Actie! 5 Logistics. 1 Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit? 7

Inhoud 1

Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit? 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7

2

3

4

5

6

Actie! 5 Logistics 7

Wat is logistiek? Is er overal evenveel logistieke activiteit? Hoe is een logistieke keten opgebouwd? Hoe komen afgewerkte goederen tot bij de consument? Wat is productielogistiek? Wat is retourlogistiek? Wie werkt er in de logistieke sector?

7 13 25 34 46 55 62

Welke rekenvaardigheden heb je nodig in de logistiek?

67

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5

68 75 83 87 91

Waarom is rekenen belangrijk in de logistieke sector? Waarom zijn lengtematen belangrijk in de logistieke sector? Waarom zijn gewichtsmaten belangrijk in de logistieke sector? Waarom zijn oppervlaktematen belangrijk in de logistieke sector? Wanneer gebruik je inhoudsmaten in de logistieke sector?

Hoe komen goederen toe in een magazijn?

97

3.1 3.2 3.3 3.4

Welke rol spelen magazijnen in een logistieke keten? Wat moet je doen bij goederenontvangst? Met welk document meldt de chauffeur zich aan? Welke voorzieningen en hulpmiddelen heb je ter beschikking bij goederenontvangst? 3.5 Hoe moet je veilig lossen? Mag iedereen alle hulpmiddelen gebruiken? 3.6 Welke controles moet je uitvoeren vooraleer je goederen kan opslaan? 3.7 Hoe is een magazijn ingedeeld?

98 108 111

Hoe moet je goederen op een juiste manier opslaan?

155

4.1 4.2 4.3 4.4

157 169 174 184

Hoe bereid je goederen voor om weg te zetten? Hoe verdeel je de goederen over het magazijn? Welke opslagmiddelen zijn er? Hoe breng je goederen op de juiste manier naar de juiste plaats?

119 128 135 145

195

5.1 Hoe krijg je instructies om goederen te verzamelen? 5.2 Welke weg moet een orderpicker afleggen om goederen te verzamelen? 5.3 Wat als machines de goederen voor jou verzamelen?

197 208 213

Hoe maak je goederen klaar voor verlading?

219

6.1 Welke handelingen moet je uitvoeren om goederen verzendklaar te maken? 6.2 Hoe zorg je ervoor dat de goederen niet beschadigd raken tijdens het transport? 6.3 Mag een vrachtwagen vertrekken zonder documenten?

219 228 234

3

INHOUD

Hoe moet je goederen verzamelen in een magazijn?

7

8

INHOUD

9

4

Hoe kan slim laden veel probemen verhelpen?

243

7.1 Waar moet je op letten als je een vracht laadt? 7.2 Moet ik altijd alles met de hand laden?

243 250

Hoe moet je op een veilige manier werken binnen een logistieke omgeving?

253

8.1 8.2 8.3 8.4

255 261 266 274

Hoe moet je veilig werken met machines en hulpmiddelen? Hoe weet je hoe je goederen juist moet behandelen? Hoe moet je jezelf en je collega’s beschermen? Zijn er speciale regels voor voeding in de logistiek?

Hoe moet je de voorraadadministratie bijwerken?

277

9.1 Waarom is het belangrijk om te weten over hoeveel voorraad je beschikt? 9.2 Waarom zijn er verschillende soorten voorraad? 9.3 Kan je de voorraadadministratie doen zonder softwarepakket?

277 281 290

Woord vooraf Welkom in de wereld van de Logistiek! Je hebt gekozen voor de optie Logistiek. Dat is een prima keuze! Er staan je heel wat boeiende lesuren te wachten. Het boek dat je nu in handen hebt, hoort bij het vak Logistiek. Je kan de pagina’s uit dit boek herkennen aan de gele strook aan de zijkant. Je hebt misschien ook nog een boek voor het vak Office of Kantoor. Hier hebben de pagina’s een groene strook. Of zit jij in de richting Retail of Verkoop? Dan hebben de pagina’s uit jouw boek een oranje strook. Zo zie je meteen welke pagina’s uit welk boek komen. Dat is handig als je bijvoorbeeld de boeken uit elkaar wilt halen en in mappen bijeen wilt steken. Je zal zien dat alle titels van de hoofdstukken en verschillende onderdelen telkens een vraag zijn. We noemen dit een onderzoeksvraag. Op deze vraag vind jij doorheen het hoofdstuk het antwoord. Dit doe je door opdrachten te maken. Die opdrachten zijn per hoofdstuk of onderdeel steeds volgens een vaste structuur ingedeeld. •

Elk hoofdstuk begint met een overzicht van wat je zal leren in het hoofdstuk of onderdeel. Je leest hier ook welke ICT-vaardigheden je nodig zal hebben.

•

Daarna krijg je soms het deeltje ‘Wat voorafging’. Hierin blik je kort terug op de vorige hoofdstukken. Dit deeltje komt niet bij elk hoofdstuk aan bod.

•

Dan krijg je het deeltje ‘Op verkenning’. Hierin maak je voor het eerst kennis met wat je verderop in het hoofdstuk allemaal zal leren. Het is een kennismaking met de leerstof.

•

Daarna volgt het deeltje ‘Op verder onderzoek’. Hier ga je de leerstof echt onderzoeken. Je komt nu alles te weten om voor jezelf de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden.

•

Als je dit achter de rug hebt, krijg je nog eens een samenvatting van de leerstof in ‘Te onthouden’. Hier vind je alles wat echt belangrijk is nog eens netjes op een rijtje.

•

In het laatste deeltje, ‘En nu: oefenen!’, krijg je de kans om dat wat je leerde nog eens goed in te oefenen, zodat je alles zeker kent en alles zeker kan!

•

In het vijfde jaar ga je ook veel zaken leren op een echte werkplek, dus via werkplekleren. Op het einde van elk hoofdstuk of onderdeel krijg je daarom oefeningen die je op de werkplek moet maken. In deze oefeningen verwerk je wat je geleerd hebt in het hoofdstuk.

WOORD VOORAF

5

We zeiden al dat je alle leerstof aangeboden krijgt via opdrachten. En bij deze opdrachten staan er soms icoontjes. Deze icoontjes betekenen dat je een computer nodig hebt. Maar wel steeds om een andere reden! Als je dit icoon ziet, weet je dat er ICT aan bod komt. Je zal dus een kantoorprogramma moeten gebruiken. Neem je boek Actie! ICT-integratie al maar bij de hand! Want hierin krijg je de vaardigheden uitgelegd die je nodig hebt om de ICT-opdracht op te lossen. Dit icoon betekent dat je op het internet zal moeten surfen. Heel vaak ga je eerst naar de methodesite http://actie.deboeck.com en daar staat dan een link, een tekst, een document … voor jou klaar. In dit icoon herken je een tv-scherm. Je gaat dus een filmfragment bekijken! Dit filmfragment staat op de methodesite. Dit icoon betekent dat er een geluidsfragment bij de opdracht hoort. Net als de filmpjes staat dit fragment ook op de methodesite.

Je hebt nu alles in handen om er een geslaagd schooljaar van te maken. Veel succes!

WOORD VOORAF

De auteurs

6

Hoofdstuk 1

Hoofdstuk 1 Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit? 1.1 Wat is logistiek? Na dit deel kan je ... … een omschrijving geven van het begrip logistiek; … uitleggen waarom we niet zonder logistiek kunnen.

OP VERKENNING Je hebt voor logistiek gekozen: proficiat met je keuze! Blijkbaar ben je de vorige jaren al geprikkeld door logistiek en wil je die boeiende verkenningstocht verderzetten. De logistieke sector is blij met je keuze en hoopt je binnenkort te verwelkomen als nieuwe medewerker. In de tweede graad heb je al heel wat geleerd over logistiek. Je weet hier waarschijnlijk nog heel wat van.

Opdracht 1 Vul de volgende mindmap aan met basisbegrippen uit de logistiek die je nog kent. De volgende vragen zetten je op weg. Probeer hier specifieke begrippen aan te koppelen. • • • • •

Wie werkt er in de logistiek? Welke documenten zijn belangrijk? Welke transportmiddelen zijn er? Hoe worden goederen opgeslagen? …

Persoonlijk antwoord van de leerling. vrachtbrief Documenten voorraadkaart bestelbon …

Externe transportmiddelen

handpallettruck steekwagen reachtruck …

Interne transportmiddelen

Opslag

rekken magazijnen voorraadadministratie stellingen pallets …

7

Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

LOGISTIEK

Logistieke beroepen

trein vliegtuig zeevervoer vrachtwagen magazijnier vrachtwagenbestuurder heftruckbestuurder …

Hoofdstuk 1

In de tweede graad heb je vooral geleerd hoe je als verkoopmedewerker met logistiek moet omgaan. Je gaat je kijk op logistiek nu wat verruimen en hopelijk een echte logistieke medewerker worden.

Opdracht 2 De vraag naar goede medewerkers in de logistieke sector is de laatste jaren sterk toegenomen. Maar eigenlijk heeft logistiek altijd al bestaan. We zetten de grote stappen van de logistiek door de eeuwen heen even op een rij. • Bekijk de afbeeldingen en bespreek klassikaal de geschiedenis van de logistiek.

• Noteer hieronder enkele kernwoorden in verband met de evolutie van logistiek.

Opbouw piramides, bevoorrading leger, gebruik van containers, logistiek in autoindustrie om verspillingen tegen te gaan, globalisering: klanten over de hele wereld, snel kunnen leveren.

OP VERDER ONDERZOEK Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

Je weet nu dat logistiek eigenlijk altijd al bestaan heeft en dat het zal blijven bestaan. Tijd om er verder mee aan de slag te gaan en het begrip ‘logistiek’ iets concreter te maken.

Opdracht 3 De onderstaande afbeeldingen hebben allemaal met logistiek te maken. Wat zie je gebeuren in de foto’s? Bespreek dit klassikaal en noteer daarna naast de foto’s wat jullie besproken hebben.

8

Hoofdstuk 1

Afbeelding

Verklaring

Transport van grondstoffen naar fabrieken.

Opslag van grondstoffen in silo’s en transport van grondstoffen naar de fabrikanten.

Productie van goederen, waarbij het belangrijk is dat de onderdelen allemaal tijdig aanwezig zijn.

Planning van transport.

Transport van goederen via verschillende middelen: zeetransport, wegvervoer, maar ook nog luchtvervoer en vervoer via trein.


Goederen klaarzetten voor transport naar klant.

9

Hoofdstuk 1

Afbeelding

Verklaring

Gebruik van kleine transportmiddelen om goederen te laden of te lossen.

Goederen opslaan in een magazijn. Verschillende manieren van opslag van goederen.

Controleren van documenten, bijvoorbeeld: vrachtbrief, pakbon, bestelbon.

Bijhouden van gegevens over de voorraad, inventaris opstellen.

Goederen klaarmaken voor verkoop in de winkels.


Recyclage van oude producten, transport naar bedrijven voor hergebruik van onderdelen.

Bij de goederenstroom van logistiek komt er ook een documentenstroom kijken.

10

Hoofdstuk 1

Opdracht 4 Na deze opdrachten zou je al terug moeten weten wat logistiek inhoudt. Probeer klassikaal tot een verklaring van het begrip logistiek te komen en aan te geven waarom we niet zonder logistiek kunnen. Je kan hierbij vertrekken van enkele definities op het internet, maar het is belangrijk om deze in je eigen woorden om te zetten.

Mogelijk antwoord: logistiek zorgt ervoor dat goederen op het juiste moment op de juiste plaats zijn. In de logistiek is er zowel een goederen- , documenten- als informatiestroom. Als de logistieke sector stilvalt, dan is er geen bevoorrading van winkels meer.

TE ONTHOUDEN Logistiek is de planning, de organisatie, de uitvoering en de beheersing van de goederenstroom, en de daarbij behorende documentenstroom (bestelbon, transportdocumenten, voorraadkaarten, factuur …): • vanaf inkoop, via productie, opslag en distributie; • van leverancier naar klant, of in het geval van retouren van klant naar leverancier; • met als doel tegemoet te komen aan de eisen van de markt tegen minimale kost. Kort gezegd: logistiek is het ter beschikking stellen van de juiste goederen, op de juiste plaats, op het juiste moment en dit tegen de minimale kostprijs.

EN NU: OEFENEN! Opdracht 5 Je hebt het al begrepen, je kan niet leven zonder logistiek. Geef bij de onderstaande situaties aan wat er misloopt op het vlak van logistiek.

Bron: www.hbvl.be, 19 december 2010.

Bij de organisatie van concerten moet er heel wat materiaal vervoerd worden. Als het transport vastloopt, kan het concert niet plaatsvinden.

11


Het concert van Lady Gaga in Parijs gaat niet door. Door de sneeuw geraakt het materiaal van Lady Gaga niet op tijd op de bestemming. Het materiaal zou met de vrachtwagen naar Parijs worden gebracht, maar door het vrachtwagenverbod op de Franse wegen lukt dat niet. ‘Mijn 28 vrachtwagens staan al meer dan 26 uur stil op bevel van de Franse overheid’, zegt Lady Gaga op Twitter. ‘Twee werknemers zijn gearresteerd omdat ze probeerden toch nog in Parijs te geraken, zodat we konden optreden. Ik heb nog gevraagd of ik een eenvoudige versie van de show kon brengen, maar zonder elektriciteitsof geluidsinstallatie is dat niet mogelijk. Alles staat stil. Het spijt me. Ik ben kwaad en verdrietig.’

Hoofdstuk 1

Deze winkel heeft geen voorraad meer. Lege winkelrekken zijn vaak het gevolg van conflicten met leveranciers of een slechte bevoorrading.

Toen Microsoft zijn nieuwe spelconsole op de markt bracht, bleek die een schot in de roos te zijn. De nieuwe console was zelfs zo’n groot succes dat veel handelaars voor de lancering een reservatielijst hadden gemaakt. Het grote succes was ook toe te schrijven aan de lanceringsdatum, vlak voor sinterklaas en dus ook vlak voor de feestdagen. Omdat de handelaars hun reservatielijst niet tijdig aan de fabrikant hadden meegedeeld, waren op de ochtend van de lancering al de beschikbare consoles meteen uitverkocht. Microsoft is dus snel een grote hoeveelheid consoles beginnen te produceren. Spijtig genoeg duurt het productieproces wel even. Pas weken later, lang na de feestdagen, kwam de nieuwe lading aan in de winkels. Intussen had iedereen al iets anders gekocht, waardoor de vraag veel kleiner was. Gevolg: een te grote stock waardoor Microsoft zijn prijs drastisch heeft moeten laten zakken. Bron: www.theflow.be

De slechte communicatie heeft voor een hele kettingreactie gezorgd in de logistieke keten. Goede communicatie is dus van essentieel belang om het logistieke proces goed


te laten verlopen.

12

Hoofdstuk 1

1.2 Is er overal evenveel logistieke activiteit? Na dit deel kan je ... … toelichten waarom logistiek belangrijk is in Vlaanderen, Europa en de wereld; … toelichten waarom Vlaanderen een belangrijke logistieke regio is; … de verschillende transportmogelijkheden toelichten; … het begrip multimodaal vervoer toelichten; … toelichten wat de gevolgen zijn van logistiek in Vlaanderen.

OP VERKENNING Uit de opdracht over de geschiedenis van de logistiek weet je al dat logistiek sterk groeide ten tijde van oorlogen. Uiteraard zijn er nog tal van andere redenen waarom logistiek zo sterk is kunnen groeien.

Opdracht 1 Zoek, vertrekkend vanuit de volgende afbeeldingen, naar redenen waarom er zo veel internationale handel is.

Niet alle goederen zijn overal beschikbaar, sommige goederen kunnen in andere landen goedkoper aangekocht of gemaakt worden, er bestaan snelle vervoermiddelen om grote afstanden te overbruggen. Opdracht 2

Coca-Cola, exotisch fruit, koffie, cacao, olie … • Hoe komt het dat je deze producten nu wel kan kopen?

Dat heeft vooral te maken met transport. Doordat er meer transportmogelijkheden zijn en deze steeds sneller gaan, is het makkelijker om producten van uit de ganse wereld naar België te brengen.

13


• De wereldhandel zorgt ervoor dat jij nu veel meer keuze hebt dan ooit tevoren. Geef vijf producten die jij nu zonder problemen kan aankopen, maar die in België niet altijd te koop zijn geweest.

Hoofdstuk 1

• Producten reizen de hele wereld rond, maar het is belangrijk dat ze ook nog een goede kwaliteit hebben als ze in ons land aankomen. Waardoor is dit mogelijk?

Door de evolutie op het vlak van bewaring van producten.

OP VERDER ONDERZOEK Wanneer je de volgende opdrachten maakt, zal je een antwoord vinden op de vraag waarom en hoe goederen reizen over de hele wereld.

Opdracht 3 Surf via de methodesite naar de website van het Agentschap Buitenlandse Handel, kies voor ‘Statistieken’ en vervolgens voor ‘Buitenlandse handel van België’. Je opent hierbij de volledige nota van het afgelopen jaar. Vul op basis van deze gegevens de onderstaande tabellen in.

Antwoorden afhankelijk van het moment van opzoeking. Import en export van België Continent

% van totale export

% van totale import

Europese Unie Andere Europese landen Afrika Amerika Azië Oceanië Andere Top vijf van de belangrijkste klanten en leveranciers


Klanten

Leveranciers

Top vijf van de ingevoerde en uitgevoerde producten Invoer

14

Uitvoer

Hoofdstuk 1

Opdracht 4 Uiteraard is logistiek niet overal ter wereld even belangrijk. In bepaalde regio’s zijn er heel weinig logistieke activiteiten, terwijl op andere plaatsen alle logistieke handelingen lijken samen te komen. Binnen Europa spreekt men soms van ‘de blauwe banaan’. • Omcirkel de juiste woorden in de volgende tekst door naar de afbeelding te kijken. De blauwe banaan is een concept dat duidt op een dunbevolkte/ dichtbevolkte regio van Europa. Het is een gebied dat loopt van Manchester en Londen in het Verenigd Koninkrijk over België en West-Duitsland tot Milaan in Noord-Italië. In dit gebied wonen ongeveer 90 tot 100 miljoen mensen. Dat betekent dat er veel/weinig consumptie is op een relatief beperkte oppervlakte. Voor de distributie en productie van goederen is deze as van regio’s niet/wel interessant omdat het een centrale plaats in Europa combineert met een goed afzetgebied. Met de uitbreiding van de Europese Unie in westelijke/oostelijke richting zal de blauwe banaan misschien van vorm veranderen. Doordat landen zoals Polen, Tsjechië en Slowakije ook een centrale ligging hebben binnen de nieuwe grenzen, verschuift de logistieke as meer naar het oosten/westen. Naar: www.provant.be

Ook al verdwijnen de laatste jaren vele productiebedrijven naar goedkopere loonlanden, de consumptie en de verdeling van de goederen blijven hier in de EU. • Wat kan je zeggen over de ligging van België binnen de blauwe banaan?

Zowel in de oorspronkelijke blauwe banaan als in de aangevulde, heeft België een centrale ligging. Dat wil zeggen dat we een uitstekende positie hebben om aan logistiek te doen.

Bekijk via de methodesite het filmpje over logistiek in Vlaanderen. Maak tijdens het filmpje nota’s zodat je nadien via een mindmap kan aangeven waarom logistiek en Vlaanderen zo goed bij elkaar horen. Stel een mindmap op over de troeven van Vlaanderen. Maak deze mindmap via een ICTtoepassing en voeg deze toe aan je cursus. Je slaat je oplossing uiteraard ook op. Maak hiervoor een map ‘Logistiek 5’ aan, en geef het bestand de naam ‘Mindmap logistiek Vlaanderen’, gevolgd door je eigen naam.

15


Opdracht 5

Hoofdstuk 1

Opdracht 6 Als je een lading goederen van punt A naar punt B wilt brengen, kan je dit op verschillende manieren doen. Je keuze zal mee bepaald worden door de ligging van je vertrekplaats en je eindbestemming. • Welke vervoermiddelen ken je?

