Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Versie: 20141218
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 1/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
1. INLEIDING .............................................................................................................................................. 4 1.1. MISSIE.............................................................................................................................................. 4 1.2. KERNWAARDEN .................................................................................................................................. 4 1.3. VISIE ................................................................................................................................................ 5 1.4. STRATEGIE ......................................................................................................................................... 5 2. ORGANISATIE, BEHEER EN INTERNE CONTROLE ................................................................................................. 7 2.1. ORGANISATIE PENSIOENFONDS ............................................................................................................... 7 2.1.1 BESTUUR ................................................................................................................................................ 7 2.1.2 COMMISSIES ........................................................................................................................................... 7 2.1.3 AMBTELIJK SECRETARIS/ BESTUURSBUREAU ..................................................................................................... 8 2.1.4 GESCHIKTHEID BESTUURSLEDEN .................................................................................................................... 9 2.1.5 ZELFEVALUATIE ........................................................................................................................................ 9 2.1.6 VERANTWOORDINGSORGAAN ...................................................................................................................... 9 2.1.7 VISITATIECOMMISSIE ............................................................................................................................... 10 2.1.8 COMPLIANCE OFFICER ............................................................................................................................. 10 2.2 BEHEER........................................................................................................................................... 11 2.2.1 UITBESTEDING ....................................................................................................................................... 11 2.2.2 MANAGEMENTINFORMATIE ...................................................................................................................... 11 2.3 BELEID PENSIOENFONDS ............................................................................................................................. 12 2.3.1 RISICOMANAGEMENTBELEID ................................................................................................................ 12 2.3.2 BELEGGINGSBELEID ............................................................................................................................ 12 2.3.3 COMMUNICATIEBELEID ....................................................................................................................... 12 2.3.4 GEDRAGSCODE ................................................................................................................................. 12 2.3.5 INTERNE CONTROLE ........................................................................................................................... 13 2.3.6 FINANCIEEL CRISISPLAN....................................................................................................................... 13 2.3.7 DYNAMISCH FINANCIEEL RISICOBEHEER ................................................................................................... 15 2.3.8 HERVERZEKERING .............................................................................................................................. 15 3. PENSIOENREGELING ................................................................................................................................ 15 3.1. AANGESLOTEN ONDERNEMINGEN .......................................................................................................... 15 3.2. DEELNEMERSCHAP ............................................................................................................................. 15 3.3. DE INHOUD VAN DE PENSIOENREGELING .................................................................................................. 16 4. VOORZIENINGEN, RESERVES EN WEERSTANDSVERMOGEN ................................................................................. 17 4.1. VOORZIENING PENSIOENVERPLICHTINGEN ................................................................................................ 17 4.2. ALGEMENE RESERVE ........................................................................................................................... 18 5. BELEGGINGSBELEID ................................................................................................................................ 19 5.1 HET STRATEGISCHE BELEGGINGSBELEID ........................................................................................................ 19 5.2. OPZET VERMOGENSBEHEER .................................................................................................................. 19 5.3. BEHEERSING VAN BELEGGINGSRISICO’S ................................................................................................... 20 5.3.1 RISICOBUDGET .................................................................................................................................. 20 5.3.2 RENTEAFDEKKING .............................................................................................................................. 20 5.3.3 BANDBREEDTES ................................................................................................................................ 20 5.3.4 DERIVATEN ...................................................................................................................................... 20 5.4 LENINGEN ............................................................................................................................................ 21 5.5 RESULTAATEVALUATIE ............................................................................................................................. 21 5.6 INVULLING VAN HET BELEGGINGSBELEID ....................................................................................................... 21 5.7 ACTUELE NORMPORTEFEUILLE ................................................................................................................... 21 6. PREMIEBELEID ....................................................................................................................................... 21 6.1. KOSTENDEKKENDE PREMIE ................................................................................................................... 21 6.2. DE FEITELIJK TE BETALEN PREMIE ........................................................................................................... 22
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 2/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
7. FINANCIËLE STURINGSMIDDELEN ................................................................................................................ 23 7.1. PREMIEBELEID .................................................................................................................................. 23 7.2. BELEGGINGSBELEID ............................................................................................................................ 23 7.3. TOESLAGENBELEID ............................................................................................................................. 23 7.4. KORTING VAN DE PENSIOENEN .............................................................................................................. 25 7.5. VASTSTELLING FRANCHISE EN GRENSBEDRAGEN ......................................................................................... 25 7.6. VASTSTELLING PRIORITEIT T.B.V. HERVERZEKERING ..................................................................................... 25 7.7 INZET STURINGSMIDDELEN ....................................................................................................................... 25 BIJLAGE 1 NORMPORTEFEUILLE 2014 (GELDEND VANAF JANUARI 2014) ................................................................. 27 BIJLAGE 2 VERKLARING BELEGGINGSBEGINSELEN (‘PENSION AND INVESTMENT BELIEFS’) ............................................. 28 BIJLAGE 3 UITVOERINGOVEREENKOMST .......................................................................................................... 34
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 3/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
1. Inleiding De Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot (“het Pensioenfonds”) is een ondernemingspensioenfonds als bedoeld in de Pensioenwet. Uit artikel 145 van de Pensioenwet vloeit voort dat een ondernemingspensioenfonds een actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) dient vast te stellen. Deze geeft centrale criteria op basis waarvan het (financieel) beleid wordt gevoerd en de wijze waarop met tevoren door het Pensioenfonds onderkende risico’s wordt omgegaan. Daarbij dient de inhoud van de ABTN zodanig te zijn, dat De Nederlandsche Bank tot een oordeel kan komen of respectievelijk over de wijze waarop wordt voldaan aan het bepaalde bij of krachtens de artikelen 25, 95, 126 tot en met 137 en 143 van de Pensioenwet. Deze actuariële en bedrijfstechnische nota is vastgesteld in de vergadering van 18 december 2014 van het Bestuur van het Pensioenfonds. Deze geldt met ingang van dezelfde datum en vervangt alle voorgaande nota’s en wijzigingsbladen. 1.1. Missie Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot is opgericht om uitvoering te geven aan de door de werkgever Van Lanschot Bankiers vastgestelde pensioenregeling. Het Pensioenfonds heeft als missie alle huidige en toekomstige deelnemers te voorzien van de pensioenuitkeringen zoals in de reglementen vastgesteld en die, waar mogelijk, te indexeren voor prijsinflatie (niet actieven en pensioengerechtigden), respectievelijk loonontwikkeling (actieven). Onze deelnemers staan centraal in ons denken en doen. 1.2. Kernwaarden Het Pensioenfonds wil een betrouwbaar en duurzaam pensioenfonds zijn en streeft na om zijn financiële verplichtingen nu en in de toekomst waar te maken. Het Bestuur van de Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot (hierna: het Pensioenfonds) gaat uit van de volgende kernwaarden: Betrouwbaarheid Beheerste procesvoering Continuïteit Duidelijkheid Beheerst beloningsbeleid. De leden van het Bestuur, de bestuurscommissies, het Verantwoordingsorgaan en het Bestuursbureau houden zich aan de door het Bestuur vastgestelde gedragscode. Hierin zijn onder andere regels opgenomen over het aannemen van relatiegeschenken en het handelen met voorkennis. Het Bestuur verlangt dat alle partijen aan wie zij werkzaamheden uitbesteden beschikken over een minimaal gelijkwaardige gedragscode. Bovendien moet er een beheerst beloningsbeleid gevoerd worden. Een uitbestedingspartij mag nooit gedreven worden om meer risico te lopen dan het Pensioenfonds op basis van het vastgestelde beleid wil lopen.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 4/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
1.3. Visie De ambitie van het Pensioenfonds is om met een effectieve en efficiënte uitvoering en een zo laag mogelijk risico voor de (gewezen) deelnemers en pensioengerechtigden een zo goed mogelijk pensioenresultaat te realiseren. Als blijkt dat de omvang of uitvoeringskosten van het Pensioenfonds niet meer in een gezonde verhouding staan tot de ambitie zal het Bestuur zich beraden over alternatieven voor de toekomst. 1.4. Strategie Het Bestuur geeft op de volgende wijze invulling aan de realisering van de missie: - Een evenwichtig en zorgvuldig vormgegeven beleid - Risico’s worden afgewogen en adequaat gemanaged - Processen zijn goed en adequaat ingericht - Processen worden op beheerste wijze doorlopen en vastgelegd - Voorlichting en informatie zijn begrijpelijk - Communicatie aan alle betrokkenen is duidelijk en relevant. Om de missie zoveel mogelijk waar te kunnen maken moeten door het Pensioenfonds risico’s worden genomen. Deze risico’s moeten in lijn zijn met de missie. - Het Bestuur vermijdt daarom risico’s die de stabiliteit en soliditeit van het Pensioenfonds bedreigen en/of de vertrouwensrelatie met de deelnemers kunnen schaden. - Het Bestuur neemt alleen risico’s die ze begrijpt. - De risico’s, waarvan wordt verondersteld dat zij op positieve wijze kunnen bijdragen aan de financiële situatie van het Pensioenfonds (zoals sommige beleggingsrisico’s), worden regelmatig in kaart gebracht, gemeten, beoordeeld en waar nodig tot voorbedachte proporties gereduceerd; - Operationele risico’s, vooral samenhangend met de bedrijfsvoering van het Pensioenfonds en haar leveranciers, worden eveneens regelmatig in kaart gebracht, gemonitord, beoordeeld en gemitigeerd, dan wel tot verantwoord geachte proporties teruggebracht.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 5/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Organogram organisatie Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot:
Visitatiecommissie (3 leden)
Verantwoordingsorgaan (4 leden)
Externe adviseurs Bestuur Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot (5 leden) inclusief Dagelijks Bestuur
Bestuursbureau
Externe accountant Certificerend actuaris Compliance Officer
Administateur Beleggingscommissie (4 leden) Vermogensadministrateur Communicatiecommissie (3 leden) Fiduciair Manager
Custodian
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Risicomanagementcommissie (4 leden)
Pagina 6/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
2.
Organisatie, beheer en interne controle
2.1.
