Activiteitenverslag 2011
Iveka
Intercommunale Vereniging voor de Energiedistributie
in de Kempen en het Antwerpse
Opdrachthoudende vereniging
ACTIVITEITENVERSLAG 2011
Jaarvergadering 26 juni 2012
Activiteitenverslag Iveka 2011
1
Inhoud Woord vooraf
4
Voorstelling van de distributienetbeheerder
7
Identiteit Contactmogelijkheden Deelnemers Distributiegebied Bestuur en toezicht
8 9 10 12 13
Verslag van de raad van bestuur
17
Inleiding
18
Marktwerking in 2011
20
• • • • • • •
Distributienettarieven Benchmarking Groenestroom- en warmtekrachtcertificaten Aansluitbaarheidsgraad aardgas Atrias, federaal clearing house Beslissing Electrabel m.b.t. Eandis en de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders Mogelijke structurele aanpassing van de distributienetbeheerders
Algemeen beleid • • • • • •
28
Kapitaaloptimalisatie bij de distributienetbeheerders Dividend voor de deelnemers Extranet Uitbreiding erkenning als distributienetbeheerder Aansluitmodaliteiten windmolenparken Aanpassing verkavelingsreglementen
Iveka in de samenleving
31
• Iveka als sociale leverancier • Contacten met de klanten • Klantentevredenheid Rationeel energiegebruik (REG) en milieu • • • •
2
Project Energiediensten Lokale Besturen (EDLB) REG-actieplan 2011 Wijziging REG-besluit Ontwerp REG-aardgasfonds 2012
Activiteitenverslag Iveka 2011
34
• • • • • • • •
Huishoudelijke energiescans Premies voor beschermde klanten Project dakisolatie sociale huisvestingsmaatschappijen Nieuw pilootproject dakisolatie in Vlaanderen REG-fonds Fluxys Openbare verlichting Earth Hour en Nacht van de Duisternis Aantal installaties hernieuwbare energie
Investeringsprogramma’s • • • •
42
Gerealiseerde investeringen in 2011 Budget 2012 Driejaarlijkse investeringsplannen SLA/PLA 2012
Eandis • • • • • • • •
44
Nieuwe voorzitter en ondervoorzitter van het managementcomité Eandis Rating en EMTN-obligatieprogramma Slimme meters Slimme netten Slimme gebruikers Elektrische voertuigen – EVA-platform 3de aannemersprijs Eandis Huis-aan-huisblad
Verslag corporate governance comité
48
Beknopte jaarrekening
51
Inleiding Balans per 31 december 2011 Resultaten elektriciteit 2011 Resultaten gas 2011 Dividenden openbare deelnemers 2011 (Uitgebreide financiële gegevens kunt u terugvinden in het ‘Financieel verslag 2011’ dat samen met het activiteitenverslag het jaarverslag vormt en dat op eenvoudige aanvraag verkrijgbaar is via ‘
[email protected]’).
Verklarende woordenlijst
Activiteitenverslag Iveka 2011
3
Woord vooraf Geachte lezer, Na het werkjaar 2011 kunnen we andermaal tevreden terugblikken op de vele zaken die we als distributienetbeheerder in onze regio hebben gerealiseerd, ten bate van onze inwoners. Een bloemlezing van beslissingen en resultaten vindt u terug in dit jaarverslag. Als distributienetbeheerder met een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid willen we permanent initiatieven nemen om onze activiteiten en onze werking af te stemmen op de maatschappelijke bekommernissen en evoluties. We kijken in die context alvast uit naar de staatshervorming. Door de geplande regionalisering komt de volledige distributiebevoegdheid op het Vlaamse niveau. Dit impliceert dat zowel de beslissingen over onze acties en projecten als de beoordeling van onze kosten in één hand komen. Dat zal de duidelijkheid aanzienlijk vergroten. De toekomst kondigt zich andermaal bijzonder uitdagend aan. Er zijn de technologische innovaties en de ecologische en sociale bezorgdheden. Maar er is ook de alsmaar stijgende druk op de energietarieven. De distributienettarieven zijn momenteel geblokkeerd tot einde 2014. Intussen blijft een belangrijk deel van de kosten die niet onder onze bevoegdheid vallen, stijgen, en is het huidige tarief niet in staat om, bij een ongewijzigd beleid, dit op te vangen. Omdat de kostenverrekening wordt vooruitgeschoven in de tijd kan dat vanaf 2015 leiden tot een stijging van de tarieven. Maatschappelijk aanvaardbare tarieven blijven te allen tijde nochtans onze prioritaire bezorgdheid. We hebben talloze malen signalen gegeven dat de niet-beheersbare kosten ongemeen snel stijgen, met ernstige gevolgen voor de distributienettarieven. Het gaat vooral voor de invulling van onze ecologische opdrachten, met name de steunverlening voor zonnepanelen en aan de toenemende groene energie. Zelf hebben we de jongste jaren al forse inspanningen geleverd om de werkingskosten die we zelf beheersen tot een minimum te beperken. We hopen dat alle beleidsniveaus eenzelfde kostenbewuste visie aannemen.
4
Activiteitenverslag Iveka 2011
Samen met de andere Vlaamse gemengde distributienetbeheerders en Eandis zijn we een fundamenteel debat aangegaan over onze rol, activiteiten en diensten in het voortdurend evoluerende energielandschap. We hebben onder meer zelf het initiatief genomen om de organisatiestructuren binnen de gemengde distributiesector te vereenvoudigen. Die vereenvoudiging zal worden bekrachtigd tijdens de jaarvergadering in juni 2012. Daarbij wordt voorgesteld om een forse vermindering door te voeren van het aantal openbare mandaten, zonder evenwel afbreuk te doen aan de lokale verankering van de sector. De gemeenteraadsverkiezingen van 2012 en de daarmee gepaard gaande hersamenstelling van de bestuursorganen bieden een opportuniteit om met een nieuwe structuur en invulling van start te gaan in 2013. We werken ook volop aan een samenwerkingsmodel tussen de energie-, water-, riolerings- en telecomsector in Vlaanderen, met het oog op structurele synergie. Dat doen we in het kader van een minder-hinderbeleid en een optimaal verloop van werken op het openbaar domein. Bovendien is dit model een belangrijke manier om structurele besparingen te realiseren. In heel die maatschappelijke evolutie staat de klant centraal. Een extern onafhankelijk onderzoek naar onze klantgerichte processen, toont aan dat de algemene klantentevredenheid zeer hoog is. We willen dan ook verder garant blijven staan voor een klantgerichte dienstverlening afgestemd op de samenleving van morgen. We investeren permanent om op een kostenefficiënte, technisch verantwoorde en bedrijfszekere manier de netten uit te baten. Vandaag staan we aan de Europese top op het vlak van betrouwbaarheid van netten en leveringszekerheid. Daarnaast volgen we de technologische innovaties op de voet: Q Door de snelle evolutie van de openbare verlichting bijvoorbeeld, is de noodzaak ontstaan om nieuwe technologieën en ontwikkelingen van zeer nabij op te volgen in het kader van mogelijke energie- en kostenbesparingen voor steden en gemeenten. In die context gebeurt voortdurend onderzoek rond ledverlichting, via meerdere proefsites.
Q Om de doelstellingen voor de vermindering van het energieverbruik te halen, volgen we de diverse trends inzake warmtenetten continu op. De aanleg en exploitatie van dergelijke warmtenetten vertoont een grote gelijkenis en synergie met onze huidige taken. Q Inzake slimme meters en slimme netten doen we aan innovatief onderzoek om mee te bouwen aan het intelligente energienetwerk van de toekomst. De ‘slimme’ technologie maakt het mogelijk om permanent over betrouwbare meetgegevens over afname, netbelasting en injectie te beschikken en zo de energiestromen op de netten te volgen en te beheren. Momenteel loopt een pilootproject met 40 000 slimme meters, ook in ons distributiegebied. Q De uitbouw van ervaring en expertise op het vlak van elektrische mobiliteit stond eveneens op de prioriteitenlijst. In 2012 worden op verschillende locaties oplaadpunten uitgebouwd voor elektrische voertuigen om zo tot een netwerk van oplaadpunten te komen, verspreid over Vlaanderen. Binnen die snel evoluerende maatschappij moeten we jammer genoeg vaststellen dat energiearmoede in Vlaanderen een realiteit is. Alsmaar meer gezinnen hebben in deze economisch moeilijke tijden problemen om hun energiefacturen te betalen. Het aantal residentiële klanten bij de sociale leverancier blijft groeien, ondanks al onze inspanningen om energiearmoede te bestrijden. We voorzien deze klanten niet alleen van energie, maar we staan hen ook bij, samen met de OCMW’s. We proberen het energieverbruik in de hand te houden en doen aan actieve budgetbegeleiding. De budgetmeter blijft meer dan ooit een belangrijk element in de sociale energieproblematiek. Als distributienetbeheerder waren we het afgelopen jaar opnieuw erg actief op milieuvlak. De gerealiseerde REGbesparingen blijven in stijgende lijn gaan. De opmars van groene stroom in Vlaanderen is indrukwekkend. We stellen alles in het werk om in ons werkingsgebied zoveel mogelijk decentrale productie-installaties aan te sluiten. Daardoor werken we mee aan het succes van hernieuwbare energie. Intussen is het voor iedereen duidelijk dat hernieuwbare en decentraal geproduceerde energie hun kostprijs hebben voor de hele samenleving. Het zal er op aankomen om, samen met de overheid, doordacht te
zoeken naar een eerlijke verdeling van deze kosten en mee te helpen aan een duurzaam groeiscenario voor groene stroom. Iveka pakt met de grootste zorg de uitdagingen van de moderne samenleving aan. We willen daarbij onze hoge kwaliteitsnormen qua dienstverlening handhaven en zelfs verbeteren. Daarvoor moeten we een beroep doen op de tomeloze inzet van duizenden mensen. Namens Iveka wens ik al onze aandeelhouders en bestuurders te danken voor hun loyauteit, de samenwerking, en het goede bestuur van onze opdrachthoudende vereniging. Ik wil ook de directie en de personeelsleden van Eandis bedanken voor hun inzet en de professionaliteit waarmee ze de vele opdrachten die hen worden toevertrouwd, uitvoeren. Jos Ansoms Voorzitter
Activiteitenverslag Iveka 2011
5
6
Activiteitenverslag Iveka 2011
Voorstelling van de distributienetbeheerder
Activiteitenverslag Iveka 2011
7
Identiteit
8
Benaming
Intercommunale Vereniging voor de Energiedistributie in de Kempen en het Antwerpse – afgekort tot IVEKA
Rechtsvorm
Opdrachthoudende vereniging
Maatschappelijke zetel
Koningin Elisabethlei 38, 2300 Turnhout
Secretariaat
Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle
Oprichting
Opgericht te Malle op 24 november 1981, na koninklijke machtiging van 20 oktober 1981 Belgisch Staatsblad van 20 november 1981 Oprichtingsakte - Bijlage tot het Belgisch Staatsblad van 22 januari 1983, nr. 325-2.
Statuten
Goedgekeurd bij ministerieel besluit van 25 oktober 1982 - Bijlage tot het Belgisch Staatsblad van 22 januari 1983, nr.321-1 en 325-2. Omzetting in opdrachthoudende vereniging door de algemene vergadering in buitengewone zitting van 5 november 2003. Overneming van gedeelte IGAO vanaf 1 januari 2009. Laatst gewijzigd door de algemene vergadering van 22 juni 2011 – Bijlage bij het Belgisch Staatsblad van 3 augustus 2011, nr. 11120471 - Goedgekeurd bij ministerieel besluit van 10 oktober 2011. Actualisering van het register van de aandelen en winstbewijzen door de algemene vergadering van 20 december 2011.
Ondernemingsnummer
BTW BE 0222.030.426 RPR Turnhout
Activiteitenverslag Iveka 2011
Contactmogelijkheden Algemeen telefoonnummer
078-35 35 34
Storingen en defecten op het elektriciteits- en gasnet
078-35 35 00
Gasreuk
0800-65 0 65
Defecte straatlampen - www.straatlampen.be
0800-6 35 35
Q nieuwe aansluitingen Q verzwaren van aansluitingen, verplaatsen en vervangen van meters Q de opneming van meterstanden Q rationeel energiegebruik (REG) Q budgetmeters en dienstverlening sociale leverancier Melden van klachten (bij voorkeur via www.eandis.be < Over Eandis < Opmerkingen of klachten melden) Iedere werkdag van 8 tot 20 uur en op zaterdag van 9 tot 13 uur.
7 dagen op 7 en 24 uur op 24.
7 dagen op 7 en 24 uur op 24. Oproepen worden prioritair behandeld.
Adresgegevens van de paal doorgeven (via telefoon of website). Het defect wordt zo snel mogelijk hersteld.