Vervoer via de weg, via het spoor,over zee, via binnenvaart en via de lucht. Binnen de logistiek gebruikt men vaak het woord vervoersmodi voor vervoermiddelen. Als je moet kiezen op welke manier je je goederen gaat vervoeren, moet je rekening houden met een aantal kenmerken. • Koppel de kenmerken aan de juiste uitleg. Als je een woord niet begrijpt, zoek het dan op of vraag hulp aan je leerkracht. A

Snelheid

1

B C

Toegankelijkheid Timing

2 3

D

Bruikbaarheid

4

E

Verscheidenheid

5

F G

Frequentie Risico van beschadiging Kosten

6 7

H

8

Dit wordt vaak uitgedrukt per tonmeter. Het hangt af van de afstand, de snelheid, het gewicht van de goederen, laad- en loskosten en administratieve kosten. Hoe vaak kan het transportmiddel ingezet worden? Is er risico op beschadiging of kunnen de goederen verloren gaan? Hoeveel tijd is er nodig om goederen van afzender naar bestemmeling te brengen? Is het transportmiddel het meest geschikt voor het betreffende product? Kan het transportmiddel elke locatie bereiken? Kunnen er verschillende goederen met verschillende afmetingen en gewichten mee vervoerd worden? Is er kans op vertraging door onvoorziene omstandigheden?

A

B

C

D

E

F

G

H

4

6

8

5

7

2

3

1

Opdracht 7


Gebruik je mindmap en de tekst ‘Vlaanderen als logistieke topregio’ op de methodesite om de volgende vragen op te lossen. • Wat is multimodaal vervoer?

Verschillende transportmogelijkheden combineren om zo de voordeligste, snelste en meest efficiënte manier te zoeken. • Wat zijn gateways? Welke hebben we in Vlaanderen?

Gateways zijn de poorten waarlangs de goederen binnenkomen. In Vlaanderen zijn

16

Hoofdstuk 1

dat de luchthaven van Zaventem en de vier zeehavens: Antwerpen, Oostende, Gent en Zeebrugge. • Het is niet alleen belangrijk om gateways te hebben. Ze moeten ook verbonden zijn met de rest van Europa. Hoe gebeurt dit in Vlaanderen?

Via een uitgebreid wegennetwerk, spoornetwerk en via de binnenvaart. Opdracht 8 Duid de belangrijke gateways van Vlaanderen uit de vorige opdracht aan op de onderstaande kaart. Markeer de luchthavens met een groene bol op de kaart. Markeer de zeehavens met een blauwe bol op de kaart.

Oostende

A12

Knokke-Heist Zeebrugge

Brugge

E40

Eeklo

Veurne

Aalter

Torhout

Diksmuide

Vilvoorde

Oudenaarde

Ronse

Waremme

E429

Nivelles

Ath Soignies

E19 La Louvière E19

R5

Bergen Binche

4

Valenciennes Parijs

E42

A5

E42

E40 Verviers

Luik

R7

E42

Eupen

E42

E42

Keulen

E40

Waver Tournai

Aken

Tongeren

R0

Halle

11 E4

Rijsel Duinkerke Parijs

Venlo Maastricht

St.-Truiden

13

Rijsel

Aken Maastricht

Leuven Tienen

Venlo

E314

Genk

4 E31

E3

Mouscron

Diest

Ninove

R0 Brussel Rijsel Parijs

Beringen

Hasselt

Zaventem

Waregem

R8

Aarschot

9 E1

A12

Opdracht 9

Kortrijk

9

E403

autosnelweg gescheiden rijbaan hoofdweg Europese autosnelweg nationale autosnelweg ringweg

A1

Aalst

Maaseik E313

Mechelen R6

Dendermonde

R4 E4 0

Bree

Lier

Willebroek

E17

Venlo Eindhoven

Lommel Mol Geel

Herentals

Temse

Deinze

E403

Ieper

E34

R1

St.-Niklaas R4 Lokeren

Gent

Tielt

Roeselare Poperinge

R4

E1 7

Calais Eurotunnel

E4 0

Eindhoven

Turnhout

E34

Zelzate

Nieuwpoort De Panne

9 E1

R2 Antwerpen

Terneuzen Vlissingen

Maldegem

A10

Tilburg

Utrecht

Rotterdam

Rotterdam Vlissingen Bergen op Zoom

B Wegennet

Huy

Namen

Spa Malmédy

R3 Charleroi R9

Je hebt net ontdekt dat een wereld zonder logistiek niet meer mogelijk is. Logistiek zorgt ervoor dat jouw leven heel wat makkelijker wordt. Maar loopt alles echt op wieltjes? Lees de volgende krantenkoppen. Vink de positieve verhalen aan. Durbuy

5 E2

Maubeuge

1 E41

Dinant

Philippeville

Chimay

Frankfurt

Marche-en-Famenne

Couvin

Bastogne

Antwerpse haven werft fors aan

E411 Neufchâteau

Als iedereen in de wereld leefde als de Belgen, dan hadden we drie planeten nodig. Dat blijkt uit onze ecologische voetafdruk. Bouillon

Bij sportkledingfabrikant Nike worden er in het verdeelcentrum van Laakdal 150 mensen aangenomen.

5 E2 1 E41

Sedan Charleville-Mézières

Aarlen Luxemburg

Virton Longwy Metz

Al 400 Europese distributiecentra vestigden zich in Vlaanderen dankzij de combinatie van centrale ligging en hoogopgeleide, productieve arbeidskrachten Luchthavenlawaai jaagt bloeddruk van bewoners de hoogte in Investeren in de logistieke sector is werken aan de economische toekomst van Limburg Naast een hoge uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt transport luchtvervuiling en ongevallen

17


Megatrucks veroorzaken meer onveiligheid op de Vlaamse wegen

Hoofdstuk 1

Opdracht 10 Wat kan je afleiden uit de volgende infografieken? CO2-uitstoot per sector

Bron: Cijfers met vaart, 2012. European Commision Transport and Mobility, Statistical pocketbook 2012, cijfers 2009.

Transport zorgt voor veel CO2-uitstoot. Tussen de verschillende vervoermiddelen is er een groot verschil. Vervoer over spoorwegen en de binnenvaart zijn veel minder vervuilend dan wegtransport.

Bron: Cijfers met vaart, december 2012. Federaal Planbureau , 2012.

In de toekomst zou er vooral een groei zijn van de transportmiddelen die minder CO2 uitstoten. Dat is een positieve evolutie.


Opdracht 11 • Wat betekent deze foto volgens jou?

Logistiek kan een negatief effect hebben op het milieu. De CO2-uitstoot die je in de vorige opdracht bestudeerde is een belangrijke maatstaf voor het meten van de ecologische voetafdruk.

18

Hoofdstuk 1

• Zoek op het internet een definitie van de ecologische voetafdruk.

De ecologische voetafdruk is de oppervlakte op aarde die nodig is om te voorzien in de behoeften van een persoon, een stad, een land. Bij alles wat we produceren of consumeren, verbruiken we grondstoffen, brandstof, zuurstof, oppervlakte en produceren we afval. De grootte van je ecologische voetafdruk bepaalt je impact op het milieu. Ook bedrijven berekenen hun ecologische voetafdruk en denken na over de gevolgen van logistiek, transport en productie voor het leefmilieu. In dit kader spreekt men meer en meer over ‘groene logistiek’. Groene logistiek betekent dat in de hele logistieke keten meer schone en zuinige processen en technieken gebruikt worden. Die zorgen voor meer efficiëntie, minder kosten, minder brandstofverbruik en een lagere CO2-uitstoot. Bron: www.flanderslogistics.be

• Bekijk de volgende krantenkoppen met foto’s en leg het verband met groene logistiek. Zoek eventueel extra info op het internet.

Colruyt biedt alleen nog (super)geconcentreerde wasmiddelen aan De producenten van wasproducten gaan hun artikelen meer concentreren. Op die manier wordt de verpakking

Bron foto: www.nieuwsblad.be

kleiner. De kleinere verpakking van (super)geconcentreerde wasmiddelen levert minder verpakkingsafval op, zorgt voor minder transport en neemt minder plaats in. Colruyt bijvoorbeeld biedt enkel nog deze producten aan. Colruyt plaatst zonnepanelen op alle nieuwe winkels Supermarkten, magazijnen en distributiecentra nemen heel wat plaats in. De laatste jaren worden steeds meer Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

zonnepanelen geplaatst op de daken hiervan.

In Hasselt is het eerste stadsdistributiecentrum in Vlaanderen geopend Fietskoeriers zijn goed als slimme en duurzame oplossing voor stedelijke distributie en ze zijn uitermate geschikt voor het vervoer van kleine, lichte documenten en pakketten in de stad.

19

Hoofdstuk 1

TE ONTHOUDEN Door de toenemende mogelijkheden op technisch en logistiek vlak, is de wereldhandel nog nooit zo intens geweest als vandaag. De ligging van België binnen Europa is uitstekend om aan logistiek te doen. België en Vlaanderen als logistieke regio beschikken over een aantal specifieke voordelen. De redenen hiervoor kunnen we in drie grote groepen indelen: • een goede ligging; • goede infrastructuur; • goed personeel.

De hoeveelheid aan logistieke activiteiten in Vlaanderen heeft zowel positieve als negatieve effecten. Positieve effecten: • werkgelegenheid; • uitdaging voor de toekomst. Negatieve effecten: • druk op milieu; • druk op omgeving.

EN NU: OEFENEN! Opdracht 12 Geef bij de volgende artikelen aan waar ze tegenwoordig gemaakt worden: in België en/of in Europa en/of in de rest van de wereld. Geef er telkens een woordje uitleg bij. Je mag hiervoor informatie opzoeken op het internet.

België, Europa, rest van de wereld In Wilrijk, provincie Antwerpen, wordt er Coca-


Cola geproduceerd.

In Europa en de rest van de Wereld IKEA is oorspronkelijk een Zweeds bedrijf, maar de producten worden over de hele wereld gemaakt, bijvoorbeeld in India en Vietnam.

20

Hoofdstuk 1

In de rest van de wereld Peru, Tanzania, Ecuador, Bolivië.

In België De Godiva-pralines worden enkel in België geproduceerd.

Europa De Ferrari wordt enkel in Italië geproduceerd.

Opdracht 13 Maak een lijstje van tien producten die je niet kan missen, en probeer te achterhalen vanwaar deze producten komen.

Persoonlijk antwoord van de leerling.

Opdracht 14


21


Surf via de methodesite naar de website van de binnenvaart. Kies daar voor ‘Waterwegen’ en dan voor ‘Interactieve kaart van Vlaamse waterwegen’. Geef drie bevaarbare waterwegen die het dichtst bij je woonplaats liggen.

Hoofdstuk 1

Opdracht 15 • Verdeel de klas in vier groepen. Elke groep is vertegenwoordiger van een transportmiddel (weg, spoor, lucht, water). • Maak een presentatie van jouw transportmiddel waarin je de voordelen en de nadelen van jouw transportmiddel duidelijk maakt. • Vul na de presentaties de volgende tabel klassikaal aan. VERVOERSMODUS Weg

Voordeel

Nadeel

Deur tot deur, redelijk snel,

Kleine capaciteit, files,

kan bijna overal komen, veel

milieubelastend, lawaaihinder,

soorten …

vooral geschikt voor korte afstanden …

Spoor

Geschikt voor middellange

Voor- en natransport nodig,

afstanden, veel goederen

gebonden aan goederenstations

tegelijk, redelijk snel, vrij gunstig voor het milieu … Water

Grote ladingen, milieuvriendelijk Voor- en natransport nodig, (toch de binnenvaart), geen

traag

files, relatief goedkoop, voor bijna alle producten mogelijk … Lucht

Zeer snel, geschikt voor lange Zeer duur, milieubelastend, afstanden

natransport is nodig

Opdracht 16 Lees het volgende artikel en los nadien de vragen op.

Antwerpen wil nu ook voedsel per trein naar China krijgen Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

Het Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL) onderzoekt hoe geconditioneerd vervoer (dat is vervoer voor speciale producten) over lange afstand per spoor mogelijk kan worden gemaakt. De technieken die nu worden ingezet, volstaan immers niet om bijvoorbeeld voeding, gekoelde geneesmiddelen of verwarmde chemicaliën over lange spoortrajecten te kunnen vervoeren.

22

Hoofdstuk 1

Sinds eind 2011 bestaat er een goederenspoorverbinding tussen de haven van Antwerpen en het Chinese Chongqing, de grootste stad ter wereld. Het vervoer over dit spoortraject van tienduizend kilometer duurt een tweetal weken korter dan het vervoer over de maritieme route, en het is ook een

stuk goedkoper dan luchtvracht. Maar zaken als gekoelde geneesmiddelen, kunnen op dit moment nog niet via het spoor vervoerd worden. Daar wil het VIL met het project ‘Transpharma Express’ verandering in brengen. Bron: www.retaildetail.be, 25 oktober 2012.

• Wat is geconditioneerd vervoer?

Geconditioneerd vervoer is het vervoer van producten die om verschillende redenen onder bepaalde voorwaarden vervoerd moeten worden. • Waarom is er een spoortraject gekomen tussen de haven van Antwerpen en Chongqing?

Het traject is veel sneller dan het maritieme traject en veel goedkoper dan luchtvracht. De stad is de grootste stad van de wereld. Opdracht 17 a Kijk op de methodesite naar het filmpje over de volle vrachtwagens van Colruyt. Bespreek in de klas deze strategie van Colruyt door gebruik te maken van de volgende kernbegrippen: • kostenbesparend; • beter voor het milieu; • optimale retourritten. Noteer hieronder het resultaat van het klasgesprek.

Door de ruimte in de vrachtwagens optimaal te benutten en ze dus maximaal te vullen, moet Colruyt minder ritten doen en kunnen ze zo kosten besparen. Dat lagere aantal ritten zorgt er ook voor dat er minder uitstoot is, zodat het beter is voor het milieu. Colruyt probeert zo weinig mogelijk met lege vrachtwagens te rijden: bij de retourritten nemen ze afval, leeggoed en palletten terug mee naar het distributiecentrum of worden er goederen opgehaald bij de leveranciers.

Ze maken minder lawaai. Door de combinatie van dieselmotor en elektrische motor kan brandstof bespaard worden. Er is een vlotter verkeer en minder file doordat er ’s morgens vroeg en ’s avonds laat geleverd kan worden. Er is tijdswinst doordat men niet in file staat.

23


b Kijk nu op de methodesite naar het filmpje over hybride trekkers en noteer hieronder de vier grote voordelen ervan.

Hoofdstuk 1

Opdracht 18 • Door deze cursus heen zal je het bedrijf H.Essers van naderbij bekijken. Wat kan je afleiden uit de volgende afbeelding?

H.Essers is actief in heel wat Europese landen. Ze hebben heel wat vestigingen binnen de blauwe banaan liggen. Buiten dat gebied zijn ze ook actief in heel wat Oostbloklanden. Ze schuiven dus mee op naar het oosten.

• Zoek via de website van H.Essers naar de laatste nieuwe vestigingen van het bedrijf en duid deze aan op de kaart.

Vestiging in Litouwen om de distributie naar Rusland en de omringende landen te vereenvoudigen. Antwoord kan veranderen afhankelijk van het moment van de


opzoeking.

24

Hoofdstuk 1

1.3 Hoe is een logistieke keten opgebouwd? Na dit deel kan je ... … het begrip logistieke keten toelichten; … de verschillende soorten stromen in de logistieke keten toelichten; … de vier O’s in een logistieke keten plaatsen; … aantonen dat de logistieke keten pas werkt als er ook informatie doorstroomt; … de logistieke keten van een product opstellen.

OP VERKENNING Het begrip logistiek is ondertussen terug opgefrist. In de tweede graad hebben we ook gesproken over de logistieke keten. Hoog tijd om dit begrip te herhalen. Wat weet je zelf nog over de logistieke keten? Kan je een logistieke keten opstellen voor een alledaags product?

Opdracht 1 Bewijs je kennis door de logistieke keten op te stellen van een product naar keuze. Maak deze opdracht op een apart blad, liefst via een ICT-toepassing, en steek deze bij je cursus. Op het einde van dit onderdeel zou je zelf moeten kunnen nagaan of je de logistieke keten juist hebt opgesteld. Hoi Jamil! Alles oké? Ben je het schoolleven ook alweer gewoon? Hey Julie! Tof om je nog eens te horen. Na twee maanden vakantie was het wel wat wennen. Maar de nieuwe richting logistiek lijkt mij wel wat. Ik heb tijdens de vakantie twee weken gewerkt in het distributiecentrum van Torfs. Dat was iets voor jou geweest … Al die schoenen en handtassen … En uiteraard weet ik nu al heel wat van logistiek. Dat was inderdaad iets voor mij geweest. Ik ben op het einde van de vakantie nog nieuwe Nike sportschoenen gaan kopen bij Torfs. Door de nieuwe webwinkel is het nu nog makkelijker om je keuze te maken. Om zeker te zijn heb ik mijn schoenen laten afleveren in een Torfs-winkel, zodat ik ze daar toch nog eens kan passen. Niets zo vervelend als sporten met schoenen die niet passen. Je hebt zeker niet alleen maar sportschoenen gekocht??? Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

Nee, inderdaad …

Julie, ik ga terug aan de slag. We hebben net een opdracht gekregen om de logistieke keten op te stellen van een product. Je hebt mij de juiste inspiratie gegeven: jouw sportschoenen …

25

Hoofdstuk 1

OP VERDER ONDERZOEK Hoe is de logistieke keten van sportschoenen opgebouwd? Als je klaar bent met de volgende opdrachten moet je hier een antwoord op kunnen geven.

Opdracht 2 • Welke grote stappen moet je in de logistieke keten van de sportschoen van Julie terugvinden?

Van grondstoffen moeten de schoenen gemaakt worden, de schoenen moeten naar Europa komen, de schoenen moeten naar de Torfs-winkels komen, eventueel nog recyclage van de schoenen. • Zet de volgende stukken tekst in de juiste volgorde en vorm zo een logistieke keten. Dit doe je door in de linkerkolom telkens een cijfer te noteren van 1 tot 9. Als je hulp nodig hebt, kan je de tekst over het distributiecentrum van Torfs lezen op de methodesite.

1 9

5 7


2

26

Om synthetisch rubber te maken moet er aardolie naar de rubberfabriek gebracht worden. Nike zamelt op steeds meer plaatsen over de hele wereld gebruikte sportschoenen in, en dat is niet voor niets. Die schoenen volgen de omgekeerde weg om gerecycleerd te worden. Als je Nike-goederen koopt, is de kans groot dat die per binnenschip van Rotterdam naar Laakdal zijn vervoerd. In het distributiecentrum in Temse vertrekken elke morgen om 7 uur de vrachtwagens naar de winkels. Om een schoen te maken hebben ze in de fabrieken van Nike onder andere synthetisch rubber nodig.

3

De productie van de echte schoen gebeurt in landen zoals China, Vietnam, Thailand …

4

Nike vervoert jaarlijks meer dan 10 000 containers vanuit het Verre Oosten naar de haven van Rotterdam.

8

Julie koopt haar schoenen in de Torfs-winkel in Antwerpen.

6

Het Nike European Logistics Center te Laakdal en Herentals is het distributiecentrum van sportkleding en sportschoenen voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA). De schoenen voor Torfs passeren hier ook en gaan vanuit Laakdal naar het distributiecentrum van Torfs in Temse.

Hoofdstuk 1

Opdracht 3 Stel de vorige opdracht schematisch voor met algemene termen door het schema in te vullen.

productie logistiek

ontginnen grondstof A

ontginnen grondstof B

ontginnen grondstof C

transport

grondstof A

transport grondstof B

transport grondstof C

verwerking grondstof A

verwerking grondstof B

verwerking grondstof C

transport

transport onderdeel B

transport onderdeel C

onderdeel A

productie Nike

transport

afgewerkte schoen naar Europa

distributiecentrum Nike

transport

distributiecentrum Torfs

distributie logistiek

transport

lokale winkel Torfs

consument Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

27

Hoofdstuk 1

Opdracht 4 • Bekijk via de methodesite de film over het distributiecentrum van Nike in Laakdal. Omschrijf de verschillende stappen die in de film aan bod komen.

