DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE TIEL IN 2012

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE TIEL IN 2012

Utrecht, april 2013

Reg.nr. 3515046

Pagina 1 van 28

INHOUD

Voorwoord 3 1

2

3

VVE in de gemeente Tiel 7 1.1

Overzicht van de voor- en de vroegscholen in Tiel 7

1.2

Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd 7

1.3

Het gemeentelijke VVE-beleid 7

De oordelen over de voor- en de vroegscholen 17 2.1

Het bereik 17

2.2

Oordelen op de indicatoren van voor- en vroegscholen 17

Conclusies 25

Bijlage 1: De resultaten op de digitale vragenlijsten van de voor- en de vroegscholen 27

Pagina 2 van 28 reg.nr. 3515046

Voorwoord In de Memorie van Toelichting bij de OKE-wet wordt een zgn. VVE-bestandsopname aangekondigd. In 2007 (en 2008 en 2009) heeft de onderwijsinspectie die al uitgevoerd in de vier grote steden en in 2010-2011 in de middelgrote steden. Nu is ‘doorgestart’ met de overige gemeenten die onderwijsachterstandsmiddelen krijgen van het Rijk. Na de bestandsopname wordt het inspectietoezicht op de kwaliteit van VVE “signaalgestuurd” vorm gegeven. Dat houdt in dat periodiek afspraken met de gemeente gemaakt worden over de onderwerpen en de locaties waarop ‘VVEtoezicht’ zal worden gehouden. De bevindingen uit dit rapport over de bestandsopname VVE kunnen daarvoor als uitgangspunt worden genomen. De hoofdinspecteur primair onderwijs, dr. A. Jonk



De kwaliteit van VVE in de gemeente Tiel

Inleiding Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in de gemeente Tiel. VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In het rapport wordt allereerst de kwaliteit van het VVE-beleid op gemeentelijk niveau gewaardeerd. Dat is gebeurd in de vorm van een zelfrapportage (in lijn met artikel 12 van de WOT) van de gemeente over haar VVE-beleid: zie hoofdstuk 1. De inspectie heeft deze zelfevaluatie geverifieerd. Vervolgens worden in hoofdstuk 2 de oordelen van de inspectie over de bezochte locaties gepresenteerd. Dat gebeurt in de vorm van overzichtstabellen met daarin: − de oordelen van de inspectie over de bezochte locaties; − of de zelfbeoordelingen afwijken van de inspectieoordelen. Na iedere overzichtstabel wordt een toelichting gegeven door de inspectie. In bijlage 1 staat een overzicht van de antwoorden van de zelfevaluaties van de locaties weergegeven. Iedere bezochte locatie heeft een inspectierapport met de bevindingen ontvangen. Hoofdstuk 3, tenslotte, bevat de conclusies over kwaliteit van VVE in deze gemeente. Dit rapport gaat dus over de volgende onderwerpen: 1. De zelfrapportage van de gemeente over haar VVE-beleid en de verificatie daarvan door de inspectie. 2. De oordelen van de onderwijsinspectie over de voor- en de vroegscholen en de mate van overeenkomst met de oordelen uit de zelfevaluaties. 3. De conclusies van de onderwijsinspectie. Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren.

REG.NR.

3515046

Pagina 5 van 28


REG.NR.

3515046

Pagina 6 van 28


1

VVE in de gemeente Tiel De gemeente Tiel heeft aan de hand van een digitale vragenlijst haar eigen VVE-beleid beoordeeld tegen de OKE-wet en het VVE-toezichtkader van de onderwijsinspectie, dat in de Staatscourant is gepubliceerd. De digitale vragenlijst levert de volgende informatie: − Het overzicht met de voor- en de vroegscholen: zie paragraaf 1.1 − De lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd: zie paragraaf 1.2 − De zelfbeoordeling van VVE-context en –condities: zie paragraaf 1.3.

1.1

Overzicht van de voor- en de vroegscholen in Tiel In de gemeentelijke digitale vragenlijst is gevraagd naar een overzicht met de VVEpeuterspeelzalen en –kinderdagverblijven (dus: de voorscholen) en de bijbehorende vroegscholen (de VVE-basisscholen). Gemeenten bekostigen sinds 2006 niet langer de vroegscholen, waardoor ze nu vaak geen betrouwbaar beeld meer hebben van welke vroegscholen er zijn. Daarom heeft de onderwijsinspectie, in samenspraak met de gemeente en de schoolbesturen (en met gebruikmaking van de DUO-telgegevens per 1 oktober 2011 met het percentage gewichtenkinderen van 4 en 5 jaar), dat overzicht nader ingevuld: zie tabel 1.1. Tabel 1.1: Overzicht van de voor- en vroegscholen in de gemeente Tiel. (Voor)scholen met een * hebben een digitale vragenlijst gekregen en (voor)scholen met ** zijn (ook) bezocht. Voorschool: Peuterspeelzaal Lispeltuut** Flattekat** Kizzebiz* Krullevaar* Wiplala* Minoes*

Vroegschool: Basisschool

De Regenboog** Prins Mauritsschool locatie West** De Rotondaschool Ridderweide* De Adamshof* Prinses Margrietschool* PWA-school locatie Centrum* PWA-school locatie West* De Molenwerf* 1.2

Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd Advies resultaatafspraken VVE, maart 2011 Afspraken doorgaande lijn VVE Tiel, 19 december 2011, concept Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Tiel periode 2011-2014, december 2011 Monitor VVE Tiel, 2011 Plan van aanpak ‘Logopedie op de Peuterspeelzalen van Tiel’ Schooljaar 2011-2012. Informatie over subsidieaanvraag VVE-vroegschools jan-jul 2011, schooljaar 2011-2012 Monitor Onderwijsbeleid Tiel, 2009-2010. Goed voorbereid aan de start, september 2010.

1.3

Het gemeentelijke VVE-beleid In deze paragraaf worden de bevindingen van de inspectie over het gemeentelijk VVE-beleid weergegeven. Per domein wordt weergegeven op welke punten de gemeente haar eigen beleid en uitvoering als voldoende (‘3’) beoordeelt, waar nog verbeterpunten worden gezien, zowel zonder (‘2’) als met (‘1’) afspraken en op welke punten de gemeente als een voorbeeld voor anderen gezien wordt (‘4’).

REG.NR.

3515046

Pagina 7 van 28


Overzicht van de gewaardeerde indicatoren op gemeentelijk niveau 1 DE VVE-BELEIDSCONTEXT Naam gemeente Tiel 1a Gemeentelijke VVE-beleid 1a1 Definitie doelgroepkind 1a2 Bereik 1a3 Toeleiding 1a4 Ouders 1a5 Integraal VVE-programma 1a6 Externe zorg 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen 1a8 Doorgaande lijn 1a9 Resultaten 1a10 Nadere VVE-afspraken op gemeentelijk niveau 1b VVE-coördinatie en evaluatie op gemeentelijk niveau 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau

4 2 2 2 4 3 3 3 4 3 3

1a1 Definitie doelgroepkind In Tiel is afgesproken dat de VVE indicatiestelling plaatsvindt op het consultatiebureau bij het consult of huisbezoek door de jeugdverpleegkundige bij de leeftijd van 18 maanden of later (Bron: Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Tiel). Bij het bepalen van de doelgroep voor voorschoolse educatie de volgende criteria worden gehanteerd (Bron: Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Tiel): 1. Het gewicht van het kind volgens de gewichtenregeling basisonderwijs 2. De taal waarin het kind thuis voornamelijk wordt aangesproken 3. De (taal)omgeving van het kind 4. Score op de ontwikkelingsgebieden; A Taalontwikkeling B Sociaal-emotionele ontwikkeling C Motorische ontwikkeling Een kind is een doelgroepkind in de zin van de wet OKE en krijgt een VVE-indicatie indien: 1. Een kind een gewicht van 1,2 heeft volgens de gewichtenregeling (criterium 1) of; 2. Een kind een gewicht van 0,3 heeft volgens de gewichtenregeling (criterium 1) in combinatie met een negatieve score op een van de andere criteria of; 3. Een kind scoort op het gegeven dat thuis voornamelijk een andere taal dan het Nederlands gesproken wordt (criterium 2) in combinatie met de mate van een onvoldoende (zie opm. hierboven) stimulerende (taal)omgeving (criterium 3) of; 4. Een kind negatief scoort op de ontwikkelingsgebieden taal (A) en/ of sociaal-emotioneel (B) (criterium 4) in combinatie met een negatieve score van de andere criteria. Hierbij moet gekeken worden of er sprake is van een ontwikkelingsachterstand of een ontwikkelingsstoornis1; 5. Een kind negatief scoort op het ontwikkelingsgebied motoriek (C) in combinatie met een negatieve score op een van de ontwikkelingsgebieden taal (A) en/ of sociaal-emotioneel (B) en een negatieve score op een van de andere criteria. Hierbij moet gekeken worden of er sprake is van een ontwikkelingsachterstand of een ontwikkelingsstoornis. Bovendien is het mogelijk dat kinderen door de peuterspeelzaalleidsters, pedagogisch medewerkers of de logopediste van de voorschool worden terugverwezen naar het consultatiebureau voor een VVE-indicatie (Bron: Monitor VVE Tiel). In het proces om te komen tot resultaatafspraken is besloten de doelgroepdefinitie van de voorschool over te nemen voor de VVE-basisscholen. Het is logisch om voor de hele doorgaande lijn van voor- naar vroegschool eenzelfde doelgroepdefinitie te hanteren: het gaat om dezelfde groep kinderen (Bron: Monitor VVE Tiel). 1 Indien er sprake is van een ontwikkelingsstoornis zal door een deskundige bepaald moeten worden welk traject het meest geschikt is voor het kind Dit kan VVE zijn. Het kind zal worden doorverwezen naar bijvoorbeeld het Team Integrale Vroeghulp, het MDT 12-, de logopedist, etc.. REG.NR.