Organisatie Pensioenfonds
2.1.1 Bestuur Het Pensioenfonds wordt bestuurd door een Bestuur, bestaande uit vijf personen. Twee bestuurders worden benoemd door de Ondernemingsraad, één door de Vennootschap en één door de Vereniging van Gepensioneerden. Voorts benoemt het Bestuur één onafhankelijk bestuurder als haar voorzitter. De door het Bestuur te benoemen onafhankelijk bestuurder mag geen persoon zijn die directeur of commissaris of werknemer is van de Vennootschap of een gelieerde onderneming. Bij de (her)benoeming wordt rekening gehouden met het feit dat de betreffende personen voldoen aan het functieprofiel bestuurs- en commissieleden en geschikt en voldoende deskundig zijn met het oog op de belangen van de bij het Pensioenfonds betrokken deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en overige aanspraakgerechtigden. De samenstelling en geschiktheid respectievelijk deskundigheid van het Bestuur dient te voldoen aan de criteria als vastgelegd in het geschiktheidsplan Bestuur van het Pensioenfonds. Het Pensioenfonds kent een Dagelijks Bestuur, bestaande uit de Voorzitter en de Secretaris/Penningmeester. Het Pensioenfonds werkt met een reglement Bestuur, waarin de taken en bevoegdheden van het Bestuur, de commissies en overige aan het Pensioenfonds gelieerde partijen zijn opgenomen. De processen binnen het Pensioenfonds zijn beschreven in de zogenaamde “AO/IBinrichting”. Het Bestuur komt ten minste één keer per twee maanden in vergadering bijeen. 2.1.2 Commissies Om de werkzaamheden optimaal te kunnen uitvoeren heeft het Bestuur commissies ingesteld die onder meer tot taak hebben, besluiten die het Bestuur moet nemen, voor te bereiden. Het Bestuur wordt voor wat betreft het beleggingsbeleid ondersteund door een Beleggingscommissie, voor wat betreft het risicomanagement door een Risicomanagementcommissie en voor wat betreft communicatie door een Communicatiecommissie.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 7/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
In de commissies hebben in principe één of twee vanuit het Bestuur afkomstige personen zitting plus één externe persoon. Bij de benoeming van commissieleden wordt rekening gehouden met het feit dat de betreffende personen voldoende deskundig zijn op het desbetreffende deelgebied. De commissies rapporteren minimaal één keer per kwartaal schriftelijk aan het Bestuur. Op elke commissie is een reglement van toepassing, waarin onder meer opgenomen de taken, bevoegdheden en samenstelling. Tevens kunnen ad hoc commissies worden ingesteld, zoals de Jaarwerkcommissie en de Commissie Nieuw Pensioencontract & Continuïteit. De Communicatiecommissie maakt voor de beoordeling van de leesbaarheid en begrijpelijkheid van de informatie die aan de deelnemers wordt aangeboden en van voorgenomen communicatie-uitingen gebruik van een Klankbordgroep. Deze is samengesteld uit actieve deelnemers en pensioengerechtigden. 2.1.3 Ambtelijk secretaris/ Bestuursbureau Het Pensioenfonds heeft een Ambtelijk Secretaris, tevens Directeur van het Bestuursbureau. Het Bestuursbureau ondersteunt het Bestuur, stuurt de externe partijen aan en adviseert over het beleid van het Pensioenfonds. De Ambtelijk Secretaris van het Bestuur van het Pensioenfonds is verantwoording verschuldigd aan het Dagelijks Bestuur van het Pensioenfonds en kan zich zo nodig laten bijstaan door externe deskundigen. Het Bestuursbureau wordt uitgevoerd door Bogaard Pensioen Consultancy. Het Bestuursbureau voorziet het Bestuur van informatie die van belang is voor de beleidsvoorbereiding en een adequate besluitvorming. Het Bestuur laat zich door het Bestuursbureau onder meer op de hoogte brengen van de volgende zaken: -
De ontwikkelingen op pensioengebied (waaronder begrepen wet- en regelgeving) en pension fund governance. De adviezen van de diverse commissies. Het pensioenbeleid van Van Lanschot Bankiers N.V. en gelieerde ondernemingen (de Vennootschap). Rapportages van de Pensioenadministrateur, de Custodian en de Vermogensadministrateur. Periodieke look throughs van de Fiduciair Manager, Kempen Capital Management N.V. Risicorapportage. Ontwikkelingen bij het Bestuursbureau.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 8/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
2.1.4 Geschiktheid bestuursleden Voor het Bestuur is een geschiktheidsplan opgesteld op basis van het Besluit Uitvoering Pensioenwet. In het geschiktheidsplan is ten behoeve van individuele bestuursleden en voor het Bestuur als geheel een opleidingsplan opgesteld. Het opleidingsplan is mede gebaseerd op de uitkomsten van de interne evaluatie en functioneringsgesprekken en gericht op behoud en onderhoud van deskundigheidsniveau A. Deskundigheidsniveau A is gebaseerd op de door de Pensioenfederatie geformuleerde eindtermen. Bestuursleden en, waar van toepassing, commissieleden volgen trainingen, seminars e.d. om te (blijven) voldoen aan de deskundigheidsvereisten. Ook voor de leden van het Verantwoordingsorgaan bestaat de mogelijkheid om trainingen of opleidingen te volgen. Daarnaast verspreidt het Bestuursbureau regelmatig informatie over pensioenactualiteiten en organiseert het jaarlijks een gezamenlijke studie- annex beleidsdag. 2.1.5 Zelfevaluatie Eén keer per jaar houdt het Dagelijks Bestuur (de Voorzitter en de Secretaris) functioneringsgesprekken met de overige bestuursleden. Tevens wordt jaarlijks in gezamenlijkheid het functioneren van het DB, het Bestuur als geheel en van het Bestuursbureau beoordeeld. Die van het Bestuur geschiedt via een zelfevaluatie, die achteraf plenair wordt besproken. Beoordeling vindt plaats op basis van de beoordelingscriteria zoals geformuleerd door de Pensioenfederatie of SPO en door het Bestuur vastgestelde aanvullende criteria. Het Bestuur kan zich desgewenst door een externe deskundige laten bijstaan. Het Pensioenfonds heeft in het kader van artikel 33 PW (waarborging goed Bestuur door Intern Toezicht) een Verantwoordingsorgaan en een Visitatiecommissie ingesteld. Voor beide instituten zijn reglementen opgesteld met inachtneming van de statuten van het Pensioenfonds en de wettelijke bepalingen. 2.1.6 Verantwoordingsorgaan Het Verantwoordingsorgaan bestaat uit vier leden: twee namens de kring van actieve deelnemers en benoemd door de Ondernemingsraad, een namens de Vennootschap en benoemd door de Raad van Bestuur van de onderneming en een namens de kring van pensioengerechtigden (die mede de belangen van de gewezen deelnemers behartigen) en benoemd door de Vereniging van Pensioengerechtigden van Van Lanschot. Het Verantwoordingsorgaan is bevoegd jaarlijks een oordeel te geven over: - het handelen van het Bestuur in algemene zin; - het door het Bestuur gevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar; - de beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben; - de naleving van de Code Pensioenfondsen door het Bestuur.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 9/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Het Verantwoordingsorgaan is in de gelegenheid advies uit te brengen over: - het beleid inzake beloningen (Vergoedingenregeling); - de vorm, inrichting en samenstelling van het intern toezicht; - de profielschets voor leden van de Visitatiecommissie; - het vaststellen en wijzigen van een interne klachten- en geschillenprocedure; - het vaststellen en wijzigen van het communicatie- en voorlichtingsbeleid; - gehele of gedeeltelijke overdracht van de verplichtingen van het Pensioenfonds of de overname van verplichtingen door het Pensioenfonds; - liquidatie, fusie of splitsing van het Pensioenfonds; - het sluiten, wijzigen of beëindigen van de Uitvoeringsovereenkomst; - het omzetten van het Pensioenfonds in een andere rechtsvorm, bedoeld in artikel 18 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek; - samenvoeging van pensioenfondsen. Het Bestuursbureau zal het Verantwoordingsorgaan tijdig informeren, zodat het advies van het Verantwoordingsorgaan van wezenlijke invloed kan zijn. 2.1.7 Visitatiecommissie Het Pensioenfonds maakt voor het intern toezicht gebruik van een Visitatiecommissie, bestaande uit drie onafhankelijke leden die onder meer over pensioen-, audit- en actuariële deskundigheid beschikken. De leden zijn op geen enkele wijze, anders dan uit hoofde van de Visitatiecommissie, betrokken bij het functioneren van het Pensioenfonds. De commissieleden worden benoemd door het Bestuur, nadat het Verantwoordingsorgaan over de samenstelling van de Visitatiecommissie advies heeft uitgebracht. Jaarlijks worden de te bespreken thema’s zo gekozen, dat in een cyclus van 3 jaar het gehele spectrum van het functioneren van (het Bestuur van) het Pensioenfonds kritisch is geëvalueerd en besproken. Daarbij komen in ieder geval de navolgende zaken aan de orde: - het beoordelen van het bestaan en de naleving van beleids- en bestuursprocedures, bestuursprocessen en de checks en balances binnen het Pensioenfonds; - het beoordelen van de wijze waarop door het Bestuur wordt omgegaan met de risico’s op de langere termijn. 2.1.8 Compliance Officer Het Pensioenfonds werkt op basis van een separate overeenkomst samen met een externe Compliance Officer, met wie door het Bestuur periodiek overleg wordt gevoerd op basis van het daartoe opgestelde, uitbestede takenpakket. De Compliance Officer heeft tot taak toe te zien op de naleving van de gedragscode en heeft toegang tot alle geledingen binnen het Pensioenfonds.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 10/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Voor de taken en bevoegdheden van de Compliance Officer is een reglement vastgesteld. De Compliance Officer rapporteert aan de Voorzitter van het Bestuur. 2.2
Beheer
2.2.1 Uitbesteding Het Pensioenfonds beschikt voorts over een Uitbestedingsbeleid, waarin de doelstelling en uitgangspunten van het beleid zijn opgenomen, het uitbestedingsproces is beschreven en waarin de eisen zijn opgenomen die aan de uitvoerders worden gesteld. Ook is hierin de continuïteit van het uitbestedingsproces en de controle van het (uitbestedings)proces opgenomen.
-
De deelnemers- en rechtenadministratie alsmede de financiële administratie zijn uitbesteed aan een externe administrateur (AZL). Het beheer van het collectieve vermogen van het Pensioenfonds is uitbesteed aan Kempen Capital Management N.V. als Fiduciair Manager. De beschikbare premiemodules in de pensioenregelingen zijn uitbesteed aan ING Investment Management. De vermogensadministratie is uitbesteed aan KAS BANK N.V. Als Custodian treedt op de KAS BANK N.V. Het Pensioenfonds heeft EY aangesteld als accountant. Sprenkels & Verschuren is aangesteld als adviserend actuaris. Triple A is aangesteld als Certificerend Actuaris.
2.2.2 Managementinformatie Voor de uitoefening van zijn taak beschikt het Bestuur over de volgende (management)informatie: - maandrapportage en kwartaalrapportages inzake de beleggingen aangeleverd door de Vermogensadministrateur; - kwartaalrapportages inzake de beleggingen in de DC-regeling (excedent-regeling); - maand- en kwartaalrapportages van de Fiduciair Manager; - rapportage vanuit de Beleggingscommissie, de Risicomanagementcommissie en de Communicatiecommissie; - op kwartaalbasis een managementrapportage vanuit het Bestuursbureau, met hierin een Risicorapportage, financiële kwartaalrapportage, rapportage vanuit de administrateur; samenvatting van beleggingsresultaten en ontwikkeling dekkingsgraad; - kwartaalrapportage met betrekking tot de stand en verwachtingen t.a.v. de administratieve verwerking (o.a. mutatieverwerking, jaarwerk, achterstanden); - digitaal dashboard via de Vermogensadministrateur; - rapportages van het Verantwoordingsorgaan (VO); - rapportages van de Visitatiecommissie (VC); - rapportages van de Compliance Officer (CO);
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 11/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
-
periodieke ALM-analyse en continuïteitstoets; jaarrapportage van de accountant; jaarrapportage van de actuaris.
