Schoolondersteuningsprofiel PO
ABBS PIET HEIN
Datum:
2013; update mei 2015: 3.6 t/m 4.5
Opgesteld door:
Simone Sarphatie, Eduquality Trix Derriks, directeur
Inhoudsopgave 1.
Inleiding ............................................................................................................................... 3
2.
Deze school en leerlingen ...................................................................................... 4
2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
Contactgegevens................................................................................................................... 4 Korte beschrijving school................................................................................................... 4 Het onderwijsconcept .......................................................................................................... 4 Kengetallen leerlingenpopulatie ...................................................................................... 5 Onderwijsbehoeften leerlingenpopulatie ..................................................................... 6 Kwaliteit volgens de Onderwijsinspectie ...................................................................... 6
3.
Passend onderwijs nu ............................................................................................... 7
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.8
Onderwijsaanbod en differentiatie ................................................................................. 7 Pedagogisch klimaat ............................................................................................................ 7 Planmatig werken ................................................................................................................. 7 Handelingsgericht werken ................................................................................................. 8 Ondersteuningsstructuur (=zorgstructuur) ................................................................ 9 Interventies basisondersteuning .................................................................................. 11 Match onderwijsbehoeften en aanbod ........................................................................ 14
4.
Passend onderwijs straks ................................................................................... 15
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5
Ambities en ontwikkelpunten korte termijn ............................................................ 15 Ambities en ontwikkelpunten langere termijn ........................................................ 15 Professionalisering ............................................................................................................ 15 Overige randvoorwaarden ................................................................ 16 Grenzen mogelijkheden kinderen met extra ondersteuningsbehoeften ….16
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
2
1.
Inleiding
Voorliggend document bevat het school-ondersteuningsprofiel van ABBS Piet Hein. In het kader van de Wet op het passend onderwijs wordt van iedere school verwacht dat zij een schoolondersteuningsprofiel opstelt. Daarin omschrijft de school welke basisondersteuning zij biedt aan de leerlingen en welke mogelijkheden er zijn om leerlingen te ondersteunen die extra onderwijsbehoeften hebben. Iedere leerling heeft bepaalde onderwijsbehoeften, verschillen zijn er altijd en voor een groot deel inpasbaar in het onderwijs. Sommige leerlingen hebben onderwijsbehoeften waar een bepaalde (reguliere) school niet aan kan voldoen. Bijvoorbeeld omdat zij de juiste expertise niet in huis heeft, omdat het gebouw niet geschikt is of omdat gezien de beschikbare formatie in een specifiek geval te weinig individuele aandacht, begeleiding of fysieke verzorging kan worden geboden. In dit profiel geven wij aan in hoeverre onze school op dit moment al passend onderwijs biedt, d.w.z. rekening houdt met (verschillen in) onderwijsbehoeften, en waar wij momenteel handelingsverlegen zijn in het realiseren van een passend aanbod. We geven aan wat onze visie en ambities aangaande passend onderwijs zijn en wat wij nodig hebben om dit te realiseren. In dit document is het woord ‘zorg’ zoveel mogelijk vervangen door het woord ‘ondersteuning’, soms is dat misschien even wennen. In hoofdstuk 2 staan de gegevens over onze school, de leerlingenpopulatie en de belangrijkste onderwijsbehoeften kort genoemd. We geven tevens het kwaliteitsoordeel van de Inspectie over onze school kort weer. In hoofdstuk 3 komt aan de orde op welke wijze de school op dit moment passend onderwijs biedt voor de huidige leerlingen, waaruit de basisondersteuning bestaat en welke extra ondersteuning de school eventueel kan bieden. In hoofdstuk 4 beschrijven wij de visie van de school t.a.v. passend onderwijs op de korte en langere termijn. Wij geven aan waar de school naar toe wil. We beschrijven wat daarvoor nodig is aan professionalisering en welke andere randvoorwaarden er zijn om de ambities waar te maken.
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
3
2.
Deze school en leerlingen
In dit hoofdstuk presenteren we kort de school, de leerlingen en hun belangrijkste onderwijsbehoeften.
2.1
Contactgegevens
Naam school
ABBS Piet Hein
Adres school
Oostelijke Handelskade 6, 1019 BM Amsterdam
Naam directeur
Trix Derriks
Naam ib’ers
Joosje Stumpel (gr. 1 t/m 2 ) en Francis Engels (gr. 3 t/m 8)
Naam bestuur
ABSA
Naam contactpersoon
Trix Derriks
Email contactpersoon
[email protected]
Tel. contactpersoon
020-4195242
2.2
Korte beschrijving school
Algemeen Bijzondere Basisschool Piet Hein is opgericht in 2002. De school kenmerkt zich door een open sfeer, zichtbare creativiteit, een verzorgde leeromgeving en spontaniteit van de kinderen. Het is een stabiele school wat betreft het schoolteam. Door de goede naam van de school in de buurt is het leerlingaantal de afgelopen schooljaren gegroeid. Op dit moment is er een wachtlijst voor 4jarigen. De leerlingpopulatie van de school is gemengd en een afspiegeling van de wijk. De leerlingen hebben over het algemeen hoger opgeleide ouders en verschillende achtergronden en ontwikkelingsniveaus. Het schoolteam heeft een heterogene samenstelling als gekeken wordt naar de verhouding mannen en vrouwen en meer en minder ervaren leerkrachten. De visie van de school is dat ze de kinderen wil begeleiden bij een brede ontwikkeling. Dit houdt in dat niet alleen aandacht is voor de cognitieve ontwikkeling maar dat er ook aandacht is voor de creatieve ontwikkeling door een aanbod van zang, dans, podiumkunsten en drama. ABBS Piet Hein is één van de vijf scholen die vallen onder het bevoegd gezag van de Stichting Algemeen Bijzondere Scholengroep Amsterdam (ABSA). Algemeen wil zeggen dat de school niet een bepaalde geloofsrichting vertegenwoordigt. Bijzonder wil zeggen dat het geen openbare school is.
