AanZet. Ik wil met muziek mijn brood verdienen

Nummer 1 | februari 2015

AanZet

Ik wil met muziek mijn brood verdienen En verder Huisbezoek belangrijker in bestrijding Pgb-fraude De fiscus compenseert een deel van uw zorgkosten Gehandicapten vertellen over hun leven op internaten

AANZ001_01_Cover.indd 1

09-02-15 08:33

EG TO A

NG

NG

GRA TIS EG TO A

ZATERDAG 7 MAART - 10 TOT 16 UUR FRIES CONGRESCENTRUM - OPRIJLAAN 3 DRACHTEN www.mvmfriesland.nl

Flevostraat 160 • 1442 PZ PURMEREND T: 0299-436 706 I : www.kofferbakliften.nl E: [email protected]

NIEUWE KOFFERBAKLIFT (TOT 45 KG)

KO M P L E E T G E M O N T E E R D €895, I N C L.BT W

AANZ001_Advertentiepag.indd 2

09-02-15 09:41

DRIE AANGEPASTE 6-PERSOONS VAKANTIEBUNGALOWS

TE HUUR Aan de rand van het stadje Rhenen en op de flank van de Utrechtse Heuvelrug. Een mooie stek om te genieten van de prachtige natuur!

Canta (rijbewijsvrij)

Gratis

toegan Ouweha gsvoucher nd (max. 4 pe s Dierenpark rs. pe r bungalow

)

Huurprijzen van:

€220,- €395,tot

per week

exclusief schoonmaakkosten en bedlinnen

Brommobiel (rijbewijs AM)

De woningen hebben o.a. een slaapkamer en badkamer op de begane grond en twee slaapkamers op de verdieping en zijn geschikt voor maximaal 6 personen. Ruime parkeergelegenheid en goede toegang ook voor mensen met een beperking.

Scootmobiel Carpo 4 ltd.

Aanbieding: 17km/h scootmobiel voor:

,€ 2.550

BEL GRATIS: 0800 - 0239988 Veenendaal - Amsterdam - Den Haag

AANZ001_Advertentiepag.indd 3

iFi Gratis W Informatie en boekingen: Stichting Aangepaste Bungalows Mw. G. Jagtenberg T. 0317 - 61 52 36 E. [email protected]

www.aangepaste-vakantiewoning.nl

09-02-15 09:41

Ango Pagina

Opkomen voor de belangen van mensen met een functiebeperking. Zorgen dat mensen met een handicap of ziekte volwaardig deel kunnen nemen aan het leven van alledag. Dat is waar het om gaat bij de Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie (Ango). Met zo’n 13.000 leden is het de grootste algemene organisatie van, voor en door mensen met een beperking in Nederland.

De Ango kan helpen Individuele belangenbehartiging is altijd een belangrijke taak van de Ango geweest. Heb je hulp nodig bij het invullen van belastingpapieren, bij het aanvragen van een uitkering of een voorziening, bij het voeren van bezwaar- en beroepsprocedures als er weer eens een instantie een dubieuze beslissing heeft genomen? Bijvoorbeeld omdat je geen kilometervergoeding meer krijgt van de gemeente of dat de rolstoel van jouw keuze niet kan worden verstrekt omdat de gemeente geen contract heeft met de betreffende leverancier. Je kunt ervoor bij de Ango terecht. In principe word je geholpen door een adviseur bij jou in de buurt. (Via www.ango.nl kun je vinden waar de dichtstbijzijnde adviseur spreekuur houdt.) De Ango-adviseurs zijn vrijwilligers met een goede opleiding. Niet zelden

Voordeel voor leden Leden van de Ango kunnen profiteren van aantrekkelijke voordeelaanbiedingen. De Ango kan namelijk, als vereniging met ruim 13.000 leden, collectieve kortingen bedingen. Op dit moment kunnen Ango-leden profiteren van de volgende aanbiedingen. Met de ledenpas krijgt u: ✔ 10% korting bij Welzorg op artikelen die niet via de Wmo worden vergoed, op vertoon van uw ledenpas. Meer informatie: www.welzorg.nl of bel gratis 0800-0224900.

zijn het mensen die zelf gehandicapt zijn, die hun talenten en hun ervaring graag in dienst stellen van anderen.

Plaatselijke activiteiten Ango-afdelingen komen op voor de plaatselijke belangen van mensen met een handicap. Ze organiseren plaatselijk en regionaal allerlei activiteiten. Zij kunnen helpen bij de strijd om uw rechten. Strijden met andere gehandicaptenorganisaties voor goede plaatselijke Wmo-verordeningen of werken aan een betere toegankelijkheid van de wijk of stad. Elke afdeling heeft eigen activiteiten. Dat kan een koffieochtend zijn voor een goed gesprek of voor gezellige sociale contacten. Maar ook gezellig een kaartje leggen bijvoorbeeld of met elkaar een dagje goed aangepast en prima georganiseerd op pad.

✔ Korting op zorgverzekeringen bij Zilveren Kruis Achmea (voorheen Agis) Per 1 januari 2015 gaat Agis verder als Zilveren Kruis Achmea. Er verandert niets aan de collectieve afspraken voor Ango-leden. Een nieuwe zorgverzekering sluit u onder dezelfde voorwaarden af bij Zilveren Kruis Achmea. Ango-leden krijgen: • 3% korting op de basisverzekering • 5% korting op een aanvullende ziektekostenverzekering • 5% korting op een tandartsverzekering • een deel van uw contributie retour. Vraag bij [email protected] een verklaring aan dat u lid bent en contributie betaald heeft. Vermeld daarbij uw volledige naam, adres en lidnummer. De verklaring kunt u opsturen naar uw zorgverzekeraar om de kosten te declareren. Voor meer informatie: http://collectief. zilverenkruis.nl/ango/207074879 bel naar 071-7510025 (maandag t/m vrijdag 8.00-21.00 uur, zaterdag 10.00-14.00 uur). Vermeld daarbij het collectiviteitsnummer 207074879.

Financiële hulp Het Ango Fonds verleent individuele financiële hulp aan alle gehandicapten en chronisch zieken, ongeacht of ze lid zijn van de Ango of niet. Het Ango Fonds vergoedt computers, studiekosten, aangepaste bedden en aangepaste stoelen en in uitzonderingssituaties auto’s. Voorwaarde is dat de kosten door geen enkele officiële instantie vergoed worden en dat je inkomen of vermogen ontoereikend is om de kosten zelf te dragen. Daarbij wordt rekening gehouden met de extra kosten die je vanwege je handicap of ziekte toch al hebt.

Inlichtingen zijn te krijgen bij het Ango Fonds Postbus 850, 3800 AW Amersfoort tel.: 033-4654343 maandag, dinsdag en donderdag van 10.00 tot 16.00 uur e-mail: [email protected] website: www.ango.nl

✔ In de Ango-winkel vindt u een uitgebreid assortiment handige hulpmiddelen en verzorgingsproducten. Leden van de Ango profiteren van aantrekkelijke kortingen en voordeelaanbiedingen. Nieuwsgierig? Neem snel een kijkje op www.angowinkel.nl of bel naar 088-8689905. ✔ Korting op de speciale Ango-rechtsbijstandsverzekering, ongevallenverzekering en doorlopende reis- en annuleringsverzekering via Ocean groepsverzekeringen. Voor meer informatie bel naar 020-5618562 of mail naar [email protected]. ✔ Gratis advies van de belastingsadviseurs van de Ango. Deze zijn te vinden op www.ango.nl onder ‘In de regio’. Informatie over alle kortingen staat op www.ango.nl onder ‘ledenvoordeel’.

4 | Ango AanZet

AANZ001_04_Ango-Inhoud.indd 4

09-02-15 11:58

Inhoud

Parkeren Ik weet het, soms ben ik een beetje rebels. Dat gebeurt bijvoorbeeld op parkeerterreinen. Als ik bij grotere toeristische attracties kom of bijvoorbeeld grote culturele manifestaties probeer ik expres niet naar alle parkeer-mannetjes en vrouwtjes te kijken. Mensen in felgekleurde jasjes die mij kanten staan op te wijzen waarbij ik stellig de overtuiging heb dat het niet goed gaat komen. Kan ik ze niet ontwijken, dan stop ik bij een van hen en probeer uit te leggen dat ik er niets aan heb dat ik achteraan op het parkeerveld op de zandvlakte met kuilen moet gaan staan van hen. Ik heb een rolsstoelbus met lift en heb ruimte nodig, vlakke ruimte zonder gedoe. Meestal blijkt er dan toch ineens parkeerruimte te zijn dicht bij de hoofdingang, speciaal gereserveerd voor houders van een gehandicaptenparkeerkaart. Maar op een of andere manier was ik dit keer braaf. Toen ik in Utrecht op de rondweg door borden van Rijkswaterstaat verwezen werd naar parkeerterreinen voor de Jaarbeurs deed ik wat men mij vroeg. Voor ik het wist reed ik de mij bekende route voorbij en bleef ik de borden volgen. Volgens mij reed ik de verkeerde kant op maar ja. Via vreemde wegen bereikte ik uiteindelijk een afgelegen parkeerplaats waar geel-jassen mij een plekje aanwezen. In de middle of nowhere bleken we te moeten wachten op een pendelbus en ja, mijn gezinnetje en ik konden mee. Op het moment dat we een kaartje wilden kopen zei een behulpzame conducteur dat dit niet hoefde omdat ik gehandicapt was. De bus zat al propvol maar we konden er volgens het buspersoneel nog wel bij. Het was wat onhandig allemaal omdat er geen perron was maar dankzij de uitgeklapte loopplank en wat extra duwkracht lukte het. Voor mij, die zelden met het openbaar vervoer ga, een hele ervaring. Na tien minuten was de Jaarbeurs het eindpunt. Het ging, alleen stopte de bus net niet dicht genoeg bij het trottoir. Weer was het behelpen. Laten we zeggen dat het bijna goed was. Misschien in de toekomst wat vaker de parkeeraanwijzingen volgen?

(fh)

Inhoud

Huisbezoek belangrijker in bestrijding Pgb-fraude 8

8

Huisbezoeken aan zowel bestaande als nieuwe houders van een Persoonsgebonden budget (Pgb) worden belangrijker in de bestrijding van fraude. Ook krijgen de bezoeken een grotere rol in de voorlichting aan budgethouders.

Ik wil via de muziek mijn brood verdienen 14

14

Geheel onverwacht kwam ik haar tegen, Marinda Wijnen. Haar zus had ervoor gezorgd dat ze wat liedjes zou komen zingen op een manifestatie waar ik bij betrokken was. Ik viel van verbazing zowat van mijn stoel. Wat is ze goed.

De fiscus compenseert een deel van uw zorgkosten 26 Maak gebruik van de aftrek van specifieke zorgkosten bij de aangifte inkomstenbelasting. In dit artikel een stappenplan voor de aangifte over het jaar 2014.

26 32

Gehandicapten vertellen over hun leven op internaten 32 Gehandicapten die in de jaren ‘60 en ‘70 in een instelling woonden, vertellen hun verhaal op een nieuwe website, www.Aparticipatie.nl.

En verder o.a. ‘Ik moet steeds meer naar binnen’ 16 Bijscholing adviseurs noodzakelijk 23 Samenwerking Freedom Auto Aanpassingen en Ango 30 Bibian Mentel Paralympisch Sporter van het Jaar 34

Colofon Aanzet is een kritisch tijdschrift voor mensen met een functiebeperking. AanZet verschijnt zeven keer per jaar. Het is een uitgave van Stichting Important Message (SIM) in opdracht van de Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie (Ango)

Productie BDUprint Marconistraat 10-14 3771 AM Barneveld

Eindredactie Frans Huijsmans [email protected]

Abonneren: Bel 0653–445622 of mail [email protected]

Hoofdredactie SIM Coverfoto Henk Tulp Aan dit nummer werkten verder mee Biepmiep, Gonneke Bonting, Evert-Jan Bos, Kees Dijkman, Margreet Leijdekker, Selina, Veroni Steentjes, Riana de Voogd Kopij De deadline voor het aanbieden van kopij voor het volgende nummer is 15 maart 2015

Advertenties BDUmedia Roel Abraham – Tel.: 06-54274244 email: [email protected]

Een jaarabonnement kost €16,50 voor particulieren en €24,50 voor bedrijven en instellingen. Leden van de Ango ontvangen Aanzet gratis. Het blad is met behulp van Read Speaker te beluisteren op www.ango.nl

Lidmaatschap opzeggen

kan schriftelijk via Ango ledenadministratie Postbus 850, 3800 AW Amersfoort of telefonisch via 033-4654343 of per mail via [email protected] © AanZet, Amersfoort 2000. ISSN nummer 0929-1482 Overname uit de inhoud van dit blad is alleen toegestaan na overleg met de redactie en met bronvermelding. AanZet heeft alles geprobeerd om de makers van de foto’s te achterhalen. Waar dit niet is gelukt, verzoeken wij u z.s.m. contact op te nemen met de redactie.

Verschijning De volgende uitgave van Aanzet verschijnt 15 april 2015

Ango AanZet

AANZ001_04_Ango-Inhoud.indd 5

|

5

09-02-15 08:34

BLIJF ACTIEF! Met de Alber e-motion M15 hoepel ondersteuning - Hoepel ondersteuning volledig op maat: De e-motion biedt de mogelijkheid om de ondersteuning volledig op jouw wensen af te stemmen. - Makkelijk mee te nemen - Past op bijna alle handbewogen rolstoelen. Kijk voor meer informatie over de Alber e-motion M15, de nummer 1 onder de aandrijfsystemen, op: www.invacare.nl.

ZZZKRGHVZPRXQLWQO €YYb€É8½ ²b½}bÂF€bY½l

Ì/X[HODQGKXL]HQ Ì.OHLQVFKDOLJHFDPSLQJ Ì9HUKDUGHFDPSHUSODDWVHQ Ì8QLHNHJURHSVEXQJDORZV Ì/RZEXGJHWVWXGLR¶V Ì:LMEHVFKLNNHQRYHUHHQSDUNHQFHQWUXPJHERXZGLH  UROVWRHOWRHJDQNHOLMN]LMQ Ì,QGHFDWHJRULHsQODQGKXL]HQEXQJDORZVHQJURHSVEXQJDORZV  KHEEHQZLMWHYHQVDDQJHSDVWHDFFRPPRGDWLHV

=HOIVWDQGLJHQLQXZHLJHQYHUWURXZGHRPJHYLQJ RXGHUZRUGHQ"'DWNDQPHWGHZRRQRSORVVLQJHQ YDQ+RGHV³*HZRRQ7KXLV´

i 6ODDS=RUJNDPHUV i 0DQWHO]RUJZRQLQJHQ i 6DQLWDLUUXLPWHV

R us t , R u i m te e n Nat uur in Midden Drenthe!  LQIR#KRGHVZPRXQLWQO

AANZ001_Advertentiepag.indd 6

09-02-15 09:41

Van het bestuur

Keukentafelgesprekken 2015 is maar een verwarrend begonnen. Er is een nieuwe Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) gekomen. Gemeenten worden voor nog meer zaken verantwoordelijk. Het gaat niet alleen meer om zaken als rolstoelen, woningaanpassingen, hulp in de huishouding en vervoer. Nee, voortaan gaan gemeenten ook zelf zaken regelen zoals dagbesteding. De overheid heeft besloten om te decentraliseren omdat men denkt dat gemeenten beter in staat zijn om zaken op plaatselijk niveau te regelen. Zij staan immers dichter bij de organisaties die mensen moeten ondersteunen of begeleiden. In principe een goede gedachte, alleen dacht de landelijke overheid door deze verschuiving van regels dat het ook allemaal goedkoper zou kunnen. Gemeenten kregen daarom ook heel wat minder geld om zaken te regelen. Hierdoor is een hoop rumoer ontstaan. Er zijn plaatsen die besloten hebben om bijvoorbeeld de hulp in de huishouding te laten zoals het vorig jaar was. Ook zijn er gemeenten die er, om financiële redenen, voor hebben gekozen om mensen minder uren in het huishouden te gaan helpen. En dan is ook nog eens 25% van de lokale overheden helemaal gestopt met de hulp in de huishouding. Mensen moeten voortaan zelf maar zien waar ze die hulp vandaan halen. Die gemeenten zijn alleen onder bepaalde omstandigheden nog bereid om de mensen met

de laagste inkomens hulp te bieden via de Bijzondere Bijstand. De eerste gerechtelijke uitspraken zijn inmiddels al bekend en het bestuur van de Ango is bijzonder benieuwd hoe dit in de toekomst verder gaat. Komen de Colleges van B&W ‘hier mee weg’? Of moeten zij in de komende maanden toch betere individuele indicaties afleveren en gaat hun ingecalculeerde bezuiniging niet door? Voor onze achterban hopen wij natuurlijk dat de regels moeten worden bijgesteld. Want het is toch te gek voor woorden dat mensen die niet zelf hun huis kunnen schoonmaken van de ene op de andere dag in de kou komen te staan. Ook horen we klachten over de manier waarop de zogenaamde keukentafelgesprekken momenteel gevoerd worden. Het lijkt duidelijk niet op een dialoog tussen zorgvrager en hulp-aanbieder. Nee, het heeft meer weg van een soort kruisverhoor, om zo vast te stellen of het echt niet mogelijk is dat de directe omgeving van de betrokkene wat vaker de handen uit de mouwen steekt. Hierdoor gaan we duidelijk weer terug in de tijd. Terug naar de burenhulp. En dat terwijl mensen met een handicap er juist decennia lang voor hebben gevochten om zelfstandig te zijn en geen afhankelijke positie te hoeven innemen. Die hulp van familie, kennissen en buren wordt ook verwacht als mensen, wegens ziekte, handicap of beperking,

