Aan de wethouders van de Gemeente Leidschendam-Voorburg, Postbus 905 2270 AX VOORBURG
Voorburg Ons nummer Betreft Uw brief van Uw kenmerk Bijlage
2 december 2014 2014-0012c Overlegmodel, Innovatieagenda en Begroting Grafische weergave Overlegmodel Innovatieagenda 2015
Geachte heer Rozenberg, De Participatieraad Leidschendam-Voorburg (de PRLV) heeft in de afgelopen maanden met u en de andere twee wethouders een gesprek gevoerd over de komende drie decentralisaties en de positie die de PRLV daarbij in neemt. We hebben die gesprekken als constructief en inspirerend ervaren. De belangen van alle betrokkenen zijn groot en het is prettig te ervaren dat het overleg op een dergelijke, positieve manier gevoerd kan worden. In het overleg is een aantal voorstellen aan de orde geweest, waarvan het verstandig lijkt om de inhoud daarvan vast te leggen. Gezien de huidige politieke situatie verwachten wij geen (formeel) standpunt van B&W. Wel vinden wij het van belang onze invalshoek van deze gesprekken te markeren: vandaar deze brief. Nieuw Overlegmodel De portefeuilleverdeling van uw college is voor de PRLV aanleiding geweest de eigen werkgroepenindeling te herzien en er vervolgens een vakgroepenstructuur van te maken die overeenkomt met de werkgebieden van de wethouders. Zo kennen we inmiddels de Vakgroep WMO, de Vakgroep W&I en de Vakgroep Jeugd. Vanuit de gedachte dat het adviesproces aan kwaliteit wint, wanneer er regelmatig overleg is, stellen wij voor elk half jaar overleg te voeren tussen de vakgroep en de betrokken wethouders. Het lijkt de Participatieraad praktisch dat uw college per vakgroep één vast ambtelijk contactpersoon aanwijst. Deze kan waar nodig kennis uit de organisaties aanboren en kan de voorbereiding van het overleg met de wethouders ambtelijk ondersteunen. Het voornemen om als voltallig College van B&W twee maal per jaar met de PRLV van gedachten te wisselen kan naar ons idee teruggebracht worden tot één maal per jaar. De delegatie van de PRLV zal in beginsel bestaan uit de voorzitter, de plaatsvervangend voorzitter en de trekkers van de drie vakgroepen, eventueel aangevuld met specialisten voor zover de agenda daartoe aanleiding geeft. Het eerstvolgende overleg staat reeds gepland op 24 februari 2015. Innovatieagenda 2015 is het eerste jaar waarin de drie Transities en de bijbehorende Beleidstransformaties gestalte krijgen. Het is een jaar waarin de aard, inhoud en effectiviteit ervan zichtbaar zal worden. Het zal tevens een “leerjaar” zijn. Vele ziens- en werkwijzen zullen veranderen, terwijl er tegelijk waarborgen moeten zijn voor de behoeften van de burgers. De gedachte is om hieraan in 2015 enige gestructureerde aandacht te besteden, zodat met ingang van 2016 een gewogen en samenhangende innovatieagenda kan worden opgesteld. Hiertoe heeft de PRLV een agenda opgesteld die bestaat uit (werk-)bijeenkomsten waarin onder meer experts hun zienswijzen aanbieden opdat daarmee op het gebied van beleidsontwikkeling, -uitvoering en -evaluatie vernieuwende impulsen ontstaan. Deze Innovatieagenda kan niet zonder politiek en ambtelijk draagvlak. Deze agenda is daarom met de wethouders en met de raadsleden besproken. Gebleken is dat voor deze agenda breed draagvlak bestaat, met dien verstande dat aangesloten moet worden bij innovatieplannen die op verschillende
Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl
1 van 5
plekken worden opgezet (ambtelijk, bij zorgaanbieders en de agenda voor de werkgroep 3D in de Gemeenteraad). Voor de inhoud van ons voorstel voor een Innovatieagenda verwijzen wij u naar bijlage 1. Begroting Aan de hierboven genoemde Innovatieagenda zijn uiteraard kosten verbonden. De PRLV heeft hiermee in zijn begroting 2015 vanzelfsprekend geen rekening kunnen houden. De huidige begroting van de PRLV is een uitwerking van de eerder opgelegde taakstelling van circa 30%. (zie uw brief van 4 november 2011/619648/654383/643395-D, waarbij de subsidie van € 98.150 is teruggebracht naar € 70.000 voor 2015). In het gesprek met wethouder Bruines heeft zij aan de orde gesteld of er gegevens beschikbaar zijn over de hoogte van de subsidies die andere gemeenten verstrekken. Wij hebben daarop contact gezocht met de landelijke koepel van WMO-raden. Daaruit bleek dat er geen overzicht beschikbaar is waardoor een reële vergelijking mogelijk is. Belangrijkste reden daarvoor is dat er grote verschillen zijn in de vorm van ondersteuning. Over het algemeen worden vacatiegelden verstrekt voor het bijwonen van vergaderingen en is er budget voor scholing en