2.3
Het onderwijsconcept
Basisschool Piet Hein heeft gekozen voor een onderwijsconcept dat bestaat uit regulier klassikaal onderwijs aangevuld met elementen van verschillende onderwijsstromingen, maar ook van wetenschappelijke inzichten die gebleken effectief zijn. Wij werken met moderne methodes waarin de nieuwste pedagogische en didactische kennis is verwerkt. De school heeft een leerstofjaarklassensysteem met aandacht voor differentiatie en aansluiting op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. In de hele school, van groep 1 tot en met 8 wordt zelfstandig werken gestimuleerd en er wordt strikt gewerkt volgens het model voor Groeps- en Individueel gericht Pedagogisch en didactisch handelen (GIP-model). Hierdoor is het mogelijk om met kleine groepjes kinderen te werken en zodoende te differentiëren naar onderwijsbehoeften. Om de kwaliteit van de instructie te verhogen heeft het team de afgelopen jaren een intensieve scholing gevolgd op het gebied van Activerende Directe Instructie (ADI) model, GIP model en op School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
4
Handelingsgerichte en Opbrengstgerichte Vaardigheden (HGOV) (zie 4.1). Deze werkwijze is door de hele school ingevoerd. In het onderwijsconcept van basisschool Piet Hein is sprake van effectief en passend onderwijs dat aansluit bij de onderwijsbehoefte van de kinderen. In aanvulling op het onderwijs in de cognitieve vakken legt de school een extra accent op de creatieve en culturele ontwikkeling van het kind en heeft vakleerkrachten voor zang, dans en podiumkunsten. Een uitgebreide beschrijving van het onderwijsconcept is terug te vinden in de schoolgids. In het schoolplan 2009-2013 worden de gemaakte keuzes verder geëxpliciteerd.
2.4
Kengetallen leerlingenpopulatie
N groepen dit schooljaar (2012-2013)
17
N combinatieklassen dit schooljaar
5 x groep 1/2
Schooljaar
2009-2010
2010-2011
N leerlingen per 1-10
2011-2012
2012-2013
399
N gewichtenleerlingen N rugzakleerlingen per cluster
Cluster 1:
Cluster 1:
Cluster 1: -
Cluster 1: -
Cluster 2:
Cluster 2:
Cluster 2: -
Cluster 2: 1
Cluster 3:
Cluster 3:
Cluster 3: -
Cluster 3: -
Cluster 4:
Cluster 4:
Cluster 4: 3
Cluster 4:4*
Cluster 1:
Cluster 1:
Cluster 1: -
Cluster 1: -
Cluster 2:
Cluster 2:
Cluster 2: -
Cluster 2: -
Cluster 3:
Cluster 3:
Cluster 3: -
Cluster 3: -
Cluster 4:
Cluster 4:
Cluster 4: 1
Cluster 4: -
N verwijzingen naar sbo N verwijzingen naar so
Gemiddeld leerniveau1 Gemiddeld opleidingsniveau ouders 3
Culturele verschillen
2
hoog
gemiddeld
laag
hoog
gemiddeld
laag
veel
gemiddeld
weinig
NB. N betekent ‘aantal’
*Maart 2013: voor één leerling is een indicatieaanvraag voor cluster 4 in behandeling.
1
Gemiddeld leerniveau Hoog = Cito A, B hoog Gemiddeld = Cito Blaag, C Laag = Cito D, E 2
Gemiddeld opleidingsniveau ouders: Hoog = 1 of beide ouders academisch of hbo geschoold Gemiddeld = tussen hoog en laag in Laag = maximaal 1 ouder met mbo, andere ouder lager geschoold dan mbo 3
Culturele verschillen Veel = meer dan 75% van de leerlingen heeft een niet-Nederlandse culturele achtergrond Gemiddeld = tussen 25% en 75% van de leerlingen heeft een niet-Nederlandse culturele achtergrond Weinig = minder dan 25% van de leerlingen heeft een niet-Nederlandse culturele achtergrond School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
5
2.5
Onderwijsbehoeften leerlingenpopulatie
Er is een grote diversiteit aan onderwijsbehoeftes in de school. Over het geheel genomen is er is een vrij brede groep met een bovengemiddeld leerniveau. Daarnaast zijn er leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en er is een groep leerlingen die extra aanbod nodig heeft gericht op meer- en hoogbegaafdheid. Deze diversiteit maakt het nodig dat leerkrachten in staat zijn te differentiëren in het onderwijsaanbod naar niveau.