24 uur per dag verzorging of permanent toezicht nodig hebben. Voortaan moeten mensen dan een beroep doen op de Wlz (Wet langdurige zorg). De AWBZ vervalt. Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) bepaalt of u zorg uit de Wlz nodig heeft. Vanaf 2015 worden de voorwaarden voor wonen in een instelling strenger. Cliënten die wel recht hebben op verblijf in een instelling, maar hun zorg thuis ontvangen, moeten het gebruik van mobiliteitshulpmiddelen en huishoudelijke verzorging via hun gemeente (Wmo) regelen. Aan de hand van het indicatiebesluit van het CIZ maakt de cliënt, of zijn vertegenwoordiger, met de aanbieder afspraken over de zorg, die worden vastgelegd in het zorgplan. Er is dus geen sprake meer van een vastgesteld aantal uren. De zorgaanbieder en de cliënt gaan samen in gesprek over de benodigde zorg en ondersteuning. Cliënten hebben in de Wlz niet langer ‘recht op een x aantal uren zorg’, maar op zorg en ondersteuning die bij hun specifieke situatie past. Ook hierbij wordt het keukentafelgesprek dus weer belangrijk. Hopelijk gaan die gesprekken beter dan die waarbij de gemeenten de hulp in de huishouding snel wisten te verminderen voordat mensen met een handicap in de gaten hadden wat er precies aan de hand was. Onze oproep is: let goed op als u de komende tijd een dergelijk gesprek aan moet gaan. Ga nooit alléén praten met iemand die komt overleggen over de hulp die u nodig heeft. Neem iemand mee. Dat kan iemand zijn van MEE, een familielid of een van de sociaal adviseurs van de Ango. En doet u zich hierbij niet beter voor dan u daadwerkelijk bent en denk goed na over de vraag in welke mate uw omgeving u kan ondersteunen. Voor u het weet, staan uw naasten onder een te grote druk. Goed voor het terugdringen van de zorgkosten, maar niet goed voor u en uw vrienden, familie en kennissen. Het bestuur

Ango AanZet

AANZ001_07_voorzitter.indd 7

|

7

09-02-15 08:35

Nieuws

Huisbezoek belangrijker in bestrijding Pgb-fraude Huisbezoeken aan zowel bestaande als nieuwe houders van een Persoonsgebonden budget (Pgb) worden belangrijker in de bestrijding van fraude met het Pgb. Tevens krijgen de bezoeken een grotere rol in de voorlichting aan budgethouders. Voor de huisbezoeken is de komende jaren 5 miljoen euro beschikbaar. Dat heeft staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) via een brief kenbaar gemaakt aan de Tweede Kamer. ‘Huisbezoeken hebben hun nut bewezen. We gaan ermee door en schakelen een tandje bij.’ De zorgkantoren hebben sinds 2012 ongeveer 30.000 huisbezoeken afgelegd. Bij 2.100 bezoeken leek er iets serieus niet in de haak: mogelijke fraude. Bij 900 gevallen bleek de kwaliteit van de zorg (ruim) onvoldoende. De IGZ (Inspectie voor de Gezondheidszorg) is van die gevallen op de hoogte gesteld. Van Rijn heeft vrijwel direct na zijn aantreden de strijd met Pgb-fraude aangebonden. ‘Voor veel mensen is het Pgb een hele goede optie. Daarom heb ik

het budget in alle nieuwe wetten verankerd. Bij een solide, houdbare Pgb-regeling hoort echter ook dat we de fraude aanpakken en kost wat kost proberen te voorkomen.’ Naast de huisbezoeken was een van de maatregelen om het Persoonsgebonden budget niet meer op de rekening van de cliënt te storten: trekkingsrecht. Trekkingsrecht is op 1 januari 2015 ingevoerd in de Wet langdurige zorg (Wlz), de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) en in de Jeugdwet. Trekkingsrecht voorkomt fraude, omdat de (hoge) geldbedragen niet meer op de rekening van de budgethouder worden gestort en de controle niet meer achteraf, maar van te voren wordt uitgevoerd. Naarmate er langer met trekkingsrecht

gewerkt wordt, worden verdachte transacties steeds beter herkend. Budgethouders die tijdig en te goeder trouw melding maken van (een vermoeden van) fraude, mogen daarvan niet de dupe worden. Mocht een consequentie van de melding zijn dat diens Pgb wordt opgeschort, dan dient het zorgkantoor samen met de budgethouder met een oplossing te komen voor het ontstane probleem.

CBS: Eén op de drie arbeidsgehandicapten heeft betaald werk In 2013 had 14% van alle 15- tot 65-jarigen in Nederland – bijna 1,6 miljoen mensen – een arbeidshandicap. Zij hebben een langdurige ziekte, aandoening of handicap die hen belemmert bij het uitvoeren of vinden van werk. Een derde van deze arbeidsgehandicapten had betaald werk van 12 uur per week of meer, vaak in vaste loondienst en relatief vaak in deeltijd. Eén op de tien arbeidsgehandicapten met betaald werk zou meer uren willen werken. Dit maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek bekend. De netto arbeidsparticipatie van arbeidsgehandicapten is relatief laag: in 2013 werkte één op de drie 12 uur of meer per week. Personen zonder arbeidshandicap werkten ruim tweemaal zo vaak (72%). Arbeidsgehandicapten zijn ook relatief vaak werkloos: hun

8

|

werkloosheidspercentage is met 15,8 bijna tweemaal zo hoog als van personen zonder arbeidshandicap (7,6%). In vergelijking met werkenden zonder arbeidsbelemmering is het verschil in werkloosheid bij hoogopgeleide arbeidsgehandicapten aanzienlijk kleiner

dan bij laag- en middelbaaropgeleide arbeidsgehandicapten. Voor de arbeidsparticipatie is dit niet het geval: de arbeidsparticipatie stijgt als het opleidingsniveau toeneemt, maar blijft ook op het hoogste niveau duidelijk achter bij de participatie van niet-arbeidsgehandicapten.

Ango AanZet

AANZ001_08_Nieuws_01.indd 8

09-02-15 08:36

Nieuws

Aantal zorgmeldpunten sterk gestegen Vanwege de veranderingen in de zorg is in 2015 het aantal zorgmeldpunten enorm gestegen. Verschillende organisaties, gemeenten, politieke partijen en de overheid zijn meldpunten gestart waar men een klacht, ervaring of andere melding kan doorgeven. Het is nogal lastig om zelf te beoordelen welke meldpunten er nu precies zijn en bij welk meldpunt je terecht kunt met uw klacht of melding. ZorgWijzer.nl deed onderzoek naar de verschillende zorgmeldpunten in Nederland. Na grondig onderzoek zijn 13 meldpunten gevonden en in kaart gebracht. Hierdoor zal het voor veel mensen gemakkelijker worden het juiste meldpunt te vinden. Natuurlijk is het ook mogelijk om van meerdere meldpunten gebruik te maken. Uit het onderzoek blijkt dat er tussen de verschillende zorgmeldpunten echter veel verschil zit. Zo zijn er zorg-

meldpunten die zich richten op specifieke doelgroepen, zoals mantelzorgers, mensen met een lichamelijke handicap of GGZ-cliënten. Verder zit er ook verschil in wat er met de melding of klacht wordt gedaan. De meeste zorgmeldpunten verzamelen en verwerken de meldingen en klachten om vervolgens een beeld te krijgen waar de problemen en verbeterpunten liggen, als het gaat om de veranderingen in de zorg. De organisatie

achter het meldpunt zal vervolgens rapporten en adviezen samenstellen die bij de politiek en media onder de aandacht worden gebracht. Het is vervolgens aan de politiek om er iets mee te doen. Een aantal meldpunten doet echter meer dan het registeren en verwerken van meldingen. Zo doen een aantal meldpunten ook aan voorlichting, advies en helpen ze bij het zoeken naar mogelijkheden voor het oplossen van klachten.

Zorgpolis als alternatief voor Wtcg en Cer De Wtcg (Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten) en de Compensatie eigen risico (Cer) zijn recent afgeschaft. Ter compensatie hebben gemeenten budget ontvangen om op maat inkomensondersteuning te geven aan mensen die dat nodig hebben. Ieder(in) heeft laten onderzoeken hoe gemeenten deze nieuwe taak oppakken. Veel gemeenten hebben er voor gekozen dit budget te ontsluiten via een gemeentelijke collectieve zorgverzekering. Bijna 80% van de gemeenten biedt een uitgebreide gemeentepolis aan met vergoedingen die voor veel mensen met een beperking belangrijk zijn. De polis dekt kosten voor onder andere fysiotherapie, geneesmiddelen, hulpmiddelen en preventie en geeft tevens een financiële vergoeding voor eigen bijdragen en het verplichte eigen risico. Bovendien geven gemeenten een substantiële bijdrage in de premie van de uitgebreide gemeentepolis: gemiddeld € 340,00 per jaar. Positief is ook dat meer dan de helft van de gemeenten een inkomensgrens hanteert van 120% of hoger van de bijstandsnorm. Zo hebben dus ook mensen boven bijstandsniveau toegang tot dit alternatief voor de Wtcg en Cer.

Al met al lijken deze collectieve verzekeringen een aantrekkelijke optie voor veel chronisch zieken en mensen met een beperking. Een punt van aandacht is wel dat het overstappen soms moeilijk is of niet kan bij een Pgb of als men speciale hulpmiddelen nodig heeft. Ieder(in) is van mening dat zorgverzekeraars hier coulanter moeten zijn. Ook vindt Ieder(in) het belangrijk dat gemeenten naast deze polis ruimte houden voor individueel maatwerk. Op die manier kan men bijvoorbeeld ook compensatie bieden als het nodig is aan mensen die boven de inkomensgrens zitten. Of aan mensen in instellingen voor wie de gemeentepolis minder interessant is, omdat de instelling de meeste ziektekosten dekt.

Wat zijn uw ervaringen? Ieder(in) schort een definitief oordeel nog even op. De koepel van gehandicaptenen patiëntenorganisaties is benieuwd naar uw ervaringen met deze collectieve polissen en met andere vormen van inkomensbeleid voor mensen met een beperking. Daarom organiseert Ieder(in) op 19 maart een gesprek waarin u uw ervaringen kenbaar kunt maken. Ook lokale belangenbehartigers zijn hier zeer welkom. De uitkomsten van dit gesprek kunnen op lokaal niveau worden gebruikt voor het verder verbeteren van de collectieve verzekeringen. Ook wil Ieder(in) zo zicht krijgen op andere en aanvullende oplossingen die gemeenten hanteren. U kunt zich aanmelden via het secretariaat van Ieder(in): [email protected]

Ango AanZet

AANZ001_08_Nieuws_01.indd 9

|

9

09-02-15 08:36

Nieuws

Asscher past fraudewet aan na kritiek De hoogte van de boetes voor fraude met uitkeringen wordt aangepast. Voortaan zullen de uitkeringsinstanties UWV, SVB en gemeenten bij overtredingen meer letten op de ernst van de overtreding en de omstandigheden. Ook zullen ze er meer rekening mee houden of de ontvanger van een uitkering verwijtbaar heeft gehandeld. Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken heeft dat aan de Tweede Kamer geschreven. Het kabinet heeft de fraudewet aangepast na een rechterlijke uitspraak en scherpe kritiek van de Nationale ombudsman en een aantal Kamerfracties. Volgens hen moeten burgers nu na vergissingen en kleine overtredingen torenhoge boetes betalen, terwijl de ‘echte boeven’ vaak vrijuit gaan. PvdA-Kamerlid John Kerstens reageerde tevreden. “Fraudeurs moeten worden

te veel ontvangen bedrag terugstorten. Als zij hier niets aan kunnen doen, hoort daar ook geen boete bij. Dat laat onverlet dat misbruik van gemeenschapsgeld wordt aangepakt. Want frauderen met uitkeringen is de bijl aan de wortel van de sociale zekerheid.” Er wordt voortaan alleen nog een boete van 100% van het gefraudeerde bedrag opgelegd als er met opzet is gefraudeerd, meldt Asscher. Bij grove schuld volgt een boete van 75%. In de overige gevallen bedraagt de boete 50% van het

aangepakt. Mensen die door de bomen het bos niet meer zien, of zich vergissen, niet.” De PvdA stemde destijds tegen de wet. Anoushka Schut-Welkzijn van de VVD was het daar mee eens: “Als

gefraudeerde bedrag. Bij verminderde verwijtbaarheid is de boete 25% van dit bedrag. De ten onrechte ontvangen uitkering moet wel altijd worden terugbetaald.

mensen van goede wil zijn en door een vergissing een te hoge uitkering krijgen, dan is het logisch dat die mensen het

Gezamenlijk meldpunt cliëntenorganisaties De meldpunten van Ieder(in), LP GGZ (Landelijk Platform Geestelijke Gezondheidszorg) en het NPCF (Nationaal Patiënten Consumenten Platform) hebben een nieuwe naam gekregen: Informatiepunt Zorg en Ondersteuning. De eerste maanden zijn een pilotperiode. Doordat de organisaties met een proefperiode zijn gestart hebben ze alle ruimte om kinderziektes aan te pakken. Met de komst van het Informatiepunt Zorg en Ondersteuning worden cliënten en patiënten snel te woord gestaan en kunnen de deelnemende organisaties meer ervaringen verzamelen. De medewerkers van de drie koepels werken afwisselend volgens een vast rooster op het Informatiepunt. Bij het meldpunt kunt u aangeven tegen welke belemmeringen u in het dagelijks leven aanloopt. Verder kunt u

10 |

ook aan de bel trekken als (nieuwe) regels heel nadelig voor u uitpakken of als u bijvoorbeeld wordt gediscrimineerd vanwege uw beperking. Uw meldingen gebruiken de drie organisaties bij de belangenbehartiging richting politiek en beleidsmakers. Ze helpen kortom bij het aanpassen of ontwikkelen van nieuw beleid. Daarnaast gebruiken zij de meldingen ook om onderwerpen via de media onder de aandacht te brengen. Dit doen zij uiteraard alleen met uw toestemming of anoniem. Verder kunt u bij de meldpunten ook

vragen voorleggen over knelpunten waar u tegenaan loopt. Zo nodig helpen de drie organisaties u op weg met informatie of verwijzen u door naar instanties die u verder kunnen helpen. Vaak is dat het Juridisch Steunpunt Regelrecht, waar u terecht kunt voor vragen over wet- en regelgeving.

Informatiepunt Zorg en Ondersteuning Voor meldingen en vragen is het Informatiepunt Zorg en Ondersteuning bereikbaar via: 0900-2356780 (20 cent per gesprek)

Ango AanZet

AANZ001_10_Nieuws_02.indd 10

09-02-15 08:37

Nieuws

NVVS, FOSS en SH-Jong werken samen in Stichting Hoormij Vanaf 1 januari 2015 vormen drie organisaties van slechthorenden de NVVS, FOSS en SH-Jong een federatie. De nieuwe naam waaronder zij gaan samenwerken is Stichting Hoormij. Met deze bundeling kunnen zij een sterker geluid laten horen, meer naamsbekendheid krijgen en (niet onbelangrijk in een tijd van teruglopende subsidies) hebben ze meer kansen om projectgelden en sponsors binnen te halen. De komende maanden zullen er geleidelijk meer veranderingen plaatsvinden om de samenwerking in Stichting Hoormij vorm te geven. Op dit moment kunt u al wel een kijkje nemen op www.stichtinghoormij.nl, waar een beknopte omschrijving is te vinden van

Stichting Hoormij en de organisaties die hierin samenwerken. De eerste maanden van 2015 zullen nog in het teken staan van het overgangsproces. De NVVS-website en ook het blad HOREN blijven in elk geval nog even in de huidige vorm bestaan. Een

nieuwe website en een nieuw logo zullen gepresenteerd worden tijdens de ‘Grand Opening’ op 18 april 2015. Deze opening wordt gecombineerd met het jubileumsymposium van SH-Jong.

9292 nu ook met reisinformatie voor gehandicapten Of u nu naar een congres gaat of naar de verjaardag van een kleinkind. Of u nu naar een museum gaat of naar het werk, met het openbaar vervoer kom je overal. Op de website www.9292.nl willen ze het u daarbij zo makkelijk mogelijk te maken. De site geeft het meest complete, meest accurate en meest actuele reisadvies, van deur tot deur. Sinds kort kunnen ook reizigers met een handicap informatie vinden over het reizen met het openbaar vervoer. 9292 is meer dan een database waar u de snelste route naar uw bestemming uit haalt. U kunt er ook terecht voor bijvoorbeeld informatie over de beschikbare kaartsoorten en alle tarieven. 9292 geeft daarbij een reisadvies dat het beste bij u past, ongeacht met welk vervoerbedrijf of vervoermiddel u reist. Daarmee is 9292 de reisinformatieautoriteit in Nederland; de verbindende schakel tussen OV-reizigers, OV-bedrijven en verantwoordelijke overheden. Het reizen met een beperking kan nogal wat vragen oproepen. 9292 heeft daarom een overzicht gemaakt met praktische informatie over het reizen met een beperking. Wilt u reizen met de trein, bus, tram of boot? De site vertelt hoe u dat het beste kunt doen. De initiatiefnemers hebben hun best

gedaan om de informatie zo compleet mogelijk te maken maar graag zouden ze willen weten wat reizigers met een beperking van deze pagina vinden en of

ze wellicht nog onderwerpen missen. Heeft u op- of aanmerkingen, dan kunt u ze sturen naar Sheila Lalaram, email: [email protected].