dergelijke. Hierin ontlopen de subsidies elkaar niet veel. In sommige gevallen wordt huisvesting vergoed. De grootste kostenpost is echter veelal niet zichtbaar in de subsidieverstrekking: de ambtelijke ondersteuning. In sommige gevallen worden alle secretariële taken (verslagen maken, vergaderingen voorbereiden, logistieke taken, archivering etc.) door ambtenaren verzorgd. Een reële benchmark is niet mogelijk. Ondanks de dalende budgetten zijn de taken van de PRLV zijn de laatste jaren sterk toegenomen. Door de decentralisatieoperatie is een zwaar beslag gelegd op de mogelijkheden van de leden van de PRLV om volledig te kunnen participeren in de vele adviestrajecten en overleggen met de ambtenaren van de gemeente en inmiddels ook de ambtenaren van de gemeenten Wassenaar en Voorschoten. De meeste leden van de PRLV zijn vanwege hun dagelijkse taken niet in staat zonder goede ondersteuning het college van goede adviezen te voorzien. Tegelijkertijd zijn de kosten voor huisvesting toegenomen. De PRLV heeft de bezuiniging opgevangen door met name te korten op haar budgetten voor scholing, participatie en ondersteuning. Zoals gezegd: het opzetten en uitvoeren van de Innovatieagenda zal extra kosten met zich mee brengen. Daarbij komt dat de PRLV recentelijk is gevraagd om in het kader van monitoring van de effecten van het WMObeleid, casussen te beschrijven die representatief zijn voor het in beeld brengen daarvan. Het project “WMOcasussen”. Ook hieraan zijn kosten verbonden: het betreft hier voornamelijk administratieve en logistieke kosten. De komende jaren voorziet de PRLV een toename van de noodzaak juist op die terreinen expertise, kennis op te bouwen om daarmee goede en gedegen adviezen aan het College van B&W en de Gemeenteraad te verstrekken. De PRLV heeft daarom gepleit voor een aanvulling de komende jaren op het bestaande budget. De aanvullingen zullen worden ingezet voor extra ondersteuning en het organiseren van bijeenkomsten zoals verderop in deze brief is aangegeven. De aanvulling van het budget bestaat voor € 15.000,-- extra kosten ten behoeve van de administratieve ondersteuning en € 4.000,- voor de organisatie van bijeenkomsten in het kader van de drie decentralisatieoperaties. Voor die laatste activiteiten zal tevens per activiteit om aanvullende financiële ondersteuning van de gemeente worden gevraagd.
Met vriendelijke groet,
Mevrouw A.P. de Grijs-Langestraat Voorzitter Participatieraad Leidschendam-Voorburg
Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl
2 van 5
Bijlage 1
Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl
3 van 5
Bijlage 2 VOORSTELLEN VOOR ACTIVITEITEN PARTICIPATIERAAD 2015.
Inleiding
De PRLV heeft advies uitgebracht over de komende drie decentralisaties. Kern van het advies was tweeledig. Vóór 1 januari moet nog een hoop werk verzet worden; ná 1 januari vinger aan de pols houden / acute problemen direct oplossen. Dit laatste lag overigens in lijn met het advies op het collegeakkoord. De gemeente heeft besloten de jaren 2015 en 2016 als een soort overgangsperiode te beschouwen. Het risico is dat 2017 het eerste jaar zou zijn dat de échte veranderingen hun beslag zouden krijgen. Gezien de adviezen tot nu toe en de belangen van de kwetsbare groepen waarvoor de PRLV staat kan deze zich niet permitteren een afwachtende houding aan te nemen. De PRLV stelt daarom voor een aantal onderwerpen te selecteren om de transformatie/innovatie reeds in 2016 te laten starten. Deze innovatie-agenda moet dus reeds voorbereid worden in 2015 en is onderdeel van een bredere agenda voor 2015 (drie sporen) SPOOR 1 Voorbereiden van de innovatieagenda 2016 van de gemeente. Onderstaande lijst is een eerste voorzet. Binnen de gemeente en bij de verschillende aanbieders lopen ook innovatieprogramma’s. Het is van belang deze goed op elkaar af te stemmen. In de eerste plaats natuurlijk om dubbel werk te voorkomen, maar meer nog om te kijken of de verschillende innovatieprogramma’s elkaar kunnen versterken. 1. Leren van casuïstiek. Er is een aantal gemeenten dat nu al probeert de beleidvorming mede te baseren op (individuele) casuïstiek. Gezien het advies van de raad ligt het voor de hand om samen met de beleidsmakers van de gemeente en in overleg met de fracties in de Gemeenteraad te zoeken naar een moment en een manier waarop van de ervaring van andere gemeenten en van wetenschappelijk onderzoek ter zake geleerd kan worden. Het is wellicht verstandig een organisatie die daar nu al mee bezig is (het Instituut voor Publieke Waarden) daarbij te betrekken. 