Aanpak tegen Woninginbraak Veenendaal2015-2018
e INBRAAK
Managementsamenvatting Voor u heeft u de Aanpak tegen Woninginbraken 2015-20181iggen. Dit is een gezamenlijk plan van onder andere de politie, woningcorporaties en de gemeente Veenendaal. Het plan is onderdeel van het Integraal Veiligheidsplan (IVP) dat de gemeente Veenendaal heeft opgesteld voor de periode 2015-2018. Met het IVP wordt er sturing gegeven aan de lokale veiligheid. In het IVP komen vier prioriteiten naar voren waar de gemeente zich de komende jaren op wil richten. Dit zijn: Veilig Ondernemen, Jeugd & Veiligheid, Veilige Leefomgeving en Veilig Wonen. Onder Veilig Wonen valt deze Aanpak tegen Woninginbraken 2015-2018. Het doel van het plan is om ervoor te zorgen dat het aantal woninginbraken in de periode 2015-2018 afneemt. Hiervoor is een intensieve samenwerking tussen alle veiligheidspartners van cruciaal belang. In 2014 heeft de gemeente en haar partners het jaar afgesloten met 230 woninginbraken. Dit is een daling van 32% woninginbraken ten opzichte van 2013. Ook ten opzichte van Midden - Nederland maakt Veenendaal stappen in de goede richting. Zo is er in Veenendaal 0.87% kans dat er in een woning wordt ingebroken. Binnen alle woningen in MiddenNederland ligt dit percentage op 1.09%. Toch zal de gemeente ook dit jaar zorgen voor een intensieve samenwerking tussen haar veiligheidspartners om ervoor te zorgen dat het aantal woninginbraken in de periode 2015-2018 afneemt. Woninginbraken valt onder High Impact Crimes, wat betekent dat een woninginbraak een grote impact heeft op iemand zijn leven en het gevoel van veiligheid. Veenendaal heeft de aanpak van woninginbraken daarom als een hoge prioriteit staan . Op 25 november 2014 is er een bijeenkomst geweest, waarbij de prioriteit Veilig Wonen en daarmee woninginbraak uitgebreid werd besproken. Met alle veiligheidspartners zijn er met elkaar ambities gesteld die wij in 2018 met elkaar willen bereiken. De ambitie voor de prioriteit Veilig Wonen luidt: "In Veenendaal voelen de mensen zich veilig in en om hun woning" . De aanpak tegen woninginbraken 2015-2018 zal bijdragen aan deze ambitie. Er is gekozen voor drie pijlers waar wij ons de komende jaren op zullen richten. Deze zijn: • Dadergericht, • Locatiegericht, en • Bewustwording bij bewoners Onder elke pijler zijn maatregelen beschreven, gericht op het onderwerp. Door ons de komende jaren te richten op deze drie pijlers, in combinatie met intensieve samenwerking tussen de veiligheidspartners, hopen wij op een daling van het aantal woninginbraken.
1
Inhoud Managementsamenvatting ...................................................................................................................... 1 1.
Inleiding ................................................................................ ............................................................ 3 1.1 Leeswijzer................................................................................................................................... 4
2.
Analyse woninginbraak cijfers ......................... .............................. ................................................... 5 2.1 Locatiegericht ......................................................................... .............. ...................................... 5 2.2 Pleegtijden .................................................................................................................................. 6 2.3 Daderanalyse ....... .. .. ......................................... .. ....................................................................... 7
3.
Dadergericht ...................................................................... ........ .. .... ................................................. 9 3.1 Heterdaad ......... ................................ ................................................................................ ... ... .... 9 3.2 Opsporing ................................................................................................................................... 9 3.3 Preventie en voorkomen van recidive ...................................................................................... 10
4.
Locatiegericht ............................ .. ......................................................... ...................................... .. .. 11 4.1 Hotspotwijken ............. .............................................................................................................. 11
5.
De bewuste bewoner ............................ ... ........................................... .. ... ....... ..................... ........... 14
6.
Communicatieplan .......................................................................................................................... 17 6.1 Doelstellingen ........................................................................................................................... 17 6.2 Doelgroepen ................................... .. .......... .. .. ................ .............................................. ............ 17 6.3 Boodschap ................ ............................................................................................................... 17 6.4 Strategie ................................................................................................................................... 17 6.5 Activiteiten om bewustwording te activeren .................................................... ......................... 18 6.6 Activiteiten om pakkans te vergroten ... .. .................................................................................. 19 6.7 En verder .. . ............................................................. .. ............................................................... 19 6.8 Kalender ................................................................................................................................... 19 6.9 Leefstijlgericht communiceren ............................................. ..................................................... 20
7.
Financiën ....................................... ...................................................... .... ... .. ... ... ..... .. ... ........ .......... 21
8.