Ango AanZet

AANZ001_10_Nieuws_02.indd 11

| 11

09-02-15 08:37

Kort nieuws

Een op afstand bedienbare sjaal die kan opwarmen en vibreren via een smartphone-app. Microsoft-onderzoekers werken aan slimme sjaals die niet alleen comfortabel moeten zijn door te kunnen opwarmen, maar ook een masserend en kalmerend effect met zich meebrengen. Project SWARM (Sensing Whether Affect Requires Mediation) is tevens bedoeld voor mensen met autisme of handicaps zoals slechtzienden en slechthorenden. Het huidige prototype is gemaakt na overleg met deze doelgroep. De smart scarf moet namelijk zowel de zintuigen als de emotionele staat tegemoet gaan komen. De onderzoekers denken uiteindelijk een manier te vinden waarbij de sjaal via biometrische sensors emoties of stress kan meten. De reactie van het apparaat is vervolgens opwarmen, vibreren of juist het lichaam afkoelen. Het bedrijf wil de sjaal nu doorontwikkelen tot een subtiel technologisch apparaat dat niet opvalt maar wel uiteindelijk zal integreren met fysieke sensoren, zoals een hartslagmeter, zodat een volledig emotioneel detectiesysteem ontstaat. Utrecht heeft besloten de mogelijkheden voor het aanvragen van een

ontheffing voor de milieuzone voor mensen met een handicap in

haar stad te verruimen. Dit heeft de gemeente in samenwerking met Solgu (Stichting Overleg Lichamelijk Gehandicapten Utrecht) besloten. Inwoners van Utrecht, of mensen die binnen de Utrechtse milieuzone een vast werk- of studieadres hebben, kunnen in aanmerking komen voor een ontheffing op kenteken wanneer zij een lichamelijke beperking hebben. De ontheffing kan aangetoond worden door het bezit van een Gehandicaptenparkeerkaart voor bestuurders of door een aanpassing aan hun voertuig om aantoonbaar medische redenen voor minimaal € 500,00. De ontheffing voor bestuurders met een Gehandicaptenparkeerkaart is uitsluitend in 2015 aan te vragen op kenteken. De ontheffing blijft ook daarna geldig. De meeste mannen met een lage ruggenmergbeschadiging kunnen wel een erectie krijgen, maar hebben geen gevoel in de penis. Max Overgoor ontwikkelde daarom de TOMAX-procedure (TO MAXimize sensation, sexuality and quality of life) een methode waarbij een normaal werkende lieszenuw wordt verbonden aan de niet werkende peniszenuw. Het doel is om penisgevoel te herstellen door de ruggenmergbeschadiging te omzeilen. Dat lukte bij 80% van de 30 geopereerde spina-bifida- of dwarslaesiepatiënten zonder penisge-

voel, maar met een goed gevoel in de lies. Zij kregen weer gevoel in de penis. Dit resulteerde in frequentere (soms voor het eerst) masturbatie en seksuele activiteiten, een betere erectie, meer plezierige gevoelens met soms een orgasme en een intiemere seksuele relatie. Na analyse van in totaal 43 TOMAXprocedures lijkt deze ingreep geschikt voor alle mensen zonder gevoel in de penis, ongeacht de oorzaak. Voorwaarde is echter een goed gevoel in de lies, met een daadwerkelijk aanwezige lieszenuw zonder beschadiging door eerdere operaties. De Eerste Kamer is tegen de bezuinigingen van het kabinet op de rechtsbijstand. Het kabinet was van plan 85 miljoen euro te besparen op de vergoedingen die de overheid betaalt aan mensen die onvoldoende geld hebben om een rechtszaak te voeren. Maar de meerderheid van de senaat sprak in een motie uit dat de voorgenomen bezuiniging onaanvaardbaar is en leidt tot een aantasting van de rechtsstaat. De motie was een initiatief van CDAEerste Kamerlid Franken. Bij de stemming bleek dat alleen de regeringspartijen VVD en PvdA en de SGP tegen de motie waren. De Eerste Kamer vindt dat het kabinet nu andere bezuinigingen moet zoeken. Op de vraag wat het kabinet nu gaat doen, zei staatssecretaris Teeven alleen dat hij de motie in het kabinet zal bespreken. Rose kan een magnetronmaaltijd opwarmen, de deur openen en een pakje rijst uit het keukenkastje pakken. Ze is een op afstand bestuurbare robot die veel dingen kan doen die een thuiszorghulp doet. Twee mensen met een lichamelijke functiebeperking in Arnhem krijgen zo’n robot in huis. Het gaat om een proef van zorginstelling Siza. De robot kan net als een hulphond kleine taken uitvoeren. Midden op het apparaat zit een beeldscherm zodat cliënten met de operator kunnen spreken via een videoverbinding. Wat kan robot Rose in de toekomst betekenen voor mensen met een lichamelijke handicap? Welke functionaliteiten heeft zij nu en welke zou zij moeten

12 | Ango AanZet

AANZ001_12_Kortnieuws.indd 12

09-02-15 08:38

Kort nieuws

hebben? Op basis van deze ervaringen en onderzoeken wordt de robot verder ontwikkeld. De proef duurt één jaar. Over 5 jaar zou de robot de markt op moeten. De BIO-commercial is weer structureel terug in de Nederlandse filmtheaters. Dat is weer voor het eerst sinds de jaren ‘90 van de vorige eeuw, toen de bekende spotjes van BIO van het witte doek verdwenen. Daarvoor waren destijds diverse redenen. Een ervan was het gebrek aan bioscooppersoneel om in de filmzalen de collectebussen rond te laten gaan. Dat probleem wordt nu opgelost door filmliefhebbers te vragen per sms te doneren. Tussendoor zijn overigens incidenteel wel reclamespotjes van BIO in de bioscopen te zien geweest. “We moeten het doen zonder subsidiebijdragen, en willen met de inkomsten van filmliefhebbers de bijdragen voor een verblijf in het vakantiepark laag kunnen houden”, zegt BIO-directeur Wientjes. De 275 buurtsupers van Spar en Attent hebben voortaan een maaltijdservice. Onder de naam ‘Eet smakelijk!’ leveren ze in totaal 75 verschillende verse kant-en-klaarmaaltijden, salades en nagerechten. De maaltijden, die € 5,00 à € 6,00 euro kosten, kunnen online besteld worden of met een bestelformulier. Maaltijden kunnen afgehaald of bezorgd worden. Bezorging kost € 4,95. Spar betrekt de maaltijden van Culivers die ook levert aan bedrijven en zorginstellingen. Spar speelt hiermee in op de toenemende vergrijzing. In oktober 2013 tekende Spar een intentieovereenkomst met minister Blok van Wonen en Rijksdienst. Spar zou met name in krimpgebieden activiteiten ontplooien om de sociale samenhang en leefbaarheid te versterken. Ook helpt de winkelorganisatie mee om bankactiviteiten en verschillende loketfuncties overeind te houden. Verder gaat Spar zich inzetten om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan stages en werk te helpen. Volgens projectleider Geertrui Klostermann sluit dat nauw aan bij de Spar-filosofie ‘om samen redzaam’ te zijn. “Maar we zijn

geen welzijnsinstelling. Door verschillende functies bij een winkel onder te brengen trek je meer klanten aan.” De exploitatie van de Attent en Spar buurtsupers is in handen van zelfstandige ondernemers die mede-aandeelhouder zijn van de Spar Holding. Banken mogen van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) in een pilot samenwerken om geldautomaten in dorpen te plaatsen. Hoewel banken moeten concurreren en daarom normaal gesproken geen onderlinge afspraken mogen maken is het goed dat het ACM deze pilot goedkeurt. Banken halen geldautomaten uit dorpen weg omdat ze te weinig worden gebruikt om de kosten te dekken. Nu wordt er in Zeeuws-Vlaanderen een proef gehouden waarbij banken kunnen overleggen waar van welke bank een pinautomaat komt te staan. Zo kunnen de banken gezamenlijk de service blijven bieden. Hoewel je gelukkig steeds vaker kunt pinnen in winkels en horeca, vindt de helft van de betalingen in Nederland nog steeds cash plaats. Het is dus erg belangrijk dat je in je omgeving contant geld op kunt nemen. Een speciale bril zet gesproken tekst om in geschreven tekst, deze tekst wordt geprojecteerd op de binnenkant

van de brillenglazen. De bril komt naar verwachting over twee jaar op de markt. De bril werkt met speciale taalherkenningssoftware op een smartphone. De software ‘luistert’ naar de gesproken tekst van anderen. Deze zet de software vervolgens om in geschreven tekst, die geprojecteerd wordt aan de binnenkant van de bril. De dove kan op deze manier een gesprek hebben. Het gesprokene wordt real time ondertiteld zodat de betrokkene kan lezen wat zijn gesprekspartner zegt Deze bril kwam tot stand in samenwerking met het Leiden University Centre for Linguistics (LUCL) en Stichting Plotsdoven. De bril lijkt op een skibril met apparatuur er aan vast gekoppeld. De bril maakt gebruik van geavanceerde spraakherkenningssoftware die ongeveer twintig minuten nodig heeft om iemands stem en accent te analyseren. Na deze twintig minuten zal de spraakherkenningssoftware tussen de 90% en 100% van alle woorden herkennen en goed projecteren op de bril. De bril is nog in ontwikkeling, er moeten nog obstakels worden overwonnen. Zo zit er een kleine vertraging in het omzetten van de gesproken tekst. Ook projecteert de software soms verkeerde woorden, wat tot verwarring kan leiden. Wetenschappers proberen de bril zodanig te optimaliseren, dat deze over een paar jaar echt gebruikt kan gaan worden.

Ango AanZet

AANZ001_12_Kortnieuws.indd 13

|

13

09-02-15 08:38

Interview

Marinda Wijnen: Ik wil via de muziek mijn brood verdienen Geheel onverwacht kwam ik haar tegen, Marinda Wijnen. Haar zus had ervoor gezorgd dat ze wat liedjes zou komen zingen op een manifestatie waar ik bij betrokken was. Ze zong volgens haar ‘best goed’. En o ja, ze is blind. Ik viel van verbazing zowat van mijn stoel. Wat is ze goed. Door: Frans Huijsmans

Marinda Wijnen werd 22 jaar geleden in Dongen geboren. Ze groeide op in een gezellig groot gezin met vader Eric, moeder Mariëlle en nog 3 zussen: Saskia, Jeniffer en Angela. In de eerste jaren van haar leven ging ze in de Brabantse gemeente Dongen naar de kleuterschool. Ondanks de begeleiding van de stichting Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen, vonden de docenten het allemaal erg moeilijk. Daarop werd besloten dat ze naar het blindeninstituut in Grave zou gaan. “Gelukkig hoefde ik niet naar het internaat. Mijn ouders vonden het erg belangrijk dat ik nog contacten zou houden met de ‘normale’ maatschappij en mijn vriendjes en vriendinnetjes in Dongen.” Marinda geeft toe dat het allemaal wel veel tijd kostte. ’s Ochtends om 6.50 uur vertrok ik al, omdat ik om 8.30 uur met de lessen moest beginnen. Terwijl ze op de basisschool zat ontdekte haar moeder eigenlijk bij toeval dat ze muzikaal was. “Ik kreeg een keer een speelgoedpiano cadeau. Al gauw kreeg ik het zelfstandig voor elkaar om daar een kerstliedje op te spelen. Hierna mocht ik naar muziekles: “Om te oefenen kwam er een keyboard en daar speel ik nog steeds op.” Maar dat is niet het enige. “Ik speel ook wel wat accordeon en om meer contacten hier in Dongen te krijgen ben ik percussie gaan spelen.” Dat ze ook voor de microfoon haar mannetje stond kwam naar voren toen een vriend, René Broeders, haar vroeg te helpen bij een sketchje. De inmiddels twaalfjarige Marinda zou het Foto Henk Tulp

14 |

Ango AanZet

AANZ001_14_Marinda.indd 14

09-02-15 08:39

Interview

liedje ‘Dokter Bernard’ van Ron Brandsteder vertolken. Het duo had succes en werd onafscheidelijk ondanks het feit dat Marinda, na twee jaar opleiding in Breda, op haar vijftiende weer naar Grave ging. Ook in de Baroniestad wilde het onderwijsteam niet voldoende meewerken. Visio zorgde ervoor dat Marinda een diploma haalde maar ze ging niet in op het vervolg dat werd voorgesteld. Ze zag niets in een administratieve opleiding. “Mijn moeder had gehoord van de Herman Brood Academie in Utrecht. Die stond welwillend tegenover mijn komst. Ik moest maar auditeren. Eigenlijk was mijn vooropleiding niet voldoende, maar als ik goed genoeg was kreeg ik een kans.” Het lukte Marinda. Na een auditie met drie nummers van Anouk mocht ze komen. “Zowel de onderwijskrachten als de leerlingen moesten even wennen aan mijn aanwezigheid. Het eerste jaar was best moeilijk.” Maar hierna ging het prima. Vanuit Dongen ging ze steeds naar de Domstad. Ze leerde er natuurlijk veel over muziek maar ook Engels en bijvoorbeeld economie kwamen aan de orde. “Wel alles gerelateerd aan het vak dat we later zouden gaan beoefenen.”

Berg op Intussen ging het met de muziekcarrière van Marinda bergopwaarts. In Dongen en omgeving deed ze diverse activiteiten met Renė Broeders. Ze bracht samen met hem onder meer in 2010 een Nederlandstalige CD uit. Verder is ze de vaste zangeres van de coverband Just a Smile. Marinda volgde in die band zangeres Wieteke Tijsen op die op 29-jarige leeftijd aan kanker overleed. “Wieteke wilde mij bij de band hebben, zodat deze kon doorgaan als zij overleden was. ‘Pa, als ik er niet meer ben, dan heb je weer een kanjer van een zangeres in je band’, zei ze.” Het ontroert Marinda nog steeds. De jonge dame geniet inmiddels met volle teugen van al haar optredens en bezorgt veel mensen in het publiek

kippenvel. Behalve met Just a Smile werkt ze voor artiestenbureau Cardo, een artiestenbureau van en voor mensen met een functiebeperking, dat opereert vanuit Groesbeek. Verschillende artiesten van Cardo hebben een conservatoriumopleiding afgerond, soms met bovengemiddeld resultaat. Achter de schermen zijn ze ook actief als componist, docent of arrangeur. Marinda zingt op verzoek zowel Nederlandstalig als Engelstalig waaronder vele huidige Top 40 nummers. Ze stond onder meer in de voorprogramma’s van Nick en Simon en Belle Perez gezeten en diverse malen heeft de Dongense artieste op de planken gestaan met Sieb van der Ploeg (de Kast) en gezongen onder begeleiding van Jan Vayne. Haar moeder brengt haar overal naar toe. Vorig jaar wist Marinda haar opleiding aan de Herman Brood Academie af te sluiten. Een dezer dagen gaat ze op zichzelf wonen in Dongen. “Ik heb er alle vertrouwen in. Ik heb al eens samen met een slechtziende vriend gewoond. Die heeft me al het een en ander geleerd. Bovendien heb ik van thuis het een en ander meegekregen en krijg ik ook nog ondersteuning van Visio.” Om aan de kost te komen gaat ze, naast haar optredens, zangles geven aan huis. “Ik ga samen met de leerlingen kijken welk niveau ze hebben en dan samen met hen bespreken waar ze uiteindelijk uit willen komen met mijn begeleiding.“ Ze weet niet of ze uiteindelijk met haar muzikale activiteiten voldoende geld zal kunnen verdienen om op geen enkele regeling meer een beroep te hoeven doen. “Ik heb gelukkig een ‘oude’ Wajong en raak die dus niet kwijt. Ik heb dus inkomen maar je snapt wel dat ik daar op termijn helemaal van af wil. Ik ben in staat om via de muziek mijn brood te verdienen en dat wil ik uiteindelijk ook, hoewel de economische tijd natuurlijk niet mee zit. Het is crisis en dan bezuinigen mensen eerst op de leuke dingen zoals een muziekoptreden of muzieklessen.”

“Twee-duizendvijf-tien” We zijn er al weer een poosje mee bezig, 2015. Een nieuw jaar. “Nieuwe kansen, nieuwe mogelijkheden”, is het gezegde. Maar ook het jaar dat me in veel opzichten een naar gevoel geeft, er moet bezuinigd worden. Het kondigde zich het afgelopen jaar al aan. Je hoefde de krant maar open te slaan, het internet in de gaten houden of de televisie maar aan te zetten. Het onderwerp bezuinigen kwam in de nieuwsberichten telkens weer aan de orde. Maar is het wel nieuws? Bezuinigt Nederland eigenlijk niet al jaren? Er wordt, voor mijn gevoel, op dit moment aan de bezuinigingen veel meer aandacht besteed. Ik vraag me af of dit goed is, want hoe meer aandacht er wordt gegeven aan het onderwerp, hoe meer onzekerheid en verwarring er naar mijn idee ontstaat bij de mensen. Maar mij krijgen ze niet klein. Ik kijk maar naar het jaar met een knipoog. Natuurlijk moet je, als je leeft met een beperking, vaak extra vechten voor iets dat je wil bereiken. Dat kost dan veel tijd en energie. Het levert ook frustratie op over het gevecht dat gevoerd moet worden en je moet daarnaast vaak heel veel geduld hebben. Je hebt er meestal weinig invloed op en je moet het leven nemen zoals het komt. Ik ga het in 2015 anders doen. Ik laat voortaan gewoon alles op me afkomen. Volgens mij is dat de beste oplossing. En gewoon doen wat je zelf wilt en daarvoor juist gaan vechten. Je dromen najagen, voor zover ze haalbaar zijn. En ik laat me vooral niet tegenhouden door mijn beperking. Luister naar je gevoel en volg je hart. Dat is erg belangrijk. Met deze voornemens kan ik het aankomende jaar zeker aan. En ik ben ervan overtuigd dat het voor u ook een goed advies is. Mienke van Alphen

Ango AanZet

AANZ001_14_Marinda.indd 15

| 15

09-02-15 08:39

Interview

‘Ik moet steeds meer naar binnen’ Eef lijdt aan een progressieve aandoening die haar doofblind maakt en voor hartproblemen zorgt. Dat heeft grote gevolgen voor haar werk, gezin en gevoelsleven. Want wie steeds minder ziet en hoort, moet steeds meer voelen. Dat probeert ze te doen met dezelfde power als toen ze alles nog zag en hoorde. Door: Gonneke Bonting

Drie weken was Eef (64) aan het revalideren toen de trajectbegeleider tegen haar zei: “Eef, wat kom je hier eigenlijk doen? Het enige wat jij wilt, is anderen helpen. Je lijkt wel een hulpverlener. Ga naar huis en bedenk eerst maar eens of je werkelijk wilt revalideren.” Dat was precies wat ze nodig had. “Natuurlijk wilde ik niet!”, zegt ze. “Ik had

16 |

een baan gehad als leidinggevende in de geestelijke gezondheidszorg, in mijn eentje mijn kinderen opgevoed en genoot met volle teugen van mijn zelfstandigheid en mijn leven. Nu kwam ik terecht in een wereld waarin horen en zien twee grote problemen zijn. Bovendien is mijn aandoening progressief. Telkens als ik ergens aan gewend ben,

moet ik weer een stapje verder.” Een heel weekend worstelde ze met het nare gevoel dat er niets anders op zat dan de stap te maken naar die andere wereld. Maandagmorgen verscheen ze weer op het revalidatiecentrum. “Ik stapte binnen en zei: ‘Oké, hier ben ik!’ Daarna ben ik nog bijna anderhalf jaar bezig geweest met revalideren.”