2.3 Beleid Pensioenfonds Het Pensioenfonds heeft haar beleid vastgelegd in diverse beleidsdocumenten. In de ABTN wordt melding gemaakt van de belangrijkste beleidskeuzes van het Pensioenfonds. 2.3.1
Risicomanagementbeleid
Het Pensioenfonds beschikt over een Risicomanagementbeleid. In dit beleidsplan is de risicostrategie en de risicobereidheid van het Pensioenfonds opgenomen. Daarnaast zijn er risico-eigenaren benoemd ter monitoring van de risico’s. De risico-eigenaren zijn bestuursleden die de verantwoordelijkheid hebben gekregen voor een bepaald risicoonderdeel. Zij monitoren de risico’s, rapporteren hierover aan het Bestuur en signaleren wanneer actie noodzakelijk is. Daarnaast worden de niet-financiële en financiële risico’s beschreven, de beheersingsmaatregelen en de manier waarop deze risico’s worden gemonitord. 2.3.2
Beleggingsbeleid
Het beleggingsbeleid wordt jaarlijks vastgesteld door middel van een Beleggingsplan. In hoofdstuk 6 van de ABTN is een uitgebreide toelichting op het beleggingsbeleid opgenomen.
2.3.3
Communicatiebeleid
Het communicatiebeleid is vastgelegd in een communicatiebeleidsplan. Het Beleidsplan Communicatie beoogt inzicht te geven in de doelstelling van de communicatie van het Pensioenfonds, de communicatieprocessen richting de onderscheiden deelnemersgroepen, de communicatiemiddelen, de planning en het budget. Het communicatiebeleidsplan wordt jaarlijks geëvalueerd. Waar nodig wordt het op voorstel van de Communicatiecommissie door het Bestuur herzien of aangepast. De beleidsuitgangspunten en communication beliefs zijn vastgelegd in de bijlage bij het beleidsplan. De prioriteiten en doelstellingen worden jaarlijks opgenomen in een Actieplan Communicatie. 2.3.4
Gedragscode
Ter voorkoming van belangenconflicten en van misbruik of oneigenlijk gebruik van de bij het Pensioenfonds aanwezige informatie heeft het Pensioenfonds een gedragscode opgesteld.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 12/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Deze gedragscode geldt voor: a. Bestuurs- en commissieleden van het Pensioenfonds; b. Leden van het Verantwoordingsorgaan van het Pensioenfonds; c. alle medewerkers van het Pensioenfonds en medewerkers van het Bestuursbureau, onafhankelijk van de duur waarvoor of de juridische basis waarop zij werkzaam zijn; d. andere (categorieën) personen aangewezen door het Bestuur van het Pensioenfonds. Voor de leden van de Visitatiecommissie geldt een geheimhouding- en integriteitverklaring. De vertrouwelijkheid van de deelnemersgegevens is gewaarborgd doordat de administrateur AZL voor zijn medewerkers eveneens een gedragscode hanteert. 2.3.5
Interne controle
De bevoegdheden van het Bestuur, het Bestuursbureau, de Fiduciar Manager en de externe administrateur ten aanzien van financiële transacties zijn vastgelegd in overeenkomsten met betrokkenen. De interne controle is zoveel mogelijk gewaarborgd door de volgende maatregelen van interne controle: - het beschermen van systemen en eigendommen door middel van procuratieregelingen, toegangsbeveiliging en beleggingsrichtlijnen; - het aanbrengen van functiescheidingen; - het afbakenen van bevoegdheden door het beperken van het aantal bevoegdheden per persoon en het beperken van het aantal personen per bevoegdheid; - veiligstelling van gegevens door middel van maatregelen op het gebied van hard- en software en organisatie (ook bij de deelnemersadministrateur en de uitvoerder van de premieregeling).
2.3.6
Financieel Crisisplan
Het Pensioenfonds beschikt over een Financieel Crisisplan. Hierin is vastgelegd hoe het Bestuur handelt als het Pensioenfonds in een crisissituatie terecht komt. In het plan is onder andere vastgelegd: Wat door het Bestuur wordt verstaan onder een crisissituatie; De hoogte van de kritische dekkingsgraad. De beschikbare maatregelen, mate van inzetbaarheid en financiële effecten van deze maatregelen. De wijze waarop het Bestuur omgaat met evenwichtige belangenbehartiging. De wijze waarop de communicatie over het financieel crisisplan en tijdens een crisissituatie plaatsvindt. Het besluitvormingsproces tijdens een crisissituatie.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 13/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Het Bestuur zal in een crisissituatie achtereenvolgens de volgende maatregelen inzetten: Dekkingsgraad 5. 6. Circa 1 7. 116% 8. 110% 9. 10. 2 11. 104,4%
95,1%3
90%4
Fase 1: 110% <dekkingsgraad < VEV Fase 1:rato 110% <dekkingsgraad < VEV - Naar toekennen van toeslagen
-- Naar rato van toeslagen Opslag optoekennen de basispremie volgens premiestaffel -- Opslag op de basispremie volgens premiestaffel Afhankelijk van omstandigheden mogelijk aanpassen - Afhankelijk van omstandigheden mogelijk aanpassen strategische beleggingsmix strategische beleggingsmix -Fase 2: MVEV <dekkingsgraad < 110% - Conform fase 1 - Geen toeslagverlening
Fase 3: kritische dekkingsgraad <dekkingsgraad <MVEV - Conform fase 2 - Premie 30% salarissom 4: Dekkingsgraad -Fase Premie 30% salarissom < kritische dekkingsgraad - Conform fase 3 - Aanvullende maatregelen: 1. Verhoging premiemarge in overleg met Vennootschap 2. Indien 1) niet voldoende herstelkracht biedt: het korten van pensioenaanspraken en -rechten
Het Bestuur ziet een dekkingsgraad van 90% als absolute ondergrens en richt het beleggingsbeleid zodanig in dat de kans dat de dekkingsgraad lager dan 90% wordt zeer beperkt is. 1. Vereist Eigen Vermogen 2. Minimaal Vereist Eigen Vermogen
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
3. 4.
Kritische dekkingsgraad Absolute ondergrens
Pagina 14/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
2.3.7
Dynamisch financieel risicobeheer
Naast het Financieel Crisisplan heeft het Bestuur een Plan Dynamisch financieel risicobeheer vastgesteld. In dit plan beschrijft het Bestuur afspraken en richtlijnen waarmee risico’s die uit financieel economische omstandigheden voortkomen adequaat kunnen worden beheerst. Het doel is om hierdoor de realisatie van de doelstellingen van het Pensioenfonds te beschermen. In het bijbehorende stappenplan wordt de wijze waarop het Bestuur handelt, als het Pensioenfonds in een crisissituatie zoals beschreven in dit plan terecht komt, beschreven.
2.3.8 Herverzekering De pensioenverplichtingen worden in beginsel in eigen beheer gehouden, afgezien van een kleine groep herverzekerde aanspraken uit hoofde van overgenomen verplichtingen. In verband met de risico’s van overlijden en arbeidsongeschiktheid is in 2009 een stop-lossherverzekering afgesloten bij Zwitserleven te Amstelveen. Over een contractperiode van zes jaar wordt het totale verlies op overlijden en arbeidsongeschiktheid in de groep actieven vergoed, indien en voor zover dit het eigen behoud te boven gaat. Het eigen behoud is gelijk aan eenmaal de prioriteit. De prioriteit is gelijk aan de verwachte schade gebaseerd op de grondslagen van de herverzekeraar. 3.
Pensioenregeling
3.1. Aangesloten ondernemingen Het Pensioenfonds voert de pensioenregelingen uit voor medewerkers van Van Lanschot Bankiers N.V. en gelieerde ondernemingen. Een onderneming wordt in dit kader als gelieerde onderneming aangemerkt, als de Raad van Bestuur de onderneming tot gelieerde onderneming heeft verklaard en dat door het Bestuur van het Pensioenfonds is geaccepteerd. De wederzijdse verantwoordelijkheden, bevoegdheden, rechten en (financiële) plichten zijn vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomst met de Vennootschap en met de gelieerde onderneming Van Lanschot Chabot (zie bijlage 1). 3.2. Deelnemerschap Het Pensioenfonds voert de Pensioenregeling 2012 uit. Daarnaast voert het Pensioenfonds de premievrije voortzetting op grond van eerdere pensioenregelingen uit voor deelnemers die vóór 1 januari 2012 arbeidsongeschikt geworden zijn. Tot slot administreert en verzorgt het de uitkeringen aan nagelaten betrekkingen van overleden deelnemers, ex-partners, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden, gemoeid met aanspraken en rechten, opgebouwd onder eerder bij de Vennootschap afgesloten pensioenregelingen.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 15/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
3.3. De inhoud van de pensioenregeling Deelnemer aan deze pensioenregeling zijn alle werknemers met een dienstverband voor onbepaalde of bepaalde tijd. De Pensioenregeling 2012 is van kracht sinds 1 januari 2012. De belangrijkste kenmerken van de pensioenregeling zijn: - Een basisregeling op basis van middelloon (een uitkeringsovereenkomst) en een aanvullende (excedent) regeling op basis van een beschikbare premie (een premieovereenkomst), nog met pensioenleeftijd van 65 jaar. - Het pensioengevend salaris is gelijk aan het vaste jaarsalaris en bedraagt in 2014 maximaal €128.230,-. Dit maximum wordt jaarlijks opnieuw door het Bestuur vastgesteld. - De franchise bedraagt in 2014 € 14.120, -. Ook de franchise wordt jaarlijks opnieuw door het Bestuur vastgesteld. - Het grenssalaris van de basisregeling bedraagt in 2014 € 49.297,-. Daarboven wordt pensioen opgebouwd in de aanvullende regeling. Basisregeling: - Jaarlijks wordt een ouderdomspensioen opgebouwd gelijk aan 1,875% van de in het betreffende jaar geldende basispensioengrondslag. - Het partnerpensioen bedraagt 70% van het te bereiken ouderdomspensioen in de basisregeling. - De pensioenopbouw wordt voortgezet in geval van arbeidsongeschiktheid van ten minste 35%. - De deelnemer heeft een aantal keuzemogelijkheden: - eerder of later met pensioen gaan; - uitruil van de verschillende pensioensoorten; - het variabel maken van de uitkeringen. - De deelnemers zijn een eigen bijdrage verschuldigd in de kosten van de pensioenregeling. - De pensioenopbouw wordt voortgezet in geval van arbeidsongeschiktheid van ten minste 35%. - De deelnemer heeft een aantal keuzemogelijkheden: - eerder of later met pensioen gaan; - uitruil van de verschillende pensioensoorten; - het variabel maken van de uitkeringen. - De deelnemers zijn een eigen bijdrage verschuldigd in de kosten van de pensioenregeling.
