AANGEPAST Raadsvoorstel Portefeuillehouder
Datum raadsvergadering
A.E. Brommersma
27 november 2014
Datum voorstel
Agendapunt
30 september 2014 Onderwerp
Tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap De raad wordt voorgesteld te besluiten: 1. 2. 3.
de voorzieningen 'Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering' en de 'Bijzondere Bijstand' met ingang van 2015 ook open te stellen voor chronische zieke en gehandicapte inwoners met een laag inkomen, ter compensatie van het per 2015 vervallen van specifieke landelijke regelingen; daartoe met ingang van 2015 jaarlijks € 434.600 op te nemen uit het Integratiebudget Algemene wet bijzondere ziektekosten; voor de nog in 2014 te geven brede publiciteit en promotie van alle inkomensondersteunende voorzieningen een maximaal bedrag van € 20.000 te bekostigen uit het 'Overschot Wmo-budget 2014'.
Inleiding
Het rijk heeft maatregelen genomen om de vergoeding van zorgkosten aan chronisch zieken en gehandicapten per 2014 anders te regelen vanwege onvrede over de huidige praktijk. Onderdeel van de maatregelen is het afschaffen van de regelingen 'Algemene tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten' (hierna: Wtcg) en de 'Regeling gedeeltelijke compensatie eigen risico zorgverzekeringswet' (hierna: Cer) per 2014. Verwacht wordt dat gemeenten beleid opstellen om de doelgroep die echt financiële ondersteuning nodig heeft te compenseren. Gemeenten zijn bevoegd om zelf de beleidskeuzes te maken. In onze Regionale Dienst Werk en Inkomen Kromme Rijn Heuvelrug (hierna RDWI) is onderzoek gedaan naar de compensatiemogelijkheden. Daartoe zijn zes opties voor vervangende inkomensondersteuning voor chronisch zieken en gehandicapten in kaart gebracht. De opties zijn beschreven in het document dat als bijlage 2 is toegevoegd aan dit voorstel. Voorafgaand aan de besluitvorming over dit voorstel, hebben wij de Cliëntenraad Sociale Zaken De Bilt, de Ouderenraad De Bilt en Wmo Adviesraad De Bilt (WAR) in de gelegenheid gesteld om advies uit te brengen. De adviezen zijn opgenomen als bijlage 3 en de adviezen zijn becommentarieerd in de Reactienota die als bijlage 4 is opgenomen bij dit voorstel. Een overeenkomstig voorstel ligt thans voor aan de raden van de vijf in de RDWI deelnemende gemeenten.. Beoogd effect
Het bieden van lokale maatwerkvoorzieningen ter bevordering van de zelfredzaamheid en participatie van minder draagkrachtige inwoners met een chronische ziekte of handicap. Argumenten
1.1.
Chronisch zieken en gehandicapten met een laag inkomen hebben een bijdrage nodig in hun meerkosten. Het kabinet legt niet verplichtend op dat gemeenten een nieuwe vergoedingsvorm regelen. Een chronische ziekte of handicap brengt over het algemeen extra kosten mee. Uit landelijke gegevens blijkt dat de doelgroep op jaarbasis gemiddeld tussen € 200 en € 600 extra kosten maakt vanwege de ziekte of handicap en die kosten via de oude regelingen ook ongeveer kreeg gecompenseerd. Een gemeentelijke tegemoetkoming in de te maken kosten helpt chronisch zieken en gehandicapten de dagelijkse dingen te kunnen blijven doen en maatschappelijk actief te blijven.
1
AANGEPAST Raadsvoorstel 1.2.
Uit onderzoek blijkt dat de bestaande inkomensondersteunende voorzieningen ' Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering' en de 'Bijzondere Bijstand' het beste maatwerk bieden.
