2011
Activiteitenverslag
Maatschappelijke zetel Betonac nv Hasseltsesteenweg 172 3800 Sint-Truiden T. 32 (0)11 70 21 00 F. 32 (0)11 70 21 20 www.betonac.be
Ondernemingsnummer 0420 429 969
Kwaliteitsysteem ISO 9001:2008
Veiligheidsysteem VCA**
Erkenningen
Klasse 1, categorie F Klasse 3, ondercategorieën P2-P3-S1 Klasse 5, categorie A ondercategorieën E4-F2-G2-G3-P1 Klasse 6, categorie H Klasse 7, ondercategorie G5 Klasse 8, categorieën B-C-D-E-G-V ondercategorieën B1-C1-C3-C5-D1-E1-E2
Aangevraagde erkenningen
Klasse 3, ondercategorie C2 Klasse 4, ondercategorieën C6-H2 Klasse 5, ondercategorieën E4-P1 Klasse 6, ondercategorieën G5-S2 Klasse 7, categorie H Klasse 8, categorieën B-C-D-E-F-G-V ondercategorieën C3-C5-E2-P2
Woord van de voorzitter Het doet mij veel genoegen het jaarverslag 2011 van de vennootschap Betonac nv bij u te mogen introduceren. Hoewel de marktomstandigheden in het verslagjaar moeilijk bleven, is Betonac erin geslaagd omzet, resultaat en orderportefeuille te verbeteren. Dit is enerzijds te danken aan de reeds eerder door de onderneming uitgezette koers (waar margeverbetering en terugdringing van het kapitaalbeslag centraal staan) en anderzijds aan de motivatie en prestaties van management en medewerkers. De raad van bestuur is hen dankbaar voor de in 2011 getoonde inzet. Betonac neemt in de Belgische inframarkt een vooraanstaande positie in. De vennootschap maakt deel uit van Koninklijke BAM Groep, die met een jaaromzet van bijna € 8 miljard en ruim 24.000 medewerkers tot de leidende bouwondernemingen in Europa behoort. Betonac levert een bijdrage aan de succesvolle totstandkoming van diverse omvangrijke infrastructurele projecten in België. Daarbij wordt intensief samengewerkt met zusterondernemingen, zoals bij de belangrijkste trajecten binnen het project voor het Gewestelijk ExpresNet (met Galère) en de tweede sluis in de Waaslandhaven (met CEI-De Meyer). Begin 2011 heeft Koninklijke BAM Groep de aandelen verworven van Carmans Spoorwerken nv te Alken, dat sinds 1982 is gespecialiseerd in aanleg van spoor en bijhorende randwerken, met name in Vlaanderen. Carmans zal intensief samenwerken met Betonac. Daarmee kan Betonac opdrachtgevers een waardevolle aanvulling op de eigen expertise bieden. De activiteiten van de Belgische werkmaatschappijen hebben opnieuw een goede bijdrage geleverd aan het resultaat van BAM. De Groep staat in België goed
gesteld, onder meer door de sterke orderportefeuille. De goede prestaties vormen een duidelijk bewijs van de kracht van BAM’s Belgische ondernemingen, zowel zelfstandig als in hun onderlinge samenwerking. België staat (net als de andere landen, die de BAMondernemingen tot hun thuismarkt rekenen) voor grote uitdagingen om de woon-, werk- en leefomgeving te onderhouden en te verbeteren. Bouwondernemingen, zoals Betonac, leveren een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid in steden, aan mobiliteit en transport, aan de administratieve en industriële sector, kortom aan economische ontwikkeling. Wij zijn ons van die verantwoordelijkheid bewust en staan overheid en andere opdrachtgevers graag terzijde bij het formuleren van hun plannen en projecten. Betonac kan opdrachtgevers de brede expertise vanuit onze gehele Groep aanbieden, zodat zij optimaal kunnen profiteren van ons streven om opdrachtgevers hoogwaardige, (kosten)efficiënte en duurzame (bouw)oplossingen te bieden.
ir. N.J. de Vries, voorzitter raad van bestuur Betonac nv
3
Met fierheid kan ik u verslag uitbrengen van de activiteiten van de nv Betonac en haar dochterondernemingen over het boekjaar 2011.
ming ook actief bij de spooraanleg in de Schuman – Josaphat verbinding te Brussel en bij de aanleg van bovenleidingen in Berchem.