Aanvullende regeling: - Jaarlijks wordt een premie beschikbaar gesteld die afhankelijk is van de leeftijd van de deelnemer. Deze premie wordt belegd. Het pensioenkapitaal wordt op de pensioendatum of eerdere datum van uitdiensttreding omgezet in pensioenaanspraken bij het Pensioenfonds of een verzekeraar. - Bij overlijden voor de pensioendatum komt het pensioenkapitaal te vervallen.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 16/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
-
-
Gedurende actieve dienst is een aanvullend partnerpensioen op risicobasis verzekerd, ter grootte van 1,225% van de excedentgrondslag. De pensioenopbouw wordt voortgezet in geval van arbeidsongeschiktheid van ten minste 35%. De deelnemer heeft een aantal keuzemogelijkheden: - eerder of later met pensioen gaan; - uitruil van de verschillende pensioensoorten; - het variabel maken van de uitkeringen. De deelnemers zijn een eigen bijdrage verschuldigd in de kosten van de pensioenregeling.
Bijzondere bepaling voor vennootschapsdirecteuren: Voor de groep vennootschapsdirecteuren geldt dat het pensioengevend salaris gelijk is aan 12 maal het vaste maandsalaris met een maximum van € 162.592,-(2014). Dit maximumsalaris kan jaarlijks opnieuw door het Bestuur worden vastgesteld. 4. Voorzieningen, reserves en weerstandsvermogen Voor de in eigen beheer gehouden verplichtingen houdt het Pensioenfonds de volgende voorzieningen en reserves aan: 4.1. Voorziening pensioenverplichtingen De voorziening pensioenverplichtingen (VPV) wordt vastgesteld met inachtneming van de actuariële grondslagen en veronderstellingen zoals hierna omschreven. De VPV wordt gebaseerd op de tot de balansdatum verkregen aanspraken op pensioen. De VPV wordt zodanig vastgesteld dat zij naar verwachting toereikend is ter dekking van de verplichtingen van het Pensioenfonds. Jaarlijks wordt door de certificerend actuaris getoetst of de VPV toereikend is. De aan de berekeningen van de pensioenverplichtingen ten grondslag liggende actuariële berekeningen en veronderstellingen zijn: -
-
-
Rekenrente: Rentetermijnstructuur op basis Ultimate Forward Rate (UFR), gepubliceerd door De Nederlandsche Bank, geldend per berekeningsdatum. Overlevingskansen: voor mannen en vrouwen worden de sterftekansen ontleend aan de prognosetafel AG2014 met leeftijdsafhankelijke correctiefactoren op basis van ervaringssterfte CBS “gezonde levensverwachting naar opleidingsklasse” 2013; voor kinderen worden de overlevingskansen verwaarloosd. Voor de pensioendatum wordt de partnerfrequentie bepaald op basis van de gehuwdheidsfrequentietabel GBM/V 1985-1990. Indien het partnerpensioen is opgebouwd na 31 december 2001, wordt de partnerfrequentie verondersteld op 100% (uitruilbaar). Na pensionering wordt de partnerfrequentie vastgesteld op basis van de zogenoemde “bepaalde vrouw”-methode. Leeftijdsverschil: voor wat betreft het partnerpensioen wordt verondersteld dat de man drie jaar ouder is dan de vrouw.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 17/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
-
-
-
-
-
Wezenpensioen: de voorziening voor wezenpensioen is gelijk aan 0,6% van de VPV voor levenslang ouderdomspensioen. Bij een ingegaan wezenpensioen wordt voor wezen jonger dan 18 jaar aangenomen dat het wezenpensioen voortduurt tot de 18-jarige leeftijd; voor wezen ouder dan 18 jaar wordt verondersteld dat het wezenpensioen voortduurt tot de 27-jarige leeftijd. Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid: voor deelnemers van wie de pensioenopbouw wegens arbeidsongeschiktheid wordt voortgezet, wordt de voorziening pensioenverplichtingen gelijk gesteld aan de contante waarde van de bereikbare pensioenaanspraken. Toekomstige uitkeringskosten: de berekende netto contante waarden van de pensioenen zijn verhoogd met 3,5% ter dekking van de toekomstige uitkeringskosten. Uitbetalingswijze: voor de berekening van de voorziening pensioenverplichtingen wordt ervan uitgegaan dat de pensioenen achteraf in maandelijkse termijnen worden uitbetaald. Er is derhalve geen rekening gehouden met verschuldigd pensioen of pensioentegoed. Leeftijd en duur: de leeftijd en duur worden in jaren en maanden nauwkeurig bepaald.
Als onderdeel van de voorziening pensioenverplichtingen wordt voor actieve deelnemers een schadereserve aangehouden in verband met het risico dat voortvloeit uit het recht op voortzetting van de pensioenopbouw in geval van toekomstige arbeidsongeschiktheid. De voorziening per ultimo van elk kalenderjaar wordt prospectief bepaald door, voor de op de balansdatum zieke deelnemers een reserve aan te houden, ter grootte van de te verwachte toekomstige schadelast. 4.2. Algemene reserve Ter dekking van algemene risico’s en beleggingsrisico’s, houdt het Pensioenfonds een algemene reserve aan. Jaarlijks muteert deze reserve met het saldo van de rekening van baten en lasten. Het beleid van het Pensioenfonds is erop gericht een algemene reserve ter grootte van minimaal het Vereist Eigen Vermogen te hebben dan wel te verkrijgen. Voor de bepaling van het Vereist Eigen Vermogen worden rekenregels toegepast zoals deze zijn verwoord in de Regeling Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling van 19 december 2006 van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Ten minste jaarlijks wordt getoetst in hoeverre het gevoerde beleid tot de gewenste resultaten leidt. Hierbij wordt de algemene reserve in elk geval getoetst aan het Minimaal Vereist Eigen Vermogen en het Vereist Eigen Vermogen. Op basis van de in hoofdstuk 6 weergegeven normverdeling beleggingsportefeuille (strategische beleggingsmix) bedraagt het Vereist Eigen Vermogen in de evenwichtssituatie per ultimo 2013 ca. 15% van de VPV. Het Minimaal Vereist Eigen Vermogen als bedoeld in artikel 131 van de Pensioenwet bedraagt ultimo 2012 4,4% van de VPV.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 18/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
5. Beleggingsbeleid De verklaring inzake de door het Pensioenfonds gehanteerde beleggingsbeginselen is opgenomen in bijlage 2. 5.1 Het strategische beleggingsbeleid De doelstelling van het Pensioenfonds is het op lange termijn garanderen van de nominale pensioenaanspraken en pensioenrechten en het zo mogelijk waardevast houden van opgebouwde respectievelijk ingegane pensioenen en premievrije pensioenaanspraken. Gestreefd wordt naar een optimaal rendement binnen de gegeven risico kaders (het ‘risicobudget’).). Om de ontwikkeling van de dekkingsgraad gunstig te beïnvloeden en indexatie mogelijk te maken moet het rendement op de beleggingen hoger zijn dan het rendement op de verplichtingen van het Pensioenfonds. Om deze doelen te bereiken heeft het Bestuur van het Pensioenfonds een strategisch beleggingsplan vastgesteld, waaronder wordt verstaan de vaststelling en vastlegging van het doel en de stijl van het beleggingsbeleid, de strategische beleggingsportefeuille en bandbreedtes, het risicobeheer, alsmede de benchmarks en de selectie en aanstelling van de Fiduciair Manager en/of vermogensbeheerder(s), het toetsen en evalueren van het gevoerde en te voeren beleid van de Fiduciair Manager, het onderhouden van contacten met adviseurs en het bijhouden van beleggingstechnische kennis. De Fiduciair Manager is verantwoordelijk voor de operationele uitvoering van het beleggingsbeleid. De Fiduciair Manager is binnen de hier geformuleerde randvoorwaarden vrij in de wijze van belegging en herbelegging. De Fiduciair Manager is verantwoordelijk voor het verzamelen, administreren en rapporteren over de beleggingen aan Bestuur en Beleggingscommissie. Het strategische beleid kan op voorstel van de Beleggingscommissie en na goedkeuring door het Bestuur worden bijgesteld. Het strategische beleid wordt vertaald in een strategische asset allocatie inclusief minimum en maximum allocaties, waarbinnen ruimte wordt gegeven aan tactische keuzes. Dit is neergelegd in zogenaamde beleggingsrichtlijnen. De strategische assetallocatie alsmede de geldende bandbreedtes voor de tactische assetallocatie zijn weergegeven in bijlage 1. 5.2. Opzet vermogensbeheer Het beheer van de beleggingsportefeuille vindt plaats bij een Fiduciair Manager, te weten Kempen Capital Management. De opdracht aan de Fiduciair Manager is om, binnen de door het Bestuur aangegeven kaders, een beter rendement te realiseren dan het rendement dat gerealiseerd zou worden door passief de onderscheiden benchmarks te volgen. Naast deze kaders is voorzien in een Service Level Agreement (SLA). De Beleggingscommissie is belast met het toezicht op het beheer. De Beleggingscommissie ontvangt daartoe maandelijks een rapportage van de Fiduciair Manager en een rapportage van de Vermogensadministrateur. De Beleggingscommissie rapporteert op haar beurt aan het Bestuur in de reguliere bestuursvergaderingen.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 19/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
5.3. Beheersing van beleggingsrisico’s Met het oog op de beheersing van de beleggingsrisico’s bevatten de in bijlage 2 opgenomen beleggingsrichtlijnen bepalingen omtrent: - de mate van afdekking van het renterisico en valutarisico; - het risicobudget en de (ex ante) tracking error; - de minimum en maximum allocatie (de bandbreedtes) van de onderscheiden beleggingscategorieën; - de minimale creditrating van obligaties; - de liquiditeit van de beleggingsportefeuille - het gebruik van derivaten. 5.3.1 Risicobudget Het Bestuur heeft een risicobudget vastgesteld van maximaal 10% (standaarddeviatie van de rendementen op de beleggingen ten opzichte van die op de verplichtingen). Indien naar het oordeel van de Fiduciair Manager de marktomstandigheden vragen om een hiervan afwijkend beleid dan doet de Fiduciair Manager, via de Beleggingscommissie en de Risicomanagementcommissie, een voorstel aan het Bestuur. Het Bestuur zal vervolgens op zo kort mogelijke termijn een besluit daarover schriftelijk kenbaar maken aan de Fiduciair Manager. 5.3.2 Renteafdekking Het renterisico kan (gedeeltelijk) worden afgedekt. Rentegevoelige instrumenten die hiervoor kunnen worden ingezet zijn nominale of inflatiegerelateerde staatsobligaties, betere bedrijfsobligaties, interest rate swaps, en inflatieswaps. Deze instrumenten kunnen rechtstreeks in de beleggingsportefeuille worden opgenomen of indirect via een beleggingsinstelling. 5.3.3 Bandbreedtes Het Bestuur heeft bandbreedtes vastgesteld rond de strategische gewichten van de onderscheiden beleggingscategorieën. Deze worden gemonitord door en periodiek geëvalueerd via de Beleggingscommissie. Bij een overschrijding van deze bandbreedtes als gevolg van incidentele abrupte marktontwikkelingen zal de Fiduciair Manager direct, via de Beleggingscommissie en de Risicomanagementcommissie, in overleg treden met het Bestuur. Indien het Bestuur zou besluiten tijdelijk af te willen wijken van de vastgestelde bandbreedtes, dan zal dat op zo kort mogelijke termijn schriftelijk aan de Fiduciair Manager worden bevestigd. 5.3.4 Derivaten Het gebruik van derivaten om risico’s te beperken is door het Bestuur toegestaan voor de volgende doeleinden: - om het renterisico en het valutarisico af te dekken (zie 6.3); - om op efficiënte wijze de binnen het beleggingsbeleid vastgestelde exposure naar een asset class, sector of naam (van een uitgevende instelling) op of af te bouwen.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 20/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Door het Bestuur zijn de volgende derivaten toegestaan: - (het kopen van) call- en/of putopties en warrants; - (het verkopen van) gedekte callopties; - futures; - interest rate swaps, inflation swaps en credit default swaps; - valutatermijnaffaires (fx forward contracten). Het Bestuur heeft bepaald dat het gebruik van derivaten is uitgesloten ingeval het risicoprofiel van het Pensioenfonds zich beweegt buiten de aangegeven risicoparameters: het risicobudget en de ex ante tracking error. 5.4 Leningen Het Pensioenfonds gaat geen leningen aan, tenzij de lening tijdelijk wordt aangegaan voor liquiditeitsdoelstellingen en treedt niet namens derde partijen op als garant.
