aandelen om nú te kopen Het IEX Verlanglijstje De methode Van Zeijl Zo selecteer je de beste beleggingsfondsen

o f

s e l l ?

T o m T o m ,

I E X m a g a z i n e • j a a r g a n g 4 • n u m m e r 8 • d e c e m b e r

magazine

B u y

2 0 0 7

De methode Van Zeijl

A E X 5 3 7 , 2 5

Zo selecteer je de beste beleggingsfondsen

– 3

De VEB na Peter Paul

n o v e m b e r

De ontdekking van Jan Maarten Slagter

2 0 0 7

De IEX Top 40

Instant analyse van (bijna) de hele AEX en AMX

“Het zal moeilijk worden om ons in te halen” Interview met topbelegger Rolf Stout van Fortis OBAM

D r a k a ,

P o r s c h e

jaargang 4 • nummer 8 december 2007 m 4,95

X E I e t j t e H glijs n a l r e V

aandelen om nú te kopen www.iex.nl

l

na)

den

ger AM

I N H OU D

X E I e t j t e H glijs n a 36 l r Ve

Het verlanglijstje van iex: 25 stockpicks

Ruim op tijd voor Sinterklaas en de Kerstman heeft de iex-redactie al een aandelenwensenlijstje voor u samengesteld. Welke aandelen moet u volgens de iexcolumnisten Arnoud Wolff, Jorik van den Bos, Jasper Oeberius Kapteijn en Mark Leenards en iex-redacteur Michiel Pekelharing zéker hebben voor 2008 en waarom?

aandelen om nú49 te kopen

30 Stout

Een rendement van 41% in 2007 tegen 4% voor de index. Neemt Rolf Stout (Fortis obam) onverantwoorde risico’s of is hij gewoon verschrikkelijk goed?

Aandelen in dit nummer

Air France-KLM: 37 Anhui Expressway: 42 Aviva: 38 BAM Groep: 37 Baywa: 38 Koninklijke Ten Cate: 37 China Mobile: 42 DnB NOR Group: 39 Draka: 17 Deutsche Post: 39 Grontmij: 37 Inmarsat: 39 Innoconcepts: 37 Mylan: 40 Kurita Water: 42 PA Resources: 39 Petrobank: 40 Porsche: 16 Sanofi Aventis: 39 Seagate Technology: 40 Smit Internationale: 68 Sun Microsystems: 42 Technotrans: 39 Tele Norte Leste Participacoes: 42 Tom Tom: 14 Trigano: 40 Uranium One: 42 USG People: 37 Wacker Chemie: 40

Prijsvraag: tegelwijsheden

Uw eigen beurswijsheid op een tegeltje? iex regelt het voor u. Tenminste als u meedoet met de wedstrijd en wint natuurlijk.

www.iex.nl

50

Post Peter Paul

Aan het woord is de nieuwe voorganger van de Nederlanse aandeelhouders: Jan Maarten Slagter. “Ik dacht: dit is mijn baan...”

van b eleggers

18 Beleggingsfondsen



ta slaat terug

20 Fonds van de maand



Jackpot: 12 biljoen



Op zoek naar de beste



Volg de vs



Tegeltje, tegeltje aan de wand...

22 Hendrik Jan Davids 24 Jacques Potuijt

05-11-2007 16:22:39

26 Corné van Zeijl

32 Léon Cornelissen 48 Jerry de Leeuw

voor beleggers 12 De wereld volgens iex Olievoorraden en -productie 16 Aandeel van de maand

Tom Tom, Porsche en Draka



Financial-fondsen



Carmignac Patrimoine



Smit Internationale



Portret van iex belegger ‘Robbie’

68 Bedrijfsbezoek en -interview 73 iex Community

Plus

5 Editorial 6 Snapshots 55 iex Top 40 66 iex Service 74 Warrum Buffet

3

E D ITO R I A L Het Grote Bull/Bear Debat

B

ull of bear? U mag het zeggen, want ik ben het spoor een beetje bijster. Er zijn altijd wel redenen te bedenken waarom je optimistisch of pessimistisch over de beurs kunt zijn, maar zo gespleten als nu heb ik de financiële wereld nog niet vaak gezien. Als je naar links kijkt, zie je een groeiende wereldeconomie, stijgende productiviteit, lage rente, een doordenderende overnamegolf en explosief groeiende nieuwe markten in Azië en Latijns-Amerika. Amerikaanse internetaandelen swingen als vanouds de pan uit en in China zijn de beursgangen niet aan te slepen. Een veel zonniger beursklimaat kun je je niet voorstellen. Kijk de andere kant op en je ziet de grootste spelers van Wall Street op apegapen liggen ten gevolge van een kredietcrisis die het hart van het financiële systeem dreigt te raken. Duurbetaalde bank-ceo’s vliegen de laan uit, verliezen worden haastig weggemoffeld, er worden miljarden tegelijk afgeschreven en nog altijd is verre van duidelijk hoe groot de repercussies van deze crisis zijn. Tel daarbij op een olieprijs die tot recordhoogte is opgelopen, een ingestorte Amerikaanse huizenmarkt en de vrije val van wereldvaluta nummer één, en het is eigenlijk een wonder dat we niet met z’n allen gillend wegrennen van alles wat met aandelen en beurzen te maken heeft. Je zou er schizofreen van worden. In ieder geval word je er als belegger niet besluitvaardiger van. Kansen en mooie verhalen zijn er genoeg, zie de 25 stockpicks op pagina 36 in dit nummer, maar het is ook iets te makkelijk om een scala van redenen te bedenken waarom je toch nog maar even de bull uit de boom moet kijken. Je hebt maar een klein vleugje cynisme nodig om langdurig in het kamp van de verstokte beursberen terecht te komen. En dan mis je veel van de pret. Het is een beetje tegennatuurlijk om te zeggen als nieuwsverslaafde, maar soms doe je er goed aan om een poosje niet teveel informatie tot je te nemen. Doe als een technisch analist en laat de koersgrafieken het verhaal vertellen. Die laten zien dat in grote delen van de wereld de zon nog volop schijnt. Hoe lang nog? Geen idee, maar zolang de financiële wereld blijft aantonen dat die twee nauwelijks te verenigen toestanden kennelijk toch naast elkaar kunnen bestaan kies ik er toch maar voor om aan de zonnige kant van de straat te blijven. Een béétje bull. Pieter Kort Hoofdredacteur iex

Wat (is) heet?



UIT

Private Equity Tom Tom Duurzaam Rendement Wall Street



IN

Staatsfondsen Tele Atlas Stout (zie p. 30) Risico Londen

5

H OTS.SN A PSHOTS.S NAPS HOTS.SNAPSHOTS.SN APSHOTS.SNA P

Klare taal / Koreaanse kansen

Fantastische feestmaand December is traditioneel een van de beste maanden om aandelen te kopen. Er is één dag die beleggers goed in hun agenda moeten zetten.

K

omt er een eindejaarsrally? Een heel leger beleggingsexperts gaat de komende weken proberen om antwoord te geven op die vraag. Wie het koersverloop van de aex in de decembermaanden van de afgelopen vijftien jaar op een rijtje zet, ziet al snel dat er veel moois verwacht kan worden van deze maand. Sinds 1992 liet de index slechts tweemaal een negatief rendement zien. Dertien maal werd december in de plus afgesloten en het gemiddelde rendement komt op 2,81%. Daarmee is december een van de beste perioden van het jaar om te beleggen en als elke maand een vergelijkbaar rendement liet zien, zou

de aex met bijna 40% per jaar omhoog schieten. Dit betekent niet dat beleggers eind november halsoverkop aandelen moeten komen. December kent namelijk vaak een zwakke start. Negen jaar geleden ging de aex bijvoorbeeld op de eerste dag van de maand al met 4,7% onderuit. Een jaar eerder steeg de index op 1 december nog met 3,2% dus al te veel waarde moet niet aan dit soort uitschieters gehecht worden.

Pak de agenda

Een patroon dat zich op de langere termijn wel duidelijk aftekent, is dat er op de beurs weinig te halen valt tussen 1 en 15 december. In meer dan de helft van de afgelopen vijftien jaren leverde de aex in deze periode terrein in en het gemiddelde rendement sinds 1992 komt op -0,7%. De dag die u nu vast in de agenda kunt aanstrepen is

Prachtig uiteinde    

December in cijfers

Gemiddelde rendement: 2,81% Aantal goede maanden: 13 (gemiddeld 4,2%) Aantal slechte maanden: 2 (gemiddeld -6,4%) Beste december: 1999 (+11,5%) Slechtste december: 2002: (-10,9%) Beste dag: 16 december 2002 (+4,0%) Slechtste dag: 1 december 1998 (-4,7%) 16 december. Deze datum markeert niet alleen het einde van de zwakke eerste helft van de maand, maar levert traditioneel ook het hoogste rendement op. Gemiddeld stijgt de aex met 0,7% op 16 december; alleen in 1992 en 2003 eindigde de index in de min. Wie sinds 1992 elk jaar op 15 december tegen de slotkoers instapte, had alleen in 2002 break-even

gespeeld. In de veertien andere jaren leverde deze strategie een winst op van ruim 3,5%. Speculanten kunnen over een paar weken met bijvoorbeeld een calloptie of een turbo-long inspelen op het eindejaarseffect. En andere beleggers kunnen nu al vooruitblikken op een mooi uiteinde van het beursjaar 2007 – als de geschiedenis zich nog een keertje herhaalt.

Wat zegt u? “Het kost meer energie om ze te produceren dan dat ze bij verbranding opleveren.”

Hoe verhoudt de Koreaanse aandelenmarkt zich tot andere beurzen in de regio? Kim: “De waardering van Koreaanse aandelen ligt lager dan in buurlanden, wat voor een deel verklaard wordt door het lagere dividendrendement en de lagere winstmarges. De

markt is minder afhankelijk van de binnenlandse economie dan bijvoorbeeld Japan of Taiwan, wat Zuid-Korea relatief gevoelig maakt voor onder meer de ontwikkeling van de Amerikaanse economie. Bovendien creëert de gespannen relatie met NoordKorea wat onzekerheid. Het recente staatsbezoek waarbij officieel de vrede is gesloten en afspraken zijn gemaakt over economische samenwerking is een aanwijzing dat deze onzekerheid waarschijnlijk gaat afnemen.”

In Europa is Zuid-Korea vooral bekend met industriële conglomeraten zoals Samsung en lg. Is dit ook de sector waar nu de grootste kansen liggen? Kim: “De scheepswerven hebben de laatste tijd veel nieuwe orders gekregen en veel rederijen haasten zich nu om nog meer opdrachten te plaatsen om te voorkomen dat ze erg lang op de levering moeten wachten. Dat vertaalt zich in een vol orderboek en een groeiende pricing power. Daarnaast verwacht ik veel van de financiële sector. De rally is grotendeels aan de banken voorbij gegaan en deze bedrijven zijn nu aanzienlijk goedkoper dan

Kim groeit door 



+OSPI &IDELITYß+OREA



     















In de grafiek van de gemiddelde koersontwikkeling van de decembermaand van de afgelopen 15 jaar is goed te zien dat de laatste twee weken van het jaar een goede periode zijn om aandelen te kopen.

6

Wat is de drijvende kracht achter de rally op de Koreaanse beurs? Kim: “De stijgende beurs is vooral een gevolg van een sterke binnenlandse vraag en een toenemende liquiditeit. De economische groei in Azië wakkert investeringen aan, waar de grote conglomeraten, scheepswerven en technologiebedrijven van profiteren. Voorlopig zijn het vooral lokale beleggers die de weg naar de Koreaanse beurs weten te vinden, gesteund door een lage rente en grote aandeleninkoopprogramma’s.”



 



De Kospi heeft in Europa nog niet de bekende klank van de Nikkei of Hang Seng, maar de Koreaanse index staat dit jaar wel op een winst van ruim 40%. Volgens Taewoo Kim, die op 1 oktober het Fidelity Korea Fund (+60% sinds ultimo 2006) onder zijn hoede kreeg, is het einde van de groei nog niet in zicht.

Beleggingsgoeroe en commodity-belegger Jim Rogers ziet weinig heil in biobrandstoffen als alternatief voor traditionele energiebronnen.

     

       

buitenlandse branchegenoten. De brokers profiteren juist van de toenemende liquiditeit op de Koreaanse beurs en de invoering van een nieuwe wet gaat ertoe leiden dat steeds meer beleggers een broker met eigen vermogensbeheer opzoeken.” Kijkt u bij de selectie van aandelen in de eerste plaats naar deze sectoren? Kim: “Ik kijk meer naar bedrijven naar sectoren, wat overigens gebruikelijk is binnen Fidelity. Bij het selecteren van aandelen let ik er vooral op hoe ondernemingen qua waardering en winstpotentieel afsteken tegen hun nationale en in-

Taewoo Kim

ternationale branchegenoten. Dat neemt niet weg dat er veel aandelen uit bovengenoemde sectoren in het Fidelity Korea Fund zitten. Kookmin Bank is bijvoorbeeld een van de vijf grootste posities in mijn portefeuille.”

Dollar in de ban De dollar verliest steeds sneller aan populariteit. Grote investeerders doen momenteel liever deals in euro’s en Britse ponden en fondsmanagers, zoals obligatiekoning Bill Gross, raden hun klanten af om beleggingen in dollars te doen. Maar ook Hollywoodsterren, artiesten en modellen keren Gisele Bundchen de zwakke Amerikaanse munt nu de rug toe. Gisele Bundchen, een Braziliaanse topmodel, laat zich bij nieuwe contracten, ook met Amerikaanse ondernemingen, uitbetalen in alle valuta behalve dollars. Simpelweg omdat ze het meest verdienende model op aarde wil blijven. Sinds 2001 heeft de dollar 34% van zijn waarde verloren. Bij het ter perse gaan van dit magazine staat de dollar op het laagste punt sinds de introductie van de euro in 1999, om precies te zijn op 1,4528 dollar per euro. Ook afgezet tegen andere valuta zoals de Canadese dollar en het Britse pond staat de dollar op een zeer laag niveau. De analistenvoorspellingen voor eind van dit jaar liggen tussen de 1,42 en 1,50 dollar voor 1 euro. Oftewel, dollargrootverdieners blijf opletten! En boekt u alvast een fijne vakantie naar de States of bijvoorbeeld Mexico voor 2008.

7

H OTS.SN A PSHOTS.S NAPS HOTS.SNAPSHOTS.SN APSHOTS.SNA P Stemlokaal

Small Cap Saloon

Beleggers houden van ronde getallen en van trends. Bij voorkeur opwaartse trends die tot in het oneindige doorgetrokken kunnen worden. Op 23 oktober legden we beleggers de vraag voor welk koersdoel we het eerst op de borden zouden zien: 1) Olie op 100 dollar (koers 88,60 dollar, stijging van 12,8% nodig) 2) aex naar 500 (koers 545 punten, daling van 8,2% nodig) 3) Google naar 700 dollar (koers 650 dollar, stijging van 7,6% nodig) 4) Tom Tom naar 75 euro (koers 55,29 euro, stijging van 35% nodig) Eitje, vonden beleggers die massaal op olie stemden. Geen wonder want de olieprijs schommelde rond die datum al rond de 90 dollar. Toch bleek de strijd spannender dan gedacht. Tom Tom leek met de eer te gaan strijken ondanks dat het aandeel de grootste sprong moest maken. tom2 spoot meteen van 57 naar 67 euro en was daarmee in no time halverwege. Maar Garmin gooide, met een hoger bod op Tele Atlas, roet in het eten. tom2 moest op één dag 12% terug en was weer terug bij af. aex naar 500 was de standaard menukeuze voor de beren, maar die blijken een schrale minderheid te zijn in iex-kringen. Google dan, dat alweer maanden in een stevige uptrend zit? Ja, Google. Het aandeel moest het dit keer zonder de traditionele spectaculaire koersstijging na kwartaalcijfers doen, maar op de laatste handelsdag van oktober werd de 700 dollar-grens gepasseerd. Publieksfavoriet olie steeg gestaag door, maar koerst minder hard op de 100 dollar af, met 93 dollar en een beetje, ultimo oktober. Daarmee is de overweldigende meerderheid van stemmers die op olie inzetten, door Google lelijk in hun hemd gezet. En dat terwijl slechts 12% van de stemmers (goed voor de vierde en laatste plaats) op Google gokten, waarmee maar weer eens is bewezen dat particuliere beleggers de beste contra-indicator zijn – of gewoon slecht in rekenen. Want wie afging op de benodigde koersbeweging wist dat stemmen op Google volgens elk kwantitatief model een no-brainer was. Volgende keer beter! Wat zien we het eerst?

ß 

8

4OM4OMßßEURO

ß  ß 

ß 

'OOGLEßßDOLLAR !%8ßßPUNTEN /LIEßßDOLLAR

‘De weg kwijt’ nog net geen Te Koop op een bordje in de voortuin gekalkt. Zijn buurman, Tele Atlas, heeft dat ook niet, maar de bieders liggen op zijn gazonnetje met elkaar te rollebollen. Nadat tom2 als eerste avances maakte, verschijnt nu de eeuwige rivaal van tom2, Garmin, op het toneel met een felrode roos tussen zijn lippen. Vergeleken met de bijna pannenkoekvlakke grafiek van het eerste halfjaar, is ook de koers van Tele Atlas spontaan verdubbeld. Met zoveel liefdesbetuigingen voor kaartenmakers, kunnen we niet anders concluderen dat iedereen de weg kwijt is.

Diptip

I

n de Small Cap Saloon staat geen tafel meer op z’n plaats, de gordijnen hangen scheef en de klapdeurtjes zijn uit hun hengsels geschopt. Het zijn de gebruikelijke ongemakjes na een stevig feest in de saloon van barman Sjors Teut. Want gefeest werd er de afgelopen maand. Wat dacht u van and dat in recordtempo verdubbelde van 8 naar 16 euro? Daarna volgden wat winstnemingen, maar dat mag de pret niet drukken. and is de laatste vrijgezel in kaartenmakerland en heeft de deur voor vrijers wijd open gezet onder het mom van ‘strategische overwegingen’. Topman Oldenhof heeft

En dan zijn er nog troostprijzen voor charming Pharming, dat zomaar een kwart duurder werd door positieve geluiden uit de pijplijnen. En dan zwijgen we nog over de koersstijgingen van biobabe amg, Groothandelsgebouw, nyse Euronext en vdm. Tot slot willen we nog even wijzen op onze Small Cap Saloon diptip van vorig nummer. Toen waarschuwden we nieuwsgierige bodemvissers voor Qurius. Quriosity killed the cat, zong de fat lady onder begeleiding van de valse tonen van de pianola. Hopelijk hebt u daarnaar geluisterd, want het aandeel Qurius is na een flinke winstval weer lelijk geplet. U weet het, als de fat lady de blues zingt, is het feest over. Dat geldt misschien ook wel voor het private equity-feestje, want op het lokale marktplein verloor Carlyle Group liefst 20%. Dat wordt pek en veren!

IEX Funds of Fonz

Fonz blijkt 125% bullmarkt-proof Met Fonz gaat het goed, dank u. Erg goed zelfs. Na een moeizame start van dit jaar is de voorsprong op de msci World inmiddels opgelopen tot ruim 25%.

D

e beleggingsfondsenportefeuille Funds of Fonz heeft op 30 oktober 22,22% rendement achter de naam staan. Na anderhalf jaar is het totaal rendement 38,95%, terwijl de msci World in dezelfde periode 12,75% steeg. Een outperformance van 26,20% en dat mag er wezen. Natuurlijk is die prestatie vooral te danken aan het bijzonder agressieve karakter van de portefeuille. Fonz had ook voor defensieve sectoren kunnen kiezen die per saldo precies niets deden dit jaar. Het is juist het opportunistische karakter dat Fonz succes oplevert. Als het beursklimaat gaat winteren, kan Fonz altijd nog meewinteren met defensieve fondsjes. Niet anticiperen, maar reageren. Anticiperen op krachs, dips, correcties en het einde der tijden heeft de beren dit jaar alweer handenvol geld gekost. Natuurlijk verliest Fonz terrein als het onverwacht onderuit gaat, zoals in juli en augustus, maar stilzitten heeft zich per saldo geloond, omdat de spike

omhoog volgde. Toch hebben de zomermaanden én de nervositeit in september en oktober getoond dat er de nodige zenuwen op knallen staan. Daarom zijn er een paar kleine mutaties geweest die de portefeuille bij scherpe dalingen iets kunnen afremmen. Zo werden winsten in China en Brazilië afgeroomd en kreeg Carmignac Patrimoine (zie Fonds van de Maand) een ruime plaats toegewezen. Maar per saldo rijdt Fonz nog steeds in de zesde versnelling. De hoge bèta van de portefeuille heeft zoveel voorsprong op de wereldindex opgeleverd dat een versnelde daling wel pijn doet, maar die voorsprong nauwelijks in gevaar brengt. Wie de grafiek

bekijkt, ziet dat er in maart definitief afscheid is genomen van de wielplakkende index. De portefeuille heeft bewezen meer dan 100% bullmarkt-proof te zijn. En hoewel er zorgen genoeg zijn op de financiële

markten verwachten de Fonzbeheerders dat de bullmarkt die muur van zorgen voorlopig nog blijft beklimmen. Als de bearmarkt aanbreekt, is het vroeg genoeg Funds of Fonz in een winterjasje te steken.

Fonz neemt afscheid van msci world  

 

&UNDSßOFß&ONZ -3#)ß7ORLD















 









Snor van de maand

‘Alle ballen op Rhucin’ De zesde Snor van de Maand gaat naar Francis Pinto. Pharming lijkt de wind eindelijk weer eens in de rug te hebben en op pole position te staan voor de eindejaarsrally. Met dank aan goed nieuws uit de pijplijnen. Goed, de derdekwartaalcijfers stelden teleur, maar hoop doet leven. En hoop is er vanwege het medicijn Rhucin volop. In het derde kwartaal zag Francis Pinto’s Pharming het verlies oplopen van 4,4 naar 6,4 miljoen. Dat is geen kleinigheid, maar beleggers haalden de schouders op. De kosten liepen namelijk vooral op door meer uitgaven aan Rhucin, het belangrijkste product van Pharming. En elke cent die aan Rhucin uitgegeven wordt, is een goede cent, redeneren beleggers, want ooit wordt die investering met dikke rente terugbetaald. Begin oktober steeg Pharming al 21% na speculaties over een spoedige goedkeuring van Rhucin door de emea, die toelating tot de Europese markt moet verlenen. Dat gerucht bleek

voorbarig, maar het toont hoe beleggers op het vinkentouw zitten. Op 29 oktober maakte Pharming bekend in de Verenigd Staten studies te hebben afgerond naar de veiligheid en efficiëntie van Rhucin. De presentatie daarvan is rond de kerst. Daarna kan bij de fda worden aangeklopt. Pharming houdt er rekening mee dat de medicijnwaakhond in de tweede helft van 2008 uitspraak doet. Tot die tijd blijft het speculeren en aftellen. Francis Pinto kan ondertussen lekker krullen in zijn snor draaien. Niet zomaar een snor, maar de iex Snor van de Maand. En dat is meer dan terecht, want onder zijn leiding wordt stapje voor stapje gewerkt aan een echte blockbuster. Het zal met hotsen en knotsen gaan, maar de afgelopen maand zat u bij Pharming behoorlijk snor.

9

H OTS.SN A PSHOTS.S NAPS HOTS. [email protected]

Perceptiemanagement II door Frank van Dongen

Hoe kan het toch dat er nog zoveel mensen trappen in de perceptietruc? Misschien omdat de overheid er ook gebruik van maakt.

D

e vorige keer had ik het al over het principe van perceptiemanagement. Toen was er overigens nog maar één vastgoedfonds dat reclame maakte op televisie en dat later een oplichtingbende bleek te zijn. Het idee van de perceptie is dat als je maar duur genoeg doet mensen ervan uitgaan dat het allemaal wel goed zit. En als iedereen geld stort, kun je later ook écht duur doen. Dit is het idee achter de dure panden van de private investment-industrie. Als een dure vermogensbeheerder in een schoolkrant of sportblaadje zou adverteren, dan zouden ze die school of sportclub enorm helpen. Maar ze krijgen er een goedkoop imago door en dus geen klanten. Dus sponsoren de dure vermogensbeheerders liever een golftoernooi dat eigenlijk geen sponsor nodig heeft. Hoewel grote groepen

nog steeds met open ogen in deze truc stappen is dit verhaal commercieel gezien best duidelijk. Het wordt allemaal minder duidelijk als ook de overheid gebruikmaakt van perceptiemanagement.

G rens ver ho gen

Zo is er bijvoorbeeld de Autoriteit Financiële Markten (afm), die in de ogen van de belegger alles in de gaten houdt, maar als u een product koopt vanaf 50.000 euro blijkt alles onbeschermd te zijn. Nu wist ik dit natuurlijk wel. Bij beleggers zou er toch ook een lampje moeten gaan branden als veel speciale producten pas vanaf 50.000 euro beschikbaar zijn? Het idee van de afm is dat iemand die vroeger 100.000 gulden had om te beleggen gewoon een grote jongen is en dus voor zichzelf moet kunnen zorgen. De oude 100.000 gulden is geconver-

teerd in 50.000 euro. Of dit een goede conversiekoers is, laat ik even in het midden. Maar als ik met mijn gezin met twee kinderen naar de McDonalds ga ben ik gemakkelijk meer dan 40 euro kwijt en dat is meer dan 88 oude guldens. Ook als je met de familie naar de bios gaat met een ijsje en popcorn, dan ben je op zo’n middag gemakkelijk met parkeergeld en benzine 90 euro kwijt. Ik zou dus denken dat na

de euro-inflatie de grens best naar 100.000 euro zou mogen want de praktische huidige conversie ligt niet op 2,20371 maar op 1,0.

