Aantal bezoeken Recreatieschap Geestmerambacht 2008
Recreatie Noord-Holland NV April 2009
Inhoudsopgave
Samenvatting ____________________________________________________________ 3 Samenvatting Geestmerambacht ____________________________________________ 4 1.
Inleiding_____________________________________________________________ 5
2.
Methodiek ___________________________________________________________ 6
3.
2.1
Onderzoeksvraag ____________________________________________________ 6
2.2
Onderzoeksgebieden _________________________________________________ 7
2.3
Automatische tellingen ________________________________________________ 7
2.4
Visuele tellingen _____________________________________________________ 8
Onderzoeksresultaten _________________________________________________ 9 3.1
Aantal bezoeken in 2008 _______________________________________________ 9
3.2
Spreiding van het aantal bezoeken _______________________________________ 9
3.2.1 3.2.2
3.3 4.
Bezoekers per hectare ________________________________________________ 10 Gemiddelde bezoekersspreiding per dag ____________________________________ 11
Weersomstandigheden _______________________________________________ 12
Conclusies _________________________________________________________ 14 4.1
Algemene conclusie _________________________________________________ 14
4.2
Conclusie per recreatiegebied _________________________________________ 14
Bijlage 1. Telformulier visuele tellingen______________________________________ 16 Bijlage 2. Locaties van telpunten in de recreatiegebieden ________ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Bijlage 3. Tabellen aantal bezoekers per hectare per dag _________ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Samenvatting Het totaal aantal bezoeken per recreatieschap is weergegeven in de onderstaande tabel. Tabel 1 Aantal bezoeken recreatiegebieden Recreatiegebied Geestmerambacht Park van Luna Het Twiske Alkmaarder- en Uitgeestermeer Hemmeland Spaarnwoude Oosterbroek Buitenhuizen Houtrak Veerplas Groene Weelde Groengebied Amstelland Elsenhove Ouderkerkerplas De Hoge Dijk / Gaasperzoom Gaasperplas Overdiemen Totaal
2005 894.879 * 1.550.911
2006 847.388 * 1.389.352
2007 725.864 338.335 1.307.968
2008 ontwikkeling 735.995 + 1% 319.229 - 6% 1.096.732 - 16%
643.725 250.093 **
534.868 266.343 5.629.796 1.216.019 1.657.315 1.330.481 864.038 561.943 2.672.388 257.490 533.694 140.429 1.740.775 * 11.340.135
527.677 302.745 5.629.382 1.609.003 1.263.531 1.148.904 1.028.453 579.491 2.619.258 270.527 464.549 128.931 1.703.817 51.434 11.451.229
525.022 gelijkblijvend 322.829 +7% 5.646.011 gelijkblijvend 1.418.113 - 12% 1.358.660 + 8% 1.148.994 gelijkblijvend 1.148.752 + 12% ***579.490 gelijkblijvend 3.021.703 + 15% 257.661 - 5% 456.749 gelijkblijvend 122.032 - 5% 2.131.410 + 25 % 53.851 + 5% 11.667.521 + 2%
**
* **
Noot: de bezoekersaantallen kunnen enigszins afwijken van eerder (in jaarrekeningen) gepubliceerde cijfers door voortschrijdend inzicht. * de bezoekersaantallen van Park van Luna en Overdiemen zijn in 2005 en 2006 niet geteld. ** als gevolg van een wijziging in de methodiek is het niet mogelijk om de bezoeken aan Spaarnwoude en Groengebied Amstelland over 2005 opnieuw te berekenen met de aangepaste verhoudingsgetallen. *** wegens uitvallen teller cijfers 2007.
Het aantal bezoeken aan de zes recreatiegebieden is in 2008 met 2% gestegen van 11,5 miljoen in 2007 naar 11,7 miljoen in 2008. Van de recreatieschappen heeft Groengebied Amstelland de grootste stijging ten opzichte van 2007, terwijl het Twiske de grootste zakker is. Het aantal bezoekers aan Geestmerambacht en RAUM bleven in 2008 vrijwel gelijk terwijl dat van Park van Luna licht daalde. Voor het Twiske zet de daling van het aantal bezoekers sinds 2005 door met een afname van 16%. Hierbij speelt de invoering van het betaald parkeren in 2006 waarschijnlijk nog steeds mee. Hemmeland maakt een tegenovergestelde ontwikkeling door met een bezoekersaantal dat sinds 2005 blijft stijgen. Voor alle andere schappen behalve RAUM is de maand mei een topmaand geweest wat betreft bezoekersaantallen door het zonnige weer In Groengebied Amstelland heeft de grote stijging van het aantal bezoekers aan de Gaasperplas veel invloed op het totaal aantal bezoekers. Hierdoor kent GGA 15% meer bezoekers ondanks afnemende bezoekersaantallen in Elsenhove en De Hoge Dijk / Gaasperzoom. De stijging in de Gaasperplas heeft te maken met het openen van kinderspeelparadijs Ballorig.
