1.5
Werkveld Identiteit
Datum
Instemming/Advies GMR
1.5|Identiteitskaders
Identiteit/Identiteitskaders
Vastgesteld CvB
1.5
Inhoudsopgave
1.
De katholiek/oecumenische identiteit in de nieuwe stichting
3
2.
Het openbare karakter in de nieuwe stichting
4
3.
Stichtingskaders identiteit van de samenwerkingsschool
6
4.
Stichtingskaders identiteit van de oecumenische school
9
Identiteit/Identiteitskaders
2
1.5
1. De katholiek / oecumenische identiteit in de nieuwe stichting 1. De identiteit is het bestaansrecht van katholieke en oecumenische scholen. In de nieuwe stichting moet dat bestaansrecht blijvend worden gegarandeerd. Dat betekent dat dit in de statuten dient te worden vastgelegd; dat goedkeuring voor de statuten dient te worden verkregen van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) namens het bevoegd kerkelijk gezag. 2. De identiteit is voor een katholiek/oecumenisch bestuur een opdracht om daadwerkelijk vorm te geven. Deze opdracht moet binnen een samenwerkingsbestuur altijd kunnen worden uitgevoerd. Dat betekent: Dat in de Raad van Toezicht en het College van Bestuur personen zitten die dit kunnen en willen realiseren voor beide identiteiten. Op stichtingsniveau een document aanwezig is dat de kaders aangeeft voor de oecumenische scholen binnen de stichting. Dat leerkrachten werkzaam aan katholieke en oecumenische scholen loyaal meewerken aan de doelstelling van deze scholen en de grondslag daarvan onderschrijven. Dat de identiteit van de school in het schoolplan en de schoolgids beschreven is. Dat er catechese les wordt gegeven. Dat er vieringen worden georganiseerd n.a.v. projecten of kerkelijke feestdagen. Dat de band met de plaatselijke geloofsgemeenschappen is beschreven en ook hoe wordt omgegaan met communie en vormsel. Dat het mogelijk is om afspraken te maken over gebed en liederen. Dat het katholieke/oecumenische ook in de aankleding herkenbaar in de school aanwezig is. Dat er praktische aandacht is voor de minderbedeelden (acties o.i.d.). Dat er gezamenlijke normen en waarden zijn vastgesteld, die Christelijk geduid worden met als doel door juist handelen goed te kunnen samenleven. Dat er op identiteitsgebied begeleiding (en de financiering daarvan) is voor leerkrachten.
Identiteit/Identiteitskaders
3
1.5
2. Het openbare karakter in de nieuwe stichting 1. De openbare identiteit is het bestaansrecht van openbare scholen. In de nieuwe stichting moet dat bestaansrecht blijvend worden gegarandeerd. Dat betekent : dat dit in de statuten dient te worden vastgelegd. dat er verantwoording over het openbare karakter van de openbare scholen moet worden afgelegd aan de gemeenteraad. 2. Een belangrijk deel van de uitgangspunten die de basis vormen voor de identiteit van het openbaar onderwijs zijn afkomstig uit de Grondwet (art. 1, 4, 6 en 23). In de Wet Primair Onderwijs (art. 46: Karakter openbaar onderwijs) worden deze uitgangspunten vertaald in een aantal wettelijke eisen waaraan het openbaar onderwijs moet voldoen: Het openbaar onderwijs draagt bij aan de ontwikkeling van de leerlingen met aandacht voor de godsdienstige, levensbeschouwelijke en maatschappelijke waarden zoals die leven in de Nederlandse samenleving en met onderkenning van de betekenis van de verscheidenheid van die waarden. Openbare scholen zijn toegankelijk voor alle kinderen zonder onderscheid van godsdienst of levensbeschouwing. Openbaar onderwijs wordt gegeven met eerbiediging van ieders godsdienst of levensbeschouwing. 3. Bij de vormgeving van de identiteit in de dagelijkse praktijk laat het openbaar onderwijs zich leiden door waarden als vrijheid (verdraagzaamheid, algemene toegankelijkheid en tolerantie), gelijkheid (gelijkwaardigheid en democratie) en solidariteit (verantwoordelijkheid, samenleven, vertrouwen, binding en samenwerking). Vanuit deze waarden richt het zich op: Het actief verkennen van elkaars achtergrond en het bevragen van elkaars opvattingen, wat moet leiden tot een kritische, respectvolle houding, die leerlingen in staat stelt om later als actief burger te kunnen samenwerken in een pluriform samengestelde omgeving. Het reduceren van ongelijkheid, ongelijkwaardigheid en sociale uitsluiting en het versterken van sociale verbanden.