2.6
Kwaliteit volgens de Onderwijsinspectie
Scholen die onder het basistoezicht van de Onderwijsinspectie vallen, hebben hun basiskwaliteit op orde. Onze school staat onder basistoezicht van de Onderwijsinspectie. Het laatste Inspectierapport is van 5 juni 2012. Met name de in de hele school doorgevoerde manier van cyclisch werken is door de Inspectie als zeer goed beoordeeld.
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
6
3.
Passend onderwijs nu
In dit hoofdstuk beschrijven we hoe onze basisondersteuning eruit ziet voor alle leerlingen en welke ondersteuning we kunnen bieden aan leerlingen met extra onderwijsbehoeften.
3.1
Onderwijsaanbod en differentiatie
De school houdt rekening met de verschillende onderwijsbehoeften van leerlingen en biedt daarom gedifferentieerd onderwijs. Er wordt gewerkt in drie niveaugroepen. Per vakgebied wordt steeds beoordeeld in welke niveaugroep een leerling past. Twee keer per jaar, na de Cito-toetsperiode en indien noodzakelijk ook na evaluatie van de methode gebonden toetsen, worden de leerlingen op grond van de resultaten opnieuw ingedeeld. Het werken met drie niveaugroepen stelt de leerkrachten in staat om aan te sluiten bij de cognitieve en sociaal-emotionele onderwijsbehoeften van de leerlingen. Alleen als het echt nodig is, kan gewerkt worden met een individuele leerlijn. Dit wordt altijd in overleg met ouders en de intern begeleiders besloten. Door volgens het GIP-model te werken is het klassenmanagement effectief en efficiënt ingericht en worden de leerlingen gestimuleerd zelfstandig en ook coöperatief te werken. Met Activerende Directe Instructie (ADI) wordt instructie op een effectieve manier gegeven. Deze werkwijzen zijn ingevoerd in alle groepen.
3.2
Pedagogisch klimaat
Er wordt op school gewerkt in een sfeer van openheid, respect en vertrouwen. School- en klassenregels worden door en met de kinderen ontwikkeld en besproken. Er wordt inzicht gegeven in het waarom en we zien er met elkaar op toe dat de regels ook worden toegepast. Continu wordt gewerkt aan het versterken van het zelfvertrouwen. Dit gebeurt zowel op het niveau van de teamleden als van de leerlingen. Op die manier is er sterk voorbeeldgedrag waarbij de kinderen zich veilig en uitgedaagd voelen. De manier van samenwerken is collegiaal en professioneel.
3.3
Planmatig werken
Hieronder geven wij aan hoe we ervoor staan gelet op de belangrijkste aspecten van planmatig werken. Het volgende doen wij planmatig:
Ja
1. Het waarnemen van de voortgang van de ontwikkeling van de leerling
X
2. Het bespreken van de voortgang van de ontwikkeling van de leerling
X
3. Het analyseren van toetsresultaten
X
4. Afstemmen van onderwijsleerproces op verschillen in ontwikkeling
X
5. Het plannen van interventies gelet op onderwijsbehoeften
X
6. Het uitvoeren van geplande interventies
X
7. Evalueren van leerlingenresultaten
X
8. Evalueren van het onderwijsleerproces
X
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
7
i.o.
Nee
Toelichting: De leerresultaten worden twee maal per jaar in het team gepresenteerd en geanalyseerd.
3.4
Handelingsgericht werken
Onderstaande tabel geeft een beeld van in hoeverre handelingsgericht werken op onze school in ingevoerd. Handelingsgericht werken - elementen
Ja
1. Leerkrachten verkennen en benoemen de onderwijsbehoeften van leerlingen o.a.
X
i.o.
Nee
door observatie, gesprekken en toetsanalyse. 2. Leerkrachten reflecteren op hun eigen rol en het effect van hun gedrag op het
X
gedrag van leerlingen, ouders, collega’s. 3. Leerkrachten zijn zich bewust van de grote invloed die zij op de ontwikkeling van
X
hun leerlingen hebben. 4. Leerkrachten zoeken, benoemen en benutten de sterke kanten en interesses van de
X
leerlingen. 5. Leerkrachten werken samen met de leerlingen. Ze betrekken hen bij de analyse,
X
formuleren samen doelen en benutten ideeën van leerlingen. 6. Leerkrachten werken samen met ouders. Ze betrekken hen als ervaringsdeskundige
X
en partners bij de analyse van de situatie en het bedenken en uitvoeren van de aanpak 7. Leerkrachten benoemen hoge, maar reële doelen voor de lange en de korte termijn.
X
Deze doelen worden gecommuniceerd /geëvalueerd met leerlingen, ouders en collega’s. 8. Leerkrachten werken met een groepsplan, waarin ze de doelen en de aanpak voor de
X
groep, subgroepjes en mogelijk een individuele leerling beschrijven. 9. Leerkrachten bespreken minstens drie maal per jaar hun vragen rond de
X
groepsplannen met de intern begeleider. 10. De onderwijs- en zorgstructuur is voor ieder duidelijk. Er zijn heldere afspraken
X
over wie wat doet, waarom, waar, hoe en wanneer. NB. I/O wil zeggen: in ontwikkeling, daar wordt aan gewerkt, dit kan nog beter.