Receiving = ontvangst van de goederen, tijdelijke stockage van de goederen. picken = klaarmaken van de bestellingen. sorteren = uitsorteren in kleinere orders. VAS = producten op maat van de klant voorbereiden; packen = verpakken van de gepikte goederen, laden. • Vaak worden de handelingen op de goederen uit een logistieke keten voorgesteld aan de hand van de vier O’s. Kan je deze afleiden uit het voorbeeld?

Goederen ontvangen, opslaan, orderpicken en opsturen. • Denk je dat deze vier O’s enkel bij Nike van toepassing zijn?

Nee, deze stappen komen regelmatig terug in de logistieke keten. Bijvoorbeeld: in de fabrieken waar de grondstoffen bewerkt worden, in de fabrieken waar de schoenen gemaakt worden, in het distributiecentrum van Torfs, in elke Torfs-winkel.

Opdracht 5 • Geef vier voorbeelden van informatiestromen in de keten van de schoen. Je kan deze voorbeelden vinden in de tekst van Torfs op de methodesite.

Wanneer een artikel niet voorradig is in een Torfs-winkel, kan de winkelbediende via een centraal systeem kijken of de goederen in een andere winkel nog beschikbaar zijn. Tegenwoordig kunnen klanten ook via de website goederen van Torfs bestellen en aankopen. De hoofdzetel van Torfs geeft aan Nike de bestellingen door voor het komende seizoen. De magazijnmedewerkers van Nike in Laakdal


weten via gerichte informatie welke goederen ze moeten klaarzetten voor Torfs.

Opmerking: wanneer de informatiestroom via een softwaregestuurd programma verloopt, spreken we van ‘realtime’ informatie. • Welke evolutie heeft zich volgens jou de laatste jaren afgespeeld bij de informatiedoorstroming?

De laatste jaren is er steeds minder uitwisseling van informatie op papier. Er zijn meer digitale documenten en via netwerken zijn bedrijven met elkaar verbonden.

28

Hoofdstuk 1

• Ook in de logistiek moeten verschillende partijen beloond worden voor hun werk en geld verdienen. Geef vier voorbeelden van geldstromen in de logistieke keten. Dit doe je door de vraag ‘wie betaalt wie?’ te beantwoorden.

De klanten betalen de producten bij Torfs. Nike betaalt de rederij die haar producten vanuit Vietnam naar Europa brengt. Nike betaalt de producenten van de onderdelen. De rubberfabriek betaalt voor het transport van aardolie naar hun fabriek.

Opdracht 6 Vul het schema van opdracht 3 verder aan: • duid de stappen aan die met productielogistiek te maken hebben (plaats er een accolade naast); • duid de stappen aan die met distributielogistiek te maken hebben (plaats er een accolade naast); • duid met stippellijnen de retourlogistiek bij Nike aan; • geef met blauwe lijnen de goederenstromen weer; • geef met groene lijnen de informatiestromen weer; • geef met rode lijnen de geldstromen weer.

TE ONTHOUDEN In de logistieke keten of supply chain wordt de goederenstroom beheerst vanaf de grondstoffen tot aan het afgeleverde product (tot bij de klant). De logistieke keten kan dus in drie fasen onderverdeeld worden: • productielogistiek: van grondstof tot afgewerkt product; • distributielogistiek: van afgewerkt product tot bij de klant; • retourlogistiek: van bij de klant naar recyclage en verwerking. De goederendoorstroming in de logistieke keten wordt in sommige kringen ook wel aangeduid als ‘de vier O’s’, waarbij geduid wordt op de volgorde die goederen afleggen vanaf het moment dat ze een magazijn binnenkomen, tot op het moment dat ze hetzelfde magazijn weer verlaten. De vier O’s staan voor: Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

• • • •

ontvangen, opslaan, orderpicken, opsturen.

Naast de goederenstroom zijn er talloze informatie- en geldstromen mogelijk. Deze zijn verspreid over de hele keten.

29

Hoofdstuk 1

Bij een goed supply chain management moeten de schakels van de vier O’s onderling voldoende informatie leveren, zodat de goederenstroom goed op gang komt en op gang blijft, én zodat de geldstroom een logisch gevolg is van de goederen- en informatiestroom. De meeste van deze informatie- en geldstromen verlopen tegenwoordig ‘realtime’. Schematisch geeft dit het volgende overzicht: Fysieke distributie Informatiestroom Productielogistiek

Leverancier grondstoffen of halfafgewerkte goederen

Productieplanning

Distributielogistiek

Voorraad eindproduct

Groothandel

Kleinhandel

Consument

Retourlogistiek Bron schema: NEA op basis van Van Goor.

EN NU: OEFENEN! Opdracht 7 Elke dag levert de postbode mooi op tijd de krant af bij jou thuis. Of je haalt in de dagbladhandel een exemplaar van je favoriete tijdschrift … Maar wist je dat er achter het lezen van kranten en tijdschriften zo veel meer schuilgaat? Want hoe wordt die krant gemaakt? En hoe geraakt die tot bij ons? Hebben we daar logistiek voor nodig? Vandaag kunnen we kranten en tijdschriften lezen via het internet. Vaste computers, maar ook tabloids nemen dan een stukje van het logistieke proces over. In het onderstaande artikel wordt deze nieuwe tendens beschreven. Deutsche Post bezorgt kranten en bladen via mobiele app


Kleinere uitgevers verliezen vanaf oktober 2011 een kostenpost: de fysieke distributie. Deutsche Post brengt dan namelijk een app uit voor tabletcomputers die dat overbodig maakt.

Bron: www.nieuws.be, 14 juni 2011.

Vertel in eigen woorden wat er precies bedoeld wordt in dit artikel.

Door de app kunnen de klanten de krant op hun tablet of smartpone lezen, en moeten de papieren kranten dus niet meer tot bij de klant gebracht worden.

30

Hoofdstuk 1

Opdracht 8 Bekijk de PowerPointvoorstelling ‘De distributie van een krant’ op de methodesite. Beantwoord daarna de volgende vragen. In het voorbeeld maken we gebruik van de distributie van Het Belang van Limburg. Je kan ervan uitgaan dat de distributie van andere kranten in Vlaanderen ongeveer hetzelfde verloopt. • Geef een goede omschrijving van het begrip ‘distributie’.

Het logistieke proces van een afgewerkt product van de plaats van productie tot bij de klant. • Geef de weg weer die de kranten afleggen als ze via de post verdeeld worden naar de abonnees.

De kranten gaan van het drukcentrum Concentra in Beringen met vrachtwagens naar de uitreikingskantoren en van daar met postauto’s naar de abonnees. • Doe hetzelfde voor de krantendistributie van AMP naar de krantenwinkel.

De kranten gaan van het drukcentrum Concentra in Beringen met vrachtwagens naar AMP/Distrilim in Ham, en van daar met vrachtwagens naar de verkooppunten. De klant verplaatst zich naar een verkooppunt om een krant te halen. • Wat kan je vertellen over de verdeling van de verschillende vestigingsplaatsen van AMP?

AMP heeft vestigingen over heel België. • Tot hier toe bespraken we enkel de weg die een afgewerkt product aflegt tot het bij de consument geraakt. Deze logistieke beweging noemen we distributielogistiek Er moet natuurlijk ook nog heel wat gebeuren vooraleer de kranten in het drukcentrum kunnen vertrekken. Welke grondstoffen zijn er nodig om een krant te maken?

.

Papier, drukplaten en inkt.


31

Hoofdstuk 1

Opdracht 9 Zet de volgende afbeeldingen in de juiste volgorde om het volledige logistieke proces op te bouwen van de ’klassieke’ krantenronde. Dit doe je door de foto’s een nummer te geven van 1 tot 9.

3

1

6

9

2

5

8


4

7

32

Hoofdstuk 1

• Afbeelding 1 tot afbeelding 7 gaan over het maken van de krant. De logistieke activiteiten die nodig zijn om te zorgen dat er elke avond een krant van de pers rolt bij Concentra noemen we productielogistiek . • Zowel bij de verdeling via de post als bij de verdeling via de krantenwinkel is er sprake van retourlogistiek. Leg dit in beide gevallen concreet uit.

De kranten die we thuis lezen brengen we naar het containerpark, of ze worden opgehaald aan huis met de rest van het oude papier. Al het oude papier gaat naar een firma die het papier recycleert. Dit is vervolgens de basis voor een nieuwe krant. De niet-verkochte kranten bij de krantenwinkel worden meegenomen door de chauffeurs van AMP. Deze kranten worden naar een bedrijf gebracht om te recycleren. Opdracht 10 Maak, net zoals van de schoenen van Nike, een schema van de logistieke keten van de krant. Gebruik hiervoor een ICT-toepassing. Zorg dat de verschillende soorten stromen en de verschillende soorten logistiek duidelijk worden in je schema.


33

Hoofdstuk 1

1.4 Hoe komen afgewerkte goederen tot bij de consument? Na dit deel kan je ... … de ‘speciale’ soorten van logistiek toelichten; … het begrip distributielogistiek toelichten; … de verschillende logistieke bedrijven toelichten die te maken hebben met de distributie van goederen; … van een voorbeeld zeggen welk soort logistiek bedrijf het is; … vanuit een voorbeeld aantonen welk soort logistiek het bedrijf toepast.

OP VERKENNING Dat Vlaanderen een belangrijke logistieke draaischijf van Europa is, heb je in de vorige onderdelen al gezien. Om deze rol te kunnen waarmaken zijn er natuurlijk spelers nodig die ervoor zorgen dat de juiste goederen, op het juiste tijdstip, op de juiste plaats geraken en dit tegen de minimale kostprijs. Het wordt dus tijd dat je een aantal van die spelers leert kennen. In dit boek zal je nog vaak voorbeelden en toepassingen zien van de firma H.Essers. Misschien ga je zelfs wel stage doen in één van de vele vestigingen van het bedrijf. Hoog tijd dus om kennis te maken met de onderneming. H.Essers is een van de belangrijkste bedrijven in Europa op het vlak van transport en logistiek voor sectoren als chemie, farmaceutica en kwalitatief hoogstaande goederen.

Opdracht 1 Kijk naar het filmpje ‘Voorstelling bedrijf H.Essers’ op de methodesite. In het filmpje komen een aantal logistieke begrippen aan bod. Noteer deze kernwoorden hieronder en vul ze nadien in in de tekst.

Distributie, transport, value added services, warehousing, multimodaal, 1 + 1 = 3. H.Essers staat in voor de distributie een magazijn ( warehouse aan toe ( value added services

van goederen, zij verzamelen goederen in ), slaan ze op, voegen er eventueel nog extra diensten , bijvoorbeeld: pralines in doosjes steken,


verpakken …) en verdelen de goederen dan verder naar de klant ( transport

34

).

Hoofdstuk 1

Opdracht 2 Vul de volgende infofiche van H.Essers in. Op de website van het bedrijf kan je de informatie terugvinden. Je kan naar deze website surfen via de methodesite.

Antwoorden afhankelijk van het moment van opzoeking. H.Essers GENK (HQ) Hoofdzetel van het bedrijf

Transportlaan 4 3600 Genk

Aantal vestigingen in België

15 België, Bulgarije, Denemarken, Italië, Luxemburg,

Actief in de volgende landen

Moldavië, Nederland, Polen, Roemenië, Turkije, Litouwen

Tweede thuisland voor H.Essers

Roemenië

Totale magazijnruimte

850 000 m2 (wijzigt regelmatig)

Aantal trekkers

1 200

Aantal aanhangwagens

2 300

Aantal personeelsleden

+ 3 700

OP VERDER ONDERZOEK Om de distributielogistiek vlot te laten verlopen, hebben we heel wat bedrijven nodig. H.Essers is hierbij een belangrijke speler in ons land. In het inleidende filmpje over H.Essers heb je gezien dat het bedrijf heel wat verschillende taken heeft. Je gaat die verschillende taken nu verder analyseren en zo leren hoe H.Essers bijdraagt tot een vlotte distributielogistiek.

H.Essers als transportbedrijf Opdracht 3

• Bespreek deze opdracht nadien klassikaal en controleer het kernwoord dat je zelf gevonden hebt. Vul bij ‘kernwoord’ nu het woord in dat je kiest met de hele klas samen. • Noteer onder het kernwoord ook nog het besluit van het klasgesprek.

35


• Surf via de methodesite naar de website van H.Essers. Zoek op de site informatie die bij de volgende afbeeldingen hoort. Je moet telkens één kernwoord aangeven. Dit vul je in bij ‘eigen kernwoord’. Zorg wel dat je mondeling nog wat toelichting kan geven bij de afbeeldingen.

Hoofdstuk 1

Eigen kernwoord: Kernwoord: trekkers en trailers

De trekkers en trailers in eigen beheer garanderen dat H.Essers snel op transportvragen kan reageren.

Eigen kernwoord: Kernwoord: beveiligd vervoer

Het toegewezen en speciaal getrainde personeel bij H.Essers zorgt ervoor dat hoogwaardige en diefstalgevoelige goederen veilig op hun bestemming komen, via de weg of per spoor. Via het onlinesysteem H.Essers Truck & Trace weet je precies waar je goederen zich bevinden. Eigen kernwoord: Kernwoord: koerierdienst

Er is een internationale koerier- en expressdienst voor alle kleine en grote zendingen van enveloppen tot pallets. Er bestaat een sprinterservice die bij de klant langsgaat en rechtstreeks naar de bestemmeling rijdt. Eigen kernwoord: Kernwoord: multimodaal vervoer – overslaglogistiek

H.Essers biedt binnenlandse en pan-Europese multimodale oplossingen met eigen vestigingen op vertrek- en eindbestemming. Zowel per spoor als binnenvaart, shortsea en deepsea, kunnen alle soorten vrachten van elke omvang vervoerd worden. Elke keer dat goederen van transportmiddel veranderen spreken we van overslag. Eigen kernwoord: Kernwoord: luchtvervoer


Met dagelijkse vertrekken van/naar Amsterdam (AMS), Brussel (BRU), Parijs (CDG), Luik (LGG), Frankfurt (FRA) en Londen (LHR) en alle andere luchthavens in Europa, levert H.Essers punctueel luchtvrachtgoederen af. Tip: kijk naar wat er op de zijkant van de vrachtwagen afgebeeld staat!

Eigen kernwoord: Kernwoord: uitzonderlijk vervoer (= extreme logistics)

Via hun dochtermaatschappij Geertrans beschikt H.Essers over een jarenlange ervaring in het uitzonderlijke vervoer van ladingen die te breed, te lang of te zwaar zijn om met standaard opleggers te worden getransporteerd.

36

Hoofdstuk 1

Eigen kernwoord: Kernwoord: stadsdistributie

H.Essers is partner van het Citydepot Hasselt, het eerste stadsdistributiecentrum in Vlaanderen. De elektrische vrachtwagen levert tweemaal per dag. Verder is er nog een just-in-time service: mocht er vanuit het magazijn dringend een product geleverd moeten worden, dan volstaat het dat de winkelier even mailt of belt naar het Citydepot. Binnen maximaal een halfuur wordt het bedoelde product dan aan de deur afgeleverd. Dergelijke leveringen gebeuren met een cargobike met elektromotor.

Opdracht 4 • Zoek op het internet naar de betekenis van groupage.

Laden van meerdere zendingen met dezelfde bestemming. • Wat zijn de voordelen van deze methode?

Hierdoor geraken de producten nog sneller tot in de uithoeken van Europa. Doordat verschillende vrachten samengebundeld worden rijden er minder halflege vrachtwagens rond. Dat is positief voor de kosten van het transport en voor het milieu. H.Essers als distributiecentrum en warehouse Opdracht 5 • Hier krijg je drie voorbeelden van wat H.Essers als distributiecentrum of warehouse doet. Lees de teksten aandachtig.


Het bedrijf voor transporten logistiek H.Essers trekt naast zijn hoofdzetel in Genk een nieuw distributiecentrum van ruim 10 000 m2 op. Het bedrijf gaat er farmaceutische producten verwerken. De beslissing valt samen met een uitbreiding van een contract voor Pfizer, voor wie H.Essers al sinds 2006 de logistiek verzorgt. Het Limburgse bedrijf gaat nu ook de export voor de Amerikaanse farmagroep naar Afrika, het Midden-Oosten, Rusland en de GOS-landen verzorgen. De transporten zullen vooral via luchtvracht gebeuren. In het nieuwe distributiecentrum komen drie temperatuurszones. Het platform wordt tegen midden dit jaar in gebruik genomen. Bron: Het Belang van Limburg, 15 april 2011

37

Hoofdstuk 1

Belgacom heeft een overeenkomst gesloten met het bedrijf voor transport en logistiek H.Essers om al haar logistieke activiteiten te centraliseren in een nieuw distributiecentrum op de bedrijfssite van H.Essers in Courcelles bij Charleroi. Belgacom wil haar logistieke activiteiten op één locatie groeperen om efficiënter en duurzamer te kunnen werken. Vanaf eind 2011 is het distributiecentrum operationeel. Bron: www.logistiek.be

Ansell Healthcare poot modern distributiecentrum neer in Genk-Noord GENK - Het nieuwe distributiecentrum van Ansell Healthcare in Genk zorgt voor minstens vijftig nieuwe jobs bij H.Essers. Vanaf januari 2010 verlaten elke maand honderd miljoen handschoenen Genk-Noord via trein, vrachtwagen en boot. Ansell Healthcare heeft er zopas een nieuw distributiecentrum voor de verdeling van chirurgische handschoenen geopend. En dat op de site van Limburgs grootste bedrijfstrots: het transporten logistiekbedrijf H.Essers. ‘We kiezen uitgesproken voor België als Europese draaischijf voor al onze logistieke activiteiten’, zegt Werner Heintz, de regionale directeur van Ansell voor Europa, het MiddenOosten en Afrika. ‘Tot voor kort werd de Europese distributie verzekerd door centra in Frankrijk en Duitsland. H.Essers zal voortaan het transport voor Frankrijk en Duitsland op zich nemen. We hebben onze distributeurs ook herleid van zeventien naar vijf. Onze andere transportpartners zijn Ziegler, UPS, Transuniverse Cargo en Trans-o-Flex.’ Genk zal een erg belangrijke rol spelen voor Ansell. Heintz: ‘Genk ligt centraal in de Europese logistieke banaan. De regio heeft goed opgeleide en hardwerkende arbeidskrachten. Bovendien is H.Essers voor ons dé uitgelezen partner, als innovatief bedrijf met veel expertise, intermodaal vervoer, een familiale sfeer en een klantgerichte aanpak.’ René Mandell, operationeel directeur van Ansell Healthcare Europe: ‘Dit distributiecentrum wordt ons meest geavanceerde logistieke centrum wereldwijd, uitgerust met de meest recente informatie- en automatiseringstechnologieën. We kunnen altijd volgen waar onze producten zich bevinden.’


Het nieuwe distributiecentrum in Genk heeft een oppervlakte van 10 800 vierkante meter. Vanuit dit centrum coördineert H.Essers samen met Ansell Healthcare de transporten logistieke activiteiten tussen de verschillende productie-eenheden, de leveranciers en klanten in Europa, Afrika en het Midden-Oosten. Naar: De Standaard, 9 december 2009

• Noteer nu in je eigen woorden wat een distributiecentrum is.

Het is een plaats waar goederen samenkomen, opgeslagen en nadien verder verdeeld worden. Het is het middelpunt tussen de verschillende productieeenheden, leveranciers en klanten.

38

Hoofdstuk 1

• Waarom kiezen bedrijven voor H.Essers als distributiecentrum/warehouse?

Door de centrale ligging in Europa en door de expertise van H.Essers.

OPMERKING De termen distributiecentrum en warehouse worden steeds meer door elkaar gebruikt, doordat er steeds meer overlap is tussen hun activiteiten. Dit komt doordat de distributiecentra meer en meer activiteiten van het warehouse ook gaan uitvoeren. Oorspronkelijk was het zo dat er in een distributiecentrum enkel een overslag was van goederen (de goederen veranderden dus van transportmiddel) met kortstondige opslag en voorraadbeheer. In een warehouse kunnen nog andere activiteiten gebeuren, bijvoorbeeld verpakken, kwaliteitscontrole, voorraadbeheer, assemblage, labelling … De opslag kan kort- of langdurig zijn. Maar tegenwoordig kan je dus heel wat van de activiteiten van een warehouse ook in een distributiecentrum terugvinden. Bij H.Essers is dat ook het geval.

