RBS Markets
Nummer 402, 4 februari 2014
Turbo’s & Trading
Technische Analyse Eurostoxx50 - “Europa in correctie...”
P2
Grondstoffenweekoverzicht In de kijker: basismetalen onder druk
P4
De beste manier om miljonair te worden Vorige week heeft in Amsterdam de grootste beursgang sinds 2006 plaatsgevonden. De Luxemburgse kabelholding Altice werd door het publiek gewaardeerd rond de €5.7 miljard. Daarmee is Altice in één klap de grootste beursgang ooit van een kabelbedrijf in Europa. De financiële media heeft er tot nog toe maar weinig aandacht aan besteed, terwijl het bedrijf qua waardering met gemak een plek kan veroveren in de Amsterdamse hoofdindex AEX.
Onbekend maakt immers onbemind, maar is dat wel terecht in dit geval? Of mist men hier collectief een beleggingskans? Altice en Drahi In het Financieel Dagblad wordt gelukkig nog wel iets over Altice geschreven. Altice is opgericht door Patrick Drahi. Ondanks dat hijzelf altijd een ‘low profile’ houdt, gaat het verhaal de ronde dat Drahi gekozen heeft voor een carrière in de kabelbranche na een uiteenzetting in Forbes.Daaruit bleek dat de kabelbranche de meeste miljonairs telt. Met het oprichten van Altice heeft Drahi het alvast niet slecht gedaan. In 1992 begon hij zijn bedrijf en bouwde dat uit door steeds meer aankopen te doen in een sterk versplinterde Franse kabelmarkt. Uiteindelijk wist hij met hulp van privateequity huis Cinvenin Frankrijk de kabel van France Telecom en Numericable in te lijven en in Israël kabelbedrijf HOT. Met behulp van Cinven en later ook Carlyle Group wist Drahi de woelige baren van de Europese crisis goed te doorstaan, maar vooral door goede
1
timing van aan- en verkopen van kabelbedrijven, is men inmiddels actief in Frankrijk, België, Luxemburg, Portugal, Zwitserland, Israël en de overzeese gebieden van Frankrijk. Maar dat is nog niet genoeg. Uit een verklaring van bestuursvoorzitter Dexter Goei blijkt dat de opbrengst van de beursgang bedoelt is om de schuldenberg van bijna €7 miljard (!) te verkleinen zodat er ruimte ontstaat voor nog meer overnames. De Europese kabelmarkt Liberty Global, in Nederland vooral bekend als eigenaar van kabelexploitant UPC, is al geruime tijd bezig om door acquisities te groeien in Europa. Het Amerikaanse bedrijf staat onder leiding van John Malone. Malone is sinds de verkoop van zijn eigen kabelbedrijf TCI voor $48 miljard aan de Amerikaanse telecomgigant AT&T al enkele jaren hartstikke binnen, maar is nog lang niet voornemens om er mee te stoppen. Liberty Global is inmiddels in 12 Europese landen actief via het eigen merk en via belangen in Ziggo, Telenet en Virgin. Met name de volgers van het aandeel Ziggo zal het niet ontgaan zijn dat er een
strijd is losgebarsten om het Europese kabelnetwerk. Die zagen de waarde van het aandeel sinds de nog jonge beursgang op €18.50 met bijna 80% oplopen, doordat Liberty Global een 28.5% belang nam en verdere geruchten over een overname deden de rest. Van de Mededingingsautoriteit verwacht men weinig tegengas, daar in Nederland de markt regionaal gescheiden is. Op het deel van Ziggo wat nog niet in handen is van Liberty Global is inmiddels inderdaad een officieel bod uitgebracht van iets meer dan €34.53. De hoogte van het bod valt wat tegen. Belangrijker nog: het is grotendeels in aandelen Liberty Global i.p.v. een bod in contanten. Liberty Global moet er zelf nieuwe aandelen voor uitgeven. Er rijzen –terecht- grote vraagtekens bij de Ziggo belegger. De deal wordt pas in de tweede helft van het jaar afgerond. Lees verder op pagina 3
Turbo’s & Trading 402, 4 februari 2014
Technische Analyse • Eurostoxx50 - “Europa in correctie...”