Doven en slechthorenden
0477-77 70 80
Gasreuk, storingen en defecten via sms-codebericht Meer info op website www.eandis.be
Ombudsdienst
0800-6 00 01
Heeft u een klacht over de dienstverlening van Eandis, neem dan eerst via de website of via het algemeen nummer contact. Vindt u daar geen oplossing, dan kunt u terecht bij de Ombudsdienst van Eandis. Iedere werkdag van 8 tot 20 uur en op zaterdag van 9 tot 13 uur. U kan ook schrijven of mailen via de website: Q Ombudsdienst Eandis, Postbus 60, 9090 Melle Q www.eandis.be > Over Eandis > Ombudsdienst
Klantenkantoren
Q Q Q Q
Brecht: Geel: Lier : Turnhout :
Lessiusstraat 18 Dr. Van de Perrestraat 218 Kantstraat 6 Koningin Elisabethlei 38
Websites www.iveka.be www.eandis.be
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Infrastructuurgebieden
Q Antwerpen : Q Kempen : Q Mechelen :
Merksemsesteenweg 233, 2100 Antwerpen Koningin Elisabethlei 38, 2300 Turnhout Elektriciteitsstraat 70, 2800 Mechelen
Algemeen correspondentieadres
Brusselsesteenweg 199, 9090 Melle
Activiteitenverslag Iveka 2011
9
Deelnemers 46 gemeenten, Provincie Antwerpen en Electrabel nv Gemeenten
10
Activiteitenverslag Iveka 2011
Elektriciteit
Aardgas
Aartselaar
-
Arendonk
Baarle-Hertog
Balen
Beerse
Boom
Borsbeek
Brecht
Dessel
Edegem
Essen
-
Geel
Grobbendonk
-
Herentals
Herenthout
Hoogstraten
Hove
Kalmthout
Kasterlee
Kontich
Lier
Lille
Lint
Malle
Meerhout
Merksplas
-
Mol
Olen
Oud-Turnhout
Ranst
(1)
Deelnemers (vervolg) Gemeenten
Elektriciteit
Aardgas
Ravels
Retie
Rijkevorsel
Rumst
Schelle
Schilde
Schoten
Stabroek
-
Turnhout
Vorselaar
-
Westerlo
Wijnegem
)
Wommelgem
Wuustwezel
Zandhoven
Zoersel
(1)
Baarle-Hertog : aardgas uitsluitend in deelgemeente Zondereigen
Activiteitenverslag Iveka 2011
11
Distributiegebied Volgens activiteit
elektriciteit en aardgas uitsluitend elektriciteit uitsluitend aardgas
Volgens infrastructuurgebied
12
Activiteitenverslag
Bestuur en toezicht RAAD VAN BESTUUR Voorzitter
Jos ANSOMS
Wuustwezel
Ondervoorzitters
Provincie Antwerpen Ingrid CEUSTERMANS Walter VAN DER PLAETSEN Wommelgem Emiel BAUM Vorselaar Guy BEDDEGENOODTS Wijnegem Jos BERGMANS Edegem Eric BOSMAN (tot 20.03.2012) Electrabel Leo BRASPENNINCKX Rijkevorsel Yves CAERS Ranst Jos COPPENS Ravels Annick DE SMET Provincie Antwerpen Max FRANS Zoersel Wim HENDRICKX Arendonk Werner HENS Balen Ludo HUYBRECHTS Borsbeek Eddy HUYGHE Rumst Lukas JACOBS Kalmthout Luc JANSSENS Retie Rumold LAMBRECHTS (vanaf 20.03.2012) Electrabel Filip LECOUTRE Hove Jozef LODEWIJCKX Mol Dirk MARIËN Schilde Jos MARTENS Hoogstraten Lutgarde MATTHYSEN Stabroek Jef MEEUWS Lille Kamiel MICHIELSEN Beerse Jules MINTJENS Malle Nicole MUYSHONDT Lint
Leden
Leen PENASSE Maria RIJMEN André SARENS Frans SCHRAUWEN Peter SCHRIJVERS Jan SELS Ismaël TAFFOREAU Rudi VALGAEREN Jef VAN ACCOM Jef VAN DE PERRE Monique VAN DEN BOGAERT Marcel VAN DINGENEN Karel VAN ELSHOCHT Luc VAN HOVE Ann VAN MECHELEN Leo VAN TILBURG Carry VERBOVEN Roger VERHEYEN Willy VERSTREKEN Tom VERVOORT Eric VOS Roger VRINDTS Ruth WILMS Frans WITVROUWEN
Leden met raadgevende stem
Leo NICOLAI Freddy SMANS
Dessel Grobbendonk Electrabel Essen Brecht Oud-Turnhout Lier Olen Merksplas Kasterlee Schoten Herentals Kontich Zandhoven Provincie Antwerpen Baarle-Hertog Boom Meerhout Aartselaar Geel Turnhout Westerlo Schelle Herenthout
Brecht Beerse
Secretaris
José VERBIESE
Vertegenwoordiging Eandis
Rudy AERTS Jean-Pierre BLOMME Luc DE BRUYCKER Wim DEN ROOVER Erwin HERZEEL (tot 21.03.2012) Karel LANSLOOT
Raymond MAES Freddy VAN DEN BOSCH Walter VAN DEN BOSSCHE Nick VANDEVELDE Guido VAN DOREN
Activiteitenverslag Iveka 2011
13
DIRECTIECOMITE
CORPORATE GOVERNANCE COMITE
Voorzitter
Voorzitter
Tom VERVOORT
Ondervoorzitters Ingrid CEUSTERMANS Walter VAN DER PLAETSEN
Leden Jos ANSOMS Annick DE SMET Wim HENDRICKX Werner HENS Ludo HUYBRECHTS Eddy HUYGHE Lukas JACOBS Jos MARTENS Lutgarde MATTHYSEN Luc VAN HOVE Eric VOS Frans WITVROUWEN
Secretaris José VERBIESE
Vertegenwoordiging Eandis Rudy AERTS Luc DE BRUYCKER Wim DEN ROOVER Erwin HERZEEL (tot 21.03.2012) Karel LANSLOOT Raymond MAES Walter VAN DEN BOSSCHE Nick VANDEVELDE
Jos COPPENS
Ondervoorzitter Dirk MARIEN
Leden Filip LECOUTRE Ann VAN MECHELEN Roger VRINDTS
Secretaris Jan HERMANS
Vertegenwoordiging Eandis Frank DEMEYER Jean-Pierre SWAELENS Marc SARENS
COMMISSARIS Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren BCVBA Vertegenwoordigd door Erik CLINCK
14
Activiteitenverslag Iveka 2011
REGIONALE ADVIESCOMITES Kempen Noord
Kempen Zuid
Nete Noord
Nete Zuid
Voorzitter Eric VOS
Voorzitter Tom VERVOORT
Voorzitter Luc VAN HOVE
Voorzitter Walter VAN DER PLAETSEN
Ondervoorzitter Kamiel MICHIELSEN
Ondervoorzitter Werner HENS
Ondervoorzitter Peter SCHRIJVERS
Leden Jos COPPENS Annick DE SMET Wim HENDRICKX Jos MARTENS Jef MEEUWS Jan SELS Jef VAN ACCOM Jef VAN DE PERRE Ann VAN MECHELEN Leo VAN TILBURG
Leden Ingrid CEUSTERMANS Luc JANSSENS Jozef LODEWIJCKX Leen PENASSE Rudi VALGAEREN Marcel VAN DINGENEN Roger VERHEYEN Roger VRINDTS Frans WITVROUWEN
Leden Jos ANSOMS Emiel BAUM Guy BEDDEGENOODTS Leo BRASPENNINCKX Max FRANS Lukas JACOBS Dirk MARIEN Lutgarde MATTHYSEN Jules MINTJENS Maria RIJMEN Frans SCHRAUWEN Monique VAN DEN BOGAERT
Leden Jos BERGMANS Yves CAERS Ludo HUYBRECHTS Eddy HUYGHE Filip LECOUTRE Nicole MUYSHONDT Ismaël TAFFOREAU Karel VAN ELSHOCHT Carry VERBOVEN Willy VERSTREKEN Ruth WILMS
Secretaris José VERBIESE
Secretaris José VERBIESE
Secretaris José VERBIESE
Secretaris José VERBIESE
Vertegenwoordiging Eandis Johan CUYT Etienne D’HAENS Karel LANSLOOT Frank MERMANS Tarsi TANGHE Paul VANGHEEL
Vertegenwoordiging Eandis Johan CUYT Etienne D’HAENS Karel LANSLOOT Frank MERMANS Tarsi TANGHE Paul VANGHEEL
Vertegenwoordiging Eandis Rudy AERTS Marc CUINEN Johan CUYT Etienne D’HAENS Karel LANSLOOT Frank MERMANS Tarsi TANGHE Paul VANGHEEL Jan VERMEULEN
Vertegenwoordiging Eandis Rudy AERTS Marc CUINEN Freddy VAN DEN BOSCH Jan VERMEULEN
Activiteitenverslag Iveka 2011
15
IN MEMORIAM Op 18 januari 2012 overleed Romain Lemmens. Romain was sinds 1 februari 2006 hoofd van het Infrastructuurgebied Kempen bij Eandis. In die functie was Romain, samen met zijn medewerkers, nauw betrokken bij de dienstverlening aan de Kempense gemeenten.
Als vertegenwoordiger van Eandis volgde hij de bestuursorganen van Iveka op de voet. Hij had steeds een luisterend oor voor grote en kleine problemen en zocht mee naar de juiste weg.
De raad van bestuur van Iveka biedt zijn oprechte deelneming aan zijn familie aan.
16
Activiteitenverslag Iveka 2011
Verslag van de raad van bestuur
Activiteitenverslag Iveka 2011
17
Inleiding Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen brengen wij u verslag uit over de activiteiten van Iveka tijdens het boekjaar 2011. In het activiteitenverslag vindt u de belangrijkste gebeurtenissen en evoluties van de voorbije verslagperiode. Na de positieve evaluatie van het proefproject met 4 000 slimme meters in Leest en Hombeek waarbij onderzoek gevoerd werd naar de technische mogelijkheden en beperkingen van de technologie, werd vorig jaar beslist over te stappen naar een tweede, ruimer opgevatte, fase. In het najaar 2012 zullen ongeveer 50 000 slimme meters geïnstalleerd (40 000 bij Eandis) worden, o.a. in Herenthout en Turnhout. Dit pilootproject moet o.a. de nodige informatie verschaffen om een accurate kosten-batenanalyse op te stellen, om de logistieke voorbereiding van de introductie van de slimme meter te optimaliseren en om de maatschappelijke meerwaarde van de technologie voor alle betrokkenen (verbruiker, distributeur, maatschappij, e.a.) aan te tonen.
18
Activiteitenverslag Iveka 2011
Op 9 mei 2011 werd de cvba Atrias opgericht. Eandis zal samen met drie andere netoperatoren (Ores, Infrax en Sibelga) binnen Atrias een nieuwe, zesde MIG-versie (Message Implementation Guide, een standaard voor de informatieuitwisselingen en marktprocessen op de vrije energiemarkt) laten ontwikkelen. De samenwerking tussen vier netoperatoren uit alle landsdelen laat toe deze ontwikkeling op een maximale schaalgrootte uit te voeren. MIG-6 moet klaar zijn tegen het jaar 2015 en rekening houden met de inzet van slimme meters. De Energie Diensten voor Lokale Besturen hebben hun weg gevonden naar gemeenten, OCMW’s en provincie. Zij bieden begeleiding, coördinatie en prefinanciering aan inzake energiebeheer in gebouwen en openbare verlichting, wat moet resulteren in aanzienlijke energiebesparingen. Op 20 juni 2011 werd een belangrijke kapitaalherschikking doorgevoerd bij de aandeelhouders. Terwijl de openbare besturen hun aandeel verhoogden, was er een terugname van het kapitaal door de deelnemende maatschappij. Door de
opwaartse evolutie van de investeringen zal deze kapitaaloperatie op termijn resulteren in een hogere financiële vergoeding ten voordele van gemeenten en provincie. Er zijn geen vermeldingen genoteerd met betrekking tot het verkrijgen van eigen aandelen. Er is geen verwerving van aandelen van de moedervennootschap of door een dochtervennootschap. De vereniging heeft geen bijkantoren. Overeenkomstig de wettelijke voorschriften en artikel 17 van de statuten heeft het corporate governance comité (CGC) aan de raad van bestuur verslag uitgebracht over zijn opdrachten inzake het hem toevertrouwde mandaat met betrekking tot het werkingsjaar 2011. Het betreft een rapport zonder voorbehoud noch bezwaar. Verder verslag over de uitgevoerde werkzaamheden van het corporate governance comité vindt u in hoofdstuk 7 van het activiteitenverslag. Er is geen tegenstrijdigheid van belangen vastgesteld overeenkomstig voornoemd verslag van het CGC.
Tevens leggen wij u de jaarrekening voor, afgesloten per 31 december 2011. De balans sluit per 31 december 2011 af met een totaal van 1 181 862 833,21 euro ten opzichte van een vergelijkbaar cijfer van 1 147 215 697,26 euro voor het boekjaar 2010. De volledige jaarrekening is opgenomen in het ‘Financieel verslag’ dat op eenvoudige aanvraag verkrijgbaar is via ‘
[email protected]. In de loop van 2011 stond Eandis ten behoeve van de distributienetbeheerders in voor de uitgifte van een EMTN-obligatielening gericht op institutionele beleggers (die actief zijn op de Europese financiële markten). De distributienetbeheerders, waaronder Iveka, hadden zich binnen het kader van deze lening borg gesteld. In november 2011 werd 500 miljoen euro opgehaald. Deze lening had een looptijd van 10 jaar en een bruto coupon van 4,50%. De raad van bestuur 17 april 2012
Activiteitenverslag Iveka 2011
19
Marktwerking in 2011 Distributienettarieven Tussentijdse herziening van het distributienettarief Op 31 maart 2011 keurde het directiecomité van de CREG een aangepast meerjarentarief ‘elektriciteit’ goed voor de 7 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, dat wordt toegepast sinds 1 april 2011. De uitgaven van de distributienetbeheerders voor groenestroomcertificaten en REG-premies waren sinds 2009 dermate sterk gestegen dat een snelle tussentijdse aanpassing van het distri-
geven aan de mandatarissen, de deelnemers, de pers en het groot publiek (videofilm, nieuwsbrief, infosessies, persbericht, Eandismagazine …). Tegen het goedgekeurde aangepaste meerjarentarief elektriciteit werden door diverse particulieren procedures ingesteld, onder meer bij het Vredegerecht te Deurne, het Hof van Beroep te Brussel en de Raad van State.
