtethermostaat in bijvoorbeeld het kantoortje en of het leslokaal en het aanbrengen van thermosstatische radiatorventielen op bv. de radiatoren in het stalgedeelte. Specifiek dient te worden voorzien in een aparte groep/regeling voor de comfortwarmte van het kantoor of het leslokaal, deze ruimten dienen aanvullend te worden voorzien van vloerverwarming zoals hieronder beschreven en het verwarmingssysteem zal zodanig dienen te worden aangepast dat een gedeelte slechts dienst doet voor het vorstvrij houden bv. het stalgedeelte. Voor de warmtapwaterbereiding is gekozen de bereiding via de bestaande c.v.-ketel of via bestaande elektrische boilers te vervangen door een warmtapwatersysteem als combinatie met de hierboven genoemde warmtepomp met een zogenaamd zonnereservoir van 500 liter van het fabrikaat Roth (wordt ook door Techneco geleverd). Dit reservoir is geschikt voor zowel verwarming als voor warmtapwater. Het verwarmingsbufferreservoir is met een geïntegreerde roestvrijstalen ribbelbuis voor drinkwaterverwarming in het doorloopprincipe uitgerust. De legionellavrije drinkwaterverwarming gebeurt door een continue toelevering van vers water.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
43
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
De optimale temperatuurgelaagdheid wordt door middel van ruime gladdebuiswarmte-wisselaars voor de zonnebelading verzekerd. Volstaat de zonne-inbreng niet dan kan zonodig via de andere energie-opwekker (de warmtepomp) naverwarmd worden. Voor de warmte-isolatie is het gelaagde zonnereservoir met een afneembare CFKvrije zachtschuimisolatie met PVCbeschermingsmantel uitgerust. De geïntegreerde thermometer maakt het precieze aflezen van de desbetreffende reële temperatuur van het warmtereservoir mogelijk. Het leidingwerk tussen de warmtepomp en de bestaande binneninstallatie, waterzijdig en zonodig voorzien van isolatie, het elektrotechnisch leidingwerk, het inpandige leidingwerk voor de warmtapwaterbereiding en de vloerverwarmingsuitbreidingen alsmede en nodige elektrotechnische voedings, en stuurstroombekabeling dient in de aanneemsom te zijn begrepen evenals een elektrische voedingsvoorziening vanuit de bestaande elektra verdeelinrichting. Technische specificaties Forever Green warmtepomp type 08 Verwarmingsvermogen, 9,7 kW COP verwarmen (L2 W45)* 3,5 Elektrisch Nominale spanning 3p/ 50 Hz/400V Elektrisch vermogen verwarmen 2,8 kW Stroomopname compressor verwarmen 10 A (benodigde 3fase groep/zekering 16A) Aanloopstroom compressor 25 A Geluidsvermogenniveau 38 dB (A) op 10 meter afstand vrije veld Afmetingen H x B x D in mm 1500 x 1100 x 750 mm Netto gewicht 280 kg Compressor type Scroll Hermetisch Vermogen ventilator 560 Watt Luchtdebiet 3300 m3/uur IP-klasse geschikt voor buitenopstelling Aansluitingen :stalen leidingen Verwarmingsleidingen 1” aanvoer en retour geïsoleerd en buiten voorzien van Stucco beplating als weersbestendige afwerking Elektrisch met 5-aderigkabel YmVkas mb Koudemiddel R407C Vulling koudemiddel 6,5 kg
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
44
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Gegevens (binnenunit) buffervat/boilervat Fabricaat Techneco/Roth Bufferreservoirvolume 443 l Drinkwatervolume 45 l Gewicht 112 kg Doorsnede zonder isolatie 650 mm Doorsnede met isolatie 850 mm Hoogte zonder isolatie 1640 mm Hoogte met isolatie 1720 mm Kipmaat 1785 mm Reservoirmateriaal St 37.2 Drinkwaterdoorstroomreservoir V4A Zonnewarmtewisselaar onder 2,3 m2 toev. bedrijfsdruk bufferreservoir 3 bar toev. bedrijfsdruk TW-doorstroomreservoir 6 bar toev. bedrijfstemperatuur 95 °C Ontluchting 1" vrij beschikbaar 1 1/2" temperatuurvoeler naverwarming 1/2" vrij toepasbaar 1 1/2" vrij beschikbaar 1 1/2" voeler RAS 1/2" zonnewarmtewisselaar VL 1" zonnevoeler 1/2" zonnewarmtewisselaar RL 1" vrij beschikbaar 1 1/4" Lagenglaadbuis 1 1/4" Koudwateraansluiting 1 1/4" vrij toepasbaar 1/2" elektrisch verwarmingselement 1 1/2" vrij toepasbaar 1/2" IG Warmwateraansluiting 1 1/4"
Gegevens zonnecollectoren (benodigd 2 stuks) Heliostar® 218 Lengte 1820 mm Breedte 1200 mm Hoogte 109 mm Bruto-oppervlakte 2,18 m2 Apparatuuroppervlakte 1,96 m2 Gewicht 35 kg
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
45
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Collectorbehuizing extreem belastbare polycarbonaatwanconstructie, rondom dicht aangezien naadloos uit één stukdiepgetrokken, duurzaam corrosiebestendig Glasafdekking ijzerarm zonneveiligheidsglas transmissie = 91 % Absorber : vacuüm hoogselectief gelaagde vol vlakabsorber Absorptie 95 % Emissie 5 % Vloeistofinhoud 1,26 l Warmtedrager zonnevloeistof Heliostar® en F2 S2 Bedrijfsdruk (max) 10 bar Zonnevoelerhuls BinnenØ = 6 mm Collectoraansluiting 1/2“ AG vlakdichtend Collectorrendement, jaarlijks meer dan 525 kWh/m2 per jaar Inclusief alle benodigde Roth universele bevestigingsankers verticaal, zo nodig flexibel in de lengte verstelbaar. De voor de bevestiging bijgeleverde snelschroeven. De bevestigingsankers behoeven niet op de dakspanten te worden bevestigd, ze zijn geschikt voor elke dikte van dakpan en daklatten. Er is geen specifieke geen onderlaag vereist. Benodigde toebehorend zoals zonnestation en zonneregelaar fabr. Roth maken onderdeel uit van de leveringsomvang alsmede de nodige leidingtechnische voorzieningen, de voedings-en stuurstroom bekabeling het expansievat de pompgroep etc. Specificaties van de benodigde toebehoren Roth regelingen: Roth zonneregeling BW/H microprocessorgestuurde temperatuurverschil-regeling die voor drinkwaterverwarming en verwarmingsondersteuning gebruikt wordt. De regeling beschikt over alle basisregelfuncties alsook extra selecteerbare bijzondere functies voor de optimalisering van de installatie. Drie PT-1000-voelers dienen in de leveringsomvang te zijn vervat. De installatie-informatie wordt op het verlichte systeem-bewakingsdisplay door duidelijke grafische symbolen getoond. De Roth zonneregelaar BW/H heeft twee schakeluitgangen (1 x toerentalgeregeld, 1 x AAN/UIT), vier voeleringangen, alsook een impulsingang voor de warmtehoeveelheidmeting. In de regelaar zijn negen installatieschermen voor-ingesteld. Zonnestation/pomp: Roth zonnestation RS 25/7 Nominale grootte DN 25 Armaturen Messing Afdichtingen EPDM/Tefl on Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
46
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Isolatie EPP, meerdeliig max. druk* 10 bar bij 100 °C veiligheidsgroep met veiligheidsklep en expansievat 6 bar en manometer 10 bar 100 °C continu/ 100 °C continu/ 120 °C korte tijd 120 °C korte tijd Doorstroommeettoestel 2 tot 16 l/min, ingesteld op waterglycolmengsel (40 tot 50 % glycol) Zwaartekrachtrem 2 (voor- en terugloop) in de afsluitkraan geïntegreerd, door 45 ° plaatsing van de greep Pomp: RP 1 1/2“ regeling: trap 1: 62 W trap 2: 92 W trap 3: 132 W max. transporthoogte 7 m max. transportvermogen 4 m3/u bij een transporthoogte van nog 3,5 m Aansluitingen 4 x 22 mm 18 mm CU-klemring schroefverbinding Asafstand 125 mm Breedte met isolatie 250 mm Hoogte met isolatie 350 mm Lengte pantserslang 480 mm Ontluchtingsbuis Specificatie eventuele aanvullende vloerverwarming: Omdat de ondervloer vermoedelijk niet of onvoldoende geïsoleerd is wordt voorgesteld een zwevende vloer toe te passen. In dat geval is een isolatielaag tussen de bouwkundige constructievloer en de afwerkvloer noodzakelijk. De aannemer dient hiervoor een zogenaamde droge zwevende dekvloer te realiseren van bv. Het fabrikaat WTH IFD-vloer of als alternatief een via Technneco te betrekken Roth droogbouw systeemvloer. De vloer dient te bestaan uit prefabplaten van bijvoorbeeld Fermacell als basis. Om eventueel intrekkend vocht tegen te gaan, dient hierop 0,2 mm dikke PE-folie te worden gelegd. Op de folie dienen de worden de voorgevormde polystyreen isolatieplaten te worden aangebracht, en in de groeven van die platen komen de metalen warmte-geleidingsplaten te liggen. In de groeven van deze platen dient dan de WTH-14mmvloerverwarmingsbuis gemonteerd te worden. De topafwerking dient te bestaan uit twee op elkaar gelijmde 10 mm dikke gipsvezelplaten. Deze dienen overlappend te worden gelegd. De gebruiker kan dan zelf kiezen hierop de afwerking in de vorm van tegels of marmoleum of dergelijke aan te brengen. De kosten van de tegels of marmoleum dienen via de nader bij 2.4 genoemde stelpost in de aanneemsom te zijn begrepen.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
47
