Aanleiding tot dit bezoek: In maart 2008 eindigde formeel de samenwerkingsovereenkomst tussen Amsterdam en Accra. Amsterdam heeft de gemeente Accra gevraagd of zij de samenwerkingsovereenkomst wil verlengen en zo ja, welke thema’s zouden dan deel moeten gaan uitmaken van de nieuwe samenwerkingsovereenkomst. Naar verwachting zou een nieuwe overeenkomst in het voorjaar van 2009 getekend kunnen worden. In Ghana hebben dan inmiddels Presidentsverkiezingen plaatsgevonden (7december 2008). Naar alle waarschijnlijkheid zal na de verkiezingen een aantal burgemeesters van grote steden vervangen worden. Dit bezoek is dan ook niet bedoeld om nu al beslissingen te nemen over de thema’s omdat deze ook de goedkeuring van een mogelijke nieuwe Burgemeester in Accra vereisen. In juni 2008 ontving het Bureau Internationale Betrekkingen van de gemeente Accra een positief antwoord op haar vraag. Accra wil de samenwerking met Amsterdam graag voorzetten en heeft een aantal nieuwe thema’s geformuleerd. Het werkbezoek in september is enerzijds bedoeld voor het onderhoud van het relatienetwerk met de collega’s in Ghana en anderzijds is het ook bedoeld om de samenwerking tot nu toe te evalueren en verder te discussiëren over de haalbaarheid van de nieuwe samenwerkingsthema’s.
Delegatie: Herman van Vliet, Directeur Project Management Bureau Sabine Gimbrere, Coordinator Internationale Samenwerking Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Marleen de Groot, Projectcoordinator Internationale Samenwerking Gemeente Amsterdam Programma: 23 September: 13.40 uur 18.15 uur
Vertrek naar Ghana. Aankomst in Accra. Vertrek naar hotel
24 september: 09.00 uur
Overleg met Ambassadeur Remmelzwaal van de Nederlandse Ambassade in Accra.
11.00 uur
Gesprek met Gemeentesecretaris van Accra en diverse directeuren van gemeentelijke diensten over de voortgang van de samenwerking
13.00 uur
Lunch
14.30 uur
Bezoek Nationaal Archief Ghana (PRAAD)
16.30 uur
Retour hotel
18.30 uur
Receptie bij de Nederlandse Ambassadeur
25 september: 10.00 uur
Vergadering met de Projectleider voor Old Accra, Teiko Tagoe en zijn medewerkers over de voortgang van de projecten.
13.00 uur
Lunch
14.00 uur
Ontmoeting met de nieuwe Directeur van de Sacred Heart School
16.00 uur
Retour hotel
18.30 uur
Ghanecc bijeenkomst
26 september 10.30 uur
Vergadering bij de Accra Metropolitan Assembly over de voortgang van de samenwerking.
13.00 uur
Retour hotel Einde programma
17.00 uur
Vertrek naar de luchthaven
21.20 uur
Vertrek met KL 590 naar Nederland
Verslag van de diverse gesprekken: A. Gesprek met de Nl Ambassadeur Mw. L. Remmelzwaal Bij de NL ambassade is men momenteel druk bezig met het onderwerp afvaldump. Dit naar aanleiding van alle publiciteit enige weken geleden. Het RIVM komt binnenkort met een rapport en aanbevelingen. Ook is de NL ambassade, zij het zijdelings – betrokken bij het staatsbezoek van President Kufuor aan Nederland. De komende verkiezingen worden ook met de nodige aandacht gevolgd. De oliebron voor de Kust van Ghana (voor de kust bij Takoradi) is ook een onderdeel in de verschillende verkiezingscampagnes. Bedoeling is dat Takoradi de opslag- en overslaghaven voor de olie gaat worden. Herman van Vliet doet kort verslag van het Old Accra project waar de NL ambassade ook nauw bij betrokken is geweest. Struikelblok is momenteel de GMMB. Doordat de GMMB weinig tot geen initiatief toont, loopt het project gevaar. De GMMB speelt een cruciale rol in de herbestemming van cultureel erfgoed zoals bijvoorbeeld het Ussher fort. Zolang GMMB nergens een besluit over neemt, kunnen de diverse projecten niet verder. Hierdoor heeft de projectorganisatie al een subsidie van € 300.000 euro misgelopen. Het Brasil house – dat met geld van de Braziliaanse overheid is gefinancierd – is inmiddels klaar. Exploitatie is ook hier een probleem. Het KI had ook interesse is een samenwerking met de GMMB om gezamenlijk