Meer contro l e

Overigens zou ik los van de hoogte van die grens juist boven de 50.000 euro een strengere controle hebben dan eronder. Een diamant wordt toch ook beter bewaakt dan een dropje. klik hier... U kunt reageren via: [email protected].

De spinnen komen Zo ziet een topvijf-lijstje van meest verhandelde fondsen eruit op een willekeurige woensdag in de Verenigde Staten. Het is vooral véél, de handelsvolumes aan het Damrak steken hier maar schril bij af. Maar wat nog meer opvalt is dat van de vijf namen er drie trackers, of Exchanged Traded Funds (etf’s) zijn. De Spider Trust (s&p 500), de Powershares qqq (Nasdaq) en de Financial Select Sector Spider. Dit zijn alledrie (passief beheerde) mandjes met aandelen die een index volgen. In Nederland wil het de trackers maar niet echt lukken om naam te maken. En dat ondanks het gemak (u belegt in de hele index met één tracker) en de prijs (goedkoper dan een beleggingsfonds met de index als benchmark). Dat het in de Verenigde Staten wel lukt is, blijkt eens te meer. fonds

Microsoft Yahoo Spider Trust Powershares qqq Financial Select Sector Spider

Bron: Bloomberg.com

10

prijs in $ 36,61 31,08 154,08 54,56 33,61

volume

67.298.581 65.391.222 42.032.022 27.442.657 24.734.962

D E W E R E LD VOLGENS Canada

I EX

EDI TO R I A L

Rusland

Noorwegen

Kazachstan 8 mrd 179 mrd

1,2 mrd

0,9 mrd

Irak

9 mrd 0,5 mrd

110 mrd

3,2 mrd

Algarije China Mexico

11 mrd

0,8 mrd

112 mrd

0,5 mrd

Iran

15 mrd

1,3 mrd

Libië

98 mrd

1,4 mrd

133 mrd

Verenigde Staten

39 mrd

0,6 mrd

1,5 mrd

Saoudië-Arabië

Indonesië

Nigeria Verenigde Arabische Emiraten

21 mrd

1,8 mrd

35 mrd

262 mrd

Koeweit

Voorraad

12

Productie

11 mrd

0,7 mrd

77 mrd

4 mrd

Wonderolie

Brazilië

1 mrd

0,4 mrd

0,9 mrd

Venezuela

77 mrd

4 mrd

0,9 mrd

97 mrd

0,9 mrd

Olie is een van de belangrijkste smeermiddelen van de wereldeconomie. Volgens sommige schattingen zitten er nog 1 biljoen olievaten onder de grond, terwijl dat er volgens anderen zomaar 600 miljard meer kunnen zijn. Bij de cijfers over de voorraden en de jaarlijkse productie is zoveel mogelijk uitgegaan van schattingen door de landen zelf. Mexico houdt bijvoorbeeld vol dat het 100 miljard vaten aan reserves heeft, terwijl het toonaangevende Oil & Gas Journal dat aantal op 12,9 miljard hield, aangezien staatsbedrijf Pemex niet over voldoende kennis en kapitaal beschikt om alle vaten uit de grond te halen.

13

AANDEEL VAN DE MAAND Tom Tom

Pokeren met Garmin De overnamestrijd om Tele Atlas heeft Tom Tom en het Amerikaanse Garmin lijnrecht tegenover elkaar geplaatst. De winnaar van het gevecht wordt waarschijnlijk de verliezer op de beurs.

T

om Tom en Garmin spelen een spel blufpoker met als inzet kaartenmaker Tele Atlas – en een strategische voorsprong op de grote concurrent. Topman Harold Goddijn van Tom Tom heeft niet de beste kaarten, maar als hij het slim speelt kan zijn bedrijf op de beurs de grote winnaar worden van de overnamestrijd. Eerst moeten twee vragen beantwoord worden om te kijken welk bedrijf waarschijnlijk aan het langste eind trekt: wie heeft de kaartenmaker het hardste nodig en wie kan het meeste geld op tafel krijgen? Tom Tom heeft er tot voorkort een kunst van gemaakt om zoveel mogelijk activiteiten uit te besteden. Pas sinds begin 2007 worden de onderzoeksactiviteiten steeds meer in eigen hand genomen en de kans is klein dat het bedrijf ooit zelf fabrieken opstart om navigatieproducten te maken. Dat is een groot verschil met Garmin, dat in de eerste plaats een hardwarebedrijf is. Het Amerikaanse concern doet zoveel mogelijk in eigen huis; onderzoek, het ontwikkelen van oftware en het maken van de producten. De aankoop van Tele Atlas lijkt strategisch dus het belangrijkst te zijn voor Garmin.



Diepste zakken

 

 JUL 

 AUG 

 AUG 

 SEP 

 OKT 

 OKT 

Het gevecht rond de aankoop van Tele Atlas heeft vooral stijgende beurskoersen opgeleverd. Tele Atlas is de grootste winnaar met een rendement van bijna 100%, maar ook Garmin en Tom Tom staan ruim 30% hoger dan op het moment waarop Tom Tom in juli voor het eerst een bod op de kaartenmaker uitbracht. Het valt wel op dat de koersen van Garmin en Tom Tom wel onder druk staan sinds duidelijk werd dat beide ondernemingen achter Tele Atlas aanzitten. (Koersgrafieken Tom Tom, Tele Atlas en Garmin geïndexeerd op 29 juni = 100.)

14

De vraag welk bedrijf het diepst in de buidel kan tasten, laat zich wat eenvoudiger beantwoorden. Als Tom Tom de beoogde verhouding van een schuld die maximaal 3,5 keer zo groot is als het operationeel resultaat, is het huidige bod van 30 euro voor elk aandeel Tele Atlas de uiterste grens. Garmin heeft aanzienlijk diepere zakken. Het eigen vermogen ligt driekwart boven dat van Tom Tom en de vrije cashflow is ook iets groter. Bovendien is de beurswaarde van 21,8 miljard dollar (15 miljard euro)

Op basis van het strategische belang en de financieringsmogelijkheden lijkt Garmin de gedoodverfde winnaar in de overnamestrijd. Dat betekent echter niet dat het bedrijf ook op de beurs wint. Als Tom Tom achter het net vist, betekent het in ieder geval dat het belang van ongeveer 30% dat Tom Tom in Tele Atlas heeft met een mooie boekwinst verkocht wordt. Bovendien hoeft er operationeel niet veel te veranderen. Door het beperkte aantal kaartenmakers (Navteq dat door Nokia is gekocht en Tele Atlas dat dan in de handen van Garmin komt), ligt het voor de hand dat mededingsautoriteiten scherp opletten of Garmin en Navteq geen misbruik maken van hun positie. Dat betekent dat Tom Tom gewoon gebruik kan blijven maken van de kaarten van Tele Atlas. Toch krijgt het Amerikaanse bedrijf de handen vol met de intergratie. Garmin maakt nu voor het grootste deel nog gebruik van kaarten van Navteq en het gaat flink wat tijd en aandacht kosten voordat de overstap naar de kaarten van Tele Atlas is gemaakt. In de tussentijd kan Tom Tom zich wél volledig op de operationele gang van zaken richten, wat mogelijk zichtbaar wordt in de vorm van een groter marktaandeel. Zelfs als de omzetgroei even hoog uitkomt als de totale navigatiemarkt en de winstmarge iets afneemt, stevent het bedrijf af op een winst per aandeel van ongeveer 3,90 euro. Bij een koers-winstverhouding van 17, wat correct oogt voor een bedrijf in een groeiende markt, komt het koersdoel op ruim 66 euro.

!%8 4OM4OM

 

Gedoodverfde winnaar

4OMß4OM 4ELEß!TLAS 'ARMIN

 JUN 



ruim dubbel zo groot als de 6,4 miljard euro die Tom Tom op het Damrak waard is.





 

iedereen wint bij overnamestrijd



December staat bekend als een feestmaand en het is traditioneel een uitstekende periode om in te beleggen (zie bladzijde 6). Aandeelhouders Tom Tom hebben alle reden om een stuk minder enthousiast te zijn over deze maand. Allebei de decembers in het beursbestaan van Tom Tom kenden een vervelende afloop. In 2005 (onderste grafiek) begon het aandeel de maand nog goed met een stijging van ruim 6%, maar in de laatste weken van het jaar kwam de koers onder druk te staan en per saldo verscheen er -5,7% op het bord. Een jaar later (bovenste grafiek) ging het aandeel onderuit nadat bekend werd dat het concern de prijzen in de Verenigde Staten flink had verlaagd om beter te concurreren met Garmin. De koers daalde in een maand met 9,8%. Dat de aex in beide jaren met bijna 4% steeg, maakt de treurmaand van Tom Tom alleen maar pijnlijker.

Verwachte omzet 2007: 1,8 miljard euro Verwachte wpa: 2,75 euro Verwachte k/w: 20,6 Beurswaarde: 6,44 miljard euro Analisten: 4x kopen, 5x houden, 1x verkopen Gemiddelde koersdoel: 64,14 euro Laatste 3 koersdoelen: 63 euro – ing 73 euro – Petercam 72 euro – Keijser Securities

door Michiel Pekelharing/illustratie Nico den Dulk



Feestmaand wordt treurmaand

De cijfers:

     

         

        

4OMß4OM !%8



          

Handdoek

Als Garmin toch de handdoek in de ring gooit, zijn de perspectieven voor Tom Tom ook uitstekend. De onderneming betaalt weliswaar een slordige 40% meer dan het van plan was, maar daar staat flink wat tegenover. Behalve synergievoordelen van 25 miljoen euro per jaar krijgt het bedrijf er dan ook een snelgroeiende divisie bij. De winst van Tele Atlas kan tussen 2007 en 2009 vertienvoudigen. Daarbij bestaat wel het risico dat beleggers even moeten slikken

in 2008, wat in dit scenario een duidelijk overgangsjaar gaat worden. De enige manier waarop Tom Tom zichzelf in de vingers kan snijden, is door te hoog in te zetten bij de overnamestrijd. De onderneming loopt dan het risico om zichzelf op te zadelen met hoge rentelasten. In alle andere gevallen wordt Tom Tom de winnaar van het pokerspel. Het aandeel lijkt dan ook minstens een even goed cadeau-idee voor onder de kerstboom als de mooie navigatieproducten die de onderneming fabriceert.

15

AANDEEL VAN DE MAAND Porsche

Technisch hoogstandje

Blik op 2010

door Michiel Pekelharing/illustratie Nico den Dulk

Draka viert in 2010 het honderdjarig bestaan. Als de nieuwe topman Sandy Lyons de hand op de knip houdt en niet tegen een forse stijging van de koperprijs oploopt, kan hij het bedrijf goed naar dat feestjaar leiden – en de koers naar 50 euro.

Porsche maakt prachtige sportwagens, maar het vermogen van deze bolides verbleekt bij de trucs die de autofabrikant op de beurs uithaalt.

D

O

r. Ing. h.c. F. Porsche ag, zoals de bedrijfsnaam voluit luidt, maakt een winst van ongeveer 25.000 euro op elke verkochte auto. Bij de publicatie van de jaarcijfers (het concern hanteert een gebroken boekjaar) op woensdag 28 november maakt de onderneming waarschijnlijk bekend dat er ruim 2,5 miljard euro is verdiend met de verkoop van ongeveer 100.000 auto’s. Daarmee oogt Porsche gigantisch winstgevend, want bmw verdient bijvoorbeeld maar iets meer dan 3000 euro per auto. Het beeld wordt echter volledig vertekend door een boekwinst op het belang dat Porsche in de veel grotere branchegenoot Volkswagen heeft opgebouwd.

Wie profiteert?

De onderneming is in 2005 al begonnen met het kopen van aandelen Volkswagen. Op dat moment leek dat vooral een strategisch belang, aangezien een Duitse wet bepaalde dat geen enkele aandeelhouder meer dan 20% van het stemrecht kan uitoefenen en dat de Duitse overheid beslissingen kon blokkeren. Eind oktober heeft het Europees gerechtshof deze Volkswagen-wet nietig verklaard en dat maakt de weg vrij voor Porsche om de invloed verder uit te breiden. Volgens Duitse beursregels moet echter verplicht geboden worden op de resterende stukken als een partij meer dan 30% van de aandelen in

De cijfers:

Verwachte omzet 2007: 7,4 miljard euro Verwachte wpa 2007: 114 euro Verwachte k/w 2007: 16,2 Beurswaarde: 16,1 miljard euro Analisten: 15x kopen, 5x houden, 2x verkopen

16

Draka

bezit heeft – wat bij Porsche in maart van dit jaar het geval was. De biedprijs van 100,92 euro lag 14% onder de toenmalige beurskoers van Volkswagen. Daarmee gaf Porsche aan dat het in ieder geval geen haast wil maken met een overname, maar de invloed bij de branchegenoot wordt wel steeds verder opgebouwd. Het oogt behoorlijk vreemd dat Porsche langzaam de branchegenoot lijkt op te slikken, want de beurswaarde van Volkswagen ligt ruim vier keer zo hoog en het bedrijf verkoopt ongeveer twintig keer zoveel auto’s. Porsche heeft onlangs al voor 8,6 miljard euro nieuwe aandelen uitgegeven en een kredietfaciliteit van 35 miljard euro losgepeuterd bij een groep banken. De weg lijkt hiermee vrij om het belang in Volkswagen uit te bouwen tot meer dan 50%. Daarmee wordt een bestaande band verder versterkt, want Volkswagen is al de grootste leverancier van Porsche en beide bedrijven werken al samen bij de productie van verschillende auto’s. Het is wel duidelijk wie het meest profiteert van een eventueel samengaan. “Het maakt een groot verschil

als de ontwikkelingskosten verdeeld kunnen worden over een jaarproductie van 2 miljoen auto’s in plaats van 100.000”, zoals topman Wendelin Wiedeking van Porsche het krachtig samenvatte.

Porsche Polo

De kans is klein dat op 28 november bij de publicatie van de jaarcijfers al duidelijk wordt hoe Porsche een overname van Volkswagen wil aanpakken. De onderneming is traditioneel erg spaarzaam met informatie. De onderneming brengt bijvoorbeeld geen kwartaalverslagen naar buiten omdat dergelijke momentopnames beleggers alleen maar zand in de ogen zouden strooien binnen een cyclische sector zoals de auto-industrie. Ondanks het gesloten karakter van Porsche lijkt het toch onverstandig om tegen het bedrijf van Wiedeking te wedden. Sinds zijn aantreden is de beurswaarde van Porsche verzestigvoudigd en bovendien zijn er maar weinig ondernemingen die het voor elkaar krijgen om de macht te grijpen bij een veel grotere branchegenoot.

ver groei heeft Draka niets te klagen. De onderneming boekt driekwart van de omzet in WestEuropa, waar de sterke economie zich in een gezonde toename van de vraag naar kabels vertaalt. Dat effect wordt versterkt doordat Draka vertegenwoordigd is in snelgroeiende sectoren zoals de energiebranche. Bij Draka Cableteq, veruit de belangrijkste divisie, kwam de omzetgroei op ruim 20% in de eerste zes maanden van het jaar. Tegelijkertijd houdt de onderneming de hand op de knip. Bij de cijferpresentatie werd bekend dat de kostenbasis in de afgelopen twee jaar met 48 miljoen euro is verlaagd. Door de combinatie van hogere inkomsten en relatief lagere kosten neemt de winst met honderden procenten toe (van 12,1 naar 39,6 miljoen euro). De winstgevendheid van Draka kan de komende tijd nverder uitgerekt worden. Als bijvoorbeeld

de recente halfjaarcijfers naast die van vier jaar geleden gelegd worden, valt op dat er nog weinig te zien is van schaalvoordelen.

Kosten kappen

De omzet is sinds de eerste helft van 2003 verdubbeld van 697,7 miljoen naar 1,42 miljard euro, maar de kosten zijn nog sneller gestegen van 607,7 miljoen naar 1,19 miljard euro. Sandy Lyons is op 1 oktober Ingolf Schulz opgevolgd als topman en het verhogen van de marge moet dan ook bovenaan zijn actielijst staan. Ruim twee jaar geleden heeft Draka een besparingsprogramma aangekondigd. In 2008 kan dat een kostenverlaging van 12 miljoen euro opleveren. Tegen een stijgende koperprijs, een van de belangrijkste grondstoffen voor Draka, kan Lyons echter weinig ondernemen. Vorig jaar lag de gemiddelde prijs van het metaal 80% hoger dan in 2005 en voor het lopende jaar tekent zich een verdere stijging af. Het kost tijd voordat Draka de hogere grondstofprijs kan doorberekenen aan klanten en vorig jaar leverde dat een schadepost van bijna 8 miljoen euro op. Lyons moet hopen op een stabiele of dalende koperprijs en hij moet geduld hebben, want de

de klap van 2002  

OMZET WINST



Boven de 50

Aan het begin van de jaren negentig kwam de nettowinstmarge nog op ruim 8%. Sindsdien is de concurrentie flink toegenomen en alleen in heel goede jaren kan die marge weer in beeld komen. Als de koperprijs niet omhoog schiet en de overcapaciteit op de markt voor communicatiekabels wordt ingelopen, moet de winstmarge van Draka in 2010 op de 4,5% kunnen komen die grotere branchegenoten zoals het Franse Nexans nu al halen. In combinatie met een omzetgroei van circa 6%, betekent dat een winst van ruim 150 miljoen euro (4,20 euro per aandeel) over drie jaar. Met een historisch lage koers-winstverhouding van 12 kan de koers dan voor het eerst sinds 2001 weer boven de grens van 50 euro uitkomen.

De cijfers:

   



bescheiden winstmarge is deels een erfenis van de lastige periode tussen 2002 en 2005. Tijdens de internethype is er een enorme productiecapaciteit voor communicatiekabels opgebouwd en het duurt nog jaren voordat die is weggewerkt. De vraag naar bijvoorbeeld glasvezelkabels moet met circa veertig miljoen kilometer stijgen voordat de onevenwichtigheid tussen vraag en aanbod is opgelost. Dit is de markt waarop Draka Comteq opereert. Dit is een joint venture met Alcatel-Lucent waarin Draka een belang heeft van 50,1%. Het is dan ook geen verrassing dat de winstmarges van deze divisie onder druk staan. In de eerste helft van dit jaar bedroeg het bedrijfsresultaat van 4,7 miljoen euro slechts 1,5% van de omzet. Het lichtpuntje bij deze activiteiten is de snelle autonome groei van ruim 15%. Dat is ruim dubbel zo snel als het marktgemiddelde.

        

In de jaren negentig bleef de winstgroei van Draka achter bij de omzettoename. De internetcrisis en de daaruit voortvloeiende overcapaciteit op de markt voor communicatiekabels hebben dat effect alleen maar versterkt. De (geschatte) winst over 2007 ligt 250% hoger dan in 1990, terwijl de omzet in deze periode is vertienvoudigd. Het herstellen van de winstmarge is dan ook van groot belang. (Omzet en winst zijn geïndexeerd – 1990 = 100.)

Verwachte omzet 2007: 2,82 miljard euro Verwachte wpa: 2,25 Verwachte k/w: 13,3 Beurswaarde: 1,07 miljard euro Analisten: 5x kopen, 3x houden, 0x verkopen Gemiddelde koersdoel: 43,20 euro Laatste 3 koersdoelen: 40,00 euro - ing 44,00 euro – Rabo Securities 44,00 euro – Fortis

17

b e l e g g i n g s f on ds en voorbijgegaan is. Maar ook in Duitsland, Frankrijk en Zwitserland werden miljarden afgeschreven. Met zoveel gaten in de dijk was er voor Hansje Brinker geen redden meer aan. Geen fondsbeheerder ontkwam aan bleeders in zijn portefeuille en veilige schuilhoeken zijn in een sectorfonds zeldzaam als de ellende sectorbreed om zich heen grijpt. Het enige fonds dat tot nog toe een positief rendement weet te behalen is het Belgische kbc Equity Asset Management. Een blik op de portefeuille leert al snel waarom. Dit is geen gewoon bankenfonds, maar een asset managementfonds en dat biedt nou juist wél enige uitwijkmogelijkheden. Goed, 4% is geen vetpot, maar het fonds doet het beter dan de peers, al was het maar omdat het wat meer rek aanbrengt in de definitie ‘financiële instellingen’. Zo heeft het fonds in haar topbelangen onder andere Warren Buffetts Berkshire Hathaway, durfinvesteerders 3i Group en Amvescap en hedgefund-huis Man Group naast echte banken en vermogensbeheerders als ubs en Merrill Lynch die

Het is aan u om te bepalen of u vindt dat de banken er structureel net zo slecht aan toe zijn als de Japanse smallcaps

wél in het middenrif getroffen werden door de subprimecrisis.

leden, toen het woord subprime nog onbekend was in de media, misschien juist met argusogen gekeken naar het opnemen van Turkse banken in een financial-portfolio. Het kan verkeren.

hebben het meeste pijn geleden en waar ing voor 95% in largecaps belegt, doet abn Amro dat slechts voor 67% (19% midcaps en 8% smallcaps). En het tweede essentiële verschil zit ’m in de regiospreiding. ing ff mikt vooral op West-Europa en NoordAmerika (48% en 33%) en abn Amro ff is meer uitgeweken naar opkomende markten. Noord-Amerika telt er slechts voor 22% mee, terwijl Azië en opkomend Europa (lees: Turkije) beter vertegenwoordigd zijn. En omdat het logisch is dat, pak ’m beet, Akbank minder last heeft van de Amerikaanse subprimecrisis dan Bank of America, is een deel van die 7% performanceverschil verklaard. Spreiding blijkt eens te meer een goed instrument, ook al werd twee jaar ge-

Jaar van de hond

Het valt niet mee om in een bullmarkt toch een negatief rendement te boeken, maar in één sector lukt het bijna alle fondsmanagers. De beheerders van financial-fondsen gaan dit jaar hun bonus mislopen. Volgend jaar beter? door Peter van Kleef

U

kent de Dogs of the Dow-theorie. Volgens aanhangers van die beleggingsstijl moet u elk jaar inzetten op de verliezers van het jaar ervoor. Het is een dappere visie en het is nog dapperder als u hem uit durft te voeren. Maar als u dat

18

wilt, kunt u nu vast geld opzij zetten om in januari flink in een financial-fonds te stappen. Want met dank aan de hypotheek- en subprimecrisis gaan deze fondsen het jaar in de min afsluiten. Ze zijn daarmee de honden van 2007. Geslagen honden, die met de

staart tussen de benen afdruipen. Het gemiddelde rendement van financial-fondsen ligt dit jaar na precies tien maanden op -5,8% in euro’s. Precies één fonds slaagt er vooralsnog in een (schamel) positief rendement op te hoesten, temidden van winstwaarschuwingen van ubs, Deutsche Bank en Merrill Lynch. Maar dat de sector, met dank aan Bear Stearns, in last is, is evident. Uitwijkmogelijkheden zijn er nauwelijks, want hoewel de kredietbubbel grotendeels in Amerika werd opgeblazen lijken Europese banken minstens zoveel pijn te lijden. Het doorschuiven van leningen is een gecompliceerd spel geworden en nu de lucht uit de bubbel loopt, blijkt nagenoeg iedere bank klappen op te hebben gelopen. Het échec rond nib Capital bewees deze zomer dat de subprimecrisis ook niet aan ons land

Echte bankenfondsen

De échte bankenfondsen noteren allemaal met een negatief rendement, variërend van -3 à -4% (abn Amro Financials Fund, Fortis Finance World en ing European Banking & Insurance tot meer dan -10% (Robeco Financials en ing Financial Fund). Het is aardiger de verschillen in de prestaties tussen die fondsen te verklaren. Op het eerste gezicht zijn die verschillen nauwelijks zichtbaar omdat al deze fondsen voor 100% in banken beleggen, voornamelijk in de getroffen gebieden. Toch zijn er redenen zichtbaar waarom het abn Amro Financials Fund het 7% beter doet dan bijvoorbeeld het ing Financial Fund. De grote namen

Japanse smallcaps

Moet u in 2008 financials hebben? Het is nog maar de vraag. De onzekerheid is nog steeds nadrukkelijk aanwezig, evenals het onderlinge wantrouwen. De nervositeit waarmee naar Ben Bernanke wordt gekeken spreekt boekdelen. Maar voor contraire beleggers liggen er natuurlijk wel kansen. Want als de pijn nog wat verder toeneemt en de angst evenredig daaraan, dan zijn ing, Fortis, ubs en Merrill Lynch straks de fallen angels die Ahold en Numico vijf jaar geleden waren. Afgaand op de rendementen

van de afgelopen vijf jaar lijkt het kbc-fonds een heel aardig en beter gespreid alternatief voor de traditionele bankenfondsen. U hebt dan banken, vermogensbeheerders, (hedge) fondsaanbieders en private equity-partijen in één mandje. Het opnemen van een financial-fonds is na de afstraffingen van dit jaar sowieso geen gek idee. Over het algemeen hebben deze fondsen flinke reserves en een groot incasseringsvermogen. Als het onderlinge wantrouwen wegebt, lijkt dat een goed instapmoment. En als de Federal Reserve en Europese Centrale Bank de rente in 2008 verlagen is dat ook niet ongunstig voor de financials. Maar aanhangers van de Dogs of the Dow-theorie moeten zich wel realiseren dat hier geen sprake is van een zekerheidje. Vorig jaar was de rode lantaarn wereldwijd weggelegd voor Japanse smallcapfondsen en dit jaar is het voor diezelfde fondsen doodleuk weer het Jaar van de Rode Lantaarn. Die regio doet het per saldo dit jaar nog slechter dan de financials. Het gemiddeld rendement ligt er op -14%. Dan wordt een kortetermijnstrategie met frisse tegenzin een langetermijnstrategie. Aan u is het nu om te bepalen of u vindt dat de banken er structureel net zo slecht aan toe zijn als de Japanse smallcaps of dat er vooral sprake is van een tijdelijk (subprime) effect dat snel zal wegtrekken of misschien van een overtrokken reactie van de markt. In die twee scenario’s kunnen financials volgend jaar zomaar weer goed van zich afbijten. In het Jaar van de Hond.

kbc Equity Fund Asset Management Aantal aandelen: 37 Weging top-10: 45,4% Rendement: 4,0% ytd, 73% drie jaar Grootste belangen: Franklin Resources, Man Group, 3i Group, Schroders, Amvescap

19

Fo n d s va n door Peter van Kleef

de

ma an d

Carmignac Patrimoine

Beurs breezer Mixfondsen zijn over het algemeen niet heel erg populair, zeker niet in een bullmarkt. Toch is Carmignac Patrimoine op basis van haar prestaties een nadere blik meer dan waard: 45% over de afgelopen drie jaar.