Identiteit/Identiteitskaders
4
1.5
4. Het openbaar onderwijs gaat uit van bovenstaande waarden. Dit betekent dat er geen waarheid is die bovengeschikt is aan andere waarheden. Dat betekent dat er ruimte is voor diversiteit in opvattingen er vieringen worden georganiseerd waaraan elke leerling vanuit zijn eigen achtergrond kan deelnemen. het openbare karakter herkenbaar in de school aanwezig is. er gezamenlijke normen en waarden vastgesteld zijn die recht doen aan het openbare karakter met als doel door juist handelen goed te kunnen samenleven.
Identiteit/Identiteitskaders
5
1.5
3. Stichtingskaders identiteit van de samenwerkingsschool Doel: Beide identiteiten komen volledig tot hun recht. De school kan binnen de kaders de identiteit vormgeven. Vereist is dat er op de school en binnen de stichting een duidelijke gezamenlijke visie is op: Het kind. Het onderwijs. De leerkrachten. Het samenleven. De identiteit. De rol van de stichting i.d.. Binnen onze stichting willen we uitgaan van de volgende begrippen: Niet apart maar samen: Voor ons betekent dat dat iedereen welkom is en dat we samen onze school vormen en zijn. Het betekent ook dat we samen verantwoordelijk zijn voor onze wereld en oog hebben voor de ander. Ontwikkelingsgericht: Zowel de leerkrachten als de kinderen ontwikkelen zich op onze school. Leerkrachten zijn binnen school- en stichtingsnormen vrij om op hun eigen manier de kinderen te laten groeien in kennis en mogelijkheden. De school is binnen de stichtingskaders vrij om het onderwijs vorm te geven. Pluriform: Kinderen maken bij ons kennis met de ander en het andere met als doel het groeien in deelnemen aan de samenleving. Deelaspecten: Kind: Opgroeiend tot actief willen en kunnen deelnemen aan de samenleving. (actief burgerschap) Met waarden en deugden, gebaseerd op de bijbel, het humanisme en andere overleveringen. Vanuit verwondering en bewondering kunnen komen tot verantwoordelijkheidsgevoel voor zijn/haar leefwereld. Met aandacht, waardering en hulp voor het andere en de anderen. Leerkracht: Vóórlevend en voorbeeldend. Kunnen ver- en bewonderen en enthousiasmeren.
Identiteit/Identiteitskaders
6
1.5
Actief en activerend in “samenleving”. De katholieke leerkrachten in het bezit zijn van de akte catechese. Zich blijvend scholen; ook w.b. de identiteit. Actief hulp biedend aan mensen die dat nodig hebben Kunnen en willen functioneren op een samenwerkingsschool. Het zelfstandig, binnen kaders, kunnen vormgeven van het onderwijs. Onderwijs: De kinderen ondersteunend zodat de einddoelen worden gehaald. Met aandacht voor het welzijn van kinderen en leerkrachten. Conform de kerndoelen. De directeur waakt over de kwaliteit van beide levensovertuigingen en legt daarover verantwoording af. Identiteit: Dialoog met aandacht en waardering voor de overtuiging van de ander(en). Beide identiteiten zijn duidelijk herkenbaar in de school. Stichting: De samenstelling van en de rolverdeling binnen het bestuur zijn zodanig dat het bestaan en de werkwijze van de samenwerkingsschool worden bevorderd en bewaakt. Er zijn leerkrachten aangesteld die beide identiteiten in de school kunnen en willen vormgeven. Actieve hulp bij het vormgeven en beschrijven van de samenwerkingsschool. Zorg voor kind- en leerkrachtwelzijn. Aanbieden van scholing / verrijking w.o. catechesebegeleiding voor de katholieke leerkrachten en ondersteuning voor de humanistische leerkrachten. Controle op de uitvoering. Dat betekent voor de school o.a.: Het opstellen van een gezamenlijk visiestuk. Afspraken w.b. de identiteit en (na)scholing van leerkrachten. Afspraken w.b. catechese/humanistisch onderwijs: Inhoud/methode Tijden Door wie ? Begeleiding voor team en leerkrachten. Afspraken w.b. uiterlijke kenmerken: Aankleding van de school Welke feestdagen vier je hoe ? Welke acties worden gevoerd ? Bidden/liedjes/verhalen
Identiteit/Identiteitskaders
7
1.5
Afspraken w.b. band met de parochie: Eerste Communie/Vormsel Gezinsvieringen Communicatie met en activiteiten door en voor ouders en kinderen. Afspraken w.b. organisatie: Samenstelling SAC, MR en andere commissies. Beide identiteiten vertegenwoordigd in de schoolleiding. Afspraken w.b. verantwoorden: De directeur legt het schoolbeleid i.d. voor aan de MR ter advisering en aan het stichtingsbestuur ter vaststelling.