Toelichting: Handelingsgericht werken is helemaal ingevoerd op de Piet Hein. Bij twee elementen (6 en 7) zijn we bezig met de laatste fase van het borgen van de handelingsgerichte werkwijze. Het werken met groepsplannen in de kleutergroepen is volop in ontwikkeling. Er wordt planmatig, cyclisch, handelings- en opbrengstgericht gewerkt volgens een stappenplan dat is opgenomen in de jaarplanning van de interne begeleiders. De leerkrachten beschrijven in het groepsplan de onderwijsbehoeften van de kinderen en sluiten hier het onderwijsaanbod op aan. De resultaten hiervan worden na de toetsen geëvalueerd en dit leidt dan weer tot nieuwe plannen. Deze cyclus vindt twee maal per jaar plaats. Er zijn standaard twee keer per jaar gesprekken met de ib’ers en leerkrachten over deze groepsplannen en over individuele leerlingen en vaker naar behoefte.
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
8
3.5
Ondersteuningsstructuur (=zorgstructuur)
3.5.1
Volgen van ontwikkeling
Om de leerlingen goed te kunnen volgen en in te delen in de juiste niveaugroepen worden de gegevens van observaties en toetsten gebruikt. Observaties, bijvoorbeeld waar heeft een kind moeite mee en wat werkt juist motiverend werkt, worden verwerkt in het groepsoverzicht waarin de pedagogische- en onderwijsbehoeften van het kind omschreven staan. De toetsresultaten worden verwerkt in het groepsplan, waarin de onderwijskundige doelen voor de komende periode concreet beschreven staan. Aan de hand van de observatiegegevens en de analyse van toetsgegevens wordt per periode vastgesteld wat de onderwijsbehoefte van de leerlingen is en wordt de ontwikkeling van de leerlingen gevolgd. Alle opbrengsten worden opgeslagen in het LVS. De schoolresultaten worden twee maal per jaar geanalyseerd en besproken met het team. Door deze werkwijze is het hele schoolteam zich bewust van de vaardigheidsscores en kunnen verbeterdoelen worden geformuleerd. Vanaf het moment dat een kind langer dan een half jaar op school zit, wordt twee maal per jaar een schriftelijke rapportage gegeven aan ouders en kind. Vanaf groep drie wordt het rapport met de kinderen persoonlijk doorgesproken door de groepsleerkrachten en kort daarop ook met de ouders in het tien minutengesprek. Een uitgebreid overzicht van de integrale ondersteuning die op ABBS Piet Hein wordt geboden is te vinden in het Zorgplan 2012-2013. 3.5.2
Onderwijsbehoeften in kaart brengen
Er wordt handelingsgericht en opbrengstgericht gewerkt volgens een planmatige en cyclische manier door doelen te stellen, toetsen, aanpassen en evalueren. De leerkracht stelt een groepsplan op en bespreekt de resultaten met de intern begeleider, waar nodig wordt het groepsplan aangepast. In de groepsplannen worden de gewenste pedagogischdidactische opbrengsten door de leerkracht vastgesteld. Steeds wordt uitgegaan van uitdagende, maar ook haalbare doelen. De evaluatie gebeurt door de groepsleerkrachten en de intern begeleiders van de betreffende bouw. 3.5.3
Ondersteuning bij extra onderwijsbehoeften
Bij structureel opvallend gedrag of bij opvallende prestaties stellen we een aparte leerlijn of een handelingsplan op. Leerlingen met extra onderwijsbehoeften krijgen in de klas individueel of in kleine groepjes aandacht door te differentiëren binnen de niveaugroepen. Wanneer er structureel extra ondersteuning nodig is, overlegt de groepsleerkracht met de ouders en de intern begeleider. Na overleg kan besloten worden om een apart programma voor het kind op te stellen, nader onderzoek te doen en/of een deskundige van buiten de school te raadplegen. De aanpak wordt altijd geëvalueerd en de gegevens worden geregistreerd in het leerlingvolgsysteem. De uitvoering van het handelingsplan vindt plaats in de klas onder leiding van de groepsleerkracht en met ondersteuning van de intern begeleider. Extra ondersteuning wordt altijd met medeweten van en in overleg met de ouders georganiseerd. Voor de leerlingen met leerling gebonden financiering is er een externe begeleider die wordt ingezet bij extra ondersteuning. Deze begeleiding vindt, afhankelijk van de leerling, in of buiten de groep plaats. 3.5.4
Taken intern begeleider
Op basisschool Piet Hein werken twee intern begeleiders. Hun werkzaamheden zijn verdeeld over de onderbouw (groepen 1-2) en de midden- en bovenbouw (groepen 3-8). Zij spelen een centrale School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
9
