aan de kwaliteit van VVE

aan de kwaliteit van VVE Presentatie VVE conferentie 22 april 2014 Els Klerkx (gemeente Waalwijk) i.s.m. - Berend Schonewille (Sardes) - Mikz Kinderopvang & Peuterspeelzalen - basisschool van der Heijden

Kwaliteit VVE Waalwijk Programma: -

VVE Waalwijk VVE beleid Convenant en Monitor VVE (Sardes) Bestandsopname gemeente Waalwijk Bestandsopname Kiekeboe – van der Heijdenschool VVE na bestandsopname

VVE Waalwijk Huidige situatie Waalwijk heeft 3 kernen - Kern Waalwijk : 5 kindcentra, 2 psz en 6 kdo - Kern Sprang-Capelle: 2 kindcentra, 2 psz, 1 kdo - Kern Waspik: 2 psz en 1 kdo VVE-programma’s: - Startblokken, Piramide, Peuterplein – Kleuterplein VVE-partners: GGD, kinderopvang+peuterspeelzaalwerk, CJG, basisonderwijs, bibliotheek, welzijnswerk, gemeente

VVE Waalwijk Voorschool 1 oktober 2012

- 14 peuterspeelzalen (waarvan 7 VVE) - 12 kinderdagverblijven

Aantal peuters (2-3 jarigen) Peuters in kinderdagverblijven Peuters in peuterspeelzalen Doelgroeppeuters in psz Totaal peuters in voorschool

952 437 446 120 883

VVE Waalwijk Vroegschool 1 oktober 2012

- 18 basisscholen, waarvan 6 VVE scholen Aantal 4-5 jarigen Aantal gewichten (0.3 of 1.2) 4-5 jarigen Aantal in 4-5 jarigen VVE-basisscholen

981 62 315

VVE beleid Definitie doelgroepkind VVE (VVE-netwerk, 2010)

Kinderen vanaf 2 jaar, voor wie geldt dat: • de primaire verzorger een laag opleidingsniveau, het basis(speciaal) onderwijs, het (v)so-zmlk of het niet meer dan twee leerjaren voortgezet onderwijs), heeft gevolgd; (gewichtenregeling basisonderwijs); • de primaire verzorgers thuis niet-Nederlands spreken en/of er thuis sprake is van een onvoldoende stimulerende omgeving en/of • er sprake is van (dreigende) ontwikkelingsachterstand bij het kind, gerelateerd aan een taal- en/of leerachterstand. Hierbij moet duidelijk zijn dat deze achterstand verbeterd/verholpen kan worden door deel te nemen aan een VVE-traject. Toelichting punt 3: - Score van (peuter)volgsysteem van Cito met een score D of E. - Vanuit de omgevingsanalyse signaleren van een ( dreigende) ontwikkelingsachterstand gericht op de volgende gebieden of een combinatie van deze gebieden; sociaal-emotionele ontwikkeling, zelfredzaamheid, en motorische ontwikkeling. Dit kan berusten op factoren bij het kind of bij het gezin.

VVE beleid Wet Oke (aug. 2010)/VVE-waarderingskader: -

Criteria doelgroepkind VVE (okt. 2010) ‘Een stap in het bundelen van krachten (mei 2011) ‘Lokale Educatieve Agenda 2012-2014’ (nov. 2011) Protocol VVE (april 2012) Convenant VVE (mei 2012) Overlegstructuur VVE (okt. 2012) Monitor VVE (nov. 2012) Monitor VVE (nov. 2013)

Convenant en monitor VVE - 1e bijeenkomst bestandsopname VVE (mei 2011) - VVE monitor Dordrecht

- Start samenwerking Sardes (uitgangspunt wet Oke en VVE–waarderingskader)

Naar Convenant VVE met resultaatafspraken

Presentatie Berend Schonewille Sardes Conferentie 22 april 2014

Naar Convenant VVE resultaatafspraken Uitgangssituatie 2011

Dubbele vraagstelling

Concrete vragen

Monitor VVE 1. Twee soorten indicatoren

2. Frequentie 3. Betrokkenen?

4. Protocol nodig voor uitvoering VVE-monitor? Onderdelen protocol?

5. Uitkomsten monitor en Afspraken VVE

Resultaatafspraken 1. Waarom resultaatafspraken?

