7
JAARGANG 13 ZOMERNUMMER 2014
Rens Masselink, nog steeds een ‘echte’ Gramsberger! Het Minimuseum van Klaas Heitbrink Groot Feest: Zwemclub De Lee 40 jaar! Gerwin Stoeten, geen last van ‘tunnel-visie’ Schoolverlaters op weg naar ‘brugpieper’ He t
b l a d
vá n ,
vóór
e n
dóór
Gr a m s b e rge r s
Even relaxen... Volgende maand komt geen Groene Gramsberger in Elk jaar weer is het een hele klus om straten te veruw brievenbus...
sieren en verlichting aan te brengen. Dat Grams-
Voor sommigen van u betekent een maandje te moe- bergen dan tijdelijk ‘Lichtstad van het Noorden’ ten overslaan, misschien een gemis. Maar gelukkig wordt genoemd, vervult ons met trots. In de sepzijn er dan andere leuke dingen om naar uit te kijken.
temberuitgave van De Groene Gramsberger kijken
Veel mensen zijn of gaan binnenkort met vakantie. we met een fotoreportage terug op de feestelijkheTijd om te relaxen. De klok is dan voor velen niet den, die dit jaar gaan plaatsvinden van 29 augusmeer de spil waar alles om draait. Natuurlijk gaat tus tot en met 6 september. niet iedereen met vakantie, maar ook thuisblijvers Onze redactieleden zijn nu al bezig met de voorbedoor Henk Snijders
hebben vaak wel de gelegenheid om te relaxen en reiding van dat nummer. Toch hebben ook zij gelukhopelijk te genieten van het mooie zomerweer en van kig tijd om even te relaxen, zodat iedereen na de vaveel activiteiten, die in de regio plaats gaan vinden.
kantie weer vol energie vooruit kan met het schrijven
Na de vakantie en nadat iedereen weer terug is in van hun rubrieken. Gramsbergen, is relaxen ook meteen voorbij. Naast Net als vorig jaar zetten we in deze zomereditie de vaste verplichtingen is het de hoogste tijd om het vi- schoolverlaters in het zonnetje. Ook zij gaan even rezier te richten op de voorbereiding voor het nade- laxen, voordat ze straks naar hun ‘nieuwe’ school rende feest. Het feestprogramma van de Oranjever- gaan. Jongens en meisjes: ‘Allemaal veel succes’. En eniging is onlangs weer bij de leden thuis bezorgd en voor iedereen: ‘Fijne, relaxte vakantietijd!
COLOF ON
BIJZONDeREACTiVIteiTEnBIJZONDeREACTiVIteiTEn
het programma ziet er erg mooi uit.
2
Stedekunst en Open Monumentendag
‘S
tedekunst’ is de kunstmarkt in het centrum van Gramsbergen. Dit jaarlijks terugkerend evenement op de tweede zaterdag in september, is een van de activiteiten die onderdeel uit maakt van Stichting ProGram. In het historische centrum rondom de Boomhofkerk presenteren zich zo’n veertig kunstenaars. De aanmeldingen komen vanuit het gehele land, maar ook kunstenaars uit Gramsbergen en directe omgeving zijn ruim vertegenwoordigd. Dit jaar wordt de markt opgeluisterd met een demonstratie van Raku-stoken. Spectaculair om te zien hoe keramiek op deze manier gebakken wordt. De markt wordt opgeluisterd door muziek en er zijn gezellige terrasjes. Ook in de Boomhofkerk zijn weer prachtige kunstwerken van verschillende kunstenaars tentoongesteld. Verder zijn in de directe omgeving van de kunstmarkt
kunstwerken te bewonderen, die deel uitmaken van de internationale kunstroute ‘Kunstwegen’. Deze kunstwerken zijn makkelijk te vinden, met de smartphone-app van ‘7scenes’, www.7scenes.com Ook dit jaar worden kunstzinnige activiteiten georganiseerd voor kinderen uit Gramsbergen en omgeving. Zij worden uitgedaagd een leuk, maar vooral eigentijds en origineel kunstwerk te maken. Meer informatie: www.stedekunst.nl Tijdens Stedekunst 2014 is het Info Centrum Vechtdal, www.museumgramsbergen.nl aan het Meiboomplein, de hele dag geopend. In het kader van de Open Monumentendag organiseert het Info Centrum samen met Stedekunst ‘Tussen Kunst en Kitsch’. Dus heeft u nog een schilderij uit de familiecollectie op zolder, een bijzondere vaas op de kast of een oud sieraad? Kom er mee naar de Kunstmarkt en misschien rekent u zich rijk...
13 september
Uitgave: Stichting ‘De Groene Gramsberger’ Verschijnt 11x per jaar Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt en/of openbaar gemaakt dmv druk, kopie of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het bestuur
Bestuur: Dionne Matel-Hakkers, Margriet Mulderter Haar, Janette Nijmeijer-Reinders, Geesje Veurink- Wilting, Jan Maarten de Ruiter, Henk Snijders en Henk te Velthuis Het bestuur behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken aan te passen, cq in te korten
Ingezonden stukken en suggesties kunt u sturen naar Redactieadres: Janette Nijmeijer-Reinders, het redactieadres of aanleveren als Word-document Hardenbergerweg 20, 7778 HP Loozen via e-mail:
[email protected] (0524) 56 29 22
Redactie: Annemieke Alfring-Hurink, Lienke Beenen-Harsevoort, Annemiek Bras-Zweers, Kariene Ensink-Koopman, Jeanet Hakkers, Ilse Klein, Miranda Lanjouw-Ottes, Janine Mink-De Jager, Trijnie Slot-Altena, Aly Timmer- Suk, Hilleen Westerhof-Spijkers, Angelique te Winkel, Roelof Altena, Henk Boonstra, Jan Hamhuis, Henk Meppelink, Gert Mink, Gerrit Reinders, Gerdinand Rougoor, Bert Sloots en Jan Walgemoed Eindredactie: Leen den Braber en Tjeerd Cuperus Vormgeving: Geert Westerhof Art&Design Fotografie: Henk Beenen en Gerrit Brink
Druk: Gaasbeek MediaGroep Klachten over bezorging doorgeven aan: Verspreidingsbureau Dommerholt (0523) 62 07 77 Jaarabonnement: buiten verspreidingsgebied €25,– binnen verspreidingsgebied gratis Abonnementsopgave bij voorkeur via e-mail:
[email protected] of aan het redactieadres Internet: www.gramsbergen.nl
Stadsbelangberichten B e s t u u r s a c t i v i t e i t e n
Laat uw hond uit op een uitlaatstrook!
We krijgen vaak klachten over hondenpoep op de stoep of in parken. Wist u dat u hiervoor een bekeuring kunt krijgen? Overkomt het u dat uw hond toch zijn behoefte in het park doet, ruim het dan gewoon even op! Dat voorkomt een hoop irritatie! De gemeente heeft op verschillende plekken in Gramsbergen uitlaatstroken gecreëerd. Daar kunt u uw hond uitlaten. De uitlaatstroken zijn te vinden in de Oostermaatsteeg, langs de Hardenbergerweg en op de Goordijk.
derwerpen die volgens u van belang zijn om te bespreken met het college, of heeft een goed idee dat u graag met hen wil delen? Wij horen het graag!
Vergadering Stadsbelang naar donderdag
Stadsbelang vergadert vanaf mei elke tweede donderdag van de maand. Ook het inloopspreekuur vindt vanaf mei plaats om 19.45 uur op die tweede donderdag.
Secretaris van Stadsbelang Gramsbergen e.o.: Jenneke Tegelaar, Voorstraat 8, 7783 AM Gramsbergen. E-mail:
[email protected] www.stadsbelanggramsbergen.nl
Een eigen ‘Gramsberger’ mailadres?
Voor 5 euro per jaar heeft u uw eigen gramsbergen.nl mailadres. In september kunnen bezoekers van het zwem- Kijk op www.gramsbergen.nl hoe u een mailadres bad en andere belangstellenden gevraagd worden kunt aanvragen! een enquête in te vullen. Doel is om in kaart te Een activiteit? Meld die voor de site! brengen wie of wat bij kan dragen aan behoud van ons openluchtbad. De enquête wordt geOp www.gramsbergen.nl staat een overzicht bruikt bij de verdere gesprekken met de gemeente van alle activiteiten die in en om Gramsbergen over bezuinigingen die hoogstwaarschijnlijk ons georganiseerd worden. Wilt u ook dat uw activizwembad ook gaan raken. teit daar een plek krijgt? Aanmelden van activiteiWij informeren u via www.gramsbergen.nl over ten kan via:
[email protected] de enquête en over het vervolg.
Enquête zwembad
College bezoekt Gramsbergen
Op 26 september bezoekt het college van burgemeester en wethouders Gramsbergen. Stadsbelang is bezig een programma in elkaar te zetten, maar kan uw hulp daarbij goed gebruiken! Zijn er on-
Afschaffen stratenspreekuur
We hebben besloten het stratenspreekuur af te schaffen. Voor loszitten stoeptegels, kapotte lantaarnpalen en andere ongemakken in de openbare ruimte, kunt u contact opnemen met de gemeente. Het telefoonnummer is: 140523.
Een losse stoeptegel of kapotte lantaarnpaal?
Bel
de gemeente:
140523
3
S
neeuwbollen
door Lienke Beenen-Harsevoort en Bert Sloots
Wat direct opvalt als je de kamer binnenkomt, is een vitrinekast vol met sneeuwbollen. Overigens is dit de naam die Klaas eraan geeft. Ze worden ook wel sneeuwglobes, sneeuwhuisjes, schuddebollen of glitterbollen genoemd. Feitelijk gaat het om een transparante bol, met daarin in miniatuur een scène, met water dat als medium dient, waardoor de 'sneeuw' kan vallen. Om de sneeuw te activeren moet de bol worden geschud om de witte of glinsterende deeltjes over de bol te verdelen. Wanneer de sneeuwbol teruggezet wordt, vallen de sneeuwvlokken langzaam door het water naar de bodem. We hebben ze allemaal wel eens in een winkel gezien en dan metname souvenierwinkels. De verzameling van Klaas kreeg al eens in 2012 op RTV Oost aandacht in het programma ‘Zet ’m op 11 Tour’. Ook werden de bollen geëxposeerd in het Vechtdal Infocentrum, het Museum, in Gramsbergen. Deze naamsbekendheid zorgde ervoor dat steeds meer Gramsbergers vanuit hun vakantieadres sneeuwbollen voor Klaas meenamen.
cies om te doen. Hij verzamelt sneeuwbollen van de hele wereld en heeft een verhaaltje bij elk item. Toen Klaas een jongetje van 9 à10 jaar oud was, raakte hij onder de indruk van een glitterbol die bij tante Gees uit Radewijk op de schoorsteenmantel stond. Ook deze bol staat bij Klaas in de vitrinekast. Daarna kwamen steeds meer van deze bolvormige kunstwerkjes in huize Heitbrink.
'Plekkie van Kloas'
In 2013 opende buurjongen Senna Bouwers, in aanwezigheid van ongeveer twintig 'genodigden', het minimuseum van Klaas met het doorknippen van een lint in de deuropening. Op de deur van het museum staat als naam 'Plekkie van Kloas'
Internationale allure
De vitrinekast bevat een grote variatie aan sneeuwbollen. Ooit begonnen als kerstdecoratie, zijn ze er nu in alle soorten en maten. Soms zijn ze van glas, maar de meeste exemplaren zijn nu van kunststof. Vaak in de vorm van een bol, maar
Klaas Heitbrink ‘Welkom in het minimuseum aan de Goordijk’ ook wel pyramidevormig. Meestal met als decoratie een landschapje, maar ook met andere afbeeldingen. Sommige sneeuwbollen hebben een ingebouwde muziekdoos, andere een bijzondere verlichting. 'Sneeuw' moeten we wat ruim zien. Het gaat om allerlei soorten en kleuren glitter. Het blijkt dat in de vroege jaren 1800 in Frankrijk al bollen werden gemaakt. In 1889 werd een sneeuwbol geproduceerd, die een model bevatte van de nieuwe Eiffeltoren om de Wereldtentoonstelling in 1889 te markeren.