een plan te maken voor de herbestemming van het Ussherfort. Dat heeft geen resultaat opgeleverd. Het KIT werkt nu samen met de Universiteit van Kumasi. Het Projectgebouw verloedert in rap tempo omdat er pal achter het gebouw nog steeds in de open lucht kadavers verbrand worden. De roetneerslag is vreselijk. De AMA moet iets doen aan deze illegale activiteit maar doet dit tot op heden niets. Ook de financiering van het consolideren van het Fort Amsterdam is op niets uitgelopen omdat de GMMB geen goed plan heeft kunnen aanleveren. De functie van Claudia van Maarschalkerweerd is nog niet vervuld. Dat wordt mogelijk januari 2009 maar of de portefeuille ongewijzigd blijft, is nog niet bekend. Sabine Gimbrere licht haar aanwezigheid in Ghana kort toe. Bedoeling is om met de Sacred Heart Technical School te kijken naar mogelijkheden om de praktijkopleidingen daar beter te laten aansluiten op de vraag vanuit het bedrijfsleven. Het onderwijs in Amsterdam heeft een soortgelijk project ( meeting point) dat hier heel succesvol is. De NL Ambassade heeft via een PPP project deelgenomen aan de totstandkoming van een technische School ( wel High tech) in Tema. Er bestaan dus al dergelijke initiatieven. De Nl Ambassadeur wil graag op de hoogte blijven van de verschillende samenwerkingsprojecten ( ook de nieuwe voorstellen )en het Old Accra project in het bijzonder. Zolang er nog geen vervanging is voor Claudia, loopt het contact via de Ambassadeur. B. Gesprek met de gemeentesecretaris van Accra Vanwege een misverstand in de communicatie kon dit gesprek op de geplande datum niet doorgaan. Het gesprek is verschoven naar vrijdagochtend 26 september.
C. Bezoek aan het Nationaal Archief PRAAD = Public Records and Archives Administration Department) De delegatie heeft een gesprek gehad met de directeur, de heer Cletus Arangweo en een aantal leden van zijn staf. PRAAD valt bestuurlijk gezien direct onder de portefeuille van de President. In een vorig Kabinet viel PRAAD onder het Ministerie van Cultuur. PRAAD heeft in het verleden samengewerkt met Denemarken en Maleisie op het gebied van technieken voor het conserveren van de archieven. Beide samenwerkingen zijn beëindigd en momenteel zijn er geen andere samenwerkingen. Ghana kent een Archiefwet. Deze is voor het laatst gewijzigd in 1996. Inkomstenbronnen zijn een budget vanuit de staat en inkomsten uit opslag van archieven van Niet gouvernementele partijen zoals de Barclays Bank in Ghana. Zonder dergelijke clienten zou PRAAD niet kunnen bestaan. De oudste archieven gaan terug naar de 17e eeuw. PRAAD heeft geen Nederlands slavernij archief. Deze archieven zijn allemaal te vinden bij het Nationaal Archief in Den Haag. De Ghanezen zelf hebben hier – in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Surinamers – weinig tot geen belangstelling voor. Wel wordt het archief veelvuldig geraadpleegd als het gaat over zaken als Chieftancy en landeigendom. Van veel grond in Ghana is onduidelijk wie daar nu de eigenaar van is. Soms kan het Archief uitsluitsel geven. Ook organisaties als de lokale overheid (AMA) maakt veelvuldig gebruik van het Archief als het gaat om landeigendom. Het opzoeken van de juiste documenten is kostbaar en tijdrovend omdat de archieven moeilijk toegankelijk zijn. Veel van de documenten verkeren in slechte staat vanwege de vochtige omgeving en de inktsoort die gebruikt is. PRAAD wordt veelvuldig ingeschakeld om archieven op orde te brengen van diverse overheidsorganisaties. PRAAD is opgebouwd uit 5 secties: 1. Conservation & IT, 2. Preservation en 3. Reference Section, 4. Recors Management Division en 5. de Photographic section. Preservering van foto’s is erg ingewikkeld. Een samenwerking met het Gemeente Archief in Amsterdam zou van de zijde van PRAAD zeer welkom zijn. Er is enorme behoefte aan cursussen, trainingen, kennisoverdracht, etc. op eigenlijk alle werkterreinen van het archief.
