Examen VMBO-GL
2014 gedurende 285 xxx minuten gedurende
CSPE GL administratie - handel en administratie - handel en verkoop - mode en commercie
Bij dit examen horen een bijlage, een uitwerkbijlage en digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 34 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 124 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goed antwoord behaald kunnen worden.
PG-5015-b-14-1-o
Inleiding bij onderdeel A en B
Etos is één van de grootste drogisterijketens in Nederland. Etos heeft een uitgebreid assortiment op het gebied van beauty, gezondheid en lichaamsverzorging. Naast scherp geprijsde kwaliteitsproducten biedt Etos zijn klanten een prettige winkelomgeving met deskundig en vriendelijk personeel. Etos telt op dit moment ruim 500 winkels, verspreid over heel Nederland. Hiervan is ongeveer de helft eigendom van Etos, de overige winkels zijn franchisewinkels. Etos organiseert regelmatig avonden om nieuwe producten te presenteren of bestaande producten te promoten (party selling). Jouw leidinggevende vraagt je of je mee wilt helpen met het voorbereiden van zo’n party selling. Het gaat om twee verschillende werkzaamheden: 1
het verzamelen van informatie voor de collega die tijdens de party selling gastheer is.
2
het maken van een PowerPointpresentatie voor de collega’s die bij de party selling aanwezig zijn.
PG-5015-b-14-1-o
2 / 16
lees verder ►►►
Onderdeel A
informatie verzamelen
tijdsduur ongeveer 45 minuten
Jouw collega die gastheer is tijdens de party selling wil antwoord hebben op een aantal vragen. Hij vraagt jou of je voor hem informatie wilt verzamelen. Bij opdracht 1 is bij de onderdelen a tot en met e aangegeven om welke informatie het gaat. Je moet de informatie netjes op een rijtje zetten in de vorm van een document. De informatie die je daarbij kunt gebruiken staat in de bijlage bij dit onderdeel.
Voor deze opdracht heb je de bijlage nodig. Voordat je aan de opdracht begint Lees de informatie in de bijlage bij dit onderdeel goed door. Open een nieuw document in Word. Zet bovenaan je naam en kandidaatnummer. Sla het bestand op onder de bestandsnaam partyselling_gl[jouw naam] Uitvoering van de opdracht Gebruik een zakelijk lettertype, tekengrootte 12. Beantwoord de vragen bij opdracht 1 op een duidelijke en overzichtelijke manier. Let op een juiste zinsbouw en spelling.
PG-5015-b-14-1-o
3 / 16
lees verder ►►►
8p
1
Geef in je document antwoord op de volgende vragen: a Etos heeft voor de party selling 25 vaste klanten uitgenodigd. Het gaat om jongeren in de leeftijdsgroep van 15 tot 20 jaar. Waarom heeft Etos juist jongeren in deze leeftijdsgroep uitgenodigd? Ga bij je antwoord in op twee aspecten die voor Etos van belang zijn. b
Etos gebruikt productdifferentiatie om de omzet van het eigen merk haarverzorging te vergroten. Leg uit hoe Etos dit instrument toepast.
c
Het uitnodigen van vaste klanten en het gebruiken van productdifferentiatie zijn voorbeelden van het inzetten van marketinginstrumenten. Etos wil nog meer marketinginstrumenten inzetten om de omzet van de eigenmerk-haarproducten te vergroten. Geef twee andere voorbeelden van marketinginstrumenten en leg uit hoe Etos deze marketinginstrumenten moet inzetten.
d
Etos biedt het eigen merk haarverzorging tegen een lagere prijs aan dan haarverzorging van de bekende merken. Geef twee redenen waarom Etos het eigen merk tegen een lagere prijs kan aanbieden dan de aanbieders van A-merken.
e
Uit onderzoek is gebleken dat de kwaliteit van de eigenmerkhaarproducten niet veel verschilt van die van de A-merken. Toch probeert Etos het eigen merk een andere uitstraling te geven dan het A-merk heeft. Op welke wijze doet Etos dat? Geef een voorbeeld.