Als je bij Klaas Heitbrink zijn huis binnnenstapt, vermoed je niet dat je in het kleinste museum van Gramsbergen bent beland. De gepensioneerde schilder uit Gramsbergen heeft een kleine, maar bijzondere verzameling in zijn woning. Sommige Gramsbergers weten dat Klaas sneeuwbollen Wereldbol verzamelt. Maar aan de Goordijk 28 Als Klaas de vitrinekast openmaakt, komen de tref je op de eerste verdieping ook verhalen vanzelf. Hij weet van ieder exemplaar waar de sneeuwbol vandaan komt en wie deze aan een echt minimuseum aan. hem heeft gegeven. Van India tot Turkije, van
Schotland tot Ibiza, van alles zit erbij. Elk land heeft blijkbaar zijn eigen soort glitterbol. Een tijdje geleden nog kreeg hij van wielrenner Albert Timmer een bol uit Japan en van de familie Belser een bol uit India. Daar is het Heitbrink nou ook pre-
4
vermeld, en het feit dat Klaas zowel eigenaar, als gids en kaartjesknipper is. Als Klaas de deur op de bovenverdieping opendoet, valt als eerste op dat alle wanden zijn gevuld met allerlei foto's. Het museum bevat een grote variatie aan spullen: miniatuur-auto's, katten en honden van porcelein en glas, boeken, speelgoed en poppen. Ook hier geldt weer dat Klaas veel van het tentoongestelde heeft gekregen van vrienden en kennissen. De auto's van blik krijgen bijzondere aandacht. Het mooist vindt hij nog de zelfgemaakte auto's, gemaakt in krottenwijken waar hij een aantal keren is geweest. We zien de vlag van Brazilië in zijn museum hangen en Klaas zit weer op zijn praatstoel.
Rafaël
Enthousiast vertelt Klaas over zijn bezoeken aan Brazilië. Samen met Dirk en Annie Hallink en zijn vriend Jan van Faassen, is hij tot nu toe vier keer naar Belo Horizonte in Brazilië geweest. Toen de Braziliaan Rafaël de Castro in 2000 een jaar lang in het gastgezin Hallink verbleef, ontstond een hechte vriendschap. Dit leidde ertoe dat voor het eerst in 2004 een lange reis werd gemaakt naar hun Zuid Amerikaanse vriend. Sindsdien ging Klaas vaker mee, vooral als rond hoogtijdagen wat te vieren was. Klaas zegt onder de indruk te zijn geraakt van de armoede in dat land. Bij het bezoek aan de krottenwijken zag hij ook dat de kinderen hun eigen speelgoed maakten.
Fotografie: Henk Beenen
Een blikken auto uit zo'n krottenwijk heeft dan ook een bijzondere plek in zijn museum. Dirk en Annie stappen nog regelmatig in het vliegtuig naar hun vriend in Brazilië. Ze bieden, samen met een kring van sympathisanten, financiële en andere hulp aan de arme mensen in de omgeving van Belo Horizonte.
Bekend schildersduo
Klaas is inmiddels 'pensionado'. Zijn broer Johan werkte bij Derk Pot en was schilder. Klaas koos dit beroep ook, ondanks het feit dat ze op de ambachtschool in Coevorden hem beter geschikt vonden als metselaar. In zijn werkzame leven van vierenveertig jaar is hij altijd schilder geweest.
Drieëndertig jaar lang bij Tabbert Schilderwerken en de laatste negen jaar bij Nijland Schilderwerken. 'Bij Tabbert hadden we een gezellige club schilders met onder anderen Jan Snijders, Gert Jan Alberts, Corrie Mans en Henk Ekkelenkamp', aldus Klaas. Een groot deel van zijn carrière schilderde hij samen met zijn vaste maat Henk Stroeve. Het duo is alom bekend in Gramsbergen en omgeving, omdat ze naast hun werk ook wel eens op vrijwillige basis de kwast hanteren. Klaas en Henk zijn overigens niet alleen bekend om hun 'schilder kunst', maar ook om hun grappen en grollen. 'Ik kan er wel een boek over schrijven', zegt Klaas als hij de ene na de andere anekdote oplepelt. Zo vroeg een vrouwelijke klant een
Een van concervenblikjes gemaakte ‘lelijke eend’ uit Brazilië
5
dat zijn baas er later wel om kon lachen. Klaas wil overigens benadrukken dat hij van zijn vroegoverleden vader heeft geleerd, dat het belangrijk is goed en hard te werken. 'Maar als het kan, mag er ook worden gelachen', aldus Klaas, die altijd met veel plezier zijn vak heeft uitgeoefend.
keer om 'terpentien'. Klaas wist de vrouw te overtuigen dat 'terpenelf' veel beter was. Hij zou wel zorgen dat zij een fles van dat wonderbaarlijke spul kreeg. Dat lukte toen hij een collega vroeg een fles terpentine te voorzien van een 'terpenelf-etiket'. 'Bij de firma Tabbert was het de gewoonte om voor de bouwvakvakantie bij de Chinees te gaan eten', vervolgt Klaas. 'Ik kwam naast mijn baas Cap Tabbert te zitten en die vroeg mij waar ik op vakantie naar toe zou gaan. Toen ik vertelde dat ik naar Israël ging, vroeg mijn baas wat ik daar eigenlijk ging doen. Toen zei ik, dat ik met mijn loonstrook naar de Klaagmuur zou gaan’, aldus Klaas, die toevoegt Geheel boven: De sneeuwbollen van Klaas Boven: Buurjongen Senna Bouwers opent in 2013 het minimuseum
6
Klaas is gehecht aan Gramsbergen. Toen hij als jongetje van zes vanuit 'Roke' naar Gramsbergen kwam en in 1963 tegenover zijn huidige plek in een duplexwoning ging wonen, werd hij al gauw een echte Gramsberger. Hij vertelt met plezier over zijn vriendenclub bij Bolte en over het 'prettig gestoord' zijn in de Feestweek. Of het nu bij een optreden van de Moeflons is of met zijn vrienden in de optocht, Klaas vermaakt zich prima. Ook nu vliegen de anekdotes weer over de tafel. Met een grote lach vertelt hij over de 'beide Ina's' die jaarlijks bij hem langskomen om een lot van Crescendo te verkopen. 'Onder het genot van een wijntje wordt er dan een gezellige avond van gemaakt. Het is overduidelijk dat Klaas zich thuisvoelt in ons Vechtstadje en zich graag inzet voor een leefbaar Gramsbergen. Hij is dan ook regelmatig te vinden bij de Combibaan en het voetbalveld, om als vrijwilliger te helpen. Het liefst met een kwast (of roller) en samen met zijn schildermaat Henk Stroeve.
Welkom
Klaas vertelt graag over zijn moeder, die in 2002 op 93-jarige leeftijd is overleden. Zij hield van gezelligheid en het huis was dan ook vaak een zoete inval, waar Gramsbergers graag langskwamen om even bij te praten. Net als zijn moeder is Klaas ook een man die houdt van gezelligheid en de broodnodige humor. Hij is niet degene die beurzen, markten en winkels 'afstruint' om sneeuwbollen of andere spullen voor zijn museum te vinden. Hij houdt ervan als mensen hem bijzondere spullen komen brengen, niet alleen omdat ze uniek zijn, maar ook omdat er een mooi verhaal bij hoort. Hij houdt ervan onder de mensen te zijn en om mensen 'over de vloer te hebben'. Die verzameling van spullen en verhalen wil hij ook graag met anderen delen. Iedereen is van harte welkom aan de Goordijk 28 om een bezoekje te brengen aan zijn museum. Laat het even weten en koffie en thee staan klaar.
Foto: Henk Beenen
Foto: Henk Beenen
Thuis in Gramsbergen
Wat te zien in het Museum Exposities
Creatief met Glaskralen Alita Flonk exposeert haar collectie zelfgemaakte sieraden, vooral unieke kettingen van zelf gebrande glaskralen.
Koninkrijk Nederland, 200 jaar Op de bovenverdieping is een prachtige expositie getiteld ‘200 jaar Koninkrijk’ te zien.
‘Historie van uw streek De namen van de ‘Foto van Vrogger’ die in De Groene Gramsberger staat, kunt u bekijken op onze site: www.museumgramsbergen.nl Kent u ontbrekende namen, of heeft u andere aanvullingen? Reageer dan via
[email protected]
De Vecht De rivier de Vecht loopt als een rode draad door het hele Infocentrum. Een vaste expositie laat u het leven zien rond de Vecht. Ook is er nu een wisselexpositie over ‘Ruimte voor de Rivier’.
Foto: Henk Beenen
Slag bij Ane In het Museum wordt de beruchte Slag bij Ane, die op 28 juli 1227 plaatsvond, met een uitgebreide expositie belicht. Ook een prachtige collectie eeuwenoude munten is in deze expositie te zien. De munten zijn in een Gramsberger akker bij De Vecht, gevonden door amateur-archeoloog Jan Godeke.
wandelroutes fietsroutes en kaarten met de nieuwe fietsknooppunten informatie uit de omgeving Verborgen Talent boeken van De Groote Scheere, ‘Liefste we zijn op reis’, Stappen Oud-Gramsberger Jannie Boonstra, ook wel bekend als ‘Jannie van door de oorlogsjaren van Gramsbergen, De Canon van Hardenberg de Brugge’, toont een aantal prachtige schilderijen. Jannie kreeg les • meel, ambachtelijke gemalen in de molen, en streekproducten, van Jan Oosting uit Hardenberg. Als voorbeeld schildert ze graag naar eigen keuze verpakt als cadeautje schilderijen van de Haagse School, zoals van de schilders Maris, • authentiek speelgoed Mesdag, Israël en Weissenbach. Ook schildert ze luchten en sobere Openingstijden: taferelen. maandag t/m vrijdag 10.00-17.00 uur, zaterdag van 10.00-16.00 uur
deur Henk van de Brugge en Garriet van Jurries-Willem Dag luu, ’t Is alweer zowat vieftien joor eleene, dat oeze mooie gemiente Grambargen op egoane is in het grote Har’nbarg. Toentertied gaf dat nogal wat tumult in ’n Aap. Mar a-j zo ‘s terugge kiekt, dan binne wi’j toch in een goeie gemiente terechte kommen. Kriege wi’j door toch een paar moand terugge een brief van de gemiente Hard’nbarg in de busse met de mededeling dat de Onroerendezaakbelasting, de OZB, dit joor niet verhoogd wördt. Dat hebbe wi’j in al die joren dat Grambargen bestiet nog nooit met emaakt. Ja, dat was nog ‘s een metvaller. Overal in Nederland giet de OZB in de heugte en hier giet het noar beneed’n. Door wo-j ja echt ontroerd van. Nee, wat dat angiet binne wi’j d’r wal op veuroet egoane. Doorbi’j woone wi’j ok nog in een gemiente den twiedes eworden is in de verkiezing ‘Wandelgemiente van ’t joor 2014’. Ja, gewoon te gek veur woorden. Trouwens, dat leste hebt ze te daanken an Grambargen, want hier hef veur in ’t joor het eve-
• • • •
In het Infocentrum is ook een nostalgisch winkeltje U kunt hier onder meer terecht voor: • VVV-geschenkenbonnen
nement ‘Grambargen door loop i’j met weg’ plaats evunn’n, woor zo’n zeumhonderd wandelaars an met edoane hebt. Kiek, zowat telt mooi an. En a-j dan ok nog noagoat, dat ze de snartloop agginnie met etöllen hebt! Nee, wat dat angiet kan het veur oes dit joor niet meer kapot. Ik mut mi’j stark vergissen, mar die ambtenaar, den over de OZB giet, magt ze volnd joor wal ’n lintie geven. Ik denke, dat zoiets de kommende joren niet weer veur komp. Hoewel ze gien lintie hebt ekregen, bint beide vrouwluu, Riek en Marrie, in ’t zunnegie e-zet deur ’t bestuur van de zwömclub De Lee. Die vrouwluu hadden dit joor veur de veertigste keer met edoane an de zwömveerdaagse. Een hele prestatie! Doorveur kregen ze een bos bloemen van ’t bestuur. En a-j dan noa goat, dat ien van de beide dames het zwömmen eleerd hef in een sloot! Tussen de pompeblaa! Gewoonweg niet te geleuven!! Ik weet niet o-j ’t al eheurd hebt, mar de Grambarger brandweer hef een ni’je brandweerauto. Dit keer ok weer ’n rooi’n. Ja, ze woll’n wal ‘s een keer een aandere kleur, mar het schient, dat er mar ien kleur is veur dat soort auto’s. Dizze spuitwagen is natuurlijk veurzien van de ni’jste snuffies. As het oeze brandweer mar niet zo giet as dat korps oet Friesland. Die hadden ok een ni’je brandweerauto kregen. Een paar wekke doorop komt er een mel-
ding binnen. ’t Hele korps in de auto en dat noar de braand. Mar dizze wagen was völle sneller dan de veurige. Dat markten ze pas toen ze op het bewuste adres ankwamen. Ze waren völste vrog, ze mossen het nog anstekken. Veurdat de buurtvereniging op vekaansie gung, hadden ze nog een gezellige oamd in een plaatselijk café. Op de oetneudiging stund, dat ieder een penne of potlood met mos nemmen. Now ja, ze gong’n d’r dan ok van oet, dat er den oamd een spöllegie edoane weud. Zo gezegd, zo gedoane. Den bewusten oamd was iederiene mooi an de pumpel. De keerls waren merakels te passe, een bettie drinken en wat ouwehoeren. Veur de vrouwluu was dat aanders, die vunn’n wat vermaak zo tussen deur toch wal mooi. Mar wat er kwam, gien spöllegie. Halverwege de oamd giet er ien van de vrouwluu noar ’t bestuur met de vroage of ze met mekaar nog wat gungen doen, een spöllegie of zo. ‘Ehh nee’, was ’t antwoord, de bedoeling was dat er een rebus in evuld mos wörden. Mar dat gung niet deur want er had iene vergetten de antwoorden met te nemmen. Dit was ’t weer, het giet ow goed! Heeft u suggesties voor ‘Ni’js’? Mail naar:
[email protected]
7
D
it keer spreek ik de 19-jarige Jaimy Bouwers. Samen met zijn moeder Esther, vader Sebastiaan en 11-jarige broertje Senna, woont hij aan de Goordijk in Gramsbergen. En deze gezinssamenstelling is indirect ook de reden van zijn tatoeage. Op zijn linker pols staan zijn initialen JB. Dit jaar zat Jaimy in het eindexamenjaar van de havo. Hij heeft een druk sociaal leven, een bijbaantje en mooie ambities.