2. Positie van vrijwilligers/mantelzorgers. Daar worden veel woorden aan vuil gemaakt in het landelijke debat. De gemeente heeft zich daaraan niet bezondigd. Kernkwestie is – naast de druk op deze vrijwilligers/mantelzorgers – dat in de toekomst naar organisaties of organisatievormen gezocht zal moeten worden, die een productieve combinatie weten de vinden tussen relatief beperkte inzet van professionals en ruime inzet van vrijwilligers. De organisatie Mezzo heeft ervaring met dit soort bijeenkomsten: het ligt voor de hand samen met deze organisatie een congresje te organiseren. 3. Preventie en vroegsignalering. Het belang van dit onderwerp is groot: de PRLV heeft daar al vaker op gewezen. Niet alleen vanuit het perspectief van kostenbeheersing, maar vooral geredeneerd vanuit het belang van de burgers. Immers: hoe eerder problemen gesignaleerd worden hoe makkelijker een oplossing gevonden kan worden én hoe groter de ruimte voor “eigen regie” van de probleemeigenaar zal zijn. Wél zal dit congres vooral een zeer brede betrokkenheid moeten hebben van allerlei organisaties/deskundigen (huisartsen, politie, onderwijs, jongerenwerk, wijk- en sportverenigingen etc etc). Dit is ook een logische gelegenheid om een aantal onderwerpen te adresseren waar de PRLV eerder aandacht voor heeft gevraagd: schuldhulpverlening, schooluitval en langer thuis wonen ouderen. 4. Aanbestedingen. We hebben als raad aandacht gevraagd voor dit vraagstuk. Vanwege de wettelijke voorschriften hebben de aanbestedingen in de praktijk helaas vooral een juridische/financiële invalshoek. Grote organisaties die juridische expertise in huis hebben kunnen nog wel invloed uitoefenen op het proces, maar het perspectief van de klanten verdwijnt veelal achter de horizon. De PRLV stelt voor in overleg met de fracties van de Gemeenteraad de rekenkamer van de gemeente te verzoeken zo spoedig mogelijk een evaluatie te laten maken van de thans lopende aanbestedingen. Over de resultaten kunnen we een bijeenkomst organiseren met burgers, zzp-ers, de politiek etc. Op dit moment denkt de PRLV aan een min of meer vast stramien voor deze “congresjes”: inbreng van een deskundige met een opmerkelijke invalshoek (om de vrijheid van het denken te bevorderen) een inhoudelijk gesprek met kleine kring van betrokkenen in de gemeente en omgeving om de belangrijkste dilemma’s te achterhalen. De rest van de deelnemers zijn toehoorder van dit gesprek, dat de vorm kan krijgen van het tv-programma “de achterkant van het gelijk”.
Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl
4 van 5
reflectie van alle betrokkenen: alle overige aanwezigen worden in de gelegenheid gesteld te reageren. Enkele dagen ná de bijeenkomst wordt de deelnemers gevraagd aan te geven welk innovatie-advies zij aan de gemeente zou geven. Aldus ontstaat in de loop van 2015 een lijst van innovatieadviezen. Overwogen kan worden om in oktober 2015 een bijeenkomst te beleggen waarin alle eerder uitgenodigde partijen kunnen reageren op een door de PRLV opgesteld innovatieprogramma. Daarmee zou eind 2015 een breed gedragen voorstel voor innovatie aan de gemeente kunnen worden aangeboden. SPOOR 2 Lok de gemeente uit te starten met een pilot op het gebied van de PGB In het jaarcongres van Zorg&Welzijn bleek dat bij een tweetal (nagenoeg) buurgemeenten zeer positieve ervaringen zijn opgedaan met vernieuwing van het zorgaanbod via het PGB. De gemeenten Woerden en Delft hebben deze vernieuwing via een vérgaande doorvoering van de principes van het integrale PGB opgepakt en hebben -als enige gemeente in Nederland- toestemming én financiële ondersteuning gekregen van staatssecretaris Van Rijn voor een pilot “Integraal PGB levenslang levensbreed”. Kiezen voor een PGB op deze manier lijkt een mogelijkheid te zijn tot een paradigmashift met vérgaande gevolgen voor inwoners, zorgaanbieders en gemeenten én het vliegwiel voor een diepgaande transformatie in het sociaal domein. Het ligt voor de hand om de gemeente voor te stellen om te kijken naar een mogelijk samenwerkingsverband met de gemeente Woerden en Delft. SPOOR 3. Spreek de gemeente aan op de inhoud en voortgang van de toegezegde onderzoeken voor zover relevant voor onze doelgroepen. In het college-akkoord is een groot aantal onderzoeken en dergelijke in het vooruitzicht gesteld. Het ligt voor de hand om deze steeds op de agenda te plaatsen van het overleg dat de trekkers van onze vakgroepen met de betrokken wethouders zullen gaan hebben.
Burgemeester Feithplein 95a - 2273 BW Voorburg - 070-3865657 - www.prlv.nl
5 van 5