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Zoals al eerder benoemd zal de vloerverwarming hoofdzakelijk dienen te worden aangebracht als aanvullende (LTV-verwarming) in bv. het kantoortje en het leslokaal. Per boerderij zal dit nog nader in deze werkomschrijving worden gespecificeerd. Leverings- en montage omvang van het vloerverwarmingssyteem: Fabrikaat: WTH Vloerverwarming B.V. Type: RU-WW Regelunit voorzien warmtewisselaar Aantal groepen door leverancier te bepalen Materiaal: staal, gemoffeld in een epoxycoating Regeling: TH7420, op basis van watertemperatuur Toebehoren: - Circulatiepomp - Opgebouwde warmtewisselaar - Overstortventiel - Manometer - Expansievat - Thermostatisch regelventiel - Kogelafsluiter op de retour - Maximaalthermostaat - 2 thermometers - elektrische voeding (wcd in buis) en bekabeling tussen de verdeelkast elektra en de regelunit - Bevestigingsset - Per groep 1 groepsafsluiter en 1 handbediend regelventiel Bijbehorende kunststofbuis , PE-LD (BRL 5601+w00) Fabrikaat: WTH. Naadloos geëxtrudeerde kunststof buis met EVOHlaag. Materiaal: lage-dichtheid polyetheen met toevoegingen. Afmetingen:diameter uitwendig (mm): 16. wanddikte (mm): 2,7. Drukklasse (MPa): 1.Barstdruk (MPa): 3. Zuurstofdiffusiedichtheid volgens DIN 4726-93 Toebehoren: bevestigingsmaterialen in overeenstemming met het IFD-systeem
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
48
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
2.3
Grote boerderijen (set 1)
Voor dit type boerderij behoeven geen systeemwijzigingen qua verwarming en warmtapwaterbereiding te worden opgenomen Bij Molenweide, een gebouw uit 2001 is vastgesteld de energieefficiënte maatregelen pas na 2011 te realiseren, wanneer de bestaande installatie economisch is afgeschreven. Wel zullen wat thermostaatkranen van de bestaande radiatoren worden verwijderd in het kantoor, extra worden geplaatst in het stalgedeelte. Op den Dijk behoeft totaal geen aanpassingen op dit vlak en evenals de stadsboerderij Landzigt. Echter de stadsboerderij Hoeve Bijdorp uit de 80-er jaren, is vanwege het feit dat de stadsboerderij een tweede gebruikersdeel heeft en deze de verwarmingsinstallatie delen, in plaats van eerder in dit document aangegeven, toch te rekenen tot een zogenaamde grote boerderij. Voor de verwarming en voor de warmtapwaterbereiding is voor deze boerderij dan ook gekozen de bestaande c.v.-installatie en de bestaande warmtapwatervoorziening te vervangen door een warmtepompsyteem, en wel de Techneco Vulcan 13. Deze levert bij B0/W35 14,4 kW en dient te worden aangesloten op een door Techneco te leveren en aan te brengen bodemwarmtewisselaar (VBWW). De aannemer dient deze warmtepomp met bijbehorende bodemwarmtewisselaar te leveren en aan te brengen op de hiervoor aangeven plaats op tekening. Het te verwarmen oppervlak aan verblijfsruimten, (uiteraard ook op basis van LTV) bedraagt in dit geval ca. 130 m2 qua vloeroppervlak, in tegenstelling to de ca. 75 m2 qua vloeroppervlak bij de middelgrote stadsboerderijen uit de 80-er jaren. De boerderij bestaat uit een stal, een kantoorgedeelte, een tentoonstellingsruimte/lokaal, een toilet berging en hooizolder, het Heemparkgedeelte bestaat uit een kantoor, toiletten, keuken zaden kamer, berging en bergzolder. Ook deze warmtepomp wordt in deze situatie monovalent ontworpen, hetgeen inhoudt dat deze de volledige warmte vraag zal moeten kunnen dekken voor in ieder geval de tentoonstellingsruimte/lokaal, en in het Heemparkgedeelte het kantoorgedeelte met de keuken. De aanwezige radiatoren zullen in dit geval dan dienst gaan doen als LTV (lage temperatuur verwarming) dit noodzaakt dan aanpassingen aan de verwarmingsinstallatie; uitbreiding van radiatoren en/of realisatie van aanvullende vloerverwarming.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
49
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Voor deze stadsboerderij zullen eveneens de nodige voorzieningen als een nieuwe automatische ruimtethermostaat in het kantoorgedeelte, zowel bij de boerderij als bij het heempark, het aanbrengen van thermosstatische radiatorventielen op bv. de radiatoren in het stalgedeelte, en de overige verblijfsruimten, dienen te worden gerealiseerd. Specifiek dient te worden voorzien in een aparte groep/regeling voor de comfortwarmte van het kantoor en de tentoonstellingsruimte/leslokaal in de boerderij en de kantoor en keukenruimte in het Heemparkgedeelte, hier dient dan ook de nader omschreven vloerverwarming voor te worden gerealiseerd . Het overige deel van het verwarmingssysteem zal zodanig dienen te worden aangepast dat een gedeelte slechts dienst doet voor het vorstvrij houden bv. het stalgedeelte. Voor de warmtapwaterbereiding is net als bij de middelgrote stadsboerderijen gekozen voor een combinatie met de hierboven genoemde warmtepomp met een zogenaamd zonnereservoir van 500 liter van het fabrikaat Roth (wordt ook door Techneco geleverd). Dit reservoir is geschikt voor zowel verwarming als voor warmtapwater. Het verwarmingsbufferreservoir is met een geïntegreerde roestvrijstalen ribbenbuis voor drinkwaterverwarming in het doorloopprincipe uitgerust. De legionellavrije drinkwaterverwarming gebeurt door een continue toelevering van vers water. De optimale temperatuurgelaagdheid wordt door middel van ruime gladdebuis warmte-wisselaars voor de zonnebelading verzekerd. Volstaat de zonne-inbreng niet dan kan zo nodig via de andere energie-opwekker (de warmtepomp) naverwarmd worden. Voor de warmte-isolatie is het gelaagde zonnereservoir met een afneembare CFKvrije zachtschuimisolatie met PVCbeschermingsmantel uitgerust. De geïntegreerde thermometer maakt het precieze aflezen van de desbetreffende reële temperatuur van het warmtereservoir mogelijk. Het leidingwerk tussen de warmtepomp en de bestaande binneninstallatie, waterzijdig en zonodig voorzien van isolatie, het elektrotechnisch leidingwerk, het inpandige leidingwerk voor de warmtapwaterbereiding en de vloerverwarmingsuitbreidingen alsmede en nodige elektrotechnische voedings, en stuurstroombekabeling dient in de aanneemsom te zijn begrepen evenals een elektrische voedingsvoorziening vanuit de bestaande elektra verdeelinrichting.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
50
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Gegevens warmtepomp met bodemwarmtewisselaar fabrkaat Techneco Vulcan 13: Technische specificaties Techneco Vulcan Techneco Vulcan 13 ; met ingebouwde circulatiepompen aan bron en c.v.-zijde Afmetingen H x B x D in mm 832 x 710 x 520 mm B0/W35 Verwarmingsvermogen kW 14.4 Elektrisch vermogen kW 3.3 COP - 4.3 Compressor Type Scroll hermetisch Maximale stroomopname A 12.4 Begrensde stroomopname A 32.5 Maximale aanloopstroom A 66 Nominale spanning V-f-Hz 400-3-50 Afgiftezijde Materiaal RVS AISI 316, 1.4401 Hydraulische aansluiting R" 1 Waterinhoud incl. aansluiting l 1.6 Nominale volumestroom m³/h 1.77 Nominaal drukverlies kPa 10 Bronzijde Materiaal RVS AISI 316, 1.4401 Bronzijdige aansluiting R" 1 Waterinhoud incl. aansluiting l 2.7 Verdampervermogen kW 11.1 Nominaal volumestroom (-3/0°C) m³/h 3.52 Nominaal drukverlies kPa 15 Overige specificaties Zekering (traag) A 20 Koudemiddel - R407C Gewicht koudemiddel kg 1.80 Olie - Ester olie Hoeveelheid olie l 1.85 Netto totaal gewicht kg 126 Alle gegevens zijn onder standaardcondities BO/W35 weergegeven. De grondwarmtebron is gemeten met 25% polypropyleenglycol. Geluidsdrukmeting De geluidsdrukmetings Techneco Vulcan 13. In opstellingsruimte 1 dB(A) 31 Afstand 5m in hoekopstelling
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
51
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Bijbehorende bodemwarmtewisselaars Deze warmtewisselaar dient te bestaan uit de nodige verticale dubbele U-lussen van HDPE (collectoren). De aannemer dient samen met de leverancier Techneco op de werktekeningen de meest reële indicatie gegeven van het aantal te plaatsen collectoren en de diepte ervan. Hierbij dient voor de regeneratie rekening te worden gehouden met de aangegeven te realiseren openverdeler en het Energyquardsyteemvan de leverancier energiedak,nclusief alle al het benodigde geïsoleerde leidngwerken de aangegeven appendage zodat er gedurende de zomer warmte wordt teruggevoerd in de bodem. Dit energyguardsysteem functioneert als energiewinningssysteem. NRG-Guard® bevat in het hekwerk geïntegreerde lamellen. De warme energie wordt via deze vloeistofhoudende lamellen opgevangen en via een warmtewisselaar ( de openverdeler) afgegeven aan het bodemwisselaarsysteem. Het systeem is modulair van opbouw en dient inclusief een te leveren en aan te brengen bevstigingsconstructie op het schuine dak te worden angebracht worden. Om het bodemwarmtewisselaarsystemen optimaal te dimensioneren dient door Techneco een zogenaamd Earth Energy Designer (EED) simulatieberekening te worden gemaakt zodat kan worden aangegeven dat ook na jaren van gebruik e.e.a. nog goed kan functioneren. De leveringsomvang omvat het complete systeem, inclusief het inspoelen van het antivriesmiddel het koppelen op de aanvoer- en retourleiding op de verdeler(s)inclusief alle benodigde isolatie, regeling, bekabeling e.d. Bijbehorende regeling: Bij de warmtepomp dient te worden de navolgende regeling als onderdeel van de systeemconfiguratie te worden geleverd en aangebracht incl. benodigde voedingen, stuurstroombekabeling en dergelijke: De Techneco TR-10 warmtepompregeling afgestemd op de gevraagde systeemconfiguratie, Inclusief temperatuursensoren van het Smartec type, de buitentemperatuursensor tegen een gevel richting de noordzijde, bij voorkeur op een plaats waar deze niet aan de zon wordt blootgesteld en buiten bereik is van personen in verband met vandalisme (bijvoorbeeld onder de dakgoot), een ruimtemodule welke kan worden gebruikt wordt als regelthermostaat en dan voor beide bouwdelen geschikt/gekoppeld, waarbij puur op stooklijn geregeld . ook moet de regeling geschikt zijn om naregelingen aan te sturen.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