Ango AanZet

AANZ001_16_Gonneke.indd 16

09-02-15 08:40

Interview

Misschien een tumor Terugkijkend realiseert ze zich dat de problemen zo’n twintig jaar geleden al zijn begonnen. “Ik ging steeds slechter zien in het donker en later ook overdag. Op een keer reed ik zomaar met mijn fiets de sloot in. Samen met mijn collega’s heb ik daar nog erg om gelachen”, vertelt ze. “En zo ging het maar door. Ik kwam bijna onder een vrachtwagen. Toen ik een keer tegen een steiger aanliep en heel vervelend viel, besloot ik dat ik maar eens naar de huisarts moest.” De daarop volgende onderzoeken gaven geen zekerheid over wat Eef precies mankeerde. “Na een lange middag in het UMC vertelde een oogarts me dat het ernstig was. En dat mijn zicht en gehoor waarschijnlijk steeds slechter zouden worden. Hij zei dat ik misschien wel een tumor had”, zegt ze. “Maar het wilde gewoon niet tot me doordringen. Ik fietste naar huis en pas toen ik de tuin in liep, de vogels hoorde fluiten en kleuren in de ondergaande zon zag, realiseerde ik me wat ik zou moeten missen. Toen moest ik vreselijk huilen.”

Tunnelvisie Duidelijk werd dat het geen tumor was, maar tot op vandaag is de diagnose niet gesteld. Ondanks vier DNA-tests en vele onderzoeken. “De meest waarschijnlijke diagnose is retinitis pigmentosa en dan de niet-erfelijke vorm. Dat is zeldzaam”, zegt ze. Retinitis pigmentosa maakt onder meer dat je de wereld ziet door een koker. Dat Eef inmiddels een pacemaker nodig heeft, komt mogelijk ook door de ziekte. Zo’n tien jaar geleden raakte Eef haar baan kwijt door de aandoening en solliciteerde naar een baan waarbij ook slechtzienden nadrukkelijk werden uitgenodigd te solliciteren. “Het was frustrerend”, vertelt ze. “Er waren honderd sollicitanten en ik was de enige die slecht zag. Bovendien was ik al 56, wat ook niet meehielp. Ik kreeg de baan niet.”

Huilend in het doolhof Niet meer werken was een forse omschakeling, maar ook thuis had haar ziekte grote gevolgen. “Mijn kinderen hadden het er vreselijk moeilijk mee. Hun moeder was een erg zelfstandige

vrouw en nu werd ze doof en blind”, vertelt Eef. “Tijdens een stukje begeleiding door Visio Loo Erf in Apeldoorn, waar ik revalideerde, konden ze de wereld van slechtzienden en blinden ervaren.” Op een dag nodigde Eef haar kinderen, zus en nog een paar mensen die dicht bij haar stonden uit bij Visio Loo Erf. “We liepen door een doolhof”, vertelt ze. “Toen ik bij het eindpunt was aangekomen, waren de anderen huilend de weg aan het zoeken. Ze realiseerden zich hoe het voelt om slecht of niet te zien en dat was confronterend. Een heel bijzonder moment.”

Voelen Met vrienden kan Eef de grote veranderingen in haar leven goed bespreken, bij haar familie gaat dat moeilijker. Haar zus is het enige familielid waarmee ze echt over haar gevoelens kan praten. “Bij ons thuis ging het om status, om de buitenkant. Over gevoelens praat-

Natuurlijk wilde ik niet!

ten we niet.” Ze realiseert zich dat het juist nu belangrijk is aandacht te geven aan wat ze voelt omdat dat hetgeen is waarop ze in de toekomst is aangewezen. “Ik ga steeds meer naar binnen. Dat is waar ik naartoe moet als mijn gezichts- en hoorfunctie blijven afnemen. Ik mediteer al vanaf jaren voordat mijn aandoening zich aandiende. En dat helpt. Het geeft me innerlijke rust.” Niet alleen voelen ‘aan de binnenkant’, ook voelen met haar vingers en ruiken zijn belangrijker geworden. “Ik leerde dat je heel veel dingen op een andere manier doet als je niet ziet”, legt ze uit. “Voelen en ruiken worden dan belangrijker. Mijn tuin was vroeger prachtig maar ik kon hem niet meer bijhouden. Toen leerde ik non-visueel tuinieren. Staand bij stenen bakken kun je planten herkennen door ze te voelen en te ruiken. Kleine bloemetjes blijven moeilijk maar de meeste andere planten en bloemen herken ik wel. Een brandnetel herkent iedereen als hij het voelt.”

Horen of zien? Een vraag die bijna iedereen stelt, is: “Wat is erger, niet kunnen horen of niet kunnen zien?” Eef kaatst de bal terug. “Wat zou je zelf erger vinden?”, vraagt ze. Even later legt ze uit dat het ‘juiste’ antwoord niet bestaat. “Het hangt van je karakter af. Ik vind het erger dat ik het zien moet missen. Hoe graag ik ook wil horen, ik vind kijken heel fijn. Ik wil graag veel zien. Maar voor iedereen is die beleving verschillend.”

Steen Eef is ook gaan schilderen, mozaïeken en beeldhouwen. In haar huis hangen de mooiste schilderijen, gemaakt met papier, suiker, hout, propjes, schelpen en ander materiaal. “Vooral beeldhouwen brengt me veel”, vertelt Eef. “Bij het eerste beeld dat ik maakte, luidde de opdracht: ‘Verbeeld je eigen persoonlijkheid.’ Ik nam het brok steen in mijn handen en dacht, ja, ik ben zo sterk als een steen. Al doende ontdekte ik steeds meer eigenschappen. Een steen kun je duwen en vormen. Steen kan brokkelen en scheuren, zoals verdriet dat doet met een mens. Maar je kunt een steen weer opbouwen door hem te raspen en te schaven. Een stuk steen kan gaan glanzen en daarna weer heel mooi worden.” Ze blijft raspen en schaven aan haar leven. “Laatst opperde een begeleider dat ik wellicht beter kan verhuizen. Ik woon nu zelfstandig”, zegt ze peinzend. “Tja, ik zie het trapgat niet goed. En een bijkomende kwaal waarvan ik last heb, is het syndroom van Charles Bonet. Daardoor zie ik soms dingen die er niet zijn, een beetje vergelijkbaar met fantoompijn. Ik weet niet hoe lang het zo nog gaat. En wat dan? Ik zou in de toekomst wel ergens willen wonen met gelijkgestemden. Maar hoe en waar?” De stap van een wereld waarin ze alles zag en hoorde naar de wereld waarin ze nu leeft, heeft ze genomen. Ongetwijfeld neemt Eef ook de volgende stap.

Ango AanZet

AANZ001_16_Gonneke.indd 17

| 17

09-02-15 08:40

Vrije Tijd

Agenda De plek in AanZet om leuke en toegankelijke uitjes te vinden Madurodam Velen van ons zijn er vast wel eens geweest, maar Miniatuurstad Madurodam in Den Haag blijft boeien. Bovendien is de stad de laastste tijd grondig aangepakt. In Madurodam komen de miniaturen en hun verhalen tot leven. Er is veel te zien, te beleven en te doen. Op multimediale wijze vertelt Madurodam de verhalen achter de miniatuurgebouwen en daarmee over de geschiedenis van Nederland. Via de videoschermen komt u meer te weten over de verhalen achter de gebouwen die u in Madurodam ziet. Weet u bijvoorbeeld hoeveel bloemen en bloembollen er dagelijks in Nederland verhandelt worden? De Madurodammertjes vertellen u een hele reeks aan Nederlandse verhalen, weetjes en hoogtepunten. In het Grand Café “Panorama” en het restaurant “Taste of Holland” kunt u terecht voor typisch Hollandse gerechten. Madurodam is goed toegankelijk voor mensen met een handicap. Het hele park is gelijkvloers en vanaf de bovenring via een licht hellend pad te bereiken. Mensen met een handicap betalen de normale entreeprijs. Indien deze persoon afhankelijk is van een begeleider dan krijgt de begeleider gratis toegang.

Meer weten: www.madurodam.nl

Huishoudbeurs

De Huishoudbeurs is een dagje uit voor de hele familie, maar ook voor vriendinnengroepen en zussen! Amsterdam RAI is het decor voor deze beurs vol mode, verzorging, wonen, vrijetijd en lekkernijen. Kom samen shoppen en uitproberen bij ruim 300 ‘winkels’ onder één dak. Bekijk samen de laatste mode en geniet van de live optredens. Volg één van de workshops en proef de diverse hapjes en drankjes. En niet te vergeten… profiteer van de scherpe beursaanbiedingen!

18 |

De Huishoudbeurs is prima toegankelijk. De gangpaden van de Huishoudbeurs zijn allemaal vlak en ruim opgezet. In het gebouw zijn liften en invalidentoiletten aanwezig. Mensen die in het bezit zijn van een officiële gehandicaptenparkeerkaart kunnen zich melden bij de loge van de Congresgarage (P7). Deze is te bereiken door op de openbare weg de route ‘Parkeren Congres’ te volgen. Ben je gehandicapt en in het bezit van een eigen rolstoel dan mogen jij en je begeleider naar binnen via entree C en K. Je hebt wel een toegangskaart nodig, je begeleider krijgt op vertoon van een invalidenkaart een gratis kaart voor begeleiders. Deze kun je ophalen bij de kassa in de entree. Ook is het mogelijk om via de RAI een rolstoel in bruikleen te krijgen. Reserveren vooraf is noodzakelijk, stuur een e-mail naar frontoffice@ rai.nl

Meer weten: www.huishoudbeurs.nl

Missiemuseum

Uniek en van bijzondere waarde is het Missiemuseum in Steyl. Een museum dat geheel in oude stijl bewaard is gebleven. Sinds 1931 werd er niets meer veranderd. U kunt hier de sfeer proeven zoals die begin vorige eeuw, ten tijde

van de inrichting van het museum, bestond. Missionarissen brachten in die tijd de voorwerpen vanuit alle delen van de wereld naar Steyl. De opzet van het museum was om de toenmalige bezoekers meer informatie te geven over verre landen en culturen. Een indrukwekkende wonderwereld met vele curiositeiten bleef zo bewaard. In 1875 komt de Duitse priester Arnold Janssen naar Steyl en sticht de Congregatie van het Goddelijk Woord (SVD). In 1879 zendt de congregatie haar eerste missionarissen naar China. Vanuit dat land komen een paar jaar later de eerste voorwerpen naar Steyl. Missionarissen worden naar meerdere landen gezonden en de verzameling voorwerpen groeit. Als Arnold Janssen in 1909 sterft, werkt de SVD buiten Europa in China, Argentinië, Togo, Ecuador, Brazilië, Papoea Nieuw Guinea, Chili, Japan en de Filipijnen. Er zullen nog vele landen volgen. Voor het huidige museum is in 1929 de eerste steen gelegd. Broeder Berchmans, een groot natuurliefhebber, geeft gestalte aan het museum. Naast volkenkundige voorwerpen verzamelt hij vele diersoorten uit de hele wereld.

Meer weten: http://steijl.eu

Ango AanZet

AANZ005_18_vrije tijd.indd 18

09-02-15 11:55

Vrije Tijd

Paaspop

Al sinds jaar en dag is Paaspop in Schijndel het gezelligste festival van Nederland. Met een frisse, brede en bij tijden gewaagde programmering heeft elk van de podia zijn eigen entourage. Dit komt mede door de aankleding van het festival waar extra veel aandacht aan wordt besteed. Dus niet alleen ga je van tent naar tent en van band naar band, maar ook van sfeer naar sfeer en van verwondering naar verwondering. Dit jaar is het festival op 3, 4 en 5 april. Paaspop probeert het festival voor iedereen zo toegankelijk mogelijk te maken. Rolstoelers kunnen gebruik maken van de brede gasteningang. Doordat Paaspop vaak vroeg in het jaar valt, houdt men rekening met alle weersomstandigheden. Daarom, maar ook om het festival zo toegankelijk mogelijk te maken voor iedereen, is het complete festivalterrein voorzien van houten vlonders. Vrijwel alle tenten zijn verwarmd met kachels. Het Paaspopfestivalterrein heeft meerdere aangepaste toiletten. Deze bevinden zich bij de EHBO stand naast het Apollo podium.

Meer weten over Paaspop: www.paaspop.nl

Paasvuur Op eerste of tweede Paasdag (5 en 6 april aanstaande) worden op diverse plaatsen in Nederland paasvuren aangestoken. Hiervoor wordt - vaak weken of vaak zelfs maanden tevoren - veel hout verzameld en op een grote berg gelegd die soms tientallen meters hoog is. Als het duister invalt wordt het geheel aangestoken. Het spektakel trekt vaak veel toeschouwers en meestal is het een echt dorpsgebeuren. Het paasvuur is waarschijnlijk van voorchristelijke origine (mogelijk uit de OudSaksische godsdienst en de Germaanse mythologie) maar kreeg later een christelijke invulling als het licht van Pasen en teken van de Verrijzenis van de Zoon van God. Oorspronkelijk was het paasvuur vaak een eerbetoon aan de godin

Ostara. In Nederland zijn de meeste vuren in Drenthe, Groningen, Overijssel en Gelderland. Maar ook in Friesland en in Noord-Brabant komen paasvuren voor. Het bekendste zijn de Twentse vuren (Boakebraandn) gezien de geringe afstand van vuur tot vuur. In Ootmarsum komt het vlöggelen (vleugelen) voor. Men verzamelt zich op de paasweide en trekt zingend door de omgeving naar het marktplein. Op paasmaandag trekt men opnieuw vleugelend naar de paasweide en omliggende heuvels, waarna het paasvuur ontstoken wordt. De poaskearls (paaskerels) spelen bij de festiviteiten een grote rol.

Meer te weten komen: www.ootmarsum-dinkelland.nl

GEK-Gekiekt Gaatje overgelaten Deze situatie trof Jan van de Laar aan in Schagen. Treft U onderweg ook wel eens gekke situaties aan met betrekking tot uw handicap? Of heeft u nog een leuke foto in de kast liggen? Stuur uw foto naar de redactie van AanZet of mail hem naar [email protected]. De persoon van wie wij de foto plaatsen, krijgt van ons een leuke cd.

Ango AanZet

AANZ005_18_vrije tijd.indd 19

| 19

09-02-15 11:55

Leden van de Ango profiteren van aantrekkelijke ledenkorting in de Angowinkel Van kortingen op handige hulpmiddelen voor bij het aankleden tot een oprolbare rolstoelhelling, van een uitgebreid assortiment aan medicatiehulpjes tot trendy messenblokken. Bekijk het volledige assortiment en alle voordelen op www.angowinkel.nl

Luxe Omron bloeddrukmeter M3-IT Omron bovenarmbloeddrukmeter M3-IT, volautomatisch, Intellisense. IT-versie, geschikt voor communicatie met het Omron Bi-Link platform. 2x60 geheugens, toont gemiddelde over 3 metingen in laatste 10 minuten. Standaard M/L manchet (22-42 cm) meegeleverd. Intelli-sense: comfortabel en geheel automatisch meten. Extra grote display, waarop gelijktijdig de bloeddrukwaarden en de hartslag worden getoond. Bij onregelmatige hartslag tijdens de meting beoordeelt de bloeddrukmeter automatisch of de meetresultaten betrouwbaar zijn of dat een herhaalde meting nodig is. Meldingen bij hoge bloeddruk of onregelmatige hartslag.

Assortiment samengesteld door uw vereniging

20 |

Korting voor Ango-leden

normaal € 109,95

leden € 85,00

Deel van de opbrengst komt ten goede aan uw vereniging

Ango AanZet

AANZ001_20_Ango Winkel.indd 20

09-02-15 08:41

Fitness set 6 delig Met deze fitness set haal je de sportschool in huis. De set bestaat uit 2 trainers voor de handen, 2 gewichten, springtouw en borstspiertrainer en wordt geleverd in een zilverkleurige tas. Sporten maar!

normaal € 29,95

leden € 19,95

Nordic walking set Deze Nordic Walking set wordt geleverd in een handige tas, waardoor u de stokken overal mee naar toe kunt nemen. De stappenteller vertelt u precies hoeveel u heeft gelopen en met de reflecterende armband valt u zeker op.

normaal € 49,50

leden € 44,50

De twee stokken zijn gemaakt van aluminium, waardoor ze licht van gewicht zijn (810.00 gr). De wandelstokken zijn TUV/GS goedgekeurd en worden geleverd met verschillende rubberen voetjes.

Beker Nosey - 150 Speciale kunststoffen geven een stevige grip. De bijzondere geometrie van de binnenkant van de beker maakt het zelfstandig drinken makkelijker wanneer u problemen heeft met het buigen van hoofd of nek of bij gewrichtsontstekingen. Ook te gebruiken wanneer men een halskraag draagt.

normaal € 14,20

leden € 11,50

Kijk op www.angowinkel.nl en vind snel en eenvoudig alle voordelen! Ango AanZet

AANZ001_20_Ango Winkel.indd 21

| 21

09-02-15 08:42

Ango.nl

Beste lotenverkoopster Ad Costeris (ANIB) overleden Op 27 december 2014 is op tachtigjarige leeftijd in Silvolde Ad Costeris overleden. Hij heeft gedurende een zeer lange periode deel uitgemaakt van het bestuur van de voormalige ANIB (Algemene Nederlandse Invaliden Bond). De ANIB is een van de organisaties waaruit de huidige Ango is ontstaan. Ad Costeris is zeer nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van het vanaf 1993 verschijnende gemeenschappelijke blad voor gehandicapten: AanZet. Hij is de naamgever van dit blad. Hij wilde met die naam dat de achtergestelde doelgroep constant aan zet moest blijven, wil haar positie niet verslechteren. Ik heb steeds de grootste waardering gehad voor deze bewogen vechter voor de doelgroep, waartoe hij zelf behoorde. Ton van Herpen, voormalig voorzitter ANIB

Tonny Haverkort van de Ango-afdeling Nijverdal was de beste lotenverkoopster bij de Grote Clubactie. Regio-coördinator Wilma Mug ging bij haar op bezoek met een kleine attentie als dank voor haar inzet. Tonny, wil jij je even voorstellen? Ik woon in Geerdijk, ik ben 57 jaar oud, getrouwd met John, moeder van 3 kinderen en oma van een kleinzoon. Sinds 2002 ben ik lid van de Ango. Afgelopen jaar was ik dus 12,5 jaar lid en heb ik een speldje gekregen.

Waarom ben je lid geworden van de Ango? Ik had een auto ongeluk gehad en dat veroorzaakte, onder meer, een whiplash en een gehoorbeperking waardoor ik met de UVW de strijd aan moest gaan. We hadden een eigen bedrijf en dat veroorzaakte problemen. Via de Ango kreeg ik meer informatie. Ik vertel dus ook aan iedereen dat je mogelijk een beperking kunt krijgen zonder dat een ander daar iets van opvalt. Mijn beperking is ook niet zichtbaar, maar ik heb hem wel.

