Activiteitenverslag 2011
Jaarverslag 9de boekjaar
1
1 januari 2011 - 31 december 2011
Inhoud Jaarverslag 2011 Woord vooraf van de voorzitter van de Raad van Bestuur
3
Voorstelling van de vennootschap
6
Verslag van de Raad van Bestuur
14
Eandis in een oogopslag
25
Activiteitenverslag
31
Financieel verslag
2
zie afzonderlijke katern
Woord vooraf van de voorzitter van de Raad van Bestuur Beste lezer,
In het gewijzigde energielandschap is het meer dan ooit noodzakelijk
2011 was voor Eandis een eerste lustrumjaar.
dat de gemeenten zich kunnen
Dat stukje geschiedenis is echter veel meer dan
focussen op hun kerntaak inzake
een verleden, het is de levenslijn van een jonge
energie, met name het beheer van
onderneming die volop mee evolueert met haar tijd
de lokale distributienetten.
en haar omgeving. Omdat ze onafgebroken moet
De distributie van energie vraagt
inspelen op de kritische uitdagingen van gisteren,
een sterke gemeentelijke betrok-
vandaag en morgen.
kenheid met respect voor de lokale verankering en het medezeggen-
Vandaag kunnen we tevreden terugblikken op de
schap van de gemeenten.
doelen die al zijn bereikt. Het voorbije jaar is ook hard gewerkt aan de toekomst van ons bedrijf.
Om de diverse uitdagingen en ontwikkelingen
Dat gebeurde in alle geledingen van de onder-
adequaat het hoofd te bieden, is een aantal pistes
neming, door alle mensen, in hun unieke positie
onderzocht, waaronder een vereenvoudiging van
en met hun heel eigen persoonlijkheid, kennis en
de organisatiestructuren binnen de gemengde
vaardigheden. We kunnen dan ook met optimisme
distributiesector en de mogelijkheid om een
vooruitkijken naar morgen.
structurele synergie tussen diverse nutsbedrijven uit te bouwen in Vlaanderen.
Morgen begint vandaag. We kunnen niet op als Eandis geldt dat misschien wel dubbel.
Vereenvoudigde organisatiestructuren binnen de gemengde distributiesector
Een onderneming met een maatschappelijke
Momenteel worden verschillende concepten
opdracht moet niet alleen bedrijfseconomisch
bestudeerd om de structuur van de gemengde
presteren, maar moet zich ook verantwoorden
sector van het distributienetbeheer te vereenvou-
tegenover haar maatschappelijke opdrachtgevers.
digen. De gemeenteraadsverkiezingen van 2012
Inspelen op al die verwachtingen is daarom de
en de daarmee gepaard gaande hersamen-
eerste natuur van Eandis.
stelling van de bestuursorganen houden een
onze lauweren rusten. En voor een dienstverlener
opportuniteit in om met een nieuwe structuur en Eandis staat op korte termijn voor een aantal
invulling van start te gaan in 2013.
bijkomende, bijzonder ingrijpende feiten en
In het kader van een transparantere en meer een-
ontwikkelingen. Zo is er het gegeven van de
voudige organisatie en werking van het gemengde
staatshervorming die een impact zal hebben op
distributienetbeheer, wordt voorgesteld om een
onze rol en op onze activiteiten. Door de geplande
forse vermindering door te voeren van het aantal
regionalisering komt de volledige distributie-
openbare mandaten, zonder evenwel afbreuk te
bevoegdheid op het Vlaamse niveau. Dat betekent
doen aan de lokale verankering van de sector.
dat zowel de beslissingen over acties en projecten als de beoordeling van de kosten in één hand komen, wat een groot voordeel biedt op het vlak van duidelijkheid.
Respect voor lokale verankering en medezeggenschap van gemeenten
Structurele synergie tussen de Vlaamse nutsbedrijven De nutsinfrastructuur met betrekking tot de energiedistributie, het drinkwater, de riolering en de telecommunicatie wordt voor het overgrote deel aangelegd in het gemeentelijk openbaar
De diverse energie-uitdagingen en het voortdurend
domein. Bovendien zijn de gemeenten in de
evoluerende energielandschap maken een
energiedistributie-, water- en rioleringssector de
fundamenteel debat over de toekomst van het
dominante aandeelhouder. De gemeenten eisen
distributienetbeheer essentieel. Een dergelijk
terecht een steeds betere coördinatie van de
debat gaat over de rollen, activiteiten en diensten
werken op hun grondgebied. Daarom wordt een
die de distributienetbeheerders en Eandis op
structurele samenwerking van de verschillende
termijn wensen te ontwikkelen en over de
nutsbedrijven gezien als een mogelijke optie in
structuren en het kader waarin deze toekomst
het kader van een minder-hinderbeleid en een
zich het best kan ontplooien.
optimaal verloop van werken op openbaar domein.
3
Diverse gemeenschappelijke belangen en uitdagin-
missie, en over wat we willen bereiken op middel-
gen pleiten in het voordeel van nauwe samenwer-
lange termijn, onze visie. Diverse denkpistes zijn
kingsverbanden tussen de Vlaamse nutsbedrijven.
in overweging genomen en hebben recent geleid
Daarom wordt prioritair gekozen voor de uitbouw
tot een geactualiseerde definitie van onze missie
van het concept structurele synergie tussen
en visie. Verder in dit Jaarverslag kunt u hiermee in
de energie-, water-, riolerings- en telecomsector.
primeur kennismaken.
Dat heeft ongetwijfeld een positieve impact op de investeringsbehoeften binnen de verschillende
Eind 2011 werd al een aanzet gegeven om
sectoren en op de dienstverlening voor de eind-
de organisatiestructuur van enkele directies
gebruikers, de gemeenten, de leveranciers en de
grondig te wijzigen en de samenstelling van het
regulatoren. Bovendien leidt meer synergie tot een
senior management verder te versterken. Ook
grotere transparantie van de werking en tot een
het bedrijfsmodel wordt geactualiseerd. Daarbij
betere kostenstructuur.
worden onder meer de bedrijfsdomeinen en de onderliggende bedrijfsprocessen en verantwoorde-
Die structurele synergie houdt enerzijds een
lijkheden nauwkeurig gedefinieerd. In 2012 zullen
bindend engagement in van de toetredende
we deze nieuwe interne organisatie verder consoli-
partijen terwijl anderzijds de eigen operationele
deren, en dat alles tegen de achtergrond van kwali-
en bestuurlijke identiteit van de toetredende
teit, kostenbewust optreden en klantgerichtheid.
partijen blijft behouden. De mogelijke uitbouw van de samenwerking tussen nutsbedrijven moet inderdaad passen binnen hun respectieve missie, visie en strategische doelstellingen. Het samenwerkingsconcept heeft slechts kans op slagen indien de betrokken partijen overtuigd zijn van de toegevoegde waarde ervan over alle maatschappijen heen (financieel, operationeel, maatschappelijk). Om de samenwerking op bindende wijze te verankeren, gaat de voorkeur uit naar een onafhankelijke organisatie die de netdiensten op openbaar domein coördineert. De nieuw op te richten vennootschap wordt daarbij niet gezien als een nieuw intergemeentelijk samenwerkingsverband maar als een gezamenlijk filiaal van de nutsbedrijven en van de werkmaatschappijen. De samenwerking binnen het nieuwe filiaal heeft als maatschappelijk doel te komen tot structurele besparingen en minder hinder.
Kostenbewust, klantgericht en innovatief Een reële kostenbesparing op elk niveau van de onderneming blijft een onafwendbare noodzaak. We hebben de jongste jaren al forse inspanningen geleverd om de werkingskosten die we zelf beheersen tot een minimum te beperken. We nemen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid op en handelen kostenbewust. Tegelijkertijd hopen we dat alle beleidsniveaus een zelfde kostenbewuste visie aannemen. Zo kunnen de kosten die we niet zelf in de hand hebben maar wel in onze nettarieven moeten doorrekenen, onder controle blijven. De distributienettarieven zijn momenteel geblokkeerd tot einde 2014. Intussen blijven de kosten die we niet onder controle hebben spectaculair stijgen en is het huidige tariefniveau niet in staat om die blijvende stijging op te vangen. De huidige blokkering van de tarieven betekent dat de kostenstijging wordt vooruitgeschoven in de tijd en pas bij de deblokkering in 2015 kan worden
Interne werking Eandis afstemmen op toekomst
doorgerekend. Dat zal op dat ogenblik onver-
Sinds de oprichting van Eandis is de trein van
tarieven. Omdat maatschappelijk aanvaardbare
aanpassingen, veranderingen en nieuwe oriëntaties
tarieven te allen tijde onze prioritaire bezorgdheid
nooit tot stilstand gekomen. Eandis is zich ten
blijven, wensen we de aandacht te vestigen op die
volle bewust van de uitdagingen voor de nabije
problematiek.
mijdelijk leiden tot een bruuske stijging van de
en verdere toekomst en wil daarom vandaag een aantal strategische opties nemen. Met gerichte
Onze product- en klantenstrategie willen we
inspanningen zullen we ook intern diverse uitda-
tegen het licht houden van klantvriendelijkheid en
gingen moeten aangaan. Een aantal ervan is niet
de aanpak nog beter afstemmen op de samen-
nieuw of is al op de rails gezet. Andere zijn volop in
leving van morgen. Klanten hebben andere,
evolutie en nog andere zijn nog in denkfase.
snel evoluerende verwachtingen. Onze onderneming startte daarom een specifiek project
Essentieel in een voortdurend evoluerend energie-
‘Klantenstrategie’, met als rode draad een even-
landschap is ook een fundamentele discussie over
wicht tussen prijs en kwaliteit. We werken klantge-
de actualiteit van onze reden van bestaan, onze
richt tegen een aanvaardbare en verantwoorde prijs.
4
Eandis onderschrijft ten volle de rol van sociale
grootschalige invoering van slimme meters en
leverancier ten behoeve van het meest kwetsbare
van de manier en het tijdstip waarop dat moet
segment van de eindverbruikers. Wij streven in
gebeuren.
de sociale openbaredienstverplichtingen een maximale efficiëntie na, met behoud van het
Eandis wil ook ervaring verwerven en expertise
solidariteitsprincipe, vooral in het belang van
uitbouwen op het vlak van elektrische mobiliteit.
de sociaal zwakkeren. In die context moeten we
Al in 2009 lanceerde Eandis een eerste proef-
de vraag durven stellen of de huidige maatregelen
project met tien elektrische voertuigen in eigen
en procedures niet doelgerichter kunnen worden
beheer. Maar daar bleef het niet bij. Van meet
ingezet om de meest kwetsbaren in de samenleving
af aan was er ook interesse om deel te nemen
effectief te bereiken en te ondersteunen.
aan Vlaamse proefprojecten terzake. In nauwe samenwerking met het Vlaamse EVA-project
Een andere grote uitdaging voor Eandis ligt in
(Elektrische Voertuigen in Actie), wil Eandis in
het innovatieve en de baten hiervan voor mens
2012 op verschillende locaties oplaadpunten
en maatschappij. Door de snelle evolutie van de
uitbouwen voor elektrische voertuigen om zo
openbare verlichting bijvoorbeeld, is de noodzaak
tot een netwerk van oplaadpunten te komen
ontstaan om nieuwe technologieën en ontwik-
verspreid over Vlaanderen. Daarnaast zal Eandis
kelingen van zeer nabij op te volgen in het kader
nog bijkomende elektrische wagens aankopen,
van mogelijke energie- en kostenbesparingen voor
die worden uitgeleend aan verschillende steden en
steden en gemeenten. In die context gebeurt perma-
gemeenten, zodat ook zij kennis kunnen maken
nent onderzoek rond ledverlichting.
met elektrische mobiliteit.
Om de invoering ervan geleidelijk en doordacht te laten gebeuren, wil Eandis proefsites voor nieuwe types openbare verlichting opzetten in samenspraak met de lokale besturen.
Samenwerking als toekomsttroef Over hoeveel kapitaal, materiaal of assets een bedrijf ook mag beschikken, niets kan worden gerealiseerd zonder mensen. Daarbij wordt de
Om de doelstellingen voor de vermindering van
waarde van individuele prestaties van mensen
het energieverbruik te halen, volgt Eandis ook de
nog groter wanneer ze worden geleverd in een
diverse trends inzake warmtenetten continu op.
samenwerkingsverband, in een gemeenschap-
De aanleg en exploitatie van dergelijke warmtenet-
pelijk perspectief. Zo krijgen ze nog meer glans en
ten vertoont een grote gelijkenis en synergie met
meerwaarde.
de huidige taken van Eandis. Dat samenwerken, is essentieel in de komende Ook inzake slimme meters en slimme netten,
jaren. En dat niet alleen doorheen alle geledingen
doet Eandis aan innovatief onderzoek om mee te
van onze onderneming maar ook tussen verschil-
bouwen aan het intelligent energienetwerk van de
lende nutsbedrijven onderling, via structurele
toekomst. Slimme netten en meters zijn immers
samenwerkingsverbanden. Denken en handelen in
een noodzaak, niet alleen vanuit beleidsmatig
een groter geheel komt niet alleen de dynamiek van
oogpunt, maar ook op technisch vlak. De ‘slimme’
het bedrijf ten goede, maar ook de dynamiek van
technologie maakt het mogelijk om permanent
de hele samenleving en van al haar burgers.
over betrouwbare meetgegevens over afname, netbelasting en injectie te beschikken en zo de
Om succesvol te kunnen zijn, moet Eandis uiteraard
energiestromen op de netten te volgen en te
kunnen rekenen op een sterk en coherent team.
beheren. Dat is een voorwaarde om het hoofd te
De constructieve samenwerking van alle collega’s
bieden aan de grootschalige uitrol van installaties
is daarvoor de hefboom. Het is dankzij hun
voor decentrale productie zoals zonnepanelen,
engagement dat Eandis beslissende stappen kan
windmolens, WKK’s en andere.
zetten in haar dynamiek en ontwikkeling, om aan de verwachtingen van samenleving en stakeholders
Eandis heeft gekozen voor een graduele
te voldoen.
aanpak. Momenteel loopt een pilootproject met 40 000 slimme meters. Dat moet de nodige
Ik wil iedereen daarvoor dan ook persoonlijk en
informatie verschaffen om een accurate kosten-
krachtig bedanken.
batenanalyse op te stellen en om de maatschappelijke meerwaarde van de technologie voor alle betrokkenen (verbruiker, distributeur, maatschappij, e.a.) aan te tonen. Het uiteindelijke resultaat moet
Geert Versnick
de beslissing onderbouwen over de al dan niet
Voorzitter Raad van Bestuur
5
Voorstelling van de vennootschap Bestuursorganen (samenstelling op 31 december 2011) Raad van Bestuur
Voorzitter
1ste Ondervoorzitter
2de Ondervoorzitter
Geert Versnick
Luc Dehaene
Cathy Plasman
Leden
Jos Ansoms
Piet Buyse
Ann Coolsaet
Bart Martens
Dirk Otte
Filip Thienpont
Johan Timmermans
Louis Tobback
Secretaris
Tom Vervoort
Nick Vandevelde
6
Patrick Mensalt
Daniël Vanpoucke
Mike Nachtegael
Dirk Vansina
Managementcomité
Auditcomité
HR-Comité
Voorzitter Luc De Bruycker
Voorzitter Jos Ansoms
Voorzitter Geert Versnick
Ondervoorzitter Walter Van den Bossche
Leden Piet Buyse Louis Tobback Geert Versnick
Leden Jos Ansoms Luc Dehaene Cathy Plasman
Secretaris Nick Vandevelde
Secretaris Nick Vandevelde
Leden Geert Craeynest Frank Demeyer Luc Desomer Paul Gistelinck Erwin Herzeel David Termont
Managementcomité (v.l.n.r.): Luc De Bruycker, Paul Gistelinck, Geert Craeynest, Erwin Herzeel, Walter Van den Bossche, David Termont, Luc Desomer en Frank Demeyer.
7
Administratieve gegevens •
Oprichting op 29 april 2002 in Brussel (onder de naam Electrabel Netmanagement Flanders nv en later Electrabel Netten Vlaanderen nv); op 30 maart 2006 omgevormd tot Eandis cvba
•
Vennootschapsvorm: cvba (coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid)
•
Zetel van de vennootschap: Brusselsesteenweg 199 in 9090 Melle (vanaf 1 januari 2008)
•
Ondernemingsnummer 0477.445.084
•
Btw-nummer BE 0477.445.084 - RPR Gent
•
Geregistreerd aannemer onder nr. 04.27.11
•
Website: www.eandis.be
•
Algemeen correspondentieadres: Eandis cvba Brusselsesteenweg 199 9090 Melle
Nuttige contacten •
Algemeen nummer 078 35 35 34 werkdagen 8-20 uur, zaterdag 9-13 uur vragen over nieuwe aansluitingen, verzwaren van aansluitingen, verplaatsen en vervangen van meters, vragen over de opneming van meterstanden, rationeel energiegebruik (REG), budgetmeters en dienstverlening sociale leverancier
•
Gasreuk 0800 65 0 65 - 24 uur op 24 en 7 dagen op 7
•
Storingen en defecten 078 35 35 00 - 24 uur op 24 en 7 dagen op 7
•
Doven en slechthorenden kunnen gasreuk, storingen en defecten melden via sms-codebericht naar 0477 77 70 80
•
Defecte straatlampen 0800 6 35 35 - www.straatlampen.be - 24 uur op 24, 7 dagen op 7
•
Ombudsdienst 0800 60 001 werkdagen 8 - 20 uur, zaterdag 9 - 13 uur Postbus 60, 9090 Melle
Aandeelhouders De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en aardgas zijn de aandeelhouders van Eandis: Distributienetbeheerder
Aantal aandelen
% op totaal
Gaselwest
57 830
16,60
IMEA
47 944
13,76
Imewo
78 105
22,42
Intergem
38 139
10,94
Iveka
49 976
14,34
Iverlek
67 701
19,43
Sibelgas
8 736
2,51
TOTAAL
348 431
100,00
8
De Haan
Kapellen
Nieuwpoort
Koksijde
Ichtegem
Brasschaat
Antwerpen
De Panne Veurne
Wingene
Alveringem Lo-Reninge
Ardooie
Houthulst Staden
Roeselare
LangemarkPoelkapelle
Vleteren
Moorslede Poperinge
Wervik
Tielt
Pittem
Mortsel
Deinze
Dentergem Meulebeke Oostrozebeke Izegem Ingelmunster Wielsbeke
Zulte
Nazareth Gavere
Kruishoutem
Waregem
Zonnebeke
Ieper
Zwijndrecht
Ruiselede
Kortemark
Kuurne Wevelgem Menen
WortegemPetegem Anzegem
Deerlijk
Kortrijk
Zwalm Oudenaarde
Zwevegem Avelgem Kluisbergen
Heuvelland Mesen CominesWarneton
Duffel
Zingem
Horebeke
IMEA
Maarkedal
Mont- Ronse de-l'Enclus
Spiere-Helkijn
Ellezelles
Celles
Frasnes-Lez-Anvaing
Gaselwest SintGillisWaas
Stekene
Beveren
Kruibeke
Sint-Niklaas Temse Waasmunster r
Knokke-Heist
Hamme
Blankenberge
Bredene
Sint-Laureins
Zuienkerke Brugge
Oostende
Zedelgem Oostkamp
Maldegem Beernem
Knesselare Aalter
Eeklo
Wachtebeke Moerbeke
Waarschoot
ErpeMere
Evergem
Zomergem Lovendegem Nevele
Imewo
Buggenhout Lebbeke
Assenede
Kaprijke
Jabbeke
Lichtervelde
Dendermonde
Damme
Gent
Lochristi
Destelbergen Laarne
Zottegem Herzele
Lokeren
Berlare SintMartensWetteren Wichelen Latem Melle De Pinte Merelbeke Lede Oosterzele SintLievensHoutem
Zele
Affligem Haaltert Denderleeuw
Ninove Brakel
Lierde Geraardsbergen
Bever
Intergem
9
Aalst
Baarle-Hertog Essen
Hoogstraten Ravels
Kalmthout
Wuustwezel Merksplas Rijkevorsel
Stabroek
Brecht Beerse
Arendonk OudTurnhout
Turnhout
Malle Schoten Schilde Zoersel Wijnegem
Retie
Lille
Kasterlee
Vorselaar Wommelgem Zandhoven Borsbeek Ranst Grobbendonk Herentals Olen Edegem Hove Herenthout Aartselaar Lint Lier Schelle Kontich Westerlo Boom Rumst
Dessel Mol
Geel
Balen Meerhout
Iveka
Berlaar Bornem SintAmands
Puurs Willebroek
Londerzeel Kapelleop-denBos Opwijk Merchtem Asse
Meise Grimbergen Vilvoorde
Sibelgas
10
Bonheiden Keerbergen Tremelo Boortmeerbeek Zemst Haacht Rotselaar
Kortenberg Zaventem Kraainem Wezembeek- Bertem Oppem Tervuren
SintHuldenberg Pieters- Drogenbos Leeuw Overijse Linkebeek Hoeilaart Beersel SintGenesiusRode Halle
Iverlek
Wemmel
HeistOp-DenBerg Hulshout Herselt
Putte
ScherpenheuvelDiest Aarschot Zichem
Herent
Ternat Liedekerke Dilbeek Roosdaal Lennik
Mechelen
SintKatelijneWaver
Machelen
Leuven Boutersem Bierbeek Tienen Hoegaarden
Kencijfers op 31 december 2011 Eandis Financieel Balanstotaal
1 786 miljoen euro
Omzet
1 281 miljoen euro
Personeel Aantal personeelsleden • Kaderleden • Uitvoerend
4 324 830 3 494
Voltijds equivalent (VTE) • Kaderleden • Uitvoerend
4 197,65 824,27 3 373,38
Exploitatiecijfers (in opdracht van de distributienetbeheerders) Aankopen Bedrag geplaatste bestellingen namens distributienetbeheerders (euro)
968 748 053
Aantal medewerkers gecontracteerde aannemers (VTE)
2 272
Uitbating en Beheer Netten Gerealiseerd investeringsbudget 2011 (bruto, in mio €, excl. Slimme meters/netten en Clearing House)
671,1
Voorzien investeringsbudget 2012 (bruto, in mio €, excl. Slimme meters/netten en Clearing House)
656,0 61 800 23 578 38 222
Nieuwe aansluitingspunten • Elektriciteit • Aardgas Nieuw aangelegd elektriciteitsnet (km)
2 245
Nieuw aangelegd aardgasnet (km)
976 18 minuten en 40 seconden
Aantal minuten / jaar / klant leveringsonbeschikbaarheid via middenspanningsnet Behaald percentage herstelling openbare verlichting binnen de norm
97 %
Aardgas Aansluitingspunten
1 597 421
Lagedruknet (km)
33 149
Middendruknet (km)
7 576
Elektriciteit Aansluitingspunten
2 544 208
Laagspanning
2 527 183
Middenspanning
17 025
Laagspanningsnet (km)
59 410
Middenspanningsnet (km)
32 622
Lampen openbare verlichting, monumentenverlichting, verkeerssignalisatie ...
816 341
11
Rationeel energiegebruik (REG) Primaire energiebesparing
1 994 GWh
Toegekende REG-premies
189 875
Bedrag uitgekeerde premies
46 328 300 euro
Aantal inschrijvingen voor de energieboekhoudsoftware
6 126
Sociale openbaredienstverplichtingen Toegangspunten toegewezen aan DNB als sociale leverancier: • Elektriciteit • Aardgas
63 399 48 598
Opgestelde budgetmeters elektriciteit
70 530
Opgestelde budgetmeters aardgas
26 519
Budgetmeters elektriciteit geplaatst tijdens boekjaar
7 826
Budgetmeters aardgas geplaatst tijdens boekjaar
8 438
Actieve budgetmeters elektriciteit
34 224
Actieve budgetmeters aardgas
20 389
Oplaadpunten budgetmeterkaarten
293
Aantal opladingen elektriciteit
427 536
Aantal opladingen aardgas
260 484
Totale omzet SODV-klanten
97 598 157 euro
Omzet opladingen budgetmeters
37 821 576 euro
LAC-zittingen
1 578
LAC-dossiers
43 378
Klantencontacten Klantenkantoren
25
Bezoekers klantenkantoren
340 285
Telefonische oproepen callcenter Gemiddeld totaal aantal bezoekers website per maand
1 575 925 192 852
Meteropneming Toegangspunten met jaarlijkse opname: aantal opgenomen
4 159 897
Toegangspunten met maandelijkse opname: gemiddeld aantal opgenomen/maand
26 124
Toegangspunten met automatische (kwartier)uitlezing
31 208
12
Missie en visie Eandis Onze missie De missie geeft aan wat onze reden van bestaan is. Dag en nacht stellen wij op een veilige, betrouwbare en kostenbewuste manier energie ter beschikking van elke klant in de aangesloten gemeenten. Wij investeren gericht in de technologische vernieuwing van onze netten. Zo kunnen wij beantwoorden aan de energievraag van morgen en verzorgen wij de energiestromen van en naar de klant. Wij bewaken het maatschappelijk belang van de energievoorziening. Daarom stimuleren wij het verstandig gebruik van energie, organiseren wij de energielevering bij mensen met betaalmoeilijkheden en ontwikkelen wij een breed aanbod van energiediensten voor onze gemeenten. Als onafhankelijke databeheerder verzekeren wij de marktwerking.
Onze visie De visie geeft aan waar de organisatie heen wil op middellange termijn. Wij streven voortdurend naar meerwaarde voor de aandeelhouders, de klanten, de medewerkers, de omgeving waarin wij opereren en de overheden en willen daarom: •
onze performantie systematisch verbeteren en zo het meest kostenefficiënte nutsbedrijf van België zijn en blijven
•
duurzame technologische innovatie brengen om de bedrijfszekerheid van de netten te garanderen en de realisatie van de Vlaamse klimaatdoelstellingen te bevorderen
•
de referentie zijn op vlak van kwaliteitsvolle en veilige dienstverlening met maximale aandacht voor milieu en samenleving
•
in synergie treden met andere nutsoperatoren met het oog op minder hinder voor de gemeenten en hun inwoners
•
een voortrekkersrol spelen in de bevordering van de marktwerking.
13
Verslag van de Raad van Bestuur Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij verslag uit over de activiteiten van Eandis cvba tijdens het negende boekjaar van de vennootschap. In het activiteitenverslag vindt u de belangrijkste gebeurtenissen en evoluties van de voorbije verslagperiode. Daarin is ook opgenomen de verklaring van de personen verantwoordelijk voor de jaarrekeningen en het jaarverslag (artikel 12, §2 van het Koninklijk Besluit van 14 november 2007 betreffende de verplichtingen van emittenten van financiële instrumenten die zijn toegelaten tot de verhandeling op een gereglementeerde markt). In de financiële verslaggeving leggen wij de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening voor: de balans, de resultatenrekening met commentaar en de toelichting, afgesloten op 31 december 2011, en de winstverdeling, samen met het verslag van de commissaris. Sinds 2010, toen Eandis voor het eerst obligaties heeft uitgegeven, heeft de onderneming de hoedanigheid van een vennootschap die een beroep heeft gedaan op het publieke spaarwezen. De relevante wet- en regelgeving, onder meer de transparantiewetgeving, zijn dan ook op de vennootschap van toepassing.
14
Op 12 oktober 2011 heeft de vennootschap bij kredietbeoordelaar Moody’s Investors Service (‘Moody’s’) de langetermijnkredietrating A1 met negatieve vooruitzichten gekregen. Deze rating werd door Moody’s herbevestigd op 20 december 2011. Op 8 november 2011 heeft Eandis een eerste EMTN-obligatielening voor Europese institutionele investeerders uitgeschreven ten bedrage van 500 miljoen euro onder het algemene EMTN-uitgifteprogramma van 5 miljard euro dat door de vennootschap werd opgezet. Deze obligatie heeft, net zoals het EMTN-programma zelf, een rating bij Moody’s van A1 (negatieve vooruitzichten) en een looptijd van 10 jaar met een jaarlijkse coupon van 4,50 %. De opgehaalde fondsen werden doorgeleend aan de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders. We dienen volgende wijzigingen in de consolidatiekring te melden. Vooreerst wordt de nieuw opgerichte vennootschap Atrias cvba door Eandis geconsolideerd volgens de methode van de vermogensmutatie. Eandis heeft een participatie van 93 aandelen op een totaal van 372 aandelen, zijnde 25 %. Ingevolge de toetreding van de opdrachthoudende vereniging ‘Antwerpse Waterwerken’ tot De Stroomlijn cvba
en de overdracht naar Eandis van twee aandelen van privépersonen die behoren tot het Managementcomité van Eandis, bedraagt de kapitaalparticipatie van Eandis in De Stroomlijn momenteel 1 650 aandelen op een aandelentotaal van 2 577 aandelen, ofwel 64,03 %. De Stroomlijn wordt integraal geconsolideerd.
In het Financieel Verslag leggen wij de enkelvoudige jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2011 voor, opgesteld volgens de Belgische boekhoudnormen (BE-GAAP), met name de balans, de resultatenrekening met commentaar, de toelichting end e winstverdeling.
In Indexis cvba heeft Eandis in 2011 één bijkomend aandeel verworven ingevolge de overname van het ene aandeel dat werd aangehouden door de heer Guy Peeters. De totale participatie van Eandis in Indexis bedraagt nu 2 251 291 aandelen op een totaal van 3 216 131, zijnde 70 %. Ook de rekeningen van Indexis worden integraal geconsolideerd.
Tevens wordt de geconsolideerde jaarrekening voorgelegd, afgesloten op 31 december 2011, opgesteld enerzijds volgens de Belgische boekhoudnormen (BE-GAAP) en anderzijds volgens de International Financial Reporting Standards (IFRS).
De andere participaties van Eandis, met name in een aantal regionale bedrijvencentra, worden niet geconsolideerd omdat de onderneming er geen beslissende invloed kan uitoefenen op de oriëntatie van het beleid of niet het recht heeft om een meerderheid van de bestuurders aan te duiden.
De Raad van Bestuur, 7 maart 2012
Er zijn geen vermeldingen genoteerd met betrekking tot het verkrijgen van eigen aandelen. Er is geen verwerving van aandelen van de moedervennootschap of door een dochtervennootschap. De vennootschap gebruikt geen afgeleide financiële instrumenten (‘derivaten’). De vennootschap heeft geen bijkantoren. Op het vlak van onderzoek en ontwikkeling heeft Eandis in 2011 het Europese octrooi voor de toepassing van communicatie tussen de slimme meter en de centrale databanken via het laagspanningsnet (Power Line Communication - PLC) ook als wereldwijd octrooi aangevraagd en gepubliceerd.
15
Belangrijke gebeurtenissen na afsluiten van het boekjaar 2011 Fiscale maatregelen regering Di Rupo
Structurele synergie
Op het einde van 2011 heeft de federale regering een belasting- en pensioenhervorming doorgevoerd en werden maatregelen aangekondigd om het hoofd te bieden aan de huidige moeilijke economische omstandigheden. De belangrijkste fiscale maatregelen betreffen de beperking van de notionele investeringsaftrek, een verhoging van de roerende voorheffing, een verhoging van de verworpen uitgaven op het voordeel alle aard van de bedrijfswagens. De pensioenhervorming bestaat er voornamelijk in dat er langer moet worden gewerkt voor men pensioengerechtigd is. De onderneming volgt de wetgeving en de veranderingen verder op en evalueert de gevolgen op haar beleid.
Eandis heeft verkennende gesprekken aangeknoopt met diverse (nuts)operatoren uit onder meer de water- en telecomsector om de mogelijkheden van een structurele synergie tussen partijen te onderzoeken. Met dit initiatief wil Eandis de efficiëntie van de werken in het openbaar domein verhogen en actief bijdragen tot een daadkrachtig minder-hinderbeleid, met respect voor de rol van de gemeenten terzake.
Verkoop van de participatie in het Bedrijvencentrum Rupelstreek De aandeelhouders van het Bedrijvencentrum Rupelstreek, waaronder Eandis, hebben in maart 2012 al hun aandelen verkocht aan de firma Officenter. Voor Eandis betekent dit dat alle 5 000 aandelen in dit bedrijvencentrum werden verkocht voor een totaal bedrag van 515 040 euro, wat een aanzienlijke meerwaarde inhoudt ten opzichte van de boekwaarde op 31 december 2011. In de koop/verkoopovereenkomst is nog een bijkomende betaling aan Eandis van 44 000 euro voorzien in maart 2016.
16
Tecteo treedt toe tot Atrias Bij het afsluiten van dit Activiteitenverslag 2011 was de integratie van Tecteo in Atrias cvba goedgekeurd door de Raad van Bestuur van Atrias. Deze toetreding werd bekrachtigd op de Buitengewone Algemene Aandeelhoudersvergadering van Atrias op 21 maart 2012. Wijziging in het Managementcomité De heer Erwin Herzeel, directeur Netbeheer en lid van het Managementcomité van Eandis, beëindigt op 1 mei 2012 zijn beroepsloopbaan. De heer Jean Pierre Hollevoet werd op 1 maart 2012 aangeduid als zijn opvolger als directeur Netbeheer. Geding met de stad Tienen De Rechtbank van Eerste Aanleg in Leuven heeft op 6 maart 2012 een ongunstig vonnis uitgesproken in het geding van Iverlek met de stad Tienen over dividendgaranties die dateren uit de periode van vóór de vrijmaking van de Vlaamse energiemarkt. Er is inmiddels tegen dit vonnis beroep aangetekend.
Verklaring van de verantwoordelijke personen Ondergetekenden verklaren dat, voor zover hen bekend, •
de jaarrekeningen van Eandis cvba en haar geconsolideerde dochterondernemingen op 31 december 2011 opgesteld zijn overeenkomstig de toepasselijke standaarden voor jaarrekeningen en een getrouw beeld geven van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de gezamenlijke in de consolidatie opgenomen ondernemingen, en dat
•
het jaarverslag een getrouw overzicht geeft van de ontwikkeling van de resultaten van het bedrijf en van de positie van Eandis en de geconsolideerde ondernemingen, evenals een beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee zij worden geconfronteerd.
Melle, 28 maart 2012
Luc De Bruycker Directeur-generaal en voorzitter Managementcomité Walter Van den Bossche Directeur-generaal en ondervoorzitter Managementcomité, ook verantwoordelijk voor het Financieel en Administratief beheer
17
Verklaring inzake Deugdelijk Bestuur Eandis heeft een Corporate Governance Charter uitgewerkt en gepubliceerd. De Belgische Corporate Governance codes voor beursgenoteerde (code-Daems) en niet-beursgenoteerde ondernemingen (code-Buysse) die als maatstaf dienen voor de kwaliteit van deugdelijk bestuur, hebben als inspiratiebron gefungeerd bij het uitschrijven van het Corporate Governance Charter van Eandis. Net zoals in beide genoemde codes staat ook bij Eandis het correcte evenwicht tussen ondernemerschap en controle en tussen prestatie en conformiteit met de regels centraal. Naast de algemene context van Corporate Governance of ‘deugdelijk bestuur’ is het Eandischarter ook opgemaakt in het kader van de bepalingen die door de wet- en decreetgever werden beslist naar aanleiding van de vrijmaking van de energiemarkt en die zich in eerste instantie toespitsen op de verhouding tussen netwerkbeheerder en netwerkgebruiker. Die regels garanderen aan alle netwerkgebruikers een niet-discriminerende toegang tot het netwerk. Afwijkingen van het Eandis Corporate Governance Charter ten opzichte van de in België algemeen gangbare Corporate Governance codes zijn in hoofdorde een gevolg van de specifieke wetgeving die op Eandis als werkmaatschappij voor beheerders van distributienetwerken voor gas- en elektriciteit van toepassing is. In bijkomende orde worden dergelijke afwijkingen ook verklaard vanuit de aandeelhoudersstructuur van de onderneming waarbij zeven distributienetbeheerders met een overwegend aandeelhouderschap van publiekrechtelijke aard (gemeenten en provincies) alle aandelen van Eandis bezitten. De integrale versie van het Corporate Governance Charter van Eandis kunt u raadplegen op de website van Eandis (www.eandis.be > Over Eandis > Publicaties).
Samenstelling van de bestuursorganen en het management - remuneratie De bestuursorganen van Eandis ondergingen in de loop van 2011 volgende wijzigingen: • Electrabel nv heeft schriftelijk gemeld vrijwillig en onherroepelijk de door haar via de distributienetbeheerders/aandeelhouders aangestelde vertegenwoordigers terug te trekken uit de Raad van Bestuur, en dit met onmiddellijke ingang vanaf 30 juni 2011: mevrouwen Sophie Dutordoir, Mieke Van Wesemael en de heren Christiaan De Groof en André Sarens namen derhalve ontslag uit de Raad van Bestuur van Eandis; deze vier mandaten werden niet opnieuw ingevuld • Electrabel heeft ook haar vertegenwoordigers in het Auditcomité (de heer André Sarens) en het HR-Comité (de heer Christiaan De Groof) teruggetrokken; ook zij werden niet vervangen.
18
De Raad van Bestuur van Eandis was op 31 december 2011 als volgt samengesteld: Naam
Voorgedragen door
Start huidig mandaat
Einde huidig mandaat
Geert VERSNICK, voorzitter
Imewo
2007
2013
Luc DEHAENE, 1ste ondervoorzitter
Gaselwest
2007
2013
Cathy PLASMAN, 2de ondervoorzitter
Imewo
2007
2013
Jos ANSOMS
Iveka
2007
2013
Piet BUYSE
Intergem
2010
2013
Ann COOLSAET
IMEA
2007
2013
Bart MARTENS
IMEA
2007
2013
Patrick MENSALT
Sibelgas
2007
2013
Mike NACHTEGAEL
Intergem
2007
2013
Dirk OTTE
Gaselwest
2007
2013
Filip THIENPONT
Imewo
2007
2013
Johan TIMMERMANS
Iverlek
2007
2013
Louis TOBBACK
Iverlek
2007
2013
Daniël VANPOUCKE
Gaselwest
2010
2013
Dirk VANSINA
Iverlek
2007
2013
Tom VERVOORT
Iveka
2007
2013
Alle bestuurders vertegenwoordigen één van de aandeelhouders; er zijn geen onafhankelijke bestuurders in de zin van artikel 526ter van het Wetboek van Vennootschappen. Er is in hoofde van de bestuurders van de vennootschap geen tegenstrijdigheid van belangen vastgesteld conform artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen. In 2011 waren er tien vergaderingen van de Raad van Bestuur. De bestuurders van de vennootschap ontvingen voor hun prestaties in 2011 gezamenlijk een totale brutovergoeding van 75 594,78 euro (verplaatsingsvergoedingen inbegrepen). De bestuurders van Eandis hebben hun eigen werking kritisch tegen het licht gehouden in een tevredenheidsonderzoek. Op basis van de resultaten ervan werden de Voorzitter en het Managementcomité belast met de opstelling van verbetervoorstellen rond de informatiedoorstroming en de opleiding van nieuwe bestuurders.
19
Zoals voorzien in de statuten (artikel 20.B) is er bij Eandis een Auditcomité opgericht. Op 31 december 2011 was de samenstelling als volgt: Naam
Functie
Jos ANSOMS
Voorzitter
Piet BUYSE
Lid
Louis TOBBACK
Lid
Geert VERSNICK
Lid
Het Auditcomité heeft zes keer vergaderd in 2011. Daarbij werd voornamelijk aandacht besteed aan de diverse financieringsdossiers (bankleningen, rating, EMTN-obligatie), de budgetten voor investeringen en exploitatie, de evoluties rond het distributienettarief, en de financiële rapportering zowel volgens de Belgische boekhoudnormen als volgens de internationale normen IFRS. Ook de resultaten van alle uitgevoerde audits werden uitvoerig besproken. Het Auditcomité van Eandis rapporteert zijn bevindingen aan de Raad van Bestuur. Zoals voorzien in de statuten (artikel 20.C) is er bij Eandis een HR-comité opgericht. Op 31 december 2011 was de samenstelling als volgt: Naam
Functie
Geert VERSNICK
Voorzitter
Jos ANSOMS
Lid
Luc DEHAENE
Lid
Cathy PLASMAN
Lid
In de schoot van de Raad van Bestuur volgt het HR-Comité zeer actief de ontwikkelingen in het HR-beleid van Eandis op. Dossiers als benoemingen, verloningsbeleid, het streeforganogram, personeelsbehoeften enzovoorts komen daarbij aan bod. Het HR-Comité kwam in 2011 zes keer samen. Het rapporteert zijn bevindingen aan de Raad van Bestuur.
20
Het management van de onderneming is toevertrouwd aan het Managementcomité. De samenstelling van het Managementcomité van Eandis werd in 2011 als volgt aangepast: • De heer Guy Peeters, Voorzitter van het Managementcomité, beëindigde zijn actieve beroepsloopbaan op 1 september 2011 • De heer Luc De Bruycker, voorheen Directeur-generaal en Ondervoorzitter van het Managementcomité, werd op 1 juli 2011 aangeduid als nieuwe Voorzitter van het Managementcomité • De heer Walter Van den Bossche, voorheen Directeur Financieel en Administratief beheer, werd eveneens op 1 juli 2011 aangeduid als Directeur-generaal en Ondervoorzitter van het Managementcomité; hij behoudt zijn bevoegdheden inzake het financieel en administratief beheer van de vennootschap. De samenstelling van het Managementcomité op 31 december 2011 was als volgt: Naam
Bevoegdheid
Luc DE BRUYCKER, voorzitter
Directeur-generaal
Walter VAN DEN BOSSCHE, ondervoorzitter
Directeur-generaal, ook verantwoordelijk voor Financieel en Administratief beheer
Geert CRAEYNEST
Directeur Netuitbating
Frank DEMEYER
Directeur Corporate Governance en Organisatiebeheer
Luc DESOMER
Directeur Communicatie en Public affairs
Paul GISTELINCK
Directeur ICT-beheer
Erwin HERZEEL
Directeur Netbeheer
David TERMONT
Directeur Klantenbeheer
Luc De Bruycker
Walter Van den Bossche
De leden van het Managementcomité wonen de zittingen van de Raad van Bestuur bij, evenwel zonder er stemrecht uit te oefenen. Het Managementcomité vergadert in principe wekelijks, met uitzondering van de vakantieperiodes. De loonkost voor de leden van het Managementcomité van Eandis bedroeg voor het jaar 2011 in totaal 3 548 425,12 euro.
21
Mede als gevolg van de vermelde wijzigingen in de samenstelling van de bestuursorganen van Eandis heeft de Algemene Aandeelhoudersvergadering in buitengewone zitting op 6 december 2011 beslist • het Uitvoerend Comité af te schaffen • het aantal mandaten in de Raad van Bestuur te bepalen op maximum twintig • het aantal mandaten in zowel het Auditcomité als het HR-Comité te bepalen op maximum vijf • een Strategisch Comité van maximum vier leden op te richten dat zal fungeren als een overlegplatform tussen de vennootschap en haar vennoten voor alle beleids- en strategische kwesties • en het aantal leden van het Managementcomité te beperken tot maximum acht. Het Strategisch Comité zal pas samenkomen vanaf zijn samenstelling. Bij de statutenwijzigingen, goedgekeurd op 6 december 2011, werd ook een nieuwe bepaling in de statuten ingeschreven betreffende het elektronisch vraagrecht voor aandeelhouders op de algemene aandeelhoudersvergaderingen.