3515046

Pagina 8 van 28


1a2 Bereik In het Convenant (Bron: Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Tiel) is afgesproken dat de partners gezamenlijk een voldoende en kwalitatief volwaardig aanbod realiseren voor voorschoolse educatie, waarbij het minimale aanbod gelijk is aan het aantal gewichtenpeuters tussen de 2,5 jaar en 4 jaar in de gemeente Tiel. De bezettingsgraad van de peuterspeelzalen is rond de 90% (Bron: Monitor VVE Tiel). In het OKE-beleidsplan Goed voorbereid aan de start 2010-2014 heeft de gemeente als doelstelling opgenomen dat zij jaarlijks minimaal 90% van de kinderen met een VVE-indicatie wil bereiken. Uit de Monitor onderwijsbeleid Tiel 2009-2010 blijkt dat 83% van de geïndiceerde kinderen een VVEpeuterspeelzaal bezoekt. Verbeterpunt Uit de Monitor onderwijsbeleid Tiel 2009-2010 blijkt dat niet voor alle peuters van 2,5 jaar plaats is op de peuterspeelzalen waarvoor ze zijn opgegeven (datum 1 oktober 2009). Dat geldt zowel voor de reguliere peuters als voor de doelgroeppeuters. Het ging hierbij om 21 plaatsbare kinderen van 2,5 jaar. Dit is in 2011 teruggebracht naar 12 peuters van 2,5 jaar die niet direct plaatsbaar waren. Plaatsbare VVE-peuters voor wie tijdelijk nog geen VVE-peuterplek beschikbaar is, starten in een aantal gevallen tijdelijk op een reguliere peuterplek. Voor de plaatsbare peuters is soms een VVE-peuterplek buiten de wijk waar ze wonen beschikbaar. Niet alle ouders maken hier gebruik van, omdat ze willen wachten totdat een plek beschikbaar komt op de peuterspeelzaal in hun wijk. Daarom wil de gemeente Tiel in de komende jaren meer VVE-plaatsen creëren door hierover afspraken te maken met de aanbieder van het peuterspeelzaalwerk over een voldoende aanbod aan VVE-plaatsen en contact te zoeken met andere kinderopvangaanbieders in hoeverre zij met een VVE-aanbod kunnen gaan werken. (Bron: beleidsnotitie Goed voorbereid aan de start). 1a3 Toeleiding In de gemeente Tiel tracht de doelgroep met voorschoolse educatie op de volgende wijze te bereiken; a. via indicatiestelling, voorlichting en verwijzing door de jeugdverpleegkundige en/of consultatiebureau-arts werkzaam op het consultatiebureau (STMR); b. via voorlichting, motiverende en stimulerende gesprekken door de onderwijsvoorlichtsters werkzaam bij Mozaïek. Indien nodig begeleiden zij ouders/ verzorgers tevens bij het inschrijven van hun kind voor voorschoolse educatie. Gezinnen waarvan het kind een VVE-indicatie heeft gekregen tijdens het 18-maanden bezoek zijn, na toestemming van de ouders, op een later tijdstip bezocht door de onderwijsvoorlichtsters (Bron: Monitor VVE Tiel). Allochtone gezinnen worden al voorafgaand aan het 18-maandenconsult bezocht door de onderwijsvoorlichtsters. De gemeente geeft aan dat de (VVE)-peuterspeelzalen goed zijn verspreid over de verschillende wijken in Tiel. De meeste peuterspeelzalen bieden zowel VVE- als reguliere plaatsen aan. Daarnaast is de financiële bijdrage voor ouders van een VVE-peuter beperkt. Zij betalen € 154,per jaar voor 4 dagdelen VVE-peuterspeelzaalwerk per week. Dit maakt naar de mening van de gemeente de toegankelijkheid voor ouders mogelijk en daarmee ook de toeleiding. Verbeterpunt De gemeente Tiel heeft op dit moment geen zicht op de peuters die niet bereikt worden met VVE. Daardoor is het ook niet mogelijk om de toeleidingsactiviteiten gericht op deze doelgroep in te kunnen zetten. 1a4 Ouders In de beleidsperiode 2011-2014 is het VVE-programma dat in de voorschoolse periode wordt aangeboden verrijkt met een dekkend netwerk dat ouders ondersteunt in hun opvoedende verantwoordelijkheden en taken (Bron: Beleidsnotitie Goed voorbereid aan de start). Daarvoor zoekt de gemeente aansluiting bij het Centrum voor Jeugd en Gezin, aangevuld met een aantal specifieke projecten die bijdragen aan een positieve ontwikkeling van het kind, namelijk Leescorso, Boekstart en VVE-Thuis (Bron: Beleidsnotitie Goed voorbereid aan de start). Voor deze projecten heeft de gemeente afzonderlijke doelstellingen geformuleerd.

REG.NR.

3515046

Pagina 9 van 28


De activiteiten Leescorso en Boekstart worden reeds uitgevoerd. Het project VVE-thuis moet nog worden opgestart. Binnen het Centrum van Jeugd en Gezin vinden er opvoedingsondersteunende initiatieven plaats zoals ouderbijeenkomsten op de peuterspeelzalen over opvoed- en opgroeithema’s. Ook vinden er ouderbijeenkomsten plaats op de peuterspeelzalen door de logopedist over de spraak- en taalontwikkeling van peuters. Deze bijeenkomsten worden doorgaans goed bezocht. Verbeterpunt In de gemeente Tiel is geen analyse gemaakt van de ouderpopulatie op basis waarvan de activiteiten kunnen worden afgestemd op de kenmerken van de populatie. 1a5 Integraal VVE-programma Alle Tielse VVE-peuterspeelzalen en -basisscholen gebruiken de methode Piramide van het Cito. Omdat alle Tielse VVE-scholen de Piramide-methode volgen, is aan een belangrijke basisvoorwaarde voor resultaatafspraken voldaan (Bron: Advies resultaatafspraken VVE). Het beleid van de gemeente is dat voor- en vroegscholen ‘evidence based’ programma’s gebruiken. De peuterspeelzalen en –basisscholen gebruiken Piramide. Om voor financiering in aanmerking te komen moeten voor- en vroegscholen aan de uitvoeringscondities van Piramide voldoen. Eén van de uitvoeringscondities is dat de medewerkers in de voorscholen gecertificeerd moeten zijn voor het programma. Conclusie De gemeente heeft beleid geformuleerd voor het in te zetten VVE-programma. Het beleid van de gemeente is er verder op gericht dat voor- en vroegscholen het VVE- programma gebruiken zoals het is bedoeld. Daarvoor hanteert zij als voorwaarde voor financiering dat aan alle uitvoeringscondities van Piramide moet zijn voldaan. De inspectie beschouwt deze aanpak als voorbeeld voor andere gemeenten. 1a6 Externe zorg In Tiel wordt op alle peuterspeelzalen logopedie aangeboden. De hoofddoelstelling van ‘Logopedie op Peuterspeelzalen’ is om naast het Piramideprogramma als extra VVE-activiteit een preventief logopedisch programma structureel in te voeren. De subdoelen zijn: Bij alle kinderen worden door groepsobservaties taal en/of spraakproblemen gesignaleerd. Vroege interventie kan hierdoor plaatsvinden bij de peuters die het nodig hebben. Ouders krijgen inzicht in de taal-/spraakproblematiek van hun kind, omdat zij door de logopedist betrokken worden bij het traject van groepsobservaties. Hierdoor zijn zij meer gemotiveerd om hun kind aan te melden voor behandeling. De bevindingen uit de groepsobservaties worden opgenomen in het Piramideprogramma en vertaald in handelingsplannen voor de betreffende peuter. De deskundigheid van peuterspeelzaalleidsters wordt vergroot door kennisoverdracht met betrekking tot taal- en spraakontwikkeling door de logopedist tijdens haar aanwezigheid op de peuterspeelzaal. Daarnaast worden de peuterspeelzaalleidsters geschoold op het gebied van signalering van logopedische problematiek bij peuters, in het bijzonder spraak- en taalproblematiek. Als de logopedist, op basis van de resultaten van de groepsobservatie en eventueel onderzoek, vindt dat een peuter mogelijk in aanmerking komen voor een logopedische behandeling, dan wordt verwijzing geregeld voor behandeling via de huisarts. De logopedist informeert de consultatiearts hierover. Mochten er vragen zijn over andere aspecten van de ontwikkeling kunnen logopedist en leidster verwijzen naar de consultatiebureauarts. (Bron: Plan van aanpak ‘Logopedie op de Peuterspeelzalen van Tiel’) De externe zorg vindt in Tiel plaats in het Centrum voor Jeugd en Gezin. Daar is sprake van een Jeugdpreventienetwerk 0-12, waar een procescoördinator de zorg aan één gezin stroomlijnt. 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen

REG.NR.