Als je klaar bent met de opdracht Controleer je opdracht op taalgebruik en spelling. Maak een afdruk van partyselling_gl[jouw naam].doc Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PG-5015-b-14-1-o
4 / 16
lees verder ►►►
Onderdeel B
PowerPoint
tijdsduur ongeveer 30 minuten
Je gaat nu de PowerPointpresentatie voor de collega’s maken. De presentatie moet de informatie bevatten die de collega’s nodig hebben tijdens de party selling. De titel van de presentatie is “Etos haarverzorging, goede kwaliteit voor een lage prijs”. In de presentatie verwerk je de antwoorden op de vragen die je bij opdracht 1 hebt gegeven.
Voor deze opdracht heb je de bijlage en de map afbeeldingen Etos nodig. 7p
2
Maak de PowerPointpresentatie. Voordat je aan de opdracht begint Start PowerPoint. Kies bij Bestand voor ‘nieuw’. Kies vervolgens voor ‘lege presentatie’, dus geen ontwerpsjabloon. Sla het bestand op onder de bestandsnaam partyselling_gl[jouw naam] Uitvoering van de opdracht Ga bij het maken van de presentatie uit van de volgende aanwijzingen: Gebruik minimaal vijf en maximaal acht dia's. Maak een titelpagina. Zet op de titelpagina je eigen naam en kandidaatnummer. Deel je tekst overzichtelijk in. Verwerk alle antwoorden op de vragen van opdracht 1 duidelijk in de presentatie. De kleuren moeten passen bij een zakelijke presentatie. Het lettertype dat je kiest moet de presentatie ondersteunen. De kleuren en het lettertype moeten passen in de huisstijl van Etos. De tekst van de dia's moet goed leesbaar zijn. De tekst moet in correct Nederlands zijn gesteld. De afbeeldingen die je wilt gebruiken zijn te vinden in de map afbeeldingen Etos. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van partyselling_gl[jouw naam] (hand-outs, maximaal zes dia’s per pagina). Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PG-5015-b-14-1-o
5 / 16
lees verder ►►►
Onderdeel C
kosten, omzet en winst
tijdsduur ongeveer 60 minuten In tabel 1 wordt informatie gegeven over de bestedingen aan drogisterijartikelen (in miljoenen euro’s) en het aandeel hierin van drogisterijen en parfumerieën. product
lichaamsverzorging papier health care geuren haarverzorging decoratieve cosmetica mondverzorging totaal
bestedingen
€ € € € € € € €
2007 1.036 747 610 389 381 287 227 3.677
€ € € € € € € €
aandeel drogisterijen en parfumerieën
2011 1.114 872 658 418 393 354 267 4.076
2007 78% 26% 91% 69% 99% 99% 57% 71%
2011 78% 25% 88% 67% 99% 100% 57% 70%
Voor deze opdrachten heb je de uitwerkbijlage nodig. 1p
3
Mensen kopen in de drogisterij relatief weinig papier (toiletpapier, zakdoekjes, tissues). Geef hiervoor een verklaring. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage.
2p
4
Bereken in procenten met hoeveel de bestedingen aan drogisterijartikelen bij drogisten en parfumerieën tussen 2007 en 2011 zijn toegenomen. Rond af op één decimaal. Noteer je antwoord en de berekening in de uitwerkbijlage.
2p
5
Het aandeel van drogisterijen in de omzet van health care is tussen 2007 en 2011 gedaald. Laat met een berekening zien of tussen 2007 en 2011 ook de omzet van health care-producten van drogisterijen is gedaald. Noteer je antwoord en de berekening in de uitwerkbijlage.