Bouwers
door Kariene Ensink
Een tatoeage is in principe voor het leven. De beslissing om een tatoeage te laten zetten is dus niet zomaar iets. Wat brengt mensen tot het nemen van een tatoeage? Wat is het verhaal erachter? Die vragen staan centraal in deze rubriek.
8
Pas vanaf zijn zeventiende jaar draagt Jaimy de achternaam Bouwers. Tot die tijd was zijn naam officieel Jaimy Lensa. Toen Jaimy twee jaar oud was gingen zijn ouders uit elkaar. Hij heeft zijn vader nog een aantal keren gezien en daarna nooit weer. Sebastiaan kwam in het leven van Jaimy en zijn moeder toen Jaimy drie jaar oud was. Hij ziet hem daarom ook als zijn vader. Op de basisschool droeg Jaimy nog steeds de naam Lensa, maar vanaf de middelbare school is hij de naam Bouwers gaan gebruiken. Dat wilden ze graag officieel regelen, maar dat bleek erg moeilijk. Voor een naamswijziging
was namelijk toestemming van zijn biologische vader nodig. Die was en bleef onvindbaar. Het heeft daarom jaren geduurd voordat Jaimy ook officieel Jaimy Bouwers heette. Door een wetswijziging bleek het, toen Jaimy 17 jaar oud was, eindelijk mogelijk om ook zonder die toestemming zijn naam te veranderen. ‘Dat voelde best bijzonder. Alleen mensen die trouwen krijgen een andere naam en nu ik dus ook. Ik weet nog dat Sebastiaan trots was, maar de rest van de familie Bouwers ook.’
Nieuwsgierig
Op zijn zestiende jaar werd Jaimy nieuwsgierig en heeft hij wel eens ‘gegoogled’ op de naam van zijn biologische vader. Daarbij kwam hij wel wat foto’s tegen, maar niets concreets. Nu heeft Jaimy daar helemaal geen behoefte meer aan. Hij gaat ervan uit dat hij vast halfbroers en -zussen heeft. Dat vindt hij een raar idee. Eigenlijk zijn die mensen familie van hem, maar hij kent ze niet. Dat is heel anders dan Senna, die officieel zijn halfbroer is, maar gewoon voelt als zijn broer. ‘Ook al plaag ik Senna veel, hij is echt een wonderkind. Senna weet zó veel!’
Jaimy Bouwers Cadeau
Toen Jaimy 18 jaar was kreeg hij van zijn ouders een tatoeage. Jaimy wist al lang dat hij er een wilde. Ook was hij er al over uit, dat het een kleine tatoeage aan de binnenkant van zijn linker pols moest zijn. Zo kan hij die altijd bedekken met een horloge, bijvoorbeeld als hij een baan krijgt en zijn baas het niet goed vindt dat hij een tatoeage heeft. Na lang nadenken besloot Jaimy de initialen JB te laten zetten. ‘Ik deed het als een eerbetoon aan mijn vader. Hij heeft mij altijd goed opgevangen, misschien wel meer dan een echte vader. Dat had hij niet hoeven doen. Sebastiaan is bij mijn moeder gekomen om haar, niet om mij. Toch heeft hij mij met alle liefde erbij genomen. Ik weet niet of ik dat zou kunnen.’ Zo koos Jaimy voor de letters J en B op zijn pols, omdat hij de J van zijn moeder heeft gekregen en de B van zijn vader. Daarmee heeft Jaimy voor zijn gevoel ook het hoofdstuk van zijn echte vader afgesloten. ‘Ik heb er niets van meegemaakt en kan me er ook niets van herinneren. Op mijn zestiende heb ik van mijn moeder gehoord hoe die periode voor haar is geweest. Daar ben ik erg van geschrokken en dat heeft veel indruk gemaakt. Voor mijzelf ben ik niet boos op mijn biologische vader, maar vind het wel heel erg wat hij mijn moeder heeft aangedaan. Mijn moeder is een sterke vrouw. Net toen ze alles weer op de rit had, werd ze ziek. Ik denk dat ik in groep 5 of 6 zat toen mama schildklierkanker kreeg. Er zijn dingen die me uit die tijd zijn bijgebleven. Ik kan me de bult die ze had nog goed herinneren. In die tijd las ik veel Harry-Potter-boeken en toen mama na de operatie thuis kwam en een groot litteken had, weet ik nog dat mama zei dat ze haast ‘onthoofde Henk’ was, iemand uit het Harry-Potter-boek. Ik had niet door hoe ernstig het was. Mama heeft ons
Foto: Henk Beenen
er wel bij betrokken, maar op een blijde manier met veel grapjes. Ook kwamen aardige mensen van de thuiszorg om te helpen, bijvoorbeeld om ons naar school te brengen, als mijn vader voor zijn werk op het booreiland was. Toen mama geholpen was met radio-actieve medicijnen, mochten wij niet bij haar in het ziekenhuis komen. Toen ze naar huis kon, sliep ze bij mijn opa en oma omdat wij nog niet dicht bij haar in de buurt mochten zijn. Opa had toen een stok van twee meter lang, waardoor wij precies wisten hoeveel afstand wij van mama moesten houden. Gelukkig gaat het nu erg goed met mijn moeder.’
JB
Jaimy heeft er nooit aan getwijfeld of hij wel of geen tatoeage zou nemen. Wel heeft hij er even over nagedacht of hij wel voor zijn initialen zou kiezen. Het zijn namelijk ook de initialen van tieneridool Justin Bieber. Tijdens het uitgaan komen wel eens mensen naar hem toe die vragen of hij een tatoeage van Justin Bieber heeft. Jaimy geeft dan altijd aan dat dit inderdaad zo is. Hij leukst vindt hij dat de meesten dan na een half uurtje nieuwsgierig terugkomen om te vragen waar de initialen écht voor staan. Jaimy heeft het idee dat tatoeages steeds meer ge-
Linkerpagina: Een foto van Jaimy, gemaakt voor de Coiffure Award.
9
Vrije tijd
In zijn vrije tijd brengt Jaimy veel tijd door met zijn vrienden. Ze hebben een vaste groep van dertien jongens. De meeste jongens komen uit Gramsbergen, maar ook uit Hardenberg, Collendoorn en Bergentheim. ‘Jesse Botter was mijn vriend. Die ging ook weer met een andere jongen om en die weer met iemand anders, enzovoort. Zo is de groep ontstaan.’ Vorige zomer zijn ze met z’n allen een weekend weggeweest. De bestemming hebben ze bepaald door een pijltje te gooien naar een dartbord, waarop ze plaatsnamen gehangen hadden. Dat is een topweekend geweest. Deze zomer gaan ze misschien weer samen weg. Daarnaast voetbalt Jaimy al jaren. Komend seizoen zal hij voor het eerst bij de senioren voetballen.
Model
Behalve dat Jaimy sinds april dit jaar weer een bijbaantje heeft op ’t Hooge Holt, heeft hij al twee keer model gestaan tijdens een fotoshoot. Eén keer voor kapper Darius in Coevorden. Hij deed mee aan de Coiffure Award en Jaimy stond daarvoor model. Darius heeft helaas niet gewonnen, maar Jaimy vond het erg leuk om te doen. Ook
Boven: Jaimy en zijn moeder Esther Hamhuis en zijn broer Senna Rechts: Tijdens het zetten van de tatoeage
10
accepteerd zijn. ‘Vroeger werd het misschien aso- worden foto’s van Jaimy gebruikt in de app ciaal gevonden, maar ik krijg eigenlijk nooit nega- ‘dancefloorhero’. Dat is een applicatie waarbij tieve reacties.’ vrienden kunnen inloggen, als ze op een feestje zijn of in de discotheek. Die app houdt bij hoeveel De zorg je danst. Aan het eind van de avond kun je dan Jaimy wilde heel lang leraar worden, maar nu met je vrienden vergelijken wie het meest heeft wil hij na de havo graag naar de hbo-opleiding gedanst. Verpleegkunde. Sinds kort is dat een studie waar2024? voor je ingeloot moet worden. In april heeft Jaimy al toetsen gemaakt voor toelating. Mocht hij toch Op de vraag hoe Jaimy’s leven eruit ziet over uitgeloot worden, dan gaat hij naar de opleiding tien jaar, geeft hij aan dat zijn leven er ongeveer Sociaal Pedagogische Hulpverlening. Wat Jaimy hetzelfde uit zal zien als nu. Wel heeft hij dan een later voor werk wil doen, weet hij nog niet pre- mooie baan, is hij blij en gelukkig en heeft hij cies. Wel weet hij dat hij net als zijn opa Jan Ham- misschien één arm vol met tatoeages, want dat huis, veel diploma’s binnen de zorg wil halen en vindt hij mooi. zo zijn kennis wil uitbreiden. ‘Toen opa vroeger Of Jaimy nog in Gramsbergen woont, weet hij nog werkte bij Oostloorn en Clara Feyoena, kwam niet. Vroeger was Jaimy ervan overtuigd dat hij de ik daar wel eens en het contact dat hij met men- grote stad op zou zoeken. Maar nu vindt hij sen had, vond ik zó mooi. Dat zou ik ook graag Gramsbergen wel een mooi plekje. Het ons-kentwillen.’ ons vindt hij fijn.
Kindcentrum Blokkendoos
Bezantijnenstraat 2b 7783 BR Gramsbergen T 0524 561737 I www.welluswijs.nl E
[email protected]
D
e thema’s die we voor kindcentrum De Blokkendoos samen met de handpop Puk uitvoeren, zijn mooie uitgangspunten voor verschillende activiteiten binnen het kindcentrum, maar ook daar buiten. Zo gaan we met de peuters één keer in de maand naar zorgcentrum ‘t Welgelegen. We brengen daar een bezoekje aan de bewoners. De kinderen zijn al erg enthousiast als we vertellen dat we naar de opa’s en oma’s gaan en kunnen bijna niet wachten om in de bolderkar te gaan zitten, of er heen te wandelen. Na een beker ranja, kopje koffie en een lekker koekje, gaan we een leuke activiteit doen. Zo hebben we laatst gegymd met de bewoners. Er waren buizen die we krom konden buigen en waar we allerlei oefeningen mee konden doen. We gingen er zelfs mee tennissen! Ook een bal hoog houden op een groot parachutedoek vonden we geweldig! Zo’n doek hebben we ook op De Blokkendoos, maar samen met de bewoners gaat het toch beter! We nemen ook regelmatig muziekinstrumenten mee en gaan dan samen met de bewoners zingen. Sommige liedjes van vroeger kennen wij ook wel! Zo doen we allerlei leuke dingen samen, jong en oud. Regelmatig gaan we met de bolderkar op stap en soms ziet u ons als een lange slinger voorbij lopen. We gaan dan naar de winkel, naar de kinderboerderij of laten de banden van de kar oppompen door de fietsenmaker. Ook gaan we met de bus op stap. Zitten in de bus is al een feest! Met de bus gaan we naar De Zwieseborg om daar naar alle dieren te kijken en met ze te knuffelen. Als het kan gaan we lekker spelen in de speeltuin.