2. Afspraken nodig voor wie? 3. Wat zijn resultaten?

4. Mogelijke thema’s: 5. Hoe leggen we de afspraken vast? 6. Rol gemeente?

Proces naar Convenant Gekozen werkwijze Eerst monitor VVE Vervolgens resultaatafspraken Uitvoering beide onderzoeken: najaar 2011 Lokaal overleg speelt grote rol Tenslotte ontwikkeling Convenant VVE voorjaar 2012

Het Convenant Aantal afspraken

Welke thema’s van afspraken Draagvlak Wat bij niet realisering afspraken? Onderdelen Convenant Officiële ondertekening

Ondertekenaars Enkele reacties over het Convenant Rol monitor VVE

Na het Convenant

Opdracht uitvoering Monitor VVE: voorjaar 2012 Uitvoering 1e Monitor VVE: 2011/2012

Uitvoering 2e Monitor VVE: 2012/2013 herhaling beperkte uitvoering Voorbeeld monitor één afspraak Info over Convenant VVE: artikel

Bestandsopname gemeente Waalwijk Het gemeentelijk beleid 1a1 Definitie doelgroepkind 1a2 Bereik: aantal kindplaatsen (peuters) 1a3 Toeleiding 1a4 Ouders 1a5 Integraal VVE-programma 1a6 Externe zorg 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en vroegscholen 1a8 Doorgaande lijn 1a9 Resultaten 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE

3 3 3 3 3 3 3 3 3 4 4

VVE condities 2a GGD-rapport 2b Gemeentelijk subsidiekader

3 3

Bestandsopname psz Kiekeboe-van der Heijdenschool - Oordelen 3 en 4 - Oordeel 2 afstemming interne begeleiding en zorg (Uit rapport Inspectie van het Onderwijs, maart 2013)

Het totaalbeeld

“Op beide locaties is de kwaliteit van VVE van een hoog niveau. De inspectie heeft dan ook een aanzienlijk aantal indicatoren kunnen waarderen met het oordeel ‘4’.Dit is niet alleen op de geobserveerde praktijk maar ook op aspecten zorg en begeleiding en de kwaliteitszorg. De betrokkenheid van ouders bij het VVE-beleid is eveneens meer dan behoorlijk ontwikkeld.”

Bestandsopname gemeente Waalwijk 2013

Basisschool van der Heijden en peuterspeelzaal Kiekeboe

Basisschool van der Heijden (groep 1 - 2): Peuterspeelzaal Kiekeboe:

13 doelgroepkinderen 15 doelgroepkinderen

Mikz midden in de buurt

verzorgt het volledige voorschoolse aanbod in de gemeente Waalwijk 12 locaties met zowel peuterspeelzaal en kinderopvang

Gestart vanuit VVE kwaliteitskader De uitdaging: het VVE kwaliteitskader bevat veel informatie. Dit is door Mikz concreet vertaald naar de werkvloer. Het resultaat: per domein is een handvat ontwikkeld voor de medewerker. Ieder handvat is voorzien van tips en middelen die medewerkers helpen en ondersteunen om tot een optimale uitvoering van het kwaliteitskader te komen.

De locaties werken met een VVE programma, de handvatten sluiten daarbij aan

Op de volgende sheets gaan we steeds in op domeinen van het VVE kwaliteitskader A. Kwaliteit uitvoering VVE A1. Aangeboden programma A2. Educatief handelen

VVE programma + logboek VVE Inspiratieflitsen + formulier pedagogisch handelen meten

B. Ontwikkeling, begeleiding en zorg

Kindvolgsysteem + stroomschema

C.

Richtlijn doorgaande leerlijn

Doorgaande leerlijn

D. Ouders

Ouderbeleid + projectplan

E.

