RAAD VAN DE EUROPESE UNIE
Brussel, 3 september 1999 (10.09) (OR. fi) 10707/99 LIMITE ENFOCUSTOM 40 PI 45
NOTA van : het Finse voorzitterschap aan : de groep Douanesamenwerking nr. vorig doc. : 7167/1/95 ENFOCUSTOM 14 REV 1; 7332/96 ENFOPOL 90; 6095/1/97 ENFOCUSTOM 11 REV 1; 9299/1/98 ENFOCUSTOM 35 REV 1 + COR 1; PB L 341 van 31.12.1994, blz. 8; PB L 27 van 02.02.1999, blz. 1 Betreft : Opstelling van een risicoanalyse voor nagemaakte of door piraterij verkregen goederen
I.
INLEIDING
Nagemaakte of door piraterij verkregen goederen zijn een snel groeiende en een zich tot steeds meer sectoren uitbreidende tak van de georganiseerde criminaliteit geworden, die raakvlakken heeft met andere vormen van economische criminaliteit alsook met de traditionele criminaliteit. De groeicijfers komen met name naar voren uit het verslag van de Internationale Kamer van Koophandel (IKK) over 1997 en de door de OESO in 1998 gemaakte studie over de economische effecten en de omvang van met namaak verband houdende criminaliteit, en niet te vergeten, uit de door de Europese Commissie gepubliceerde statistieken. Volgens de studie van de OESO wordt het aandeel van nagemaakte of door piraterij verkregen goederen in de wereldhandel zelfs al geraamd op 7%, waardoor 200.000 arbeidsplaatsen verloren gaan, waarvan 100.000 in de EU.
10707/99
gra/PW/hd DG H II
NL 1
In document 7167/1/95 ENFOCUSTOM 14 REV 1 wordt gesteld dat de douanesamenwerking ter bestrijding van namaak en van internationale fraudenetwerken moet worden geïntensiveerd, met name via de uitwisseling van gegevens. Het instrumentarium van Verordening nr. 3295/94 (EG) (betreffende nagemaakte goederen) wordt daarvoor ontoereikend geacht en met dit document wordt dan ook beoogd het gebruik van de huidige instrumenten met behulp van risicoanalyse te verbeteren. Onder het Oostenrijkse voorzitterschap zijn richtsnoeren opgesteld voor de toepassing van risicoanalyse ter bestrijding van smokkel in de algemene luchtvaart (9299/1/98 ENFOCUSTOM 35 REV 1), maar op internationaal niveau is nog geen alomvattende risicoanalyse ter bestrijding van namaak opgesteld. Risicoanalyse is een belangrijk instrument bij de misdaadbestrijding, maar als een zichzelf actualiserend werkinstrument produceert zij daarnaast een overvloed aan informatie voor recherchedoeleinden. Met name zou moeten worden onderzocht of de verslagleggingssystemen kunnen worden toegesneden op het misdaadonderzoek. Op die manier zal ook de samenwerking bij controle en recherche sterk worden geïntensiveerd. De verordening betreffende namaak is op 01.07.1995 in werking getreden en in de afgelopen vier jaar zijn douaneambtenaren van de EU-lidstaten op basis van de verordening talrijke malen tot tegenhouding overgegaan. In de eerste twee jaar dat de verordening van kracht was, hebben douaneambtenaren 4133 partijen goederen tegengehouden, terwijl alleen al in het kalenderjaar 1998 4561 partijen zijn tegengehouden, hetgeen betekent dat het aantal door douaneambtenaren getroffen tegenhoudingsmaatregelen in korte tijd is verdubbeld. Het toepassingsgebied van de verordening betreffende namaak is via het Raadsbesluit van 25.01.1999 (PB L 27 van 02.02.1999, blz. 1) verruimd en Wijzigingsverordening (EU) nr. 241/99 is op 01.07.1999 in werking getreden. Door deze wijziging is het toepassingsgebied van de verordening uitgebreid tot goederen die zich in een vrije zone of in vrij entrepot dan wel in tijdelijk entrepot bevinden. De verordening bestrijkt daardoor alle situaties waarin nagemaakte en door piraterij verkregen goederen zich in de praktijk kunnen bevinden. Daarnaast heeft de verordening thans ook betrekking op goederen die inbreuk maken op het intellectuele eigendomsrecht. Door de verruiming van genoemde verordening zullen meer partijen goederen worden tegengehouden, hetgeen ook invloed zal hebben op de groei van het aantal te onderzoeken misdrijven.