H

oewel de bullmarkt het vlekje van juli en augustus cum laude heeft weggewerkt, is bijna elke maand wel te bespeuren hoeveel nervositeit er schuil gaat onder de stijgende grafieken wereldwijd. De echte stieren stappen nog steeds met twee benen in de trein naar de bubbelmarkten India en China en, toegegeven, ze hebben vooralsnog het gelijk aan hun zijde. Maar niemand wordt wereldkampioen door met elf man naar voren te rennen, de verdediging moet ook intact zijn. En daarom kan het geen kwaad ook wat defensieve accenten aan te leggen in een beleggingsfondsenportefeuille. Het is Asset mix 46,5%

Aandelen

31,4%

Obligaties

12,0%

Kas

10,1%

Overig

Grootste belangen 3,7%

France 1,6%, 2015

3,1%

Brazil 8,5%, 2012

2,9%

Smith international

2,7%

National Bank of Greece

2,3%

Freeport-McMoran Copper&Gold

2,1%

Malaysia 2011

1,9%

Schlumberger Cv 1,5%

1,9%

BHP Billiton

1,8%

Malaysia 2009

1,7%

France 5%, 2011

20

daarbij wel zaak de uitblinkers te selecteren en liefst de defensieve fondsen met een flinke mate van vrijheid. De flexibele mixfondsen bieden uitkomst. Dat zijn beleggingsfondsen die spreiden tussen aandelen, obligaties en kas en waarbij de verhouding tussen die drie asset categorieën niet vast staat. De fondsmanager verdeelt de poet.

Redelijk veilig

Tot de absolute top van de mixfondsen behoort naast axa Optimal Income en Fidelity Euro Balanced Fund zeker ook Carmignac Patrimoine. Over de afgelopen drie jaar staat het fonds met 45% rendement aan de top, maar vooral dit jaar blinkt het uit. Het rendement year-to-date van 10% (peildatum 30 oktober) laat zich goed vergelijken met dat van de aandelenindex aex (11%). En dat terwijl de meeste mixfondsen dit jaar tussen de 0 en 6% scoren. Patrimoine is het vlaggenschip van Carmignac Gestion en heeft 2,4 miljard euro in portefeuille. Geld dat wordt beheerd door Edouard Carmignac en Rose Ouahba. Het mixfonds heeft een heel stabiele performance doordat maximaal 50% van het fondsvermogen in aandelen wordt belegd en kan daardoor als redelijk veilig worden getypeerd. Bij de aandelenselectie wordt er niet naar een benchmark gekeken en ook niet naar sectorverdeling. Er worden daarmee alleen high conviction- aankopen gedaan. In totaal zitten er vijftig tot zeventig aandelen in het fonds. Belangrijk is daarbij de liquiditeitsfactor. Posities moeten binnen vier dagen afgebouwd kunnen worden. Dat is belangrijk omdat het fonds snel uit aandelen en in obligaties

Beheerder Edouard Carmignac

moet kunnen stappen als de markt daarom vraagt. Er wordt ook voor gezorgd dat de onderlinge correlatie van de aandelen in portefeuille gering is, hoewel er met enige fantasie natuurlijk wel wat samenhang valt te ontdekken uit de grootste drie sectoren: olieservices, opkomende markten en grondstoffen. In het obligatiegedeelte van de portefeuille worden posities ingenomen met uiteenlopende rentecurves, looptijden en op diverse continenten (zie kader).

In voor- en tegenspoed

Het geheel vormt een portefeuille die er ondanks het mixfonds karakter toch best sexy uitziet. En dat voor een fonds dat nauwelijks noemenswaardige klappen opliep tijdens de bijvoorbeeld de Azië-crisis en het uiteenspatten van de internetbubbel. In 2001 verloor het fonds slechts 3,6% en voor een tweede negatief jaar moeten we terug naar 1994. Ondanks het defensieve karakter werden in topjaren flinke rendementen geboekt (39% in 1993, 32% in 1999 en 21% in 2005). In negen van de achttien jaren sinds oprichting in 1989 werd een dubbelcijferig positief rendement behaald. Dat is helemaal geen gek resultaat voor het slot op de deur van uw beleggingsportefeuille. Maar met mixfondsen is het net als met een vrouw, je leert haar pas echt waarderen als ze in tegenspoed aan je zijde blijft staan.

Tec h n i sc h e

ana lys e

door Hendrik Jan Davids

TA slaat terug

Het wordt vaak gebracht als een tweestrijd. De technisch analist tegenover de fundamentele analist. Laten er nu meer overeenkomsten zijn dan verschillen. Tijd om de strijdbijl te begraven.

Hendrik Jan Davids is partner bij researchbureau Vlug, Davids & van Mourik. Het dsi aangesloten bureau is Vlug, Davids & van Mourik gespecialiseerd in technische analyse en bedient het financiële dienstverleners met het toepassen van technische analyse in het beleggingsproces. Dagelijks kunt u op iex.nl de analyse van de partner van Davids, René van Mourik lezen.

22

I

n iex magazine nummer 6 van dit jaar werd mijn aandacht getrokken door een bladzijde vol onjuistheden en halve waarheden uit de pen van een vermogensbeheerder (Jasper Oeberius Kapteijn; red). De kern van zijn verhaal was dat technische analyse gebruikmaakt van historische (koers)gegevens en daarmee de toekomst probeert te voorspellen. Dat is als autorijden met alleen de achteruitkijkspiegel. Het gelijk is aan zijn zijde wat betreft het gebruik van historische gegevens.

Volg de trend

Helaas is er geen dataleverancier die toekomstige koersgegevens aan mij als technisch analist verkoopt. Diezelfde dataleverancier verkoopt overigens ook niet de eerstvolgende kwartaalcijfers van Philips aan de fundamenteel analist. Beide analysevormen maken dus per definitie gebruik van historische koers- en bedrijfswinstgegevens. Dus ook de fundamenteel analist heeft alleen maar een achteruitkijkspiegel. “Ja maar de fundamenteel analist gebruikt toch een toekomstige winstverwachting van het aandeel en kijkt daarmee in de toekomst?” Dat klopt. Weet u hoe die winstverwachting totstandkomt? In de meeste gevallen wordt de toekomstige winst per aandeel berekend door de laatste gerapporteerde kwartaalwinstcijfers te extrapoleren. Volgens het Van Dale woordenboek is extrapoleren het

‘uit bekende termen van een reeks daarbuiten gelegen termen berekenen’. Een mooi woord dus voor het doortrekken van de achterliggende beweging naar de toekomst. Eigenlijk precies wat de trendvolgende technisch analist ook doet. Zonder dat de fundamenteel analist het weet, gaat ook hij uit van trendmatigheid. Weer een overeenkomst. Nu pretendeer ik niet dat technische analyse de toekomst juist voorspelt, net zo min als dat andere analysevormen dat kunnen. Oeps, weer twee overeenkomsten. Allebei de analysevormen proberen de toekomst te voorspellen terwijl geen van beide daar beter in

slaagt dan de andere. Eigenlijk zie ik maar één verschil. De technisch analist maakt gebruik van koersgegevens terwijl de fundamenteel analist gebruikmaakt van bedrijfseconomische gegevens.

In de praktijk

Een voorbeeld van een fundamentele-analysebenadering is kijken naar de boekwaarde van een bedrijf. Als dat erg hoog is dan is het aandeel duur en moet het worden verkocht. Maar wat is hoog? De enige manier om dat in te schatten is door te kijken naar wat in het verleden hoog is geweest. De achteruitkijkspiegel dus. Zelfs dat

Beide analysevormen maken dus per definitie gebruik van historische koersen bedrijfswinstgegevens boekwaarde stijgt gigantisch                       

biedt niet altijd houvast. In de grafiek links is de historische gemiddelde boekwaarde afgebeeld van de dertig bedrijven die deel uitmaken van de Dow Jones Industrials. Begin jaren negentig schoot deze ratio door alle hoogtepunten van de voorafgaande decennia heen. Historisch gezien waren aandelen op dat moment erg duur. Gelukkig heeft u in ieder geval niet verkocht  en daardoor genoten van de bullmarkt die tot het einde van de ja ren negentig heeft geduurd. Een andere fundamentele maatstaf  is het dividendrendement. Wanneer het dividendrendement hoog is dan zijn aandelen goedkoop en wanneer het dividendrendement laag is dan zijn ze duur. De grafiek rechts laat zien dat het dividendrendement begin jaren negentig op historisch lage niveaus terecht  is gekomen. is met kennis   Het   de    van nu niet verstandig geweest om

aandelen te verkopen op basis van het historisch lage dividendrendement.

Meer waarheden

Maar wat is wél verstandig? Ook de wetenschap is het daar niet over eens. Er zijn stapels wetenschappelijke onderzoeken die technische analyse ontkrachten maar ook die het bevestigen. Hetzelfde geldt voor onderzoeken die zijn gericht op fundamentele maatstaven. Er is dan ook niet één waarheid. Als laatste nog even willekeurig in exeen opmerking over de willekeurig cel gegenereerd koerswinstverhougegenereerde koersgrafiek op badinggrafiekje voor. Als ik daar een sis waarvan een technische-analyspannend verhaal omheen vertel en sevoorspelling gedaan zou kunnen laat zien dat de koerswinstverhouworden. Ook dit is een eenzijdiding (willekeurig gegenereerd) hisge halve waarheid. Met het groot       torisch laag is, dan zou u bijna uw ste gemak schotel ik u namelijk een broker opdracht geven het aandeel te kopen. Gelukkig bent u verstandig en weet u dat er meerdere wedividendrendement op historisch dieptepunt gen naar Rome leiden. Blijft daar bij wel kritisch en hou vast aan uw eigen strategie. Dan biedt de beurs  voldoende kansen om mee te sur fen op de golfbewegingen die er altijd zullen zijn.





klik hier... In de ta-sectie op iex.nl vindt u analyses van onder meer de tech nische analisten René van Mourik, Ruurd Haan en Bas Heijink. Kijk op                  magazine.iex.nl/ta 

23

Sta ats i n vester i ngen door Jacques Potuijt

Jackpot: 12 biljoen De handelsoverschotten die worden geïnvesteerd in staatsfondsen zijn gigantisch. Moet de westerse wereld opletten of is het juist een gunstige ontwikkeling? Jacques Potuijt was analist, fondsmanager en fusiespecialist bij abn Amro en hoofd particulier vermogensbeheer en hoofd beleggingsresearch bij Deutsche Morgan Grenfell in Amsterdam. Begin 1996 richtte hij de Provest Group op. Potuijt schrijft regelmatig fundamentele analyses op iex.nl. Hij belegt privé uitsluitend in beleggingsfondsen.

24

D

e afgelopen maanden is veel te doen geweest over de snelle opkomst van de staatsinvesteringsfondsen, in internationaal financieel jargon beter bekend als de swfs (Sovereign Wealth Funds). Stephen Jen, een analist bij Morgan Stanley International, gooide op 4 mei dit jaar een steen in de vijver met een artikel onder de titel How Big Could Sovereign Wealth Funds be by 2015? Het onthutsende antwoord was dat deze fondsen binnen acht jaar naar alle waarschijnlijkheid in omvang zullen vervijfvoudigen van de huidige 2,5 biljoen tot 12 biljoen dollar. Een groei van 37% per jaar! Om het even in perspectief te plaatsen. Hedgefondsen zijn momenteel ongeveer goed voor 1,5 biljoen dollar, terwijl private equity-investors voor zo’n 1 biljoen dollar aan belegd vermogen beheren. swf’s zijn dus nu al even groot als hedgefondsen en private equity-investors samen. Terwijl de rol van deze twee categorieën, die de afgelo-

pen jaren hun stempel drukten op de kapitaalmarkten, waarschijnlijk zal verminderen, staat al een nieuwe groep investeerders klaar die de komende jaren mogelijk een veel grotere invloed op de beurzen kunnen uitoefenen.

Oorlogsretoriek

Geen wonder dat er alom in het westen met bezorgdheid wordt gereageerd. In Europa verzetten vooral Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zich tegen de staatsinvesteringsfondsen. Zoals verwacht mag worden, laat de Franse president Sarkozy zich in de scherpste bewoordingen uit. “De beschaafde westerse wereld mag zich niet laten uitkleden door onscrupuleuze speculanten.” Deze oorlogsretoriek lijkt me een weinig constructieve opening om het probleem, als het verschijnsel al zo getypeerd moet worden, op de internationale agenda te plaatsen. Laten we proberen het hoofd koel te houden. Waar praten we over? swfs zijn de staatsfondsen waarin landen met chronische handelsbalansoverschotten een deel van hun geaccumuleerde internationale reserves onderbrengen met het doel daarop een hoger rendement te behalen dan mogelijk is via louter belegging

in veilig gewaande, maar laag renderende staatsobligaties. Die staatsobligaties zijn voor het overgrote deel Amerikaanse treasuries en vormen de tegenwaarde van de aanzienlijke tekorten die de handelsbalans van de Verenigde Staten de afgelopen vijftien jaar heeft laten zien. Natuurlijke rijkdommen zijn onevenwichtig verdeeld en dat brengt massale geldstromen op gang naar landen die er vaak niet meer mee kunnen doen dan het te laten accumuleren. De oudste swf’s zijn die van de oliestaten uit het MiddenOosten, de Kuwait Investment Authority (70 miljard dollar), adia (875 miljard dollar) van de Verenigde Arabische Emiraten en verscheidene fondsen van Saoedi-Arabië (tezamen 300 miljard dollar).

Massale overschotten

Noorwegen, de Europese olie-exporteur, kent een Government Pension Fund met een belegd vermogen van 300 miljard dollar. Ons eigen abp geldt formeel niet als een swf omdat de funding niet plaatsvindt uit internationale reserves. Dat niet alleen energie- en grondstofrijkdom leiden tot massale overschotten bewijzen Singapore, dat 400 miljard dollar bezit in gic en Temasek Holdings, en China dat sinds maart dit jaar bezig is een swf te formeren en daar vooralsnog 300 miljard dollar voor heeft bestemd. Het is vooral de laatste ontwikkeling in China die marktwaarnemers heeft verontrust. China heeft immers na zo’n twintig jaar van economische voorspoed een

bedrag van 1.250 miljard dollar aan internationale reserves opgebouwd. Tot nog toe stelde het land zich er tevreden mee deze reserves voor een groot deel in Amerikaanse treasuries belegd te houden. Treasuries brachten de afgelopen vijf jaar gemiddeld 3,9% (vijfjaars, vaste looptijd) op. Als beseft wordt dat de effectieve (handelsgewogen) dollarkoers in dezelfde periode gemiddeld met 6,6% per jaar daalde, is het begrijpelijk dat de Chinezen langzamerhand uitzien naar beleggingsmogelijkheden die meer zoden aan de dijk zetten. Kleinere transacties die recent gedaan zijn (de kapitaaldeelneming in Barclays, Blackstone en in de Zuid-Afrikaanse Standard Bank) of pogingen daartoe die schipbreuk leden, zoals de overname in 2005 van het Amerikaanse Unocal door de Chinese olie staatsoliemaatschappij cnooc, deden de emoties al hoog oplopen.

Innovatie en creativiteit

Toegegeven, het is niet alleen maar xenofobie van westerse landen tegenover de nouveau riche uit Azië, Rusland en het Midden-Oosten. De fondsen zijn allesbehalve transparant en de motieven van de vaak ondemocratische regeringen die mensenrechten met voeten treden, zijn duister. Maar economie en internationale politiek gaan nu eenmaal hand in hand. Dat neem niet weg dat de weerstanden groot zijn en dat het gevaar van een nieuwe golf protectionisme op de loer ligt. Van de westerse wereldleiders vraagt dat grote wijsheid. Als het westen het

spel goed speelt, nemen de nieuwe rijken straks een flink aantal iconen van de vorige industriële revolutie over zoals staal- en chemiebedrijven. Weinig winstgevende prestigeprojecten en infrastructurele voorzieningen zoals havens en vliegvelden zijn ook geliefkoosde investeringsobjecten voor staatinvesteringsfondsen die in verouderde machtstermen denken. Misschien raken we op die wijze nog heel wat problematische bedrijven zoals eads/Airbus

maal opwerpen. En dan nog, 12 biljoen dollar is natuurlijk veel geld, maar afgezet tegen de juiste grootheden, kan de omvang ervan wel weer sterk gerelativeerd worden. Volgens McKinsey, die er jaarlijks onderzoek naar doet (Mapping the Global Capital Market, januari 2007), beschikte de wereld eind 2005 over 140 biljoen dollar aan financiële activa. Inmiddels zal dat wel vermoedelijk ruim 170 biljoen zijn, waarvan 32% in aandelen, 25% in onder-

Misschien raken we op die wijze nog heel wat problematische bedrijven zoals eads/Airbus en Eurotunnel aan ze kwijt en Eurotunnel aan ze kwijt. Wie kan daar een traan om laten? Sabic, dat voor 70% in handen is van de Saoedische staat, is volgens de definitie geen swf maar wel een beleggingsvehikel daarvan. Wie treurde erom dat zij dsm in 2002 afhielpen van een zeer cyclisch en daardoor ongewenst bedrijfsonderdeel? De alleszins faire opbrengst ervan kon geïnvesteerd worden in meer kennisintensieve projecten.

Nieuw kapitaal

Dat willen we toch zo graag, een kenniseconomie opbouwen? Innovatie en creativiteit zijn niet de sterkste kanten van de nieuw opkomende landen. Laten we ons daar in het westen met bedrijven als Apple, Google, Amazon en Tom Tom hele-

nemingsobligaties, 16% in staatsobligaties en 27% in banktegoeden. De aandelencomponent stijgt jaarlijks met gemiddeld 10% zodat de omvang tegen 2015 vermoedelijk zal zijn gegroeid tot zo’n 114 biljoen dollar. Zelf als die 12 biljoen dollar van de staatsinvesteringsfondsen tegen die tijd geheel in aandelen zal zijn belegd, een wel erg boude veronderstelling, dan nog maken ze slechts 10% van het geheel uit. Een extra koersstijging met hetzelfde percentage is derhalve voldoende om dat gehele nieuwe kapitaal te absorberen. Laten we vooral onze zegeningen tellen en een gezonde ondernemingslust tentoonspreiden om zoveel mogelijk van het nieuwe kapitaal binnen te slepen.

25

b e l e g g i n g s f on ds en door Corné van Zeijl

Op zoek naar de beste

U wilt of kunt uw beleggingsportefeuille niet zelf samenstellen en u besluit een beleggingsfonds het werk te laten doen. Wat is dan het beste beleggingsfonds? Ik help u op weg met een stappenplan.

Corné van Zeijl is senior portfolio manager bij sns Asset Management waar hij verantwoordelijk is voor de Nederlandse aandelenportefeuilles. Van Zeijl beheert het sns Nederland Aandelen Fonds.

D

é belangrijkste beslissing die u als belegger moet maken is of u in aandelen, obligaties, cash of onroerend goed gaat beleggen. Deze keuze is de belangrijkste verklarende factor voor de hoogte van uw rendement. Eén manier om te bepalen hoe u uw portefeuille kunt verdelen is om de Theo Kraan-methode te gebruiken. Gewoon eenderde aandelen, eenderde obligaties en eenderde onroerend goed. En dat ieder jaar weer herschikken zodat de verdeling weer netjes in drieën is. Ik heb u in een vorige uitgave al eens meegenomen naar een iets geraffineerder manier: de verdeling op basis van het verwachte rendement. Hoe meer verwacht ren-

dement er uit de berekening komt, hoe meer vermogen er in die categorie gestopt wordt. Zo simpel en zo logisch.

Klein team, beperkt tijd

Maar u kunt het ook gewoon door een beleggingsfonds laten doen. Deze heren (en soms ook dames) denken er immers de hele dag over na. Dat zou een mooie performance moeten opleveren. Op zich valt dat helemaal niet tegen. De gemiddelden van alle mixfondsen bij elkaar komen ongeveer overeen met eenvierde Europese obligaties, eenvierde Amerikaanse obligaties en de andere helft wereldwijde aandelen. Maar als ik zie dat het fonds waar ik zelf de mix voor bepaalde (het Zurich Nederland Beheer Fonds) nog steeds vier Morningstar-sterren heeft, dan maak ik me zorgen. Hoe kan het zijn dat een fonds beheerd door een zeer klein team, een dosis gezond verstand en beperkte tijd toch tot de beste fondsen behoort. Het geeft te denken en dus ook bij de keuze van een mixfonds zult u erg op uw qui-vive moeten zijn. Zoals eigenlijk bij iedere beleggingsbeslissing. Maar hoe moet u te werk gaan? Er zijn immers volgens Morningstar 538 mixfondsen waar u uit

26

kunt kiezen. Hier volgt een simpel stappenplan.

Stap 1 U selecteert op het aantal

sterren. Dan komen er slechts tien fondsen met vijf sterren naar boven drijven. Eigenlijk zijn het er vijftien, maar er zitten een aantal dubbele versies bij. U weet wel een fonds in euro’s en hetzelfde fonds in dollars genoteerd, een die dividend uitkeert en een andere versie die het dividend aan de fondswaarde toevoegt. Dit zijn onzin-verschillen. De rendementen van deze tweelingfondsen zijn dan ook hetzelfde. Logisch, het is het zelfde fonds.

Stap 2 Vervolgens kijkt u of er

niet te grote neerwaartse uitschieters zijn. Ik zie een aantal fondsen die in 2002 al gelijk een kwart van hun waarde verliezen. Dat moeten we ook niet hebben. Een klein verliesje mag, want zonder risico geen rendement. Aan de andere kant moeten er natuurlijk wel genoeg aandelen in de portefeuille zitten om de kans op een goed rendement zo hoog mogelijk te maken.

Stap 3 Dan kijkt u naar de kosten. Ik hou niet van hoge kosten. Ze zorgen voor een zeker negatief effect op het rendement. U let erop of er geen funds-of-funds-structuur is want dan betaalt u soms dubbel. Er staan een aantal fondsen die geen kosten rekenen. Kijk

Als ik u was zou ik eens googlen op de naam van de beheerder, dan weet u zo wat voor persoon het is dat geloof ik dus niet. Deze fondsen beleggen weer in andere fondsen die op hun beurt wel weer kosten in rekening brengen. Ik heb geen problemen met een fund-offunds-structuur, maar ik wil wel graag van te voren weten wat ik betaal. En niet ergens verstopt op een internetsite er achter komen, dat ik kosten op kosten op kosten betaal. Let u wel op dat Morningstar alleen beheerskosten aangeeft. In werkelijkheid betaalt u ook nog een heleboel andere kosten. Deze behoren in de total expense ratio terug te komen.

Stap 4 U kijkt naar de historische

performance. Natuurlijk zijn rendementen uit het verleden geen garantie voor de toekomst, maar het geeft in ieder geval aan dat de beheerder het in het verleden wel goed deed. Om te vergelijken met de concurrentie geeft Morningstar ook op hoe het aandeel in een kalenderjaar scoort ten opzichte van de concurrentie. Een 1 geeft aan dat het fonds tot de beste 1% behoort. Een 99 geeft aan dat het fonds bij de slechte 1% hoort. We zoeken eigenlijk een fonds dat altijd in de bovenste helft scoort.