Identiteit/Identiteitskaders
8
1.5
4. Stichtingskaders identiteit van de oecumenische school Over de verhalen van God met de mensen Verborgen in oude verhalen, verteld zolang mensen bestaan, zijn woorden van hemel en aarde die over Gods wonderen gaan. We ontdekken ze als we ervaren ontvangend in ’t leven te staan. Verhalen die jong zijn gebleven want ook ons bestaan wordt verwoord in tijdloze, steeds nieuwe beelden sinds eeuwen door mensen gehoord. Ze omsluiten ons warm als een deken, ze nemen ons op en gaan voort. Wij leven zelf nieuwe verhalen waarin ons de Geest tegenkomt, als groots en geweldig ervaren, als ruimte en rust in een storm. Wij zeggen weer voort wat wij zagen, verhaal waar geen einde aan komt. Levensbeschouwelijke identiteit In het algemeen laat de inhoud van het geloof zich moeilijk beschrijven. Iedere christen geeft op een of andere manier zelf vorm aan zijn geloof dat mede gebaseerd is op een eigen kijk op het leven. Elke tijd en levensfase van een mens vraagt opnieuw om een eigentijdse en persoonlijke invulling van het christen-zijn. Het actueel houden van een geloof vraagt om bezinning, reflectie, vernieuwing. In deze dynamiek willen we als school meegaan. Op een oecumenische school wordt gewerkt en geleefd vanuit de bijbelverhalen waarin God omziet naar mensen. Ook wordt van ons gevraagd om naar elkaar om te zien. Het onderwijs op een oecumenische school wordt vanuit een christelijke visie gegeven. Normen en waarden vanuit de bijbel en de katholieke/protestantse traditie zijn daarbij uitgangspunt. Op een oecumenische school wordt nadrukkelijk gezocht naar gemeenschappelijke elementen uit de verschillende levensbeschouwelijke en godsdienstige achtergronden.
Identiteit/Identiteitskaders
9
1.5
Op een oecumenische school leren kinderen bijbelverhalen kennen en hoe je hiermee om kunt gaan. Door open te staan voor elkaar, elkaar te respecteren én vooral ruimte te geven, kunnen kinderen ervaren hoe mensen al dan niet omgaan met het christelijk geloof. Missie (waar staat een oecumenische school voor?) Een oecumenische basisschool biedt levensbeschouwelijk onderwijs aan, waarbij de bijbel als uitgangspunt wordt aangemerkt. Respect voor elkaar, voor de leefomgeving en medemenselijkheid zijn belangrijke waarden. Door dit uit te dragen leren de kinderen zelfstandig keuzes te maken. De oecumenische school wil een ontmoetingsplaats zijn voor kinderen, ouders en leerkrachten met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden, zodat zij kunnen leren van en met elkaar. Een oecumenische school staat dan ook open voor alle kinderen en ouders, ongeacht achtergrond, levensbeschouwing of geloofsovertuiging. Vormgeving identiteit, onder schooltijd Op een oecumenische school wordt iedere dag met een oecumenische methode gewerkt, die uitgaat van de christelijke grondslag. De dag wordt begonnen en afgesloten met gebed. Op een oecumenische school wordt levensbeschouwelijk onderwijs aan alle kinderen aangeboden. Als er iets geoefend, geleerd of besproken moet worden, wordt dit met alle kinderen van een betreffende groep samen gedaan. Hierdoor ontstaat er ruimte om te leren van en met elkaar. Dit is een grondbeginsel van een oecumenische school. Wat wordt verwacht van teamleden op een oecumenische school? Leerkrachten onderschrijven de uitgangspunten van de oecumenische school en handelen hiernaar. Leerkrachten hebben een protestants-christelijke of katholieke achtergrond. Ze zijn in het bezit van een godsdienstdiploma of zijn bereid dit te halen. Van elk teamlid wordt verwacht, dat hij/zij openstaat voor de christelijke geloofsovertuiging van anderen om van en met elkaar te leren. De teamleden nemen deel aan de begeleidingsafspraken zoals die door de directeur worden gemaakt met de identiteitsbegeleider binnen de stichting conform het stichtingsbeleid. Leerkrachten worden verwacht aanwezig te zijn bij vieringen in de kerk waarover binnen het taakbeleid afspraken zijn gemaakt.