52
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Gegevens buffer/extern boilervat Fabricaat Techneco/Roth Bufferreservoirvolume 443 l Drinkwatervolume 45 l Gewicht 112 kg Doorsnede zonder isolatie 650 mm Doorsnede met isolatie 850 mm Hoogte zonder isolatie 1640 mm Hoogte met isolatie 1720 mm Kipmaat 1785 mm Reservoirmateriaal St 37.2 Drinkwaterdoorstroomreservoir V4A Zonnewarmtewisselaar onder 2,3 m2 toev. bedrijfsdruk bufferreservoir 3 bar toev. bedrijfsdruk TW-doorstroomreservoir 6 bar toev. bedrijfstemperatuur 95 °C Ontluchting 1" vrij beschikbaar 1 1/2" temperatuurvoeler naverwarming 1/2" vrij toepasbaar 1 1/2" vrij beschikbaar 1 1/2" voeler RAS 1/2" zonnewarmtewisselaar VL 1" zonnevoeler 1/2" zonnewarmtewisselaar RL 1" vrij beschikbaar 1 1/4" Lagenglaadbuis 1 1/4" Koudwateraansluiting 1 1/4" vrij toepasbaar 1/2" elektrisch verwarmingselement 1 1/2" vrij toepasbaar 1/2" IG Warmwateraansluiting 1 1/4" Gegevens zonnecollectoren (benodigd 2 stuks) Heliostar® 218 Lengte 1820 mm Breedte 1200 mm Hoogte 109 mm Bruto-oppervlakte 2,18 m2 Apparatuuroppervlakte 1,96 m2 Gewicht 35 kg
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
53
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Collectorbehuizing extreem belastbare polycarbonaatwanconstructie, rondom dicht aangezien naadloos uit één stukdiepgetrokken, duurzaam corrosiebestendig Glasafdekking ijzerarm zonneveiligheidsglas transmissie = 91 % Absorber : vacuüm hoogselectief gelaagde vol vlakabsorber Absorptie 95 % Emissie 5 % Vloeistofinhoud 1,26 l Warmtedrager zonnevloeistof Heliostar® en F2 S2 Bedrijfsdruk (max) 10 bar Zonnevoelerhuls BinnenØ = 6 mm Collectoraansluiting 1/2“ AG vlakdichtend Collectorrendement, jaarlijks meer dan 525 kWh/m2 per jaar Inclusief alle benodigde Roth universele bevestigingsankers verticaal, zo nodig flexibel in de lengte verstelbaar. De voor de bevestiging bijgeleverde snelschroeven. De bevestigingsankers behoeven niet op de dakspanten te worden bevestigd, ze zijn geschikt voor elke dikte van dakpan en daklatten. Er is geen specifieke geen onderlaag vereist. Benodigde toebehorend zoals zonnestation en zonneregelaar fabr. Roth maken onderdeel uit van de leveringsomvang alsmede de nodige leidingtechnische voorzieningen, de voedings-en stuurstroom bekabeling het expansievat de pompgroep etc. Specificaties van de benoedigde toebehoren: Roth regelingen: Roth zonneregeling BW/H microprocessorgestuurde temperatuurverschil-regeling die voor drinkwaterverwarming en verwarmingsondersteuning gebruikt wordt. De regeling beschikt over alle basisregelfuncties alsook extra selecteerbare bijzondere functies voor de optimalisering van de installatie. Drie PT-1000-voelers dienen in de leveringsomvang te zijn vervat. De installatie-informatie wordt op het verlichte systeem-bewakingsdisplay door duidelijke grafische symbolen getoond. De Roth zonneregelaar BW/H heeft twee schakeluitgangen (1 x toerentalgeregeld, 1 x AAN/UIT), vier voeleringangen, alsook een impulsingang voor de warmtehoeveelheidmeting. In de regelaar zijn negen installatieschermen voor-ingesteld.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
54
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Zonnestation/pomp: Roth zonnestation RS 25/7 Nominale grootte DN 25 Armaturen Messing Afdichtingen EPDM/Tefl on Isolatie EPP, meerdeliig max. druk* 10 bar bij 100 °C veiligheidsgroep met veiligheidsklep en expansievat 6 bar en manometer 10 bar 100 °C continu/ 100 °C continu/ 120 °C korte tijd 120 °C korte tijd Doorstroommeettoestel 2 tot 16 l/min, ingesteld op waterglycolmengsel (40 tot 50 % glycol) Zwaartekrachtrem 2 (voor- en terugloop) in de afsluitkraan geïntegreerd, door 45 ° plaatsing van de greep Pomp: RP 1 1/2“ regeling: trap 1: 62 W trap 2: 92 W trap 3: 132 W max. transporthoogte 7 m max. transportvermogen 4 m3/u bij een transporthoogte van nog 3,5 m Aansluitingen 4 x 22 mm 18 mm CU-klemring schroefverbinding Asafstand 125 mm Breedte met isolatie 250 mm Hoogte met isolatie 350 mm Lengte pantserslang 480 mm Ontluchtingsbuis Specificatie eventuele aanvullende vloerverwarming: Omdat de ondervloer vermoedelijk niet of onvoldoende geïsoleerd is wordt voorgesteld een zwevende vloer toe te passen. In dat geval is een isolatielaag tussen de bouwkundige constructievloer en de afwerkvloer noodzakelijk. De aannemer dient hiervoor een zogenaamde droge zwevende dekvloer te realiseren van bv. Het fabrikaat WTH IFD-vloer of als alternatief een via Techneco te betrekken Roth droogbouw systeemvloer. De vloer dient te bestaan uit prefabplaten van bijvoorbeeld Fermacell als basis. Om eventueel intrekkend vocht tegen te gaan, dient hierop 0,2 mm dikke PE-folie te worden gelegd. Op de folie dienen de worden de voorgevormde polystyreen isolatieplaten te worden aangebracht, en in de groeven van die platen komen de metalen warmte-geleidingsplaten te liggen.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
55
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
In de groeven van deze platen dient dan de WTH-14mmvloerverwarmingsbuis gemonteerd te worden. De topafwerking dient te bestaan uit twee op elkaar gelijmde 10 mm dikke gipsvezelplaten. Deze dienen overlappend te worden gelegd. De gebruiker kan dan zelf kiezen hierop de afwerking in de vorm van marmoleum of dergelijke aan te brengen. De kosten van de tegels of marmoleum dienen via de nader bij 2.4 genoemde stelpost in de aanneemsom te zijn begrepen. Zoals al eerder benoemd zal de vloerverwarming hoofdzakelijk dienen te worden aangebracht als aanvullende (LTV-verwarming) in bv. het kantoortje en het leslokaal. Per boerderij zal dit nog nader in deze werkomschrijving worden gespecificeerd. Leverings- en montage omvang van het vloerverwarmingssyteem: Fabrikaat: WTH Vloerverwarming B.V. Type: RU-WW Regelunit voorzien warmtewisselaar Aantal groepen door leverancier te bepalen Materiaal: staal, gemoffeld in een epoxycoating Regeling: TH7420, op basis van watertemperatuur Toebehoren: - Circulatiepomp - Opgebouwde warmtewisselaar - Overstortventiel - Manometer - Expansievat - Thermostatisch regelventiel - Kogelafsluiter op de retour - Maximaalthermostaat - 2 thermometers - elektrische voeding (wcd in buis) en bekabeling tussen de verdeelkast elektra en de regelunit - Bevestigingsset - Per groep 1 groepsafsluiter en 1 handbediend regelventiel Bijbehorende kunststofbuis , PE-LD (BRL 5601+w00) Fabrikaat: WTH. Naadloos geëxtrudeerde kunststof buis met EVOHlaag. Materiaal: lage-dichtheid polyetheen met toevoegingen. Afmetingen:diameter uitwendig (mm): 16. wanddikte (mm): 2,7. Drukklasse (MPa): 1.Barstdruk (MPa): 3. Zuurstofdiffusiedichtheid volgens DIN 4726-93 Toebehoren: bevestigingsmaterialen in overeenstemming met het IFD-systeem
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
56
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
2.4
BOUWKUNDIGE MAATREGELEN