5.5 Resultaatevaluatie Het beleggingsresultaat wordt per maand gemeten door de Fiduciair Manager. Deze zorgt voor een schriftelijke rapportage, absoluut en ten opzichte van de afgesproken benchmarks. De Vermogensadministrateur verstrekt maandelijks op basis van de rapportages van de Fiduciair Manager een geconsolideerde rapportage waarin de eventuele afwijkingen ten opzichte van de beleggingsrichtlijnen zijn opgenomen. De Beleggingscommissie evalueert de rapportages en informeert ten minste eens per kwartaal het Bestuur daarover in de eerstvolgende bestuursvergadering. 5.6 Invulling van het beleggingsbeleid Met de Fiduciair Manager is een mandaat overeengekomen, waarin onder meer de afgesproken beleggingsrichtlijnen zijn vastgelegd. 5.7 Actuele normportefeuille De actuele normportefeuille voor 2014 is in bijlage 1 opgenomen.
6.
Premiebeleid
6.1. Kostendekkende premie Voor de berekening van de zuivere kostendekkende premie wordt uitgegaan van de rentetermijnstructuur, zoals gepubliceerd door De Nederlandsche Bank, per 31 december van het voorgaande jaar. De gedempte actuarieel kostendekkende premie is met ingang van 1 januari 2012 gebaseerd op een rentevoet van 3% per jaar. Voor het overige worden bij de berekening van de actuarieel kostendekkende premie de actuariële veronderstellingen gehanteerd die ook bij de bepaling van de technische voorzieningen worden gebruikt.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 21/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
De (gedempte en zuivere) kostendekkende premie bestaat uit de volgende elementen: - De kosten voor de opbouw van de pensioenaanspraken in het boekjaar in de basisregeling. - De beschikbaar te stellen premie voor de aanvullende regeling. De risicopremie voor partnerpensioen (0,3%) en voortzetting pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid (0,8%). De risicopremie voor het verzekerd Anw-hiaat, dat wordt toegekend bij overlijden in actieve dienst. - Een solvabiliteitsopslag voor het in stand houden van het Vereist Eigen Vermogen. Deze opslag wordt in beginsel gebaseerd op de strategische beleggingsmix. - Een opslag voor uitvoeringskosten. Deze opslag is gebaseerd op de verwachte jaarlijks door het Pensioenfonds te betalen uitvoeringskosten, verminderd met de jaarlijks over de uitkeringen vrijvallende excassokosten en bedraagt 1,0% van de salarissom. - De premie voor de overgangsregeling risicodekking partnerpensioen over de deelnemersjaren 2002-2012. - Een herstelopslag van 1% van de salarissom. 6.2. De feitelijk te betalen premie Voor de financiering van de pensioenaanspraken van de actieve deelnemers ontvangt het Pensioenfonds een premie. De feitelijke premie is afhankelijk van de dekkingsgraad van het Pensioenfonds: Dekkingsgraad Premie Nominale dekkingsgraad < MVEV1 Maximale premie, gelijk aan 30% van de som der pensioensalarissen MVEV ≤ Nominale dekkingsgraad ≤ VEV2 Naar rato: tussen de basispremie (dekkingsgraad gelijk aan VEV) en 30% van som pensioensalarissen (dekkingsgraad gelijk aan MVEV) VEV< Nominale dekkingsgraad ≤ 100% reëel Basispremie Nominale dekkingsgraad > 100% reëel Minimale premie De basispremie is gelijk aan de in paragraaf 7.1 beschreven gedempte actuariële kostendekkende premie. De minimale premie is gelijk aan deelnemersbijdragen voor de basisregeling, de premie voor verzekering van Anw-hiaat plus de premie die op grond van artikel 7 van het Pensioenreglement beschikbaar wordt gesteld. Deze treedt alleen in werking indien de gemiste toeslagen, vanwege dekkingsgraadafhankelijke toekenning van de toeslagambitie over de afgelopen 10 jaar en eventuele kortingen van pensioenaanspraken en -rechten in de afgelopen 10 jaar zijn ingehaald.
1 2
Minimaal Vereist Eigen Vermogen Vereist Eigen Vermogen
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 22/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Indien het Pensioenfonds in een situatie van onderdekking verkeert en de maximale premie in enig jaar lager is dan de minimale premie bij onderdekking treedt het Pensioenfonds in overleg met de Vennootschap over een eventuele aanvullende premiebijdrage. Indien de Vennootschap geen aanvullende premiebijdrage beschikbaar stelt, zal de pensioenopbouw van actieve deelnemers voor het betreffende jaar worden aangepast. De jaarlijkse premiesprong is gemaximeerd op 2% van de salarissom, tot aan een maximum van 30% van de pensioensalarissen. De premie is in enig jaar derhalve maximaal 2% van de salarissom hoger of lager dan in het jaar ervoor. De maximering van de premiesprong geldt niet bij een dekkingsgraad onder 104,4%. De premie bedraagt in dat geval 30% van de salarissom, waarna de maximering van de jaarlijkse premiesprong eveneens van kracht blijft. 7.
Financiële sturingsmiddelen
7.1.
Premiebeleid
De premie wordt jaarlijks door het Bestuur vastgesteld op basis van het in hoofdstuk 7 beschreven premiebeleid. 7.2. Beleggingsbeleid Zoals beschreven in hoofdstuk 6 wordt het strategisch beleggingsbeleid afgestemd op de lange termijnverplichtingen van het Pensioenfonds, inclusief het streven naar welvaartvastheid van de opgebouwde pensioenaanspraken, en waardevastheid van de ingegane pensioenen en premievrije pensioenaanspraken. Door het strategische beleggingsbeleid periodiek te herijken, onder meer aan de hand van een ALM-studie, kan er worden ingespeeld op wijzigingen in het risicoprofiel van de pensioentoezeggingen en in de risk appetite van het Bestuur van het Pensioenfonds. 7.3. Toeslagenbeleid Toeslagverlening is voorwaardelijk en wordt gefinancierd uit de algemene middelen van het Pensioenfonds. Het toeslagenbeleid valt onder categorie D1 van de Toeslagmatrix. Vanaf 2014 wordt op de pensioenaanspraken van actieve deelnemers een toeslag verleend van maximaal de algemene loonontwikkeling bij de Vennootschap. Het betreft een toezegging met een voorwaardelijk karakter. Het Bestuur van het Pensioenfonds beslist jaarlijks of en in hoeverre de pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is geen bestemmingsreserve gevormd en wordt geen premie betaald. Op de pensioenaanspraken en -rechten van inactieve deelnemers streeft het Bestuur van het Pensioenfonds er naar (ambitie) een toeslag te verlenen van maximaal de ontwikkeling van de afgeleide consumentenprijsindex (CPI) alle huishoudens over de voorafgaande aangesloten periode van 1 november tot en met 31 oktober, zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het betreft een toezegging met een voorwaardelijk karakter. Het Bestuur van het Pensioenfonds beslist jaarlijks of en in hoeverre de pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagverlening is geen bestemmingsreserve gevormd en wordt geen premie betaald.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 23/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Bij het toekennen van de voorwaardelijke toeslagen hanteert het Bestuur de onderstaande leidraad: Dekkingsgraad (DG) Nominaal: <110% Nominaal: Tussen 110% - VEV
Nominaal VEV - Reëel 100 Reëel > 100%
Mate van toeslagverlening 0% Naar rato: (DG-110%)/(VEV-110%), maar maximaal overrendement3 Volledig mits stabiele outlook Volledig en inhaal, mits stabiele outlook
De toeslag wordt verleend op basis van de dekkingsgraad vóór toeslagverlening. Daarbij geldt dat de dekkingsgraad na toeslagverlening altijd tenminste 110% moet blijven bedragen. Indien de dekkingsgraad vóór toeslagverlening lager is dan het Vereist Eigen Vermogen worden de kosten voor toeslagverlening gemaximeerd op het in het betreffende jaar behaalde overrendement. Indien het overrendement lager is dan de kosten voor toeslagverlening volgens bovenstaande staffel, wordt de toeslag naar rato aangepast. Voor het Anw-hiaatpensioen geldt geen toeslagenregeling of ambitie. De beleidsrichtlijn voor de toeslagverlening geldt hiervoor niet. Op basis van de eind 2012 uitgevoerde continuïteitsanalyse is gebleken dat een toeslagverlening van gemiddeld 82% ten opzichte van het ambitieniveau op de lange termijn realistisch is op basis veronderstellingen van ultimo september 2012. Bij de vaststelling van dit percentage is uitgegaan van een startdekkingsgraad gelijk aan het Vereist Eigen Vermogen. Op basis van deze analyse, die is uitgevoerd op basis van voorschriften van de toezichthouder, mag daarom verwacht worden dat, op de lange termijn, circa 82% van de hierboven beschreven toeslagambitie kan worden toegekend, indien het fonds over een vermogen beschikt gelijk aan het Vereist Eigen Vermogen. Eind december 2013 beschikt het Pensioenfonds over het Vereist Eigen Vermogen. Op basis van de veronderstellingen van ultimo september 2012 blijkt uit de continuïteitsanalyse dat voor actieven gemiddeld 54% van de toeslagambitie kan worden gerealiseerd in de komende vijf jaar en voor inactieven 27%. Het verschil wordt veroorzaakt door de onvoorwaardelijke indexatie in 2012 en 2013 voor actieven. Over een periode van vijftien jaar bedragen deze percentages gemiddeld 68% respectievelijk 64%. Het Bestuur van het Pensioenfonds zal periodiek een continuïteitsanalyse laten uitvoeren, om de waarschijnlijkheid van de toeslagverlening vast te stellen.
3
Het overrendement (%) is gedefinieerd als: rendement op beleggingen (%) -/- oprenting verplichtingen (%).