Algemeen bij Mikz geregeld

Condities en kwaliteitszorg

A. Het domein: “kwaliteit van de uitvoering van VVE” A.1. Het aangeboden programma: logboek VVE In ‘het logboek VVE’ zit de uitwerking van het VVE programma en de voorbereiding van het thema Inhoud:

Een Een algemeen algemeen deel: deel:

Voorbereiding thema:

-- uitleg uitleg van van het het logboek logboek -- thema thema jaarplanning jaarplanning -- dagritme dagritme -- algemene algemene afspraken afspraken - activiteitenplanning + uitwerking activiteiten - taalactiviteiten (zie volgende sheet) - spelmogelijkheden in de hoeken + nodige materialen - kind aftekenlijst

Voorbeeld uitwerking taalactiviteiten

Er worden woorden gekozen die op specifieke wijze aan kinderen uitgelegd worden

Startwoorden – Basiswoorden – Uitbreidingswoorden

Uit een boek wordt een woord gelicht: DE RODE BUS

Uitleg via picto’s, plaatjes en voorwerpen

Daadwerkelijk het verkeer in het ‘echt’ gaan bekijken

De bus naspelen én een kaartje kopen bij de chauffeur

Verkeer naspelen

De opgedane indrukken omzetten in ‘beeld’

A. Het domein: “kwaliteit van de uitvoering van VVE” A.2 Het educatief handelen Pedagogisch medewerkers krijgen via ‘inspiratieflitsen’ ideeën en tips aangereikt die hen helpen de kwaliteit van de educatie te verbeteren De kwaliteit van het pedagogisch handelen wordt geobserveerd en beoordeeld via het formulier ‘pedagogisch handelen meten’ dat Mikz ontwikkeld heeft. Algemene termen als ‘responsief handelen’ zijn vertaald naar concrete handelingen: - Pm zorgt voor oogcontact en spreekt kind aan op kindhoogte - Pm checkt haar conclusies (ik heb het gevoel dat je boos bent, klopt dat?) - Pm stelt open vragen en vraagt door (wat gebeurde er toen? Hoe vond je dat?)

Voorbeeld inspiratieflits

B. Het domein: “ontwikkeling, begeleiding en zorg”

In een ‘stroomschema’ is vastgelegd hoe om te gaan met het kind volgsysteem: - Hoe observeer je kinderen - Hoe informeer je ouders - Hoe bied je kinderen extra ondersteuning - Wat omschrijf je in het overdrachtsformulier

Basisschool van der Heijdenschool A. Het domein: “kwaliteit van de uitvoering van VVE” A.2 Educatief handelen (Op Onderdeel educatief handelen: 5x 4-score / 2x 3-score) Ontwikkelingsgericht werken Analyse Cito-toets, taaltoets en overdrachtsformulier => kinderen onderverdeeld: - Pré-teach groepjes (extra ondersteuning, alleen doelgroep) - Niveau kringen (1. extra ondersteuning, 2. basis, 3. verrijking) Groepsplan Ontwikkelingsdoelen zijn per pré-teach groep/niveaukring vastgelegd in het groepsplan

Basisschool van der Heijdenschool A. Het domein: “kwaliteit van de uitvoering van VVE” A.2 Educatief handelen

Pré-teaching (3x per week – 2 groepen) 1e groep: ontwikkelingsgericht computerprogramma Kleuterplein 2e groep: taalaanbod Kleuterplein m.b.v. praatplaten en ontwikkelingsmateriaal Niveau kringen - Woorden die in het pré-teaching groepje behandeld zijn komen opnieuw aan bod - Via methode Kleuterplein wordt interactief voorgelezen en geoefend met begrippen en materialen

C. Het domein: “doorgaande leerlijn” In Waalwijk zijn wijkclusters opgericht die jaarlijks een werkplan opstellen. Hiervoor gebruiken zij de ‘richtlijn voor de doorgaande leerlijn van de voorschool naar de vroegschool’.