3515046

Pagina 10 van 28


Als onderdeel van de interne kwaliteitszorg van de voor- en vroegscholen zijn in de gemeente Tiel afspraken gemaakt over de gegevens die opgenomen worden in de leerlingvolgsystemen op de locaties, namelijk: Bij instroom in groep 1 indien een leerling VVE heeft gevolgd: het aantal maanden VVE dat een leerling heeft gevolgd; het VVE-programma dat een leerling heeft gevolgd; de uitkomsten van de toetsen die de leerling heeft afgelegd met het oog op de voortgang in zijn ontwikkeling; de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling. In de groepen 1 en 2: het VVE programma dat de leerling heeft gevolgd; de uitkomsten van toetsen die de leerling heeft afgelegd met het oog op de voortgang in zijn ontwikkeling; de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling. (Bron: Advies resultaatafspraken VVE). Daarnaast heeft de gemeente Tiel afspraken gemaakt met de vroegscholen over de gegevens die jaarlijks moeten worden aangeleverd om in aanmerking te komen voor subsidieverstrekking (Bron: Informatie over subsidieaanvraag VVE-vroegschools). 1a8 Doorgaande lijn VVE-coördinatie De VVE-coördinatie vindt plaats op de VVE-basisscholen en de VVE-peuterspeelzalen. Op elke VVE-basisschool is er één contactpersoon voor VVE. Twee keer per jaar vindt een overleg plaats tussen de tutoren van de VVE-basisscholen. Voor de VVE-peuterspeelzalen/-kinderopvang van de KRBV is één coördinator aanwezig. Er vindt incidenteel afstemmingsoverleg plaats tussen de uitvoerders van het VVE-programma op de peuterspeelzalen en de basisscholen. Voldoende kinderen stromen door naar een vroegschool met een vergelijkbare VVE-aanpak • Op alle VVE-locaties wordt gewerkt met het Piramideprogramma. • De doelstelling van het VVE-beleid is dat minimaal 70% van het aantal peuters, dat heeft deelgenomen aan het VVE-programma, jaarlijks doorstroomt naar een VVEbasisschool. • Om dit te meten vindt er door de gemeente Tiel een jaarlijkse monitoring plaats. De gegevens hiervoor zijn afkomstig van de KRBV2 De voorschool zorgt voor doelmatige informatie voor de basisschool waar de uitstromende peuters naar toe gaan • Peuterspeelzalen dragen, met toestemming van ouders, via een peuteroverdrachtslijst, informatie over met betrekking tot de ontwikkeling van het kind. De basisscholen krijgen deze lijst vlak voor of net als de leerling op school zit. • De toetsresultaten worden ook aan de school overgedragen. • De KRBV draagt het dossier van de peuter waarin de handelingsplannen en de toetsgegevens staan, na toestemming van de ouders, over aan de school. • Peuterspeelzalen geven door hoeveel maanden een peuter het VVE-programma heeft gevolgd. Zeker bij zorgkinderen is er een warme overdracht • Bij zorgkinderen is er sprake van een warme overdracht. Ouders worden hiervan op de hoogte gesteld. • De inschatting voor een 'warme overdracht' en bij welke leerling dit zinvol is, ligt bij de peuterspeelzaal. Vanuit de scholen is de mogelijkheid er nadat de leerlingen zijn ingestroomd. Met betrekking tot de 'warme overdracht' worden de volgende criteria gehanteerd: • vermoeden bestaat op mogelijke ontwikkelings-, gedrags- en/of leerproblematiek. 2 Op Tiels niveau was de doorstroming in schooljaar 2009-2010 72%. Op wijkniveau zijn er grote verschillen wat betreft de doorstroom.

REG.NR.

3515046

Pagina 11 van 28


• • • • • •

vermoeden van een onveilige thuissituatie in brede zin. ouders met een duidelijke hulpvraag ten behoeve van hun kind. ouders die communicatief niet vaardig zijn en/of zich niet vaardig voelen. ouders die ondersteuning nodig hebben in de opvoeding. ouder er zelf om vraagt. het kind lichamelijk extra zorg nodig heeft.

De basisschool wint doelmatige informatie in bij de voorschool over de instromende peuters en maakt daar aantoonbaar gebruik van • Scholen ontvangen, na toestemming van de ouders, een peuteroverdrachtslijst waarin informatie staat over de ontwikkeling van het kind. • Basisscholen ontvangen de toetsresultaten van de peuterspeelzalen. • Het dossier van de peuter waarin de handelingsplannen en de toetsgegevens staan, wordt na toestemming van de ouders, overgedragen aan de school. • Basisscholen krijgen informatie over hoeveel maanden een peuter het VVE-programma heeft gevolgd. • VVE-basisscholen nemen de informatie uit het overdrachtsdossier dat de voorschool aanlevert op in hun eigen leerlingvolgsysteem. Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd • In Tiel worden op de voor- en vroegscholen gewerkt met het Piramideprogramma. • Koppels VVE-peuterspeelzaal/VVE-basisschool stemmen het programma op elkaar af. Het pedagogisch en educatief handelen van de voor- en vroegschool zijn op elkaar afgestemd • Alle VVE-peuterspeelzalen en VVE-basisscholen werken met het Piramide-programma. De voor- en de vroegschool gaan op een vergelijkbare manier met ouders om • Het ouderbeleid is eigen beleid van de VVE-peuterspeelzalen en VVE-basisscholen. • De gedefinieerde koppels VVE-peuterspeelzaal/VVE-basisschool stemmen de wijze waarop zij met ouders omgaan waar mogelijk op elkaar af. De gemeente hanteert voor de periode 2011-2014 de doelstelling dat minimaal 70% van het aantal peuters dat aan het VVE-programma heeft deelgenomen, jaarlijks doorstroomt naar een basisschool die ook het VVE-programma aanbiedt. 1a9 Resultaten De gemeente Tiel heeft ervoor gekozen een kernafspraak te formuleren voor de resultaten aan het einde van groep 2 en een aanvullende resultaatafspraak voor de opbrengst aan het einde van groep 4. Dit maakt dat de betrokkenen kunnen kiezen op welk moment zij de afspraken voor eind groep 4 willen bekrachtigen. Pas in 2014 verwachten de partijen in Tiel de afspraak te halen. Er zijn daarom tussendoelen geformuleerd voor de hele VVE-groep voor 2012 en 2013. Resultaatafspraken zijn op leerlingenniveau geformuleerd voor de voorschoolse en vroegschoolse periode. De kernafspraak voor het einde van groep 2 en de tussendoelen De algemene doelstelling ‘gewoon mee kunnen in groep 3’ kan vertaald worden in de kernafspraak: In 2014 beheerst 80% van de kinderen, die minimaal 6 maanden voorschoolse educatie hebben gehad en behoren bij de VVE-doelgroep, minimaal niveau III* op de toetsen Taal voor kleuters (2009) en Rekenen voor kleuters (2010) van het Cito aan het einde van groep 2. De tussendoelen zijn: In 2012 beheerst 60% minimaal niveau III aan het einde van groep 2. In 2013 beheerst 70% minimaal niveau III aan het einde van groep 2. In 2014 ligt de gemiddelde vaardigheidsscore van de hele groep VVE-kinderen, die behoren tot de doelgroep van de resultaatafspraken, óp of boven het landelijke gemiddelde. REG.NR.