Identiteit/Identiteitskaders
10
1.5
Wat wordt verwacht van een directeur op een oecumenische school? De directeur draagt zorg en is verantwoordelijk voor de oecumenische identiteit van de school (zie uitingen van een oecumenische school). De directeur bespreekt de identiteit met teamleden. De directeur draagt zorg voor scholing ten aanzien van de identiteit. De directeur is in het bezit van een godsdienstdiploma. De directeur staat open voor de christelijke geloofsovertuiging van de anderen om van en met elkaar te leren. De directeur wordt verwacht aanwezig te zijn bij vieringen. Wat wordt verwacht van ouders op een oecumenische school? Ouders onderschrijven en respecteren de grondslag van de oecumenische school. Ouders wonen, waar mogelijk, vieringen bij die door de school worden georganiseerd en waarbij ouders worden uitgenodigd. Binnen de school zijn afspraken gemaakt over de afvaardiging van ouders vanuit diverse denominaties in geledingen binnen de school. Wat wordt verwacht van kinderen op een oecumenische school? Kinderen hebben respect en waardering voor elkaar. Kinderen staan open voor andere levensbeschouwelijke overtuigingen. Kinderen geven elkaar ruimte voor gebed. Organisatie In de verdeling van leerkrachten wordt gestreefd naar een fifty-fifty-verdeling qua denominatie. Uitingen van een oecumenische school Ouders worden geïnformeerd over het gebruik van methodes, acties enz. In de oecumenische school is plaats voor uiterlijke kenmerken van verschillende identiteiten. Er wordt op een oecumenische school zorgvuldig gekeken naar de keuze van een thema, het voorlezen van een boek, het draaien van een video en de aanschaf van materialen. Uitgangspunt hierbij is de hiervoor genoemde oecumenische visie/missie. Op een oecumenische school worden afspraken gemaakt over de wekelijks en jaarlijks te houden acties. Waar mogelijk wordt er op centrale bijeenkomsten geopend/gesloten met een gebed of een overweging. Zingen versterkt het gemeenschapsgevoel in een school of in een groep; Op schoolniveau zijn er afspraken over wanneer en uit welke bundels er wordt gezongen.
Identiteit/Identiteitskaders
11
1.5
Vieringen op een oecumenische school. Op een oecumenische school worden diverse oecumenische vieringen gehouden. Zo is er onder andere een oecumenische start- en slotviering. Er wordt gevierd met Kerst en Pasen. Aan de andere christelijke feestdagen wordt in de klas aandacht besteed. Op de oecumenische school zijn draaiboeken van de vieringen aanwezig. De oecumenische scholen werken, binnen hun eigen mogelijkheden, mee aan de voorbereiding op de eerste communie en het vormsel. De lessen die hiervoor worden gegeven, worden aan alle kinderen uit de desbetreffende groep gegeven. Bij de levensbeschouwelijke en godsdienstige vorming maken leerlingen op een oecumenische school uitdrukkelijk kennis met de levensbeschouwelijke uitgangspunten van waaruit een oecumenische school werkt.
Identiteit/Identiteitskaders
12