rol in de ondersteuningsstructuur van de school. De IB’ers begeleiden leerkrachten bij het uitvoeren van de ondersteuning en geven de directie input voor het onderwijskundig beleid van de school. De IB’ers maken een apart jaarplan voor interne begeleiding, dat inhoudelijk gekoppeld is aan de algemene jaarplanning van de school. Op die manier is de ondersteuningsstructuur stevig ingebed in de hele schoolorganisatie. De jaarplanning wordt besproken met teamleden, zodat zij op de hoogte zijn van de plannen en weten welke activiteiten op welk moment plaatsvinden. In principe volgen de intern begeleiders deze planning, maar er is natuurlijk ook altijd ruimte voor incidentele interventies en gesprekken. De intern begeleiders organiseren groeps- en leerlingbesprekingen met de groepsleerkracht. Twee keer per jaar gaan zij op klassenbezoek om het pedagogisch klimaat te observeren en te kijken naar de differentiatie in het onderwijsaanbod in de praktijk. (Voor groepsobservaties naar de toepassing van het ADI model en het GIP model worden de bouwcoördinatoren ingezet). De intern begeleider geeft ondersteuning en begeleiding aan de leerkrachten bij het uitvoeren van groepsplannen en eventuele individuele handelingsplannen. Daarnaast buigen zij zich samen met de directie over de kwaliteit van het onderwijs en zien toe op de invoering van onderwijsvernieuwingen. De interne begeleiders maken de toetskalender, faciliteren de leerkrachten met de juiste materialen en zien toe op naleving van de toetskalender. 3.5.5
Ouders als educatieve partner
Om het kind goed te begeleiden en optimale kansen te bieden is het belangrijk dat ouders en leerkrachten met elkaar in gesprek gaan en hun ervaringen en inzichten uitwisselen. Ouders worden tijdig geïnformeerd wanneer de school zich zorgen maakt over bijvoorbeeld opvallend gedrag, een opvallende leerachterstand, of bij een substantiële voorsprong. In een overleg inventariseren we onze indrukken en bespreken de mogelijkheden en bepalen in welke mate wij allen een bijdrage kunnen leveren en kunnen samenwerken. De houding van het schoolteam hierin is om naast de ouders te gaan staan. Ouders voelen zich bij deze werkwijze serieus genomen en gehoord. De leerresultaten en prestaties van de kinderen worden vastgelegd in de rapportage aan de ouders en besproken in de tien-minuten-gesprekken. Naast activiteiten rond de ondersteuning van leerlingen, zijn ouders ook betrokken bij praktische activiteiten, zoals de nieuwsbrief van school, het organiseren van kooklessen, ondersteuning bij feesten, vieringen en excursies, luizencontrole, kopieerwerk of het geven van extra leesondersteuning bij het lezen in het derde leerjaar. Initiatieven van ouders, bijvoorbeeld bij het organiseren van een schoolfeest , gastlessen of workshops worden indien mogelijk gehonoreerd door de schoolleiding. 3.5.6
Samenwerking met externen
De medewerkers (schoolartsen en sociaal verpleegkundigen) van de jeugdgezondheidszorg ondersteunen de school bij het bevorderen van de gezondheid, het welbevinden van leerlingen en de hygiëne en stellen zich ten taak om zo vroeg mogelijk lichamelijke en psychosociale problemen bij kinderen op te sporen en tijdig hulp en advies te geven. Dit gebeurt door middel van onderzoek, advisering, voorlichting, ondersteuning en begeleiding van de leerkrachten. Onderzoek vindt plaats bij alle 5- en 10-jarigen. Daarnaast kan na overleg met ouders incidenteel onderzoek plaatsvinden. Zes keer per jaar vindt een Zorgbreedte Overleg (ZBO) plaats. Hierin hebben zitting: schoolarts, leerplichtambtenaar, schoolmaatschappelijke werker, schoolpsycholoog (het ABC), een medewerker van het OKC, de intern begeleiders en de directeur van de school. De school is bijzonder tevreden over deze overleggen. Indien nodig is ook tussendoor consultatie of interventie mogelijk binnen dit netwerk van experts van de school.
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
10
Externe hulpverleners zijn meestal schoolbegeleiders en onderzoekers van de schoolbegeleidingsdienst (het ABC), de schoolarts of de schoolmaatschappelijk werkster. 3.5.7
Overzicht belangrijke samenwerkingspartners
Naam samenwerkingspartner
Samenwerking bij:
SWV Oost GGD, logopedie, schoolarts
GGD, 5- en 10-jarigen onderzoek, screening kleuters door logopediste
Gemeente leerplichtambtenaar Terranea
faalangsttraining
OKC Het ABC, psycholoog / orthopedagoog
Advies, onderzoek bij leerlingen
Ambulante begeleider
Begeleiding school bij leerlingen met lgf
VIA Amsterdam
Verwijzing Indicatie en Advies
3.6
Interventies basisondersteuning
In het Ondersteuningsplan 2014-2016 van het SWV Passend Onderwijs Amsterdam- Diemen is vastgelegd aan welke criteria de basisondersteuning moet voldoen en welke interventies als minimaal binnen de basisondersteuning worden gezien. Deze interventies leiden er toe dat er we op een aantal gebieden een extra aanbod realiseren. De school bekostigt dit extra aanbod met de middelen, waarover de school beschikt voor de basisondersteuning (een bedrag per leerling). In onderstaande tabel geven we aan in hoeverre de interventies en/of een extra ondersteuningsaanbod op onze school aanwezig zijn. Op onze school is het volgende aanwezig:
Ja
1. Tijdige signalering van problemen
X
2. Aanbod voor lln. met dyslexie
X
3. Aanbod voor lln. met dyscalculie
i.o.