De wekelijkse TA van Nico Bakker Nico Bakker is hofleverancier van technische analyse binnen RBS Markets. Hij publiceert regelmatig artikelen in allerlei media. Ook verzorgt hij diverse trainingen en workshops en is hij een graag geziene spreker tijdens beleggingsevenementen. Voor de uitleg van technische analyse termen verwijzen wij u naar www.rbs.nl/markets.
Wereldwijd staan de aandelenbeurzen te schudden op hun grondvesten. Koersen worden over een breed front richting het zuiden geduwd, de beren razen over de velden. Ondanks deze felle berentikken zijn de uptrends nog intact. Met andere woorden, er is sprake van een stevige correctiefase ofwel een countertrend beweging. Zo ook op de weekgrafiek van de Eurostoxx50 index, de Europese beursbarometer. Ik zal de grafiek nader voor u duiden en aangeven wat naar alle waarschijnlijkheid de plek op de grafiek zal worden waar de stieren zullen
terugkeren om de trend te vervolgen. Dat er sprake is van een stijgende trendfase, blijkt uit het proces van hogere toppen en hogere bodems, alsook koersvorming boven een gestaag oplopende gemiddeldelijn. De ondertoon is positief, de tendens tot stijgen is duidelijk zichtbaar en wordt ook onderschreven door de RSI als spanningsmeter, de rode lijn die netjes boven de 50-lijn beweegt. Echter, de uptrend wordt tijdelijk onderbroken door een correctiebeweging, zo blijkt uit de
Weekgrafiek Eurostoxx50
zwarte candles en de swingteller die thans op -3 staat. De correctie is gestart vanaf 3176, een recente top, dicht tegen de trendkanaallijn aan, die als weerstandlijn prima werk heeft geleverd. Maar tot hoever kan de correctie gaan? Welnu, op 2916 begint de Fibo retracementzone met in de buurt eveneens de sleepkabel die de beren moet tegenhouden. Het grootste stuk van de correctie ligt dus achter ons, zo lijkt het. Maar laat de markt het teken van bodemvorming geven. Dat zal het geval zijn bij een witte weekcandle op of boven de genoemde steunlijnen. Mochten er daarentegen zwarte kaarsen bijkomen tot onder de gemiddeldelijn, dan dreigt er een downtrend. Maar het motto in technische analyseland luidt dat een trend intact gelaten moet worden, dus we zien uit naar de terugkomst van de bullen. ‘Europa in correctie’ impliceert dat trendvolgende beleggers thans geen aankopen doen, maar rustig aan de zijlijn wachten op een vervolg van de uptrend. Als het Engeltje (de witte candle) verschijnt, is dat het geval en mogen er weer koopposities worden ingenomen.
Figuur 1. Weekgrafiek Eurostoxx50 Bron: BTAC Visuele Analyse 4 februari 2014
Selectie aanbod Eurostoxx50 Met Turbo's kunt u inspelen op een stijging en/of daling van de Eurostoxx50. Voor een compleet overzicht van het aanbod kijkt u op www.rbs.nl/markets. Selecteer in het Turbo/Booster pull down menu linksboven ‘ Eurostoxx50’.
2
Naam EURO STOXX 50 Turbo Long 2370 EURO STOXX 50 Turbo Long 2570
ISIN code NL0010134128 NL0010443040
Hefboom 4,6 6,6
EURO STOXX 50 Turbo Short 3230 EURO STOXX 50 Turbo Short 3480
NL0006202467 NL0006102162
7,4 4,6
Figuur 2. Een selectie van het aanbod Eurostoxx50 Turbo's. Bron: RBS, 4 februari 2014.
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 402, 4 februari 2014
Vervolg van pagina 1 • De beste manier om miljonair te worden
Active Hedge Group: De Active Hedge groep bestaat uit een aantal ervaren beroepshandelaren die gedurende beursuren in contact zijn met vele beleggers over de ontwikkelingen op de (Nederlandse) beurs. Op basis van het laatste nieuws, (kwartaal)cijfers, volatiliteit en Technische Analyse selecteert Active Hedge wekelijks een ‘trending topic’ uit de beleggerswereld.