Toen eind 2013 bekend werd dat gemeenten eigen beleid mochten ontwikkelen ter compensatie van de afschaffing van de Wtcg en Cer, hebben wij in RDWI-verband uitgesproken om gezamenlijk te zoeken naar eenduidig beleid. De zoektocht heeft geleid tot zes uitgewerkte opties: al bestaande voorzieningen voor inwoners met een inkomen op of rond het minimum. Vervolgens is unanieme voorkeur uitgesproken voor de opties 'compensatie via deelname aan de collectieve ziektekostenverzekering' (hierna: CAZ) en 'individuele bijzondere bijstand' (bijstandswetgeving) omdat: - deze voorzieningen evenals de Wtcg en CER medisch gerelateerd zijn en dienen ter compensatie van meerkosten die de doelgroep noodgedwongen moet maken; - met de ziektekostenverzekering en het gevarieerde aanbod van vergoedingen via de aanvullende verzekering sprake is van een goede dekking van noodzakelijk te maken kosten; - de gemeentelijke bijdrage voor de aanvullende ziektekostenverzekering een gedeelte van het maandelijks te betalen bedrag compenseert; - het rijk verruiming van het bijzondere bijstandbeleid toestaat zodat bijzondere en noodzakelijk te maken kosten die via andere regelingen niet of niet geheel voor vergoeding in aanmerking komen, wel op grond van de bijstandswetgeving kunnen worden vergoed; - het aanbod en de vergoedingen van de CAZ en het beleid voor bijzondere bijstand op elkaar zijn afgestemd; - de opties goed aansluiten bij ons aanbod uit het gemeentelijk armoede- en Wmo-beleid.
1.3
De omvang van de doelgroep en het beroep op de nieuwe voorzieningen zijn nog moeilijk in te schatten.
De cijfers over de omvang van de doelgroep Wtcg en Cer lopen uiteen. Volgens het Centraal Administratiekantoor (hierna: CAK) zou voor onze gemeente om ruim 5.000 inwoners gaan. Het CAK heeft de huidige doelgroep aangeschreven en gevraagd zich te melden als men denkt in aanmerking te komen voor vervangende voorzieningen. Eind 2014 stelt het CAK de gemeenten van het resultaat op de hoogte. Naar schatting betreft het circa 1.400 inwoners. Landelijk is bekend dat het gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen rond 25 procent ligt. Het effect van de geplande publiciteitscampagne is echter nog niet te voorzien. Daarom lijkt het verstandig voor de CAZ te starten met het inkomensniveau en de gemeentelijke bijdrage zoals nu bepaald in ons gemeentelijk armoedebeleid: een inkomen op of rond 110 procent van het wettelijk minimumloon en een maandelijkse bijdrage van 20 euro per persoon. In het derde kwartaal van 2015 zullen wij onderzoek doen naar het daadwerkelijke gebruik onder de doelgroep chronisch zieken en gehandicapten en bij gebleken financiële ruimte een aan het inkomensniveau gerelateerde gefaseerde verhoging van de gemeentelijke bijdrage doorvoeren. Wij verwijzen in dit verband naar het Rekenmodel gefaseerde invoering dat als bijlage 5 is toegevoegd aan dit voorstel.
1.4
De georganiseerde belangenbehartigers staan achter de gekozen opties.
De georganiseerde belangenbehartigerorganisaties (Cliëntenraad Sociale Zaken De Bilt, Ouderenraad De Bilt en de Wmo-adviesraad De Bilt) zijn betrokken bij het ontwikkelproces en gevraagd om advies. De RDWI heeft gesproken met de Regionale Cliëntenraad WWB. Gebleken is dat de cliëntenraden bepleiten dat het rijksbudget ook daadwerkelijk voor de doelgroep beschikbaar komt en dat zij zich kunnen vinden in de voorgestelde opties, mits sprake is van een goede toegankelijkheid.
2
AANGEPAST Raadsvoorstel 2.1
Het rijk heeft extra middelen aan het gemeentefonds toegevoegd waarmee de kosten voor de nieuwe voorzieningen kunnen worden gedekt.