We zijn al een keer in Ane bij de kippenboer geweest en op de boerderij van de familie Waterink. Dat sloot mooi aan bij ons thema ‘Eet Smakelijk!’ We konden nu zien waar melk vandaan komt en wat voor eten koeien krijgen. Bij De Binder hebben we een stukje tuin. Daarin groeit groente en fruit. We hebben al tomaten geplant en de eerste oogst is al binnen! We doen allerlei verschillende activiteiten die aansluiten bij de interesse van het kind, zodat het zich op een speelse manier ontwikkelt. Leuk en leerzaam!
Kijk meetiviteiten met de adccentrum n i k m o d n s ro o o d n e k De Blok
11
Foto: Gerrit Brink
door Gerdinand Rougoor
De Lee 40 jaar K
oud
De Lee is er vroeg bij. Ik heb een afspraak met Linda Passies. Niet op een doordeweekse avond, nee, ik heb een afspraak op een donderdagmorgen, rond 08.00 uur. Je moet er wat voor over hebben. Het is Hemelvaartsdag en de traditie wil dat mensen dan vroeg opstaan om zingend en blootsvoets op het natte gras te dansen. Bij zwemclub De Lee is dat nog niet nat genoeg. Vanaf 07.00 uur ’s morgens kun je Dauwzwemmen in zwembad De Hattemat in Gramsbergen.
En daar sta ik ’s morgens rond 08.00 uur, dikke jas aan, paraplu mee en nog heb ik het koud. Tot mijn verbazing zie ik diverse zwemmers, die al een uur aan het zwemmen zijn geweest, uit het water stappen. Zij hebben plezier, hebben lol gehad en hebben het totaal niet koud. ‘Hoe kan dat nou?’ vraag ik mij af. Navraag leert mij, dat als je eenmaal in het water ligt, het heerlijk warm is. De vrolijke gezichten van de zwemmers bevestigen deze stelling en ik vind dat voldoende bewijs. Ik besluit dat ik het niet zelf ga ervaren. Ik hou mijn warme jas aan!
zijn al jaren lid. Dat zou dit jaar veertig jaar kunnen zijn, want zolang bestaat De Lee al. Wat ooit is begonnen als zwem- en poloclub, is nu een actieve zwemclub geworden.
Hattemat
Zwemclub De Lee is, zoals zij het zelf omschrijven, een kleine, maar gezellige, recreatieve club. De meeste zwemverenigingen hebben één zwembad, waar zij altijd trainen. De Lee is daarop een uitzondering. Alleen in de zomer wordt getraind in zwembad De Hattemat in Gramsbergen. In de winter wordt getraind in een overdekt zwembad in de gemeente Hardenberg. Ondanks een beperkt aantal leden is De Lee wel heel Enthousiasme actief. Bekende evenementen zijn onder meer StuiJe moet wel erg veel van zwemmen houden verduiken, Zwemvierdaagse en Dauwzwemmen. om onder zulke weersomstandigheden het water Zwemvierdaagse in te duiken. Toch zie ik, als ik om mij heen kijk, alleen maar lachende gezichten. Wat een plezier De zwemvierdaagse werd dit jaar voor de veeren enthousiasme stralen de zwemmers en leden tigste keer door De Lee georganiseerd. Dat dit ook van zwemclub De Lee uit. Een vaste kern en- echt de veertigste keer was, hebben wij allemaal thousiaste mensen vormt, net als bij veel andere kunnen lezen in diverse media. Marrie van der verenigingen, het hart van de vereniging. Velen Haar en Riek Sibon hebben alle veertig edities meegezwommen. Een hele prestatie van deze dames, maar ook van De Lee, die veertig jaar lang dit evenement heeft georganiseerd.
Klein maar fijn
Als ik dit allemaal zo hoor, dan moet ik aan het liedje denken van de Zilvervloot: ‘Piet Hein, zijn naam is klein, zijn daden benne groot’. Zwemclub De Lee is een kleine vereniging met grootse daden. Op dit moment heeft De Lee twintig leden die het vooral gezellig met elkaar hebben. Jong en oud trekken met elkaar op en hebben ontzettend veel plezier. Dat is ook wat De Lee uniek maakt in de regio. De sfeer is ontzettend belangrijk, vooral als je activiteiten en trainingen voor alle leeftijdsgroepen moet organiseren.
Individueel
Vaak wordt zwemmen gezien als een individuele sport. Dat zien ze bij De Lee anders! De club ziet zwemmen veel meer als teamsport. Tijdens wedstrijden zwem je meestal individuele num-
12
mers. Toch is het wij-gevoel ontzettend belangrijk. Je traint als vereniging, je gaat naar wedstrijden als vereniging en je bestaat veertig jaar als vereniging. Het mooie van zwemmen is dan dat, als een zwemmer in het water ligt voor een individuele afstand, de rest van het team deze individuele zwemmer kan aanmoedigen. Op deze manier kun je zwemmers weer beter laten presteren. Een van de leuke dingen tijdens wedstrijden is de estafette. Vaak zijn estafettes aan het einde van een wedstrijd. Zo kan alle energie die nog over is tijdens deze estafettes worden gebruikt om zoveel mogelijk lawaai te maken en zo de zwemmers van jouw vereniging aan te moedigen.
Gezond
Foto: Gerrit Brink
Dat zwemmen gezond is, is algemeen bekend. Je moet dan wel blijven zwémmen, want als je kopje onder gaat is het ineens niet meer zo gezond. Onderzoek heeft namelijk aangetoond, dat je met zwemmen heel snel calorieën verbrandt, dat het je conditie verbetert en dat het je (pijnlijke) spieren soepel maakt. Bovendien schijnen je spieren in het warme water beter te functioneren en werkt het geestelijk ontspannend. Dat klinkt allemaal als een klok. Als je dat zo leest is het wel vreemd dat er maar zo weinig mensen zijn die deze gezonde sport beoefenen.
Vijfentwintig procent
Dat het enthousiasme binnen zwemclub De Lee groot is, blijkt ook wel uit de bestuurssamenstelling. Maar liefst vijfentwintig procent van de leden zit in het bestuur, dat onder leiding van Mieke van Poll-Lohuis heel veel activiteiten organiseert voor leden én niet-leden. Rowina Olthuis, Nelly Olthuis, Sylvia Meier, Martine Slingenbergh en Linda Passies completeren het bestuur en staan garant voor het vlekkeloos verlopen van alle activiteiten die worden georganiseerd.
Jubileum
Dit jaar bestaat de zwemclub maar liefst veertig jaar. Een mooie mijlpaal, waar je trots op mag zijn. Bijna was roet in het eten gegooid. Enige tijd geleden was er sprake van, dat het zwembad in Gramsbergen dicht zou gaan. Mede door de inspanning van de leden van zwemclub De Lee heeft het gemeentebestuur anders besloten. En terecht! Want wat moet Gramsbergen zonder een openluchtzwembad? Sterker nog, wat moet de gemeente Hardenberg zonder een openluchtzwembad in Gramsbergen? Zonder dit mooie zwembad is er ook geen bestaansrecht voor De Lee en dat kan en mag toch niet de bedoeling zijn. Ik zou zeggen: ‘Op naar de vijftig jaar!’ Op 23 augustus wordt een groot feest gehouden. Iedereen die ooit betrokken is geweest bij zwemclub De Lee kan zich opgeven via:
[email protected]
gaat, zwemt De Lee elders in een overdekt zwembad in de gemeente. Er zijn dan ook leden die alleen het winterprogramma meemaken. De trainingen in de zomer en in de winter staan onder leiding van Erik Snijders.
Wafels
Een begrip in Gramsbergen en omstreken zijn de bekende wafels met slagroom en kersen. Deze wafels worden tijdens de zwemvierdaagse gebakken. Eigenlijk worden ze alleen op dinsdag, woensdag en donderdag van de vierdaagse gebakken. De reden waarom ze de laatste dag niet gebakken worden, ben ik vergeten te vragen. Mocht je dus een van de leden van zwemclub De Lee tegenkomen, vraag eens waarom geen wafels op de vrijdag gebakken worden!
Boven vlnr: Nelly Olthuis, Eefke Withaar-Knol (jubileumcommissie), Sylvia Meier, Linda Passies, Gerrie Bosch (jubileumcommissie) en Martine Slingenbergh Van het bestuur ontbreken: Rowina Olthuis en Mieke van der Poll-Lohuis
Twee zwembaden
Het thuisbad van De Lee is zwembad De Hattemat. Hier worden in de zomer de zwemtrainingen gehouden. Dan worden ook de meeste activiteiten gehouden. Zo is bijvoorbeeld ook een ‘zomergroep’ actief. Deze groep doet alleen tijdens de zomerperiode mee met de trainingen in zwembad De Hattemat. Je kunt je hier speciaal voor opgeven. Zodra het zwembad in Gramsbergen dicht
13
Stichting Historische
I
door Lucas Waterink
n het uiterste noordoosten van de provincie Overijssel, op korte afstand van de Duitse grens, ligt sinds de Middeleeuwen het erve Leemgraven. Het is gelegen aan de zuidoever van de Vecht in de buurtschap Holtheme, dat voorheen bij de gemeente Gramsbergen behoorde. Sinds 2001 is de gemeente Gramsbergen geherindeeld bij de gemeente Hardenberg. Wanneer het erve is ontstaan, is niet met zekerheid te zeggen, omdat de betreffende gegevens niet aanwezig zijn of niet ver genoeg terug gaan. Wel is bekend dat het erve Leemgraven een afsplitsing is van het oude erve Remberning. Remberning werd op verschillende wijze geschreven, zoals Remberting, Remmerinck of Reymarinck. Het erve wordt reeds genoemd in 1385 en is dan een heel erf met een ‘waar’, waardeel, in de marke Holtheme en is hofhorig aan het hof in Ootmarsum.
Geschiedenis van Het Leemgraven Horigheid
Rechtsboven: Echtpaar Jan Hendrik Leemgraven Slingenberg en Gezina Luberta Johanna Ruitman, met hun kinderen Derk Jan en Hendrikje
Onder: De villa-boerderij ‘Erve Leemgraven’ gebouwd in 1926
Horigheid beschrijft een sociaal-maatschappelijke toestand in de Middeleeuwen en ook daarvoor en daarna. Horigen waren boeren die aan hun land verbonden waren, zonder dat te bezitten. Maar ze hadden wel bepaalde verplichtingen aan de landeigenaar. In het maatschappelijk systeem in het Europa van de Middeleeuwen, draaide het om rechten en plichten van mensen en grondgebieden. Binnen het systeem van rechten en plichten is een glijdende schaal te zien, van zo goed als geen rechten en veel plichten, naar veel
rechten en weinig plichten. Onderaan de schaal stonden de lijfeigenen en bovenaan de vrijen met de adel als belangrijkste groep. Ergens daartussen bevonden zich de horigen, met allerlei verschillende rechten en plichten, afhankelijk van tijd en plaats. Hun belangrijkste overeenkomst is echter, dat ze gebonden zijn aan het land. Vrije boeren zochten in de turbulente tijden van de vroege Middeleeuwen, bescherming bij een lokale potentaat. Afhankelijk van zijn macht werd de verhouding tussen boer en heer vastgelegd. Deze kon dus in tijd en plaats verschillen. Die boeren werden uiteindelijk horigen.