De meest in het oog springende key performance indicator van Betonac is ongetwijfeld de frequentiegraad van de arbeidsongevallen (Fg). Met zes ongevallen met werkverlet noteren we over 2011 een Fg van 12,04 (IF van 7,28), waar deze enkele jaren terug nog ruim boven het landsgemiddelde piekte. Ook de projecten verliepen gunstig en binnen planning. De baanvernieuwing van de E313 te Ham, de wegdekvernieuwing van de E40 te Loncin en de omschakelfase van de verkeerswisselaar te Lummen zullen het verslagjaar blijven kenmerken. Zo ook de recordproductie aan asfalt, afkomstig uit onze asfaltinstallatie van BAM Asphalt, waarmee de werven van Betonac bevoorraad werden tot ver in Wallonië en Vlaanderen.
Tijdens de laatste zomerweken en iets verder van huis, hebben een zestal medewerkers hun bijdrage geleverd aan het goede doel dat we als bedrijf weerhouden hadden. Samen met zusteronderneming CEI – De Meyer en met vzw Adoptie Sri Lanka werden in slechts 20 dagen twee woningen gebouwd op Sri Lanka. De voorafgaandelijke sponsoractiviteiten, zoals de “Betonac Run”, blijven getuige van de verbondenheid en het engagement binnen onze ondernemingen.
Samen met de metrowerken te Charleroi, de GEN – werken te Genval en tal van andere projecten, kan Betonac een omzet neerschrijven van 133 miljoen euro en dit met een meer dan behoorlijke marge van 2,3%. In het jaar 2011 konden we het orderboek voor de komende jaren wederom verder aanvullen tot om en bij de 170 miljoen euro. Naast stadsvernieuwingen zoals Leuven en Deurne en de renovatie van het snelwegviaduct te Kraainem, zal Betonac ondermeer ook meewerken aan de spoorbruggen te Antwerpen – Merksem en aan ’s werelds grootste sluis te Waaslandhaven. Ook dochteronderneming Carmans Spoorwerken heeft eveneens in ruime mate bijgedragen tot het succes. Inmiddels is deze specialistische onderne-
4
Zoals ook de voorgaande jaren, was 2011 voor Koninklijke BAM Groep in België een sterk jaar. Met een gezamenlijke Belgische omzet van 900 miljoen euro, een rendement van 3,5% en een werkvoorraad die 1,9 miljard euro overstijgt, behoudt de Groep haar leidinggevende positie in dit thuisland. Ik houd er tenslotte aan om via deze weg al onze klanten, onze adviseurs en onze medewerkers te bedanken voor het vertrouwen dat ze hebben getoond in onze ondernemingen. Veel kijk- en leesplezier!
ir. Marc Peeters Vertegenwoordiger Buildways bvba Gedelegeerd bestuurder
5
Betonac liep ‘hart’ voor de kansarmen in Sri Lanka. Reeds meerdere jaren geeft Betonac financiële ondersteuning aan een aantal goede doelen. Voor 2011 koos de firma ervoor om een stap verder te gaan en meer vorm en inhoud te geven aan maatschappelijke ver antwoordelijkheid door tevens de kennis en kunde van de medewerkers van Betonac (en CEI-De Meyer) ter beschikking te stellen van de inwoners van Sri Lanka voor wie een degelijke woning verre van vanzelfsprekend is. De financiële steun werd niet alleen ter beschikking gesteld door Betonac zelf, maar tevens door de Betonac medewerkers bij elkaar gelopen tijdens de “Betonac run” op zondag 28 augustus 2011. Op domein ’t Speelhof van de stad Sint-Truiden renden maar liefst 47 lopers het grote parcours van 1,5 kilometer tientallen keren rond. Te zamen liepen zij een afstand van 489.000 meter bijeen. Daarboven trotseerden 19 kinderen van 2 jaar tot 8 jaar de kidspiste van 200 meter op het grasveld, hetgeen een totale afstand van 30.800 meter opleverde. Samen renden de Betonac’ers meer dan 7.000 euro bijeen ten voordele van vzw Adoptie Sri Lanka. Dit bedrag werd nogmaals verdriedubbeld door Betonac.