Bijlagen ............................................... ............................................................................................ 22 Leefstijlgericht communiceren .......................... .. .......... ........ ... .. ..................................... ................ 22
2
1. Inleiding De afgelopen jaren heeft Veenendaal goede resultaten geboekt op het gebied van woninginbraak. Deze goede resultaten kwamen door verschillende aspecten. De belangrijkste hierin zijn de focus op woninginbraak en de samenwerking tussen partners. Een grote toename van het aantal woninginbraken in 2012 zorgden ervoor dat de veiligheidspartners woninginbraak als prioriteit hebben gesteld. Woninginbraak behoort tot de High Impact Crime, wat betekent dat het een grote impact heeft op het leven van de slachtoffer. Voor de veiligheidspartners reden om hierop in te zetten. De komende vier jaar willen wij wederom de focus leggen op het tegen gaan van de woninginbraak. Ook de samenwerking tussen partners heeft ervoor gezorgd dat er een daling van het aantal woninginbraken heeft plaatsgevonden in Veenendaal. De korte lijntjes dragen hier aan, omdat iedereen elkaar weet te vinden. Op deze manier loopt de samenwerking soepel en het kan probleem zo optimaal mogelijk tegen worden gegaan. De belangrijkste veiligheidspartners die een bijdrage hebben in de aanpak tegen woninginbraak zijn de politie, de woningcorporaties, de gemeente, Bluestar en Schipper Security. Allereerst heeft de politie een grote rol in het proces. Zij zorgen ervoor dat er zowel preventief, als repressief veel aandacht aan woninginbrekers worden besteedt. Zo geven zij (preventief) voorlichting en willen zij met surveillance ervoor zorgen dat woninginbrekers gepakt kunnen worden (repressief). De woningbouwcorporatie Patrimonium en de Veenendaalse Woningstichting zorgen voor de veiligheid van hun huurders. Dit zijn vooral fysieke maatregelen die woningbouwcorporaties kunnen nemen om te zorgen dat woninginbrekers geen kans hebben in de won ingen. Verder wordt er samengewerkt met Blueslar (slotenservice en PKVW adviseur) en Schipper Security (beveiligingsbedrijf in Veenendaal). Deze Aanpak tegen Woninginbraak 2015-2018 is onderdeel van het Integraal Veiligheidsplan 20152018. Met dit veiligheidsplan wordt sturing gegeven aan de lokale veiligheid. In het Integraal Veiligheidsplan zijn vier prioriteiten opgenomen. Deze prioriteiten zijn tot stand gekomen door inspraak van zowel de gemeente als bewoners van Veenendaal. De prioriteiten luiden: Jeugd & Veiligheid, Veilige Leefomgeving, Veilig Ondernemen en Veilig Wonen, waar woninginbraak een onderdeel van is. Op 25 november 2014 heeft er een bijeenkomst plaatsgevonden voor de prioriteit Veilig Wonen. Hierin hebben we met alle partners een aanpak op grote lijnen geformuleerd. Deze luidt: • • • • • • •
Aanpak moet breed gemeten worden. De aanpak van het ene soort delict kan leiden tot een stijging van een ander soort delict. Er moet integraal worden samengewerkt. De aanpak moet niet alleen worden uitgevoerd binnen Veenendaal, maar ook binnen andere gemeenten in de regio. De politie wil proberen veel preventieve aandacht te geven aan woninginbrekers. Door hen op de huid te zitten zullen zij eerder Veenendaal verlaten. Het OM heeft de intentie woninginbrekers in 2015 consequent te vervolgen op basis van landelijke richtlijnen (inclusief het ter zitting eisen van justitiële voorwaarden). Een persoonsgerichte aanpak op woninginbrekers. Het doel is om recidive te voorkomen. Ervoor zorgen dat de boa's meer mensen herkennen met een criminele achtergrond. Hierbij is het belangrijk dat zij ook mensen herkennen vanuit andere omliggende gemeenten. Meldingsbereidheid creëren bij bewoners.
Om onze doelen te bereiken, zullen we ons vast moeten houden aan deze aanpak op grote lijnen.
3
In de komende vier jaar blijft onze focus liggen op woninginbraak. Veenendaal doet het al goed op het gebied van woninginbraak, maar in de komende jaren willen wij het nog beter doen. Wij zullen ons de komende jaren richten op zowel het verhogen van de meldingsbereidheid, als de samenwerking tussen overheid en de bewoners van Veenendaal. Wij richten ons onder andere op de bewoners, omdat de veiligheidspartners het niet alleen kunnen om zo optimaal mogelijk woninginbraken tegen te gaan. De inwoners van Veenendaal hebben een belangrijke rol gekregen in het tegen gaan van onveiligheid. Omdat wij achter het plan staan waarmee wij de komende jaren woninginbraken gaan aanpakken, willen wij bereiken dat 2018 wordt afgesloten met 199 woninginbraken. Hierbij moet het aantal pogingen hoger zijn dan het aantal voltooide woninginbraken.
1.1 Leeswijzer In hoofdstuk 2 vindt u een analyse van de woninginbraakcijfers in Veenendaal. Hierin staat onder andere hoeveel woninginbraken er zijn gepleegd het afgelopen jaar, in welke wijk dit het meest gebeurde en op welk tijdstip. Aan de hand van deze gegevens zijn conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan . Vanaf hoofdstuk 31eest u over de maatregelen die er genomen zullen worden in de aankomende drie jaar. In hoofdstuk 3 zijn er dadergerichte maatregelen beschreven. In hoofdstuk 4 leest u over de locatiegerichte maatregelen. In hoofdstuk 5 leest u hoe wij als veiligheidspartners de bewustwording en de meldingsbereidheid van bewoners willen vergroten. In hoofdstuk 6 staat een hoofdstuk over de communicatie. In het laatste hoofdstuk, hoofdstuk 7, leest u over de financiën voor de komende jaren.
4
2. Analyse woninginbraak cijfers Om een goed beeld te krijgen van de woninginbraken in de gemeente Veenendaal, vindt u hier een analyse van de woninginbraken in Veenendaal van 2014. Hieronder vindt u een overzicht van de woninginbraken van het afgelopen jaar:
Woninginbraken 500 450
400 350 300 250
''
200
'
~
~
"'
150
"'
-
woninginbraken
100 50 0
2011
2012
2014
2013
Grafiek 1: Het absoluut aantal woninginbraken afgezet tegen de jaren.
2.1 Locatiegericht De eerste vraag die zich voordoet is of de woninginbraken zich in een specifieke wijk concentreert en 1 of er sprake is van een (structurele) hotspot. Om patronen in de inbraken te kunnen ontdekken, is het nodig om in te zoomen op die wijken waar een (relatief) hoog aantal woninginbraken wordt gepleegd. Wijk Centrum Noordoost Zuidoost Zuidwest Noordwest West Totaal
Voltooid 11 26 28 29 21 22 137
Poging
6 23 18 14 14 18
93
Totaal in 2014 17
49 46 43 35 40 230
Tabel 1: Het absoluta aantal woninginbraken per wijk in 2014.
1
Onder een hotspot wordt door Van Dijk, Van den Handel en Versteegh (2011, p. 12) verstaan: 'Een specifieke geografische
locatie waar gedurende langere tijden/of terugkerend sprake is van een hoge concentratie van criminaliteiten/of overlast, die kan worden toegeschreven aan kenmerkende omstandigheden en/of gelegenheidsfactoren.'
5
Afbeelding 1: Wijken in Veenendaal
In 2014 was het woninginbraakcijfer in de wijken Noordoost en Zuidoost het hoogst. De hotspots in de gemeente Veenendaal zijn de wijken Noordoost en Zuidoost.
