BghU Postbus 5150, 3502 JD Utrecht Telefoon: 088- 0640200 www.bghu.nl
Aan: Wethouder Financiën Utrecht Hr. J. Kreykamp Van: Adjunct Directeur BghU Mr J. Vonk
Utrecht, 11 maart 2015
EVALUATIE PILOT MIJN WOZ LUNETTEN/HOOGRAVEN 2014 Aanleiding Op 18 september 2013 zijn in de gemeenteraad van Utrecht schriftelijke vragen gesteld over “meer invloed en inzicht voor inwoners bij het bepalen van de WOZ-waarde”. De steller van die vragen heeft expliciet gewezen op de pilot in Tilburg. In de beantwoording is door het college van burgemeester en wethouders aangegeven dat men van mening was dat het een goed initiatief was en is toegezegd om een dergelijke pilot in 2014/2015 in Utrecht uit te laten voeren. Daarbij werd expliciet de wijk Lunetten genoemd voor de pilot. Bij de behandeling van de programmabegroting voor 2014 is er een motie ingediend om de pilot nu daadwerkelijk uit te gaan voeren. Na overleg tussen wethouder financiën en de indiener van de motie is de toezegging gedaan om in 2014 te starten met de pilot. De motie is daarop ingetrokken. Op 9 januari 2014 zijn er opnieuw schriftelijke vragen gesteld over “trage afhandeling WOZbezwaren” in Utrecht naar aanleiding van een krantenartikel waarin Utrecht expliciet genoemd werd. Ook in deze vragen kwam weer de pilot Tilburg naar voren als mogelijke oplossing voor het indammen van de toestroom WOZ-bezwaarschriften. Er werd vooral gewezen op het verhogen van de acceptatie door de burger van de WOZ waarde door een dergelijk initiatief.
1
BghU Postbus 5150, 3502 JD Utrecht Telefoon: 088- 0640200 www.bghu.nl
Het college heeft in de beantwoording opnieuw aangegeven dat Utrecht in 2014 begint met de pilot in Lunetten. Uitgangspunten waren daarbij het vergroten van het draagvlak bij de burger voor de WOZ waarden en het verbeteren van onze bestanden v.w.b. de kenmerken. De gemeente Utrecht heeft in maart 2014 formeel opdracht gegeven aan de BghU tot het opstarten van de pilot. Daarbij is aangegeven dat er na afloop van de pilot een evaluatie diende plaats te vinden welke aan de wethouder financiën moest worden voorgelegd.
Projectopzet De wijk Lunetten is in het kader van het invoeren van de interactieve WOZ al in een vroeg stadium genoemd voor een pilot. Voordeel is dat deze wijk, voor wat betreft samenstelling van bebouwing, woningen en bewoners, al volledig in kaart gebracht was. Het desbetreffende bestand was voor de inrichting van een portal voor de interactieve WOZ zo te leveren. Het aantal woningen in Lunetten is volledig in beeld gebracht, met een uitsplitsing naar type woning en een verdeling naar koop- en huurwoningen. Later is besloten om een deel van de wijk Hoograven nog aan de pilot toe te voegen. Het gaat in totaal om 5400 woningen in de wijken Lunetten en Hoograven.
Uitkomst van de pilot De pilot liep van 4 november en is gesloten op 14 december 2014. In de waardebeschikkingen 2015 (peildatum 1 januari 2014) zijn de resultaten van de terugkoppeling vanuit de deelnemers aan de pilot geheel verwerkt. Na het sluiten van de bezwaartermijn WOZ 2015 (mei 2015) kunnen we definitief vaststellen of het betrekken van de burgers bij de WOZ waarden aantoonbare invloed heeft gehad op het aantal ingediende bezwaarschriften uit de wijk Lunetten/Hoograven.
Aantal reacties in de pilot fase In totaal hebben 1330 huiseigenaren van de uitgevraagde 5400 objecten deelgenomen aan de pilot. Op 22 januari 2015 waren alle reacties afgehandeld. Alles is dus af op moment dat de waardebeschikkingen WOZ voor 2015 worden verzonden. Van de 1330 reacties zijn 972 deelnemers akkoord en 358 deelnemers niet-akkoord met de voorlopige WOZ-waarde. Het aantal waardewijzigingen inclusief vlekwerking is 1246 objecten. Statement: de burger denkt goed mee, burgers zijn eerlijk over hun waarde en met name ontbrekende kenmerken en er is sprake van positieve tot zeer positieve reacties van burgers
2
BghU Postbus 5150, 3502 JD Utrecht Telefoon: 088- 0640200 www.bghu.nl
over deze pilot.