Samenvatting Geestmerambacht Voor Geestmerambacht zijn de bezoekersaantallen vergelijkbaar met 2007. Dit betekent in ieder geval dat de negatieve trend van de voorgaande twee jaar niet doorzet. Het Park van Luna ontving 6% minder bezoekers. Dit had waarschijnlijk te maken met bacteriologische verontreiniging in de zwemplas waardoor deze een tijd was gesloten. Dit probleem deed zich in 2007 niet voor. In Geestmerambacht wordt de norm van 20 bezoekers per hectare per dag gehaald. De drukste dagen waren in het pinksterweekeinde in mei, toen het zeer mooi weer was. In het park van Luna wordt de norm net niet gehaald, er komen gemiddeld 5 tot 10 bezoekers per hectare. Zondag 15 juni was de drukste dag in het Park van Luna. De meeste bezoekers aan Geestemerambacht komen tussen 11.00 en 20.00 uur het gebied binnen met een piek rond 15.00 uur. Het Park van Luna kent een grilliger patroon in de instroom van bezoekers. De meeste bezoekers komen rond 15.00 uur het gebied in maar rond 21.00 uur is het aantal bezoekers weer gestegen en ook rond 24.00 uur is er nog een piek. Dit heeft te maken met de horecagelegenheid die in gebied gevestigd is en die ook in de avond nog veel bezoekers trekt.
1.
Inleiding
De provincie Noord-Holland en de recreatieschappen Geestmerambacht, Alkmaarder- en Uitgeestermeer, Het Twiske, Landschap Waterland, Spaarnwoude en Groengebied Amstelland hebben aangegeven behoefte te hebben aan een kengetal voor het aantal bezoeken van de Noord-Hollandse recreatiegebieden om het gebruik van de recreatiegebieden te kunnen meten. Recreatie Noord-Holland NV heeft daarom de opdracht gekregen het aantal bezoeken aan zes recreatiegebieden van 2005 tot en met 2009 te meten. In het rapport dat voor u ligt worden de kengetallen van het aantal bezoeken aan deze recreatiegebieden in 2008 weergegeven. Dit kengetal dient onder andere om de beleidsresultaten met betrekking tot agendapunt 1.2 uit de Agenda Recreatie en Toerisme 2004-2007 te kunnen bepalen. Agendapunt 1.2 uit de Agenda Recreatie en Toerisme 2004-2007: “Verbreding van bekendheid en gebruik van de recreatiegebieden” Realisering van dit doel dient te geschieden door verbetering van de bereikbaarheid, toevoegen van nieuwe voorzieningen en het aantrekken van nieuwe doelgroepen zoals jongeren en allochtonen. Om het aantal bezoeken in de Noord-Hollandse recreatieschappen vast te stellen is door Recreatie Noord-Holland in 2008 een telonderzoek uitgevoerd. Het aantal bezoeken werd gemeten door middel van geautomatiseerde tellingen. Het onderzoek is gericht op de inkomende recreatieve bezoeken. Het niet recreatieve verkeer zoals woon-werk en doorgaand verkeer is zo veel mogelijk buiten beschouwing gelaten.
2.
Methodiek
2.1
Onderzoeksvraag
De centrale onderzoeksvraag voor het bepalen van het aantal bezoeken aan de recreatieschappen in Noord-Holland luidt: Is er een ontwikkeling van het aantal bezoeken aan de recreatieschappen zichtbaar in de periode van 2006 tot en met 2009?