2.2 Pleegtijden Bij het analyseren van de woninginbraken is verder inzicht nodig in: wanneer vinden de woninginbraken plaats en is hierin een patroon te ontdekken? Achtereenvolgens worden de cijfers per maand, per week, per dag en per dagdeel besproken. 2 Woninginbraken per maand Woninginbraken Noord Zuid per maand Oost West Januari 6 6 Februari 2 5 0 Maart 3 April 0 0 Mei 1 Juni 4 Juli 2 2 Augustus 2 0 September 3 Oktober 5 1 8 November 10 December 16 13 49 Totaal 43
Zuid Oost 1 3 3 1 3 2 1
Noord West 4 3 1 1
5 6 6
3 2 7
5 0
5 12
46
3 35
West
4 3 0 1 1 1 3 3 2 6 6 10
40
Centrum
Totaal
26 17
6 0 2 0 0 0
3 13
8
1 4 2
9 13 19 26 34 56
17
230
5
Tabel 2: Het absolute aantal woninginbraken per wijk en per maand in Veenendaal in 2014.
2
Hierbij moet in acht worden genomen dat het veelal moeilijk vast te stellen is op welk tijdstip een inbraak heeft plaatsgevonden, omdat deze niet altijd direct worden ontdekt.
6
Woninginbraken per dag van de week
I Dag
-
Maanda Dinsdag Woensdag [ Donderda9 Vrijda Zaterdag Zondag Totaal
I
I I
Aantal woninginbraken 22 29 28 29 39 43 40
I
I
230
Tabel 3: Het absolute aantal woninginbraken per dag.
Woninginbraken per dagdeel J Aantal woninginbraken Avond 102 t Middag ·1--'16::..,: 4 _ _ _~-Nacht 40 Ochtend 1 24 Totaal ~
I Tijd
I
In Veenendaal vall op, dat voorai in de wintermaanden veei wordt ingebroken. Tijdens de wintermaanden is er een verhoogd risico op woning inbraken. Dit komt omdat het al snel donker wordt in de maanden november tot maart. Inbrekers hebben meer kans om anoniem weg te komen na het plegen van een woninginbraak.
Tabel 4: Het absolute aantal woninginbraken per dagdeel.
Die anonimiteit wordt gecreëerd doordat inbrekers ten eerste siecht zichtbaar zijn door de duisternis. Verder speelt de sociale controle een rol. In de wintermaanden doen mensen eerder hun gordijnen dicht en zien zij niet wat zich op straat afspeelt. Verlichting is hierbij belangrijk. Door verlichte poorten en steegjes worden woninginbrekers uit de anonimiteit gehaald. Dit schrikt inbrekers af om in te breken. Ook groenvoorziening kan een rol spelen. Wanneer er grote heggen worden gesnoeid, zijn inbrekers veel beter zichtbaar. Mensen kunnen beter zien of zich een verdachte situatie afspeelt en kunnen vervolgens 1-1-2 bellen. Verder valt het op dat er vooral in het weekend woninginbraken plaatsvinden (vrijdag, zaterdag en zondag) gecombineerd met de meeste woninginbraken in de avond. In de weekenden zijn mensen er vaker op uit. Zo zijn zij een dagje weg of gaan 's avonds naar vrienden of familie. Ook dan is het voor de woninginbreker gemakkelijk te zien waar zij hun slag kunnen slaan en waar niet. De woninginbraken op de vrijdagavond zou mogelijk een verband kunnen hebben met de koopavond in het winkelcentrum van Veenendaal. Mensen zijn dan niet thuis en laten mogelijk hun woning onbeveiligd achter. Verder kunnen de woninginbraken op zondag een verband hebben met bewoners die naar de kerk gaan. De hottimes in de gemeente Veenendaal is in de maand december en op de zaterdagavond.
2.3 Daderanalyse In 2014 zijn er door het politieteam in Veenendaal 17 verdachten aangehouden voor woninginbraak. Daarvan zijn er 15 in Veenendaal gepleegd. Van die 15 woninginbrekers zijn er 7 personen afkomstig uit Veenendaal. Zij zijn van Marokkaans/Nederlandse afkomst. Opvallend is dat er veel woninginbrekers uit Veenendaal zelf komen. De verklaring die hier voor de hand liggend is, is dat zij bekend zijn in de buurt. Zij weten de vluchtwegen en kennen, wellicht, de type huizen. Voor deze personen is het dus gemakkelijk om in te breken in een buurt waar het voor hen bekend is. De overige 8 woninginbrekers die zijn aangehouden, zijn afkomstig uit Amsterdam, Nijmegen, Ede en Almere. In grafiek 2 ziet u de afkomst van deze woninginbrekers. De leeftijd van deze woninginbrekers varieert tussen de 16 en de 22 jaar oud. Op de volgende pagina vindt u een overzichtelijke grafiek met de afkomst van de woninginbrekers die in 2014 verdacht zijn geweest.
7
Absolute aantal woninginbrekers per etniciteit 8 7 6 5
4 3 2 1 0
bil; ~'~;
~~
~~
..
~
h"
~
;::..?~
• Absolute aantal woninginbrekers per etniciteit
~
'*?/ èf
~
~
'*?I
èf
~-§-
Grafiek 2: Absolute aantal woninginbrekers per etniciteit
8
3. Dadergericht De tweede pijler waar de gemeente Veenendaal en haar partners zich op willen richten, zijn de daders c.q. woninginbrekers. Door dadergericht te werken, proberen de veiligheidspartners aller eerst de heterdaad te vergroten. Er moet voor gezorgd worden dat de pakkans van een woninginbreker wordt vergroot. Dit doen zij door bijvoorbeeld te surveilleren in wijken waar veel wordt ingebroken. Verder proberen de partners er met elkaar voor te zorgen dat woninginbrekers worden opgespoord. Deze taak ligt vooral bij de rechercheurs van de politie. Ten slotte willen de partners er met elkaar voor zorgen dat woninginbrekers worden gevolgd en dat onder andere de politie hen op de huid zit. Dit wordt gedaan door onder andere kentekencontroles uit te voeren en huisbezoeken.
3.1 Heterdaad3 Meldingen heterdaad is voor de politie belangrijk. Op deze manier kan zij de inbreker aan houden en mee nemen naar het bureau. Op deze manier kan een woninginbreker gestraft worden voor de criminele handeling. Bewoners zijn belangrijke partners die de politie helpt bij heterdaad acties door onder andere 1-1-2 te bellen. ûe politie is zeif ook bezig met de pakkans te vergroten van woning inbrekers. Dat doet zij op de volgende manieren:
1. Het Donkere Dagen Offensief (DDO) Dit is een speciaal communicatiemoment van een half jaar vanuit de politie, om de burgers bewust te maken van de aankomende 'donkere dagen' (van oktober tot en met maart) zodat zij extra rekening houden met woninginbraken en voorzichtiger en oplettender zijn.