D. Verslag gesprek met Teiko Tagoe, Projectleider Ga Mashie Redevelopment Agency Bij het gesprek was tevens aanwezig de heer Sam William Baddoo van Home Tours, een organisatie die cultureel erfgoed wandelingen door Accra verzorgt. De counterpart van Samuel Baddoo woont in Nederland, de heer Samuel Aryee, van de Ghanese vereniging Recogin. Dhr Aryee heeft via zijn netwerk kontakten met de Hogeschool In Holland in Diemen een uitwisselingsstage georganiseerd voor een zestal Nederlandse Studenten die een Toerisme studie volgen, om een stageopdracht uit te voeren in Accra voor de Ga Mashie Redevelopment Agency. Gemeente Amsterdam kan eventueel een werkbezoek organiseren voor de studenten die uitgezonden worden door hen kennis te laten maken met projecten van de gemeente Amsterdam op het gebied van Jeugdparticipatie. Toerisme moet een belangrijk onderwerp in het project worden en volgens Dhr Baddoo heeft Jamestown potentie genoeg om een gebied te worden dat voor toeristen aantrekkelijk kan zijn. Dan moet er wel het e.e.a gebeuren. Een van de voorwaarden zou moeten zijn de komst van een echte Tourist Board. Die is er nu niet. Geen idee of dit de verantwoordelijkheid van de AMA is. Ook zijn er niet of nauwelijks goede voorzieningen voor toeristen, ( parkeerplaatsen voor
bussen. openbaar sanitair, goede horeca voorzieningen, wegbewijzering, etc. Ook is het belangrijk om de bewustwording bij de bevolking te vergroten dat toerisme van economisch belang is en dat toeristen op een veilige en prettige manier een bezoek aan Jamestown kunnen. Men probeert de inwoners van Jamestown nu via de radio uitzendingen te bereiken, aangezien de Ga Mashie gemeenschap een eigen radiostation heeft. Het station is op de mast na klaar. De erfgoedwandelingen starten bij het Ussherfort. Men wil daar eigenlijk graag een bezoekers/ informatiecentrum hebben. Ander punt van aandacht is het ontbreken van wetgeving op het gebied van monumenten. Als voorbeeld wordt genoemd de herinrichting van het Ababio plein. Het plein kan ook een archeologische vindplaats zijn. Het is zeer gewenst dat er eerst archeologisch onderzoek plaatsvindt alvorens het plein wordt omgespit. Het Projectbureau zou het liefst zien dat zij de aanvragen voor een bouwvergunning in Jamestown mogen beoordelen. Er wordt wel samengewerkt met de Archeologische faculteit van de Universiteit van Accra. Herman van Vliet biedt aan om kontakt op te nemen met de NL Ambassade in Ghana om te kijken of zij kunnen bijdragen in de financiering van de opgravingen. Het Koninklijk Instituut voor de Tropen zal ook benaderd worden. Voortgang overige projecten: Als belemmerende factor voor de uitvoering van de verschillende projecten wordt toch wel de Inerte rol van de GMMB genoemd. De GMMB is op de een of andere manier niet in staat een beslissing te nemen over de bestemming van het culturele erfgoed waardoor projecten stagneren. Het uitblijven van een goed plan voor het Ussherfort heeft er zelfs toe geleid dat de Redevelopment Agency een flink bedrag aan financiering is misgelopen. Teiko Tagoe zal deze kwestie aan de orde brengen in de Steering Committee van het project. Het kontakt tussen de twee scholen loopt niet goed. Heeft waarschijnlijk te maken met het ontbreken van internetaansluiting. Marleen zal nog even kontakt opnemen met de Scholengemeenschap Bijlmermeer. Binnenkort organiseert het Projectbureau een muziek en dansfestival in het Seaview Hotel in Jamestown. De organisatie is nog op zoek naar sponsors om goede muziekinstrumenten te kunnen betalen. Marleen zal kijken of er in haar budget nog ruimte zit voor een kleine donatie. Teiko zou ook graag zien dat er nog wat extra materiaal komt voor de boksschool. Marleen benadrukt dat haar budget in principe alleen bestemd is voor kennisuitwisseling of een activiteit die daar aan gerelateerd is. Daarnaast is de andere boksschool al een keer voorzien van spullen. De Investment Fair wil men nu in het voorjaar van 2009 organiseren. Mogelijk zou deze kunnen samenvallen met een bezoek van een van de Amsterdamse bestuurders aan Accra voor de ondertekening van de nieuwe overeenkomst. Teiko zou ook graag nog wat assistentie willen hebben van het PMB bij de voorbereidingen en organisatie van de Investment Fair.