De Betonac run was een groot succes!
6
Werken bij Betonac In 2011 werden de projecten, die in 2010 waren geïnitieerd, verder uitgebouwd. Onder impuls van de afdelingen bedrijfsbureau en productie werd een succesvol platform opgezet. Dit project maakt kennisuitwisseling tussen de verschillende diensten mogelijk en zorgt eveneens voor de overdracht van kennis van onze ervaren medewerkers. Het platform wordt verder gezet in 2012. Dankzij de samenwerking met de Confederatie Bouw Limburg kan Betonac ook participeren in de vorming van bekwame arbeidskrachten voor zijn vele werven. Via gerichte acties in de diverse hogescholen en universiteiten blijft het voor Betonac mogelijk om jonge mensen te motiveren voor een carrière in de bouwsector. De aanwerving van een calculator, twee werfleiders en een studie ingenieur zijn hiervan een direct resultaat. Ook de man-vrouw verhouding kent een verdere positieve evolutie. Door deze inspanningen beschikt Betonac over de nodige enthousiaste medewerkers om de toekomst met vertrouwen tegemoet te treden.
Verhouding
man vrouw
78% 22%
Dienstverband
Part-time 17% Full-time 83%
Kwalificaties Burgerlijk ingenieur 13% Master 10% Industrieel ingenieur 35% Bachelor 17% Overige 25%
Leeftijd bedienden
18 - 30 31 - 40 41 - 50 51 - 60 61 - 80
27% 34% 8% 13% 18%
Leeftijd arbeiders
18 - 30 31 - 40 41 - 50 51 - 60 61 - 80
18% 27% 24% 29% 2%
7
Realisaties 2011
Geluidswanden De investeringen in geluidsschermen langs de Vlaamse wegen hebben ook dit jaar voor Betonac geresulteerd in de aanleg van schermen in …
Hasselt-Zuid (E313)
Heusden-Zolder (E314)
Weginfrastructuur Het klaverblad van Lummen is sinds 2011 verdwenen uit het dagelijks verkeersoverzicht op de radio. De verkeerswisselaar kreeg zijn uiteindelijke vorm na de aanzienlijke inspanning van maar liefst 250 arbeidskrachten bij het verschuiven van de laatste twee bruggen (12.000 ton per brug) tijdens het verlengd weekend van Allerheiligen.
8
Herinrichting verkeerswisselaar E313-E314 te Lummen
Hoeilaart (E411)
9
Realisaties 2011
Spoorweginfrastructuur
Spoorweginfrastructuur
Zoals steeds is Betonac actief in de aanleg van spoorinfrastructuur. In 2011 vond de werf in Watermaal-Bosvoorde zijn aanvang. In het kader van het Gewestelijk ExpresNet (GEN) wordt hier een overdekte sleuf gebouwd met een lengte van één kilometer. De kruising met de drukke Terhulpsesteenweg is hierbij een grote uitdaging.
Wat verder als Watermaal-Bosvoorde, op diezelfde spoorlijn (lijn 161), in Genval krijgt de werf stilaan zijn definitieve gedaante. Het succes van de openwervendag in Genval bewijst de enorme betrokkenheid en interesse van mensen in dergelijke grote infrastructuurprojecten.
GEN – Lijn 161 – Genval: Uitbreiding naar vier sporen en verhoging van de snelheid tot 160 km/u.
Metro In Charleroi werd de laatste hand gelegd aan de ontsluiting van de metro voor het station Charleroi-Zuid. Hiermee ontstaat na 30 jaar eindelijk een gesloten circuit voor deze metro.
10
GEN – Lijn 161 – Watermaal-Bosvoorde: Uitbreiding naar vier sporen en verhoging van de snelheid tot 160 km/u.
Ontsluitingsring metro Charleroi
11
Realisaties 2011
Asfaltoverlaging Gelijktijdig met de E313 werd op de E40 tussen Waremme en Loncin zestien kilometer asfaltverharding in een recordtempo vernieuwd. In dezelfde categorie vernieuwde Betonac ook de wegverharding op de N904 in Namen en op de verkeerswisselaar in Ittre (E19-R0) en vernieuwde Betonac nog meerdere op- en afritten op de E411.