Hoe zal de koers van het aandeel Liberty Global zich ontwikkelen? Wat is het effect van de uitgifte van nieuwe aandelen Liberty? Ziggo beleggers hadden al lang een mooie rit gemaakt. Winst nemen is dan een logische keuze. Of winst nemen slim is moet nog blijken. Het spel is nog niet gespeeld. Veel hangt af van de ontwikkeling van de aandelenprijs van Liberty Global, als die oploopt kan ook Ziggo mogelijk mee liften.
in ieder geval vast. De Europese kabelmarkt gaat nog een volgende ronde van overnamedrift beleven, met Altice in het middelpunt. Jeroen Santen
Weinig alternatieven
Op het moment van schrijven heeft Jeroen Santen noch in privé noch zakelijk een positie in Altice en zijn er geen andere belangenconflicten bekend.
Na een volledige overname van Ziggo en wellicht op termijn ook van Telenet blijven er op de Europese kabelmarkt weinig beursgenoteerde bedrijven meer over. Altice is dan een welkome aanvulling voor beleggers. Of het aandeel Altice een zelfde rit gaat maken als Ziggo en Telenet op de beurs, zal afhangen van de volgende strategische stappen van zowel Altice zelf als van Liberty Global. Het scenario dat Altice zelf verder gaat groeien via acquisities is ongeveer net zo logisch als een overnamepoging door Liberty Global. Een ding staat
Bronnen: http://www.altice.net/about_altice.html Financieel dagblad, 31 jan: discrete kabelvisionair met hart voor Israël http://www.standaard.be/cnt/dmf20140127_00949439 http://www.telegraaf.nl/dft/bedrijven/ziggo/22134102/__Ziggo_ kraal_aan_ketting_koopgrage_kabelkoning_Malone__.html http://www.veb.net/content/HoofdMenu/Beurs/Kieseenbeursfonds/Artikelen/Ziggo/Ziggo270114.aspx
3
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 402, 4 februari 2014
Grondstoffenweekoverzicht • In de kijker: basismetalen onder druk
De basismetalen liggen de voorbije weken erg zwak op koers. De London Metal Exchange (LME) prijsindex van 6 industriële metalen(aluminium, koper, nikkel, lood, zink en tin) verloor in januari 3,7 procent. Het is voor het eerst sinds 2010 dat de basismetalen het jaar lager inzetten. Nikkel en lood moesten vorige week 3,4 procent inleveren en de prijs van een ton aluminium daalde met 3,3 procent naar het laagste niveau sinds juli 2009. Het negatieve sentiment ten aanzien van China en de emerging markets speelt uiteraard een grote rol bij de prijsdalingen. De Chinese PMI index die de activiteit in de verwerkende industrie meet, daalde in januari voor de tweede maand op rij naar het laagste niveau sinds april 2011. Investeerders hoopten dat een aantrekkende groei in China tot een hogere consumptie van basismetalen en het opnieuw aanvullen van de voorraden zou leiden maar dit zit er voorlopig niet in.De groei van het Chinese bruto binnenlands product viel in het vierde kwartaal namelijk terug naar amper 1,8 procent op kwartaalbasis. Op korte termijn ligt de activiteit in China zelfs zo goed als helemaal stil. Naar aanleiding van het Chinees Nieuwjaar draait de economische activiteit enkele versnellingen lager terwijl de financiële markten hun deuren zelfs een week gesloten houden. De Amerikaanse economie groeide in het vierde kwartaal weliswaar met 3,2 procent op jaarbasis maar de grootste aandacht ging naar Federal Reserve, die de monetaire steunmaatregelen verder terugschroefde van 75 naar 65 miljard dollar per maand. Een deel van de extra liquiditeiten vloeide de voorbije jaren naar de emerging markets. Basismetalen zijn net de meest cyclische grondstoffencategorie en bij gebrek aan goede vooruitzichten in de industrielanden was de hoop vooral op de opkomende markten gericht. Het vooruitzicht op een verminderde geldstroom zorgde de voorbije weken echter voor een kapitaalvlucht. De renteverhogingen in onder meer Zuid-Afrika, India en Turkije slaagden er amper in om de val van de lokale munten te stoppen. De hogere dollarkoers zette op zijn beurt de metalenprijzen nog verder onder druk. Bronnen: Reuters, LME(27/1-31/1)