Naast onderstaande bouwkundige voorzieningen dienen de nodige steigerwerk of huur van hoogwerkers onderdeel uit te maken valt van dit onderdeel van deze werkomschrijving. De te realiseren bouwkundige maatregelen omvatten verbeteringen aan de gebouwschil die noodzakelijk zullen zijn, om bovenstaande verwarmingsaanpassingen energie-efficiënt te kunnen realiseren. Het betreft dan de vervanging van het enkel glas in de aanwezige kozijnen door isolatieglas, waar aangegeven de plaatsing van voorzetramen, plafondisolatie als het kantoor, keuken of het lokaal gelegen is of deel uitmaakt van de hooizolder, dakisolatie van stalgedeelten en muur(voorzet)isolatie ook voornamelijk in de verblijfsruimten kantoor keuken en tentoonstellingsruimte/leslokaal. Voor die vloerdelen die van vloerverwarming worden voorzien dient rekening te worden gehouden met het aanbrengen van nieuwe vloerbedekking. Bij stadsboerderij Herweijerhoeve dient tussen het kantoorgedeelte en de stal naast genoemde maatregelen ook nog een buitendeur te worden gerealiseerd, en dit geldt ook voor de boerderij De Schildershoeve en stadsboerderij de Molenweide. Bij de stadsboerderij De Reigershof dient voor het stalgedeelte een dakraam (velux-raam ) te worden geleverd en aangebracht. Achter alle aanwezige (op tekening aangegeven) bestaande radiatoren dient isolerende/reflecterende radiatorfolie te worden aangebracht. De aannemer van dit bestek/deze werkomschrijving dient de radiatoren hiervoor en voor het realiseren van muurisolatie eenmalig te demonteren, veilig op te slaan en na afloop van de werkzaamheden weer netjes te monteren. Bouwkundig dient ten behoeve van een aantal stadsboerderijen, voor eventuele te plaatsen windturbines ( de zgn. Turby) het nodige graafwerk te worden verricht voor het realiseren van een kabeldoorvoering, inclusief de te leveren en aan te brengen mantelbuis, per aangegeven stadsboerderij in de vorm van een mantelbuis onder de bestaande fundering door in de diameter van 75 mm PVC voor het later inbrengen van elektrakabels. De aannemer van dit bestek/deze werkomschrijving dient bovengenoemde werkzaamheden in zijn aanneemsom op te nemen. De werkzaamheden dienen door een bouwkundige (onder)aannemer onder verantwoordelijkheid van de aannemer van de installaties, uiteraard passend en gecoördineerd binnen het tijdschema van de te realiseren werkzaamheden.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
57
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Op de bij de werkomschrijving bijgevoegde tekeningen en in een nadere specificatie zijn per stadsboerderij aangegeven wat de werkzaamheden inhouden. De aannemer dient hiervoor een stelpost op te nemen van ca. € 60.000,00 excl. BTW, netto verrekenbaar, voorgenoemde opslagen van derden, de winst en het risico. Deze -
-
stelpost is gebaseerd op: Dak/plafond isolatie ca. 620 m2 a € 25,- excl. BTW per m2 voorzet (muur)isolatie) 60 m2 a € 90,- excl. BTW per m2 isolatieglas/voorzetramen ca. 24 m2 a € 250,- excl. BTW per m2 nieuwe vloerbedekking voor de van vloerverwarming voorziene vloeren ca. 420 m2 € 60,- excl. BTW per m2 klein bouwkundig werk als een vensterbank plaatsen, een stukje wand of plafond doortrekken, een buitendeur een dakraam (velux) en een klapraampje aanbrengen a € 2.500,excl. BTW speciale maatregelen in verband met in bedrijf blijven van delen van de stadsboerderij afzettingen e.d. a € 450,excl. BTW per stadsboerderij specifieke voorzieningen in relatie tot aanpassingen in bouwkundige voor die ruimten die voorzien worden van vloerverwarming. Gewaarborgd moet zijn dat er geen (Arboonverantwoord) op/afstapjes ontstaan a € 10.200,- excl. BTW
Standaard algemene bouwplaatsvoorzieningen, waaronder het creëren van veilige omstandigheden voor montage van de diverse installaties zoals de zonnepanelen op hoogte e.d. in relatie tot deze werkomschrijving dienen wel al in de aanneemsom te zijn begrepen. Ook alle werkzaamheden met betrekking tot het demonteren en het weer monteren van de radiatoren vallen buiten de stelpost en worden geacht in de aanneemsom te zijn begrepen. Technische voorstellen en oplossingen voor het in de stelpost omschreven bouwkundige werk behoeven, voorafgaand aan het bestellen cq. de realisatie, de goedkeuring van de opdrachtgever en adviseur.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
58
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
3.0
AANPASSINGEN AAN DE VERLICHTING
Voor een aantal stadsboerderij dienen in diverse verblijfsruimte als kantoor en leslokalen, maar ook in toiletten en bergingen aanwezigheidsdetectoren als energie-efficiënte maatregel te worden gerealiseerd. Daarnaast dienen buitenlampen van een lichtsensor te worden voorzien. De vervanging van de lichtbronnen naar bv. LED-uitvoering vindt in een later stadium in eigen beheer via de gemeente plaats. Per stadsboerderij zal e.e.a. verderop in deze werkomschrijving nog nader worden gespecificeerd. Voor de aanwezigheidsdetectie dient te worden uitgegaan van het schakelbaar maken van de desbetreffende verlichtingsarmaturen, voornamelijk in kantoor en leslokaal cq. tentoonstellingsruimte middels een te leveren en aan te brengen aanwezigheidsdetectieschakelaar in de voeding of nabij de schakelaar van de verlichting, fabrikaat Steinel IR 80 Maximale reikwijdte frontaal 8 meter, maximale reikwijdte zijwaarts 8 meter 240V IP 20 nalooptijd instelbaar inclusief voedingsunit. (artikelnummer TU 2632 032 of 2632 065) kleur wit. Voor de buiten verlichtingsarmaturen als aangeven dient een lichtsensor te worden geleverd en aangebracht in de voedingsleiding naar het armatuur toe. Uiteraard dient e.e.a. in weersbestendige waterdichte uitvoering te worden gerealiseerd. De lichtsensor wordt voorgesteld van het fabrikaat Steinel type bewegingsschakelaar IS 130, Maximale reikwijdte frontaal 12 meter, maximale reikwijdte zijwaarts 7 meter inclusief lichtcel 240V IP 44 nalooptijd instelbaar (artikelnummer TU 2599 439) kleur wit.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
59
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
4.0
PV-ZONNEPANELEN
Zoals al eerder in dit document aangegeven zijn op de meeste stadsboerderijen al PV systemen van de leverancier Techneco (Photo Voltaische zonnepanenel) voor omzetten van zonne-energie naar elektriciteit die direct op de stadsboerderij kan worden gebruikt, aanwezig. Op de stadsboerderij in Wateringse veld (Op d’n Dijk) zijn al 3 bestaand Photowatt PW 100 panelen aanwezig, in 7 andere gevallen liggen er 4 panelen PW 1400 – 150 Wp op het schuine dak en bij het Zuiderpark (de Herweijerhoeve) 8 Panelen PV PW 1400 – 150 Wp. De bestaande PV-panelen bij de stadsboerderij Op d’n Dijk blijven gehandhaafd, deze leveren overigens niet terug aan het elektriciteits-net. Op alle boerderijen zullen extra paneel uitbreidingen worden doorgevoerd. De PW 1400 is bij Techneco niet meer leverbaar, maar de nieuw hieronder gespecificeerde PW 1650 panelen hebben de zelfde afmetingen. De afmetingen van deze panelen zijn 1237 x 1082 mm Alle aanwezige omvormers (Mastervolt-units) zijn afgestemd op de gerealiseerde aantallen panelen en bieden geen ruimte voor uitbreiding. De aannemer van dit bestek/deze werkomschrijving dient op alle stadsboerderijen behoudens die van Wateringse veld de bestaande PV-zonnepanelen te demonteren, en terug te plaatsen op de een tweetal hiervoor aangewezen stadsboerderijen. Bij alle 8 de stadsboerderijen blijft de meetunit gehandhaafd inclusief het bijbehorende Techneco info-paneel (display) De bestaande 32 panelen te herplaatsen als 2 systemen van 16 panelen op stadsboerderijen de Kakelhof en de Herweyerhoeve. Specificatie PV Zonnepanelen fabrikaat Techneco PW 1650 12/24 Volt: Frame: transparant geanodiseerd aluminum 8x9 multicristalijne 5 inch cellen (125,5 x 125, 5 mm ) Gewicht: 18 kg Afmetingen : L X B x D: 1237 x 1082 x 45 mm Mininaal vermogen: 165 W Minimum vermogen 160 W Nominale spanning: 34,4 volt Nominale stroom: 4,8 A Kortsluitstroom : 5.1 A
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
60
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Toebehoren: o Alle benodigde bekabeling o Bevestigingsmaterialen voor op een schuindak, en in het geval van stadsboerderij de Molenweide dienen constructie en bevestiging te worden afgestemd op montage op een plat dak o Koppeling op de omvormer o Een extra vrije groep te realiseren in de aanwezige meterkast voor verbruik van energie in de eigen boerderij en voor teruglevering naar het net. De grootte (zekeringwaarde) van de 230V groep afgestemd op de grootte van de omvormer. De panelen te koppelen met de hiervoor geëigende bekabeling met speciale connectoren, (mannetjes- en vrouwtjes-connectoren) op te leveren en aan te brengen Mastervolt Sunmaster unit uit de XS serie van Techneco. De in de boerderijen aanwezige unit behorende bij de 4 of 8 aanwezige PV zonnepanelen is geen van de nieuwe configuraties meer herbruikbaar en dient dus te worden verwijderd en afgevoerd. Voor de panelen op het platte dak dient gebruik te worden gemaakt van hiervoor geëigende kunststof (polyethleen) consoles. De console kunnen los op het dak staan maar dienen wel te worden verzwaard met tegels of grind: 'ballastgewicht'. In de NVN 7250 staat in Bijlage B een methode voor de berekening van het benodigde ballastgewicht. Dit gewicht wordt in hoofdzaak bepaald door vier factoren: locatie en gebouwvorm- en hoogte waarop het PV-systeem is geplaatst; - uitvoering van het systeem, zoals de hoek waaronder de panelen zijn geplaatst en de - uitvoering van de draagconstructie (open of gesloten); - plaats van het PV-systeem op het dak (vlak bij rand of in het midden); omdat zich bij de rand onvoorspelbare windeffecten kunnen voordoen, kan men beter voldoende afstand houden (minimaal 1 meter) van de rand; - wrijving tussen de PV-draagconstructie en de ondergrond, wat afhankelijk is van de toegepaste materialen. In het bestek wordt uitgegaan van 2 rijen ('arrays') PV-panelen. Als de rijen zonnepanelen op het platte dak te dicht op elkaar staan, worden ze door elkaar beschaduwd. De aannemer dient bij zijn prijsvorming rekening te houden met voorzieningen voor het creëren van veilige omstandigheden voor montage en installatie van zonnepanelen op hoogte. Er zijn een aantal regels en veiligheidsvoorschriften van toepassing op het werken op hoogte. Deze zijn vastgelegd in Arbo-informatieblad AI-15.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