22
Aandelen en aandeelhouders Alle aandelen van Eandis zijn in handen van de 7 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders: Aandeelhouder
Aantal aandelen
Gaselwest
57 830
IMEA
47 944
Imewo
78 105
Intergem
38 139
Iveka
49 976
Iverlek
67 701
Sibelgas
8 736
TOTAAL
348 431
(situatie op 31 december 2011)
De aandelen van Eandis zijn niet-beursgenoteerd. Er zijn geen vermeldingen genoteerd met betrekking tot het verkrijgen van eigen aandelen. Er is geen verwerving van aandelen van de moedervennootschap of door een dochtervennootschap.
Controle door de commissaris en remuneratie Het mandaat van Deloitte Bedrijfsrevisoren als commissaris van de onderneming verstreek na afloop van de Jaarvergadering op 29 april 2011. Na een marktbevraging en na consultatie van de Ondernemingsraad en ingevolge een beslissing van de Jaarvergadering werd het revisorenkantoor Ernst & Young, vertegenwoordigd door de heer Jan De Luyck, aangesteld als commissaris van Eandis voor een termijn van drie jaar. Er werden - bovenop de vergoeding die door de Algemene Vergadering werd vastgelegd voor de controlewerkzaamheden uitgevoerd door de commissaris van de vennootschap, met name Ernst & Young Bedrijfsrevisoren met als vaste vertegenwoordiger de heer Jan De Luyck - geen bijkomende bedragen toegekend aan de commissaris voor extra controlewerkzaamheden.
23
Interne controle en risicobeheersing De onderneming wordt bij haar werking geconfronteerd met een aantal onzekerheden en risico’s. Eandis pakt de potentiële risico’s gestructureerd aan via een methodiek van ‘integraal risicobeheer’. Door een permanente opvolging en door de implementatie van diverse procedures worden de onzekerheden en risico’s maximaal onder controle gehouden en gereduceerd. De belangrijkste financiële processen worden door de interne auditdiensten op regelmatige basis op risico’s geauditeerd. Voor een meer gedetailleerde beschrijving van alle risico’s waarmee Eandis zich geconfronteerd ziet, zie het prospectus de dato 13 oktober 2011 (blz. 14-25), terug te vinden op de website van Eandis in de rubriek ‘Investor Relations’. De afdeling Interne Audit van Eandis heeft in 2011 een driejarige cyclus afgewerkt waarbij alle processen werden geauditeerd. Telkens werd ook bekeken in hoeverre deze processen reeds waren ontwikkeld. De algemene conclusie was dat de meeste processen zich situeren net onder het niveau van een mature organisatie. De resultaten van alle individuele audits werden besproken door het Auditcomité van Eandis. Vanaf 2012 wil Eandis een meer risicogebaseerde auditplanning aanhouden. Concreet betekent dit dat ongeveer de helft van de audittijd en -middelen zullen worden besteed aan thema- en controle-audits met betrekking tot onderwerpen die een hoger risicoprofiel hebben. De andere helft van tijd en middelen gaan dan naar klassieke procesaudits. Voor deze laatste is het de bedoeling om op een periode van zes jaar alle bedrijfsprocessen te auditeren.
24
Eandis in een oogopslag Eandis is het onafhankelijk dienstverlenend bedrijf dat de exploitatie verzorgt voor de 7 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en gas: Gaselwest, IMEA, Imewo, Intergem, Iveka, Iverlek en Sibelgas. Eandis is actief in 234 steden en gemeenten. Eandis telt 4 324 medewerkers.
Eandis, altijd in uw buurt De inwoners van 234 steden en gemeenten mogen op onze dienstverlening rekenen.
Eandis vormt in de vrije energiemarkt een cruciale schakel tussen producenten en verbruikers.
producenten elektriciteit
CREG/VREG
distributienetbeheerders
invoerders aardgas
Elia
Fluxys
klanten leveranciers
Structuur van de Eandis-groep
Structuur van de Eandisgroep.
Deelnemers
79 %
21 %
Gemeenten
Electrabel
7 distributienetbeheerders 100 % Werkmaatschappij Filialen
Eandis De Stroomlijn
Indexis
Atrias
64 %
70 %
25 %
De Stroomlijn De Stroomlijn is een klantencommunicatiecentrum. Eandis is eigenaar van 1 650 aandelen De Stroomlijn op een totaal van 2 577 aandelen, hetzij 64,03 %. De overige aandelen van De Stroomlijn zijn in handen van de ‘Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening’ cvba (TMVW) voor 850 aandelen en de opdrachthoudende vereniging ‘Antwerpse Waterwerken’ (AWW) voor 77 aandelen.
25
Indexis Indexis is een filiaal van de Vlaamse en Waalse operatoren Eandis en ORES en levert een aantal diensten met betrekking tot de vrije energiemarktprocessen. Indexis is een federaal bedrijf, dat verbruiksgegevens op een onafhankelijke en vertrouwelijke manier beheert. Eandis is op 31 december 2011 eigenaar van 2 251 291 aandelen Indexis op een totaal van 3 216 313 aandelen, wat overeenkomt met 70 %. De overige aandelen zijn in het bezit van ORES cvba (964 839 aandelen), en van de heer Jacques Hugé (één aandeel).
Atrias Atrias staat in voor de uitwerking van de MIG.6 (Message Implementation Guide) en voor de ontwikkeling van de Clearing House-toepassing, alsook het beheer, het onderhoud en de exploitatie ervan. Eandis heeft in Atrias een participatie van 93 aandelen op een totaal van 372 aandelen, ofwel 25 %. De overige aandeelhouders van Atrias zijn Infrax, ORES, Sibelga en Tecteo (deze laatste vanaf 21/03/2012).
26
Cijfers 2011 De omzet van Eandis over 2011 ligt met 1 280,9 miljoen euro 7,8 % hoger dan het jaar voordien.
Omzet (in miljoen €) 1300
1140
980
820
660
500 2007
Het aantal sociale klanten blijft groeien (+ 10,6 % t.o.v. 2010) ondanks alle inspanningen van de distributienetbeheerders om energiearmoede te bestrijden.
2008
2010
2009
2011
Aantallen sociale klanten 70000 60000 55000
Elektriciteit Aardgas
50000 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 2007
De budgetmeter blijft meer dan ooit een belangrijk element in de sociale energiepolitiek.
2008
2009
2010
2011
Budgetmeters elektriciteit (E) en aardgas (G) 80000 70000
E actief G actief
E opgesteld G opgesteld
60000 50000 40000 30000 20000 10000 0
2007
2008
2009
27
2010
2011
2011 werd een jaar van consolidatie voor het personeelsbestand, na een forse groei tussen 2006 en 2010. Eind 2011 bedroeg het personeelsbestand 4 324 personen.
Aantal medewerkers
4400 4200 4000 3800 3600 3400 3200 3000 2007
2006
2009
2008
2010
2011
Tussen 2007 en 2011 stegen de investeringen in de distributienetten voor elektriciteit en gas met nagenoeg 30 %.
Bruto investeringen (in miljoen €) 700 Aardgas 600
Elektriciteit
500 400 300 200 100 0 2007
2009
2008
2010
2011
Getransporteerde volumes en graaddagen (2007 = 100 %) 115 % 110 %
Elektriciteit Aardgas Graaddagen
105 % 100 % 95 % 90 % 85 % 80 % 2007
2008
2009
28
2010
2011
Het gasverbruik liep in 2011 terug onder invloed van de zachtere temperaturen, maar ligt wel boven het 5-jaarsgemiddelde. Het elektriciteitsverbruik situeert zich opnieuw op het peil van 2009, maar blijft beneden het 5-jaarsgemiddelde.
De gerealiseerde REG-besparingen blijven in stijgende lijn gaan. In 2011 leverden onze REG-inspanningen een effectieve besparing op van nagenoeg 2 000 GWh.
REG: doelstellingen en resultaten (in bespaarde GWh) 2200 2000
resultaat eis VEA
1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2007
2011 werd een recordjaar voor de betrouwbaarheid van de elektriciteitsdistributie met een uitval op jaarbasis van minder dan 19 minuten.
2008
2009
2010
2011
Leveringsonbeschikbaarheid elektriciteit (incl. onderbrekingen in transportnet) 30 0,7 25
0,6 0,5
20
0,4
15
0,3 duur (in min/j)
10
frequentie (# getroffen cabines/#cabines)
5
minuten
0,2 0,1
2007
2008
2009
2010
29
2011
frequentie
30
Activiteitenverslag
Onze samenleving evolueert razendsnel. De omgeving waarin Eandis werkt eveneens. Daarom bereidt Eandis zich vandaag al volop voor op wat morgen (en overmorgen) komen zal.
31
Energie is een vitale bouwsteen voor onze samenleving. Zonder elektriciteit en aardgas zou ons dagelijks leven er heel anders uitzien. Onze opdracht bestaat erin om, met de passende aandacht voor mens en milieu, elektriciteit en aardgas op een betrouwbare en veilige manier tot bij elke klant in ons werkingsgebied te brengen. We doen dat vierentwintig uur op vierentwintig, zeven dagen op zeven. De maatschappelijke opdracht van Eandis heeft vele facetten. De ontwikkeling en het onderhoud van de distributienetten voor elektriciteit en aardgas vormen onze technische hoofdbekommernis. Maar we hebben ook belangrijke sociale taken, omdat we instaan voor de bevordering van het rationeel energiegebruik en de energielevering bij eindgebruikers met betaalmoeilijkheden. En, niet te vergeten, we zijn een belangrijke rechtstreekse en onrechtstreekse werkgever. Kortom, diverse groepen in de maatschappij rekenen op Eandis. Niet alleen vandaag, maar ook in de toekomst. Energiegebruikers, aandeelhouders, medewerkers, (onder)aannemers en leveranciers, investeerders en overheden hebben een min of meer uitgesproken verwachtingspatroon ten aanzien van de activiteiten en de resultaten van Eandis. Daarom hebben we ons huidig en toekomstig engagement naar elk van deze doelgroepen concreet gestalte gegeven in negen duidelijke strategische doelstellingen die het richtsnoer voor onze dagelijkse opdrachten vormen: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
permanent werken aan de competentie en de tevredenheid van onze medewerkers aandacht hebben voor veiligheid en milieu initiatieven bevorderen processen actief beheren ondernemen op ethische wijze gerichte communicatie voeren diensten verlenen op de meest klantgerichte manier beantwoorden aan de eisen van de regulatoren de financiële performantie verhogen.
Deze negen beleidsopties vormen ook de rode draad doorheen dit activiteitenverslag over 2011. Maar we kijken niet enkel achterom. Want op diverse vlakken heeft Eandis in 2011 de basis gelegd voor haar werking en haar succes in de nabije en de verdere toekomst. Het is onze ambitie om de toekomst niet te ondergaan, maar zelf mee vorm te geven. Vanuit die optiek heeft de Raad van Bestuur aan het Managementcomité de opdracht gegeven om zowel op operationeel vlak als op bestuurlijk vlak maatregelen ter verbetering van de efficiëntie te onderzoeken. Daarop heeft het Managementcomité bij voorrang vier thema’s bekeken: structurele synergie met andere nutsbedrijven, het langetermijnfinancieringsplan, het bedrijfsmodel en de klantenstrategie. Inzake structurele synergie met andere nutsbedrijven heeft het Managementcomité enkele mogelijke samenwerkingsmodellen onderzocht. De eventuele invoering van een uniform distributienettarief bij de distributienetbeheerders en mogelijke wijzigingen aan de structuur van de netbeheerders werden eveneens onder de loep genomen. De bevoegde instanties zullen zich in een latere fase over concrete voorstellen in de aangegeven richting uitspreken.
32
Enkele opvallende werken uitgevoerd in 2011 Al te vaak werken onze teams buiten de schijnwerpers. Maar hun werk is wel broodnodig om elektriciteit en aardgas op een betrouwbare en veilige manier tot bij de miljoenen eindgebruikers in ons werkingsgebied te brengen. Want zij rekenen op ons, op elk uur van de dag, elke dag opnieuw. Maar soms gaat er achter die vele tienduizenden interventies een bijzonder verhaal schuil. Kriskras doorheen ons hele werkingsgebied kwamen we volgende opvallende of spectaculaire verhalen tegen.
Middenspanningscabines in de Brusselse Rand afgesplitst
Lichtfestival in Gent
De middenspanningscabines in de gemeenten Wemmel, Grimbergen, Vilvoorde, Meise en Machelen werden tot voor kort aangestuurd vanuit de dispatching van de Brusselse operator Sibelga. Nieuwe technologische ontwikkelingen lieten toe deze cabines over te koppelen naar het Distributie Operatie Centrum van Eandis in Merksem (Antwerpen). Met het oog op de evolutie naar slimme netten werden ze ook uitgerust met de allernieuwste technologieën voor telecontrole.
Eind januari 2011 vond in het stadscentrum van Gent ‘GENTleLIGHT’ plaats, een adembenemend lichtspektakel met een twintigtal kunstwerken uit binnen- en buitenland. Voor de technische ondersteuning konden de organisatoren rekenen op onze teams. Eandis trad ook op als partner van het festival.
Gasaanvoer naar Herentals/Olen verzekerd Om de piekverbruiken gas in de regio Herentals/Olen te kunnen opvangen was een versterking van de aanvoerleidingen dringend noodzakelijk geworden. Een stalen leiding (15 bar, 300 mm diameter) tussen Herentals en Olen zorgt nu voor een optimale gasbevoorrading. Bij de aanleg bleek dankzij een onderboring van deze waterweg zelfs de kruising met het Kempisch Kanaal geen onoverkomelijke hindernis.
33
Tankstation voor gecomprimeerd aardgas in Halle: een Belgische primeur DATS 24 uit de Colruyt-groep wil een netwerk van tankstations voor gecomprimeerd aardgas (CNG) uitbouwen. CNG wordt in gasvorm getankt in tegenstelling tot LPG dat vloeibaar is. Het eerste CNG-station in de reeks kwam er in Halle. Eandis stond in voor de correcte aansluiting van de speciale gascabine.
Gascabine in Deurne wordt tramwagon, of toch niet? Een opmerkelijk beeld in het Antwerpse district Deurne. Op vraag van de buurtbewoners werd een gascabine omgetoverd tot een oude tramwagon door handig gebruik te maken van zeer grote stickers. Deze fraaie gedaanteverwisseling kadert in het stadsproject ‘Buurt aan de Beurt’ dat mikt op propere en veilige buurten.
Persboring in Wetteren om drukke verkeersader te kruisen Hoe kruis je met nutsleidingen een drukke verkeersader als de Brusselsesteenweg in Wetteren met zo weinig mogelijk hinder? In dit concrete geval bleek een persboring de enig haalbare oplossing. Geen eenvoudige klus, ook al omdat er al heel wat andere nutsleidingen in de ondergrond aanwezig waren. Maar dankzij een grondige voorbereiding en een vlotte samenwerking tussen Eandis en de aannemer verliep alles vlot.
Gasinstallaties bij busbouwer Van Hool in het nieuw Busconstructeur Van Hool uit Koningshooikt geniet wereldwijde faam. De grote middelen werden ingezet om de verouderde gasdrukbeperker en de klantcabine van Van Hool te vervangen binnen een krappe tijdspanne van twee dagen tijdens de vakantiesluiting van het bedrijf. Er kwam zelfs een speciale kraan aan te pas om alle onderdelen ter plaatse te krijgen.
34
Voetbalclub Oud-Heverlee Leuven ziet het licht in eerste klasse Oud-Heverlee Leuven (OHL) promoveerde in 2011 naar de eerste voetbalklasse. Om de elektrische installaties voor verlichting en veiligheid in en om het stadion naar het hoogste niveau te brengen, heeft Eandis de noodvoeding, de openbare verlichting (32 nieuwe palen) en de elektriciteitscabine aangepakt. Alles was netjes klaar tegen de openingsmatch van OHL van het nieuwe seizoen in eerste klasse.
Windmolenpark Berlare op nieuwe spanning aangesloten Wie langs de E17-snelweg tussen Lokeren en Gent rijdt, kan er niet naast kijken: vier nieuwe windturbines zullen er vanaf 2012 groene stroom opwekken. Om de aansluiting van dit windmolenpark mogelijk te maken was een nieuw netwerk van maar liefst zes kilometer lengte nodig. En er werd aangesloten op een spanning van 29,9 kV in plaats van traditioneel op 12 kV. Een toekomstgerichte keuze, want er wordt nog een uitbreiding van dit windmolenpark verwacht.
Cabines op onverwachte locaties Het is niet altijd evident om een geschikte inplantingsplaats te vinden voor cabines voor elektriciteit of gas. Mits wat creatief denkwerk wordt meestal wel een oplossing gevonden. Zo staat er sinds november 2011 een compacte gascabine in de Antwerpse Zoo, in het voormalig verblijf van de lama’s. En het Leuvens stadhuis herbergt een vernieuwde elektriciteitscabine van waaruit een belangrijk deel van het historisch stadscentrum wordt bevoorraad.
35
Oude installaties worden vernieuwd Elk jaar opnieuw levert Eandis belangrijke inspanningen om waar nodig de infrastructuur te vernieuwen. Zo kreeg bijvoorbeeld het gasontvangstation aan de Brugse Scheepsdalelaan in 2011 een volledige facelift en is het nu weer klaar voor ettelijke jaren dienst. En in Gent werd met het oog op de toekomst het transformatorstation aan de Ham volledig gerenoveerd.
En nog vele andere interventies… Uiteraard is de opsomming hierboven verre van volledig. Daarom enkele globale cijfers die de inspanningen gedurende het voorbije jaar in de verf zetten. In 2011 hebben de technische ploegen van Eandis 61 800 aansluitingen gerealiseerd: 23 578 voor elektriciteit en 38 222 voor gas. Ze legden 2 245 km nieuwe elektriciteitsleidingen en 976 km nieuwe gasleidingen aan. Daarmee komt de totale lengte van de netten waarvan Eandis de exploitatie verzorgt, nu op 92 032 km voor elektriciteit en op 40 725 km voor gas.
36
Enkel dankzij haar gedreven en competente medewerkers kan Eandis bouwen aan de toekomst. Daarom willen we hen ook alle kansen op ontplooiing bieden.
37
Permanent werken aan de competentie en de tevredenheid van onze medewerkers Na de sterke aangroei van het aantal medewerkers in de loop van de voorbije jaren kenmerkte 2011 zich eerder als een jaar van consolidatie. Maar daarom met niet minder diepgang. De focus in ons HR-beleid lag nu vooral op de ontwikkeling van het aanwezige potentieel, via vaktechnische algemene opleidingen en opleidingen rond gedragsvaardigheden, en op passende aandacht voor een loopbaanperspectief op maat van eenieders mogelijkheden.
4 324
werknemers op 31 december 2011
Personeelsaantal nagenoeg stabiel Eind 2010 telde Eandis 4 296 medewerkers (uitgedrukt in voltijds equivalenten 4 174,92). Zoals verwacht werd bracht 2011 een trendbreuk in de sterke groei van het personeelseffectief. Omdat de streeforganisatie voor Eandis inmiddels nagenoeg bereikt is, bleef de aangroei in 2011 beperkt tot 28 medewerkers (+ 0,65 %), wat het totaal op 31 december 2011 op 4 324 (of 4 197,65 voltijdse equivalenten) bracht. Bij het uittekenen van haar streeforganisatie gaat Eandis uit van een projectie van de behoeften om het actuele en verwachte opdrachtenpakket tot een goed einde te kunnen brengen. Welke competenties zullen vereist zijn, hoe moet een efficiënte organisatie er uitzien, wat is de financiële impact op middellange en lange termijn: met deze overwegingen wordt terdege rekening gehouden bij de opstelling van de personeelsvooruitzichten.
Een krak in techniek ? Dan hoor je bij ons !
Interesse in een job in jouw buurt ? Kom op 20 januari 2011 tussen 16 en 18 uur langs voor een vrijblijvend gesprek ! ●
●
Mechelen, Elektriciteitstraat 70 Klantenkantoor Blok I Kortrijk, President Kennedypark 12
We zoeken onder meer - technici - technisch administratieve bedienden
Alle info op www.eandis.be
Altijd een job in je buurt Info op www.eandis.be
9030473_Streekkrant_Zondag_b256xh200.indd 1
19/03/12 14:53
38
Personeelsenquête peilt naar tevredenheid van de medewerkers In 2011 werd een grootscheepse enquête bij het personeel gehouden. Het was zeker niet de eerste keer dat Eandis bij haar medewerkers peilt naar welzijn, stress, engagement en tevredenheid. In vergelijking met de enquête uit 2008 werden deze keer nog meer vragen voorzien met betrekking tot de hefbomen voor inzet, retentie en aantrekkingskracht. De personeelsenquête die liep in het najaar van 2011, kende een zeer grote respons bij het personeel: maar liefst 87,3 % van hen heeft de vragenlijst ingevuld. De directie heeft er zich ondubbelzinnig toe geëngageerd om - op basis van de resultaten - vanaf 2012 de nodige acties te ondernemen. De resultaten en de acties die erop volgen, zullen in alle teams uitvoerig worden toegelicht en besproken.
Gestructureerd rekruteren langs diverse kanalen Eandis heeft een veelzijdige aanpak ontwikkeld om haar rekrutering in goede banen te leiden. Daarbij gaan we nieuwe methodes zeker niet uit de weg. Voor functies met specifieke vereisten inzake ervaring, kennis of vaardigheden wordt een interne selectieprocedure opgestart. Voor de externe zoektocht wordt in functie van de gezochte profielen een passende aanpak uitgewerkt. Eigen medewerkers kunnen kandidaten aanbrengen (het ‘Eandis ambassadeurschap’), nieuwe media als jobsites en sociale media worden ingeschakeld, er is de deelname aan allerhande jobbeurzen en jobevenementen, of traditionele methodes als de publicatie van vacatures in de geschreven pers worden aangewend. Maar altijd is een toekomstgerichte langetermijnvisie de krachtlijn in het rekruteringsbeleid.
Cao-90: motiveren met terugverdieneffect Inmiddels heeft Eandis reeds enkele jaren ervaring met de toepassing van cao-90. Deze cao laat ondernemingen toe met hun medewerkers specifieke en controleerbare bedrijfsdoelstellingen vast te leggen. Indien de doelstellingen worden gehaald, kan een vooraf bepaalde nettopremie aan de werknemers worden uitgekeerd. Voor Eandis biedt deze werkwijze een opportuniteit om haar medewerkers te motiveren voor welbepaalde beleidsdoelstellingen met een duidelijk terugverdieneffect.
Opleiding en training: wissel op de toekomst Eandis heeft altijd groot belang gehecht aan opleiding en training als essentieel onderdeel van het bedrijfsbeleid. Zonder competente medewerkers kan Eandis geen resultaten boeken. Omwille van de specifieke aard van de bedrijfsactiviteiten is voor heel wat domeinen een intern uitgewerkte opleiding noodzakelijk. De opleidingscentra van Eandis vormen het speerpunt in deze aanpak. Een doorgedreven externe audit door de internationale organisatie ‘Management Information’ heeft in 2011 geresulteerd in het behalen van het Europees kwaliteitskeurmerk ‘Qfor’. De processen en de klanttevredenheid werden beoordeeld door middel van een uitgebreide bevraging van de cursisten. Zij gaven aan in het algemeen zeer tevreden te zijn over de gevolgde opleiding. In onze technische gebouwen in Mechelen hebben de exploitatiediensten gas een multifunctioneel en ergonomisch laslokaal in dienst genomen. De idee daarvoor kwam trouwens van de teamleden zelf.
Nooit te ervaren om (bij) te leren De kwaliteit van het werventoezicht aanscherpen: dat was de bedoeling van een reeks interactieve opleidingsessies voor zo’n 160 ervaren wervencoördinatoren, toezichters aanleg en lesgevers gas. Vooral de kwaliteitseisen bij allerlei vormen van lassen (staallassen, stuiklassen, polyetheenlassen, elektrolassen …) kwamen aan bod.
Samenwerking met PIVO krijgt vorm Eandis gaat scheep met PIVO, het Provinciaal Instituut voor Vorming en Opleiding van Vlaams-Brabant. PIVO biedt een waaier aan praktijkgerichte opleidingen aan. Voor specifieke opleidingen in verband met gas- en elektriciteitsbranden had PIVO niet de geschikte kennis in eigen huis. Eandis heeft die wel, zodat een samenwerking tussen beide voor de hand lag. Een eerste gezamenlijke opleiding draait rond het correct optreden bij een gasbrand; hiermee wil men specifieke doelgroepen als brandweerkorpsen, hulpdiensten en aannemers bereiken. In een volgende fase staan nog andere opleidingen op til.
39
40
Eandis wil de toekomst niet op het spel zetten. Daarom zetten we volop in op veilig en milieuverantwoord werken.
41
Aandacht voor veiligheid en milieu Een onderneming die begaan is met haar werknemers en met al wie met haar activiteiten in contact komt, kan niet om veiligheid als een absolute topprioriteit heen. Dat geldt zeker voor Eandis, een bedrijf dat werkt met potentieel risicovolle producten als elektriciteit en aardgas. Verantwoord omgaan met onze leefomgeving past in diezelfde beleidsoptie.
-34 %
procentuele daling van het aantal door arbeidsongevallen verloren werkdagen
Een absoluut topjaar inzake veiligheid De belangrijkste veiligheidsresultaten over 2011 worden weergegeven in onderstaande tabel: Resultaat 2011
Resultaat 2010
20
30
Frequentiegraad1
3,13
4,71
Aantal dagen werkonbekwaamheid
344
524
Ernstgraad2
0,05
0,08
Arbeidsongevallen met werkonbekwaamheid
Evolutie
De cijfers spreken voor zich. 2011 was bij Eandis een absoluut topjaar inzake veiligheid. Alle veiligheidsindicatoren kenden een positieve evolutie. Nooit scoorden we beter qua frequentiegraad en ernstgraad. Enig minpunt waren de zes fluïdumongevallen3 tijdens 2011 waarvan één met werkverlet, terwijl Eandis daar de lat nochtans resoluut op nul arbeidsongevallen legt. Hoe dan ook blijft veiligheid in al zijn aspecten voor de komende jaren een hoofddoelstelling bij Eandis. Enkele Eandis-teams behaalden intussen opmerkelijke veiligheidsresultaten. Binnen het infrastructuurgebied IJzer-Mandel is het team Exploitatie Gas inmiddels al tien jaar ongevalvrij. Vooral dankzij een volgehouden aandacht voor organisatorische risico’s, omgevingsrisico’s en uitvoeringsrisico’s kon dit resultaat worden behaald. Bij de dienst Bedrijfsvoering noteert men 1 000 ongevalvrije werkdagen.
1 2 3
42
Frequentiegraad = aantal ongevallen x 106 / aantal risico-uren Ernstgraad = aantal verloren kalenderdagen x 106 / aantal risico-uren Fluïdumongeval = ongeval met elektriciteit of aardgas, onze basisproducten
Ook informatie verdient beveiliging Een minder voor de hand liggend aspect van veiligheid is de correcte omgang met bedrijfsinformatie. Want de imagoschade wanneer onbevoegden zich toegang weten te verschaffen tot vertrouwelijke bedrijfsinformatie kan aanzienlijk zijn. Eandis heeft daarom in 2011 een globaal project van informatieclassificatie uitgewerkt als basis voor een maximale bescherming van de aanwezige bedrijfsinformatie. Aan de medewerkers werd een aantal praktische tips voor een juiste omgang met geschreven en mondelinge informatie gecommuniceerd.
Rationeel energiegebruik (REG) in vele gedaanten De meeste energiebronnen zijn niet onuitputtelijk, daarover is iedereen het eens. Om ook de komende generaties in staat te stellen blijvend over de nodige energie te kunnen beschikken, moeten we vandaag al verantwoord omspringen met energie. Een consequente keuze voor REG, rationeel energiegebruik, is niet alleen de keuze die Eandis gemaakt heeft, maar ook de diverse overheden in ons land mikken in hun energiepolitiek op meer en betere REG-toepassingen. De distributienetbeheerders en Eandis spelen een cruciale rol om deze REG-beleidskeuze in de praktijk om te zetten. Concreet zet Eandis een brede waaier van maatregelen in om de REG-doelstellingen te vertalen in daadwerkelijke energiebesparingen. Aan particulieren en bedrijven worden voor specifieke REG-initiatieven premies toegekend, waardoor de terugverdientijd van de gedane investeringen kan worden gereduceerd. We staan de openbare besturen via EDLB-projecten met raad en daad bij inzake energiebesparing in openbare gebouwen als zwembaden, gemeentehuizen, scholen, sporthallen en zo verder. De energiescans bij huishoudelijke verbruikers leveren bruikbare tips op voor eenvoudige ingrepen die resulteren in een onmiddellijke energie- en kostenbesparing.
Eandis is een actieve partner in diverse initiatieven voor de ontwikkeling en maatschappelijke aanvaarding van elektrische mobiliteit. In de eigen organisatie poogt Eandis haar ecologische afdruk zo beperkt mogelijk te houden door bewustmakingscampagnes bij het personeel en de energie-efficiëntie in de gebouwen te verhogen. De medewerkers van Eandis bouwen door de talrijke REG-projecten waardevolle ervaring op die zij kunnen aanwenden om met toekomstige projecten nog betere resultaten te boeken.
Vouwfietsen voor de meteropnemers Sinds 2011 maken de meteropnemers in sommige gebieden gebruik van een vouwfiets om zich te verplaatsen. De vouwfiets past in de laadruimte van de bestelwagen, zodat de meteropnemer met de wagen snel in een bepaalde wijk kan geraken.
Met de vouwfiets kan hij dan de auto aan de kant laten voor de vele korte trajecten in de onmiddellijke buurt. Ook voor de autovrije stadscentra biedt de vouwfiets een handige oplossing. Een milieuvriendelijke, kostenbesparende en gezonde oplossing …
43
Eandis stimuleert duurzaam bouwen Duurzaam bouwen en wonen komt meer en meer onder de aandacht van een breed publiek. In de provincie Oost-Vlaanderen profileert het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen (DUWOBO) zich als de gespreks- en adviespartner voor alles wat met duurzaam bouwen te maken heeft. Vanuit haar maatschappelijke rol en toekomstgerichte visie ondersteunt Eandis dit initiatief als kernpartner: we kunnen onze kennis rond REG delen en projecten financieel steunen.
Duurzame mobiliteit in de kijker Van eind april tot eind september liepen er bij het personeel diverse gerichte acties waarbij duurzame mobiliteit in de kijker werd geplaatst. Concrete adviezen over elektrische fietsen, openbaar vervoer, carpooling met collega’s, reisadvies en zo meer kwamen uitgebreid aan bod. Uiteindelijk werden 853 393 duurzame kilometers afgelegd, goed voor een besparing van 171 458 kg CO2-uitstoot.
De milieu- en energie-inspanningen van Eandis beloond Bij de jaarlijkse uitreiking van de Belgische Energie- en Milieuprijzen voor uitmuntende prestaties inzake milieu, energie en klimaatverandering was Eandis de enige deelnemer die tweemaal in de prijzen viel. De eerste onderscheiding voor Eandis was de ‘Institution Sustainable Development Award’ die werd toegekend voor het EDLB-project (Energiediensten Lokale Besturen). De totaaloplossing die Eandis aan de openbare besturen aanbiedt rond rationeel energiegebruik in openbare gebouwen en voor openbare verlichting kon de jury bekoren. De juryleden wilden met deze onderscheiding aan Eandis ‘de opmerkelijke acties die leiden tot een duidelijke verbetering van de levenskwaliteit en tot gunstige effecten op het milieu’ beklemtonen. De tweede onderscheiding, de ‘International Polar Foundation Award’, bekroonde het Eandis-project rond REG in de Antwerpse stadsscholen (zie voor meer details in het hoofdstuk ‘Op de meest klantgerichte manier diensten verlenen’ op bladzijde 64).
Weg met overladen dienstvoertuigen Voertuigen met overgewicht vormen een reëel gevaar: ze hebben een langere remafstand, een groter verbruik en een snellere slijtage. En ook het wegennet ondervindt de negatieve gevolgen van overladen voertuigen. Absoluut te vermijden dus. Eandis heeft in 2011 bijna 350 dienstvoertuigen op de weegschaal gezet. En de chauffeurs werd gewezen op het belang van een veilige werkwijze om het materiaal te laden.
44
Meedenken en meebouwen aan onze energietoekomst. Dat is de kern van het innovatiebeleid van Eandis.
45
Het bevorderen van initiatieven Wie toekomstgericht wil werken, moet vrije baan geven aan vernieuwing en innovatie. Die idee zet Eandis om in de praktijk en met resultaat. De ontwikkelingen rond slimme meters, slimme netten en slimme gebruikers vormen de meest sprekende en drastische vernieuwing van het distributienetbeheer sedert vele jaren.
Project ‘slimme meters’ gaat zijn tweede fase in Eandis heeft geopteerd voor een stapsgewijze, oordeelkundige aanpak bij de introductie van slimme meters. Even de achtergrond situeren. De elektronische ‘slimme’ energiemeters voor elektriciteit en gas bieden meer mogelijkheden dan de klassieke energiemeter. Meterlezing en afschakeling van op afstand, continue monitoring van het verbruik, betere fraudebestrijding, positieve milieu-effecten door een grotere energie-efficiëntie, een efficiëntere netsturing: kortom, de voordelen van een slimme meter zijn legio. Maar daartegenover staat dat de grootschalige introductie van slimme meters duur en arbeidsintensief is, en ingrijpende wijzigingen aan en dus investeringen in het distributienet vergt. Europese beleidsmakers hanteren de stelregel dat tegen 2020 slimme meters moeten geplaatst zijn bij de eindverbruikers voor wie de resultaten van een kosten-batenanalyse aantonen dat de baten opwegen tegen de kosten. Komt er geen kosten-batenanalyse, dan geldt de verplichting om slimme meters te plaatsen bij 4 op 5 van alle eindverbruikers. Europa ziet de invoering van de slimme energiemeter als één van de middelen om de alom bekende 20-20-20-energiedoelstellingen te behalen. De stapsgewijze aanpak van Eandis kreeg vorm in een eerste proefproject met ongeveer 4 600 slimme elektriciteits- en gasmeters in een beperkt gebied, met name de Mechelse deelgemeenten Leest en Hombeek. De bedoeling was in hoofdzaak om de technische mogelijkheden en beperkingen van de toestellen te testen en te bekijken hoe de datacommunicatie tussen de slimme meters en de databanken van de distributienetbeheerder het beste kon verlopen. Begin 2011 werd het proefproject in Mechelen grondig geëvalueerd. Alle technische, logistieke, financiële en maatschappelijke aspecten kwamen daarbij aan bod. Als belangrijkste conclusies kwamen volgende elementen naar voren: • qua engineering voldoet het uitgewerkte PLC-concept [Power Line Communication] voor datacommunicatie aan de gestelde technische eisen • de ontwikkelde businessprocessen vergen een globale aanpak en tijdige voorbereiding voor de implementatie van de nodige veranderingen • voor de uitrol van de slimme meter verdient een plug-and-play oplossing de absolute voorkeur • op het vlak van IT heeft het proefproject toegelaten de nodige ervaring op te doen voor toekomstige slimme meter-applicaties • ten slotte werd ook inzake staffing, logistiek en planning nuttige ervaring opgebouwd.
40 000
slimme meters in 10 gebieden als tweede testfase
Op basis van deze positieve evaluatie van het proefproject werd beslist over te stappen naar een tweede fase, met name een uitgebreider pilootproject. Eandis zal in totaal ongeveer 40 000 slimme meters voor elektriciteit en gas plaatsen verspreid over verschillende locaties in het werkingsgebied, elk met specifieke karakteristieken (stedelijk, landelijk, tweede verblijven, studentenbevolking, sociale woonwijken …). Op die manier kan een zo ruim mogelijke ervaring worden opgedaan.
46
Het pilootproject mikt op de ontwikkeling en levering van optimale meterconfiguraties, op de gedetailleerde voorbereiding van een eventuele grootschalige uitrol, op het uitschrijven van de businessprocessen en, niet te vergeten, op het verzamelen van de nodige informatie voor de opstelling van de kosten-batenanalyse. Volgens de ramingen zou de plaatsing van de slimme meters in het pilootproject de inzet van 125 voltijds equivalente personeelsleden vergen. In de loop van 2011 werd gestart met het in kaart brengen van de huidige situatie (aansluitingen, netstructuur, etc.) in de uitgekozen pilootlocaties.
Eerste stappen naar een slim energienet De slimme meter staat niet geïsoleerd, maar moet op termijn worden geïntegreerd in een slim, bidirectioneel distributienet. In 2011 heeft Eandis enkele belangrijke stappen gezet in de richting van het slim distributienet van de toekomst. Zo werd een eerste schakelpost ‘slim’ gemaakt. Alle informatie over de schakeltoestand, spanning, stroom en vermogen worden digitaal gecommuniceerd en de netbeveiliging gebeurt er nu op een geavanceerde manier. De veiligheid van technici en omgeving blijft daarbij volledig gewaarborgd. Bij grote lokale producenten van hernieuwbare energie die op het distributienet wordt geïnjecteerd, worden voortaan nieuwe telecontrolekasten met de allernieuwste elektronica geïnstalleerd. Er werden proefprojecten opgestart voor de vernieuwing van de elektronica in schakelposten en transformatorstations, en voorts ook nog voor de telebediening van distributiecabines. In het kader van de voorbereiding op het pilootproject ‘slimme netten’ werd in het Oost-Vlaamse Nazareth een eerste
distributiepost aangepast voor telecommunicatie. Deze post kan nu ook op afstand bediend worden (‘telebeheer’) dankzij een gemotoriseerde schakelaar. Nog 211 andere distributiecabines zullen volgen. Eandis heeft een keuze gemaakt voor het centrale computersysteem voor het actief beheer van het middenspanningsnet (‘Distribution Management System - DMS’). Vier complexe distributielussen uit het distributienet werden alvast geselecteerd om het gebruik van DMS uit te testen.
47
Internationale onderscheiding voor onderzoek naar elektriciteitskabels
Slimme gebruikers: een derde dimensie voor het netbeheer van morgen Slimme meters en slimme netten mogen niet doen vergeten dat het de energiegebruiker is waar het allemaal om draait, vandaag en morgen. Eandis beseft dit terdege. Daarom werd nu al beslist om de komende impact van de evoluties rond slimme meters/netten op de eindklant in kaart te brengen om proactief de klantenprocessen af te stemmen en aan te passen. Drie hoofdaccenten werden gedefinieerd: de coördinatie van de klant- en marktprocessen, de overgang van klassieke meterlezing naar de verwerking van de data uit de slimme meters en, ten derde, een aangepaste klantenbenadering. De overdracht van de activiteiten metering en grid fee vanuit Indexis op het ogenblik dat het clearing house Atrias operationeel wordt, behoort eveneens tot de opdrachten.
Technology Watch: op de uitkijk naar bruikbare innovaties Geen gebrek aan nieuwe technologieën, maar wat is nuttig en bruikbaar voor de Vlaamse distributienetten van elektriciteit en aardgas? De dienst Technology Watch werd speciaal in het leven geroepen om op de internationale technologiemarkten te speuren naar efficiënte en/of kostenbesparende technologieën. Implementatie is enkel mogelijk na een positieve kosten-batenanalyse en een goedkeurende beslissing van het management.
48
Eandis heeft in samenwerking met Laborelec en ORES een onderzoek op het getouw gezet naar de effecten van waterinsijpeling in elektriciteitskabels. Waterinsijpeling in kabels met een kunststofbekleding (in het jargon ‘waterbomen’ genoemd) kan op termijn leiden tot stroomonderbrekingen. De nieuwe testopstelling laat toe de veroudering van de kabels veel sneller te simuleren (twee weken in plaats van twee jaar vroeger) en dus kunnen kabels nu veel vroeger worden beoordeeld op hun kwaliteit en bedrijfszekerheid. ‘Jicable 2011’, de vierjaarlijkse internationale conferentie over energiekabels, heeft dit onderzoek onderscheiden met de ‘Jicable ’11 Award’.
Innoveren in de dagelijkse exploitatietaken Innovatie blijft niet beperkt tot grote projecten. Eandis schenkt ook aandacht aan vernieuwend werken in haar dagdagelijkse exploitatiepraktijk. Een goed voorbeeld hiervan is de nieuwe werkwijze die werd ingevoerd voor aardgasaansluitingen binnenshuis. Het bleek mogelijk om via een perskoppeling een residentiële aardgasaansluiting betrouwbaarder, sneller, goedkoper en eenvoudiger uit te voeren. Een tweede voorbeeld is het uittesten van de compacte gascabine. Uit een evaluatie van de gehanteerde standaardgascabine bleek dat de inplanting vaak problemen stelde omwille van de relatief aanzienlijke omvang van de cabines. Een veel compactere cabine - met dezelfde en zelfs verbeterde functionaliteiten - bood hier de oplossing.
Elektrische voertuigen: op weg naar de grote doorbraak? Mobiliteit is een belangrijk maatschappelijk vraagstuk. Met de introductie van elektrische voertuigen krijgt de mobiliteitsdiscussie een nieuwe dimensie. Eandis wil een actieve en betrokken partner zijn bij de ontwikkelingen rond elektrische mobiliteit in Vlaanderen. De Europese en Vlaamse energiedoelstellingen zijn uitdagend. Elektrische voertuigen kunnen wellicht een deel van de oplossing bieden om meer energie-efficiëntie ingang te doen vinden. Maar het is duidelijk dat er nog veel hindernissen uit de weg moeten worden geruimd vooraleer elektrische wagens een vertrouwd element in het straatbeeld zullen zijn.
Het project ‘Elektrische Voertuigen in Actie’ (EVA) brengt in Vlaanderen onderzoekers, gebruikers en overheden samen om elektrisch vervoer te stimuleren en de hinderpalen weg te werken. Eandis stond mee aan de basis van EVA. In het kader van dit EVAproject zullen 161 elektrische voertuigen worden uitgetest. Bovendien wil men in 2012 meer dan 200 oplaadpunten installeren in een breed netwerk met concentraties in stedelijke regio’s. De primeur was weggelegd voor de Stad Blankenberge, waar een oplaadeiland (d.i. een bundeling van verschillende oplaadpunten voor elektrische personenwagens, bestelwagens, fietsen en scooters) in gebruik werd genomen. Dit oplaadeiland-concept werd ontwikkeld bij Eandis; omwille van het vernieuwend karakter van dit concept werd hiervoor ook een patentaanvraag ingediend. Eandis kan en wil in de toekomst met haar expertise en ervaring de lokale besturen duurzaam ondersteunen in hun initiatieven rond elektrische mobiliteit.
Vanuit haar rol als exploitant van distributienetten voor elektriciteit onderzoekt Eandis momenteel de impact van elektrische voertuigen op het netwerk. Oplaadinfrastructuur, piekbelastingen, gedragingen van batterijen, het in kaart brengen van de energiestromen bij het laden en ontladen van de batterij … Al deze elementen worden betrokken in een technologisch researchproject. De resultaten ervan zullen mee bepalen op welke manier netbeheerders op technologisch vlak zullen omgaan met een groeiend aantal elektrische voertuigen.