10707/99
gra/PW/hd DG H II
NL 2
II.
RICHTSNOEREN VOOR DE TOEPASSING VAN RISICOANALYSE INZAKE
NAGEMAAKTE OF DOOR PIRATERIJ VERKREGEN GOEDEREN 1.
INFORMATIE
1.1. INTERNE INFORMATIEBRONNEN -
plaatselijke douaneadministraties
-
regionale douaneadministraties
-
centrale douaneadministraties
-
andere nationale instanties (belasting-, registratie-, politiediensten, instanties die bevoegd zijn ter zake van beslaglegging en faillissementen en instanties belast met onderzoek naar het witwassen van geld)
-
ministeries
1.2. EXTERNE INFORMATIEBRONNEN -
luchtvaartondernemingen
-
scheepvaart
-
expediteurs
-
havenondernemers
-
haveninstanties
-
Commissie
-
-
FIS
-
Comité Douanewetboek: groep namaakgoederen
andere lidstaten
10707/99
gra/PW/hd DG H II
NL 3
2.
-
Internet, homepagina's van houders van rechten en rederijen, enz.
-
mondiale databanken met bedrijfsgegevens
-
REACT-databank
-
MUSYC (Multimedia Systems for Customs) nog niet operationeel
-
Werelddouane-organisatie (WCO/WDO)
-
media
RISICOPUNTEN
2.1. Douanebestemmingen -
vrij verkeer
-
uitvoer
-
wederuitvoer
-
plaatsing onder een schorsingsregeling
-
vrije zones
-
entrepot
2.2. Vervoersvormen -
zeevervoer
-
luchtvervoer
-
wegvervoer
-
spoorwegvervoer
-
postpaketten
-
koeriersdiensten
10707/99
gra/PW/hd DG H II
NL 4
3.
GOEDEREN WAARVAN BEKEND IS DAT ZIJ ZIJN NAGEMAAKT OF DOOR PIRATERIJ ZIJN VERKREGEN
3.1. TEXTIEL -
kleding
-
schoenen
-
sportuitrusting
-
sportschoenen
-
tassen
3.2. MULTIMEDIA -
videofilms
-
muziekopnamen: cd's, cassettes, langspeelplaten
-
boot leg-opnamen, d.w.z. illegale opnamen van concerten
-
verzamelopnamen
-
digitale videodisks
-
bioscoop- en sportwedstrijdkaartjes
-
hologrammen
-
karaokeproducten, magneetbanden enz.
-
computerspelletjes
-
computerprogramma's, zakelijke toepassingen
-
boeken, met name Engelstalige
3.3. RESERVEONDERDELEN -
reserveonderdelen van auto's
-
remvoeringen
-
indrukbare stuurkolommen van auto's
-
schroeven en moeren
-
reserveonderdelen van vliegtuigen
-
reserveonderdelen van helikopters
10707/99
gra/PW/hd DG H II
NL 5
-
chirurgische instrumenten
-
mobiele telefoons: accessoires en reserveonderdelen
-
mobiele telefoons: batterijen, oplaadapparaten, houders, met name van uitgesproken low tech-producten tot high tech-producten
3.4. LEDERWAREN -
jassen
-
schoenen
-
riemen
-
tassen
3.5. ALCOHOLHOUDENDE DRANKEN -
sterke alcoholhoudende dranken
-
wijnen
-
alcoholhoudende dranken in blikjes, d.w.z. mengsels
3.6. GENEESMIDDELEN 3.7. UURWERKEN 3.8. COSMETICA -
parfum
-
deodorant
-
shampoo
-
make-up
3.9. COMPUTERONDERDELEN -
microprocessoren
-
muizen
3.10. SIERADEN
10707/99
gra/PW/hd DG H II
NL 6
3.11. VOEDINGSMIDDELEN -
kindervoedingsproducten
-
theezakjes + labels
-
cacaoproducten
3.12. BRILLEN EN ZONNEBRILLEN 3.13 SPEELGOED 4.
KENMERKEN VAN RISICO'S - RISICO-INDICATOREN
In de onderstaande lijsten worden de belangrijkste risico-indicatoren opgesomd voor namaakproducten en clandestiene vervaardiging van goederen teneinde de goederenstromen te lokaliseren. De risico-indicatoren zijn niet opgesomd in volgorde van prioriteit en hun betekenis kan bij de opstelling van de in hoofdstuk 5 bedoelde risicoprofielen verschillen naar gelang van de productgroep. 4.1. Risico-indicatoren voor het controleren van documenten 1.