3515046

Pagina 12 van 28


In 2014 stijgt: minimaal 70% van deze kinderen één of meerdere niveaus tussen P1-P2* op de Cito-toetsen Taal voor peuters en Rekenen voor peuters; minimaal 90% van deze kinderen één of meerdere niveaus tussen M1-E2 op de Cito-toetsen Taal voor kleuters en Rekenen voor kleuters; bij 100% van deze kinderen de vaardigheidsscore minimaal conform de gemiddelde vaardigheidsgroei in de periodes P1-P2 en M1-E2 op de schaal van de toetsen. In 2011 ligt het percentage kinderen met een verlengde kleuterperiode beneden de 12%. * Minimaal niveau III betekent, niveau III, II of I. * De meetmomenten op de nieuwe toetsen Taal en Rekenen voor peuters zijn veranderd. In plaats van drie meetmomenten (P1, P2 en P3) zijn er nog twee (P1 op 3;0 jaar en P2 op 3;9 jaar). Aanvullende resultaatafspraak: In 2016 beheerst 80% van de kinderen die minimaal 6 maanden voorschoolse educatie hebben gehad en behoren bij de doelgroep, minimaal niveau III* op de toetsen van het Cito-LOVS aan het einde van groep 4. De toetsen zijn: Technisch lezen (Leestempo) of DMT, Woordenschat, Begrijpend lezen en Rekenen. De tussendoelen zijn: In 2014 beheerst 60% minimaal niveau III aan het einde van groep 4. In 2015 beheerst 70% minimaal niveau III aan het einde van groep 4. In 2016 ligt de gemiddelde vaardigheidsscore van de groep VVE-kinderen, die behoren tot de doelgroep van de resultaatafspraken, óp of boven het landelijke gemiddelde op de genoemde toetsen van het Cito-LOVS aan het einde van groep 4. * Minimaal niveau III betekent, niveau III, II of I. Afspraken over de meetinstrumenten en -momenten In de gemeente Tiel zijn afspraken gemaakt over de meetinstrumenten om te kunnen bepalen of de doelen zijn gehaald: Met ingang van het schooljaar 2011-2012 gaan alle VVE-peuterspeelzalen werken met de nieuwe toetsen Taal voor peuters en Rekenen voor peuters van het Cito. Met ingang van het schooljaar 2011-2012 gaan alle VVE-basisscholen voor de groepen 1 en 2 werken met de nieuwe toetsen Taal voor kleuters en Rekenen voor kleuters. Voor de meting eind groep 4 wordt gebruik gemaakt van de Cito-toetsen Technisch lezen (leestempo) of DMT, Rekenen en wiskunde, Begrijpend lezen en Woordenschat. Voor de beginmeting (M1) op de basisschool wordt het meetmoment in januari gebruikt. Bij kinderen die meerdere M1-afnames hebben, wordt het tweede meetmoment M1, januari, gebruikt. De toetsafname wordt ‘volgens de handleiding’ gedaan, om een zo betrouwbaar mogelijk resultaat te krijgen. Digitale ontwikkelingen in de toetsafname zijn de moeite waard om te volgen. Op dit moment is het nog te vroeg om afspraken te maken over digitale afname. Resultaten van kinderen met een verlengde kleuterperiode of doublure tellen niet mee voor de resultaatafspraken, maar worden apart geregistreerd. Gegevensverzameling • jaarlijkse inventarisatie van gegevens (september) van alle kinderen aan het eind van de VVE-peuterspeelzaal (P1 en P2) en van alle kinderen in de groepen 3 van de VVEbasisscholen (P1, P2, M1 en E2); • jaarlijkse inventarisatie van gegevens (september) van alle kinderen aan het eind van groep 4 van de VVE-basisscholen (E4) als de aanvullende resultaatafspraak in werking treedt. Voorbeeld voor anderen REG.NR.

3515046

Pagina 13 van 28


De wijze waarop de gemeente Tiel resultaatafspraken heeft geformuleerd, uitgaande van een nulmeting en met een beschrijving van de wijze waarop de gegevens worden verzameld is een voorbeeld voor anderen. 1a10 Nadere VVE-afspraken op gemeentelijk niveau De gemeente Tiel subsidieert de VVE-scholen onder andere om het mogelijk te maken dat er vier dagdelen een tutor in de groepen 1 en 2 is. In de subsidieaanvraag voor VVE-scholen is opgenomen dat: de gegevens op de toets M1 van het betreffende jaar ingestuurd moeten worden: VVEindicatie, leerlinggewicht, score op Taal voor kleuters oud/nieuw en mogelijke ontwikkelingsstoornis. Op basis van deze informatie wordt de vroegschoolse doelgroep bepaald, die in aanmerking komt voor de subsidie; een lijst van namen en de kopieën van de certificaten Piramide van de leerkrachten/tutoren die in groep 1 en 2 staan of een bewijs dat zij hiervoor in opleiding zijn; een half A4-tje met daarin opgenomen op welke wijze de school de ouderbetrokkenheid van VVE-leerlingen invult; ook dient het schoolbestuur inzichtelijk te maken hoeveel Rijksmiddelen per VVEbasisschool zij in de lumpsum ontvangt ten behoeve van het bestrijden van (taal)achterstanden. Hiervoor is een speciaal rekenmodel ontwikkeld. (Bron: Informatie over subsidieaanvraag VVE-vroegschools). 1b VVE-coördinatie en evaluatie op gemeentelijk niveau De coördinatie en evaluatie van VVE is in de gemeente Tiel als volgt vormgegeven: Stuurgroep OKE (Bron: Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Tiel) • De stuurgroep OKE heeft als taak op bestuurlijk niveau de voortgang, ontwikkelingen en knelpunten m.b.t. de doelstellingen van het VVE-beleid, het VVE-aanbod en –bereik, de resultaten van de voor- en vroegschoolse educatie, de doorgaande lijn en het VVEsamenwerkingsverband te volgen en te bewaken en indien nodig bij te stellen. • Daarbij is in ieder geval een afgevaardigde van de schoolbesturen CPOB, OPO-R en SKOR en de KRBV en de gemeente Tiel aanwezig. Daarnaast zal op basis van de agendaonderwerpen ook een afgevaardigde van de overige partijen, namelijk van de STMR, de welzijnsstichting Mozaïek, GGD Rivierenland en de Bibliotheek Rivierenland, uitgenodigd worden. •

•

VVE-werkgroep (Bron: Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Tiel) De VVE-werkgroep heeft als taak de voortgang, ontwikkelingen en knelpunten m.b.t. de doelstellingen van het VVE-beleid, het VVE-aanbod en –bereik, de resultaten van de voor- en vroegschoolse educatie en de samenwerking tussen partijen in beeld te brengen, werkafspraken te maken en aan de OKE-stuurgroep verslag uit te brengen, en te adviseren over bovengenoemde onderwerpen. In dit overleg is in ieder geval een medewerker van het consultatiebureau (STMR), de welzijnsstichting Mozaïek, de KRBV namens de VVE-voorscholen, alle VVE-basisscholen, de GGD Rivierenland en de bibliotheek Rivierenland vertegenwoordigd.

De overlegstructuur van de stuurgroep OKE en de VVE-werkgroep is als volgt georganiseerd (Bron: Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Tiel). o Minimaal 2 keer per jaar vindt een overleg plaats van de stuurgroep OKE. o Minimaal 4 keer per jaar vindt een overleg plaats van de werkgroep VVE. o Beide overleggen worden georganiseerd door de gemeente Tiel. o De gemeente Tiel draagt zorg een voorzitter van het overleg. o De agendering en de verslaglegging wordt verzorgd door de gemeente Tiel. De partijen maken afspraken over de informatieverzameling en –overdracht (Bron: Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Tiel). • Eens per jaar verzamelt de gemeente Tiel de gegevens die nodig zijn om de beleidsdoelstellingen die opgenomen zijn in de notitie Goed voorbereid aan de start en de aanvullende doelstellingen vanuit de Wet OKE te kunnen monitoren. • Daarnaast verzamelt OAAS, in opdracht van de gemeente Tiel, eens per jaar de gegevens die nodig zijn voor het monitoren van de resultaatsafspraken. • Eens per jaar doet zowel de gemeente Tiel als OAAS verslag van deze gegevens aan de stuurgroep OKE en aan de VVE-werkgroep. REG.NR.

3515046

Pagina 14 van 28


1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau Een keer per jaar verzamelt de gemeente Tiel de gegevens die nodig zijn om de beleidsdoelstellingen die opgenomen zijn in de notitie Goed voorbereid aan de start en de aanvullende doelstellingen vanuit de Wet OKE te kunnen monitoren (Bron: Convenant Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Tiel). Tevens worden de resultaatafspraken jaarlijks gemonitord om waar nodig bij te kunnen sturen (Bron: Monitor VVE Tiel). 2 DE VVE-CONDITIES 2a GGD-rapport 2b Gemeentelijke VVE-subsidiekader 2c Groepsgrootte en dubbele bezetting 2c1 Groepsgrootte 2c2 Dubbele bezetting 2d VVE-tijd per week 2e Kwaliteit beroepskrachten 2e1 Gekwalificeerde beroepskrachten 2e2 Voldoende Nederlands beheersen 2e3 Geschoolde VVE-beroepskrachten 2e4 Opleidingsplan per VE-beroepskracht

3 3 3 3 3 3 3 4 3

2 DE VVE-CONDITIES • Het aantal dagdelen dat voorschoolse educatie wordt aangeboden is minimaal 4 per week op de peuterspeelzalen en minimaal 10 uur per week in de kinderdagverblijven. • Er moet gekwalificeerd personeel zijn (minimaal PW-3/MBO-3 niveau), in het bezit van een Piramide-certificaat. • Een groep bestaat uit maximaal 16 kinderen. • Eén beroepskracht mag maximaal 8 kinderen begeleiden. • GGD: de GGD-inspecteurs toetsen jaarlijks of tweejaarlijks of de peuterspeelzalen en kindercentra aan de wettelijke eisen voldoen. Begin 2012 worden alle VVEpeuterspeelzalen door de GGD bezocht. Daarin worden ook de VVE-voorwaarden meegenomen.

REG.NR.

3515046

Pagina 15 van 28


REG.NR.