In het kort: • Op de energiemarkten maakte aardgas vorige week wilde bokkensprongen. Het februari termijncontract liep vorige week af op 5,557 dollar en dit was de hoogste prijs sinds januari 2010. De prijscurve was ook erg steil met grote verschillen tussen de maart
4
en april termijncontracten. De energiemarkten blijven in de ban van het extreme winterweer in grote delen van de Verenigde Staten. Volgens recente weersvoorspellingen komt het einde van de winterprik stilaan in zicht.Daardoor werd het maart termijncontract donderdag en vrijdag op hoge volumes fors goedkoper en werd de prijscurve naar het einde van de week toe veel minder steil. Aardgas sloot de week zelfs 1,1 procent lager af. De Amerikaanse aardgasvoorraden namen in de verslagweek (tot 24 januari) met 230 miljard cubic feet (cf) af, even veel als de consensusprognose vooropstelde.De voorraden liggen nu 16,6 procent onder het vijfjaars gemiddelde. Bij ruwe olieviel de spread tussen Brent uit de Noordzee en WTI (maart termijncontract) vorige week verder terug naar 8,91 dollar tegenover 11,24 dollar een week eerder. WTI liet 0,9 procent bijschrijven terwijl Brent 1,1 procent goedkoper werd. • De soft commodities voerden vorige week de ranglijst van best presterende grondstoffen aan. Cacao was voor de tweede week op rij erg goed op dreef met een klim van 4,3 procent. Een ton cacaobonen was sinds oktober 2011 niet meer zo duur. Toch was het met name de stijging van de suiker- en koffieprijzen die de markt tegenvoets nam. Een pond suiker werd net geen 3 procent duurder nadat eerder op de week het laagste prijsniveau sinds juni 2010 werd bereikt. Het herstel kan aan een combinatie van factoren worden toegeschreven. Zo blijft de toekenning van de exportsubsidies in India aanslepen. Het stimuleren van de Indiase uitvoer zou het globale overaanbod alleen maar doen toenemen. Daarnaast doet de goedkopere Braziliaanse Real het vooruitzicht op een hogere uitvoer toenemen. Ten slotte was er op vrijdag ook short covering. Wanneer de neuzen van de investeerders bijna allemaal in dezelfde richting wijzen, wordt de kans op een tegenbeweging steeds groter. Dit was het geval bij suiker, met een erg hoge short positie. Koffie deed het nog beter en sloot de week 3,4 procent hoger af. Het was vorige maand erg droog en heet in de meeste gebieden van Brazilië waar koffie wordt verbouwd. De droge januari-maand volgt op een erg natte december waarbij de neerslag viel in periodes vankorte maar erg hevige regenval. Deze situatie is erg ongunstig voor de vochtigheidsbalans van de grond en bijgevolg ook de verwachte opbrengst. De aanvankelijk erg optimistische schattingen voor de Braziliaanse opbrengst werden intussen al neerwaarts bijgesteld van meer dan 60 miljoen zakken (van 60 kilogram) naar 51 tot 55 miljoen zakken. Bronnen: Reuters, Bloomberg (27/1-31/1)
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 402, 4 februari 2014
Overzichten
Overzicht markten
Top 5 Stijgers Turbo’s en Boosters
ISIN code
Rendement
Rendement sinds introductie
DAX Booster Short
NL0010608311
167,05%
170,20% 27 jan 2014
AEX® -1,8% 386,85
AEX Booster Short
NL0010608295
132,12%
121,00% 27 jan 2014
396
DAX Booster Short
NL0010608303
106,99%
107,40% 27 jan 2014
394
AEX Booster Short
NL0010608287
100,45%
89,91% 27 jan 2014
392
Facebook Turbo Long
NL0010523916
81,61%
156,90% 11 dec 2013
Certificaten
ISIN code
390 388
Rendement
Rendement sinds introductie
RICI Enhanced Agrarische Grondstoffen Certificaat NL0006343881
9,19%
1,19% 30 sep 2008
US Homebuilding Certificaat
NL0006152514
8,03%
95,57% 14 jan 2008
CO2-emissie Certificaat II
NL0000287464
7,97%
-67,05% 28 feb 2007
RICI Enhanced Natural Gas Certificaat
NL0009057728
6,55%
-69,20% 19 jun 2009
Mongolië Certificaat
NL0009750181
3,85%
-86,72% 24 apr 2011
386 384 382
Figuur 3. Top 5 stijgers periode periode 27 januari t/m 3 februari 2014. Deze tabel is gebaseerd op het gemiddelde van de bied- en laatkoers van RBS. Een actueel overzicht vindt u op de website: www.rbs.nl/markets. Bron: RBS, 4 februari 2014.