61
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Er moeten voorzieningen aanwezig zijn en men moet maatregelen hebben getroffen om te voorkomen dat personen of voorwerpen van een hoogte kunnen vallen. Daarnaast moeten er maatregelen zijn om te voorkomen dat vallende voorwerpen schade en/of letsel tot gevolg hebben. Ook moet men een Veiligheid- en gezondheidsplan (V&G plan) en een Risico- en Evaluatieplan (R&E plan) hebben opgesteld. Naast de algemene maatregelen is het bij zonnepanelen van belang rekening te houden met de oppervlakte van de panelen en mogelijk optredende schrikreacties door elektrische spanning. Bij het monteren van zonnepanelen hebben we te maken met of werken we in de omgeving van elektrische spanningvoerende delen. Bij het werken aan zonnepanelen doet zich de bijzondere situatie voor dat de spanningsbron niet op normale wijze te schakelen is. Immers, zolang er licht op de zonnepanelen valt, zal er spanning worden opgewekt. Het afschermen van het zonnepaneel om het spanningsloos te maken is vaak niet praktisch. Dit kan opgelost worden met de volgende maatregelen: - werk met éénaderige kabel (de + en - aansluiting); - isoleer de uiteinden van alle gelijkstroomkabels goed; - voer alle gelijkstroomkabels dubbelgeïsoleerd uit; - scheid de + en - kabels goed van elkaar door ze apart te bundelen; - werk met aanrakingsveilige connectoren. Klasse-II-systemen hoeven niet te worden geaard. Toch kan er door capacitieve koppeling in de omvormer een spanning op het frame van het zonnepaneel komen te staan. Deze spanning is niet gevaarlijk, maar kan wel een schrikreactie teweeg brengen. Om dit te voorkomen kunnen zonnepaneel en ondersteuningconstructie daarom toch beter worden geaard, vandaar dat aarding in de bestekspecificatie is meegenomen. Uit veiligheids- en service oogpunt moet in de buurt van de omvormer een mogelijkheid zijn om de zonnepanelen te scheiden van de omvormer (bijvoorbeeld schakelaar of stekers). Ook moet volgens NEN 1010 een schakelmogelijkheid aanwezig zijn om de omvormer te scheiden van het elektriciteitsnet, deze voorzieningen. Dienen dan ook in de aanneemsom te zijn begrepen.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
62
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Specificatie Mastervolt Sunmaster Omvormers. XS 2000 geschikt voor maximaal 12 PV-panelen Techneco PW 1650 12/24 Volt XS 3200 tot maximaal 20 PV-panelen Techneco PW 1650 12/24 Volt XS 4300 tot maximaal 26 PV-panelen Techneco PW 1650 12/24 Volt Bedrijfstemperatuur -20 tot 60 °C, volledig vermogen tot 45 °C omgevingstemperatuur, daarboven afnemend met 3%/°C Relatieve vochtigheid maximaal 95% niet-condenserend; PCB is voorzien van een vochtwerende beschermlaag Beschermingsklasse IP44 Veiligheidsklasse klasse I (geaarde metalen behuizing) Galvanische isolatie ja (veiligheidstransformator) Afmetingen (hxbxd) 545x356x145 mm (XS 200) 545x356x145 mm (XS 3200) 545x356x145 mm 725x356x145 mm (XS 4300) XS 2000 XS 3200 XS 4300 Gewicht 10 kg 10 kg 10 kg Productgarantie 5 jaar SOLAR INGANG (DC) Aanbevolen PV vermogensbereik 1300/2000 Wp 2200/3300 Wp2900/4350 Nominaal ingangsvermogen 1590 W DC 2650 W DC 3490 W DC Maximaal ingangsvermogen 1670 W DC 2780 W DC 3660 W DC Opstartvermogen 5 W 7 W 7 W Bedrijfsspanningsbereik ( DC) 100–450 V 100–600 V 100–550 V MPP spanningsbereik (DC) 145–360 V 180–480 V 230–440 V Maximale spanning DC 450 V 600 V 550 V Aantal aansluitingen 1 1 1 Nominale stroom 11 A 13 A 15 A MPP tracker 1 1 1 DC aansluiting 2 sets MultiContact aansluitingen, 4 mm type NETSPANNING (AC) Spanning 230 V AC enkelfase (184 – 265 V, land afhankelijk) Nominaal uitgangsverm. bij 45 °C 1500 W 2500 W 3300 W Maximaal uitgangsvermogen 1575 W 2625 W 3465 W Nominale stroom 8 A 13 A 15 A Frequentie 50 Hz Powerfactor > 0,99 bij vol vermogen Harmonische vervorming (THD) < 3% bij vol vermogen Standby vermogen < 0,5 W EU rendement 94,4%/300V 94,3%/400V 94,6%/370V Maximaal rendement 95,7% 95,4% 95,6% AC aansluiting schroefverbindingen 2,5 – 4 mm Zekering interne zekering op PCB
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
63
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
MONITORING Bediening 4 knoppen en diagnose LED. De verlichte LCD geeft in- en uitgangswaarden, historische gegevens en storingsdiagnose. Externe communicatie 2 galvanisch geïsoleerde RS485 connectors. 2 MasterBus aansluitingen. VEILIGHEDEN Algemeen galvanische scheiding tussen DC en AC middels een HF transformator Eilandbeveiliging redundante bewaking van spannings- en frequentievenster. Onafhankelijke afschakeling middels 2-polig relais en solid state schakeling conform VDE V 0126-1-1:2006. Temperatuurbeveiliging: afschakeling bij overschrijding van de maximale omgevingstemperatuur Beveiligingen aan de DC zijde: • aardfoutbewaking • overspanningsdetectie • polariteitsbeveiliging • stroombegrenzing • transients / surge (varistor) • overbelastingsbeveiliging Beveiligingen aan de AC zijde: • stroombegrenzing • DC injectie beveiliging • kortsluitbeveiliging (keramische zekering) • over- en onderspanningsbewaking • over- en onderfrequentiebewaking • actief anti-eiland algoritme DC injectie volgens VDE0126-1-1 / DK5940 / G83 / KSC8536 VOORSCHRIFTEN & BEPALINGEN CE : volledige CE certificering Elektrische veiligheid EN 60950-1 Nationale netkoppelingseisen volgens VDE 0126-1-1 / DK5940 / RD1663-2000 / K SC 8536 / G83-1 De mastervolt-unit heeft een eenvoudig te bedienen multifunctioneel display met opbrengstgeheugen. Deze kan worden uitgelezen via een PC of laptop, maar tevens dient via de standaard data-bus aansluiting de monitoring plaats te kunnen vinden via de, reeds in de 8 met PV-zonnepanelen uitgevoerde stadsboerderijen, aanwezige infopanelen met een aanduiding van de opbrengsten in de vorm van een display. Voor de stadsboerderijen die nog niet beschikken over een dergelijk infopaneel dient dit alsnog via de leverancier als onderdeel van het te leveren en aan te brengen PV-systeem te worden voorzien. Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
64
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
5.0
VOORZIENINGEN VOOR DE WINDTURBINES
Een aantal stadsboerderijen hebben voldoende ruimte om kleinschalige windturbines te plaatsen. De te nemen maatregeling binnen deze werkomschrijving beperken zich voor de aannemer tot de beperkte werkzaamheden op de boerderij zelf, en omvatten met name: o de elektrische installatieaanpassingen op meterkastniveau met bv. slimme meters geschikt voor teruglevering o op verdeelkastniveau het realiseren van voldoende elektragroepen voor het aansluiten van de turby’s, elke converter op een aparte groep 230V (zekeringwaarde 16 A) o bouwkundig het realiseren van een kabeldoorvoering per aangegeven stadsboerderij, een mantelbuiz onder de bestaande fundering door in de diameter van 75 mm PVC voor het later kabels van de windturbines de stadsboerderij te kunnen invoeren. Totaal gaat het om voorzieningen voor 11 “Turby’s” van 2,5 kW zoals aangegeven op de informatietekeningen per stadsboerderij. Per boerderij zal de gemeente in het kader van een ander gemeentelijk de stadsboerderijen eind 2009 al voorzien van zogenaamde slimme meters. Deze meter er een elektriciteitsmeter met ingebouwde informatieen communicatietechnologie. Het is een digitaal apparaat, in tegenstelling tot de analoge draaistroommeter. Een slimme meter vervangt de oude analoge elektriciteitsmeter. Het apparaat kan op afstand bediend en uitgelezen worden. Het complete systeem kan maximaal elke 15 minuten de meterstanden doorgeven aan de netbeheerder. Daarnaast bevat het apparaat poorten waarmee op afstand andere apparatuur bediend en uitgelezen kan worden. •Door actuele meterstanden online wordt de eindafrekening betrouwbaarder. Dit wordt echter niet gemotiveerd. •Het kost minder moeite om te verhuizen en over te stappen van aanbieder, waardoor er marktwerking kan ontstaan en tarieven misschien naar beneden gaan. •De netbeheerder kan de voorzieningszekerheid beter waarborgen, door groepen klanten af te sluiten en andere klanten daardoor te vrijwaren van uitval van de elektriciteit. Door de koppeling met decentrale opwekkers zoals de zonnepanelen of de eventueel te plaatsen windturbines aan de slimme meter ontstaat er meer gedetailleerd inzicht in financiële gevolgen van opwekking van de energie door de consument zelf.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