Grondwettelijk Hof
butienettarief zich opdrong. De nog niet doorgerekende
Het arrest van het Grondwettelijk Hof van 31 mei 2011 in
en nog te verwachten kosten ten belope van 543 miljoen
een zaak met betrekking tot het koninklijk besluit over het
euro worden zo gespreid doorgerekend over de reste-
meerjarentarief resulteerde in de vernietiging van artikel 41
rende tariefperiode (1 april 2011 - 31 december 2012).
van de bekrachtigingswet. De facto blijven het koninklijk
Alle andere componenten van het distributienettarief elek-
besluit (ook de onwettig verklaarde artikelen) en de eerder
triciteit, zoals de kosten voor de exploitatie van de netten,
goedgekeurde distributienettarieven met de daarop geba-
blijven ongewijzigd. Het distributienettarief aardgas onder-
seerde distributienetvergoeding evenwel onverminderd
ging geen wijzigingen in zijn componenten.
geldig en van toepassing tot er een eventuele juridische actie wordt ontwikkeld door een ‘belanghebbende’, wat
Zonder aanpassing zou er onvermijdelijk een onevenwicht
ingeval van vernietiging ertoe zou leiden dat de CREG een
zijn gegroeid tussen de reële kosten en de inkomsten voor
nieuwe tariefbeslissing dient te nemen, gebaseerd op een
de distributienetbeheerders, wat pas in de volgende tarief-
geldige wettelijke basis.
periode (initieel voorzien vanaf 2013) door middel van een scherpe inhaalbeweging via het distributienettarief zou kunnen worden gerecupereerd. Met betrekking tot de impact van de maatschappelijke opdrachten van Eandis op de evolutie van de nettarieven werd de nodige communicatie opgezet om duiding te
Injectietarieven afgeschaft bij decreet Door het stijgende aantal decentrale producenten en de daarmee gepaard gaande belangrijke investeringskosten in het net voorzagen de meeste distributienetbeheerders injectietarieven in hun tariefvoorstellen. Injectietarieven werden aangerekend aan grote producenten van hernieuwbare energie met telegelezen meter en niet aan decentrale productieprojecten van particulieren < 10 kW (bijvoorbeeld plaatsing van zonnepanelen). Het Vlaamse Parlement stemde op 23 december 2010 een decreet voor de afschaffing van de injectietarieven. Vermits de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders de aanrekening van injectietarieven hebben voorzien in het goedgekeurde meerjarentarief 2009-2012, ontstaat zo een tekort aan inkomsten geschat op 6 miljoen euro per jaar. Dit tekort moet worden verrekend in een volgende regulatoire periode.
20
Activiteitenverslag Iveka 2011
Aan de CREG werd een verzoek gericht om de niet meer
De CREG heeft daarop bijkomende inlichtingen gevraagd
doorgerekende injectietarieven te mogen behandelen als
om te kunnen vaststellen of de tarieven, toegepast tijdens
openbaredienstverplichting en die reeds in de huidige ta-
het exploitatiejaar 2010, resulteerden in een bonus of een
riefperiode aan te rekenen als niet-beheersbare kost.
malus. De bijkomende gegevens, zowel voor elektriciteit als voor aardgas, werden op 15 april 2011 overgemaakt
In het overwegende gedeelte van het arrest van het
aan de CREG. De definitieve beslissing van de CREG in-
Grondwettelijk Hof van 31 mei 2011 werd ook door het
zake de bonus-malus 2010 was einde februari 2012 nog
Hof gespecificeerd dat de bevoegdheid over injectietarie-
niet genomen.
ven berust bij de federale instanties (CREG). Op basis hiervan heeft de CREG bij het Grondwettelijk Hof een actie ondernomen tot vernietiging van het Vlaamse decreet van 23 december 2010 dat besliste tot de afschaffing van de injectietarieven. De Vlaamse minister van Energie heeft wel gemeld dat opdracht werd gegeven om de destijds uitgevoerde studie tot herziening van de aansluittarieven voor hernieuwbare energie te reactiveren.
Bonus-malus 2010
Verlenging meerjarentarieven Zich baserend op de derde energierichtlijn heeft de CREG eigen ontwerpbesluiten opgesteld voor een toekomstige tariefmethode. Hierover liepen algemene consultatieronden in september en oktober 2011. Eandis heeft over deze ontwerprichtlijnen aan de CREG opmerkingen en vragen overgemaakt. In het kader van de overgang van de tarifaire bevoegdheid van de federale naar de regionale overheid heeft Eandis per brief van 22 december 2011 aan de CREG gevraagd
Overeenkomstig de koninklijke besluiten met betrekking
om de mogelijkheid te overwegen om – buiten de lopende
tot het meerjarentarief distributie elektriciteit en aardgas
tariefprocedure – voor 2013 en 2014 de tarieven van de
hebben de netbeheerders een semestriële en jaarlijkse
Vlaamse gemengde distributienetbeheerders op hetzelfde
rapportering over de exploitatieresultaten 2010 overge-
niveau te houden van de goedgekeurde tarieven 2012.
maakt aan de CREG voor de bepaling van een bonus of
Deze maatregel zou geen wettelijke aanpassing vereisen.
malus.
De omzetting in federale wetgeving van de Europese
Activiteitenverslag Iveka 2011
21
richtlijn voorziet immers in een overgangsbepaling die de
drop professioneel en anderzijds fraude en zegelbreuk. In-
verlenging van de huidige meerjarentarieven mogelijk
zake MOZA en drop professioneel gaat zij niet akkoord
maakt.
met de huidige vorm van tarifering, die een bestraffende factor van 1,5 hanteert. De CREG meent dat hiervoor het
Indien de tarieven voor het transportnetbeheer elektriciteit
aangerekende tarief inzake onrechtmatig verbruik gelijk
verder in cascade via het distributienettarief worden door-
moet zijn aan het berekende distributienettarief in het
gerekend aan de eindafnemers, is wel gevraagd om een
kader van de sociale openbaredienstverplichtingen dat
eventuele verhoging van die transportnettarieven door te
volgens de CREG reeds een voldoende afradend effect
rekenen aan de eindafnemers van de betrokken distribu-
bevat. Het toepassen van een bestraffende factor van 1,5
tienetbeheerders. Deze verhoging en doorrekening werd
kan enkel voor fraude en zegelbreuk. Iveka heeft met in-
toegestaan vanaf 1 maart 2012.
gang van 1 mei 2011 de tarieven in die zin aangepast. De CREG vraagt ook om een volgend tariefvoorstel in te die-
Tarieven bij onrechtmatig verbruik Het betreft de tarieven voor energieverbruiken die, in het geval van gedropte niet-residentiële klanten (= drop professioneel) en ingevolge MOZA (Move Out Zonder Af-
nen conform deze principes.
Benchmarking
spraak) en fraude, worden beschouwd als een onrechtmatige afname.
Namens de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders heeft Eandis op 30 november 2011 deelgenomen aan de
22
In april 2011 heeft de CREG gevraagd om bij de tarifering
overlegvergadering rond de benchmarkingvoorstellen van
een onderscheid te maken tussen enerzijds MOZA en
de CREG. De Vlaamse gemengde distributienetbeheer-
Activiteitenverslag Iveka 2011
ders menen dat benchmarking in functie van kosteneffi-
dat de mogelijke impact op het distributienettarief voor de
ciëntie logisch en verantwoord is. Wel moeten er duidelijke
zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders een
parameters zijn en haalbare verbeterdoelstellingen. Die
vermindering van 50 miljoen euro per jaar kan inhouden
mogen geen afbreuk doen aan de veiligheid en kwaliteit
ten opzichte van de huidige regelgeving.
van de dienstverlening. Ook moet er ruimte zijn voor de noodzakelijke investeringen. Op vraag van de CREG wer-
De voornaamste wijzigingen zijn de opsplitsing van de in-
den tegen medio januari 2012 de reacties bezorgd op
stallaties tot 250 kW en boven 250 kW piekvermogen, de
haar voorstel van benchmarkingmethode en werden voor-
versnelde degressieve afbouw van de steun via de groe-
stellen geformuleerd over mogelijke incentiveschema’s.
nestroomcertificaten en de inkorting van de looptijd van de minimumsteun.
Groenestroom- en warmtekrachtcertificaten Aanpassing van de steunmaatregelen Op 27 april 2011 besliste de Vlaamse regering om de
Verkoop groenestroomcertificaten In het verlengde van de wettelijke opkoopverplichting bij aanbieding van groenestroomcertificaten hebben de distributienetbeheerders, waaronder Iveka, beslist dat de markt zal worden bevraagd om zo de beste voorwaarden voor
steunmaatregelen voor hernieuwbare energie aan te pas-
verkoop te verkrijgen.
sen. Daardoor zal onder meer de steun voor zonnepane-
In januari 2011 werd de procedure opgestart om de groe-
len de komende jaren versneld omlaag gaan. Door het
nestroomcertificaten die in de periode van 4 januari 2010
decreet van 6 mei 2011 werd het Energiedecreet van
tot en met 3 januari 2011 werden verkregen, te verkopen.
8 mei 2009 overeenkomstig gewijzigd. Uit analyse blijkt
Voor alle Vlaamse gemengde distributienetbeheerders
Activiteitenverslag Iveka 2011
23
werden 309 950 groenestroomcertificaten te koop aange-
ten verrekenen op basis van het solidariseringsmecha-
boden waarvan 130 000 certificaten werden toegewezen
nisme voor Vlaanderen belopen 289 956 092 euro.
tegen een gemiddelde prijs van 96,13 euro per certificaat.
Voor Iveka betekent dit een te betalen bedrag van 3 679 071 euro.
In september 2011 werd de verkoop gehouden van de groenestroomcertificaten voor de periode 4 januari 31 juli 2011. Daarnaast werden ook de resterende groenestroomcertificaten uit de vorige verkoopronde en alle warmtekrachtcertificaten opgekocht in 2011 te koop aangeboden. Van de 527 410 te koop aangeboden groenestroomcertificaten werden er 93 000 toegewezen tegen een gemiddelde prijs van 85,41 euro per certificaat (exclusief btw). Er werden 148 500 warmtekrachtcertificaten te koop aangeboden, waarvan 53 000 werden toegewezen tegen een gemiddelde prijs van 25,43 euro per certificaat (exclusief btw). Bijkomend werden 116 948 garanties van oorsprong verkocht voor 0,70 euro per stuk. De resterende groenestroom- en warmtekrachtcertificaten zullen bij een volgende verkoop opnieuw worden aangeboden.
Solidariseringsmechanisme opkoopkost certificaten zonnepanelen Volgens artikel 7.1.6. van het Energiedecreet moeten de Vlaamse netbeheerders (met uitzondering van Elia) de kosten verbonden aan de opkoopverplichting van groenestroomcertificaten onderling verdelen. Daartoe werd een solidariseringsmechanisme uitgewerkt waarbij de Vlaamse distributienetbeheerders jaarlijks onderling de meerkost
Solidariseringsmechanisme opkoopkost warmtekrachtcertificaten Volgens artikel 7.1.7. van het Energiedecreet moeten de Vlaamse netbeheerders (met uitzondering van Elia) de kosten verbonden aan de opkoopverplichting van warmtekrachtcertificaten onderling verdelen. Daartoe werd, naar analogie met de groenestroomcertificaten een solidariseringsmechanisme uitgewerkt waarbij de Vlaamse distributienetbeheerders jaarlijks onderling de meerkost van de opgekochte warmtekrachtcertificaten verrekenen in verhouding tot de hoeveelheid verdeelde elektriciteit van het vorige jaar. Dit solidariseringsmechanisme wordt voor het eerst toegepast in 2012 en had betrekking op de kosten van de warmtekrachtcertificaten die de netbeheerders in 2011 droegen. De kosten van de opgekochte warmtekrachtcertificaten die de Vlaamse distributienetbeheerders voor 2011 moeten verrekenen op basis van het solidariseringsmechanisme voor Vlaanderen belopen 1 554 291 euro. Voor Iveka een te recupereren bedrag van 521 213 euro.
Warmtekrachtcertificaten
van de opgekochte groenestroomcertificaten verrekenen
De distributienetbeheerders zijn verplicht om warmte-
in verhouding tot de hoeveelheid verdeelde elektriciteit van
krachtcertificaten (die zes jaar geldig zijn) op te kopen
het vorige jaar. Het solidariseringsmechanisme tracht te
tegen een vaste minimumprijs van 27 euro per certificaat.
vermijden dat afnemers in het ene netgebied meer moe-
Omdat de marktwaarde onder de minimumprijs is gezakt
ten bijdragen tot het groenestroomsteunsysteem en dus
en door de stijgende aardgastarieven, verkopen WKK-
hogere tarieven moeten betalen dan afnemers in een
producenten hun warmtekrachtcertificaten nu aan de dis-
ander gebied. Dit solidariseringsmechanisme werd in
tributienetbeheerder, dit tegen de minimumprijs. Intussen
2010 voor het eerst toegepast en had betrekking op de
noodzaken deze productie-investeringen wel belangrijke
kosten die de netbeheerders in 2009 droegen.
versterkingen van het distributienet. Bijkomende problematiek is dat nu de aansluitingskosten van WKK’s voor de
24
De kosten van de opgekochte groenestroomcertificaten
eerste 1 000 meter door de distributienetbeheerder wor-
die de Vlaamse distributienetbeheerders voor 2011 moe-
den gedragen. Bij de Vlaamse minister van Energie zal
Activiteitenverslag Iveka 2011
worden aangedrongen om de reële kostprijs te kunnen
prospectieactiviteiten naar potentiële klanten alsook
aanrekenen.
activiteiten via de partnerwerking die de efficiënte werking en goede relatievorming met de installateurs
Aansluitbaarheidsgraad aardgas Volgens het Energiedecreet moet het aardgasnet een aan-
bevorderen. Voor de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders waren begin 2011 de doelstellingen voor 2015 quasi be-
sluitbaarheidsgraad hebben van minstens 95% in 2015 en
reikt. Daarom kan voor toekomstige uitbreidingen hoofd-
99% in 2020. Het gaat hierbij om gebieden die in het ge-
zakelijk worden gefocust op synergie-opportuniteiten en
westplan of ruimtelijk uitvoeringsplan de bestemming
klantaanvragen, en iets minder naar de aardgasontsluiting
‘woongebied’ hebben, met uitzondering van de woonge-
als doel op zich.
bieden met landelijk karakter. In 2020 moet het aardgasnet een aansluitbaarheidsgraad hebben van minstens
Tevens werd voorgesteld een analyse uit te voeren rond
95% in alle woongebieden.
de impact op de rentabiliteit bij een lichte daling van de vooropgestelde 99% voor woongebied exclusief landelijk
Hiervoor moeten netuitbreidingen worden gerealiseerd,
karakter ten opzichte van een lichte stijging van de voor-
wat grote investeringen vergt. Om die investeringen maxi-
opgestelde 95% voor woongebied inclusief landelijk
maal te rentabiliseren wil Iveka de aansluitingsgraad ver-
karakter. Die impactanalyse van de vooropgestelde doel-
hogen door de klanten maximaal te stimuleren om over
stellingen uit het Energiedecreet kan als input dienen voor
te schakelen op aardgas. Daarvoor lopen projecten rond
verder overleg met de overheid.
Activiteitenverslag Iveka 2011
25
vereenvoudigd model van marktwerking, want iedereen is het er over eens dat het huidige model te complex is. Bovendien zal het nieuwe clearing house toekomstgericht zowel de processen van slimme als van klassieke meters kunnen behandelen.