Opdracht 6 • Er bestaan twee soorten warehouses: dedicated warehouses en public warehouses. Wat is volgens jou het verschil tussen de twee soorten? Maak eventueel gebruik van het internet.

Dedicated = een warehouse gekoppeld aan één klant. Public = een warehouse waarvan verschillende klanten gebruikmaken. • Hieronder staan een aantal eigenschappen van warehouses. Omcirkel de eigenschappen die bij een public warehouse horen. Producten van één opdrachtgever

Producten van meerdere opdrachtgevers

Ruimte kan flexibel ingezet worden Hogere kostprijs Betalen voor niet-gebruikte ruimte Je betaalt volgens het gebruik

39


Volledig gebouwd volgens eisen van de klant

Hoofdstuk 1

Opdracht 7 • Ga op internet op zoek naar drie distributiecentra. Voer daarna de volgende stappen uit. Stap 1 tot en met 5 doe je telkens voor de drie bedrijven. 1 2 3 4 5 6 7

surf naar de webiste van Google; klik op ‘maps’; geef het adres van het distributiecentrum in; sleep het mannetje naar de positie op de kaart; neem een printscreen; plaats de printscreens in een tekstverwerkigsdocument; sla het document op onder de naam ’Ligging distributiecentra’, gevolgd door je eigen naam. Zet het in de map ‘Logistiek 5’.

• Welk gemeenschappelijk kenmerk kan je vinden bij de ligging van de distributiecentra?

De distributiecentra liggen allemaal aan belangrijke verkeersassen. Opdracht 8 Niet alle bedrijven kiezen voor een extern distributiecentrum/een externe warehouse. Heel wat ondernemingen hebben een distributiecentrum dat ze zelf beheren. Het distributiecentrum is dan het magazijn van waaruit de winkels van de eigen keten bevoorraad worden. Zoek op het internet of de volgende bedrijven eigen distributiecentra hebben en waar deze liggen. Colruyt: ja, in Halle, Ghislenghien, Pommeroeul en Mechelen (Spar Retail). Torfs: ja, in Temse.

Opdracht 9 Een belangrijk en speciaal magazijn binnen H.Essers is het crossdock. Crossdocking is een algemeen gebruikte, logistieke techniek voor het wegtransport van bederfbare goederen of dringende zendingen in verschillende sectoren. Concreet betekent crossdocking dat goederen die ontvangen worden niet opgeslagen worden, maar onmiddellijk verdeeld worden over de afnemers en klaargemaakt voor verzending. Deze overslag gebeurt zo snel mogelijk. Goederen blijven doorgaans niet langer dan 24 uur in het crossdock, vaak zelfs maar enkele uren. Los aan de hand van de onderstaande foto’s de vragen op. Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

• Noteer bij de foto of het een gewoon magazijn is of een crossdock.

Gewoon magazijn

40

Crossdock

Hoofdstuk 1

• Welke verschillen merk je op tussen de twee magazijnen?

In het crossdock staan heel veel verschillende goederen door elkaar. Je ziet zowel stukgoederen als palletten. Er is veel minder structuur dan in het gewone magazijn. • Crossdocking en groupage gaan vaak samen. Leg uit waarom.

In een crossdock kunnen deelladingen afgeleverd worden die nadien gebundeld kunnen worden zodat er maar één vrachtwagen naar een bepaalde klant moet gaan of naar een bepaalde richting. H.Essers als logistieke dienstverlener Eén van de klanten van het distributiecentrum van H.Essers in Kampenhout is Godiva. Vandaar de pralines in de video waarin H.Essers zich voorstelt. In Kampenhout doet men echter veel meer dan enkel de pralines opslaan en klaarmaken voor verzending.

Opdracht 10 Bekijk op de methodesite het filmpje ‘H.Essers en Godiva’. Hoe kan je de samenwerking tussen H.Essers en Godiva omschrijven? Vul de tekst in. Kies hierbij uit de volgende woorden: productie – ontvangst – verzamelen – opsturen – opslagbedrijf – transportbedrijf – logistieke dienstverlener – distributie – distributiecentrum – orderpicken – opeten – logistieke keten – opslag – verpakken – groupage – crossdock. Opgelet: je moet niet elk woord gebruiken. H.Essers staat in voor de distributie

van de goederen vanuit Kampenhout naar

de rest van de wereld. Ze spelen dus hun roI van transportbedrijf

. In hun magazijn

in Kampenhout komen Godiva-pralines toe voor verdere verdeling naar de klanten (winkels). H.Essers neemt dus de rol van distributiecentrum

op zich. In dat magazijn komen de

vier O’s aan bod: ontvangen, opslaan, orderpicken, opsturen .

Deze activiteit hoorde vroeger bij het productieproces, maar is nu opgeschoven in de

logistieke keten

. Door de extra activiteiten van H.Essers kunnen we het bedrijf ook een

logistieke dienstverlener

noemen.

41


H.Essers heeft nog een extra service voor Godiva: ze gaan de pralines verpakken

.

Hoofdstuk 1

Opdracht 11 Op de website van H.Essers vinden we de volgende tekst terug. H.Essers is ervan overtuigd dat de logistiek dienstverlener van de toekomst de logistieke keten van de verschillende klanten moet ondersteunen en moet samenvoegen waar dat kan. Zo kunnen de kosten van opslag, transport en supply chain management verlaagd worden. Natuurlijk respecteert H.Essers altijd de mening en wil van de klanten. Bespreek deze tekst klassikaal en verklaar eventueel de moeilijke begrippen. • Wat is het verband met het filmpje over Godiva?

H.Essers hoopt dat er in de toekomst nog meer chocoladebedrijven zullen gebruikmaken van hun diensten.

• Zoek op het internet naar het verband tussen H.Essers en de chocolademerken Caluwé Artisan Chocolatier en Italo Suisse.

De twee chocolademerken engageren zich om hun volumes gezamenlijk te vervoeren naar de top vijf retailers in het Verenigd Koninkrijk. H.Essers zal instaan voor dat transport. Opdracht 12 H.Essers is ook logistiek dienstverlener voor heel wat andere bedrijven. Verdeel de klas in een aantal groepjes. Elk groepje gaat op zoek naar de samenwerking tussen H.Essers en één van de onderstaande bedrijven: • H.Essers en Federale Politie; • H.Essers en Studio 100; • H.Essers en het OLV-ziekenhuis Aalst.


Maak vervolgens een presentatie waarin je de samenwerking verduidelijkt. Dit doe je in het pakket dat je leerkracht opgeeft. De presentatie moet opgebouwd worden volgens de principes die je in het verleden al geleerd hebt. Zorg voor een presentatie van ongeveer tien pagina’s. Voeg ook foto’s toe. Sla het resultaat op in de map ‘Logistiek’, met als naam ‘Logistiek dienstverlener’, gevolgd door je eigen naam.

Opdracht 13 Zoek op het internet de afkortingen uit de linkertabel op. Noteer de volledige term onder de afkorting. Verbind nu het juiste begrip met de juiste uitleg.

42

Value Added Logistics VAS

Value Addes Services 3PL

Third Party Logistics 4PL

Fourth Party Logistics

Hoofdstuk 1

VAL

Een ketenregisseur die dikwijls zonder eigen materieel (zoals vrachtauto’s) voor de supply chain van de klant de beste oplossing zoekt. Toegevoegde waarde activiteiten: de extra service die de dienstverlener biedt aan de klant, naast transport en opslag, bijvoorbeeld: voorraadbeheer, packaging en verwerking in displays. Extra diensten die met relatief weinig investering in tijd en energie kunnen worden uitgevoerd door het bedrijf. Een dienstverlenend bedrijf dat zonder eigenaar te zijn van goederen de logistieke diensten ‘verhuurt’ voor zijn klanten.

H.Essers als overslagbedrijf Opdracht 14 Bij het vervoeren van Godiva-pralines van België naar de rest van de wereld zal er gekozen moeten worden voor een combinatie van transportmiddelen. Om dit te kunnen realiseren moet er overslag van goederen gebeuren. De onderstaande afbeeldingen tonen aan dat er in de logistieke keten soms speciale overslag nodig is. Bespreek wat voor overslag je op de foto’s ziet.

Overslag van een zeeschip naar een schip voor binnenvaart


Overslagbedrijven zorgen voor het lossen van containerschepen. Daarna zorgen ze ervoor dat de containers via vrachtwagens of via het spoor naar hun volgende bestemming gaan.

43

Hoofdstuk 1

OPMERKING Eén van de sterke punten van de Antwerpse haven is de aanwezigheid en het samenspel van overslagbedrijven, industrie en logistieke bedrijven. Door deze bedrijven is er niet alleen een sterk ladingaanbod, maar de diensten van de verschillende bedrijven vullen elkaar ook aan. De Antwerpse haven wordt daarom ook een polyvalente haven genoemd.

Opdracht 15 Noteer hier drie voorbeelden van bedrijven die gespecialiseerd zijn in overslag. Je mag het internet gebruiken.

www.overslagbedrijfdefeijter.com, www.ddshipping.be, www.dockx-logistics.be

TE ONTHOUDEN Distributielogistiek zorgt ervoor dat het afgewerkte product tot bij de klant geraakt. Om deze logistiek vlot te laten verlopen hebben we verschillende bedrijven nodig: • • • • •

distributiecentra; public warehouses; logistieke dienstverleners; overslagbedrijven; transportbedrijven.

Het distributiecentrum is de locatie van waaruit een organisatie haar goederen ontvangt, opslaat, verdeelt en vervoert naar andere locaties. Een distributiecentrum kan een onderdeel zijn van een grote onderneming. Een distributiecentrum wordt ook wel DC genoemd. Als dat distributiecentrum in Europa ligt, spreekt men ook van een EDC. Een warehouse waar goederen worden opgeslagen van meerdere fabrikanten wordt een public warehouse genoemd.


Logistieke dienstverleners nemen de klant voor een deel de verantwoordelijkheid van de goederenstroom uit handen. De logistieke dienstverlener beschikt hiervoor vaak over eigen distributiecentra waar hij de producten van de klant kan opslaan. Ook zorgt hij ervoor dat de goederen op tijd naar de klant worden gedistribueerd. De twee hoofdprocessen hierbij zijn vervoer en opslag, maar ook de combinatie met informatietechnologie en value-added logistics wordt hierbij steeds belangrijker Een overslagbedrijf is een bedrijf dat gespecialiseerd is in de overslag van goederen. Overslag betekent het overbrengen of overzetten van goederen van het ene naar het andere vervoermiddel. Overslag wordt vaak in een adem met opslag genoemd: open overslag. Veel bedrijven bieden beide diensten aan. Een transportbedrijf is een bedrijf dat zich enkel toelegt op het vervoer van de goederen.

44

Hoofdstuk 1

EN NU: OEFENEN! Opdracht 16 Open op de methodesite het document ‘Meer dan één DC’. Lees het artikel en zeg of de volgende stellingen juist of fout zijn. Geef ook telkens een korte uitleg. • Nike organiseert al zijn distributie naar Oost-Europa via het EDC in Laakdal.

Fout. Het lokale magazijn in Sint-Petersburg wordt steeds belangrijker en kan zelfs uitgroeien tot een twin EDC. • De logistieke keten van schoenen gemaakt op maat van de individuele klant is korter dan de logistieke keten van de standaard schoenen.

Juist. Nike laat de schoenen maken in een fabriek in Vietnam en van daaruit vertrekken ze rechtstreeks naar de individuele consument. • De blauwe banaan blijft een interessante regio voor de bouw van nieuwe distributiecentra doordat het een regio is met veel groei.

Fout. Het is een regio met veel volume, voor groei moet je naar het oosten.

• De structuur van de EDC’s in Europa verandert door de eisen van de consument.

Juist. De klanten willen sneller over goederen beschikken, daardoor zijn lokale distributiecentra nodig, dichter bij de klant. • In de grote distributiecentra zullen value added services steeds belangrijker worden.

Fout. Meestal gaat men via VAS de producten aanpassen aan de lokale markten. Dat kan dus beter gebeuren in de lokale magazijnen. Opdracht 17 Zoek op het internet enkele logistieke bedrijven in je buurt en geef aan welk soort logistiek bedrijf het is. Probeer van elke categorie een voorbeeld te vinden. Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?


45

Hoofdstuk 1

1.5 Wat is productielogistiek? Na dit deel kan je ... … het begrip productielogistiek toelichten; … het belang van productielogistiek aantonen; … het verband leggen tussen ‘just-in-time’ en productielogistiek.

OP VERKENNING Opdracht 1 In de vorige delen leerde je dat de logistieke keten in drie fasen kan verdeeld worden. Weet je nog welke?

Productielogistiek, distributielogistiek en retourlogistiek. Je hebt al geleerd dat er heel wat nodig is om de distributielogistiek vlot te laten verlopen. Natuurlijk kan je pas goederen distribueren als er productie is. Hoog tijd dus om de eerste fase verder te ontdekken.

Opdracht 2 • Bij de geschiedenis van de logistiek heb je geleerd dat er een sector belangrijk was in de evolutie van de logistiek. Weet je nog welke?

De auto-industrie. • Lees de volgende krantenknipsels en bekijk de afbeeldingen. Probeer hieruit de belangrijkste elementen uit de logistiek van een autobedrijf af te leiden.

Ford Genk sluit de deuren De toeleveringsbedrijven liggen vaak vlak bij de autofabriek. Deze zijn vaak met een transportsysteem met elkaar Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

verbonden. Ook de vier toeleveringsfabrieken die met een transportsysteem rechtstreeks met de Fordfabriek in Genk verbonden zijn, zullen de deuren moeten sluiten.

46

Hoofdstuk 1

Vulkaan zorgt voor problemen bij BMW BMW verlaagt de productie van zijn Amerikaanse fabriek in Zuid-Carolina omdat de benodigde onderdelen voor de bouw van de verschillende modellen via luchtvervoer ingevoerd moeten worden. Door de vulkaanuitbarsting op IJsland zijn alle vluchten afgelast en daardoor worden er momenteel geen componenten, zoals versnellingsbakken, aangeleverd. Er is weinig voorraad in de fabrieken. Goederen komen net op tijd aan. Een auto bestaat uit vele onderdelen. Deze moeten allemaal op de juiste plaats op het juiste moment aan de lopende band aankomen.

Aan de lopende band is vaak nog een andere transportband te vinden voor de aanvoer van onderdelen.

OP VERDER ONDERZOEK Opdracht 3

Om al die onderdelen te laten samenkomen, is logistiek heel belangrijk. Bedrijven betrekken leveranciers van onderdelen daarom steeds vaker in hun productieplanning. Er moet op een verstandige manier samengewerkt worden. Om te weten welke logistieke activiteiten er nodig zijn in een productiebedrijf zal je kijken wat er allemaal gebeurt bij Audi in Brussel.

47


Binnen enkele jaren koop je misschien je eerste auto. Koop je een nieuwe auto bij een garage, dan weet de autoproducent door een muisklik precies wat hij moet leveren. Lederen stuur, lichtmetalen velgen, speciale banden … je stelt je auto zelf samen uit verschillende onderdelen.

Hoofdstuk 1

• Lees de volledige tekst over de productie bij Audi in Brussel, dat zijn dus de vijf kadertjes die je op deze en de volgende pagina’s ziet. Duid de woorden die volgens jou met logistiek te maken hebben aan in het groen, de woorden die je niet begrijpt duid je aan in het rood. Lees nadien elk onderdeel nog eens apart en los de vragen op. a Logistiek op het ritme van de assemblage ‘Logistiek is een centraal thema in onze productie. Het is een essentieel onderdeel van al onze processen en dat wil zeggen dat de logistiek ook voortdurend mee evolueert naarmate we onze productie verfijnen en verbeteren’, zegt Gerhard Schneider, hoofd van Audi Brussel. ‘In het Audi Productiesysteem is de voortdurende verbetering een belangrijk onderdeel: we willen het maken van auto’s voortdurend efficiënter maken. Daarbij zijn ook steeds mensen van onze logistieke afdeling betrokken om de productiemensen bij te staan. Het hart van ons bedrijf is de autoassemblage en daar doen we er alles aan om de kwaliteit te verbeteren, de efficiëntie te verhogen en kosten te verlagen. Als we daar iets aanpassen, moeten we zien dat ook de logistiek kan volgen. En dat wilt zeggen dat het nodige materiaal dan ook in de juiste hoeveelheid, op de juiste plaats, in de juiste volgorde en precies op tijd aan de band geleverd moet kunnen worden. En om dat mogelijk te maken, moeten ook alle stappen daarvóór hiertoe bijdragen: aanvoer naar de band, activiteiten in de magazijnen (waaronder het Automotive Park), de leveringen aan de fabriek en de productie van de onderdelen bij onze leveranciers of de andere Audifabrieken’, zegt Gerhard Schneider, hoofd van Audi Brussel. • Welke mensen moeten volgens Gerhard Schneider samenwerken om het productieproces bij Audi te verbeteren?

Mensen uit de logistieke afdeling en mensen uit de productie. • Waarom moeten deze mensen samenwerken?

De kern van de fabriek is de productie, maar als er daar iets aangepast wordt, Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

moet men er zeker van zijn dat ook de logistiek die verbetering aankan. • Welke logistieke activiteiten komen aan bod bij Audi voor er een auto van de band rolt? Zet ze in de juiste volgorde.

Productie van onderdelen bij leveranciers of andere Audi-fabrieken, leveringen aan fabriek, activiteiten in het magazijn, aanvoer naar de band.

48

Hoofdstuk 1

b Aanvoer naar de band Het idee van Audi is dat al het materiaal zo dicht mogelijk bij de operator moet worden gebracht, zodat de afstanden die hij moet afleggen, zo kort mogelijk zijn. Logisch. Maar een gevolg daarvan is dat er slechts heel weinig materiaal kan klaarstaan direct aan de band, want dat neemt allemaal plaats in waardoor de operator weer verder zou moeten lopen. Gemiddeld is er bij Audi Brussel voldoende materiaal aan de band aanwezig voor hooguit één uur werk. Dat betekent ook dat er voortdurend nieuw materiaal moet worden toegeleverd aan de band. Materiaal dat daar dan ook precies op tijd moet aankomen. Grote onderdelen zoals autostoelen worden via een automatische transportband of -ketting naar die plaats gebracht waar ze ingebouwd worden. De fabrikant heeft de stoelen voorgemonteerd en levert ze dan op een zo kort mogelijke afstand van de plaats van de montage (en dus niet in het magazijn). De cockpit (het dashboard) wordt bij Audi Brussel gemaakt op een plek vlak naast de assemblageband zodat hij onmiddellijk ingebouwd kan worden. Op vijf plaatsen in de assemblage zijn zogenaamde ‘supermarkten’ geïnstalleerd. Daarin worden kleinere hoeveelheden van componenten en bevestigingsmaterialen die nodig zijn voor een montagehandeling, voorgemonteerd, in sequentie gepickt of samen in een ‘winkelmand’ verzameld en zo naar de assemblageband gebracht. Een recente ontwikkeling hier is het samenstellen van een koffer van onderdelen die een operator nodig heeft wanneer hij in de auto moet zitten om zaken te monteren. Met zo’n koffer heeft hij precies voldoende onderdelen om alles in één keer af te werken zonder dat hij nog uit de auto moeten komen. • Waarom staat er maar voor één uur materiaal aan de band?

Omdat het materiaal zo kort mogelijk bij de werknemer moet staan en hij zo weinig mogelijk afstand moet afleggen. Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

• Wat zijn de gevolgen hiervan?

Er moet voortdurend nieuw materiaal aangeleverd worden aan de band. • Op welke manier worden goederen aan de lopende band aangeleverd?

Grote onderdelen via de transportband of -ketting, andere onderdelen via de productielijn van onderdelen die vlak langs de lopende band ligt. Er zijn ook koffertjes met kleine onderdelen per auto.