E. Gesprek met de nieuwe directeur van de Sacred Heart Technical Institute (SHTI), de heer Joseph M.K.Gbedemah. Sabine Gimbrere licht het tweeledig doel van haar bezoek aan de school toe: 1. Voortgang samenwerking met de Stichting Herstelling 2. Verkenning van de mogelijkheid om met de SHTI te kijken naar mogelijkheden om tot school en bedrijfsleven beter te laten samenwerken. De directeur is nog maar kort geleden aangesteld en is dus nog niet bekend met de details van de samenwerking met de Stichting Herstelling. De SHTI valt onder de Ghana Education Service en heeft hun goedkeuring voor alle activiteiten die ze
ontplooien, nodig. De werkzaamheden die de SHTI voor het Ussherfort zou gaan uitvoeren, hebben nooit plaatsgevonden. Het enige dat is gebeurd, is het timmeren van deuren en raamkozijnen voor het Projectbureau zelf. Sabine Gimbrere licht toe dat vanwege het uitblijven van een goed plan van de GMMB voor herbestemming van het fort, de werkzaamheden allemaal tot nader order zijn opgeschort. De SHTI is nog altijd graag bereid om deel te nemen aan het restauratieproject. Wat de directeur wel weet, is dat er samen met de Stichting Herstelling een lijst is opgesteld met apparatuur die de school nodig heeft. Sabine Gimbrere beaamt dit maar zegt daar meteen bij dat het leveren van apparatuur altijd gekoppeld is geweest aan het restauratie project. Zolang dat niet van start gaat, kan van levering van spullen geen sprake zijn. Sabine Gimbrere neemt een aangepaste lijst in ieder geval weer mee naar Nederland. Sabine Gimbrere licht het Meeting Point Project in Amsterdam toe waarbij het bedrijfsleven en de MBO scholen beter met elkaar samenwerken om zo leerlingen beter voor te bereiden op stages en vaste werkplekken. De SHTI heeft een soortgelijk Project, Customs Project genaamd. Zij zijn ook bekend met het PPP project in Tema. Probleem waren de financiën. Betaling voor diensten die uit dit project voortvloeiden, kwamen terecht op de algemene rekening van de school en niet tbv het project. Daarom zijn ze met dit project gestopt. Afgesproken wordt dat de samenwerking tussen St. Herstelling en SHTI weer zullen gaan starten zodra de GMMB groen licht heeft gegeven voor de bestemmingsplannen van het cultureel erfgoed. Tot die tijd kan er helaas niet veel gedaan worden F. Gesprek met de Gemeentesecretaris van de Accra Metropolitan Assembly, Mr. Adjovu Aanleiding voor dit gesprek is het antwoord dat het Bureau Internationale Betrekkingen in juni 2008 heeft ontvangen op haar vraag of de AMA de samenwerking met Amsterdam wil voortzetten. De AAM heeft daar positief op geantwoord en meteen een aantal thema’s benoemd. Dit overleg is niet bedoeld om beslissingen te nemen over de thema’s maar moet gezien worden als een verdere oriëntatie. Pas na de verkiezingen zal een definitief besluit genomen worden welke thema’s in een nieuwe overeenkomst kunnen worden opgenomen. Een aantal thema’s behoeft de nodige toelichting alvorens deze kunnen worden uitgezet bij de Amsterdamse diensten. Afgesproken wordt de thema’s puntsgewijs te behandelen. 1. Old Accra Project: Beide overheden willen hiermee verder. Probleem is momenteel de wijze waarop de GMMB daarin haar verantwoordelijkheid neemt. De GMMB neemt geen beslissing over voorstellen voor de bestemming van het cultureel erfgoed. Daardoor heeft de projectorganisatie al de nodige financiën misgelopen en kan het werk niet worden voortgezet. Herman van Vliet brengt dit bij de AMA onder de aandacht. Vanuit Amsterdam kan aan deze interne aangelegenheid verder niets gedaan worden. 