65
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Specificatie van de op een later moment te plaatsen windturbine Turby Inschakel windsnelheid Nominale windsnelheid Uitschakel windsnelheid Overlevingswindsnelheid bedrijfstoerental Maximum bladsnelheid Nominaal vermogen bij 12 m/s Totale hoogte Gewicht (incl. bladen) Voetflens Diameter Steekcircel Boutgaten Rotor Diameter Hoogte Rotorbladen Aantal Materiaal Gewicht (3 stuks) GENERATOR Type
250 mm 230 mm 6 x M10 2200 mm 2650 mm 3 composite 15 kg 3-fasige synchrone permanent magneet generator 250 V 7,1 A 60 A gedurende 250 ms 2.8 kW 20 % 120 min 50 % 30 min 100 % 10 min
Nominale spanning Nominale stroom Maximale rem stroom Nominaal vermogen Overbelastbaarheid
CONVERTER Type Nominaal vermogen Piek vermogen Uitgang Gewicht Geintegreerde functies Regeling Starten Remmen
3,5 m/s 12 m/s 17 m/s 55 m/s 120 – 400 rpm 42 m/s 2.8 kW 2870 mm 150 kg
Vierkwadranten AC-DC-AC 2.8 kW 4,9 kW 220-240 V 50 Hz 15 kg Maximum Power Point tracker Turby is niet zelfstartend; het starten gebeurt door de generator in motorbedrijf Elektrisch, door kortsluiten generator.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
66
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Beveiligingen
Netuitval, anti-eilandbedrijf, interne fout, aardsluiting, kortsluiting, mechanische defecten, trillingen, bladbreuk, onbalans - Generator frequentiemeting in de converter - Generator spanningsmeting op de klemmen van de generator
Overtoerenbeveiliging
Bij stadsboerderij Landzigt staat nog een oud type Turby en de specificaties hiervan zijn ongeveer gelijk aan boven, maar vanwege de elektrische voorzieningen zijn onderstaande (oude) afwijkende specificatie toegevoegd. Inschakelwindsnelheid Nominale windsnelheid Uitschakel windsnelheid Nominaal vermogen bij 14 m/s Totale hoogte Gewicht (incl. bladen) Voetflens Diameter Steekcircel Boutgaten Rotor Diameter Hoogte Rotorbladen Aantal Materiaal Gewicht (3 stuks) GENERATOR Type Nominale spanning Nominale stroom Maximale rem stroom Nominaal vermogen Overbelastbaarheid
CONVERTER Type Nominaal vermogen Piek vermogen
3 m/s 14 m/s 14 m/s 2.5 kW 2890 mm 136 kg 250 mm 230 mm 6 x M10 1999 mm 2650 mm 3 composite 15 kg 3-fasige synchrone permanent magneet generator 250 V 6,3 A 60 A gedurende 250 ms 2.5 kW 20 % 120 min 50 % 30 min 100 % 10 min Vierkwadranten AC-DC-AC 2.5 kW 3,0 kW
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
67
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
6.0
VOORZIENINGEN VENTILATIESYSTEMEN
Voor en aantal boerderijen, zoals in het overzicht van de te nemen maatregelen per stadsboerderij aangegeven, dient de ventilatie van het stalgedeelte te worden voorzien van een aan/uit schakeling op basis van heersende relatieve vochtigheid. Dit om te voorkomen dat de ventilatie continue moet functioneren. Bij de woelige stal dienen tevens de bestaande 2 ventilatoren te worden vervagen door een energie-efficiënter type ook in de bokkenstal van stadsboerderij de Kakelhof dient een stille en zuinige afzuigventilator te worden geleverd en aangebracht. Bij stadsboerderij Woelige Stal de ventilatie aanpassen en een nieuwe ventilator plaatsen op de stal en de voerberging. De aanwezige ventilatoren dienen te worden verwijderd en afgevoerd en dienen te worden vervangen door nieuw te leveren en aan te brengen afzuigventilatoren fabrikaat tork Air met hoogrendment gelijkstroom motor type MX 110. Deze ventilator met een milieuvriendelijke kunststof behuizing met afmetingen van 490 x 330 x 473 mm (l x b x h) met een aansluitmaat van 196 rond op een dakdoorvoer c.q. afzuigkanaal heeft een groot bereik qua afzuigdebiet. In de minimumstand (1) bij 326 omw./min. Levert deze een afzuigcapaciteit van 334 m3/h (vrij aanzuigend) met slechts een elektriciteitsverbruik van 5 W (1 fase 230 V 50 Hz) in een wat hogere stand (4) bij 1223 omw./min (de ventilator functioneert dan op 65%) is de afzuigcapaciteit al 1306 m3/h bij 62 W elektriciteitsverbruik. De ventilator is daarnaast nogeens redelijk stil. De geluidsproductie ligt op ca. 42 dB(A) Het gewicht is 18 kg. De ventilator is geschikt voor een 0-10 volt sturingsmogelijkheid van een sensor (temperatuur vocht o.d.) De ventilatoren dienen te worden geleverd en aangebracht inclusief de bijbehorende accessoires zoals:
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
68
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Dakdoorvoerkokers (DVK, DVS) 551 Dakopstanden (DSA Geluiddempende plaat (GDP) Ventilator aansluitplaten (VAP) Regelapparatuur Pagina Dag/nachtregelaar (DNG) Servocontact (RSC) Temperatuurregelaar (LTG) Vochtregelaar (S90HTRS) Toerenschakelaars (SAG) Voedingsunit (VG 31) inclusief elektrische aansluiting op de aanwezige elektrische installatie in geval van uitbreiding of nieuwe te plaatsen ventilator.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
69
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
7.0
SPECIFICATIE ENERGIE-EFFICIENTE MAATREGEL PER STADSBOERDERIJ
7.1
Gagelhoeve
BOUWKUNDIG Dubbelglas aanbrengen
binnenraam zijraam dakkapel kantoor onder kantoorvloer (kantoor 1ste verdieping) kantoor (ca. 5 m2) kantoor alle radiatoren
Plafondisolatie Muurisolatie Dakisolatie Radiatorfolie stallen VERWARMING/TAPWATER Aanpassen conform setomschrijving Automatische thermostaat plaatsen
set 3 kantoor
VERLICHTING Sensor(en) plaatsen
buitenverlichting
DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen
7.2
16 bestaande PV-panelen als 1 nieuw systeem: (herplaatsing van panelen van bestaande boerderijen)
De Kakelhof
BOUWKUNDIG Dubbelglas aanbrengen Voorzetramen aanbrengen Plafondisolatie Radiatorfolie VENTILATIE Stille zuinige ventilator plaatsen Ventilatie aanpassen
binnenraam kantoor buitenramen kantoor kantoor alle radiatoren bokkenstal incl. vochtsensor, beide stallen
VERWARMING/TAPWATER Aanpassen conform setomschrijving Automatische thermostaat plaatsen Thermostaat kraan verwijderen
set 3 kantoor kantoor
VERLICHTING Sensor(en) plaatsen
buitenverlichting
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
70
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen 7.3
24
Nijkamphoeve
BOUWKUNDIG Dubbelglas aanbrengen Vensterbank plaatsen Muurisolatie Plafondisolatie Radiatorfolie
binnenraam kantoor kantoor kantoor (ca. 5 m2) kantoor en stal (ca. 100 m2 ) alle radiatoren
VERWARMING/TAPWATER Aanpassen conform setomschrijving Automatische thermostaat plaatsen
set 1 kantoor
VERLICHTING Sensor(en) plaatsen
kantoor
DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen
Voorzieningen windturbines 7.4
24 nieuwe panelen (bestaande verwijderen en herplaatsen op andere boerderij) 2
Herweijerhoeve
BOUWKUNDIG Dubbelglas aanbrengen Voorzetramen aanbrengen (boogramen) Buitendeur plaatsen Muurisolatie Plafondisolatie Radiatorfolie
binnenraam kantoor buitenramen kantoor tussen stal en kantoor kantoor (5 m2) kantoor alle radiatoren
VERWARMING/TAPWATER Aanpassen conform setomschrijving Thermostaatkranen plaatsen
set 3 op radiatoren stal
VERLICHTING Sensor(en) plaatsen
buitenverlichting
DUURZAME ENERGIE Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
71
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
PV-panelen plaatsen
16 bestaande PV-panelen als 1 nieuw systeem: (herplaatsing van panelen van bestaande boerderijen)
Voorzieningen windturbines
2
7.5
De Woelige Stal
BOUWKUNDIG Dubbelglas aanbrengen Voorzetramen aanbrengen Wanden/plafond doortrekken Muurisolatie Plafondisolatie Dakisolatie Radiatorfolie VENTILATIE Stille zuinige ventilator plaatsen Ventilatie aanpassen
binnenraam kantoor en leslokaal buitenramen kantoor (boogramen) extra berging kantoor (ca. 5 m2) kantoor leslokaal alle radiatoren stal en voerberging incl. vochtsensor, regeling via stal i.v.m. vandalismegevaar