Het rijk heeft de landelijke regelingen afgeschaft omdat de vergoedingen op grond van de oude landelijke regelingen losstonden van de daadwerkelijk gemaakte kosten en het inkomensniveau. Het kabinet bestempelde de vergoedingen daarom als ongericht en wil nu voorzieningen op maat. Het rijk verwacht dat gemeenten beter in staat zijn gerichte voorzieningen te treffen voor chronisch zieken en gehandicapten die het financieel ook echt nodig hebben. Per 2014 maken de, als gevolg van de afschaffing van de landelijke vergoedingen, vrijgekomen rijksmiddelen onderdeel uit van het rijksbudget dat gemeenten krijgen voor de transitie Awbz. Om ervoor te zorgen dat het geld terecht komt bij mensen die het financieel echt nodig hebben, heeft het rijk bij de overheveling van het budget naar het gemeentefonds een korting doorgevoerd. Volgens de laatste berekeningen, ontvangt onze gemeente voor de transitie Awbz/Wmo per 2015 een totaalbedrag van € 4.322.176. Van dat totaal is € 434.600,- bedoeld voor de compensatieregelingen Wtcg en CER. Het voor 2014 ontvangen budget voor de compensatieregelingen hebben wij volledig gebruikt voor de huishoudelijke hulp. De kosten van het nieuwe gemeentelijk beleid zijn afhankelijk van het aantal inwoners dat daadwerkelijk gebruik gaat maken van het aanbod. Voorlopig schatten wij in dat sprake zal zijn van een budgettair neutrale uitvoering. 3.1
Alle inkomensondersteunende voorzieningen krijgen brede publiciteit.
Wij zullen de compensatie voor chronisch zieken en gehandicapten met een laag inkomen, samen met alle inkomensondersteunende voorzieningen, extra onder de aandacht te brengen bij de inwoners van en de maatschappelijke organisaties in onze gemeente. Naast de inzet van de gebruikelijke sociale media, denken wij daarbij ook aan een huis aan huis te verspreiden nieuwsbrief. Wij stellen voor om de daarmee samenhangende kosten van maximaal € 20.000 te dekken uit het 'Overschot Wmo-budget 2014'. Kanttekeningen en alternatieven
Niet van toepassing. Aanpak/ Uitvoering
Het rijk keert eind 2014 de Wtcg-uitkering voor het laatst uit aan de doelgroep en heeft de doelgroep daarover geïnformeerd. Het nieuwe gemeentelijk beleid gaat in per 2015. De deelname aan de collectieve ziektekostenverzekering geschiedt per kalenderjaar. Daarom zullen wij de publiciteitscampagne direct na uw overeenkomstig raadsbesluit starten. In samenwerking met de regiogemeenten zorgt de RDWI nog in 2014 voor aangepaste beleidregels ter verruiming van de bijzondere bijstand. De RDWI is verantwoordelijk voor de implementatie en de uitvoering van het nieuwe beleid. De RDWI sluit daartoe ook de contracten met de zorgverzekeraars. Met de verdere uitwerking wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de adviezen van de cliëntenraden zoals weergegeven in onze reactienota. Communicatie
Na uw overeenkomstig raadsbesluit zullen wij de doelgroep, waaronder de bij ons bekende Wmo-cliënten, schriftelijk informeren over de nieuwe voorzieningen. De algemene publiciteit over het nieuwe gemeentelijk beleid nemen wij via de gebruikelijke sociale media en de intermediairs ter hand. Ook zullen wij de cliëntenraden over het raadsbesluit informeren. In samenwerking met de RDWI en de maatschappelijke organisaties, stellen wij een nieuwsbrief op over alle inkomensondersteunende voorzieningen. Wij zijn voornemens de nieuwsbrief in december 2014 huis aan huis te verspreiden.
