Academische vrijheid tot elke prijs?
KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Groot gevolg, kleine kans, grote onzekerheid
? `KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Gevaarlijke kennis • Geen nieuwe gedachte – Prometheus – Pandora – Adam Eva
• Waarom – – – – – –
Omdat niet alle mensen goede bedoelingen hebben En niet alle landen Dat ook nog wel eens verandert Bijna alles “dual use” is Sommige dingen meer dubbel use dan andere Er nog wel eens een fout gemaakt wordt
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Dual Use • Niet meer mee meenemen – – – –
Keukenmessen Honkbalknuppels LPG Spuitbussen
• Wel meenemen – De kandelaar – Balpennen – tijdschriften
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Soms met opzet
Meestal per ongeluk
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Volkskrant 11-10-2011
Expert judgement “I cannot imagine any circumstance in which a ship would perish. Modern ship building is past that stage” Was said in 1907 by Capt Edward J. Smith, who worked for the White Star Line. He would later become captain of the Titanic which sank in 1912.
'These days, everything is much safer. It is easier to navigate thanks to modern technical instruments and the internet, If an error occurs, it is not so serious, because we are better prepared for possible complications. I enjoy moments when something unpredictable happens, when you can diverge a bit from standard procedures. It's a challenge to face, I enjoy it. I believe that with thorough preparation we are able to keep any situation under control.’’ (Schettino, interview December 2010, daily telegraph) `KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Dual use • Auto als stormram • Vliegtuig als cruise missile
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Vuurwapens • Amerika 11000/jaar – 0.00004
• Nederland 70/jaar – 0.000005
• Gebruikelijke argument: – Het zijn niet de wapens, het zijn de gebruikers
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Kernenergie • E = mc2 • Atoomcentrale – Voortdurende discussie
• Atoombom – Einstein eerst voor – Later tegen
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Het nu veel gehoorde excuus is: achteraf heb je makkelijk praten. Oftewel “met de wetenschap van toen….” Maar de meeste wetenschap van NU is de wetenschap van TOEN Het enige verschil is dat we zes gegooid hebben (gegokt en verloren)
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Vreemde geleerden • Helaas niet alleen in strips • Ze zijn geleerd en dom – Dr. Paul Armand Delille (myxomathose)
• Of misdadig – Mengele (behoeft geen toelichting)
• Dus is het wel handig om te weten – – – – – – –
Is hij betrouwbaar Bij welke partij hoort hij Kan hij worden omgekocht Is hij dienstbaar Is hij gewoon gek Blijft dat zo Denkt hij wel eens na `KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Inside job • Ontevreden medewerkers – Bruce E. Ivins
• Spionage – A. Kahn
• Criminelen – Aamslag G4S
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Ontploffingen
2004
2000 1807
1654
1921 `KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Ontploffingen
2004
ANFO 2000
1807 1921 1654
1995 `KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Zwanen • Waren allemaal wit • Tot 1697 • Toen bleken er toch zwarte te zijn – Willem de Vlamingh
Maar wat betekent dat dan voor `KNAW23042012 | − . . . | . | − .
…… • Het hacken van overheidscomputers
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
…… • • • • •
Het hacken van overheidscomputers Blauwe zwanen Vuurspuwende draken Triffids Ziekmakende organismen – Die voor zichzelf beginnen
• Mensen die plastic zakken nitreren
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Zeer waarschijnlijk?? Politiek salafisme Zware sneeuwstorm
Beïnvloeding aandelenmarkt
Waarschijnlijk
Zeer waarschijnlijk
Nationale strategie risico beheersing
Enclavevorming Natuurbranden Ernstige grieppandemie Zeer zware storm IJzel Milde grieppandemie Landelijke black-out Rechts extremisme Beïnvloeding openbaar electriciteit Hitte-droogte bestuur Criminele inmenging vitaal bedrijfsleven Olie geopolitiek Massapolarisatie Verstoring IP-netwerk (ICT)
Dierenrechtenactivisme
Note: Financial Crisis is Missing Moedwillige ICT-uitval vitale sector Dierenrechtenextremisme
Moedwillige langdurige electriciteitsuitval
Onrust in probleemwijken
Onwaarschijnlijk
Mogelijk
Links extremisme
Moslim extremisme
Zeer onwaarschijnlijk
Kans
Politiek salafisme met geweld
Chemisch incident Moedwillige verstoring gaslevering
Beperkt
Aanzienlijk
Ernstig
Schade `KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Moedwillige verstoring electriciteit
Confrontatie extreem rechts allochtonen
Overstroming Rijn-IJssel Nucleair incident Overstromingen EDO, DR14 Zeer ernstig
Catastrofaal
Ziekmakende organismen • Zijn er voor om ons ziek/dood te maken – Dat is de primaire functie
• Kunnen worden misbruikt – Ook al hoeft dat niet
• En voor zichzelf beginnen – Ook al lijkt dat nog onwaarschijnlijk
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Er raakt van alles kwijt • • • • • • • • • • • •
Gif, splijtstof, spullen verontreinigd met van alles, biomateriaal uit ziekenhuizen, jassen uit laboratoria (ook uit de meest beveiligde), paswoorden, dossiers, USB sticks, laptops, desktops, Geheimen etc `KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Minder erg • “Ze” weten het al • “Ze” kunnen er makkelijk achter komen • “Wij” hebben genoeg voorsprong – Tegenmaatregelen – Moeilijk na te doen (nog)
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
1.e-2
Risico’s waar je niet aan moet beginnen
1.e-3
Kans →
1.e-4 1.e-5 1.e-6 1.e-7 1.e-8 1.e-9
0.1
1
10 100 1000 Gevolgen →
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
Wetenschappers • Zouden zich moeten afvragen of ze alles willen weten – De geest uit de fles
• Zouden zich moeten afvragen of ze alles willen vertellen – Vooral in praatprogramma’s
• Zouden zich in de positie van een verantwoordelijke overheid moeten verplaatsen – Die kunnen kennis niet terughalen
• En niet meteen boos worden – Het gaat immers niet om je ego
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
En dus maar per geval met verstand beslissen
`KNAW23042012 | − . . . | . | − .