Nee
X
4. Aanbod voor lln. meer dan gemiddelde intelligentie
X
5. Aanbod voor lln. minder dan gemiddelde intelligentie
X
6. Fysieke toegankelijkheid (rolstoeltoegankelijk)
X
7. Programma voor sociale veiligheid/voorkomen gedragsproblemen
X
8. Protocol voor medische handelingen
X
9. Curatieve zorg samen met ketenpartners
X
Toelichting op bovenstaande tabel: Tijdige signalering van problemen Omdat wij een goed functionerende ondersteuningsstructuur op school hebben, is er sprake van tijdige signalering van leerlingen die extra ondersteuningsbehoeften hebben. Na vroegtijdige signalering volgt er ook snelle interventie.
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
11
Dyslexie We voeren beleid ten aanzien van de signalering van dyslectische kenmerken van onze leerlingen en hebben dit op maat van de Piet Hein gemaakt met behulp van het dyslexieprotocol. Leerlingen met dyslexie kunnen voldoende in de groep worden begeleid. We hebben in ons schoolteam een HBO-plus leerkracht, die dyslexiespecialist is. Dyscalculie Er zijn leerlingen met dyscalculie op school. Er is een protocol voor Ernstige Reken Wiskundeproblemen en Dyscalculie (ERWD) in ontwikkeling voor het signaleren en omgaan met dyscalculie. Meer dan gemiddelde intelligentie Vanaf het schooljaar 2013-2014 hebben we het signaleren van leerlingen met een meer dan gemiddelde intelligentie vast ingebed in de schoolstructuur. Een werkgroep ontwikkelt beleid om voor deze leerlingen een extra aanbod te realiseren. De implementatie van dit beleid gebeurt per vak. Nadat we gestart zijn met rekenen breiden we dit de komende periode uit naar andere vakgebieden. In principe zijn er voldoende geschikte materialen op school. We beschikken over een leerkracht, die een HB-opleiding heeft gedaan. Vanaf het schooljaar 2014-2015 maakt een groep leerlingen van groep 5/6 en groep 7/8 gebruik van de Verrijkingsgroep. Deze groep leerlingen krijgt een extra aanbod onder begeleiding van een deskundige in meerbegaafdheid (een dagdeel per week). Dit aanbod wordt schooloverstijgend binnen de ABSA scholen aangeboden. Minder dan gemiddelde intelligentie Leerlingen met een minder dan gemiddelde intelligentie kunnen bijna altijd een passend onderwijsaanbod in de groep krijgen dankzij de werkwijze met de drie niveaugroepen binnen de jaargroep. Als het echt nodig is, kiezen we er voor om een leerling een eigen leerlijn te laten volgen. Dit gebeurt altijd in overleg met de ouders. De school kiest er voor het aantal leerlingen met een eigen leerlijn te beperken en deze leerlingen zoveel mogelijk het reguliere onderwijsaanbod te bieden. Leerlingen komen in aanmerking voor een eigen leerlijn wanneer hun onderwijsbehoefte dit uitwijst. Qua tijdsinvestering wordt er rekening gehouden met de samenstelling van de groep opdat de onderwijskwaliteit van de hele groep gewaarborgd blijft. (De school heeft geen mogelijkheden voor extra ondersteuning buiten de groepen). Fysieke toegankelijkheid De school is goed toegankelijk voor leerlingen met een fysieke beperking. Er is een lift, er zijn geen drempels, de gangen zijn breed en de school is toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Sociale veiligheid/ voorkomen van gedragsproblemen De school werkt met de methode Leefstijl. Deze methode is door de hele school ingevoerd. Ook is er faalangstreductietraining voor leerlingen uit de bovenbouw en een anti-pestprotocol. In 2014-2015 is er gestart met de invoering van ‘Teach like a champion’ en ‘Positive Behaviour Support (PBS)’. PBS is een schoolbrede preventieve aanpak, gericht op alle leerlingen. Het is gericht op het aanleren en bekrachtigen van positief gedrag. Het is een paraplu waar andere interventies met dezelfde uitgangspunten onder passen. Medische handelingen Er is een lijst waarin relevante medische gegevens van leerlingen worden ingevuld. Een medisch protocol is nog in ontwikkeling. Curatieve zorg met ketenpartners Voor de begeleiding van leerlingen met leerlinggebonden financiering is er ambulante begeleiding door het REC. Een specialist van AA dyslexie begeleidt een middag in de week leerlingen onder schooltijd. De school faciliteert dit met een werkkamer. Basisschool Piet Hein heeft de afgelopen jaren nadrukkelijk het niveau van de basisondersteuning ontwikkeld. Als een leerling behoefte heeft aan een extra ondersteuningsaanbod worden externe deskundigen ingeschakeld voor advies en of onderzoek in overleg met de intern begeleiders en ouders. De begeleiding gebeurt zoveel mogelijk in de klas. School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
12
3.7 Extra ondersteuning voor specifieke onderwijsbehoeften Voor het aanbieden van een extra aanbod voor leerlingen, met specifieke onderwijsbehoeften, maken we gebruiken van de volgende mogelijkheden:
Aanvraag via Lokaal PO;
Inzet van projectmiddelen van de gemeente Amsterdam;
Inzet van middelen leerlinggebonden financiering (LGF).