Goederen welke afkomstig zijn uit landen waarvan bekend is dat de intellectueleeigendomsrechten onvoldoende worden beschermd. Het is belangrijk dat met name aandacht geschonken wordt aan de landen die door houders van rechten ook op grond van eigen waarneming als risicolanden worden beschouwd.
2.
Goederen welke afkomstig zijn uit productielanden en -plaatsen die een reputatie hebben op het gebied van vervalsingen.
3.
Goederen welke afkomstig zijn uit buurlanden en landen in de nabijheid van de in punt 2 bedoelde landen.
4.
Goederen welke geadresseerd zijn aan een postbusadres of een privé-adres (eventueel een brievenbus). Ook goederen welke geadresseerd zijn aan een hotelkamer.
5.
Kleine partijen die tegen contante betaling worden ingeklaard, met name indien zij afkomstig zijn uit Zuidoost-Azië.
10707/99
lep/PW/rb DG H II
NL 7
6.
Goederen die verzonden zijn door een onbekende vrachtafzender of goederen welke verzonden zijn door een onderneming die niet in de telefoongids van ondernemingen vermeld staat.
7.
Zendingen van kostbare consumptiegoederen, luxe producten, nieuwste modegoederen of designproducten.
8.
Zendingen van etiketten, naamlabels, merken of onderscheidende kenmerken van de in punt 7 bedoelde bekende producten.
9.
Voor eenzelfde zending kunnen er meerdere documenten bestaan, met onderling tegenstrijdige informatie - betreffende geadresseerde/aantal pakjes/aantal stuks/gewicht/ goederenomschrijving.
10.
De met het oog op het te openen carnet TIR verstrekte verklaring vooraf komt niet precies overeen met het carnet of het voorafgaande vervoerdocument, bijvoorbeeld het scheepsmanifest.
11.
De documenten bevatten een mengelmoes van teksten in verschillende talen.
12.
Van één document bestaan er twee volstrekt verschillend uitziende exemplaren.
13.
In het document zijn er namen of adressen bijgewerkt ofwel zijn er vervalste stempels gebruikt.
14.
In het document wordt als afzender nog een extra partij genoemd, zonder duidelijke band met de handel/het vervoer in kwestie. Deze partij is geografisch gezien ver verwijderd.
15.
Risicogoederen die via de EU worden vervoerd naar nabije gebieden, waarvan bekend is dat het beschermingsniveau van het immaterieel recht laag is en het functioneren van de wetshandhavingsdiensten te wensen overlaat.
16.
Onduidelijke factuurgegevens.
17.
Op de facturen ontbreken de merken van de goederen en het logo van de handelsmerkhouder.
10707/99
lep/PW/rb DG H II
NL 8
18.
Als leeg of onafgewerkt beschreven beeld- en geluidsproducten.
19.
Kleine partijen goederen. Postzendingen.
20.
Partijen goederen die onder rembours zijn verzonden in plaats van onder andere, meer gebruikelijke betalingsvoorwaarden.
21.
Een duidelijk te lage opgave van de waarde, met inbegrip van een lage stukprijs voor het soort product en/of onderverzekerde goederen.
22.
Vrije zones.
23.
Vervoersroutes: een oneconomische, ongebruikelijke route, een route die door een risicoland loopt.
24.
Transportmethodes; een ongebruikelijke wijze van vervoer.
25.
Aanwijzingen van een met het bedrijf verband houdend risico bestaat; verdachte afzender of afgever van de verklaring.
26.
Afzender en ontvanger; een reeds bekend bedrijf of een bedrijf aan wiens arbeidsterrein de goederen vreemd zijn. Een andere ontvanger dan de bekende, officiële invoerder, alleen een transportondernemer als afzender. Een ontvanger/afzender die vermeld staat op de douanelijst van betrokkenen bij opgeloste zaken.
27.
Een ongewone tussenopslag, bijvoorbeeld in dicht bij elkaar gelegen opslagplaatsen van verschillende merkhouders der goederen voor Scandinavië en bepaalde middenEuropese landen.