24 januari
31 januari
Bund Future 0,9% 143,88 144,0 143,5 143,0
Overzicht Volume/Omzet
Long/Short-Ratio Short
Omzet(EUR)
Turbo® Ratio
142,5
Onderliggende waarde
Long
AEX
28.740.520 17.851.961 54.879.831
AEX 4,57
142,0
Brent Crude Oil Future
11.239
1.571
109.998
Brent Crude Oil Future
Bund Future
750
38.145
233.950
Bund Future
EUR/USD Goud
3,63
141,5
-58,46
141,0
97.306 218.052 709.483
EUR/USD -3,39
140,5
315.335 341.646 2.236.608
Goud 2,88
Figuur 4. Overzicht Volume/Omzet, periode 27 januari t/m 4 februari 2014. Bron: RBS, 4 februari 2014.
Figuur 5. Long/Short-Ratio van uitstaande posities per 4 februari 2014. Bron: RBS, 4 februari 2014.
24 januari
31 januari
EUR/USD -1,4% 1,3488 1,370 1,365 1,360 1,355 1,350 1,345 1,340 1,335 1,330
Webinars
1,325
Datum Aanvang Titel
Sprekers
17 februari Bakkers Bull / Bear van de maand februari 19 februari US Markets Trading 3 maart De basis van Turbo's en technische analyse 17 maart Bakkers Bull / Bear van de maand maart 20 maart Kwantitatieve Analyse meets Technische Analyse
Nico Bakker Guy Boscart Rogier San Giorgi Nico Bakker Nico Bakker Michael Groenewoud Nico Bakker
24 januari
Brent Crude Olie Future
31 januari
-1,4% 106,4
109,0 108,5 108,0 107,5 107,0 106,5 106,0 105,5 105,0
Inschrijven? Ga naar www.webinar.nl/rbs
5
17 januari
24 januari
Figuur 6. De prestaties van belangrijke markten van 24 januari t/m 31 januari 2014. Bron: Bloomberg, 4 februari 2014.
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Turbo’s & Trading 402, 4 februari 2014
Risico’s De aanschaf van Turbo’s en Certificaten brengen bepaalde risico’s met zich mee, zoals prijsrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. Turbo’s en Certificaten zijn daarom niet geschikt voor iedere belegger. Het is van belang dat u de kenmerken en risico’s van deze producten begrijpt voordat u een beleggingsbeslissing neemt. Tevens dient u zorgvuldig af te wegen of de Turbo’s en Certificaten geschikt zijn voor u gezien uw ervaring, beleggingshorizon, overige beleggingen, financiële positie, risico-bereidheid en andere relevante omstandigheden. In geval van twijfel, dient u professioneel advies in te winnen. Deze nieuwsbrief dient slechts ter informatie en is geen aanbieding of een uitnodiging tot het doen van een aanbieding van Turbo’s of Certificaten. Het aanbod van Turbo’s en Certificaten vindt uitsluitend plaats op basis van het respectievelijke basisprospectus, eventuele bijbehorende supplementen en de definitieve voorwaarden. De beslissing om Turbo’s en Certificaten te kopen moet dan ook op basis van deze documenten worden gemaakt. Deze documenten zijn kosteloos verkrijgbaar via www.rbs.nl/ markets. Deze paragraaf bevat slechts een overzicht van de belangrijkste risico’s. Lees voor een volledig overzicht het respectievelijke basisprospectus. Turbo’s en Warrants zijn beleggingsinstrumenten voor actieve en ervaren beleggers. Door de hefboom is een belegging in Turbo’s en Warrants risicovoller dan een directe belegging in de onderliggende waarde. Hoe hoger de hefboom die men kiest, hoe sneller een beweging van de onderliggende waarde doorwerkt in de waarde van de Turbo en de Warrant. Het stop loss-niveau van een Turbo kan wijzigen, waardoor bij een wijziging het stop loss-niveau dichter bij de koers van de onderliggende waarde kan komen. Bij indices zullen deze wijzigingen in periodes waarin veel dividend wordt uitgekeerd, groter zijn. De koers van een Certificaat volgt in principe één-op-één de prestaties van de onderliggende waarde, maar kan hiervan afwijken doordat de beheerkosten (jaarlijks) in rekening worden gebracht en door de marktbeweging van vraag en aanbod. Bij alle beleggingsinstrumenten kan gedurende zowel de looptijd als op de afloopdatum de volledige inleg verloren gaan. Veranderingen van de wisselkoersen van onderliggende waarden die niet in euro zijn genoteerd, beïnvloeden de waarde van de in euro genoteerde producten. Een stijging van de lokale valuta ten opzichte van de euro zal een positief effect hebben, een daling een negatief effect. Beleggen in