Subvragen - Wat is het aantal bezoeken aan een recreatieschap en de deelgebieden binnen dit recreatieschap per jaar? - Hoe ziet het patroon van de aantal bezoeken per maand er uit voor de verschillende gebieden? - Is er een vergelijking mogelijk van het bezoekgedrag aan bepaalde deelgebieden en / of recreatiegebieden? - Hoe verhouden aantallen voetgangers, fietsers en automobilisten zich tot elkaar en is hierin een duidelijk verschil of overeenkomst te zien tussen deelgebieden en / of recreatiegebieden? - Welke aanbevelingen voor beleid kunnen worden gegeven op basis van het aantal bezoeken? Aannames: - De zes recreatiegebieden uit het onderzoek verschillen onderling qua inrichting, karakter en ligging. Enkele gebieden liggen aan de rand van een grote stad en andere recreatiegebieden liggen in een meer landelijke omgeving. De functie varieert van uitloopgebied voor korte wandelingen in het stadsrandgebied tot zwemlocaties waar bezoekers zich gedurende een hele dag kunnen vermaken. Als gevolg van de verschillen tussen de gebieden zullen de aantallen bezoeken en de seizoenscurve per recreatiegebied verschillen. - De aantallen bezoeken worden in belangrijke mate bepaald door de dagsoort. Hiermee wordt bedoeld of er sprake is van een doordeweekse dag, een zaterdag of een zon- of feestdag. - De aantallen bezoeken aan de recreatiegebieden hangen sterk samen met de seizoenen: laagseizoen, voorseizoen, hoogseizoen en naseizoen. - Het aantal bezoeken aan de recreatiegebieden is weersafhankelijk. - Het aantal bezoeken aan de recreatiegebieden hangt samen met vakantieperioden
2.2
Onderzoeksgebieden
Voor het onderzoek naar het aantal bezoeken in 2006 tot 2009 zijn in zes recreatiegebieden verschillende deelgebieden aangewezen waarvoor het aantal bezoeken zal worden gemeten. In tabel 2 is een overzicht gegeven van de recreatiegebieden en de deelgebieden. Tabel 2 Recreatiegebieden en deelgebieden Recreatie Noord-Holland Recreatiegebied Deelgebied Spaarnwoude • Houtrak • Oosterbroek en Buitenhuizen • Veerplas • Westbroekplas • Groene Weelde Geestmerambacht • Recreatieplas • Park van Luna • Koele Kreken (m.i.v. 2009) • Kleimeer (m.i.v. 2009) • Druppels en Diepsmeer (m.i.v. 2009) Alkmaarderen • Alkmaarder- en Uitgeestermeer • De Deillings Uitgeestermeer • Fiets-, kano- en pontroutes • Oeverpark Zwaansmeer • Overpark Dorregeest • Oeverpark Uiterdam • Oeverpark Woudhaven Het Twiske • Noordoost • Zuidoost • Zuidwest • Noordwest Landschap Waterland • Landschap in zijn geheel • Hemmeland (excl. jachthaven) Groengebied Amstelland • Ouderkerkerplas • De Hoge Dijk en Gaasperzoom • Gaasperplas • Diemerbos, Penbos en Diemerpolder • Middenpolder en Elsenhove Kaarten van deze recreatiegebieden waarop de locatie van de telpunten is aangegeven zijn bijgevoegd in bijlage 2.
2.3
Automatische tellingen
Per deelgebied van een recreatieschap wordt minimaal één referentiepunt bepaald bij een hoofdingang waar zuiver kan worden gemeten (en dus geen sprake is van woonwerkverkeer of andere niet-recreatieve verkeersstromen). Hierdoor is het mogelijk per deelgebied een seizoenscurve op te stellen van het aantal bezoeken aan het gebied. Door de lijn in het aantal bezoeken per maand vast te stellen gedurende een aantal jaren kunnen conclusies worden getrokken voor het beleid op het niveau van deelgebieden. Het referentiepunt van het deelgebied is bij voorkeur gekozen op een plaats waar ook tijdens het onderzoek naar het aantal bezoeken in 2005 een meting heeft plaatsgevonden. In Geestmerambacht en Het Twiske is het mogelijk het hele recreatiegebied sluitend te meten met behulp van automatische tellingen.