4.2. Risico-indicatoren voor de fysieke controle 1.
De opdruk van de verpakking vertoont vlekken, is onjuist, bevat schrijffouten of heeft een verkeerde kleur.
2.
De kleurencodes van het product zijn anders dan gebruikelijk, een vergelijking van de gebruikershandleiding en het originele productmodel op Internet.
10707/99
lep/PW/rb DG H II
NL 9
3.
De productomschrijvingen of de gebruiksaanwijzingen zijn slecht geformuleerd of slecht vertaald.
4.
De goederen zijn niet volgens de normen verpakt, bijvoorbeeld horloges in zakken in plaats van dozen.
5.
Goederen die in grote partijen worden aangeboden in plaats van in de verpakking voor de consument.
6.
Gekopieerd materiaal, o.a. handleidingen.
7.
De goederen of de verpakking zijn van slechte kwaliteit.
8.
Hologrammen en andere beschermende kenmerken ontbreken.
9.
CD's waarop het IFPI-merk ontbreekt (matrijscodes).
10.
CD's waarvan het CD-boekje ontbreekt of gebreken vertoont ofwel slechts bestaat uit één kleurenkopie.
11.
CD's zonder teksten.
12.
Opnamen zonder de naam van de artiest en/of zonder de naam/namen van het werk/de werken of zonder de namen van de tekstschrijver en de componist.
13.
Meerdere handelsmerken op hetzelfde product.
14.
Concurrerende handelsmerken in dezelfde zending.
15.
Inspectie van de producten op basis van een vergelijking met het oorspronkelijke product en door gebruik te maken van vertrouwelijke handleidingen voor dat product teneinde een valse herkomst te kunnen traceren.
16.
Op de goederen staat een andere herkomst aangegeven dan op het inklaringsbewijs.
17.
De goederen gaan niet vergezeld van een garantieverklaring.
18.
Textiel zonder vermelding van de gebruikte vezels en/of wasvoorschriften.
10707/99
lep/PW/rb DG H II
NL 10
19.
Op de goederen ontbreekt de copyrightvermelding, d.w.z. een omcirkelde letter C, de trademarkaanduiding zijnde een omcirkelde letter R, dan wel de handelsmerkaanduiding TM.
20.
Het CE-merk ontbreekt.
21.
Het product wijkt af van de standaardmaten.
5.
RISICOPROFIELEN
Het verdient aanbeveling dat het praktische werk met betrekking tot de risicoanalyse wordt gestandaardiseerd met behulp van een speciaal risicoprofiel-document. Daarmee wordt bedoeld een volledig document, in de vorm van een papier of in elektronische vorm, dat is afgestemd op de regionale en/of plaatselijke verkeerssituatie en aan de hand waarvan het douanebureau een risicoanalyse opstelt; in dit document staan de risicogebieden vermeld, alsmede de vastgestelde risico's en de risico-indicatoren, terwijl tevens een inschatting wordt gegeven van de omvang van het risico en een inspectieprogramma wordt opgesteld, uitgesplitst naar de beschikbare middelen per onderdeel. Per product zouden risicoprofielen moeten worden opgesteld die, ter wille van de doeltreffendheid, soepel dienen te zijn en regelmatig moeten worden bijgewerkt. Bij het hanteren van de risicoprofielen dient te worden uitgegaan van een systematische, cyclische aanpak (informatievergaring analyse - besluitvorming - tenuitvoerlegging van maatregelen - feedback). In het proces dient gebruik gemaakt te worden van informatie die bij de centrale en bij de lokale douaneautoriteiten berust. Het risicoprofiel dient ten minste de volgende functies: -
het dient een informatiebron te zijn betreffende de activiteiten van de bedrijven en betreffende de producten de opstelling van een omschrijving van de risicogebieden
-
bijdragen aan het inschatten van de risico's die verbonden zijn aan de risicogebieden
-
bijdragen aan het vaststellen van de inspectieprogramma's het mogelijk maken van een doeltreffende inspectie het produceren van on-line-informatie ten behoeve van criminaliteitsonderzoek betreffende verschijningsvormen, deelnemers aan misdaden, hun achtergronden en afzonderlijke misdrijven. ________________________
10707/99
lep/PW/rb DG H II
NL 11