Stap 5 Dit zijn natuurlijk alle-

maal sterren, rendementen en kosten uit het verleden. De toekomst daar gaat het om, ja de toekomst. Als ik u was zou ik eens googlen op de naam van de beheerder. Zo weet u wat voor persoon het is. U kunt zijn stijl beoordelen. En gewoon uw gezonde verstand gebruiken om te bepalen of u uw zuur verdiende geld aan hem toevertrouwt. In de onderstaande tabel staan de fondsen die in mijn zoektocht boven zijn komen drijven. En of dat dan uiteindelijk de beste zijn, dat zal de toekomst moeten uitwijzen. Als ik u was, dan zou ik dit stap-

geen neerwaartse uitschieters



&IVEST &IDELITY #ARMIGNAC "LACKß2OCKß-,





     













Van Degroof is geen grafiek beschikbaar. penplan eens per jaar even nalopen. Kijken of de beste inderdaad nog de beste zijn.

de beste fondsen volgens mijn stappenplan aantal jaar in onderste helft

aantal slechte jaren

beheerkosten

% in aandelen

rendement per jaar*

1

1

0,20%

onbekend

10,70%

2

0

1,50%

46%

11,40%

Fidelity Funds- Euro Balanced Fund A Inc

1

1

1,00%

59%

11,50%

Fivest Belgium Acc

4

1

0,90%

64%

14,80%

MLIIF Global Alloc Fd Q2 Acc

1

1

1,00%

51%

onbekend

0

1

0,60%

52%

9,50%

Degroof Global Isis Medium-C Acc Carmignac Patrimoine A Acc

Zurich Nederland Beheer Fonds

* In de afgelopen vijf jaar.

27

mac ro -e conom i e door Léon Cornelissen

Volg de VS

Hoe kan het toch dat de Verenigde Staten nog steeds als voorbeeld en leider wordt gezien in de wereldeconomie? Het is goed mogelijk dat die aandacht een keer verschuift, naar Europa of China bijvoorbeeld.

Léon Cornelissen is Hoofd Strategie van het Institute for Research and Investment Services, iris. De hoofdactiviteit van Iris bestaat uit het verstrekken van beleggingsresearch.

28

V

olgt u het nieuws over financiële markten een beetje, dan wordt u al snel getroffen door de zeer grote aandacht die uitgaat naar ontwikkelingen in de Verenigde Staten. En dat terwijl het aandeel van de Verenigde Staten in de wereldeconomie gestaag afneemt en de economie van de Europese Unie bijvoorbeeld al groter is. Waar komt die grote nadruk vandaan en hoe ga je er als belegger mee om? Er zijn eigenlijk drie belangrijke verklaringen waarom financiële markten een zekere bijziendheid aan de dag lijken te leggen wanneer het om de Verenigde Staten gaat. In de eerste plaats is de marktkapitalisatie van Amerikaanse aandelen veel groter dan op grond van de omvang van de Amerikaanse economie mag worden verwacht. Ruim 40% van de msci Wereldindex komt voor rekening van aandelen uit de Verenigde Staten. Dit is deels het gevolg van het feit dat het nu eenmaal een echte kapitalistische economie is en daarom zijn relatief veel bedrijven beursgenoteerd. In Frankrijk bijvoorbeeld valt nog wel het een en ander te privatiseren. Daarnaast zijn Amerikaanse bedrijven in

de twintigste eeuw heel succesvol geweest en dat heeft het gewicht van Amerikaanse aandelen opgeblazen. Er was eens… een tijd waarin Japan 40% van de wereldmarktkapitalisatie voor zijn rekening nam.

Betrouwbare data

Een tweede reden voor het grote gewicht dat beleggers aan Amerikaanse cijfers hechten is dat er heel veel interessante en redelijk betrouwbare cijfers zijn, die met ijzeren regelmaat verschijnen. Waar ter wereld is zo’n mooie reeks als de Case-Shiller-index voor de ontwikkeling van huizenprijzen? Is er een fraaiere indicator dan de inkoopmanagersindex? Misschien het ifo-Geschäftsklima, maar dat gaat dan alleen maar over Duitsland. De vele data uit de Verenigde Staten zijn voer voor statistici en economen. Dat wil niet zeggen dat de gegevens allemaal zo betrouwbaar zijn, want de herzieningen in de non-farm payrolls of het bruto binnenlands product zijn de laatste jaren toch bepaald dramatisch te noemen. Nee, dan China, dat komt heel snel met kwartaaldata over het afgelopen kwartaal en er is maar één kwartaal dat een cijfer ooit is herzien, waarschijnlijk om te laten zien dat ook in China data in

beginsel herzien worden… Bij nader inzien is China misschien toch niet zo’n gelukkig tegenvoorbeeld. Een ontwikkelde economie waar je met data ook heel slecht uit de voeten kan, is Japan. Zeer beweeglijke reeksen (machineorders, bruto binnenlands product), vreemde reeksen (prijsindexcijfer Tokio), geen peil op te trekken. Over de Amerikaanse economie kunt u met voldoende diepgang en cijferinzicht eindeloos discussiëren. Probeer dat maar eens over India. Toegegeven, er zijn wekelijks actuele producentenprijzen.

Te weinig dynamiek

Een derde reden is dat de Amerikaanse dollar nog altijd de onbetwiste wereldreservevaluta is. De yen mist regionale diepte, de Japanse economie vertoont tekenen van chronische stagnatie. De euro wordt gehinderd door het gebrek aan voortgang in politieke integratie. Ieders favoriet als opvolger van de dollar, de Chinese yuan is niet eens vrij omwisselbaar. Zoals gezegd wegen de Verenigde Staten zwaar in de benchmarks van beleggers. Maar leidt dit niet tot beleggen in de achteruitkijkspiegel? Het economische en demografische zwaartepunt van de wereld ver-

De favoriete opvolger van de dollar, de yuan is niet eens vrij omwisselbaar

Als de Verenigde Staten een aandeel zouden zijn, dan stonden ze als ondergewaardeerde marktleider op een ‘koop’ schuift naar Zuidoost-Azië. Moet u uw beleggingen niet veel meer concentreren in deze regio en u meer verdiepen in de Far Eastern Economic Review en de Wall Street Journal maar ongelezen laten liggen? Hoewel er wel wat valt te zeggen voor een behoorlijk portie opkomende markten in een wereldwijde beleggingsportefeuille (zeg op dit moment 15% bij een neutraal risicoprofiel), zou het onverstandig zijn al uw kaarten op die markten te zetten. Er ligt een kwalitatief verschil in risico. De Amerikaanse kapitaalmarkt is transparant, goed ontwikkeld en zeer liquide. De Verenigde Staten hebben een reputatie hoog te houden op het gebied van rechtszekerheid. Schuldeisers uit het buitenland worden al ruim tweehonderd jaar fatsoenlijk behandeld, ook door Amerikaanse rechters indien de tegenpartij wel Amerikaans is. De politieke stabiliteit is groot. De economie is flexibel. Euroland vertoont op veel van de hierboven beschreven kenmerken grote overeenkomsten met de Verenigde Staten, maar Euroland mist dynamiek. De Lissabon-agenda wordt niet waargemaakt. De transparantie en liquiditeit zijn geringer dan in de Ver-

enigde Staten. Eigendomsrechten zijn wel goed gewaarborgd. Euroland is een redelijk alternatief, maar niet meer dan dat. De swingfactor is nog te laag. Misschien later, hoewel demografisch gezien het nu of nooit is! In een wereldwijde aandelenportefeuille past op dit moment overigens wel een overweging voor Euroland.

Feitelijke ontwikkeling

In landen als China en India om maar eens twee grote voorbeelden te noemen, zijn instituties zwak ontwikkeld. De rechtszekerheid is gering, door ofwel onduidelijkheid over eigendomsrechten ofwel grote traagheid in het juridisch proces. De ogenschijnlijke politieke stabiliteit van een land als China verbergt de grote interne spanningen die nog verergerd worden door de onevenwichtige inkomensontwikkeling. De op papier communistische regering mist legitimiteit. Voorzienbaar is dat de onstuimig groeiende Chinese middenklasse op een gegeven moment niet langer genoegen neemt met de huidige dictatoriale aanpak. Het politieke systeem moet dus transformeren en het is op voorhand onduidelijk of

dit zonder grote schokken mogelijk is. Aandelenmarkten in zowel China als India vertonen zeepbelachtige trekjes. Er bestaat veel onduidelijkheid over de feitelijke economische ontwikkeling. Kan een economie eigenlijk wel decennium na decennium 10% per jaar groeien? Enige weging in je beleggingsportefeuille is aan te bevelen (we wagen een gokje), maar overdrijf het niet.

Koopadvies

Zoals The Economist onlangs opmerkte: wanneer de Verenigde Staten een aandeel zouden zijn, dan stonden ze op ‘koop’ als ondergewaardeerde marktleider die weliswaar een nieuw management nodig heeft. Het zou verkeerd zijn de Verenigde Staten te onderschatten. Zij waren de meest succesvolle economie in de twintigste eeuw, het zou mij niet verbazen als het ook de meest succesvolle van de eenentwintigste eeuw is. Een nulweging in Amerikaanse aandelen is daarom wat mij betreft niet aan de orde in een wereldwijde aandelenportefeuille. Maar in dit beursklimaat adviseer ik een overweging van bijvoorbeeld opkomende markten en een onderweging van de Verenigde Staten. klik hier... Meer columns van Léon Cornelissen staan op magazine.iex.nl/cornelissen.

29

b e l e g g i n g s f on ds en

Stout

41% rendement over de eerste tien maanden van 2007 tegenover 4% voor de msci World. Op Fortis obam staat dit jaar geen maat. En wie naar de afgelopen jaren kijkt, moet concluderen dat dit jaar eigenlijk niet eens een uitschieter is. Het fonds draait de benchmark en de concurrenten al jaren dol. Hoogste tijd voor een bezoek aan de man die al sinds 1990 aan het roer staat en in die tijd slechts vier jaar de msci World Index voor moest laten gaan: Rolf Stout. door Peter van Kleef en Michiel Pekelharing / fotografie Robert Elsing

Stout is nog maar net terug van een reis naar Bangkok, waar hij het management van diverse bedrijven uit de regio bezocht. Niet alleen uit Thailand, maar ook uit Maleisië, Singapore en Indonesië. Geen wonder, want de regio Azië is met een weging van 32% zwaar overwogen in de portefeuille van Fortis obam. Een land als Indonesië is goed voor ruim 4% van het fondsvermogen van inmiddels 7 miljard euro. Mijnbouw, banken, gasdistributie. “Indonesië was al heel groot in kolen en de groei zou ook enorm zijn, daarom hebben we Bumi Resources gekocht. En dat heeft het heel erg goed gedaan en is veruit onze grootste positie daar. Het land is ook groot in palmolie, maar daar hebben we meer de nadruk gelegd op Maleisië uit duurzaamheidsoverwegingen.” Tijdens zo’n bezoek aan Azië spreekt Stout zowel met bedrijven die al in portefeuille zitten als met bedrijven die door brokers getipt worden en die een interessante invalshoek bieden voor het fonds. Stout koopt zelden bedrijven waarvan hij het management niet gesproken heeft. Een hele klus, met bijna tweehonderd bedrijven in portefeuille.

30

Wat zijn de criteria waar u naar kijkt in zo’n gesprek. Zoekt u de marktleiders of juist die bedrijven die een luis in de pels van de grote spelers zijn? “Onze portefeuille bestaat uit een strategisch gedeelte en een tactisch gedeelte. In het strategisch gedeelte zitten de bekende namen, de blue chips. Bedrijven die hun waarde bewezen hebben en waarvan de winstvoorspelbaarheid hoog is. Dat zijn ongeveer veertig aandelen die samen 60% van het vermogen vormen. De holding-periode is zes tot acht jaar. In het tactisch gedeelte dat 40% van het vermogen is, zijn we iets actiever. Daarin spelen we thema’s zoals opkomende markten, grondstoffen, alternatieve energie, opkomend Europa, bijvoorbeeld de Balkan. Dat zijn circa honderzestig aandelen waarin ook mid- en smallcapondernemingen. Je hebt daar een andere risicograad en daarom spreiden we over meer aandelen. Je krijgt dan een portefeuille met een lange staart. Maar de uitslagen in die staart zijn soms onvoorstelbaar groot.”

“Qua valuta is China een safe play, dat trekt veel kapitaal aan. Ik verwacht daarom voorlopig geen doorprikken van de bubbel.”

31

b e l e g g i n g s f on ds en “Twee, drie jaar geleden zijn we niet alleen in Indonesië gestapt, maar ook in Korea. We hebben Hyundai Heavy Industries bezocht omdat we voorzagen dat de grondstoffencyclus ook de scheepvaarttarieven zou aanjagen. Die scheepswerven in Korea zijn de beste ter wereld na die van Japan. Hyundai Heavy Industries stond toen genoteerd tegen een belachelijk lage prijs. We hadden toen een kostprijs van 8,2 miljoen en nu is het belang 128 miljoen waard. Veel posities beginnen in de staart en schieten door naar de top van de portefeuille.” Hyundai Heavy Industries steeg van 8 naar 128 miljoen in uw portefeuille. Hebt u nooit winst afgeroomd? “Het probleem is dat opkomende markten het zo goed doen, ook buiten Azië. De Bovespa is ook verachtvoudigd sinds 2002. Moet je dan gaan verkopen? Ja, de wegingen gaan uit elkaar lopen, dat is het probleem. Maar ik heb er heel veel moeite mee om dan te zeggen: ik ga bedrijven waar het bedrijfsmatig hartstikke goed gaat en de koersontwikkeling ook verkopen, om achterblijvers te kopen. Daar komt het dan toch op neer? Maar daardoor zitten we nu wel voor zo’n 33% in Azië, ja.” Maar het gevolg is wel dat Fortis obam van november 2007 nauwelijks meer te vergelijken is met het Fortis obam van 2002… “Toen ik obam overnam in 1990 waren de defensieve sectoren veruit het grootste in de portefeuille. Begin 2006 hadden we ook zo’n correctie en riep iedereen dat je uit al die cyclische sectoren moest vluchten. Je moest Farma, Financiële waarden en Niet-duurzame Consumptiegoederen hebben. Kijk je nu wat die drie sectoren hebben gedaan in de afgelopen anderhalf jaar, dan zou je portefeuille ondanks de formidabele bullmarkt in de min staan. Lang leve de lol in de defensieve sector.” Op basis waarvan heeft u de beslissing genomen om onderwogen in Financials te gaan? “Vorig jaar was die bubbel in de hypothekenmarkt al zichtbaar en riepen al mensen: die markt gaat ploffen. Maar je weet nooit wanneer het gebeurt en ondertussen staan de beurskoersen een stuk hoger dan toen. Maar we zijn vooral onderwogen gegaan in Financials omdat we een hogere rente verwachtten. En omdat de yield curve afvlakte en dat is nooit goed geweest voor banken.” U noemt opkomend Europa als één van de huidige thema’s, maar zijn die beurzen niet veel te klein voor een miljardenfonds? “Wij beleggen er niet rechtstreeks maar in een aantal bedrijven die een hoge exposure hebben naar Roemenië, Bulgarije en Servië. Sprider bijvoorbeeld, een detailhandelsketen met veel vestigingen in Griekenland, maar zij betreden nu ook die andere drie landen. Dat bedrijf groeit gigantisch hard. Sprider is verdrievoudigd in het afgelopen jaar. Neochimiki is een ander voorbeeld. Een Grieks chemiebedrijf dat zich hard ontwikkelt,

32

Moeder-overste

De Onderlinge Beleggings en Administratie Maatschappij (obam) dateert uit 1936, toen enkele Franse nonnenkloosters in ons land vreesden dat hun vermogen zou worden geconfisqueerd door de Nederlandse overheid. Zij zochten een veilig onderkomen van hun kapitaal en vonden dit in de oprichting van obam. Het fonds kreeg achttien jaar later (1954) een eerste beursnotering. Wie destijds 10.000 euro zou hebben geïnvesteerd, zou nu bijna 2,5 miljoen euro hebben, met dank aan een gemiddeld jaarrendement van 13%. Rolf Stout is pas de vijfde fondsbeheerder sinds de oprichting in 1936. De eerste fondsbeheerder was – kent u ’m nog? – mr. j.g.a. Baron Sirtema van Grovestins. Stout hoeft niet meer, zoals zijn voorgangers, één keer per jaar verantwoording af te leggen aan de moederoverste van het klooster. Hoewel de roots nog niet helemaal naar de achtergrond verdwenen zijn. Zo hapt Stout nog regelmatig een broodje met de eerste obamdirecteur.   

“Iedereen gaat een keer ongelijk krijgen, maar voorlopig zal het moeilijk worden om ons in te halen.” heeft het concern gesplitst en Alapis opgenomen. Neochimiki zit in de bulkchemicaliën en agri-chemicaliën. Alapis is afgesplitst en houdt zich bezig met de productie en distributie van wasmiddelen in Oost-Europa. Ze maken voor grote merken als Unilever, Procter & Gamble en Metro de compounds en distributie van de wasmiddelen in Oost-Europa en zelfs Oekraïne en Wit-Rusland. Maar ze maken ook de bulkchemicaliën voor geneesmiddelen. En dat is een enorme groeimarkt omdat die industrie op de schop gaat. In Griekenland waren tot voor kort de prijzen voor generieke medicijnen bijna hetzelfde als merkmedicijnen. Dat systeem is doorbroken en dat zorgt voor een enorme groei in generieke geneesmiddelen en daar is Alapis ingestapt. Via Alapis, Neochimiki en Sprider heb ik een hele hoge exposure naar de regio, zonder dat ik direct in beurzen zit. In Sofia en Boekarest weet je nooit helemaal waar je aan begint. De Griekse markt is een relatief kleine markt, waar veel geprivatiseerd wordt en waar onroerend goed een aanjager van de economie is naar Spaans voorbeeld. Je ziet in Griekenland dezelfde inhaalslag met dank aan de euro en daardoor de dalende rente als eerder in Spanje. Alleen hebben ze daar de oververhitting die we in Spanje gezien hebben nog niet.”

b e l e g g i n g s f on ds en In de portefeuille ligt de nadruk nu op groeiaandelen. Gaat u daarin verandering aanbrengen als de markt naar value beweegt? “We zijn altijd meer value-gericht geweest. Maar het verschil tussen value en groei is niet zo uitgesproken meer als in het verleden. Die sectorbewegingen worden meer bepaald door andere criteria. it is altijd groei geweest en toch staan ze dicht genoteerd tegen gemiddelde koers-winstverhoudingen van de hele markt. Ik hecht niet meer zo sterk aan het verschil tussen value en groei. Neochimiki en Alapis nemen fabrieken over in Bulgarije tegen relatief lage investeringen. Ik zou zulke bedrijven dan liever groeibedrijven willen noemen, ook al geldt hun sector misschien als value.” Maar hoe snel kunt u sowieso nog tussen sectoren switchen, met 7 miljard euro in het fonds als de omstandigheden daarom vragen? “Wij doen dat nooit heel snel, maar stapsgewijs. Je weet toch nooit wat het juiste uitstapmoment is. Dat geldt ook voor het kopen van aandelen, we middelen altijd de aan- en verkopen. Het gaat om onze langetermijnzienswijze, dus dat is niet erg. We hebben natuurlijk wel berekend hoe groot we kunnen worden, omdat we ook in mid- en smallcaps beleggen. Boven de 10 à 12 miljard zouden er beperkingen kunnen ontstaan in sommige gevallen. We willen daar wel meer rekening mee gaan houden. Je wilt nooit locked in zijn in kleine fondsen. Je moet trouwens niet alleen naar beurswaarde kijken, het gaat ook om de beursomzetten en free float.” En dan, we kunnen er niet om heen, zit Fortis obam ook stevig in de ‘bubbelmarkten’ China en India. Dat klinkt best gevaarlijk. “We zitten niet direct in China, maar beleggen in de h-shares op de beurs van Hongkong. Daar voel ik me prima bij omdat de waarderingen een stuk lager zijn dan de a- en b-aandelen en ik denk dat die naar elkaar toe gaan groeien. Omdat het geld van binnenlandse beleggers nu ook buiten de landsgrenzen belegd mag worden vooral naar h-aandelen zal vloeien.We zitten nu voor 11% in Hongkong, plus 2% in futures op die beurs. Chalco, China Coal maar ook onroerend goed. ipo’s doen we incidenteel aan mee, want als het een slecht aandeel is krijg je er meer dan je wilt en bij een goed aandeel krijg je er te weinig.” “In India zit ik niet, misschien is dat een gemis. Die markt wordt nog meer gedreven door binnenlandse vraag. Maar het nadeel is dat er geen sprake is van een echte middenklasse en dat is wel van belang voor een goed verdeelde groei. In China en de rest van Azië is het beter verdeeld over alle inkomensklassen. In India is er meer sprake van een bubbel dan in China. Qua valuta is China een safe play, dat trekt veel kapitaal aan. Ik verwacht daarom voorlopig geen doorprikken van de bubbel. Maar ik hoop wel dat de waarderingen minder hard omhoog gaan, enerzijds omdat er meer aandelen op de beurs komen en hopelijk ook doordat een deel van die liquiditeit naar Hongkong stroomt.”

34

obam verslaat msci met 37% in 2007



/"!-3#)ß7ORLD

 

 

 

 

     

obam neemt afscheid van robeco



Opvallend is dat zowel bij Offshore als bij Financials de grootste posities voor Nederlandse bedrijven zijn weggelegd: sbm Offshore, Fugro en (tot voor kort) abn Amro.

/"!2OBECO

    

  







 

Ook de aex blijft achter bij obam



/"!!%8

 

“We hebben een overweging in Nederland, die de laatste jaren weliswaar iets kleiner is geworden. Maar de prestaties met onze Nederlandse stockpicks zijn traditioneel uitstekend. Vorig jaar hebben we er drie gekocht: sbm Offshore, Fugro en Boskalis. Dit jaar hadden we de mazzel in januari Aegon uit de portefeuille te gooien en daarvan een gedeelte in abn Amro te beleggen. Nee, niet op advies van meneer Votron… Zoveel geluk moet je een keer hebben. Omdat we ook in de net iets minder grote bedrijven beleggen, zien we ook aandelen door overnames uit onze portefeuille verdwijnen. In de afgelopen twaalf maanden verdwenen Inco, Phelps Dodge, abn Amro, hca, Corus en nog een paar. Dat is mooi meegenomen, hoewel we er niet op speculeren. Totaal voor 300 miljoen, zo’n 6 à 8% van de portefeuille.” Er zijn vakbroeders van u die Fortis obam flinke tikken zien krijgen in de nabije toekomst. De grote bets die Rolf Stout neemt, keren zich op een kwade dag tegen hem..

  

markets dan heeft die nog nooit eerder zo hoog gestaan, maar kijk je op basis van peg-ratio dan is Azië nog steeds een stuk goedkoper dan Europa. De corporate governance is er nog slecht, maar verbetert wel, terwijl ik het idee heb dat die in de Verenigde Staten de afgelopen tien jaar juist verminderd is. In Japan zijn aandeelhoudersrechten alleen maar teruggelopen, ook dit jaar. Alle voorstellen van aandeelhouders worden daar zó van tafel geveegd. Je moet Azië niet meer zien als zo extreem risicovol als in het verleden. Met de groei van de economie en het bredere draagvlak ervan, zullen de ups en downs ook minder groot worden. Maar op dit moment gaat het wel heel erg snel, ja.”









 

Is het idee dat Azië (en andere opkomende markten) high risk-markten zijn een perceptie. Een hardnekkig vooroordeel dat veel beleggers en fondsbeheerders lelijk in de weg staat? “Ik denk dat het voor een gedeelte perceptie is, een westerse bias. Wie laat nu de bubbel in de kredietverlening ontstaan? Heel duidelijk het Westen. Amerika? Ja, maar waar worden de grootste verliezen geleden? Bij ubs, Deutsche Bank… en het komende halfjaar gaan we daar meer van zien. Wie is er nou het meest onverantwoord bezig geweest: Azië of de Verenigde Staten met Europa. Volgens mij de laatste optie. Je kunt gerust rds kopen, maar Petrochina is nu het grootste energieconcern. De koers is gigantisch opgelopen, maar de groei is ook enorm. Ze hebben een aantal veelbelovende vondsten in China zelf gedaan. Ja, als je kijkt naar de waardering van emerging

“Ik kreeg vorig jaar een fd/Morningstar Award uitgereikt en toen zei een fondsbeheerder tegen mij: ‘Puur geluk!’. Het enige waar ik dan op wijs is dat ik in zeventien jaar obam vier keer een underperformance had en wij sinds die opmerking dit jaar weer een outperformance van 35% hebben. Dan kun je een stootje hebben. Het tij zal best eens keren, maar ondertussen liggen we mijlenver op iedereen voor en alles wat een benchmark-strategie aanhangt zal ons nooit of te nimmer nog in kunnen halen want over die zeventien jaar is de msci-index met 300% gestegen en obam met 800%. Nou, dan zeg ik: ga maar lekker index-plus beleggen en dan mag je hopen dat je het nog beter doet dan de index.” “Iedereen gaat een keer ongelijk krijgen, maar voorlopig zal het moeilijk worden om ons in te halen. Dus in welk fonds wil je dan zitten? Wat mij hoog zit, is dat sommige mensen zeggen: wacht maar, boontje komt om z’n loontje. Als je kijkt naar onze grafiek en het beperkt aantal jaren dat we het minder doen dan de index of concurrenten, dan zijn dat statistisch

“Ik hecht niet meer zo sterk aan het verschil tussen value en groei.” significante cijfers zijn. Dat is even voor iedereen die in kwantitatieve modellen gelooft. Het is jammer dat er geen turbo short op Fortis obam is, dat zou een mooi instrument zijn voor degenen die op die kwade dag wachten.” Fortis obam heeft onder uw leiding 800% rendement gerealiseerd. Hoe groot is daarin de Stout-factor en wat gebeurt er na het Tijdperk Stout? “Er is een aantal redenen voor die performance. Ten eerste onze langetermijnvisie. Als je je richt op de lange termijn, doe je het op de korte termijn vaak ook niet slecht. Je omzetsnelheid is dan laag en je hoeft de markt niet achterna te lopen, waarmee je alleen maar rendement inlevert. We kunnen hele uitgesproken keuzes maken waarbij we gesteund worden door een onafhankelijke raad van commissarissen waar niemand van Fortis zelf in zit. Voorlopig heb ik het nog prima naar mijn zin en is er nog geen pensioendatum geprikt. De meeste beslissingen nemen we nu al als team – min of meer. Dus als ik wegval, is de kennis gewoon in huis.”