Beslissing Electrabel m.b.t. Eandis en de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders Electrabel heeft per brief d.d. 29 juni 2011 haar rol verduidelijkt die zij met ingang van 30 juni 2011 binnen Iveka zal uitoefenen. In dat kader gaat Electrabel nv eenzijdig een aantal verbintenissen aan ten opzichte van de overige deelnemers en van Iveka. Deze verbinden Electrabel op
Atrias, federaal clearing house Een ‘clearing house’ is een centrale verrekeningskamer die klanten- en verbruiksgegevens en wissel- en verrekeningsdata laat circuleren tussen de verschillende markt-
onherroepelijke wijze met ingang van 30 juni 2011. Dit houdt onder meer in:
Q dat wordt afgezien van iedere vorm van vertegenwoordiging binnen de bestuursorganen van Eandis,
Q dat afstand wordt gedaan van de blokkeringsminderheid binnen de algemene vergaderingen van de
spelers. Totnogtoe waren er meerdere clearing houses
Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, behalve
actief op de Belgische energiemarkt. Daardoor moeten de
voor de punten die een rechtstreekse impact hebben op
verschillende marktpartijen met elk van deze clearing
de patrimoniale waarde (met name de winstverdeling,
houses berichten uitwisselen. Bovendien werkt elk
bepalingen betreffende de vereffening van de opdracht-
clearing house met een eigen informaticatechnologie.
houdende vereniging …),
Q dat het aantal bestuurders voorgedragen door Electra-
Op 9 mei 2011 hebben Eandis, Infrax, Ores en Sibelga
bel wordt beperkt tot twee, en waarbij wordt afgezien
een vennootschap opgericht onder de naam cvba Atrias.
van enige vertegenwoordiging in het directiecomité van
Korte tijd later sloot ook Tecteo aan. Doel is om tegen
de distributienetbeheerders.
2015 een federaal clearing house uit te bouwen. Via dat platform moet de uitwisseling van gegevens op de Belgi-
Deze verbintenissen zijn van toepassing zolang Electrabel
sche energiemarkt tussen leveranciers, transportnet- en
aandeelhouder is.
distributienetbeheerders vlotter verlopen. Atrias kreeg als opdracht mee om de toekomstige standaard (MIG-6) voor te ontwikkelen tegen einde 2012.
Mogelijke structurele aanpassing van de distributienetbeheerders
Ondertussen is het vooral nodig om in overleg met de le-
Begin 2012 werden verschillende concepten bestudeerd
veranciers en de regulatoren de bestaande marktproces-
om de structuur van de gemengde sector van het
sen te vereenvoudigen. Dat zal leiden tot een
Vlaamse distributienetbeheer te vereenvoudigen. De ge-
de marktprocessen tussen marktpartijen op de vrije markt
26
Activiteitenverslag Iveka 2011
meenteraadsverkiezingen van 2012 en de daarmee ge-
men met de bevoegde Vlaamse minister om de statuten-
paard gaande hersamenstelling van de bestuursorganen
aanpassing in 2012 toch mogelijk te maken. De Vlaamse
houden een opportuniteit in om met een nieuwe structuur
ministerraad heeft zich op 27 januari 2012 geëngageerd
en invulling van start te kunnen gaan in 2013.
om het regelgevend kader te creëren om dit mogelijk te maken.
In het kader van een transparantere en meer eenvoudige organisatie en werking van het gemengde distributienetbe-
De statutenwijziging zal worden doorgevoerd tijdens de al-
heer, wordt voorgesteld om een forse vermindering door te
gemene vergadering van juni 2012. De gemeentebesturen
voeren van het aantal openbare mandaten in de sector.
hebben tijdig de nodige documenten ontvangen om te be-
Deze reductie van het aantal openbare mandaten zal ech-
raadslagen en in de gemeenteraden van mei 2012 hierover
ter geen afbreuk doen aan de lokale verankering van de
een beslissing te treffen.
sector en de medezeggenschap van de gemeenten. Zoals gebruikelijk in de besluitvorming van de Vlaamse geAanpassingen aan de bestuursorganen houden een statu-
mengde distributienetbeheerders worden alle strategische
tenwijziging in. Vermits artikel 42 van het Decreet Interge-
opties grondig voorbereid en voor verdere bespreking
meentelijke Samenwerking principieel geen
voorgelegd aan respectievelijk de raad van bestuur van
statutenwijzigingen toelaat in het jaar waarin de gemeen-
Eandis en de raden van bestuur van deze gemengde
teraadsverkiezingen plaatsvinden, werd contact opgeno-
distributienetbeheerders.
Activiteitenverslag Iveka 2011
27
Algemeen beleid Kapitaaloptimalisatie bij de distributienetbeheerders In 2011 werd de kapitaalstructuur van de Vlaamse ge-
gen aankunnen, dan is het nodig dat zij een aanvaardbare vergoeding op hun kapitaalinbreng ontvangen. Dit gebeurt onder de vorm van een billijke vergoeding die de distributienetbeheerders aan hun deelnemers uitkeren.
mengde distributienetbeheerders geoptimaliseerd, waar-
Deze vergoeding is de enige winst die in de distributienet-
door het aandeel van de openbare besturen toenam.
activiteiten mag worden gevormd en wordt niet vastge-
Daartegenover stond een daling van de kapitaalparticipa-
legd door de deelnemers maar door de federale regulator
tie voor privédeelnemer Electrabel. De financiële optimali-
CREG.
satie maakt het op termijn mogelijk dat de openbare besturen een hogere financiële vergoeding op hun inge-
In Iveka werd in 2011 globaal 33 001 611,68 euro aan di-
brachte kapitaal zullen ontvangen.
videnden toegekend. Dit is een daling met 1 274 342,46 euro ten opzichte van 2010, voornamelijk het gevolg van
De stemrechten in de algemene vergadering werden voor
de kapitaaloptimalisatie die een kapitaalvermindering in-
de privédeelnemer beperkt tot 25% plus één. Door een
hield voor de privé-partner en welke als dusdanig geen
vrijwillige actie van Electrabel werd het stemrecht vanaf
nadelig effect had op de toegekende dividenden aan de
30 juni 2011 verminderd tot 20% min één, met uitzonde-
gemeenten. Hiermee komt het rendement op het gemid-
ring van een aantal specifieke beleidsbeslissingen waar-
deld eigen vermogen 2011 uit op 5,87%.
voor het stemrecht behouden blijft op 25% plus één.
Dividend voor de deelnemers
28
Extranet Sinds januari 2011 worden de documenten voor de ver-
De lokale besturen zijn de belangrijkste deelnemers van
gaderingen van de bestuursorganen van Iveka ook elek-
de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders en van
tronisch ter beschikking gesteld via de website van Iveka.
Eandis (onrechtstreeks). Willen zij ook in de toekomst nog
Elke bestuurder en elk gemeentesecretariaat heeft een
inspanningen blijven leveren voor investeringen in be-
persoonlijke gebruikersnaam en paswoord ontvangen om
trouwbare distributienetten die de toekomstige uitdagin-
op een veilige manier in te loggen op de website.
Activiteitenverslag Iveka 2011
Uitbreiding erkenning als distributienetbeheerder
om voor alle Vlaamse gemengde distributienetbeheerders
De groei van het aantal decentrale productie-eenheden
kend zijn als distributienetbeheerder, uit te breiden tot en
(WKK, windmolens, grote installaties zonnepanelen, …)
met 36 kV. Concreet zouden de distributienetbeheerders
vlak, wordt aan de Vlaamse regulator VREG voorgesteld - waaronder Iveka - het spanningsniveau waarvoor zij er-
op zich en het ontstaan van grote concentratiegebieden,
het recht verkrijgen om een 36 kV-distributienet uit te bou-
leidt ertoe dat voor de aansluiting van dergelijke installaties
wen en te exploiteren vanuit een koppelpunt met Elia.
het distributienet over voldoende capaciteit en infrastructuur dient te beschikken (middenspanningsnet, transformatorenstation, …). Voor de aansluiting van deze installaties geldt heden een werkwijze waarbij voor elk
Aansluitmodaliteiten windmolenparken
project in overleg tussen transportnetbeheerder Elia en de
De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders hanteer-
distributienetbeheerders naar een economisch optimum
den de regel van de individuele inlussing van windmolens
wordt gestreefd.
op het distributienet met een cabine per windmolen. Daarnaast is er het regelgevend kader dat het gebruik van het
Voor de toekomst onderzocht Eandis verschillende scena-
openbaar domein voor privékabels beperkt. Mede op
rio’s om de bestaande infrastructuur zo optimaal mogelijk
vraag van producenten van windenergie verzocht de
te gebruiken en de aanleg van nieuwe middenspannings-
VREG de distributienetbeheerders om voor de aansluiting
kabels en –infrastructuur te beperken. Na afweging van
van windmolenparken een kader te scheppen rond het
de pro’s en contra’s, zowel op technisch als op financieel
gebruik van het openbaar domein voor privékabels. Dit
Activiteitenverslag Iveka 2011
29
kavelingen wordt geen traditionele wegenis meer voorzien. Bovendien werd een amendement ingediend op het ontwerp van decreet houdende wijziging van het Energiedecreet van 8 mei 2009 inzake de aanleg van biogas- of warmtenetten. Er wordt ook bij de Vlaamse overheid gepleit om de verplichte aansluitbaarheid op het aardgasnet in woonzones te herleiden tot 97%. De kosten stroomopwaarts voor de verbinding van een verkaveling met het nabijgelegen bestaande distributienet voor elektriciteit en aardgas zijn reeds verschillende jaren niet geïndexeerd. Tenslotte zijn uniforme bouwkundige richtlijnen uitgewerkt voor de oprichting van een elektriciteitsdistributiecabine in een lokaal. voor zover het technisch en economisch de beste oplossing is, rechtszekerheid biedt aan de producenten en tevens geen afbreuk doet aan een veilig en efficiënt beheer
kavelingsreglementen goed. Deze traden in werking op 1 januari 2012. Alle gemeentebesturen hebben een exem-
van de netten.
plaar ontvangen voor implementatie. De verkavelingsregle-
Gelet op de geografische spreiding die eigen is aan wind-
Eandis en Iveka. Daarnaast werden voor 2012 aange-
molenparken heeft Iveka in haar zitting van november 2011 de principes goedgekeurd voor de aansluiting van windmolenparken met centrale aankoopcabine via zogenaamde intra park kabels met gebruikmaking van het openbaar domein. De verdere details (zoals exploitatieovereenkomsten of vergoedingen) zullen met de actoren verder worden uitgewerkt zodat dit principe kan worden geïmplementeerd. De werkwijze geldt uitsluitend voor windmolenparken in duidelijk afgelijnde geografische clusters.
Aanpassing verkavelingsreglementen Een aantal ontwikkelingen heeft een impact op de verkavelingsreglementen van de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders. Er is het grond- en pandenbeleid dat aan de privéverkavelaar een aantal verplichtingen oplegt rond sociale en bescheiden woningen. Daarnaast diende het bedrag van 200 euro/m² dat de distributienetbeheerders betalen voor de plaatsing van een cabine in een appartementsgebouw te worden verhoogd. Binnen bepaalde ver-
30
Daarom keurde Iveka in december 2011 aangepaste ver-
Activiteitenverslag Iveka 2011
menten zijn eveneens raadpleegbaar op de website van paste forfaitaire prijzen goedgekeurd voor privé- en industriële verkavelingen, de tussenkomsten stroomopwaarts, de reductie via creditnota voor de aanleg van een sleuf mits voldaan wordt aan een aantal kwaliteitsvoorwaarden en de tussenkomst in de distributiecabine bij industriële verkavelingen.
Iveka in de samenleving Iveka als sociale leverancier
De samenwerking met de Lokale Adviescommissies (LAC’s) heeft in het verleden reeds haar nut bewezen. In
Door de moeilijke economische tijden slagen heel wat
de Lokale Adviescommissie overleggen het OCMW en de
Vlaamse gezinnen er niet in om hun energierekeningen
sociale leverancier samen over dossiers van eindgebrui-
te betalen. Commerciële leveranciers kunnen dan het le-
kers die er ondanks alle begeleidende maatregelen niet in
veringscontract met deze verbruikers stopzetten. De wet-
slagen hun schulden te beperken. Een schorsing van de
gever heeft voorzien dat residentiële klanten die geen
energielevering wordt enkel overwogen als alle andere
nieuwe commerciële leverancier vinden, terecht kunnen
middelen gegarandeerd uitgeput zijn en is bij huishoude-
bij hun distributienetbeheerder, die sociale leverancier
lijke klanten enkel mogelijk bij beslissing van de LAC. De
wordt.
LAC’s en de sociale leveranciers pogen om verbruikers –
De sociale leverancier beschikt over een aantal hulpmid-
oriënteren naar de normale energiemarkt van de commer-
delen om deze klantencategorie bij te staan. De plaatsing
ciële leveranciers.
van zodra hun individuele situatie het toelaat – opnieuw te
van een budgetmeter voor elektriciteit en/of gas, die werkt met een oplaadsysteem voor prepaidkaarten, blijkt heel
Q Evolutie sociale openbaredienstverplichtingen
vaak een afdoend middel om het energieverbruik in de
Einde 2011 telde Iveka 6 772 klanten elektriciteit en
hand te houden en aan actieve budgetbegeleiding te
5 269 voor aardgas. Van de opgestelde budgetmeters
doen. Vanuit Eandis is er intensief contact met alle par-
elektriciteit zijn er einde 2011 voor Iveka 3 547 actief en
tijen die betrokken zijn bij de problematiek van de (ener-
3 779 niet-actief. Voor de budgetmeters aardgas, die
gie)armoede, zoals OCMW’s en allerlei sociale
sinds juni 2009 worden geplaatst, is dat 2 147 actief en
organisaties.
707 niet-actief.
Activiteitenverslag Iveka 2011
31
Q Rapportering van sociale statistieken aan de VREG De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders en Eandis bekleden een scharnierrol in de uitwerking van het sociaal energiebeleid van de Vlaamse overheid. Op vaste tijdstippen dient er gerapporteerd te worden over de werking aan de Vlaamse regulator VREG. Om die rapportering tijdig en accuraat te kunnen opleveren heeft Eandis haar IT-systemen geoptimaliseerd, zodat vlot gegevens en statistieken kunnen aangeleverd worHet aantal oplaadbeurten bedroeg einde 2011 bij Iveka 73 320. De opladingen gebeuren voor 33,4% via de klantenkantoren en voor 66,6% via derden, zoals OCMW's. Per oplaadbeurt werd gemiddeld voor 57 euro opgeladen. De totale omzet SODV-klanten bedroeg voor Iveka 11 442 844,62 euro, met een omzet opladingen budgetmeterkaarten van 4 176 536 euro. In 2011 werden 286 LAC-zittingen georganiseerd, waarbij 4 835 dossiers in behandeling werden genomen.