aandelenmarkten van opkomende markten gaan gepaard met extra risico’s op politiek, economisch, de sociaal en juridisch gebied. Daarnaast ontbreekt door gebrekkige beschikbaarheid van financiële verslaggeving en andere data in sommige markten transparantie. Ongunstige ontwikkelingen hebben hierdoor vaak een sterk negatieve invloed hebben op de waarde van beleggingen in opkomende markten. Beleggen in grondstoffen gebeurt meestal door middel van termijncontracten Door te beleggen in termijncontracten en deze op tijd te verkopen kan fysieke levering van een grondstof worden voorkomen. Wanneer een belegger voor lange termijn in een bepaalde grondstof belegt, dient hij/zij het termijncontract voor het aflopen door te rollen naar een termijncontract met een langere looptijd. Het doorrollen van termijncontracten kan rendement opleveren of juist rendement kosten. Dit is afhankelijk van de termijnmarkt en staat los van veranderingen van de spotprijs van de desbetreffende grondstof. Wanneer een termijncontract afloopt, zal de prijs daarvan de actuele spotprijs benaderen. Bij het doorrollen wordt het aflopende contract verkocht en het volgende contract gekocht. Het verschil tussen opeenvolgende termijnprijzen kan een negatief rendement opleveren voor de belegger. Turbo’s en Certificaten worden uitgegeven door The Royal Bank of Scotland [plc. Beleggers lopen kredietrisico op deze bank. Dit betekent dat in geval van insolventie van de uitgevende instelling beleggers in Turbo’s en Certificaten mogelijk minder terugkrijgen dan hun initiële belegging en in het slechtste geval zelfs hun gehele belegging verliezen. Turbo’s en Certificaten worden gehouden via het bewaringssysteem van Euroclear Nederland en zijn daardoor afgescheiden van het vermogen van de uitgevende instelling. Het Nederlandse depositiogarantiestelsel is niet op Turbo’s en Certificaten van toepassing. Beleggers krijgen met een belegging in Turbo’s en Certificaten geen eigendom in onderliggende waarde daarvan. Turbo’s en Certificaten worden genoteerd op Euronext Amsterdam met RBS als market maker. Dat wil zeggen dat RBS onder normale marktomstandigheden tijdens beursuren van Euronext Amsterdam, van 9:05 uur tot 17:30 uur bereid is om Turbo’s en Certificaten te kopen en te verkopen. Hierdoor is het mogelijk om onder normale marktomstandigheden tijdens genoemde beursuren de Turbo’s en Certificaten te kopen of verkopen. De prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te kopen wordt de ‘biedprijs’ genoemd en de prijs waarvoor RBS bereid is een Turbo of een Certificaat te verkopen wordt de ‘laatprijs’ genoemd. Het verschil tussen de bied- en laatprijzen wordt de spread genoemd. Gedurende de looptijd van een Turbo of een Certificaat kan de spread aan
rbs.nl/markets 6
wijziging onderhevig zijn. Bijvoorbeeld, indien er belangrijke cijfers worden gepubliceerd zoals jaarcijfers of macroeconomische cijfers kan de spread (tijdelijk) wordt vergroot. Actuele informatie over de bied- en laatprijzen gehanteerd durende de looptijd van Turbo’s en Certificaten treft u aan op de relevante product pagina van de website www.rbs.markets. nl. Door bijzondere omstandigheden kan het voorkomen dat RBS geen prijzen afgeeft. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren indien de handel in de onderliggende waarde wordt stilgelegd, een Turbo of een Certificaat is uitverkocht, indien in korte tijd een groot aantal orders wordt geplaatst, er een storing in het handelssysteem van RBS is opgetreden, er een storing is opgetreden in het handelssysteem van Euronext Amsterdam of de beurs waarop de onderliggende waarde wordt verhandeld of indien er extreme marktomstandigheden zijn. Indien RBS geen prijzen afgeeft kan het zijn dat het niet mogelijk is om een Turbo of een Certificaat te kopen of te verkopen of niet tegen de door u gewenste prijs. Dit laatste kan zich voordoen omdat u in dergelijke situaties voor koop en verkoop afhankelijk bent van andere beleggers die willen kopen of verkopen. Disclaimer RBS Dit document is opgesteld door The Royal