2.
Mobeyes Een mobeye is een mobiel alarmeringssysteem dat door middel van een oogje een gehele ruimte kan scannen. Het apparaatje is klein en mobiel, dit maakt het apparaatje ideaal om te rouleren tussen verschillende woningen. De politie bekijkt welke woningen een verhoogde kans hebben op woninginbraak (denk hierbij aan het groenvoorziening waardoor de woning slecht zichtbaar is of het hang- en sluitwerk) en plaatst, met toestemming van de bewoners, de mobeye. Op deze manier probeert de politie de pakkans van de woninginbreker te vergroten. Schipper Security maakt ook gebruik van mobeyes in haar pilot Collectief Beveiligde Woning . Meer over deze pilot vindt u in hoofdstuk 4, locatiegericht
3.2 Opsporing Het gebeurt vaak dat woninginbrekers weg komen met hun criminele handelingen. Daarom is het zaak dat deze daders worden opgespoord en voor hun daad worden gestraft. De politie kan de daders vervolgens oppakken. Zo proberen zij recidive te voorkomen. Om woninginbrekers op te sporen, worden de volgende manieren van aanpak gehanteerd de komende jaren:
3.
Digitaal Opkopers Register (DOR) Het Digitaal Opkopersregister (DOR) is een hulpmiddel voor gemeenten en politie om de handel vanuit diefstal verkregen goederen via legale opkopers aan banden te leggen. Het is wettelijk verplicht om deel te nemen aan het register, wanneer een ondernemer tweedehands
3
Onder heterdaad wordt verstaan: "Wanneer het strafbare feit ontdekt wordt terwijl het wordt begaan, of kort nadat het is begaan.'
9
goederen inkoopt en wanneer het gevestigd is in Veenendaal. De ingekochte goederen worden geregistreerd met een serienummer. Wanneer slachtoffers van woninginbraak een serienummer van het gestolen goed kunnen tonen, kan er via dit systeem gekeken worden of de inbreker het goed heeft verkocht aan een opkoper. Wanneer dit het geval is, worden deze spullen in beslag genomen. Maar niet alleen voor de goederen, door middel van dit systeem proberen gemeente en politie ook woninginbrekers op te sporen. Wanneer inbrekers goederen willen verkopen aan een opkoper, zijn zij verplicht een identiteitsbewijs te laten zien. Het identiteit van de verkoper van het goed wordt, net als de verkochte goederen, geregistreerd in het systeem. Er kan op deze manier een link gelegd worden tussen het gestolen goed en de woninginbreker.
4.
Woning Inbraken Team (WIT} Dit is een thematisch recherche team dat zich richt op de actualiteit. Wanneer woninginbraak veel voorkomt, zal dit team zich richten op de woninginbraken in Veenendaal en omgeving. Wanneer zich een ander verschijnsel voordoet, zal het team zich daarop richten.
3.3 Preventie en voorkomen van recidive De gemeente en haar partners willen een laag aantal woninginbraken in Veenendaal. Vooral de politie houdt zich hiermee bezig. Door groot naar buiten te brengen dat de politie bezig is met controles, bijvoorbeeld ANPR controles, proberen zij op deze manier woninginbrekers te weren. Wanneer uit controles woninginbrekers naar voren komen, zal de politie hen aanspreken. De politie zal de woninginbrekers vertellen dat zij strikt in de gaten worden gehouden. Dit kan ervoor zorgen dat zij niet zullen inbreken of geen criminele activiteiten in Veenendaal zullen plegen. Maar de politie houdt zich ook bezig met oud - woninginbrekers. De politie spreekt deze mensen regelmatig aan. Doordat de politie hen op de huid zit, proberen zij recidive te voorkomen of zullen de oud-woninginbrekers minder snel opnieuw criminele activiteiten plegen in Veenendaal. De volgende manieren van aanpak wordt door de politie uitgevoerd:
5. Wijkgericht controleren Controleren van de wijk waar veel wordt ingebroken door middel van kentekenregistratie; welke mensen komen er in en uit de wijk. Hier heeft de politie zicht op.
6.
Huisbezoeken De woninginbrekers op de huid zitten door middel van huisbezoeken. Hierbij maakt de politie hen duidelijk dat zij in de gaten gehouden worden. Ook wordt er, indien aanwezig, met de ouders gesproken.
7.
ANPR controles Door middel van het inzetten van de automatische kentekenplaatherkenning op de A12 (onder andere Veenendaal) kunnen verdachte voertuigen herkend en gecontroleerd worden.
8.
Persoonsgerichte aanpak De persoonsgerichte aanpak (PGA) is een middel om (potentiële) woninginbrekers in de gaten te houden en hulp te bieden. Binnen het interventieteam worden de personen die in aanmerking komen voor een PGA behandeld. De politie en de gemeente bepalen samen welke personen deze aanpak nodig hebben. Naast strafbare feiten, moeten er meer problemen zijn. Zo kan het thuis niet goed gaan, problemen op school of op het werk, heeft hij of zij last van psychische stoornissen etc. Er moet dus sprake zijn van een complexe casus.
10
4. Locatiegericht 4.1 Hotspotwijken Uit de analyse van de woninginbraakcijfers van 2014 kwamen twee wijken naar voren als hotspots waar veel is ingebroken. In Noordoost waren dit 49 woninginbraken en in Zuidoost waren dit 46 woninginbraken. Binnen het locatiegericht werken van de politie, Patrimonium, de Veenendaalse Woningstichting en de gemeente Veenendaal zal er naast dadergerichte aanpak, ingezet worden op de zelfredzaamheid van bewoners. Verder is groen en verlichting belangrijk bij het voorkomen van woninginbraak. Er moet voorkomen worden dat woning inbrekers zich kunnen verschuilen achter hoge heggen of in donkere steegjes. Binnen de prioriteit Veilige Leefomgeving van het IVP wordt hier onder andere aandacht aan besteedt. Bij het signaleren var. problemen bij groenvoorziening of bij het ontbreken van verlichting, kan door bewoners contact opgenomen worden met de gemeente. Deze signalen worden door middel van de structuur 'wijkgericht werken' neergelegd op de juiste plek binnen de organisatie. De volgende maatregelen worden op locatiegericht niveau genomen:
9.