32
Activiteitenverslag Iveka 2011
den als antwoord op 84 rapportvragen voor aardgas en 74 vragen voor elektriciteit.
Contacten met de klanten Op het distributiegebied van Iveka bezochten in 2011 37 102 klanten de klantenkantoren, hetzij gemiddeld ruim 3 092 per maand. De klantenkantoren beantwoorden duidelijk aan een behoefte van de klanten, waarbij persoonlijk contact op prijs wordt gesteld.
7,4% van de bezoekers kwam voor een nieuwe of de wij-
meer dan 90% terwijl de processen ‘budgetmeter’ en
ziging van een bestaande aansluiting, 2,8% kwam infor-
‘studies en aanleg’ een score hadden van respectievelijk
matie inwinnen over REG en 12,2% van de bezoeken had
89,5% en 87,7%. Beide processen behandelen materie
te maken met de sociale openbaredienstverlening. De
welke niet verricht wordt op onmiddellijk verzoek van de
overige 77,6% waren bezoeken van uiteenlopende aard,
klant zelf, wat de iets lagere cijfers verklaart. Over de ser-
gaande van algemene info tot specifieke info omtrent de
vice van de klantenkantoren is 96% van de bezoekers
marktwerking.
tevreden en ook het call center ‘De Stroomlijn’ behaalde
Via de website van Eandis tellen de Vlaamse gemengde
een goede tevredenheidscore van 93% (stijging van 3%
distributienetbeheerders samen maandelijks gemiddeld
t.o.v. 2009).
192 852 bezoeken. De meest geconsulteerde rubriek is ‘Meterstanden doorgeven’, naast de REG-pagina’s en de
Als conclusie wordt gesteld dat de algemene tevreden-
rubriek ‘Jobs’.
heid hoog is, dat Eandis als onderneming goed gekend is en dat onze technici een goede evaluatie krijgen. Er
In 2011 behandelden de operatoren van De Stroomlijn
dient extra aandacht besteed te worden aan informatie
1 575 959 inkomende telefoonoproepen.
en communicatie naar de klanten (specifiek n.a.v. investeringswerken en het plaatsen van een budgetmeter) als-
Klantentevredenheid
ook aan het herstellen van het wegdek/voetpad in de
In maart 2011 werden de resultaten voorgesteld van een
Begin 2011 werd een nieuwe folder in gebruik genomen
oorspronkelijke staat.
extern onafhankelijk onderzoek dat in 2010 werd gevoerd
voor de aankondiging van investeringswerken. Deze fol-
naar de tevredenheid van onze klanten. Ze hebben be-
der bestaat uit een informatief luik over Eandis en haar
trekking op de klantgerichte processen (storingsbeheer,
globale aanpak bij werken en een praktisch luik met con-
uitbetaling premies, plaatsen budgetmeters, metering,
crete informatie over de betreffende werkzaamheden.
werken aan aansluitingen en investeringswerken) en dit bij 1 200 klanten (200 per proces).
Ook voor 2011 werd een tevredenheidsmeting gehouden. Die resultaten worden bekendgemaakt begin
Gemiddeld wordt een tevredenheid vastgesteld van
2012.
92,5%. De meeste processen behaalden een score van
Activiteitenverslag Iveka 2011
33
Rationeel energiegebruik (REG) en milieu Als beheerder en uitvoerder van distributienetten voor
maken om een reële energiebesparing te realiseren in de
elektriciteit en aardgas spelen de distributienetbeheerders
gemeentelijke gebouwen en infrastructuur.
een cruciale rol om de REG-beleidskeuze in de praktijk om te zetten. Concreet biedt Iveka een brede waaier van
Een breed spectrum wordt aangeboden aan de steden en
maatregelen om de REG-doelstellingen te vertalen in
gemeenten binnen het werkingsgebied van de Vlaamse
daadwerkelijke energiebesparingen: we staan de open-
gemengde distributienetbeheerders en aan de provincies
bare besturen bij met raad en daad inzake energiebespa-
Oost- en West-Vlaanderen en Antwerpen. Het EDLB-aan-
ring in de openbare gebouwen via het EDLB-aanbod.
bod focust op gebouwen, zoals openbare ziekenhuizen,
Aan particulieren en bedrijven wordt niet alleen energie-
gemeentelijke sportinfrastructuur, e.d. van de voornoemde
advies verleend, maar zijn voor deze klantengroepen ook
steden en gemeenten, provincies, autonome gemeente-
premies beschikbaar voor REG-initiatieven.
bedrijven, OCMW’s.
Project Energiediensten voor Lokale Besturen (EDLB)
De uitrol van de energiediensten verloopt gefaseerd en via
Met het EDLB-aanbod wensen de Vlaamse gemengde
een prioriteitsbehandeling op basis van onder meer de dringendheid van de projecten, het besparingspotentieel, de mogelijke inplanning van de werken en de synergiemogelijkheden.
distributienetbeheerders in te spelen op de bestaande lo-
34
kale en gemeentelijke behoeften inzake energiebesparing,
Het EDLB-aanbod blijkt een succes. In de steden en ge-
het fungeren als voorbeeldfunctie, het actief tegengaan
meenten van de Vlaamse gemengde distributienetbeheer-
van klimaatopwarming en het voldoen aan de wettelijke
ders werd werk gemaakt van de installatie van een
verplichtingen. Het EDLB-programma, met begeleiding,
energieboekhouding zodat per 31 december 2011 reeds
coördinatie en financiële ondersteuning, moet het mogelijk
6 604 gebouwen worden opgevolgd. In 818 gebouwen
Activiteitenverslag Iveka 2011
werd het energieverbruik doorgelicht en bij 829 installaties werd een scan gemaakt voor onderhoud of verdere inven-
REG-actieplan 2011
tarisatie.
De besparingsdoelstelling werd gehandhaafd op 3,5%
Met 245 openbare besturen werden kaderovereenkom-
Voor alle Vlaamse gemengde netbeheerders bedraagt die
sten gesloten voor samenwerking, terwijl nog eens 63
besparingsdoelstelling 901 GWh.
van het elektriciteitsverbruik van alle afnemers in 2009.
overeenkomsten in de fase van onderhandeling zijn. Die kaderovereenkomsten leidden reeds tot 1 162 onderte-
Omwille van de specifieke behoeften werden afzonderlijke
kende contracten en nog eens 397 zijn in onderhandeling.
acties naar verschillende doelgroepen ontwikkeld. De
Ze hebben vooral betrekking op stookplaatsrenovatie,
klemtoon lag op het verder zetten van het bestaande pre-
EPC’s, onderhoudscontracten, relighting en het aanpas-
mieaanbod. De verschillende items uit het REG-actieplan
sen of regelen van de verwarming.
kenden in 2011 voor Iveka de volgende respons:
Actie
Huishoudelijke aardgascondensatieketel ter vervanging van oudere ketel Dakisolatie Superisolerende beglazing ter vervanging van enkel glas Muurisolatie Superisolerende beglazing ter vervanging van dubbel glas Thermostaatkraan Zonnewering Energieprestatieregeling Huishoudelijke aardgascondensatieketel in bestaande woning ter vervanging van HR+ ketel Huishoudelijke zonneboiler enkel voor sanitair warm water Frequentieomvormers Niet-huishoudelijke condensatietechnieken Ventilatiesysteem met warmterecuperatie Huishoudelijke aardgascondensatieketel in bestaand appartement ter vervanging van HR+ ketel Warmtepomp type bodem/water of water/water Kortingbon beschermde afnemers AAA wasmachine Huishoudelijke zonneboiler eveneens voor verwarming Kortingbon beschermde afnemers A+ koelkast Relighting Niet-huishoudelijk ventilatiesysteem met warmterecuperatie Kortingbon beschermde afnemers A++ koelkast Energieboekhouding lokaal bestuur Condenserende luchtverhitter New lighting REG steun voortvloeiend uit een energieaudit of energiestudie Gesloten luchtverhitter HR motoren tot 90 kW
Aantal premies
Uitbetaald bedrag (euro)
8 093 7 989 6 113 1 752 1 443 1 280 760 723
1 013 750,00 2 798 818,00 910 898,00 789 681,00 198 943,00 50 467,00 98 390,00 636 546,00
707 464 221 130 66
88 525,00 253 488,00 283 502,00 119 557,00 9 900,00
65 63 58 54 44 40 28 21 18 17 12 11 9 8
8 175,00 75 336,00 8 700,00 4 167,00 6 600,00 107 578,00 72 930,00 3 150,00 7 182,00 39 135,00 23 366,00 35 214,00 8 336,00 1 140,00
Activiteitenverslag Iveka 2011
35
Domotica in bestaande woning Niet-huishoudelijke zonneboiler enkel voor sanitair warm water Standaard stralingstoestel Domotica in nieuwbouw Klassieke warmeluchtgenerator Gestuurde ontdooiing voor koelinstallaties Condenserende warmeluchtgenerator Stralingstoestel 20% hogere stralingsvoet OV: vervangen van lampen en armaturen door energiezuinige toestellen OV: vermogen uitschakelen gedurende bepaalde periode van de nacht Hoogrendementsketel Koude Warmte opslagsysteem Stralingstoestel 40% hogere stralingsvoet Totaal
7 5 4 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1
1 050,00 4 421,00 3 558,00 200,00 1 227,00 300,00 1 500,00 697,00 34,00 430,00 50,00 23 254,00 1 000,00
33 781
7 721 195,00
Q Naast dakisolatie komen er ook premies voor vloer- en muurisolatie;
Q De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders trekken een budget uit voor de gratis dakisolatie van 500 slecht geïsoleerde huurwoningen van kansarmen; de selectie van de woningen gebeurt door de plaatselijke OCMW’s (zie verder);
Q KMO’s en bedrijven kunnen op dezelfde premies rekenen als de particuliere verbruikers;
Q Het systeem van de energiescans wordt voortgezet
Wijziging REG-besluit De Vlaamse regering heeft bij besluit van 23 september 2011 beslist om het premiestelsel voor REG-initiatieven te hervormen. Het nieuwe premiestelsel trad in werking op 1 januari 2012 De hervorming beoogt in het bijzonder het overgaan van resultaatsverbintenissen naar actieverplichtingen en het stroomlijnen en vereenvoudigen van het premiestelsel. Voortaan zullen in heel Vlaanderen dezelfde premies worden aangeboden. Het aantal premies werd gereduceerd. De distributienetbeheerders moeten ook geen jaarlijks REG-actieplan meer opstellen en indienen bij de Vlaamse instanties. Volgende maatregelen springen in het oog:
36
Activiteitenverslag Iveka 2011
doch aan een minder intensief tempo;
Q Enkele REG-premies worden afgeschaft, zoals voor condensatieketels, domotica en zonnewering;
Q Vernieuwende, toekomstige technologieën zoals warmtepompen worden verder ondersteund. Alle kosten voor de actieverplichtingen zijn een financiële openbaredienstverplichting voor de netbeheerders. Er moet een onderscheid worden gemaakt tussen enerzijds de premies gericht naar residentiële afnemers, de isolatieprojecten en de energiescans en anderzijds de overige actieverplichtingen die worden gefinancierd via het distributienettarief. Voor de eerste categorieën voorziet de Vlaamse Regering een vergoeding die jaarlijks zal worden vastgelegd. Deze vergoeding zal worden verdeeld volgens het aantal huishoudelijke toegangspunten op het elektriciteitsnet. Indien de reële uitgaven hoger liggen dan de be-
rekende vergoeding, dan kunnen die worden aangevuld
2011, nog 6,3 miljoen euro ter beschikking zal zijn voor
met een eventueel overschot van overige distributienetbe-
besteding in de periode 2012-2013. Op basis van de
heerders. De resterende uitgaven zijn een openbare-
voorgestelde acties en premies zal het fonds uitgeput zijn
dienstverplichting voor de distributienetbeheerders.
tegen einde 2013.
Ontwerp REG-aardgasfonds 2012
De voorgestelde acties richten zich vooral naar lokale besturen en beschermde afnemers. Om continuïteit te verzekeren worden dezelfde acties voorzien in 2012 en 2013.
Er bestaat een REG-aardgasfonds, waarvan het bedrag
De acties naar sociale huisvestingsmaatschappijen voor
jaarlijks wordt verdeeld over de aardgasnetbeheerders vol-
de ombouw van elektrische verwarming en een extra pre-
gens het aardgasverbruik. Voor 2012 wordt een totaal
mie voor dakisolatie worden enkel in 2012 aangeboden.
budget van 4 285 000 euro voorzien voor de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders om de nodige acties op te zetten, complementair aan de REG-acties. Ze hebben een REG-, veiligheids- en/of sociaal karakter.
Huishoudelijke energiescans Op 2 maart 2007 keurde de Vlaamse regering een besluit
Op vraag van het Vlaams Energieagentschap (VEA) wordt
goed dat de distributienetbeheerders een actieverplichting
een aangepast actieplan ingediend voor besteding van
oplegt om, in samenwerking met de gemeenten, 40 605
het aardgasfonds de komende twee actiejaren. Er wordt
energiescans uit te voeren bij huishoudelijke klanten in een
verwacht dat er begin 2012, na uitvoering van de acties in
periode van 3 jaar. Vanaf 2010 werd de verplichting ver-
Activiteitenverslag Iveka 2011
37
ruimd tot één scan per 100 huishoudelijke toegangspunten
bij sociale woningen onder beheer van sociale huisves-
op het elektriciteitsdistributienet (situatie 1 oktober 2006).
tingsmaatschappijen.