Bank of Scotland plc of haar dochtervennootschappen of groepsondernemingen (‘’RBS’’). Alle informatie in dit document is gebaseerd op informatie afkomstig van RBS en van andere instellingen die als betrouwbaar gelden. RBS geeft in dit document een getrouwe reproductie van dergelijke informatie, echter RBS biedt geen garantie voor de juistheid van de getoonde gegevens verkregen van derden. Geen garantie of zekerheid in welke vorm ook, expliciet of impliciet, wordt gegeven met betrekking tot de volledigheid en juistheid van de informatie opgenomen in dit document. RBS accepteert geen enkele verplichting om enige informatie opgenomen in dit document te herzien of te corrigeren. Geen handelen of nalaten van RBS of haar directeuren, werknemers, agenten of andere vertegenwoordigers met betrekking tot de informatie opgenomen in dit document vormt, of wordt geacht te vormen, een verplichting of garantie van RBS of enig ander persoon. Indicatieve prijzen of analyses in dit document zijn ter goede trouw opgesteld, uitgekozen en beoordeeld en derhalve wordt geen garantie gegeven ten aanzien van de juistheid, volledigheid en redelijkheid van deze prijsopgaven of analyses. Onverminderd de juridische verantwoordelijkheid voor informatievoorziening, accepteert RBS geen enkele vorm van aansprakelijkheid voor kosten, schade en claims ontstaan uit, of in verband met, een belegging in effecten beschreven in dit document. RBS en/of haar dochtervennootschappen of groepsvennootschappen, verbonden vennootschappen, werknemers of klanten kunnen een belang in financiële instrumenten hebben zoals de effecten beschreven in dit document of daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Een dergelijk belang kan omvatten het handelen, aanhouden, onderhouden van een markt in zulke instrumenten als ook het verschaffen van bank-, krediet- en andere financiële diensten aan een vennootschap of de uitgevende instelling van de effecten en financiële instrumenten beschreven in dit document. RBS treedt met betrekking tot een transactie, de effecten of andere verplichtingen beschreven in dit document, niet op als financiële adviseur of in een fiduciaire rol. RBS geeft met betrekking tot geen enkele jurisdictie een garantie of advies over fiscale, juridische en boekhoudkundige zaken. Dit document is niet bedoeld voor de distributie of het gebruik door enig persoon of enititeit in een jurisidictie of land waarin een dergelijke distributie of gebruik in strijd is met locale wet- en regelgeving. De informatie opgenomen in dit document is eigendom van RBS en is verstrekt op verzoek van een geselecteerd aantal ontvangers en mag niet (geheel of gedeeltelijk) worden verstrekt of anderszins gedistributeerd aan een andere derde partij zonder de schriftelijke toestemming van RBS. Verenigde Staten van Amerika: Dit document is uitsluitend bestemd voor verstrekking aan “major institutional investors” zoals gedefinieerd in “Rule 15a-6” van de Amerikaanse Exchange Act van 1934, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de “Exchange Act”) en mag niet worden verstrekt aan andere Amerikaanse ingezetenen. Elke Amerikaanse “major institutional investor” die deze informatie ontvangt en komt door het ontvangst ervan overeen dat hij de informatie in dit document niet zal verstrekken of anderszins distributeren aan anderen. De effecten zoals hierin beschreven zijn en zullen niet worden geregistreerd zoals bedoeld in de de Amerikaanse Securities Act van 1933, zoals van tijd tot tijd gewijzigd (de “Securities Act”) en mogen niet worden aangeboden of verkocht in de Verenigde Staten van Amerika, tenzij aan “qualified institutional buyers” (gekwalificeerde institutionele beleggers) in lijn met “Rule 144A” of op grond van een andere vrijstelling van of het niet van toepassing zijn van de registratieverplichting van de Securities Act. De aanbieding of verkoop van de effecten of transacties in de effecten kunnen verder beperkt worden door toepasselijke wet- en regelgeving van de Verenigde Staten of van haar afzonderlijke staten.