49
LED-verlichting: momenteel geschikt voor beperkte toepassingen Velen zien in LED-verlichting (‘light emitting diode’) de verlichting van de toekomst. En inderdaad, LED’s verbruiken aanzienlijk minder elektriciteit dan de klassieke verlichtingstechnieken, en hun levensduur is ook langer. Maar Eandis heeft de voorkeur gegeven aan een grondige technische en economische analyse van de voor- en nadelen van de snel evoluerende LEDverlichting vooraleer over te stappen naar een grootschalige invoering van deze technologie voor openbare verlichtingsdoeleinden. Uit de resultaten van de analyses is gebleken dat LED-verlichting bij de huidige stand van de technologie eerder geschikt is voor verlichting van fietspaden en woonstraten, dat LED door het koude, witte licht bepaalde risico’s stelt voor verblinding en schade aan het netvlies, en dat het al bij al een dure oplossing blijft met bepaalde risico’s op lange termijn. Deze bevindingen werden alvast gecommuniceerd aan de bestuursorganen van de verschillende distributienetbeheerders en de aangesloten gemeenten. Eandis zal in de toekomst de evoluties inzake LEDverlichting evenwel blijven opvolgen en desgevallend haar aanbevelingen actualiseren.
50
Binnen een procesgestuurde aanpak moeten alle bouwstenen voor onze processen kloppen. Vandaar onze aandacht voor datakwaliteit, overal en op alle niveaus van onze werking.
51
Processen actief beheren Eandis heeft altijd zonder omwegen gekozen voor een procesgestuurde werking. Maar dat wil niet zeggen dat dit gelijkstaat met een starre, rigide aanpak. Integendeel, we houden onze processen voortdurend scherp in de gaten, en voeren de nodige aanpassingen door waar en wanneer dit aangewezen is. Datakwaliteit, of de voortdurende zorg om over juiste en betrouwbare gegevens als input en output van de processen te kunnen beschikken, staat daarbij voorop. Zo pogen we het distributienetbeheer van morgen voor te bereiden.
Federaal clearing house: nieuwe vennootschap Atrias neemt de uitdaging aan
en David Termont benoemd. En de heer Stéphane D’hose (ex-Indexis) werd aangesteld als Programmamanager van Atrias.
De knoop over de totstandkoming van een federaal clearing house is in de loop van 2011 doorgehakt. Op 9 mei 2011 werd de cvba Atrias opgericht met als vennoten Eandis, ORES, Sibelga en Infrax. Later zou ook nog Tecteo zich bij Atrias aansluiten. Eandis heeft een participatie van 25 % in het kapitaal van Atrias onderschreven. De afspraken tussen de aandeelhouders werden vastgelegd in de statuten van Atrias.
Indexis: voorbereiden op de transitie naar clearing house
Atrias kreeg als hoofdopdracht mee om MIG-6, de toekomstige standaard voor de marktprocessen tussen de marktpartijen op de vrije energiemarkt, te ontwikkelen tegen eind 2012 en een clearing house-applicatie te bouwen tegen midden 2015. Alleszins moet de MIG-6 zodanig opgesteld zijn dat het de processen en de data rond de slimme meters kan verwerken. Ook de exploitatie en het onderhoud van deze toepassing kan nadien op verzoek van de vennoten aan Atrias worden toevertrouwd. Atrias zal vanaf midden 2012 de activiteiten van het UMIXoverlegplatform overnemen. Eandis zal aan Atrias diensten leveren op het vlak van human resources en logistiek. Hiervoor zullen SLA’s worden vastgelegd. Kosten worden tussen de aandeelhouders verdeeld op basis van het aantal aansluitingen op de distributienetten (= actieve EAN-codes) waarvoor elk van hen verantwoordelijk is. Walter Van den Bossche, directeurgeneraal en ondervoorzitter van het Managementcomité van Eandis, werd verkozen tot voorzitter van de Raad van Bestuur van Atrias. Als bestuurders namens Eandis werden de heren Luc De Bruycker
52
In 2011 is duidelijk geworden dat op termijn Indexis een aflopend verhaal is. De keuze voor een federaal clearing house in de vorm van Atrias, houdt immers in dat een deel van de basisactiviteiten van Indexis binnen Atrias zullen worden geïntegreerd (toegangsregister en settlement). De overige delen zullen worden geïntegreerd binnen Eandis (metering en grid fee). Indexis engageert zich om de noodzakelijke transitie van applicaties en activiteiten professioneel voor te bereiden en te begeleiden. De nodige exploitatie- en investeringsbudgetten op korte en middellange termijn werden reeds op de nieuwste evoluties afgestemd. Ook voor het Indexis-personeel zal de overgang naar het clearing house Atrias ingrijpende gevolgen hebben. Het bestuur en het management van Indexis zullen voor elke individuele medewerker een valabel toekomstperspectief uitwerken. Intussen werkt Indexis onverdroten verder aan de ontwikkeling en implementatie van MIG-4.1 die eind april 2012 zal worden geïmplementeerd. Inzake de financiering van haar werking heeft Indexis in 2011 een financieringsovereenkomst gesloten met haar aandeelhouders Eandis en ORES. Deze laatste staan in voor de financiering van Indexis in een verhouding van 70 % voor Eandis en 30 % voor ORES. Op 31 december 2011 telde Indexis 57 interne en 13 externe medewerkers.
In de loop van 2011 nam de heer Guy Verfaillie de verantwoordelijkheid als gedelegeerd bestuurder van Indexis over van de heer Luc De Bruycker, die zelf werd verkozen tot voorzitter van de Raad van Bestuur in opvolging van de heer Guy Peeters. Deze laatste nam ontslag omwille van de beëindiging van zijn actieve beroepsloopbaan. Als nieuwe bestuurder namens Eandis werd de heer Paul Gistelinck voorgedragen.
Programma ‘datakwaliteit’: optimalisatie doorheen de hele onderneming Voor een correcte exploitatie van de distributienetten in 234 steden en gemeenten moet Eandis miljoenen technische, financiële en andere data verzamelen, actualiseren en beheren. Deze data zijn als het ware de brandstof voor de systemen, processen en organisatie van het distributienetbeheer. Initiatieven om de datakwaliteit te verbeteren en te borgen worden gebundeld in het programma ‘datakwaliteit’. Elke manager heeft bijvoorbeeld duidelijke doelstellingen inzake datakwaliteit meegekregen voor de jaarlijkse prestatiebeoordeling. Zeventien concrete projecten werden afgebakend binnen een globaal actieplan. Twee voorbeelden slechts van punten die worden aangepakt: er worden logische controles ingebouwd op juistheid en volledigheid van geregistreerde data, en de vele werkinstructies worden vereenvoudigd en beperkt qua aantal. Verbeterde datakwaliteit zal leiden tot een betere dienstverlening, tot een grotere betrouwbaarheid in de rapporteringen, en het draagt bij tot de veiligheid van medewerkers en installaties. In elk bedrijfsproces is het van uitermate groot belang dat iedereen dezelfde taal spreekt en dat de gegevens waarop men zich baseert correct en betrouwbaar zijn. Eandis heeft veel moeite gestoken in het helder definiëren van terminologie en het uittekenen van de processen om bedrijfsinformatie te capteren, te registreren en te gebruiken. De concrete uitwerking van het project ‘integraal informatiebeheer’ ging
gepaard met een doorgedreven bewustmaking in alle geledingen van de onderneming voor wat betreft het belang van correcte informatie en de juiste omgang met informatie. Het integraal informatiebeheer zal in de loop van de komende jaren volledig worden geïmplementeerd.
7 aannemers
Aannemersprijs stimuleert verbeteringen, kwaliteit en innovatie Nu al voor de derde keer heeft Eandis haar beste aannemers in de bloemetjes gezet met de uitreiking van de ‘Gouden en Zilveren Handen’. Deze aannemers spelen immers een belangrijke rol in de uitstraling van Eandis naar de buitenwereld toe. Er worden prijzen toegekend in de categorieën ‘werken voor klanten’ en ‘werken aan het net’. In 2011 werden in totaal zeven Gouden Handen toegekend. Aannemers kunnen zich onderscheiden door te streven naar de hoogst mogelijke kwaliteit (met scores voor de afgeleverde kwaliteit, de veiligheid en de vakkennis), door permanent verbeteringen door te voeren en innovaties niet uit de weg te gaan.
Blijvende opvolging voor ISO-kwaliteit Eandis laat haar werking regelmatig door externen auditeren. Voor onze basistaak van werken aan aansluitingen van netgebruikers hebben we sedert 2007 een ISO 9001:2008-certificering. Opvolgingsaudits moeten er voor zorgen dat de vastgestelde kwaliteit en klantgerichtheid ook minstens behouden blijven. In 2011 werd de opvolgingsaudit voor dit proces met goed gevolg doorstaan. De auditoren hebben vastgesteld dat het kwaliteitssysteem effectief functioneert en dat er initiatieven zijn om nog te verbeteren.
53
werken met gouden handen
Herbestrating: een pijnpunt in de praktijk aanpakken
Aankoopdienst van Eandis internationaal onderscheiden
Slecht uitgevoerde herbestrating na sleufwerken blijft - helaas - een te vaak voorkomend euvel. Verzakkingen en losliggende straattegels zorgen voor veel ergernis bij omwonenden en gemeentebesturen. Bovendien kost het herstellen van de oorspronkelijke herbestrating naar aanleiding van klachten veel tijd en geld. In Leuven loopt een proefproject waarbij externe opleidingscentra op de werven zelf assistentie verlenen aan de ploegen van de aannemers die instaan voor de herbestrating. Een zeer praktijkgerichte aanpak dus. De eerste reacties bij de aannemers waren positief. Midden december 2011 viel Eandis in de prijzen op de prestigieuze ‘EIPM Kraljic Procurement Awards 2011’ in het Zwitserse Genève. Eandis werd er in de categorie ‘beste aankooporganisatie’ als beste onderneming verkozen uit een deelnemersveld van 140 bedrijven. Eandis treedt daarmee in de voetsporen van Nokia, de winnaar van 2010. Dit succes heeft Eandis te danken aan gunstige scores op het vlak van waardecreatie, innovatie, sociale verantwoordelijkheid en aandacht voor de medewerkers.
54
Deugdelijk bestuur en ethisch ondernemen gelden voor Eandis als dé basis voor een duurzame en toekomstgerichte aanpak van het bedrijfsbeleid.
55
Ondernemen op ethische wijze Wie als bedrijf onderneemt en werkt, moet zich bewust zijn van de impact die dat kan hebben op de omgeving en de samenleving. Vandaar dat Eandis de ondubbelzinnige keuze heeft gemaakt voor een formele verankering van diverse maatregelen die garanderen dat haar werking op een ethische en duurzame wijze gebeurt.
Verschuivingen in het Managementcomité Midden 2011 heeft de Raad van Bestuur van Eandis enkele wijzigingen doorgevoerd in de samenstelling van het Managementcomité. Guy Peeters, die vanaf de totstandkoming van Eandis in maart 2006 voorzitter was van het Managementcomité, beëindigde midden 2011 zijn actieve beroepsloopbaan na een rijkgevulde en succesvolle carrière in de energiesector. Luc De Bruycker, directeur-generaal en ondervoorzitter van het Managementcomité, werd in opvolging van Guy Peeters aangesteld als nieuwe voorzitter van dit comité. Walter Van den Bossche, directeur Financieel en Administratief beheer, werd benoemd tot directeur-generaal en ondervoorzitter van het Managementcomité; hij blijft ook de eindverantwoordelijkheid over het financieel en administratief beheer van de onderneming dragen. Deze beide benoemingen gingen in op 1 juli 2011. Verder heeft de Raad van Bestuur op voorstel van het Managementcomité enkele herschikkingen en benoemingen op directieniveau doorgevoerd. Zo werden er op directieniveau personen aangeduid voor de verantwoordelijkheidsdomeinen Regulering en Strategie, Personeelsbeheer, Financieel beheer en Juridisch en Administratief beheer. Door een interne herschikking ontstond de Directie Corporate Governance en Organisatiebeheer. Het basisorganogram van Eandis (situatie op 1 januari 2012) ziet er derhalve als volgt uit: met deze structuur en de concrete invulling ervan zal Eandis de uitgestippelde strategische koers met deskundigheid, ervaring en enthousiasme kunnen voortzetten.
Directeur-generaal Voorzitter Managementcomité Luc De Bruycker
Lid van het Managementcomité
Directeur-generaal Ondervoorzitter Managementcomité Walter Van den Bossche
Communicatie en Public affairs* Luc Desomer
Corporate Governance en Organisatiebeheer Frank Demeyer
Preventie, Bescherming en Milieu Werner Verbeuren
Regulering en Strategie* Donald Vanbeveren
Netuitbating Geert Craeynest
Netbeheer Erwin Herzeel
ICT-beheer Paul Gistelinck
Financieel en Administratief beheer Walter Van den Bossche
Klantenbeheer* David Termont
* Directies prioritair aangestuurd door de Ondervoorzitter van het Managementcomité
56
Personeelsbeheer* Werner Verlinden
93,3 %
Electrabel trekt zich terug uit de bestuursorganen
Tevredenheidsenquête 2011: verdere verbeteringen
Eind juni 2011 liet Electrabel NV, de private partner in de zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, weten dat zij alle op haar voorstel rechtstreeks of onrechtstreeks verkozen vertegenwoordigers met onmiddellijke ingang terugtrok uit de bestuursorganen van Eandis. Het gaat om vier leden van de Raad van Bestuur waaronder een ondervoorzitter, en telkens één lid in het Auditcomité en het HR-Comité. Deze autonome en onherroepelijke stap werd ingegeven ‘teneinde de terughoudendheid van Electrabel t.a.v. de distributieactiviteit nog meer te benadrukken’. Electrabel heeft aangegeven dat deze eenzijdige verbintenis geldt zolang Electrabel aandeelhouder blijft van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en aardgas. De ontslagnemende mandatarissen werden niet vervangen.
Tussen juni en september 2011 werden 1 200 klanten geïnterviewd over verschillende processen van de Eandis-werking (storingen, REG, budgetmeter, meteropneming, aansluitingen en studies & aanleg). De globale tevredenheidscore voor 2011 bedroeg 93,3 %, wat beter is dan de scores van de voorbije jaren (2010: 92,5 % en 2009: 91,3 %). De algemene tevredenheid wordt verklaard door de goede bekendheid van de onderneming Eandis, de goede evaluatie voor de technici en snellere doorlooptijden bij enkele processen. De optimale informatieverstrekking blijft een aandachtspunt.
Deugdelijk bestuur bij Eandis Voor alle toelichtingen inzake het corporate governance-beleid van Eandis verwijzen we graag naar de ‘Verklaring inzake Deugdelijk Bestuur’ vooraan in dit Activiteitenverslag.
57
onze score op de tevredenheidsenquête
58
Om ons toekomstgericht beleid te ondersteunen is oordeelkundige communicatie een basisvoorwaarde.
59
Gerichte communicatie voeren Als onderneming met een belangrijke maatschappelijke rol wil Eandis via zo breed mogelijke kanalen informeren en communiceren. Zeker voor de vele toekomstgerichte projecten waaraan we werken, is dit een absolute voorwaarde tot succes.
92 %
van de Vlamingen kent Eandis
Naambekendheid van Eandis groeit gestaag Eind 2010 heeft een onafhankelijk bureau - twee jaar na de vorige marktstudie - opnieuw gepeild naar de naambekendheid van Eandis en de mate waarin de Vlaming vertrouwd is met de activiteiten van Eandis. Uit de resultaten blijkt dat de naambekendheid nog verder is gestegen, ondanks een beperktere mediacampagne. De baseline ‘Eandis, altijd in uw buurt’ is minder gekend, maar wordt wel als geloofwaardig beoordeeld. De respons op het Eandismagazine is zeer positief. Verheugend is dat 62 % van de respondenten actie heeft ondernomen naar aanleiding van een of meer artikels in dit magazine: er werden premies aangevraagd, deelgenomen aan de wedstrijd, gesurft naar de Eandis-website of op zoek gegaan naar een vacature. De corporate reputatie van Eandis blijkt hoger te liggen dan deze van andere nutsbedrijven in België en Europa. Voor de toekomst wil Eandis verder bouwen op haar reputatie als betrouwbaar, degelijk en vakkundig bedrijf. Onze sociale en ecologische rol zal nog meer dan in het verleden in de schijnwerpers worden geplaatst, waardoor de emotionele band met het merk Eandis kan worden versterkt.
Onderwijswereld als de sleutel tot de komende generaties Onze inspanningen om een brede dialoog met de onderwijswereld, studenten en leerkrachten, op te bouwen en in stand te houden, werden in 2011 onverminderd verder gezet. Voor Eandis vormt deze doelgroep immers de toegang tot de komende generaties. We sensibiliseren jongeren voor techniek en een technische loopbaan, via de leerkrachten technische vakken delen we onze kennis over hedendaagse en toekomstige evoluties met geïnteresseerde en bevoorrechte partners. Voor het vijfde opeenvolgende jaar werden de ‘Spitsdagen’ georganiseerd: verspreid over twee avonden konden meer dan 200 belangstellenden kennis maken met de mogelijkheden van LED-verlichting en met de manier waarop Eandis waakt over de kwaliteit van de spanning op het distributienet voor elektriciteit.
60
Communicatie op maat De vele stakeholders van Eandis verdienen elk hun eigen specifieke communicatieaanpak. Het brede publiek kan met ons in contact treden via het Eandismagazine of onze aanwezigheid op beurzen als Batibouw in februari/maart of de BIS-beurs in oktober. Vooral de gasaansluitingen en REG-premies konden er op zeer veel belangstelling rekenen. Onze klanten konden er gebruik maken van interactieve modules om op zoek te gaan naar de passende informatie. Informatie à la carte is ook terug te vinden op onze uitgebreide en interactieve website. Verschillende doelgroepen (klanten, leveranciers, professionele partners, sollicitanten en werkzoekenden, investeerders) kunnen er terecht voor net die informatie die ze zoeken. Het gemiddeld aantal bezoekers per maand aan onze website steeg met 16,9 % tot 195 852. Telefonische oproepen van de klanten worden gekanaliseerd en afgehandeld via het klantencommunicatiecentrum De Stroomlijn, een dochteronderneming van Eandis.
61
62
Hoe willen we onze klanten in de toekomst benaderen? Op die vraag zal de geactualiseerde globale klantenstrategie van Eandis een antwoord bieden.
63
Op de meest klantgerichte manier diensten verlenen Klanten worden mondiger en stellen hoge eisen aan de dienstverlening van organisaties. Eandis neemt deze uitdaging ernstig en probeert haar organisatie te herdenken vanuit een klantgerichte benadering. Enkel zo, denken we, kunnen we ook in de nabije toekomst een valabele partner blijven voor onze stakeholders.
Energiediensten voor lokale besturen (EDLB): vernieuwend project wordt succesverhaal Via Eandis bieden de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders sedert 2010 een totaaloplossing aan op verzoek van de openbare besturen voor een efficiënt energiebeheer van openbare gebouwen en de openbare verlichting. Dit kadert mee in de realisatie van de Europese 20-20-20-klimaatdoelstellingen. De gemeenten merken het voordeel ervan in hun energiefacturen. Het volgend cijfermateriaal illustreert ten overvloede het succes dat dit aanbod kent: • 856 EDLB-contracten gesloten in 2011 • 137 projecten met zonnepanelen • 106 stookplaatsrenovaties • 70 uitgevoerde quickscans We doen hierna slechts een greep uit de vele EDLB-projecten die al zijn afgewerkt of waarvan de uitvoering loopt.
92
Antwerpse stadsscholen gaan resoluut voor REG
projecten voor energiebesparing in Antwerpse stadsscholen staan op stapel
Schoolgebouwen blinken doorgaans niet uit door hun energie-efficiëntie. Dat besefte men ook bij het Autonoom Gemeentebedrijf Stedelijk Onderwijs Antwerpen. Daarom ondertekenden het Antwerps stadsbestuur, de Antwerpse stadsscholen, distributienetbeheerder IMEA en Eandis eind februari 2011 een samenwerkingsovereenkomst. De betrokken partijen zullen liefst 50 schoolgebouwen grondig analyseren op het vlak van isolatie en energiehuishouding en 92 energiebesparende projecten realiseren, vooral op het vlak van stookplaatsrenovaties en isolatie. Hiermee is een globale investering van 16,6 miljoen euro gemoeid. Maar de energiefactuur van de 50 schoolcomplexen zal met meer dan een kwart kunnen dalen. Nog even aanstippen dat via dit project ook de schoolgaande jeugd, en dat zijn toch de energieverbruikers van morgen, zal worden gesensibiliseerd om oordeelkundig om te springen met energie. EDLB: energiebesparing kent vele gedaanten De verlichtingsinstallatie van de sporthal van Erps-Kwerps (gemeente Kortenberg) werd volledig vernieuwd. Op basis van de resultaten van een verlichtingsstudie werden de oude armaturen vervangen door nieuwe, energiezuinigere exemplaren, er kwamen aanwezigheidssensoren om het licht automatisch uit te schakelen als er niemand meer aanwezig is en de lichtintensiteit wordt afgestemd op het beschikbare daglicht. De eerste resultaten wijzen op een energiebesparing van bijna 30 % op jaarbasis.
64
In Schriek (gemeente Heist-op-den-Berg) kampte de gemeenteschool met grote sanitaire problemen door kapotte warmwaterleidingen. Dankzij een EDLB-project kon de stookinstallatie worden gedecentraliseerd, wat ervoor zorgde dat de hele installatie nu veiliger en energiezuiniger is dan voorheen. Cultuurliefhebbers in Kortrijk zitten niet meer in de kou. Het stadsbestuur kon dankzij een EDLB-project de stookplaats van de Kortrijkse Schouwburg drastisch vernieuwen. Tijdens de zomerperiode van 2011 werden de oude ketels afgebroken en vervangen door twee nieuwe condensatieketels. Ook de regeling van de stookplaats werd onder handen genomen. De verwachting is dat het energieverbruik in de schouwburg met zo’n 20 % kan worden teruggedrongen.
Charter voor Klantvriendelijkheid: Eandis engageert zich Het Radio 1 - consumentenprogramma ‘Peeters & Pichal’ voerde in 2011 een opgemerkte campagne rond klantvriendelijkheid en dienstverlening bij klantendiensten en callcenters. Eandis heeft de boodschap goed begrepen en schaart zich ten volle achter de doelstellingen van deze campagne die uitmondde in een ‘Charter voor Klantvriendelijkheid’. Een twintigtal andere bedrijven heeft samen met Eandis dit charter ondertekend. Deelnemende bedrijven engageren zich ertoe om alles in het werk te stellen om telefonische oproepen van consumenten binnen een redelijke termijn te beantwoorden. De verbruiker moet tegen een minimumkost in contact kunnen komen met de klantendienst of het callcenter. De samenwerking tussen Eandis en haar klantencommunicatiecentrum De Stroomlijn werd voor zover nodig volledig afgestemd op de inhoud van dit charter. De maatregelen uit het charter zijn in werking getreden op 1 januari 2012.
Klantenkantoren: altijd in uw buurt In de 25 klantenkantoren die verspreid zijn over het ganse werkingsgebied, zet Eandis haar bedrijfsbeleid van klantennabijheid in daden om. In 2011 registreerden we 340 285 bezoeken, een nieuw recordcijfer en 11,8 % hoger dan het cijfer voor 2010. Naar de aard van de bezoeken scoren vooral de sociale openbaredienstverplichtingen (opladingen van budgetmeter) met 70 % erg hoog, gevolgd door werkaanvragen en REG-premieaanvragen. Wie langs de telefoon Eandis contacteert, wordt geholpen door de operatoren van het klantencommunicatiecentrum De Stroomlijn. Meer details hierover verderop in dit hoofdstuk.
65
Actief klachtenbeheer voorkomt nieuwe klachten Sinds het voorjaar van 2010 verloopt het klachtenbeheer bij Eandis volgens een volledig vernieuwde werkwijze. Eén enkele beheersmodule registreert nu alle ingediende klachten. Voor de klant is het indienen van een klacht erg laagdrempelig geworden. Maar de grootste winst van de vernieuwde aanpak puurt Eandis uit de gerichte klachtenanalyses die toelaten om lessen te trekken uit wat fout loopt en om snel en doeltreffend maatregelen ter verbetering door te voeren. Het aantal geregistreerde klachten steeg aanzienlijk sinds de klanten via de Eandis-website een klacht kunnen indienen. In 2010 ontving Eandis ongeveer 30 000 klachten, in 2011 liep dit cijfer op tot ongeveer 40 000 geregistreerde klachten. Iets minder dan de helft van de klachten had te maken met de mindere kwaliteit van het uitgevoerde werk of betroffen klachten ingevolge schade of defecten. Een andere categorie van klachten heeft te maken met de termijnen van de dienstverlening. Via een diepgaande analyse, zowel op procesniveau als op organisatieniveau, worden gerichte acties ondernomen om de oorzaak van de klachten weg te nemen.
Ombudsdienst van Eandis De ombudsdienst van Eandis behandelt de klachten die niet in eerste lijn zijn opgelost of waarbij de klager zich niet kan verzoenen met de aangeboden oplossing. In alle onafhankelijkheid onderzoekt de ombudsdienst of de diensten zijn verleend conform de afspraken. Bij de beoordeling van een klacht baseert de ombudsdienst zich op wetteksten, interne reglementen en procedures, afspraken over de werking van de energiemarkt of, bij ontstentenis hiervan, op de goede praktijken. De ombudsdienst laat zich ook leiden door de principes van billijkheid en rechtvaardigheid. Zo beijvert de ombudsdienst altijd een evenwichtige benadering van elke problematiek en poogt zij de klager een objectief antwoord te bezorgen. In 2011 behandelde de ombudsdienst nagenoeg 3 000 klachten, een stijging met ruim 30 % ten opzichte van 2010. De stijging valt in essentie te verklaren door de betere toegankelijkheid om een klacht in te dienen.
Klantenstrategie in een nieuw jasje Tal van projecten hebben in de voorbije jaren één of meer aspecten van de klantenbenadering van Eandis aangepakt. Daarom werd het tegen de achtergrond van de maatschappelijke en technologische evoluties hoog tijd om de resultaten ervan te bestendigen in een globale aanpak van de klantenstrategie van Eandis. Een eerste stap is inmiddels afgewerkt met de identificatie van alle klanten en de diensten die we hen vandaag reeds aanbieden. In een volgende fase wordt nagegaan hoe we deze klanten nu bereiken en of de ingezette communicatiekanalen in de nabije toekomst moeten wijzigen of uitbreiden. Nieuwe sociale media worden daarbij zeker niet uitgesloten. Alleszins gelden twee principes als richtsnoer bij de beoordeling van mogelijke nieuwe initiatieven: een vernieuwing moet ofwel voor dezelfde kostprijs een kwaliteitsverbetering inhouden, dan wel moet de huidige kwaliteit kunnen behouden blijven aan een lagere kostprijs.
66
De DNB’s als sociale leverancier: strijden tegen energiearmoede Jammer genoeg is energiearmoede in vele Vlaamse gezinnen een realiteit. De moeilijke economische tijden die we nu beleven, dragen er zeker toe bij dat velen er niet meer in slagen de eindjes aan elkaar te knopen. Vaak blijven de energierekeningen onbetaald en zien de commerciële leveranciers zich verplicht het leveringscontract met deze verbruikers stop te zetten. Voor dergelijke gevallen heeft de wetgever voorzien dat de distributienetbeheerder optreedt als vangnet; deze laatste wordt dan de sociale leverancier. De sociale leverancier beschikt over een aantal hulpmiddelen om deze klantencategorie bij te staan. De plaatsing van een budgetmeter voor elektriciteit en/of gas, die werkt met een oplaadsysteem voor prepaid-kaarten, blijkt heel vaak een afdoend middel om het energieverbruik in de hand te houden en in feite aan actieve budgetbegeleiding te doen. Eandis heeft intensieve contacten met alle partijen die betrokken zijn bij de problematiek van de (energie)armoede, zoals de OCMW’s en allerlei sociale organisaties. Intern heeft Eandis een hele organisatie opgezet om dit luik van de sociale energiepolitiek in goede banen te leiden. Volgende cijfers over 2011 geven een goed beeld van het belang van de activiteiten van de sociale leveranciers waarvoor Eandis optreedt: aantal opgestelde budgetmeters elektriciteit
70 530 (+12,5 %)
aantal actieve budgetmeters elektriciteit
34 224
aandeel t.o.v. toegangspunten sociale leverancier elektriciteit aantal opgestelde budgetmeters gas
54 % 26 519 (+46,7 %)
aantal actieve budgetmeters gas
20 389
aandeel t.o.v. toegangspunten sociale leverancier gas
42 %
aantal oplaadpunten voor budgetmeterkaarten omzet opladingen budgetmeters
293 37 821 576 euro (+24,9 %)
aandeel t.o.v. totale omzet DNB als sociale leverancier
39 %
De samenwerking met de Lokale Adviescommissies (LAC’s) heeft in het verleden reeds haar nut bewezen. In de Lokale Adviescommissie zitten het OCMW en de sociale leverancier samen over dossiers van eindgebruikers die er ondanks alle begeleidende maatregelen niet in slagen hun schulden te beperken. Een schorsing van de energielevering wordt enkel overwogen als alle andere middelen gegarandeerd uitgeput zijn en is enkel mogelijk bij beslissing van de LAC. De LAC’s en de sociale leveranciers pogen om verbruikers - van zodra hun individuele situatie het toelaat - opnieuw te oriënteren naar de normale energiemarkt van de commerciële leveranciers. Hierna enkele cijfers die een impressie geven van de LAC-werking in het jaar 2011: aantal LAC-zittingen
1 578
aantal LAC-dossiers
43 378
67
Klantencommunicatiecentrum De Stroomlijn: een jaar van groei Het klantencommunicatiecentrum De Stroomlijn is een dochteronderneming van Eandis en watermaatschappij T.M.V.W. Dit jonge, dynamische bedrijf zette in 2011 zijn groei onverminderd verder, maar slaagde er desalniettemin in de kwaliteit van zijn dienstverlening op een hoog peil te behouden. De groei kwam er in 2011 in twee gedaanten. Vooreerst heeft Antwerpse Waterwerken (A.W.W.), de opdrachthoudende vereniging die instaat voor de drinkwaterbedeling aan ongeveer 600 000 inwoners in de ruimere Antwerpse regio, de afhandeling van haar klantenoproepen vanaf mei 2011 aan De Stroomlijn toevertrouwd. A.W.W. is tegelijk ook toegetreden tot het aandeelhouderschap van De Stroomlijn. A.W.W. heeft een participatie van 2,99 % in het kapitaal van De Stroomlijn onderschreven. De participatie van Eandis in De Stroomlijn bedraagt nu 64,03 %; de overige aandelen zijn in handen van T.M.V.W. Groei was er ook in de verdere verzelfstandiging van De Stroomlijn. Vanaf 1 juni 2011 heeft De Stroomlijn de nacht- en weekendpermanentie volledig in eigen beheer overgenomen; er wordt hiervoor geen beroep meer gedaan op de diensten van N-Allo. Deze overgang is zonder noemenswaardige problemen verlopen. De diensten van De Stroomlijn hebben in 2011 ook de basis gelegd voor een verdere groei naar autonomie inzake infrastructuur. De studiefase hiervoor werd afgerond en de marktbevraging is inmiddels opgestart. David Termont, directeur Klantenbeheer bij Eandis, is in de loop van 2011 Luc De Bruycker opgevolgd als voorzitter van de Raad van Bestuur van De Stroomlijn. Personeelsaantal Eind 2011 telde De Stroomlijn 249 personeelsleden in haar drie vestigingen (Gentbrugge, Ieper en Mechelen). Het personeelseffectief steeg tijdens 2011 met 14 eenheden of +6 %. Ongeveer 15 % van de medewerkers van De Stroomlijn is tewerkgesteld met een interimcontract. Aantal oproepen voor Eandis In 2011 verwerkten de operatoren van De Stroomlijn meer dan anderhalf miljoen oproepen (1 575 959) voor Eandis. Ruim drie kwart van de oproepen die bij De Stroomlijn binnenliepen in 2011, waren bestemd voor Eandis. Service Levels De operationele resultaten van De Stroomlijn in 2011 waren zonder meer goed te noemen, en dit ondanks een forse uitbreiding van het opdrachtenpakket mede dankzij de toetreding van A.W.W. Het percentage beantwoorde oproepen voor Eandis schommelde rond 98 %, met een gemiddelde antwoordtijd van 11 seconden. Gemiddeld over 2011 werd voor Eandis 82 % van de oproepen binnen de gestelde tijdslimiet beantwoord. Als norm geldt dat 80 % van de binnenkomende oproepen binnen de 20 seconden moet zijn opgenomen.
68
Gasinstallateurs warm maken voor technologie van de toekomst Sinds jaar en dag besteedt Eandis veel aandacht aan de specifieke doelgroep van de aardgasinstallateurs. Deze partners worden op geregelde tijdstippen uitgenodigd op informatieavonden, wat hen de kans biedt om kennis te maken met de nieuwste evoluties in hun vakgebied. In 2011 organiseerde Eandis vijf avonden onder het thema ‘Samen klaar voor innovatie’. We telden meer dan 2 000 aanwezigen uit 700 verschillende bedrijven. Naast een opfrissing van enkele basisprincipes over de correcte uitvoering van een gasaansluiting, kwamen er vragen aan bod zoals: welke gastechnologieën zijn vandaag, morgen en overmorgen op de markt beschikbaar? Welke technologieën bieden de hoogste rendementen?
69
70
Dankzij een permanente dialoog met de regulatoren wil Eandis een beleidsmatig draagvlak creëren voor het distributienetbeheer van de toekomst.
71
Beantwoorden aan de eisen van de regulatoren De energieregulatoren en Eandis hebben een gemeenschappelijk doel: een vlot draaiende energiemarkt waarin de eindconsument aan de best mogelijke voorwaarden van betrouwbaarheid, veiligheid en prijs kan beschikken over de benodigde energie. De permanente dialoog tussen regulator en distributiesector, ieder vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheden, is dan ook van essentieel belang.
Tussentijdse herziening van het distributienettarief Onder invloed van allerlei maatschappelijke evoluties stegen de uitgaven van de distributienetbeheerders voor groenestroomcertificaten en REG-premies vanaf 2010 dermate sterk, dat een snelle tussentijdse aanpassing van het distributienettarief zich opdrong. In totaal ging het bij die extra, onvoorziene kosten bij de zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders om een bedrag van 543 miljoen euro. Indien de inkomsten van de DNB’s tijdens de lopende tariefperiode (tot eind 2012) ongemoeid werden gelaten, zou er onvermijdelijk een onevenwicht zijn gegroeid tussen de reële kosten en de inkomsten voor de DNB’s, wat pas in de volgende tariefperiode (initieel voorzien vanaf het jaar 2013) door middel van een scherpe inhaalbeweging via het distributienettarief zou kunnen worden gerecupereerd. Eandis is over deze problematiek in overleg getreden met de regulatoren, in het bijzonder de tariefbevoegde federale regulator CREG. De CREG heeft kennis genomen van de argumentatie van Eandis en besliste in te gaan op het voorstel van de gemengde distributiesector om de tarieven voor het gebruik van het distributienet vanaf 1 april 2011 aan te passen om zodoende de tarieven opnieuw in lijn te brengen met de reële kost die voortvloeit uit de openbaredienstverplichtingen die op de sector rusten. De tariefaanpassing werd evenredig gespreid over de jaren 2011 en 2012. Alle andere tariefcomponenten van het distributietarief, zoals de kosten voor de netexploitatie, bleven ongewijzigd.
Herziening van de REG-premies Onder impuls van de Vlaamse regering werd het REG-premiestelsel grondig hervormd; het trad in voege op 1 januari 2012. Er werd overgestapt van resultaats- naar actieverplichtingen, en het premiestelsel zelf werd sterk vereenvoudigd. De distributienetbeheerders, via hun werkmaatschappij, zijn nog de enige instanties die REG-premies uitbetalen. De premies werden voor het hele Vlaamse grondgebied gelijkgeschakeld. En, ten slotte, het aantal premies werd gereduceerd. De distributeurs hoeven ook geen jaarlijks REG-actieplan meer op te stellen en in te dienen bij de Vlaamse instanties.
72
Wat betreft concrete acties springen volgende maatregelen in het oog: • er komen naast dakisolatie ook premies voor vloer- en muurisolatie • Eandis trekt een budget uit voor de gratis dakisolatie van 500 slecht geïsoleerde huurwoningen van kansarmen; de selectie van de woningen gebeurt door de plaatselijke OCMW’s • KMO’s en bedrijven kunnen in principe rekenen op dezelfde premies als particuliere verbruikers • het systeem van de energiescan, dit is een snelle doorlichting van de woning die resulteert in reële besparingstips met onmiddellijk effect, wordt voortgezet zij het aan een minder intensief tempo • enkele REG-premies worden afgeschaft, zoals voor condensatieketels (behalve voor beschermde afnemers), domotica en zonnewering • vernieuwende, toekomstgerichte technologieën zoals warmtepompen, worden verder ondersteund.
500 kansarme
Rapportering van sociale statistieken aan de VREG Eandis en de distributienetbeheerders bekleden een scharnierrol in de uitwerking van het sociaal energiebeleid van de Vlaamse overheid. Daarom vraagt die overheid via haar energieregulator VREG aan de sector om uitvoerig en op vaste tijdstippen te rapporteren over hun werking. Om accuraat en tijdig de gevraagde rapportering te kunnen opleveren, heeft Eandis werk gemaakt van een stroomlijning van de diverse interne IT-systemen die de nodige informatie bevatten. We kunnen voortaan vlot gegevens en statistieken aanleveren als antwoord op 84 rapportvragen voor aardgas en 74 vragen voor elektriciteit.
Eandis heeft haar interne procedures afgestemd op de nieuwe regelgeving. Er werd tevens een ruime communicatie op het getouw gezet over de nieuwigheden voor de eindverbruikers.
73
huurders krijgen gratis dakisolatie dankzij Eandis
74
Door het aanboren van nieuwe financieringsbronnen kan Eandis de toekomstige financiering van het distributienetbeheer in Vlaanderen verzekeren.
75
De financiële performantie verhogen Diversificatie is het sleutelbegrip in de financieringspolitiek van Eandis. Enkel op die manier kunnen we onze doelstellingen van kostenbeheersing en tariefstabiliteit realiseren zonder in te boeten op de ambitieuze, toekomstgerichte investeringsplannen. Tegen deze achtergrond is Eandis er in 2011 in geslaagd zichzelf op de kaart te zetten bij de institutionele investeerders in Europa. De succesvolle eerste plaatsing van een obligatie bij deze investeerders was enkel mogelijk dankzij een gunstige rating.
Rating als graadmeter voor financiële performantie Voor bedrijven die zich willen financieren op de internationale kapitaalmarkten is een rating van een gerenommeerde kredietbeoordelaar noodzakelijk. Daarom was Eandis al in 2010 gestart met de procedure voor het verkrijgen van een langetermijnkredietrating bij het bureau Moody’s Investors Service (‘Moody’s’). Dit ratingbureau heeft grondig alle interne en externe aspecten in verband met de bedrijfsvoering en het financieel beleid van de aanvrager en de gehele Economische Groep Eandis (d.i. Eandis geconsolideerd met de dochterondernemingen, samen met de zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders) geanalyseerd. Uiteindelijk mondde dit op 12 oktober 2011 uit in de toekenning door Moody’s van een rating A1 met negatieve vooruitzichten. Met een A1-rating wordt Eandis beschouwd als zijnde onderhevig aan een laag kredietrisico; binnen de A-ratings situeert Eandis zich in de hogere categorie. De negatieve vooruitzichten (‘negative outlook’) houden verband met de beslissing van Moody’s om desgevallend de rating van het Vlaams Gewest te herbekijken in het licht van de onzekerheid rond de kredietwaardigheid van diverse overheden in Europa. Met de toegekende rating schaart Eandis zich bij de beter gepositioneerde gereguleerde nutsbedrijven in Europa. Ondanks een effectieve verlaging van de rating voor Vlaanderen met twee stappen heeft Moody’s op 20 december 2011 de A1-rating met negatieve vooruitzichten voor Eandis bevestigd. Voor haar A1-rating van Eandis baseerde Moody’s zich op volgende elementen: • Eandis wordt - gelet op het overwegend publiek aandeelhouderschap rechtstreeks in de distributienetbeheerders en onrechtstreeks in Eandis - beschouwd als een entiteit die gelieerd is aan de overheid (‘government related entity’) • Moody’s onderkent als sterktes de kredietwaardigheid van Eandis en de distributienetbeheerders, het lage risicoprofiel in de gereguleerde sector van de energiedistributie, de potentiële ondersteuning door de Vlaamse overheid en een gunstige regulatoire context • Als eerder zwakke punten komen volgens Moody’s naar voren: het nog jonge en onervaren reguleringskader, de verwachte aangroei van de schuldfinanciering, en de druk op de kredietwaardigheid van de hogere overheid, inzonderheid het Vlaams Gewest.
Kader voor Europese obligaties op poten gezet Om te kunnen beschikken over een flexibel middel voor het aantrekken van lange termijnfinanciering aan aantrekkelijke voorwaarden heeft Eandis een kaderprogramma voor ‘Euro Medium Term Notes’ (EMTN) uitgewerkt en door de bevoegde autoriteiten laten goedkeuren. Dit kaderprogramma laat toe om voor een totaal plafondbedrag van 5 miljard euro uitgiftes te realiseren. Dit door Eandis opgezette EMTN-programma werd door Moody’s eveneens beoordeeld met een A1 rating met negatieve vooruitzichten (26 oktober 2011). Uitgiftes onder dit programma worden gewaarborgd door de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders op een niet-solidaire en niet-hoofdelijke basis, elk in verhouding tot hun kapitaalparticipatie in Eandis.
76
Roadshow zet Eandis op de kaart In aanloop naar een eerste concrete obligatie-uitgifte onder het EMTN-programma organiseerde Eandis een ‘roadshow’ in de belangrijkste financiële centra van Europa: er werden ontmoetingen georganiseerd met investeerders in achtereenvolgens Brussel, Parijs, Londen, Amsterdam en Frankfurt. Na afloop van de roadshow was er nog een druk bijgewoonde teleconferentie met investeerders uit gans Europa. Eandis liet de financiële wereld bij die gelegenheden kennismaken met het eigen bedrijf, de belangrijke rol die het speelt in de energiesector in Vlaanderen, de toekomststrategie van het bedrijf en de financiële situatie van de Economische Groep Eandis. Meteen kondigde Eandis een nakende obligatie-uitgifte aan.