Horigheid in Holtheme
De horigheid op Het Leemgraven had als voordeel, dat er permanent soldaten op het erf waren die Coevorden in de gaten moesten houden. Het Leemgraven lag dicht bij vestingstad Coevorden, waar voortdurend oorlog werd gevoerd. De soldaten hadden de opdracht om dat te rapporteren. Een ander bijkomend voordeel was, dat men veilig was voor rondtrekkende troepen, die alles wat op hun pad kwam verwoestten. Heel Holtheme is daaraan ten prooi gevallen. Het Leemgraven bleef daarvoor behouden. Een nadeel van horigheid was dat als het hof in oorlog kwam, men manschappen moest leveren. In het jaar 1797 werd de horigheid
14
Culturele Kring
door het echtpaar Jan Hendrik Egberink, genaamd Leemgraven, en Berendina Leemgraven afgekocht voor een bedrag van 100 dukaten of 315 gulden. Voortaan hoefde men geen belasting meer aan de leenheer af te dragen en was het erve coratieve Jugendstil door Egbert Kelder, de toenvolledig eigendom van de familie. malige gemeenteopzichter en architect van Gramsbergen. Het werk werd gegund aan aanneFamilienaam Leemgraven mer Schotkamp uit Gramsbergen. De familie ging De familienaam Leemgraven komt reeds voor gedurende de bouw wonen in het bakhuis naast in 1493 als aan Hermen Ludekenssoon, geheten de boerderij. De eerste steen werd gelegd door het Leemgraven, een stuk grond wordt overgedragen. echtpaar Leemgraven en dochter Hendrikje. Hun De splitsing van het erve Remberning moet plaats namen zijn aangebracht in een marmeren plaat hebben gevonden in 1554, omdat er in dat jaar bij de ingang van het huis. Tien jaar later werd het sprake is van een erve Rembertinck en een erve bedrijfsgedeelte vernieuwd. In de achtergevel werd Leemgraven. Beide erven hebben dan een halve het bord aangebracht met de tekst ‘Huize Leem‘waar’ in de marke Holtheme en vallen onder het graven herbouwd 1936’. De geschiedenis herhaalhof in Ootmarsum. Tot Het Leemgraven behoort de zich. Uit het huwelijk dan ruim zeven mud bouwland en een hoeveel- van Hendrikje en Gerrit heid hooi- en weiland, alsmede houtgewas. Jan werden geen kindeRond 1600 werd het erve Leemgraven als een vol ren geboren. Daarom beerve vermeld, terwijl het erve Remmerink dan als sloten ze al op jonge leefeen half erf voorkomt. Kort na 1600 schijnt het tijd de boerderij te vererve Remberning in verval te zijn geraakt, omdat pachten, waarna ze zelf dan in de rekeningen staat vermeld: ‘verwildert, gingen rentenieren. verweigeren alle taxatie an te nemen’. Ook uit het Na het overlijden van archief van het erve Leemgraven blijkt dat aan het Gerrit Jan in 1955, bleef eind van de 16e en aan het begin van de 17e eeuw Hendrikje nog lange tijd het erve Remmerink geen rol van betekenis meer wonen op huize Leemspeelde. In een akte van inwinning van Johan graven. Toen ze op 95-jathen Leemgraven staat vermeld, dat het erve rige leeftijd overleed, kwam een eind aan het geLeemgraven in de registers als ‘Reymarinck’ be- slacht Leemgraven. kend staat. Vast staat dat in 1675 in Holtheme alHuisarchief leen nog het erve Leemgraven voorkomt. Uit het register van schoorsteengeld van dat jaar blijkt dat Veel waardevolle documenten, het zogenaamin Holtheme dan acht erven zijn, waaronder Het de huisarchief, zoals perkamenten akten die eeuLeemgraven. Het erve Remmertink wordt niet wenlang bewaard waren gebleven in houten domeer genoemd. zen, gaven inzicht in de rijke geschiedenis van Het familiebezit van Jan Hendrik Egberink, ge- ‘Huize Leemgraven’. Deze documenten zijn overnaamd Leemgraven, en Berendina Leemgraven gebracht naar het Rijksarchief in Zwolle. vererfde via zoon Hendrik Jan Leemgraven en Gezina Meijerink op hun kleinzoon Jan Hendrik Bron: Archief Hof rechten Leemgraven en zijn vrouw Berentje Scheerman. Slechts zes jaar na hun huwelijk overleed Jan Hendrik, waarna Berentje hertrouwde met de uit Holtheme afkomstige Evert Slingenberg. Uit dat huwelijk werd een zoon geboren, vernoemd naar haar eerste man, Jan Hendrik. Omdat uit haar eerste huwelijk geen kinderen geboren waren, dreigde de familienaam Leemgraven uit te sterven. Vandaar dat Jan Hendrik Slingenberg als enige erfgenaam in 1891 een verzoek indiende om bij Koninklijk Besluit toestemming te krijgen voor het mogen voeren van de dubbele achternaam: Leemgraven Slingenberg. Het verzoek werd ingewilligd. Koningin-Regentes Emma tekende het officiële toestemmingsbesluit op 31 juli 1891. Jan Hendrik trouwde in 1894 met Gezina Luberta Johanna Ruitman. Zij kregen twee kinderen. De enige mannelijke nazaat, Derk Jan, bleef ongehuwd en overleed in 1925 op de jonge leeftijd van 28 jaar. Zodoende vererfde Het Leemgraven op dochter Hendrikje. Zij trouwde in 1927 met Gerrit Jan Waterink. Het jonge paar ging wonen in de villa-boerderij in Holtheme, ontworpen in de de-
Boven: De gevelsteen in de naastgelegen schuur die in 1910 is gebouwd
Onder: Hendrikje Leemgraven en Gerrit Jan Waterink voor hun huis
15
C
alculator wegenbouw
door Jan Hamhuis
was het even oriënteren en maakte Gerwin kennis met de laboratoriumschool. Het was al snel duidelijk dat daar zijn toekomst niet zou liggen. Zijn gedachten gingen daarna nog even uit naar een baan bij de marine, maar ondertussen had hij ook al kennis gemaakt met zijn huidige vrouw Bertine. Al met al redenen om de toekomst dichterbij te zoeken. Na een beroepentest, waaruit bleek dat een combinatie van buiten- en binnenwerkzaamheden goed bij hem zouden passen, werd de mts sector Weg- en Waterbouw in Emmen bezocht. Die richting en opleiding waren hem op het lijf geschreven. Als stagiair kwam Gerwin in 1998 Bijna geboren, wel getogen Gramsberger bij zijn huidige werkgever terecht en een jaar laHoewel Gerwin Stoeten in 1978 in Harden- ter volgde een aanstelling. berg is geboren, heeft hij daarna zijn hele leven in Werkgever Gramsbergen gewoond. Samen met zijn zus groeide hij op bij zijn ouders in de wijk Dahlenburg. Het bedrijf Hemmen bv in Emmen laat zich Met veel plezier denkt Gerwin terug aan zijn la- omschrijven als een familiebedrijf dat al meer gere schooltijd op De Akker. Vooral de bijzonde- dan zestig jaar een begrip is in, voornamelijk, re activiteiten bij meester Laarman liggen hem Noord-Nederland. nog goed in het geheugen. Het bedrijf is gespecialiseerd in grondwerk, rioNa de lagere school ging Gerwin naar de mavo lering, verharding, beheer, onderhoud en ontop het Vechtdal College in Hardenberg. Daarna werp. Daarnaast wordt ook wel sloopwerk verAl jaren rijdt Gerwin Stoeten vanaf de Gerberskamp in Gramsbergen richting Emmen, waar hij werkzaam is bij Hemmen BV Aanneming Wegenbouw. Gerwin werkt daar als calculator, maar is in de praktijk ook werkvoorbereider, inkoper en zorgt als tekenaar voor ontwerpen. Een persoon die van vele markten thuis is en ook nog eens het werk als zijn passie omschrijft. Tijdens een rustig en gemoedelijk gesprek bespreken we de voorgeschiedenis en ‘Een dag met’ van deze Gramsberger.
GerwinStoeten
16
Fotografie: Gerwin Stoeten
richt en in de wintermaanden is ook sprake van tot stand te brengen, vormen de ingredio r t gladheidbestrijding. Totaal werken ongeveer 45 enten voor deze omschrijving. Met enige P a s p o Ge rw in Stoe ten vaste medewerkers bij dit bedrijf. trots noemt hij het nieuwe busstation in Naam: r: Hoogeveen, waarvan de werkzaamheden Geboortejaa 1978 Praktijk, leren en werken eind vorig jaar zijn afgerond. Geb. plaats: Hardenberg Gerwin werd grondig getoetst in de praktijk. Aan het einde van de werkdag kan het zijn Opgegroeid: Gramsbergen Bertine In 1999 moest hij direct aan het werk in het dat Gerwin zijn calculatie nog weer even Burg. staat: Gehuwd met Noor en ma Em e, Auk centrum van Emmen. Het huidige winkelcen- oppakt of, via AutoCAD, nog even werkt Kinderen: Mavo, mts, Soma, hts trum ‘De Weiert’ was in ontwikkeling en daar aan een nieuw ontwerp. Opleiding: Calculator deed Gewin zijn eerste ervaringen op als uitBeroep: Na drukke werkdag Voetballen en hardlopen voerder. Jong en onervaren, maar wel een heel Hobby’s: goede manier om te leren hoe je met mensen We praten nog even over de hobby’s van omgaat en goed om je te bewijzen. Gerwin moet Gerwin. Hij heeft, onder meer door zijn er nog wel een beetje om lachen, als hij hierover drukke werkzaamheden en studie in 2007, zijn nadenkt. ‘Een testtrucje van de baas’, memo- actieve voetbalcarrière beëindigd. reert hij. Intussen zal hij daar misschien over SV Gramsbergen is hij wel trouw gebleven en de enige tijd opnieuw aan het werk zijn, maar dan laatste jaren is hij onder meer trainer van F2. wel met veel meer ervaring. Hij kan genieten van de jongens, als hij een Na zijn eerste ervaringen in de praktijk, volgde groet krijgt in Gramsbergen. Een ‘hallo trainer’ Gerwin in de periode 2001 tot 2003 een oplei- is toch geweldig mooi! ding tot hoofduitvoerder bij Soma Bedrijfsoplei- En even een avondje lekker hardlopen met een dingen in Harderwijk. Dat is een opleidingsin- groep is ook een fantastische bezigheid. stituut speciaal voor volwassenen met ervaring Natuurlijk is het met Bertine samen ook genieBij de foto’s: Werkzaamheden in Emmen binnen de infrasector en verticaal transport. ten van hun kinderen Auke, Emma en Noor, in Tussen werken en leren had hij in deze periode en rondom Gramsbergen. ook nog steeds tijd voor zijn grote hobby: voetballen. Vanaf 2003 tot 2006 kwam hij echter weinig aan zijn hobby toe, want in deze periode bezocht hij naast zijn werk de hts in Utrecht voor de studie Projectmanagement Infrastructuur. Kenmerkend voor het bedrijf Hemmen bv in Emmen is ook dat veel medewerkers daar al veel jaren in dienst zijn. Maatschappelijk verantwoord ondernemen, sociale componenten, duurzaam en betrokkenheid zijn hierbij kernbegrippen. Gerwin is dan ook, na een korte onderbreking, nog steeds trouw aan dit bedrijf.
Werkdag van Gerwin
In de meeste gevallen gaat Gerwin tussen 06.00 en 07.00 uur op weg naar het kantoor van Hemmen bv aan de Oosterwijk Westzijde in Emmen. Zoals al eerder genoemd bestaat een deel van zijn werk uit calculeren. Maar hij komt hier alleen in de vroege ochtenduren aan toe. Gerwin geeft aan dat in de loop van de ochtend de hectiek van de dag meestal start: telefoongesprekken, bouwvergaderingen bezoeken, werkbezoeken en onderhouden van contacten. Maar ook het oplossen van problemen, zoals stuk getrokken kabels en leidingen, horen daarbij. Daarnaast zijn er begeleidingsmomenten voor gedetacheerde medewerkers van de Emco-groep. Dat is een werk-leerbedrijf voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Meestal vraagt dat een gedoseerde en gerichte benadering. Ook het oplossen en aanpakken van complexe werkzaamheden vragen om pasklare oplossingen. Zo geeft Gerwin de huidige situatie in het centrum van Emmen even weer. Het totaal begon als een rioolproject in samenwerking met aannemer BAM. Intussen zijn deze werkzaamheden uitgegroeid tot complete tunnelbouw. Hoezo, even calculeren? Toch omschrijft Gerwin zijn werk als passie en hobby. De vrijheid in zijn doen en laten, de zelfstandigheid die hij krijgt en het omgaan met collega’s en andere medewerkers om samen iets
17
‘
‘Echte’ Gramsberger
door Miranda Lanjouw-Ottes
Geboren en getogen in Gramsbergen. Oh nee, die geboorte was in het ziekenhuis in Hardenberg. Maar verder op en top Gramsberger. Nou ja, mijn ouders komen ook niet uit Gramsbergen en zijn er pas een jaar voordat ik geboren werd, naar verhuisd. Waarschijnlijk omdat ze mij een goede jeugd wilden geven, want dat is in ieder geval gelukt. Maar verder een echte Gramsberger, hoor. Oké, ik woon niet meer in Gramsbergen, dus misschien ook wel niet helemaal dan.
huis hadden. Die werkte op nagenoeg alle televisies en van buitenaf hebben we menig oudere gek gemaakt door willekeurig hun zenders te vervangen of het volume op te schroeven. Meestal resulteerde dit in een paar goede klappen door de oudere op de televisie, en schaterlachen van ons en was het tijd voor een nieuw slachtoffer.