35

sto c k p i c ks

Het I EX Ve rla n g lij stj e

Nederland Air France-klm

Beurs: nyse Euronext Koers: 24,74 euro Beurswaarde: 6,8 miljard euro

1

Een van de leidende Europese vliegtuigmaatschappijen. Laag gewaardeerd, maar met goede vooruitzichten. De ingezette kostenbesparingen liggen nog steeds voor op schema. Positief is ook dat president Nicolas Sarkozy het Franse ontslagrecht hervormt. Dit geeft Air France-klm de nodige flexibiliteit. Het aandeel noteert dik onder de boekwaarde van 30 euro. Ruim de helft van die 30 euro is ook nog cash. Zelfs al maakt de onderneming geen winst, dan nog is het goedkoop. (jok)

bam Groep

aandelen om nú te kopen Nog even en de aandelenlijstjes voor 2008 zijn weer alomtegenwoordiger dan de speelgoedgidsen van Bart Smit en Intertoys. iex kon niet zo lang wachten en maakte alvast een rondje langs redactie en columnisten om een wensenlijstje samen te stellen van aandelen die we vóór de feestdagen al in huis zouden willen hebben.

36

Beurs: nyse Euronext Koers: 17,60 euro Beurswaarde: 2,2 miljard euro

2

Een leidend bouwbedrijf met verborgen waarde. Bij de moeizaam presterende Duitse activiteiten lijkt het lek eindelijk boven water te zijn en over het geheel genomen is verdere margeverbetering mogelijk. Door een fors belang in baggerbedrijf Van Oord profiteert bam daarnaast volop mee van de goed draaiende baggerbusiness. Het lijkt of beleggers daar tot nu toe weinig oog voor hebben gehad. Baggerlieveling Boskalis liep de afgelopen twee jaar met 222% op. bam bleef steken op een koersstijging van 35%. (jok)

Grontmij

Beurs: nyse Euronext Koers: 31,02 euro Beurswaarde: 550 miljoen euro

3

Twee jaar geleden was Grontmij en niet best aan toe. Maar na de acquisitie van het Scandinavische Carl Bro wordt Grontmij weer

tot de Europese top-5 gerekend. De markt voor ingenieursdiensten blijft sterk. Door de explosief toegenomen wereldbevolking, de verstedelijking, de globalisering en de toegenomen aandacht voor milieu schreeuwt de wereld om complexe ingenieurswerken. Het aandeel is tot de zomer hard opgelopen om vervolgens fors terug te vallen. Er is nog volop ruimte voor margeverbetering: de reorganisatie begint vruchten af te werpen en bezettingsgraad en orderboek naderen het maximale, waardoor tariefsstijgingen onvermijdelijk lijken. Ook niet onbelangrijk: Grontmij werkt alleen in Europa en heeft geen last van de vallende dollar. (aw)

Innoconcepts

Beurs: Euronext Amsterdam Koers: 13,60 euro Beurswaarde: 300 miljoen euro

4

I-Pac klink als de naam van een nieuwe rapper, maar het is een divisie van uitvindersbedrijf Innoconcepts. Die afdeling heeft een technologie ontwikkeld waarmee plastic pet-flessen efficiënter geproduceerd kunnen worden. Een kansrijke markt, aangezien er naar schatting 968 miljard van dit soort flesjes per jaar gemaakt worden. Het aantal neemt snel toe, aangezien er minder grondstoffen voor nodig zijn dan voor de (zwaardere) glazen flessen. De technologie van I-Pac is extra interessant omdat er naar schatting 5 tot 10% minder materiaal nodig is voor de productie, wat heel goed uitkomt met de steeds strengere milieurichtlijnen. Innoconcepts is eind oktober een testproject begonnen met de Deense bierbrouwer Carlsberg. Als de tests succesvol verlopen, heeft het bedrijf meteen al een bekende klant binnen. Dat zal weinig invloed hebben op de winstcijfers van 2008, maar de koers kan flink stijgen als beleggers in de loop van het jaar het potentieel op langere termijn van Innoconcepts ontdekken.(mp)

Koninklijke Ten Cate

Beurs: Euronext Amsterdam Koers: 23,45 euro Beurswaarde: 550 miljoen euro

5

Ten Cate is de link tussen de kogelvrije vesten van Amerikaanse mariniers en de kunstgrasvelden waarop tijdens de Olympische Spelen gehockeyd gaat worden. Op het vlak van kunstgrasvelden is de onderneming zelfs wereldmarktleider. Ten Cate opereerde vooral aan de bovenkant van de

I-Pac klink als de naam van een nieuwe rapper, maar het is een divisie van Innoconcepts

markt, maar met de recente overname van Mattex Leisure uit Dubai kan het nu ook als prijsvechter opereren. In het derde kwartaal kwam er een flinke tegenvaller uit de bus vanwege problemen met het machinepark. Begin 2008 moet dat opgelost zijn en bovendien is de integratie van Mattex dan ook afgerond. De orderportefeuille van de divisie die de beschermende vezels maakt voor onder meer beschermende vesten voor het Amerikaanse leger is voor nog ruim twee jaar gevuld. (mp)

usg People

Beurs: nyse Euronext Koers: 20,21 euro Beurswaarde: 1,3 miljard euro

6

De uitzendfirma is hard afgestraft, maar heeft veel herstelpotentieel. Doorgaans reageren uitzendaandelen pas laat in de cyclus op een economische teruggang. De harde

37

sto c k p i c ks De iex Stockpickers De handgeplukte aandelen uit deze selectie komen uit de koker van een aantal bekende iex-columnisten en -redacteuren. Aan de initialen bij ieder aandeel kunt u zien wie de geestelijk vader van de betreffende stockpick is. AW – Arnoud Wolff Arnoud Wolff is beheerder van Midlin nv. Dit fonds investeert in een select aantal ambitieuze Europese ondernemers. Daarnaast belegt Wolff sinds 2006 voor eigen rekening onder de naam Phida Capital in Nederlandse en Duitse microcaps. Hij heeft zakelijke posities in Grontmij, Baywa, Technotrans en Trigano. JB – Jorik van den Bos Jorik van den Bos is fondsbeheerder van het Orange European High Dividend Fund en het Friesland Bank Aandelen Fonds. Het Friesland Bank Aandelenfonds heeft posities in Anhui Expressway en DnB nor Group. Het Orange European High Dividend Fund heeft posities in Inmarsat en DnB nor Group. JOK – Jasper Oeberius Kapteijn Vermogensbeheerder Jasper Oeberius Kapteijn is in dienst van Today’s Beheer en bedient zich van technische, fundamentele, statistische en sentiments-methodieken. Jasper en Today’s houden privé en voor klanten positie aan in Air France-klm, bam, usg People, Aviva, Deutsche Post, Sanofi-Aventis en Sun Microsystems.

ML – Mark Leenards Mark Leenards beheert sinds 2006 het Strong Buy Selection Global Equity Fund, dat de meest gebruikte analysemethodes inzet op alle wereldmarkten. Hij belegt uitsluitend in aandelen. Op het moment van publiceren is Leenards long pa Resources, Seagate technology en Tele Norte Leste Participacoes.

MP – Michiel Pekelharing Michiel Pekelharing is redacteur van iex. Eerder schreef hij onder andere voor Beleggers Belangen. Hij schrijft het liefst over technologieaandelen, maar maakt graag een uitstap naar andere sectoren als daar meer geld verdiend kan worden. Op het moment van publiceren bezat hij geen van de genoemde aandelen.

38

daling van eerder dit jaar lijkt daarom wat overtrokken te zijn geweest en houdt zich bovendien aan het bekende patroon onder uitzenders van korte, felle correcties die zelden langer dan drie à vier maanden duren. Bovendien is usg op de huidige niveau’s een overnamekandidaat en is het waarschijnlijk dat het aandeel volgend jaar in de aex wordt opgenomen. (jok)

stilbare honger naar melk- en graanproducten in emerging markets. Boeren investeren weer en kopen bij Baywa extra kunstmest, zaden, gereedschap, onkruidverdelgers en landbouwwerktuigen. Als slagroom op de cake verdient Baywa aan de opslag en verkoop van de oogst. (aw)

Europa

Beurs: nyse Euronext Koers: 20,34 euro Beurswaarde: 24,2 miljard euro

Aviva (vk)

Beurs: London Stock Exchange Koers: 7,37 pond Beurswaarde: 27,4 miljard euro

7

De vijfde verzekeraar ter wereld, onder andere eigenaar van Delta Lloyd, heeft een mooi gespreide portefeuille en goede groeiperspectieven. Het aandeel heeft het niet goed gedaan in 2007, maar lijkt te stabiliseren. Topman Andrew Moss is gestart met een ambitieus programma om de kosten met 500 miljoen euro terug te brengen en de waarde van het bedrijf op te krikken onder het motto “One Aviva, twice the value.” (jok)

Baywa (Duitsland)

Beurs: Xetra dax, Frankfurt Koers: 41,95 euro Beurswaarde: 55 miljoen euro

8

Baywa is een Duitse handelaar in landbouwgewassen en bouwmaterialen en komt na een decennialang sluimerend bestaan als beursmuurbloempje plotseling tot bloei. Een nieuw management met ‘moderne’ opvattingen over aandeelhouderswaarde gaat honderden verkooplocaties en opslagdepots sluiten in Duitsland en Oostenrijk. Niet-kernactiviteiten zoals de autodealer (Mercedes), benzinepompen en de bouwmateriaalhandel gaan in de uitverkoop. Totale opbrengst: meer dan de huidige beurswaarde. Wat overblijft is Europa’s grootste landbouwgewassenhandel. De prijzen van landbouwgewassen zijn sinds kort tot ongekende hoogte gestegen door de opkomst van biobrandstoffen en de on-

Deutsche Post (Duitsland)

9

Value in Duitsland. Pakjes en post bezorgen is een goede ongoing business tegen een lage waardering. Het interessantste onderdeel, het belang in Deutsche Postbank van 50% plus één aandeel, krijg je er zowat gratis bij. De Duitse Postbank wil actief meedoen in de bankenconsolidatie, zo’n twintig jaar nadat de Nederlandse Postbank tot hetzelfde besloot. (jok)

DnB nor Group (Noorwegen) Beurs: Oslo Koers: 78,20 nok Beurswaarde: 15 miljard euro

10

Den norske Bank (DnB) is de grootste bank van Noorwegen en sterk gelieerd aan de op volle toeren draaiende Noorse economie. Die economie draait voor een groot deel op de olie- en olieservice-industrie en deze financial is daarmee een indirecte play op de olieprijs. DnB reageert natuurlijk wel veel minder heftig op schommelingen van de olieprijs. Zolang de olieprijs hoog blijft, is dat gunstig voor DnB waarbij het niet uitmaakt of dat 90 of 70 dollar is. De bank is dan ook immuun gebleken voor de kredietcrisis. Met een koers-winstverhouding van 10 voor 2008 is de bank niet duur te noemen. DnB is goed gefinancierd en gebruikt de vele deposito’s als funding voor nieuwe leningen. Met ontluikende activiteiten in de Baltische Staten is DnB ook een instrument om in te spelen op de groei in Letland, Estland en Litouwen. (jb)

Inmarsat (vk)

Beurs: London Stock Exchange Koers: 5,06 pond Beurswaarde: 3,4 miljard euro

11

Inmarsat houdt ongeveer tien satellieten in de lucht die vooral gebruikt worden voor communicatie tussen schepen. Het Britse bedrijf is marktleider in maritieme communicatie en heeft die positie voor een groot deel te danken aan haar staatsverleden, waardoor Inmarsat een monopoliepositie heeft kunnen opbouwen. Het bedrijf is een cash cow. Een satelliet de lucht in schieten kost een hoop geld, maar daarna is er weinig onderhoud meer en stromen de inkomsten binnen. Natuurlijk is er bij lancering een kans op een mislukking en daardoor heeft het bedrijf een hoger risicoprofiel dan een gewoon telecombedrijf. De satelliet is wel verzekerd maar de inkomsten die Inmarsat bij een mislukte lancering misloopt, niet. Inmarsat heeft door haar kennis een grote voorsprong op de concurrentie in een nieuwe markt: bellen vanuit het vliegtuig, de aero-gsm. Een ander opvallend punt is dat Inmarsat veel klanten in Irak heeft. Het bedrijf biedt daarmee een verzekering tegen onrust in het Midden-Oosten. (jb)

pa Resources (Noorwegen) Beurs: Oslo Koers: 5,25 nok Beurswaarde: 1,2 miljard euro

12

Opnieuw een Scandinavische olie-play. Het Zweedse pa Resources exploiteert succesvol oliebronnen in landen als Tunesië en Guinea. Het staat genoteerd in Oslo, maar houdt er een tweede notering in Stockholm op na. Het aandeel is ondergewaardeerd, maar het bedrijf groeit snel. Analisten zijn er overwegend positief over en stellen hun verwachtingen opwaarts bij. Daarnaast is het technisch koopwaardig, met een aantrekkelijk momentum. (ml)

Sanofi Aventis (Frankrijk) Beurs: nyse Euronext Koers: 60,60 euro Beurswaarde: 82,1 miljard euro

13

Het aandeel staat al meer dan een jaar onder druk. De omzetdaling bij generieke vervangers en moeilijkheden rond de goedkeuring door de fda van het anti-obesitasmiddel Acomplia zijn daarvoor de duidelijkst aanwijsbare redenen. Desondanks is Sanofi Aventis een aandeel dat kansen biedt in de farmasector, met een lage waardering en een goed gevulde pijplijn. (jok)

Een satelliet de lucht in schieten kost een hoop geld, maar daarna is er weinig onderhoud meer Technotrans (Duitsland)

Beurs: Xetra, Frankfurt Koers: 19,07 euro Beurswaarde: 126 miljoen euro

14

Technotrans maakt vloeistofbeheersystemen voor de fameuze Heidelberger en König & Bauer drukpersen. Duitse hoogwaardige mechanica, geëxporteerd over de hele wereld. De grootschalige verplaatsing van drukkerijen naar opkomende landen legt het Duitse bedrijf geen windeieren. Westerse drukkers moeten alle zeilen bijzetten om te concurreren met de Aziatische printshops. Zonder Technotrans-systemen zijn ze kansloos. Zeker nu ook de Chinese en Indiase drukkerijen in de rij staan om de Technotranssystemen te kopen om het rendement op hun Heidelbergers te verbeteren. Met hun nieuwe product, een systeem dat het schoonmaken van de drukpersen automa-

39

sto c k p i c ks tiseert, wordt een markt aangeboord die zelfs groter is dan de huidige Technotransmarkt. (aw)

Trigano (Frankrijk)

Beurs: nyse Euronext Koers: 34,84 euro Beurswaarde: 737,32 miljoen euro

15

Babyboomers hebben geld en vrije tijd en zoeken het avontuur in de zonnige streken van Europa. Massaal kopen ze campers volgestouwd met comfort zoals een satelliet-tv, magnetron en een luxe badkamer. De Franse camper- en caravanproducent Trigano levert toonaangevende merken in alle uitvoeringen en heeft marktaandelen van 35% in Spanje en Frankrijk. Na de acquisitie van

eerste plaats door de enorme krapte op de markt van polysilicum – een van de belangrijkste grondstoffen voor zonnepanelen. Het Duitse Wacker Chemie is de op één-nagrootste producent van dit materiaal, wat ook gebruikt wordt in de halfgeleidersector. Polysilicum is momenteel goed voor een tiende van de omzet en bijna 14% van het bedrijfsresultaat. Deze percentages gaan in de loop van 2008 snel stijgen, aangezien de komende kwartalen verschillende capaciteitsuitbreidingen worden afgerond. Topman Peter-Alexander Wacker heeft zich ten doel gesteld dat in 2009 de totale productie van polysilicum drie keer zo hoog ligt als vorig jaar. Over 2007 stevent het bedrijf af op een winststijging van ruim 50%. De snelgroeiende aanwezigheid op de markt voor polysilicum betekent dat dit groeitempo veel minder snel afneemt dan waar analisten nu nog op rekenen. (mp)

Amerika Seagate Technology wordt gewaardeerd als een wankelende hypotheekverstrekker

de Duitse bouwer van kwaliteitscampers Euromobile is Trigano de belangrijkste uitdager geworden van het machtige Duitse Hymer. Het huidige investeringsprogramma voorziet in een forse uitbreiding van de productiecapaciteit waardoor omzet en marge sterk zullen verbeteren. (aw)

Wacker Chemie (Duitsland Beurs: Xetra Koers: 13,60 euro Beurswaarde: 9 miljard euro

16 40

Voor niets gaat de zon op, maar het is behoorlijk duur om zonne-energie te genereren. Dat komt in de

Mylan

Beurs: nyse Koers: 15,28 Amerikaanse dollar Beurswaarde: 2,6 miljard euro

17

Het Amerikaanse Mylan heeft door de overname van de generieke activiteiten van het Duitse Merck kgaa een enorme sprong gemaakt naar één van de leidende posities op deze markt voor generieke (niet door patenten beschermde) medicijnen. Omdat het concern zich flink in de schulden heeft gestoken en de resultaten pas in 2009 zichtbaar worden heeft de koers een flinke knauw gekregen. Die schade kan volgend jaar ingelopen worden als zichtbaar wordt hoe winstgevend Mylan kan worden. Beleggers wordt een winst per aandeel van 2 tot 2,40 dollar voorgespiegeld, wat op de huidige koers een koers-winstverhouding van circa 7 op zou leveren. Voor branchegenoten zoals het Israëlische Teva komt dat op 19. (mp)

Petrobank

Beurs: Toronto Stock Exchange Koers: 50,30 Canadese dollar Beurswaarde: 2,9 miljard euro

18

Oliebedrijven hebben minstens zoveel moeite om olie boven de grond te krijgen als om nieuwe energievelden op te sporen. Vaak blijft meer dan de helft van de olie onder de grond zitten omdat het met de huidige technologie onmogelijk is om een veld volledig leeg te pompen. Petrobank hoopt daar verandering in te brengen. Het concern heeft een speciale methode ontwikkeld waarmee ruwe olie efficiënter gewonnen kan worden. Op basis van eigen schattingen kan met deze Thai-technologie 70 tot 80% van een veld boven de grond gehaald worden. Oliebedrijven kunnen deze methode in licentie nemen, maar ook zonder royaltyinkomsten is Petrobank al winstgevend. Het concern exploiteert een aantal olievelden in Canada, is bijna schuldenvrij en ziet de winst snel groeien dankzij de hoge olieprijs. (mp)

Seagate Technoloy

Beurs: nyse Koers: 27,60 dollar Beurswaarde: 10,2 miljard euro

19

Seagate Technology maakt harde schijven voor computers en digitale videocamera’s, maar wordt op een heel bescheiden koers-winstverhouding van 10 gewaardeerd alsof het een wankelende hypotheekverstrekker is. Het bedrijf schroeft de omzet met ongeveer 10% per jaar op, laat dubbelcijferige winstgroei zien en verdient eigenlijk een hogere waardering dan zijn sectorgenoten. Met inkomsten van 12 miljard dollar is het de grootste speler op deze markt en de verhoudingen binnen de branche kunnen nog mooier worden. Het gerucht gaat dat Hitachi zijn slechtlopende harddiskactiviteiten van de hand wil doen of bundelen met een andere partij. Momenteel brengt het bedrijf zijn producten tegen dumpprijzen op de markt en het wegvallen van Hitachi zou betekenen dat de verkoopprijzen kunnen stijgen. (mp, ml)

sto c k pic ks Sun Microsystems

Beurs: Nasdaq Koers: 5,60 dollar Beurswaarde: 13,7 miljard euro

20

Terug van weggeweest en goed gepositioneerd voor Web 2.0. Sun Microsystems heeft het moeilijk gehad in de zeer competitieve server- en dataopslagmarkten. Maar sinds oprichter Scott McNealy plaats heeft gemaakt voor de vrolijke paardenstaart Jonathan Schwarz als ceo wint Sun marktaandeel in vrijwel al zijn markten. Financieel lijkt ook een ommekeer ingezet. Sun heeft zichzelf een zeer ambitieus doel gesteld door een operationele marge in 2009 van 10% na te streven, deze marge bedraagt nu 4%. Bij dit mogelijke herstel richting oude winstniveaus zou een verdere stijging van het aandeel kunnen horen richting 8 à 9 dollar. (jok)

Tele Norte Leste Participacoes Beurs: nyse Koers: 21,81 dollar Beurswaarde: 5,8 miljard euro

21

Ondergewaardeerd, snel groeiend en steeds positiever beoordeeld door analisten. Een bod op het bedrijf werd recentelijk door beleggers afgeslagen. De kans is redelijk groot dat Tele Norte alsnog overgenomen wordt. Maar als dat niet gebeurt, dan blijft Tele Norte één van de goedkoopste telecombedrijven ter wereld in een land (Brazilië) waar mobiele telefonie nog een zeer snelle groei doormaakt. (ml)

Uranium One

Beurs: Toronto Stock Exchange Koers: 10,60 Canadese dollar Beurswaarde: 2,7 miljard euro

22

Kernenergie kan een tussenoplossing vormen voor landen die aan de Kyotomilieueisen moeten voldoen. Behalve in westerse landen worden ook in China en India volop kerncentrales

gebouwd en wereldwijd zijn er 338 generatoren in productie. De uraniumprijs is de afgelopen jaren met honderden procenten gestegen. Dat speelt Uranium One in de hand. De onderneming heeft mijnen in Kazakstan, Zuid-Afrika en Australië en is een van de tien grootste uraniumproducenten ter wereld. In het laatste kwartaal van dit jaar en begin 2008 worden er twee grote mijnen in gebruik genomen. Hierdoor kan Uranium One vanaf volgend jaar overtuigend uit de rode cijfers komen. (mp)

kwamen er bijna 5 miljoen nieuwe mobiele gebruikers bij en in september groeide de klantenaanwas met ruim 6 miljoen. Ter vergelijking: kpn heeft in Nederland 5,9 miljoen mobiele abonnees. De beurswaarde van China Mobile is met 271 miljard euro ruim tien keer zo groot als de 24 miljard van kpn, maar voor een bedrijf dat er de komende jaren telkens tientallen miljoenen abonnees bij gaat krijgen en waarvan de winst rond 2010 op circa 25 miljard euro kan uitkomen, lijkt zelfs een beurswaarde van 400 miljard euro te weinig. (mp)

Azië Anhui Expressway (China) Beurs: Shanghai Koers: 8,24 yuan Beurswaarde: 890 miljoen euro

23

Anhui Expressway exploiteert een tolweg in China, in de provincie Anhui. De meeste economische bedrijvigheid in China vond de afgelopen jaren rond de grote steden aan de kust plaats, maar nu wordt ook het immense binnenland erbij betrokken. Voor 2008 wordt een dividend van 4% verwacht en de cashflow yield ligt op dit moment vrij laag, rond de 10%. Dat komt omdat veel van de inkomsten worden aangewend om de bestaande infrastructuur uit te breiden en/of te verbeteren. Daardoor lijkt de koers-winstverhouding van 15 aan de hoge kant, maar het aandeel is feitelijk goedkoop gewaardeerd. En tolwegen zijn natuurlijk – als ze er eenmaal liggen – echte cash cows. (jb)

China Mobile (Hongkong) Beurs: Hongkong Koers: 152,20 Hongkong dollar Beurswaarde: 271 miljard euro

24

Grote ondernemingen hebben vaak moeite om een hoog groeitempo vast te houden. China Mobile is een prachtige uitzondering op deze grote bedrijven-regel. Het aantal abonnees neemt bijna elke maand sneller toe. In januari 2007

En tolwegen zijn natuurlijk – als ze er eenmaal liggen – echte cash cows Kurita Water (Japan) Beurs: Tokyo Stock Exchange Koers: 3.710 yen Beurswaarde: 3 miljard euro

25

Het Japanse Kurita Water maakt apparatuur voor de behandeling van werkelijk elk soort water; van het verwerken van restwater van een airconditioner tot het zuiveren van giftig chemisch afval. Hiermee produceert het bedrijf van de toenemende industriële bedrijvigheid die wordt gevoed door de aantrekkende economie in Japan – en vooral ook van de sterke groei in buurlanden zoals Taiwan, Zuid-Korea en China. In het komende jaar stevent het bedrijf af op een omzetgroei van 20% en een winststijging van ruim 50%, waardoor de waardering een stuk minder hoog is dan de koers-winstverhouding van 33 over vorig boekjaar doet vermoeden. De onderneming heeft een goed gevulde oorlogskas en investeert volop in de productie van ontziltingsinstallaties en apparatuur voor bodemreiniging. (mp)

42

introduceert van beleggers voor beleggers

Nieuw gereedschap Nieuwe ta-sectie en interactieve grafieken

Snel naar uw favoriete beleggingsfondsen

René van Mourik, Bas Heijink, Ruurd Haan én Royce Tostrams zijn voortaan uw gastheren op deze vernieuwde sectie. Iedere dag een verse blik op de aex, diverse columns, dagelijks de ta-headlines van Tostrams en een archief met analyses van de belangrijkste indices én aandelen. Daarnaast kunt u nu ook zélf aan de slag met onze nieuwe interactieve grafieken. Maak, bewaar, print en exporteer uw eigen zelfgemaakte grafieken en ta-studies.

iex helpt u voortaan met slimme tools bij uw keuze van beleggingsfondsen. iex biedt een geheel nieuwe fondsselector waarmee u uit een totaal van 7100 beleggingsfondsen kunt kiezen. Vanaf vandaag staat deze speciale vergelijkingsmodule tot uw beschikking op onze vernieuwde beleggingsfondsensectie. Verder vindt u daar de succesvolle Funds of Fonz model-portefeuille, die in een jaar tijd 38% rendement opleverde! Ook vind u hier alle columns van onze fondsspecialisten plus een discussieforum.

www.iex.nl/ta

44

www.iex.nl/beleggingsfondsen

Kom naar IEX op de

Dag van de Belegger! Kom op vrijdag 23 november naar de Dag van de Belegger in Amsterdam en ontmoet iex-columnisten en -leden in de échte iex Koffiekamer. Speciaal voor bezoekers van dit beleggerscongres hebben wij gratis een unieke mok die wij bovendien vullen met een overheerlijk kopje koffie. Ga snel naar iex.nl en schrijf u nu gratis in voor één van deze workshops:

1

11:30-12:20

Meer rendement door actief beleggen met beleggingsfondsen door Peter van Kleef en Michiel Pekelharing (iex)

Beleggingsfondsen zijn cool. Dat bewijst Beleggingsfonz al ruim een jaar. Voorzien van vetkuif, zonnebril en een rendement van 38% hebben iexredacteuren Pekelharing en Van Kleef, die achter Fonz schuilgaan, de wereldindex ver achter zich gelaten. Tijdens de workshop leggen de Fonzen uit hoe zij de markt verslaan met een agressief en dynamisch beheerde portefeuille beleggingsfondsen.