De automatische tellingen in Het Twiske, Geestmerambacht en Hemmeland zijn uitgevoerd zoals in 2005 / 2007. De telpunten zijn gehandhaafd. In het RAUM zijn de vaste tellingen bij de fiets- en autowegen gedaan zoals in 2005. Vanaf 2006 is aanvullend recreatieterrein Uiterdam gemeten. Voor Groengebied Amstelland en Spaarnwoude zijn vaste telpunten vastgesteld in overleg met de gebiedscoördinatoren. Per deelgebied is hierdoor minimaal 1 punt waar jaarrond wordt geteld. Op basis van de tellingen op dit punt kan het verkeer dat via de andere ingangen het gebied binnen komt worden ingeschat op basis van de visuele tellingen die in 2006 en 2007 zijn gehouden bij alle ingangen van een deelgebied. 2.4
Visuele tellingen
Bij alle schappen zijn in 2006 en 2007 visuele tellingen gedaan. Hiermee kan de verhouding tussen het soort bezoeken (auto, fiets of voetgangers) per deelgebied worden berekend en een verhoudingsfactor waarmee het referentiepunt zou moeten worden vermenigvuldigd om het totaal aantal bezoeken aan het gebied te kunnen berekenen. Hiermee kunnen ook de bezoekers die via een andere ingang dan de ingang waar telapperatuur staat een (deel)gebied bezoeken meegenomen worden. Het doel van de visuele tellingen was dus: 1. Het vaststellen van een ophoogfactor voor voetgangers, fietsers en de bezettingsgraad per fiets en per auto. 2. Het bepalen van een vaste vermenigvuldigingsfactor om de aantallen bezoeken van het referentiepunt om te rekenen naar het totale aantal bezoeken per deelgebied. In 2008 zijn niet opnieuw visuele tellingen gedaan. In plaats daarvan is zijn gemiddelden van 2006 en 2007 gebruikt om vaste vermenigvuldigingsfactoren te verkrijgen. Wanneer de gegevens uit de visuele tellingen tussen 2006 en 2007 sterk afweken zijn de factoren uit 2007 gebruikt omdat de visuele tellingen uit 2007 betrouwbaarder zijn dan die uit 2006.
3.
Onderzoeksresultaten
3.1
Aantal bezoeken in 2008
In 2008 hebben in totaal ruim 11,6 miljoen recreanten de verschillende recreatieschappen bezocht. Dat is een stijging van bijna 2% ten opzichte van 2009. In tabel 3 staat een meerjarenoverzicht van de bezoekersaantallen per (deel)gebied. Tabel 3 Aantal bezoeken recreatiegebieden Recreatiegebied Geestmerambacht Park van Luna Het Twiske Alkmaarder- en Uitgeestermeer Hemmeland Spaarnwoude Oosterbroek Buitenhuizen Houtrak Veerplas Groene Weelde Groengebied Amstelland Elsenhove Ouderkerkerplas De Hoge Dijk / Gaasperzoom Gaasperplas Overdiemen Totaal
2005 894.879 * 1.550.911
2006 847.388 * 1.389.352
2007 725.864 338.335 1.307.968
2008 ontwikkeling 735.995 + 1% 319.229 - 6% 1.096.732 - 16%
643.725 250.093 **
534.868 266.343 5.629.796 1.216.019 1.657.315 1.330.481 864.038 561.943 2.672.388 257.490 533.694 140.429 1.740.775 * 11.340.135
527.677 302.745 5.629.382 1.609.003 1.263.531 1.148.904 1.028.453 579.491 2.619.258 270.527 464.549 128.931 1.703.817 51.434 11.451.229
525.022 gelijkblijvend 322.829 +7% 5.646.011 gelijkblijvend 1.418.113 - 12% 1.358.660 + 8% 1.148.994 gelijkblijvend 1.148.752 + 12% ***579.490 gelijkblijvend 3.021.703 + 15% 257.661 - 5% 456.749 gelijkblijvend 122.032 - 5% 2.131.410 + 25 % 53.851 + 5% 11.667.521 + 2%
**
* **
Noot: de bezoekersaantallen kunnen enigszins afwijken van eerder gepubliceerde cijfers door voortschrijdend inzicht. * de bezoekersaantallen van Park van Luna en Overdiemen zijn in 2005 en 2006 niet geteld. ** als gevolg van een wijziging in de methodiek is het niet mogelijk om de bezoeken aan Spaarnwoude en Groengebied Amstelland over 2005 opnieuw te berekenen met de aangepaste verhoudingsgetallen. *** wegens uitvallen teller cijfers 2007.