3515046

Pagina 16 van 28


2

De oordelen over de voor- en de vroegscholen De voor- en vroegscholen uit het overzicht in paragraaf 1.1 hebben een digitale vragenlijst gekregen om zelf te rapporteren over de kwaliteit van VVE. De vragen zijn rechtstreeks afkomstig uit het VVE-waarderingskader, met dien verstande dat sociaal wenselijke antwoorden vermeden zijn door ófwel de formulering van de vragen, ófwel bepaalde indicatoren (zoals de beoordeling van het pedagogisch klimaat en het educatief handelen) niet op te nemen in de vragenlijst. Elke voor- en vroegschool heeft de eigen zelfrapportage teruggekregen, inclusief de bijbehorende oordelen. Paragraaf 2.1 bevat informatie over het gerealiseerde bereik. In paragraaf 2.2 staan de inspectieoordelen op de aspecten ‘condities’, ‘ouders’, ‘proceskwaliteit’, ‘ontwikkeling, begeleiding en zorg’, ‘kwaliteitszorg’, ‘doorgaande lijn’, en ‘resultaten’.

2.1

Het bereik In tabel 2.1 staat het aantal peuters op de verschillende voorscholen: peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Tabel 2.1 Het aantal (doelgroep)peuters op de verschillende voorscholen: peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. VVE Peuterspeelzaal

aantal waarvan peuters doelgroep Kizzebiz 30 22 Krullevaar 50 24 Lispeltuut 30 26 Wiplala 32 16 Minoes 64 32 Flattekat 32 16 Volgens opgave van de VVE-locaties zitten er 136 doelgroeppeuters op de voorscholen. 2.2

Oordelen op de indicatoren van voor- en vroegscholen Alle peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen met doelgroepkinderen in de gemeente hebben een digitale vragenlijst ontvangen. Deze is ingevuld en geretourneerd door alle locaties. In de vragenlijst heeft iedere locatie aangegeven hoe ze zichzelf beoordeelt op het gebied van VVE. De inspectie heeft ter verificatie van de zelfevaluaties een aantal locaties met doelgroepkinderen bezocht. − 2 peuterspeelzalen − 2 vroegscholen (groep 1 en 2 van basisscholen). De tabel uit paragraaf 1.1 laat zien of, en zo ja welke, voor- en vroegscholen met elkaar samenwerken. Het onderzoek bestond uit lesobservaties, gesprekken en documentenanalyse. In onderstaande tabellen staan de oordelen van de inspectie op de locaties die bezocht zijn. In de laatste kolom wordt aangegeven of de inspectieoordelen overeenkomen (=), positiever zijn (+) of negatiever zijn ( - ) dan de antwoorden op de vragenlijst die aan alle voor- en vroegscholen gestuurd zijn. Er wordt een ‘+’ of een ‘ - ’ gegeven als het gemiddelde oordeel 0,1 hoger of lager is, dus als het verschil in totaal meer dan 0,2 is. In bijlage 1 staan de digitale zelfbeoordelingen op de vragenlijsten. Het aantal oordelen per indicator kan verschillen, omdat op sommige locaties geen oordeel is gegeven. Onder iedere tabel wordt een toelichting gegeven. Tabel 2.2 De frequentie van oordelen van de door de inspectie bezochte voorscholen. (In de rechterkolom staat of het inspectieoordeel positiever (+), gelijk (=) of negatiever (-) is dan het gemiddelde oordeel op de digitale vragenlijsten, voor zover de indicatoren in de digitale vragenlijst zijn meegenomen.) CONDITIES

REG.NR.

3515046

1

2

3

4

Verschil bezoek vragenlijst Pagina 17 van 28


A0.1 Recent en compleet GGD-rapport A0.2 VE-basisvoorwaarden A2 Groepsgrootte A3 "Dubbele bezetting" A4.1 Voldoende VVE-tijd per week A5.2 Opgeleide leidsters A5.3 Nederlands spreken A5.4 VVE-geschoolde leidsters A5.5 Jaarlijks opleidingsplan

2 2

2

= + = = = =

2 4 2 2 2 2 2

Toelichting Peuterspeelzaal Flattekat A0.1 Het GGD rapport is niet recent, het dateert van 22-01-2009. A0.2 Het achtste domein is niet meegenomen in het laatste rapport. De bedoeling is dat er na de verhuizing opnieuw een rapport van de GGD komt. A1.1 Van Piramide is de oude versie nog in omloop. De nieuwe versie zal spoedig opgenomen worden in de planning en na een training ook worden ingezet. A4.1 VVE peuters bezoeken de speelzaal vier keer per week (twee ochtenden en twee middagen). A5.5 Sinds 2005 is iedereen opgeleid in Piramide en vanaf volgend jaar start na een workshop het werken met de vernieuwde versie. Peuterspeelzaal Lispeltuut A0.1 Het huidige GGD-rapport is van 05-02-2009 en daarmee niet recent. Van het afgelopen bezoek in juni is geen rapport verschenen. A0.2 In het rapport is het 8ste domein VVE niet opgenomen. A4.1 VVE-peuters bezoeken de speelzaal vier dagdelen per week. Basisschool De Regenboog

A5.4 Nog niet alle leerkrachten zijn volledig opgeleid in Piramide. Zij hopen dit aan het einde van het jaar te behalen. Basisschool Prins Maurits locatie West

A3 Vier dagdelen per week werkt een tutor op de groep naast de leerkracht. A5.4 Nog niet alle leerkrachten en tutors zijn geschoold, de helft is momenteel in opleiding.

OUDERS B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7

Gericht ouderbeleid Vooraf info aan ouders Intake Thuis VVE-activiteiten VVE-participatie van ouders op school Info ouders over ontwikkeling kind Thuistaal

1

2 4 2 2 2 3

3

2 2 2 1 4 4

4

Verschil bezoek vragenlijst = = -

Toelichting Peuterspeelzaal Flattekat B1 Het ouderbeleid bevat geen analyse van de ouderpopulatie. Hierdoor ontbreekt het inzicht in de ouderpopulatie en is het ouderbeleid niet afgestemd op de wensen en mogelijkheden van de ouders en de eigen doelstellingen. B2 De ouders zijn geïnformeerd over VVE, maar de doelen ten aanzien van de ouders zijn niet voldoende kenbaar gemaakt. Dat het de bedoeling is om tijdens de inloop mee te spelen of dat er een thematafel is ingericht om met het kind mee te spelen, is bij de ouders niet overgekomen. Deze informatie staat wel beschreven in het pedagogisch groepsplan. Het stimuleren hiervan kan door de leidsters verbeterd worden.

REG.NR.

3515046

Pagina 18 van 28


B3 Tijdens de intake vragen de leidsters meer dan op het intake formulier staat aangegeven, zoals hoe het thuis gaat, waar een kind graag mee speelt. Deze informatie staat echter niet genoteerd. Op het formulier ontbreekt de vraag naar kindkenmerken, zoals het verloop van de ontwikkeling en het gedrag van het kind. B4 Er is bij ieder thema een nieuwsbrief met gerichte activiteiten voor de ouders om thuis met hun kind te doen (aan de hand van een inlegvel). Van de VVE-ouders doet de helft hier thuis iets mee volgens de leidsters. Niet altijd vragen de leidsters terug hoe het gegaan is, dit kan meer gedaan worden. Bovendien begrijpen niet alle ouders wat de bedoeling is. B5 Ouder-kind-activiteiten zijn niet georganiseerd. Er is geprobeerd een ouderavond te beleggen, maar daar kwamen te weinig aanmeldingen op af en is vervolgens afgezegd. Er waren in het verleden wel koffieochtenden, deze zijn echter afgeschaft. De rol van de leidsters hierin kan worden vergroot. Het voornemen van de speelzaal is om na de verhuizing in de nieuwbouw, samen met de basisschool meer te organiseren voor ouders met hun kind in de voorschool. B6 Onder de drie jaar is er geen observatie- of toetsmoment. Soms is er een verslagje gemaakt na de gewenning aan de hand van observaties (zonder gebruik te maken van een instrument). Er zijn twee toetsmomenten voor de peuters, namelijk rond drie jaar en aan het einde van de peuterspeelzaaltijd. Peuterspeelzaal Lispeltuut B1 Het is wel bekend dat de populatie een afspiegeling is van de wijk met verschillende etnische achtergronden. Met het ouderbeleid is een begin gemaakt door de notitie op te stellen van de “kwaliteit van de uitvoering van VVE (psz)”. De volgende stap is het vaststellen van gericht ouderbeleid en de ouders adequaat voor te lichten hierover. B3 Tijdens de intake vragen de leidsters meer dan op het intakeformulier staat aangegeven, bijvoorbeeld of er sprake is van allergie of wat het kind niet eet. Op het formulier ontbreekt de vraag naar kindkenmerken, zoals het verloop van de ontwikkeling en het gedrag (van het kind). Ook de plaats van het kind in het gezin staat niet op de intake vermeld. B5 Als ouders vaker niet meespelen tijden de inloop worden ze daar op aangesproken door de leidsters. Het afsluiten van een thema is af en toe met ouder en kind samen (zoals een kunstmuseum of modeshow). Drie keer per jaar zijn er ouderactiviteiten georganiseerd. De leidsters geven naast de uitnodiging ook een persoonlijke toelichting aan de ouders. De opkomst is ruim meer dan de helft van de ouders. Basisschool De Regenboog B1 Het ouderbeleid is in concept opgesteld, evenals een analyse van de ouderpopulatie. B5 Momenteel zijn er geen regelmatige ouderactiviteiten georganiseerd in school. De ouderparticipatie is minder geworden sinds de school in noodlokalen is gehuisvest. De plannen (kijkochtenden, themabijeenkomsten en boekenplan) kunnen verder opgepakt worden zodra de huisvesting weer normaal is.