Asfaltoverlaging vernieuwing E40 Waremme-Loncin
Betonverharding 2011 laat zich kenmerken door de ingrijpende renovaties die werden uitgevoerd op grote autosnelwegen in België. In het oog springt daarbij de vernieuwing van zeven kilometer betonverharding op de E313 in beide richtingen tussen Beringen en Ham, gerealiseerd in slechts 150 kalenderdagen. Voor dit project werd geïnvesteerd in een gloednieuwe slipformpaver, uitgerust met 3D-sturing, die kan werken tot een breedte van 10m.
12
Vernieuwing E313 Ham-Beringen
Multimodaal platform In het kader van de aanleg van de multimodale platformen kan Betonac de aanleg van het trimodaal platform in La Louvière (Garocentre) vermelden. Dit betonnen platform van 25.500 m² geeft de mogelijkheid tot overslag van goederen tussen land, water en spoor. De meest performante portaalkraan van Europa werd dan ook hier geïnstalleerd om de capaciteit van deze site te maximaliseren. In Châtelet werd eveneens een platform aangelegd van 23.500 m². Voor beide projecten kon Betonac rekenen op de inzet en know-how van Carmans Spoorwerken voor de aanleg van de sporen.
Multimodaal platform La Louvière
13
Realisaties 2011 14
Industrie
Industrie
Voor de firma VOPAK in de Antwerpse Haven werd de betonnen vloer tussen de opslagtanks volledig vernieuwd en aangepast aan de nieuwe normen op het gebied van milieuwetgeving.
Voor Elia mocht Betonac projecten uitvoeren in Lint, Ottenburg en Langerlo.
VOPAK - Aanleg van een vloeistofdichte betonnen vloerplaat voor de inkuiping van een tankpark
ELIA - Punctuele inkuiping transformatoren, heropbouw van geluidswand en bouw van olierecuperatietank te Lint
15
Veiligheid prioriteit ! De veiligheid van de medewerkers, opdrachtgevers, bouwpartners en het publiek is bij alle opdrachten van Betonac eerste en hoogste prioriteit. En dat is binnen heel de firma voelbaar. Elke vergadering begint met veiligheid, of deze nu op directieniveau wordt gehouden of met de voeten in de modder op een werf. De ongevalscijfers tonen dan ook een duidelijke constant dalende lijn die over een periode van vijf jaar spectaculair genoemd mag worden. Deze realisatie is er niet vanzelf gekomen.
stellingen ook kenbaar te maken aan de anderstalige arbeiders. Zij kregen samen met de anderstalige onderaannemers een afzonderlijke veiligheidsdag in hun eigen taal. Met Betonac zijn onderaannemers, of beter gezegd zijn bouwpartners, werd gedurende een seminarie van gedachten gewisseld over veiligheid. Om het effect hiervan zo groot mogelijk te maken organiseerde Betonac dit in samenwerking met alle Belgische BAM-collega’s.
Ook in 2011 deed Betonac bewust veel inspanningen. Er werden meer toolboxmeetings gehouden dan ooit tevoren, zowel door de werkleiders als de ploegbazen. Er heerst een open communicatie over veiligheid binnen het bedrijf. Zowel positieve als negatieve ervaringen worden gedeeld door en met de medewerkers. Informatie is de eerste stap naar bewustwording en naar veiliger werk.
Een eensgezind standpunt is nu eenmaal voor iedereen handig en duidelijk. Veel van de bouwpartners blijken visies over veiligheid erop na te houden, die overeenstemmen met deze van Betonac. Dit geeft Betonac vertrouwen en een aangenaam gevoel.
Tijdens de jaarlijkse veiligheidsdag van Betonac in januari werd een veiligheidsquiz georganiseerd. De winnaars mochten een jaar lang met hun trofee (helmsticker) pronken.
Samengevat was 2011 op gebied van veiligheid een schitterend jaar. Met een frequentiegraad van 12,04 eindigt Betonac maar liefst 80% beter dan het gemiddelde van de sector. Dit is een resultaat waar Betonac trots op is en dat hij de komende jaren wenst te herhalen.