Surveilleren De politie surveilleert in wijken waar veel is ingebroken. Op deze manier proberen zij de pakkans te vergroten en woninginbrekers te weren. Schipper Security levert hierin een bijdrage de aankomende jaren. Wanneer Schipper Security informatie heeft waar de woninginbraken plaatsvinden, kunnen zij extra surveilleren in deze buurten. Hierover worden afspraken gemaakt tussen de politie en Schipper Security.
10. Wijkgericht controleren Controleren van de wijk waar veel wordt ingebroken door middel van kentekenregistratie; welke mensen komen er in en uit de wijk. Hier heeft de politie zicht op. 11. Whatsapp groepen Het organiseren van Whatsapp groepen ligt bij de bewoners. Wanneer bewoners zo'n groep willen starten, kunnen zij bij de gemeente advies vragen over het oprichten ervan. De coördinerende rolligt vervolgens bij de bewoners zelf. 12. Buurtpreventieteams Buurtpreventieteams zijn die teams die bestaan uit gemotiveerde bewoners die hun steentje bij willen dragen voor de veiligheid in de wijk. Deze buurtpreventieteams is een project vanuit de gemeente en Patrimonium. 13. Buurtavonden De gemeente Veenendaal en de politie organiseren buurtavonden. Wanneer er in een maand meer is ingebroken ten opzichte van een andere wijk, organiseren de veiligheidspartners met elkaar kort daarop een buurtavond. Het onderwerp woninginbraak speelt in de wijk en de mensen hebben hier wellicht vragen over. Met deze vragen kunnen zij terecht op deze avond. Op deze avond is een vertegenwoordiger van de gemeente Veenendaal, de politie en is Blueslar aanwezig . De politie geeft een presentatie over hoe bewoners een verdachte situatie en een verdacht persoon herkennen. Bluestar geeft een presentatie over het PKVW keurmerk. Bewoners hebben na de presentaties de tijd om vragen te stellen. Verder zal, indien mogelijk, een vertegenwoordiger van Patrimonium en/of de Veenendaalse Woningstichting aanwezig zijn om vragen te beantwoorden van bewoners.
11
14. Collectief Beveiligde Woning Schipper Security voert een pilot Collectief Beveiligde Woning uit. Dit is een project waarbij er wordt gericht op het beveiligen van woningen. Schipper Security gaat hierbij vooral in op het organisatorische deel, het bouwkundige en het elektronische deel.
15. Aanwezigheid wijkteams op evenementen Wijkteams zullen meer in de wijk aanwezig zijn bij evenementen in een wijk; bijvoorbeeld tijdens de markt of een braderie. Op deze manier willen de wijkteams meer bekendheid bij bewoners en met hen in gesprek gaan om naar verhalen van bewoners te luisteren en hen wellicht te helpen. De ervaringen en suggesties van bewoners, op het gebied van veiligheid,\ worden teruggekoppeld naar het team Leefbaarheid & Veiligheid.
16. Samen Alert Samen Alert is een netwerk waarbij mensen zich opgeven die een steentje bij willen dragen aan de veiligheid in hun wijk. Door zich op te geven, letten zij vooral 's avonds goed op in de wijk. Zij ontvangen iedere twee weken een e-mail met informatie over de veiligheid in Veenendaal. De komende jaren willen de partners voor meer intensieve samenwerking zorgen met deelnemers. Dit doen wij door bijeenkomsten en trainingen te organiseren. Bewoners voelen zich door contact met professionals serieus genomen. Ook kan er bij een bijeenkomst c.q. training waardering uitgesproken worden naar actieve bewoners.
17. Burgernet en Burgernet Mail Door middel van extra promotie I communicatie momenten om Burgernet te stimuleren (onder andere wervingsweken en de Week tegen Woninginbraken) probeert de gemeente extra Burgernetdeelnemers in Veenendaal te werven. Verder loopt er een pilot van Burgernet Mail. Na een woninginbraak wordt er binnen 24 uur een e-mail verstuurt naar deelnemers van Burgernet, waarin wordt gevraagd of de bewoner iets heeft gezien van de inbraak. Vanuit Amersfoort komen er positieve signalen. Toch mag het niet een vervanging zijn voor het buurtonderzoek. Het buurtonderzoek staat bij de politie ter discussie. Tot de tijd dat er nog geen uitspraak is gedaan, wordt er zowel Burgernet mail, als een buurtonderzoek ingezet.
18. Verhoging van de huur Patrimonium gaat op verschillende locaties PKVW projecten uitvoeren. Deze projecten worden gehouden op plekken die de afgelopen tijd veel te maken hebben gehad met woninginbraak. Het project houdt in dat huurders een aanbod krijgen voor het aanbrengen van PKVW. Hiervoor betaalt de huurder €2,50 extra huur per maand. Wanneer bewoners deel willen nemen aan het Collectief Beveiligde Woning, zet Patrimonium dit project ook in. Maar niet alleen tijdens zo'n project, het gehele jaar door kunnen huurders van Patrimonium ervoor kiezen om hun woning te PKVW te laten certificeren door middel van een verhoging van de huur. De huurverhoging zal in dit geval meer worden dan €2,50, omdat dit individuele aanvragen betreft. De Veenendaalse Woningstichting (VWS) maakt geen gebruik van een verhoging van de huur voor een PKVW certificeert huis. VWS zorgt ervoor dat haar mutatiewoningen voorzien worden van het PKVW certificaat. Op deze manier zal de volgende huurder geen last hebben van een prijsverhoging, omdat de kosten voor het PKVW in de huur verwerkt is.
19. Wijkschouwen Wijkschouwen worden georganiseerd wanneer het initiatief en de draagvlak komt van de bewoners. Uit eerdere ervaringen is gebleken dat als de gemeente dit wilt organiseren, er weinig animo is.
12
20. PKVW keet Bluestar beschikt over een 'keet' die zij gebruikt om voorlichtingen over het PKVW te geven en om klanten te werven zodat zij hun woning PKVW kunnen laten certificeren. Dit doen zij door in te spelen op de actualiteit en zodoende zijn keet te plaatsen in buurten die de laatste tijd veel te maken heeft gehad met woninginbraken. Zowel particulieren als huurders kunnen bij deze keet terecht met hun vragen.