2 3

12:30-13:20

Technische tips/technische analyse on demand door Bas Heijink en Ruud Haan (ing Bank Private Banking)

4

5

Technische analyse van de belangrijkste indices en uitleg van diverse tips en trucs voor doe-het-zelf analytici. Heijink en Haan, technisch analisten bij ing Private Banking, publiceren hun rake analyses drie maal per week op iex.nl.

13:30-14:20

De aex (en meer) in 2008

door Corné van Zeijl (sns Asset Management) Altijd contrair en daarom altijd interessant: Corné van Zeijl kijkt met zijn bekende dwarse blik naar de trends en sentimenten die het beursklimaat en de richting van de aex gaan bepalen. Welke ontwikkelingen volgt hij met bovengemiddelde interesse en welke laat hij liever links liggen?

6

14:30-15:20

Geld verdienen in iedere markt door Cees Smit (Today’s Beheer)

Roofridders? Sprinkhanen? Hedge funds worden veel te makkelijk over één kam geschoren, terwijl slimme beleggers met hedge funds superieure rendementen kunnen behalen, in iedere markt. Cees Smit, oprichter van Today’s Beheer en Brokers en bij iex-lezers beter bekend als Frank van Dongen, legt uit waarom hedge funds ècht niet eng zijn.

16:30-17:20

De aandelen Top-5 voor 2008

door Jasper Oeberius Kapteijn (Today’s Beheer) Hoe onthullender of verhullender de cijfers en hoe spannender de strategieën, hoe leuker Oeberius Kapteijn het vindt. De eigenzinnige vermogensbeheerder smeedt zijn inzichten onnavolgbaar en met humor om in stockpicks en marktvisie. Nog een maand te gaan in 2007, maar Kapteijn presenteert alvast zijn favorieten voor 2008.

16:30-17:30

Het grote iex Bull/Bear Debat Drie notoire bears kruisen de degens met drie bullish beleggers. Willem Middelkoop, Jorik van den Bos, Cees Smit, Kees de Kort, Corné van Zeijl en Alex Otto voeren in het grote iex Bull/Bear Debat een discussie op het scherpst van de snede over dollarcrashes, bedrijfswinsten, rentebeleid en de groei van de wereldeconomie. Met altijd de vraag centraal: gaan de koersen stijgen of dalen?

47

B e u rsw i jsh eden door Jerry de Leeuw

Tegeltje, tegeltje aan de wand... strikt van toepassing op het financiële, dat niemand buiten dat circuit ooit van deze woorden heeft gehoord. Soms dient een bepaalde woordkeuze een zeker doel. Bepaalde

Prijsvraag Beurswijsheden

‘Sell in may, go away and remember to come back in september’. Dat is verreweg de bekendste beurswijsheid. Maar er zijn er veel meer. En of u er nu in gelooft of niet, iedereen kent er wel een paar. En gebruikt ze misschien wel af en toe. Jerry de Leeuw heeft hiernaast al een flinke opsomming gemaakt. terminologie kan de snelheid van communiceren verhogen. Dat is soms erg handig, zeker wanneer er weinig tijd is. Vroeger gebruikten handelaren op de beursvloer eigen woorden. Een soort afkortingen re-

Bekende beursgezegdes

Jerry de Leeuw is derivatenspecalist en directeur van Mercurious. Mercurious geeft trainingen gericht op de financiële markten.

48

T

aal onderscheidt de mens van de dieren. Over de hele wereld worden ongeveer vijfduizend verschillende talen gesproken. Daarbinnen is weer sprake van allerlei dialecten en andere variëteiten. Naast deze min of meer officiële talen, die meestal betrekking hebben op een bepaald geografisch gebied, zijn er ook zelf ontwikkelde taaltjes binnen groeperingen. Ook de financiële wereld heeft haar eigen taal. Ten eerste worden veel Engelse termen gebruikt. Vaak bestaan niet eens bruikbare equivalenten in het Nederlands. Daarnaast zijn sommige woorden zo

• De markt heeft altijd gelijk. • Hoe korter de rokjes, hoe hoger de koersen. • Goedkoop is vaak duurkoop. • Vrouwen bloot, handel dood. • Wie bang is, hoort overal wat. • Hoe sneller de top, hoe groter de strop. • Op de beurs heeft politieke winst korte benen. • Aandelen bezitten is als kinderen hebben: neem er nooit meer dan u aankan. • Koop alleen als het bloed door de straten vloeit. • Een belegger kan het beste op zijn handen zitten. • Wat omhoog gaat, komt ook eens weer naar beneden. • Rendement is pas behaald als er geen posities meer resteren. • Angst en hebzucht zijn de grootste tegenstanders van beleggers. • De crash komt als een dief in de nacht, net als je het niet verwacht. • Timing is absolute tijdsverspilling voor een langetermijnbelegger. • Aandelen zijn net lucifers, wie ze het langst vasthoudt, brandt zijn vingers. • Een terugval op de beurs is even gewoon als een voorjaarsstorm. • Als het aankomt op succesvol handelen, zit de particuliere belegger in de laatste wagen. • Staat het in de krant, dan ben je te laat. • Als je geschoren wordt, moet je stilzitten. • Lees alles wat er te lezen is over de beurs, maar trek je eigen conclusies en handel daar naar. • Elk aandeel dat u in portefeuille heeft, zou u in principe moeten willen kopen als u het nog niet had. • Wie wacht tot alle problemen de wereld uit zijn, vindt nooit een geschikt moment om te beleggen.

In de roerige beurs van de afgelopen zomermaanden waren bijvoorbeeld ‘probeer nooit een vallend mes te grijpen’ en ‘koop pas als het bloed door de straten loopt’ hele passende beurswijsheden. Maar al die wijsheden zijn behoorlijk belegen en sommige vreselijk uitgekauwd. Dat kunt u als ervaren iex-belegger natuurlijk beter.

Nieuwe wijsheden

Verzin zelf een grappige, leuke, maar vooral originele beurswijsheid. Eentje die het liefst ook nog goed toepasbaar is natuurlijk. De bedenkers van de vijf leukste wijsheden, ontvangen hun tekst op een tegeltje. Om nooit meer te vergeten. De de creatiefste inzendingen worden ook gepubliceerd in iex magazine en op iex.nl. Eeuwige roem voor de creatieve bedenkers dus. Mail uw wijsheden vóór maandag 3 december naar [email protected] onder vermelding van beurswijsheden.

Bekende oneliners Een aantal bewonderenswaardige en wereldbekende beleggers hebben uitspraken gedaan waar iedereen van kan leren. Ik geef u er een paar. • Periods of speculation never end smoothly (John Kenneth Galbraith). • When the facts change, change your opinion (John Maynard Keynes). • Information is pretty thin stuff, unless mixed with experience (Clarence Day). • October. A dangerous month. Just like July, January, April, …. November (Mark Twain). • The first rule of investment is, don’t lose. The second rule is don’t forget the first rule (Warren Buffett). • Risk comes into existance when you don’t know what you do (Warren Buffett). • In the end, quality yields always (Warren Buffett). • Buy only what you know (Warren Buffett). • Stay ahead of the curve (George Soros). • A turd with currents is still a turd (Jim Rogers).

sulteerden in turbotaal. ‘Kippen’ stond synoniem voor kpnQuest, met ‘Flippen’ werden aandelen Philips bedoeld. ‘Wokkels’ en ‘Suikers’ werden gebruikt voor Wolters Kluwer en csm. En ‘Smellen’ en ‘Elzen’ duidden op asml en Elsevier, terwijl met ‘Nummen’ Numico werd bedoeld.

Vanzelfsprekend

Aangezien het op de beursvloer niet alleen snel moest, maar het ook een kabaal van jewelste was, waren handgebaren een uitkomst. Door middel van gebarentaal stuurden handelaren aan- en verkoopopdrachten de wereld in. Naast al deze interne communicatie zijn er ook uitspraken en veelgebruikte gezegdes afkomstig van de tijd op de beursvloer. Sommige spreekwoorden zijn er zelfs ontwikkeld. Hiernaast staan er een aantal opgesomd. De meeste spreken voor zich en vaak is er sprake van een behoorlijke kern van waarheid.

49

H EB B E N

&

H OU DEN

Post Peter Paul Maandenlang gonsde de vraag door de financiële wereld: wie moet in hemelsnaam Peter Paul de Vries opvolgen als directeur van de veb? De verrassende keuze viel op Financieele Dagblad-journalist en ex-advocaat Jan Maarten Slagter. De nieuwe voorganger van Nederlands mondige aandeelhouders is anders dan zijn voorganger zelf geen belegger, maar belooft dat de veb zijn bite niet zal verliezen. door Pieter Kort/fotografie Michiel van Nieuwkerk

“I

k wilde vroeger journalist worden. Ik heb op school ooit eens een opstelwedstrijd van nrc Handelsblad gewonnen. Als prijswinnaar mocht je op de redactie komen. Toen ik daar rondliep, wist ik zeker dat ik dat wilde worden. Toch ben ik rechten in Leiden gaan studeren. Dat was meer vanuit pragmatisme. Ik dacht: laat ik nu eerst maar eens een vak leren en maatschappelijke ervaring opdoen. Daarbij had ik geen idee hoe je bij een krant terecht moest komen. De weg die je moet volgen om bij een advocatenkantoor binnen te komen was eenvoudiger uit te stippelen. Het heeft tot het laatste jaar geduurd voor ik die studie echt leuk ben gaan vinden en alsnog werd gegrepen door het juristenvak. Dus ben ik na mijn studie begonnen bij Loeff Claeys

50

“Beleggen is nooit een hobby van me geweest. Toch sta ik wel model voor het type bewuste belegger dat graag wil weten wat er met zijn geld gebeurt” Verbeke, in de sectie ondernemingsrecht. Dat was een goede plek om te starten, er zaten bekende advocaten als Maarten Muller, Steven Perrick en dergelijke. En de eerste drie maanden werd ik meteen naar New York gestuurd, voor mij een extra reden om daar te beginnen. Ik heb aan diverse overnames gewerkt. Nou ja, vooral

als tassendrager natuurlijk, maar toch. Er zaten ook de bekende nachtelijke sessies bij, die bij dat soort werk horen. Maar het was ook vooral heel leuk werk.” “Op de achtergrond speelde toch nog altijd die ambitie om ooit de journalistiek in te gaan. Toen ik vier jaar medewerker bij Loeff

was geweest las ik een advertentie in het Financieele Dagblad: ‘Redacteuren gezocht, journalistieke ervaring is een pre, maar geen vereiste’. Dat was de kans waar ik op wachtte. Ik besloot de overstap te maken. Tot mijn verrassing moest ik bij het fd beginnen op een gebied waar ik helemaal geen verstand van had. Ik kwam op Beurzen en Markten terecht. Dat is het harde cijferkatern. Als beginner word je eerst een soort gezel. Ik moest de beursverslagen maken en de valutastukjes enzo. Daarna kwam ik in de rentehoek terecht, waar ik al helemaal niets mee had. Dat was een beetje een esoterisch, macro-economisch hoekje. Gelukkig zaten er een paar hele goede redacteuren, door wie ik gaandeweg in de geheimen van de rentewereld ben ingewijd. Voor mij was rente iets waar je alleen bij spaarrekeningen of hypotheken mee te maken krijgt, maar ik ontdekte daar dat de rente in feite de hele wereld weerspiegelt. Uiteindelijk was die baan een perfecte training in de economie voor mij, als jurist die zijn tentamens economie na drie keer op zijn janboerenfluitjes had gehaald.”

Acht kerels in een boot

“In 2004 kwam de post in Londen vrij. Daar had ik mijn zinnen al een hele tijd op gezet. Ik wilde altijd al eens correspondent in het buitenland zijn en Londen stond bovenaan mijn verlanglijstje. Ik heb er drie jaar gezeten en vooral over de City geschreven. Het was een ontzettend leuke tijd, ik heb er veel nieuwe vrienden gemaakt en heel veel kennis opgedaan. Ik ben er ook gaan roeien. Op de Thames, met acht kerels in een boot. Fantastisch is dat. Ik heb nu een blessure, dus ik ben er in Nederland nog niet aan toegekomen, maar ik ga er zeker mee verder. Ik werkte in die grote Londense City in m’n eentje, dus dat roeien was een goede afwisseling. In zo’n boot moet je met zijn achten één machine zijn, het is de ultieme teamsport.” “Begin dit jaar werd alles weer anders. Ik was inmiddels negen jaar journalist geweest, wat ik altijd had gewild, maar met het corrrespondentschap in Londen was mijn grootste ambitie inmiddels verwezenlijkt. Ik moest nog twee jaar in Londen, we hadden afgesproken dat ik het vijf jaar zou doen, maar ik was ook al aan het vooruit-

51

kijken. Wat ga ik hierna doen? Het hoofdredacteurschap was niet aan de orde – en die post was trouwens ook net vergeven. In februari 2007 was ik toevallig in Nederland en hoorde ik op een ochtend Peter Paul de Vries vertellen dat hij wegging bij de veb. ’s Middags zag ik de advertentie waarin de veb een nieuwe directeur zocht en ik dacht: dit is mijn baan. Ik heb er de hele nacht wakker van gelegen. Het was echt op mijn lijf geschreven – de veb zocht iemand met juridische kennis, financiële ervaring, en ervaring met de media. En er zit ook een ideële kant aan: ik vind het heel belangrijk dat aandeelhouders een goede en duidelijke stem hebben. Maar ik twijfelde wel. Ik had het prima naar mijn zin in Londen. Mijn zoon van zeven zat daar op school en had het enorm naar zijn zin. Als hij weer van school moest veranderen zou dat al zijn vierde basisschool worden. Maar aan de andere kant, ik wist dat we over twee jaar toch weer terug zouden komen, dus dat moment was vroeg of laat toch aangebroken. Dan kan je dat maar beter op jonge leeftijd doen. Af en toe stel je jezelf in zo’n proces ook de vraag: kan ik het eigenlijk wel? Maar iedere keer als ik daar over nadacht kwam ik tot de conclusie: ja, dat kan ik wel. Ik heb ook meteen nadat ik die advertentie zag Peter Paul gebeld, want die kende ik vanuit mijn werk al vrij goed, en hij raadde me aan om me kandidaat te stellen.”

Accentverschillen

“Ik treed in de voetstappen van een illustere voorganger, maar ik zie dat eerlijk gezegd niet als nadeel. Peter Paul heeft een platform gecreëerd waar ik op verder kan. De veb staat nadrukkelijk in de aandacht en daar profiteer ik alleen maar van. Als de veb een kleine speler was die niemand zag staan was ik veel minder enthousiast geweest. Ik zet voort wat Peter Paul in gang heeft gezet. Het is heel aantrekkelijk om een nieuwe man te beschouwen als iemand die resoluut breekt met het verleden, maar ik zie het als mijn eerste taak om te zorgen dat we goed blijven doen wat we doen. Namelijk een actieve en assertieve belangenbehartiger van aandeelhouders zijn. De veb moet van zich laten horen, beleggers moeten weten dat wij er voor ze zijn. Ik ben dan wel nieuw hier, maar er is meer

ben zelf overigens geen actieve belegger. In mijn hoedanigheid als financieel journalist en advocaat was dat ook niet verstandig. Bij de veb hebben we een behoorlijk strenge compliance, maar het is wel mogelijk zelf te beleggen. Ik heb voor mijn pensioen en dergelijke wel een aantal fondsen in portefeuille. Maar eerlijk gezegd is het nooit een hobby van me geweest. Toch denk ik wel dat ik – al doe ik het niet zelf – redelijk model sta voor het type bewuste belegger dat graag wil weten wat er met zijn geld gebeurt. Als een onderneming de boel belazert, moet je dat aan de kaak stellen. De veb moet er vooral zijn voor de belegger die bij wijze van spreken maar één aandeel heeft. Een instituut kan een gesprek met de raad van bestuur aanvragen. Mijn vader kan dat niet. Die groep beleggers geven wij een stem. Natuurlijk,

“Ik zag de advertentie waarin de veb een nieuwe directeur zocht en ik dacht: dit is mijn baan. Ik heb er de hele nacht wakker van gelegen.” continuïteit dan contrast. Het zou aardig zijn geweest als ik drie maanden lang in een kamertje had kunnen zitten om nieuwe lijnen uit te zetten, maar zo werkt het niet. Er kwam in de eerste periode meteen veel actualiteit op me af. In mijn derde week stond ik op de bava van abn Amro. En we hebben ons ook al flink gemanifesteerd bij Stork, Heijmans en Getronics.

Belegger met één aandeel

“Er zullen wel wat accentverschillen te zien zijn tussen mijn aanpak en die van Peter Paul. Dat is een kwestie van stijl, maar ook in de onderwerpen waar ik me op wil richten. Er is bijvoorbeeld een hele grote groep beleggers die zichzelf niet als belegger beschouwt, maar het wél is. Mensen met pensioenportefeuilles of beleggingen in structured products waar ze niet al teveel van afweten. Die hebben wel exposure op de effectenmarkt, maar daarvan zijn ze zich vaak te slecht bewust. Aan die groep zullen we meer aandacht gaan schenken. Ik

hedge funds en aandeelhouders daarin zijn ook beleggers, maar ik zie de veb niet in de eerste plaats als belangenbehartiger voor hedge funds. Je moet ergens een grens aan je bereik stellen.” “Ik vind trouwens dat er nogal hysterisch wordt gedaan over de inval van angelsaksische sprinkhanen, in de vorm van hedge funds of private equity. Er zijn een paar situaties waarin activistische aandeelhouders iets hebben veroorzaakt, maar daar was altijd meer aan de hand. Die hedge funds waren slechts de katalysator van een onvermijdelijk proces. abn Amro was gewoon niet in staat om de zelfgewekte verwachtingen waar te maken. Hedge fund tci, dat de bal aan het rollen bracht, heeft wel een rol gespeeld in de uiteindelijke verkoop van de bank, maar geen hoofdrol. Dit was ook gebeurd zonder tci. Dan was Barclays of ing er misschien mee aan de haal gegaan, maar abn Amro was zonder tci nu ook niet meer zelfstandig geweest.”

53

Top 40

IEX magazine houdt u op de hoogte van het wel en wee van de 40 – volgens ons – belangrijkste Nederlandse aandelen. En dat gaat verder dan het bijhouden van de laatste persberichten. Van ieder aandeel geven we de belangrijkste fundamentele en technische signalen, groei- en waardeindicatoren, een korte instantanalyse én een speciaal door IEX ontwikkelde stemmingsmeter.

Signalen Analistenmomentum ( /  / ) Worden de taxaties naar boven of naar beneden bijgesteld?

Eindejaarsrally Welke vijf aandelen maken kans op een mooie eindsprint in december? Boskalis De onderneming komt in rustiger vaarwater na de scherpe opmars van de laatste maanden. Nieuw in de IEX top 40 Binck, Imtech en SNS Reaal maken hun debuut in de IEX 40.

NIEUW!

Technisch ( /  / ) De richting van de (middel)lange trend

Fugro Handige overnames en een stijgende olieprijs spelen Fugro in de hand.

Fundamenteel ( /  / ) Hoe zijn de financiële vooruitzichten Winstgroei De verwachte wpa-groei in 2006 PEG Price/Earnings Growth. Geeft aan hoe de koers-winstverhouding zich verhoudt tot de winstgroei. Hoe lager, hoe relatief goedkoop het aandeel is ten opzichte van de verwachte groei. De score van de topman Wat verdiende de CEO voor u? Bron: VEB, peildatum 1 oktober 2007



Smaakmakers Vijf aandelen die de beursstemming kunnen bepalen in de laatste maand van 2007.

Stemmingsmeter In welke toestand verkeert dit aandeel? 1  Snelle groei / 2  Trage, gestage groeier / 3  Even geduld, er staat iets te gebeuren / 7  Voor een gokje / 5  Mogelijk slecht nieuws in aantocht / 6  Niet vooruit te trekken / 8  Niet aankomen

55

t o p

4 0

Top-5 IEX 40

t o p Aalberts

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Fugro

Een olieprijs van bijna 100 dollar per vat speelt Fugro in de hand. Tel daar een steeds grotere aanwezigheid op de explosief groeiende markt voor seismisch bodemonderzoek bij op en er is weinig wat een verdere rally in de weg staat.

Imtech

Nieuw in de IEX 40 en meteen al in de Top-5. De gestage groei en mooie orderstroom van Imtech maken de onderneming tot een van de kansrijkste aandelen van dit moment.

Pharming

Goed nieuws over Rhucin heeft de in slaap gesukkelde koers van Pharming flink wakkergeschud. Bovendien is het vierde kwartaal traditioneel een goede tijd voor biotechs.

Arcelor Mittal

Lakshmi Mittal heeft hedge funds buitenspel gezet bij de overname van Arcelor en is nu alweer bezig met de volgende aankoop. In combinatie met een hoge staalprijs lijkt niets Arcelor Mittal nog te kunnen stuiten.

Océ

Océ is elk kwartaal de eerste cijferaar en de resultaten laten zich traditio- neel lastig voorspellen. Het afgelopen kwartaal biedt echter voldoende aanknopingspunten voor een leuke meevaller tijdens de cijferpresentatie begin januari.

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

24% 0,5

Wat doen?   

2

Thierry Schaap Rendement sinds aantreden 78%

>50% 0,4

Was het nu te duur of juist spotgoedkoop, de 390 miljoen euro die Binck neertelde voor concurrent Alex? De markt oordeelde dat het een koopje is, gezien de koerssprong van de Binckjes op het Damrak. Na het eerste hosanna-effect lijkt er een wat rustiger periode aan te breken waarin de integratie van Alex voorop staat.

Aegon

Boskalis

Wat doen? O O O

2

Don Shepard Rendement sinds aantreden -53%

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

-7% n.b.

Wat doen?   

2

Peter Berdowski Rendement sinds aantreden 91%

>50% 0,4

Zolang het subprime-rumoer blijft doorzoekem, hangt er boven alle grote financials - met name bij die met grote Amerikaanse belangen zoals Aegon - een groot vraagteken. Ondertussen werkt Don Shepard gestaag door aan zijn eigen Zwitserlevengevoel door er een steady growth-strategie op na te houden. Binnenkort meer nieuws.

Deze beurslieveling heeft wederom een geweldige maand achter de rug. Er is volop goed nieuws en het werk ligt voor het oprapen. Beleggers krijgen na het koersgeweld van de afgelopen 3 maanden (+50%) wel een beetje hoogtevrees. De raketmotor komt onder het aandeel vandaan en wordt ingeruild voor een wat meer gestaag koersverloop.

Ahold

Corporate Express

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen? N  

3

Anders Moberg Rendement sinds aantreden 17%

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

20% 0,9

Wat doen?  N 

6

Peter Ventress Rendement sinds aantreden 5%

-50% n.b.

Ahold boekte een mooie omzetgroei in het derde kwartaal, maar beleggers kozen ervoor vooral op de margedruk in de VS te letten. Analisten prikken de marge voor heel 2007 op 4 tot 4,5% en dat kan geleidelijk groeien als Ahold afstapt van het zogenaamde Value Investment Program (VIP). Beleggers moeten dus nog even geduld hebben.