Eerste EMTN-uitgifte Omdat de omstandigheden op de internationale financiële markten op dat ogenblik vrij gunstig waren, besliste Eandis op 28 oktober 2011 om daadwerkelijk over te gaan tot een eerste Europese institutionele obligatie-uitgifte. De voorwaarden voor deze obligatielening waren: een uitgiftebedrag van 500 miljoen euro, een looptijd van 10 jaar tot 8 november 2021, een jaarlijkse coupon van 4,50 % (zijnde 180 basispunten boven de referentierentevoet op 10 jaar), een all-in uitgifteprijs van 99,667 % en een notering op de Luxemburgse beurs. Bij de intekening bleek de grote interesse van de investeerders. In het orderboekje werd voor een bedrag van 1,3 miljard euro ingetekend, een overinschrijving van 2,6 maal. Hierdoor kon de initiële prijszetting van 190 basispunten boven de referentierentevoet naar beneden worden bijgesteld tot 180 basispunten. De coupon werd aldus bepaald op 4,50 % met een inschrijvingsprijs van 99,667 %.
Het bedrag van 500 miljoen euro werd uiteindelijk toegewezen aan 77 investeerders uit nagenoeg alle Europese landen van Finland tot Malta. Vooral fondsbeheerders (ruim 70 % van het totale bedrag) en in mindere mate verzekeraars (14 %) tekenden vlot in op deze obligatie. Geografisch kwam de grootste interesse uit Duitsland (35 %) en Nederland (30 %); Belgische investeerders stonden in voor 11 % van het totale uitgiftebedrag.
Nieuwe bankleningen 2011 Eandis heeft het voorbije jaar ook verder een beroep gedaan op diverse vormen van klassieke bankfinanciering. In vier leningen op lange termijn (met een looptijd van 5 tot 10 jaar), verspreid over twee verschillende bankinstellingen, werd op 30 juni 2011 een bedrag van 325 miljoen euro opgenomen. Op het einde van 2011 werd een wentelkrediet stopgezet; met een andere bankinstelling werd aan gunstigere voorwaarden een nieuw wentelkrediet ten belope van 125 miljoen euro aangegaan. Op de korte termijn werd een contract voor ‘straight loan’ tot maximum 150 miljoen euro verlengd. Eandis heeft daarnaast een back-upkrediet voor 125 miljoen euro dat kan worden aangesproken indien de onderneming er niet in slaagt thesauriebewijzen te plaatsen. Ook dit programma werd verlengd.
77
2,6
aantal maal dat de EMTN obligatielening was overingeschreven
Kapitaaloptimalisatie bij de distributienetbeheerders In 2011 werd de kapitaalstructuur van de distributienetbeheerders geoptimaliseerd, waardoor het aandeel van de openbare besturen steeg van 70 % naar (afgerond) 79 % met een overeenstemmende daling van de kapitaalparticipatie voor de private partner Electrabel NV tot 21 %. De financiële optimalisatie maakt het op termijn mogelijk dat de openbare besturen een hogere financiële vergoeding op hun ingebracht kapitaal zullen ontvangen. De stemrechten voor de private aandeelhouder werden beperkt tot 25 % plus één. Door een vrijwillige actie van Electrabel werd het stemrecht vanaf 29 juni 2011 verminderd tot 20 % min één, met uitzondering van een aantal specifieke beleidsbeslissingen waarvoor het stemrecht behouden bleef op 25 % plus één.
Dividend voor de aandeelhouders De lokale openbare besturen zijn de belangrijkste aandeelhouders van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders (rechtstreeks) en van Eandis (onrechtstreeks). Willen zij ook in de toekomst nog inspanningen blijven leveren voor investeringen in betrouwbare distributienetten die de toekomstige uitdagingen aankunnen, is het nodig dat zij een aanvaardbare vergoeding op hun kapitaalinbreng ontvangen. Dit gebeurt onder de vorm van dividenden die de distributienetbeheerders aan hun aandeelhouders uitkeren. Voor de zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders samen werd in 2011 in totaal 228,1 miljoen euro aan dividenden toegekend. Dit is een daling met 8,5 miljoen euro ten opzichte van 2010, een direct gevolg van de kapitaalvermindering van juni 2011. Hiermee komt het rendement op het globaal eigen vermogen (3,7 miljard euro) uit op 6,16 %.
78
Investeringen 2011 is opnieuw een jaar geworden met een breed pakket aan investeringen. Vergeleken met 2010 lagen de investeringen voor elektriciteit 12,2 % hoger; voor aardgas kwamen de gerealiseerde investeringen 3,9 % hoger uit dan het voorgaande jaar. In absolute cijfers bedroegen de investeringen elektriciteit 427,7 miljoen euro, voor aardgas 243,4 miljoen euro. De aangehaalde cijfers houden geen rekening met investeringen in slimme meters en slimme netten (30,2 miljoen euro), de uitbouw van het clearing house Atrias en MIG-6 (3,3 miljoen euro) en met de gemengde investeringen (53,7 miljoen euro) in bijvoorbeeld gebouwen.
Balans Een blik op het balanstotaal eind 2011 leert dat de enkelvoudige balans van Eandis afsluit met een balanstotaal van 1 785,8 miljoen euro, zijnde 426,3 miljoen euro meer in vergelijking met eind 2010. De belangrijkste factor in die evolutie is de EMTN obligatielening van 500 miljoen euro die werd uitgegeven en die integraal werd doorgeleend aan de distributienetbeheerders. De andere balansrubrieken einde 2011 kenden een daling van 73,7 miljoen euro in vergelijking met eind 2010, voornamelijk ingevolge een daling van het kortetermijnfinancieringstekort.
Resultatenrekening Uit de resultatenrekening van Eandis over 2011 blijkt een bedrijfsopbrengst van 1,3 miljard euro (+7,9 % in vergelijking met 2010). Hier worden voornamelijk de doorrekeningen van de bedrijfskosten in Eandis naar de distributienetbeheerders geboekt. Dat cijfer geeft een goed beeld van de globale activiteit van Eandis als werkmaatschappij van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders. De stijging van de financiële kosten met 15,8 miljoen euro, voornamelijk ten gevolge van de uitgegeven obligatieleningen, wordt gecompenseerd door een gelijkaardige stijging van de financiële opbrengsten wegens de doorlening hiervan aan de distributienetbeheerders. Bij de uitzonderlijke kosten/opbrengsten noteren we een stijging van 36,1 miljoen euro met betrekking tot toekomstige personeelsverplichtingen. Aangezien Eandis aan kostprijs werkt voor haar opdrachtgevers, de zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders voor elektriciteit en gas, sluit de resultatenrekening zoals altijd met een nulresultaat.
79
80
Financieel verslag 2011
Jaarverslag 9e boekjaar 1
1 januari 2011 - 31 december 2011
2
Inhoud FINANCIEEL VERSLAG 2011
5
Jaarrekening Eandis • • • • • •
Verslag van de Commissaris Balans in euro Resultatenrekening in euro Toelichting Sociale balans Waarderingsregels
6 10 14 17 39 42
Geconsolideerde jaarrekening
45
• • • • • •
46 48 52 55 56 57
Verslag van de Commissaris Geconsolideerde balans in euro Geconsolideerde resultatenrekening Toelichting Consolidatiecriteria en wijzigingen in de consolidatiekring Waarderingsregels
75
Geconsolideerde jaarrekening IFRS • • • • • • • •
Verslag van de Commissaris 76 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 78 Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten 79 Geconsolideerde balans 80 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 81 Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen 82 Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening 83 Informatie met betrekking tot de moedervennootschap 110
3
4
Financieel verslag Jaarrekening Eandis
5
Verslag van de Commissaris
6
7
8
9
Balans in euro ACTIVA
Codes
31/12/2011
31/12/2010
VASTE ACTIVA
20/28
3 869 161,12
3 662 231,07
OPRICHTINGSKOSTEN IMMATERIELE VASTE ACTIVA
20
0,00
0,00
21
0,00
0,00
MATERIELE VASTE ACTIVA
22/27
107 713,83
75 656,22
Terreinen en gebouwen
22
0,00
0,00
Installaties, machines en uitrusting
23
0,00
0,00
Meubilair en rollend materieel
24
0,00
0,00
Leasing en soortgelijke rechten
25
0,00
0,00
Overige materiële vaste activa
26
107 713,83
75 656,22
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
27
0,00
0,00
28
3 761 447,29
3 586 574,85
FINANCIELE VASTE ACTIVA
280/1
2 466 205,26
2 466 005,26
Deelnemingen
280
2 466 205,26
2 466 005,26
Vorderingen
281
0,00
0,00
282/3
4 650,00
0,00
Deelnemingen
282
4 650,00
0,00
Vorderingen
283
0,00
0,00
284/8
1 290 592,03
1 120 569,59
Aandelen
284
1 102 345,68
1 092 345,68
Vorderingen en borgtochten in contanten
285/8
188 246,35
28 223,91
VLOTTENDE ACTIVA
29/58
1 781 934 598,55
1 355 787 967,14
VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR
29
820 000 000,00
320 000 000,00
Verbonden ondernemingen
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Andere financiële vaste activa
Handelsvorderingen
290
0,00
0,00
Overige vorderingen
291
820 000 000,00
320 000 000,00
3
32 166 420,60
28 089 925,57
30/36
32 166 420,60
28 089 925,57
Grond- en hulpstoffen
30/31
32 166 420,60
28 089 925,57
Goederen in bewerking
32
0,00
0,00
Gereed product
33
0,00
0,00
Handelsgoederen
34
0,00
0,00
Onroerende goederen bestemd voor verkoop
35
0,00
0,00
Vooruitbetalingen
36
0,00
0,00
VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING Voorraden
Bestellingen in uitvoering VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR
37 40/41
0,00
0,00
412 948 283,66
530 789 663,47
Handelsvorderingen
40
30 240 903,56
18 595 939,61
Overige vorderingen
41
382 707 380,10
512 193 723,86
2 329 307,61
2 974 380,46
50/53
GELDBELEGGINGEN
0,00
0,00
51/53
2 329 307,61
2 974 380,46
LIQUIDE MIDDELEN
54/58
2 488 741,04
2 765 260,51
OVERLOPENDE REKENINGEN
490/1
512 001 845,64
471 168 737,13
TOTAAL DER ACTIVA
20/58
1 785 803 759,67
1 359 450 198,21
Eigen aandelen
50
Overige beleggingen
10
PASSIVA
Codes
EIGEN VERMOGEN
10/15
KAPITAAL
31/12/2011
31/12/2010
20 405,00
20 405,00
10
18 550,00
18 550,00
Geplaatst kapitaal
100
18 550,00
18 550,00
Niet-opgevraagd kapitaal
101
0,00
0,00
UITGIFTEPREMIES
11
0,00
0,00
HERWAARDERINGSMEERWAARDEN
12
0,00
0,00
RESERVES
13
1 855,00
1 855,00
Wettelijke reserve
130
1 855,00
1 855,00
Onbeschikbare reserves
131
0,00
0,00
Voor eigen aandelen
1310
0,00
0,00
Andere
1311
0,00
0,00
Belastingvrije reserves
132
0,00
0,00
Beschikbare reserves
133
0,00
0,00
overgedragen winst (verlies)
14
0,00
0,00
KAPITAALSUBSIDIES
15
0,00
0,00
OP DE VERDELING VAN HET NETTO-ACTIEF
19
0,00
0,00
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN
16
498 166 101,16
462 030 841,12
VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN
VOORSCHOT AAN DE VENNOTEN
160/5
498 166 101,16
462 030 841,12
Pensioenen en soortgelijke verplichtingen
160
498 166 101,16
462 030 841,12
Belastingen
161
0,00
0,00
Grote herstellings- en onderhoudswerken
162
0,00
0,00
Overige risico’s en kosten
163/5
0,00
0,00
UITGESTELDE BELASTINGEN
168
0,00
0,00
SCHULDEN
17/49
1 287 617 253,51
897 398 952,09
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR
17
817 624 571,48
320 030 548,12
Financiële schulden
170/4
817 624 571,48
320 030 548,12
Achtergestelde leningen
170
0,00
0,00
Niet-achtergestelde obligatieleningen
171
817 624 571,48
320 030 548,12
Leasingschulden en soortgelijke schulden
172
0,00
0,00
Kredietinstellingen
173
0,00
0,00
Overige schulden
174
0,00
0,00
Handelsschulden
175
0,00
0,00
Leveranciers
1750
0,00
0,00
Te betalen wissels
1751
0,00
0,00
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen
176
0,00
0,00
Overige schulden
178/9
0,00
0,00
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR
42/48
452 916 010,78
565 105 838,56
Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen
42
0,00
0,00
Financiële schulden
43
254 618 935,80
379 030 335,65
Kredietinstellingen
430/8
254 618 935,80
379 030 335,65
Overige leningen
439
0,00
0,00
44
124 173 587,44
99 373 305,74
Leveranciers
440/4
124 173 587,44
99 373 305,74
Te betalen wissels
441
0,00
0,00
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen
46
0,00
0,00
Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen
45 71 358 693,86
63 612 503,41
Handelsschulden
en sociale lasten Belastingen
450/3
1 843 939,76
2 062 674,28
Bezoldigingen en sociale lasten
454/9
69 514 754,10
61 549 829,13
Overige schulden
47/48
2 764 793,68
23 089 693,76
OVERLOPENDE REKENINGEN
492/3
17 076 671,25
12 262 565,41
TOTAAL DER PASSIVA
10/49
1 785 803 759,67
1 359 450 198,21
11
Commentaar bij de activa MATERIELE VASTE ACTIVA Deze rubriek bevat de boekwaarde van de investeringen. De evolutie per categorie van investeringen wordt gedetailleerd in de Toelichting.
FINANCIELE VASTE ACTIVA Verbonden ondernemingen Deelnemingen: betreft 1 650/1 648 aandelen De Stroomlijn (165 000,00/164 800,00) en 2 251 291/2 251 291 aandelen Indexis (2 301 205,26/2 301 205,26). Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Deelnemingen: betreft 93/0 aandelen Atrias (4 650,00/0,00). Andere financiële vaste activa: betreft vnl. participaties in de bedrijvencentra op het grondgebied van Gaselwest, Imewo, Iveka (1 092 345,68/1 092 345,68), in KIC-InnoEnergy (10 000,00/0,00) en betaalde borgtochten (188 246,35/28 223,91).
VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR Overige vorderingen: doorlening aan de distributienetbeheerders van uitgegeven niet converteerbare obligatieleningen.
VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING Voorraden: betreft voornamelijk materialen bestemd voor investeringen elektriciteit en gas voor rekening van de distributienetbeheerders.
VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR Handelsvorderingen: betreft hoofdzakelijk factureringen (2 343 132,19/6 853 969,36) en nog op te maken facturen (25 138 951,95/8 718 713,75) vnl. aan de distributienetbeheerders. Deze rubriek bevat verder te ontvangen creditnota’s van leveranciers (2 610 482,09/2 299 671,85), leveranciers met debetsaldo (143 604,72/711 830,76) en dubieuze vorderingen na aftrek van de geboekte waardeverminderingen (4 732,61/11 753,89). Overige vorderingen: deze rubriek bevat terug te vorderen btw (2 562 373,84/214 172,62), terug te vorderen belastingen (11 678 317,45/2 748 028,02), de rekening-courant van de distributienetbeheerders m.b.t. de cashpool (312 080 875,11/499 408 764,74), rekening-courant De Stroomlijn m.b.t. cashpool (194 942,76/24 738,28), korte termijn leningen aan Indexis (4 900 000,00/8 981 000,00), Atrias (208 690,00/0,00) en IKA (50 000 000,00/0,00), te innen subsidies (134 853,54/0,00) en diverse bij derden terug te vorderen bedragen ( 947 327,40/817 020,20).
GELDBELEGGINGEN Betreft fund option plans (2 329 307,61/2 974 380,46).
LIQUIDE MIDDELEN Betreft de R/C Sociaal Fonds en ontvangen bedragen op bankrekeningen buiten de cashpool.
OVERLOPENDE REKENINGEN Over te dragen kosten: betreft vnl. een betaald voorschot aan het Fonds voor Aanvullende Vergoedingen (445 167,14/325 425,96),huur en huurkosten (768 010,89/0,00), verzekering BA-polis (687 903,20/0,00) Ethias Fonds (369 218,82/351 218,82), verzekering gemeen recht (0,00/708.655,46), pro-ratering intresten commercial papers (18 482,95/30 019,59), debetsaldi te ontvangen facturen (4 727 218,63/3 082 405,17), onkostennota’s kaders (63 263,22/119 789,62), solidariteitsbijdrage (0,00/360 774,06) en verzekering ambulante zorgen (0,00/430 423,18). Verkregen opbrengsten: betreft nog aan de distributienetbeheerders door te rekenen bedragen m.b.t. verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz. (498 166 101,16/462 030 841,12), te ontvangen intresten m.b.t. de korte termijn leningen aan Indexis (9 540,08/161 180,73), Atrias (856,80/0,00) en IKA (30 888,96/0,00), te ontvangen intresten van de distributienetbeheerders m.b.t. de doorlening van de obligatieleningen (6 506 693,98/3 195 753,42), te verwachten opbrengst m.b.t. de verkoop Baarle-Nassau (160 543,41/200 000,00) en provisie abonnementsgelden en auteursrechten Baarle-Nassau (0,00/170 000,00).
12
Commentaar bij de passiva KAPITAAL Geplaatst kapitaal: het kapitaal is vertegenwoordigd door 348 431 aandelen op naam van de distributienetbeheerders.
RESERVES Wettelijke reserve: bedraagt 10 % van het kapitaal.
VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN Pensioenen en soortgelijke verplichtingen: betreft verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR Financiële schulden: niet achtergestelde obligatieleningen, inclusief het geprorateerde deel van het (dis)agio en belangrijke uitgiftekosten welke over de resterende looptijd van de leningen ten laste genomen worden.
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR Financiële schulden: commercial papers (20 000 000,00/53 500 000,00), vast voorschot (175 000 000,00/ 250 000 000,00) en zichtrekening (59 618 935,80/75 530 335,65). Handelsschulden: betreft openstaande schulden van facturen (94 475 303,47/70 452 619,22), nog te ontvangen facturen (29 670 283,97/28 298 131,36), op te maken creditnota’s (0,00/620 925,56) en de handelsdebiteuren met een creditsaldo (28 000,00/1 629,60). Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten: Belastingen: bedrijfsvoorheffing (1 782 478,36/1 555 925,51), te storten roerende voorheffing m.b.t. cashpoolintresten (61 461,40/27 385,74) en geprorateerde roerende voorheffing m.b.t. de obligatieleningen (0,00/479 363,03). Bezoldigingen en sociale lasten: betreft voorzieningen voor vakantiegeld (38 001 761,80/33 489 190,41), te betalen RSZ (15 894 879,21/12 888 566,27), bezoldigingen (1 356 214,10/2 420 735,08) en andere sociale schulden (14 261 898,99/12 751 337,37). Overige schulden: betreft voornamelijk de rekening-courant Sociaal Fonds (2 426 863,15/2 244 232,71), rekening-courant distributienetbeheerder Imea (0,00/20 201 797,98) en toe te wijzen ontvangsten aan de distributienetbeheerders (305 398,66/619 440,84).
OVERLOPENDE REKENINGEN Toe te rekenen kosten Diensten en diverse goederen (10 355 612,74/9 445 918,08), vnl. m.b.t. ITS. Financiële kosten: intresten en uitgiftekosten m.b.t. obligatieleningen (6 556 693,98/2 716 390,39) en korte termijn kredieten (96 344,14/100 256,94). Over te dragen opbrengsten Andere bedrijfsopbrengsten: subsidies Ecogrid (68 020,39/0,00).
13
Resultatenrekening in euro RESULTAAT
Codes
31/12/2011
31/12/2010
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Omzet
70/74
1 294 994 268,18
1 200 023 139,10
70
1 280 921 889,98
1 188 340 364,03
bestellingen in uitvoering: toename (afname)
71
0,00
0,00
Geproduceerde vaste activa
72
0,00
52 952,04
Andere bedrijfsopbrengsten
74
14 072 378,20
11 629 823,03
BEDRIJFSKOSTEN
60/64
1 301 916 579,02
1 194 886 452,39
Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen
60
158 440 837,56
142 019 198,22
Aankopen
600/8
162 598 483,15
143 393 337,20
Voorraad: afname (toename)
609
Diensten en diverse goederen Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
Voorraad goederen in bewerking en gereed product en
-4 157 645,59
-1 374 138,98
61
701 561 847,82
656 298 335,23
62
441 519 318,91
396 168 451,52
630
12 932,04
1 765,07
631/4
51 595,83
-17 467,69
Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoegingen (terugnemingen) Voorzieningen voor risico’s en kosten: toevoegingen (bestedingen en terugnemingen)
635/7
-11 739,96
-64 950,51
Andere bedrijfskosten
640/8
341 786,82
481 120,55
Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten
649
0,00
0,00
BEDRIJFSWINST (BEDRIJFSVERLIES)
9901
-6 922 310,84
5 136 686,71
FINANCIELE OPBRENGSTEN
75
22 617 831,90
6 472 311,86
Opbrengsten uit financiële vaste activa
750
160 000,00
0,00
Opbrengsten uit vlottende activa
751
21 162 736,47
5 328 406,32
Andere financiële opbrengsten
752/9
1 295 095,43
1 143 905,54
FINANCIELE KOSTEN
65
21 435 923,39
5 641 594,98
Kosten van schulden
650
21 424 543,23
5 616 481,09
Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: toevoeging (terugneming)
651
Andere financiële kosten
652/9
0,00
0,00
11 380,16
25 113,89
-5 740 402,33
5 967 403,59
WINST (VERLIES) UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTING
14
9902
RESULTAAT
Codes
31/12/2011
31/12/2010
UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN
76
36 147 000,00
27 692 000,00
760
0,00
0,00
761
0,00
0,00
risico’s en kosten
762
0,00
27 692 000,00
Meerwaarden bij de realisatie van vaste activa
763
0,00
0,00
Andere uitzonderlijke opbrengsten
764/9
36 147 000,00
0,00
UITZONDERLIJKE KOSTEN
66
36 147 000,00
27 692 000,00
Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke
Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa
660
0,00
0,00
Waardeverminderingen op financiële vaste activa
661
0,00
0,00
toevoegingen (bestedingen)
662
36 147 000,00
0,00
Minderwaarden op de realisatie van vaste activa
663
0,00
0,00
Andere uitzonderlijke kosten
664/8
0,00
27 692 000,00
Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten
669
0,00
0,00
WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING
9903
-5 740 402,33
5 967 403,59
ONTTREKKINGEN AAN DE UITGESTELDE BELASTINGEN
780
0,00
0,00
OVERBOEKING NAAR DE UITGESTELDE BELASTINGEN
680
0,00
0,00
BELASTINGEN OP HET RESULTAAT
67/77
-5 740 402,33
5 967 403,59
Belastingen
670/3
0,00
6 188 133,41
5 740 402,33
220 729,82
Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten
Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen voor belastingen
77
WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR
9904
0,00
0,00
ONTTREKKING AAN DE BELASTINGVRIJE RESERVES
789
0,00
0,00
OVERBOEKING NAAR DE BELASTINGVRIJE RESERVES
689
0,00
0,00
TE BESTEMMEN WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR
9905
0,00
0,00
15
Commentaar bij de resultatenrekening BEDRIJFSOPBRENGSTEN Omzet: betreft beheersfacturen aangerekend aan de distributienetbeheerders en De Stroomlijn (1 240 633 368,96/1 151 268 068,39), facturen aan derden (6 590 906,34/9 067 050,56), aan de distributienetbeheerders nog door te rekenen verplichtingen aan het personeel (-11 739,96/-64 950,51) en transitvergoedingen (33 709 354,64/28 070 195,59). Geproduceerde vaste activa: oplaadpalen elektrische voertuigen Andere bedrijfsopbrengsten: diverse recuperaties bij derden en personeelsleden, evenals niet door te storten bedrijfsvoorheffing in het kader van onderzoek en ontwikkeling en van de crisismaatregelen.
BEDRIJFSKOSTEN Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen: betreft aankopen voor magazijn en wijziging in de voorraad. Diensten en diverse goederen: de belangrijkste posten zijn werken voor vaste activa, onderhoud en herstellingen (330 418 089,66/300 156 899,85) evenals diverse aankopen (91 702 181,33/90 213 888,74) voornamelijk voor rekening van de distributienetbeheerders. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen: omvat de bezoldigingen, werkgeversbijdragen, bovenwettelijke verzekeringen, andere personeelskosten en pensioenen. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa: de evolutie per rubriek wordt gedetailleerd in de Toelichting. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: betreft toevoegingen en terugnemingen m.b.t. voorraden en handelsvorderingen. Voorzieningen voor risico’s en kosten: provisies voor verplichtingen aan het personeel. Andere bedrijfskosten: vnl. diverse belastingen en heffingen.
FINANCIELE OPBRENGSTEN Opbrengsten uit financiële vaste activa: dividenden Bedrijvencentrum Rupelstreek (160 000,00/0,00). Opbrengsten uit vlottende activa: intresten i.v.m. cashpool (4 304 771,99/1 863 651,31), intresten m.b.t. korte termijn leningen aan Indexis (195 834,55/262 857,57), Atrias (856,80/0,00) en IKA (30 888,96/0,00), intresten m.b.t. de doorlening aan de distributienetbeheerders van de obligatieleningen (16 535 940,55/ 3 195 753,42) en bankintresten (94 443,62/6 144,02). Andere financiële opbrengsten: vnl. kortingen van leveranciers voor snelle betaling (1 213 260,30/1 094 514,89).
FINANCIELE KOSTEN Kosten van schulden: vnl. intresten m.b.t. korte termijn kredieten bij de banken (4 454 599,70/2 090 217,38) en intresten m.b.t. obligatieleningen inclusief ten laste name deel (dis)agio en uitgiftekosten (16 559 763,92/ 3 321 284,25). Andere financiële kosten: vnl. bankkosten.
UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten: m.b.t. verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz. Andere uitzonderlijke opbrengsten: aan de distributienetbeheerders nog door te rekenen verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.
UITZONDERLIJKE KOSTEN Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten: provisies voor verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz. Andere uitzonderlijke kosten: aan de distributienetbeheerders nog door te rekenen terugneming van verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.
BELASTINGEN OP HET RESULTAAT (Terug te vorderen) belastingen, vnl. m.b.t. aanslagjaar 2011 inkomsten 2010.
16
Toelichting Staat van de materiële vaste activa
Codes
Boekjaar
Vorig boekjaar
OVERIGE MATERIËLE VASTE ACTIVA Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ........................................
8195P
xxxxxxxxxxxxxxx
77 421,29
Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ..............
8165
Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................
8175
Overboeking van een post naar een andere ............................................ (+)/(-)
8185
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................
8195
Meerwaarde per einde van het boekjaar ............ ..............................................
8255P
44 989,65
122 410,94 xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .................................................................... ..............................................
8215
Verworven van derden ........................................... ..............................................
8225
Afgeboekt ................................................................. ..............................................
8235
Overgeboekt van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)
8245
Meerwaarde per einde van het boekjaar ............ ..............................................
8255
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar.....
8325P
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .................................................................... ..............................................
8275
Teruggenomen .......................................................................................................
8285
Verworven van derden ........................................... ..............................................
8295
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen .................................
8305
Overgeboekt van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)
8315
12 932,04
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar
8325
14 697,11
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................
(26)
107 713,83
17
1 765,07
Staat van de financiële vaste activa
VERBONDEN ONDERNEMINGEN - DEELNEMINGEN EN AANDELEN Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................
Codes
8391P
Boekjaar
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen ......................................................................................................
8361
Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................
8371
Overboeking van een post naar een andere ............................................ (+)/(-)
8381
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .........................................
8391
Meerwaarde per einde van het boekjaar ..........................................................
8451P
200,00
2 466 205,26 xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................
8411
Verworven van derden .........................................................................................
8421
Afgeboekt ...............................................................................................................
8431
Overgeboekt van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)
8441
Meerwaarde per einde van het boekjaar ..........................................................
8451
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ........................................
8521P
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................
8471
Teruggenomen .......................................................................................................
8481
Verworven van derden .........................................................................................
8491
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen .................................
8501
Overgeboekt van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)
8511
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar.......................................
8521
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ...............................
8551P
Mutaties tijdens het boekjaar ..................................................................... (+)/(-)
8541
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ...............................
8551
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................
(280)
2 466 205,26
281P
xxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx
VERBONDEN ONDERNEMINGEN - VORDERINGEN NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................ Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen ........................................................................................................
8581
Terugbetalingen .....................................................................................................
8591
Geboekte waardeverminderingen ......................................................................
8601
Teruggenomen waardeverminderingen .............................................................
8611
Wisselkoersverschillen ................................................................................ (+)/(-)
8621
Overige mutaties .......................................................................................... (+)/(-)
8631
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ............................
(281)
GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE BOEKJAAR ...........................................................
18
8651
Vorig boekjaar
2 466 005,26
ONDERNEMINGEN MET DEELNEMINGSVERHOUDING DEELNEMINGEN EN AANDELEN
Codes
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ........................................
8392P
Boekjaar
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen .....................................................................................................
8362
Overdrachten en buitengebruikstellingen ........................................................
8372
Overboeking van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)
8382
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ........................................
8392
Meerwaarde per einde van het boekjaar .........................................................
8452P
4 650,00
4 650,00 xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .................................................................................................................
8412
Verworven van derden ........................................................................................
8422
Afgeboekt ..............................................................................................................
8432
Overgeboekt van een post naar een andere .......................................... (+)/(-)
8442
Meerwaarde per einde van het boekjaar .........................................................
8452
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar .....................................
8522P
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .................................................................................................................
8472
Teruggenomen ......................................................................................................
8482
Verworven van derden ........................................................................................
8492
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ................................
8502
Overgeboekt van een post naar een andere .......................................... (+)/(-)
8512
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar .....................................
8522
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ............................
8552P
Mutaties tijdens het boekjaar .................................................................... (+)/(-)
8542
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ............................
8552
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ...........................
(282)
4 650,00
283P
xxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx
ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT - VORDERINGEN NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ........................... Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen .......................................................................................................
8582
Terugbetalingen ....................................................................................................
8592
Geboekte waardeverminderingen .....................................................................
8602
Teruggenomen waardeverminderingen ............................................................
8612
Wisselkoersverschillen ............................................................................... (+)/(-)
8622
Overige mutaties ......................................................................................... (+)/(-)
8632
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ...........................
(283)
GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE BOEKJAAR ..........................................................
8652
19
Vorig boekjaar
ANDERE ONDERNEMINGEN - DEELNEMINGEN EN AANDELEN Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ........................................
Codes
Boekjaar
8393P
xxxxxxxxxxxxxxx
Vorig boekjaar
1 092 345,68
Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen .....................................................................................................
8363
Overdrachten en buitengebruikstellingen ........................ ................................
8373
Overboeking van een post naar een andere ........................................... (+)/(-)
8383
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ........................................
8393
Meerwaarde per einde van het boekjaar .........................................................
8453P
10 000,00
1 102 345,68 xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .................................................................................................................
8413
Verworven van derden ........................................................................................
8423
Afgeboekt .............................................................................. ................................
8433
Overgeboekt van een post naar een andere .......................................... (+)/(-)
8443
Meerwaarde per einde van het boekjaar .........................................................
8453
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ..... ................................
8523P
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .................................................................................................................
8473
Teruggenomen ...................................................................... ................................
8483
Verworven van derden ........................................................................................
8493
Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen ................................
8503
Overgeboekt van een post naar een andere .......................................... (+)/(-)
8513
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ..... ................................
8523
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ............................
8553P
Mutaties tijdens het boekjaar .................................................................... (+)/(-)
8543
Niet-opgevraagde bedragen per einde van het boekjaar ............................
8553
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ...........................
(284)
xxxxxxxxxxxxxxx
1 102 345,68
ANDERE ONDERNEMINGEN - VORDERINGEN NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ...........................
285/8P
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen .......................................................................................................
8583
3 125,71
Terugbetalingen ....................................................................................................
8593
12 043,44
Geboekte waardeverminderingen ..................................... ................................
8603
Teruggenomen waardeverminderingen ............................ ................................
8613
Wisselkoersverschillen ........................................................ ....................... (+)/(-)
8623
Overige mutaties ......................................................................................... (+)/(-)
8633
168 940,17
(285/8)
188 246,35
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR ........................... GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE BOEKJAAR .......................... ................................
20
8653
28 223,91
Inlichtingen omtrent de deelnemingen DEELNEMINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE RECHTEN AANGEHOUDEN IN ANDERE ONDERNEMINGEN Hieronder worden de ondernemingen vermeld waarin de onderneming een deelneming bezit (opgenomen in de posten 280 en 282 van de activa), alsmede de andere ondernemingen waarin de onderneming maatschappelijke rechten bezit (opgenomen in de posten 284 en 51/53 van de activa) ten belope van ten minste 10 % van het geplaatste kapitaal.
NAAM, volledig adres van de ZETEL en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ONDERNEMINGSNUMMER
Aangehouden maatschappelijke rechten rechtstreeks Aantal
INDEXIS cvba Ravensteingalerij 4, bus 2 1000 Brussel 1 België 0477.884.257 aandelen op naam De Stroomlijn cvba Brusselsesteenweg 199 9090 Melle België 0886.337.894 aandelen op naam ATRIAS cvba Ravensteingalerij 4, bus 2 1000 Brussel 1 België 0836.258.873 aandelen op naam
2 301 205
%
70,00
Gegevens geput uit de laatst beschikbare jaarrekening
dochters
Eigen vermogen
Nettoresultaat
Jaarrekening per
Muntcode
31/12/2010
EUR
3 287 439
0
31/12/2010
EUR
250 000
0
%
(+) of (-) (in eenheden)
0,00
1 650
64,03
0,00
93
25,00
0,00
Geldbeleggingen en overlopende rekeningen (activa)
OVERIGE GELDBELEGGINGEN Aandelen ...........................................................................................................................
Codes
8681
Niet-opgevraagd bedrag ............................................................................................
8682
Vastrentende effecten uitgegegeven door kredietinstellingen .............................. Termijnrekeningen bij kredietinstellingen ................................................................
Vorig boekjaar
51
Boekwaarde verhoogd met het niet-opgevraagde bedrag ................................... Vastrentende effecten ...................................................................................................
Boekjaar
52 8684 53
Met een resterende looptijd of opzegtermijn van hoogstens één maand ................................................................................................
8686
meer dan één maand en hoogstens één jaar ..........................................................
8687
meer dan één jaar ........................................................................................................
8688
Hierboven niet-opgenomen overige geldbeleggingen .........................................
8689
2 329 307,61
OVERLOPENDE REKENINGEN Uitsplitsing van de post 490/1 van de activa indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt.
2 974 380,46
Boekjaar
Verplichtingen aan het personeel t.l.v. de distributienetbeheerders .......................................................................
498 166 101,16
Te ontvangen bruto intrest v/d distributienetbeheerders m.b.t. de doorlening v/d obligatieleningen ...............
6 506 693,98
Debetsaldi ‘te ontvangen facturen leveranciers’.........................................................................................................
4 727 218,63
Overige .............................................................................................................................................................................
2 601 831,87
21
Staat van het kapitaal en de aandeelhoudersstructuur
Codes
STAAT VAN HET KAPITAAL
Boekjaar
Vorig boekjaar
Maatschappelijk kapitaal Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar ..................................
100P
xxxxxxxxxxxxxxx
Geplaatst kapitaal per einde van het boekjaar ..................................
(100)
18 550,00
Wijzigingen tijdens het boekjaar
Codes
Bedragen
18 550,00
Aantal aandelen
Samenstelling van het kapitaal Soorten aandelen maatschappelijke aandelen zonder nominale waarde Aandelen op naam .................................................................................
18 550,00
348 431
8702
xxxxxxxxxxxxxxx
348 431
8703
xxxxxxxxxxxxxxx
Aandelen aan toonder en/of gedematerialiseerde aandelen..............................................................
Codes
Niet-opgevraagd bedrag
Niet gestort kapitaal Niet-opgevraagd kapitaal .....................................................................
(101)
Opgevraagd niet-gestort kapitaal .......................................................
8712
Opgevraagd niet-gestort bedrag xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx
Aandeelhouders die nog moeten volstorten Eigen aandelen Gehouden door de vennootschap zelf
Codes
Kapitaalbedrag ..........................................................................................................................
8721
Aantal aandelen ........................................................................................................................
8722
Gehouden door haar dochters Kapitaalbedrag ..........................................................................................................................
8731
Aantal aandelen ........................................................................................................................
8732
Verplichtingen tot uitgifte van aandelen Als gevolg van de uitoefening van CONVERSIERECHTEN Bedrag van de lopende converteerbare leningen ................................................................
8740
Bedrag van het te plaatsen kapitaal ......................................................................................
8741
Maximum aantal uit te geven aandelen .................................................................................
8742
Als gevolg van de uitoefening van INSCHRIJVINGSRECHTEN Aantal inschrijvingsrechten in omloop ...................................................................................
8745
Bedrag van het te plaatsen kapitaal ......................................................................................
8746
Maximum aantal uit te geven aandelen .................................................................................
8747
Toegestaan, niet-geplaatst kapitaal .....................................................................................
8751
Aandelen buiten kapitaal Verdeling Aantal aandelen ...........................................................................................................................
8761
Daaraan verbonden stemrecht ..................................................................................................
8762
Uitsplitsing van de aandeelhouders Aantal aandelen gehouden door de vennootschap zelf ........................................................
8771
Aantal aandelen gehouden door haar dochters ......................................................................
8781
22
Boekjaar
Staat van de schulden en overlopende rekeningen (passiva)
Codes
Boekjaar
UITSPLITSING VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN EEN JAAR, NAARGELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financiële schulden ....................................................................................................................
8801
Achtergestelde leningen .........................................................................................................
8811
Niet-achtergestelde obligatieleningen ..................................................................................
8821
Leasingschulden en soortgelijke schulden ..........................................................................
8831
Kredietinstellingen ...................................................................................................................
8841
Overige leningen ......................................................................................................................
8851
Handelsschulden ........................................................................................................................
8861
Leveranciers .............................................................................................................................
8871
Te betalen wissels ....................................................................................................................
8881
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ........................................................................
8891
Overige schulden ........................................................................................................................
8901
Totaal der schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen ..................
(42)
Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar Financiële schulden ....................................................................................................................
8802
Achtergestelde leningen .........................................................................................................
8812
Niet-achtergestelde obligatieleningen ..................................................................................
8822
Leasingschulden en soortgelijke schulden ..........................................................................
8832
Kredietinstellingen ...................................................................................................................
8842
Overige leningen ......................................................................................................................
8852
Handelsschulden ........................................................................................................................
8862
Leveranciers .............................................................................................................................
8872
Te betalen wissels ....................................................................................................................
8882
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ........................................................................
8892
Overige schulden ........................................................................................................................
8902
Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar ..........................................................................................................................
8912
Schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar Financiële schulden ....................................................................................................................
8803
Achtergestelde leningen .........................................................................................................
8813
Niet-achtergestelde obligatieleningen ..................................................................................
8823
Leasingschulden en soortgelijke schulden ..........................................................................
8833
Kredietinstellingen ...................................................................................................................
8843
Overige leningen ......................................................................................................................
8853
Handelsschulden ........................................................................................................................
8863
Leveranciers .............................................................................................................................
8873
Te betalen wissels ....................................................................................................................
8883
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ........................................................................
8893
Overige schulden ........................................................................................................................
8903
Totaal der schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar ......................
8913
23
817 624 571,48 817 624 571,48
817 624 571,48
Codes
Boekjaar
GEWAARBORGDE SCHULDEN (begrepen in de posten 17 en 42/48 van de passiva) Door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden Financiële schulden ....................................................................................................................
8921
Achtergestelde leningen .........................................................................................................
8931
Niet-achtergestelde obligatieleningen ..................................................................................
8941
Leasingschulden en soortgelijke schulden ..........................................................................
8951
Kredietinstellingen ...................................................................................................................
8961
Overige leningen ......................................................................................................................
8971
Handelsschulden ........................................................................................................................
8981
Leveranciers .............................................................................................................................
8991
Te betalen wissels ....................................................................................................................
9001
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ........................................................................
9011
Schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten ............................................
9021
Overige schulden ........................................................................................................................
9051
Totaal door Belgische overheidsinstellingen gewaarborgde schulden ..........................
9061
Schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming Financiële schulden ....................................................................................................................
8922
Achtergestelde leningen .........................................................................................................
8932
Niet-achtergestelde obligatieleningen ..................................................................................
8942
Leasingschulden en soortgelijke schulden ..........................................................................
8952
Kredietinstellingen ...................................................................................................................
8962
Overige leningen ......................................................................................................................
8972
Handelsschulden ........................................................................................................................
8982
Leveranciers .............................................................................................................................
8992
Te betalen wissels ....................................................................................................................
9002
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ........................................................................
9012
Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten ......................
9022
Belastingen ...............................................................................................................................
9032
Bezoldigingen en sociale lasten ............................................................................................
9042
Overige schulden ........................................................................................................................
9052
Totaal der schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op activa van de onderneming ...................................................................................
9062
SCHULDEN MET BETREKKING TOT BELASTINGEN, BEZOLDIGINGEN EN SOCIALE LASTEN Belastingen (post 450/3 van de passiva) Vervallen belastingschulden ...................................................................................................
9072
Niet-vervallen belastingschulden ..........................................................................................
9073
Geraamde belastingschulden ................................................................................................
450
1 843 939,76
Bezoldigingen en sociale lasten (post 454/9 van de passiva) Vervallen schulden ten aanzien van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid ..................
9076
Andere schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten ............................
9077
24
69 514 754,10
Boekjaar OVERLOPENDE REKENINGEN Uitsplitsing van de post 492/3 van de passiva indien daaronder een belangrijk bedrag voorkomt Provisie ITS-kosten
6 265 428,74
Te betalen intresten (coupon) m.b.t. de obligatieleningen
6 506 693,98
Overige
4 304 548,53
25
Bedrijfsresultaten
Codes
BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Boekjaar
Vorig boekjaar
Netto-omzet .................................................................................................... Uitsplitsing per bedrijfscategorie Uitsplitsing per geografische markt Andere bedrijfsopbrengsten Exploitatiesubsidies en vanwege de overheid ontvangen compenserende bedragen ........................................................................
740
127 647,89
BEDRIJFSKOSTEN Werknemers ingeschreven in het personeelsregister Totaal aantal op de afsluitingsdatum .......................................................
9086
4 518
4 472
Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten....
9087
4 213,4
4 157,9
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren .................................................
9088
6 345 289
6 332 498
Personeelskosten Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen ................................
620
249 675 176,51
238 082 943,62
Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen .................................
621
73 335 692,42
67 142 788,14
Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen .....................
622
73 456 939,18
44 027 081,59
Andere personeelskosten ..........................................................................
623
15 972 506,57
17 196 199,42
Ouderdoms- en overlevingspensioenen .................................................
624
29 079 004,23
29 719 438,75
635
-11 739,96
-64 950,51
Geboekt . . ...................................................................................................
9110
209 386,47
126 696,28
Teruggenomen .. ........................................................................................
9111
124 355,94
110 093,28
Geboekt . . ...................................................................................................
9112
11 472,41
3 252,74
Teruggenomen .. ........................................................................................
9113
44 907,11
37 323,43
Voorzieningen voor pensioenen en soortgelijke verplichtingen Toevoegingen (bestedingen en terugnemingen) ............................. (+)/(-) Waardeverminderingen Op voorraden en bestellingen in uitvoering
Op handelsvorderingen
Voorzieningen voor risico’s en kosten Toevoegingen ..............................................................................................