Spaarnwoude ontving het grootste gedeelte van de bezoekers. Op de tweede plaatst komt Groengebied Amstelland waar vooral de grote stijging van het aantal bezoekers in de Gaasperplas opvalt. Deze stijging heeft te maken met de opening van kinderspeelparadijs Ballorig (zie paragraaf 4.2). Verder heeft Hemmeland het Park van Luna ingehaald wat betreft bezoekersaantallen. 3.2
Spreiding van het aantal bezoeken
Om inzicht te krijgen in het gebruik van recreatiegebieden is het van belang om te weten hoe het seizoenspatroon van het aantal bezoeken aan de gebieden er uit ziet. Hieronder (figuur 1) worden de seizoenspatronen van het aantal bezoeken aan Geestmerambacht, Park van Luna, Spaarnwoude, Het Twiske, Alkmaarder- en Uitgeestermeer, Hemmeland en Groengebied Amstelland weergegeven.
Figuur 1. Spreiding aantal bezoeken Groengebied Amstelland, Spaarnwoude (niet alle deelgebieden), Geestmerambacht, Park van Luna, Alkmaarder- en Uitgeestermeer, Het Twiske en Hemmeland Geestmerambacht
Bezoekspreiding
Park van Luna Het Twiske RAUM Hemmeland Amstelland
de c
no v
ok t
se pt
au g
ju li
ju ni
ei m
aa rt ap ril
m
fe b
ja n
deel Spaarnwoude
maanden Duidelijk zichtbaar in de bezoekerscijfers is het mooie weer van de maand mei in 2008, wat vooral in het Twiske en Groengebied Amstelland tot hogere bezoekersaantallen heeft geleid, maar ook in Geestmerambacht en in Hemmeland. In Groengebied Amstelland komt dat vooral door het deelgebeid Gaasperplas. Interessant is ook dat voor die schappen mei de beste maand was wat betreft bezoekersaantallen. In februari kenden het Twiske, Geestmerambacht en Hemmeland nog een (kleine) piek in de bezoekersaantallen door het relatief mooie weer (zie hoofdstuk 3.3). Het RAUM en Spaarnwoude hebben een andere spreiding. Het Raum volgt meer het seizoen dan het aantal zonuren per maand, en heeft daarom geen echte pieken zoals in het Twiske. Voor Spaarnwoude als geheel zijn de bezoekersaantallen redelijk onvoorspelbaar behalve dat er in het hoogseizoen meer bezoekers komen dan in het laagseizoen. Dit komt doordat er verschillende losstaande gebieden gemeten worden die een eigen dynamiek hebben en waarvan er geen één groot genoeg is om de grafiek te domineren zoals de Gaasperplas bij GGA. 3.2.1
Bezoekers per hectare
Naast gegevens over de spreiding van het aantal bezoeken per seizoen kunnen met de telgegevens van de automatische tellingen het aantal bezoeken per hectare per dag en de bezoekspreiding per dag worden bepaald. Het aantal bezoeken per ha per dag geld als een norm voor de inrichting van recreatiegebieden. De (deel)gebieden waar tellingen van het aantal bezoeken plaatsvinden zijn allemaal intensief ingerichte recreatiegebieden. De norm voor het aantal bezoeken per ha / per dag ligt in deze gebieden op 20.