Hoe heb je de loten van de Grote Clubactie aan de man gebracht? Ik heb gewoon formulieren gemaakt en die rondgedeeld op de afdelingsavond van Ango Nijverdal. De Ango heeft de loten alleen online verkocht. Maar sommige mensen zijn iets minder handig met de computer dus dat probleem kon ik voor hen oplossen. Het resulteerde in een goede verkoop van de loten.

Je bent voorzitter van de activiteitencommissie Ango Nijverdal. Uit hoeveel leden bestaat jullie afdeling en welke activiteiten organiseren jullie? Wij hebben 130 leden, maar niet alle leden nemen deel aan de activiteiten. Afgelopen jaar hebben we een bezoek

22 |

gebracht aan Piet Bos (natuurdiorama Holterberg, red.). Verder hadden we een Kerst- en Nieuwjaarsbijeenkomst, een gezamenlijke maaltijd en natuurlijk een bingoavond. Voor 2015 staat er een boottocht in Giethoorn op het programma.

Voor al die activiteiten hebben jullie geld nodig. Jij coördineert in 6 kernen in Overijssel de collecte voor de Ango. Een deel van het collectegeld komt ten goede aan jullie afdeling om activiteiten te organiseren. Hoe vind je het om de collecte te coördineren? Het is veel werk en je moet echt bijtijds beginnen om je collectanten te benaderen. Je weet nooit wat voor reacties je aan de telefoon krijgt. Het is verrassend, anders deed ik het niet.

Heb je nog goede tips om de Ango meer bekendheid te geven? Het blad Aanzet verspreiden onder fysiotherapeuten, huisartsen en revalidatiecentra. En daarbij natuurlijk uitleggen wat de Ango voor iemand kan betekenen.

Ango AanZet

AANZ001_22_ANGO_01.indd 22

09-02-15 11:56

Ango.nl

Bijscholing adviseurs noodzakelijk Eén van de vele activiteiten van de Ango is het advieswerk. De Ango heeft verdeeld over heel Nederland ongeveer 160 sociaal-juridisch adviseurs en financieel adviseurs. Dit zijn vrijwilligers die mensen met een beperking en chronisch zieken de weg wijzen binnen het woud aan regelingen, voorzieningen en zorgverzekeringsaanspraken. Dit doet de Ango, en deden haar voorgangers, al meer dan 50 jaar. Dit jaar is er veel veranderd in wetten en regelingen. Iedereen wordt geconfronteerd met de gevolgen van de veranderingen in de zorgverzekeringswet, de AWBZ, de Wmo en ook de Participatiewet. Voor mensen met een beperking verandert er zeer veel. Dit roept veel vragen op bij de mensen zelf, bij hun ouders, familie en mantelzorgers. Maar ook bij de Ango-adviseurs die deze mensen met raad en daad bijstaan. Zij moeten worden bijgeschoold in alle nieuwe wetten en regelingen. Om dit te kunnen bekostigen deed de Ango o.a. mee aan de Grote Clubactie.

Grote Clubactie De actie was van september tot en met november 2014. Via de website werden mensen gevraagd loten te kopen à € 3,00 per stuk. 80% van de opbrengst ging naar de Ango, dit leverde ongeveer € 1.700,00 euro op. De Ango is blij met deze opbrengst, maar helaas is het niet

genoeg om alle adviseurs bij te scholen. Wij hopen dan ook op extra inkomsten. Dat mensen ons advieswerk willen steunen met een éénmalige gift of structurele donatie. Of door mee te doen aan een andere loterij, de Support Actie.

SupportActie De Ango neemt al jaren deel aan de SupportActie. Dat is een nationale loterij waarmee Nederlandse verenigingen, organisaties, goede doelen, stichtingen en instellingen fondsen kunnen werven. De SupportActie wordt georganiseerd door de Nationale Stichting Grote Clubactie, die ook verantwoordelijk is voor de bekende Grote Clubactie. Door de verkoop van loten aan Supporters worden extra structurele inkomsten gegenereerd waarmee de Ango haar werk kan blijven voortzetten. Vier keer per jaar is er een trekking.

80% naar de Ango Het bijzondere aan de SupportActie is dat maar liefst 80% van ieder verkocht lot ten goede komt aan de Ango. Een lot kost € 5,50. Dat betekent dat per lot € 4,40 naar de Ango gaat. Dit is een uniek hoge afdracht in Nederland! De SupportActie is dus hét ideale middel om de Ango structureel te steunen. Met uw lot maakt u als Supporter elk kwartaal kans op mooie prijzen, zoals een auto, weekendjes weg of leuke geldprijzen.

Word supporter Doet u mee? Of wilt u mensen in uw omgeving vragen mee te doen? Op onze website www.ango.nl vindt u een link naar de aanmeldpagina. U kunt ook een machtigingskaart van de SupportActie aanvragen bij de Ango: mail naar [email protected] of bel naar 033-4654334.

Collecte Handicap.nl 22-27 juni De regio-coördinatoren zijn al weer druk met de voorbereidingen van de jaarlijkse collecte Handicap.nl. Tijdens de landelijke collecteweek gaan tienduizenden vrijwilligers weer op pad om geld op te halen voor mensen die de financiële en/of juridische steun van de Ango goed kunnen gebruiken. De collecte Handicap.nl is bij uitstek een gelegenheid om de Ango in de regio te profileren, elke collectant is een ambassadeur van de Ango. Niet alleen om geld op te halen, maar ook om de mensen te bereiken waarvoor de Ango is opgericht. Wilt u meehelpen met de organisatie van de collecte in uw woonplaats, op wat voor manier dan ook? Of wilt u een avondje collecteren? Bel dan naar 033-4654343, meld u aan op www.ango.nl of mail naar [email protected]. Alle hulp is welkom!

Ango AanZet

AANZ001_22_ANGO_01.indd 23

| 23

09-02-15 08:42

Ango.nl

In gesprek met Nel Knols In deze rubriek kijken we achter de schermen bij de regio-coördinatoren Fondsenwerving die de jaarlijkse Ango / Handicap.nl collecte organiseren. In deze laatste aflevering zijn we in gesprek met Nel Knols (63), tot voor kort regio-coördinator Fondsenwerving in Limburg, Oost-Brabant en een stukje Gelderland. Door Margreet Leijdekker

Beste regio-coördinator, wie ben je? “Ik ben Nel Knols en ik ben al heel wat jaren actief op het gebied van zorg en gezondheid. In 1969 begonnen als leerling-verpleegkundige kwam ik in de jaren ’70 in contact met (actie)groepen die streefden naar professionalisering van de verpleegkunde en het versterken van de stem van de patiënt in de gezondheidszorg. Toen midden jaren ’80 de manager, met stopwatch en afvinklijstje, zijn entree maakte in de zorg vond ik het tijd om mijn koers te

verleggen. Ik ging gezondheidswetenschappen studeren en mocht daarna beginnen aan een promotieonderzoek. Helaas maakte een chronische ziekte dat ik dit onderzoek niet kon afronden. Via werk voor mensen met een (WAO)-uitkering kwam ik bij de Ango. Eerst als districtsbestuurder en daarna als regio-coördinator. Samen met mijn collega Sonja Schings heb ik de afgelopen 9 jaar de collectes gecoördineerd in Limburg, Oost-Brabant en een stukje Gelderland en voorheen ook in Zeeland.”

Wat zijn de charmes van het organiseren? “De mooiste fase in het organiseren vind ik het begin: brainstormen over wat ik dat jaar wil bereiken met de collecte. Welke doelen stel ik mezelf, wat moet er gedaan worden om mijn doelen te bereiken en wie kan mij daarbij helpen? De charmes van het organiseren zijn voor mij dus vooruitdenken, plannen, samenwerken en overzicht houden. Samen een doel bereiken, daar gaat het mij om.”

Waarom ben jij de juiste vrouw/man om de collecte in jouw regio te coördineren? “Ik vind organiseren erg leuk en daarnaast ben ik sterk betrokken bij het doel van onze collecte. Ik promoot graag het Ango Fonds: een financiële bijdrage geven aan mensen met een handicap om een noodzakelijk hulpmiddel te kunnen aanschaffen. Helemaal geweldig vind ik dat het daarbij vaak gaat om praktische hulpmiddelen zoals een aangepast bed, fiets of een pc. Juist die praktische voorzieningen kunnen een grote bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit van leven van mensen die onvoldoende financiële middelen hebben om ze zelf aan te schaffen. Dat was mijn drijfveer om de Ango / Handicap.nl collecte te coördineren.”

Hoe ziet je ideale collecteweek eruit? “De collecteweek is natuurlijk het moment waarop alle voorbereidingen en inspanningen samenkomen: The proof of the pudding is in the eating. In die

24 |

Ango AanZet

AANZ001_24_ANGO_02.indd 24

09-02-15 08:43

Ango.nl

Heb je een goede tip voor je collega-coördinatoren?

week ben ik continu bereikbaar om kleine problemen op te lossen zoals het regelen van een spoedbezorging van een paar collectebussen of het weren van een illegale collectant uit een collectewijk. Verder ben ik dan graag aanwezig om hand- en spandiensten te leveren bij lokale activiteiten.”

“Als regio-coördinator werkt ieder in zijn of haar eigen regio aan de voorbereiding van de collecte. Juist in die situatie is onderlinge samenwerking belangrijk. Het heeft een meerwaarde om elkaars collecte-plannen regelmatig te bespreken en gebruik te maken van elkaars sterke kanten. Samen zijn we sterker!”

Wat is je leukste collecteherinnering? “Ik heb meerdere leuke herinneringen. Zo zal ik nooit meer de uitdrukking vergeten op het gezicht van een zwaar gehandicapte bewoonster van een verpleeghuis toen de Limburgse troubadour Sjef Diederen zijn liedje Geneet van ut laeve zong voor de bewoners. Mede dankzij de bijdrage uit de vergoedingsregeling van de Ango hadden de vrijwilligsters deze verwenmiddag kunnen organiseren. Verder ben ik in de afgelopen jaren getroffen door reacties van sommige collectanten die het belteam geworven had. Nadat ik met hen besproken had voor welk doel we collecteren werden zij zo enthousiast dat ze zich voor 200% gingen inzetten. Niet alleen wilden ze zelf in meer straten collecteren maar ze vroegen ook kennissen om mee te helpen bij de collecte. Dergelijk enthousiasme vind ik hartverwarmend.”

Wat was een absoluut dieptepunt? “Geen absoluut dieptepunt, meer teleurstelling wanneer mensen die aanvankelijk hebben toegezegd om mee te werken er op het laatste moment toch vanaf zien. Tegelijkertijd zie ik tegenvallers ook weer als uitdagingen: wat kan ik doen om het te verbeteren?”

Wat staat er nog op je verlanglijstje? “Voor de collecte van de Ango heb ik een grote wens: ik zou zo graag zien dat de leden van de Ango een grotere rol gaan spelen in het bij elkaar brengen van geld voor het Ango Fonds. Met de leden heeft de Ango goud in handen, ook voor de collecte. Ik ben ervan overtuigd dat goede en waardevolle inzichten en ideeën niet zozeer leven bij de top van een organisatie maar dat de

Vraag van Johan de Wilde: beste voorstellen komen van mensen uit de dagelijkse praktijk. Ik zou graag de kennis en de ideeën van de Angoleden en de afdelingsbesturen willen aanboren om de collecte-inkomsten te vergroten. Zij kennen de specifieke situatie in hun wijk, dorp of regio en kunnen vertellen hoe in hun buurt de collecte het beste kan worden opgezet.”

Hoe staat Ango / Handicap. nl er voor, volgens jou? “De Ango heeft de laatste jaren te maken met ingrijpende veranderingen. Niet alleen de verminderde subsidie-inkomsten en de verschuiving van de zorg van het Rijk naar de gemeenten, ook het collecte-landschap verandert sterk. De grote collecteorganisaties zetten steeds duurdere reclamecampagnes in om hun naam en werk onder de aandacht te brengen. Voor de Ango is het moeilijk om hierin mee te gaan. Maar de Ango kan wel gebruik maken van het feit dat ze een organisatie is die regionaal en lokaal sterk georganiseerd is en heel praktisch werk doet. De Ango biedt directe hulp en steun aan mensen die dat nodig hebben en is vertegenwoordigd in de haarvaten van de samenleving. Daarbij maken de bezuinigingen in de zorg en het motto van de overheid dat mensen meer voor zichzelf moeten zorgen de behoefte aan het werk van de Ango en het Ango Fonds alleen maar groter. Ik ervaar dat mensen zien dat de gaten in het zorg-vangnet zo groot worden dat steeds meer mensen met een handicap door dat vangnet heen vallen. In die situatie groeit bij weldenkende burgers het begrip en de waardering voor de hulp die het Ango Fonds biedt.”

“Hoe kan Ango / Handicap. nl de sociale media, toegespitst op fondsenwerving, optimaal benutten?” “Ik zou ook de sociale media vooral op lokaal niveau willen inzetten. Bouw aan regionale netwerken via de regiocoördinatoren en de afdelingsbesturen die dan het gezicht van de Ango in dat netwerk kunnen zijn. Zij geven in hun netwerk informatie over het werk van de Ango en de collecte Handicap. nl. De benodigde informatie kan dan natuurlijk wel landelijk worden aangeleverd, maar maak de verspreiding lokaal en persoonlijk. Mensen doen iets voor mensen die ze kennen en doneren makkelijker aan een organisatie die ze via personen kennen.” Vraag aan de coördinator:

volgende

regio-

“Op welke manieren kan de Ango de leden meer betrekken bij de collecte van Handicap.nl?” Wilma Mug: “Persoonlijke benadering werkt het beste. Maar de besturen van de Ango-afdelingen hebben een belangrijke sleutel in handen. Zij kunnen hun leden overtuigen om zich in te zetten voor de collecte. Een belangrijk deel van de lokale opbrengst kan ten goede komen van hun eigen afdeling die hiermee weer activiteiten kan organiseren.”

Wilma Mug was in AanZet 2014-1 de eerste regio-coördinator Fondsenwerving die in deze serie werd geïnterviewd. Met het antwoord van Wilma Mug op de vraag van Nel Knols is de cirkel rond en komt er een einde aan de rubriek ’In gesprek met’.

Ango AanZet

AANZ001_24_ANGO_02.indd 25

| 25

09-02-15 08:43

Belastingen

Uitleg over de aftrek van specifieke zorgkosten

De fiscus compenseert een deel van uw zorgkosten Geeft u veel geld uit aan medische zorg, hulpmiddelen, aanpassingen en voorzieningen? Hebt u door uw handicap of ziekte extra kosten voor kleding of vervoer? Volgt u een dieet op voorschrift van een arts of een erkende diëtist? Maak dan gebruik van de aftrek van specifieke zorgkosten bij de aangifte inkomstenbelasting. In dit artikel een stappenplan voor de aangifte over het jaar 2014. Door: Kees Dijkman Dit artikel gaat over de aangifte over het belastingjaar 2014. U doet deze aangifte in het voorjaar van 2015.

Stap 1 - Vraag zo nodig hulp Komt u er zelf niet uit? Veel belangenorganisaties beschikken over deskundige vrijwilligers, die u graag helpen. Neem voor meer informatie contact op met uw gehandicaptenorganisatie, patiëntenvereniging, ouderenorganisatie, belastingwinkel of vakbond.

Stap 2 - De voorbereiding Hebt u nog geen DigiD? Ga dan eerst naar de website www.digid.nl en vraag er een aan. Bent u fiscale partners? Dan hebt u elk uw eigen DigiD nodig. Ga vervolgens naar de website www.belastingdienst.nl en download het Aangifteprogramma 2014. Veel mensen krijgen van de Belastingdienst per brief of per e-mail een uitnodiging om aangifte te doen. Er staat dan bij dat u uw aangifte moet insturen vóór 1 mei 2015. Lukt dat niet, vraag dan uitstel tot 1 september 2015. U hoeft alleen maar even te bellen met de Belastingtelefoon 0800-0543. Doe dat wel vóór 1 mei. Bent u fiscale partners, dan moet u allebei even bellen.

Stap 3 - Begin met invullen Open het Aangifteprogramma. Vul de algemene gegevens in waar het pro-

26 |

gramma om vraagt. De vragen gaan eerst over uw persoonlijke situatie. Bijvoorbeeld of u fiscale partners bent of niet. Daarna vult u de gegevens in over uw inkomen in de boxen 1, 2 en 3. Als u hier mee klaar bent, ga dan naar het onderdeel Aftrek. Wees niet bang om even rond te neuzen in de verschillende aftrekposten. Zo lang u de aangifte nog niet hebt ingestuurd via internet, kunt u hem altijd nog veranderen. Ook als u op Akkoord hebt geklikt bij de verschillende onderdelen.

Vink ‘Specifieke zorgkosten’ aan (en eventuele andere aftrekposten waar u gebruik van wilt maken) en klik op Akkoord.

Stap 4 - Pak uw administratie erbij In het Aangifteprogramma ziet u in de donkerblauwe kolom links in beeld, onder de Aftrekposten, de post Specifieke zorgkosten staan. Als u daar op klikt, krijgt u een lijstje te zien met de verschillende onderdelen van deze aftrekpost.

Ango AanZet

AANZ001_26_Belastingen.indd 26

09-02-15 08:44

Belastingen

U kunt in de witte vakjes alleen de totaalbedragen invullen voor de verschillende onderdelen. Er zitten dus geen rekenhulpen onder. De berekeningen van de aftrekbare kosten per onderdeel zult u zelf moeten maken. Pak daarom nu uw administratie erbij. Maak voor elk van de onderdelen een overzicht van de kosten die in 2014 voor uw rekening kwamen en eventuele vergoedingen die u hiervoor hebt ontvangen. U vult in de witte vakjes namelijk telkens in: het bedrag dat u zelf betaald hebt, min de vergoeding die u hebt ontvangen (of die u nog gaat ontvangen). Bent u fiscale partners, vul dan in de witte vakjes de specifieke zorgkosten in van u beiden. Dus bij elkaar opgeteld! Bij stap 7 gaat u deze kosten pas weer verdelen. De donkerblauwe vakjes hoeft u niet in te vullen. Dat doet het Aangifteprogramma automatisch voor u. Links van de onderdelen ziet u telkens een klein geel vlakje met een vraagtekentje. Als u daar op klikt, krijgt u een toelichting op het betreffende onderdeel. Vaak kunt u nog verder doorklikken voor uitgebreidere informatie.