PG-5015-b-14-1-o
6 / 16
lees verder ►►►
1p
6
Het aandeel van Etos in de omzet van drogisterijen bedroeg in 2011 afgerond 18%. In 2007 was dit aandeel nog 16%. Met welk bedrag is de omzet van Etos tussen 2007 en 2011 toegenomen of afgenomen? Noteer je antwoord en de berekening in de uitwerkbijlage. Voor een gemiddelde Etoswinkel zijn voor 2011 in tabel 2 de onderstaande cijfers berekend. marktaandeel Etos omzet per winkel omzet per m2 wvo omzet per fte omzet per werkzame persoon
18% € 1.040.000 € 4.900 € 226.000 € 111.000
1p
7
Bereken met behulp van de gegevens uit tabel 2 de omvang van een gemiddelde baan bij Etos in 2011 in procenten van een volledige baan. Afronden op hele procenten. Noteer je antwoord en de berekening in de uitwerkbijlage.
2p
8
Bereken met behulp van de gegevens uit tabel 2 en de gegevens uit tabel 1 het aantal Etos-winkels in 2011. Afronden op helen. Noteer je antwoord en de berekening in de uitwerkbijlage.
1p
9
De omzet per werkzaam persoon is lager dan de omzet per fte. Geef hiervoor de verklaring. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage.
PG-5015-b-14-1-o
7 / 16
lees verder ►►►
In tabel 3 zie je een overzicht van de opbouw van de netto omzet van een drogisterij in 2002 en 2010.
omzet exclusief btw inkoopwaarde brutowinst kosten: - personeelskosten - huisvestingskosten - verkoopkosten - overige kosten bedrijfsresultaat
2002 100% 68% 32% 29% 14% 6% 3% 6% 3%
2010 100% 66% 34% 29% 15% 7% 2% 5% 5%
1p
10
In een rapport van ABN AMRO wordt als verklaring voor de procentuele daling van de inkoopwaarde tussen 2002 en 2010 de schaalvergroting en ketenvorming in de drogisterijbranche genoemd. Leg uit dat door schaalvergroting en ketenvorming de inkoopwaarde van de drogisterijen kan dalen. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage.
1p
11
Welk gevolg heeft een daling van de inkoopwaarde in eerste instantie voor de omzetsnelheid? Geef een verklaring bij je antwoord. Gebruik hierbij de formule voor de omzetsnelheid. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage.
1p
12
Volgens het rapport van ABN AMRO is de daling van de procentuele verkoopkosten tussen 2002 en 2010 een gevolg van de verschuiving van de verkopen van de winkel naar internet. Leg uit dat door deze verschuiving de verkoopkosten kunnen zijn gedaald. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage.
15p
13
Maak de minitoets bij opdracht 13.
PG-5015-b-14-1-o
8 / 16
lees verder ►►►
Onderdeel D
vakken vullen
tijdsduur maximaal 30 minuten
Voor het vullen van de schappen in de winkel zet de Etos waar jij werkt scholieren en studenten in. Om te voorkomen dat klanten last hebben van het vullen, gebeurt dit op maandagochtend tussen 07.00 uur en 11.00 uur en iedere avond (met uitzondering van de zaterdag en de zondag) tussen 18.00 uur en 21.00 uur. Jouw leidinggevende vraagt je voor de komende week een planning te maken. De planning wordt gemaakt in een Excelbestand.
Voor dit onderdeel heb je de bijlage en het bestand planning_vulploegmedewerkers_gl.xls nodig. Let op: Bij dit onderdeel wordt ook je werktempo beoordeeld. De maximale tijd voor dit onderdeel bedraagt 30 minuten. Bij overschrijding van deze tijd worden de punten voor werktempo niet toegekend. 7p
14
Maak de planning voor de vulploegmedewerkers. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het bestand planning_vulploegmedewerkers_gl.xls kunt vinden. Open het bestand planning_vulploegmedewerkers_gl.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: planning_vulploegmedewerkers_gl[jouw naam].xls Je moet de namen van de medewerkers die ingezet worden zelf in het werkblad invoeren. Je kunt een medewerker inplannen door het hokje voor de ingevoerde naam aan te vinken en vervolgens in de gewenste cel in de planning te klikken. Je kunt cellen wissen door het hokje voor ‘cellen wissen’ aan te vinken en vervolgens te klikken op de cel die moet worden gewist. De kolom ‘ingeplande uren’ telt automatisch het aantal ingeplande uren per medewerker en het totaal aantal ingeplande uren. De voorgaande informatie vind je ook als je op ‘help’ klikt. Uitvoering van de opdracht Bepaal met behulp van de bijlage bij dit onderdeel welke scholieren en/of studenten ingezet kunnen worden voor de vulploeg en maak vervolgens de planning voor de vulploeg.