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 24/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
7.4. Korting van de pensioenen Het is mogelijk dat het Bestuur de pensioenaanspraken en -rechten integraal verlaagt. Dit houdt in dat alle pensioenaanspraken en –rechten op dezelfde wijze gekort worden. Voor het doorvoeren van een kortingsmaatregel gelden de volgende eisen: - Het Minimaal Vereist Eigen Vermogen wordt niet meer volledig door waarden gedekt; - Het Pensioenfonds is niet meer in staat binnen een redelijke termijn het Minimaal Vereist Eigen Vermogen door waarden te dekken zonder dat de belangen van deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en andere aanspraakgerechtigden onevenredig worden geschaad; - Alle overige beschikbare sturingsmiddelen, met uitzondering van het beleggingsbeleid, zijn ingezet om naar verwachting uiterlijk binnen drie jaar (of langer indien de toezichthouder daar de ruimte toe biedt) te voldoen aan de op grond van de Pensioenwet gestelde eisen aan het Minimaal Vereist Eigen Vermogen. Het Bestuur ziet de kortingsmaatregel als uiterste noodmaatregel. In geval op enig moment de situatie zich voordoet dat de aanspraken op pensioen gekort moeten worden, zullen de tot dat moment reeds toegekende en ingegane pensioenen en de premievrije aanspraken van de deelnemers, gewezen deelnemers en de pensioengerechtigden met een gelijk percentage -al dan niet in fasen- verminderd worden tot een zodanig niveau dat de financiële positie van het Pensioenfonds binnen de termijn van het van kracht zijnde herstelplan gelijk zal zijn aan het Minimaal Vereist Eigen Vermogen op basis van de daartoe door DNB voorgeschreven rekenmethodiek. 7.5. Vaststelling franchise en grensbedragen Zoals beschreven in hoofdstuk 3 worden de franchise en een aantal grensbedragen jaarlijks door het Bestuur vastgesteld. Ook in deze besluitvorming speelt de financiële positie van het Pensioenfonds een rol. Bij de vaststelling van de franchise en grensbedragen hanteert het Bestuur in principe de algemene loonsverhoging in het voorafgaande kalenderjaar als leidraad. 7.6. Vaststelling prioriteit t.b.v. herverzekering Het Bestuur heeft de risico’s van overlijden en arbeidsongeschiktheid herverzekerd op basis van een stop loss dekking voor een periode van zes jaar. De vorm van de herverzekering en de hoogte van het eigen behoud kunnen door het Bestuur op ieder moment opnieuw worden vastgesteld. Hierdoor heeft het Bestuur invloed op de mate waarin het Pensioenfonds zelf technische risico’s loopt. 7.7 Inzet sturingsmiddelen Indien op enig moment de beoogde algemene reserve onvoldoende is en het Pensioenfonds zich bevindt in een situatie van onderdekking of reservetekort, zal het Pensioenfonds zodanige maatregelen treffen dat het Eigen Vermogen zo snel als redelijkerwijs mogelijk weer wordt hersteld tot het wettelijk vereist niveau (Minimaal Vereist Eigen Vermogen respectievelijk Vereist Eigen Vermogen).
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 25/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Het Pensioenfonds kan hiervoor alle benodigde maatregelen treffen die haar noodzakelijk lijken. Uitgangspunt bij de te nemen maatregelen is om binnen de wettelijke termijn de vermogenspositie te herstellen tot het wettelijk vereist niveau. De lange of korte termijn herstelplannen zullen maatregelen bevatten, zoals die -afhankelijk van de specifieke omstandigheden van dat moment – door het Bestuur zijn genomen. De premie wordt vastgesteld als omschreven in paragraaf 7.2. Andere mogelijke maatregelen zijn: - Achterwege laten van toeslagverlening of vermindering van de toeslag; - Aanpassing van de parameters van de regeling; - Aanpassing van het beleggingsbeleid. Indien de bovenstaande maatregelen niet binnen de wettelijke termijnen leiden tot een vermogen dat tenminste gelijk is aan het Minimaal Vereist Eigen Vermogen ziet het Bestuur van het Pensioenfonds zich genoodzaakt de opgebouwde pensioenaanspraken en -rechten te verminderen zoals omschreven in 8.4. Het Pensioenfonds heeft op basis van de beleidsregel van De Nederlandsche Bank begin 2012 een crisisplan opgesteld. Een samenvatting van dit plan is opgenomen in paragraaf 2.2. Dit plan zal in 2014 door het Bestuur op actualiteit worden beoordeeld en zo nodig aangepast.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 26/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Bijlage 1
Normportefeuille 2014 (geldend vanaf januari 2014)
Strategische weging 2013
Normweging (Benchmark) Totaal
Verplichtingen
100%
Norm renteafdekking (in PV01 termen)
60%
Financiering (leverage)
+8%
Matchingportefeuille (MP)
65%
Rendementsportefeuille (RP)
35%
Aandelen ontwikkelde landen
Sub portefeuilles
Bandbreedte (sub)portefeuille Min
Max
55%
65% -5%
100% 100% 27,5%
22,5%
Wereld
7,0%
2%
12%
Europa
12,5%
7,5%
17,5%
US
8%
3,5%
13,5%
Japan
0%
0%
5%
Aandelen opkomende landen
32,5%
23%
18%
28%
Wereld
17,25%
12%
22%
Azië ex Japan
5,75%
0%
11%
Onroerend goed
7,5%
2,5%
12,5%
Genoteerd onroerend goed Europa
7,5%
2,5%
12,5%
Genoteerd onroerend goed Wereld
0%
0%
12,5%
10%
5%
15%
27%
22%
32%
Absoluut rendement Vastrentende
waarden
bedrijfsobligaties Vastrentend hoogrentend
5%
0%
10%
Hoogrentende bedrijven
1,75%
0%
7%
Emerging market debt
3,25%
0%
5%
0%
-1%
5%
Liquiditeiten
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 27/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Bijlage 2
Verklaring beleggingsbeginselen (‘Pension and Investment Beliefs’)
Teneinde voor alle stakeholders van het Pensioenfonds duidelijkheid te verschaffen over de wijze waarop het Bestuur van het Pensioenfonds invulling geeft aan haar verantwoordelijkheid met betrekking tot het vermogen van het Pensioenfonds en voor zichzelf een kader te scheppen waarbinnen op consistente wijze besluiten kunnen worden genomen over het beheer van het pensioenvermogen, heeft het Bestuur een aantal uitgangspunten en overtuigingen geformuleerd welke hieronder zijn samengevat onder de term ‘Pension en Investment Beliefs’. Deze ‘Pension en Investment Beliefs’ zijn in principe voor de lange termijn vastgesteld en dus niet onderhevig aan schokken op de financiële markten, tenzij daarvan vast zou komen te staan dat deze schokken ook langjarig gaan doorwerken op het gehanteerde uitgangspunt of de gehanteerde overtuiging. De onderstaande uitgangspunten en overtuigingen hebben achtereenvolgens betrekking op: 1. De context en ambitie van het Pensioenfonds 2. De financiële markten 3. De beleggingsinfrastructuur van het Pensioenfonds 4. De invulling van de beleggingsportefeuille 1. De context en ambitie van het Pensioenfonds Het Pensioenfonds F. van Lanschot kenmerkt zich door een in de afgelopen jaren sterk gekrompen aantal actieven en een sterk gegroeid aantal niet-actieven. Van het totaal aantal deelnemers is ultimo 2013 nog slechts 35% actief deelnemer. In de pensioenregeling van Van Lanschot is een streven naar een waardevaste pensioenaanspraak opgenomen. Voor de actieven wordt in de premieberekening rekening gehouden met een beperkte opslag voor het verschil op lange termijn tussen looninflatie en prijsinflatie. De indexatie wordt echter niet afzonderlijk gefinancierd en derhalve betaald , waar mogelijk, uit het vermogen van het Pensioenfonds. Voor de niet-actieven moet deze eveneens, waar mogelijk, worden betaald uit het vermogen van het Pensioenfonds. In de afspraken met de werkgever is een verplichting tot bijstorting door de werkgever in geval van een dekkingstekort uitgesloten. Er zijn afspraken gemaakt over een additionele premie in het geval van een reservetekort bij het Pensioenfonds. Met oog op deze context-beschrijving heeft het Bestuur de navolgende uitgangspunten als leidraad voor zichzelf gedefinieerd: - Een stabiele en voorspelbare ontwikkeling van de balans van het Pensioenfonds wordt van het grootste belang geacht - Dit houdt onder meer in dat de kans op een dekkingstekort in de komende 5-10 jaar zoveel mogelijk wordt beperkt (kans kleiner dan 2,5%) - Met oog op de gemaakte afspraken met de werkgever moet het Bestuur in haar risicohouding rekening houden met een beperkt aantal sturingsinstrumenten in het geval van een dekkingstekort. - Tegelijkertijd dient als uitvloeisel van het bestand wel voldoende risico te worden genomen om de reële ambitie op langere termijn te kunnen waarmaken.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 28/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
-
-
2.
Het Pensioenfonds dient, als uitvloeisel van het herstelplan, in 2014 op een dekkingsgraad van circa 115% uit te komen (kans groter dan 90%). Om goed invulling te kunnen geven aan de afweging tussen het beperken van het neerwaarts risico en het kunnen realiseren van voldoende herstel, formuleert het Pensioenfonds vooraf een dynamisch risicobeleid dat bij verschillende dekkingsgraadniveau’s de risicobereidheid definieert. Het Pensioenfonds betracht een grote mate van transparantie naar zijn stakeholders. Zowel ten aanzien van het te voeren en gevoerde beleid alsook ten aanzien van de resultaten.