Sinds 2007 hebben de Vlaamse gemengde distributienet-
Voor dit isolatieproject was in 2010 een bedrag van 1,5
beheerders meer dan 97 000 energiescans uitgevoerd. In
miljoen euro voorbehouden. De distributienetbeheerders
het kader van het gewijzigde REG-besluit wordt de ver-
organiseren via Eandis globale aanbestedingen voor de
plichting tot uitvoering van huishoudelijke energiescans,
aankoop van isolatiemateriaal. Het isolatiemateriaal wordt
gespreid in de tijd tussen 2012 en 2013, afgebouwd.
geleverd aan de sociale huisvestingsmaatschappijen voor
Vanaf 2014 wordt geen quotum meer toegekend.
de plaatsing ervan. In 2011 werd opnieuw 1,5 miljoen euro gebudgetteerd voor een gelijkaardig iso-
De energiescans bij huishoudelijke verbruikers leveren
latieproject met de sociale huisvestingsmaatschappijen.
bruikbare tips op voor eenvoudige ingrepen die resulteren
De effectieve uitvoering loopt vanaf de tweede helft 2011
in een onmiddellijke energie- en kostenbesparing.
tot in 2012.
Premies voor beschermde klanten
Nieuw pilootproject dakisolatie in Vlaanderen
Ook in 2011 stellen de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders aan beschermde afnemers een kortingbon
Het energierenovatieprogramma van de Vlaamse regering
van 150 euro ter beschikking voor de aankoop van een
streeft ernaar om alle woningen in Vlaanderen energiezui-
energiezuinige koelkast of wasmachine.
nig te maken. De Vlaamse regering heeft de intentie dat tegen 2020 alle woningen ondermeer zijn uitgerust met
Beschermde klanten zijn huishoudelijke afnemers waarbij
dakisolatie. Wie zijn dak isoleert, kan daarbij rekenen op
op het adres van de aansluiting minstens één persoon is
een bijkomende premie van maximaal 500 euro van de
gedomicilieerd die zich in een financieel minder gunstige
Vlaamse overheid.
situatie bevindt en van overheidswege een bepaalde bescherming geniet.
Bij mensen die door dit ondersteuningsbeleid traditioneel moeilijk worden bereikt en zo uit de boot dreigen te vallen,
Deze actie werd bekendgemaakt via verschillende kanalen
wordt een specifiek isolatieprogramma opgezet. In die
waardoor een grote groep beschermde klanten kan wor-
context is begin 2011 een proefproject gestart voor gratis
den bereikt via OCMW’s of LAC’s. Op aanvraag krijgt de
dakisolatie van minstens 500 huurwoningen in Vlaande-
klant een kortingbon toegestuurd die geldig is in de elek-
ren. Die zijn gekozen in het segment woningen op de pri-
trohandel. De korting wordt onmiddellijk aan de kassa ver-
vate huurmarkt in de laagste huurcategorie. De
rekend.
huurder-verhuurderproblematiek legt namelijk in vele ge-
Project dakisolatie sociale huisvestingsmaatschappijen
sparende investeringen vermits deze worden gedragen door de verhuurder en de besparing via de energiefactuur
Naast de inspanningen van het REG-actieplan wordt aan-
Voor de selectie van adressen en woningen werd samen-
dacht besteed aan extra maatregelen voor kansarme ge-
gewerkt met de OCMW’s van de gemeenten op het distri-
zinnen, onder meer door de plaatsing van dakisolatie
butiegebied van Eandis. Er is ook een checklist opgesteld
vallen een rem op de effectieve realisatie van energiebe-
38
Activiteitenverslag Iveka 2011
ten goede komt aan de huurder.
met criteria waaraan de woning moet voldoen om in aan-
budgetten van het REG-fonds aardgas niet meer op te
merking te komen voor dit project.
splitsen per distributienetbeheerder, maar te beschouwen als één globaal budget binnen hun gezamenlijk distributie-
REG-fonds Fluxys
gebied om zo de aansluitingsgraad op de aardgasnetten van alle Vlaamse gemengde distributienetbeheerders te verhogen.
Sinds 2003 stelt Fluxys jaarlijks via Synergrid een fonds van 1,25 miljoen euro ter beschikking van alle Belgische distributienetbeheerders voor de bevordering van rationeel energiegebruik. Het saldo wordt verdeeld op basis van de door de distributienetbeheerder gedistribueerde hoeveel-
Openbare verlichting Webcataloog openbare verlichting
heden aardgas en aangewend voor ondersteuning van onder meer aardgasaansluitingen.
In februari 2011 werd de papieren versie van het ‘Vade-
Om in regio’s met een lagere penetratiegraad aardgasaan-
lichting’ vervangen door een webversie die, met een
sluitingen (en dus mogelijk lagere hoeveelheden gedistri-
specifieke gebruikersnaam en wachtwoord voor de ste-
bueerd aardgas) de actie ‘gratis standaardaansluiting gas’
den en gemeenten, raadpleegbaar is via de website van
mecum voor steden en gemeenten inzake openbare ver-
niet in het gedrang te brengen, beslisten de Vlaamse ge-
Eandis op de pagina ‘Lokaal bestuur’ in de rubriek
mengde distributienetbeheerders vorige jaren al om de
‘Straatlampen’.
Activiteitenverslag Iveka 2011
39
Het vademecum omvat voortaan twee delen, namelijk een catalogus met een lijst standaard verlichtingstoestellen en lichtmasten, actuele prijzen en een kleuren- en lampenkaart en een gids met informatie over de regelgevende context, organisatorische en financiële regelingen, inclusief de doorlichting van de openbare verlichting via een quickscan of masterplan openbare verlichting.
Forfaitprijzen onderhoud openbare verlichting In 2011 werden in het werkingsgebied van de Vlaamse
met koud wit licht stellen bepaalde risico’s voor verblin-
gemengde distributienetbeheerders globaal 211 000 lam-
ding en oogschade. Voorlopig is het economisch gezien
pen preventief vervangen. Daarnaast worden jaarlijks ge-
ook nog een dure oplossing met risico’s op lange termijn.
middeld 51 000 lampen vervangen die vroegtijdig defect
In 2012 zal Synergrid via keuring de betrouwbaarheid van
gaan. Op basis van de geactualiseerde forfaitprijzen 2012
ledverlichtingstoestellen waarborgen waardoor de goed-
wordt de globale kost voor 2012 begroot op 3,23 miljoen
gekeurde materialen als standaard in aanmerking kunnen
euro voor de periodieke en preventieve vervanging van
komen.
lampen, ballasten, starters en condensatoren. De jaarlijkse verrekening van de totale kost per gemeente
Evoluties openbare verlichting
gebeurt op basis van de forfaitaire eenheidsprijzen en het aantal opgestelde lampen in de gemeente die onderwor-
Het is noodzakelijk om nieuwe technologieën en ontwik-
pen zijn aan periodieke lampvervanging. Kosten voor on-
kelingen in openbare verlichting van zeer nabij te volgen in
derhoud die niet horen onder ‘periodieke lampvervanging’
het kader van mogelijke energie- of kostenbesparing voor
en buiten het ‘standaard onderhoud’ vallen, worden per
de steden en gemeenten.
trimester aangerekend volgens de werkelijke kostprijs. Zo kan ‘Intelligent Street Light’ (ISL) openbare verlichting,
Led (light emitting diode) voor openbare verlichting
via verschillende parameters of sensoren, dynamisch sturen of defecten online opvolgen. Voor een proefsite in
In het kader van het rationeel omgaan met energie en het
Ieper bedroeg de energiebesparing bijna 50% ten op-
‘ecologisch’ denken zijn veel steden en gemeenten op
zichte van verlichtingsinstallaties zonder bewegingsdetec-
zoek naar energiebesparingen. Daarbij wordt voor open-
tie. Voor de bewegingssensoren loopt wel nog onderzoek
bare verlichting meer en meer gedacht aan led’s, die
naar betrouwbaarheid en levensduur.
minder elektriciteit verbruiken dan de klassieke verlichtingstechnieken en hun levensduur is ook langer. In die
Tegen het eerste kwartaal van 2013 streeft Iveka naar het
context heeft Eandis een grondige technische en econo-
ter beschikking stellen aan de steden en gemeenten van
mische analyse uitgevoerd van de ledverlichting vooraleer
een standaardoplossing voor ledverlichting en ISL voor
over te stappen naar een grootschalige invoering van
fietspaden.
deze technologie voor openbare verlichtingsdoeleinden. Uit een test blijkt dat bij niet preventief vervangen van gas-
40
Uit de resultaten van de analyses blijkt dat de ledverlich-
ontladingslampen na 16 000 branduren, de daling van
ting met de huidige technologie nog eerder geschikt is
kosten niet opweegt tegen de daling van de kwaliteit
voor verlichting van fietspaden en woonstraten. Led’s
(meer uitval).
Activiteitenverslag Iveka 2011
Earth Hour en Nacht van de Duisternis Naast de Nacht van de Duisternis is ook het initiatief Earth Hour ontwikkeld. De vierde editie van Earth Hour ging door op 26 maart 2011. Iveka besliste om voor Earth Hour een zelfde ondersteuning te geven voor het doven van de openbare verlichting zoals de vorige jaren voor de Nacht van de Duisternis. De organisatie van de Nacht van de Duisternis voorzag haar evenement in 2011 op 15 oktober. Earth Hour 2012 zal doorgaan op 31 maart 2012 en zal dezelfde ondersteuning kennen zoals vorig jaar.
Aantal installaties hernieuwbare energie Einde 2011 was de decentrale productie – windmolens, WKK en WKK bio en zonnepanelen – voor alle Vlaamse gemengde distributienetbeheerders goed voor 15,6% van de gedistribueerde volumes, waarvan 58,8% hernieuwbare energie. Sinds eind december 2011 bedraagt het vermogen van de geofferteerde, bestelde en indienstgestelde decentrale productie-installaties, actief op het distributiegebied van de zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders, voor het eerst meer dan 2 000 MW.
Fotovoltaïsche cellen: realisaties onder 10 kW (installaties
Injectieprojecten sedert de vrijmaking van de energiemarkt
publicatielijst VREG
met terugdraaiende meter): installaties in dienst volgens op het net van Iveka: (totaal vermogen in kVA) Offerte
Besteld
In dienst
Totaal
40 809
53 649
374 100
468 557
Injectieprojecten volgens soort aan de hand van bovenver-
Aantal
Totaal kW
23 132
107 836
Gemiddelde kW/realisatie 4,7
Fotovoltaïsche cellen: realisaties boven 10 kW
meld totaal van de totaliteit van aangevraagde dossiers in
(installaties met aangepaste meetinstallatie, die zowel af-
status ‘offerte, besteld en in dienst’
name als injectie afzonderlijk meten) op basis van de tota-
(totaal vermogen in kVA) WKK
Wind/water
(stoom/diesel)
turbines
Zonnepanelen
liteit van projecten ‘besteld, in dienst & geofferteerde’:
Totaal Aantal
Totaal kW
excl. Bio WKK incl. Bio WKK 149 98
86 988
Gemiddelde kW/realisatie
231 584
468 557
348
123 748
355,6
Activiteitenverslag Iveka 2011
41
Investeringsprogramma’s Gerealiseerde investeringen in 2011
Budget 2012
Iveka investeerde in 2011 meer dan 103 miljoen euro. De
Iveka gaf goedkeuring aan het voorstel van investering-
gerealiseerde investeringsbegroting 2011 bedroeg 67 mil-
budget voor 2012, ten belope van bruto 109,06 miljoen
joen euro voor elektriciteit en 36 miljoen euro voor aard-
euro.
gas. Per activiteit zijn dit de gerealiseerde investeringen:
Activiteit
Bruto-investering (in duizend euro)
Elektriciteit Transformatorstations Middenspanningsnetten Distributiecabines Laagspanningsnetten
1 116,8 22 349,4 8 198,1 14 994,0
Openbare verlichtingsnetten
3 583,4
Laagspanningsaftakkingen
6 238,0
Meetgroepen
2 156,4
Project slimme meters/netten
4 249,2
Gebouwen, voertuigen, apparatuur en diversen
4 261,6
Totaal
67 147,0
Aardgas Stations Middendruknetten
4 236,1
Distributiecabines
1 828,0
Lagedruknetten
18 700,1
Lagedruk aftakkingen
9 596,8
Meetgroepen
1 338,3
Project slimme meters/netten
529,6
Overige
36,1
Totaal
36 827,3
Algemeen totaal
42
562,3
Activiteitenverslag Iveka 2011
103 974,3
Driejaarlijkse investeringsplannen In juni 2011 heeft Iveka de investeringsplannen elektriciteit
de komende jaren meer toezien of de aangekondigde investeringen op het vlak van capaciteitsuitbreiding of kwaliteitsverbetering effectief worden uitgevoerd.
en aardgas 2012-2014 besproken en ingediend bij de VREG. Die investeringsplannen worden jaarlijks aangepast voor de volgende drie jaar.
SLA/PLA 2012
De VREG analyseert op haar beurt deze investeringsplan-
SLA’s (Service Level Agreement) en PLA’s (Process Level
nen en beoordeelt of de distributienetbeheerders het no-
Agreement) zijn een werkwijze waarbij diensten binnen
dige doen om te voldoen aan de hun opgelegde taken,
een onderneming hun prestaties aanrekenen via een sys-
zoals onder meer het voorzien van voldoende capaciteit
teem van interne facturering. Het hele systeem steunt op
voor de distributie van elektriciteit en aardgas op het net.
de organisatorische eenheid van de ‘kostenplaats’. Tussen de verschillende kostenplaatsen worden SLA’s en
Wat betreft de beoordeling van het investeringsplan 2011-
PLA’s afgesloten. Dat zijn overeenkomsten die bepalen
2013, ingediend in 2010, meldde de VREG dat Iveka het
welke diensten, van welke kwaliteit en tegen welke prijs
nodige doet om te voldoen aan de taken zoals bepaald in
worden geleverd.
het Energiedecreet. Dit onder voorbehoud van de analyse van de investeringen op de koppelingspunten van het transmissie- en distributienet voor elektriciteit.
Een SLA heeft betrekking op de afname van dienstverlening tussen verschillende diensten en een PLA slaat eerder op een afname van dienstverlening door een
In die context had de VREG reeds in november 2010
distributienetbeheerder of een andere derde partij.
meegedeeld dat in de toekomst de decentrale productie
De SLA/PLA-teksten voor het jaar 2012 werden voorge-
meer en meer als een van de pijlers voor de ontwikkeling
legd aan Iveka. Ze vormen een input voor de budgetten
van de netten in rekening moet worden gebracht. Ze zal
2012.