3
AANGEPAST Raadsvoorstel Evaluatie
Het monitoren van het gebruik en de kosten van de compensatieregelingen vindt plaats via de planning en control cyclus van de RDWI. Op basis van die gegevens, zullen wij in het derde kwartaal van 2015 bezien of sprake kan zijn van verruiming van het aanbod. Kosten, baten en dekking
Ons voorstel heeft de navolgende consequenties voor de begroting. Uitgaven 2014: - Nieuwsbrief huis-aan-huis met informatie over alle inkomensondersteunende voorzieningen te bekostigen uit Overschot Wmo-budget 2014 Inkomsten per 2015: - Beschikbaar rijksbudget (De Bilt) per 2015 jaarlijks Uitgaven per 2015: - bijdrage aanvullende verz. (1000 x € 240,-) - stijging bijz. bijst. Kosten en aanvragen - stijging apparaatskosten RDWI uitvoering Bijz.bijstand en CAZ - storten in bestemmingsreserve begroting
€ 20.000 € 20.000 € 434.600 € 240.000 € 142.000 € 50.000 € 2.600
Na uw overeenkomstig besluit, zullen wij de voornoemde bedragen verwerken in de gemeentebegroting: - voor 2014 ten laste van het 'Overschot Wmo-budget 2014'. Wij zullen de dekking van deze uitgave verwerken in de Jaarrekening 2014. - voor 2015 als saldo Awbz/compensatie Wtcg/Cer. Volgens de afspraken in ons coalitieakkoord houden wij het budget in beginsel gereserveerd voor de doelgroep. Wij zullen u daarom bij het vaststellen van de jaarrekening met ingang van 2015 een voorstel doen om voor de compensatie Wtcg/Cer een reserve te vormen. Burgemeester en wethouders van de gemeente De Bilt, de secretaris, de burgemeester,
F.G. Wietses
A.J. Gerritsen
4
Onderwerp: Tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap
Bijlagen bij het raadsvoorstel Meegezonden bijlagen
1. 2. 3. 4. 5.
Stukken ter inzage
n.v.t.
Geheime stukken ter inzage (conform art. 25 Gemeentewet)
n.v.t.
Brief staatssecretaris over samenhang wetsvoorstellen; Uitgewerkte opties vervangende inkomensondersteuning voor chronische zieken en gehandicapten; Adviezen Cliëntenraad Sociale Zaken De Bilt, Ouderenraad De Bilt en Wmo Adviesraad De Bilt (WAR); Reactienota naar aanleiding van adviezen clientenraden; Rekenmodel gefaseerde invoering.
Contactambtenaar: mevrouw S.L. van den Berge, T (030) 228 95 82, E
[email protected]
5
Besluit van de raad De raad van de gemeente De Bilt; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 30 september 2014, met het onderwerp Tegemoetkoming bij chronische ziekte en handicap; overwegende dat
het wenselijk is om chronisch zieke en gehandicapte inwoners met een laag inkomen te compenseren voor de extra zorgkosten waarmee zij als gevolg van hun aandoening te maken hebben;
gelet op
de brief, gedateerd 10 september 2013, van de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport met als onderwerp 'Samenhang wetsvoorstellen' alsmede op het bepaalde in de Algemene wet bijzondere ziektekosten, de Wet werk en bijstand en het gemeentelijk armoede- en Wmo-beleid;
BESLUIT:
1.
2. 3.
de voorzieningen 'Collectieve Aanvullende Ziektekostenverzekering' en de 'Bijzondere Bijstand' met ingang van 2015 ook open te stellen voor chronische zieke en gehandicapte inwoners met een laag inkomen, ter compensatie van het per 2015 vervallen van specifieke landelijke regelingen; daartoe met ingang van 2015 jaarlijks € 434.600 op te nemen uit het Integratiebudget Algemene wet bijzondere ziektekosten; voor de nog in 2014 te geven brede publiciteit en promotie van alle inkomensondersteunende voorzieningen een maximaal bedrag van € 20.000 te bekostigen uit het 'Overschot Wmo-budget 2014'.
Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 27 november 2014, de raad voornoemd, de griffier,
de voorzitter,
drs. T.B.W.M. van der Torre
A.J. Gerritsen