49

Hoofdstuk 1

c Automatisch beheer van de materiaalstromen Het beheer van die interne materiaalstromen in de fabriek gebeurt volledig automatisch. Gerhard Schneider: ‘Er zijn maar weinig fabrieken die het aandurven om de aansturing van die interne logistieke stromen volledig via een informaticasysteem te laten verlopen. In Brussel doen we dat wel en wij gebruiken daarvoor enerzijds ons BMA-systeem dat aan de hand van het voortschrijden van de productie de materiaalafroepen stuurt. Anderzijds gebruiken we het systeem ITLS dat de fysieke materiaalstromen organiseert en aanstuurt.’

• Wat is het belang van de informaticasystemen in het logistieke proces bij Audi?

Deze systemen moeten ervoor zorgen dat de juiste producten op het juiste moment op de juiste plaats aankomen in het productieproces. • Op de website van Audi was er een verwijzing naar het begrip just-in-time. Zoek hiervan de betekenis op het internet.

Bij JIT worden levering en productie op elkaar afgestemd zodat er nauwelijks tot geen voorraden in een bedrijf nodig zijn. De leveringen gebeuren precies op tijd, dus er hoeft niets te worden opgeslagen. • Hieronder staan enkele gevolgen van JIT. Zet voor de zin een + als het een positief gevolg is en een – als het een negatief gevolg is.

+ + + +

Plaatsbesparing voor opslagruimte Er kan ingespeeld worden op de vraag van de consument Meer transport voor vaak kleinere leveringen Er moeten geen grote magazijnvoorraden worden onderhouden Hogere vervoerskosten Een verstoring in de toelevering kan de bevoorrading stilleggen De producent is erg afhankelijk van de toeleveranciers Kostenbesparing door kleinere voorraad


d Automotive Park Philippe De Reu, logistiek verantwoordelijke van Audi Brussel zegt: ‘Een belangrijk onderdeel van het hele logistieke proces is het Automotive Park: een gebouw op onze terreinen vlak bij de fabriek waar de voorraden zich bevinden en waar alle componenten worden ontladen en klaargemaakt voor de assemblage. Het Automotive Park van Audi wordt beheerd door Autovision, een specialist ter zake die deel uitmaakt van de VW-groep.

50

Hoofdstuk 1

‘Autovision lost de vrachtwagens en treinen met onderdelen, controleert de componenten, slaat de goederen op en legt de gevraagde componenten in de juiste volgorde. In alle gevallen is het duidelijk dat Autovision alleen werkt in opdracht van de fabriek en verder ook geen contact onderhoudt met leveranciers of transportbedrijven’, zegt Philippe De Reu. • Verklaar de volgende stelling: het Automotive Park is het magazijn van de fabriek.

Doordat er in de productiehal maar voor één uur voorraad is, wordt alle andere voorraad opgeslagen in het Automotive Park. • Hoe worden de vier O’s toegepast binnen het Automotive Park?

Ontvangst = vrachtwagens en treinen lossen; Opslag van de onderdelen; Orderpicken = de gevraagde componenten worden klaargezet voor assemblage; Opsturen = de gevraagde componenten worden in treintjes naar de fabriek gebracht op het moment dat ze daar nodig zijn. e Transport optimaliseren ‘Duurzaamheid is een belangrijke parameter in de organisatie van onze logistiek. We doen er alles aan om de uitstoot van CO2 te beperken’, zegt Gerhard Schneider. In 2011 werd een KCC (Konzern Consolidation Center) in Bratislava uitgebouwd. Daar worden onderdelen van leveranciers uit Oost-Europa verzameld, omgeslagen en aansluitend aan de fabrieken uit de groep geleverd. Audi Brussel ontvangt dan vanuit dat KCC volgeladen vrachtwagens met goederen van verschillende leveranciers. In de komende jaren wil de Volkswagengroep nog een stap verder gaan en crossdocks invoeren. Van daaruit komen dan de onderdelen van verschillende leveranciers, tijdig en precies getimed in dagelijkse aanleveringen naar de fabriek. De organisatie van het crossdock en de transporten voor aan- en afvoer zullen worden uitbesteed aan een externe dienstverlener die zelf voortdurend op zoek gaat naar verbetering van de efficiëntie. Philippe De Reu: ‘Het voordeel van dit systeem voor Audi is dat we onze transportopdrachten nog beter kunnen bundelen en op die manier ook betere prijzen kunnen krijgen. De dienstverlener zelf heeft een zeer goed zicht op een groot aantal goederenstromen en kan daardoor veel beter plannen.


Trein voor carrosserie en motoren Drie keer per week komt een trein bij Audi Brussel aan met de grote carrosseriesegmenten die in de perserijen van de Audifabrieken in Ingolstadt en Neckarsulm zijn gemaakt. Ook de motoren uit de fabriek in het Hongaarse Györ of van andere motorenfabrieken van de Volkswagengroep komen via deze weg aan. ‘De trein is een zeer geschikt transportmiddel voor grote, continue goederenstromen waarbij zo weinig mogelijk partijen betrokken zijn. Voor ons werkt dit zeer goed.’

51

Hoofdstuk 1

• Hoe zou je het KCC in Bratislava kunnen noemen?

Distributiecentrum. • Wat is de meerwaarde van de crossdocks die de Volkswagengroep gaat invoeren?

Deze liggen dichter bij de fabriek. Van hieruit kunnen de onderdelen dagelijks aangeleverd worden aan de fabriek. • Waarom maakt de Volkswagengroep gebruik van een logistieke dienstverlener?

De dienstverlener heeft meer kennis van transport en goederenstroom. Op die manier kan Audi zich concentreren op zijn kernopdracht, namelijk auto’s produceren. • Welke transportmiddelen zorgen voor de inkomende stroom van onderdelen bij Audi Brussels?

Vrachtwagens en treinen. • Hoe denk je dat de afgewerkte auto’s vervoerd worden?

Vrachtwagen en trein, misschien ook per schip.

TE ONTHOUDEN Productielogistiek moet ervoor zorgen dat het productieproces zo efficiënt mogelijk kan verlopen. Daarbij is het belangrijk om de juiste goederen op de juiste plaats in het productieproces te kunnen inzetten. Via just-in-time probeert men de levering en de productie op elkaar af te stemmen. De leveringen gebeuren precies op tijd, zodat er zo weinig mogelijk voorraad nodig is. Hierdoor kan men tijd en kosten uitsparen.

EN NU: OEFENEN! Opdracht 4 Binnen productielogistiek worden de stappen vaak schematisch voorgesteld.


• Plaats de onderstaande begrippen uit een productiebedrijf in de juiste volgorde: voorraad halfafgewerkt product – assemblage – transport afgewerkt product – voorraad grondstoffen – productie – aanvoer grondstoffen – voorraad afgewerkt product. • Verklaar nu ook de gebruikte figuren. Waarvoor staan de pijl, de omgekeerde driehoek en de balk?

52

Hoofdstuk 1

Aanvoer

Voorraad

Productie

grondstoffen grondstoffen

Voorraad half Assemblage

Voorraad

Transport

afgewerkt

afgewerkt

afgewerkt

product

product

product

= Transport van goederen = Voorraad/magazijn = Productie

Opdracht 5 In de vorige opdracht heb je een theoretisch schema opgesteld voor de stappen uit de productielogistiek. Pas deze stappen toe op een aantal productiebedrijven zoals een autofabriek, de fabrieken van Coca Cola, de fabriek van Danone. Bespreek dit klassikaal.

Opdracht 6 • Je weet al dat H.Essers een deel van het productieproces van Godiva overneemt. Welk onderdeel was dat?

Bij H. Essers in Kampenhout worden de pralines verpakt. De eigenlijke productie van de pralines van Godiva gebeurt in Brussel. Surf via de methodesite naar de website van Godiva en beantwoord vervolgens de volgende vragen over de productie. Voor deze opdracht moet je naar het onderdeel ‘de kunst van het vak’. • Welke grondstoffen zijn er nodig om de pralines te maken?

Chocolade voor omhullingen, fruit, noten, boter, room, cacao, likeur …

Er is aanvoer van allerlei grondstoffen. Er worden vullingen gemaakt. De verschillende ‘onderdelen’ van de pralines worden samengevoegd tot een praline. De pralines worden bij H.Essers in Kampenhout in de juiste doosjes verpakt.

53


• Wat zijn de verschillende stappen in het productieproces van de pralines?

Hoofdstuk 1

• Wat zou er allemaal kunnen mislopen in dit proces? Denk vooral aan toepassingen die met productielogistiek te maken hebben.

Er zijn onvoldoende grondstoffen voor de pralines. Er worden foute grondstoffen geleverd. Bepaalde grondstoffen zijn bedorven. De pralines worden met een foute vulling gevuld. De pralines worden in foute doosjes verpakt. …. • Hoe kunnen we zoveel mogelijk van de bovenstaande problemen vermijden?

Door ervoor te zorgen dat er een goede informatiedoorstroming is tussen de verschillende stappen en bedrijven uit de logistieke keten. Door ervoor te zorgen dat er steeds voldoende voorraad is, maar ook niet teveel. …. Opdracht 7 Hieronder zie je enkele krantenknipsels die aangeven waarom de productie stil kan vallen bij bedrijven. Geef bij elke titel aan wat het probleem is.

De geruchten gingen gisteren al even de ronde, maar vandaag maakt Saab het officieel bekend: de productie ligt weer een tijdje stil. Dit keer niet om financiële redenen, wel om logistieke redenen. Saab werkt namelijk met het JIT-systeem. Bron: www.autofans.be

Door het principe van Just in Time zijn er problemen bij de bevoorrading van de productie. Audi Brussel onderhandelt volop met de toeleveranciers die dinsdag het werk hebben neergelegd. De productie bij Audi is stilgevallen. Doordat de personeelsleden van de toeleveranciers van Audi staken, kan er bij Audi Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

niet geproduceerd worden. De prikacties bij de binnenschippers dreigen de Limburgse bedrijven met een financiële kater op te zadelen. Doordat er via het Albertkanaal geen grondstoffen worden aangeleverd, kan de productie op meerdere plaatsen stilvallen. Bron: www.nieuwsblad.be

Doordat er geen transport was via binnenvaart, valt de productie stil bij bedrijven die hun aanvoer van grondstoffen langs deze weg doen.

54

Hoofdstuk 1

1.6 Wat is retourlogistiek? Na dit deel kan je ... … het begrip retourlogistiek situeren in de logistieke keten; … de verschillende motieven toelichten waarom bedrijven aan retourlogistiek doen, waaronder de wettelijke verplichtingen, de economische motieven en duurzaamheid; … het nut van Recupel en Bebat toelichten.

OP VERKENNING Opdracht 1 In de voorbije delen ben je het begrip retourlogistiek al een aantal keren tegengekomen. Weet je nog wat het betekent? Welke voorbeelden ben je al tegengekomen in deze cursus? Leg je antwoord kort uit.

De logistieke handelingen van de klant op vlak van verwerking en recyclage. Bij Nike en bij de krant spraken we al over retourlogistiek. Opdracht 2 Bekijk de volgende afbeeldingen en noteer het verband met retourlogistiek. Gebruik eventueel het internet voor bijkomende informatie.

Recupel recycleert afgedankte elektro-apparaten of zogenaamd elektro-afval. Dat zijn alle apparaten die werken op elektriciteit. Wanneer je een nieuw toestel koopt, is de handelaar verplicht om je oude toestel aan te nemen. Bebat geeft gebruikte batterijen en zaklampen een nieuw leven. Bebat doet dat door te sorteren en te recycleren. Er zijn tal van inzamelpunten voor oude batterijen. Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

Aan deze logo’s herken je glazen flessen die herbruikbaar zijn. Als je ze binnenbrengt in de winkel, krijg je er een klein geldbedrag voor in de plaats, het zogenaamde statiegeld. De flessen worden soort per soort naar de leverancier gestuurd om ze weer te laten vullen.

55

Hoofdstuk 1

Wanneer je schoenen hebt aangekocht via de webwinkel van Torfs kan je deze retourneren wanneer ze niet passen of beschadigd zijn. Je kan ze binnenbrengen in een winkel, of je kan ze via de post opsturen.

Je zal merken dat er een verschil is tussen de eerste drie retouren en de laatste. De eerste drie retouren noemen we end-of-use retouren. Bij Torfs is er sprake van een retour omwille van garantie of service.

Opdracht 3 Wat doe jij met de volgende producten wanneer ze stuk zijn, je ze verbruikt hebt of je ze niet meer nodig hebt?

Inleveren via Bebat.

Inleveren via Recupel.


Terug naar de winkel brengen, statiegeld.

Naar de tweedehandswinkel brengen, meegeven met Spullenhulp, naar een inzamelpunt van Nikeschoenen brengen.

56

Hoofdstuk 1

Via Recupel of inleveren via Zonzoo (www.zonzoo. be), daar kan je ook nagaan hoeveel geld je nog krijgt voor je oude gsm.

In de pmd-zak deponeren.

OP VERDER ONDERZOEK Opdracht 4 Om te weten wat retourlogistiek is en waarom het belangrijk is, ga je enkele toepassingen binnen Colruyt bestuderen. • Bespreek eerst klassikaal wat je al weet over hoe de retouren bij Colruyt verlopen. Noteer hieronder wat je in de klas besproken hebt.

Wanneer er een vrachtwagen van Colruyt goederen komt leveren, zal deze vrachtwagen niet leeg terugrijden naar het distributiecentrum, maar zullen allerlei goederen, afval … meegenomen worden. • Verdeel de klas in verschillende groepen en kijk op de methodesite met je groepje naar één van de filmpjes over retouren bij Colruyt of bespreek de foto. Vertel nadien aan je klasgenoten wat je gezien hebt en noteer bij elk filmpje waarom retouren belangrijk zijn bij Colruyt.

57


• Bedrijven hebben drie belangrijke motieven om aan retourlogistiek te doen. Vermeld naast de titel van elk filmpje en ook bij de foto’s welk motief van toepassing is. Je kan kiezen uit de volgende soorten motieven: economisch, wettelijk of milieu. Soms zijn er ook meerdere motieven bij een voorbeeld.

Hoofdstuk 1

Film 1: papier en plastiek

Economisch – Milieu

Papier en plastiek worden verkocht aan bedrijven die instaan voor de recyclage. Van plastiek worden onder meer vuilniszakken gemaakt. Dubbel doel: recyclage en opbrengst voor Colruyt. Film 2: leeggoed


Bakken leeggoed worden vanuit de winkels naar het distributiecentrum gebracht. De non-food bakken met wijnflessen worden in het bedrijf opnieuw gebruikt, het andere leeggoed zal naar de producenten gaan. Ook daar worden de bakken opnieuw in gebruik genomen. Wanneer Colruyt deze bakken niet inzamelt, moeten ze hiervoor betalen. Film 3: organisch afval

Milieu

Er wordt aan de winkels gevraagd om het organische afval goed te sorteren. Dit afval wordt vervolgens vergist en dan omgezet in biogas. Door afval beter te sorteren in de winkels, bijvoorbeeld organisch afval en pmd, komt er minder afval terecht in de verbrandingsoven. Doel: minder impact op het milieu. Film 4: voedselbank

Milieu

Producten waarvan de houdbaarheidsdatum te beperkt is voor verkoop worden van de winkels naar het distributiecentrum gebracht. De voedselbanken kunnen daar deze producten komen afhalen. Soms komen de voedselbanken ook rechtstreeks naar de winkels. Ook de verouderde diepvrieskoffers worden aan de voedselbanken geschonken. Foto 1: retourbakken


De bakken waar groenten, fruit en vlees in Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

getransporteerd worden, gaan mee met de vrachtwagen die goederen in de winkel komt brengen. In het distributiecentrum in Halle is een grote hal waar deze bakken gereinigd en gesorteerd worden om nadien terug gebruikt te worden.

58

Hoofdstuk 1

Foto 2: haardroger

Wettelijk motief

Bij de aankoop van een haardroger moeten we een Recupelbijdrage betalen. Als we een nieuw toestel aankopen bij Colruyt, is Colruyt verplicht om ons oude toestel aan te nemen en ervoor te zorgen dat het op de juiste plaats terechtkomt. Uit deze opdracht kunnen we afleiden dat er bij Colruyt vooral sprake is van retouren van verpakking. Wanneer we als klant niet tevreden zijn en onze goederen terugbrengen, hebben we een garantieretour. Bij sommige kledingwinkels kunnen de goederen die op het eind van een seizoen niet verkocht zijn, teruggestuurd worden naar de producent. In dit geval spreken we van commerciële retouren.

Opdracht 5 Duid in het onderstaande schema verschillende mogelijkheden aan van retourlogistiek. Geef bij elke pijl die je trekt ook enkele toepasselijke voorbeelden. Fysieke distributie Informatiestroom Productielogistiek

Leverancier grondstoffen of halfafgewerkte goederen

Productieplanning

Distributielogistiek

Voorraad eindproduct

Groothandel

Kleinhandel

Consument

Retourlogistiek Consument -> kleinhandel: kleding die je niet meer draagt naar een tweedehandswinkel

brengen, meubelen naar een kringloopwinkel brengen, elektrisch materiaal inleveren Kleinhandel -> groothandel: wanneer er goederen defect zijn of bij foute leveringen, zal

er een retour zijn tussen de kleinhandel en de groothandel of de producent. Kleinhandel -> productieplanning:

glazen flesjes Coca-Cola worden bij de handelaar

opgehaald en gaan terug naar de fabriek waar ze na reiniging en controle hergebruikt worden. Kleinhandel/groothandel -> leverancier grondstoffen of halfafgewerkte goederen: allerlei artikelen worden uit elkaar gehaald en de onderdelen worden hergebruikt of gerecycleerd.

59


wanneer je een nieuw toestel koopt.

Hoofdstuk 1

TE ONTHOUDEN Retourlogistiek omvat het efficiënt en effectief verzamelen en transporteren van producten en verpakkingen om ze op de een of andere manier te hergebruiken. Er bestaan verschillende retouren: • ‘end-of-use’ retouren: het product is versleten of aan vervanging toe; • garantieretouren: de klant heeft het recht om goederen binnen een bepaalde termijn terug te sturen. Vooral bij internetverkopen komt dit vaak voor; • commerciële retouren: winkels hebben steeds vaker het recht niet-verkochte goederen terug te sturen naar de leverancier; • verpakkingsretouren: herbruikbare materialen zoals pallets, flessen, plastiek, karton … Bedrijven hebben verschillende motieven om aan retourlogistiek doen: • financiële of economische motieven: producten hergebruiken, minder grondstoffen gebruiken, subsidies voor inzameling, verkopen van afval …; • wettelijke motieven: zowel de Europese als de Belgische wetgeving verplicht bedrijven om afval en producten op te halen, te sorteren, te recycleren …; • milieumotieven of duurzaamheidsmotieven: goederen recycleren, herwerken, hergebruiken om zo weinig mogelijk effect te hebben op het milieu.

EN NU: OEFENEN! Opdracht 6 • Via de methodesite kan je surfen naar de website van Recupel. Los aan de hand van de website de volgende vragen op. • Wat is de taak van Recupel?

Recupel organiseert in België de inzameling en verwerking van afgedankte elektroapparaten.


• Welke bijdrage betaal je als consument aan Recupel bij de aankoop van de volgende goederen?

60

Diepvriezer

10,00 EUR

Microgolfoven

1,00 EUR

Elektrisch deken

0,05 EUR

Afwasmachine

1,00 EUR

Haardroger

0,05 EUR

Computerbehuizing

0,05 EUR

Gsm-lader

0,05 EUR

Laptop

0,05 EUR

Hoofdstuk 1

Stel de recyclagecyclus van een defect toestel voor aan de hand van het onderstaande schema.

herwonnen materialen

aankoop nieuw toestel,

gebruiken als grondstof voor

betalen Recupelbijdrage

nieuwe producten defect toestel naar containerpark verwerking van

brengen of bij aankoop nieuw

apparaten

toestel bij handelaar indienen sortering van apparaten

• Wat is de taak van de handelaar bij Recupel?