Activiteitenverslag Iveka 2011
43
Eandis Nieuwe voorzitter en ondervoorzitter voor het managementcomité van Eandis De raad van bestuur van Eandis heeft op 1 juni 2011 Luc De Bruycker, directeur-generaal, aangesteld tot nieuwe voorzitter van het managementcomité van Eandis. Hij volgt daarmee Guy Peeters op die sinds de oprichting van Eandis op 30 maart 2006, de leiding had over het bedrijf en sinds september 2011 zijn actieve loopbaan stopte. Walter Van den Bossche wordt directeur-generaal en ondervoorzitter van het managementcomité. Deze mandaten gaan in op
ratingagentschap vereist. Eandis heeft bij Moody’s de rating
1 juli 2011 en lopen tot de jaarvergadering in 2013. Vanaf
‘A1 met negatieve outlook’ verkregen. De negatieve outlook
dan zal Walter Van den Bossche het voorzitterschap van het
op de A1-rating spruit voort uit de mogelijke herziening door
managementcomité op zich nemen.
Moody’s van de ‘Aaa’-rating van het Vlaams Gewest. De rating werd in oktober bekendgemaakt in aanloop naar een eerste uitgifte onder het EMTN-programma. Op 28 oktober 2011 werden de internationale kapitaalmarkten effectief aangesproken waarbij Eandis (als eerste binnen de Belgische energiedistributiesector) via een Europese obligatie een bedrag van 500 miljoen euro wenste op te halen, met looptijd 10 jaar en een coupon van 4,50%. De interesse bij de Europese investeerders was groot. Meer dan 86 investeerders uit 15 landen wensten een deel te onderschrijven. De obligatie staat genoteerd op de Luxemburgse beurs, gewaarborgd door de zeven Vlaamse gemengde distributienetbeheerders.
Rating en EMTN-obligatieprogramma Om de financiering van het distributienetbeheer voor de ko-
Slimme meters
mende jaren veilig te stellen en de financieringsbronnen ver-
In afwachting van verdere beslissingen die moeten geno-
der te diversifiëren, heeft Eandis een ‘Euro Medium Term
men worden op niveau van het Vlaamse gewest, hebben de
Note programma’ (EMTN) uitgewerkt. Dit is een raamover-
Vlaamse gemengde distributienetbeheerders en Eandis ge-
eenkomst waaronder gedurende een bepaalde periode en
opteerd voor een stapsgewijze, oordeelkundige aanpak bij
tot een maximum vooraf bepaald bedrag obligatieleningen
de introductie van de slimme meters.
kunnen worden uitgegeven. Concreet gaat het om een programma over 10 jaar voor een maximumbedrag van 5 mil-
In 2010 liep het eerste proefproject met slimme meters in
jard euro.
Vlaanderen. Daarbij werden 4 300 elektronische verbruiksmeters voor elektriciteit en aardgas geïnstalleerd in een be-
44
Om zo’n programma te kunnen opzetten is een rating of
perkt gebied, met name in de Mechelse deelgemeenten
beoordeling van de kredietwaardigheid door een gevestigd
Leest en Hombeek. De bedoeling was in hoofdzaak om de
Activiteitenverslag Iveka 2011
technische mogelijkheden en beperkingen van de toestellen
putersysteem uitgetest voor het actief beheer van het mid-
te testen en te bekijken hoe de datacommunicatie tussen
denspanningsnet door middel van DMS of ‘Distribution Ma-
de slimme meters en de databanken van de distributienet-
nagement System’.
beheerders het best kon verlopen. De resultaten van dit proefproject geven aan dat de techniek om verbruiksgegevens van op afstand door te sturen, effectief werkt. Op basis van deze positieve evaluatie van het proefproject
Slimme gebruikers
werd beslist over te stappen naar een tweede fase, een uit-
Slimme meters en slimme netten mogen niet doen vergeten
gebreider pilootproject. Daarbij worden in totaal ongeveer
dat het de energiegebruiker is waar het allemaal om draait,
40 000 elektronische meters voor elektriciteit en gas ge-
vandaag en morgen. Eandis beseft dit terdege. Daarom
plaatst, verspreid over verschillende locaties. Bedoeling is
werd nu al beslist om de komende impact van de evoluties
praktijkervaring op te bouwen in diverse omstandigheden,
rond slimme meters/netten op de eindklant in kaart te bren-
bijvoorbeeld qua bevolkingsdichtheid of type bebouwing en
gen om proactief de klantenprocessen af te stemmen en
bewoning (stedelijk, landelijk, tweede verblijven, sociale
aan te passen. Drie hoofdaccenten werden gedefinieerd: de
woonwijken, studentenverblijven, …). De gemeenten wer-
coördinatie van de klant- en marktprocessen, de overgang
den geselecteerd in overleg met de betrokken distributienet-
van klassieke meterlezing naar de verwerking van de data
beheerders en gemeentebesturen.
uit de slimme meters en, ten derde, een aangepaste klantenbenadering. De overdracht van de activiteiten metering
In 2011 werd gestart met het in kaart brengen van de be-
en grid fee vanuit Indexis op het ogenblik dat het clearing
staande situatie (netten en aansluitingen) in de uitgekozen
house Atrias operationeel wordt, behoort eveneens tot de
locaties. De plaatsing van de elektronische meters is voor-
opdrachten.
zien in het najaar 2012. Op basis van de opgebouwde kennis tijdens de onderzoeksprojecten zal de Vlaamse overheid de voordelen voor de consument grondig evalueren en beslissen over een
Elektrische voertuigen - EVA-platform Het Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Tech-
eventuele verdere grootschalige plaatsing van slimme me-
nologie (IWT) startte in september 2011, onder impuls van de
ters in Vlaanderen.
Vlaamse overheid, een zogenaamde ‘proeftuin elektrische voertuigen’ die zich richt op het stimuleren van innovatie in
Slimme netten
verband met elektrische voertuigen op de openbare weg. In dat kader wil EVA (Elektrische Voertuigen in Actie) een
De slimme meter moet op termijn geïntegreerd worden in
platform uitbouwen om projecten te faciliteren en zo op vlak
een slim bidirectioneel distributienet. In 2011 heeft Eandis
van elektrische mobiliteit te innoveren en kennis op te bou-
enkele belangrijke stappen gezet in de richting van een slim
wen. EVA wil daarbij toegevoegde waarde en tewerkstelling
distributienet. De voornaamste ingrepen behelzen het
creëren en vernieuwing teweegbrengen rond milieu en mo-
plaatsen van elektronica in schakelposten, distributiecabi-
biliteit.
nes, transformatorenstations van het distributienet en op
Eandis behoort tot de hoofdpartners van het EVA-consor-
productie-eenheden van hernieuwbare energie. Daardoor
tium en zal als coördinator meewerken aan het opzetten
kan alle informatie over deze infrastructuur digitaal worden
van talrijke projecten. Denk daarbij aan de installatie van
gecommuniceerd en kan de netbeveiliging op een geavan-
laadpunten voor elektrische voertuigen via het unieke con-
ceerde manier gebeuren. Er wordt ook een centraal com-
cept van oplaadeilanden.
Activiteitenverslag Iveka 2011
45
Op 12 juli 2011 heeft Eandis samen met de stad Blankenberge de eerste laadpalen voor elektrische voertuigen op het openbaar domein in dienst genomen. Concreet gaat het over twee oplaadpunten voor elektrische auto’s en zes voor elektrische fietsen of scooters. Eandis wil in 2012 op 70 locaties gefaseerd gelijkaardige oplaadpunten uitbouwen om zo te komen tot een netwerk van oplaadeilanden verspreid over Vlaanderen. Eandis wil in de toekomst met haar expertise de lokale besturen duurzaam ondersteunen in hun initiatieven rond elektrische mobiliteit. Vanuit haar rol als exploitant van distributienetten voor elektriciteit onderzoekt Eandis
zullen omgaan met een groeiend aantal elektrische voer-
momenteel de impact van elektrische voertuigen op het
tuigen.
netwerk. Oplaadinfrastructuur, piekbelastingen, gedragingen van batterijen, het in kaart brengen van de energiestromen bij het laden en ontladen van de batterij, … Al deze elementen worden betrokken in een technologisch
46
3de aannemersprijs Eandis
researchproject. De resultaten ervan zullen mee bepalen
Op 27 mei 2011 werden voor de derde maal de Gouden
op welke manier netbeheerders op technologisch vlak
Handen voor ‘Werken voor klanten’ en ‘Werken aan het net’
Activiteitenverslag Iveka 2011
uitgereikt in het kader van de ‘Aannemersprijs Eandis’. Ver-
wil daarmee haar strikt beleid inzake kwaliteit, veiligheid en
trekkend vanuit de ISO 9001 kwaliteitsnorm worden de aan-
vakbekwaamheid bij het uitvoeren van werken onderstre-
nemers beoordeeld met een puntensysteem.
pen.
In beide categorieën ontvingen aannemers, afhankelijk van de scores op de criteria van de drie grote pijlers ‘kwaliteit’, ‘veiligheid’ en ‘vakkennis’, respectievelijk de eerste prijzen of de ‘Gouden Handen’ (topaannemers), de ‘Zilveren Handen’
Huis-aan-huisblad
(goede aannemers) en tenslotte de klasse van ‘Evoluerende
Het Eandismagazine kwam in januari, mei en september
aannemers’.
2011 alweer in meer dan 2,5 miljoen brievenbussen terecht. Naast energienormen en energiescans kregen vooral de
Deze jaarlijkse prijs wil binnen de aannemerswereld de
thema’s ‘aansluiten op aardgas’ en ‘verwarmen met aard-
referentie zijn voor kwalitatief en veilig werken. Ook binnen
gas’ ruime aandacht. Marktonderzoek toont aan dat dit ma-
de nutsbedrijven wil Eandis met deze onderscheiding een
gazine duidelijk in de smaak valt en antwoorden geeft op
waardemeter zijn voor het aanbesteden van werken. Eandis
vragen die bij de mensen leven.
Activiteitenverslag Iveka 2011
47
Verslag corporate governance comité Het corporate governance comité heeft aan de raad van
De vergadering acteerde dat voor de door de CREG gere-
bestuur van Iveka verslag uitgebracht over zijn belangrijkste
guleerde activiteiten de richtlijnen toegepast werden zoals
onderzoeksverrichtingen in 2011. Het comité maakte hierbij
voorgeschreven door het K.B. van 2 september 2008. De
geen enkel voorbehoud. Waar mogelijk formuleert het aan-
billijke vergoeding werd bepaald op basis van de vooropge-
bevelingen. Hierna volgt een selectie van de belangrijkste
stelde parameters en de over het betreffende exploitatiejaar
controles.
gemeten verhouding tussen het eigen vermogen en het gereguleerd actief van de netbeheerder.
Toezicht op naleving van de regelgeving
In het Twin-bedrijf worden alle kosten en opbrengsten opgenomen in verband met de recuperatie van schuldvorderingen uit de periode van vόόr de vrijmaking van de
Tijdens zijn sessies analyseerde het comité de regelgeving
elektriciteits- en gasmarkt alsook de uitgaven met betrek-
met gebeurlijke weerslag op de werking van de distributie-
king tot het onderzoek en de ontwikkeling van een concept
netbeheerder of van de werkmaatschappij Eandis. In 2011
voor datacommunicatie over laagspanningsnetten (Power
was er o.a. bijzondere aandacht voor de wijzigingen in de
Line Communications – PLC) waarvoor Eandis een Euro-
Vlaamse regelgeving inzake:
pees octrooi verkreeg. Sedert 2010 zijn ook de verrichtin-
Q de openbaredienstverplichtingen ter bevordering van REG alsook op sociaal vlak, o.m. wat betreft de invoering van
gen toegevoegd die door Iveka worden uitgevoerd in het kader van de Energiediensten voor lokale besturen.
een schuldafbouwregeling via de budgetmeters voor elektriciteit en gas;
Q de vermijding van injectietarieven voor elektriciteit geproduceerd door middel van hernieuwbare energiebronnen en kwalitatieve warmtekrachtkoppeling;
Q de invoering van duurzaamheidcriteria voor vloeibare biomassa en de garanties van oorsprong;
Q de controles van de VREG ter voorkoming van fraude met de minimumsteun voor zonnepanelen bij particulieren. Er werd eveneens aandacht besteed aan het advies van de
Controle van het budget Na een controle van de samenstellende elementen van de investeringsbegroting per einde 2010 stelde het comité vast dat de netto-investeringen zich voor beide activiteiten lager situeerden dan gebudgetteerd. Dit komt door de hogere tussenkomsten dan oorspronkelijk voorzien. De trend zet zich ook door in het investeringsjaar 2011.
Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer geformuleerd voor de uitrol van de slimme meters en aan de oprichting van het Vlaams Energiebedrijf, het nieuw extern verzelfstandigd agentschap in de Vlaamse regio.
Opvolging van de auditwerkzaamheden De afdeling Interne Audit ontwierp een methodologie gebaseerd op de standaarden van het Institute of Internal Auditors (IIA). Dit auditmodel steunt op internationale
Onderzoek van de rekeningen
referentiekaders en laat toe de efficiëntie en de doeltreffend-
Het comité stelde vast dat het aandeel van de vaste activa
de beleidsprocessen te evalueren. Het Eandis-Auditmodel
in het balanstotaal van Iveka opgelopen is tot 90%. Zoals
onderzoekt op die manier 25 controleobjectieven waarna de
vorige jaren vallen opnieuw de kosten op voor openbare-
maturiteit van een proces wordt bepaald.
heid van het risico- en controlebeheer of de maturiteit van
dienstverplichtingen, zoals de gratis 100 kWh elektriciteit,
48
de kosten voor REG-acties en de overnamekost voor
In uitvoering van voornoemde auditplanning onderzocht het
groenestroomcertificaten.
comité meerdere auditrapporten. Per audit nam het kennis
Activiteitenverslag Iveka 2011
van de scope, de bevindingen, de besluiten, de maturiteits-
Tevens nam het comité kennis van de evoluties binnen de
bepalingen, de eindevaluaties en de maatregelen ter correc-
activiteitsdomeinen van de directie klantenbeheer voor de
tie of verbetering van de proceswerking. Zo heeft men in
periode januari-september 2011 en onderzocht het de di-
2011 gerapporteerd over de procesaudits Uitvoeren van in-
verse kerncijfers van Eandis en van de gemengde distribu-
vesteringswerken; Beheer Milieu; Communicatie; Juridisch
tienetbeheerders. Deze indicatoren zijn van diverse aard en
Beheer; Intern Beheer; Ontwikkeling van technologie; Be-
rapporteren o.a. over de opvolging van budgetten, het reali-
heer Debiteuren; Verwerken van Klantgegevens en de (ex-
seren van doorlooptijden, het controleren van de leverings-
terne) ISO-audit.
betrouwbaarheid, het meten van klantentevredenheid of het opvolgen van klachten.