VERWARMING/TAPWATER Aanpassen conform setomschrijving Bestaande gaskachel Automatische thermostaat plaatsen Thermostaat kraan plaatsen Thermostaatkraan verwijderen
set 1 verwijderen kantoor Stal toilet en lokaal Kantoor
VERLICHTING Sensor(en) plaatsen
kantoor en leslokaal
DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen
24 nieuwe panelen (bestaande verwijderen en herplaatsen op andere boerderij)
Voorzieningen windturbines
geen
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
72
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
7.6
De Schildershoeve
BOUWKUNDIG Dubbelglas aanbrengen
binnenraam kantoor, keuken en leslokaal van kantoor naar stal (met ventilatierooster) stal kantoor kantoor (ca. 5 m2) kantoor leslokaal alle radiatoren
Buitendeurplaatsen Dakraam plaatsen Klapraam plaatsen Muurisolatie Plafondisolatie Dakisolatie Radiatorfolie VENTILATIE Stille zuinige ventilator plaatsen VERWARMING/TAPWATER Aanpassen conform setomschrijving Automatische thermostaat verplaatsen Thermostaat kraan plaatsen Thermostaatkraan verwijderen Bestaande elektrische boiler Verwijderen VERLICHTING Sensor(en) plaatsen DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen
7.7
stal bestaande vervangen incl. vochtsensor set 1 naar kantoor leslokaal bellen Stal
kantoor keuken, toilet en voederberging 12 nieuwe panelen (bestaande verwijderen en herplaatsen op andere boerderij)
Molenweide
BOUWKUNDIG Dubbelglas aanbrengen
Buitendeur plaatsen
kantoor (gelaagd veiligheidsglas) keuken en 2de kantoor, 1 v/d vier ramen is enkel glas, en de binnenramen keuken kantoor kantoor (tochtoplossing Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
73
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
+ verticale ventilatieschuif onderaan deuraszijde VERWARMING/TAPWATER Thermostaat kraan plaatsen Thermostaatkraan verwijderen VERLICHTING Sensor(en) plaatsen
kantoor, keuken en buitenverlichting
DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen
7.8
Stal Kantoor
16 nieuwe panelen te plaatsen op het platte dak(toegang tot dak vanaf pleinzijde bemoeilijken)
Reigershof
BOUWKUNDIG Dubbelglas aanbrengen Voorzetramen aanbrengen Dakraam plaatsen Muurisolatie Plafondisolatie Radiatorfolie
binnenraam kantoor buitenramen kantoor Stal kantoor (ca. 5 m2) kantoor alle radiatoren
VERWARMING/TAPWATER Aanpassen conform setomschrijving Automatische thermostaat plaatsen Thermostaat kraan plaatsen Thermostaatkraan verwijderen
set 3 kantoor Stal Kantoor
VERLICHTING Sensor(en) plaatsen
buitenverlichting
DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen
Voorzieningen windturbines
7.9
16 nieuwe panelen (bestaande verwijderen en herplaatsen op andere boerderij) 2
landzigt Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
74
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen Voorzieningen windturbines
12 nieuwe panelen op de aanwezige kas 1 nieuw in combinatie met 1 bestaande turbine (nog van het oude type)
7.10 Op d’n Dijk (wateringse veld) BOUWKUNDIG Radiatorfolie
alle radiatoren
VERLICHTING Sensor(en) plaatsen
buitenlampen, kantoor en leslokaal
DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen
12 nieuwe panelen plaatsen (deze aan te brengen op het staldeel en niet op de rieten kap
Voorzieningen windturbines
2
7.11 Hoeve Bijdorp (+ Heempark) BOUWKUNDIG Dubbelglas aanbrengen Voorzetramen aanbrengen Plafondisolatie Dakisolatie Radiatorfolie
binnenzijde kantoor en leslokaal kantoor (klapraampjes) kantoor en keuken leslokaal alle radiatoren
VERWARMING/TAPWATER Aanpassen conform setomschrijving Automatische thermostaat plaatsen Thermostaat kraan plaatsen Thermostaatkraan verwijderen Radiator plaatsen Elektrische radiator verwijderen Vloerverwarming aanbrengen Verwijderen boiler (50 liter)
set 2 kantoor Stal Kantoor kantoor onder boograam kantoor kantoor leslokaal toilet v/d hoeve
VERLICHTING Sensor(en) plaatsen
kantoor en toiletten (5) Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
75
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen Voorzieningen windturbines
16 nieuwe panelen 2
7.12 ’t Waaygat BOUWKUNDIG Dubbelglas aanbrengen Voorzetramen aanbrengen Muurisolatie Plafondisolatie Dakisolatie Radiatorfolie VERWARMING/TAPWATER Aanpassen conform setomschrijving Bestaande boiler Automatische thermostaat plaatsen Thermostaat kraan plaatsen
binnenraam kantoor en keuken buitenramen kantoor (boogramen) kantoor en keuken (ca.10 m2) kantoor en keuken leslokaal alle radiatoren
Thermostaatkraan verwijderen
set 1 verwijderen kantoor Stal, keuken, leslokaal, 2e kantoor en hal Kantoor
VERLICHTING Sensor(en) plaatsen
kantoor en leslokaal
DUURZAME ENERGIE PV-panelen plaatsen
24 nieuwe panelen (bestaande verwijderen en herplaatsen op andere boerderij)
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
76
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
8.0
ADRESSENLIJST STADSBOERDERIJEN DEN HAAG
CENTRUM De woelige stal Hrmancosterstraat (Wijkpark Transvaal) De Schildershoeve (tevens Milieu Service Punt) Tenierplantsoen 83 ESKAMP De Herweijerhoeve (zuiderpark ingang Vreeswijstraat) Anna Polakweg 7 De Nijenkamphoeve Hoek Dedemsvaartweg/Escamplaan (Florence Nightingalepark) HAAGSE HOUT De Reigershof Reigersbergenweg 280 LAAK De Molenweide Stuwstraat 31 LOOSDUINEN De Kakelhof Puccinistraat naast no. 189 Hoeve Bijdorp Loosduinse Hoofdstraat 1184a SEGBROEK De Gagelhoeve Mient tegenover no. 201 SCHEVENINGEN ’t Waaygat Havenkade 75 WATERINGSE VELD Op d’n Dijk Bovendijk 141’-143 LEIDSCHENVEEN/YPENBURG Landzigt Aristoteleslaan 143 (openingstijden i.v.m. eventuele bezichtigingen ter plaatse: dinsdag t/m donderdag van 9.00 uur tot 17.00)
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
77
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
9.0 9.1.
UITVOERING Beproeving
De watervoerende leidingen of gedeelten hiervan dienen, voordat de isolatie wordt aangebracht, te worden afgeperst. De luchtkanalen dienen op luchtlekkage te worden getest. De capaciteiten van de verschillende onderdelen dienen te worden beproefd. Van de beproevingen dient de directie een rapport te ontvangen. 9.2.
Sparingen
Alle voor de installatieonderdelen en -leidingen benodigde sparingen dienen door de aannemer van dit bestek/deze werkomschrijving te worden opgegeven aan de bouwkundige aannemer. 9.3.
Verwijderen van afvalmateriaal
De aannemer zal tijdens de bouw zijn afvalmaterialen en overtollige materialen regelmatig van het werk moeten verwijderen. In geval van nalatigheid is de directie bevoegd deze verwijdering op kosten van de aannemer van dit bestek/deze werkomschrijving door derden te doen geschieden.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
78
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
10.0 10.1
OPLEVERING/GARANTIE Oplevering
De aannemer van dit bestek/deze werkomschrijving moet opleveren overeenkomstig de in overleg met de hoofd aannemer/bouwkundige aannemer gemaakte planning. Hiervan mag alleen worden afgeweken na uitdrukkelijke goedkeuring door de directie. Bij de oplevering dienen aanwezig te zijn: - drie stel revisietekeningen, bedienings- en onderhoudsvoorschriften. In de bedienings- en onderhoudsvoorschriften moeten tevens de berekende waarden en ingeregelde waarden van alle componenten vermeld zijn. Eventuele goedkeuringen van de nutsbedrijven en gemeentelijke instanties. 10.2
Garantie en onderhoud
Een jaar garantie na de 1e oplevering op alle ontwerp-, materiaal- en montagegebreken. Gedurende het eerste jaar zal aan het personeel van de gebruiker voldoende instructie voor bediening en onderhoud worden gegeven. Gedurende 12 maanden na de 1e oplevering dient de omschreven installatie te worden onderhouden (excl. vervangen filters). Alle storingen dienen in deze periode direct en zonder kosten te worden verholpen. Alle werkzaamheden en materialen welke nodig zijn voor het goed functioneren van de installatie moeten in het onderhoud voorzien zijn.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
79
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
BIJLAGE I Op de ontwerpeisen van toepassing verklaarde public aties: Elektrotechnische installaties Ontwerpeisen Als ontwerpeisen zullen de meest recente versies inclusief eventuele aanvullingen van de volgende publicaties worden gehanteerd, tenzij anders aangegeven: - van het Nederlands Normalisatie Instituut: NEN 1010 veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties; NEN 1014 bliksembeveiliging; NEN-EN 12464-1 binnenverlichting: functionele eisen; NEN 2535 brandmeldingsinstallaties: NEN 3140 bedrijfsvoering van elektrische installaties; NEN 3087 visueleérgonomie in relatie tot verlichting. NEN.EN 8.1.1 NEN.EN 8.1.2
elektrische personenliften (tractieliften) elektrische personenliften (hydraulische liften).