9115
Bestedingen en terugnemingen ...............................................................
9116
11 739,96
64 950,51
Bedrijfsbelastingen en -taksen .................................................................
640
277 473,63
472 740,13
Andere ..........................................................................................................
641/8
64 313,19
8 380,42
Andere bedrijfskosten
Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen Totaal aantal op de afsluitingsdatum .......................................................
9096
1
3
Gemiddeld aantal berekend in voltijdse equivalenten ..........................
9097
11,3
9,8
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren .................................................
9098
Kosten voor de onderneming ...................................................................
617
26
23 290
19 442
509 162,90
359 572,06
Financiële en uitzonderlijke resultaten
FINANCIËLE RESULTATEN
Codes
Boekjaar
Vorig boekjaar
Andere financiële opbrengsten Door de overheid toegekende subsidies, aangerekend op de resultatenrekening Kapitaalsubsidies ....................................................................................
9125
Interestsubsidies .....................................................................................
9126
Uitsplitsing van de overige financiële opbrengsten Ontvangen kortingen leveranciers Diverse Afschrijvingen van kosten bij uitgifte van leningen en van disagio
6501
Geactiveerde intercalaire interesten........................................................
6503
1 213 260,30
1 094 514,89
81 835,13
49 390,65
11 380,16
25 113,89
Waardeverminderingen op vlottende activa Geboekt .......................................................................................................
6510
Teruggenomen ............................................................................................
6511
Andere financiële kosten............................................................................. Bedrag van het disconto ten laste van de onderneming bij de verhandeling van vorderingen ............................................................
653
Voorzieningen met financieel karakter Toevoegingen .............................................................................................
6560
Bestedingen en terugnemingen ..............................................................
6561
Uitsplitsing van de overige financiële kosten Wisselresultaten, bankkosten, nalatigheidsintresten en betalingsverschillen
Boekjaar
UITZONDERLIJKE RESULTATEN Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke opbrengsten Toekomstige personeelsverplichtingen
36 147 000,00
Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke kosten
27
Belastingen en taksen
Codes
Boekjaar
BELASTINGEN OP HET RESULTAAT Belastingen op het resultaat van het boekjaar .......................................................................
9134
Verschuldigde of betaalde belastingen en voorheffingen ......................................................
9135
3 314 166,52
Geactiveerde overschotten van betaalde belastingen en voorheffingen ............................
9136
3 314 166,52
Geraamde belastingsupplementen ..................................... ......................................................
9137
Belastingen op het resultaat van vorige boekjaren ...............................................................
9138
Verschuldigde of betaalde belastingsupplementen ......... ......................................................
9139
Geraamde belastingsupplementen of belastingen waarvoor een voorziening werd gevormd ..............................................................................................................................
9140
Belangrijkste oorzaken van de verschillen tussen de winst voor belastingen, zoals die blijkt uit de jaarrekening, en de geraamde belastbare winst Invloed van de uitzonderlijke resultaten op de belastingen op het resultaat van het boekjaar
Codes
Boekjaar
Bronnen van belastinglatenties Actieve latenties ...........................................................................................................................
9141
Gecumuleerde fiscale verliezen die aftrekbaar zijn van latere belastbare winsten .........
9142
Andere actieve latenties Passieve latenties ........................................................................................................................
9144
Uitsplitsing van de passieve latenties
BELASTINGEN OP DE TOEGEVOEGDE WAARDE EN
Codes
Boekjaar
Vorig boekjaar
BELASTINGEN TEN LASTE VAN DERDEN In rekening gebrachte belasting op de toegevoegde waarde Aan de onderneming (aftrekbaar) .....................................................
9145
174 544 547,46
161 217 754,43
Door de onderneming ........................................................................
9146
207 227 738,10
199 743 866,11
Bedrijfsvoorheffing ................................................................. .............
9147
75 345 042,49
72 653 255,35
Roerende voorheffing ............................................................ .............
9148
61 461,40
27 385,74
Ingehouden bedragen ten laste van derden als
28
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
Codes
Boekjaar
DOOR DE ONDERNEMING GESTELDE OF ONHERROEPELIJK BELOOFDE PERSOONLIJKE ZEKERHEDEN ALS WAARBORG VOOR SCHULDEN OF VERPLICHTINGEN VAN DERDEN
9149
Waarvan Door de onderneming geëndosseerde handelseffecten in omloop............................................
9150
Door de onderneming getrokken of door aval getekende handelseffecten .......................................
9151
Maximumbedrag ten belope waarvan andere verplichtingen van derden door de onderneming zijn gewaarborgd .......................................................................................................
9153
ZAKELIJKE ZEKERHEDEN Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van de onderneming Hypotheken Boekwaarde van de bezwaarde activa ........................................................................................
9161
Bedrag van de inschrijving ............................................................................................................
9171
Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving .............................................................
9181
Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa .....................................
9191
Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken activa ...........................................................................................................................
9201
Zakelijke zekerheden die door de onderneming op haar eigen activa werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden en verplichtingen van derden Hypotheken Boekwaarde van de bezwaarde activa ........................................................................................
9162
Bedrag van de inschrijving.............................................................................................................
9172
Pand op het handelsfonds - Bedrag van de inschrijving .............................................................
9182
Pand op andere activa - Boekwaarde van de in pand gegeven activa .....................................
9192
Zekerheden op de nog door de onderneming te verwerven activa - Bedrag van de betrokken activa ...........................................................................................................................
9202
GOEDEREN EN WAARDEN GEHOUDEN DOOR DERDEN IN HUN NAAM MAAR TEN BATE EN OP RISICO VAN DE ONDERNEMING, VOOR ZOVER DEZE GOEDEREN EN WAARDEN NIET IN DE BALANS ZIJN OPGENOMEN BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN TOT AANKOOP VAN VASTE ACTIVA BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN TOT VERKOOP VAN VASTE ACTIVA TERMIJNVERRICHTINGEN Gekochte (te ontvangen) goederen..................................................................................................
9213
Verkochte (te leveren) goederen ......................................................................................................
9214
Gekochte (te ontvangen) deviezen ..................................................................................................
9215
Verkochte (te leveren) deviezen .......................................................................................................
9216
VERPLICHTINGEN VOORTVOEIEND UIT DE TECHNISCHE WAARBORGEN VERBONDEN AAN REEDS GEPRESTEERDE VERKOPEN OF DIENSTEN BELANGRIJKE HANGENDE GESCHILLEN EN ANDERE BELANGRIJKE VERPLICHTINGEN IN VOORKOMEND GEVAL, BEKNOPTE BESCHRIJVING VAN DE REGELING INZAKE HET AANVULLEND RUSTOF OVERLEVINGSPENSIOEN TEN BEHOEVE VAN DE PERSONEELS- OF DIRECTIELEDEN, MET OPGAVE VAN DE GENOMEN MAATREGELEN OM DE DAARUIT VOORTVLOEIENDE KOSTEN TE DEKKEN
29
Code
Boekjaar
PENSIOENEN DIE DOOR DE ONDERNEMING ZELF WORDEN GEDRAGEN Geschat bedrag van de verplichtingen die voortvloeien uit reeds gepresteerd werk Basis en wijze waarop dit bedrag wordt berekend
9220
AARD EN ZAKELIJK DOEL VAN BUITENBALANS REGELINGEN Mits de risico’s of voordelen die uit dergelijke regeling voortvloeien van enige betekenis zijn en voor zover de openbaarmaking van dergelijke risico’s of voordelen noodzakelijk is voor de beoordeling van de financiële positie van de vennootschap; indien vereist moeten de financiële gevolgen van deze regelingen voor de vennootschap eveneens worden vermeld: Overzicht toekomstige huur huur wagens: 12 299 648,73 € huur gebouwen, parkings en andere: 8 235 723,02 € huur cabines : 1 483 692,98 € huur andere materialen: 2 296 457,58 €
30
Bijkomende informatie Pensioenen en andere vergoedingen De collectieve overeenkomst van 2 mei 1952 voorzag een bijkomend pensioen gelijk aan 75 % van het laatste jaarinkomen na aftrek van het paritair wettelijk pensioen na een volledige loopbaan, alsook een overlevingspensioen en wezenrente. Deze toegezegd-pensioenregeling werd volledig gefinancierd door de werkgever en de pensioenen werden rechtstreeks door de werkgever aan de begunstigden uitgekeerd. De eruit voortvloeiende resterende verplichtingen hebben voornamelijk betrekking op lopende pensioenen. De meerderheid van het uitvoerend personeel aangeworven voor 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven voor 1 mei 1999 genieten van toegezegd-pensioenregelingen die voorzien in de uitkering van een kapitaal bij pensionering, en een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. Deze voordelen worden berekend rekening houdend met het laatste jaarinkomen en de diensttijd. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die gestort worden aan pensioenfondsen (O.F.P. Elgabel en O.F.P. Pensiobel) en groepsverzekeringen. Het uitvoerend personeel aangeworven vanaf 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven vanaf 1 mei 1999 genieten van toegezegde-bijdrageregelingen: deze regelingen voorzien in een kapitaal bij pensionering voorvloeiend uit de betaalde bijdragen en de rendementen toegekend door de pensioeninstellingen, alsook een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die gestort worden aan pensioenfondsen (O.F.P. Enerbel en O.F.P. Powerbel) en groepsverzekeringen. Voor de bijdragen gestort vanaf 1 januari 2004 voorziet de Belgische wetgeving een minimaal gemiddeld rendement: momenteel 3,75 % op de werknemersbijdragen en 3,25 % op de werkgeversbijdragen. Eventuele tekorten dienen door de werkgever gefinancierd te worden. Per 31 december 2011 bedroeg de reële waarde van de fondsbeleggingen 14 985 k euro terwijl de verplichtingen rekening houdend met de minimum gegarandeerde rendementen 14 364 k euro bedroegen. Enkele individuele tekorten (immaterieel) werden niet opgenomen in de balans. Gelijkaardige vergoedingen werden toegekend via uitstapregelingen.
Financieringswijze pensioenfonds Elgabel Definities: ABO: (Accrued Benefit Obligation) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot de verleden loopbanen en berekend op basis van de niet-geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met de waarde op de berekeningsdatum. PBO: (Projected Benefit Obligation) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot de verleden loopbanen en berekend op basis van de geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met hun geschatte waarde op de uitkeringsdatum (vertrek met pensioen…). TPB: (Total Projected Benefit) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot de volledige loopbanen en berekend op basis van de geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met hun geschatte waarde op de uitkeringsdatum (vertrek met pensioen…).
31
Er worden twee grenzen gedefinieerd, vertrekkend van de 3 voormelde indicatoren: a) b)
een ondergrens, waaronder het financieringsniveau niet mag dalen. Deze grens ligt tussen de ABO en de PBO en wordt berekend als volgt: Ondergrens = PBO - (PBO-ABO) * 65 % een bovengrens, waarboven het financieringsniveau niet mag stijgen. Deze grens ligt tussen de PBO en de TPB en wordt berekend als volgt: Bovengrens = PBO + (TPB - PBO) * 65 %
Derhalve kunnen zich drie verschillende situaties voordoen ten opzichte van de twee grenzen: 1.
Het financieringsniveau ligt hoger dan de bovengrens: De patronale dotaties van de aggregate cost worden stopgezet tot aan de volgende herberekening en kunnen slechts worden hervat indien het financieringsniveau zich weer onder de bovengrens bevindt.
2. Het financieringsniveau ligt tussen de twee grenzen: De patronale dotaties van de aggregate cost worden normaal toegepast. 3. Het financieringsniveau ligt onder de ondergrens: Een eenmalige premie gelijk aan het verschil (Ondergrens - Vermogen) wordt opgevraagd om de financiering terug te brengen tot een niveau dat dichter bij de PBO ligt.
Andere vergoedingen De Groep verstrekt eveneens vergoedingen toegekend na uitdiensttreding (terugbetaling van gezondheidszorgen en tarifaire voordelen) alsook andere langetermijnpersoneelsbeloningen (afscheids- en jubileumpremies).
Verplichtingen van Eandis De pensioenverplichtingen en de gelijkaardige verplichtingen zijn de volgende: (In duizenden EUR)
2011
Contante waarde van de brutoverplichting Reële waarde van de fondsbeleggingen Deficit Overige personeelsverplichtingen In de balans opgenomen verplichting
32
2010
Pensioenen
Andere vergoedingen
Totaal
Pensioenen
Andere vergoedingen
Totaal
-698 621
-216 846
-915 467
-695 424
-210 120
-905 544
425 251
3 842
429 093
439 675
3 868
443 543
-273 370
-213 004
-486 374
-255 749
-206 252
-462 001
-11 774
-18
-11 792
0
-30
-30
-285 144
-213 022
-498 166
-255 749
-206 282
-462 031
De wijziging gedurende de verslagperiode 2011 van de contante waarde van de bruto verplichting en de reële waarde van de fondsbeleggingen kan als volgt gedetailleerd worden: WIJZIGING VAN DE CONTANTE WAARDE VAN DE BRUTOVERPLICHTING (In duizenden EUR)
2011 Pensioenen
2010
Andere
Totaal
Pensioenen
vergoedingen
Andere
Totaal
vergoedingen
-695 424
-210 120
-905 544
-709 825
-185 267
-895 092
Aan het dienstjaar toegerekende kosten
-14 927
-5 143
-20 070
-14 700
-5 398
-20 098
Rentekosten
-28 989
-8 670
-37 659
-31 156
-9 256
-40 412
-1 576
-1 750
Beginsaldo
-1 576
Bijdragen van de deelnemers
-1 750
-22 588
-5 684
-28 272
5 289
-22 114
-16 825
Betaalde vergoedingen
67 986
12 771
80 757
59 460
11 915
71 375
Kosten vervroegde pensionering
-3 103
-3 103
-2 742
-915 467
-695 424
Totaal
Pensioenen
Actuariële winsten en verliezen
-216 846
-698 621
Eindsaldo
-2 742 -210 120
-905 544
WIJZIGING VAN DE REELE WAARDE VAN DE FONDSBELEGGINGEN (In duizenden EUR)
2011 Pensioenen
2010
Andere vergoedingen
Beginsaldo Verwacht rendement
Andere
Totaal
vergoedingen
439 675
3 868
443 543
401 181
4 218
405 399
20 376
181
20 557
20 608
191
20 799
-17 834
-4
-17 838
22 579
-252
22 327
Bijdragen van de werkgever
49 444
12 568
62 012
53 017
11 626
64 643
Bijdragen van de deelnemers
1 576
1 576
1 750
Actuariële winsten en verliezen
1 750
Betaalde vergoedingen
-67 986
-12 771
-80 757
-59 460
-11 915
-71 375
Eindsaldo
425 251
3 842
429 093
439 675
3 868
443 543
Voornaamste actuariële veronderstellingen Volgende actuariële veronderstellingen werden gebruikt bij de bepaling van de voorzieningen voor pensioenen en gelijkaardige vergoedingen: In %
2011
2010
Disconteringsvoet
3,80
4,36
Verwacht rendement op fondsbeleggingen
4,50
4,80
Verwachte gemiddelde salarisstijgingen (zonder inflatie)
2,00
2,00
Verwachte inflatie
2,00
2,00
Verwachte stijging van de ziektekosten (incl. inflatie)
3,00
3,00
Verwachte stijging van de tariefvoordelen
0,25
0,25
33
Ervaringsaanpassingen Het deel van de ervaringsaanpassingen in de actuariële winsten en verliezen op eind 2011, t.t.z. het deel dat niet te wijten is aan de wijzigingen in de actuariële veronderstellingen kan als volgt worden samengevat: (In duizenden EUR)
Pensioenen
Andere verplichtingen
Contante waarde van de brutoverplichting aan het -698 621
-216 846
einde van de periode
425 251
3 842
Surplus (+)/tekort (-)
-273 370
-213 004
4 129
7 327
-17 834
-4
einde van de periode Reële waarde van de fondsbeleggingen aan het
Ervaringsaanpassing op de verplichtingen Ervaringsaanpassing op de fondsbeleggingen
Indeling van de fondsbeleggingen De indeling van de fondsbeleggingen met betrekking tot pensioenregelingen in functie van de belangrijkste categorie van activa is de volgende op eind 2011: Categorie
Munt
Elgabel
Pensiobel
Verzekerings-
Totaal
%
%
ondernemingen
%
% 2,95
10,85
14,87
3,87
12,59
12,45
18,74
14,23
36,78
35,29
58,01
41,50
0,00
0,00
0,00
0,00
Onroerend goed
6,08
5,83
3,28
5,36
Cash
2,45
3,21
2,91
2,73
Andere
13,67
13,11
10,24
12,74
Totaal
100,00
100,00
100,00
100,00
Aandelen
Eurozone
12,55
15,24
Aandelen
Buiten eurozone
15,49
Staatsobligaties
Eurozone
12,98
Andere obligaties
Eurozone
Andere obligaties
Buiten eurozone
34
Betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Codes
Boekjaar
Vorig boekjaar
VERBONDEN ONDERNEMINGEN (280/1)
2 466 205,26
2 466 005,26
Deelnemingen ..............................................................................................
(280)
2 466 205,26
2 466 005,26
Achtergestelde vorderingen ......................................................................
9271 7 034 421,46
11 210 644,15
7 034 421,46
11 210 644,15
3 418 915,66
5 019 228,72
3 418 915,66
5 019 228,72
Financiële vaste activa ................................................................................
Andere vorderingen.....................................................................................
9281
Vorderingen op verbonden ondernemingen ..........................................
9291
Op meer dan één jaar .. ...............................................................................
9301
Op hoogstens één jaar . . .............................................................................
9311
Geldbeleggingen ...........................................................................................
9321
Aandelen ......................................................................................................
9331
Vorderingen ..................................................................................................
9341
Schulden ..........................................................................................................
9351
Op meer dan één jaar .. ...............................................................................
9361
Op hoogstens één jaar . . .............................................................................
9371
Persoonlijke en zakelijke zekerheden Door de onderneming gestelde of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van verbonden ondernemingen .........
9381
Door verbonden ondernemingen gestelde of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van de onderneming ....
9391
Andere betekenisvolle financiële verplichtingen...................................
9401
3 500 000,00
Financiële resultaten Opbrengsten uit financiële vaste activa ..................................................
9421
Opbrengsten uit vlottende activa .............................................................
9431
Andere financiële opbrengsten .................................................................
9441
Kosten van schulden ..................................................................................
9461
Andere financiële kosten ...........................................................................
9471
198 447,05
263 527,47
436,91
993,41
Realisatie van vaste activa Verwezenlijkte meerwaarden ....................................................................
9481
Verwezenlijkte minderwaarden .................................................................
9491
ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT (282/3)
4 650,00
Deelnemingen ..............................................................................................
(282)
4 650,00
Achtergestelde vorderingen ......................................................................
9272
Andere vorderingen ....................................................................................
9282
Vorderingen .....................................................................................................
9292
1 155 831 752,94
827 753 894,02
Op meer dan één jaar .. ...............................................................................
9302
820 000 000,00
320 000 000,00
Op hoogstens één jaar . . .............................................................................
9312
335 831 752,94
507 753 894,02
Schulden ..........................................................................................................
9352
177 476,70
20 846 808,88
Op meer dan één jaar .. ...............................................................................
9362
Op hoogstens één jaar . . .............................................................................
9372
177 476,70
20 846 808,88
Financiële vaste activa ................................................................................
35
Boekjaar TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN BUITEN NORMALE MARKTVOORWAARDEN Vermelding van dergelijke transacties indien zij van enige betekenis zijn, met opgave van het bedrag van deze transacties, de aard van de betrekking met de verbonden partij, alsmede andere informatie over de transacties die nodig is voor het verkrijgen van inzicht in de financiële positie van de vennootschap: Nihil
36
Financiële betrekkingen
MET BESTUURDERS EN ZAAKVOERDERS, NATUURLIJKE OF RECHTSPERSONEN DIE DE ONDERNEMING RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS CONTROLEREN ZONDER VERBONDEN ONDERNEMINGEN TE ZIJN, OF ANDERE ONDERNEMINGEN DIE DOOR DEZE PERSONEN RECHTSTREEKS OF ONRECHTSTREEKS GECONTROLEERD WORDEN Codes Uitstaande vorderingen op deze personen ..........................................................................
Boekjaar
9500
Voorwaarden betreffende de uitstaande vorderingen Waarborgen toegestaan in hun voordeel ..............................................................................
9501
Voornaamste voorwaarden van de toegestane waarborgen Andere betekenisvolle verplichtingen aangegaan in hun voordeel ...............................
9502
Voornaamste voorwaarden van deze verplichtingen Rechtstreekse en onrechtstreekse bezoldigingen en ten laste van de resultatenrekening toegekende pensioenen, voor zover deze vermelding niet uitsluitend of hoofdzakelijk betrekking heeft op de toestand van een enkel identificeerbaar persoon Aan bestuurders en zaakvoerders ......... .................................................................................
9503
Aan oud-bestuurders en oud-zaakvoerders .........................................................................
9504
75 594,78
MET DE COMMISSARIS(SEN) EN DE PERSONEN MET WIE HIJ (ZIJ) VERBONDEN IS (ZIJN) Codes
Boekjaar
9505
41 600,00
Andere controleopdrachten ................... .................................................................................
95061
76 640,00
Belastingadviesopdrachten .....................................................................................................
95062
Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ..........................................................
95063
Bezoldiging van de commissaris(sen) .. ................................................................................. Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door de commissaris(sen)
Bezoldiging voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd binnen de vennootschap door personen met wie de commissaris(sen) verbonden is (zijn) Andere controleopdrachten ................... .................................................................................
95081
Belastingadviesopdrachten .....................................................................................................
95082
Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten ..........................................................
95083
Vermeldingen in toepassing van het artikel 133, paragraaf 6 van het Wetboek van vennootschappen In de toepassing van artikel 133, paragraaf 6, heeft het audit comité een voorafgaandelijke gunstige beslissing gegeven tot de uitvoering van de andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten.
37
VERKLARING BETREFFENDE DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING INLICHTINGEN TE VERSTREKKEN DOOR ELKE ONDERNEMING DIE ONDERWORPEN IS AAN DE BEPALINGEN VAN HET WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN INZAKE DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING De onderneming heeft een geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag opgesteld en openbaar gemaakt* De onderneming heeft geen geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag opgesteld, omdat zij daarvan vrijgesteld is om de volgende reden(en)* De onderneming en haar dochterondernemingen overschrijden op geconsolideerde basis niet meer dan één van de in artikel 16 van het Wetboek van vennootschappen vermelde criteria* De onderneming is zelf dochteronderneming van een moederonderneming die een geconsolideerde jaarrekening, waarin haar jaarrekening door consolidatie opgenomen is, opstelt en openbaar maakt* In voorkomend geval, motivering dat aan alle voorwaarden tot vrijstelling, opgenomen in artikel 113, paragrafen 2 en 3 van het Wetboek van vennootschappen, is voldaan: Naam, volledig adres van de zetel en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ondernemingsnummer van de moederonderneming die de geconsolideerde jaarrekening opstelt en openbaar maakt, op grond waarvan de vrijstelling is verleend:
INLICHTINGEN DIE MOETEN WORDEN VERSTREKT DOOR DE ONDERNEMING INDIEN ZIJ DOCHTERONDERNEMING OF GEMEENSCHAPPELIJKE DOCHTERONDERNEMING IS Naam, volledig adres van de zetel en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ondernemings nummer van de moederonderneming(en) en de aanduiding of deze moederonderneming(en) een geconsolideerde jaarrekening, waarin haar jaarrekening door consolidatie opgenomen is, opstelt (opstellen) en openbaar maakt (maken)**:
Indien de moederonderneming(en) (een) onderneming(en) naar buitenlands recht is (zijn), de plaats waar de hiervoor bedoelde geconsolideerde jaarrekening verkrijgbaar is**
* Schrappen wat niet van toepassing is. ** Wordt de jaarrekening van de onderneming op verschillende niveaus geconsolideerd, dan worden deze gegevens verstrekt, enerzijds voor het grootste geheel en anderzijds voor het kleinste geheel van ondernemingen waarvan de onderneming als dochter deel uitmaakt en waarvoor een geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld en openbaar gemaakt.
38
Sociale balans Nummers van de paritaire comités die voor de onderneming bevoegd zijn:
Staat van de tewerkgestelde personen Werknemers ingeschreven in het personeelsregister
Codes
1. Voltijds
Tijdens het boekjaar en het vorige boekjaar
3. Totaal (T) of
3P. Totaal (T) of
totaal in voltijdse
totaal in voltijdse
equivalenten (VTE)
equivalenten (VTE)
(boekjaar)
(vorig boekjaar)
2. Deeltijds
(boekjaar)
(boekjaar)
4 213,4 (VTE)
4 157,9 (VTE)
Gemiddeld aantal werknemers .............................
100
3 819,8
522,6
Aantal daadwerkelijke gepresteerde uren ....
101
5 777 147
568 142
6 345 289
(T)
6 332 498
Personeelskosten ............................................................
102
366 327 937,91
46 112 376,77
412 440 314,68
(T)
366 449 012,77
(T)
Bedrag van de voordelen bovenop het loon .
103
xxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxx
10 487 124,39
(T)
10 738 413,54
(T)
Op de afsluitingsdatum van het boekjaar
Codes
1. Voltijds
2. Deeltijds
(T)
3. Totaal in voltijdse equivalenten
Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister ............................................................................
105
3 978
540
4 384,2
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd ....................................
110
3 742
538
4 146,8
Overeenkomst voor een bepaalde tijd .........................................
111
236
2
237,4
Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk ................
112
Vervangingsovereenkomst ............................................................
113
Volgens het geslacht en het studieniveau 3 144
205
3 300,5
Lager onderwijs ............................................................................
1200
472
63
518,6
Secundair onderwijs ....................................................................
1201
1 609
99
1 685,7
Hoger niet-universitair onderwijs ...............................................
1202
878
42
910,4
Universitair onderwijs...................................................................
1203
185
1
185,8
121
834
335
1 083,7
Mannen ..............................................................................................
Vrouwen ............................................................................................
120
Lager onderwijs ............................................................................
1210
12
12
19,4
Secundair onderwijs ....................................................................
1211
357
153
471,7
Hoger niet-universitair onderwijs ...............................................
1212
389
161
509,6
Universitair onderwijs ..................................................................
1213
76
9
83,0
Volgens de beroepscategorie Directiepersoneel ............................................................................
130
816
31
841,3
Bedienden ........................................................................................
134
3 162
509
3 542,9
Arbeiders ..........................................................................................
132
Andere ..............................................................................................
133
39
Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen
Codes
1. Uitzendkrachten
2. Ter beschikking van de onderneming
Tijdens het boekjaar
gestelde personen 11,3
Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen .............................................
150
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren ....................................................
151
23 290
Kosten voor de onderneming ......................................................................
152
509 162,90
Tabel van het personeelsverloop tijdens het boekjaar
INGETREDEN
Codes
1. Voltijds
2. Deeltijds
3. Totaal in voltijdse equivalenten
Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven ......................................
205
346
3
347,9
Overeenkomst voor een onbepaalde tijd ...................................................
210
163
1
163,5
Overeenkomst voor een bepaalde tijd ........................................................
211
183
2
184,4
Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk ...............................
212
Vervangingsovereenkomst ...........................................................................
213
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst
UITGETREDEN
Codes
1. Voltijds
2. Deeltijds
3. Totaal in voltijdse equivalenten
Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam ..........................................................................
305
295
8
299,0
Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd ...................................................
310
175
7
178,5
Overeenkomst voor een bepaalde tijd ........................................................
311
120
1
120,5
Overeenkomst voor een duidelijk omschreven werk ...............................
312
Vervangingsovereenkomst ...........................................................................
313
117
3
118,2
5
144,8
Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst Pensioen ..........................................................................................................
340
Brugpensioen .................................................................................................
341
Afdanking ........................................................................................................
342
36
Andere reden ..................................................................................................
343
142
Waarvan: het aantal werknemers dat als zelfstandige ten minste op halftijdse basis diensten blijft verlenen aan de onderneming.........
40
350
36,0
Inlichtingen over de opleiding voor de werknemers tijdens het boekjaar
Totaal van de formele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever
Codes
Mannen
Codes
Vrouwen
Aantal betrokken werknemers ....................................................................
5801
2 908
5811
704
Aantal gevolgde opleidingsuren .................................................................
5802
109 547
5812
27 573
Nettokosten voor de onderneming ............................................................
5803
17 547 935,00
5813
4 386 984,00
waarvan brutokosten rechtstreeks verbonden met de opleiding .......
58031
17 160 524,00
58131
4 290 131,00
waarvan betaalde bijdragen en stortingen aan collectieve fondsen
58032
387 411,00
58132
96 853,00
waarvan ontvangen tegemoetkomingen (in mindering) .......................
58033
58133
Totaal van de minder formele en informele voortgezette beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers ....................................................................
5821
2 068
5831
722
Aantal gevolgde opleidingsuren .................................................................
5822
41 235
5832
11 415
Nettokosten voor de onderneming ............................................................
5823
2 950 351,00
5833
744 805,00
Totaal van de initiële beroepsopleidingsinitiatieven ten laste van de werkgever Aantal betrokken werknemers ....................................................................
5841
5851
Aantal gevolgde opleidingsuren .................................................................
5842
5852
Nettokosten voor de onderneming ............................................................
5843
5853
41
Waarderingsregels Waarderingsregels Eandis activa Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden geboekt aan aanschaffings- of kostprijs met inbegrip van alle toerekenbare kosten en verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen.
Afschrijvingen Tot 2010: afschrijvingen voor technische installaties en voor alle per 1 januari 2003 bestaande activa worden maandelijks ten laste van de resultatenrekening gebracht volgens de lineaire methode vanaf het jaar volgend op de indienststelling. Voor de overige installaties is dit vanaf de maand volgend op de ingebruikname. De afschrijvingen worden berekend over de verwachte economische gebruiksduur van ieder onderdeel van het materieel vast actief. De jaarlijkse afschrijvingspercentages op basis van de initiële verwachte gebruiksduur zijn als volgt: Installaties, machines & uitrusting: 5,56 % Computerapparatuur, hardware: 20,00 % Overige materiële vaste activa: 10,00 % voor oplaadpalen en 20,00 % voor (motor)fietsen. Vanaf 2011: afschrijvingen worden maandelijks ten laste van de resultatenrekening gebracht volgens de lineaire methode vanaf de maand volgend op de ingebruikname. De afschrijvingen worden berekend over de verwachte economische gebruiksduur van ieder onderdeel van het materieel vast actief. De jaarlijkse afschrijvingspercentages op basis van de initiële verwachte gebruiksduur zijn als volgt: Proeftuin EVA ( Elektrische Voertuigen in Actie ): 50 % Oplaadpalen voor elektrische voertuigen: 10 % (Motor)fietsen: 20 % Herstellings- en instandhoudingskosten die de toekomstige economische voordelen niet vergroten, worden in de resultatenrekening genomen.
Financiële vaste activa De deelnemingen worden geboekt tegen aanschaffingsprijs. De bijkomende kosten worden onmiddellijk ten laste van het resultaat genomen. Waardeverminderingen worden geboekt en ten laste van het resultaat genomen wanneer blijkt dat, rekeninghoudend met het eigen vermogen, de rentabiliteit en de toekomstverwachtingen van de betrokken vennootschap, er zich een duurzame waardevermindering voordoet. Terugnemingen van waardeverminderingen worden geboekt en in het resultaat opgenomen wanneer de evolutie van de betrokken vennootschap dit rechtvaardigt. Voor andere deelnemingen en vorderingen worden dezelfde regels toegepast.
Vorderingen op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Deze vorderingen worden tegen hun nominale waarde geboekt. In het geval van een faillissement of concordaat wordt de vordering onmiddellijk afgeschreven en de belasting over de toegevoegde waarde teruggevorderd. Voor vorderingen welke meer dan een jaar vervallen zijn, en in behandeling van de juridische dienst, wordt een waardevermindering ten belope van 100 % exclusief belasting over de toegevoegde waarde geboekt. Ook op andere vorderingen kunnen waardeverminderingen worden toegepast die aan elk afzonderlijk geval zijn aangepast.
42
Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde welke wordt bepaald aan de hand van de methode van het voortschrijdend gewogen gemiddelde. Een waardevermindering wordt toegepast op voorraadartikelen die, gezien hun verouderde staat, niet meer voor exploitatie bruikbaar zijn of waarvan de geraamde verkoopwaarde lager ligt dan de boekwaarde. Indien voorraadartikelen meer dan één jaar niet gebruikt worden, wordt een waardevermindering van 100 % toegepast. Deze afschrijvingen worden opgenomen als kost in de resultatenrekening.
Geldbeleggingen De geldbeleggingen worden gewaardeerd aan marktwaarde.
Liquide middelen Liquide middelen omvatten geld en tegoeden bij kredietinstellingen. Ze worden gewaardeerd aan nominale waarde die overeenstemt met de reële waarde.
Overlopende rekeningen De tijdens het boekjaar of vorige boekjaren gemaakte lasten die behoren tot één of meerdere latere boekjaren, worden prorata gewaardeerd tegen het bedrag dat betrekking heeft op latere boekjaren. De gedeelten van opbrengsten waarvan de inning pas plaats zal vinden tijdens één of meer komende boekjaren, worden gewaardeerd tegen het bedrag dat betrekking heeft op het lopende boekjaar.
Passiva Voorzieningen voor risico’s en lasten Pensioenregelingen en andere vergoedingen toegekend na uitdiensttreding De bijdragen voor toegezegde-bijdrageregelingen worden als kost opgenomen op het moment dat ze verschuldigd zijn alsook eventuele tekorten ten opzichte van het minimum gegarandeerd rendement. De verplichtingen van Eandis betreffende de toegezegd-pensioenregelingen, alsook de kosten die eruit voortvloeien, worden gewaardeerd op basis van de ‘Projected Unit Credit’-methode. Het in de balans opgenomen bedrag vertegenwoordigt de contante waarde van de omschreven pensioenverplichtingen (DBO), verminderd met de pensioenkosten van verstreken diensttijd die nog niet werden opgenomen en de reële waarde van fondsbeleggingen. De pensioenkosten van verstreken diensttijd naar aanleiding van de introductie van of wijziging in toegezegd-pensioenregelingen worden lineair als kost opgenomen over de gemiddelde periode tot de vergoedingen onvoorwaardelijk zijn toegezegd. In zoverre de vergoedingen onmiddellijk onvoorwaardelijk zijn toegezegd worden de pensioenkosten van verstreken diensttijd onmiddellijk opgenomen. Het bedrag dat wordt opgenomen in de resultatenrekening bestaat uit de aan het boekjaar toegerekende pensioenkosten, de rentekosten, het verwacht rendement op fondsbeleggingen (als negatieve component), de eventuele pensioenkosten van verstreken diensttijd, het effect van eventuele inperkingen en afwikkelingen alsook de in het boekjaar opgetreden actuariële winsten en verliezen.
43
Andere lange termijn personeelsbeloningen Deze voordelen worden op dezelfde wijze behandeld als pensioenregelingen doch de kosten van verstreken diensttijd alsook de actuariële winsten en verliezen worden onmiddellijk opgenomen in de winst- en verliesrekening. De aandeelhouders hebben hun akkoord gegeven om de werkelijke bedragen, waarvan sprake in deze rubriek, ten laste te nemen. In de overlopende rekeningen van het actief worden deze geraamde door te rekenen verplichtingen geactiveerd.
Schulden op meer dan één jaar en ten hoogste één jaar Schulden op meer dan één jaar en ten hoogste één jaar worden gewaardeerd aan nominale waarde. (Dis)agio en belangrijke kosten m.b.t. de uitgifte van leningen worden verrekend met die waarde en lineair gespreid over de levensduur van de lening. De fiscale en sociale voorzieningen worden vastgesteld door evaluatie van de meest waarschijnlijke schuld.
Overlopende rekeningen De toe te rekenen kosten worden prorata gewaardeerd tegen de bedragen die betrekking hebben op het lopende boekjaar. De over te dragen opbrengsten worden prorata gewaardeerd tegen de bedragen die betrekking hebben op komende boekjaren.
44
Financieel verslag
geconsolideerde jaarrekening
45
Verslag van de Commissaris
46
47
Geconsolideerde balans in euro ACTIVA
Codes
31/12/2011
31/12/2010
VASTE ACTIVA
20/28
11 607 384,12
15 381 874,86
OPRICHTINGSKOSTEN
20
0,00
0,00
IMMATERIELE VASTE ACTIVA
21
0,00
0,00
POSITIEVE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN
9920
0,00
0,00
MATERIELE VASTE ACTIVA
22/27
10 312 142,09
14 261 305,27 0,00
Terreinen en gebouwen
22
0,00
Installaties, machines en uitrusting
23
0,00
0,00
Meubilair en rollend materieel
24
10 204 428,26
14 185 649,05
Leasing en soortgelijke rechten
25
0,00
0,00
Overige materiële vaste activa
26
107 713,83
75 656,22
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
27
0,00
0,00
28
1 295 242,03
1 120 569,59
9921
4 650,00
0,00
Deelnemingen
99211
4 650,00
0,00
Vorderingen
99212
0,00
0,00
284/8
1 290 592,03
1 120 569,59
Deelnemingen, aandelen en deelbewijzen
284
1 102 345,68
1 092 345,68
Vorderingen
285/8
188 246,35
28 223,91
VLOTTENDE ACTIVA
29/58
1 779 768 749,13
1 347 455 733,33
VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR
29
820 000 000,00
320 000 000,00
FINANCIELE VASTE ACTIVA Vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast
Andere ondernemingen
Handelsvorderingen
290
0,00
0,00
Overige vorderingen
291
820 000 000,00
320 000 000,00
Actieve belastingslatenties
292
VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING
0,00
0,00
3
32 166 420,60
28 089 925,57
30/36
32 166 420,60
28 089 925,57
Grond- en hulpstoffen
30/31
32 166 420,60
28 089 925,57
Goederen in bewerking
32
0,00
0,00
Gereed product
33
0,00
0,00
Handelsgoederen
34
0,00
0,00
Onroerende goederen bestemd voor verkoop
35
0,00
0,00
Vooruitbetalingen
36
0,00
0,00
37
0,00
0,00
406 800 531,34
519 848 910,91
Voorraden
Bestellingen in uitvoering VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR
40/41
Handelsvorderingen
40
28 928 153,28
16 096 206,75
Overige vorderingen
41
377 872 378,06
503 752 704,16
5 823 380,25
5 157 354,45
50/53
GELDBELEGGINGEN Eigen aandelen
50
Overige beleggingen
51/53
0,00
0,00
5 823 380,25
5 157 354,45
LIQUIDE MIDDELEN
54/58
2 511 366,61
2 793 535,01
OVERLOPENDE REKENINGEN
490/1
512 467 050,33
471 566 007,39
TOTAAL DER ACTIVA
20/58
1 791 376 133,25
1 362 837 608,19
48
PASSIVA
Codes
31/12/2011
31/12/2010
EIGEN VERMOGEN
10/15
20 405,00
20 405,00
KAPITAAL
10
18 550,00
18 550,00
Geplaatst kapitaal
100
18 550,00
18 550,00
Niet-opgevraagd kapitaal
101
0,00
0,00
UITGIFTEPREMIES
11
0,00
0,00
HERWAARDERINGSMEERWAARDEN
12
0,00
0,00
GECONSOLIDEERDE RESERVES (+)(-)
9910
1 855,00
1 855,00
NEGATIEVE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN
9911
0,00
0,00
TOEREKENING POSITIEVE CONSOLIDATIEVERSCHILLEN
99201
0,00
0,00
OMREKENINGSVERSCHILLEN (+)(-)
9912
0,00
0,00
KAPITAALSUBSIDIES
15
0,00
0,00
BELANGEN VAN DERDEN Belangen van derden
9913
1 078 933,82
1 071 433,82
VOORZIENINGEN, UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES
16
498 166 101,16
462 030 841,12
VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN
160/5
498 166 101,16
462 030 841,12
Pensioenen en soortgelijke verplichtingen
160
498 166 101,16
462 030 841,12
Belastingen
161
0,00
0,00
Grote herstellings- en onderhoudswerken
162
0,00
0,00
Overige risico’s en kosten
163/5
0,00
0,00
UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES
168
0,00
0,00
SCHULDEN
17/49
1 292 110 693,27
899 714 928,25
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR
17
817 624 571,48
320 030 548,12
Financiële schulden
170/4
817 624 571,48
320 030 548,12
Achtergestelde leningen
170
0,00
0,00
Niet-achtergestelde obligatieleningen
171
817 624 571,48
320 030 548,12
Leasingschulden en soortgelijke schulden
172
0,00
0,00
Kredietinstellingen
173
0,00
0,00
Overige leningen
174
0,00
0,00
Handelsschulden
175
0,00
0,00
Leveranciers
1750
0,00
0,00
Te betalen wissels
1751
0,00
0,00
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen
176
0,00
0,00
Overige schulden
178/9
0,00
0,00
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR
42/48
457 060 033,30
566 856 921,55
Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen
42
0,00
0,00
Financiële schulden
43
254 618 935,80
379 030 335,65
Kredietinstellingen
430/8
254 618 935,80
379 030 335,65
Overige leningen
439
0,00
0,00
44
124 337 415,80
97 122 041,92
Leveranciers
440/4
124 337 415,80
97 122 041,92
Te betalen wissels
441
0,00
0,00
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen
46
0,00
0,00
Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten
45
73 227 979,92
65 433 302,67
Handelsschulden
Belastingen
450/3
1 996 167,40
2 183 857,38
Bezoldigingen en sociale lasten
454/9
71 231 812,52
63 249 445,29
Overige schulden
47/48
4 875 701,78
25 271 241,31
OVERLOPENDE REKENINGEN
492/3
17 426 088,49
12 827 458,58
TOTAAL DER PASSIVA
10/49
1 791 376 133,25
1 362 837 608,19
49
Commentaar bij de activa MATERIELE VASTE ACTIVA Deze rubriek bevat de boekwaarde van de investeringen. De evolutie per categorie wordt gedetailleerd in de Toelichting.
FINANCIELE VASTE ACTIVA Vennootschappen waarop vermogensmutatie is toegepast: betreft 93/0 aandelen Atrias (4 650,00/0,00). Andere ondernemingen: betreft vnl. participaties in de bedrijvencentra op het grondgebied van Gaselwest, Imewo en Iveka (1 092 345,68/1 092 345,68), in KIC-InnoEnergy (10 000,00/0,00) en diverse betaalde borgtochten (188 246,35/28 223,91).
VORDERINGEN OP MEER DAN EEN JAAR Overige vorderingen: doorlening aan de distributienetbeheerders van uitgegeven niet converteerbare obligatieleningen.
VOORRADEN EN BESTELLINGEN IN UITVOERING Voorraden: betreft voornamelijk materialen bestemd voor investeringen elektriciteit en gas voor rekening van de distributienetbeheerders.
VORDERINGEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR Handelsvorderingen: betreft hoofdzakelijk factureringen (2 566 632,63/7 146 051,85) en nog op te maken facturen (25 090 313,29/5 912 106,82) vnl. aan de distributienetbeheerders. Deze rubriek bevat verder leveranciers met debetsaldo (143 604,72/726 622,34), te ontvangen creditnota’s leveranciers (1 122 870,03/2 299 671,85) en dubieuze vorderingen na aftrek van de geboekte waardeverminderingen (4 732,61/11 753,89). Overige vorderingen: deze rubriek bevat terug te vorderen btw (2 793 360,92/739 464,10), terug te vorderen belastingen (11 678 317,45/2 748 028,02), de rekening-courant met de distributienetbeheerders m.b.t. de cashpool (312 080 875,11/499 408 764,74), korte termijn leningen aan Atrias (208 690,00/0,00) en IKA (50 000 000,00/0,00), te innen subsidies (134 853,54/0,00) en diverse bij derden terug te vorderen bedragen (976 281,04/856 447,30).
GELDBELEGGINGEN Betreft fund option plans (2 391 380,25/3 047 354,45) en een korte termijn belegging (3 432 000,00/ 2 110 000,00).
LIQUIDE MIDDELEN Betreft de saldi op de bankrekeningen evenals de R/C Sociaal Fonds.
OVERLOPENDE REKENINGEN Over te dragen kosten: betreft vnl. een betaald voorschot aan het Fonds voor Aanvullende Vergoedingen (445 167,14/325 425,96),huur en huurkosten (768 010,89/0,00), verzekering BA-polis (687 903,20/0,00), Ethias Fonds (369 218,82/351 218,82), verzekering gemeen recht (0,00/708 655,46), pro-ratering intresten commercial papers (18 482,95/30 019,59), debetsaldi te ontvangen facturen (4 727 218,63/3 082 405,17), onkostennota’s kaders (63 263,22/119 789,62), solidariteitsbijdrage (0,00/360 774,06) en verzekering ambulante zorgen (0,00/430 423,18). Verkregen opbrengsten: betreft voornamelijk nog aan de distributienetbeheerders door te rekenen bedragen m.b.t. verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz. (498 166 101,16/462 030 841,12), te ontvangen intresten m.b.t. de korte termijn leningen aan Atrias (856,80/0,00) en IKA (30 888,96/0,00), te ontvangen intresten van de distributienetbeheerders m.b.t. de doorlening van de obligatieleningen (6 506 693,98/3 195 753,42), te verwachten opbrengst m.b.t. de verkoop van Baarle-Nassau (160 543,21/200 000,00) en provisie abonnementsgelden en auteursrechten Baarle-Nassau (0,00/170 000,00).
50
Commentaar bij de passiva KAPITAAL Geplaatst kapitaal: het kapitaal is vertegenwoordigd door 348 431 aandelen op naam van de distributienetbeheerders.
GECONSOLIDEERDE RESERVES Wettelijke reserve: bedraagt 10 % van het kapitaal.
BELANGEN VAN DERDEN Aandeel van de minderheidsaandeelhouders, vnl. T.M.V.W., A.W.W. en ORES.
VOORZIENINGEN VOOR RISICO’S EN KOSTEN Pensioenen en soortgelijke verplichtingen: betreft verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR Financiële schulden: niet achtergestelde obligatieleningen, inclusief het geprorateerde deel van het (dis)agio en belangrijke uitgiftekosten welke over de resterende looptijd van de leningen ten laste genomen worden.
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR Financiële schulden: commercial papers (20 000 000,00/53 500 000,00), vast voorschot (175 000 000,00/250 000 000,00) en zichtrekening (59 618 935,80/75 530 335,65). Handelsschulden: betreft voornamelijk openstaande schulden van facturen (91 608 538,07/ 68 505 857,43) evenals nog te ontvangen facturen en creditnota’s (32 700 877,73/27 778 839,78). Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten: Belastingen: betreft provisie vennootschapbelasting (34 487,49/5 887,86), bedrijfsvoorheffing (1 900 218,51/1 671 220,75), te storten roerende voorheffing m.b.t. cashpoolintresten (61 461,40/ 27 385,74) en geprorateerde roerende voorheffing m.b.t. de obligatieleningen (0,00/479 363,03). Bezoldigingen en sociale lasten: betreft voorzieningen voor vakantiegeld (39 178 103,23/34 683 989,41), te betalen RSZ (16 133 067,85/13 092 491,88), bezoldigingen (1 485 511,10/2 526 085,08) en andere sociale schulden (14 435 130,34/12 946 878,92). Overige schulden: betreft voornamelijk de R/C Sociaal Fonds (2 437 771,25/2 259 182,26), de rekeningcourant distributienetbeheerder Imea (0,00/20 201 797,98), lening op korte termijn (2 100 000,00/ 2 100 000,00) en toe te wijzen ontvangsten aan de distributienetbeheerders (305 398,66/619 440,84)
OVERLOPENDE REKENINGEN Toe te rekenen kosten Diensten en diverse goederen: (10 705 016,47/9 954 483,91) vnl. m.b.t. ITS. Financiële kosten: intresten en uitgiftekosten m.b.t. obligatieleningen (6 556 693,98/2 716 390,39) en korte termijn kredieten (96 357,65/100 256,94). Over te dragen opbrengsten: subsidies Ecogrid (68 020,39/0,00).
51
Geconsolideerde resultatenrekening (uitsplitsing van de bedrijfsresultaten naar hun aard)
Codes BEDRIJFSOPBRENGSTEN ......................................................................... Omzet ...........................................................................................................
Boekjaar
Vorig boekjaar
70/74
1 271 054 483,76
1 211 164 342,16
70
1 256 659 183,92
1 198 561 542,35
Toename (afname) in de voorraad goederen in bewerking en gereed product en in de bestellingen in uitvoering ..................................... (+)(-)
71
0,00
0,00
Geproduceerde vaste activa .....................................................................
72
0,00
350 657,04
Andere bedrijfsopbrengsten ......................................................................
74
14 395 299,84
12 252 142,77
1 277 553 621,98
1 205 532 597,19
60
158 440 837,56
142 019 198,22
Aankopen ................................................................................................
600/8
162 598 483,15
143 393 337,20
Afname (toename) van de voorraad ............................................ (+)(-)
609
-4 157 645,59
-1 374 138,98
BEDRIJFSKOSTEN ....................................................................................... Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen ...............................................
60/64
Diensten en diverse goederen ..................................................................
61
658 659 521,42
647 013 723,61
Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen ........................................
62
454 548 238,23
408 645 575,63
5 522 120,04
7 447 780,29
631/4
51 595,83
-17 467,69
toevoegingen (terugnemingen) ......................................................... (+)(-)
653/7
-11 739,96
-64 950,51
Andere bedrijfskosten ................................................................................
640/8
343 048,86
488 737,64
Als herstructureringskosten geactiveerde bedrijfskosten ................ (-)
649
0,00
0,00
Afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen ..............................
9960
0,00
0,00
BEDRIJFSWINST (BEDRIJFSVERLIES) ........................................... (+)(-)
9901
-6 499 138,22
5 631 744,97
FINANCIËLE OPBRENGSTEN ....................................................................
75
Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa .....................................................
630
Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen - Toevoegingen (terugnemingen) .................. (+)(-) Voorzieningen voor risico’s en kosten
22 475 858,79
6 230 026,25
Opbrengsten uit financiële vaste activa ..................................................
750
160 000,00
0,00
Opbrengsten uit vlottende activa .............................................................
751
21 020 763,36
5 086 095,72
Andere financiële opbrengsten .................................................................
752/9
1 295 095,43
1 143 930,53
65
21 482 337,00
5 718 697,99
Kosten van schulden ..................................................................................
650
21 465 441,39
5 690 221,22
Afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen ..............................
9961
0,00
0,00
FINANCIËLE KOSTEN ..................................................................................
Waardeverminderingen op vlottende activa andere dan voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsgoederen toevoegingen (terugnemingen) ......................................................... (+)(-)
651
Andere financiële kosten ...........................................................................
652/9
0,00
0,00
16 895,61
28 476,77
-5 505 616,43
6 143 073,23
WINST (VERLIES) UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING, VOOR BELASTING ............................................................................... (+)(-)
52
9902
Codes UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN
76
Boekjaar
Vorig boekjaar
36 147 000,00
27 692 000,00
Terugneming van afschrijvingen en van waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa ........................................................
760
0,00
0,00
Terugneming van afschrijvingen op consolidatieverschillen ...................
9970
0,00
0,00
Terugneming van waardeverminderingen op financiële vaste activa ....
761
0,00
0,00
Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten
762
0,00
27 692 000,00
Meerwaarden bij realisatie van vaste activa ..............................................
763
0,00
0,00
Andere uitzonderlijke opbrengsten .............................................................
764/9
36 147 000,00
0,00
66
36 147 000,00
27 692 000,00
UITZONDERLIJKE KOSTEN Uitzonderlijke afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa .................
660
0,00
0,00
Uitzonderlijke afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen ........
9962
0,00
0,00
Waardeverminderingen op financiële vaste activa ...................................
661
0,00
0,00
toevoegingen (terugnemingen) ............................................................ (+)(-)
662
36 147 000,00
0,00
Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten Minderwaarden bij de realisatie van vaste activa .....................................
663
0,00
0,00
Andere uitzonderlijke kosten ........................................................................
664/8
0,00
27 692 000,00
Als herstructureringskosten geactiveerde uitzonderlijke kosten ........ (-)
669
0,00
0,00
-5 505 616,43
6 143 073,23
780
0,00
0,00
DE BELASTINGLATENTIES ............................................................................
680
0,00
0,00
BELASTINGEN OP HET RESULTAAT .................................................. (+)(-)
67/77
-5 505 616,43
6 143 073,23
Belastingen .....................................................................................................
670/3
239 144,00
6 363 803,14
5 744 760,43
220 729,91
9904
0,00
0,00
WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR VOOR BELASTING ................
9903
ONTTREKKING AAN DE UITGESTELDE BELASTINGEN EN BELASTINGLATENTIES .................................................................................. OVERBOEKING NAAR DE UITGESTELDE BELASTINGEN EN
Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen vóór belastingen ............................................................................................. WINST (VERLIES) VAN HET BOEKJAAR ....................................................
77
AANDEEL IN HET RESULTAAT VAN DE VENNOOTSCHAPPEN 9975
0,00
0,00
Winstresultaten ..............................................................................................
99751
0,00
0,00
Verliesresultaten .............................................................................................
99651
0,00
0,00
9976
0,00
0,00
AANDEEL VAN DERDEN ........................................................................ (+)(-)
99761
0,00
0,00
AANDEEL VAN DE GROEP .................................................................... (+)(-)
99762
0,00
0,00
WAAROP VERMOGENSMUTATIE IS TOEGEPAST ...................................
GECONSOLIDEERDE WINST (VERLIES) ........................................... (+)(-) WAARVAN:
53
Commentaar bij de resultatenrekening BEDRIJFSOPBRENGSTEN Omzet: betreft beheersfacturen aangerekend aan de distributienetbeheerders (1 240 553 843,75/ 1 151 193 052,32), facturen aan derden (16 117 080,13/19 363 244,95), aan de distributienetbeheerders nog door te rekenen verplichtingen aan het personeel (-11 739,96/-64 950,51) en transitvergoedingen (0,00/28 070 195,59). Geproduceerde vaste activa: oplaadpalen elektrische voertuigen. Andere bedrijfsopbrengsten: diverse recuperaties bij derden en personeelsleden, evenals niet door te storten bedrijfsvoorheffing in het kader van onderzoek en ontwikkeling en van de crisismaatregelen.
BEDRIJFSKOSTEN Handelsgoederen, grond - en hulpstoffen: betreft aankopen voor magazijn en wijziging in de voorraad. Diensten en diverse goederen: de belangrijkste posten zijn werken voor vaste activa, onderhoud en herstellingen (330 448 344,72/299 680 262,59) evenals diverse aankopen (93 436 735,72/93 002 163,58) voornamelijk voor rekening van de distributienetbeheerders. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen: omvat de bezoldigingen, werkgeversbijdragen, bovenwettelijke verzekeringen, andere personeelskosten en pensioenen. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa: de evolutie per rubriek wordt gedetailleerd in de Toelichting. Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen: betreft toevoegingen en terugnemingen m.b.t. voorraden en handelsvorderingen. Voorzieningen voor risico’s en kosten: provisies voor verplichtingen aan het personeel. Andere bedrijfskosten: vnl. diverse belastingen en heffingen.
FINANCIELE OPBRENGSTEN Opbrengsten uit financiële vaste activa: dividenden Bedrijvencentrum Rupelstreek (160 000,00/0,00). Opbrengsten uit vlottende activa: voornamelijk intresten i.v.m. cashpool (4 301 722,58/1 862 981,41), intresten m.b.t. korte termijn leningen aan Atrias (856,80/0,00) en IKA (30 888,96/0,00), intresten m.b.t. de doorlening aan de distributienetbeheerders van de obligatieleningen (16 535 940,55/3 195 753,42) en bankintresten (150 917,56/27 260,89). Andere financiële opbrengsten: vnl. kortingen van leveranciers voor snelle betaling (1 213 260,30/ 1 094 514,89).
FINANCIELE KOSTEN Kosten van schulden: vnl. intresten m.b.t. korte termijn kredieten bij de banken (4 454 599,70/ 2 090 217,38) en intresten m.b.t. obligatieleningen inclusief ten laste name deel (dis)agio en uitgiftekosten (16 559 763,92/3 321 284,25) Andere financiële kosten: vnl. bankkosten.
UITZONDERLIJKE OPBRENGSTEN Terugneming van voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten: m.b.t. verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz. Andere uitzonderlijke opbrengsten: aan de distributienetbeheerders nog door te rekenen verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.
UITZONDERLIJKE KOSTEN Voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten: provisies voor verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz. Andere uitzonderlijke kosten: aan de distributienetbeheerders nog door te rekenen terugneming van verplichtingen aan het personeel inzake pensioenen, voorzorgsstelsels enz.
BELASTINGEN OP HET RESULTAAT Voornamelijk terug te vorderen belastingen m.b.t. aanslagjaar 2011, inkomsten 2010 Eandis.
54
Toelichting LIJST VAN DE GECONSOLIDEERDE DOCHTERONDERNEMINGEN EN VAN DE VENNOOTSCHAPPEN WAAROP DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE WORDT TOEGEPAST
NAAM, volledig adres van de ZETEL en, zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft, het ONDERNEMINGSNUMMER INDEXIS cvba
Toegepaste
Gehouden deel
Wijziging in het % van
methode
van het
het gehouden kapitaal
(I/E/V1/V2/V3/
kapitaal (3)
(t.o.v. het vorig
V4) (1)(2)
(in %)
boekjaar) (4)
I
70,00
0,00
I
64,03
-1,89
V1
25,00
25,00
Ravensteingalerij 4, bus 2 1000 Brussel 1 België 0477.884.257 De Stroomlijn cvba Brusselsesteenweg 199 9090 Melle België 0886.337.894 ATRIAS cvba Ravensteingalerij 4, bus 2 1000 Brussel 1 België 0836.258.873
(1) I Integrale consolidatie E Evenredige consolidatie met opgave, in de eerste kolom, van de gegevens waaruit het gezamenlijke bestuur blijkt V1 Vermogensmutatiemethode toegepast op een geassocieerde vennootschap (artikel 134, eerste lid, 3° van het koninklijk besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen) V2 Vermogensmutatiemethode toegepast op een dochteronderneming waarover de consoliderende vennootschap een controle in feite bezit indien de consolidatie zou indruisen tegen het beginsel van het getrouwe beeld (artikel 108 jo. 110 van voormeld koninklijk besluit) V3 Vermogensmutatiemethode toegepast op een dochteronderneming in vereffening of die heeft besloten haar bedrijf stop te zetten of waardoor er niet meer kan van worden uitgegaan dat zij haar bedrijf zal voortzetten (artikel 109 jo. 110 van voormeld koninklijk besluit) V4 Vermogensmutatiemethode toegepast op een gemeenschappelijke dochteronderneming waarvan het bedrijf niet nauw geïntegreerd is in het bedrijf van de vennootschap die over de gezamenlijke controle beschikt (artikel 134, tweede lid van voormeld koninklijk besluit) (2) Indien een wijziging in het percentage van het gehouden deel van het kapitaal een wijziging met zich meebrengt van de toegepaste methode, wordt de aanduiding van de nieuwe methode gevolgd door een sterretje. (3) Deel van het kapitaal van deze ondernemingen dat wordt gehouden door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen en door de personen die in eigen naam optreden maar voor rekening van deze ondernemingen. (4) Indien de samenstelling van het geconsolideerde geheel in de loop van het boekjaar een aanmerkelijke wijziging heeft ondergaan door wijzigingen in dit percentage, worden bijkomende inlichtingen verstrekt in de sectie CONSO 4.5. (artikel 112 van voormeld koninklijk besluit).
55
Consolidatiecriteria en wijzigingen in de consolidatiekring Aanduiding van de criteria die worden gehanteerd voor de toepassing van de integrale consolidatie, de evenredige consolidatie en de vermogensmutatiemethode en van de gevallen, met motivering ervan, waarin van deze criteria wordt afgeweken (in toepassing van artikel 165, I. van het koninklijk besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen). Criterium gehanteerd voor toepassing van de integrale consolidatie: aandeel in het kapitaal van de dochtermaatschappijen. Inlichtingen die een zinvolle vergelijking mogelijk maken met de geconsolideerde jaarrekening over het vorig boekjaar, indien de samenstelling van het geconsolideerde geheel in de loop van het boekjaar een aanmerkelijke wijziging heeft ondergaan (in toepassing van artikel 112 van voormeld koninklijk besluit).
56
Waarderingsregels Waarderingsregels en methodes voor de berekening van de fiscale latenties Opgave van de gehanteerde criteria voor de waardering van de verschillende posten van de geconsolideerde jaarrekening inzonderheid:
voor de vorming en aanpassing van afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen voor risico’s en kosten, alsmede voor de herwaarderingen (in toepassing van artikel 165, VI.a van het Koninklijk Besluit van 30 januari 2001 tot uitvoering van het Wetboek van vennootschappen). voor de omrekeningsgrondslagen van de bedragen die in een andere munt zijn, of oorspronkelijk waren uitgedrukt dan de munt waarin de geconsolideerde jaarrekening is opgesteld en van de boekhoudstaten van dochterondernemingen en van geassocieerde vennootschappen naar buitenlands recht (in toepassing van artikel 165, VI.b. van voormeld Koninklijk Besluit).
Waarderingsregels Eandis ACTIVA Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden geboekt aan aanschaffings- of kostprijs met inbegrip van alle toerekenbare kosten en verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen.
Afschrijvingen Tot 2010: afschrijvingen voor technische installaties en voor alle per 1 januari 2003 bestaande activa worden maandelijks ten laste van de resultatenrekening gebracht volgens de lineaire methode vanaf het jaar volgend op de indienststelling. Voor de overige installaties is dit vanaf de maand volgend op de ingebruikname. De afschrijvingen worden berekend over de verwachte economische gebruiksduur van ieder onderdeel van het materieel vast actief. De jaarlijkse afschrijvingspercentages op basis van de initiële verwachte gebruiksduur zijn als volgt: Installaties, machines & uitrusting: 5,56 % Computerapparatuur, hardware: 20,00 % - 34,00 % Meubilair: 10,00 % - 20,00 % Overige materiële vaste activa: 10,00 % voor oplaadpalen en 20,00 % voor (motor)fietsen. Vanaf 2011: afschrijvingen worden maandelijks ten laste van de resultatenrekening gebracht volgens de lineaire methode vanaf de maand volgend op de ingebruikname. De afschrijvingen worden berekend over de verwachte economische gebruiksduur van ieder onderdeel van het materieel vast actief. De jaarlijkse afschrijvingspercentages op basis van de initiële verwachte gebruiksduur zijn als volgt: Computerapparatuur, hardware: 20,00 % - 34,00 % Meubilair: 10,00 % - 20,00 % Proeftuin EVA ( Elektrische Voertuigen in Actie ): 50 % Oplaadpalen voor elektrische voertuigen: 10 % (Motor)fietsen: 20 % Herstellings- en instandhoudingskosten die de toekomstige economische voordelen niet vergroten, worden in de resultatenrekening genomen.
57
Financiële vaste activa De deelnemingen worden geboekt tegen aanschaffingsprijs. De bijkomende kosten worden onmiddellijk ten laste van het resultaat genomen. Waardeverminderingen worden geboekt en ten laste van het resultaat genomen wanneer blijkt dat, rekening houdend met het eigen vermogen, de rentabiliteit en de toekomstverwachtingen van de betrokken vennootschap, er zich een duurzame waardevermindering voordoet. Terugnemingen van waardeverminderingen worden geboekt en in het resultaat opgenomen wanneer de evolutie van de betrokken vennootschap dit rechtvaardigt. Voor andere deelnemingen en vorderingen worden dezelfde regels toegepast.
Vorderingen op meer dan een jaar en op ten hoogste een jaar Deze vorderingen worden tegen hun nominale waarde geboekt. In het geval van een faillissement of concordaat wordt de vordering onmiddellijk afgeschreven en de belasting over de toegevoegde waarde teruggevorderd. Voor vorderingen welke meer dan een jaar vervallen zijn, en in behandeling van de juridische dienst, wordt een waardevermindering ten belope van 100 % exclusief belasting over de toegevoegde waarde geboekt. Ook op andere vorderingen kunnen waardeverminderingen worden toegepast die aan elk afzonderlijk geval zijn aangepast.
Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde welke wordt bepaald aan de hand van de methode van het voortschrijdend gewogen gemiddelde. Een waardevermindering wordt toegepast op voorraadartikelen die, gezien hun verouderde staat, niet meer voor exploitatie bruikbaar zijn of waarvan de geraamde verkoopwaarde lager ligt dan de boekwaarde. Indien voorraadartikelen meer dan één jaar niet gebruikt worden, wordt een waardevermindering van 100 % toegepast. Deze afschrijvingen worden opgenomen als kost in de resultatenrekening.
Geldbeleggingen De geldbeleggingen worden gewaardeerd aan marktwaarde.
Liquide middelen Liquide middelen omvatten geld en tegoeden bij kredietinstellingen. Ze worden gewaardeerd aan nominale waarde die overeenstemt met de reële waarde.
Overlopende rekeningen De tijdens het boekjaar of vorige boekjaren gemaakte lasten die behoren tot één of meerdere latere boekjaren, worden prorata gewaardeerd tegen het bedrag dat betrekking heeft op latere boekjaren. De gedeelten van opbrengsten waarvan de inning pas zal plaatsvinden tijdens één of meer komende boekjaren, worden gewaardeerd tegen het bedrag dat betrekking heeft op het lopende boekjaar.
58
PASSIVA Voorzieningen voor risico’s en lasten Pensioenregelingen en andere vergoedingen toegekend na uitdiensttreding De bijdragen voor toegezegde-bijdrageregelingen worden als kost opgenomen op het moment dat ze verschuldigd zijn alsook eventuele tekorten ten opzichte van het minimum gegarandeerd rendement. De verplichtingen van Eandis betreffende de toegezegd-pensioenregelingen, alsook de kosten die eruit voortvloeien, worden gewaardeerd op basis van de ‘Projected Unit Credit’-methode. Het in de balans opgenomen bedrag vertegenwoordigt de contante waarde van de omschreven pensioenverplichtingen (DBO), verminderd met de pensioenkosten van verstreken diensttijd die nog niet werden opgenomen en de reële waarde van fondsbeleggingen. De pensioenkosten van verstreken diensttijd naar aanleiding van de introductie van of wijziging in toegezegd-pensioenregelingen worden lineair als kost opgenomen over de gemiddelde periode tot de vergoedingen onvoorwaardelijk zijn toegezegd. In zoverre de vergoedingen onmiddellijk onvoorwaardelijk zijn toegezegd worden de pensioenkosten van verstreken diensttijd onmiddellijk opgenomen. Het bedrag dat wordt opgenomen in de resultatenrekening bestaat uit de aan het boekjaar toegerekende pensioenkosten, de rentekosten, het verwacht rendement op fondsbeleggingen (als negatieve component), de eventuele pensioenkosten van verstreken diensttijd, het effect van eventuele inperkingen en afwikkelingen alsook de in het boekjaar opgetreden actuariële winsten en verliezen.
Andere lange termijn personeelsbeloningen Deze voordelen worden op dezelfde wijze behandeld als pensioenregelingen doch de kosten van verstreken diensttijd alsook de actuariële winsten en verliezen worden onmiddellijk opgenomen in de winst- en verliesrekening. De aandeelhouders hebben hun akkoord gegeven om de werkelijke bedragen, waarvan sprake in deze rubriek, ten laste te nemen. In de overlopende rekeningen van het actief worden deze geraamde door te rekenen verplichtingen geactiveerd.
Schulden op meer dan één jaar en ten hoogste één jaar Schulden op meer dan één jaar en ten hoogste één jaar worden gewaardeerd aan nominale waarde. (Dis)agio en belangrijke kosten m.b.t. de uitgifte van leningen worden verrekend met die waarde en lineair gespreid over de levensduur van de lening. De fiscale en sociale voorzieningen worden vastgesteld door evaluatie van de meest waarschijnlijke schuld.
Overlopende rekeningen De toe te rekenen kosten worden prorata gewaardeerd tegen de bedragen die betrekking hebben op het lopende boekjaar. De over te dragen opbrengsten worden prorata gewaardeerd tegen de bedragen die betrekking hebben op komende boekjaren.
Wijziging van de voorstelling Klanten die het moeilijk hebben om tijdig hun energierekeningen te betalen ondervinden problemen om een leverancier te vinden. Daarom heeft de overheid de distributienetbeheerders aangeduid om aan deze klanten te leveren. Voor deze klanten zijn de distributienetbeheerders zowel energieleverancier als netbeheerder. Tot 2011 factureerden de distributienetbeheerders de distributienetvergoeding m.b.t. deze klanten aan Eandis, welke ze op haar beurt voor hetzelfde bedrag terug factureerde aan de distributienetbeheerders. In de voorstelling van de resultatenrekening werd voor 2011 dit identieke bedrag in kosten (klas 61) en opbrengsten (klas 70), nl. 33 709 354,64 EUR, geëlimineerd; dit in tegenstelling tot de gelijkaardige cijfers m.b.t. 2010.
59
Staat van de materiële vaste activa
Codes
Boekjaar
8193P
xxxxxxxxxxxxxxx
Vorig boekjaar
MEUBILAIR EN ROLLEND MATERIEEL Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar.........................................
66 939 715,87
Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ..............
8163
Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................
8173
Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)
8183
Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)
99853
Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)
99863
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar.........................................
8193
Meerwaarden per einde van het boekjaar .......................................................
8253P
1 527 967,21
68 467 683,08 xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................
8213
Verworven van derden .........................................................................................
8223
Afgeboekt ...............................................................................................................
8233
Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)
8243
Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)
99873
Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)
99883
Meerwaarden per einde van het boekjaar .......................................................
8253
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ....
8323P
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................
8273
Teruggenomen .......................................................................................................
8283
Verworven van derden .........................................................................................
8293
Afgeboekt ...............................................................................................................
8303
Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)
8313
Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)
99893
Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)
99903
5 509 188,00
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ....
8323
58 263 254,82
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar ...........................
(24)
10 204 428,26
60
52 754 066,82
Codes
Boekjaar
Vorig boekjaar
OVERIGE MATERIELE VASTE ACTIVA Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar.........................................
8195P
xxxxxxxxxxxxxxx
77.421,29
Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa ..............
8165
Overdrachten en buitengebruikstellingen .........................................................
8175
Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)
8185
Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)
99855
Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)
99865
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar.........................................
8195
Meerwaarden per einde van het boekjaar .......................................................
8255P
44 989,65
122 410,94 xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................
8215
Verworven van derden .........................................................................................
8225
Afgeboekt ...............................................................................................................
8235
Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)
8245
Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)
99875
Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)
99885
Meerwaarden per einde van het boekjaar .......................................................
8255
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ....
8325P
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt ..................................................................................................................
8275
Teruggenomen .......................................................................................................
8285
Verworven van derden .........................................................................................
8295
Afgeboekt ...............................................................................................................
8305
Overboekingen van een post naar een andere ....................................... (+)/(-)
8315
Omrekeningsverschillen .............................................................................. (+)/(-)
99895
Andere wijzigingen ....................................................................................... (+)/(-)
99905
12 932,04
Afschrijvingen en waardeverminderingen per einde van het boekjaar ....
8325
14 697,11
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar ...........................
(26)
107 713,83
61
1 765,07
Staat van de financiële vaste activa
Codes
Boekjaar
8391P
xxxxxxxxxxxxxxx
VENNOOTSCHAPPEN WAAROP VERMOGENSMUTATIEMETHODE IS TOEGEPAST - DEELNEMINGEN Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar .............................. Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen ...........................................................................................
8361
Overdrachten en buitengebruikstellingen ..............................................
8371
Overboekingen van een post naar een andere ............................ (+)/(-)
8381
Omrekeningsverschillen ................................................................... (+)/(-)
99911
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ..............................
8391
Meerwaarden per einde van het boekjaar .............................................
8451P
4 650,00
4 650,00 xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .......................................................................................................
8411
Verworven van derden ..............................................................................
8421
Afgeboekt ....................................................................................................
8431
Omrekeningsverschillen ................................................................... (+)/(-)
99921
Overboekingen van een post naar een andere ............................ (+)/(-)
8441
Meerwaarden per einde van het boekjaar .............................................
8451
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...........................
8521P
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .......................................................................................................
8471
Teruggenomen ............................................................................................
8481
Verworven van derden ..............................................................................
8491
Afgeboekt ....................................................................................................
8501
Omrekeningsverschillen ................................................................... (+)/(-)
99931
Overboekingen van een post naar een andere ............................ (+)/(-)
8511
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...........................
8521
Niet-opgevraagde bedragen per einde boekjaar .................................
8551P
Mutaties tijdens het boekjaar........................................................... (+)/(-)
8541
Niet-opgevraagde bedragen per einde boekjaar .................................
8551
Wijzigingen in het eigen vermogen per einde boekjaar ............. (+)/(-)
9994P
Aandeel in het resultaat van het boekjaar ..............................................
99941
Eliminatie van de dividenden m.b.t. deze deelnemingen ....................
99942
Andere wijzigingen in het eigen vermogen ............................................
99943
Wijzigingen in het eigen vermogen per einde boekjaar ......................
9994
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR .................
99211
xxxxxxxxxxxxxxx
xxxxxxxxxxxxxxx
4 650,00
VENNOOTSCHAPPEN WAAROP VERMOGENSMUTATIEMETHODE IS TOEGEPAST - VORDERINGEN NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR .................
99212P
Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen .............................................................................................
8581
Terugbetalingen ..........................................................................................
8591
Geboekte waardeverminderingen ...........................................................
8601
Teruggenomen waardeverminderingen ..................................................
8611
Omrekeningsverschillen ................................................................... (+)/(-)
99951
Overige ............................................................................................... (+)/(-)
8631
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR .................
(99212)
GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE VAN HET BOEKJAAR .............................
(8651)
62
xxxxxxxxxxxxxxx
Vorig boekjaar
Staat van de financiële vaste activa
Codes
Boekjaar
8392P
xxxxxxxxxxxxxxx
Vorig boekjaar
ANDERE ONDERNEMINGEN - DEELNEMINGEN Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ..............................
1 092 345,68
Mutaties tijdens het boekjaar Aanschaffingen ...........................................................................................
8362
Overdrachten en buitengebruikstellingen ..............................................
8372
Overboekingen van een post naar een andere ............................ (+)/(-)
8382
Omrekeningsverschillen ................................................................... (+)/(-)
99912
Aanschaffingswaarde per einde van het boekjaar ..............................
8392
Meerwaarden per einde van het boekjaar .............................................
8452P
10 000,00
1 102 345,68 xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .......................................................................................................
8412
Verworven van derden ..............................................................................
8422
Afgeboekt ....................................................................................................
8432
Omrekeningsverschillen ................................................................... (+)/(-)
99922
Overboekingen van een post naar een andere ............................ (+)/(-)
8442
Meerwaarden per einde van het boekjaar .............................................
8452
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...........................
8522P
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Geboekt .......................................................................................................
8472
Teruggenomen ............................................................................................
8482
Verworven van derden ..............................................................................
8492
Afgeboekt ....................................................................................................
8502
Omrekeningsverschillen ................................................................... (+)/(-)
99932
Overboekingen van een post naar een andere ............................ (+)/(-)
8512
Waardeverminderingen per einde van het boekjaar ...........................
8522
Niet-opgevraagde bedragen per einde boekjaar .................................
8552P
Mutaties tijdens het boekjaar........................................................... (+)/(-)
8542
Niet-opgevraagde bedragen per einde boekjaar .................................
8552
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR .................
(284)
xxxxxxxxxxxxxxx
1 102 345,68
ANDERE ONDERNEMINGEN - VORDERINGEN NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR .................
285/8P
xxxxxxxxxxxxxxx
Mutaties tijdens het boekjaar Toevoegingen .............................................................................................
8582
Terugbetalingen ..........................................................................................
8592
Geboekte waardeverminderingen ...........................................................
8602
Teruggenomen waardeverminderingen ..................................................
8612
Omrekeningsverschillen ................................................................... (+)/(-)
99952
Overige ............................................................................................... (+)/(-)
8632
NETTOBOEKWAARDE PER EINDE VAN HET BOEKJAAR .................
(285/8)
160 022,44
188 246,35
GECUMULEERDE WAARDEVERMINDERINGEN OP VORDERINGEN PER EINDE VAN HET BOEKJAAR .............................
(8652)
63
28 223,91
Staat van de geconsolideerde reserves
Geconsolideerde reserves per einde van het boekjaar ......................
Codes
Boekjaar
9910P
xxxxxxxxxxxxxxx
Wijzigingen tijdens het boekjaar: Aandeel van de groep in het geconsolideerde resultaat ........ (+)/(-)
99002
Andere wijzigingen ....................................................................... (+)/(-)
99003
Andere wijzigingen: (uit te splitsen voor de betekenisvolle bedragen die niet zijn toegewezen aan het aandeel van de groep in het geconsolideerde resultaat)
Geconsolideerde reserves per einde van het boekjaar ......................
64
(9910)
1 855,00
Vorig boekjaar 1 855,00
Staat van de schulden
Codes
Boekjaar
UITSPLITSING VAN DE SCHULDEN MET EEN OORSPRONKELIJKE LOOPTIJD VAN MEER DAN EEN JAAR, NAARGELANG HUN RESTERENDE LOOPTIJD Schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen Financiële schulden ...............................................................................................................
8801
Achtergestelde leningen ...................................................................................................
8811
Niet-achtergestelde obligatieleningen ...........................................................................
8821
Leasingschulden en soortgelijke rechten ......................................................................
8831
Kredietinstellingen .............................................................................................................
8841
Overige leningen ................................................................................................................
8851
Handelsschulden ...................................................................................................................
8861
Leveranciers .......................................................................................................................
8871
Te betalen wissels .............................................................................................................
8881
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ...................................................................
8891
Overige schulden ...................................................................................................................
8901
Totaal van de schulden op meer dan één jaar die binnen het jaar vervallen ............
(42)
Schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar Financiële schulden ...............................................................................................................
8802
Achtergestelde leningen ..................................................................................................
8812
Niet-achtergestelde obligatieleningen ..........................................................................
8822
Leasingschulden en soortgelijke rechten .....................................................................
8832
Kredietinstellingen ............................................................................................................
8842
Overige leningen ...............................................................................................................
8852
Handelsschulden ...................................................................................................................
8862
Leveranciers ......................................................................................................................
8872
Te betalen wissels ............................................................................................................
8882
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ...................................................................
8892
Overige schulden ...................................................................................................................
8902
Totaal van de schulden met een resterende looptijd van meer dan één jaar doch hoogstens 5 jaar ............................................................................................................
8912
Schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar Financiële schulden ...............................................................................................................
8803
Achtergestelde leningen ..................................................................................................
8813
Niet-achtergestelde obligatieleningen ..........................................................................
8823
Leasingschulden en soortgelijke rechten .....................................................................
8833
Kredietinstellingen ............................................................................................................
8843
Overige leningen ...............................................................................................................
8853
Handelsschulden ...................................................................................................................
8863
Leveranciers ......................................................................................................................
8873
Te betalen wissels ............................................................................................................
8883
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ...................................................................
8893
Overige schulden ...................................................................................................................
8903
Totaal van de schulden met een resterende looptijd van meer dan 5 jaar ................
8913
65
817 624 571,48 817 624 571,48
817 624 571,48
Codes SCHULDEN (OF GEDEELTE VAN DE SCHULDEN) GEWAARBORGD DOOR ZAKELIJKE ZEKERHEDEN GESTELD OF ONHERROEPELIJK BELOOFD OP DE ACTIVA VAN DE IN DE CONSOLIDATIE OPGENOMEN ONDERNEMINGEN (begrepen in de posten 17 en 42/48 van de passiva) Financiële schulden ...................................................................................................................
8922
Achtergestelde leningen .........................................................................................................
8932
Niet-achtergestelde obligatieleningen ..................................................................................
8942
Leasingschulden en soortgelijke rechten .............................................................................
8952
Kredietinstellingen ...................................................................................................................
8962
Overige leningen ......................................................................................................................
8972
Handelsschulden ........................................................................................................................
8982
Leveranciers .............................................................................................................................
8992
Te betalen wissels ....................................................................................................................
9002
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen ....................................................................
9012
Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten ..............
9022
Belastingen ...............................................................................................................................
9032
Bezoldigingen en sociale lasten ............................................................................................
9042
Overige schulden .......................................................................................................................
9052
Totaal van de schulden gewaarbord door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op de activa van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen ...........................................................................................................................
66
9062
Boekjaar
Resultaten
Codes
Boekjaar
Vorig boekjaar
99083
1 256 659 183,92
1 198 561 542,35
Gemiddeld personeelsbestand .........................................................................................
90901
4 601
4 415
Arbeiders ...........................................................................................................................................
90911
Bedienden ........................................................................................................................................
90921
3 745
3 608
Directiepersoneel ........................................................................................................................
90931
856
807
Anderen ..............................................................................................................................................
90941
BEDRIJFSRESULTATEN Netto-omzet Uitsplitsing per bedrijfscategorie Uitsplitsing per geografische markt Totale omzet van de groep in België ............................................................................ GEMIDDELD PERSONEELSBESTAND EN PERSONEELSKOSTEN Consoliderende onderneming en integraal geconsolideerde dochterondernemingen
Personeelskosten Bezoldigingen en sociale lasten ......................................................................................
99621
425 469 234,00
378 926 136,88
Pensioenen ......................................................................................................................................
99622
29 079 004,23
29 719 438,75
99081
4 601
4 415
36 147 000,00
0,00
0,00
27 692 000,00
Gemiddeld aantal personeelsleden tewerkgesteld in België door de betrokken ondernemingen ............................................................................... Evenredig geconsolideerde dochterondernemingen Gemiddeld personeelsbestand .........................................................................................
90902
Arbeiders ...........................................................................................................................................
90912
Bedienden ........................................................................................................................................
90922
Directiepersoneel ........................................................................................................................
90932
Anderen ..............................................................................................................................................
90942
Personeelskosten Bezoldigingen en sociale lasten ......................................................................................
99623
Pensioenen ......................................................................................................................................
99624
Gemiddeld aantal personeelsleden tewerkgesteld in België door de betrokken ondernemingen ...............................................................................
99082
UITZONDERLIJKE RESULTATEN Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke opbrengsten, indien het belangrijke bedragen betreft Nog door te rekenen dotaties aan de provisie voor toekomstige personeelsverplichtingen ...................................................................................................... Uitsplitsing van de andere uitzonderlijke kosten, indien het belangrijke bedragen betreft Nog door te rekenen terugnemingen van de voorziening voor toekomstige personeelsverplichtingen ...................................................................... BELASTINGEN OP HET RESULTAAT Invloed van de uitzonderlijke resultaten op de belastingen op het resultaat van het boekjaar en het vorig boekjaar
67
NIET IN DE BALANS OPGENOMEN RECHTEN EN VERPLICHTINGEN
Codes
Boekjaar
Persoonlijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van derden ........................................................................................................................................................
9149
Zakelijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd op de eigen activa, als waarborg voor schulden en verplichtingen: van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen ...................................................................................
99086
van derden ..........................................................................................................................................................................................
99087
Goederen en waarden gehouden door derden in hun naam maar ten bate en op risico van de in consolidatie opgenomen ondernemingen, voor zover deze goederen en waarden niet in de balans zijn opgenomen .......................................................................................................
9217
Belangrijke verplichtingen tot aankoop van vaste activa .............................................................................
9218
Belangrijke verplichtingen tot verkoop van vaste activa ..............................................................................
9219
Rechten uit verrichtingen: op rentestanden .............................................................................................................................................................................
99088
op wisselkoersen ...........................................................................................................................................................................
99089
op prijzen van grondstoffen of handelsgoederen ..................................................................................................
99090
op andere gelijkaardige verrichtingen ............................................................................................................................
99091
Verplichtingen uit verrichtingen: op rentestanden .............................................................................................................................................................................
99092
op wisselkoersen ...........................................................................................................................................................................
99093
op prijzen van grondstoffen of handelsgoederen ..................................................................................................
99094
op andere gelijkaardige verrichtingen ............................................................................................................................
99095
Verplichtingen voortvloeiend uit technische waarborgen verbonden aan reeds gepresteerde verkopen of diensten Belangrijke hangende geschillen en andere belangrijke verplichtingen Rust- en overlevingspensioenverplichtingen ten gunste van personeelsleden of ondernemingsleiders, ten laste van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen AARD EN ZAKELIJK DOEL VAN BUITENBALANS REGELINGEN Mits de risico’s of voordelen die uit dergelijke regelingen voortvloeien van enige betekenis zijn en voor zover de openbaarmaking van dergelijke risico’s of voordelen noodzakelijk is voor de beoordeling van de financiële positie van de ondernemingen die in de consolidatie als één geheel zijn opgenomen; de financiële gevolgen van deze regelingen voor de ondernemingen die in de consolidatie als één geheel zijn opgenomen moeten eveneens worden vermeld: Overzicht toekomstige huur: - huur wagens: 12 697 121,13 € - huur gebouwen, parkings en andere: 9 719 416 € - huur andere materialen: 2 350 733,04 €
68
Bijkomende informatie Pensioenen en andere vergoedingen De collectieve overeenkomst van 2 mei 1952 voorzag een bijkomend pensioen gelijk aan 75 % van het laatste jaarinkomen na aftrek van het paritair wettelijk pensioen na een volledige loopbaan, alsook een overlevingspensioen en wezenrente. Deze toegezegd-pensioenregeling werd volledig gefinancierd door de werkgever en de pensioenen werden rechtstreeks door de werkgever aan de begunstigden uitgekeerd. De eruit voortvloeiende resterende verplichtingen hebben voornamelijk betrekking op lopende pensioenen. De meerderheid van het uitvoerend personeel aangeworven voor 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven voor 1 mei 1999 genieten van toegezegd-pensioenregelingen die voorzien in de uitkering van een kapitaal bij pensionering, en een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. Deze voordelen worden berekend rekening houdend met het laatste jaarinkomen en de diensttijd. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die gestort worden aan pensioenfondsen (O.F.P. Elgabel en O.F.P. Pensiobel) en groepsverzekeringen. Het uitvoerend personeel aangeworven vanaf 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven vanaf 1 mei 1999 genieten van toegezegde-bijdrageregelingen: deze regelingen voorzien in een kapitaal bij pensionering voorvloeiend uit de betaalde bijdragen en de rendementen toegekend door de pensioeninstellingen, alsook een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die gestort worden aan pensioenfondsen (O.F.P. Enerbel en O.F.P. Powerbel) en groepsverzekeringen. Voor de bijdragen gestort vanaf 1 januari 2004 voorziet de Belgische wetgeving een minimaal gemiddeld rendement: momenteel 3,75 % op de werknemersbijdragen en 3,25 % op de werkgeversbijdragen. Eventuele tekorten dienen door de werkgever gefinancierd te worden. Per 31 december 2011 bedroeg de reële waarde van de fondsbeleggingen 14 985 k euro terwijl de verplichtingen rekening houdend met de minimum gegarandeerde rendementen 14 364 k euro bedroegen. Enkele individuele tekorten (immaterieel) werden niet opgenomen in de balans. Gelijkaardige vergoedingen werden toegekend via uitstapregelingen.