Wanneer een klant een afgedankt toestel met een all-in bijdrage terugbrengt en een nieuw, gelijksoortig toestel koopt, is de handelaar verplicht om dat oude toestel gratis te aanvaarden. • Wat is de taak van producenten en invoerders van elektro-apparaten?

Ze zijn verantwoordelijk voor de terugname en de verwerking van de apparaten. Daarvoor kiezen ze uit twee mogelijkheden: ofwel zich aansluiten bij het collectieve systeem Recupel, ofwel een individueel afvalbeheersplan opstellen dat door de controlerende gewestelijke overheidsinstanties goedgekeurd moet worden. Opdracht 7 Blijf nog even op de website van Bebat. Surf ook even naar de methodesite. Hier staat een fictieve factuur van Bebat. Gebruik de website en deze factuur om een antwoord te vinden op de volgende vragen. • Wat zamelt Bebat in? • Waar kan je deze producten indienen?

Er zijn veel inzamelpunten: scholen, supermarkten, containerpark … • Moet je als consument betalen voor het indienen van de producten?

Als consument moet je niets betalen. Als kleinhandelaar van deze producten moet je wel een milieubijdrage betalen aan de groothandelaar.

61


Batterijen en knoopcellen, accu’s en zaklampen.

Hoofdstuk 1

1.7 Wie werkt er in de logistieke sector? Na dit deel kan je ... … de verschillende beroepen in de logistieke sector toelichten; … vanuit vacatures aangeven over welk logistiek beroep het gaat; … de functies van logistiek medewerker, logistiek teamleider, logistiek bediende en logistiek supervisor beschrijven; … de taken, kennis, vaardigheden en persoonlijke eigenschappen van een logistiek medewerker afleiden uit allerlei bronnen; … het internet gebruiken om vacatures van logistieke beroepen op te zoeken.

OP VERKENNING Nu weet je al goed wat logistiek allemaal inhoudt. Hopelijk ben je nog steeds geboeid door het logistieke verhaal en zie je een job in deze sector wel zitten. De komende maanden ga je via werkplekleren echt ondervinden hoe het is om te werken in deze sector. Daarom is het belangrijk om te weten wat de bedrijven van jou kunnen verwachten en wie er allemaal werkt in de logistieke sector.

Opdracht 1 Ga op het internet op zoek naar vacatures voor de logistieke sector. Noteer hieronder zo veel mogelijk jobs die je kan uitvoeren in deze sector. Je kan hiervoor terecht bij de verschillende uitzendkantoren.

Magazijnier, logistiek medewerker, logistiek bediende, logistiek planner, chauffeur, lader, losser, teamleider logistiek, hoofdmagazijnier, heftruckchauffeur, orderpicker, stockcontroller, logistiek ingenieur … Opdracht 2 Surf via de methodesite naar het filmpje ‘Volg hoe een sneaker van A naar B wordt gebracht’. Noteer de verschillende beroepen die aan bod komen.

Chauffeur, planner wegtransport, assistent logistiek Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit?

medewerker, logistiek medewerker, logistiek supervisor en logistiek teamleider.

62

Hoofdstuk 1

Opdracht 3 In de volgende vacatures is de functie weggelaten. Vul deze in met de beroepen die je in de vorige opdrachten gevonden hebt. Kies uit de volgende mogelijkheden: logistiek bediende – chauffeur – magazijnmedewerkerlogistiek teamleider - logistiek ingenieur - logistiek manager - heftruckbestuurder. Opgelet: sommige begrippen moet je twee keer invullen, andere heb je niet nodig!

De distributiecentra van Colruyt in Halle, Ghislenghien en Pommeroeul staan in voor de bevoorrading van de 260 Colruyt- en OKay-winkels. Om onze groei verder te kunnen realiseren, zoeken we logistiek teamleiders Als logistiek teamleider

.

binnen het distributiecentrum ben je verantwoordelijk voor

een team van een 30-tal magazijniers en verantwoordelijken. Je staat in voor de operationele opvolging van de logistieke ketting op korte en middellange termijn. Je werkt intensief mee aan de bedrijfs- en werkprocessen. Je neemt initiatief tot verbetervoorstellen, je werkt mee aan de uitwerking ervan en je bewaakt de implementatie. Bij je start stap je in een traject waarbij je geleidelijk aan meer taken en verantwoordelijkheid krijgt, zowel op technisch vlak (organisatie, stockbeheer en planning) als op relationeel vlak (begeleiden van mensen, samenwerken en communicatie). Gedurende een jaar krijg je een intensieve opleiding en professionele begeleiding.

Als logistiek manager sta je in voor het ontwikkelen, implementeren en optimaliseren van de inzameling en het transport van de afgedankte elektro-apparatuur. Jouw takenpakket:

63


• opmaken en beheren van het budget van het departement logistiek; • organiseren en optimaliseren van alle logistieke processen met inbegrip van het ontwikkelen en het uittesten van nieuwe logistieke concepten in samenwerking met communicatie en marketing; • opstellen en realiseren van de doelstellingen van het departement; • opstellen van de lastenboeken die de logistieke partners dienen te respecteren; • meewerken aan het realiseren van het vijfjaarlijkse beheerplan en het jaarlijkse uitvoeringsplan van Recupel (met de eindverantwoordelijkheid voor het logistieke deel); • coaching van het team medewerkers; • rapporteren aan de general manager van Recupel.

Hoofdstuk 1

Functiebeschrijving Voor onze Pharma Business Unit te Genk zijn wij op zoek naar een gemotiveerde logistiek bediende

.

Je staat in voor de administratieve ondersteuning van inkomende en uitgaande vrachten voor een vlotte operatie op de werkvloer door het voorzien van de nodige en correcte documenten. Je takenpakket bestaat uit: •

•

het verzekeren van het administratieve luik van het inkomende proces voor een vlotte werking van de operaties en dat de chauffeurs gelost worden zodat zowel chauffeur als klant en firma tevreden zijn; begeleiding van de chauffeurs aan het loket om ze wegwijs te maken binnen deze organisatie (en magazijn); het garanderen van de administratieve afhandeling van het uitgaande proces voor een vlot operationeel proces opdat zowel chauffeur als klant en firma tevreden zijn; het uitvoeren van de algemene administratieve taken zodat zowel de interne als de externe klant over de nodige informatie beschikt. • •

Magazijnmedewerker

Spar Retail

Voorstelling Van de 292 Spar-winkels in België zijn er 227 aangesloten bij Spar Retail. Spar Retail is een volwaardige dochtermaatschappij van Colruyt Group. Functie Alle goederen voor de Spar-winkels worden geleverd in een centraal distributiecentrum. Als magazijnmedewerker

ben je, na een grondige opleiding, verantwoordelijk


voor het rondhalen van die goederen in de versafdeling, de afdeling kruidenierswaren of in de afdeling groenten en fruit. Daarnaast sta je mee in voor de dagelijkse, algemene magazijntaken. Vanuit deze job kan je doorgroeien naar een functie met meer verantwoordelijkheid, zoals heftruckchauffeur, stockcontroleur en receptionist.

64

Hoofdstuk 1

Opdracht 4 • Welke functie denk je dat jij zou kunnen uitoefenen in de logistieke sector na het behalen van je diploma in het secundair onderwijs?

Magazijnmedewerker of logistiek medewerker. • Ga op het internet op zoek naar vier verschillende vacatures voor deze functie die jou wel aanspreken. Print deze vacatures af en voeg ze toe aan je cursus.

OP VERDER ONDERZOEK Opdracht 5 Aan de hand van de vacatures die je net gevonden hebt, ga je onderzoeken wat er wordt verwacht van een logistiek medewerker. Ga in kleine groepjes samen zitten en bespreek de vacatures die je in opdracht 4 gevonden hebt. Als je de vacatures bespreekt, probeer dan de taken, kennis, vaardigheden en attitudes die een logistiek medewerker moet hebben af te leiden. Bespreek vervolgens de vacatures klassikaal en noteer in de tabel de elementen die het vaakst voorkomen. Taken

Uitvoerende taken bij het verwerken van de goederenstroom, waaronder lossen, inslaan, controleren, uitvoeren van eenvoudige Value Added Services (VAS)-activiteiten, sorteren, stickeren en ompakken, orderverzamelen, verzendklaar maken van goederen en (ver)plaatsen in de magazijnlocatie …

Kennis

Softwareprogramma’s voor stockbeheer, kennis van levering en verzending van goederen (bv. just-in-time), verschillende hulpmiddelen om goederen te transporteren, documenten lezen en verwerken

Vaardigheden

Verpakkingstechnieken toepassen, interne transportmiddelen bedienen, ICT-toepassingen gebruiken, tiltechnieken toepassen …

Attitudes

Dienstverlenend zijn, zelfstandig werken, flexibel zijn, kwaliteitsbewust zijn, nauwkeurig werken, ordelijk zijn, veilig werken …

65


…

Hoofdstuk 1

TE ONTHOUDEN In de logistieke wereld zijn heel wat mensen werkzaam. Er zijn medewerkers nodig voor de uitvoerende taken en medewerkers voor de planning en de organisatie. Elke job op elk niveau is even belangrijk om ervoor te zorgen dat de logistieke keten vlot loopt. Meestal start je in de logistiek als logistiek medewerker. De taken, vaardigheden, nodige kennis en attituden heb je in de voorgaande opdracht opgelijst.

EN NU: OEFENEN! Opdracht 6 Schrijf een sollicitatiebrief en cv als antwoord op één van de vacatures uit opdracht 4. Zorg dat je documenten voldoen aan de NBN-normen. Sla het document op in de map ‘Logistiek’ onder de naam ‘Sollicitatiebrief vacature’, gevolgd door je eigen naam.

Opdracht 7 Voor je afstudeert in het secundair onderwijs zal je stage lopen in een logistiek bedrijf uit je omgeving. Schrijf een sollicitatiebrief en cv waarin je jezelf voorstelt. Je klasgenoten willen misschien ook stage lopen in een bedrijf dat jij echt wel ziet zitten. Maak dus in je brief duidelijk waarom ze voor jou moeten kiezen.

Opdracht 8 Lees op de methodesite de artikelen over nieuwe evoluties binnen transport en noteer de kern hiervan. Je mag hiervoor ook een mindmap gebruiken.


Antwoord afhankelijk van de artikelen op de methodesite.

Opdracht 9 Maak zelf een documentatiemap en probeer elke maand een artikel toe te voegen over de meest recente evoluties binnen logistiek en transport.

66

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 2

Welke rekenvaardigheden heb je nodig in de logistiek? Na dit hoofdstuk kan je … … de verschillende grootheden die in de logistieke sector gebruikt worden, toelichten; … snel en efficiënt goederen tellen bij de ontvangst; … eenheden vlot omzetten in andere eenheden; … hulpmiddelen bij het hoofdrekenen toepassen; … het gewicht, de lengte, de oppervlakte en de inhoud van artikelen juist weergeven.

WAT VOORAFGING Al van in de lagere school, en vervolgens in de lessen wiskunde of PAV, ben je in contact gekomen met allerlei rekenvaardigheden. Hopelijk heb je heel wat opgestoken van deze lessen. Om een goede logistieke medewerker te worden moet je immers deze vaardigheden kunnen gebruiken binnen je werkcontext!


67

2.1 Waarom is rekenen belangrijk in de logistieke sector? Hoofdstuk 2

OP VERKENNING Opdracht 1 Noteer in de onderstaande woordenwolk enkele situaties die spontaan bij je opkomen wanneer je denkt aan rekenen binnen logistiek. Bespreek deze situaties klassikaal en vul eventueel nog verder aan.

Mogelijke oplossingen: aantallen controleren bij leveringen, gewicht bepalen van een levering, hoogte van een stelling berekenen, gewicht van een vrachtwagen, oppervlakte van een magazijn, afstand tussen koper en verkoper …

OP VERDER ONDERZOEK Opdracht 2


Wanneer je in logistiek gaat rekenen, maak je gebruik van verschillende grootheden. Bewijs dat je goed hebt opgelet in de lessen wiskunde of PAV en plaats bij elke afbeelding een of meerdere grootheden.

Lengte

68

Gewicht of massa, volume

Inhoud

Hoofdstuk 2

Tijd

Oppervlakte

Elke grootheid druk je vervolgens ook nog uit in een eenheid. Vul de onderstaande tabel aan. De afkorting van de meeteenheid is al aangegeven. Schrijf deze voluit en koppel ze verder aan de juiste grootheid die je in de vorige vraag gevonden hebt. Grootheid

Eenheid

Afkorting

lengte

meter

m

massa/gewicht

kilogram

kg

inhoud

liter

l

tijd

seconde

s

oppervlakte

vierkante meter

m²

volume

kubieke meter

m³

De eenheden kunnen nog verder onderverdeeld worden. Dat leer je in de volgende delen.

Opdracht 3 Wanneer je in je job als logistiek medewerker met getallen moet rekenen, is het belangrijk dat je deze vlot kan neerschrijven en vlot kan uitspreken. Voor deze oefening werken twee leerlingen samen. Leerling A leest de begrippen, leerling B noteert op een kladblad. Nadien wisselen jullie van rol en controleren jullie elkaar. Welke rekenvaardigheden heb je nodig in de logistiek?

2 516,30 EUR 37,51 kg code 01.89.46.56 3 584 198 48,96 m² 3,50 EUR 789 011 56 65 22 0,27 % BE49 4528 1240 0171

74 365,45 EUR 48 62 l 2 689 411 code 47.89.41.335 27,56 m³ 564 kg 48,5 % 02 541 69 84 101,60 EUR BE41 0003 2556 2110

69

Opdracht 4 Hoofdstuk 2

Je weet nu al dat je met verschillende grootheden in contact komt in de logistieke sector, maar vergeet niet dat het ‘gewone’ tellen ook nog belangrijk is. Wanneer je de inkomende goederen moet controleren, ga je eerst het aantal goederen tellen. Dit kunnen losse goederen zijn, maar ook goederen die op een pallet zijn gestapeld. Uiteraard gebruik je hiervoor geen rekentoestel! Bekijk de afbeelding en bespreek klassikaal twee manieren om het aantal dozen op de pallet vlot te tellen.

Methode 1:

Methode 2:

Aantal stuks op de onderste rij = 4

Aan de linkerzijde staan zes dozen.

Aantal rijen in de hoogte = 3

Er zijn zo twee stapels van zes dozen.

Totaal aantal = 3 x 4 = 12

6 x 2 = 12 dozen

Opdracht 5 Bekijk de volgende afbeelding. Kan je hier de werkwijze uit de vorige opdracht toepassen? Waarom wel/niet?

De bovenstaande werkwijze kan je hier niet toepassen omdat de pallet niet gelijk gestapeld is, er is ook vrije ruimte tussen de dozen. Hoe zou jij zo efficiënt mogelijk het aantal dozen op deze pallet tellen?

Door altijd in dezelfde richting te tellen, van boven naar onder, van links naar rechts. Door met je hand het stuk aan te raken als je telt. Door dubbel te controleren.


TE ONTHOUDEN Binnen de logistieke sector moet je met heel wat grootheden vlot kunnen tellen. De verschillende grootheden zijn: lengte, massa, inhoud, tijd, oppervlakte en volume. Je zal bovendien ook regelmatig met procenten en met gewone getallen moeten rekenen. Pas de volgende tips toe om het aantal dozen op een pallet te tellen: • • • •

70

kijk na of alle dozen van hetzelfde formaat zijn; tel hardop mee; duid met de hand aan waar je bent; tel steeds op dezelfde manier: van links naar rechts, van onder naar boven.

EN NU: OEFENEN! Opdracht 6 Hoofdstuk 2

Bekijk de onderstaande laadlijst en noteer de verschillende grootheden die op het document gebruikt worden. Markeer deze ook op het document.

Tijd, gewicht. Er staan ook gewone aantallen op vermeld. 88

Hoeveel eenheden werden er geladen? Over hoeveel palletten werden deze verdeeld?

8

Opdracht 7 Bestudeer grondig de pakbon en los nadien de vragen op. Zorg dat je de juiste grootheden gebruikt in je antwoord.

de doos. De doos is 47 cm

lang

Met deze drie cijfers kunnen we het zitten

24

2,02 kg , 25 cm

volume

. Dit is het

breed

gewicht en

30 cm

van hoog.

van de doos berekenen. In de doos

verschillende producten.

71


De doos die verstuurd wordt, weegt


Je bent verantwoordelijk voor de controle van de binnenkomende goederen. Je merkt dat er heel wat dozen beschadigd zijn. De levering bestaat uit twaalf dozen van tien stuks. Twee dozen zijn beschadigd. Bij controle blijkt het volgende: - in doos 1 zijn er vijf artikelen gebroken; - in doos 2 zijn er zes artikelen beschadigd. • Hoeveel % van de dozen is beschadigd?

2 op 12 = 16,7 % • Hoeveel % van de artikelen is beschadigd?

Totaal geleverd: 120 stuks Beschadigd: 5 + 6 = 11 stuks % beschadigd: 9,17 %

Opdracht 9 Eén van de elementen die voor logistieke bedrijven een rol spelen, is de bezettingsgraad van een magazijn. Aan de hand van de bezettingsgraad bepaalt men hoeveel ruimte van het magazijn effectief gebruikt wordt. Deze moet uiteraard zo hoog mogelijk liggen.

Bespreek klassikaal welke formule je zou kunnen gebruiken om de bezettingsgraad in een magazijn uit te rekenen.

Bezettingsgraad = aantal goederen opgeslagen in magazijn/maximaal aantal goederen dat opgeslagen kan worden. Welke rekenvaardigheden heb je nodig in de logistiek?

Vul de lege vakken in de volgende tabel in. Aantal stuks in voorraad

72

Maximale capaciteit van magazijn

Bezettingsgraad

500

800

62,5 %

13 546

15 000

90,31 %

144 865

170 000

85,21 %

200

250

80 %

680

1 000

68 %

1 470

2 100

70 %

Opdracht 10

ma

di

Verkopen wo do

115

10

8

23

7

19

34

14

Koelkast

84

5

11

8

3

16

19

22

Strijkijzer

136

2

17

5

13

9

8

82

Microgolfoven

54

7

3

8

2

5

6

23

Koffieapparaat

198

16

25

9

7

11

8

122

Artikel

BV

Wasmachine

vr

zat

Hoofdstuk 2

In de tweede graad heb je kennisgemaakt met het bedrijf Electro Neven. In de tabel hieronder zie je de beginvoorraad (BV) en de verkopen van de afgelopen week. Toon aan dat je vlot kan hoofdrekenen en geef de eindvoorraad (EV) weer op het einde van de week. EV

Opdracht 11 Wanneer je orders moet verzamelen in een magazijn, dan is de nauwkeurigheid waarmee je dat doet heel belangrijk. Maar je moet natuurlijk ook tijdig klaar zijn. Je moet zes orders verzamelen en je begint om 8.15 uur. Om 10.30 uur heb je een kwartier pauze. Wanneer ben je klaar met je laatste order? Ordernummer

Voorziene tijd voor orderpicken

Begintijd

Eindtijd

1001

20 min

08.15

08.35

1002

35 min

08.35

09.10

1003

28 min

09.10

09.38

1004

1 uur 40 min

09.38

11.33

1005

17 min

11.33

11.50

1006

46 min

11.50

12.36


73


Tijdens het werkplekleren moet je helpen met het lossen van de vrachtwagens. Het lossen van een vrachtwagen duurt 25 minuten. Je moet zo snel mogelijk lossen. Je begint om 07.00 uur te werken en om de 2 uur heb je recht op 10 minuten pauze. Vervolledig de planning, wanneer je beschikt over de onderstaande gegevens. • Vrachtwagen 1 komt om 07.15 uur. • Vrachtwagen 2 komt om 07.50 uur. • Vrachtwagen 3 komt om 08.35 uur. • Vrachtwagen 4 komt om 09.05 uur. • Vrachtwagen 5 komt om 09.45 uur. Vrachtwagen

Aankomst vrachtwagen

Start lossen

Einde lossen

1

07.15

07.15

07.40

2

07.50

07.50

08.15

3

08.35

08.35

09.00

4

09.05

09.10

09.35

5

09.45

09.45

10.10

Opdracht 13 De kans is groot dat je tijdens het werkplekleren al mag helpen met het controleren van goederen. Bewijs via deze opdracht dat je al vlot kan tellen en dus klaar bent om op werkplekleren te gaan. • Hoeveel dozen staan op deze pallet? Schrijf indien nodig de bewerkingen op.