13
5. De bewuste bewoner Nederland verandert steeds meer in een participatiesamenleving. Dit betekent dat men meer verantwoordelijkheid wil voor zijn of haar leven en omgeving. In deze tijden willen mensen eigen keuzes maken, een eigen leven inrichten en voor elkaar zorgen. De overheid heeft hier slechts een faciliterende rol. De rol van burgers binnen de veiligheid wordt steeds belangrijker. Door alle ontwikkelingen zijn burgers in staat om een bijdrage te leveren aan de veiligheid door verantwoordelijk en oplettend te zijn. Burgers worden bewust gemaakt van hoe woninginbraken te voorkomen zijn en moeten weten op welke manier zij hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Binnen de gemeente wordt daarom aandacht besteed aan hoe bewoners hun woning zo goed mogelijk kan beveiligen, bijvoorbeeld door het PKVW certificaat. Wanneer mensen niet in staat zijn dit certificaat aan te schaffen, worden er tips gegeven om woninginbrekers buiten huis te laten. Maar ook de oplettendheid van bewoners kan voor de politie van grote waarde zijn. In plaats van een aantal politieagenten in een wijk, kijken er duizenden mensen uit naar verdachte situaties. Een belangrijk systeem bij het creëren van extra ogen is Burgernet Burgernet is een systeem waar burgers zich voor moeten aanmelden. Bij een verdachte situatie krijgen deelnemers een bericht met signalementen om naar uit te kijken. Wanneer burgers een verdachte situatie zien, wordt dit gemeld bij de politie. Maar niet alleen de deelnemers van Burgernet; het is belangrijk dat alle burgers verdachte situaties herkennen en deze melden. Hiervoor is het belangrijk dat burgers weten hoe zij verdachte situaties en verdachte personen kunnen herkennen. Op deze manier hopen de partners dat de meldingsbereidheid van burgers stijgt, waardoor de pakkans van een woninginbreker wordt vergroot. Wat belangrijk is bij het melden van een verdachte situatie, is dat door bewoners 1-1-2 wordt gebeld. In Nederland zijn we met het idee opgegroeid: 1-1-2 daar red je levens mee. Toch moet het nummer ook gebeld worden wanneer zich een verdachte situatie voordoet. De politie en haar partners proberen dit in de komende jaren duidelijk te maken bij burgers en loopt als leidraad door alle aanpakken. De gemeente Veenendaal en haar partners vinden bewustwording bij bewoners erg belangrijk. Wanneer hier veel tijd in wordt gestoken, zal het aantal woninginbraken dalen de komende jaren. Het grote deel van de manieren van aanpak zijn dan ook gericht op voorlichting van bewoners over verantwoordelijkheid nemen en over het herkennen van verdachte situaties. 21. Voorlichting over woninginbraak via Social Media Voorlichting over woninginbraak via Social Media is een aanpak waar gebruik van wordt gemaakt. Wijkmanagers van de gemeente, de gemeente zelf en de politie (wijkagenten) maken gebruik van Facebaak enTwitter om informatie omtrent woninginbraken naar buiten te brengen. Op deze manier bereiken zij een breed publiek. Verder kan Schipper Security hierin een bijdrage leveren door berichten van de gemeente en de politie over woninginbraken te delen. 22. Informatiepakket voor nieuwe huurders Nieuwe huurders bij Patrimonium krijgen standaard een informatie pakket. Hierin zit veiligheidsgerichte informatie, zoals informatie over Burgernet, Samen Alert, 1-1-2, PKVW, informatie over de wijkteams etc.
14
23. Bewonerskrant Huurders krijgen van de woningcorporaties twee maal per jaar een bewonerskrant toegestuurd. In deze krant staat onder andere gerichte informatie over veiligheid over woninginbraak.
24. Informatiepakket voor nieuwe inwoners Het versturen van een informatie pakket aan nieuwe bewoners van Veenendaal. Hierin zit onder andere veiligheidsgerichte informatie, zoals informatie over Burgernet, Samen Alert, 11-2, PKVW, informatie over de wijkteams etc.
25. Verspreiden van PKVW folder Bluestar verspreidt folders over het PKVW keurmerk in de straat waar een woninginbraak heeft plaatsgevonden. Deze adresgegevens krijgt Bluestar vanuit de gemeente. Voor het verstrekken van deze gegevens is het belangrijk dat er een convenant wordt opgesteld tussen de gemeente, de politie, Bluestar en Schipper Security.
26. Ouderen Babbeltrucs is een fenomeen waar ouderen steeds vaker slachtoffer van worden . Daarom is het belangrijk om vooral ouderen hierover voor te lichten. Hoe kunnen ouderen babbeltrucs herkennen en hoe moet er melding gemaakt worden bij de politie. Deze voorlichting kunnen eventueel gegeven worden in combinatie met andere veiligheidsaspecten. Deze voorlichtingsavonden worden gehouden in complexen waar relatief veel ouderen wonen, zoals bejaardentehuizen. Deze voorlichtingen worden gegeven naar Utrechts voorbeeld. Verder verzenden de woningcorporaties een brief naar huurders wanneer er een grote onderhoud plaats vindt. Op deze manier zijn huurders op de hoogte van 'vreemde gezichten' in de complexen en zullen zij dit niet zien als mensen die zich bezig houden met criminele activiteiten. In het verleden is gebleken dat wanneer er geen brief wordt verstuurd, mensen bedenkingen hebben bij de medewerkers van het onderhoud. Huurders bellen naar de woningcorporatie en zelfs naar de politie. Belangrijk is om deze brief consequent te versturen zodat er geen verwarring ontstaat.
27. Persoonlijk contact over PKVW Persoonlijk contact met bewoners van Patrimonium die een brief hebben gehad over het PKVW certificaat die zij kunnen verkrijgen voor €2,50 extra huur per maand. Een brief maakt vaak niet genoeg indruk bij mensen om een PKVW keurmerk aan te schaffen. Door persoonlijk contact worden de bewoners er extra op gewezen dat dit een belangrijk middel is om woninginbraak tegen te gaan. Bluestar zou hierin een rol kunnen spelen. Doordat Bluestar met hun kennis voorlichting geeft over het PKVW certificaat, zullen bewoners wellicht overgaan tot het aanschaffen van het PKVW keurmerk.
28. Week tegen woninginbraken
-,
Dit is een week die speciaal gericht is op de preventie van woninginbraken. Hierbij worden verschillende acties ondernomen om de burgers bewust te maken van deze problematiek. Wanneer de Week tegen woninginbraken nadert, wordt dit besproken in het regulier werkgroep overleg. Hierin wordt dan besproken welke activiteiten er worden uitgevoerd en wanneer.