Stap 5 - Algemene voorwaarden Voor de aftrek van specifieke zorgkosten gelden een aantal algemene regels en beperkingen. • U moet de kosten in 2014 hebben betaald. Het gaat om kosten voor u zelf, uw fiscaal partner, uw kinderen tot 27 jaar (ongeacht waar ze wonen) of familieleden die bij u wonen en die van uw zorg afhankelijk zijn. • De kosten moeten voor uw eigen rekening komen. Kosten die u vergoed hebt gekregen, ongeacht door wie of welke instantie, kunt u niet aftrekken. • De kosten moeten bovendien op u ‘drukken’. Dat is belastingtaal voor: noodzakelijke kosten, waar u niet aan ontkomt. Kosten die u vergoed had kunnen krijgen, kunt u daardoor niet aftrekken. Dat betekent dat in principe alle kosten voor zorg, hulpmiddelen en voorzieningen die in het basispakket van de zorgverzekering zitten, die door de gemeente verstrekt worden in het kader van de Wmo of waar u een AWBZ-indicatie voor hebt, niet

aftrekbaar zijn. Ook als u moet bijbetalen omdat uw verzekeraar geen contract heeft met de (medische) hulpverlener van uw keuze, kunt u die kosten niet aftrekken. • Kosten die voor uw eigen rekening kwamen vanwege het eigen risico in de basisverzekering kunt u niet aftrekken. • De wettelijke eigen bijdragen die u betaalde voor zorg, hulpmiddelen of voorzieningen kunt u niet aftrekken. De aftrek van specifieke zorgkosten wordt elk jaar verder ingeperkt. Premies voor zorgverzekeringen zijn al een paar jaar niet meer aftrekbaar. Eenvoudige loophulpmiddelen zijn in 2013 uit de aftrek geschrapt. Met ingang van het belastingjaar 2014 zijn ook de kosten voor rolstoelen, scootmobielen en woningaanpassingen niet meer aftrekbaar. U vindt deze posten dus ook niet meer in het rijtje met de verschillende onderdelen in het Aangifteprogramma.

Stap 6 - Loop de verschillende onderdelen na Hieronder staan de onderdelen van de aftrek voor specifieke zorgkosten op een rijtje, met een toelichting.

Genees- en heelkundige hulp Deze post bestaat uit twee onderdelen: (1) medische en paramedische hulp en (2) particuliere verpleging en verzorging.

(1) Bij medische hulp gaat het om rekeningen van artsen die naar Nederlandse maatstaven als arts worden erkend en die uw zorgverzekering niet vergoedt. Denk bijvoorbeeld aan experimentele behandelingen of aan behandelingen in het buitenland. De kosten van alternatieve geneeswijzen kunt u alleen aftrekken als de behandeling plaatsvindt op verwijzing en onder begeleiding van zo’n erkende arts. Kosten voor ooglaserbehandelingen zijn niet aftrekbaar. Paramedische kosten zijn de kosten voor een fysiotherapeut, diëtist, ergotherapeut, logopedist, oefentherapeut, orthoptist, podotherapeut, huidtherapeut, tandarts of mondhygiënist. Bij de tandarts geldt als uitzondering de kosten voor bruggen: die zijn aftrekbaar bij het onderdeel ‘Bepaalde hulpmiddelen’. (2) Bij particuliere verpleging en verzorging gaat het om uitgaven die niet onder een AWBZ-indicatie vallen. Er zijn vier mogelijkheden. • U heeft geen AWBZ-indicatie, maar u schakelt vanwege uw handicap of ziekte wel particuliere verpleging of verzorging in. De kosten hiervoor zijn aftrekbaar. • U heeft een Persoonsgebonden budget (Pgb) voor verpleging en verzorging, op basis van een AWBZindicatie. Maar die indicatie is niet toereikend. Daarom koopt u naast uw

Ango AanZet

AANZ001_26_Belastingen.indd 27

| 27

09-02-15 08:44

Belastingen

Pgb ook zelf nog particuliere verpleging of verzorging in. In dat geval zijn alleen de uitgaven aftrekbaar die uitgaan boven uw bruto Pgb (de indicatie, omgerekend in geld). De uitgaven die u doet omdat uw Pgb is gekort met de eigen bijdrage (het verschil tussen uw bruto Pgb en uw netto Pgb) zijn niet aftrekbaar. • U woont in een particulier verpleegof verzorgingshuis, zonder AWBZindicatie. Een deel van de pensionprijs is bedoeld voor zorg. Dit deel is aftrekbaar. Het huis heeft hierover afspraken gemaakt met de Belastingdienst en kan u verder informeren. • U woont in een AWBZ-instelling. U gaat mee op een bewonersvakantie. U krijgt hiervoor een factuur van de instelling. Op die factuur is gespecificeerd welk deel betrekking heeft op de extra salariskosten en de verblijfskosten voor het verplegend en verzorgend personeel dat mee gaat met de vakantie. Alleen dat deel is aftrekbaar. Uitgaven voor huishoudelijke hulp of begeleiding vallen niet onder de post ‘Verpleging en verzorging’. Mogelijk kunt u wel gebruik maken van de post Uitgaven voor extra gezinshulp.

Reiskosten ziekenbezoek Het gaat om reiskosten die u maakt om een zieke en gehandicapte (voormalige) huisgenoot te bezoeken. Die huisgenoot moet dan wel meer dan 10 kilometer verderop verpleegd worden, die

verpleging moet langer dan een maand duren en u moet er regelmatig op bezoek gaan. Denk aan het bezoeken van een kind, familielid of partner die vanuit uw gezamenlijke huishouding in een AWBZ-instelling is opgenomen. De aftrek is niet beperkt in de tijd. U kunt er dus ook nog gebruik van maken als uw kind of uw partner al jaren in een instelling woont. Reist u per openbaar vervoer of per taxi, dan zijn de kosten volledig aftrekbaar. Neemt u de auto, dan geldt een standaardtarief van € 0,19 per kilometer.

Medicijnen op doktersvoorschrift Het gaat bij deze post om medicijnen (waaronder verbandmiddelen) die u gebruikt op voorschrift van een in Nederland erkende arts en waarvoor u geen (of geen volledige) vergoeding krijgt van uw zorgverzekeraar. Ook uitgaven voor homeopathische medicijnen zijn aftrekbaar, maar alleen als ze door een arts zijn voorgeschreven. Bepaalde hulpmiddelen Het gaat om hulpmiddelen die een elementaire lichaamsfunctie overnemen of om hulpmiddelen die u speciaal vanwege uw handicap of ziekte heeft aangeschaft en die voor anderen geen waarde hebben. Dit geldt bijvoorbeeld voor steunzolen, elastische kousen en prothesen (waaronder bruggen die de tandarts aanlegt). Ook de kosten voor het verzekeren en het onderhoud van deze hulpmiddelen zijn aftrekbaar.

Huurde u hulpmiddelen, bijvoorbeeld via een thuiszorgwinkel, dan is de huur aftrekbaar. Veel hulpmiddelen zijn volgens de wettelijke regels uitgezonderd van de aftrek. Of de belastingrechter heeft er in het verleden een negatieve uitspraak over gedaan. Niet aftrekbaar zijn daardoor: • Extra stookkosten. • Uitgaven voor brillen, contactlenzen en contactlensvloeistoffen. • Eenvoudige loophulpmiddelen (stokken, krukken, rollators). • Rolstoelen en scootmobielen. Er is één uitzondering: hebt u over het jaar 2013 de afschrijvingskosten van een scootmobiel afgetrokken en loopt die afschrijving door in 2014, dan kunt u ook de afschrijvingskosten over 2014 nog aftrekken. • Woningaanpassingen. Deze aanpassingen zijn over het belastingjaar 2014 voor het eerst niet meer aftrekbaar. • De wettelijke eigen bijdrage die u betaalt bij de verstrekking van hulpmiddelen aan uw zorgverzekeraar (bijvoorbeeld de 25% eigen bijdrage bij een gehoorapparaat of een kunstgebit) of aan de gemeente. U hoeft hulpmiddelen over het algemeen niet af te schrijven. U kunt de kosten dus in één keer aftrekken. Behalve als het gaat om een hulpmiddel dat u na gebruik nog zou kunnen doorverkopen. Die hulpmiddelen moet u juist wel afschrijven. Daarbij geldt een afschrijftermijn van vijf jaar, met een restwaarde van 10%.

Aanpassingen Het gaat bij deze post vooral om aanpassingen aan uw auto, fiets, brommer of brommobiel. U kunt de kosten alleen aftrekken, als die aanpassingen voor mensen zonder handicap geen betekenis hebben. Ook aanpassingen aan een tweede auto (bijvoorbeeld een aparte rolstoelbus) zijn hier aftrekbaar. Vervoer Het gaat hierbij om de extra vervoerskosten vanwege uw handicap of ziekte. Er zijn twee mogelijkheden: (1) ziekenvervoer en (2) leefvervoer.

28 |

Ango AanZet

AANZ001_26_Belastingen.indd 28

09-02-15 08:44

Belastingen

(1) Bij ziekenvervoer gaat het om de reiskosten voor (para)medische behandelingen. • Wordt u per ambulance vervoerd, dan betaalt uw zorgverzekeraar de kosten. • Krijgt u een vergoeding van uw zorgverzekeraar voor eigen vervoer, dan betaalt u een wettelijke eigen bijdrage van € 96,00. Die eigen bijdrage is niet aftrekbaar. Reisde u met uw eigen auto, dan rekende de zorgverzekeraar in 2014 een maximale vergoeding van € 0,31 per kilometer. Is dit bedrag niet toereikend voor uw type auto, dan kunt u de meerkosten aftrekken. • Andere vormen van ziekenvervoer: u krijgt alleen een vergoeding van uw zorgverzekeraar als u hiervoor een aanvullende verzekering hebt afgesloten. Heeft u geen aanvullende verzekering, of maakt u meer kosten voor ziekenvervoer dan uw aanvullende verzekering vergoedt, dan kunt u de meerkosten aftrekken. • In beide voorgaande gevallen geldt: reist u per auto, ga dan uit van de kilometerprijs voor uw type auto uit de tabellen van de ANWB of de Consumentenbond. (2) Maakt u vanwege uw handicap of ziekte extra kosten voor leefvervoer (privévervoer), dan zijn die kosten aftrekbaar volgens een zogenoemde vergelijkingsmaatstaf. U moet aantonen dat u vanwege uw handicap meer uitgeeft aan uw vervoer dan anderen. In de praktijk is dat lastig.

Dieet op voorschrift van een dokter of diëtist U kunt alleen dieetkosten opvoeren zoals die genoemd worden in de tabel van de Belastingdienst. En alleen als u dit dieet volgt op voorschrift van een arts of een erkende diëtist. U vindt de tabel (met een beetje doorklikken) onder het vraagtekentje bij dit onderdeel, in het Aangifteprogramma. Extra uitgaven voor kleding en beddengoed Kunt u aantonen dat u vanwege ziekte of handicap per jaar meer dan € 620,00 extra kosten maakt voor kleding en beddengoed (duurder in de aanschaf, extra

slijtage, kosten voor extra wasbeurten), dan mag u € 775,00 aftrekken. Kunt u dat niet aantonen, maar blijkt ‘uit algemene kennis’ dat uw handicap of ziekte zulke extra kosten met zich meebrengt, dan mag u € 310,00 aftrekken. De bedragen gelden per persoon.

Uitgaven voor extra gezinshulp Het gaat bij deze post uitsluitend om de kosten voor particuliere huishoudelijke hulp die u inhuurt vanwege uw handicap of ziekte, maar waarvoor de gemeente geen indicatie heeft afgegeven in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Er zijn twee mogelijkheden. 1. U heeft geen Wmo-indicatie voor huishoudelijke hulp. In dat geval kunt u alle kosten meetellen. 2. U heeft wel een Wmo-indicatie voor huishoudelijke hulp, maar die indicatie is niet toereikend. U regelt daarom op eigen kosten extra huishoudelijke hulp. In dat geval kunt u alleen de kosten meetellen die boven de indicatie uitgaan. De eigen bijdrage die u betaalt aan de gemeente kunt u niet meetellen. Er geldt voor deze aftrekpost een apart drempelbedrag, afhankelijk van uw inkomen. Alleen uitgaven boven de drempel zijn aftrekbaar. Maakt u gebruik van deze post, dan berekent het Aangifteprogramma automatisch deze drempel.

Verhoging Is uw (gezamenlijk) drempelinkomen niet hoger dan € 33.555,00, dan geldt een standaard verhoging van een aantal specifieke zorgkosten. De verhoging geldt niet voor alle posten en is bovendien afhankelijk van uw leeftijd. Het Aangifteprogramma berekent zelf of u in aanmerking komt voor de verhoging en om welk bedrag het gaat. Drempel Voor de aftrek van specifieke zorgkosten geldt een drempel. Alleen als u in totaal meer specifieke zorgkosten heeft dan de drempel, mag u de kosten boven de drempel aftrekken. Toch haalt u de drempel gemakkelijker dan u denkt. Vooral voor mensen met een laag inkomen is de drempel niet zo hoog. En de

verhoging van de specifieke zorgkosten telt mee om de drempel te halen. Het Aangifteprogramma berekent uw drempel automatisch, op basis van de gegevens die u eerder heeft ingevuld. Het Aangifteprogramma berekent vervolgens zelf welke bedrag u kunt aftrekken en vult dat bedrag alvast voor u in.

Stap 7 - Maak een verdeling Deze stap geldt alleen voor fiscale partners. Bij de vorige stappen heeft u de aftrekbare specifieke zorgkosten uitgerekend voor uzelf en uw fiscale partner samen. U moet deze aftrek nu gaan verdelen. U mag zelf bepalen in welke verhouding u dat doet. Klik op ‘Verdelen’ in de blauwe kolom links in beeld in het Aangifteprogramma en ga naar het onderdeel Specifieke zorgkosten. Als u bij één van beiden een bedrag invult, berekent het Aangifteprogramma zelf hoeveel aftrek er voor de ander overblijft.

Stap 8 - Insturen Loop de hele aangifte voor de zekerheid nog eens goed na. Kijk ook in de rubriek ‘Overzicht’ en ga na of alle posten er goed in terugkomen. Stuur vervolgens uw aangifte in via internet, met behulp van uw DigiD. Na een paar weken of maanden krijgt u van de Belastingdienst een belastingaanslag over het jaar 2014. Ook als u geld terugkrijgt. De Belastingdienst maakt dat geld dan automatisch over naar uw bankrekening. Klopt de aanslag volgens u niet, maak dan zo nodig officieel bezwaar. Hoe dat moet staat in de aanslag zelf. Deze informatie wordt u aangeboden door Ieder(in). De tekst is met de meeste zorgvuldigheid samengesteld, maar u kunt er geen rechten aan ontlenen. Bij het schrijven van dit artikel was het definitieve Aangifteprogramma 2014 nog niet beschikbaar. Dat programma kan er daardoor op onderdelen iets anders uitzien dan in deze tekst beschreven. Voor meer informatie, kijk op www.meerkosten.nl in de rubriek ‘Belastingvoordeel’ of download gratis de volledige belastingbrochure op www.iederin.nl.

Ango AanZet

AANZ001_26_Belastingen.indd 29

| 29

09-02-15 08:44

Allerlei

Samenwerking Freedom Auto Aanpassingen en de Ango Freedom Auto Aanpassingen heeft besloten om de Algemene Nederlandse Gehandicapten Organisatie op een creatieve manier te ondersteunen. Vanaf heden krijgen alle nieuwe klanten van Freedom Auto Aanpassingen een gratis Ango-lidmaatschap van één jaar. Freedom Auto Aanpassingen, gevestigd in Vortum-Mullem (Noord-Brabant), is al ruim 10 jaar actief op het terrein van de auto- en busaanpassingen voor individueel rolstoelvervoer. Freedom levert zelf ontwikkelde aanpassingen en is hiermee uniek in de markt. Freedom is er voor om materialen van de hoogste kwaliteit te gebruiken. Dit ziet u terug in het gebruik van roestvrij staal (rvs) op de gehele ombouw, waardoor deze veel langer mee gaat. Tevens is de afwerking zeer luxe door het gebruik van een geluidsisolerend en eenvoudig te reinigen tapijt en een lichtgewicht aluminium oprijplaat. Freedom biedt 3 jaar volledige garantie op de aanpassing en zelfs 10 jaar garantie op de rvs ombouw. Naast bodemverlagingen biedt Freedom ook occasions, scootmobielliften

en taxiaanpassingen aan. Freedom Auto Aanpassingen is een servicegerichte organisatie en biedt daarom hulp bij het zoeken naar een geschikte (tweedehands) auto, hulp bij financiering en geeft advies over fiscale voordelen.

Bij Freedom staat de rolstoelgebruiker centraal! Met de unieke en duurzame bodemverlaging wordt er voor gezorgd dat de rolstoelgebruiker een ruime binnenhoogte heeft en op dezelfde ooghoogte zit als de overige passagiers. Hierdoor is het zicht naar buiten optimaal! Dit wordt ook wel Panoramagarantie genoemd. Dit is de belofte dat de rolstoelgebruiker even goed naar buiten kan kijken als de andere passagiers. Tevens staat de rolstoel in een Freedom rolstoelauto volle-

dig vlak. De rolstoelgebruiker kan doorrijden tot en met de 2e zitrij en neemt als het ware plaats op de ‘achterbank’. Op de 2e zitrij zijn nog twee extra zitplaatsen mogelijk.