De enquête Na afloop van de pilot werd de deelnemers gevraagd om mee te werken aan een korte evaluatie. Uiteindelijk hebben 564 burgers deelgenomen aan de enquête. De resultaten hiervan zijn in de laatste twee weken van januari 2015 geanalyseerd. We ontvingen veel positieve reacties, de burger heeft de pilot als positief ervaren. Er zijn geen klachten binnengekomen, alleen een enkele kritische noot. Er is wel veel tijd gaan zitten in de verwerking van de opmerkingen van de burgers. De uitkomst van de enquête is bij deze evaluatie als bijlage bijgevoegd. De enquête bestaat uit: A. Reacties op de gebruiksvriendelijkheid en hanteerbaarheid van de portal; B. Reacties op hoe de deelnemers het openstellen van de portal en het geven van inzicht in de WOZ-waarde hebben ervaren.
Kosten en tijdsbesteding Pilot Lunetten Voor de pilot Lunetten/Hoograven was een budget beschikbaar van € 43.000. De uiteindelijke kosten van de pilot (aanschaf portal, mailing, projectleiding etc.) zijn net binnen het beschikbare budget gebleven. Dat is dan wel exclusief de urenbesteding van medewerkers BghU aan het project, de verwerking van de reacties en het maken van de brieven aan de burgers etc. In de bijlagen is een overzicht gegeven van de interne urenbesteding en de kosten bij de BghU. Het is duidelijk dat, indien MijnWOZ voor alle deelnemers binnen de BghU zou worden geïmplementeerd, dit grote gevolgen zal hebben voor de planning van de werkzaamheden en met name de inrichting van de werkstroom Waarderen binnen BghU. In een eerste fase zal veel tijd moeten worden gestoken in de verwerking van de reacties, het controleren van oppervlakten etc. Een tijdsinvestering die zich, volgens ons, op termijn zal terugverdienen in minder reacties, minder bezwaarschriften en een grotere acceptatie. Ook het feit dat we deze pilot parallel hebben laten lopen aan de samenwerking met de Dienst Gemeentelijke Belastingen van Amsterdam heeft voor een kostenreductie gezorgd (gezamenlijke externe projectleider, “korting” op de aanschaf van de portal omdat dit volume voor de leverancier betekende).
3
BghU Postbus 5150, 3502 JD Utrecht Telefoon: 088- 0640200 www.bghu.nl
Doorstart in 2015 BghU wil graag verder met MijnWOZ. Alleen is daar natuurlijk draagvlak voor nodig van de deelnemers, in eerste instantie de gemeente Utrecht. Utrecht heeft in 2013 gevraagd het project Mijn WOZ op te starten. Ook het bestuur van de gemeente De Bilt heeft in 2014 aangegeven dat men graag wil participeren in MijnWOZ omdat men dit een goede zaak acht (meer openheid richting haar burgers v.w.b. de waardevaststelling voor de WOZ). Wij kijken momenteel naar de mogelijkheid om een groot aantal woningen mee te nemen in een tweede fase van MijnWOZ. We starten daarmee in mei 2015. Voor Utrecht kan dan worden gekozen voor (opnieuw) Lunetten/Hoograven en woningen uit een andere wijk. BghU werkt toe naar een permanent proces, waarbij de burger op elk moment via een portal naar zijn WOZ waarde en de onderbouwing kan kijken en kan reageren. Ook zullen we werken aan een vaste koppeling van een MijnWOZ portal aan de waarderingsmodule zoals die in het digitale concept van BghU is opgenomen.