Basisschool Prins Maurits locatie West

B1 Waar de ouders en kinderen vandaan komen is bekend. Er is echter geen analyse gemaakt van de ouderpopulatie. De doelen en verwachtingen ten aanzien van de ouders staan niet beschreven. Het ontbreekt nog aan een gericht ouderbeleid. B2 Niet voor alle ouders is duidelijk wanneer de spelinloop is (twee keer per week). Leerkrachten geven aan dat het lastig is om uit te leggen wat je verwacht. Duidelijke regels en afspraken over de ouderparticipatie ontbreken in een procedure. B3 Bij de inschrijving is een uitgebreide vragenlijst (over de voorschoolse periode) voor de ouders over het kind in gebruik. Hierin staan kind relevante onderwerpen over opvoeding, gedrag, medische gegevens en ontwikkeling. B4 Er zijn geen materialen beschikbaar om thuis activiteiten te doen. Ouders krijgen te weinig stimulans om thuis ontwikkelingsgerichte activiteiten met hun kind te doen. Het themaboekje gaat mee in de tas van het kind en komt niet altijd bij de ouders aan. Wel is er het leescorso vanuit de bibliotheek, waarin ouders worden gestimuleerd om thuis met hun kind te lezen. Hierop worden ouders gewezen door school. B5 Tijdens activiteiten voor ouders (met kind) in de vroegschool is de opkomst te laag. De ouderparticipatie behoeft meer invulling. KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE

REG.NR.

3515046

1

2

3

4

Verschil bezoek vragenlijst Pagina 19 van 28


C1.1 C1.2 C1.3 C1.4 C2.1 C2.2 C2.3 C2.4 C2.5 C3.1 C3.2 C3.3 C3.4 C3.5 C3.6 C3.7

Integraal programma Doelgerichte planning Aanbod taal Voldoende differentiatie Pedagogisch handelen Gedragsgrenzen stellen Sociale/persoonlijke vaardigheden Bevorderen autonomie kind Inrichting van de ruimte Afstemming leidsters Activiteiten taalontwikkeling Interactie bevorderen Betrokkenheid kinderen Aanpakgedrag Responsiviteit Afstemmen op ontwikkeling kind

4 1 4

2 2 1 2 3 1 3 1 2

4 3 4 4 4 2 2 3 2 1 3 1 3 2

= -

-

Toelichting Peuterspeelzaal Flattekat C1.2 De planning van het thema is globaal per dag weergegeven (in een weekoverzicht). Er zit geen duidelijke rol- of taakverdeling in van de leidsters onderling. De planning is gebaseerd op het doen van verschillende activiteiten. De doelen zijn niet expliciet vermeld bij de activiteiten. C1.4 In de planning is geen moeilijkheidsgraad aangebracht en in de praktijk komt dit ook niet duidelijk naar voren. De aangeboden activiteiten hadden meer uitgediept kunnen worden naar leeftijd en ontwikkelingsniveau. C2.5 Het uitlokken van taal gebeurt te weinig met visualisatie. In de ruimte ontbreken pictogrammen, bijvoorbeeld op kasten, materialen en in hoeken. C3.1 In de notulen zijn de afspraken vastgelegd. De rollen van beide leidsters zijn van tevoren afgesproken en wisselen elkaar af. C3.2 Tijdens de activiteit (deze ochtend het kleien van een egel) is er te weinig gerichte activiteit voor taal. De activiteit was zeer snel afgerond. Er had meer gesproken kunnen worden met de kinderen over het onderwerp. C3.3 Er is veel gepraat tegen de kinderen en weinig tijd om zelf te antwoorden door de kinderen. De kinderen laten vertellen gebeurt te weinig. De vragen zijn gericht op het krijgen van een bepaald antwoord en niet op een verhaal te laten vertellen. Spontane acties van kinderen worden niet altijd door de leidsters opgepakt. C3.5 Het achterhalen of de kinderen het begrijpen gebeurt te weinig. Het aanbieden van taal, liedjes en verhaaltjes gebeurt veel, maar terugvragen en laten herhalen door de kinderen om na te gaan of het is begrepen gebeurt te weinig. C3.7 Alle kinderen kregen het zelfde werkje te maken. Aan de oudste peuters zijn geen andere verwachtingen gesteld dan aan de jongste peuters. Er is te weinig afstemming naar ontwikkelingsniveau. Peuterspeelzaal Lispeltuut C1.1 Momenteel wordt nog gewerkt met de oude boeken van Piramide. Kinderopvang Rivierenland geeft aan in 2013 over te zullen gaan op de nieuwe versie. C1.2 Het jaarplan van thema’s is in overleg met de basisschool opgesteld. Het weekplan waar de inhoudelijke dagelijkse planning in behoort te staan, is niet op schrift gesteld. Deze planning zit in het hoofd van de leidsters. De leidsters geven aan te overleggen en in de boeken het bijbehorende programma op te zoeken en zo de dagdelen voor te bereiden. De werkwijze is hierdoor niet doelgericht en planmatig. In hoeverre de planning regelmatig is geëvalueerd en wordt bijgesteld is niet terug te voeren. C1.3 Als gevolg van het ontbreken van een schriftelijke doelmatige planning is het taalaanbod niet expliciet en niet voldoende beredeneerd. In hoeverre de doelgroepkinderen de woorden uit het programma beheersen is niet (meer) bijgehouden. De leidsters hebben te veel in het hoofd wat betreft de ontwikkelingsvoortgang en de beheersing aan nieuwe themawoorden van de kinderen. Dat maakt het overdragen aan een mogelijke collega erg moeilijk. C1.4 De leidsters stellen niet dezelfde vragen aan alle kinderen. Het is niet zichtbaar in de planning of aan de oudste peuters andere verwachtingen worden gesteld dan aan de jongste peuters. Aan de hand van de opbouw van het thema uit het programma is het aanbod oplopend in moeilijkheidsgraad (oriënteren en demonstreren). Vaak komt de derde fase “verdiepen” niet aan de beurt binnen een thema. REG.NR.

3515046

Pagina 20 van 28


C2.4 Enkel voor de toiletgang zijn pictogrammen aanwezig in het lokaal. Soms zijn pictogrammen voor de woorden (of begrippen) uit het thema in gebruik. Het dagritme is niet gevisualiseerd met pictogrammen. Er zijn te weinig regels en ritme gevisualiseerd. C3.1 Het handelen van de leidsters is op elkaar afgestemd en regelmatig met elkaar besproken. Het overleg tussen de leidsters staat niet beschreven en de gemaakte afspraken staan niet op papier. C3.2 Taal komt niet expliciet in de planning naar voren en over de tutoring van de doelgroepkinderen staat weinig op papier. C3.3 De leidsters vertellen veel en benoemen wat kinderen doen. De kinderen zelf komen te weinig aan het woord. De kinderen kunnen meer uitgedaagd worden, door open creatieve vragen van de leidsters, om zelf te gaan vertellen tijdens spel en in de kring. C3.7 Vanuit de observaties is nog geen koppeling gemaakt naar de planning toe, waardoor zichtbaar wordt dat ondersteuning is afgestemd op de behoefte van het kind. Van de tutoring (of werken in de kleine groep) is geen planning gemaakt. Basisschool De Regenboog C1.2 Activiteiten worden op dit moment nog niet vanuit de doelen gepland. Tot nu toe blijft de planning binnen het thema. Het beredeneerd aanbod schiet hierdoor te kort. Het is nu niet terug te zien of doelen bereikt worden en de planning is niet zichtbaar hierop aangepast. C1.4 In de planning is onderscheid gemaakt tussen groep 1 en 2, maar niet zichtbaar is dat het aanbod opklimt in moeilijkheidsgraad en dat er wordt gedifferentieerd. Het beredeneerd plannen vraagt nog om meer uitwerking. C2.5 Echte materialen zijn op dit moment minder aanwezig in de lessen door de beperkte ruimte. In het lokaal kan meer gelabeld worden, zoals pictogrammen gebruiken in hoeken en op kasten om aan te duiden wat waar ligt of mee bedoeld wordt. C3.3 Tijdens de kringactiviteit stelt de leerkracht (open) vragen aan de kinderen. Daarbij stimuleert ze nog niet dat kinderen met hele zinnen antwoorden. C3.4 Leerkrachten begeleiden spelsituaties. Daarbij wordt aangesloten op de voorkennis van het kind, maar het spel verrijken door open (creatieve) vragen te stellen gebeurt nog weinig. C3.5 Na activiteiten van de kinderen samen terugkijken hoe het spel is verlopen of hoe de activiteit is uitgevoerd, gebeurt nog te weinig. C3.6 Ingaan op de mogelijkheden die de kinderen aanreiken in het kringgesprek gebeurt nog te weinig. Er wordt te veel uitgegaan van de opdracht zelf en te weinig geluisterd naar de andere ideeën die kinderen aanreiken.