Potentiële beleggers dienen zichzelf daarom op de hoogte te stellen van en juridische beperkingen bij het aangaan van transacties na te leven. Potentiële beleggers dienen zich te realiseren dat de effecten mogelijk niet geschikt zijn voor alle beleggers. The Royal Bank of Scotland plc staat in het Verenigd Koninkrijk onder toezicht van de Prudential Regulation Authority en de Financial Conduct Authority en haar activiteiten in Nederland vallen onder het gedragstoezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Behalve in landen waarin dit wettelijk is vereist is de inhoud van dit document is niet beoordeeld door toezichthouders in de landen waarin dit document wordt verstrekt. In geval van twijfel over de inhoud van dit document dient onafhankelijk professioneel advies te worden ingewonnen. © The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm ook van de inhoud van deze nieuwsbrief is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. De nieuwsletter bevat merken van The Royal Bank of Scotland Group plc en andere vennootschappen binnen de RBS groep. De merken omvatten onder andere het logo van The Royal Bank of Scotland en de merknamen The Royal Bank of Scotland en RBS. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de indices genoemd in dit document behoren toe aan de relevante Index sponsoren (de “Index Sponsoren”). De relevante Index Sponsoren zijn op generlei wijze betrokken bij de totstandkoming of verkoop van de producten genoemd in dit document, noch wordt door hen enig advies tot aankoop van deze producten gegeven. TURBO en BOOSTER zijn merknamen van The Royal Bank of Scotland Group plc. Disclaimer Technische Analyse & Turbo Tip / Grondstoffen Weekoverzicht / Marktfocus Het onderdeel technische analyse wordt verzorgd door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. ("BTAC") en uitgebracht door RBS. Nico Bakker is bestuurder van BTAC en is een onafhankelijk analist. RBS en BTAC zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Bakker TAC in ruil voor een financiële vergoeding technische analyse verzorgd en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De technische analyses van BTAC zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Het onderdeel Grondstoffenweekoverzicht wordt verzorgd door Falesia bvba ("Falesia") en uitgebracht door RBS. Koen Lauwers is bestuurder van Falesia en is een onafhankelijk analist. RBS en Falesia zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Falesia in ruil voor een financiële vergoeding de grondstoffen weekoverzichten verzorgd. De grondstoffen weekoverzichten van Falesia zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies (de grondstoffen weekoverzichten en de technische analyses worden hierna gezamelijk de "artikelen" genoemd). Het onderdeel Marktfocus wordt verzorgd door Active Hedge Group B.V. en uitgebracht door RBS. De in dit document opgenomen standpunten en vooruitzichten zijn door Active Hedge Group B.V. gegeven in haar hoedanigheid van onafhankelijk analist. RBS en Active Hedge Group B.V. zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin Active Hedge Group B.V. in ruil voor een financiële vergoeding analyses verzorgd en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De analyses van Active Hedge Group B.V. zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Iedere (potentiële) investering dienen beleggers te toetsen aan hun persoonlijke beleggersprofiel en te bespreken met hun adviseur. De in de artikelen genoemde standpunten en vooruitzichten zijn door respectievelijk BTAC gegeven in zijn hoedanigheid als technisch analist, door Koen Lauwers gegeven in zijn hoedanigheid als intermarket analist en door Active Hedge in hun hoedanigheid als onafhankelijk analist. RBS kan van tijd tot tijd producten uitgeven die dezelfde onderliggende waarden kunnen hebben als de financiële instrumenten besproken in de artikelen. RBS heeft echter geen enkele betrokkenheid bij, op welke manier dan ook, invloed op, zeggenschap over of inspraak in van de totstandkoming van de artikelen van of namens respectievelijk BTAC, Falesia of Active Hedge of een aan BTAC, Falesia of Active Hedge gelieerde onderneming of persoon. RBS is niet verantwoordelijk voor de volledigheid, juistheid en geschiktheid voor welke doeleinden dan ook en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in verband met de artikelen van BTAC, Falesia of Active Hedge of een aan BTAC, Falesia of Active Hedge gelieerde onderneming of persoon.".