De tiende drukste dag van het jaar is een goede referentie om te bepalen of de norm wordt gehaald en een recreatiegebied voldoende wordt bezocht door recreanten. In de tabel 4 is een overzicht gegeven van de tiende drukste dag in Geestmerambacht, Park van Luna, Het Twiske, Hemmeland en deelgebieden van Groengebied Amstelland (GGA). Tabel 4 Tiende drukste dag Recreatiegebied Geestmerambacht Park van Luna Het Twiske Hemmeland GGA Hoge Dijk GGA Elsenhove GGA Gaasperplas
10e Drukste dag donderdag 31 juli zondag 30 november zondag 27 juli zaterdag 10 mei maandag 22 december zondag 20 april donderdag 24 juli
Aantal bezoeken / ha 23 18 19 60 7 62 67
De tabel laat zien dat in bijna alle deelgebieden de norm wordt gehaald of vrijwel wordt gehaald. In een aantal deelgebieden zoals Hemmeland (LW), Gaasperplas en Elsenhove (GGA) wordt de norm zelfs vaak en flink overschreden. Alleen in deelgebied De Hoge Dijk van Amstelland blijven de aantallen bezoekers ver achter bij de norm, en is het gebied zelfs op zeer mooie dagen rustig. In bijlage 3 zijn tabellen opgenomen waar het aantal bezoekers per hectare voor het hele jaar schematisch is weergegeven. Wat opvalt is dat de verschillende evenementen in de schappen niet corresponderen met de drukste dagen wat betreft bezoekersaantallen. In een aantal (deel) gebieden zoals het Twiske en Gaasperplas waren de dagen van het pinksterweekend (zondag 11 en maandag 12 mei) de drukste van 2008. 3.2.2
Gemiddelde bezoekersspreiding per dag
Met de gegevens van de telapperatuur in de gebieden is het ook mogelijk om inzicht te krijgen in de tijden waarop de bezoekers de gebieden binnenkomen. Deze gegevens zijn niet beschikbaar in gebieden die zijn uitgerust met oude tellers. In 2009 worden volgens planning de laatste oude tellers vervangen voor exemplaren die wel de tijd registreren. De beschikbare gegevens zijn schematisch weergegeven in bijlage 3. In de meeste deelgebieden is de instroom van bezoekers het grootst tussen 14.00 en 16.00 uur. Alleen bij de Hoge Dijk in Groengebied Amstelland ligt de piek later, rond 18.00. Dat kan er op wijzen dat hier relatief veel doorgaand woon-werk verkeer door het gebied gaat. Verder valt op dat in het Park van Luna ook rond 20.00 en rond 24.00 nog veel bezoekers het gebied binnen komen. Dit heeft te maken met de horecavoorziening die in het gebied aanwezig is en die tot laat in de avond (nacht) geopend is.
3.3
Weersomstandigheden
Het aantal bezoeken aan de recreatiegebieden in Noord-Holland worden beïnvloed door het aantal zonuren en de gemiddelde temperatuur. In de onderstaande figuren wordt deze samenhang weergegeven voor 2008 en ter vergelijking ook voor 2007. Figuur 2. Aantal bezoekers en weersomstandigheden 2008
In figuur 2 is goed te zien dat het aantal bezoekers iets meer correleert met het aantal zonuren dan met de temperatuur. De bezoekersaantallen vertonen een kleine piek in februari en een grote piek in mei gelijk met de pieken in het aantal zonuren per maand. Alhoewel de temperatuur in Mei gemiddeld lager was dan in de zomermaanden kwamen er in de zomer mindere bezoekers per maand naar de gebieden dan in mei. In figuur 1 (paragraaf 3.2) is zichtbaar dat (deelgebieden) met mogelijkheden voor zon- en waterrecreatie gevoeliger zijn voor de invloed van het aantal zonuren dan gebieden met meer landgebonden recreatie. Uitzondering hierop is het RAUM waar de bezoekersaantallen meer temperatuurgevoelig lijken te zijn, en een meipiek ontbreekt. Dit ondanks dat het RAUM wel zon- en waterrecreatie biedt.
Figuur 3. Aantal bezoekers en weersomstandigheden 2007
De figuur voor 2007 bevestigd dat het aantal zonuren een grote invloed heeft op afwijking in de bezoekersaantallen ten opzichte van het verwachte seizoenspatroon.
4.
Conclusies
4.1
Algemene conclusie
•
•
4.2 •
Het aantal bezoeken aan de zes recreatieschappen is in 2008 gestegen met 2 % van 11,5 miljoen in 2007 naar 11,7 miljoen in 2008. Vooral Groengebied Amstelland en Hemmeland deden het goed en het Twiske minder. De lichte stijging in de bezoekersaantallen laat zich daarom moeilijk verklaren. De (deel)gebieden laten zeer verschillende ontwikkelingen zien. Terwijl Het Twiske 16% minder bezoekers trok kende de Gaasperplas een spectaculaire stijging die de mindere bezoekersaantallen van Het Twiske, Park van Luna, Elsenhove en De Hoge Dijk / Gaasperzoom goedmaakt. De spreiding van het aantal bezoeken per maand laat in bijna alle gebieden – met uitzondering van RAUM en SPW – een vergelijkbare curve zien. De curve van het aantal bezoeken aan deze gebieden hangt sterk samen met de gemiddelde temperatuur en vooral het aantal zonuren. De bezoeken aan deze gebieden zijn daarmee erg weersafhankelijk. Spaarnwoude heeft minder zon- en waterrecreatie en een aantal allweather voorzieningen waardoor periodes met mooi weer er minder uitspringen. Conclusie per recreatiegebied Twiske Sinds de start van het meten van de bezoekersaantallen in 2005 is het aantal bezoekers van het Twiske elk jaar gedaald. Deze trend is in 2008 doorgezet met een daling van 16% ten opzichte van 2007. Voor 2008 zou deze trend te verklaren zijn doordat het weer wat minder was dan in het recordjaar (temperatuur) 2007. Echter zowel 2005 als 2006 hadden minder warm weer dan in 2007 maar trokken wel meer bezoekers. Ook RAUM en Geestmerambacht hebben een licht dalende trend sinds 2005, maar deze zijn veel minder sterk. Het lijkt dus niet waarschijnlijk dat het weer de enige oorzaak is voor de afname van het aantal bezoekers in het Twiske. Een ander mogelijke verklaring is het betaald parkeren vanaf 2006 dat een drukkende werking heeft op de bezoekersaantallen. Daarbij komt dat het aantal nachtelijke bezoeken per auto (mogelijk cruisen) door het betaald parkeren is afgenomen. De sterk dalende trend sinds 2005 is dus waarschijnlijk een combinatie van het invoeren van betaald parkeren en het weer. Daarnaast zijn er wellicht nog andere, onbekende factoren.