2. Commercieel Bureau voor de AMA De nood bij de AMA is hoog om eigen inkomsten te genereren. Deze opdracht komt vanuit de regering. De AMA heeft een zeer zwakke financiële positie en wil samen met Amsterdam kijken op wat voor manier deze positie versterkt kan worden. AMA wil weten op welke wijze Amsterdam inkomsten genereert en hoe zij daarmee omgaat. Als voorbeelden worden genoemd: onroerend goedbelasting, toeristenbelasting, afvalbelasting, parkeergeld, vergunningenbelasting, etc. Zaken die in Amsterdam bij verschillende gemeentelijke diensten zijn ondergebracht. Marleen de Groot stelt voor dat 1 of 2 mensen van de AMA, die dit bureau moeten vormgeven, op werkbezoek naar Amsterdam komen en dmv een programma inzicht krijgen in de wijze waarop dit in Amsterdam georganiseerd is.
AMA gaat akkoord met dit voorstel. Marleen onderhoudt kontakt met Timothy Oman over het sturen van twee collega’s uit Accra naar Amsterdam 3. Straatadressering en huisnummering Ook een prioriteit van de AMA om te komen tot belastinginning maar ook om ervoor te zorgen dat bezoekers van de stad de weg weten te vinden. Marleen stelt voor om 1 of 2 medewerkers van de Gemeente Amsterdam ter oriëntatie naar Accra te laten komen om daar met de collega’s te onderzoeken wat de samenwerkingsmogelijkheden zijn. 4. Afvalmanagement De informele goedkeuring voor het VNG Logo East project voor een pilot voor afvalinzameling is binnen. De formele goedkeuring nog niet. Tijdens het laatste bezoek van twee collega’s van de Gemeente Amsterdam is afgesproken dat er maandelijks een update gegeven zal worden van de stand van zaken van het project. Communicatie is een struikelblok. Daar moet meer aandacht aan besteed worden. Verder heeft Marleen gevraagd of de WMD wil nadenken over een goede besteding van de € 10.000 die het stadsdeel Centrum beschikbaar heeft voor het project. Het voorstel moet voor 1 november binnen zijn. WMD komt met een voorstel. 5. HIV en AIDS De AMA wil iets gaan doen aan Aids en HIV preventie en behandeling op de werkvloer, waarbij men ook de partners of het gezin mee wil behandelen. Vooral op die werkplekken waar de risico’s op besmetting groter zijn dan elders ( bijv. de markten). Marleen deelt mee dat 15 t/m 22 november een GGD delegatie uit Amsterdam naar Ghana komt en dat de plannen van de AMA met hen nader besproken kunnen worden. 6. Staftraining. Bij navraag blijkt dit de voortzetting te zijn van de uitwisseling van kennis en ervaring in algemene zin, zoals ook vermeld staat in de eerste samenwerkingsovereenkomst. 7. Financieel Management Evenals bij punt 2 gaat het hier om het versterken van de financiële positie van de AMA. 8. Juridisch advies Marleen deelt mee dat zij assistentie heeft aangevraagd bij het nieuwe hoofd Juridische zaken van de gemeente Amsterdam. Omdat niet alle betrokken afdelingen vertegenwoordigd waren op de bijeenkomst wordt afgesproken dat Marleen de Groot voor ieder thema een kontaktpersoon krijgt van Timothy Oman, coördinator Internationale Betrekkingen Accra. Met hem wordt tevens gecommuniceerd over werkbezoeken van ambtenaren van en naar Accra. Na de verkiezingen zal opnieuw kontakt worden opgenomen over de voortgang van de samenwerking. Financiële verantwoording: Vliegtickets 3 x 2000 Visa 3 x Zakgeld Hotel 3 x 3 dgn = 2518$ =
€ 6010 € 180 € 250 € 1848
Totaal:
€ 8288