C1.2 Leerlijnen zijn opgesteld voor taal en rekenen voor groep 1 en 2. Echter deze komen niet (zichtbaar in een dagplanning) doelgericht en planmatig aan bod. Er was een start gemaakt met groepsplannen, maar deze bleken volgens de leerkrachten niet passend bij de kleuters. Nu de leerlijnen zijn opgezet is de volgende stap deze verder uit te werken en om te zetten naar doelen en activiteiten. C1.4 De differentiatie en het opklimmen in moeilijkheidsgraad is nu nog niet zichtbaar in de planning. C3.5 Te vaak staan de materialen al klaar op tafel voor gebruik. De kinderen worden te weinig gestimuleerd om te plannen, materialen te pakken en zo zelfstandig een opdracht uit te voeren en na afloop terug te kijken hoe het is gegaan. ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1.1 Volgen ontwikkeling kinderen D1.2 Planmatige begeleiding D1.3 Evaluatie begeleiding D1.4 Begeleiding taalontwikkeling D2.1 Welke kinderen externe zorg nodig? D2.2a Aanmelden voor externe zorg D2.2b Overleg ouders over externe zorg D2.3 Volgen van de externe zorg

1

2

3

1 3 1 2

3 1 3 2 4

1

3

4

Verschil bezoek vragenlijst = = + = =

Toelichting Peuterspeelzaal Flattekat

REG.NR.

3515046

Pagina 21 van 28


D1.2 Voor het tutoren is geen planning, het gebeurt wel regelmatig met de doelgroepkinderen. De leidsters voeren toetsen uit, geven in kleine kring aandacht, of individueel (met als doel de ontwikkeling te bevorderen door te herhalen of voor te bereiden op het kringgebeuren). Ze maken hiervan af en toe een notitie. Het onderscheid in de kleine groep is hierdoor niet duidelijk gemaakt op papier. In hoeverre de informatie over de ontwikkeling wordt benut en welk resultaat het tutoren oplevert is hierdoor niet zichtbaar. D1.3 De aangeboden zorg is niet geëvalueerd, hierdoor ontbreekt het inzicht of het effect heeft en zijn geen vervolgstappen bepaald. D2.3 Er zijn handelingsplannen vanuit Kinderopvang Rivierenland opgesteld. Op het moment speelt dit hier niet. Peuterspeelzaal Lispeltuut D1.2 Het is niet zichtbaar dat informatie over de ontwikkeling is benut in de begeleiding van de kinderen. Er is geen sprake van een geplande kleine groep. De groep is in zijn geheel of leidsters schuiven bij het spel in de kleine groep aan. De leidsters geven één op één tutoring aan een kind. D1.4 De ontwikkeling wordt aan de hand van een observatie-instrument gevolgd. In de aanwezige periode twee maal, namelijk bij de leeftijd van drie jaar en tegen de vier jaar. Het vaststellen van de beginsituatie ontbreekt. Basisschool De Regenboog D1.1 De brede ontwikkeling wordt van alle kinderen gevolgd. De KIJK-observatie (naast EGGO) is een nieuw instrument en nog niet volledig geïmplementeerd. Verder zijn de Cito kleutertoetsen in gebruik voor taal en rekenen. Voor de beginnende geletterdheid is een screeningsinstument. D1.2 Het benutten van de informatie verkregen uit de toetsen en observaties gebeurt nog niet voldoende. Het evalueren en koppelen aan de groepsplannen is in ontwikkeling. D1.4 Het tussentijds toetsen van kinderen of ze de woorden beheersen gebeurt niet meer, wel komen alle woorden meerdere malen aan bod en is beschreven of de kinderen de woorden min of meer beheersen. D2.3 De externe zorg is goed begeleid door leerkrachten. Echter het zelf bijhouden en opstellen van handelingplannen gebeurt weinig. Deze individuele leerlingen hebben nog geen plaats gekregen in de groepsplannen.


D1.1 De Cito Taal en Rekenen voor kleuters wordt op M1 en E1, M2 en E2 afgenomen. In december wordt voor de eerste keer voor de gehele groep gestart met de KIJK-observatie. De kleuterobservatielijst is niet voor de ouders. Op het 10 minuten gesprek komt wel de grafiek van de Cito ter sprake. Kleuters krijgen in plaats van een rapport een portfolio. D1.2 Er is dagelijks onderscheid in grote en kleine groep, zowel met de leerkracht als in tutor verband. D2.1 De kinderen die zorg nodig hebben zijn geïdentificeerd. De logopediste doet een screening bij de vijfjarigen. Het maatschappelijk werk wordt zo nodig aan ouders voorgesteld. KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL E1 E2 E3 E4 E5 E6

VVE-coördinatie binnen school VVE evalueren Opbrengsten evalueren Verbetermaatregelen VVE borgen VVE in kwaliteitszorg binnen school

1

2

3

1 1 1 1 2 1

3 3 3 3 2 1

4

Verschil bezoek vragenlijst = + = + = -

Toelichting Peuterspeelzaal Flattekat E1 Het is onduidelijk wie de taak van VVE-coördinator heeft en of deze als zodanig is benoemd. Door de regiomanager wordt de taak wel uitgevoerd, namelijk het deelnemen aan het VVEwerkoverleg. Als functie is deze taak niet benoemd. REG.NR.

3515046

Pagina 22 van 28


E2 De VVE monitor is voor de gemeente opgesteld. Een specifiek jaarverslag op de speelzaal is er niet. E3 Door de gemeente zijn wel doelen gesteld, echter hele hoge doelen welke niet gehaald kunnen worden. Zo moeten alle kinderen één vaardigheidsscore omhoog en 75% moet één niveau omhoog. Per peuterspeelzaal zijn verbeterpunten opgesteld. Er is planmatig aan VVE verbetermaatregelen gewerkt. Peuterspeelzaal Lispeltuut E2 Aan de hand van het pedagogisch beleid vullen de leidsters jaarlijks een zelfevaluatie in en daaruit volgen verbeteractiviteiten. E3 Er is een deelrapport opgesteld in de vorm van de VVE-monitor voor de gemeente Tiel. Intern is er met deze resultaten nog niets gedaan. Er is nog geen vorm gegeven aan de conclusies uit dit rapport. E4 Naar aanleiding van de monitor zijn nog geen actiepunten opgesteld. E5 De afspraken die volgen uit voorgaande punten moeten nog worden opgepakt en geborgd. Basisschool De Regenboog E6 VVE maakt onderdeel uit van het beleid en de plannen van school. De implementatie van het instrument Werken met Kwaliteitskaarten heeft nog niet volledig plaatsgevonden. De borging van afspraken gebeurt veelal nog in concept.


E1 De taak van VVE coördinator is ingevuld. E2-E3 Voor de gemeente wordt de VVE monitor ingevuld. De onderbouw bespreekt de resultaten. De ambities van de gemeente liggen te hoog en deze doelen worden niet gehaald. E4 De school werkt zichtbaar aan verbeteringen van VVE. E5 De verslagen en actiepunten die voortkomen uit de evaluaties zitten veelal in het hoofd en staan nog niet in een kwaliteitshandboek beschreven. DOORGAANDE LIJN F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7

VVE-coördinatie tussen voor-vroeg Doorstroom naar vroegschool Warme overdracht Afstemming aanbod Afstemming ped/educ handelen Afstemming over ouders Afstemming begeleiding/zorg

1

2

1 3 3 3 3 3

3 4 1 1 1

4

Verschil bezoek vragenlijst + = = = = = =

Toelichting Peuterspeelzaal Flattekat F2 Er is geen actief beleid om kinderen te laten doorstromen naar de naast gelegen vroegschool (met De Regenboog is geringe samenwerking). De ouders hebben vrije keuze hierin, geven de leidsters aan. Er zijn geen gegevens bekend in hoeverre peuters doorstromen naar een VVE vroegschool. F3 Alleen bij de Regenboog is er sprake van een warme overdracht. Met andere scholen is niets afgesproken en wordt alleen het overdrachtsformulier afgegeven. F4 De jaarplanning is niet meer op de naast gelegen school afgestemd, vanwege de oude en de nieuwe versie van Piramide. De school gebruikt al wel de nieuwe versie en deze is anders dan wat de speelzaal gebruikt. F5-F7 Er is weinig samenwerking tussen de voor- en vroegschool. Dit is een beetje in het slop geraakt, aldus de leidsters. Over het pedagogisch klimaat en het educatief handelen is geen afstemming. Evenals over de manier van omgaan met de ouders niet en met als gevolg ook niet met de interne begeleiding en zorg. Peuterspeelzaal Lispeltuut F2 De meeste peuters stromen door naar de vroegschool Prins Maurits West. F3 De overdracht gebeurt schriftelijk en niet in de vorm van een warme overdracht (een mondelinge toelichting). De leidsters brengen de kinderen naar de kleuterklas en geven op deze

REG.NR.