PG-5015-b-14-1-o
9 / 16
lees verder ►►►
Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van planning_vulploegmedewerkers_gl[jouw naam].xls. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
Onderdeel E
voorraadadministratie
tijdsduur ongeveer 60 minuten 15p
15
Maak de minitoets bij opdracht 15.
Vandaag is de Etos waar jij werkt bevoorraad. Jouw collega heeft een bestelling in ontvangst genomen en gecontroleerd met de bijbehorende pakbon. Hij heeft nogal wat verschillen geconstateerd. In de bijlage bij dit onderdeel is de pakbon die bij deze levering hoort, opgenomen.
Voor dit onderdeel heb je de bijlage en de uitwerkbijlage nodig. 6p
16
Neem telefonisch contact op met het centraal magazijn van Etos. Meld de verschillen die er bij de controle van de ontvangen goederen zijn geconstateerd en dring aan op herstel van de gemaakte fouten.
2p
17
In de uitwerkbijlage bij dit onderdeel zijn enkele vragen opgenomen over de manier waarop je opdracht 16 hebt uitgevoerd. Beantwoord de vragen in de uitwerkbijlage bij dit onderdeel.
Etos houdt een deel van de voorraad van zijn artikelen bij in Excel. Rosa, jouw chef, vraagt jou de voorraadadministratie bij te werken.
Voor deze opdrachten heb je de bijlage en het digitale bestand voorraadadministratie_gl.xls nodig. Voordat je aan de opdracht begint De examinator vertelt je waar je het bestand voorraadadministratie_gl.xls kunt vinden. Open het bestand voorraadadministratie_gl.xls. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: voorraadadministratie_gl[jouw naam].xls
PG-5015-b-14-1-o
10 / 16
lees verder ►►►
Het bestand voorraadadministratie_gl.xls bestaat uit voorraadkaarten, een werkblad voorraadwaardering, een werkblad actieprijzen en een intern bestelformulier. 2p
18
Op 31 maart is een deel van eerder bestelde artikelen geleverd. Werk de voorraadkaarten bij met behulp van de pakbon uit de bijlage bij dit onderdeel. Maak gebruik van formules.
In het werkblad ‘voorraadwaardering’ is de door jou berekende administratieve voorraad van de artikelen opgenomen. Rosa vraagt je om met behulp van dit werkblad de waarde van de voorraad te bepalen. De btw op de artikelen bedraagt 21%. De gemiddelde brutowinstmarge bedraagt 55% van de netto verkoopprijs.
2p
19
Bereken in het werkblad ‘voorraadwaardering’ met formules de totale inkoopwaarde van de voorraad.
Rosa verwacht dat door een verlaging van de consumentenprijzen meer artikelen zullen worden verkocht. Zij besluit voor deze artikelen één week de actie ‘Etos neemt de btw voor zijn rekening’ te voeren. Zij vraagt jou te berekenen wat de consumentenprijzen moeten zijn die tijdens de actieweek gelden.
2p
20
Bereken in het werkblad ‘actieprijzen’ de consumentenprijzen die tijdens de actieweek gelden. Gebruik hiervoor formules.
PG-5015-b-14-1-o
11 / 16
lees verder ►►►
Rosa wil dat de actie een succes wordt. Zij wil voorkomen dat tijdens de actieweek de actieartikelen uitverkocht raken. Zij vraagt jou daarom te berekenen of er vandaag artikelen moeten worden bijbesteld. Daarvoor gebruik je het intern bestelformulier. Bij het invullen van het bestelformulier moet je rekening houden met de verwachte afzet in de actieweek, het aantal keren per week dat geleverd wordt en de besteleenheid. Deze gegevens vind je in de artikellijst in de bijlage bij dit onderdeel. Je hoeft geen rekening te houden met de minimumvoorraad en je moet indien nodig het aantal besteleenheden naar boven afronden.