3.7.1. Aanvraag bij “Lokaal PO” De school kan voor extra ondersteuning een aanvraag indienen bij loket “Lokaal PO”. Hiervoor stellen we een groeidocument op. Op onze school hebben wij in het schooljaar 2014-2015 één aanvraag ingediend. 3.7.2. Inzet van projectmiddelen van de gemeente Amsterdam De gemeente Amsterdam heeft middelen beschikbaar gesteld, die we kunnen inzetten voor een extra ondersteuningsaanbod voor bepaalde groepen leerlingen. Op onze school bieden we de volgende mogelijkheden:
Sociaal-emotionele en gedragsondersteuning
Onze school heeft een aanbod “Faalangstreductie training”. Deze training is voor groep 6 en 7 leerlingen en bestaat uit 7 bijeenkomsten onder schooltijd. De bekostiging van deze training verloopt via het zorgbudget van de school. We bieden individuele ondersteuning aan leerlingen met gedragsproblemen, die
met rouwverwerking te maken hebben;
die te maken hebben met een echtscheiding (project KIES, bekostiging door de gemeente).
De aandachtsfunctionaris heeft specifieke deskundigheid op het terrein van kindermishandeling en huiselijk geweld. Zij coördineert het signaleringsproces, de eventuele verwijzing en zorg rondom het kind en het gezin bij een vermoeden van huiselijk geweld en kindermishandeling.
Overstap PO-VO
Leerlingen uit groep 7 en 8 kunnen aangemeld worden voor de begeleiding door een coach bij de periode dat zij overstappen van het PO naar het VO. Leerlingen krijgen huiswerktraining ter voorbereiding op het Voorgezet Onderwijs. Het project Scool’s-Cool wordt door de gemeente bekostigd.
Leer- en ontwikkelingsondersteuning
We bieden voor een aantal leerlingen extra ondersteuning door gebruik te maken van het aanvullende aanbod voor thuisondersteuning van de gemeente:
Voorlees Express (voor taalstimulering);
Rekenbuddy.
3.7.3. Inzet van middelen leerlinggebonden financiering (LGF) Binnen het SWV Passend Onderwijs Amsterdam-Diemen is als overgangsregeling afgesproken om de middelen van LGF van leerlingen, die hiervan voor 1-8-02014 gebruik maakten, te continueren tot 1-8-2016. Op onze school gaat het om drie leerlingen, waarvoor we deze middelen nog ontvangen. Voor deze leerlingen is een handelingsplan opgesteld. Voor twee leerlingen loopt een verwijzing SBO/SO en we stellen hiervoor een groeidocument op. De extra middelen die we ontvangen, zetten we gericht in voor extra ondersteuning van de betreffende leerling(en).
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
13
3.8
Match onderwijsbehoeften en aanbod
Met het huidige aanbod aan basisondersteuning en extra ondersteuning voldoet onze school grotendeels aan de onderwijsbehoeften van de huidige leerlingenpopulatie. Er is een goede afstemming van het onderwijsaanbod op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Het huidige aanbod voor meer- en hoogbegaafde leerlingen sluit aan en is tegelijkertijd in ontwikkeling doordat het beleid steeds verder wordt geïmplementeerd in het lesaanbod. Voor alle aandachtspunten in het schoolplan geldt dat de school een professionaliseringsslag doormaakt waardoor er een snelgroeiende match is tussen het onderwijsaanbod van de school en de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Basisschool Piet Hein biedt een grote mate van basisondersteuning. Voor specifieke onderwijsbehoeften wordt extra ondersteuning georganiseerd.
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
14
4.
Passend onderwijs straks
Op basis van onze visie en de ontwikkelpunten beschrijven we in dit deel onze ambities voor de korte en langere termijn, benoemen onze professionaliseringswensen en geven we aan onder welke randvoorwaarden we onze ambities kunnen realiseren. We eindigen dit hoofdstuk door te formuleren welke grenzen er zijn voor onze school ten aanzien van extra ondersteuningsvragen van leerlingen.
4.1
Ambities en ontwikkelpunten korte termijn
Ten aanzien van de onderwijsinhoud zal actief gewerkt blijven worden, ook op langere termijn, aan de borging van wat nu is bereikt. Het cyclisch werken staat centraal bij alle onderwijsontwikkelingen en ondersteuning die worden ingezet op basisschool Piet Hein. Het stappenplan Handelingsgericht en Opbrengstgerichte Vaardigheden (HGOV) wordt nauwgezet gevolgd. Nu de onderwijsinhoudelijke ontwikkeling van de school
en de ondersteuningsstructuur op het
niveau van borging is gekomen is er ‘ruimte’ voor nieuwe ontwikkelingen. Opvallend gedrag Het is nodig dat het schoolteam om kan gaan met leerlingen met opvallend gedrag. Inhoudelijk zijn we gestart in het schooljaar 2014-2015 met de invoering van Positive Behaviour Support ( PBS). PBS is een schoolbrede preventieve aanpak, gericht op alle leerlingen. Het is gericht op het aanleren en bekrachtigen van positief gedrag. LVS sociaal emotioneel Vanaf het schooljaar 2014-2015 voeren we een leerlingvolgsysteem voor de sociaal emotionele ontwikkeling in. Dyslexie Het dyslexiebeleid (met het accent op een doorgaande lijn in de school) beleid is onlangs uitgebreid met een omschrijving van de digitale ondersteuning voor leerlingen met een dyslexieverklaring. De school beschikt sinds 2013 over een dyslexieprotocol.