Beleggers hebben het geloof in Corporate Express zo erg verloren dat na elke tegenvaller de hoop op een overname wordt aangewakkerd, zodat de koers opmerkelijk genoeg omhoog schiet. De stilte bij private equity en de lastige markt voor Amerikaanse concurrenten maakt het lastig te zien waar een koper vandaan moet komen.

Akzo Nobel

Crucell

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen? N O O

4

Hans Wijers Rendement sinds aantreden 183%

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

-11% n.b.

Wat doen?  N 

8

Ronald Brus Rendement sinds aantreden 105%

n.v.t. n.b.

De verfverkopen staan onder druk door een lagere vraag vanuit de Verenigde Staten, waar een zwakke woningmarkt roet in het eten gooit. Daar kan zelfs een overname van ICI niets aan veranderen en totdat er meer zicht is op een geslaagde integratie van de Britse branchegenoot, blijft de koers van Akzo Nobel jojo-en op het Damrak.

Aan persberichten en samenwerkingsverbanden is geen gebrek. Zo werd weer een PER.C6-licentie gesleten aan het Braziliaanse Recepta Pharming en met MedImmune wordt een antilichaam tegen de ziekenhuisbacterie ontwikkeld, maar het aandeel Crucell is niet vooruit te branden. Wel achteruit, want beleggers lijken immuun voor PER.C6-persberichten.

Arcelor Mittal

DSM

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen? N  

1

Lakshmi Mittal Rendement sinds aantreden 101%

>50% 0,1

40 p To

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

2

Feike Sijbesma Rendement sinds aantreden 13%

2% 6,4

De fusie van Arcelor en Mittal heeft de zegen gekregen van de aandeelhouders en lijkt zo goed als rond. Een paar hedge fondsen spartelen tegen, maar Lakshmi Mittal is alweer doorgerend naar de volgende overname: de aankoop van het Italiaanse Carbinati Distribuzione. Voorlopig staat niets een verdere opmars van Mittal in de weg.

Bij DSM viel er de afgelopen weken precies niets te beleven. Het aandeel bewees zichzelf weer als een van de saaiste Damrakkers - wat overigens geen diskwalificatie is. Een fabriekje in het Duitse Meppen en een investering van DSM Ventures in een Amerikaans biotechbedrijf waren de enige wapenfeiten van deze gestage groeier.

ASMI

Fortis

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen? N O O

5

Arthur del Prado Rendement sinds aantreden 126%

45% 0,4

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?  N 

7

Jean-Paul Votron Rendement sinds aantreden -2%

0% n.v.t.

De balans in de halfgeleidersector lijkt steeds meer door te slaan naar een afzwakkende markt. Dat is slecht nieuws voor Del Prado, die zichzelf tot halverwege volgend jaar de tijd heeft gegeven om de front-end divisie winstgevend te maken.

Het verhaal rondom het aandeel Fortis is niet zo ingewikkeld. Sinds de top in april is er een derde van de koers af. kortom, Fortis is een koopje, maar daar zijn wel twee belangrijke voorwaarden aan verbonden. De integratie van ABN Amro moet soepel verlopen en de kredietcrisis mag geen al te diepe wonden slaan.

ASML

Fugro

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen? N  

7

Eric Meurice Rendement sinds aantreden 121%

22% 0,8

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

1

BAM

Hagemeyer

6

Joop van Oosten Rendement sinds aantreden 19%

>50% 0,4

De bouwer staat er bepaald niet slecht voor, maar ondanks de aantrekkelijke waardering geloven beleggers er toch niet in. De koers is de afgelopen weken dan ook nauwelijks van zijn plaats geweest en lijkt dat ook niet te gaan doen zonder groot nieuws.

  Snelle groei / 2  Trage, gestage groeier / 3  Even geduld, er staat iets te gebeuren / 7  Voor een gokje 1 5  Mogelijk slecht nieuws in aantocht / 6  Niet vooruit te trekken / 8  Niet aankomen

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Beleggers moeten nog even wachten voordat beursjaar 2007 voorbij is. De laatste maand is regelmatig ook de beste van het jaar. IEX blikt vast vooruit op de grootste kanshebbers tijdens een eventuele eindejaarsrally.

Boskalis

Het baggerbedrijf is een van de grootste winnaars van 2007 (+70%) en bleef ook in het najaar goed overeind. Dat maakt het bedrijf aantrekkelijk voor window dressers – fondsmanagers die vlak voor het eind van het jaar de portefeuille willen oppoetsen door aandelen met een matig koersverloop in te ruilen voor beurslievelingen.

Fugro

Een hoge olieprijs en een goede integratie van recente overnames drijven de beurskoers van Fugro geleidelijk hoger. Dat kan in december in een stroomversnelling komen als beleggers gaan warmlopen voor de nieuwsjaarstoespraak van topman Klaas Wester.

Royal Dutch Shell

Petrochina was het eerste bedrijf met een beurswaarde van 1 biljoen dollar. Dit vestigt de aandacht op de oliesector, waar RDS een van de aantrekkelijkste aandelen is.

USG People



Gaat het echt zo slecht als de correctie van de uitzenders doet vermoeden? Als de economie wat opveert, is USG het eerste bedrijf dat profiteert.

Corporate Express

De kwartaalcijfers vielen weer eens tegen, maar hierdoor kan de overnamefantasie verder aangewakkerd worden.

>50% 0,4

Analisten worden al voorzichtiger over Fugro, maar aan de opmars van de beurskoers komt maar geen eind. Het bedrijf is dan ook prachtig gepositioneerd om te profiteren van de hoge olieprijs en in dat segment wordt Fugro alleen maar sterker. De laatste maanden van het jaar lijken niet kapot te kunnen voor deze raket.

Wat doen? O O 

Top-5 Eindejaarsrally

Klaas Wester Rendement sinds aantreden 135%

ASML heeft klanten op alle continenten en in elk onderdeel van de halfgeleidermarkt. Dit maakt het concern minder gevoelig voor de golven van de halfgeleidercyclus, aangezien tegenvallers in het ene segment vaak gecompenseerd worden door meevallers in een andere branche. ASML kijkt vooral naar 2010 - dan moet de omzet op 5 mrd euro komen. Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

56

1

Binck

Jan Aalberts Rendement sinds aantreden 2303%

Wordt de groeimachine dan toch gestuit door afzwakkende economie? De koersdaling van de laatste maanden doet het ergste vermoeden, maar bij Aalberts zelf lijkt het business-as-usual. Het bedrijf koopt het Poolse Hydroplast en ogenschijnlijk en rept met geen woord over een lagere winstgroei. Aalberts verdient het voordeel van de twijfel. Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Dé grote favorieten uit de IEX 40 voor de komende maanden.

Wat doen?  N M

4 0

Wat doen? N  

7

Rudy de Becker Rendement sinds aantreden 71140

32% 0,9

Topman Rudy de Becker lijkt de enige die er nog van overtuigd is dat Hagemeyer niet te koop is. Door de combinatie van Sonepar met Rexel moeten beleggers de hoop op een biedingsstrijd laten varen, maar de starre houding van De Becker moet voldoende zijn om een iets hoger bod los te weken en zo de patstelling te doorbreken.

57

t o p

4 0

Top-5 Smaakmakers Het Damrak kabbelt rustig richting het einde van het jaar, maar de stroom bedrijfsnieuws droogt niet volledig op. Onderstaande bedrijven geven – in positieve of negatieve zin – kleur aan het Damrak

t o p Heineken

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Heineken

Topman Van Boxmeer is erin geslaagd om Heineken om te bouwen van een ingeslapen brouwer tot een snelgroeiend merkbedrijf. De vraag is of hij dat allemaal op het spel zet met het bod op S&N.

ASM International

ASMI deint nog sneller mee op de golven van de halfgeleidercyclus dan grotere brancegenoot ASML. De vooruitzichten voor de chipverkopen in 2008 kunnen de decembermaand voor ASMI maken of breken.

Corporate Express

De topman is nieuw, maar de teleurstelling na de kwartaalcijfers is hetzelfde. De komende weken kan het overnamevuurtje onder Corporate Express verder worden opgestookt.

AND

Uitgeverij AND opereert diep in de schaduw van Reed Elsevier en Wolters Kluwer. Doordat het activistische beleggingsfonds Recalcico een belang heeft genomen, is de koers in oktober verdubbeld en komt het aandeel op de radar van beleggers.

58

26% 0,8

Océ

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen? N N 

7

Top-5 Valkuilen

Rokus van Iperen Rendement sinds aantreden -32%

30% 1,0

De cijfers van Xerox stemmen optimistisch en de tactiek van Océ om ook producten van andere bedrijven in het eigen assortiment op te nemen, lijkt een voltreffer. Er werden hierdoor al een paar mooie orders binnengehaald. Beleggers willen eerst enkele mooie kwartalen willen zien voordat ze in deze groei gaan geloven.

Heijmans

Ordina

Wat doen?  N N

8

Guus Hoefsloot Rendement sinds aantreden 43%

10% 0,9

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   N

3

Ronald Kasteel Rendement sinds aantreden -8%

20% 0,8

Bij Heijmans is het nog steeds kommer en kwel. Het aandeel is nog niet hersteld, maar uiteindelijk nog meer gedaald na de winstupdate op 12 oktober. Op 14 november geeft topman Guus Hoefsloot een trading update en dan moet blijken of er nog meer lijken uit de kast komen.

Het wordt spannend bij Ordina. Een interne memo wijst erop dat de onderneming alles op alles moet zetten om de doelstelling voor 2007 te halen en extert houdt de onderneming vast aan een omzet van circa 600 miljoen euro en een EBITA van 61 tot 64 miljoen. Beleggers lijken hier al niet meer in te geloven en het aandeel zakt steeds verder weg.

Hunter Douglas

Pharming

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

De overnamestrijd rondom Tele Atlas zorgt ervoor dat Tom Tom in de schijnwerpers blijft staan. Hoe diep wil het bedrijf in de buidel tasten om concurrent Garmin een stap voor te blijven?

1

Jean-François van Boxmeer Rendement sinds aantreden 77%

Kijk Fortis, zo doe je dat. Heineken biedt samen met Carlsberg op Scottish & Newcastle en de koersgrafiek blijft als langs een lineaal omhoog lopen. S&N liet meteen weten het bod ‘ bespottelijk’ te vinden, dus voorlopig is die strijd nog niet gewonnen. Maar strategisch is het bod goed verdedigbaar en Heinkens cashflow kan de extra leverage goed opvangen. Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Tom Tom

Wat doen?   

Wat doen?   

5

Ralph Sonnenberg Rendement sinds aantreden 769%

-7% n.b.

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen? N N 

3

>50% n.b.

Ondanks grotere verliezen in het derde kwartaal, steeg het aandeel fors. Dat was te danken aan het medicijn Rhucin. Een beslissing van de FDA wordt echter pas in de tweede helft van 2008 voorzien. Tot die tijd blijft het aandeel zweven tussen hoop en vrees, maar de voortgang lijkt Pharming een stevigere vloer te bezorgen.

Imtech

Philips

Wat doen?   

1

Rene van der Bruggen Rendement sinds aantreden 150%

43% 0,4

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

6

Gerard Kleisterlee Rendement sinds aantreden -10%

Kleisterlee is nog steeds niet klaar met het verkopen van activiteiten die niet tot de ‘core-business’ behoren. Nu staat het 70%-belang in het Amerikaanse Medquist te koop. De overnamekas loopt zo steeds voller, maar bij gebrek aan een duidelijke prooi komt de koers niet in beweging.

ING

Randstad

Wat doen?   

2

Michel Tilmant Rendement sinds aantreden 64%

10% 0,8

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?  N 

4

Ben Noteboom Rendement sinds aantreden 351%

16% 0,7

De omzetgroei vertoont al enkele haarscheurtjes, maar dat lijkt al dubbel en dwars in de koers verwerkt. In 2008 moet duidelijk worden of de uitzendmarkt instort, of dat de recente koersdaling overtrokken is.

KPN

Reed Elsevier

Wat doen?   

2

13% 1,1

Ad Scheepbouwer Rendement sinds aantreden 203%

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

2

Crispin Davis Rendement sinds aantreden 21%

15% 1,0

Het gaat niet slecht in uitgeversland. Marges trekken iets aan en analisten verwachten dat Reed Elsevier de belofte van dubbelcijferige winstgroei in 2007 gaat inlossen. Zoals gewoonlijk komt het aandeel nauwelijks in beweging en bij de huidige waardering is het opwaarts potentieel beperkt.

LogicaCMG

Royal Dutch Shell

Wat doen?   

7

Martin Read Rendement sinds aantreden -2%

-20% n.b.

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

1

Nutreco

SBM Offshore

3

Wout Dekker Rendement sinds aantreden 12%

14% 1,1

Eind oktober wordt de aankoop van de divisie vitaminemengsels van BASF afgerond en begin november werd een divisie van het Spaanse Copaga ingelijfd. Dit soort kleine aankopen past prima in de weg van een mooie groei en stevige marges die Nutreco is ingeslagen. Het lijkt een kwestie van tijd voordat het aandeel bij meer beleggers op de radar komt.

  Snelle groei / 2  Trage, gestage groeier / 3  Even geduld, er staat iets te gebeuren / 7  Voor een gokje 1 5  Mogelijk slecht nieuws in aantocht / 6  Niet vooruit te trekken / 8  Niet aankomen

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

De magie van de persberichtenmachine van Crucell is uitgewerkt. De koers vliegt niet meer omhoog na elk bericht over PER.C6 en de focus op winstgevendheid neemt hand over hand toe. Tegenvallers bij Wavin en Heijmans wakkeren de vrees aan dat de Nederlandse bouwsector in de greep komt van de Amerikaanse kredietcrisis. Is BAM het volgende slachtoffer?

4% 2,5

Een olieprijs die in de buurt komt van 100 dollar per vat lijkt de aanjager die eindelijk de koers van RDS in beweging krijgt. Bovendien vestigt de beursgang van PetroChina de aandacht op de oliesector en beleggers mogen alvast voorzichtig omhoog kijken.

Wat doen?   

Het kopen van financials vertoont overeenkomsten met beleggen in een mijnenveld door alle grote afschrijvingen op Amerikaanse hypotheken. Elke tegenvaller bij ING kan beleggers veel schrik aanjagen.

Jeroen van der Veer Rendement sinds aantreden -11%

Voordat de nieuwe topman Andy Green, afkomstig van BT, aantreedt op 1 januari, heeft LogicaCMG traditiegetrouw nog even een neerwaartse bijstelling van de omzetcijfers rondgestuurd. Het goede nieuws is dat continentaal Europa lekker groeit, de Britse thuismarkt blijft een zorgenkind. Tijd voor een gokje op het Green-effect? Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Beleggers zijn de laatste jaren gewend geraakt aan optimistische vooruitzichten van deze toeleverancier van de oliebranche. De capaciteit wordt inmiddels vol benut en het laat zich lastig voorspellen wat er gebeurt als beleggers realiseren dat de grens van de groei is bereikt.

BAM

De geruchten over een overname van KPN zijn verstomd en de speculatie is naar de achtergrond verdwenen. Maar ook zonder die fantasie gaat het helemaal niet slecht. Mobiel viel ietsje tegen, Vast viel ietsje mee bij de laatste kwartaalcijfers. Druk ‘1’ voor business-as-usual en sluit af met een hekje. Tuut.... Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Topman Del Prado heeft tot halverwege 2008 de tijd gevraagd om de front-end divisie winstgevend te maken. De vooruitzichten voor de halfgeleidersector raken langzaam vertroebeld, waardoor de kans toeneemt dat hij opnieuw om uitstel moet vragen.

Crucell

Na de zwaar getroffen Netbank pikt ING Direct weer een Amerikaans bedrijf op. Dit keer is het de online broker Sharebuilder Corporation. Er zit aardig wat subprime-onzekerheid in de koers verwerkt en hoewel niemand precies weet hoe de pijn is verdeeld, maakt ING van alle Nederlandse partijen tot nu toe de meest solide indruk. Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

ASM International

ING

-10% n.b.

Technisch dienstverlener Imtech roerde zich in oktober met de overname van het Ierse Suir Engineering en kreeg en passant een miljoenenorder uit Peking. Daarmee lijkt Imtech haar trackrecord als gestage groeier verder te waarborgen. De vraag is of het concern de komende maanden lijdt onder afnemende investeringen als gevolg van de kredietcrisis. Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Bij het ene bedrijf liggen meer gevaren op de loer dan bij het andere. Bij de volgende bedrijven kan een tegenvaller roet in het eten gooien.

SBM Offshore

Francis Pinto Rendement sinds aantreden 181%

Hoe onvoorspelbaar het klimaat is waarin Hunter Douglas opereert blijkt wel uit de toelichting op de kwartaalcijfers. De onderneming onthoudt zich anderhalve maand voor het einde van het jaar voor het uitspreken van een verwachting voor 2007. Ondertussen lag de winst 22% lager dan een jaar eerder. Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

4 0

Wat doen?   

39% 0,4

8

Didier Keller Rendement sinds aantreden 210%

40 p To

Het adembenemende groeitempo van SBM Offshore lijkt even stil te vallen. De onderneming draait op volle capaciteit en doordat contracten vaak meerdere jaren lopen, is er weinig ruimte voor prijsverhogingen. De waardering is niet extreem, maar na de koersstijging van de afgelopen jaren oogt het aandeel kwetsbaar.

59

t o p

4 0

Top 5 voor 2008 2008 wordt voor een aantal bedrijven het jaar van de waarheid. Welke ondernemingen moet u in de aanloop naar het nieuwe beursjaar extra in de gaten houden?

SNS Reaal

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

3

Sjoerd van Keulen Rendement sinds aantreden -6%

9% 1,0

Het kleine SNS Reaal zit geamuseerd naar de wilde dans van de grootbanken te kijken en pikt af en toe een graantje mee. Ongemerkt heeft SNS zich de laatste tijd aardig versterkt, met onder andere FBS Bankiers en Axa Nederland. Als Fortis andere onderdelen moet afstoten, zit Sjoerd van Keulen op het vinkentouw. One to watch.

Stork

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

7

Sjoerd Vollebregt Rendement sinds aantreden 506%

27% 0,6

Stork zou als overnameprooi heel goed de route van ABN Amro kunnen volgen. Candover lijkt de voor de hand liggende partij om het bedrijf op te kopen, maar LME dat 32% van de aandelen heeft kan ook nog niet worden uitgevlakt. Totdat er meer duidelijkheid komt, heeft Stork absoluut charme voor speculanten.

LogicaCMG

Bij andere bedrijven hebben een naamswijziging en een nieuwe topman wonderen gedaan, maar voor LogicaCMG is het nog even afwachten hoe de IT-markt zich ontwikkelt. De fusie van Logica met CMG moet zich nog steeds bewijzen en het aandeel lijkt rijp voor een inhaalslag.

Fortis

Verslikt Fortis zich of wordt de hap ABN Amro goed verteerd? Als de onderneming de overname goed verwerkt, kan 2008 een mooi jaar worden voor Fortis. Voorlopig zitten beleggers nog met veel onzekerheid.

Ten Cate

Productieproblemen gooiden roet in het eten bij de productie van kunstgrasvelden. Pas in de loop van het eerste kwartaal –als het sportseizoen weer op gang komt – wordt duidelijk of het concern een gepaste oplossing heeft.

Innoconcepts

Het uitvindersbedrijfje is een ambitieus proefproject voor plastic flessen gestart met het Deense Carlsberg. Als dit in de loop van 2008 een succes blijkt, boort Innoconcepts een compleet nieuwe markt aan.

Binck

Hoe snel kan Binck de overname van Alex afronden? Is de stap naar Frankrijk succesvol? Handelen beleggers in 2008 even vaak als dit jaar? Dit zijn drie kernvragen die het succes van Binck in 2008 gaan bepalen.

60

TNT

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

7

Peter Bakker Rendement sinds aantreden 40%

13% 0.9

TNT wordt steeds grensoverschrijdender. De onderneming wil de Duitse postactiviteiten versterken met de overname van Pin Group en richt ondertussen ook de ogen op Rusland. Het gaat echter nog lang duren voordat duidelijk wordt of het bedrijf echt een dominante speler op de Europese postmarkt kan worden - en dan is er nog interesse van UPS en Fedex.

TomTom

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

8

47% 0,4

Harold Goddijn Rendement sinds beursgang 202%

Door de overnamestrijd rondom TeleAtlas komen Tom Tom en Garmin steeds rechter tegenover elkaar te staan. Het is lijkt onvermijdelijk dat een van deze twee te diep in de buidel tast voor de kaartenmaker en dat de andere zonder kaartenleverancier komt te zitten. Kiezen tussen twee kwaden.

Unilever

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

2

Patrick Cescau Rendement sinds aantreden 38%

5% 3,2

Schaven, schaven en nog eens schaven. In dat beeld past ook de sluiting van drie Nederlandse fabrieken. Unilever laat een mooie groei zien en over de marges mag ook niet geklaagd worden en voor topman Patrick Cescau is het nu zaak om de productmix nog iets scherper te maken. Tot die tijd blijft het schildpadje staan.

USG People

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

3

Ron Icke Rendement sinds aantreden 34%

40% 0,2

Wie durft? De koers is in een kwestie van maanden gehalveerd, wat de vraag oproept of de onderneming toen zwaar overgewaardeerd was of nu zwaar ondergewaardeerd. Wij neigen naar dat laatste, maar bij gebrek aan duidelijke triggers hoeft daar niet heel snel verandering in te komen. De kwartaalcijfers vielen mee, maar voorlopig blijft de onzekerheid.

Vedior

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroei PEG

Wat doen?   

4

Zack Miles Rendement sinds aantreden 17%

40% 0,3

Een strategische review gaat de koersschade van de afgelopen maanden niet ongedaan maken, maar het geeft beleggers wel een aanknopingspunt wat ze van Vedior kunnen verwachten. Bij de jaarcijfers in februari wordt een tipje van de sluier opgelicht - tot die tijd blijft het aandeel een speelbal van het sentiment binnen de uitzendsector.

Wolters Kluwer

Analistenmomentum Technisch Fundamenteel Winstgroeii PEG

Wat doen?   

2

Nancy McKinstry Rendement sinds aantreden 46%

15% 1,0

De outlook is positief, een sterk tweede halfjaar, dat is waar de meeste analisten vanuit gaan. Er is echter een maar... Hoeveel impact heeft de lage dollar op de beursgenoteerde uitgeverijen? De munt is namelijk vooral de afgelopen maanden hard gedaald. Op basis van waardering is Wolters wel aantrekkelijker dan Reed Elsevier.

  Snelle groei / 2  Trage, gestage groeier / 3  Even geduld, er staat iets te gebeuren / 7  Voor een gokje 1 5  Mogelijk slecht nieuws in aantocht / 6  Niet vooruit te trekken / 8  Niet aankomen

deze antwoorden hoogstens een indicatie van wat voor belegger u bent. Ik neem de proef op de som. Wat voor belegger ben ik?

Twee vragen en uw profiel is duidelijk door Fleur van Dalsem

Hoe makkelijk stellen banken een beleggingsprofiel en -portefeuille samen? iex test fondsenaanbieders Younique, Fundix en de Hypotheker. Dezelfde proefpersonen krijgen wel heel verschillende adviezen.