2p
21
Bepaal per artikel hoeveel stuks er bijbesteld moeten worden voor de eerstvolgende keer dat er wordt geleverd volgende week. Je mag er daarbij van uitgaan dat de verkopen gespreid over de week plaatsvinden. Vul het intern bestelformulier volledig in. Het formulier heeft volgnummer ETO 1404. De datum is 8 april 2014. Als je klaar bent met de opdracht Maak een afdruk van de voorraadkaarten en de andere werkbladen. Gebruik hiervoor de knop ‘Print alles’. Lever de afdrukken in bij de examinator of bewaar ze in je werkmap.
PG-5015-b-14-1-o
12 / 16
lees verder ►►►
Onderdeel F
filiaalhouder of franchisenemer?
tijdsduur ongeveer 60 minuten 20p
22
Maak de minitoets bij opdracht 22.
Vandaag werk je op de administratie van Etos. Je hebt zojuist een overleg gehad met Tess. Tess overweegt filiaalhouder of franchisenemer te worden van een nieuw te openen Etoswinkel. Zij heeft jou gevraagd een aantal berekeningen te maken zodat zij een indruk krijgt van de kosten en opbrengsten van de beide mogelijkheden.
Voor deze opdracht heb je het digitale bestand franchising_gl.xls en de uitwerkbijlage nodig. Je gaat met formules een aantal berekeningen maken in Excel. Dit Excelbestand bestaat uit een aantal werkbladen. De uitkomsten van de berekeningen die je in de werkbladen maakt gaan automatisch naar het werkblad ‘berekening’. Sommige gegevens zijn al in de werkbladen ingevuld. Voordat je aan de opdrachten begint De examinator vertelt je waar je het bestand franchising_gl.xls kunt vinden. Open het bestand franchising_gl.xls. Vul je naam en je kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de bestandsnaam: franchising_gl[jouw naam].xls 2p
23
De nieuwe Etoswinkel gaat vier artikelgroepen verkopen. In het werkblad ‘inkoopwaarde’ staan deze vier artikelgroepen en de aandelen van deze artikelgroepen in de totale verkopen. Van één artikelgroep is de inkoopwaarde gegeven. Bereken met behulp van formules de inkoopwaarde van de overige artikelgroepen en de totale inkoopwaarde voor een filiaalhouder.
PG-5015-b-14-1-o
13 / 16
lees verder ►►►
2p
24
Een franchisenemer krijgt 8% korting op alle inkopen. Bereken met behulp van formules in het werkblad ‘inkoopwaarde’ de totale inkoopwaarde voor een franchisenemer.
2p
25
In het werkblad ‘afschrijvingen’ is een overzicht gegeven van de aanschafwaarde van de winkelinventaris en de inrichting met de bijbehorende economische levensduur. De winkelinventaris en de inrichting hebben na het verstrijken van de economische levensduur geen restwaarde. Bereken met behulp van formules in het werkblad ‘afschrijvingen’ de jaarlijkse afschrijvingskosten voor de winkelinventaris en de inrichting.
2p
26
Het bedrag voor de winkelinventaris en de inrichting kan worden geleend bij de bank. Om deel te nemen aan de franchiseorganisatie moet een franchisenemer eenmalig een bijdrage betalen. Deze franchisefee bedraagt € 30.000,-. Ook dit bedrag kan bij de bank worden geleend. Over het bedrag dat geleend wordt moet 4,1% rente worden betaald. Bereken met behulp van formules in het werkblad ‘rentekosten’ het bedrag aan rente dat de filiaalhouder en de franchisenemer per jaar aan de bank moeten betalen.