“Onder de indruk van de Ango” Freedom Auto Aanpassingen is bijzonder onder de indruk van de ondersteuning en informatievoorziening die de Ango aan haar leden biedt. Daarom is het bedrijf ook de samenwerking met de Ango aangegaan. Het gratis lidmaatschap is voor Freedom-klanten erg waardevol. Een hoger aantal leden betekent voor de Ango naar verwachting meer armslag en hierdoor kan de kwaliteit van de aangeboden hulp en advies alleen maar beter worden. Om de samenwerking te vieren is besloten om alle huidige Ango-leden een samenwerkingskorting van 20% te bieden op de ombouwkosten van de populaire Renault Kangoo. Met de Freedom bodemverlaging wordt maar liefst 152 cm. binnenhoogte gecreëerd, waardoor de rolstoelgebruiker alleen in een door Freedom aangepaste Renault Kangoo écht goed naar buiten kan kijken. Voor alle Ango-leden geldt dat men deze Renault Kangoooplossing gratis en geheel vrijblijvend in de eigen woonplaats kan passen en proefrijden. Freedom komt gewoon op afspraak met deze auto bij geïnteresseerde Ango-leden thuis. Dit aanbod blijft geldig tot en met 1 mei 2015. Wilt u meer weten over de mogelijkheden van Freedom Auto Aanpassingen, kijk dan op de onlangs geheel vernieuwde website www.freedommotors.nl. Binnen een paar klikken vindt u de informatie die u zoekt.

30 |

Ango AanZet

AANZ001_30_Allerlei.indd 30

09-02-15 08:45

Allerlei

Markt van Mogelijkheden Het Fries Congrescentrum aan de Oprijlaan 3 in Drachten is op 7 maart aanstaande van 10 tot 16 uur weer het decor van de Markt van Mogelijkheden. Deze informatiemarkt, georganiseerd door MEE Friesland, is bedoeld voor mensen met een beperking en hun naasten of verzorgers. Met 165 standhouders in 2014 en ruim 2.200 bezoekers is het voor mensen in het noorden van Nederland de plek om dit jaar informatie te halen en nieuwe ideeën op te doen. Omdat MEE Friesland mensen met diverse handicaps bedient, zal ook dit jaar de diversiteit aan standhouders weer groot zijn. Dit jaar hebben zich ook weer veel standhouders opgegeven voor de Markt van Mogelijkheden. Op de website www.mvmfriesland.nl vindt men het actuele overzicht. Naast organisaties met specifieke hulpmiddelen voor mensen met een verstandelijke beperking, zijn er ook stands waarin mensen met een handicap zich kunnen laten in-

formeren over aangepaste vakantiemogelijkheden. Ook zijn er gehandicaptenen patiëntenorganisaties present. Ook blinden- en slechtzienden kunnen zich er informeren. In de Bartiméus Belevingstent kunnen goedziende bezoekers met behulp van een speciale bril ‘zonder zicht’ een parcours afleggen. Op indringende wijze wordt ‘het gewone leven’ met voorwerpen en geluiden nagebootst. Hoe is het om slechter, of niet, te kunnen zien en hoe werken dan de andere zintuigen? Bartiméus wil met de Belevingstent aandacht vestigen op een toegankelijke samenleving.

Vergoeding lidmaatschap Een patiënten- of gehandicaptenvereniging is een organisatie die opkomt voor de belangen van mensen met een bepaalde aandoening. De verenigingen, zoals de Ango, hebben meestal tot doel het geven van voorlichting en het organiseren van themabijeenkomsten. De basisverzekering vergoedt zo’n lidmaatschap bij een patiëntenvereniging niet. Sommige zorgverzekeraars vergoeden wel (een deel) van deze kosten in de aanvullende zorgverzekering. Wilt u weten of uw verzekering (een deel) van het lidmaatschap voor zijn rekening neemt? Dan kunt u bijvoorbeeld kijken op de vergelijkingssite van Independer of op andere internetpagina’s.

De website van Independer (www.independer.nl/zorgverzekering/vergoedingen/lidmaatschappatientenvereniging. aspx) geeft het complete overzicht van deze vergoedingen per verzekeraar. U kunt de vergoeding van een lidmaatschap bij een patiëntenvereniging per zorgverzekeraar bekijken, maar ook sorteren op prijs.

#pgbalarm Eigenlijk wilde ik deze column gebruiken voor een vervolg op mijn vorige column (alles rondom de veranderingen in de zorg in 2015). Succesverhalen, failures etc. We zijn echter nog zo kort onderweg, dat ik besloten heb om dit nog even links te laten liggen en dit de volgende keer op te pakken. Een onderwerp dat de afgelopen weken in ieder geval volop in het nieuws was, dat is alles rondom de Pgb’s. Het afgelopen jaar zijn ruim 2.100 gevallen van fraude aan het licht gekomen (op een onderzocht aantal Pgb’s van zo’n 30.000). Ongelooflijk! Dus bij 1 op de 14 Pgb’s is er iets mis en wordt het geld niet voor zorg gebruikt. Ik kan daar zo slecht tegen. Het Pgb is namelijk zo’n mooi iets voor een grote groep mensen die zorg echt nodig hebben en het op die manier zelf kunnen regelen. Het is dan ook zo jammer dat er mensen zijn die hier misbruik van maken, waardoor wellicht de hele regeling weer onder druk komt te staan. Iets wat absoluut de bedoeling niet kan zijn. Het ministerie heeft nu aangekondigd extra onderzoeken in te stellen en één van de maatregelen die al genomen is, is dat de uitbetalingen van Pgb’s alleen nog maar via de Sociale Verzekeringsbank (SVB) lopen. Dit is ingegaan per 1 januari 2015 en op zich een goed idee. De uitvoering blijkt echter een drama te zijn. 75% (!!) van de Pgb’s over januari konden niet uitbetaald worden door de SVB. Een gebrek aan gegevens, mankracht, verwerkingssnelheid, noem maar op. Tienduizenden zorgverleners hebben daarom hun salaris over januari nog steeds niet gehad (actuele stand begin februari). Voor zorgverleners een drama, maar ook voor de zorgontvangers die zo afhankelijk zijn van deze zorgverleners. Dan denk je het goed geregeld te hebben en zorgen allerlei administratieve onvolkomenheden ervoor dat jouw broodnodige hulp niet betaald wordt en de hulpverlening wellicht onder druk komt te staan. Het moet niet gekker worden! Daarom steun ik van harte de actie van Marije ten Broeke uit Zandvoort om iedereen wakker te schudden: #pgbalarm Evert Jan Bos Marktmanager Zorg bij Jaarbeurs @evertjanbos (Twitter)

Ango AanZet

AANZ001_30_Allerlei.indd 31

| 31

09-02-15 11:57

Geschiedenis

Aparticipatie: gehandicapten vertellen over hun leven op internaten Gehandicapten die in de jaren ‘60 en ‘70 in een instelling woonden, vertellen hun verhaal op een nieuwe website: www.aparticipatie.nl. initiatiefnemer is Jan Troost. Zijn herinneringen, en die van anderen, aan de tijd in de Sint-Maartenskliniek in de bossen bij Nijmegen staan nu online. “Anno 2015 leven we in een participatiemaatschappij, maar gehandicapten werden 50 jaar geleden bewust buiten de samenleving gehouden”, aldus Troost, ondermeer bekend als oudvoorzitter van de CG-Raad. Hij vertelt over de reden dat hij van Dordrecht naar Nijmegen ging: “Ik heb een botziekte waardoor ik snel wat breek. Geen school wilde mij hebben, maar ik was slim genoeg voor de Sint-Maartenskliniek. Daarom verhuisde ik. Tegenwoordig kunnen kinderen met die aandoening gewoon naar school, maar dat was in de jaren zestig van de vorige eeuw anders.” Gehandicapten werden bewust buiten de samenleving gehouden. “Vroeger leefden wij in apartheid. De instelling stond op een heuvel, ver van het centrum van de stad, en was omgeven door een groot hek. We hadden er alles: cultureel werk, school, sport, maar we kwamen nooit buiten de poorten. Daar is de beweging voor gehandicapten ontstaan. Zo gingen we in 1972 protesteren bij cultureel centrum De Lindenberg in Nijmegen. Het was een dure, culturele accommodatie met onder meer de bibliotheek. Toen er op deze bouw bezuinigd moest worden werd aan de directie van het internaat gevraagd of gehandicapten ook aan cultuur deden. Onze leiding vond van niet. En als er al aan cultuur gedaan werd, dan was dat op het terrein zelf, kortom de gemeente kon in de ogen van de directie van de Maartenskliniek de aanpassingen van de nieuwbouw wel achterwegen

32 |

laten. Met grote steun van Ton Deley, die toen stage liep als orthopedagoog binnen onze instelling, richtten we de Aktiegroep Integratie Gehandicapten. (Dit initiatief leidde tot oprichting van de nog steeds zeer actieve lokale belangenorganisatie Werkgroep Integratie Gehandicapten). Met ruim 200 gehandicapte en niet-gehandicapte jongeren trokken we bij de opening op naar het centrum om een petitie aan te bieden aan de toenmalige minister Engels van cultuur.” Volgens Jan wisten de bestuurders en de politie eigenlijk niet zo goed wat ze met de zaak aan moesten. Gehandicapten die de straat opgingen. De landelijke pers besteedde de volgende dag uitgebreid aandacht aan de eerste protestmars van gehandicapten.

Toen begon volgens Troost eigenlijk de integratie van mensen met een handicap in Nederland. “Veel van de mensen die daar toen aan meededen, zoals bijvoorbeeld Gerda Polman en Frans Huijsmans (de eindredacteur van AanZet) zijn ook nu nog actief op het terrein van de participatie van mensen met een handicap. “

Aktief Ook Troost voert van jongs af aan een emancipatiestrijd namens de gehandicapten. Volgens Jan zijn er stappen gezet in de emancipatie van gehandicapten, maar hij is niet blij met het huidige beleid en de bezuinigingen op de zorg: “Ik heb het gevoel dat we weer opnieuw kunnen beginnen.” Hij denkt dat het van

Gehandicapten demonstreren bij Lindenberg

Ango AanZet

AANZ001_32_Aparticipatie.indd 32

09-02-15 08:46

Geschiedenis

werden warm welkom geheten door de zusters die de actie van harte ondersteunden. En bij die ene daad bleef het niet. Tot op de dag van vandaag zet de actiegroep zich op allerlei manieren in om de situatie van mensen met een handicap te verbeteren.

Website

belang is te weten hoe de situatie vroeger was. Hij wil getuigenissen: hoe was het leven in de instellingen, wat vond de betrokkenen ervan, wat heeft het met je gedaan, wat was er goed en wat niet? Nadat Jan stopte als voorzitter van de CG-Raad bleef hij actief. Hij zette onder meer www.troostoverleven.nl op. Hierop geeft hij zijn eigen mening over de situatie van mensen met een handicap. Daarnaast nam hij het initiatief tot de actiegroep ‘Terug naar de bossen’. “Mensen met een handicap veroverden hun plaats in de samenleving. Na jaren van apartheid zijn mensen met een handicap onderdeel van onze maatschappij geworden. Maar deze toestand van gelijke kansen wordt nu bedreigd door de bezuinigingsmaatregelen van het kabinet Rutte, op de VG sector, de ouderenbonden, Wmo, AWBZ, de Wajong, Pgb, de WSW, het rugzakje, gelijke behandeling, buitengewone lasten aftrek, ondersteuning van lokale belangenorganisaties, Fokus wonen, enzovoort, enzovoort.” Jan belde in juni 2011 een aantal oude actievoerders van vroeger en vond steun bij jongeren van nu. Als eerste daad wilden zij terug naar de roots van hun bestaan, als ze niet meer voor zichzelf zouden kunnen zorgen, dan maar terug naar de SintMaartenskliniek. Het internaat in het bos was verdwenen maar Troost wist de nonnen die de leiding hadden over de instelling op te sporen. Hij vroeg of hij zich met zijn actiegroep mocht terugtrekken in het klooster waarin de dames nu van hun oude dag genieten. Ze

Jan wilde na zijn periode als voorzitter eigenlijk zijn leven op papier zetten, maar gaandeweg bedacht hij dat het wellicht beter was zijn geschiedenis te verweven met de herinneringen van mensen die net als hij in de SintMaartenskliniek gezeten hadden of er hebben gewerkt. In de vorige eeuw (vanaf jaren ‘30 tot begin jaren ‘80) was het in Nederland volstrekt normaal dat kinderen en jongeren met een handicap buiten de samenleving woonden. Eén van de inspiratiebronnen was het indrukwekkende werk van de Shoah Foundation van Steven Spielberg. Spielberg legde 51.696 videogetuigenissen vast van overlevenden van de holocaust. Op deze manier zouden ook de verhalen van mensen met een handicap moeten worden vastgelegd. Na een flinke lobby kwam er geld voor het project. De website www.aparticipatie.nl is ontstaan dankzij de hulp van diverse sponsors en Ieder(in) (de koepel van gehandicapten- en patiëntenorganisaties). De webpagina laat onder andere zien hoe de emancipatiestrijd ontstond. De persoonlijke en vaak onvoorstelbare verhalen kweken bewustwording en begrip voor de wens van een inclusieve samenleving en de kennis die daarbij nodig is. Het verhaal van Gerda Polman bijvoorbeeld is zeer indrukwekkend. Zij verbleef van 1960 tot 1977 in de Maartenskliniek. Gerda vertelt zeer indringend over de eerste jaren waarin er bijna een soort schrikbewind werd gevoerd door de nonnen. “Ik had al wel door dat het niet klopte. Het deugde niet met die nonnen hoor!”, zegt ze een keer. De laatste zeven jaar van haar verblijf werd het wel wat soepeler. Er waren nog volop regels maar de nonnen trokken zich terug en de

leiding had meer gevoel met de jongeren van die tijd. Harry Schreurs kon in die jaren ook wel tot ‘de inboedel’ van de Sint-Maartenskliniek gerekend worden. Hij woonde in het internaat van 1956 tot 1972. Hij maakte er het beste van, gaf hij toe. Hij zorgde ervoor dat hij ‘de sterkste’ was onder zijn kamergenootjes en hield zo het hoofd boven water. De succesvolle emancipatiestrijd van de mensen die op de website aan het woord komen, heeft ertoe geleid dat veel instellingen inmiddels zijn gesloten of gaan sluiten. Daarmee wordt een tijdperk afgesloten. Als de mensen die daar geleefd en gewoond hebben er niet meer zijn, verdwijnen ook veel waardevolle en bijzondere herinneringen. Het doel van ‘Aparticipatie’ is om hun verhalen, en het vaak unieke beeld- en fotomateriaal van het internaatleven, te behouden. Een belangrijk historisch en waardevol document voor huidige en volgende generaties. De site is gestart met een beperkt aantal verhalen: voorlopig zijn er opnamen van zestien gesprekken die allemaal op de website komen. “We wilden geen korte, snelle interviews. Op de website komt iedereen uitgebreid aan het woord.” Het levert een serie indringende verhalen op die even tijd van de bezoeker van de site vergen. Maar het schetst een uitgebreid beeld van de toenmalige, en inmiddels verdwenen manier, van opvangen van gehandicapten en gedachten die mensen daar nu bij hebben.

Vertel je verhaal Het Nijmeegse internaat is inmiddels gesloten en gesloopt. De makers zoeken contact met nog meer oud-bewoners die hun verhaal willen vertellen. Oud foto- en filmmateriaal en verhalen van oud-medewerkers zijn eveneens bijzonder welkom. Maar ook mensen die tussen 1938 en 1981 in andere internaten hebben gewoond, worden uitgenodigd om hun ervaringen en verhalen te delen. De contactgegevens staan op de website, maar rechtstreeks mailen kan ook naar Jan Troost: [email protected]

Ango AanZet

AANZ001_32_Aparticipatie.indd 33

| 33

09-02-15 08:46

Sport

Bibian Mentel Paralympisch Sporter van het Jaar Snowboardster Bibian Mentel is tijdens het NOS | NOC*NSF Sportgala in de Amsterdamse RAI verkozen tot Paralympisch Sporter van het Jaar 2014. Bibian Mentel werd in 2014 Paralympisch kampioen op de para-snowboardcross. Een nieuw onderdeel dat, vooral dankzij de jarenlange inspanningen van Mentel zelf, zijn debuut maakt op de Paralympische Winterspelen. Na een voorzichtige eerste run, liet de geboren Utrechtse in run twee en drie duidelijk zien wie de beste was in Sochi. Eerder in het jaar won Mentel ook al met grote overmacht het eindklassement van de World Cup. Aan het eind van de Spelen kreeg Mentel de prestigieuze Wang Youn Dai Award voor haar grote inzet op maatschappelijk vlak. Mentel kreeg de voorkeur boven drie andere genomineerden. Para-dressuuramazone Rixt van der Horst kroonde zich tijdens de Wereldruiterspelen in Normandië tot tweevoudig wereldkampioen. Nadat Van der Horst eerst goud won op de individuele proef, was ze daarna de sterkste tijdens

de kür op muziek. Naast deze gouden plakken, was er voor Van der Horst ook nog zilver, als lid van het dressuurteam. Inge Huitzing werd in juni 2014 uitgeroepen tot meest waardevolle speelster van het wereldkampioenschap rolstoelbasketbal in Canada. Huitzing won met Nederland uiteindelijk brons. Sinds 2007 hoort ze bij de nationale selectie. Tijdens de wereldkampioenschappen baanwielrennen in Mexico won Alijda Norbruis twee keer goud. In de klasse C2 sloeg Norbruis eerst toe op de 500 meter tijdrit door in de finale de Amerikaanse Allison Jones vier seconden voor te blijven. Met een tijd van 40.002 seconden zette de Friezin bovendien een nieuw wereldrecord neer. Later in het toernooi won Norbruis ook de 3 kilometer achtervolging door in de finale Paralympisch kampioene Sini Zeng te kloppen. De tijd van Norbruis, 4.07,454 minuten, was wederom een wereldrecord.

Veertien zwemmers kwalificeren zich voor WK Tijdens de Amsterdam Swim Cup, afgelopen december, hebben veertien Paralympische zwemmers voldaan aan de kwalificatie-eisen voor de wereldkampioenschappen later dit jaar. Lisa Kruger zal in Glasgow haar debuut gaan maken op het internationale podium. De 14-jarige miste dit jaar nipt de EK, maar kwalificeerde zich nu wel voor de WK. Kruger bleef op de 100 meter rugslag (S10) binnen de gestelde kwalificatielimiet. Het betekent dat zij in Glasgow voor het eerst op een groot internationaal toernooi deel

34 |

zal nemen. Ook leeftijdsgenote Sterre Veerman (S13) kwalificeerde zich op de 100 meter rugslag; voor haar wordt het haar eerste wereldtitelstrijd.