•
Alkmaarder- en Uitgeestermeer Het aantal bezoeken aan Recreatiegebied Alkmaarder- en Uitgeestermeer (RAUM) in deze tellingen bestaan uit het aantal bezoeken dat wandelaars, fietsers en automobilisten aan het recreatieschap hebben gebracht. De tellingen in dit onderzoek meten dus alleen de bezoeken aan de oeverparken. Deze bezoekersaantallen bleven vrijwel gelijk met die voor 2007. RAUM kent een heel gelijkmatig bezoekerspatroon dat vrijwel niet beïnvloed wordt door het aantal zonuren per maand, maar meer wordt bepaald door de seizoenen. Het RAUM is een echt watersportgebied, een groot aantal van de bezoeken wordt afgelegd via het water. Om een indruk te krijgen van het aantal bezoeken dat watersporters aan het gebied brengen is een inschatting gemaakt op basis van de resultaten uit de recreatiemonitor 2007. Dezelfde inschatting met de cijfers van 2008 heeft als resultaat dat 213.671 bezoekers per boot RAUM hebben bezocht. In de
toekomst moet een nauwkeuriger methode worden gevonden om het aantal bezoekers per boot te kunnen tellen. •
Hemmeland Hemmeland kent een stijgende trend in de bezoekersaantallen sinds 2005. In 2008 zijn er 7% meer bezoekers ten opzichte van 2007. Waarschijnlijk heeft dit te maken met de voortdurende aandacht in lokale media omtrent de toekomst van Park Hemmeland en Jachthaven Hemmeland. Daarnaast zijn er op zondag 21 september zeer veel bezoekers in het gebied geweest; op die dag was er een zeilwedstrijd vanuit de jachthaven die vanaf Hemmeland Park kon worden bekeken.
•
Groengebied Amstelland Groengebied Amstelland laat een wisselend beeld zien. In Elsenhove en De Hoge Dijk zakte de bezoekersaantallen enigszins, Oudekerkerplas had ongeveer evenveel bezoekers en Overdiemen iets meer. Gaasperplas springt er echter uit met 25% meer bezoekers dan in 2007. Hierdoor is ook het totale bezoekersaantal voor het Groengebied met 15% gestegen. De stijging heeft te maken met de opening van Kinderspeelparadijs Ballorig in 2007. Deze attractie trekt vooral bezoekers bij mindere weersomstandigheden. In de eerste 3 maanden van 2008 werden er dan ook rond 200% meer bezoekers geregistreerd dan in 2007. Alleen in de maanden april, augustus en september, met mooi weer in 2007, waren de bezoekersaantallen in 2008 lager dan in 2007. De mechanische teller voor de Gaasperplas zit bij de toegang naar de parkeerplaats waar Ballorig naast staat. Vanuit hier zijn alleen te voet andere horeca te bereiken, en alleen door een stevige wandeling. Omdat het totale aantal bezoekers voor de Gaasperplas alleen vanuit het telpunt bij Ballorig wordt berekend is het wellicht noodzakelijk om nieuwe visuele tellingen te doen om de verhoudingen beter in te kunnen schatten. Aangezien Ballorig een slecht weer voorziening is, is het misschien noodzakelijk verschillende verhoudingen voor het hoogseizoen en voor het laagseizoen te hanteren.