De financiële markten
In zijn algemeenheid is het Bestuur van mening dat in de huidige wereld informatie steeds beter beschikbaar is en daardoor sneller door de financiële markten verwerkt kan worden. Dat wil echter nog niet zeggen dat de prijsvorming op alle financiële markten en voor alle vermogenstitels altijd efficiënt is. Bij het doen van transacties zal de vraag of de structuur van of het sentiment op de markt een belemmering vormt voor de koersvorming derhalve altijd gesteld moeten worden. De visie van het Bestuur op de efficiëntie van de diverse financiële markten is mede van invloed op de keuze tussen actief beheer en passief beheer. Op voorhand heeft het Bestuur geen specifieke voorkeur. Wel is het Bestuur van mening dat actief beheer vooral toegevoegde waarde heeft daar waar de transparantie van markten beperkt is of de invloed van sentiment zeer groot. Het Bestuur is in zijn algemeenheid overigens wel van mening dat prijsvorming van transparante beleggingscategorieën zodanig is dat een hoger risico (in termen van onzekerheid over de te verwachten uitkomst) op langere termijn tot een hoger resultaat moet leiden. Dit wil overigens niet zeggen dat in alle tijdvakken een hoger risico ook daadwerkelijk wordt beloond. Bij het toevoegen of verwijderen van een beleggingscategorie zal het Bestuur derhalve altijd de vraag moeten stellen of de verwachting dat een hoger risico ook daadwerkelijk wordt beloond, reëel is. De liquiditeit op de financiële markten is met de voortschrijding van de techniek en de betere toegankelijkheid voor diverse soorten beleggers in de tijd enorm toegenomen. De financiële crisis heeft echter ook geleerd dat ook de meest liquide beleggingsinstrumenten in perioden van grote stress ook illiquide kunnen worden. Het Bestuur is van mening dat heel bewust moet worden omgegaan met de liquiditeit van haar portefeuille. Bij het karakter van het Pensioenfonds past wel dat een deel van de portefeuille niet op korte termijn liquide hoeft te zijn. Tegenover dit gebrek aan liquiditeit moet overigens wel een hoger verwacht rendement staan welke een bijdrage kan leveren aan de rendementsdoelstelling van het Pensioenfonds.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 29/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Gegeven de onvoorspelbaarheid van tal van variabelen zowel op korte als op lange termijn, is het Bestuur van mening dat het aanbrengen van spreiding in de portefeuille (zowel tussen als binnen beleggingscategorieën) een bijdrage levert aan de risicoreductie zonder dat het lange termijn rendement wordt aangetast. Gegeven de omvang van het Pensioenfonds zal het Bestuur met oog op diversificatie vaak beleggingsfondsen en/of gepoolde structuren in de portefeuille opnemen. De valutamarkten zijn wellicht nog meer dan andere markten op korte termijn onvoorspelbaar. Het Bestuur ziet het hebben van valuta-exposure als uitvloeisel van haar beleggingsbeleid. Daar waar het van belang wordt geacht dat de voorspelbaarheid van de uitkomst groot is (bijvoorbeeld in de matchingportefeuille van het Pensioenfonds) wil zij de invloed van valuta-exposure beperken door de keuze van de vermogenstitels of afdekking van het valutarisico. Daar waar de keuze wordt gemaakt om via vermogenstitels op lange termijn te profiteren van internationale economische ontwikkelingen wordt de resulterende valuta-exposure niet persé als ongewenst ervaren. Over de mate van afdekking wordt van tijd tot tijd beslist. Afdekking van valuta-exposure vindt alleen plaats in ontwikkelde, liquide en transparante valutamarkten. Mede onder druk van wet- en regelgeving is niet alleen de transparantie op de financiële markten toegenomen maar ook de transparantie bij fonds- en productaanbieders. Deze transparantie wordt door het Bestuur zeer belangrijk gevonden voor het kunnen maken van de juiste beleggingsbeslissingen en het kunnen voeren van een goed en consistent risicobeleid. Transparantie van de aanbieders is voor het Bestuur dan ook een noodzakelijke voorwaarde voor opname in de portefeuille. Daar waar de transparantie er niet is, of niet voldoende leidt tot het kunnen begrijpen van de propositie, zal het Bestuur niet in het betreffende instrument investeren. Het Bestuur ziet derivaten als belangrijke instrumenten in de financiële markten om risico te reguleren. Specifiek bij pensioenfondsen kunnen derivaten worden ingezet om op efficiënte wijze invulling te geven aan het op langere termijn gewenste risicoprofiel van het Pensioenfonds. Het Pensioenfonds zal derivaten niet inzetten om op kortetermijnbewegingen in de markt in te spelen en is zeer terughoudend in het schrijven van opties. Ook voor derivaten(-structuren) geldt dat deze transparant moeten zijn om de verbonden risico’s goed in te kunnen schatten. Het Bestuur ziet in de huidige tijd dat de financiële markten zich niet meer uitsluitend richten naar de voorspelbaarheid van de uit de modellen voortkomende kasstromen maar tevens naar de maatschappelijke rol van de betreffende organisaties. Het Bestuur verwacht ook een correlatie tussen de maatschappelijke instelling van de uitgever van financiële titels en het op langere termijn daaruit voortkomende rendement. Hiernaast voelt het Bestuur het ook als zijn verantwoordelijkheid om daar waar het Pensioenfonds door haar beleggingsgedrag het maatschappelijk functioneren van organisaties positief kan beïnvloeden, die invloed ook uit te oefenen. Het hanteren van de uitgangspunten van UNPRI maakt dan ook een onlosmakelijk deel uit van het beleggingsbeleid van het Pensioenfonds.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 30/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
3.
De beleggingsinfrastructuur van het Pensioenfonds
De verantwoordelijkheid voor het balansmanagement, het vermogensbeheer en het risicomanagement ligt bij het Bestuur. In de samenstelling van het Bestuur wordt rekening gehouden met de benodigde competenties om deze verantwoordelijkheid goed vorm te geven. Het Pensioenfonds is een pensioenfonds van beperkte omvang en heeft met oog op kwaliteit en continuïteit van de activiteiten gekozen voor een organisatie waarin een aantal activiteiten worden uitbesteed. Om tot een efficiënte, effectieve en hoogwaardige beleggingsinfrastructuur te komen laat het Pensioenfonds zich ondersteunen door een Fiduciair Manager, een Beleggingscommissie, een Risicomanagementcommissie en een Custodian. De Fiduciair Manager zit naast het Bestuur en adviseert het Pensioenfonds over het strategisch beleggingsbeleid, de opstelling van het beleggingsjaarplan, portefeuilleconstructie, het risicomanagement op portefeuilleniveau en tactische aanpassingen in de portefeuille. De Fiduciair Manager ontvangt hiervoor een vaste fee zonder performance-component. Het Bestuur is van mening dat het eventuele voordeel van een performance-fee wegvalt tegen het verlies van operationele slagkracht bij wijzigingen in het beleggingsbeleid. De beleggingscommissie houdt zich bezig met het doorlopende toezicht op de Fiduciair Manager, de beoordeling van de beleggingsresultaten en het gevraagd en ongevraagd adviseren van het Bestuur op zowel het beleggingsbeleid en het balans management beleid. De Risicomanagementcommissie ziet toe op de juiste en adequate uitvoering van het geformuleerde risicobeleid en adviseert het Bestuur gevraagd en ongevraagd over verbeteringen hiervan. De onafhankelijke controle op de uitvoering van het strategische beleggings- en risicomanagementbeleid en het voeren van de financiële administratie van de beleggingsportefeuille is uitbesteed aan de Custodian. Belangrijk voor het ‘in control’ kunnen zijn van de vermogensbeheeractiviteiten zijn de periodieke rapportages van de Fiduciair Manager en de Custodian. Op maandbasis worden deze rapportages bekeken en besproken in de beleggings- en risicomanagementcommissie en wordt het rapport van de commissies besproken in het Bestuur. Tenminste op kwartaalbasis wordt besproken of er reden is om aanpassingen te maken in de beleggingsportefeuille. Op jaarbasis wordt een beleggingsplan vastgesteld waarin, rekening houdend met de economische omstandigheden en de fondssituatie doelstellingen worden vastgesteld en, mede op basis van die doelstellingen, het beleggings- en risicomanagementbeleid voor het jaar nader worden ingevuld. Met de Fiduciair Manager de Custodian is een uitbestedingsovereenkomst en een SLA afgesloten waarin de aard en kwaliteit van de dienstverlening is vastgelegd. Het Bestuur/Bestuursbureau houdt toezicht op de naleving van de overeenkomsten en de SLA’s.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 31/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Evaluatie van de verschillende onderdelen van de vermogensbeheerinfrastructuur door het Bestuur vindt tenminste een maal per jaar plaats op basis van de afspraken in de overeenkomsten en de SLA’s. 4.
De invulling van de beleggingsportefeuille
Het Bestuur streeft in de invulling van de beleggingsportefeuille zoveel mogelijk naar eenvoud en transparantie. Rekening houdend met de fondskarakteristieken, de visie en de beleggingsinfrastructuur van het Pensioenfonds hanteert het Pensioenfonds in de portefeuillesamenstelling een aantal richtlijnen: Portefeuillestructuur
Matchingportefeuille en Returnportefeuille
Aanvaardbare Asset classes
Staatsobligaties EUR Staatsobligaties Developed Markets (non EUR) EMD Bedrijfsobligaties EUR Bedrijfsobligaties (non EUR) High Yield bonds Aandelen ontwikkelde markten Aandelen opkomende markten Onroerend Goed Liquiditeiten
Uitgesloten Asset Classes
Actief/passief
Commodities Infrastructuur Private Equity Private Debt Beide mogelijk
Afdekking valutarisico
Forwards
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Vereenvoudigt uitvoering en monitoring van het rente afdekkingsbeleid Valuta gehedged Beperkt Mits Investment grade Mits Investment grade Beperkt
Alleen genoteerd Deposito’s en spaarrekeningen alsmede goed gestructureerde money market funds Vanwege structuur markt Vanwege liquiditeit Vanwege liquiditeit Vanwege liquiditeit Alleen actief als toegevoegde waarde van actief onderbouwd kan worden. Alleen $, £, ¥, Sfr
Pagina 32/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Afdekking renterisico
Fysiek (bonds) SWAPS
SWAPTIONS
Duurzaamheid
Liquiditeit
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Mits positie qua omvang passend binnen de liquideitsplanning van het fonds (rekening houdend met gedefinieerde rentescenario’s) Mits met aanvaardbare tegenpartijen (tenminste A) en via structuren die van het fonds geen eigen collateral management infrastructuur vragen Bij uitzondering en mits passend in de lange termijn strategie
Integraal onderdeel van het beleggingsbeleid. Onderschrijving van de UNPRI principes Actief duurzaamheidbeleid via engagement door de vermogensbeheerders Tenminste 80% van de portefeuille op dag basis liquide onder normale marktomstandigheden; Maximaal 10% van de portefeuille mag een liquiditeit hebben van meer dan 6 maanden (mits niet meer dan 12 maanden)
Pagina 33/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Bijlage 3 Uitvoeringovereenkomst De afspraken over de uitvoering van de pensioenovereenkomsten tussen het Pensioenfonds en de aangesloten ondernemingen zijn vastgelegd in de Uitvoeringsovereenkomst zoals bedoeld in artikel 25 van de Pensioenwet en ingegaan per 1 januari 2012. De hoofdlijnen van deze overeenkomst voor zover van toepassing voor 2014 en verder zijn hierna weergegeven: Premiebetaling a) De door het Pensioenfonds opgegeven jaarlijkse premie wordt in 4 kwartalen door de Vennootschap aan het Pensioenfonds betaald. b) De Vennootschap dient uiterlijk binnen 1 maand na afloop van elk kalenderkwartaal de premie, berekend over dat kwartaal, te voldoen aan het Pensioenfonds. c) In geval van betalingsachterstand wordt door de Vennootschap een rente vergoed op basis van het ‘3 maands Euribor’ vermeerderd met één procent. De rente is verschuldigd vanaf het tijdstip waarop de termijn genoemd onder b) is overschreden. d) In geval van overschrijding van de termijn genoemd onder b), zal het Pensioenfonds de Vennootschap binnen 2 weken na het tijdstip van overschrijding, schriftelijk aanmanen tot zo spoedig mogelijke afdracht van de pensioenpremies. e) In het geval de Vennootschap een betalingsachterstand aan pensioenpremies heeft ter grootte van 5% van de totale door het Pensioenfonds te ontvangen jaarpremie en het Pensioenfonds niet beschikt over het op grond van het bij of krachtens artikel 131 van de Pensioenwet voorgeschreven Minimaal Vereist Eigen Vermogen, informeert het Pensioenfonds elk kwartaal schriftelijk de ondernemingsraad van de Vennootschap, de deelnemersraad en, bij het ontbreken daarvan, de deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden. f) Voordat het Pensioenfonds de pensioenaanspraken en -rechten vermindert conform hetgeen daarover wordt bepaald in de statuten en/of de pensioenreglementen, zullen de deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden, de Vennootschap en De Nederlandsche Bank NV minimaal een maand voorafgaand aan de vermindering, schriftelijk hierover worden geïnformeerd. Verplichtingen van de Vennootschap De Vennootschap neemt alle verplichtingen op zich en aanvaardt alle rechten die uit de statuten en het pensioenreglement van het Pensioenfonds voor de Vennootschap voortvloeien, met inachtneming van het in deze overeenkomst bepaalde. De Vennootschap stelt het Bestuur van het Pensioenfonds en haar organen in staat om alle taken verbonden aan de uitvoering van de pensioenovereenkomsten naar behoren te kunnen doen uitvoeren. Daarnaast zal de Vennootschap op verzoek van het Bestuur een ruimte ter beschikking stellen, waarin het Bestuur haar werkzaamheden kan verrichten. Op verzoek van het Bestuur zorgt de Vennootschap voor adequate secretariële ondersteuning. Bestuursleden van het Pensioenfonds welke werkzaam zijn bij de Vennootschap of een van de hieraan verbonden gelieerde ondernemingen, worden voor alle werkzaamheden welke voortvloeien uit de taken als bestuurslid voor het Pensioenfonds vrijgesteld van hun normale werkzaamheden.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 34/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Deelnemers 1.