Naast een groot aantal WK-kwalificaties werden er in het Sloterparkbad ook nieuwe recordtijden gezwommen. Zo verbeterde Chantalle Zijderveld haar eigen wereldrecord op de 50 meter schoolslag (SB9) met 0.06 seconden tot 36.01. Liesette Bruinsma tekende in Amsterdam voor nationale records op de 50 en 100 meter schoolslag (SB12). Tijdens de Swim Cup in Eindhoven (2-5 april 2015) hebben alle zwemmers opnieuw de kans om zich te kwalificeren voor de wereldkampioenschappen in Glasgow.

Ango AanZet

AANZ001_34_Sport.indd 34

09-02-15 08:47

Sport

ABN AMRO start talentenprogramma Tijdens het ABN AMRO World Tennis Tournament, begin februari, begon een nieuw talentenprogramma voor Nederlandse tennistalenten. De bank investeert samen met Richard Krajicek en ex-rolstoeltennisster Esther Vergeer in talenten die de ambitie hebben toptennisser te worden, om zo met de KNLTB het jeugdtennis in Nederland naar een hoger plan te tillen. Krajicek en Vergeer zullen de komende jaren fungeren als mentoren. Het Nederlandse tennis kent een rijke historie, met Richard Krajicek en Esther Vergeer als boegbeelden. Beide oudspelers gaan samen met ABN AMRO aan de slag met talenten om te bevorderen dat Nederland ook in de toekomst toptennissers heeft. Via een maatwerkprogramma wordt de komende jaren geïnvesteerd in de talenten. Dit programma komt bovenop de reguliere begeleiding van de talenten vanuit de KNLTB. De talenten zullen door het jaar heen extra trainingen volgen met (internationale) toptalenten uit hun eigen leeftijdscategorie. Ook

zullen ze van talenten uit andere sporten gaan leren. Naast begeleiding op technisch en tactisch gebied krijgen ze ondersteuning op mentaal en zakelijk vlak, maar ook staan Krajicek en Vergeer als mentor tot hun beschikking. Het talentenprogramma eindigt wanneer de deelnemer 18 jaar wordt.

Start tijdens toernooi De officiële start van het talentenprogramma was tijdens het ABN AMRO World Tennis Tournament in februari. De talenten waren daarbij aanwezig om zo het reilen en zeilen van een

groot ATP toernooi te ervaren. Ook zat Andy Murray die week met hen om tafel en vertelde over de stappen die nodig zijn om de top te bereiken. Zowel Krajicek en Vergeer hebben de afgelopen periode gezocht naar de grootste talenten tussen de 12 en 18 jaar. Vergeer gaat de rolstoeltennisers Diede de Groot (18) en Ruben Spaargaren (15) begeleiden. Bij het ter perse gaan van dit nummer waren de andere twee talenten die de rolstoeltennisster Esther Vergeer gaat begeleiden nog niet bekend.

WK Baanwielrennen in Apeldoorn Eind maart is Omnisport Apeldoorn hét epicentrum voor het Paralympisch wielrennen. Van 26 tot en met 29 maart worden in ons land voor het eerst in de geschiedenis de wereldkampioenschappen op de baan verreden. Zowel de tandemkoppels als de wielrenners komen in actie. Voor de tandemrijders staan er drie onderdelen op het programma: sprint, tijdrit en achtervolging. Cycling bestaat uit de onderdelen tijdrit, achtervolging, teamsprint en scratch. Tijdens de we-

reldkampioenschappen heeft Nederland twee wereldtitels te verdedigen. Alyda Norbruis werd eerder dit jaar wereldkampioene op de 500 meter tijdrit en de 3 kilometer achtervolging. Op beide dis-

ciplines verbeterde ze in het Mexicaanse Aguascalientes ook het wereldrecord. Voor meer informatie over de WK in Apeldoorn, kijk op www.paracycling2015.com.

Nederland wederom winnaar Wheelchair Tennis Trophy Nederland heeft voor het veertiende jaar op rij de Europe’s Wheelchair Tennis Trophy gewonnen. In het rolstoeltennis heerst Nederland al jaren. De Nederlandse rolstoeltennissers verzamelden 1086 punten in het jaar 2014. Nummer twee, Groot-Brittannië, behaalde 892 punten. Frankrijk, vorig jaar nog tweede achter Nederland, werd nu derde. Rusland en Duitsland

waren de nummers vier en vijf. De Duitsers waren over de vier categorieën wel de beste, zij wonnen de European Tennis Trophy. De Tennis Trophy werd in 1991 in het leven geroepen om waardering te geven aan de prestaties van de leden van Ten-

nis Europe. De prijzen worden in vier categorieën uitgereikt. Naast het rolstoeltennis zijn dit professioneel tennis, juniorentennis en het seniorentennis. In het seniorentennis behaalde Nederland een vijfde plaats. De prijzen worden uitgereikt tijdens de jaarlijkse meeting van Tennis Europe in Lausanne op 28 maart.

Ango AanZet

AANZ001_34_Sport.indd 35

| 35

09-02-15 08:47

Jongeren

VN-Verdrag niet goed uitvoeren is schending mensenrechten Op 9 februari 2015 was er in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek over het ‘VNVerdrag voor de rechten van personen met een handicap’. Het ziet ernaar uit dat Nederland het verdrag in juli gaat bekrachtigen. Nederland moet het verdrag dan gaan uitvoeren. Een VN-comité controleert of een land het verdrag goed uitvoert. De Duitse hoogleraar Disability Studies Theresia Degener is vice-voorzitter van dit comité. Degener: “Elke leerling heeft recht op toegang tot het reguliere onderwijs.” Het ‘VN-Verdrag voor de rechten van personen met een handicap’ is net als het VN-kinderrechtenverdrag en het VNvrouwenverdrag, een mensenrechtenverdrag. Het is in 2006 door de Verenigde Naties goedgekeurd en daarmee het jongste mensenrechtenverdrag. Inmiddels hebben 151 landen het verdrag in eigen land bekrachtigd (geratificeerd). Degener: “Daar zijn we blij mee.” Het ‘VN-Verdrag voor de rechten van personen met een handicap’ is nodig omdat in veel landen mensen met een handicap niet volwaardig kunnen meedoen aan de samenleving. Het verdrag richt zich op situaties waarin mensen met een handicap vaak nog een achterstand hebben. Het gaat over recht op gelijke behandeling, gelijke toegang, eigen regie en participatie, mobiliteit, inclusief onderwijs, werk en een behoorlijke levensstandaard. Het verdrag brengt de inclusieve samenleving dichterbij. Nederlanders met een beperking hebben hoge verwachtingen van het verdrag. Zijn die verwachtingen terecht? Degener: “Ja en nee. Ja, omdat het een revolutionair verdrag is. Het is het beste middel dat we ooit hebben gehad. Er is bijvoorbeeld geen ander internationaal instrument dat zo duidelijk recht geeft op inclusief onderwijs.” Tegelijkertijd tempert Degener de hoge verwachtingen en doet een beroep op het geduld: “Geen enkel mensenrechtenverdrag is ‘over night’ geïmplementeerd. Uitvoering van een mensenrechtenverdrag neemt jaren in beslag.”

Onderwijs Degener is op dit moment nog niet zo positief over de verbeteringen op het gebied van onderwijs. “Landen hebben hun onderwijswetgeving aangepast,

36 |

maar vaak is dat niet goed genoeg.” Veel landen hebben de verplichtingen van het artikel over onderwijs (art. 24) niet goed begrepen, stelt Degener. “Artikel 24 betekent in de basis dat gescheiden onderwijsvormen moeten worden afgeschaft.” Degener wijst op een veel voorkomend misverstand: “Veel ouders en scholen denken dat het een recht is om te kunnen kiezen tussen speciaal en regulier onderwijs. Dat is niet waar. Dat is niet de essentie van artikel 24. De essentie van artikel 24 is dat àlle leerlingen recht hebben op toegang tot het reguliere onderwijs, met redelijke aanpassingen en individuele begeleiding. Dat betekent overigens niet dat speciale scholen verboden zijn. Het betekent dat elke leerlingen recht heeft op inclusief onderwijs. Dus ook dove, doof-

blinde en blinde kinderen hebben recht op toegang tot het reguliere onderwijs, met de specifieke ondersteuning die zij nodig hebben.” Het recht op toegang tot de algemene systemen is wat we bedoelen als we praten over inclusie. Aparte woon-, werk- en onderwijssystemen houden exclusie in stand. Degener: “Voor veel West-Europese landen, zoals Nederland, waar relatief veel kinderen gebruik maken van speciaal onderwijs en relatief veel mensen werken en wonen in beschutte systemen, is naleving van dit recht een flinke uitdaging.” De verwachting is dus dat Nederland in juli 2015 het verdrag gaat bekrachtigen. Het VN-comité zal dan in 2017 beoordelen hoe ver Nederland gevorderd is met de uitvoering van het verdrag.

Ango AanZet

AANZ001_36_Jongeren.indd 36

09-02-15 08:48

Jongeren

Het studievoorschot: wat gaat er veranderen? Het is zover, de Eerste Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel Studievoorschot. Voor het hoger onderwijs is dit de grootste wetswijziging van de afgelopen dertig jaar. Wat gaan studenten er van merken en wat zijn de gevolgen voor studenten met een functiebeperking? – Vanaf september 2015 krijgen studenten geen basisbeurs meer als ze aan een bachelor- of masteropleiding beginnen. – De huidige studenten behouden de basisbeurs voor de duur van hun opleiding. Let op: universitaire bachelorstudenten krijgen slechts drie jaar basisbeurs, geen vier jaar. Dat

vierde jaar was immers voor hun master bestemd. – De aanvullende beurs gaat met maximaal € 100,00 per maand omhoog om jongeren uit arme gezinnen te ontzien. – Wie in de komende drie jaar begint met studeren, krijgt na zijn afstuderen een tegoedbon voor bijscholing ter waarde van ongeveer € 2.000,00. Die kan tot

vijf tot tien jaar na het afstuderen gebruikt worden. Het is een compensatie omdat deze studenten geen basisbeurs krijgen terwijl ze nog weinig zullen merken van de investeringen in het onderwijs. – Gehandicapte en zieke studenten krijgen € 1.200,00 kwijtgescholden als ze binnen tien jaar hun diploma behalen. Voor de uitwonenden onder hen is dat minder dan nu: zij kregen voorheen een extra jaar basisbeurs van € 3.300,00 . – De OV-studentenkaart blijft behouden en komt vanaf 2017 ook beschikbaar voor minderjarige mbo’ers.

‘Try before you die!’ Ieder mens heeft behoefte aan intimiteit. In de relatiesfeer bevestigt vrijen een liefdesrelatie. Vrijen kan ook een fijn gevoel geven, even een lichamelijke prikkel die wél prettig is. Seks met een handicap is soms net iets gecompliceerder dan ‘gewone’ seks, in de zin van dat ik minder vaak zin heb om te vrijen en dat ik het door pijn, ongemak en vermoeidheid niet lang volhoud. Ook zijn veel standjes niet uitvoerbaar, creativiteit is dus noodzakelijk. Vrijen is een menselijke behoef-

So what!

Stichting Intermobiel zet zich in voor en door jongeren met een lichamelijke handicap en/ of chronische ziekte. De mensen achter Intermobiel schrijven mee aan de AanZet. Dit keer schrijft Veroni Steentjes. Ze heeft het Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) waardoor ze beperkt is. Ze heeft al jaren een gelukkige latrelatie. In haar ogen houdt seksualiteit niet op met het hebben van een lichamelijke handicap of chronische ziekte. De illustratie is gemaakt door Intermobiel vrijwilliger Paul Stoel.

te die bij mij gelukkig niet is weggegaan door mijn handicap. Ieder stel maakt op het gebied van seksualiteit een bepaalde fase en ontwikkeling door. In de beginperiode van een relatie vrij je bijvoorbeeld drie keer per week, wat op den duur drie keer per maand kan worden, tot uiteindelijk slechts drie keer per jaar. Seks kan een sleur worden, terwijl dat niet hoeft. Dit geldt voor alle seks, dus niet alleen voor seks met een handicap. Je seksuele behoeften en voorkeuren kunnen ook veranderen. Uitspreken wat ik wél en niet fijn vind, is moeilijk. Maar als je dit niet aan je partner aangeeft, kan die daar ook niet op inspelen. Je kunt zeggen van ‘laat die seks maar zitten nu ik een handicap heb’, maar daarmee doe je jezelf en je partner zeker tekort. Waarom investeer je er niet in, in de zin van: probeer standjes uit, maak gebruik van massageolie, glijmiddel, speeltjes of kijk eens naar porno? Wat je ook uitprobeert in een relatie, het moet altijd in een open sfeer zijn. Met de mogelijkheid dat je ‘nee’ kunt zeggen. Seks mag nooit een ‘moeten’ worden, bijvoorbeeld een ‘moeten’ om je partner tevreden te stellen. Seks kan alleen fijn zijn als je het allebei fijn hebt. Met net doen of je zin hebt, doe je jezelf en je partner tekort. Seks met een handicap kan meer pijn en

ongemak geven, dus daarom moet het ook fijn en de moeite waard zijn. Open en eerlijk zijn is van belang bij ieder onderwerp in een relatie, dus ook op het gebied van seksualiteit. Of het nu met of zonder handicap is, dat maakt niet uit. Try before you die, dus! Meer informatie over seks met een lichamelijke handicap of chronische ziekte vind je op www.seksmeteen-

handicap.nl

Ango AanZet

AANZ001_36_Jongeren.indd 37

| 37

09-02-15 08:48

Adverteer in AANZET van de en bereik 19000 betrokken lezers!

ANGO

Bel Roel Abraham: 06-54274244 of mail: [email protected]

Slapen / douchen op begane grond? Kies een zorgkamer, in 2 dagen geplaatst!

Ook voor uw:

ƒ Mantelzorgwoning ƒ Zorgkamer ƒ WMO - unit ƒ Douche - unit

Ook huren mogelijk * Vraag naar de voorwaarden

www.prefabsysteembouw.nl | Telefoon 088 - 170 11 00

Weinig been- en armkracht en toch mobiel blijven? Niet bij het hoogste kastje kunnen? ‘Op slechte dagen heb ik minder kracht en kan ik dŽŽr de cŽmbinaƟe van trippelen en hoepelen mijn mobiliteit behouden. Door de grote elektrische hoog/ laag verstelling kan ik weer zelfstandig werken in de keuken.’

superieure ergonomie

^oms is een gewone trippelͲ of rolstoel niet meer toereikend. edriple theels die de trippelͲ en rolstoelfuncƟonaliteiten combineert in ĠĠn complete͕ op maat instelbare en comfortabele stoel. Ͳ sraag edžtra informaƟe aan op www.sowecare.nl

AANZ001_Advertentiepag.indd 38

09-02-15 09:42

Puzzel

Prijzen De oplossing van de puzzel dient uiterlijk 15 maart 2015 bij ons binnen te zijn. U kunt de uitkomst, uitsluitend op een briefkaart, zenden aan: Puzzelredactie AanZet, Postbus 850, 3800 AW Amersfoort. De goede inzenders loten mee naar een fraaie prijs. De oplossing van puzzel nr. 6 is ‘open haard’ Prijswinnaar: J. Spaans uit Schagen. De oplossing van puzzel nr. 7 is ‘hittegolf’ Prijswinnaar: A. Stornebrink uit Amersfoort. Hartelijk gefeliciteerd!

WOORDZOEKER Onderstaande woorden zijn in alle mogelijke richtingen in het diagram verborgen. De letters mogen meer dan eenmaal gebruikt worden. De overgebleven letters vormen in de leesrichting gelezen de oplossing.

ONTSTEKING OUWELUI OVERWINTEREN PORTRETKUNST PROCENTPUNT PROMOTIETEAM SEDAN TECHNOLOGIE TELEURSTELLEN TERLENKA TOMELOOS TOPSCORER TREKHARMONICA UKELELE VADEM YOGHURT

IDEEEL IMKER INTREDE JULLIE KARTEL KENMERKEN KOEMELK LENING LOONKOSTEN LUSTRUM NODEN OMEGA OMRIJDEN ONBEVREDIGEND ONGELUKKIG ONKUIS

ADIOS ANTIEKWINKEL BANKIER BENEN BIBLIOTHEEK BINNEN BROUWSEL BRUGWACHTER BULLDOZER CADDIE CONCEPT CONFRONTATIE DEINEN ELDERS ETENSBEL EUFORIE T

R

E

K

H

A

R

M

O

N

I

C

A

D

D

I

E

E

E

I

R

O

F

U

E

L

T

O

N

N

D

E

W

T

L

Z

C

I

B

R

N

E

T

N

O

E

T

E

I

G

E

E

O

T

H

T

I

S

T

F

H

G

M

I

R

N

O

N

U

D

T

S

N

W

B

R

E

I

C

T

E

I

E

E

S

R

L

U

O

U

O

O

L

D

R

R

A

K

L

N

D

B

S

L

O

O

P

N

L

E

I

U

L

E

W

U

O

G

E

T

U

R

O

T

S

R

O

H

O

T

E

I

G

I

O

L

E

B

E

A

N

V

C

G

G

S

T

O

N

K

U

I

S

L

L

T

E

E

K

O

O

T

I

J

H

K

K

N

R

R

L

I

D

B

C

Y

O

N

R

C

E

U

E

K

A

A

B

E

O

N

E

O

M

O

S

O

E

L

E

L

E

K

U

B

N

O

V

E

R

W

I

N

T

E

R

E

N

L

K

D

I

I

A

A

IJ

P

S

C

A

G

E

M

O

T

A

I

M

N

N

I

D

E

E

E

L

N

K

E

N

M

E

R

K

E

N

G

E

E

E

P

R

O

M

O

T

I

E

T

E

A

M

E

N

G

M

T

S

N

U

K

T

E

R

T

R

O

P

K

N

© Sanders puzzelboeken, Vaassen

Ango AanZet

AANZ001_39_Puzzel.indd 39

| 39

09-02-15 08:49

‘Door de second opinion heb ik het vertrouwen in mijn eigen lijf weer terug.’

Second opinion Gerrit Boerhof

heeft een administratie- en belastingadvieskantoor in Hattem en

komt sinds januari 2012 bij De Hoogstraat Orthopedietechniek. Hij wilde graag beter lopen, met minder pijn en het liefst zonder krukken. Inmiddels heeft hij een nieuwe koker, is zijn prothese beter uitgelijnd en loopt hij weer zonder pijn én zonder krukken.

030 258 1811

www.dehoogstraat.nl

[email protected]

De kracht van de aanpassing

AANZ001_Advertentiepag.indd 40

09-02-15 09:42