Ook de wereldwijde BAM Safety Day op 25 oktober, waar maar liefst méér dan 5.500 BAM-medewerkers aan de BAM Safety Challenge deelnamen, leverde als Belgische winnaar een spoorwerker van Carmans Spoorwerken op, die een prachtige iPad2 won. Betonac vindt het van groot belang dat veiligheid de taalbarrière overschrijdt om de veiligheidsdoel-
16
17
BALANS NA WINSTVERDELING Activa Vaste activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen op meer dan één jaar Voorraden en werken in uitvoering Vorderingen Financiële middelen Overige vlottende activa Totaal der activa Passiva Eigen vermogen Kapitaal Reserves Overgedragen winst/ verlies Kapitaalsubsidies Voorzieningen en uitgestelde belastingen Schulden Schulden op meer dan één jaar Ontvangen voorruitbetalingen op bestellingen Andere schulden Totaal der passiva
Sluis Waaslandhaven
4.155 19 1.327 2.809 58.779 0 10.355 44.189 4.063 172 62.934
13.692 8.500 4.459 733 0 1.210 48.032 0
Omzetverdeling type werken Multimodale platformen 13% Spoorinfrastructuur 38% Wegenis 33% Kunstwerken 10% Geluidsschermen 4% Industrie 2%
Omzetverdeling provincie
148.856 145.532 3.324 -214 15 0 -20 3.105
RATIO’S Ratio Rentabiliteit
22,68%
9% 4% 1%
7%
18%
29%
11%
18%
8.136 39.896 62.934
RESULTATENREKENING Bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten Bedrijfswinst / verlies Financieel resultaat Uitzonderlijk resultaat Belastingen op het resultaat Overboeking naar belastingsvrije reserves Winst van het boekjaar
Ratio Liquiditeit
Ratio Solvabiliteit
1,29 21,76%
2%
19
BAM Asphalt nv
BAM Mat
Sinds de overname door BAM zorgt de asfaltcentrale van Vinalmont (Wanze) ieder jaar voor een stijging van de productie.
staat voor productie in weekends en nachten. De ploeg van de asfaltplant is daar in 2011 goed in geslaagd.
Ook in 2011 werd mede door de grote winterschade aan de wegen en de vraag naar grondige herstellingen van het wegennet voor het vierde opeenvolgend jaar een hogere productie gedraaid. Met een productie van meer dan 250.000 ton werd 2011 een topjaar.
Na de inbreng van de asfaltproductie van Betonac in een afzonderlijke nv BAM Asphalt in 2010 is sinds begin 2011 de leiding van de productie in handen van een nieuwe plantmanager, ir. Jean-Philippe Boutet. Hij zal er voor zorgen dat de plant met zijn uitstekende ligging aan de uitrit 7 van de autosnelweg E42 verder kan bijdragen aan de constante verbetering van het wegennetwerk in Wallonië en Vlaanderen.
De grote wegenprojecten in Wallonië zorgden voor meer dan 50% van de productie met werken op de autosnelwegen A3 in Loncin, E411 in Waals Brabant en E19 in Haut-Ittre en de nationale wegen N90 te Namur, N568 te Jumet, N589 te Boussu-lez-Walcourt. Vlaanderen zorgde voor 30% van de productie. De werken in Machelen in het kader van het Diabolo-project, de vernieuwing van de E313 in Ham en de verkeerswisselaar E313-E314 te Lummen zorgden voor de Vlaamse tonnen. Om in de verschillende delen te kunnen leveren, bezit de asfaltplant zowel het CE 2+ certificaat als het certificaat COPRO voor de productie van asfalt en de aanmaak van gemodificeerd bitumen. BAM Asphalt heeft ook oog voor duurzaamheid en milieu. 30% van de productie in 2011 werd aangemaakt met asfaltpuin (hergebruik van freesmaterialen). Met het oog op vermindering van CO2 werd een studie aangevat voor alternatieven voor energie en brandstoffen.