Onderste laag: 6 dozen


4 lagen: 4 x 6 = 24 dozen

• Hoeveel zakken staan op deze pallet als je weet dat er in iedere doos 20 zakken zitten?

Aantal dozen: Linkerzijde: 12 dozen 5 rijen van 12 dozen = 60 dozen 60 dozen x 20 zakken = 1 200 zakken

74

2.2 Waarom zijn lengtematen belangrijk in de logistieke sector? Hoofdstuk 2

WAT VOORAFGING In het vorige deel hebben we de verschillende grootheden even terug opgefrist. Je zal nu verder ontdekken waarom deze belangrijk zijn binnen de logistieke wereld.

OP VERKENNING Opdracht 1 Bekijk de volgende afbeelding en bespreek klassikaal wat je allemaal zou kunnen meten in deze situatie.

Breedte van een gangpad, breedte van een intern transportmiddel, hoe hoog kan het transportmiddel goederen wegzetten, afmetingen van de stelling, afmetingen van dozen, afmetingen van pallets.

Opdracht 2 Vooraleer je specifieke oefeningen gaat maken, moet je nog even bewijzen dat je vlot lengtematen kan omzetten. Vul eerst de tabel verder aan en maak nadien de oefeningen. LENGTE km

Eenheid: meter

hm

dam

dm

m

cm

mm

Welke lengtemaat past bij de volgende uitspraak?

• De afmeting van een europallet is 80 x 120 cm .

• De dikte van een potloodstreep is 1 mm .

22

78 100 145

100

145

227,5

100

145

382,5

145

382,5

40 800

1200

cm lang. PALETTE EUR–EPAL ©

800

• Een meetlat is 30

144

• De breedte van een vorkheftruck is 13,4 dm .

22

mm .

22

• De hoogte van een vorkheftruck is 2 320

EUR

1200

75

145


• De afstand van Brussel naar Oostende is 113 km .

OP VERDER ONDERZOEK Hoofdstuk 2

Opdracht 3 Wanneer je goederen op palletten moet stapelen (bv. bij het sorteren van goederen bij ontvangst of bij het klaarmaken van goederen voor verzending), moet je goed nadenken over de stapeling van de pallet. Het is uiteraard de bedoeling om zo veel mogelijk dozen op een pallet gestapeld te krijgen. Uiteraard moet je ook rekening houden met het maximale gewicht dat de pallet kan dragen. In de tabel op de volgende pagina staan voor verschillende formaten van dozen de afmetingen opgegeven. Bereken hoeveel dozen je kan stapelen. Kijk goed of je op een europallet of op een standaardpallet moet stapelen en wat de maximale stapelhoogte is. De eerste regel van de oefening is al ingevuld. Bespreek die klassikaal. Wanneer je dit goed begrijpt, dan kan je de overige oefeningen maken.

TIP


Je kan uiteraard geen dozen in stukken snijden om op een pallet te zetten.

76

H 30 cm

30 cm

10 cm

20 cm

40 cm

40 cm

15 cm

15 cm

25 cm

30 cm

15 cm

50 cm

20 cm

35 cm

40 cm

30 cm

15 cm

30 cm

H 10 cm

120 cm

Stapelhoogte

Formaat pallet L B 120 cm 100 cm Maten van de dozen L B 60 cm 10 cm

45 cm

35 cm

25 cm

20 cm

10 cm

15 cm

100 cm

Stapelhoogte

Formaat pallet L B 120 cm 80 cm Maten van de dozen L B

80 : 10 = 8

80 : 20 = 4 80 : 40 = 2 80 : 40 = 2 80 : 15 dus 5 80 : 35 dus 2 80 : 15 dus 5 80 : 40 = 2

120 : 30 = 4

120 : 15 = 8 120 : 50 = 2 120 : 20 = 6 120 : 35 dus 3 120 : 15 = 8 120 : 40 = 3 120 : 15 = 8

8 x 2 = 16

3 x 5 = 15

8 x 2 = 16

3 x 5 = 15

6 x 2 = 12

2x2=4

8 x 4 = 32

4 x 8 = 32

Totaal in basislaag 4x2=8 4 x 3 = 12

100 : 30 = 3 100 : 15 = 6

120 : 30 = 4

100 : 10 = 10

120 : 60 = 2 120 : 15 = 8

Op de korte zijde

Op de lange zijde

4 x 6 = 24

8 x 3 = 24

2 x 10 = 10

Totaal in basislaag

Aantal in basislaag (= onderste laag pallet)

Op de korte zijde 80 : 30 dus 2 80 : 25 dus 3

Op de lange zijde 120 : 25 dus 4 120 : 30 = 4

Aantal in basislaag (= onderste laag pallet)

120 : 30 = 4

120 : 10 = 12

Aantal lagen in de hoogte

100 : 45 dus 2

100 : 35 dus 2

100 : 25 = 4

100 : 20 = 5

100 : 10 = 10

100 : 15 dus 6

100 : 30 dus 3

Aantal lagen in de hoogte

24 x 4 = 96

24 x 4 = 96

10 x 12 = 120

Totaal aantal

16 x 2 = 32

15 x 2 = 30

16 x 2 = 32

15 x 2 = 30

12 x 4 = 48

4 x 5 = 20

32 x 10 = 320

32 x 6 = 192

8 x 3 = 24 12 x 3 = 36

Totaal aantal

Hoofdstuk 2


77


Een bedrijf gaat zijn magazijn opnieuw indelen. Er wordt vooropgesteld dat de gangpaden 2 x 25 cm breder moeten zijn dan een beladen voertuig dat rondrijdt in de magazijnen. Geef in de volgende tabel aan of dit klopt. Breedte transportmiddel

Breedte gangpad

Gangpad voldoende breed?

1,90 m

2,5 m

Ja

210 cm

2,5 m

Nee

2 350 mm

2,8 m

Nee

27,5 dm

3m

Ja

Opdracht 5 Bij een heftruck spreekt men van doorrijhoogte, afzethoogte en hefhoogte van toestellen. De hefhoogte is de maximale heffing van de vorken boven de vloer. De afzethoogte is de hoogte waarop je een lading kan plaatsen: deze wordt berekend door 25 cm af te trekken van de hefhoogte. De doorrijhoogte is het hoogste punt van een mast of kooi wanneer de last of lege vorken 15 cm van de grond staan. • Hieronder zie je een afbeelding van een heftruck. Welk hoogtes kan je van deze afbeelding afleiden?

Hoogte 1 is de doorrijhoogte en hoogte 2 is de hefhoogte.


Hoogte 2

Hoogte 1

78

• Bereken de afzethoogte bij de volgende hefhoogtes. Je moet je antwoord steeds in meter weergeven. Afzethoogte

5 meter

4,75 m

345 centimeter

3,2 m

48 decimeter

4,55 m

315 centimeter

2,9 m

42 decimeter

3,95 m

Hoofdstuk 2

Hefhoogte

Opdracht 6 Je ziet hier de specifieke afmetingen van een legbordstelling. • In welke eenheid worden de afmetingen hier weergegeven? In mm • Waarvoor staan de verschillende afmetingen?

2 910 mm hoog, 1 000 mm breed en 500 mm diep. • Zet de afmetingen om in meter.

2,91 m hoog, 1 m breed en 0,5 m diep. • Welke informatie zou je hier nog moeten hebben om te weten of een doos in het rek past?

Legbordstelling S150-2910x1000x500

De hoogte van één legbord.

Bron: www.rekkenshop.nl

Surf via de methodesite naar de website van een rekkenwinkel. Onderaan deze website kan je een link volgen om meer uitleg te krijgen over de afmetingen van rekken. • Waardoor kan er soms verwarring ontstaan bij de breedte van rekken?

bij een aanbouwrek een staander minder geteld moet worden. Opdracht 7 Binnen de logistieke sector wordt vaak gebruikgemaakt van containers om goederen te vervoeren. Om het transport eenvoudig te maken, gebruikt men standaardafmetingen voor deze containers. • Wat merk je op in verband met de afmetingen van deze containers?

De afmetingen worden in twee verschillende meeteenheden weergegeven.

79


De afmetingen van beginrekken zijn anders dan die van aanbouwrekken. Dit omdat

Zoek op het internet meer info op over het Brits-Amerikaanse maatsysteem voor de lengtematen.

Hoofdstuk 2

Een inch is gelijk aan 25,4 mm (ofwel 2,54

cm ), 12 inch is één

foot

.

Vul aan de hand van de tabel op de methodesite en extra opzoekingen op het internet de volgende tekst in.

20

• Een standaardcontainer is een

voetcontainer en deze wordt gebruikt als

basismaat. We spreken dan van een TEU, wat staat voor Twenty feet Equivalent Unit .

40

De grote broer is de

voetcontainer, die vooral in de Verenigde Staten en in China

2

populair is. Eén 40 voetcontainer is gelijk aan • De buitenlengte van een 20 voetcontainer is

millimeter

en hij is 259,1

deze container 20 6 inches

hoog

feet

6,058 meter, de lengte bedraagt 2 438

centimeter lang is, 8

TEU.

hoog. We kunnen ook zeggen dat

feet

breed en 8

feet

en

.

Opdracht 8 • Stel dat je tijdens het werkplekleren de opdracht krijgt om tv-schermen van 55 inches op te slaan. Welke afstand van de tv meet dan 55 inches?

De diameter van het scherm • Stel dat je dit snel wilt omrekenen in centimeter, maar dat je hiervoor geen rekentoestel kan gebruiken. Hoe zou je dit dan doen? 1 inch = 2,54 cm, we kunnen dit afronden naar 2,5 cm.


Hoe kan je in twee stappen vlot en gemakkelijk 55 vermenigvuldigen met 2,5? Methode 1

Methode 2

Stap 1: vermenigvuldigen met 10

Stap 1: vermenigvuldigen met 10

Stap 2: delen door 4

Stap 2: deel eenmaal door 2, en het

bekomen getal nog eens door 2 • Bereken nu met hoeveel centimeter 55 inch bij benadering overeenkomt. Stap 1: 55 x 10 = 550 Stap 2: 550 : 4 = 137,5 cm of 550 : 2 = 275 cm // 275 cm : 2 = 137,5 cm

80

Hoofdstuk 2

Op het internet vind je heel wat toepassingen om inches om te zetten in centimeter en omgekeerd. • Zoek zo een toepassing en bereken met hoeveel centimeter 55 inch exact overeenkomt. Noteer ook de website die je gebruikt hebt.

139,7 cm Bijvoorbeeld: www.omzettennaar.be

TE ONTHOUDEN De lengte van een voorwerp wordt aangegeven in meter of in inch. Meter is de maateenheid voor lengte. Veelvoorkomende afgeleide maataanduidingen zijn: kilometer (km), decimeter (dm), centimeter (cm) en millimeter (mm). Inch is de Engelse maateenheid voor lengte: 1 inch = 2,54 cm. Inch kan ook worden weergegeven via het symbool ”. Een maataanduiding in inch kan je bij benadering omzetten in centimeter door te vermenigvuldigen met 2,5.

EN NU: OEFENEN! Opdracht 9 Bekijk de volgende afbeelding en vul aan de hand van de afbeelding de juiste getallen in bij de eigenschappen van deze stelling. De getallen die je moet gebruiken zijn de volgende: 180 – 5 – 2 000 – 700 – 5 000 – 5 – 970. Hoogte: 2 000

mm

Diepte: 700

mm

Rijlengte: 5 000

mm

Sectiebreedte: 970

mm

Aantal niveaus per sectie: 5 Draagvermogen: 180

kg/niveau Bron: www.begratrading.com

Opdracht 10 De grootte van een legbord is 125 x 50 x 65 cm (b x d x h). Op dit legbord moeten verschillende dozen gelegd worden. Bepaal hoeveel dozen er per legbord opgeslagen kunnen worden.

81


Aantal secties: 5

Hoofdstuk 2

Maak de eerste oefening hieronder klassikaal, nadien kan je zelf aan de slag. Nog niet genoeg? Je kan verder oefenen op de methodesite. Opmerking: de dozen mogen 10 cm uitsteken aan de voorzijde van het rek. Afmeting van de Berekening doos (b x d x h) 300 x 320 x 150 Breedte: 1 250 mm : 300 mm/doos = 4 dozen

Diepte: 2 x 320 = 640 mm ➞ is te veel, dus maar 1 doos in 1 laag Hoogte: 650 : 150 = 4 4 x 4 = 16 dozen op een legbord 300 x 280 x 200

250 x 250 x 250

Breedte: 1 250 mm : 300 mm/doos = 4 dozen Diepte: 2 x 280 = 560 mm ➞ is 60 mm te veel, maar binnen de afwijking, dus 2 dozen Hoogte: 650 : 150 = 4 4 x 2 x 4 = 32 dozen op een legbord Breedte: 1 250 mm : 250 mm/doos = 5 dozen Diepte: 2 x 250 = 500 mm ➞ dus 2 dozen in 1 laag Hoogte: 650 : 250 = 2 5 x 2 x 2 = 20 dozen op een legbord

Opdracht 11 Buiten de standaardmaten van containers zijn er nog containers voor specifieke toepassingen. Eén van die toepassingen zijn containers die specifiek geschikt zijn voor het vervoer van pallets. Bereken in de volgende tabel hoeveel pallets je in elk van de containers kan plaatsen. Palletbrede containers

Type

Binnenkant (l x b x h)

Deur

Europallets (1,2 m x 0,8 m)

Industriepallets (1,2 x 1,0m)

Palletbreed 595 x 244 x 238

239 x 227

14

10

40 Ft pallet

Palletbreed 1 210 x 244 x 238

234 x 226

30

24

45 Ft pallet

Palletbreed 1 355 x 244 x 270

241 x 259

33

26


20 Ft pallet

Opdracht 12 Zoek op het internet of in reclamefolders vijf artikelen waarvan de lengte wordt weergegeven in inches. Noteer hieronder de artikelen met de bijbehorende afmetingen en zet deze om in centimeter.


82

2.3 Waarom zijn gewichtsmaten belangrijk in de logistieke sector? Hoofdstuk 2

OP VERKENNING Opdracht 1 Bekijk de volgende afbeeldingen en bespreek klassikaal waarom je binnen de logistieke sector vlot moet kunnen rekenen met gewichten.

Elk transportmiddel binnen de logistieke sector heeft andere eigenschappen. In dit voorbeeld zie je dat ieder toestel een andere last kan h3 Q

EJE 116 / 118 / 120 122 mm 1,6 - 2,0t

EJE 220 / 225 / 235 122 mm 2,0 - 3,5t

dragen.

h3 = Hefhoogte (standaard mast), Q = Draagvermogen/last

Zware goederen plaats je het best onderaan in een magazijn. Per stelling is er ook een maximumgewicht.

Opdracht 2 Vooraleer je specifieke oefeningen gaat maken, moet je nog even bewijzen dat je vlot gewichtsmaten kan omzetten. Vul eerst de tabel verder aan en maak nadien de oefeningen. MASSA kg

Eenheid: kilogram

hg

dag

g

dg

cg

mg

• 7 kg = 7 000

g

• 8 623 g = 8,623

kg

• 465 g = 0,465

kg

• 1 307 mg = 1,307 • 265,7 g = 265 700

g mg

Zet de volgende gewichten van groot naar klein: 0,7 g – 2,8 ton – 2 780 kg – 1 542 g – 1,6 kg

2,8 ton – 2 780 kg – 1,6 kg – 1 542 g – 0,7 g

83


• 1 ton = 1 000 kg


Opdracht 3 Niet alle goederen druk je uit in dezelfde eenheden. Plaats de juiste eenheden bij de juiste producten. Je kan kiezen uit: ton, kg, mg en g.

kg

g

mg

ton

Opdracht 4 De meeste magazijnen staan tegenwoordig vol met stellingen. Wanneer je te veel gewicht plaatst op een stelling of de gewichten verkeerd verdeelt, kan de stelling omvallen of instorten. Het is daarom heel belangrijk dat je rekening houdt met de specifieke eigenschappen van de stellingen. De maximale belasting per stelling kan je meestal aflezen op de stelling. Welke formule moet je dan gebruiken om de maximale belasting per legger te weten?

Maximale belasting per legger = maximale stellingsbelasting : aantal liggers


Gebruik de formule die je net gevonden hebt om de tabel aan te vullen. Maximale stellingbelasting in kg

Aantal leggers

Maximale belasting per legger in kg

10 000

5

2 000

9 000

3

3 000

17 000

4

4 250

6 400

3

2 133,33

15 750

5

3 150

Opmerking: niet alleen het gewicht per legger is belangrijk, maar ook de verdeling van het gewicht over de legger. Dit zal je in Actie! 6 Logistics verder onderzoeken.

84


Het overladen van een vrachtwagen kan zware gevolgen hebben. Als logistiek medewerker is dat niet onmiddellijk jouw verantwoordelijkheid, maar je kan er misschien toch het best op toekijken dat de vrachtwagenbestuurder zijn vrachtwagen niet overlaadt. • Verbind de juiste termen met de betekenis ervan. Het gewicht van de lege vrachtwagen

bruto

Het gewicht van de geladen vrachtwagen

netto

Het gewicht van de goederen in de vrachtwagen

tarra

• Een vrachtwagenchauffeur staat op de weegbrug met zijn vrachtwagen en verneemt dat zijn lege vrachtwagen 10 520 kg weegt. Hij rijdt bij verschillende winkels langs om goederen te laden. Hij neemt telkens goederen mee die in herstelling gaan of die gerecycleerd moeten worden. Zo neemt hij bij de eerste winkel 2 300 kg goederen mee, bij de tweede 1 850 kg goederen, en bij de laatste haalt hij 1 550 kg goederen uit het magazijn en plaatst deze in de vrachtwagen. Hoeveel bedraagt het gewicht wanneer de vrachtwagen bij de volgende stopplaats aankomt?

10 520 kg + 2 300 kg + 1 850 kg + 1 550 kg= 16 220 kg Dit is het brutogewicht

.

Bereken ook het nettogewicht.

2 300 kg + 1 850 kg + 1 550 kg = 5 700 kg Of een andere berekening:

bruto – tarra = 16 220 kg – 10 520 kg = 5 700 kg

TE ONTHOUDEN

Voor de volgende toepassingen binnen logistiek is het belangrijk om het gewicht te bepalen: • • • •

maximaal gewicht op een pallet; maximaal gewicht op een stelling; maximaal gewicht dat een transportmiddel kan heffen; maximaal gewicht van een vrachtwagen.

Nettogewicht is het gewicht van de lading: van de goederen. Tarra is het gewicht van de verpakking of van het vervoermiddel. Brutogewicht is het gewicht van de lading en van de verpakking samen. Bruto = netto + tarra

85


Als je de massa van een voorwerp wilt kennen, moet je het wegen.

EN NU: OEFENEN! Hoofdstuk 2

Opdracht 6 Een geladen vrachtwagen met een maximum toegelaten gewicht van 25 ton staat op de weegbrug. Het gewicht van de lege vrachtwagen bedraagt 11 550 kg. De bediende die de weegbrug bedient, merkt op dat de vrachtwagen overladen is. De weegbrug geeft een totaalgewicht aan van 26 750 kg. • Hoeveel weegt de lading? Nettogewicht geladen vrachtwagen = 26 750 kg – 11 550 kg = 15 200 kg • Hoeveel mag deze vrachtwagen maximum laden? Bruto maximum toegelaten gewicht is 25 ton

25 ton = 25 000 kg Tarra = gewicht van de lege vrachtwagen bedraagt 11 550 kg Netto toegelaten gewicht van de lading is 25 000 kg – 11 550 kg = 13 450 kg • Hoeveel overgewicht heeft de lading? In woorden: het overgewicht is het werkelijke gewicht verminderd met het

toegelaten gewicht In kg: 15 200 kg – 13 450 kg = 1 750 kg • Je kan dit overgewicht ook op een andere manier berekenen. In woorden: het werkelijke brutogewicht verminderd met het maximum toegelaten gewicht In kg: 26 750 kg – 25 000 kg = 1 750 kg

Opdracht 7 Bekijk de vermeldingen op deze container. Vul aan de hand van de gegevens de tekst in. Je mag ook het internet raadplegen.