Einde 2011 waren alle Eandisprocessen volgens dit auditmodel geauditeerd.
In 2011 had het comité opnieuw oog voor de kerncijfers van het investeringsbudget (CAPEX). Omdat de VREG op basis van de investeringsplannen moet oordelen of de distributie-
Organisatie interne controle en uitoefening van toezicht
netbeheerder voor de energiedistributie op zijn grondgebied voldoende capaciteit aanhoudt, werd aan het management gevraagd om corrigerende en preventieve maatregelen ter verbetering van deze indicatoren voor te stellen.
De directie corporate governance vormt door middel van een derdelijnscontrole het sluitstuk van het Eandis Governance model. Dit geïntegreerd model is gebaseerd op het COSO-raamwerk dat geldt als wereldwijde standaard voor
Andere onderzoeksverrichtingen
interne controle. Dit model moet de Governance-organen
In verband met het mandaat waarover het uitvoerend co-
een redelijke zekerheid verschaffen dat de vooropgezette
mité en de raad van bestuur van Eandis beschikken inzake
doelstellingen worden gehaald en dat de leiding handelt
bestellingen waarvoor de wetgeving op de overheidsop-
conform de regels van deugdelijk bestuur. Doel is niet al-
drachten van toepassing is, oordeelde het comité na een
leen om na te gaan of er conformiteit is met de wettelijke en
jaar toepassing en op basis van de ervaringen in die start-
interne regelgeving, maar ook of de operaties op een effec-
periode dat voor de strategiefiches i.v.m. aankopen van ma-
tieve en efficiënte wijze worden uitgevoerd en of de service
terialen en diensten (die kaderen binnen de reguliere
aan de klanten is verzekerd.
opdrachten en goedgekeurde budgetten in verband met de exploitatieopdracht van Eandis), de methodiek van manda-
Het corporate governance comité nam in de loop van het
tering praktischer georganiseerd zou kunnen worden en for-
eerste semester 2011 kennis van de rapportering 2010 van
muleerde het hiertoe aan de raad van bestuur enkele
de directie corporate governance en onderschreef - na
aanbevelingen.
grondige analyse - de vaststellingen en gemaakte observaties die betrekking hebben op volgende processen: active-
Het kwaliteitsbeoordelingsysteem van de aannemers van
ren en bewaken van compliancy en ethiek, beheren van
Eandis werd eveneens onder de loep genomen. Het comité
tweedelijnsklachten, beheren van bedrijfsrisico’s, beheren
kwam tot de vaststelling dat het kwaliteitsbeoordelings-
en uitvoeren van interne audits en het organiseren van de
systeem zijn nut bewijst en dat het de aannemersbeoorde-
werking van de CGC’s.
lingen sterk objectiveert.
Activiteitenverslag Iveka 2011
49
50
Activiteitenverslag Iveka 2011
Beknopte jaarrekening
Activiteitenverslag Iveka 2011
51
52
Activiteitenverslag Iveka 2011
Inleiding Via de verschillende rubrieken van de balans wordt een overzicht gegeven van de financiële toestand van onze opdrachthoudende vereniging op 31 december 2011, terwijl de resultatenrekening een inzicht geeft in de exploitatie van het afgelopen boekjaar. Ingevolge de volledige vrijmaking van de elektriciteits- en gasmarkt in Vlaanderen op 1 juli 2003 werden de rekeningen gesplitst in een gereguleerde sector (netactiviteit) en een niet-gereguleerde sector (‘Twin’-activiteit: welke naast de huidige niet gereguleerde activiteiten, waaronder energiediensten voor lokale besturen (EDLB), ook nog elementen daterend van vóór de vrijmaking bevat). Als belangrijke gebeurtenissen met betrekking tot het boekjaar 2011 kunnen wij verwijzen naar de kapitaaloptimalisatie welke heeft plaatsgevonden in juni 2011. Enerzijds werd het kapitaal voor alle deelnemers proportioneel verminderd door terugbetaling op alle aandelen A. Anderzijds was er onmiddellijk daaropvolgend een kapitaalverhoging onder de vorm van F en E”-aandelen waar enkel openbare deelnemers op ingeschreven hebben. Voor de financiering van de investeringen werden bijkomend lange termijn leningen en via Eandis een obligatielening in het kader van het EMTN programma onderschreven. Wat de tarieven betreft, dient vermeld te worden dat er sinds 1 april 2011 een door de federale regulator CREG toegestane tussentijdse tariefverhoging wordt toegepast, dit ten gevolge van de sterke groei van de kosten voor de groenestroomcertificaten en de premies voor rationeel energieverbruik (REG-maatregelen). Zodoende kan een plotse en sterke stijging van de distributienettarieven bij de start van de volgende regulatoire tariefperiode wellicht vermeden worden. Verder komt ook het EDLB-aanbod op kruissnelheid en is het pilootproject slimme meters in een tweede fase gekomen waarbij een onderzoeksproject werd opgestart om nog andere technieken uit te testen door zo’n 40 000 nieuwe meters te plaatsen, verspreid over welomschreven testgebieden. Het globale resultaat per einde 2011 bedraagt 46 336 262,40 euro waarvan 27 573 719,61 euro voor de activiteit elektriciteit en 18 762 542,79 euro voor de activiteit gas. Vooreerst wordt de overgedragen winst van het vorig boekjaar, zijnde 17 590 160,80 euro (elektriciteit: 11 011 193,37 en gas: 6 578 967,43) toegevoegd zodat
het te bestemmen winstsaldo 63 926 423,20 euro bedraagt (elektriciteit: 38 584 912,98 en gas: 25 341 510,22). Na de reeds vermelde verrichtingen wordt voorgesteld een bedrag van 28 380 177,91 euro terug toe te voegen aan de rubriek “Overgedragen winst” (elektriciteit: 17 988 056,78 en gas: 10 392 121,13). Dit betreft voornamelijk een toevoeging ten bedrage van 10% van de billijke vergoeding en een dotatie ten bedrage van de delta werkelijkheid/budget met betrekking tot de beheersbare kosten voor het gedeelte buiten indexering teneinde het voor 2011 toe te kennen dividend per openbare deelnemer minstens gelijk te stellen aan het eerder begrote dividend. Tenslotte wordt eveneens voorgesteld een bedrag van 2 544 633,61 euro (elektriciteit: 1 844 571,13 euro en gas: 700 062,48 euro) toe te voegen aan de beschikbare reserves. Dit bedrag vindt zijn oorsprong in de delta beheersbare kost uit het tarievendossier ten opzichte van het herziene budget ingevolge de indexering. Resultaat activiteit elektriciteit Uiteindelijk wordt aldus een uit te keren winst van 18 752 285,07 euro bekomen. Aan de openbare deelnemers wordt een dividend toegekend van 13 834 940,59 euro en aan de deelnemende maatschappij een dividend van 4 917 344,48 euro. Resultaat activiteit gas Voor de activiteit gas bedraagt de uit te keren winst 14 249 326,61 euro waarvan 10 515 396,17 euro toegewezen wordt aan de openbare deelnemers en 3 733 930,44 euro aan de deelnemende maatschappij. Deze uit te keren bedragen werden reeds gedeeltelijk in 2011 onder de vorm van een interim-dividend (30 237 800,00 euro) uitbetaald aan de deelnemers. Thans rest er nog een saldo van 2 763 811,68 euro dat zal ter beschikking gesteld worden van de deelnemers na de goedkeuring van de jaarrekening en de winstverdeling 2011 door de jaarvergadering van juni 2012. Meer details over de financiële gegevens van de jaarrekening zijn terug te vinden in het Financieel verslag 2011 dat op eenvoudig verzoek kan bekomen worden bij het secretariaat van Iveka, op het e-mailadres:
[email protected].
Activiteitenverslag Iveka 2011
53
54
Activiteitenverslag Iveka 2011
Balans per 31 december 2011 (in 1 000 euro)
1 181 863
1 147 216
overlopende rekeningen en overige
108 410
120 726
vorderingen < 1 jr vorderingen > 1 jr
58 181 2
47 941
vaste activa
Activa
1 147 216
1 181 863
8 115
7 444
overlopende rekeningen
2 862
2 764
nog te betalen dividenden
92 140
90 078
schulden < 1 jr
452 415
541 801
schulden > 1 jr
155 299
150 174
herwaarderingsmeerwaarden
kapitaal+ reserves+ voorzieningen+ overgedragen winst
1 015 270
978 549
436 385
389 602
2011
2010
2010
2011
Passiva Activiteitenverslag Iveka 2011
55
Resultaten elektriciteit 2011 (in 1 000 euro) OPBRENGSTEN
2 220 tarieven voor aansluiting
KOSTEN + DIVIDEND
TOEKENNING DIVIDEND
1 400 tarieven voor aansluiting
73 360 tarief voor gebruik van het net
99 968 tarief voor gebruik van het net
60 134 tarief voor openbare dienstverplichtingen
60 134 tarief voor openbare dienstverplichtingen
54 878 tarief in verband met gebruik van het transportnet
54 878 tarief in verband met gebruik van het transportnet
10 755 tarief voor de ondersteunende diensten 7 271 diverse toeslagen 1 845 toevoeging aan het eigen vermogen
10 755 tarief voor de ondersteunende diensten 1 415 opbrengsten (twin)
17 988 over te dragen resultaat
7 271 diverse toeslagen 11 011 overgedragen resultaat vorig boekjaar
56
1 269 kosten (twin)
Activiteitenverslag Iveka 2011
18 752 dividend
13 835 openbare deelnemers 4 917 deelnemende maatschappij
0
Resultaten gas 2011 (in 1 000 euro) OPBRENGSTEN
314 tarieven voor aansluiting
56 853 tarief voor gebruik van het net
KOSTEN + DIVIDEND
TOEKENNING DIVIDEND
90 tarieven voor aansluiting
38 388 tarief voor gebruik van het net
2 067 tarief voor openbare dienstverplichtingen 4 392 diverse toeslagen 700 toevoeging aan het eigen vermogen
10 392 over te dragen resultaat
2 067 tarief voor openbare dienstverplichtingen 4 392 diverse toeslagen
14 249 dividend
10 515 openbare deelnemers
40 opbrengsten (twin)
6 579 overgedragen resultaat vorig boekjaar
3 734 deelnemende maatschappij 0
-33 kosten (Twin) Activiteitenverslag Iveka 2011
57
Dividenden openbare deelnemers - 2011
Aartselaar Arendonk Baarle-Hertog Balen Beerse Boom Borsbeek Brecht Dessel Edegem Essen Geel Grobbendonk Herentals Herenthout Hoogstraten Hove Kalmthout Kasterlee Kontich Lier Lille Lint Malle Meerhout Merksplas Mol Olen Oud-Turnhout Ranst Ravels Retie Rijkevorsel Rumst Schelle Schilde Schoten Stabroek Turnhout Vorselaar Westerlo Wijnegem Wommelgem Wuustwezel Zandhoven Zoersel Totaal gemeenten Provincie Antwerpen
TOTAAL OPENBARE DEELNEMERS
58
Activiteitenverslag Iveka 2011
(in 1000 euro)
Elektriciteit
Gas
Totaal toegekend 2011
Interim dividend 2011
Saldo uit te betalen 06/2012
214 225 58 364 274 181 81 438 169 209 -653 203 463 156 421 91 280 308 294 542 322 81 281 193 -624 194 221 298 289 186 221 228 115 336 434 164 550 -385 147 196 359 210 325
-177 14 145 285 248 111 316 123 256 156 517 -458 152 338 103 246 224 313 534 257 98 239 97 122 451 191 204 274 212 148 157 263 116 301 446 -713 93 362 142 184 255 184 290
214 402 72 509 559 429 192 754 292 465 156 1 170 203 921 308 759 194 526 532 607 1 076 579 179 520 290 122 1 075 385 425 572 501 334 378 491 231 637 880 164 1 263 93 747 289 380 614 394 615
-194 -368 -64 -466 -511 -393 -175 -690 -265 -426 -143 -1 071 -184 -843 -280 -694 -177 -481 -487 -555 -980 -527 -164 -473 -263 -112 -979 -352 -389 -523 -458 -305 -345 -447 -210 -580 -803 -150 -1 156 -84 -684 -263 -347 -559 -360 -560
20 34 8 43 48 36 17 64 27 39 13 99 19 78 28 65 17 45 45 52 96 52 15 47 27 10 96 33 36 49 43 29 33 44 21 57 77 14 107 9 63 26 33 55 34 55
11 983
10 515
22 498
-20 540
1 958
1 852
--
1 852
-1 698
154
13 835
10 515
24 350
-22 238
2 112
Verklarende woordenlijst
AREI Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties
IIA Institute of Internal Auditors
CGC Corporate Governance Comité
IWT Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie
CREG Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (= federale regulator)
LAC Lokale adviescommissie
DMS Distribution Management System, voor actief beheer van netten DNB Distributienetbeheerder EAN-code European Article Numbering, elke aansluiting heeft een unieke identificatiecode van 18 cijfers EDLB Energiediensten voor Lokale Besturen Elia Elia beheert het Belgische hoogspanningsnet (transportnetbeheerder elektriciteit) EMTN European Medium Term Note, modaliteiten rond uitgifte van Europese institutionele obligatieleningen
LED Light emitting diode MIG Message Implementation Guide, beschrijft de communicatiestromen tussen marktspelers PLC Power Line Communication, datacommunicatie via laagspanningskabels REG Rationeel energiegebruik SODV Sociale openbaredienstverplichtingen, door de overheid opgelegde ondersteunende maatregelen voor klanten met betaalmoeilijkheden VEA Vlaams Energieagentschap
EVA Elektrische Voertuigen in Actie
VREG Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt (= Vlaamse regulator)
Fluxys Beheert het Belgische hogedruknet voor aardgas (transportnetbeheerder aardgas)
VVSG Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten
ICT Informatie- en communicatietechnologie
WKK Warmtekrachtkoppeling, gezamenlijk opwekken van warmte en (elektrische) kracht
Activiteitenverslag Iveka 2011
59