Voetbal
Toen ik vijf was ben ik lid geworden van de voetbalvereniging en heb daar altijd met veel plezier gespeeld. Met natuurlijk hoogtepunten, zoals het kampioenschap met de C2 onder leiding van Albert Hogenberg, Sjors Hoekstra en Gerjan van der Veen en het nét niet degraderen op de laatste speeldag met de A1 door een wonderschone treffer van Fredrik-Jan ‘Takkie’ Takman. Maar helaas was het een jaar later wel een dieptepunt toen we net wél degradeerden.
Van emmer tot theezakje
In 1997 ging ik naar de Nieuwe Veste in Coevorden, waar ik naast vrienden uit mijn klas die voornamelijk uit Coevorden e.o. kwamen, ook een hechte vriendengroep in Gramsbergen had. Die bestond uit Erik-Jan Beenen, Niels Lanjouw, Peter Upmeijer en ondergetekende. In 2003 ben ik begonnen met studeren en wonen in Enschede, waar ik Industrieel Ontwerpen heb gedaan. Na een jaar kwam ik tot de conclusie dat ik absoluut niet kon (en nog steeds niet kan) tekenen en een creativiteit had van een emmer. Die creativiteit is inmiddels wel wat beter geworden, zo rond het niveau van een theezakje, denk ik.
Bijbaantjes
Het jaar erna heb ik niet gestudeerd en onder meer gewerkt bij CF kunststoffen, waar ik al werkte sinds ik 14 jaar was. Mede door het prestatie-
Gramsbergen voelt nog Boven: Rens met vriendin Laura
In deze rubriek vertellen oud-Gramsbergers over hun herinneringen aan Gramsbergen. Deze maand Rens Masselink. Hij is opgegroeid in Gramsbergen en werkt nu als promovendus aan de Universiteit van Wageningen.
18
Kattenkwaad
loon was dat goed verdienen. Ik weet het nog goed, 13 guldencent per ‘geschuimplakt’ profiel, waar we er zo’n duizend van per dag deden. 130 gulden per dag voor een jochie van 14 jaar was lang niet gek. Daarvoor had ik nog een jaar gewerkt bij Beka/TLD, waar ik begon met het op- en aflatten van hout, een van de meest eentonige bezigheden die je maar kunt verzinnen. Het werk bij Beka was op een bijzondere manier begonnen. We hadden namelijk een wedstrijdje zaalvoetbal met onze straat (we woonden inmiddels op De Telgte) tegen het team van Beka/TLD. In het heetst van de strijd brak Gerrit Nijkamp, de eigenaar van Beka, een been door mijn toedoen. Nadat ik een bloemetje had gebracht toen hij met z’n been in het gips lag, werd ik gevraagd of ik niet daar wilde komen werken. Misschien was het uiteindelijk wel als een soort van straf bedoeld, aangezien het werk zo ontzettend saai was.
Ik kwam op deze aardkloot terecht in 1986 en we woonden toen aan de Hattemattestraat 62, naast de familie Kunstman, waar ik regelmatig een bordje pap at vóór mijn ontbijt, zonder dat mijn ouders enig idee hadden waar ik was. We woonden daar met z’n vieren, mijn vader Paul, mijn moeder Josefien en mijn zus Irmi. Het huis was voor mijn vader comfortabel dicht bij zijn werk, want hij was, en is, politieagent en toen was het politiebureau nog in de Hattemattestraat. Mijn moeder begon al snel nadat ik geboren was weer met werken als verpleegster in het ziekenhuis. Nadat ik cum laude was afgestudeerd op de peuterspeelzaal, ging ik naar de obs Prinses Irene, maar eerlijk gezegd kan ik me van die eerste jaren niet zoveel meer herinneren. Vanaf groep 4 zat ik met jongens als Erik-Jan Beenen, Maarten Te Raa, Martin Meijerink en Niek Valkman in de klas. Ik werd Vriendengroep goede vrienden met Erik-Jan en net als alle andere jongens van onze leeftijd haalden we genoeg katZo rond de tijd dat ik tijdens het tussenjaar tetenkwaad uit. Het gebruikelijke belletje lellen werd rug in Gramsbergen was, is onze kleine vriendenal snel vervangen door ‘zappen’, toen ze bij de fa- groep samengegaan met een andere vriendenmilie Beenen een universele afstandsbediening in groep, waar jongens (en hun wederhelften) bij
waren als (in willekeurige volgorde jongens: ‘Niet boos worden!’) Dennis Neep, Maarten Te Raa, Joost Seinen, Gert-Jan Reinders, Martijn Timmermans en Klaas Keller.
Fysische Geografie
In 2005 ben ik toen begonnen met de studie Aardwetenschappen aan de Universiteit Utrecht. De eerste drie maanden heb ik in Nieuwegein gewoond en daarna in Utrecht. Nu zie ik jullie al denken: Aardwetenschappen, is dat zoiets als Aardrijkskunde? Ja en nee. Alleen de onderwerpen over de natuurlijke processen, zoals aardbevingen en vulkanen, horen bij Aardwetenschappen. Na het eerste jaar moest een keuze gemaakt worden tussen Geologie, zeg maar het binnenste van de aarde, en Fysische Geografie, waar ik voor gekozen heb. Fysische Geografie is de studie over alle natuurlijke processen die aan het aardoppervlak voorkomen. Dus bijvoorbeeld het bestuderen van rivieren, kusten en gletsjers. Een van de bijkomende voordelen van zo’n Het leven nu studie is, dat je veel excursies en veldwerken hebt. Obs Prinses Irene, gr. 5-6. Bovenste rij vlnr: Tineke Hulzebosch, Anne-Roos vd Veen, Zo zijn we twee weken naar de Ardennen gegaan, Ik woon nog steeds in Utrecht, samen met vier weken naar Zuid-Frankrijk, vier weken veld- mijn Spaanse vriendin Laura, die ook in Wage- Esther Meijering, Erik-Jan Beenen, Martin Meijerink, Sanne Tromp, Jan Brouwer, werk in Nederland en hebben we nog een excursie ningen werkt. Ik ben nog regelmatig te vinden in Albertine Rijstenberg en Mustafa Salim. van tien dagen gehad naar België en Frankrijk. Gramsbergen. Ik ben nog steeds lid van de voetMiddelste rij: Chiel Bosch, Elleke van balvereniging en speel in het zesde elftal, waarin Naar de titel Ludolphij, Rik Bouwmeester, Fariba ook veel van mijn vrienden zitten. Helaas heb ik In 2008 heb ik de bachelor afgerond en heb afgelopen jaar veel wedstrijden moeten missen Mohamedi, Peter Tijsma, Maarten Te Raa, Rens Masselink en Niek Valkman. toen weer een jaar niks gedaan, maar deze keer door een hardnekkige achillespeesblessure, maar Zittend: Marijn Gaasbeek, Dennis Neep, omdat ik graag wilde reizen. Dat is dat jaar zeker hopelijk gaat dat volgend jaar beter. Nog steeds Wendy de Jeu, Danielle Kerkdijk, Lucia gelukt, want ik ben toen onder meer in Rusland, heb ik een grote en hechte vriendengroep In Rijstenberg, Mathilde de Groot, Mariwan China en Laos geweest. Het jaar daarop begon ik Gramsbergen, waar ik graag de ‘lange’ reis voor Mohamedi en Wieke Schepers. met het vervolg van mijn studie: master Fysische maak. En natuurlijk vinden vader en moeder het Geografie, ook in Utrecht. Opnieuw met een aan- ook heel fijn wanneer hun lievelings- en Onder: Voetbal C2. tal reisjes: een excursie naar Duitsland en Zwitser- enige zoon even langs komt. Daarnaast Staand vlnr: Albert Hogenberg, Erik Sloots, land en twee maanden veldwerk in Tanzania. Deel voelt Gramsbergen nog steeds als thuis, Joost Hans, Gerben te Raa, Gerjan vd Veen, van de master was een stage, die ik bij Alterra in dus fijn om naar terug te gaan. Erik Huisjes, Tom Baveld, Aalderd PeeneWageningen heb gedaan. Alterra is onderdeel van Tot ziens in Gramsbergen!
‘
steeds als thuis
man, Rens Masselink en Sjors Hoekstra. Vóór: Klaas Keller, Martijn Timmermans, Mark Hoekstra, Dinand Horsman, Stefan Sloots en Maarten te Raa. Liggend vóór: Marcel vd Voort en Dennis Neep
de Universiteit van Wageningen en door deze stage ben ik aan mijn huidige baan gekomen. Ik werk nu als promovendus aan de Universiteit van Wageningen. Dat houdt in dat ik vier jaar onderzoek doe binnen mijn eigen project en daarna promoveer ik en krijg de doctor-titel. Mijn onderzoek gaat over bodemerosie, een proces dat veel landbouwgrond over de hele wereld bedreigt. Met een groeiende wereldbevolking en een groeiende vraag naar voedsel, is elk stukje vruchtbaar land hard nodig en daarom is het nodig om onderzoek te doen naar de processen die bepalen hoeveel erosie optreedt en hoe daar iets aan gedaan kan worden.
19
A
door Ilse Klein en Jan Walgemoed
anleiding
Het winkelpand van de firma Schotkamp aan de Stationsstraat 16 in Gramsbergen heeft de afgelopen periode een opmerkelijke verandering ondergaan. Begin dit jaar heeft de winkel een totaal vernieuwd interieur gekregen. Door de concurrentie van grote winkelketens in de regio, van internetwinkels, het sluiten van enkele winkels in Gramsbergen en de financiële crisis, heeft de familie Schotkamp door een dalende omzet het besluit moeten nemen met een andere winkelformule verder te gaan.
Vier generaties
Vorig jaar bestond de firma Schotkamp honderd jaar. In die periode hebben vier generaties Schotkamp de winkel beheerd. In 1913 is Berend Harm Schotkamp, de opa en overgrootvader van de huidige twee eigenaren Bé en Gerrit Schotkamp, op dezelfde plek aan de Stationsstraat begonnen met een winkeltje in ijzerwaren en gereedschap. Berend had naast de winkel ook nog een aannemersbedrijf. Na verloop van tijd heeft Gerrit, de zoon van Berend Harm, beide zaken overgenomen. Het aannemersbedrijf had hij samen met Evert Ekkelenkamp. De winkel werd destijds behoorlijk uit-
Fotografie: Gerrit Brink
Schotkamp komt met nieuwe
gebreid. Naast ijzerwaren en gereedschap werden ook huishoudelijke artikelen en speelgoed in het assortiment opgenomen. In 1978 heeft de zoon van Gerrit, weer een Berend Harm, roepnaam Bé, de winkel overgenomen. Het aannemersbedrijf was vlak daarvoor gestopt en overgenomen door aannemer Tromp in Ane. En tot op de dag van vandaag runt Bé, samen met zijn vrouw Nanda, de winkel. In 1993 kwam zoon Gerrit de zaak versterken.
Nanda
Bé is in 1972 getrouwd met Nanda Seinen. Nanda is geboren in Laren in Gelderland. Doordat haar vader bij de politie werkte, zijn zij een aantal keren verhuisd. Via Borne en Ezinge in Groningen, zijn ze tenslotte in Gramsbergen terechtgekomen. De familie Seinen ging aan de Hattemattestraat wonen. Nanda heeft onder meer bij wolwinkel Baarslag in de Stationsstraat gewerkt. In die tijd dronk ze, omdat ze kennis gekregen had aan Bé, regelmatig koffie bij de familie Schotkamp aan de overkant. Al gauw ging Nanda werken in de winkel van Schotkamp, omdat vader Gerrit Schotkamp kampte met hartproblemen.