2.
De Vennootschap verplicht zich jegens het Pensioenfonds de werknemers, die volgens de bepalingen van de pensioenreglementen aan de voorwaarden voor toetreding voldoen, onverwijld als deelnemer in het Pensionfonds aan te melden. Het Pensioenfonds is verplicht de in het eerste lid bedoelde werknemers als deelnemer in de pensioenregeling(en) van het Pensioenfonds te accepteren.
Gegevens te verstrekken door de Vennootschap De Vennootschap verplicht zich aan het Bestuur van het Pensioenfonds omtrent de deelnemers, hun echtgenoten dan wel partners en hun kinderen alle gegevens, voor zover haar bekend, te verstrekken, welke het Bestuur in verband met de uitvoering van de pensioenregeling nodig oordeelt. Zij verplicht zich tevens bij ontslag van werknemers, deelnemer zijnde, hiervan onverwijld aan het Bestuur van het Pensioenfonds mededeling te doen. De Vennootschap levert de gegevens en mutaties (incl. personeelsnummers en Burgerservicenummers) maandelijks in bestandsvorm bij het Pensioenfonds aan, uiterlijk binnen 1 maand na afloop van een kalendermaand. De Vennootschap verplicht zich het Pensioenfonds op diens verzoek of ongevraagd te informeren over alle ontwikkelingen binnen de Vennootschap die van invloed kunnen zijn op de pensioenregelingen en de daaruit voortvloeiende huidige en toekomstige pensioenverplichtingen van het Pensioenfonds. Het Pensioenfonds verplicht zich de deelnemer binnen 3 maanden na aanvang van het deelnemerschap te informeren over de inhoud van de pensioenregeling, de toeslagverlening, het recht van de werknemer om bij het Pensioenfonds het geldende pensioenreglement op te vragen, omstandigheden die betrekking hebben op het functioneren van het Pensioenfonds en het recht van de werknemer om bij het Pensioenfonds een verzoek in te dienen voor een berekening van de effecten van uitruil op zijn pensioenaanspraak. De Vennootschap staat er jegens het Pensioenfonds voor in dat de aan het Pensioenfonds te verstrekken gegevens en informatie juist zijn. Het Pensioenfonds heeft het recht controle te uitoefenen op de juistheid en volledigheid van de door de Vennootschap periodiek aan te leveren gegevens en op de na te komen verplichtingen. De Vennootschap is aansprakelijk voor de financiële gevolgen van het leveren van onjuiste of onvolledige gegevens of niet tijdige levering van gegevens en informatie door de Vennootschap aan het Pensioenfonds. Het Pensioenfonds verplicht zich om op verzoek van de Vennootschap de gegevens met betrekking tot de deelnemers en gewezen deelnemers beschikbaar te stellen aan de actuaris van de Vennootschap ten behoeve van IAS19 en/of RJ 271 berekeningen.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 35/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Uitvoering van de pensioenregeling(en) a)
b)
c)
d)
Het Pensioenfonds verplicht zich de voor de deelnemers, gewezen deelnemers, aanspraak- en pensioengerechtigden de uit de pensioenreglementen voortvloeiende pensioenaanspraken en -rechten zo goed mogelijk te waarborgen overeenkomstig de bepalingen van genoemde pensioenreglementen en de eisen die daaromtrent worden gesteld door de wet of door de toezichthouders als bedoeld in artikel 151 van de Pensioenwet. Het Pensioenfonds is voorts verplicht tot een juiste, beheerste, tijdige en volledige uitvoering van het pensioenreglement. Partijen verplichten zich tot getrouwe naleving van al datgene wat ten aanzien van hen is bepaald in de statuten, de pensioenreglementen, de uitvoeringsovereenkomst en de door het Bestuur van het Pensioenfonds genomen besluiten. Met eventuele aan de Vennootschap gelieerde ondernemingen die met de Vennootschap tot een groep behoren als bedoeld in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en aangesloten zijn bij het Pensioenfonds dient het Pensioenfonds afzonderlijke uitvoeringsovereenkomsten aan te gaan. Indien de pensioenregelingen ten tijde van het sluiten van deze overeenkomst of nadien niet voldoen aan de bepalingen in de Wet op de loonbelasting 1964 ten aanzien van een fiscaal zuivere pensioenregeling, zijn de daaruit voortvloeiende financiële gevolgen voor rekening van de Vennootschap.
Opstellen en wijzigen pensioenreglementen De pensioenreglementen worden opgesteld en kunnen worden gewijzigd bij een besluit van het Bestuur overeenkomstig hetgeen in de statuten is vastgelegd, onder meer op verzoek van de Vennootschap en/of als gevolg van wettelijke wijzigingen. Ter opstelling van de pensioenreglementen worden door de Vennootschap de pensioenovereenkomsten en alle daarmee verband houdende informatie tijdig aan het Pensioenfonds ter beschikking gesteld. Het Pensioenfonds informeert de deelnemers binnen drie maanden na (het besluit) tot wijziging van het pensioenreglement over die wijziging en de mogelijkheid om het gewijzigde pensioenreglement bij het Pensioenfonds op te vragen of in te zien via de website. Vermogenstekorten- en overschotten van het Pensioenfonds De Vennootschap is gehouden tot tijdige betaling van de premie. De Vennootschap kan geen aanspraak maken op eventuele overschotten van het Pensioenfonds en kan niet aangesproken worden voor eventuele vermogenstekorten van het Pensioenfonds. Toeslagverlening 1. Op de opgebouwde pensioenaanspraken van actieve deelnemers wordt jaarlijks per 1 januari een toeslag verleend van maximaal de algemene loonstijging conform de Algemene Bank CAO. Het Bestuur van het Pensioenfonds beslist evenwel jaarlijks in hoeverre de pensioenaanspraken worden aangepast. Deze toeslagverlening is voorwaardelijk. Er is geen reserve gevormd en wordt geen premie betaald. De toeslagverlening wordt uit het beleggingsrendement gefinancierd.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 36/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
2.
3.
4. 5.
Op de opgebouwde pensioenaanspraken van gewezen deelnemers en gewezen partners en op de ingegane pensioenen en de bijbehorende aanspraken op uitgesteld (bijzonder) partner- en wezenpensioen wordt jaarlijks per 1 januari een toeslag verleend van maximaal de stijging van de afgeleide consumenten prijsindex (CPI), zoals vastgesteld door het CBS (periode oktober - oktober). Het Bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre de pensioenrechten en de pensioenaanspraken worden aangepast. Deze toeslagverlening is voorwaardelijk. Hiervoor is geen reserve gevormd en wordt geen premie betaald. De toeslagverlening wordt uit het beleggingsrendement gefinancierd. Er is geen recht op toeslagen. Het is niet zeker of en in hoeverre in de toekomst toeslagen worden verleend. Bij het toekennen van de voorwaardelijke toeslagen hanteert het Bestuur een dekkingsgraadafhankelijke leidraad. Deze leidraad voorziet in de mogelijkheid om gemiste toeslagen in te halen. Deze toeslagen zijn niet van toepassing op het Anw-hiaatpensioen. De onder lid 1 genoemde toeslagen zijn overeenkomstig van toepassing op de toegekende voortzetting pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid.
Betalingsvoorbehoud Vennootschap a)
De Vennootschap behoudt zich het recht voor om zijn bijdrage aan het Pensioenfonds tussentijds te verminderen, op te schorten of te beëindigen bij een ingrijpende wijziging van de omstandigheden.
Dit is onder meer het geval: indien sprake is van een ingrijpende uitbreiding van bestaande pensioenaanspraken en pensioenrechten als gevolg van wettelijke regelingen betreffende pensioen- of overige uitkeringen ter zake van ouderdom, arbeidsongeschiktheid of overlijden; indien de deelnemers wettelijk worden verplicht om aan een andere pensioenregeling deel te nemen; en indien de financiële positie van de Vennootschap naar het oordeel van de Raad van Bestuur van de Vennootschap onverminderde betaling van deze bijdragen niet langer rechtvaardigt. Zodra de Vennootschap van dit voorbehoud gebruik maakt, zal het Pensioenfonds de deelnemers hierover direct informeren. De Vennootschap dient omtrent haar voornemen hiertoe vooraf met het Bestuur van het Pensioenfonds in overleg te treden. b) De Vennootschap zal waar mogelijk de premiebetaling geheel of gedeeltelijk hervatten en de verminderde aangroei van de pensioenaanspraken als gevolg van de hiervoor bedoelde wijziging van premiebetaling geheel of gedeeltelijk en al dan niet met terugwerkende kracht ongedaan maken. Eenzijdig wijzigingsbeding De Vennootschap kan de pensioenovereenkomst zonder instemming van de werknemer wijzigen indien de bevoegdheid daartoe schriftelijk in de pensioenovereenkomst is opgenomen en er tevens sprake is van een zodanig zwaarwegend belang van de Vennootschap dat het belang van de werknemer dat door de wijziging zou worden geschaad daarvoor naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid moet wijken.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 37/38
Actuariële- en bedrijfstechnische nota (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot
Duur van de overeenkomst De pensioenovereenkomst is aangegaan op 1 januari 2012 en geldt voor onbepaalde tijd. Opzegging van de overeenkomst kan door elk van de partijen per aangetekende brief geschieden met inachtneming van een opzeggingstermijn van ten minste twaalf maanden. De uitvoeringsovereenkomst eindigt: - Bij een wijziging van wet- of regelgeving, die een materieel effect heeft op de premiestelling. - Indien de basispremie niet langer voldoet aan de bepalingen in artikel 4, leden 3 en 4 van het Besluit Financieel Toetsingskader pensioenfondsen. - Bij een materiële wijziging van de basispremie In dit geval zullen partijen in overleg treden over het aangaan van een nieuwe overeenkomst.
Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Pvl_Abtn_2014_20141218 Def
Pagina 38/38