B

anken houden profielen bij van hun klanten, maar als u zelfstandig belegt, let er helemaal niemand op u. En de hooguit vijf tot tien profielbepalende vragen die doorgaans worden gesteld stellen weinig voor. Uw bank heeft met

Profiel

Om de resultaten goed met elkaar te vergelijken kies ik steeds dezelfde basiswaarden. Ik doe de test twee keer voor onderstaande twee proefpersonen: B is mevrouw de Boer, 27 jaar, een beetje ervaring met beleggen Beleggingsdoelstelling: eigen huis, (studie) kinderen Beleggingshorizon: +10 jaar Te beleggen bedrag: 50.000 euro W is meneer de Wit, 55 jaar, geen ervaring met beleggen Beleggingsdoelstelling: extra pensioenpotje Beleggingshorizon: 5 jaar Te beleggen bedrag: 50.000 euro

66

Younique Rendementstest

B krijgt op basis van twee (!) vragen het beleggingsprofiel ‘zeer offensief ’. ‘U belegt voor de zeer lange termijn. In deze situatie is het zinvol om bij koersdalingen niet te snel te verkopen, waardoor u maximaal profiteert van het daaropvolgende herstel van de beurs. In ruil hiervoor dient u wel een flinke mate van onzekerheid te accepteren.’ Younique biedt ook een adviesportefeuille aan. Hierin staat onder andere: ‘met een 95% waarschijnlijkheidskans bedraagt de waarde van uw inleg na 12 maanden: 54.000 euro. Dit is een rendement van 8,0%. Met 90% in aandelen en 10% in liquiditeiten.’ Daaronder volgt een lijstje met fondsen, allemaal van Robeco, waarin B zou kunnen beleggen. Niet verrassend zijn dat een aantal emerging markets-fondsen en een aantal Europese en één Amerikaans aandelenfonds. Volgens Younique is het profiel van W neutraal. ‘In uw situatie is evenwicht belangrijk. Grote waardeschommelingen zijn niet gewenst, maar een zeker risico kunt u accepteren. Daarom is waakzaamheid ten aanzien van uw vermogensontwikkeling op zijn plaats.’ Het advies luidt: ‘Met een 95% waarschijnlijkheidskans bedraagt de waarde van uw inleg na twaalf maanden: 53.000

euro. Dit is een rendement van 6,0%.’ Van zijn portefeuille wordt 45% belegd in aandelen, 40% in obligaties en 15% in liquiditeiten. In zijn adviesportefeuille zitten heel opvallend ook zeer offensieve emerging market-fondsen. Mevrouw de Boer: zeer offensief Meneer de Wit: neutraal

De Hypotheker – Beleggingsprofielmeter

B wil langjarig beleggen en wil maximaal 6 tot 15% in de min staan bij een risico van 8 tot 10%. Na het invullen van zes vragen komt daar het profiel ‘gemiddeld risico’. ‘Deze portefeuille kenmerkt zich door een mix van liquiditeiten, obligaties en aandelen.’ W wil weer op korte termijn vermogen opbouwen zonder veel risico te lopen. Na het invullen van de vragen krijgt hij, heel verrassend, het profiel ‘weinig risico’. Zijn adviesportefeuille zal voornamelijk bestaan uit obligaties. Mevrouw de Boer: gemiddeld risico Meneer de Wit: weinig risico

Fundix

B is verrast door de kennisvraag over de aex: de hoogste en laagste stand van de afgelopen drie jaar. Zij is niet bereid om het risico te nemen dat er na vijf jaar beleggen 13.164 euro over is. Dat mag niet minder zijn dan de helft van de ingelegde 50.000. Op korte termijn laat zij zich echter niet uit het veld slaan, dus als de portefeuille op maandbasis met 12% in de min staat, dan is dat geen probleem. Na elf vragen blijkt B een ‘avontuurlijke belegger’ die een hoog ren-

Voorspel de dollar… de uitslag Hoera, we hebben een winnaar! Na onze oproep in IEX magazine nummer 6 om de dollar te voorspellen stroomde onze mailbox snel vol. De eerste reacties al op 15 september, de laatste, helaas, na de sluitingsdatum: vóór 1 oktober. Ja, de jury is streng doch rechtvaardig. Dus ook voor degenen die stiekem twee keer meededen – per ongeluk of expres – helaas niet gewonnen. Lezers die de dollar/ euro-koersen mailden, doen wel mee. Die koers hebben wij, tegen de officiële koers, even omgerekend naar euro/dollar. De statistieken: 1,4875 was de hoogste voorspelling en 1,3637 de laagste. De grote vraag is nu natuurlijk:wie gaan er dan vandoor met het boek van Willem Middelkoop? Allereerst de officiële door ons gehanteerde euro/dollar-koers is op 12 oktober om 12:00:02 uur 1,4178 Een pluim voor lezer M. Scholten. Hij voorspelde 1,4179. Ook T. Oude Elferink zat er met 1,4170 niet ver naast. Hulde heren! Zij ontvangen in ieder geval het boek. Net als F.J. Bannink, T. Wind, J. Bleumink, T. Willemsen, E. Aalbers, J. Coenen, V. Savelberg en J. Overbeek. Gefeliciteerd, de redactie heeft de boeken verstuurd.

dement wil genereren, maar ‘zich daarbij bewust moet zijn van het feit dat u meer risico neemt met het perspectief op een hoger rendement. Een manier om uw beleggingen te spreiden in een portefeuille die past bij dit profiel is: 10% obligatiefondsen, 90% aandelenfondsen.’ W gokt maar wat. De aex-standen heeft hij ongetwijfeld niet goed en hij gaat uit van een stijging van 5% van de index per jaar. De uitslag: ‘van schommelingen in koersen op korte termijn ligt u niet meteen wakker. Maar sterk fluctuerende rendementen zijn niet de bedoeling. Deze portefeuille belegt daarom in goed gespreide aandelenfondsen, naast obligatiefondsen die zorgen voor een stukje zekerheid: 40% obligatiefondsen 60% aandelenfondsen.’ Mevrouw de Boer: avontuurlijk Meneer de Wit: neutraal

Conclusie

Zoals verwacht worden er maar weinig vragen gesteld. Younique en de Hypotheker houden het bij twee! Fundix stelt de meeste en de beste vragen. Ik moest echt goed nadenken over welke verliezen acceptabel zijn voor mijn beide alterego’s met het oog op hun doel. De fondsen die mij geadviseerd werden zijn niet heel spannend. Wel degelijk. Opvallend is dat W bij Younique ook in volatiele aandelenfondsen zit. Bij de Hypotheker heeft hij geen aandelenbeleggingen in portefeuille. Alle drie de aanbieders hanteren andere namen voor hun profielen. Neutraal is duidelijk, maar hoe verschilt een avontuurlijke belegger van een zeer offensieve belegger? Dat maakt het nodeloos ingewikkeld...

Vierde jaargang Nummer 8 – december 2007 Hoofdredactie: Pieter Kort ([email protected]) Eindredactie: Laura Iseger ([email protected]) Art direction en vormgeving: Studio Jaap van der Zwan, Amsterdam Met medewerking van: Alain Cohen Redactie: Michiel Pekelharing ([email protected]), Peter van Kleef ([email protected]) en Fleur van Dalsem ([email protected]) Medewerkers: Jorik van den Bos, Warrum Buffet, Léon Cornelissen, Hendrik Jan Davids, Jasper Oeberius Kapteijn, Mark Leenards, Jerry de Leeuw, Jacques Potuijt, Cees Smit alias Frank van Dongen, Arnoud Wolff en Corné van Zeijl Beeld: Ruud Binnekamp, Mark van den Brink, Nico den Dulk, Robert Elsing, Michiel van Nieuwkerk Koersen: Marketxs; nieuws: Dow Jones; fundamentele data: ShareCompany Directie: Peter van Sommeren (uitgever), Hans-Poul Veldhuyzen van Zanten en Eric Visser Abonnementsprijzen: Jaarabonnement in Nederland en Belgïe € 39,60 (8 nummers) Voor andere landen geldt een verzendtoeslag van € 30,Losse nummers: € 4,95, nazending: € 6,95 Abonnementen en bezorging: Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan en lopen automatisch door, tenzij vier weken voor de vervaldag schriftelijk wordt opgezegd. Nieuwe aanmelding schriftelijk of per e-mail: Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel: (0251) 31 39 39, fax: (0251) 31 04 05, e-mail: [email protected], www.aboland.nl Adreswijziging: Leden van iex.nl kunnen zelf hun gegevens wijzigen via www.iex.nl/leden. Overige abonnees via Abonnementenland. Advertenties: Edwin Broekhuizen, Peter Moltmaker, Glenn Seca en Niek den Tex ([email protected]) Traffic: Freek Vos, Samir Redouani, Corina en Dani Taboada Parga ([email protected]) Investor relations: Frans Gunnink. Conceptern: Salem Riani Operations en techniek: Reinier Willems, Chiel Versteege; TriLab: René van der Meyden Drukkerij: Senefelder Misset Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van iex Media Groep bv zijn van toepassing de voorwaarden welke zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Amsterdam. iex magazine bevat informatie en wenken, die met de meeste zorgvuldigheid zijn samengesteld. iex Media Groep bv en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen, die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van in deze uitgave opgenomen informatie en wenken. De gegevens zoals wij die van u hebben ontvangen, kunnen worden gebruikt voor het toezenden van informatie en/of aanbiedingen door iex Media Groep bv en speciaal geselecteerde bedrijven. Indien u dit niet wenst, gelieve een briefje te sturen naar: iexMedia Groep bv , t.a.v. de klantenservice, Postbus 75662, 1070 AR Amsterdam.

iex magazine wordt uitgegeven door iex Media Groep bv en verschijnt acht keer per jaar. © iex 2007

67

B E D R I J FSB EZOEK

EDI TO R I A L

Ben Vree Bestuursvoorzitter Smit Internationale

Smit Internationale (anno 1842) is een internationaal opererende maritieme dienstverlener. De beursgenoteerde onderneming houdt zich bezig met Harbour Towage – sleepdiensten in grote zeehavens, in onder andere Rotterdam, Antwerpen, Argentinië, Panama en in het Verre Oosten – en Terminals (maritieme diensten aan offshore- en onshore terminals). Daarnaast is Smit actief op het gebied van Salvage (berging, wrakopruiming, milieuzorg en advisering) en Transport & Heavy Lift (chartering, pontonverhuur en zwaar transport en hijswerk). De goede cijfers zorgen ervoor dat het aandeel Smit op het Damrak geliefd is onder beleggers. Op jaarbasis is het aandeel al bijna 70% meer waard geworden.

Opvallend

Fop Smit begon in 1842 op 65 jarige leeftijd met het verzorgen van sleepdiensten voor grote schepen in de haven van Rotterdam. Inmiddels heeft Smit tussen de 400 en 450 schepen varen. Sinds begin vorig jaar zijn er 120 (!) nieuwe schepen besteld. Ter vervanging van verouderd ‘ijzer’, zoals Ben Vree de schepen ook wel noemt, en om de groei van Smit bij te kunnen benen.

Nog meer opvallend

“Overnames doen lijkt een beetje op de middelbare school. Er zijn genoeg meisjes om verliefd op te worden, maar ze daadwerkelijk krijgen is een tweede. Bovendien moet het meisje zelf ook wel willen dansen.”

68

Windkracht 8? Reken dan maar op goede cijfers van Smit. Harde wind zorgt voor meer sleepwerk in de havens en meer ongelukken op zee. In het jaarverslag over 2006 werden de goede resultaten bij de havensleep- en bergingsactiviteiten toegeschreven aan onder andere de sterke wind. En dat is dit jaar niet anders.

  

Omzet 1e halfjaar 2007: 276,4 miljoen euro Nettowinst 1e halfjaar 2007: 47,5 miljoen euro (3 euro per aandeel) Beurswaarde: 1,02 miljard Aantal medewerkers: 2653 Grootste aandeelhouders: Delta Deelnemingen Fonds, 14,91%, jp Morgan Chase 10,11%, ing Groep 8,28%

      











door Fleur van Dalsem/fotografie Ruud Binnekamp

69

B E D R I J F S i n ter v ie w

Trossen los Ben Vree

Topman Ben Vree van Smit Internationale vertelt over de groeiambities en zijn overnamestrategie. In het nieuwste halfjaarbericht staat dat Smit de wind in de zeilen heeft. Hoe komt dat en blijft dat zo de komende tijd? “Het gaat ons inderdaad voor de wind. Alle vier divisies draaien goed, deels dankzij de wind. De havensleepvaart in Antwerpen heeft het dankzij het winderige weer behoorlijk druk. Wij worden vaker gevraagd om assistentie te verlenen in de haven in geval van harde wind en ook het onderdeel berging profiteert van het slechte weer. Bij de halfjaarcijfers hebben we de verwachting uitgesproken dat de jaarwinst 2007 duidelijk hoger is dan vorig jaar (op de schaal van Mock is dat 7 tot 12%, tussen de 80 en 84 miljoen euro; red.). En we waren al zo trots dat we vorig jaar zo’n uitzonderlijk goed resultaat wisten te boeken. De bergings- en transport & heavy lift-activiteiten zullen hier het meeste aan bijdragen.” Smit investeerde in het eerste halfjaar van 2007 zo’n 50 miljoen euro in nieuwe schepen. Wordt dat evenveel in het tweede halfjaar? “Op dit moment investeren wij vier keer zoveel als dat wij afschrijven. Dus ja, wij blijven voorlopig agressief investeren in onze vloot. Deels is dat vernieuwing van de bestaande schepen. Die waren verouderd en de nieuwe modellen op de markt heb-

70

ben meer trekkracht en zijn een stuk robuuster en flexibeler. Daarnaast heeft Smit ook nieuwe schepen nodig om de groei te kunnen waarborgen. Inclusief joint ventures hebben wij sinds begin vorig jaar 120 schepen laten bouwen. Op een totaal van 450 is dat veel. In 2007 geven wij hier meer dan 100 miljoen euro aan uit. Nieuwe schepen aankopen is op het moment doorgaans wel goedkoper dan een overname van een bestaand bedrijf met een vloot. Dat doen we wel, in Egypte hebben we recent een onderneming gekocht met 6 schepen in de vaart, maar autonome groei realiseren is op dit moment makkelijker. Het mooiste is natuurlijk een combinatie van autonoom groeien én via acquisities.” Waar willen jullie vooral uitbreiden? Welke regio’s zijn interessant en welke onderdelen komen daarvoor het meest in aanmerking? “We hanteren geen strakke regels bij uitbreiding, maar de meeste groei zien wij toch wel buiten Europa. Behalve recent gb Diving in Nederland, een kwaliteitsovername, kijken wij vooral naar Latijns- Amerika en het Verre Oosten. Wij zien daar groeimogelijkheden voor onze meer stabiele activiteiten zoals Harbour Towage. Terminals geven ook een stabiel resultaat, maar daar gaat het om grote tenders die onze

klanten uitschrijven. Waar wij groeien met deze divisie hangt dus grotendeels van de klant af. Ook bij bergingsactiviteiten zijn wij wereldleider. De belangrijkste motor achter deze divisie is, net als bij de havensleepvaart, het aantal schepen wereldwijd. En er komen er steeds meer en meer de oceaan op, dus met de groei zit het wel goed. Voor transport gebruiken wij onder andere tien schepen die allemaal voor de lange termijn verhuurd zijn naast een groot aantal kleinere schepen voor de meer cyclische activiteiten.” De bergings- en transportactiviteiten geven in hoge mate onvoorspelbare resultaten. Dat is de aard van de business. Proberen jullie de volatiliteit van die resultaten verder omlaag te krijgen. En zo ja, hoe? “Jazeker, bijvoorbeeld door het exploiteren van emergency towing vessels. Deze verhuren wij aan overheden en bedrijven die deze in kustgebieden stationeren. In geval van nood kunnen deze schepen meteen uitrukken. Dit is een voor ons heel interessante opkomende markt, al zijn het geen grote opdrachten. Op de bergingsmarkt is sprake van onvoorspelbaarheid, maar als ik kijk naar de langjarige historie van de divisie dan vallen die pieken en dalen mee. Dat komt ook omdat de divisie geen assets heeft. Als er niets op te ruimen valt, hebben wij dus ook geen schepen die stilliggen. Bij een bergingsklus huren wij schepen ter plaatse in van onze drie andere divisies of van onderaannemers. Eigenlijk gaat het bij bergen namelijk helemaal niet

en waarde kunnen toevoegen. Omdat het bij Terminals om langetermijncontracten gaat en er behalve wat synergievoordelen, geen extra groei bij die bedrijven zit, is dat hiervoor geen interessante divisie. Autonoom groeien werkt beter. Net als bij de meeste van onze transportactiviteiten. Bij berging zijn we al marktleider, dus wat koop ik? Niets. Voor de havensleepactiviteiten zijn overnames wel interessant. Maar eigenlijk is het net als op de middelbare school. Er zijn genoeg meisjes om verliefd op te worden, maar ze krijgen is een tweede. Bovendien moet het meisje zelf ook wel willen dansen. En omdat er veel bedrijven in onze sector in privé handen zijn, is het knap lastig om deze meisjes over te halen.” om de hardware, maar om de kennis. Niet iedereen weet hoe een gevaarlijk lek in een schip gedicht kan worden of hoe een schip vlot getrokken kan worden zonder dat het breekt. À la minute begrijpen hoe het schip in elkaar zit, daar zit onze kracht. Die sleepboten komen wel.” Door stakingen in de haven heeft Smit mogelijk marktaandeel verloren in Rotterdam. Ligt u daar wakker van? “Of en hoeveel klanten we kwijt zijn, dat weten we pas op 1 januari als de contracten vernieuwd moeten worden. Het zou mij niet zou verbazen als we enkele klanten verliezen. Dat gebeurt er als er een staking in je voortuin plaats vindt. Als werknemers in Panama hadden gestaakt, dan had niemand dat hier geweten. Rotterdam is toch onze thuishaven en van de imagoschade die we door de staking hebben opgelopen baal ik zeker. Op financieel gebied maak ik me niet zoveel zorgen. In andere havens gaat het namelijk heel goed en daarmee kunnen we de eventuele tegenslag in Rotterdam prima opvangen.”

Smit heeft nogal wat vacatures. Kunt u genoeg mensen vinden en komt de groei van Smit bij gebrek aan goed personeel niet in gevaar? “Ik zeg altijd: We hebben geld, we hebben een gezonde balans, we hebben ijzer, maar personeel is, in Nederland en West-Europa, lastig te vinden. In Nederland hebben wij een club heel trouwe medewerkers die vele tientallen jaren bij Smit werken. Het probleem is dat die binnenkort de pensioengerechtigde leeftijd bereiken en vervangen moeten worden door jongere werknemers. En dat zal nog een hele uitdaging worden. Omdat we vooral buiten Europa willen groeien, waar er genoeg goed opgeleide mensen een baan zoeken, komen onze groeiplannen niet in gevaar.” U wilt overnames doen, vooral van kleinere bedrijven. Heeft u een lijstje met droomkandidaten? “Ik wil in ieder geval geen omzet kopen. Als Smit overneemt, dan moet het in een sector zijn waar we verder kunnen groeien

Hoe ziet de sector er over tien jaar uit? “Ons klantenbestand weerspiegelt onze toekomst. Klanten worden steeds groter in omvang, maar minder in aantal. Een aantal jaar geleden waren er wereldwijd bijvoorbeeld nog 27 containerrederijen. Nu zijn dat er een stuk of tien. En zo zal het ook in onze sector gaan. Er zullen twee tot drie wereldspelers overblijven en wij willen daar gegarandeerd één van zijn. Wanneer dat zal zijn, is lastig te voorspellen. Vijf, tien jaar? Wat Smit wil is de preferred supplier zijn van die multinationale klanten. Dit soort bedrijven wil immers niet in elk land en in elke haven apart onderhandelen over de verschillende diensten. Wij bieden een breed pakket waardoor zij maar met één partij zaken hoeven te doen. Om dat te bereiken kijken wij vooral naar interessante locaties, niet naar specifieke overnamekandidaten. Een grote overname ligt daarbij niet voor de hand, eerder kleinere. Hoewel, als het huis van de buurman te koop staat voor een leuke prijs, dan sluit ik dat niet uit. We zullen er alleen niet actief naar zoeken.”

71

I EX

Alias Robbie

Com mu n ity

(voorheen Robbie78)

Leeftijd: 29. Beroep: (bijna) Ingenieur Chemische Technologie. Belegger sinds: Beurswatcher sinds 14e levensjaar, sinds 1,5 jaar technische analyse. Eerste belegging: Het ing Communicatie & Technologie beleggingsfonds.

Favoriete aandeel: “Heb ik niet echt. Traden op de aex zelf vind ik het mooiste. Het is toch de grootste index van Nederland en heeft veel volume.” Strategie: “Geert Jan Nikken heeft me aangestoken met technische analyse. Ik las zijn columns altijd en dacht: hoe kan die man het nou bijna altijd goed hebben wat betreft richting van de aex? Dus ik heb de literatuur waaraan Nikken refereert in huis gehaald en ben zelf aan de slag gegaan. Dat is met vallen en opstaan gegaan en ik heb zelfs mijn pokerhobby – waar ik op dat moment meer mee verdiende dan met beleggen – ervoor opgegeven. Pas de laatste drie maanden heb ik echt progressie geboekt, al ben ik nog lang niet waar ik wil zijn.” Kickt op: ”Ik ben een liefhebber van de korte termijn. Mijn ambitie is ook om daytrader te worden. Eerst voor een baas, daarna als ik succesvol zou zijn, wellicht voor mijzelf. Het idee alleen al om de markt echt structureel de baas te zijn geeft mij een kick!” Favoriete media: “iex.nl natuurlijk. Dat is de site waardoor ik met Nikken in aanraking kwam en ook van vele andere beleggers geleerd heb. Er zijn zoveel verschillende columnisten en forumbezoekers. Ik probeer van een ieder iets mee te nemen en zelf te gebruiken.” Gespreksonderwerpen in de Koffiekamer: “Ik lees elke dag het ta-draadje van onze Kniepstuuver. En over de markt posten met entry’s, exits af en toe een beetje grappen en grollen erbij. Tsja, dat is best een grote hobby van mij.” Waar zou je nooit in beleggen? “In teakhoutplantages ergens in Costa Rica of Zuid-Amerika. Iets waar je totaal geen zicht op hebt.”

73

CO LUM N door Warrum Buffet

Overwinningsfeest

De koning grijpt wat stof van de grond, werpt het over zijn hoofd, slaat een kruis en zet met een triest gezicht de voettocht naar zijn paleis voort.

Warrum Buffet geniet wereldwijde bekendheid als bedenker en beoefenaar van de blijzin en de bijkomkomma. Buffet wenst niet verantwoordelijk te worden gehouden als hij in zijn columns de draad, zichzelf en de lezer kwijtraakt (in willekeurige volgorde). Eventuele psychische schade ontstaan door het lezen van de columns van Buffet kan niet op de auteur worden verhaald. De columns dienen gelezen te worden met een flinke dosis relativeringsvermogen.

D

e middeleeuwen zijn helemaal terug van weggeweest. Het leven is weer vol koningen die ten strijde trekken voor eer, glorie en hun eigen overtuiging. En voor de poet, natuurlijk. Steden worden belegerd en uitgehongerd terwijl de stedelingen de belagers vanaf de kantelen met kokende olie begieten. Er wordt volop ‘moord en brand’ geschreeuwd en voor het behoud van het eigen hachje gestreden. Als de belegerende koning er niet in slaagt de stad bij verrassing in te nemen, volgt een heus schaakspel. Moet hij andere koningen erbij betrekken? Dan staat de overwinning zo goed als vast, maar moet de prooi ook verdeeld worden. Een halve prooi is natuurlijk zo gek nog niet, in elk geval beter dan een hele roemloze aftocht. Bovendien, wie een prooi besluipt maar onverrichterzake terugkeert, weet dat zijn eigen manschappen dusdanig vermoeid zijn dat een andere koning hem met een overrompelingsactie snel over de kling kan jagen.

Nieuwe vriend

74

Sja, nu de kleine steden roemloos en zonder wapengekletter gevallen zijn, is het tijdperk van de grote, noodgedwongen, bondgenootschappen aangebroken. Legers trekken massaal ten strijde. Blinkend ijzer schittert in het zon-

licht. Stofwolken stuiven op. En dat alles onder felgekleurde banieren. Twee of drie, net zoveel als nodig geacht wordt. Heineken en Carlsberg, Rexel en Sonepar, Fortis, Santander en de Royal Kruisvaarders of Scotland. Misschien geen vrienden voor het leven, die daar samen optrekken, maar vrienden voor één slag, noodgedwongen en vooral tijdelijk. Het is, nu de steden te groot zijn om eigenhandig in te nemen, een voor de hand liggende strategie. Je hebt er immers een bondgenoot bij en een vijand minder. Twee vijanden minder, als je het goed bekijkt. Ondertussen vindt binnen de stadsmuren koortsachtig overleg plaats. De vijanden die de stad omringd hebben, worden uitgelachen, bespot en gehoond vanaf de stadswallen. Er worden afgezanten op pad gestuurd om bondgenoten te vinden. En natuurlijk proberen ze het verdeel-en-heers-spelletje uit te spelen op de belagers. Maar, als de slachtoffers te veel en de schade binnen de stadsmuren na enkele weken van grof geweld te groot worden, breekt de rebellie uit. Uiteindelijk gaat het in die uitzichtloze situatie nog maar om één ding: de huid (en de stad) zo duur mogelijk verkopen.

Goede deal

De koning zet zich nog één keer trots op zijn strijdros, grijpt een witte vlag uit een torenkamertje en galoppeert onder begeleiding van monumentale muziek de stadspoort uit, het vijandige kampement tege-

moet. Daar klimt hij van zijn paard, beent de tent van de vijandelijke koning binnen en het lange wachten begint. Uiteindelijk komt hij op een sukkeldrafje terug richting de eigen stad. Zijn gelaat staat ernstig. In zijn hand houdt hij een perkament. Het volk wacht angstig op de muren en kantelen en in de kapotgeschoten huizen. “Burgers! Ik heb de stad onder voorwaarden overgegeven.” Gejoel, gefluister en gejuich klinken voorzichtig op. “Onder de beste voorwaarden, gegeven de huidige omstandigheden. Schraap je spullen bij elkaar en verlaat de stad voor middernacht. Een veilige aftocht is gegarandeerd.”

Jubelen en juichen

De koning voelt in zijn zak. Ja, de miljoenen zitten er nog, gelukkig, veilig weggeborgen. Hij grijpt wat stof van de grond, werpt het over zijn hoofd, slaat een kruis en zet met een triest gezicht de voettocht naar zijn paleis voort. Om zijn laatste spulletjes bij elkaar te schrappen. Daar, helemaal alleen, telt hij de flappen nog eens na. “Dat was zo’n gekke deal nog niet. Sterker nog, daarvoor was het de moeite waard mijn leger al die offers te laten brengen.” Ondertussen verzamelen de Barbaren zich buiten voor de poort, jubelend en juichend. De deal is in kannen en kruiken die door het winnende leger tijdens een broeierig overwinningsfeest gretig geleegd zijn. Zij vieren de val van abn Amro. Of Scottish & Newcastle. Of Hagemeyer. Lallend in de nacht.