•
Spaarnwoude Spaarnwoude werd in 2008 door nagenoeg evenveel mensen bezocht als in 2007, terwijl het bezoek aan de deelgebieden flink schommelt. In Houtrak kwamen evenveel bezoekers maar in Oosterbroek daalde het bezoek met 12%. De oorzaak van de daling in Oosterbroek is onduidelijk. Het lijkt dat het bezoek aan dit deelgebied door de jaren heen nogal schommelt. Hetzelfde geld voor Buitenhuizen dat in 2008 meer bezoekers trok terwijl 2007 een slechter jaar was dan 2006. Als de bezoekers voor Oosterbroek en Buitenhuizen samen wordt genomen is het bezoekersaantal over drie jaar stabiel (2,9 miljoen in 2006; 2,9 miljoen in 2007 en 2,8 miljoen in 2008). Het is dus misschien interessanter om de naast elkaar gelegen en met elkaar verbonden gebieden Oosterbroek en Buitenhuizen als een gebied te beschouwen voor wat betreft de bezoekersaantallen. Het bezoek aan de Veerplas kent met een stijging van 12% ten opzichte van 2007 een stijgende trend, wat misschien te maken heeft met de horecagelegenheid die daar in 2008 is geopend.
Bijlage 1. Telformulier visuele tellingen Telformulier visuele tellingen. Onderzoek "Aantal bezoeken recreatieschappen Noord-Holland"
Recreatiegebied: Locatie: Datum:
(keuzemenu) (zelf intikken) dag 8-9
Bus 1 - 9 pp Bus 10 - 19 pp Bus 20 - 29 pp Bus > 30 pp Auto 1 pp Auto 2 pp Auto 3 pp Auto ≥ 4 pp Motor 1 pp Motor 2 pp Bromfiets /Scooter 1 pp Bromfiets /Scooter 2 pp Fiets 1 pp Fiets 2 pp Voetganger Skeeler Ruiter Overig
maand
jaar
2006 (keuzemenu's)
9-10 10-11 11-12 12-13 13-14 14-15 15-16 16-17 17-18 18-19 19-20 Totaal
Bijlage 2. Locaties van telpunten in de recreatiegebieden Telpunten Geestmerambacht
1
6
5 4
Telpunten mechanische en visuele tellingen in Geestmerambacht 1. 2. 3. 4. 5.
6.
Klaregroetweg Fietspad oost Negensneeweg Fietspad zuid Fietspad zuidwest Vlasgat
3
2
Telpunten Park van Luna, Heerhugowaard Zuid
Heerhugowaard
Alkmaar
Telpunten Recreatiegebied Alkmaarder- en Uitgeestermeer (RAUM)
5
2
4
1
3
6
7
Telpunten mechanische en visuele tellingen in het RAUM 1. 2. 3. 4. 5. 6.
7.
Zwaansmeer – parkeerplaats Blankert Woudhaven Fietspad Dorregeest Uiterdam Pont Oost-Knollendam Pontje Molletjesveer
Telpunten in het Twiske
1
2 7
3
8
4
6
5
Telpunten mechanische en visuele tellingen in het Twiske 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
8.
Luijendijk Noord Lange-jap Polderweg Marsenweg Luijendijk Zuid Zuiderlaaik Etensroer Twiskeweg
Telpunt Hemmeland
1
1. Telpunt mechanische en visuele tellingen Hemmeland
Telpunten Spaarnwoude
Mechanische telpunten Spaarnwoude 2. Snowplanet (R102) 8. Oosterbroekerweg 4. Hogeland / Buitenhuizerweg (R103) 13. Machielsenweg * overige telpunten: visuele tellingen
Telpunten Groengebied Amstelland
Telpunten Groene Weelde
19
18
17
Hoofddorp
Mechanische tellingen: Telpunt 17
Telpunten Groengebied Amstelland
Mechanische telpunten Groengebied Amstelland* 1. Elsenhove 5. Ouderkerkerplas 6. Ouderkerkerplas fietsbrug A2 10. Hollandse kade / Ruwerswal 12. Gaasperplas Zuidoever * overige telpunten: visuele tellingen
Bijlage 3. Tabellen aantal bezoekers per hectare per dag