• Het maximale brutogewicht van deze container bedraagt

24 000 kg

. Een lege container weegt

Dat wil zeggen dat de

lading

.

21 690 kg mag wegen.

Op deze container staan twee eenheden: Lb is de Engelse afkorting van een

2 310 kg kg en

pound

lb . .

Gebruik de regel van 3 om te bepalen met hoeveel kg 1 lb overeenkomt.

52 910 lb = 24 000 kg 1 lb = 24 000 : 52 910 = 0,453 kg of 453 gram

86

.

2.4 Waarom zijn oppervlaktematen belangrijk in de logistieke sector? Hoofdstuk 2

OP VERKENNING Opdracht 1 Lees het persbericht van H.Essers op de methodesite. Welke grootheid wordt hier gebruikt om de grootte van de magazijnen weer te geven?

De grootte wordt uitgedrukt in m2.

Opdracht 2 Kan je nog voorbeelden bedenken waarbij men in de logistieke sector gebruikmaakt van oppervlaktematen?

Oppervlakte van pallet, oppervlakte van rek, prijzen per m2 (bijvoorbeeld: parket, vloertegels) … Opdracht 3 Net zoals in de vorige delen moet je eerst bewijzen dat je vlot kan rekenen met oppervlaktematen. Toon dat aan door de volgende tekst in te vullen. • Eén vierkante meter is vergelijkbaar met een oppervlakte van 1 meter 1 meter

breed

. Je berekent de oppervlakte door de

vermenigvuldigen met de

lengte

en

lang te

breedte .

Om oppervlaktematen om te zetten of om bewerkingen te doen met oppervlaktematen, gebruik je het best een omzettingstabel. Deze zou je al moeten kennen vanuit de lessen wiskunde of PAV. km2

hm2

m2

a

dm2

cm2

mm2

ca

Om de oppervlakte van een stuk grond uit te drukken, gebruikt men meestal de volgende begrippen: hectare (ha), are (a) en centiare (ca). Vul deze eenheden in op de juiste plaats in de bovenstaande tabel. • 1 hectare = 1 • 1 are = 1

dam2

• 1 centiare = 1 • 1 m² =

hm2

100

m2

= 100

cm x

100

dm2 cm = 10 000

cm2

87


ha

dam2


Opdracht 4 Een bedrijf of particulier kan voor tijdelijke opslag zijn goederen kwijt bij gespecialiseerde opslagbedrijven. Surf via de methodesite naar de website van Shurgard, een bedrijf waar je goederen kan opslaan. • Bekijk bij de ruimtecalculator hoeveel ruimte je nodig hebt om de inhoud van 1 werkkamer in te stockeren.

2 tot 4 m2

Opdracht 5 Kenneth werkt in een groothandel voor verfmaterialen. De klanten hebben meestal wel de afmetingen van hun kamer bij, maar ze weten zelden hoeveel verf ze daarvoor nodig hebben. Bereken de oppervlakte van de muren en bepaal vervolgens hoeveel potten verf de klant nodig heeft.

Muur Afmeting 8mx4m 4 m x 3,7 m 16,75 m x 8,35 m


8,7 m x 6,2 m

Potten verf Oppervlakte

32 m2

Inhoud

Aantal

10-12 m²

3 potten

5-7 m²

3 potten

139,8625 m2

25-30 m²

6 potten

53,94 m2

13-15 m²

4 potten

14,8 m2

Opdracht 6 In een magazijn staat het meestal vol met stellingen. In een vorig deel leerde je al dat je rekening moet houden met het maximale gewicht dat je op een stelling kan plaatsen. Buiten het gewicht van de stelling is uiteraard de oppervlakte van de stelling ook van belang. Deze bepaalt immers hoeveel dozen of pallets we in de stelling kunnen plaatsen. Op de website van Bito vinden we de volgende informatie terug over een legbordstelling.

88

■ Legbordstellingen type EL - draagvermogen/niveau 100 kg Staanders verzinkt

■ ■ ■ ■ ■

LEGBORDSTELLINGEN

■ ■ ■ ■

Hoofdstuk 2

Snelgemonteerd, praktisch en veelzijdig Draagvermogen niveau: 100 kg Draagvermogen sectie: 800 kg Snelle opbouw door eenvoudige inhaakmontage Te allen tijde uitbreidbaar Legborden in stappen van 25 mm in hoogte verstelbaar Legborden geperforeerd voor de bevestiging van vakverdeelschotten Individuele vakhoogte Alle onderdelen glansverzinkt Open stellingkaders, kruisschoren, legbordhaakjes, stalen legborden Setprijs

€ 159,00 FKA241GA

Zoals afgebeeld, zonder inhoud

Lengte startsectie

Lengte aanbouwsectie

1058 mm

1008 mm 1308 mm

1358 mm

Set van start- en aanbouwsectie: € 159,00

Aanbouwsectie: € 69,00

met elk 4 legborden h x l x d: 2000 x 2066 x 424 mm glansverzinkt Bestelnr. FKA241GA

met elk 4 legborden h x l x d: 2000 x 1008 x 424 mm glansverzinkt Bestelnr. FKA241A

Bron: www.bito.be

Veronderstel dat we bij Bito de set van start- en aanbouwsectie kopen. Verklaar de afmeting van deze stelling. Geef je antwoord weer in meter.

Het rek is 2 meter hoog, 2,066 meter lang en 0,424 meter diep. De lengte verkrijgen we door de lengte van de startsectie (1 058 mm) op te tellen met de lengte van de aanbouwsectie (1 008 mm). Op dezelfde webpagina kan je ook nog extra informatie terugvinden. Gebruik de tabel om een antwoord te vinden op de volgende vragen. • Wat is de oppervlakte van één legbord van het type FEL2031G? Druk je antwoord uit in vierkante meter.

• Kan je deze oppervlakte volledig gebruiken om goederen op te stapelen?

Nee, want de nuttige diepte bedraagt maar 300 mm. • Bekijk de interactieve oefening op de methodesite. Bereken van het rek van 2 meter hoog met de verschillende stellingdieptes de nuttige oppervlakte wanneer je kiest voor legborden van 1 300 mm lang. Druk je antwoord uit in vierkante meter. Uiteraard is niet enkel de oppervlakte van het rek belangrijk. We kunnen immers ook in de hoogte stapelen. Als je hier ook rekening mee houdt, dan bepaal je de inhoud van het rek en niet de oppervlakte. Dit komt in het volgende deel aan bod.

89


324 mm x 1 000 mm = 324 000 mm2 of 0,324 m2

TE ONTHOUDEN Hoofdstuk 2

Wanneer je de oppervlakte berekent, bepaal je in feite de totale grootte van het vlak binnen de grenzen van het vlak. Binnen de logistiek hebben we meestal te maken met vierkante of rechthoekige vlakken. Je berekent het oppervlak van een rechthoek door de lengte met de breedte te vermenigvuldigen. Een vierkante meter is gelijk aan de oppervlakte van een vierkant met zijden van 1 meter. • 1 vierkante meter is gelijk aan 10 000 vierkante centimeter. • 1 are is gelijk aan 100 vierkante meter. • 1 hectare is gelijk aan 10 000 vierkante meter. • 1 vierkante kilometer is gelijk aan 1 000 000 vierkante meter.

EN NU: OEFENEN! Opdracht 7 Vanuit vorige hoofdstukken weet je al dat er verschillende soorten pallets zijn. Bepaal de oppervlakte van een europallet en van een industriepallet. Je einduitkomst moet je weergeven in vierkante meter. • Europallet = 80 cm x 120 cm = 9 600 cm2 = 0,96 m2 • Industriepallet = 1 000 mm x 1 200 mm = 1 200 000 mm2 of 1,2 m2

Opdracht 8


Zoek op het internet naar enkele stellingen en bepaal van deze stellingen de oppervlakte van een legbord of de oppervlakte waar je pallets kan op zetten.

90

2.5 Wanneer gebruik je inhoudsmaten in de logistieke sector? Hoofdstuk 2

OP VERKENNING Opdracht 1 Een container, een kartonnen doos en een rek in een stelling hebben met elkaar gemeen dat er iets in kan. Ze hebben een bepaalde inhoud. Weet je nog welke formule je moet gebruiken om de inhoud te berekenen?

Inhoud = lengte x breedte x hoogte. Bij iedere afbeelding staan enkele mogelijkheden. Omcirkel de inhoud die bij de afbeelding hoort.

33,2 m³ – 133 m³ – 13 m³

42 dm³ – 42 cm³ – 42 m³

Opdracht 2 In opdracht 5 van het vorige deel hielp je Kenneth uitrekenen hoeveel verf zijn klanten nodig hadden. Bekijk de volgende afbeelding en bespreek de verschillende eenheden die je vermeld ziet staan. Welke rekenvaardigheden heb je nodig in de logistiek?

Er zit 0,5 liter verf in deze pot. Met de inhoud van deze pot kan je ongeveer 6,5 m2 verven.

91


Uit de vorige opdrachten kan je afleiden dat men voor het weergeven van inhouden verschillende eenheden kan gebruiken. Ofwel gebruikt men kubieke meter ofwel

liter

Om inhoudsmaten om te zetten of om bewerkingen met inhoudsmaten uit te voeren, gebruik je het best de omzettingstabel. m³

dm³

• 1 dm³ =

1

cm³

mm³

liter

• 1 kuub = 1 m³ = 1 000 liter

OP VERDER ONDERZOEK Opdracht 4 In het vorige deel hebben we reeds aangehaald dat bij een stelling niet enkel de oppervlakte van de leggers van belang is, maar dat we ook de inhoud van de stelling kunnen berekenen. • Een legbordstelling heeft een lengte van 1,2 meter, een diepte van 0,4 meter en een hoogte van 0,75 meter. Wat is de inhoud van deze stelling in m³?

1,2 x 0,4 x 0,75 = 0,36 m3 • Een legbordstelling heeft een lengte van 2 meter, een diepte van 45 cm en een hoogte van 1 000 mm. Wat is de inhoud van deze stelling in dm³?

20 x 4,5 x 10 = 900 dm3 • In een grootvakstelling meten we de volgende afmetingen: 1,2 meter lang, 5,5 dm breed en 75 cm hoog. Wat is de inhoud van dit vak in m³?


1,2 X 0,55 x 0,75 = 0,495 m3 Opdracht 5 • Het gewicht van deze container heb je in een vorig deel al besproken. Kan je op deze container ook verwijzingen vinden naar de inhoud van de container?

32,8 m3 of 1 158 kubieke voet • Kan je uit deze afmetingen afleiden hoeveel kubieke meter er in 1 kubieke voet kan?

1 158 kubieke voet = 32, 8 m3 1 kubieke voet = 32,8 : 1 158 = 0,02832 m3

92

.


Een bedrijf moet 40 kuub steenkool vervoeren in een container. De mogelijke open containers die je hiervoor kan gebruiken, staan hieronder weergegeven met de afmeting van hun binnenmaten. Voor welke container kies je? 20 ft open container: 5 919 mm x 2 340 mm x 2 286 mm 40 ft open container: 12 043 mm x 2 340 mm x 2 272 mm

40 kuub = 40 m3 Inhoud 20 ft = 5,919 m x 2,340 m x 2,286 m = 31,6 m3 is onvoldoende Inhoud 40 ft = 12,043 m x 2,340 m x 2,272 m = 64 m3 is wel voldoende Opdracht 7 Op de website van Bito vinden we de volgende stapelbak terug. Controleer de inhoud van de bak en de vermelde afmetingen. Wat stel je vast?

Bron: www.bito.be

Inhoud = 600 x 400 x 315 = 75 600 000 mm3 = 75, 6 dm3 buitenmaten van de bak zijn. Op de website kan je de binnenmaten vinden: 560 x 360 x 311 mm. Dit komt wel overeen met een inhoud van 62,5 l.

93


Dit komt niet overeen met de inhoud van 62,5 l. Dit komt omdat de gegeven maten de


Controleer de inhoud van de onderstaande palletbox.

Bron: www.begratrading.com

Binnenafmetingen: 11,15 dm x 9,15 dm x 6 dm = 612,135 dm3 1 dm3 = 1 liter 612 liter afronden = 610 liter

TE ONTHOUDEN Het volume of de inhoud wordt uitgedrukt in ruimtematen of inhoudsmaten. De eenheid van volume is kubieke meter. Soms gebruikt men ook het woord kuub voor m³. Een liter is een inhoudsmaat die in het dagelijks leven veelvuldig gebruikt wordt om het volume van een vloeistof of een gas aan te geven. 1 dm³ = 1 liter

EN NU: OEFENEN! Opdracht 9 Welke rekenvaardigheden heb je nodig in de logistiek?

In opdracht 4 heb je de capaciteit van de stellingen berekend. Denk je dat het mogelijk is om steeds de maximale capaciteit van een stelling te gebruiken? Waarom wel/niet?

In praktijk spreekt men van de brutocapaciteit en de nettocapaciteit van een stelling. De brutocapaciteit is de totale ruimte in de stelling, de nettocapaciteit is de werkelijk beschikbare ruimte. Je verliest plaats doordat je de goederen ook nog makkelijk in en uit de stelling moet kunnen halen, er moet een bepaalde ruimte zijn tussen de goederen.

94

Vul de volgende tabel verder aan. Brutocapaciteit in m3

Nettocapaciteit in %

Nettocapaciteit in m3

1 x 0,4 x 0,7 m

0,28 m3

130 x 50 x 85 cm

552 500 cm3 = 0,5525 m3 80 %

0,422 m3

12 x 4 x 9 dm

432 dm3 = 0,432 m3

60 %

0,2592 m3

2 x 0,5 x 3 m

3 m3

85 %

2,55 m3

75 %

Hoofdstuk 2

Afmetingen (l x b x h)

0,21 m3

Opdracht 10 Hieronder zie je enkele afbeeldingen van bakken die in een magazijn gebruikt kunnen worden. Bereken de inhoud aan de hand van de buitenafmetingen. Vergelijk je uitkomst met de inhoud die bij de bakken vermeld staat. Hoeveel procent van de buiteninhoud kan je echt gebruiken? Maak de eerste oefening klassikaal, hierbij krijg je nog wat hints. Daarna mag je bewijzen dat je zelf aan de slag kan. Kleur: Rood of blauw Lengte: 600 mm Breedte: 400 mm Hoogte: 300 mm Inhoud: 62,00 liter

Kleur: Rood of blauw Lengte: 600 mm Breedte: 400 mm Hoogte: 200 mm Inhoud: 41,00 liter

Euronormkratten EN, 600 x 400 x 300 mm Type: EN 3

Euronormkratten EN, 600 x 400 x 200 mm Type: EN 2

Verpakkingseenheid: 2 stuks

Verpakkingseenheid: 2 stuks

Euronorm kratten van polypropyleen Geschikt voor levensmiddelen Bestand tegen olie, vetten en de meeste zuren en logen

Euronorm kratten van polypropyleen Geschikt voor levensmiddelen Bestand tegen olie, vetten en de meeste zuren en logen

Inhoud volgens de maten:

6 x 4 x 3 dm = 72 dm3 = 72 liter

6 x 4 x 2 dm = 48 dm3 = 48 liter

Inhoud volgens info: 62 liter

Inhoud volgens info: 41 liter

100 %

= 72 liter

100 % = 48 liter

1,38

%

= 1 liter

2,083 % = 1 liter

86,11

%

= 62 liter

85,42 % = 41 liter

Je kan 86,11 % effectief gebruiken.

van de buiteninhoud

Je kan 85,42 % effectief gebruiken.

van de buiteninhoud

95


Inhoud volgens de maten:

WERKPLEKLEREN Hoofdstuk 2

a Tijdens je werkplekleren moet je dit jaar ongetwijfeld regelmatig je rekenvaardigheden gebruiken. Maak een tabel op met twee kolommen: links noteer je verschillende grootheden en rechts geef je enkele voorbeelden van situaties waar je deze bent tegengekomen. b Heb je problemen ondervonden bij het toepassen van je rekenvaardigheden? Zo ja, welke?

c Beoordeel jezelf kritisch op het einde van het jaar. Ben je voldoende in staat om de rekenvaardigheden toe te passen als magazijnmedewerker? Geef voor jezelf aan hoe ver je staat. Kan ik al goed Vlot artikelen tellen Vlot met percentages rekenen Rekenen met lengtematen Rekenen met gewichtsmaten Rekenen met inhoudsmaten Rekenen met oppervlaktematen


Rekenen met tijd

96

Kan ik vrij goed

Hier moet ik nog aan werken

Hoofdstuk 3 Hoe komen goederen toe in een magazijn?

Hoofdstuk 3

Hoi Jamil! Alles oké? Weet je nog dat ik je ooit naar informatie gevraagd heb over een vakantiejob bij Colruyt? Je hebt me toen heel goed geholpen. Ook dit jaar ben ik in juli aan de slag geweest bij Colruyt. Hey Julie! Tof, maar je hebt toch ook wel genoten van je vakantie? Natuurlijk. Met de centen die ik verdiend heb, en met nog wat extra’s van mijn ouders ben ik samen met een vriendin een weekje in Spanje gaan kamperen. Ik wou dat ik terug kon … Dat kan ik goed geloven. Je bent toch niet vergeten om je ouders te bedanken voor die extra centjes? Je kent mij al goed, Jamil. Ik was het bijna vergeten. Maar toen we op de luchthaven moesten wachten, ben ik nog snel een doosje pralines gaan halen voor mijn mama. Daar is ze altijd blij mee. Toeval was wel dat dit pralines zijn van Godiva. Is dat geen Belgisch merk? Inderdaad. Godiva moet wel sterk zijn in logistiek om die Belgische pralines over de hele wereld te krijgen. Dat hele proces zou ik wel eens van naderbij willen bekijken …

Hoe komen goederen toe in een magazijn?

97

3.1 Welke rol spelen magazijnen in een logistieke keten? Na dit deel kan je …

Hoofdstuk 3

… het belang aantonen van een magazijn in de logistieke keten; … goederen- en informatiestromen in de logistieke keten bepalen.

OP VERKENNING Opdracht 1 Waarschijnlijk sta je thuis nog niet in voor de boodschappen, maar je begrijpt al wel de noodzaak ervan: stel je voor dat de chips op zijn! Of erger nog: het printpapier om je opdracht voor school af te drukken ... Je merkt het: als je vergeet om tijdig boodschappen te doen, kan je voor vervelende verrassingen komen te staan. De voorraadkast bij je thuis is eigenlijk een klein magazijn. • Welke problemen kunnen er ontstaan wanneer je je voorraadkast niet bijvult?

Producten die je dringend nodig hebt, zijn er niet.

• Welke problemen kunnen er ontstaan wanneer je voorraadkast overvol zit?

Je kan sommige goederen niet meer terugvinden, je verliest het overzicht, bepaalde goederen hebben hun houdbaarheidsdatum overschreden, je moet extra kasten of rekken kopen … • Stel dat je in je huis geen plaats hebt om voorraad bij te houden. Wat kan daar het gevolg van zijn?

Je moet vaak naar de winkel, je mist soms kortingen doordat je geen grote hoeveelheden kan aankopen. Je hebt wel steeds verse producten of de meest Hoe komen goederen toe in een magazijn?

recente, maar dat is niet altijd even noodzakelijk (bijvoorbeeld: rijst, spaghetti …). • Wanneer je van je ouders de opdracht krijgt om naar de winkel te gaan om de voorraadkast bij te vullen, krijg je misschien een lijstje mee. Hoe is dit lijstje tot stand gekomen?

Door in de voorraadkast te kijken weten je ouders wat er nog is, ze weten wat ze nodig hebben en daardoor weten ze wat er gekocht moet worden. Met een beetje geluk hebben ze het in een logische volgorde opgeschreven.

98

Actie! 5 Logistics. 1 Hoe ziet de wereld van de logistiek eruit? 7

Recommend Documents