De volgende onderwerpen komen hierin terug: - Overdracht kind gegevens (uniform formulier) - Medewerkers ontmoeten elkaar en wisselen uit - Gezamenlijk afspraken maken - Gezamenlijke routines - Peuters ontmoeten kleuters (voorbeeld volgende pagina) - Ouderbetrokkenheid - Tussendoelen omschrijven en vastleggen

Voorbeeld van een onderwerp

Peuters ontmoeten kleuters Thema kerstmis wordt gezamenlijk afgesloten met een mini-viering Zij laten aan elkaar zien wat zij geleerd hebben De ouders worden hierbij uitgenodigd

D. Het domein: “ouders”

Mikz heeft een ouderbeleid. De onderwijsinspectie heeft tips gegeven om dit nog verder te ontwikkelen.

De aanbevelingen van de onderwijsinspectie heeft Mikz verwerkt in het projectplan: ‘Educatief opvoeden samen met ouders’ (subsidie VVE beleid gemeente Waalwijk)

Uitwerking projectplan

De ouderbijeenkomsten (voorschool – vroegschool i.s.m. thuisprogramma’s TOV en homestart) worden verbeterd Via trainingsbijeenkomsten leren medewerkers: -

Hoe zij ouders kunnen stimuleren om thuis ontwikkelingsgerichte activiteiten met hun kind uit te voeren

-

Hoe zij ouders kort en bondig voorzien van feedback over de ontwikkeling van hun kind tijdens haal en brengmomenten

-

Hoe zij ouders met een open houding ontvangen, zij leren welke invloed hun eigen waarden en normen hebben op de wijze waarop zij ouders benaderen

Bij enkele bijeenkomsten sluiten leerkrachten van de basisschool aan

Uitwerking projectplan

Bestaande communicatiemiddelen zijn uitgebreid met nieuwe middelen:

Bestaand: Communicatiebord, themabrieven en het tonen van foto’s via de I-pad op de groep

Nieuw: Via de Mikz Flits krijgen ouders ideeën en tips om de ontwikkeling thuis te stimuleren

Nieuw: Op de Mikz Facebook pagina worden foto’s en verslagjes van activiteiten op de groep geplaatst

Uitwerking projectplan

De logeerbeer (ontwikkeling tweede helft 2014) Beer woont op Peuterspeelzaal en gaat logeren Beer neemt een koffer mee en een prentenboek dat op lucratieve wijze is vorm gegeven

In het prentenboek staan tips die aansluiten bij het handelingsplan en dagelijkse activiteiten Beer is grappig

En………Beer stimuleert ouders tot spel en voorlezen!

Wij konden niet aanwezig zijn. Wij hopen dat u een duidelijk beeld heeft gekregen van de wijze waarop Mikz VVE uitvoert in samenwerking met betrokken partners. Als u nog vragen heeft dan kunt u contact opnemen met: Marjan Pennekamp, directeur [email protected] Suzanne Vorstenbosch, VVE coördinator [email protected]

VVE na bestandsopname - Verbeterpunten na bestandsopname en monitor - Activiteiten gestart na maart 2013 * * * * *

Pedagogisch en educatief opvoeden met ouders (Ouderbetrokkenheid Mikz) Thuisprogramma: Thuis Op Voor- en vroegschool (TOV) Taalimpuls doelgroepkinderen VVE (groep 1-2 basisonderwijs i.s.m. TOV) Gemeentelijk beleid ‘Ouderbetrokkenheid’ Voorbereiding verhogen Taalniveau pedagogische medewerkers VVE

- Aanpak ouderbetrokkenheid

Ouderbetrokkenheid - Werkgroep: Bibliotheek, KDO-PSZ, basisonderwijs, GGD Consultatiebureau, welzijnsstichting, CJG, gemeente Waalwijk - Handreiking voor gemeenten ‘En nu de ouders …’ (Sardes) - Workshop voor VVE-netwerk + werkgroep - Notitie Ouderbetrokkenheid gemeente Waalwijk (najaar 2014)

Vragen