20
Novalux
In 1978 namen Bé en Nanda de winkel over, terwijl vader Gerrit met zijn vrouw Riek in het pand bleven wonen. Moeder Schotkamp heeft altijd een belangrijke rol op de achtergrond gespeeld en zorgde voornamelijk voor het huishouden. Gerrit en Riek hebben samen niet lang van hun welverdiende oude dag kunnen genieten, want een jaar later overleed moeder Schotkamp. Nadat de winkel overgenomen was, hebben Bé en Nanda de zaak grondig verbouwd en uitgebreid. Ze werden franchiser bij Novalux. Novalux is een formule-naam die sinds 1958 door
vorig jaar een televisieprogramma zag, waarin iemand vertelde hoe van één winkel meerdere winkels werden gemaakt. Bovendien kwam Bé in die tijd in contact met Monkey Toys, die het wel zag zitten een gedeelte van het pand te huren. Zo kreeg het idee steeds vastere vorm en kon begin dit jaar met de uitwerking worden begonnen. Alles is in eigen beheer verbouwd. Veel materiaal werd, onder meer via Marktplaats, op de kop getikt. De ramen binnen zijn afkomstig van een oude school en de deuren met profielen komen uit het westen van het land. Zo kon, met niet al teveel kosten, de zaak naar wens worden verbouwd.
Onder: Berend Harm Schotkamp, oprichter van de zaak in 1913 in hetzelfde pand (middenonder)
formule: Shop in Shop
Monkey Toys
Eén huurder heeft zijn winkel met een feestelijke startdag op woensdag 26 maart geopend. Het betreft Monkey Toys uit de Goudenregenstraat. Monkey Toys verkoopt al jaren miniatuurspeelgoed aan particulieren, zoals Bruder, Siku, Universal Hobbies en Brittains. In de winkel wordt het assortiment uitgebreid met onder meer Lego, SES, Welly en Burago. In de zomer wordt zomerspeelgoed verkocht, zoals badminton-rackets en zandbakartikelen. Kortom, Monkey Toys is een volwaardige speelgoedwinkel, met vrijwel alle artikelen op voorraad. Monkey Toys heeft een groot deel van de speelgoedvoorraad van de familie Schotkamp overgenomen. Ook op miniatuurgebied is een groot aanbod. Naast verkoop in de winkel kunnen de artikelen ook gekocht worden via de webwinkel, www.monkey-toys.nl en op veel markten.
Blokker wordt gevoerd. Onder de paraplu van Blokker Holding vallen eveneens de winkels Marskramer, Xenos, Big Bazar, Budg€t en Cook&Co. Binnen de Blokker Holding zijn ook diverse speelgoedwinkels actief, zoals Bart Smit, E-Plaza, Intertoys en vestigingen in het buitenland. Bij Novalux werden huishoudelijke artikelen en speelgoed verkocht. Maar toen Bé en Nanda stopten met Novalux, omdat de Novaluxformule verdween, zijn ze onder hun eigen naam Schotkamp verder gegaan. De artikelen worden nog steeds geleverd door de Blokker Holding, zoGangbare artikelen dat op geregelde tijden een vrachtwagen van Blokker in de Stationsstraat zijn goederen Een andere huurder heeft zich inmiddels geaflevert. meld en de verhuur is vrijwel rond. De laatste puntjes moeten nog even op de ‘i’ gezet worden. Andere weg Op dat moment zal ook bekend worden wie de Omdat de omzet steeds meer onder druk kwam toekomstige huurder is. Bé hoopt dat een en ante staan, voelde de familie Schotkamp zich ge- der in de loop van dit jaar zijn beslag zal krijgen. noodzaakt een andere weg in te slaan. In het pand De familie Schotkamp houdt zelf ook een winkel zijn ruimtes, kleinere winkelcompartimenten ge- in het achterste gedeelte van het oude pand. Daar creëerd, die verhuurd worden aan mensen die verkopen ze huishoudelijke artikelen zoals waterdaar hun waar aan de man willen brengen. Het kokers, koffiezetters, mixers, stofzuigerzakken en idee ontstond toen Bé rond de sinterklaasdagen koekenpannen, kortom vooral de courante huis-
Gerrit Schotkamp, opvolger van Berend Harm Linkerpagina vlnr: Gerrit, Nanda en Bé (Berend Harm)
Een klant uit het westen van het land kwam eens een ‘nachtspiegel’ kopen, maar toen opa Berend Harm door had wat er eigenlijk bedoeld werd zei hij: ’Zeg dan ok drek daj een pispot bedoelt.’
21
Fotografie: Gerrit Brink
houdartikelen. De artikelen die uit de voorraad gaan, worden in de aanbieding gedaan. Daarbij geldt: ‘twee halen één betalen’, zolang de voorraad strekt. Gerrit en Bé hadden voor de verbouwing een Als de twee ruimten definitief paar profielen met deuren in Dordrecht gekocht. verhuurd zijn, is er nog ongeveer Bé en zwager Jan Seinen gingen samen het mavijftien vierkante meter over voor teriaal ophalen met een aanhangwagen achter nog een winkel. Dan is het ‘mide auto. In Dordrecht aangekomen zagen ze de niwinkelcentrum’ compleet. verkoper bedenkelijk naar de aanhanger kijken, Enter met de vraag of ze wel wisten hoe zwaar het materiaal was. Het waren namelijk deuren uit een Nanda en Bé hebben twee kinoud postkantoor met kogelvrij glas en met staal deren, Gea geboren in 1972 en verzwaard. Het enige wat er op zat, was ter Gerrit in 1974. Zowel Gea als plekke een grotere aanhangwagen huren. Gerrit hebben twee kinderen. Zo moesten ze dus twee keer naar Dordrecht rijGea werkt bij de HEMA in Harden voor een paar deuren. denberg en Gerrit bestiert samen met zijn vader de winkel aan de Stationsstraat. Het pand is van Bé en samen vormt Bé met zijn zoon een vennootschap. Gerrit heeft samen met zijn vader vijf jaar een speel-
22
goedwinkel in Enter geëxploiteerd. In 2008 werd daar een pand voor vijf jaar gehuurd. Ook daar ging de omzet naar beneden en omdat de huurperiode vijf jaar bedroeg, zijn ze tot de conclusie gekomen dat een volgende huurperiode van vijf jaar te onzeker zou worden en zijn ze met de winkel gestopt. Nu de winkel in Gramsbergen een stuk kleiner is geworden, zijn er voor twee gezinnen te weinig mogelijkheden. Gerrit kijkt daarom uit naar een andere baan.
Traction Avant
Vanwege de drukke werkzaamheden in de winkel is er beperkt tijd voor hobby’s. Bé werkt met plezier in de tuin en fietst graag. Nanda heeft lang getennist en past nu met veel genoegen regelmatig op de kleinkinderen. Gerrit heeft een Citroën Traction Avant uit 1953 met Otten Caravan. Als Gerrit niet in de auto of caravan zit, ligt hij er meestal onder.
Oranjevereniging Gramsbergen e.o.
dagmorgen en de vrijdagmiddag, een open kampioenschap van Gramsbergen. En ook nieuw is bij de Lichtstadloop de 10 kilometer estafette voor bedrijven, straten en vrienden. Natuurlijk worden ook de bewoners van ‘t Welgelegen dit jaar niet vergeten. Daar zal een feestelijke, muzikale dag georganiseerd worden. Verder is op de donderdag de themadag ‘Ik hou van Holland’, met leuke activiteiten voor kinderen en met heerlijke pannenkoeken. Kortom het belooft weer een mooie Feestweek te worden. Wij zien u graag bij ‘Gramsbergen Lichtstad 2014’! Meer informatie: www.gramsbergen.nl onder Oranjevereniging.
Voorstellingen Openluchttheater
I
n het openluchttheater in het Gramsberger Bosje zijn in de maanden augustus en september opnieuw voorstellingen gepland door de theaterwerkgroep van Stichting ProGram. Op zaterdag 23 augustus om 19.30 uur, treedt Erik van ’t Holt op met leerlingen van zijn muziekschool Studio 31a. Een verrassend programma van de gitarist/zanger van de populaire band The Heinoos. ‘Jong geleerd, oud gedaan’, is de titel van het programma. Jonge artiesten uit Gramsbergen en omstreken, spelen met Erik oude nummers uit de jaren zeventig en tachtig. Dat gebeurt, door de gekozen aankleding van het podium, in een huiskamersfeer. Op vrijdag 19 september om 19.30 uur, is clown/goochelaar Chris Champion, na een succesvolle voorstelling in 2013, terug in het openluchttheater. Deze keer speelt hij de voorstelling ‘Koning is jarig’.
23 augustus
En voor het verjaardagsfeest moeten heel wat kinderen uit het publiek hem helpen met muziek, goocheltrucs, jongleerkunsten, poppenspel en clownerie. Chris is in Engeland geboren, op het eiland Wight. Tegenwoordig woont hij in Radewijk.
Reünie Gramsberger Omroep Stichting, de GOS
O
ud-medewerkers van de GOS bereiden een reünie-uitzending tijdens Gramsbergen Lichtstad 2014, voor. Deze medewerkers zijn Mark Umbach, Johan Mulder, Emil Baveld, Gerrit Meilink en Jan Supheert. Oud-gedienden van de GOS zullen een week lang achter de microfoon en knoppen zitten, om hun oude programma’s te maken. De benodigde vergunningen hiervoor zijn inmiddels afgegeven. In de reünie-uitzending wordt live verslag gedaan van de verschillende activiteiten die in de Feestweek plaatsvinden, zoals het Megaconcert, de Bonte Avond, Gaan met die Banaan en ook de prijsuitreikingen. Programma’s zoals Nederlandstalig, Sport, Streektaal, Gemeentenieuws en Historie van de Feestweek zijn dan weer als vanouds te horen. De uitzendingen komen rechtstreeks vanuit De Binder en zijn te beluisteren via de ether, kabel en internet. De uitzending begint door de week om 18.00 uur en op zaterdag om 11.00 uur. Alle voormalige medewerkers, het bestuur, en iedereen die een kijkje wil komen nemen, is van harte welkom op zaterdagmiddag 30 augustus, in de tijdelijke studio in De Binder.
k e e w t s e e f s n e d j ti
BIJZONDeREacTiVIteiTEnBIJZONDeREACTiVIteiTEnBIJZONDeRE ACTiVIteiTEn
H
et bestuur is weer klaar voor Feestweek Gramsbergen. De duim omhoog, we hebben er weer zin in! Het programma voor ‘Gramsbergen Lichtstad 2014’ is klaar met natuurlijk mooie activiteiten voor jong en oud. Op vrijdag 29 augustus zullen de bewoners van Dahlenburg, winnaar van de versierde straten 2013, de fakkel aandragen en zal het feest geopend worden. Daarna zal de vlam branden tot en met zaterdag 6 september. In ons programmaboekje ziet u veel bekende, vertrouwde, maar succesvolle onderdelen staan. Nieuw is dit jaar jeu de boules op de maan-
23
CBS DE SPRENG-EL Foto: Henk Beenen
In dit artikel een impressie van de schoolverlaters, die zichzelf na de zomervakantie ‘brugpiepers’ kunnen noemen
H
et spits wordt afgebeten door Janine Mink. Zij had een gesprek met de dertien leerlingen van groep 8 van De Spreng-El in Ane.