3515046

Pagina 23 van 28


manier het formulier af. Indien de leerkracht vragen heeft weet deze de weg naar de leidsters te vinden. F4 De jaarplanning loopt zoveel mogelijk parallel met de vroegschool. Inhoudelijk is het programma niet op elkaar afgestemd. F5 De leerkrachten en leidsters overleggen met elkaar over een aantal zaken, bijvoorbeeld over het wennen, het toiletbezoek. De start is gemaakt om het pedagogisch klimaat en het educatief handelen op elkaar af te stemmen. F6 In de informatie van school is de nieuwsbrief van de peuters opgenomen. Vergelijkbare manier van omgang met de ouders is nog niet afgestemd op elkaar. F7 De interne begeleiding en zorg is nog niet met school afgestemd. Basisschool De Regenboog F3 Enkel de peuters vanuit de Flattekat hebben een warme overdracht naar school. F4 Er is geen sprake van echte samenwerking of afstemming met een voorschool. Het aanbod is niet op elkaar afgestemd. F5-F7 Deze punten zijn niet van toepassing en daarom niet opgenomen in dit rapport.


F3 Incidenteel is er sprake van een warme overdracht. De school bekijkt de informatie die de voorschool geeft over de instroom kleuters. F4 Het aanbod en programma zijn op elkaar afgestemd. F5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen zijn niet op elkaar afgestemd. F6 De omgang met de ouders is niet op een vergelijkbare wijze afgestemd met de voorschool. F7 Eveneens is de interne begeleiding en zorg niet op elkaar afgestemd. OPBRENGSTEN VAN VVE G1 VVE-resultaten meten G2 Niveau VVE-resultaten G3 Verlengde kleuterperiode

1

2

3

1

2 1 2

4

Verschil bezoek vragenlijst =

Toelichting Basisschool De Regenboog G2 Middels de monitoring van de gemeente vindt evaluatie van de resultaten plaats. De resultaten blijven achter en voldoen niet aan de doelen die gesteld zijn.


G3 De school heeft een verantwoordbeleid voor kleuterverlenging.

REG.NR.

3515046

Pagina 24 van 28


3

Conclusies De inspectie heeft zowel op het niveau van de gemeente, als op het niveau van de afzonderlijke locaties, gekeken naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie in deze gemeente. Bij het oordeel over de kwaliteit van het gemeentelijk beleid heeft de inspectie in eerste instantie gebruik gemaakt van de zelfevaluatie van de gemeente. Door middel van documentenanalyse, gesprekken en locatiebezoeken heeft de inspectie de oordelen van de gemeente geverifieerd. De gemeente Tiel heeft de doelgroepkinderen dusdanig duidelijk gedefinieerd dat de inspectie dit beschouwd als een voorbeeld voor anderen. De gemeente realiseert zich dat het bereik een aandachtspunt is. Zij is er in geslaagd op dit punt verbeteringen door te voeren, onder andere door meer plaatsen te creëren en hier afspraken over te maken met de aanbieders. De gemeente spant zich in de doelgroepkinderen te bereiken via indicatiestelling, voorlichting en het voeren van gesprekken met de ouders van de doelgroepkinderen. Om zo optimaal mogelijke voorwaarden te creëren voor een goede toeleiding van de doelgroepkinderen naar de peuterspeelzalen, heeft de gemeente die zo goed mogelijk verspreid over de verschillende wijken. De gemeente heeft nog geen goed zicht op de peuters die niet bereikt worden met VVE. Daardoor is het ook niet mogelijk om de toeleidingsactiviteiten gericht op deze doelgroep in te kunnen zetten. Het VVE-programma dat wordt aangeboden, voorziet tevens in een dekkend netwerk ter ondersteuning van de ouders bij de opvoeding van hun kinderen. Daarvoor zoekt de gemeente aansluiting bij het Centrum voor Jeugd en Gezin, aangevuld met een aantal specifieke projecten. Binnen het Centrum van Jeugd en Gezin vinden er opvoedingsondersteunende initiatieven plaats. De gemeente heeft nog geen analyse gemaakt van de ouderpopulatie op basis waarvan de activiteiten kunnen worden afgestemd op de kenmerken van de populatie. Alle Tielse VVE-peuterspeelzalen en -basisscholen gebruiken de methode Piramide van het Cito. Daarmee is aan een belangrijke basisvoorwaarde voor resultaatafspraken voldaan. In Tiel wordt op alle peuterspeelzalen logopedie aangeboden. De hoofddoelstelling daarvan is om naast het Piramideprogramma als extra VVE-activiteit een preventief logopedisch programma structureel in te voeren. Als onderdeel van de interne kwaliteitszorg van de voor- en vroegscholen zijn in de gemeente Tiel afspraken gemaakt over de gegevens die opgenomen worden in de leerlingvolgsystemen op de locaties. Daarnaast heeft de gemeente afspraken gemaakt met de vroegscholen over de gegevens die jaarlijks moeten worden aangeleverd om in aanmerking te komen voor subsidieverstrekking. De VVE-coördinatie vindt plaats op de VVE-basisscholen en de VVE-peuterspeelzalen. Op elke VVE-basisschool is er één contactpersoon voor VVE. Twee keer per jaar vindt een overleg plaats. Afstemmingsoverleg vindt incidenteel plaats. De gemeente hanteert voor de periode 2011-2014 de doelstelling dat minimaal 70% van het aantal peuters dat aan het VVE-programma heeft deelgenomen, jaarlijks doorstroomt naar een basisschool die ook het VVE-programma aanbiedt. De gemeente heeft ervoor gekozen een kernafspraak te formuleren voor de resultaten aan het einde van groep 2 en een aanvullende resultaatafspraak voor de opbrengst aan het einde van groep 4. Dit maakt dat de betrokkenen kunnen kiezen op welk moment zij de afspraken voor eind groep 4 willen bekrachtigen. Pas in 2014 verwachten de partijen in Tiel de afspraak te halen. Er zijn daarom tussendoelen geformuleerd voor de hele VVE-groep voor 2012 en 2013. Resultaatafspraken zijn op leerlingenniveau geformuleerd voor de voorschoolse en vroegschoolse periode.

REG.NR.

3515046

Pagina 25 van 28


REG.NR.

3515046

Pagina 26 van 28


Bijlage 1: De resultaten op de digitale vragenlijsten van de voor- en de vroegscholen CONDITIES A0.1 Recent en compleet GGD-rapport A0.2 VE-basisvoorwaarden A2 Groepsgrootte A3 "Dubbele bezetting" A4.1 Voldoende VVE-tijd per week A5.2 Opgeleide leidsters A5.3 Nederlands spreken A5.4 VVE-geschoolde leidsters A5.5 Jaarlijks opleidingsplan

1

OUDERS B1 Gericht ouderbeleid B2 Vooraf info aan ouders B3 Intake B4 Thuis VVE-activiteiten B5 VVE-participatie van ouders op school B6 Info ouders over ontwikkeling kind

1

KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE C1.1 Integraal programma C1.2 Doelgerichte planning C1.4a Opklimmende moeilijkheidsgraad C1.4b Brede ontwikkeling C1.4c Leeftijddifferentiatie C1.4d Differentiatie ontwikkelingsniveau C2.5 Inrichting van de ruimte

1

ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1.1 Volgen ontwikkeling kinderen D1.2a Planning hele groep D1.2b Planning kleine groep D1.2c Planning (zorg)leerlingen D1.3 Evaluatie begeleiding D2.1 Welke kinderen externe zorg nodig? D2.2b Overleg ouders over externe zorg D2.3 Volgen van de externe zorg

1

KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL E1 VVE-coördinatie binnen school E2 VVE evalueren E3 Opbrengsten evalueren

1

REG.NR.

3515046

2 2 2 5 1

4 1

2 13 2

3 4 2 6 8 5 6 6 4

4

10 1

4

6 7

3 1 12 14 8 7

2

3

4

2 5 5 7 2

14 14 6 9 8 6 11

2

3

3 7

11 7

9 6 6

5 8 8

6

8

2

3

5 8 4

9 6 10

13

4

4

Pagina 27 van 28


E4 Verbetermaatregelen E5 VVE borgen E6 VVE in kwaliteitszorg binnen school

DOORGAANDE LIJN F1 VVE-coördinatie tussen voor-vroeg F2 Doorstroom naar vroegschool F3 Warme overdracht F4 Afstemming aanbod F5 Afstemming ped/educ handelen F6 Afstemming over ouders F7 Afstemming begeleiding/zorg

1

OPBRENGSTEN VAN VVE G1 VVE-resultaten meten G2 Niveau VVE-resultaten G3 Verlengde kleuterperiode

1

REG.NR.

3515046

9 9 2

5 5 6

2 12 3 5 12 14 14 14

3 2 2 3 2

4

2 6 5 1

3 2 3 7

4

1

Pagina 28 van 28

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE TIEL IN 2012

Recommend Documents