Financieringswijze pensioenfonds Elgabel Definities: ABO: (Accrued Benefit Obligation) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot de verleden loopbanen en berekend op basis van de niet-geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met de waarde op de berekeningsdatum. PBO: (Projected Benefit Obligation) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot de verleden loopbanen en berekend op basis van de geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met hun geschatte waarde op de uitkeringsdatum (vertrek met pensioen…). TPB: (Total Projected Benefit) Huidige en waarschijnlijke waarde van de verbintenissen met betrekking tot de volledige loopbanen en berekend op basis van de geprojecteerde elementen (salaris, wettelijk pensioen…), t.t.z. met hun geschatte waarde op de uitkeringsdatum (vertrek met pensioen…).
69
Er worden twee grenzen gedefinieerd, vertrekkend van de 3 voormelde indicatoren: a) b)
een ondergrens, waaronder het financieringsniveau niet mag dalen. Deze grens ligt tussen de ABO en de PBO en wordt berekend als volgt: Ondergrens = PBO - (PBO-ABO) * 65 % een bovengrens, waarboven het financieringsniveau niet mag stijgen. Deze grens ligt tussen de PBO en de TPB en wordt berekend als volgt: Bovengrens = PBO + (TPB - PBO) * 65 %
Derhalve kunnen zich drie verschillende situaties voordoen ten opzichte van de twee grenzen: 1.
Het financieringsniveau ligt hoger dan de bovengrens: De patronale dotaties van de aggregate cost worden stopgezet tot aan de volgende herberekening en kunnen slechts worden hervat indien het financieringsniveau zich weer onder de bovengrens bevindt.
2. Het financieringsniveau ligt tussen de twee grenzen: De patronale dotaties van de aggregate cost worden normaal toegepast. 3. Het financieringsniveau ligt onder de ondergrens: Een eenmalige premie gelijk aan het verschil (Ondergrens - Vermogen) wordt opgevraagd om de financiering terug te brengen tot een niveau dat dichter bij de PBO ligt.
Andere vergoedingen De Groep verstrekt eveneens vergoedingen toegekend na uitdiensttreding (terugbetaling van gezondheidszorgen en tarifaire voordelen) alsook andere langetermijnpersoneelsbeloningen (afscheids- en jubileumpremies).
Verplichtingen van Eandis De pensioenverplichtingen en de gelijkaardige verplichtingen zijn de volgende: (In duizenden EUR)
2011
Contante waarde van de brutoverplichting Reële waarde van de fondsbeleggingen Deficit Overige personeelsverplichtingen In de balans opgenomen verplichting
70
2010
Pensioenen
Andere vergoedingen
Totaal
Pensioenen
Andere vergoedingen
Totaal
-698 621
-216 846
-915 467
-695 424
-210 120
-905 544
425 251
3 842
429 093
439 675
3 868
443 543
-273 370
-213 004
-486 374
-255 749
-206 252
-462 001
-11 774
-18
-11 792
0
-30
-30
-285 144
-213 022
-498 166
-255 749
-206 282
-462 031
De wijziging gedurende de verslagperiode 2011 van de contante waarde van de brutoverplichting en de reële waarde van de fondsbeleggingen kan als volgt gedetailleerd worden: WIJZIGING VAN DE CONTANTE WAARDE VAN DE BRUTOVERPLICHTING (In duizenden EUR)
2011 Pensioenen
2010
Andere
Totaal
Pensioenen
Andere
vergoedingen
Totaal
vergoedingen
-695 424
-210 120
-905 544
-709 825
-185 267
-895 092
Aan het dienstjaar toegerekende kosten
-14 927
-5 143
-20 070
-14 700
-5 398
-20 098
Rentekosten
-28 989
-8 670
-37 659
-31 156
-9 256
-40 412
-1 576
-1 750
Beginsaldo
-1 576
Bijdragen van de deelnemers
-1 750
-22 588
-5 684
-28 272
5 289
-22 114
-16 825
Betaalde vergoedingen
67 986
12 771
80 757
59 460
11 915
71 375
Kosten van vervroegde pensionering
-3 103
-3 103
-2 742
-915 467
-695 424
Actuariële winsten en verliezen
-216 846
-698 621
Eindsaldo
-2 742 -210 120
-905 544
WIJZIGING VAN DE REELE WAARDE VAN DE FONDSBELEGGINGEN (In duizenden EUR)
2011 Pensioenen
2010
Andere
Totaal
Pensioenen
Andere
vergoedingen
Totaal
vergoedingen
439 675
3 868
443 543
401 181
4 218
405 399
20 376
181
20 557
20 608
191
20 799
-17 834
-4
-17 838
22 579
-252
22 327
Bijdragen van de werkgever
49 444
12 568
62 012
53 017
11 626
64 643
Bijdragen van de deelnemers
1 576
1 576
1 750
Beginsaldo Verwacht rendement Actuariële winsten en verliezen
1 750
Betaalde vergoedingen
-67 986
-12 771
-80 757
-59 460
-11 915
-71 375
Eindsaldo
425 251
3 842
429 093
439 675
3 868
443 543
Voornaamste actuariële veronderstellingen Volgende actuariële veronderstellingen werden gebruikt bij de bepaling van de voorzieningen voor pensioenen en gelijkaardige vergoedingen: In %
2011
2010
Disconteringsvoet
3,80
4,36
Verwacht rendement op fondsbeleggingen
4,50
4,80
Verwachte gemiddelde salarisstijgingen (zonder inflatie)
2,00
2,00
Verwachte inflatie
2,00
2,00
Verwachte stijging van de ziektekosten (incl. inflatie)
3,00
3,00
Verwachte stijging van de tariefvoordelen
0,25
0,25
71
Ervaringsaanpassingen Het deel van de ervaringsaanpassingen in de actuariële winsten en verliezen op eind 2011, t.t.z. het deel dat niet te wijten is aan de wijzigingen in de actuariële veronderstellingen kan als volgt worden samengevat: (In duizenden EUR)
Pensioenen
Andere verplichtingen
Contante waarde van de brutoverplichting aan het -698 621
-216 846
einde van de periode
425 251
3 842
Surplus (+)/tekort (-)
-273 370
-213 004
4 129
7 327
-17 834
-4
einde van de periode Reële waarde van de fondsbeleggingen aan het
Ervaringsaanpassing op de verplichtingen Ervaringsaanpassing op de fondsbeleggingen
Indeling van de fondsbeleggingen De indeling van de fondsbeleggingen met betrekking tot pensioenregelingen in functie van de belangrijkste categorie van activa is de volgende op eind 2011: Categorie
Munt
Elgabel
Pensiobel
Verzekerings-
Totaal
%
%
ondernemingen
%
% 2,95
10,85
14,87
3,87
12,59
12,45
18,74
14,23
36,78
35,29
58,01
41,50
0,00
0,00
0,00
0,00
Onroerend goed
6,08
5,83
3,28
5,36
Cash
2,45
3,21
2,91
2,73
Andere
13,67
13,11
10,24
12,74
Totaal
100,00
100,00
100,00
100,00
Aandelen
Eurozone
12,55
15,24
Aandelen
Buiten eurozone
15,49
Staatsobligaties
Eurozone
12,98
Andere obligaties
Eurozone
Andere obligaties
Buiten eurozone
72
Betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat en die niet in de consolidatie zijn opgenomen
VERBONDEN ONDERNEMINGEN
Codes
Boekjaar
Vorig boekjaar
Financiële vaste activa Deelnemingen en aandelen .................................................................................................
9261
Vorderingen .........................................................................................................................................
9291
Op meer dan één jaar ..............................................................................................................
9301
Op hoogstens één jaar ...........................................................................................................
9311
Geldbeleggingen ............................................................................................................................
9321
Aandelen ...........................................................................................................................................
9331
Vorderingen .....................................................................................................................................
9341
Schulden ................................................................................................................................................
9351
Op meer dan één jaar ..............................................................................................................
9361
Op hoogstens één jaar ...........................................................................................................
9371
695 535,98
453 609,99
695 535,98
453 609,99
1 251 662,47
1 293 008,55
1 251 662,47
1 293 008,55
Persoonlijke en zakelijke zekerheden die werden gesteld of onherroepelijk beloofd als waarborg voor schulden of verplichtingen van verbonden ondernemingen ......................
9381
Andere betekenisvolle financiële verplichtingen ...............................................
9401
2 100 000,00
Financiële resultaten Opbrengsten uit financiële vaste activa .....................................................................
9421
Opbrengsten uit vlottende activa ...................................................................................
9431
Andere financiële opbrengsten ........................................................................................
9441
Kosten van schulden ...............................................................................................................
9461
Andere financiële kosten .......................................................................................................
9471
41 321,77
ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT Financiële vaste activa Deelnemingen en aandelen .................................................................................................
9262
Vorderingen .........................................................................................................................................
9292
1 155 945 703,21
827 753 894,02
Op meer dan één jaar ..............................................................................................................
9302
820 000 000,00
320 000 000,00
Op hoogstens één jaar ...........................................................................................................
9312
335 945 703,21
507 753 894,02
Schulden ................................................................................................................................................
9352
178 480,58
20 846 808,88
Op meer dan één jaar ..............................................................................................................
9362
Op hoogstens één jaar ...........................................................................................................
9372
178 480,58
20 846 808,88
Boekjaar
BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET ONDERNEMINGEN WAARMEE EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT EN DIE NIET IN DE CONSOLIDATIE ZIJN OPGENOMEN TRANSACTIES MET VERBONDEN PARTIJEN BUITEN NORMALE MARKTVOORWAARDEN Vermelding van dergelijke transacties, met uitzondering van transacties binnen de groep, indien zij van enige betekenis zijn, met opgave van het bedrag van deze transacties, de aard van de betrekking met de verbonden partij, alsmede andere informatie over de transacties die nodig is voor het verkrijgen van inzicht in de financiële positie van de ondernemingen die in de consolidatie als één geheel zijn opgenomen: Nihil
73
Financiële betrekkingen
MET DE BESTUURDERS OF ZAAKVOERDERS VAN DE CONSOLIDERENDE ONDERNEMING Codes
Boekjaar
Totaal bedrag van de toegekende bezoldigingen uit hoofde van hun werkzaamheden in de consoliderende onderneming, haar dochterondernemingen en geassocieerde vennootschappen, inclusief het bedrag van de aan de gewezen bestuurders of zaakvoerders uit dien hoofde toegekende rustpensioenen.......................................................
99097
75 594,78
Totaal bedrag van de voorschotten en kredieten toegekend door de consoliderende onderneming, door de dochteronderneming of een geassocieerde vennootschap .............
99098
MET DE COMMISSARIS(SEN) EN DE PERSONEN MET WIE HIJ (ZIJ) VERBONDEN IS (ZIJN) Bezoldiging van de commissaris(sen) Bezoldigingen voor de uitoefening van een mandaat van commissaris ......................................
9505
41 600,00
76 640,00
Bezoldigingen voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd voor de groep Andere controleopdrachten ...........................................................................................................
95061
Belastingadviesopdrachten ............................................................................................................
95062
Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten .................................................................
95063
Bezoldigingen van personen met wie de commissaris(sen) verbonden is (zijn) Bezoldigingen voor de uitoefening van een mandaat van commissaris ......................................
9507
Bezoldigingen voor uitzonderlijke werkzaamheden of bijzondere opdrachten uitgevoerd voor de groep Andere controleopdrachten ...........................................................................................................
95081
Belastingsadviesopdrachten ..........................................................................................................
95082
Andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten .................................................................
95083
VERMELDINGEN IN TOEPASSING VAN HET ARTIKEL 133, PARAGRAAF 6 VAN HET WETBOEK VAN VENNOOTSCHAPPEN In toepassing van artikel 133, paragraaf 6, heeft het audit comité een voorafgaandelijke gunstige beslissing gegeven tot de uitvoering van de andere opdrachten buiten de revisorale opdrachten.
74
Financieel verslag
geconsolideerde jaarrekening IFRS
75
Verslag van de Commissaris
76
77
Geconsolideerde winst- en verliesrekening (In duizenden EUR)
Toelichting 3
Bedrijfsopbrengsten Opbrengsten Overige operationele bedrijfsopbrengsten Geactiveerde, intern uitgevoerde werkzaamheden Bedrijfskosten Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen
2011
2010
1 254 650
1 161 015
1 240 236
1 148 465
14 395
12 252
19
298
-1 261 150
-1 155 383
-158 526
-142 036
Diensten en diverse goederen
4
-657 279
-617 721
Personeelsbeloningen
5
-439 514
-387 724
Afschrijvingen en waardeverminderingen, wijziging in voorzieningen
8
-5 489
-7 414
-342
-488
-6 500
5 632
Overige operationele bedrijfskosten Bedrijfswinst Financiële baten
6
22 476
6 230
Financiële lasten
6
-21 482
-5 719
-5 506
6 143
-5 506
-6 143
0
0
Winst vóór belasting Belastingen op het resultaat
7
Resultaat over de verslagperiode
78
Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten (In duizenden EUR)
2011
Actuariële winsten (verliezen) te bereiken doel toegezegd-pensioenregelingen
2010
-52 570
5 666
52 570
-5 666
Baten en lasten rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen
0
0
Resultaat over de verslagperiode
0
0
Totaalresultaat over de verslagperiode
0
0
Actuariële winsten (verliezen) restitutierecht op te bereiken doel toegezegdpensioenregelingen
79
Geconsolideerde balans (In duizenden EUR)
Toelichting
Vaste activa
2011
2010
1 329 773
797 412 14 261
Materiële vaste activa
8
10 312
Investeringen in geassocieerde deelnemingen
9
5
0
Overige beleggingen
10
1 102
1 092
Restitutierecht op lange termijn personeelsverplichtingen
11
498 166
462 031
Langetermijnvorderingen, andere
12
820 188
320 028
461 603
565 426
32 166
28 090
Vlottende activa Voorraden
13
Handels- en overige vorderingen
14
99 735
30 275
Vorderingen cashpoolactiviteiten
14
312 081
499 409
Actuele belastingsvorderingen
15
11 678
2 748
Geldmiddelen en kasequivalenten
16
5 943
4 904
1 791 376
1 362 838
1 099
1 091
20
20
TOTAAL ACTIVA EIGEN VERMOGEN Eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van de vennootschap Aandelenkapitaal en reserves
17
20
20
Minderheidsbelangen
17
1 079
1 071
1 790 277
1 361 747
VERPLICHTINGEN
1 315 791
782 062
Voorzieningen voor personeelsbeloningen
18
498 166
462 031
Leningen en overige financieringsverplichtingen
19
817 625
320 031
Langlopende verplichtingen
474 486
579 685
Leningen en overige financieringsverplichtingen
19
254 619
379 030
Handels- en overige schulden
20
219 833
179 968
Schulden cashpoolactiviteiten
20
--
20 202
Actuele belastingsverplichtingen
20
34
485
1 791 376
1 362 838
Kortlopende verplichtingen
TOTAAL PASSIVA
80
Geconsolideerd kasstroomoverzicht (In duizenden EUR)
Toelichting
Resultaat over de verslagperiode
2011
2010
0
0
Afschrijvingen materiële vaste activa
8
5 522
7 448
Waardevermindering op vlottende activa (terugname -; toevoeging +)
14
-33
-34
Min-/meerwaarde op realisatie handelsvorderingen
64
7
-994
-511
Netto financieringslasten
6
Winst en verlies op vaste activa
8
0
-367
Belastingskosten (opbrengsten)
7
-5 506
6 143
-947
12 686
Bedrijfskasstroom vóór wijziging in bedrijfskapitaal en personeelsbeloningen Mutatie voorraden
13
-4 076
-1 358
Mutatie handels- en overige vorderingen
14
-66 142
29 770
Mutatie handels- en overige schulden
20
36 008
5 823
Netto bedrijfskasstroom
-34 210
34 235
Betaalde financiële lasten
-18 088
-2 625
17 755
1 957
Ontvangen financiële baten Financiële korting op inkomende facturen Betaalde winstbelastingen
7
Netto kasstroom uit operationele activiteiten
1 213
1 095
-3 396
-9 764
-37 673
37 584
Ontvangsten uit de verkoop van materiële vaste activa
8
0
416
Verwerving van materiële vaste activa
8
-1 573
-2 819
9,10
-15
-58
10
-160
-1
-1 748
-2 462
8
0
Verwerving van andere financiële activa, geassiocieerde deelnemingen Ontvangsten (verwerving) langetermijnvorderingen Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten Uitgifte aandelenkapitaal
17
Aflossing van leningen
19
0
-7 000
Uitgifte obligatieleningen
19
497 570
320 044
Mutatie financiële kortetermijnschulden
19
-124 411
-50 735
Mutatie cashpool
14
167 133
21 109
Verstrekking van langetermijnleningen
12
-500 000
-320 000
Ontvangen dividenden
10
160
0
40 460
-36 582
Netto beweging geldmiddelen en kasequivalenten
1 039
-1 460
Geldmiddelen en kasequivalenten - begin van de verslagperiode
4 904
6 364
Geldmiddelen en kasequivalenten - einde van de verslagperiode
5 943
4 904
Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten
81
Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen Aandelenkapitaal
Reserves
Eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van de vennootschap
Minderheidsbelangen
Totaal
18
2
20
1 071
1 091
Wijziging in de consolidatiekring
0
0
0
0
0
Resultaat over de verslagperiode
0
0
0
0
0
Baten en lasten rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen
0
0
0
0
0
Totaalresultaat over de verslagperiode
0
0
0
0
0
18
2
20
1 071
1 091
Wijziging in de consolidatiekring
0
0
0
8
8
Resultaat over de verslagperiode
0
0
0
0
0
Baten en lasten rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen
0
0
0
0
0
Totaalresultaat over de verslagperiode
0
0
0
0
0
18
2
20
1 079
1 099
(In duizenden EUR)
Saldo per 1 januari 2010
Saldo per 31 december 2010
Saldo per 31 december 2011
82
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening Inhoud 1.
Informatie over de onderneming
2.
Samenvatting van de belangrijkste opname- en waarderingsregels 2.1. Conformiteitverklaring en presentatiebasis 2.2. Consolidatiecriteria 2.3. Gesegmenteerde informatie 2.4. Belangrijkste waarderingsregels 2.5. Samenvatting van de wijzigingen in de waarderingsregels 2.6. Gebruik van ramingen en veronderstellingen 2.7. Standaarden die werden gepubliceerd, maar die nog niet van kracht zijn
3. Bedrijfsopbrengsten 4.
Diensten en diverse goederen
5. Personeelsbeloningen 6.
Financiële resultaten
7.
Belasting op het resultaat
8.
Materiële vaste activa
9.
Investeringen in geassocieerde deelnemingen
10. Overige beleggingen 11. Restitutierecht 12. Langetermijnvorderingen, andere 13. Voorraden 14. Handels- en overige vorderingen, vorderingen cashpoolactiviteiten 15. Actuele belastingsvorderingen 16. Geldmiddelen en kasequivalenten 17. Eigen vermogen 18. Voorziening voor personeelsbeloningen 19. Leningen op lange en korte termijn 20. Handelsschulden en overige kortlopende schulden 21. Financiële instrumenten: beleid 22. Verbonden partijen 23. Niet in de balans opgenomen rechten, verplichtingen en zakelijke zekerheden 24. Gebeurtenissen na balansdatum 25. Lijst van de ondernemingen opgenomen in de consolidatie
83
1. Informatie over de onderneming Eandis coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (cvba) is gevestigd in België, Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle en is ingeschreven in het ondernemingsregister van Gent onder het nummer 0477.445.084. Samen met haar dochterondernemingen De Stroomlijn cvba, Indexis cvba en Atrias cvba vormt ze de ‘Groep’. De aandeelhouders van Eandis cvba zijn zeven distributienetbeheerders (DNB’s) in het Vlaams Gewest (Gaselwest, IMEA, Imewo, Intergem, Iveka, Iverlek en Sibelgas) die zowel elektriciteit als gas verdelen (de ‘Vlaamse gemengde DNB’s’); Eandis cvba ontwikkelt, beheert en onderhoudt voor de Vlaamse gemengde DNB’s de distributienetten voor elektriciteit op midden- en laagspanning en de distributienetten voor gas op midden- en lagedruk. De opdracht van Eandis cvba is beperkt tot de ontwikkeling, de exploitatie en het onderhoud van de netten. De netinfrastructuur zelf blijft eigendom van de Vlaamse gemengde DNB’s, die eveneens de houders zijn van de erkenningen als netbeheerder voor elektriciteit- en gasdistributie uitgereikt door de Vlaamse energieregulator VREG. Het zijn ook de Vlaamse gemengde DNB’s die de klanten van de netten factureren. Eandis cvba is actief in 234 steden en gemeenten, overwegend in het Vlaams Gewest (België), en de Groep stelde gedurende 2011 gemiddeld 4 601 personen tewerk. De onderneming voert haar exploitatietaken uit aan kostprijs zonder enige commerciële marge aan te rekenen aan de DNB’s. Dat betekent dat alle kosten worden doorgerekend aan de Vlaamse gemengde DNB’s volgens afgesproken toewijzingsregels. Elke maand factureert Eandis cvba elk van de Vlaamse gemengde DNB’s voor de geleverde operationele diensten. Het resultaat van de Groep is zonder winst of verlies. De Vlaamse gemengde DNB’s hebben Eandis cvba aangewezen als hun werkmaatschappij in toepassing van het Vlaams Energiedecreet van 8 mei 2009 en het Besluit van de Vlaamse Regering van 19 november 2010. Alle zeven Vlaamse gemengde DNB’s ontvingen de toelating om een beroep te doen op de diensten van Eandis cvba als hun werkmaatschappij bij beslissing van de VREG van 29 oktober 2009. Voor meer informatie bezoek onze website: www.eandis.be De geconsolideerde jaarrekening van Eandis voor het jaar dat werd afgesloten op 31 december 2011 bevat de informatie van de onderneming en haar dochterondernemingen.
84
2. Samenvatting van de belangrijkste opname- en waarderingsregels
2.1. Conformiteitverklaring en presentatiebasis
De geconsolideerde jaarrekening werd opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals gepubliceerd door de International Accounting Standard Board (IASB) en goedgekeurd door de Europese Gemeenschap op 31 december 2011. De Groep heeft geen enkele nieuwe IFRS-vereiste vroegtijdig toegepast die pas na 2011 moet worden toegepast. De geconsolideerde jaarrekening werd uitgedrukt in duizenden euro, zijnde de functionele valuta en de presentatievaluta van de Groep. Ze werd opgesteld in de veronderstelling dat de bedrijfsvoering werd verdergezet en volgens de historische kostprijsmethode behoudens anders vermeld.
2.2. Consolidatiecriteria
De geconsolideerde jaarrekening omvat alle dochterondernemingen waarover de Groep zeggenschap heeft. Zeggenschap bestaat wanneer de Groep de macht heeft om het financiële en operationele beleid van de entiteit te sturen teneinde voordelen te verkrijgen uit haar activiteiten. Dergelijk zeggenschap wordt verondersteld te bestaan wanneer Eandis cvba, direct of indirect, houder is van meer dan de helft van de stemrechten van de entiteit. Het bestaan en effect van potentiële stemrechten die op dat moment uitoefenbaar of converteerbaar zijn, worden in overweging genomen bij de beoordeling of de Groep de macht heeft om het financiële en operationele beleid van een andere entiteit te sturen. Dochterondernemingen worden volledig geconsolideerd vanaf de datum waarop de Groep feitelijk zeggenschap verkrijgt tot de datum waarop de zeggenschap eindigt. De financiële verslaggeving van de dochterondernemingen wordt opgesteld voor hetzelfde boekjaar als dat van de moederonderneming, gebruikmakend van dezelfde boekhoudprincipes. Alle transacties tussen de ondernemingen van de Groep, balansen en niet-gerealiseerde winsten en verliezen op transacties binnen de Groep worden geëlimineerd. Minderheidsbelangen in de netto activa van de geconsolideerde dochterondernemingen worden in het eigen vermogen afzonderlijk van het eigen vermogen van de moedermaatschappij opgenomen. Minderheidsbelangen bestaan uit het bedrag van die belangen op de overnamedatum van de bedrijfscombinatie en het aandeel van de minderheid in de wijzigingen in het eigen vermogen sinds de datum van de bedrijfscombinatie. Verliezen die van toepassing waren op de minderheid welke hoger liggen dan de minderheidsbelangen in het eigen vermogen van de dochteronderneming worden toegerekend aan de groepsbelangen met uitzondering van het geval waarin de minderheid een bindende verplichting heeft om aanvullende investeringen te doen om de verliezen te compenseren en hiertoe in staat is. Een lijst van de dochterondernemingen is opgenomen in de toelichting ‘Lijst van de ondernemingen opgenomen in de consolidatie’.
2.3. Gesegmenteerde informatie
De Groep onderscheidt geen verschillende segmenten, noch op het vlak van de activiteiten, noch op geografisch vlak aangezien de Groep opbrengsten genereert als werkmaatschappij voor de Vlaamse gemengde DNB’s.
85
2.4. Belangrijkste waarderingsregels
De toegepaste waarderingsregels zijn in overeenstemming met de principes van vorige boekjaren. a) Opbrengsten Opbrengsten worden geboekt wanneer het waarschijnlijk is dat de economische voordelen verbonden aan de transactie naar de onderneming zullen vloeien, op voorwaarde dat de opbrengsten op een betrouwbare wijze kunnen worden ingeschat en de inning van de verschuldigde vergoeding waarschijnlijk is. Verkoop van goederen en geleverde diensten De opbrengsten uit de verkoop van goederen en de levering van diensten worden opgenomen in de winst- en verliesrekening wanneer de belangrijkste risico’s en voordelen van eigendom aan de koper zijn overgedragen. De financiële baten omvatten intresten voornamelijk gerealiseerd uit het doorlenen van gelden afkomstig van de obligatieleningen en uit de cashpoolactiviteiten. Die intresten worden geboekt wanneer ze verworven zijn en worden opgenomen over de periode waarop ze betrekking hebben (rekening houdend met de effectieve rentevoet van het actief) tenzij er twijfel bestaat over de invorderbaarheid. b) Kosten De financiële lasten omvatten intresten van leningen, berekend volgens de effectieve rentevoetmethode en bankkosten. Alle intresten en andere gemaakte kosten in verband met leningen of andere financiële transacties zoals indekkingopties worden als financiële kosten geboekt wanneer ze zich voordoen. c) Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden gewaardeerd aan historische kostprijs verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingverliezen. De historische kostprijs omvat de initiële aankoopprijs vermeerderd met rechtstreeks toerekenbare kosten om het actief operationeel te maken zoals beoogd door het management. Tot 2010 worden afschrijvingen voor technische installaties en voor alle per 1 januari 2003 bestaande activa maandelijks ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht volgens de lineaire methode vanaf het jaar volgend op de indienststelling. Voor de overige installaties worden de afschrijvingen ten laste gebracht vanaf de maand volgend op de ingebruikname. De afschrijvingen worden berekend over de verwachte economische gebruiksduur van ieder onderdeel van het materieel vast actief. De jaarlijkse afschrijvingspercentages op basis van de initiële verwachte gebruiksduur zijn als volgt: Installaties, machines en uitrusting 5,56 % Meubilair 10,00 % en 20,00 % Computerapparatuur en hardware 20,00 % en 34,00 % Overige activa: oplaadpalen en (motor)fietsen 10,00 % en 20,00 % Vanaf 2011 worden afschrijvingen maandelijks ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht volgens de lineaire methode vanaf de maand volgend op de ingebruikname. De afschrijvingen worden berekend over de verwachte economische gebruiksduur van ieder onderdeel van het materieel vast actief.
86
De jaarlijkse afschrijvingspercentages op basis van de initiële verwachte gebruiksduur zijn als volgt: Meubilair 10,00 % en 20,00 % Computerapparatuur en hardware 20,00 % en 34,00 % Proeftuin EVA ( Elektrische Voertuigen in Actie ) 50,00 % Oplaadpalen voor elektrische voertuigen 10,00 % (Motor)fietsen 20,00 % Kosten voor herstelling en instandhouding, die de toekomstige economische voordelen niet vergroten, worden als lasten in de winst- en verliesrekening opgenomen. Meer- en minderwaarde op verkopen Netto winsten en verliezen gerealiseerd op de verkoop van materiële vaste activa worden opgenomen in de winst- en verliesrekening. Ze worden opgenomen, wanneer de wezenlijke risico’s en voordelen van eigendom worden overgedragen aan de koper, het waarschijnlijk is dat de economische voordelen met betrekking tot de transactie naar de onderneming zullen vloeien, de reeds gemaakte of nog te maken kosten met betrekking tot de transactie op betrouwbare wijze kunnen worden gewaardeerd en er geen feitelijke zeggenschap meer is over de materiële vaste activa. Leasing Leasing van activa waarbij de voordelen en de risico’s substantieel bij de leasinggever blijven, worden beschouwd als operationele leasing. Betalingen van operationele leasing worden op tijdevenredige basis ten laste van de winst- en verliesrekening opgenomen gedurende de leaseperiode, tenzij een andere systematische wijze van toerekening meer representatief is voor het tijdspatroon van de voordelen die de gebruiker geniet. Bijzondere waardeverminderingen Voor de materiële vaste activa wordt op elke balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig zou kunnen zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, moet de realiseerbare waarde van het actief worden geschat. Een bijzondere waardevermindering wordt opgenomen indien de boekwaarde hoger is dan de verwachte realiseerbare waarde. Bijzondere waardeverminderingen worden direct opgenomen in de winst- en verliesrekening. d) Beleggingen Elk type belegging wordt geboekt op de transactiedatum. Beleggingen in eigen-vermogensinstrumenten omvatten deelnemingen in ondernemingen waarin de Groep noch zeggenschap noch een belangrijke invloed heeft. Dit is het geval bij ondernemingen waarin de Groep minder dan 20 % van de stemrechten bezit. Die beleggingen worden geklasseerd als voor verkoop beschikbare financiële activa, en worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde, tenzij deze niet op een betrouwbare wijze kan worden bepaald. In dat geval worden ze geboekt aan aanschaffingswaarde. Een bijzondere waardevermindering wordt opgenomen indien de boekwaarde hoger is dan de verwachte realiseerbare waarde.
87
e) Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde welke wordt bepaald aan de hand van de methode van het voortschrijdend gewogen gemiddelde. Een waardevermindering wordt toegepast op voorraadartikelen die, gezien hun verouderde staat, niet meer voor exploitatie bruikbaar zijn of waarvan de geraamde verkoopwaarde lager ligt dan de boekwaarde. Indien voorraadartikelen meer dan één jaar niet gebruikt worden, wordt een waardevermindering van 100,00 % toegepast. Die afschrijvingen worden opgenomen als last van de winst- en verliesrekening. f) Handels- en overige vorderingen Die vorderingen worden tegen hun nominale waarde geboekt. In het geval van een faillissement of concordaat wordt de vordering onmiddellijk afgeschreven en de belasting over de toegevoegde waarde teruggevorderd. Voor vorderingen welke meer dan een jaar vervallen zijn, en in behandeling van de juridische dienst, wordt een waardevermindering ten belope van 100,00 % exclusief belasting over de toegevoegde waarde geboekt. Ook op andere vorderingen kunnen waardeverminderingen worden toegepast die aan elk afzonderlijk geval zijn aangepast. De waardeverminderingen worden opgenomen als last in de winst- en verliesrekening. g) Geldmiddelen en kasequivalenten Geldmiddelen en kasequivalenten omvatten contanten, direct opvraagbare tegoeden bij kredietinstellingen en andere kortlopende, uiterst liquide beleggingen (maximale looptijd van drie maanden) die onmiddellijk kunnen worden omgezet in geldmiddelen. Ze worden gewaardeerd aan nominale waarde die overeenstemt met de reële waarde. In het kasstroomoverzicht worden deze middelen gepresenteerd als geldmiddelen en kasequivalenten. h) Personeelsbeloningen Pensioenregelingen en andere vergoedingen toegekend na uitdiensttreding De bijdragen voor toegezegde-bijdrageregelingen worden als last opgenomen op het moment dat ze verschuldigd zijn alsook eventuele tekorten ten opzichte van het minimum gegarandeerd rendement. De verplichtingen van de Groep betreffende de toegezegd-pensioenregelingen en de kosten die eruit voortvloeien worden gewaardeerd op basis van de ‘Projected Unit Credit’-methode. Het in de balans opgenomen bedrag vertegenwoordigt de contante waarde van de omschreven pensioenverplichtingen (Defined Benefit Obligation), verminderd met de pensioenkosten van verstreken diensttijd die nog niet worden opgenomen en de reële waarde van fondsbeleggingen. De pensioenkosten van verstreken diensttijd naar aanleiding van de introductie van of wijziging in toegezegd-pensioenregelingen worden lineair als last opgenomen over de gemiddelde periode tot de vergoedingen onvoorwaardelijk zijn toegezegd. In zoverre de vergoedingen onmiddellijk onvoorwaardelijk zijn toegezegd worden de pensioenkosten van verstreken diensttijd onmiddellijk opgenomen. De actuariële winsten en verliezen worden onmiddellijk opgenomen in het overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten en beïnvloeden de winst- en verliesrekening niet. Het bedrag dat wordt opgenomen in de winst- en verliesrekening bestaat uit de aan het boekjaar toegerekende pensioenkosten, de rentekosten, het verwacht rendement op fondsbeleggingen (als negatieve component), de eventuele pensioenkosten van verstreken diensttijd alsook het effect van eventuele inperkingen en afwikkelingen. Andere langetermijnpersoneelsbeloningen Deze voordelen worden op dezelfde wijze behandeld als pensioenregelingen doch de kosten van verstreken diensttijd alsook de actuariële winsten en verliezen worden onmiddellijk opgenomen in de winst- en verliesrekening.
88
i) Leningen Opgenomen rentedragende leningen worden initieel opgenomen tegen reële waarde. Na de eerste opname worden rentedragende leningen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij het verschil tussen de kostprijs en het aflossingsbedrag op basis van de effectieve-rentemethode in de winst- en verliesrekening wordt opgenomen over de looptijd van de leningen. j) Handels- en overige schulden Handels- en overige schulden worden gewaardeerd aan nominale waarde. k) Belastingen Belastingen op het resultaat van het boekjaar omvatten de verschuldigde belastingen. Die belasting bevat de verwachte belastingschuld op het belastbaar inkomen van het jaar en aanpassingen aan de belastingschulden van vorige jaren. Voor de berekening van deze winstbelastingen worden de op het ogenblik van afsluiting van kracht zijnde belastingstarieven (of belastingstarieven waarvan het wetgevingsproces materieel was afgesloten) gebruikt.
2.5. Samenvatting van de wijzigingen in de waarderingsregels
De volgende standaarden en interpretaties werden toepasbaar voor het boekjaar beginnend op 1 januari 2011. • Verbeteringen aan IFRS (2009-2010) (normaal toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2011) • Aanpassing van IAS 24 Informatieverschaffing over verbonden partijen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2011). Deze standaard vervangt IAS 24 Informatieverschaffing over verbonden partijen zoals uitgegeven in 2003 • Aanpassing van IAS 32 Financiële instrumenten: Presentatie – Classificatie van claimemissies (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 februari 2010) • IFRIC 19 Aflossing van financiële verplichtingen met eigenvermogensinstrumenten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 juli 2010) • Aanpassing van IFRIC 14 IAS 19 – Beperking van activa uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen, minimale financieringsverplichtingen en hun interactie – Vooruitbetalingen van een minimale financieringsverplichting (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2011)
2.6. Gebruik van ramingen en veronderstellingen
Het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening in overeenstemming met IFRS vereist dat het management beoordelingen, inschattingen en veronderstellingen maakt die een invloed kunnen hebben op de gerapporteerde cijfers, zowel in de balans als de winst- en verliesrekening. De inschattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De hieruit voortvloeiende resultaten dienen als basis voor het nemen van beslissingen over boekwaarden van activa en verplichtingen welke niet op eenvoudige wijze blijken uit andere bronnen. De uiteindelijke resultaten kunnen afwijken van de gemaakte inschattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend herzien. Herzieningen van boekhoudkundige inschattingen worden opgenomen in de periode waarin de herziening plaatsvindt in zover de herziening enkel die periode betreft, of in de periode van de herziening en toekomstige periodes indien de herziening zowel huidige als toekomstige periodes betreft. Informatie over belangrijke punten van schattingsonzekerheden en kritische oordelen is verwerkt in de toelichting met betrekking tot ‘Voorziening voor personeelsbeloningen’.
89
2.7. Standaarden die werden gepubliceerd, maar die nog niet van kracht zijn
De volgende standaarden en interpretaties werden gepubliceerd, maar waren nog niet van toepassing voor het boekjaar beginnend op 1 januari 2011. • IFRS 9 Financiële Instrumenten en de daaropvolgende aanpassingen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2015) • IFRS 10 Geconsolideerde jaarrekening (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) • IFRS 11 Gezamenlijke overeenkomsten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) • IFRS 12 Informatieverschaffing over betrokkenheid in andere entiteiten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) • IFRS 13 Waardering van de reële waarde (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) • Aanpassing van IFRS 1 Eerste toepassing van IFRS – Ernstige hyperinflatie en verwijdering van de vaste overgangsdata voor eerste toepassers (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 juli 2011) • Aanpassing van IFRS 7 Financiële instrumenten: Informatieverschaffing – Niet langer opnemen in de balans (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 juli 2011) • Aanpassing van IFRS 7 Financiële instrumenten: Informatieverschaffing – Saldering van financiële activa en verplichtingen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) • Aanpassing van IAS 1 Presentatie van de jaarrekening – Presentatie van de andere elementen van het totaalresultaat (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 juli 2012) • Aanpassing van IAS 12 Winstbelastingen – Uitgestelde belastingen: Inbaarheid van onderliggende activa (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2012) • Aanpassing van IAS 19 Personeelsbeloningen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) • Aanpassing van IAS 27 Enkelvoudige jaarrekening (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) • Aanpassing van IAS 28 Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) • Aanpassing van IAS 32 Financiële instrumenten: presentatie – Saldering van financiële activa en verplichtingen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2014) • IFRIC 20 Afschraapkosten in de productiefase van een bovengrondse mijn (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2013) De Groep zal de nieuwe standaarden en interpretaties die van toepassing zijn op haar rekeningen volgen zodra ze van kracht worden. De Groep koos ervoor om deze standaarden en interpretaties niet vroegtijdig toe te passen. De toepassing van deze standaarden, interpretaties en wijzigingen aan gepubliceerde standaarden en hun impact op de resultaten van de Groep worden verder onderzocht.
90
3. Bedrijfsopbrengsten (In duizenden EUR) Doorrekening van kosten aan distributienetbeheerders Facturatie werken derden Opbrengsten Overige operationele opbrengsten Geactiveerde, intern uitgevoerde werkzaamheden Totaal
2011
2010
1 224 131
1 129 167
16 105
19 298
1 240 236
1 148 465
14 395
12 252
19
298
1 254 650
1 161 015
De totale bedrijfsopbrengsten zijn gestegen ten opzichte van 2010 met 93 635 k euro tot 1 254 650 k euro. De Groep behaalde het gros van haar opbrengsten uit de beheersfacturen aan voornamelijk de distributienetbeheerders. De doorrekening via de beheersfacturen is een weerspiegeling van alle kosten die noodzakelijk zijn om haar opdrachten uit te voeren als onafhankelijk dienstverlenend bedrijf voor de exploitatie van de netten voor elektriciteit en gas. De ‘Facturatie werken derden’ omvat voornamelijk het grondverzet bij synergiewerken, waarbij aan de andere nutsbedrijven hun respectievelijk aandeel doorgerekend wordt, evenals de doorrekening van diverse kosten aan Indexis (huisvesting, personeelsadministratie…) De ‘Overige operationele opbrengsten’ omvatten voornamelijk terugbetalingen van algemene onkosten van aannemers, verzekeringen en andere instanties. Bepaalde uitgevoerde werkzaamheden en gerelateerde kosten werden geactiveerd via de rubriek ‘Geactiveerde, intern uitgevoerde werkzaamheden’.
4. Diensten en diverse goederen (In duizenden EUR)
2011
2010
330 448
299 680
Directe aankopen voor exploitatie
93 437
93 002
Vergoedingen voor gebruik installaties
55 143
52 366
Advertentie, informatie, documentatie, receptie e.d.
14 696
14 236
Premies voor rationeel energiegebruik (REG)
46 318
38 881
Aannemerskosten voor aanleg en onderhoud netten
5 144
8 729
Consultancy en andere prestaties
65 820
61 695
Andere
46 273
49 132
Totaal
657 279
617 721
Contracten en beheerskosten
De diensten en diverse goederen stegen met 39 558 k euro tegenover 2010 tot 657 279 k euro. De premies voor rationeel energiegebruik (REG) kenden een stijging van 7 437 k euro in vergelijking met 2010. De post ‘Andere’ bevat kosten voor huur, communicatie, vervoer, verzekering, seminaries en dergelijke. Al deze kosten werden doorgerekend aan voornamelijk de distributienetbeheerders.
91
5. Personeelsbeloningen (In duizenden EUR)
2011
2010
259 015
246 991
Sociale zekerheidskosten
75 847
69 501
Lasten voor pensioenregelingen en bovenwettelijke verzekeringen
86 825
52 438
Andere personeelskosten
17 826
18 794
439 514
387 724
Bezoldigingen
Totaal
De personeelskosten bedroegen 439 514 k euro in 2011, een stijging met 51 790 k euro ten opzichte van 2010 voornamelijk het gevolg van een bijkomende dotaties aan pensioenfondsen. Het gemiddeld aantal personeelsleden (in voltijdse equivalenten) bedroeg 4 601 personen. De Groep bleef medewerkers aanwerven om tegemoet te komen aan haar talrijke opdrachten en te kunnen voldoen aan de nieuwe ontwikkelingen en uitdagingen.