De volgende normen: CE-110 Gevaren voor elektriciteit. CE-111 Het ontwerpen van veilige laagspanningsinstallaties. CE-112 Veiligheid bij lage spanning installatievoorschriften. CE-113 Lage spanning, werkvoorschriften (NEN 3140) deel 1. CE-114 Lage spanning, werkvoorschriften (NEN 3140) deel 2. De publicatie brandbeveiligingsinstallaties ” van de Commissie voor de Brandpreventie van de Nederlandse Brandweer Federatie.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
80
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
Werktuigbouwkundige installaties Ontwerpeisen Als ontwerpeisen “de meest recente versies van de volgende publicaties worden gehanteerd, tenzij anders aangegeven. -
van het ISSO (Stichting Instituut voor Studie en Stimulering van Onderzoek op het gebied van verwarming en luchtbehandeling):
Publicatie 6 Publicatie 8
U- en –waarden van bouwkundige constructies. berekening van het thermisch gedrag van gebouwen bij zomer ontwerpcondities Publicatie 11 warmteterugwinning. Publicatie 22 energiegebruik in schoolgebouwen Publicatie 43 concepten voor klimaatinstallaties Publicatie 45 berekeningsmethoden voor energiebesparingsberekeningen Publicatie 54 energie diagnose referentie (EDR) Publicatie 70.1 hemelwaterafvoer binnen de perceelgrens Publicatie 74 thermische behaaglijkheid -
van het Nederlands Normalisatie Instituut:
NEN 1006 NEN 1068 NEN 1070 NEN 1078 NEN 1087 NEN 2673 NEN 2686 NEN 3028 NEN 3215 NEN 2778 NTR 3216 NTR 3218 NEN 5066 NEN 5077
algemene voorschriften voor drinkwaterinstallaties (AVWI-1981) met bijbehorende VEWIN-bladen. thermische isolatie van gebouwen geluidwering in gebouwen eisen en bepalingsmethoden voor huishoudelijke gasleidinginstallaties. ventilatie van gebouwen – bepalingsmethoden voor nieuwbouw. richtlijnen voor de aanleg van leidingen van polytheen voor binnenhuisriolering. luchtdoorlatendheid van gebouwen – meetmethode. veiligheidseisen voor centrale verwarmingsinstallatie. binnenriolering in woningen en woongebouwen – eisen en bepalingsmethoden. vochtwering in gebouwen: bepalingsmethoden. binnenriolering – richtlijn voor ontwerp en onderhoud. buitenriolering onder vrij verval – aanleg en onderhoud. warmteverliesberekening voor gebouwen – berekening van het benodigd vermogen voor het verwarmen van een ruimte. geluidwering- in gebouwen- bepalingsmethoden voor de grootheden voor luchtgeluidsisolatie, contactgeluidisolatie, geluidwering van scheidings constructies en geluidsniveaus veroorzaakte door installaties. Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
81
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
INSCHRIJFBILJET De hierna te noemen inschrijver(s), A)............................................................1) gevestigd te ............................................................. 2) B)............................................................1) gevestigd te ............................................................. 2) C)............................................................1) gevestigd te ............................................................. 2) verklaart (verklaren) zich door ondertekening dezes bereid de uitvoering van het ................................................................ ............................................................. 3) aan te nemen voor een bedrag de stelposten wel, maar, de omzetbelasting daarin niet begrepen, van ............................................................. 4) .........................................................Euro 5) Het bedrag van de ter zake het werk verschuldigde omzetbelasting bedraagt ............................................................. 6) .........................................................Euro 7) Door de inschrijver(s) op te geven verrekenprijzen, waarin geen bedragen voor omzetbelasting zijn begrepen, zijn vermeld op de hier bijgaande ondertekende staat. 8) De inschrijvers wijzen als gemachtigde om hen voor alle zaken het werk betreffende te vertegenwoordigen aan, de hierboven onder A) genoemde inschrijver. 9) De inschrijver(s) verklaart (verklaren) deze aanbieding te doen overeenkomstig de bepalingen van de ARW 2005 en met inachtneming van de bepalingen en de gegevens zoals deze zijn omschreven in het bestek, de nota van inlichtingen en het procesverbaal van aanwijzing. Gedaan te ................................................................ ................. de .................. 20...
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
82
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
A) De inschrijver(s) ................................................................ ................................................................ ................. (handtekening) ................................................................ ................................................................ ................. B) De inschrijver(s) ................................................................ ................................................................ ................. (handtekening) ................................................................ ................................................................ ................. C) De inschrijver(s) ................................................................ ................................................................ ................. (handtekening) ................................................................ ................................................................ ................. 1) Bij een natuurlijk persoon naam en voornamen voluit, bij een rechtspersoon de statutaire naam. 2) Bij een natuurlijk persoon de woonplaats, bij een Rechtspersoon de vestigingsplaats met volledig. adres en zo nodig vermelding van de provincie en het land. 3) Omschrijving van het werk overeenkomstig het hoofd van het bestek, met vermelding van nummer en dienstjaar of andere bijzondere aan- duiding van het bestek en mededeling van het perceel, de samengevoegde percelen of het totaal van de percelen. 4) Inschrijvingssom in cijfers. 5) Inschrijvingssom in letters. 6) Bedrag van de omzetbelasting in cijfers. 7) Bedrag van de omzetbelasting in letters. 8) Deze zin niet op te nemen, althans niet in te vullen, indien in het bestek of de nota van inlichtingen niet is bepaald, dat bij de inschrijving verrekenprijzen moeten worden opgenomen. 9) Deze aanwijzing is alleen van toepassing, indien de Inschrijving door twee of meer inschrijvers gezamenlijk geschiedt.
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
83
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
BANKGARANTIE De ondergetekende ............................................................. 1) gevestigd te ............................................................. 2) verklaart zich onherroepelijk, zonder voorbehoud en onder afstand van voorrechten en excepties, ten behoeve van de gemeente Den Haag borg te staan voor: ............................................................. 3) tot een bedrag van (in cijfers en letters): ............................................................. 4) op grond van de hoofdverbintenis ............................................................. 5) Op de enkele schriftelijke mededeling van de gemeente dat degene voor wie ondergetekende borg staat, tekort is geschoten in de nakoming van verplichtingen welke voortkomen uit bovengenoemde hoofdverbintenis, zal ondergetekende op verzoek van de gemeente als eigen schuld onverwijld elk bedrag tot het maximum der borgsom, aan de gemeente voldoen. De borgtocht is van kracht totdat ondergetekende de beëindiging schriftelijk door de gemeente is gemeld. Gedaan te ................................................................ de .................. 20 ... ................. (handtekening) ................................................................ 1 Naam en adres van de bank 2 Naam en adres van de aannemer/leverancier 3 Korte omschrijving van het werk en het nummer van de door de opdrachtgever verstrekte order 4 Plaats, datum, bankstempel en ondertekening
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
84
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
GARANTIEVERKLARING De ............................................................. 1) gevestigd te ............................................................. 2) aan wie de bepalingen in bovengenoemd bestek bekend zijn, garandeert hiermede aan de opdrachtgever vanaf het gereedkomen van het onderdeel tot aan de oplevering van het werk en in aansluiting daarop gedurende een periode van ............................................................ 3) jaar. de/het in het artikel: ............................................................. 4) genoemde ................................................................ ................................................................ ................................................................ ................................................................ ................................................................ Gedaan te ................................................................ de .................. 20... De aannemer ................................................................ handtekening) ................................................................ Bijlage: Garantieverklaring(en) onderaannemer/leverancier 1) Bij een natuurlijk persoon naam en voornamen voluit, bij een rechtspersoon de statutaire naam. 2) Bij een natuurlijk persoon de woonplaats, bij een rechtspersoon de vestigingsplaats met volledig adres en zo nodig vermelding van de provincie en het land. 3) Aantal jaren van de garantieperiode. 4) Artikel van het bestek, waarin de het onderdeel en de garantie wordt omschreven. 5) Onderdeel van het werk waarvoor de garantie wordt afgegeven. Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
85
Adviesburo J. van Toorenburg b.v. Postbus 63411 2502 JK Den Haag Tel. 070-3617261
ARW 2005 - DEEL II - MODEL K VERKLARING BESTUURDER OMTRENT RECHTMATIGHEID INSCHRIJVING Korte omschrijving: De realisatie van technische installaties en bouwkundige werkzaamheden van de te realiseren maatregelen met betrekking tot het realisatieplan CO2 –neutrale Stadsboerderijen in Den Haag. Besteknr. 1233.BES.03 Ondergetekende verklaart dat de onderhavige inschrijving of, in geval van een onderhandelingsprocedure, de aanbieding, niet tot stand is gekomen onder invloed van een overeenkomst, besluit of gedraging in strijd met het Nederlandse of Europese mededingsrecht. Aldus naar waarheid opgemaakt op...............(datum) te............................ (plaats) door ......................................(naam en voorletters) als bestuurder van................................(naam bedrijf) die...............................................(naam bedrijf) ter zake van deze inschrijving of aanbieding rechtsgeldig vertegenwoordigt.
.................................................(handtekening)
Lid ONRI - Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs
86