BAM Mat centraliseert het materieelaanbod voor de verschillende werkmaatschappijen binnen de Groep in België. BAM Mat verwezenlijkt een omzet van om en bij de 40 miljoen euro en heeft een werknemersbestand van meer dan 170 werknemers welke tewerkgesteld zijn in de ateliers te Gent, Sint-Truiden en Luik. Naast een indrukwekkend park dat het ganse gamma van materieel bestrijkt, beschikt BAM Mat eveneens over een afdeling metaalconstructie en over twee bekistingafdelingen, met elk hun studiebureau en schrijnwerkerij. Elk jaar wordt het materieel deels vernieuwd opdat BAM Mat over de meest ultramoderne machines beschikt. Hij investeert, in samenspraak met de gebruiker, om materieel aan te bieden dat het best voldoet voor de realisatie van de projecten. Door een snelle en doeltreffende ondersteuning te verzekeren en spoedig in de meest bijzondere aanvragen te voorzien, werkt BAM Mat mee aan de rendabiliteit en het succes van de werven. Bekommerd om de veiligheid van zijn werknemers, is BAM Mat VCA gecertifieerd. Naast de dienstverlening vanuit BAM Mat, investeert Betonac ook samen met zusterbedrijf BAM Wegen in typisch wegenisequipment.
Door de steeds hogere eisen van minder hinder wordt van de asfaltproductie een meer flexibele organisatie gevraagd die ook steeds meer klaar
20
21
Carmans Spoorwerken nv In februari 2011 werd een nieuwe Belgische telg aan de BAM-familie toegevoegd: Carmans Spoorwerken nv, gelegen te Alken, op slechts een tiental kilometer van de zetel van Betonac. Reeds geruime tijd is Betonac actief in de sector van de spoorinfrastructuur, alleen was de effectieve aanleg van de sporen zelden inbegrepen in het project. Door de verwerving van Carmans Spoorwerken kan het totale pakket aangeboden worden. In 2011 werd deze visie al snel bestendigd door de gezamenlijke aanleg van multimodale platformen in La Louvière (Garocentre) en Châtelet. In La Louvière werd er 700m ballastspoor, alsook 1.100m spoor in beton aangelegd. Eveneens werd er 800m kraanbaan gemonteerd ten behoeve van de overslag van containers vanop het water naar het spoor of de weg. Ook in Châtelet werd er een nieuwe aansluiting gemaakt op de hoofdsporen en werd een nieuwe terminal uitgerust met om en bij de twee kilometer sporen. In de private sector, met name in de fabriek van Duferco te Clabecq, werd een nieuwe productiehal uitgerust met de nodige sporen en wissels, zowel binnen als buiten de hal. In opdracht van Infrabel werden er in de vormingsstations van La Louvière, Feluy en Monceau vernieuwingswerken uitgevoerd aan de sporenbundels en werd in het station van Namen één van de perrons heraangelegd. Eveneens in opdracht van Infrabel werd in juni gestart met het vernieuwen van verschillende overwegen met gebruik van zware prefab betonelementen van het type “Harmelen” in de zone Noord-West-Gent. Het betreft
22
een raamovereenkomst waarbij in 2011 al vier dubbele overwegen en één enkelsporige overweg vervangen werden. In 2012 staan er nog eens zeven overwegen op het programma. Carmans Spoorwerken beschikt verder over een goed gevulde orderportefeuille voor het jaar 2012. In april zal er in opdracht van MIVB gestart worden met de verlenging van de tramlijn naar het nieuwe NATO-gebouw (dat ook door BAM gebouwd wordt) in Evere. Ook wordt er in onderaanneming van verschillende BAM-bedrijven gestart met de spoorwerken in de tunnel van Schuman-Josaphat en ter hoogte van de spoorbruggen over het Albertkanaal en de Ijzerlaan te Merksem. Tenslotte was Carmans Spoorwerken ook laagste bieder voor een project bestaande uit de railvernieuwing van meer dan 20km spoor op de as Mol-Neerpelt. In 2012 zullen, in samenwerking met BAM Rail, ook de eerste stappen in de sector van de bovenleidingen gezet worden, eveneens op het project te Merksem. Hiermee wordt de visie met betrekking tot de uitbreiding van de spooractiviteiten naar bovenleidingen en signalisatie tot uitvoering gebracht.
ir. Rob Dreessen Gedelegeerd bestuurder Carmans Spoorwerken nv
23
Colofon Verantwoordelijke uitgever Buildways bvba Concept & Design (zoz) reclamebureau www.zoz.be Betonac nv Hasseltsesteenweg 172 3800 Sint-Truiden T. 32 (0)11 70 21 00 F. 32 (0)11 70 21 20
[email protected] www.betonac.be Ce rapport est également disponible en langue française.