4.2
Ambities en ontwikkelpunten langere termijn
De ambitie voor de komende jaren is dat:
er een leerkracht wordt opgeleid tot rekenspecialist en op termijn tot dyscalculie-specialist. Deze leerkracht gaat beleid ontwikkelen ten aanzien van het omgaan met en ondersteuning bieden aan leerlingen met ernstige rekenproblemen;
er een aanbod is voor leerlingen, die Nederlands als tweede taal hebben en leerlingen die taalzwak zijn. Onze school wil voor deze leerlingen, die binnen de basisondersteuning vallen een gericht aanbod bieden;
de referentieniveaus geïntegreerd worden in het groepsplan.
4.3 Professionalisering De komende tijd volgen alle teamleden de volgende scholingsprogramma’s: team verdere scholing ontvangen op de volgende gebieden:
Handelingsgerichte opbrengstgerichte vaardigheden (HGOV);
Positive Behaviour Support: voor het creëren van een omgeving die het leren bevordert en gedragsproblemen voorkomt;
‘Teach like a champion’: uitbreiden van handelingsrepertoire voor effectief en opbrengstgericht werken in de klas.
De school wil leerkrachten de mogelijkheden bieden zich te specialiseren op de volgende gebieden:
Dyscalculie;
Tweede taalverwerving.
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
15
4.4
Overige randvoorwaarden
Als belangrijke randvoorwaarde voor het handhaven van de huidige onderwijskwaliteit zien wij de volgende randvoorwaarden:
Het MT behoudt een belangrijke rol om de werkwijze te structureren. Dit sluit goed aan bij de behoefte van de leerkrachten en draagt bij tot een prettige werksfeer;
Uitbreiding van fysieke ruimte om met kleine groepjes leerlingen te werken. Dit is wenselijk voor het geven van het extra ondersteuningsaanbod;
Financiën en inzicht in de geldstromen, zodat we het ondersteuningsaanbod in de school op een goede manier kunnen blijven organiseren.
4.5 Grenzen mogelijkheden voor leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften We constateren op de Piet Hein dat we steeds meer mogelijkheden hebben om leerlingen binnen de school op te vangen door te zorgen voor een kwalitatief goede basisondersteuning en extra ondersteuning te realiseren binnen onze school. We stellen ook vast dat er grenzen zijn aan de mogelijkheden die wij hebben om tegemoet te komen aan specifieke behoeften van leerlingen. We kunnen dat in een aantal situaties onvoldoende bieden omdat we niet beschikken over de expertise en/of de mogelijkheden binnen of buiten te groepen. Het gaat dan met name om leerlingen:
met structureel externaliserend gedrag die hun eigen veiligheid en die van andere leerlingen en de leerkracht in gevaar kunnen brengen;
die niet gevoelig zijn voor gezag, leerlingen met structureel oppositioneel gedrag;
met ernstige leerproblemen en zeer moeilijk lerende leerlingen;
Op de Piet Hein stellen we ook grenzen aan onze mogelijkheden als leerlingen een onevenredig deel van de aandacht van de leerkracht nodig hebben. Het gaat dan met name om leerlingen:
die op het gebied van de sociaal-emotionele ontwikkeling een intensieve begeleiding behoeven;
uit cluster 1-2-3-4 (leerlingen uit deze clusters met lichte problematiek kunnen we wel aan);
die veel medische zorg nodig hebben (zie o.a. protocol voor leerlingen met ernstige, langdurige zindelijkheidsproblemen);
met het syndroom van Down. Leerlingen met het syndroom van Down kunnen we alleen in school opnemen als er extra ondersteuning is gedurende twee uur per dag bij het aanbod in de klas en daarnaast ondersteuning bij buitenactiviteiten zoals pauzes, tussen de middag, lopen
van en naar de gymnastiek, excursies e.d. Bij de afweging of wij nieuw aangemelde leerlingen kunnen aannemen, houden we rekening met de samenstelling van de groep waarin de leerling mogelijk geplaatst kan worden. Hierbij kijken wij naar de diverse onderwijsbehoeften van de leerlingen in de desbetreffende groep zodat de onderwijskwaliteit van de groep gewaarborgd blijft. Wat betreft de samenstelling van de groep kijken we o.a. naar de volgende punten:
aantal leerlingen;
aantal niveaus;
leerlingen met dyslexieverklaring;
aantal leerlingen voor de leerlingbespreking;
aantal kinderen met extra onderwijsbehoeften;
aantal kinderen met gedragsproblemen.
School ondersteuningsprofiel ABBS Piet Hein
16