~l
29. Brief 2 jaar oude woningen Alle nieuwbouw moet voldoen aan de eisen die staan in het bouwbesluit Deze eisen zijn niet voldoende voor een PKVW nieuwbouw, maar wel voor een PKVW bestaande bouw certificaat. Als deze woningen 2 jaar oud zijn vallen deze woningen onder de bestaande bouw. Op dat moment zal er een brief uit gaan richting de woningeigenaren waarin zij op de mogelijkheid van een PKVW keurmerk worden gewezen. Het aanvragen van het certificaat kost de bewoners ongeveer €50,-. De bewoners kunnen de kosten van het certificaat laten vergoeden door de gemeente Veenendaal. Dit staat in de brief vermeld.
15
30. Verplichte PKVW nieuwbouw- en inbreidlngsgebleden Alle nieuwbouw moet voldoen aan de eisen die nodig zijn voor een PKVW bestaande bouw certificaat. Om aan het PKVW nieuwbouw te voldoen zijn er meer maatregelen nodig, waar aan moet worden voldaan. Echter zijn deze maatregelen niet afdwingbaar. De gemeente gaat in 2015 extra inzet plegen om bij zoveel mogelijk nieuwbouw projecten het PKVW nieuwbouw te realiseren.
31. Vergoeding van het PKVW certificaat Bij een kopie van het PKVW certificaat vergoedt de gemeente de kosten. Hiervoor wordt €50,per certificaat vrij gemaakt. Het is aan de bewoner zelf om te bepalen door welk beveiligingsbedrijf hij/zij dit laat uitvoeren. De kosten zijn per beveiligingsbedrijf verschillend, hiermee bepaalt de bewoner zelf of hij/zij al dan niet geld bij moet leggen. Op deze manier wilt de gemeente het PKVW certificaat te stimuleren bij bewoners.
16
6. Communicatieplan 6.1
Doelstellingen
'Veilig wonen' is één van de vier prioriteiten van het Integraal Veiligheidsplan (IVP). De Aanpak tegen Woninginbraak 2015-2018 is hier een uitwerking van . Het doel van dit plan is om ervoor te zorgen dat het aantal woninginbraken in Veenendaal afneemt. Hiervoor is intensieve samenwerking tussen alle veiligheidspartners van cruciaal belang. Voor de aanpak tegen woninginbraken richten we ons de komende jaren op de volgende vier pijlers: • Dadergericht • Locatiegericht • Bewustwording bij bewoner Dat willen we bereiken door: • Informatie te verschaffen over hoe inwoners hun eigen verantwoordelijkheid kunnen nemen als het gaat om een veilige leefomgeving • Bij te dragen aan het vertrouwen dat Veenendaal veilig is • Bij te dragen aan het zichtbaar maken van de effecten van het plan van aanpak preventie woninginbraken, door onder andere het communiceren van betrouwbare cijfers
6.2
Doelgroepen
Extern: • Inwoners, bedrijven en organisaties in Veenendaal • Partners: politie, Patrimonium woonstichting, Bluestar, Schipper Security, buurtpreventie, Veens, Veiligheidshuis, VWS Pers • Intern: • • • • •
Gemeenteraad College Portefeuillehouder Openbare orde en Veiligheid Betrokken afdelingen: Wonen & Leven (W&L), Maatschappelijke Ondersteuning (MO) Directie en management
6.3
Boodschap
De kernboodschap van de Aanpak tegen Woninginbraak 2015-2018 sluit hierbij aan en luidt: "Iedere inwoner van Veenendaal heeft recht op een veilige leefomgeving. Samenwerking tussen politie, inwoners en gemeente is hierbij erg belangrijk. De gemeente werkt samen met hen aan een schoon, heel en veilig Veenendaal." Op www.veenendaal.nl/veenendaalveilig staat meer informatie over wat u kunt doen om veilig te wonen in Veenendaal. De uitingen worden ondersteund door herkenbare beelden: foto's met mensen (politie/boa's/inwoners) die een 'Veilig Veenendaal' uitstralen.
6.4
Strategie
De communicatie over de activiteiten moet bijdragen aan de veiligheid(sbeleving) van de doelgroep. Uit onderzoeken blijkt dat het veiligheidsgevoel van mensen groter wordt naarmate zij hierop zelf invloed kunnen uitoefenen. Een parallel is hierbij te trekken naar de verantwoordelijke samenleving. In de aanpak van de communicatie zal 'wat kunt u zelf doen' daarom voortdurend terugkomen.
17
6.5
Activiteiten om bewustwording te activeren
Onderstaande activiteiten hebben als doel om een stuk bewustwording bij inwoners te bewerkstelligen. Het uiteindelijke doel is een daling van het aantal woninginbraken in Veenendaal. Buurtavonden (na inbraak in de buurt) • Bewustwording over woninginbraak • Wat kunnen bewoners zelf doen • Preventieve maatregelen Middelen: brieven, Facebook, Twitter Voorlichting • Babbeltrucs, hoe herken je deze • Bewustwording over woninginbraak • Wat kunnen bewoners zelf doen Middelen: gemeentepagina, Facebook, Twitter Collectief beveiligde woning • Pilot van Schipper Security Middelen: gemeentepagina, Facebook Schipper Security en Twitter Schipper Security Burgernet, Samen Alert, WhatsApp-groep en 112 • Wat is Burgernet, Samen Alert en wanneer 112 bellen Hoe kunnen bewoners aanmelden I meedoen • • Aansluiten bij landelijke campagne Burgernet • Informatie over oprichten WhatsApp-groep in de buurt Middelen: gemeentepagina, Facebook, Twitter, website Wijkteams • Wie zitten er in de wijkteams • Waarvoor kan ik bij de wijkteams terecht • Hoe kan ik ze bereiken Middelen: website, gemeentepagina, Facebook (zowel gemeente als wijkmanagers), Twitter PKVW-keu rmerk • Informatie over het PKVW-keurmerk en stimuleren hiervan • PKVW-keet, waar inwoners informatie kunnen krijgen en welke bedrijven • Regelingen PKVW-keurmerk voor nieuwbouw en 2 jaar oude woningen Middelen: website, gemeentepagina, Facebook, Twitter Week tegen de Woninginbraak • Week waarin de partners (gemeente, politie, Patrimonium, Veenendaalse woningstichting, etc) gezamenlijk allerlei activiteiten organiseren die als doel hebben de inwoners bewust te maken woninginbraak en wat zij zelf kunnen doen om te voorkomen dat er wordt ingebroken. • Voorlichting over PKVW, babbeltrucs, Burgernet, Samen Alert, verdachte situaties herkennen, wanneer 112 bellen, etc.