2p
27
In de nieuwe winkel zullen vier mensen werken: De filiaalhouder/franchisenemer. Tess heeft een volledige baan. Een hoofdmedewerker verkoop in deeltijd voor 60%. Een medewerker verkoop in deeltijd voor 50%. Een algemeen medewerker in deeltijd voor 30%. Voor de berekening van de salariskosten van de nieuwe winkel moet voor alle werkzame personen worden uitgegaan van een gemiddeld basisloon van € 1.800,- per maand. De vakantietoeslag bedraagt 8% over het jaarsalaris. De werkgeverslasten bedragen 29,8% over het totaal van jaarsalaris en vakantiegeld. Bereken met behulp van formules in het werkblad ‘salaris’ de salariskosten per werkzame persoon en totaal.
1p
28
De huisvestingskosten bedragen € 1.225,- per maand. Dit bedrag geldt zowel voor een filiaalhouder als voor een franchisenemer. Bereken in het werkblad ‘huisvestingskosten’ met een formule het bedrag van de huisvestingskosten.
PG-5015-b-14-1-o
14 / 16
lees verder ►►►
2p
29
De filiaalhouder maakt reclame met de landelijke Etosfolder. Deze folders worden om de twee weken, het hele jaar door, huis aan huis bezorgd. De filiaalhouder betaalt voor het maken van de folders een vast bedrag van € 375,- per twee weken en voor het bezorgen een vast bedrag van € 350,per twee weken. De franchisenemer gebruikt een aangepaste Etos-actiefolder. Deze komt elke week uit. Maken en bezorgen van deze folder kost € 575,- per keer. Bereken met behulp van formules in het werkblad ‘marketing’ de kosten van reclame maken met folders.
2p
30
In de filialen wordt elke maand één keer een verkoopdemonstratie gegeven. Het demonstreren kost € 600,- per maand. Een franchisenemer maakt één keer per maand gebruik van de diensten van een landelijk demonstratieteam. Demonstraties gegeven door het landelijke demonstratieteam kosten € 350,- per maand. Bereken met behulp van formules in het werkblad ‘marketing’ de kosten van de demonstratieteams.
2p
31
Alle ingekochte producten worden ook verkocht. De netto verkoopprijs wordt berekend door de inkoopprijs te verhogen met een winstopslag. Voor elke productgroep is deze verschillend. Bereken met behulp van formules in het werkblad ‘omzet’ voor elke productgroep de omzet en de totale omzet.
2p
32
Etos gaat ervan uit dat een franchisenemer gemiddeld 10% meer omzet heeft dan een filiaalhouder. Bereken met behulp van een formule in het werkblad ‘berekening’ wat de totale omzet van een franchisebedrijf zal zijn.
2p
33
In het werkblad ‘berekening’ zijn ook de uitkomsten van de door jou gemaakte berekeningen weergegeven. Om te bepalen welke van de twee situaties de hoogste definitieve nettowinst oplevert, moet je in dit werkblad nog enkele berekeningen maken. De filiaalhouder ontvangt 50% van de behaalde winst. Een franchisenemer moet 35% van de behaalde winst afstaan aan de franchiseorganisatie als vergoeding voor het gebruik van de franchisenaam. Bereken met behulp van formules in het werkblad ‘berekening’ welke van de twee situaties de hoogste nettowinst zal opleveren. Als je klaar bent met de opdrachten Maak een afdruk van het bestand franchising_gl[jouw naam].xls. Gebruik hiervoor de knop ‘Print alles’. Lever de afdruk in bij de examinator of berg deze op in je werkmap.
PG-5015-b-14-1-o
15 / 16
lees verder ►►►
2p
34
Tess laat haar beslissing voor een filiaal of voor franchising niet alleen afhangen van de te behalen nettowinst. Zij houdt ook rekening met de risico’s die voor haar zijn verbonden aan franchising. Geef twee voorbeelden van risico’s die voor Tess verbonden zijn aan franchising. Noteer je antwoord in de uitwerkbijlage.
PG-5015-b-14-1-o
16 / 16
lees verdereinde ►►►