6. Financiële resultaten (In duizenden EUR) Rentebaten distributienetbeheerders
2011
2010
20 839
5 059
151
27
Andere financiële baten
1 486
1 144
Totaal financiële baten
22 476
6 230
Rentebaten banken
410
182
4 496
2 165
16 536
3 182
Andere financiële lasten
40
190
Totaal financiële lasten
21 482
5 719
Rentelasten distributienetbeheerders Rentelasten banken Rentelasten obligatieleningen
De rentebaten werden hoofdzakelijk gerealiseerd via renten op de doorgeleende gelden afkomstig van de obligatieleningen (EMTN en retail) en de cashpoolactiviteiten met de distributienetbeheerders. De rentelasten waren het gevolg van de rente op de obligatieleningen uitgegeven in 2011 en 2010, de leningen aangegaan met de banken en gedeeltelijk uit de cashpoolactiviteiten met de distributienetbeheerders.
7. Belasting op het resultaat (In duizenden EUR) Actuele belastingen
2011
2010
234
6 357
Belastingaanpassingen
-5 740
-214
Totaal belastingskost (opbrengst)
-5 506
6 143
2011
2010
(In duizenden EUR) Winst (verlies) voor belasting
-5 506
6 143
Effect van niet-aftrekbare kosten
13 048
12 762
-26 114
-134
19 261
-70
Belastbare grondslag
689
18 702
Belasting op resultaat boekjaar *
234
6 357
Effect van aftrek (notionele intrest, andere) Aanwending
* Aan het wettelijk Belgisch belastingstarief van 33,99 %.
92
8. Materiële vaste activa Meubilair en rollend materieel
Overige
Totaal
66 940
77
67 017
1 528
45
1 573
68 468
122
68 590
-52 754
-2
-52 756
-5 509
-13
-5 522
-58 263
-15
-58 278
10 205
107
10 312
Installaties, machines en uitrusting
Meubilair en rollend materieel
Overige
Totaal
1 477
64 724
0
66 201
(In duizenden EUR)
Aanschaffingswaarde op 1 januari 2011 Aanschaffingen Aanschaffingswaarde op 31 december 2011 Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op 1 januari 2011 Afschrijvingen Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op 31 december 2011 Netto boekwaarde op 31 december 2011
(In duizenden EUR)
Aanschaffingswaarde op 1 januari 2010
0
2 742
77
2 819
-1 477
-526
0
-2 003
0
66 940
77
67 017
-1 429
-45 833
0
-47 262
0
-7 446
-2
-7 448
1 429
525
0
1 954
waardeverminderingen op 31 december 2010
0
-52 754
-2
-52 756
Netto boekwaarde op 31 december 2010
0
14 186
75
14 261
Aanschaffingen Overdrachten en buitengebruikstellingen Aanschaffingswaarde op 31 december 2010 Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen op 1 januari 2010 Afschrijvingen Overdrachten en buitengebruikstellingen Gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere
In november 2009 ging Eandis een verbintenis aan tot verkoop van het kabelnet te Baarle-Nassau inclusief alle hieraan verbonden gebruiks- en andere rechten. De overdracht vond plaats eind 2010, op datum van het verlijden van de notariële akte. De netto boekwaarde van die activa bedroeg 48 k euro. Per 31 december 2010 en 2011 bestonden er geen beperkingen op eigendom en op materiële vaste activa die als zekerheid dienen voor verplichtingen. Er waren geen verbintenissen voor de verwerving van materiële vaste activa op eind 2010 en 2011.
93
9. Investeringen in geassocieerde deelnemingen Op 9 mei 2011 werd Atrias cvba opgericht. Atrias is een centraal clearing house ten behoeve van de DNB’s en belast met het ontwikkelen van een Message Implementation Guide (MIG), de ontwikkeling van een clearing house toepassing en het beheer en onderhoud van deze toepassing. MIG beschrijft hoe de communicatiestroom tussen de verschillende spelers op de energiemarkt dient te gebeuren. De Groep heeft 25 % van de aandelen genomen. Het bedrag van 5 k euro werd opgenomen als een investering in geassocieerde ondernemingen. Atrias is een niet beursgenoteerde onderneming en heeft dus geen officiële prijsnotering. Hieronder de samengevatte financiële informatie van Atrias op 31 december: (In duizenden EUR)
2011
Vlottende activa
1 077
Verplichtingen
1 059 19
Eigen vermogen Aandeel in eigen vermogen
5
Opbrengsten
243
Resultaat over de verslagperiode
0
Aandeel in het resultaat
0
De Groep ontvangt haar aandeel van de werkingskosten van Atrias. Aangezien deze onderneming eveneens aan kostprijs werkt is haar resultaat zonder winst of verlies. De Groep verleent aan Atrias financiering en voorziet in huisvesting (zie informatie in toelichting ‘Verbonden partijen’).
10. Overige beleggingen (In duizenden EUR) Bedrijvencentra KIC - InnoEnergy Totaal
2011
2010
1 092
1 092
10
0
1 102
1 092
Sinds 2007 heeft de Groep participaties genomen in bedrijvencentra op uitdrukkelijk verzoek van haar aandeelhouders. De bedrijvencentra bevinden zich op het grondgebied van Gaselwest (bedrijvencentra Kortrijk, Roeselare, Vlaamse Ardennen, Waregem en Westhoek), Imewo (bedrijvencentra Brugge, Gent, Meetjesland en Oostende) en Iveka (bedrijvencentra Kempen en Rupelstreek). Gedurende 2010 werd een additionele participatie voor 58 k euro genomen in het bedrijvencentrum Kortrijk. Gedurende 2011 ontving de Groep een dividend van een bedrijvencentrum van 160 k euro. In 2011 werd een participatie (1 aandeel) genomen in een Europese vennootschap KIC InnoEnergy ten belope van 10 k euro. Deze onderneming heeft als doel het ontwikkelen van verschillende componenten voor midden- en laagspanning in stations, en de noodzakelijke logistieke en communicatiesystemen.
94
11. Restitutierecht De kosten met betrekking tot de voorziening voor personeelsbeloningen waren terugvorderbaar van de distributienetbeheerders. Op eind 2011 bedroeg het restitutierecht betreffende deze personeelsbeloningen 498 166 k euro en 462 031 k euro op eind 2010 (zie toelichting ‘Voorzieningen voor personeelsbeloningen’).
12. Langetermijnvorderingen, andere (In duizenden EUR)
2011
2010
Vordering t.o.v. DNB’s n.a.v. doorlenen van obligatielening bij particuliere beleggers
320 000
320 000
Vordering t.o.v. DNB’s n.a.v. doorlenen van obligatielening bij Europese institutionele beleggers
500 000
0
188
28
820 188
320 028
Andere Totaal
De andere langetermijnvorderingen stegen in 2011 met 500 160 k euro tot 820 188 k euro. De vordering van 320 000 k euro ten opzichte van de distributienetbeheerders ontstond in 2010 naar aanleiding van het doorlenen van de gelden opgehaald via de uitgifte van twee obligatieleningen door Eandis bij particuliere beleggers. De voorwaarden van die leningen op lange termijn aan de distributienetbeheerders waren dezelfde als die van de obligatieleningen: voor die van juni 2010 was de looptijd 7 jaren met een intrest van 4,00 %, voor die van december 2010 was de looptijd 10 jaren met een intrest van 4,25 % (zie toelichting ‘Leningen op korte en lange termijn’). De vordering van 500 000 k euro ten opzichte van de distributienetbeheerders ontstond in 2011 naar aanleiding van het doorlenen van de gelden opgehaald via de uitgifte van de obligatielening door Eandis bij Europese institutionele beleggers. De voorwaarden van die lening op lange termijn aan de distributienetbeheerders was dezelfde als die van de obligatielening: de looptijd was 10 jaren met een intrest van 4,50 %.
13. Voorraden (In duizenden EUR) Grond- en hulpstoffen Gecumuleerde waardeverminderingen op voorraden Totaal
2011
2010
32 460
28 299
-294
-209
32 166
28 090
Het bedrag van de waardevermindering dat toegevoegd werd, bedroeg 85 k euro in 2011 en 16 k euro in 2010. Deze bedragen werden opgenomen in de winst- en verliesrekening.
95
14. Handels- en overige vorderingen, vorderingen cashpoolactiviteiten (In duizenden EUR)
2011
2010
28 951
16 152
-23
-56
Totaal handelsvorderingen - netto
28 928
16 096
Totaal overige vorderingen
70 806
14 179
Totaal handels- en overige vorderingen
99 734
30 275
312 081
499 409
Handelsvorderingen - bruto Gecumuleerde waardeverminderingen op vorderingen
Vorderingen cashpoolactiviteiten
De handelsvorderingen bestonden voornamelijk uit vorderingen op de distributienetbeheerders en bedroegen 23 242 k euro in 2011 versus 8 345 k euro in 2010. De ‘Overige vorderingen’ bevatten voornamelijk te ontvangen belasting over de toegevoegde waarde, andere vorderingen, over te dragen kosten en verkregen opbrengsten. De post ‘Vorderingen cashpoolactiviteiten’ bevatte de saldi op de rekeningen van de distributienetbeheerders m.b.t. de cashpool. Het aandeel van de geassocieerde deelneming, werd opgenomen in de toelichting ‘Verbonden partijen’. Ouderdomsanalyse van handelsvorderingen waarvoor geen bijzondere waardevermindering werd opgenomen (In duizenden EUR)
2011
2010
0 - 30 dagen
562
-5
31 - 60 dagen
33
111
61 - 90 dagen
-4
22
91 - 120 dagen
2
38
> 120 dagen
73
178
666
345
(In duizenden EUR)
2011
2010
Saldo per 1 januari
-56
-90
Waardeverminderingen op vorderingen
-11
-3
41
30
3
7
-23
-56
Totaal vervallen vorderingen
Beweging gecumuleerde waardeverminderingen op handelsvorderingen
Bedragen afgeschreven wegens niet invorderbaar Gerecupereerde bedragen tijdens het jaar Saldo per 31 december
Ouderdomsanalyse van de afgewaardeerde handelsvorderingen De afgewaardeerde handelsvorderingen die langer dan 365 dagen openstonden, bedroegen 41 k euro voor 2011 en 30 k euro voor 2010.
96
15. Actuele belastingsvorderingen Op eind 2011 werd een vordering voor belasting opgenomen van 11 648 k euro (2 748 k euro in 2010).
16. Geldmiddelen en kasequivalenten De liquide middelen omvatten banktegoeden, kasgelden en beleggingen in fondsen die omzetbaar zijn in gelden. Alle middelen zijn uitgedrukt in euro.
17. Eigen Vermogen De diverse componenten van het eigen vermogen en de bewegingen van 1 januari 2010 tot 31 december 2011 worden weergegeven in het ‘Mutatieoverzicht van het Eigen Vermogen’. Het aandelenkapitaal bedroeg € 18 550 en was volledig geplaatst en volgestort. Het was vertegenwoordigd door 348 431 maatschappelijke aandelen zonder vermelding van nominale waarde. Ieder aandeel vertegenwoordigt 1/348 431ste van het kapitaal. De maatschappelijke aandelen zijn op naam van de distributienetbeheerders en zijn als volgt verdeeld: Distributienetbeheerder
Aantal aandelen
%
Gaselwest
57 830
16,60
IMEA
47 944
13,76
Imewo
78 105
22,42
Intergem
38 139
10,95
Iveka
49 976
14,34
Iverlek
67 701
19,43
8 736
2,51
348 431
100,00
Sibelgas Totaal
De wettelijke reserve bedraagt € 1 855. Deze wettelijke reserve werd aangelegd bij een te bestemmen winst, ten belope van 5,00 % tot een maximum van 10,00 % van het geplaatst kapitaal. De resultaten van de Groep zijn steeds zonder winst of verlies aangezien alle werkingkosten kunnen doorgerekend worden aan de distributienetbeheerders. Er werd een minderheidsbelang erkend van 34,08 % of 85 k euro ten opzichte van T.M.V.W. voor de participatie aangehouden in De Stroomlijn sinds 2007. Gedurende 2011 werd een kapitaalsverhoging van 8 k euro doorgevoerd in De Stroomlijn, die volledig werd onderschreven door Antwerpse Waterwerken (A.W.W.). Hierdoor steeg het minderheidsbelang tot 35,97 % of 93 k euro. Eandis cvba bezit 70,00 % van de aandelen van de onderneming Indexis cvba; de overige aandelen worden aangehouden door Ores, de Waalse gemengde distributienetbeheerder voor elektriciteit en gas en door Jacques Hugé, CEO van Ores (1 aandeel). Het minderheidsbelang bedraagt hierdoor 30,00 % of 986 k euro.
97
18. Voorziening voor personeelsbeloningen Pensioenregelingen De collectieve overeenkomst van 2 mei 1952 voorzag een bijkomend pensioen gelijk aan 75 % van het laatste jaarinkomen na aftrek van het paritair wettelijk pensioen na een volledige loopbaan, alsook een overlevingspensioen en wezenrente. Deze toegezegd-pensioenregeling werd volledig gefinancierd door de werkgever en de pensioenen werden rechtstreeks door de werkgever aan de begunstigden uitgekeerd. De eruit voortvloeiende resterende verplichtingen hebben voornamelijk betrekking op lopende pensioenen. De meerderheid van het uitvoerend personeel aangeworven vóór 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven vóór 1 mei 1999 genieten van toegezegd-pensioenregelingen die voorzien in de uitkering van een kapitaal bij pensionering, en een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. Die voordelen worden berekend rekening houdend met het laatste jaarinkomen en de diensttijd. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die gestort worden aan pensioenfondsen (O.F.P. Elgabel en O.F.P. Pensiobel) en groepsverzekeringen. Het uitvoerend personeel aangeworven vanaf 1 januari 2002 en het kaderpersoneel aangeworven vanaf 1 mei 1999 genieten van toegezegde-bijdrageregelingen: deze regelingen voorzien in een kapitaal bij pensionering voortvloeiend uit de betaalde bijdragen en de rendementen toegekend door de pensioeninstellingen, alsook een kapitaal en wezenrente bij overlijden voor pensionering. De financiering gebeurt door werknemersbijdragen en werkgeversbijdragen, die gestort worden aan pensioenfondsen (O.F.P. Enerbel en O.F.P. Powerbel) en groepsverzekeringen. Voor de bijdragen gestort vanaf 1 januari 2004 voorziet de Belgische wetgeving een minimaal gemiddeld rendement: momenteel 3,75 % op de werknemersbijdragen en 3,25 % op de werkgeversbijdragen. Eventuele tekorten moeten door de werkgever gefinancierd worden. Per 31 december 2011 bedroeg de reële waarde van de fondsbeleggingen 14 985 k euro terwijl de verplichtingen rekening houdend met de minimum gegarandeerde rendementen 14 364 k euro bedroegen. Enkele individuele tekorten (immaterieel) werden niet opgenomen in de balans. Gelijkaardige vergoedingen werden toegekend via uitstapregelingen. De overige pensioenverplichtingen betreffen voorzieningen van overgenomen pensioenverplichtingen. Andere vergoedingen De Groep verstrekt eveneens vergoedingen toegekend na uitdiensttreding (terugbetaling van gezondheidszorgen en tarifaire voordelen) alsook andere langetermijnpersoneelsbeloningen (afscheid- en jubileumpremies). Vermits de kosten met betrekking tot de personeelsbeloningen terugvorderbaar zijn van de distributienetbeheerders werd een restitutierecht, gelijk aan de in de balans opgenomen personeelsverplichtingen, erkend.
98
Overzicht op balansdatum 2011
(In duizenden EUR)
Contante waarde van de brutoverplichting Reële waarde van de fondsbeleggingen Subtotaal Overige personeelsverplichtingen In de balans opgenomen personeelsverplichtingen
2010
Pensioenen
Andere
Totaal
Pensioenen
Andere
Totaal
-698 621
-216 846
-915 467
-695 424
-210 120
-905 544
425 251
3 842
429 093
439 675
3 868
443 543
-273 370
-213 004
-486 374
-255 749
-206 252
-462 001
-11 774
-18
-11 792
0
-30
-30
-285 144
-213 022
-498 166
-255 749
-206 282
-462 031
Overige personeelsverplichtingen hadden betrekking op overgenomen pensioenverplichtingen loopbaanonderbreking (rubriek ‘Andere’). Wijziging van de contante waarde van de brutoverplichting 2011
(In duizenden EUR)
2010
Pensioenen
Andere
Totaal
Pensioenen
Andere
-695 424
-210 120
-905 544
-709 825
-185 267
-895 092
-14 927
-5 143
-20 070
-14 700
-5 398
-20 098
Bijdragen van de deelnemers
-1 576
0
-1 576
-1 750
0
-1 750
Kosten van vervroegde pensionering
-3 103
0
-3 103
-2 742
0
-2 742
-28 989
-8 670
-37 659
-31 156
-9 256
-40 412
67 986
12 771
80 757
59 460
11 915
71 375
-22 588
-5 684
-28 272
5 289
-22 114
-16 825
-698 621
-216 846
-915 467
-695 424
-210 120
-905 544
Beginsaldo Aan het dienstjaar toegerekende kosten
Rentekosten Betaalde vergoedingen Totaal actuariële winsten/(verliezen) Eindsaldo
Totaal
Wijziging van de reële waarde van de fondsbeleggingen 2011
(In duizenden EUR)
Beginsaldo
2010
Pensioenen
Andere
Totaal
Pensioenen
Andere
Totaal
439 675
3 868
443 543
401 181
4 218
405 399
Verwacht rendement
20 376
181
20 557
20 608
191
20 799
Bijdragen van de werkgever
49 444
12 568
62 012
53 017
11 626
64 643
Bijdragen van de werknemer
1 576
0
1 576
1 750
0
1 750
Betaalde vergoedingen
-67 986
-12 771
-80 757
-59 460
-11 915
-71 375
Totaal actuariële winsten/(verliezen)
-17 834
-4
-17 838
22 579
-252
22 327
Eindsaldo
425 251
3 842
429 093
439 675
3 868
443 543
99
Componenten van de last 2011
(In duizenden EUR)
Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten Kosten van vervroegde pensionering Rentekosten Verwacht rendement op de fondsbeleggingen
Pensioenen
Andere
Totaal
Pensioenen
Andere
Totaal
-16 503
-5 143
-21 646
-16 450
-5 398
-21 848
-3 103
0
-3 103
-2 742
0
-2 742
-28 989
-8 670
-37 659
-31 155
-9 256
-40 411
20 376
181
20 557
20 608
191
20 799
0
6 460
6 460
0
-165
-165
-28 219
-7 172
-35 391
-29 739
-14 628
-44 367
Opgenomen actuariële winsten/(verliezen) Totale last
2010
De opgenomen actuariële winsten/(verliezen) onder de post ‘Andere’ hadden betrekking op jubileumpremies. Wijziging van de in de balans opgenomen verplichtingen 2011
(In duizenden EUR)
Beginsaldo Last Bijdragen Totaal actuariële winsten/(verliezen) Eindsaldo
2010
Pensioenen
Andere
Totaal
Pensioenen
Andere
Totaal
-255 749
-206 252
-462 001
-308 644
-181 049
-489 693
-28 219
-7 172
-35 391
-29 739
-14 628
-44 367
51 020
12 568
63 588
54 767
11 626
66 393
-40 422
-12 148
-52 570
27 867
-22 201
5 666
-273 370
-213 004
-486 374
-255 749
-206 252
-462 001
Gecumuleerd bedrag van actuariële winsten/(verliezen) op balansdatum 2011
(In duizenden EUR)
Totaal
2010
Pensioenen
Andere
Totaal
Pensioenen
Andere
Totaal
-107 499
-50 976
-158 475
-67 077
-38 828
-105 905
Indeling van de fondsbeleggingen op de balansdatum De indeling van de fondsbeleggingen met betrekking tot pensioenregelingen in functie van de belangrijkste categorie van activa op eind 2011. Munt
Elgabel %
Pensiobel %
Verzekeringsondernemingen %
Totaal %
Aandelen
Eurozone
12,55
15,24
2,95
10,85
Aandelen
Buiten eurozone
15,49
14,87
3,87
12,59
Staatsobligaties
Eurozone
12,98
12,45
18,74
14,23
Andere obligaties
Eurozone
Categorie
36,78
35,29
58,01
41,50
Onroerende goederen
6,08
5,83
3,28
5,36
Cash
2,45
3,21
2,91
2,73
13,68
13,11
10,24
12,74
100,00
100,00
100,00
100,00
232 290
91 846
101 115
425 251
Andere Totaal (In %) Totaal (In duizenden EUR)
100
De indeling van de fondsbeleggingen met betrekking tot pensioenregelingen in functie van de belangrijkste categorie van activa op eind 2010. Munt
Elgabel %
Pensiobel %
Verzekeringsondernemingen %
Totaal %
Aandelen
Eurozone
15,00
15,47
3,72
12,50
Aandelen
Buiten eurozone
14,45
12,93
4,87
11,91
Staatsobligaties
Eurozone
10,75
11,47
20,08
13,06
Andere obligaties
Eurozone
34,30
36,39
58,42
40,32
Onroerende goederen
6,56
5,89
3,10
5,62
Cash
5,21
5,52
5,93
5,44
13,73
12,33
3,88
11,15
100,00
100,00
100,00
100,00
242 063
96 150
101 462
439 675
Categorie
Andere Totaal (In %) Totaal (In duizenden EUR)
Het verwachte rendement op de fondsbeleggingen werd bepaald op basis van de indeling van de fondsbeleggingen en de verwachte rendementen per categorie van fondsbeleggingen. De voornaamste actuariële veronderstellingen die gebruikt werden op de balansdatum bij de bepaling van de voorzieningen voor pensioenregelingen en andere vergoedingen. (In %)
2011
2010
Disconteringsvoet
3,80
4,36
Verwacht rendement op de fondsbeleggingen
4,50
4,80
Verwachte gemiddelde salarisstijging (zonder inflatie)
2,00
2,00
Verwachte inflatie
2,00
2,00
Verwachte stijging van de ziektekosten (inclusief inflatie)
3,00
3,00
Verwachte stijging van de tariefvoordelen
0,25
0,25
De (1992) MR/FR sterftetafels werden gebruikt. Het effect van een stijging en een daling van één procentpunt van het medische kostenpercentage zou het volgende effect hebben. (In duizenden EUR)
Stijging van 1,00 %
Daling van 1,00 %
Effect op het totaal van de aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten en rentekosten
-1 070
833
Effect op de brutoverplichtingen
15 802
12 660
Om de schattingsonzekerheden toe te lichten zijn hieronder de resultaten van de gevoeligheidsanalyse voor de disconteringsvoet en de toekomstige loonsverhoging weergegeven. (In duizenden EUR)
Stijging van 1,00 %
Daling van 1,00 %
73 237
-82 392
-75 984
71 406
Effect op de brutoverplichtingen Disconteringsvoet Toekomstige loonsverhoging
101
Het historisch overzicht van de contante waarde van de brutoverplichting, de reële waarde van de fondsbeleggingen en het tekort van de plannen werd hieronder weergegeven. Het deel van de ervaringsaanpassingen in de actuariële winsten en verliezen, namelijk het deel dat niet te wijten is aan de wijzigingen in de actuariële veronderstellingen kon als volgt worden samengevat. (In duizenden EUR) Contante waarde van de brutoverplichting Reële waarde van de fondsbeleggingen Subtotaal
2011
2010
2009
2008
2007
-915 467
-905 544
-895 092
-906 254
-910 364
429 093
443 543
405 399
397 108
466 231
-486 374
-462 001
-489 693
-509 146
-444 133
11 456
10 718
-435
7 029
30 003
-17 838
22 327
12 176
-102 743
21 724
Ervaringsaanpassingen op de brutoverplichtingen Ervaringsaanpassingen op de fondsbeleggingen
De Groep schat 44 267 k euro te zullen bijdragen aan toegezegd-pensioenregelingen in 2012.
19. Leningen op lange en korte termijn Om in haar financieringsbehoeften te voorzien heeft de Groep zowel lange- als kortetermijnschulden aangegaan. In 2011 heeft de Groep een eerste obligatielening uitgegeven in het kader van een € 5 miljard EMTN (Euro Medium Term Note) programma. Eandis heeft hiervoor een A1 (negatieve outlook) rating van Moody’s Investors Service bekomen. In 2010 werden twee obligatieleningen uitgegeven voor de particuliere belegger in België en het Groot-Hertogdom Luxemburg. Om op korte termijn gelden aan te trekken kon de Groep een beroep doen op verscheidene banken. In het kader van een opgezet thesauriebewijzenprogramma werden commercial papers uitgegeven en vaste voorschotten opgevraagd met een looptijd van 1 week tot 12 maanden en straight loans opgenomen met een looptijd tussen 1 dag tot 1 week. Alle leningen hebben een vaste rentevoet. Overzicht van de leningen (In duizenden EUR)
2011
2010
817 625
320 031
Commercial paper
20 000
53 500
Vaste voorschotten
175 000
250 000
Leningen op lange termijn
Fixed loan/Bankschulden Leningen op korte termijn Totaal
59 619
75 530
254 619
379 030
1 072 244
699 061
Op balansdatum 2011 had de Groep 373 183 k euro meer leningen opgenomen ten opzichte van 31 december 2010. Alle uitstaande leningen waren uitgedrukt in euro. Leningen op lange termijn In juni 2010 werd een eerste obligatielening van 150 000 k euro uitgegeven boven pari (101,995 %), met een looptijd van 7 jaren en een bruto actuarieel rendement van 3,6724 %. Een tweede obligatielening van 170 000 k euro werd in december 2010 uitgegeven boven pari (101,92 %) met een looptijd van 10 jaren en een bruto actuarieel rendement van 4,0130 %. In november 2011 werd een eerste publieke institutionele obligatielening van 500 000 k euro geplaatst aan een uitgifteprijs van 99,842 % met een looptijd van 10 jaren en een bruto actuarieel rendement van 4,5420 %.
102
Voor de obligatieleningen stellen de Distributienetbeheerders zich elk garant op een niet-hoofdelijke en niet solidaire basis maar beperkt tot het proportioneel aandeel in het kapitaal van Eandis. Overzicht van de obligatieleningen (In duizenden EUR)
Boekwaarde 2011
Boekwaarde 2010
Oorspronkelijk bedrag
Intrestregime
Coupon %
Actuarieel rendement %
Vervaldatum
Obligatielening - juni 2010
150 141
150 167
150 000
Vast
4,00
3,6724
2017
Obligatielening - december 2010
169 878
169 864
170 000
Vast
4,25
4,0130
2020
Totaal op 31 december 2010
320 019
320 031
320 000
EMTN - november 2011
497 606
0
500 000
Vast
4,50
4,5420
2021
Totaal op 31 december 2011
817 625
320 031
820 000
Het actuarieel rendement geeft het bruto actuarieel rendement weer (yield at issue price). Het kapitaal van de obligatieleningen is terugbetaalbaar op vervaldatum. De intrestaflossingen voor de volgende jaren, berekend op basis van de coupon intrestvoet: (In duizenden EUR)
2011
2010
In 2012
35 725
13.225
In 2013 en 2014
71 450
26.450
71 450
26.450
In 2017 en volgende
147 400
48.125
Totaal
326 025
114 250
In 2015 en 2016
Leningen op korte termijn De leningen op korte termijn werden opgenomen door Eandis in naam van de distributienetbeheerders die zich garant stellen voor hun aandeel en solidair als mededebiteur optreden. Overzicht van de verschillende bankleningen op korte termijn (In duizenden EUR)
Vervaldag opnames
Beschikbaar bedrag
Opgenomen bedrag
Niet gebruikt bedrag
Gemiddelde intrestvoet
Commercial paper
27/1/2012
522 000
20 000
502 000
1,28%
Tussen 4/1 en 20/1/2012
425 000
175 000
250 000
1,10%
Dagelijks
150 000
59 619
90 381
1,23%
1 097 000
254 619
842 381
Vervaldag opnames
Beschikbaar bedrag
Opgenomen bedrag
Niet gebruikt bedrag
Gemiddelde intrestvoet
Tussen 4/1 en 31/1/2011
522 000
53 500
468 500
0,67%
Tussen 12/1 en 14/1/2011
500 000
250 000
250 000
0,97%
Dagelijks
150 000
75 530
74 470
1,05%
1 172 000
379 030
792 970
Vaste voorschotten
Fixed loans/bankschuld Totaal op 31 december 2011
(In duizenden EUR)
Commercial paper
Vaste voorschotten
Fixed loans/bankschuld Totaal op 31 december 2010
103
20. Handelsschulden en overige kortlopende schulden (In duizenden EUR)
2011
2010
Gewone handelsschulden
91 637
68 522
Te ontvangen facturen
32 701
27 779
0
821
124 337
97 122
Btw en belasting op personeelskosten
1 962
1 699
Schulden m.b.t. personeelsbeloningen
71 232
63 249
Andere kortlopende schulden
22 302
17 898
219 833
179 968
0
20 202
34
485
Te ontvangen creditnota’s Subtotaal
Totaal handelsschulden en overige schulden Schulden cashpoolactiviteiten Actuele belastingsverplichtingen
De posten met betrekking tot handelsschulden en overige schulden stegen met 39 865 k euro ten opzichte van 2010. De andere kortlopende schulden bevatten hoofdzakelijk de nog toe te rekenen kosten voornamelijk met betrekking tot de financiële kosten voor de obligatieleningen, het wagenpark en projecten over informatie- en communicatietechnologie. De termijn en de voorwaarden voor de schulden waren als volgt: Voor de standaard handelsschulden bedroeg de betaaltermijn gemiddeld 50 dagen na factuurdatum en voor aannemers 30 dagen na factuurdatum. De schulden aan de belasting over de toegevoegde waarde en van de bedrijfsvoorheffing werden betaald respectievelijk 20 en 15 dagen na het einde van de maand. Alle schulden werden betaald op de vervaldag.
104
21. Financiële instrumenten: beleid Het is de bedoeling van de Groep om alle risico’s afzonderlijk te begrijpen alsook hun onderlinge verbanden, en om strategieën te definiëren teneinde de economische impact op de resultaten van de Groep te beheersen. Het auditcomité heeft de verantwoordelijkheid voor het nazicht van de risicoanalyse, het goedkeuren van de aanbevolen risicobeheersingsstrategieën, het doen naleven van de richtlijnen inzake risicobeheer en voor het rapporteren. Het functioneren van de Groep als werkingsmaatschappij voor de distributienetbedrijven beperkt in sterke mate de risico’s en eventuele negatieve gevolgen. Vermogensstructuur De vermogensstructuur van de Groep bestaat uit het eigen vermogen en de financiële verplichtingen. Naast de wettelijke vereiste minima voor eigen vermogen die van toepassing zijn op Eandis en haar dochterondernemingen, is de Groep niet onderworpen aan enige extern opgelegde vereisten voor haar vermogensstructuur. Binnen de Groep werd beroep gedaan op korte en lange termijn financiering ter ondersteuning van het bedrijfskapitaal. Belangrijkste waarderingsregels betreffende financiële instrumenten De belangrijkste opname- en waarderingsregels voor de verschillende categorieën van financiële instrumenten zijn toegelicht in de hogervermelde waarderingsregels (hoofdstuk 2.4 van de Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening). Bepaling van de reële waarde van financiële instrumenten De reële waarde is het bedrag waarvoor een actief kan worden verhandeld of een verplichting kan worden afgewikkeld, tussen goed geïnformeerde en tot een transactie bereid zijnde partijen die onafhankelijk zijn. Voor de vorderingen en de schulden werd de nominale waarde geacht een weergave te zijn van de reële waarde. Financieel risico De Groep is voornamelijk blootgesteld aan het intrestrisico en het kredietrisico. De Groep richt zich erop de potentiële nadelige gevolgen op de financiële prestaties van de Groep tot een minimum te beperken. Intrestrisico De Groep heeft haar leningen op lange termijn aangegaan aan een vaste rentevoet zoals vermeld in de toelichting ‘Leningen op korte en lange termijn’. Kredietrisico Het kredietrisico omvat het risico dat de ene partij bij een financieel instrument haar verplichtingen niet zal nakomen, waardoor bij de andere partij een financieel verlies kan ontstaan. De Groep heeft een kredietbeleid waarbij het kredietrisico wordt bewaakt en diversificatie van tegenpartijen noodzakelijk is. Op balansdatum was er geen belangrijke concentratie van kredietrisico’s. Het maximale kredietrisico is de balanswaarde van elk financieel actief.
105
Marktrisico Het marktrisico bestaat uit het risico dat de reële waarde van toekomstige kasstromen van financiële instrumenten zullen schommelen tengevolge van wijzigingen in marktprijzen. In principe bestaat het marktrisico uit het valutarisico, intrestrisico en overige prijsrisico’s. De Groep is niet wezenlijk blootgesteld aan valutarisico’s aangezien zij bijna geen transacties heeft in andere valuta dan de euro. Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico houdt het risico in dat de Groep zijn financiële verplichtingen niet zou kunnen nakomen. De Groep beperkt dit risico door de kasstromen op een continue basis te bewaken en ervoor te zorgen dat er voldoende kredietfaciliteiten aanwezig zijn. De Groep doet een beroep op kredietfaciliteiten bij banken. In 2010 heeft de Groep twee obligatieleningen uitgegeven voor een totaal van 320 000 k euro voor de particuliere belegger in België en het Groot-Hertogdom Luxemburg. In oktober 2011 kent Moody’s Investors Service (‘Moody’s’) voor de eerste keer aan Eandis cvba een ‘A1’ rating toe ‘met een negatieve outlook’. De A1 rating is gebaseerd op het lage risicoprofiel van gereguleerde bedrijven voor de distributie van elektriciteit en gas in de Vlaamse energiemarkt. De negatieve outlook op de A1 rating van Eandis spruit voort uit de review door Moody’s van de Aaa rating van het Vlaams Gewest. Deze rating zal Eandis toelaten haar financieringsbronnen te diversifiëren en te verbreden om een veilige, betrouwbare, efficiënte en innovatieve distributie van energie aan haar afnemers te blijven verzekeren. Hier op volgend geeft Eandis met succes een eerste obligatie (500 000 k euro) uit in het kader van haar 5 miljard euro EMTN-programma. Deze uitgifte volgt op een succesvolle roadshow waarin Eandis haar activiteiten en financiële sterkte aan Europese institutionele investeerders kon toelichten. De interesse bij Europese investeerders voor deze uitgifte van Eandis was zeer groot, zoals bleek uit het feit dat de uitgifte meer dan 2 maal was overingeschreven, met 86 investeerders uit 15 landen. De gelden van die obligatieleningen werden volledig doorgeleend aan de distributienetbeheerders aan dezelfde voorwaarden als de obligatieleningen. Een overzicht van de beschikbare en gebruikte kredietfaciliteiten en de opgenomen leningen wordt gegeven in de toelichting ‘Leningen op lange en korte termijn’.
106
22. Verbonden partijen Transacties tussen Eandis cvba en haar dochtermaatschappijen (de verbonden ondernemingen) werden in de consolidatie geëlimineerd en werden dus niet opgenomen in deze toelichting. De vergoedingen aan het managementcomité en de bestuurders bedroegen € 3 624 020 voor 2011 en € 3 765 762 voor 2010. Hiervan bedroeg de pensioenkost € 299 239 voor 2011 en € 511 055 voor 2010. Er werden geen andere voordelen in natura, opties op aandelen, kredieten of voorschotten gegeven ten gunste van de bestuurders. Transacties van de Groep met de ondernemingen die een minderheidsbelang (T.M.V.W., A.W.W. en Ores) aanhouden waren als volgt: (In duizenden EUR)
2011
2010
Doorrekening van kosten aan de minderheidsbelangen
10 497
10 421
Doorrekening van kosten van de minderheidsbelangen
3 613
2 410
Bedrag van de transacties
Bedrag van uitstaande saldi 809
454
Handelsschulden
1 253
1 293
Verstrekken van financiering
2 100
2 100
Handelsvorderingen
Transacties van de Groep met de geassocieerde deelneming (Atrias) waren als volgt: (In duizenden EUR)
2011
2010
Doorrekening van kosten aan de geassocieerde onderneming
18
0
Doorrekening van kosten van de geassocieerde onderneming
124
0
Handelsvorderingen
511
0
Handelsschulden
164
0
Bedrag van de transacties
Bedrag van uitstaande saldi
Transacties van de Groep met de aandeelhouders (distributienetbeheerders) waren als volgt: (In duizenden EUR)
2011
2010
Doorrekening van kosten aan de distributienetbeheerders
1 224 131
1 129 167
Doorrekening van kosten van de distributienetbeheerders
32
31
Rentebaten distributienetbeheerders
20 839
5 059
Rentelasten distributienetbeheerders
410
182
Restitutierecht op lange termijn pensioenverplichtingen
498 166
462 031
Langetermijnvorderingen, andere
820 000
320 000
Bedrag van de transacties
Bedrag van uitstaande saldi
23 242
8 345
312 081
499 409
6 508
3 196
Schulden cashpoolactiviteiten
0
20 202
Overige kortlopende schulden
14
645
202 157
310 657
Handelsvorderingen, op te maken facturen Vorderingen cashpoolactiviteiten Overige vorderingen, verkregen financiële opbrengsten obligatieleningen
Ontvangen garanties of zekerheden M.b.t. financiële verplichtingen
Alle facturen aan of van de distributienetbeheerders zijn betaalbaar binnen de 30 dagen na factuurdatum.
107
23. Niet in de balans opgenomen rechten, verplichtingen en zakelijke zekerheden (In duizenden EUR) Huurwaarborgen gebouwen Andere bankwaarborgen Gegeven waarborgen Ontvangen waarborgen van aannemers en leveranciers Goederen in consignatie
2011
2010
1 270
1 199
135
125
1 405
1 324
21 972
23 589
12
12
Uitstaande bestellingen in 2011 bedroegen 28 364 k euro. De Groep huurde verschillende gebouwen en bijhorende parkings voor een waarde van 4 960 k euro in 2011 en 4 509 k euro in 2010 alsook wagens voor een waarde van 5 183 k euro in 2011 en 5 386 k euro in 2010. De huurverplichtingen (opgenomen als operationele huurverplichtingen) hebben betrekking op gebouwen, wagens en andere materialen. De contracten met betrekking tot gebouwen bevatten verlengingsclausules en hebben een gemiddelde looptijd van twee jaar. De toekomstige huurverplichtingen kunnen als volgt worden uitgesplitst: (In duizenden EUR)
2011
In 2012
10 153
In 2013 en 2014
11 669
In 2015 en 2016
2 521 424
In 2017 en volgende Totaal
24 767
Eandis is onrechtstreeks betrokken in een geschil voor de rechtbank van eerste aanleg van Leuven in verband met een vordering van de stad Tienen. De stad Tienen eist bepaalde bedragen van distributienetbeheerder Iverlek op basis van dividendgarantieverplichtingen die bindend zouden zijn. Op 6 maart 2012 heeft de Rechtbank van Eerst Aanleg te Leuven een ongunstig advies uitgesproken. Iverlek heeft tegen deze beslissing beroep aangetekend.
108
24. Gebeurtenissen na balansdatum Op het einde van 2011 werd door de federale regering een belasting- en pensioenhervorming doorgevoerd en werden maatregelen aangekondigd om het hoofd te bieden aan de huidige moeilijke economische omstandigheden. De belangrijkste fiscale maatregelen betreffen de beperking van de notionele investeringsaftrek, een verhoging van de roerende voorheffing, een verhoging van de verworpen uitgaven op het voordeel alle aard van de bedrijfswagens. De pensioenhervorming bestaat er voornamelijk in dat er langer moet gewerkt worden voor men pensioengerechtigd is. De Groep volgt de wetgeving en de veranderingen verder op en evalueert de gevolgen op haar beleid. De aandeelhouders van het Bedrijvencentrum Rupelstreek, waaronder Eandis, hebben in maart 2012 al hun aandelen verkocht aan de firma Officenter. Voor Eandis betekent dit dat alle 5 000 aandelen in dit Bedrijvencentrum werden verkocht voor een totaal bedrag van 515 k euro, wat een aanzienlijke meerwaarde inhoudt ten opzichte van de boekwaarde per 31 december 2011. In de koop/verkoopovereenkomst is nog een bijkomende betaling aan Eandis van 44 k euro voorzien in maart 2016. Eandis heeft verkennende gesprekken aangeknoopt met diverse (nuts)operatoren uit onder meer de water- en telecomsector om de mogelijkheden van een structurele synergie tussen partijen te onderzoeken. Met dit initiatief wil Eandis de efficiëntie van de werken in het openbaar domein verhogen en actief bijdragen tot een daadkrachtig minder-hinder-beleid, met respect voor de rol van de gemeenten terzake. De Raad van Bestuur van Atrias keurde de integratie van Tecteo in Atrias cvba goed. Deze toetreding werd bekrachtigd op de Buitengewone Algemene Aandeelhoudersvergadering van Atrias op 21 maart 2012. Ze heeft geen impact op het aandelenpercentage gehouden door de Groep. De heer Erwin Herzeel, directeur Netbeheer en lid van het Managementcomité van Eandis, beëindigt per 1 mei 2012 zijn beroepsloopbaan. De heer Jean-Pierre Hollevoet werd per 1 maart 2012 aangeduid als zijn opvolger als directeur Netbeheer.
25. Lijst van de ondernemingen opgenomen in de consolidatie Onderneming
Maatschappelijke zetel
Aandelen in bezit (%)
Stemrecht (%)
Moederonderneming Eandis cvba
Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle
Dochterondernemingen De Stroomlijn cvba
Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle
64,03
64,03
Indexis cvba
Ravensteingalerij 4, bus 2, 1000 Brussel
70,00
70,00
Atrias cvba
Ravensteingalerij 4, bus 2, 1000 Brussel
25,00
25,00
109
Informatie met betrekking tot de moedervennootschap De statutaire niet-geconsolideerde jaarrekening van de moedervennootschap Eandis cvba wordt hierna in verkorte vorm weergegeven. In overeenstemming met de Belgische vennootschapswetgeving zullen het jaarverslag en de jaarrekening van Eandis cvba samen met het verslag van de Commissaris worden neergelegd bij de Nationale Bank van België. Deze verslagen zijn beschikbaar vanaf 12 april 2012 op de website www.eandis.be of op het adres: Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle. De Commissaris heeft een verklaring zonder voorbehoud gegeven met betrekking tot de statutaire jaarrekening van Eandis cvba. Verkorte balans In duizenden EUR, op 31 december
2011
2010
Vaste activa
3 869
3 662
Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen op meer dan één jaar Voorraden Vorderingen op ten hoogste één jaar
108
76
3 761
3 586
1 781 935
1 355 788
820 000
320 000
32 167
28 090
412 948
530 790
4 818
5 739
512 002
471 169
Totaal der activa
1 785 804
1 359 450
Eigen vermogen
20
20
Kapitaal
19
19
Reserves
1
1
498 166
462 031
1 287 618
897 399
Schulden op meer dan één jaar
817 625
320 030
Schulden op ten hoogste één jaar
452 916
565 106
17 077
12 263
1 785 804
1 359 450
2011
2010
1 280 922
1 188 340
Bedrijfswinst (verlies)
-6 922
5 137
Financiële resultaten
1 182
830
Geldbeleggingen en liquide middelen Overlopende rekeningen
Voorzieningen voor risico’s en kosten Schulden
Overlopende rekeningen Totaal der passiva
Verkorte resultatenrekening In duizenden EUR, op 31 december Omzet
Uitzonderlijke resultaten Belasting op het resultaat Winst (verlies) van het boekjaar
110
0
0
5 740
-5 967
0
0
111
112