Gebruik DigiD Afgelopen jaar heeft BghU bij de pilot geen gebruik gemaakt van DigiD, maar van de inlogmogelijkheid via burgerservicenummer (of RSIN voor bedrijven) en wachtwoord. Op een enkele reactie na zijn bij ons geen klachten binnengekomen over gebrek aan privacy. Amsterdam daarentegen heeft wel gebruik gemaakt van DigiD, maar heeft dat toch ook ervaren als drempel. De (directe) respons was lager (in veel gevallen moest DigiD nog aangevraagd worden waardoor men voortijdig afhaakte) en aan het eind van de pilot waren er meerdere klachten over het niet-tijdig ontvangen van de toegangscode waardoor men te laat was voor deelname. BghU kiest ervoor om nu bij de start van de tweede fase te kiezen voor inloggen met DigiD. Mijnoverheid en MijnBghU werken enkel met DigiD, dus we sorteren voor op het volledig (en veilig) werken met DigiD. Bepalen van het gebied voor de pilot 2e fase De omvang van de tweede fase zou dan kunnen zijn: 10.000 woningen gemeente De Bilt, 5400 woningen Lunetten/Hoograven. Een andere wijk zou kunnen zijn Vleuten /De Meern of Leidsche Rijn. Het gaat dan in totaal om tussen de 20.000 en 25.000 objecten.
4
BghU Postbus 5150, 3502 JD Utrecht Telefoon: 088- 0640200 www.bghu.nl
De kosten De BghU is overtuigd van de meerwaarde voor de kwaliteit van haar bestanden door toepassing van MijnWOZ. Dit zal zich op termijn terugverdienen in lagere kosten. Voor 2015 zal de BghU haar bestuur dan ook voorstellen om de kosten voor de tweede fase en de start van het werken naar een permanent proces te dekken uit haar innovatiebudget. Wij vragen dus geen extra middelen. Daarbij de kanttekening dat in deze tweede fase samenwerken met Amsterdam nog steeds zou kunnen, maar als dat wat tijdsfasering of andere redenen niet zou kunnen, dan gaat BghU gewoon zelf verder met de uitvoering en doorontwikkeling.
Toekomst Landelijk valt te constateren dat steeds meer gemeenten en samenwerkingsverbanden overstappen op een methodiek waarbij vooraf aan burgers, en wellicht straks ook bedrijven, inzicht wordt verschaft in de wijze waarop de WOZ waarde tot stand komt. De burger stelt die openheid en die “inspraak” op prijs en ook belangenverenigingen zoals Vereniging Eigen Huis prijzen dit initiatief. Er lijkt dus geen weg terug meer te zijn. Bovendien past dit goed in het beeld dat lagere overheden burger meer willen betrekken bij zaken, ook zaken zoals WOZ-waarde en belastingheffing op basis van die waarde.
Gevraagde beslissing 1. Kennis te nemen van de uitkomst van de pilot Lunetten/Hoograven 2014-2015; 2. In te stemmen met het opstarten van een pilot 2e fase;
Tenslotte Wij stellen voor om een persbericht uit te sturen na het sluiten van de bezwaartermijn WOZ 2015 (mei 2015). Op dat moment kunnen we aantonen of het betrekken van de burgers bij de WOZ-waarden invloed heeft gehad op het aantal ingediende bezwaarschriften uit de wijken Lunetten/Hoograven.
Bijlagen A. Uitkomst v.w.b. reacties op de wijze waarop het digitale loket heeft gefunctioneerd, inclusief aanbevelingen B. Uitkomst Enquête v.w.b. tevredenheid-ontevredenheid van de deelnemers C. Tijdsbesteding BghU voor de pilot Lunetten 2014
5
BghU Postbus 5150, 3502 JD Utrecht Telefoon: 088- 0640200 www.bghu.nl
BIJLAGE 1.
Overzicht interne uren Pilot Lunetten BGHU 2014/2015.
Adj. Dir BGHU Projectopzet en projectplan en aanbesteding + gesprekken leverancier Totaal 98 uur Communicatiemedewerkster Mailings, voorlichting , beoordeling + maken teksten voor de portal Totaal 103 uur Applicatiebeheerder Inrichting van de portal, aanmaken van bestanden en levering aan externe leverancier, afstemming ICT techniek Totaal 193 uur Afdeling Waarderen Werkvoorbereider, met name nameten objecten en taxateurs v.w.b. beoordeling van meldingen, aanbrengen correcties, terugkoppeling resultaten Totaal 1357 uur
Totale uurbesteding voor deze Pilot binnen BghU is dan 1751 uur (1,1 FTE op jaarbasis)
6