18
6.6
Activiteiten om pakkans te vergroten
Onderstaand activiteiten die ervoor zorgen dat de pakkans van een woninginbreker wordt vergroot. Het Donkere Dagen Offensief • Inwoners bewust maken van de 'donkere dagen' • Wat kunnen inwoners doen om inbraak te voorkomen • Wat zijn verdachte situaties • Wanneer 112 bellen Middelen: website(verwijzen naar politie), Facebook, Twitter, berichten van partners delen Mobeyes • Inzet van mobeyes door politie Middelen: geen communicatie hierover Surveilleren Extra surveilleren in wijken waar ingebroken wordt • Middelen: indien er aanleiding is, berichten van politie delen ANPR controles • Informatie over het inzetten van automatische kentekenplaatherkenning Middelen: gemeentepagina, Facebook en Twitter
6. 7
En verder ...
Het is belangrijk om steeds gezamenlijk met de veiligheidspartners op te trekken, ook in de communicatie. Dit houdt in dat de verschillende activiteiten zoveel mogelijk door alle partners gecommuniceerd wordt, zodat de impact van de communicatie (en dus de boodschap die je wilt verspreiden) groter is. Dezelfde boodschap via verschillende middelen en door verschillende partners heeft een grotere impact en een grotere kans dat het mensen aanzet tot bewustwording I gedrag.
6.8
Kalender
Er zijn een aantal periodes waar extra gecommuniceerd wordt om inwoners bewust te maken ter voorkoming van woninginbraak. Dat is vaak ook de periode dat er een stijging van het aantal woninginbraken te zien is. Het gaat met name om deze periodes: Mei-juli
: tips ter voorkoming van woninginbraak als bewoners op vakantie gaan
Oktober
: dagen worden korter, verlichting in en rondom de woning ter voorkoming van woninginbraak, maar ook tips voor als bewoners op vakantie gaan. Week tegen de Woninginbraak
December
: donkere dagen, feestdagen inbraakpreventietips, maar ook tips als bewoners op vakantie gaan.
19
6.9
Leefstijlgericht communiceren
Maar op welke wijze moeten partners de burgers benaderen? Hoe kan het dat in de ene wijk een buurtavond heel goed bezocht wordt en in een andere wijk helemaal niet? Met inzicht in de leefstijlen in de gemeente of buurt wordt zichtbaar wat de drijfveren en motieven van bewoners zijn en daarmee kunnen we komen tot effectievere communicatie en participatie. Niet iedereen is hetzelfde. In de bijlage kunt u meer lezen over het leefstijlgericht gericht communiceren.
20
7. Financiën Hieronder worden de geschatte uitgaven weergegeven die er gedaan gaan worden om woninginbraken tegen te gaan. Deze uitgaven gelden voor de jaren 2015 tot en met 2018. Dit zal echter afhankelijk zijn van het jaarlijks vastgestelde veiligheidsbudget. PKVW vergoeding Communicatie Gadgets Week tegen woninginbraak Totaal
€2.500 €3 .000 €1.500 €2.000
€9.000
Voor deze Aanpak tegen Woninginbraak 2015-2018 zijn er drie zaken waar budget voor nodig is, namelijk het vergoeden van de certificaten bij een volledig PKVW, 8 nog te organiseren buurtavonden en verschillende gadgets. Er zal tot €50 ,- vergoed worden voor een certificaat. Het is aan de woningeigenaar om te beslissen welk beveiligingsbedrijf hun woning PKVW zal keuren. Aangezien elk beveiligingsbedrijf een andere prijs hanteert voor een certificaat hangt het van de keus van de woningeigenaar af of zij wel dan niet geld bij moeten leggen om het certificaat te verkrijgen.
21
8. Bijlagen Leefstijlgericht communiceren Smart Agent is een onderzoek gestart naar verschillende leefisijlen in Veenendaal. Hier zijn vier verschillende leefstijlen naar voren gekomen. Deze onderscheiden zich van elkaar op twee dimensies. De eerste, een horizontale sociologische as, maakt een onderscheid tussen mensen die gericht zijn op de groep (familie, vrienden, etc.) of juist op de eigen persoon. De tweede, een verticale psychologische as, maakt onderscheid tussen introverte en extraverte mensen. Als we deze dimensies met elkaar kruisen, ontstaan er vier kwadranten: de leefstijlen. Hieronder vindt u een overzicht van de leefstijlen
v..:troJ.·trl
mensen
Sociale. open mensen
Gericht op het van grenzen
Gericht op gezelligheld en sociale banden
Levenslustig Uitdaging Vrijheid Gepassioneerd Eigenzinnig Intelligent en zelfbewust
Gezinsleven centraal Interesse in anderen Gemakkelijk Sociale verbondenheld Harmoniezoekers Spontaniteit Eerlijk
Genieten van het leven
4 lccfstïlcn Ambitieuze. dynamische mensen Gericht op manifestatie en controle Zakelijke houding Zelfverzekerd
Succes en status Onafhankelijkheid Carrièregericht Materialistisch Exclusiviteit
Serieuze. bedachtzame. nuchtere mensen Op zoek naar zekerheld in eigen directe omgeving Veiligheid Bescherming Geborgenheid en rust Kalm en evenwichtig Routineus Conservallef Traditioneel
Afbeelding 2: Leefstijlen
22
.. . ~ ,
Afbeelding 3: Leefstijlen In Veenendaal
In de toekomst kan de gemeente en haar partners ervoor kiezen om leefstijlgericht te communiceren . Met deze leefstijlen kan rekening gehouden worden in heel veel activiteiten. Een buurtavond kan zo georganiseerd worden naar de behoefte van de buurt, die gekenmerkt wordt door een leefstijl. De brief die vooraf wordt verstuurd, kan worden geschreven in de stijl van de bewoners. Dit zelfde geldt voor alle brieven die door de gemeente of een van haar partners worden verstuurd. Door leefstijlgericht te communiceren over (on)veiligheid, waarbij overheid zich aanpast aan de behoefte van de burger, kan er veel meer bereikt worden.
23