Cbs De Spreng-El
De oudste leerlingen zijn uitgevlogen. De meesten, elf leerlingen, kozen voor een school in Hardenberg. Eén gaat naar Coevorden en één gaat naar Zwolle. De kinderen zullen het vertrouwde, de gezelligheid, veel activiteiten en de vrienden gaan missen. Ze zaten op een kleine school, kenden iedereen en wisten alles te vinden. Het voortgezet onderwijs lijkt hen gezellig. Het is spannend, daarom is het fijn om bij bekenden in de klas te komen. Ze gaan nieuwe mensen leren kennen en nieuwe vrienden maken. Huiswerk, daar zien ze tegenop. In Biologie kunnen sommigen zin krijgen, want ze gaan dieren onderzoeken. Voordat deze nieuwe stap genomen wordt, blikt de groep terug op hun basisschooltijd. Als eerste werd het schoolkamp genoemd, ze gingen naar Schiermonnikoog. Tijdens
24
Foto: Henk Beenen
Dr. Albertus Risaeusschool en Professor Waterinkschool
Drie kinderen van de Dr. Albertus Risaeusschool en één jongen van de Professor Waterinkschool hebben dit jaar afscheid genomen. De kinderen kijken allemaal terug op een leuke schooltijd. Laura en Esmee vertelden dat tijdens hun schoolperiode ook verdrietige dingen zijn gebeurd, zoals het overlijden van de vader van Esmee en de vriendin van Laura. De kinderen vonden de Dr. Albertus Risaeusschool een mooie school is, maar wel oud! De hoogtepunten waren het schoolkamp en de afscheidsmusical. De laatste schooldag mochten de kinderen snoep strooien. Menno van de Professor Waterinkschool noemde de jaarlijkse rommelmarkt en ook dat hij bij zijn
DR. A. RISAEUSSCHOOL
Prof. Waterinkschool Menno Nijmeijer Dr. Albertus Risaeusschool Vlnr: Marco de Graaf, Esmee Salomons en Laura Gerritsen
PROF. WATERINKSCHOOL
Schoolverlaters
V
anaf De Spreng-El neemt Aly Timmer jullie, lezers, mee naar Hardenberg, waar vier kinderen uit Gramsbergen op de Dr. Albertus Risaeusschool en de Professor Waterinkschool hebben gezeten.
Foto: Henk Beenen
Cbs De Spreng-El Staand vlnr: Harmen Veldsink, Gert van der Haar, Gerco Nijmeijer, Frank Bakker en Sander van den Berg Midden: Gerran van der Haar, Hilde An Snijders, Sarah Roossien, Lilian Waterink en Jessica Nijzink Vóór: Sharona Hurink, Stefan Nijmeijer en Thymen Bakhuizen
wadlopen vonden ze wadpieren, krabben, kwallen en eetbare kokkels, die erg zout smaakten. Eén leerling zat vast op het wad en viel plat achterover, hij was helemaal nat. Er was een spooktocht, een voetbalwedstrijd tegen een andere school en de bonte avond. Schoolreisjes waren echte hoogtepunten. Wegens verbouwing zat de groep in de kleuterperiode tijdelijk in De Aner School. Twee kinderen smeerden lijm aan stoelen, waardoor ze vast kwamen te zitten. De moeders waren niet blij met zulke vieze broeken. In de laatste basisschoolweek gingen zij varen op de Vecht. Dat had juf De Wilde geregeld, zodat de kinderen samen fietsen konden oefenen. Ook strooiden ze snoep in elke klas en was er een bonte middag. Alle kinderen namen met een leuke act afscheid van groep 8. Meester Martens ging voor hen rocken. Na schooltijd ging groep 8 naar het huis van juf De Wilde, waar later ook de ouders kwamen voor het echte afscheid.
vóór de Akkermarkt een film kijken. Op woensdagmiddag vrij zijn. Wat verwachten jullie van het voortgezet onderwijs? We hopen dat veel lessen gaan uitvallen en dat de leraren niet te streng zijn. Het is wel heel spannend, want we zijn straks echte ‘brugpiepers’. Misschien raken we de weg kwijt in de school. We zijn erg benieuwd bij wie we in de klas komen. Het is leuk om weer nieuwe mensen te leren kennen.
Foto: Gerrit Brink
CBS DE AKKER
vriend Lars in de klas zat. Minder leuk vond Menno rekenen en taal, maar zei hij er achteraan: ‘Soms was rekenen en taal wel leuk!’ Esmee, Laura en Marco gaan alle drie naar het Greijdanus in Hardenberg. Menno gaat naar het Vechtdal College. Laura zal haar vrienden en vriendinnen het meest gaan missen en Menno zijn ‘juffen’! Marco wil graag meester of directeur van een basisschool worden, Laura zangeres en Esmee juf, of vervolgde ze: ‘Anders wil ik graag actrice worden.’ Menno wil later monteur worden.
N
a Hardenberg komen we terug in Gramsbergen bij cbs De Akker. Daar hebben Annemiek Bras en Annemieke Alfring de kinderen ondervraagd.
Cbs De Akker
Wat vond je van cbs De Akker? Het was een leuke en gezellige school. We hadden gezellige juffen en meesters. Cbs De Akker organiseerde veel sportieve activiteiten.
Op weg naar ‘brugpieper’… B
ij cbs De Akker stond Aly Timmer al weer klaar om het stokje over te nemen voor een interview op obs Prinses Irene.
Obs Prinses Irene
Iedereen op school kent elkaar. De groep van tien kinderen heeft een sterke band en dat is tijdens mijn bezoek te merken. Er was een gezellige sfeer en de kinderen vertelden enthousiast over hun schooltijd. Ze hadden zelfs ‘slaapfeestjes’. Ik hoorde de volgende reactie van een van de kinderen: ‘Mijn opa heeft hier ook op school gezeten!’ In groep 7 gingen ze op schoolkamp naar Ameland en Erwin kan zich nog goed herinneren dat ze met z’n allen boven op de vuurtoren stonden. Wat zullen jullie het meeste missen? Jasmijn kan zich de Sinterklaas- en Kerstvieringen De spelletjes op het schoolplein. Lekker voet- nog goed herinneren. Met Sinterklaas trokken de ballen in de pauze, want dat is natuurlijk niet kinderen lootjes. Er werden dan mooie surprises stoer op het voortgezet onderwijs. Vrijdagmiddag gemaakt. Daniek vertelde dat elk jaar met Kerst Kun je enkele hoogtepunten van de basisschool opnoemen? Bij de kleuters hadden we kuikentjes in de klas. In groep 4 een watergevecht op het schoolplein, omdat het zo warm was. Wadlopen in groep 5. Sneeuwballengevecht op de dijk. Natuurlijk was het kamp op Ameland een heel groot feest. De musical voor alle ouders en leerlingen van de school was spannend, maar wel geweldig om te doen.
Cbs De Akker Achterste rij vlnr: Tirza Gerrits, Ellen Stroeve, Nicole Nijmeijer, Vera-Lynn Donker, Sterre Pouwels, Anna Hulzebosch, Ymke Nijeboer, Niek Kamphuis, Berjan Tromp, Marleen van der Weide, Karlijn Dimmendaal, Bas Prenger, Hidde Huisjes en Leon Kollen Voorste rij: Karlijn Luisman, Ciska Slot, Melissa Stoeten, Lysan Nijmeijer, Marie Jolijn Kooy, Nathalie Veldsink, Herm Hulter, Lonneke Heerkes, Thijs Kassies, Robin Croezen, Stefan Kiwiet, Senna Bouwers, Leanne Koenderink en Jiske Warners
25
Foto: Henk Beenen
OBS PRINSES IRENE
een buffet werd gehouden voor alle kinderen van de school. Marjolein vertelde jaarlijks ook een fietstocht werd gehouden met daarna een barbecue en een gezellige avond. Een van de hoogtepunten het afgelopen schooljaar was een ‘High Tea’ met een juf die afscheid nam. Het schoolkamp naar Ommen was ook super, want ze gingen met de hele groep een dagje naar Hellendoorn en ze hebben een survivaltocht gemaakt. In de laatste schoolweek was er een vossenjacht voor alle kinderen van de school, waarbij groep 8 was verkleed als vos. De laatste schooldag gingen de kinderen ‘snoepstrooien’ in de klassen en mochten ze hun fiets versieren met blikjes en in Gramsbergen rondfietsen. Iedereen die op dat moment in Gramsbergen was heeft dat kunnen zien en horen! Op mijn vraag naar welke school ze na de vakantie gaan, antwoordden de kinderen dat de ene helft van de klas naar de Nieuwe Veste gaat en de andere helft naar het Vechtdal College. Marjolijn zegt dat ze later dierenarts wil worden, Daniek dokter of in de verzorging. Sander wil
Obs Den Velde Vlnr: Niels Heyman, Myrle Wiltvank en Gijs Sportel
26
Foto: Henk Beenen
OBS DEN VELDE
Obs Prinses Irene Boven vlnr: Sander Dommerholt, Erwin Kosse, Sil Hudepol en Melanie Hofsink Midden: Jasmijn Odink en Malou Reinders Vóór: Lars Woelders, Indy Lopers, Daniek van der Haar en Marjolijn Drenthen
elektricien worden en Lars wil topsporter worden, net als Erik Hulzebosch of Gary Hekman. Hij hoopt dat het gaat lukken. De meeste kinderen zullen de gezelligheid op deze school gaan missen!
H
et rondje Gramsbergen, met een uitstapje naar Hardenberg, zit er bijna weer op. Gert Mink bezoekt als laatste obs Den Velde.
Obs Den Velde
In groep 8 van obs Den Velde zaten dit jaar drie leerlingen, Myrle Wiltvank, Gijs Sportel en Niels Heyman. Gijs is de enige die vanaf groep 1 op obs Den Velde heeft gezeten. Myrle is in groep 5 op school gekomen en Niels kwam in groep 6 erbij. In groep 5 zat Gijs eerst helemaal alleen. Daar kwam later het jaar Myrle bij. De groep is nog wel iets groter geweest, maar gedurende de schoolperiode zijn ook leerlingen vertrokken. Ze hebben het nooit erg gevonden dat ze met z’n drieën in een kleine klas zaten, want ze hadden altijd combinatiegroepen. Ze kunnen het onderling goed met elkaar vinden, maar ze zijn geen vrienden. Opvallend is dat Gijs vanaf groep 3 dezelfde juf heeft gehad. Zij verhuisde steeds met hem mee naar de volgende groep. De mooie momenten die ze zich zullen herinneren zijn vooral de schoolkampen. Texel was het mooiste kamp, dat vier dagen duurde. Vooral het strand vonden ze allemaal erg mooi. En natuurlijk niet slapen, of zo min mogelijk in ieder geval. Ook de workshops op donderdag vonden ze erg leuk. Ze vonden het mooi dat de obs een kleine school is met een enorm groot schoolplein, waar ruimte genoeg is om je te vermaken. Ze vonden het prettig dat je elkaar bijna allemaal kende. Je mocht, als je ouder was, ook af en toe meehelpen in lagere groepen. Ze moesten hun eigen afscheid regelen. Ze bedachten een puzzeltocht en daarna gingen ze een quiz en allerlei spelletjes doen. Het thema was ‘Ik hou van Holland’. Ze hadden alles zelf geregeld, zoals vrijwilligers vragen, maar ook het uitzetten van de puzzeltocht. Ze denken alle drie dat ze straks de school wel gaan missen. Maar toch hebben ze erg veel zin in de nieuwe school. Myrle gaat naar de Nieuwe Veste en Niels en Gijs gaan naar het Vechtdal College. Wat ze spannend lijkt, is het steeds wisselen van lokaal en docent. Hiermee zijn we aan het einde gekomen van een mooi rondje scholen met hun schoolverlaters en veel herinneringen. Heel veel succes op het voortgezet onderwijs!
De Groene Gramsberger wordt mede mogelijk gemaakt door onderstaande sponsors:
AGENDAAGENDAAGENDAAGENDA BIJZONDeREACTiVIteiTenBIJZONDeREACTiVIteiTenBIJZONDeREACTiVIteiTen
Holthoner Oogstdag 2 augustus
D
e Historische Culturele Kring Gramsbergen - De Krim, houdt voor de negentiende keer de nostalgische en sfeervolle Oogstdag. Een evenement, waarbij op traditionele wijze rogge wordt geoogst. Het oogstterrein ligt naast de N34, bij pannenkoekenrestaurant De Ganzenhoeve. Om 11.00 uur is de opening, daarna beginnen de activiteiten op het oogstterrein. Een grote groep vrijwilligers zal dan handmatig rogge maaien met zeis of zicht en een door paarden getrokken maaimachine. Door een oude dorsmachine worden de aren van het koren gescheiden. Verder kunnen toeschouwers genieten van oude ambachten, zoals broodbakken in een veldoven, en streekeigen producten kopen. Heerlijke pannenkoeken worden gebakken door dames in klederdracht. Veel oude tractoren en machines staan opgesteld. Ook kan, verzorgd door menver-
2 augustus
eniging HARP, een rondrit met paard en wagen worden gemaakt. Er zijn levende dieren en kinderen kunnen ‘kalverschetsen’. Voor de beste schets is een leuk prijsje te winnen. Het oogstterrein bij de Ganzenhoeve is het startpunt voor de Landgoedwandeling. Er zijn twee routes, 7 en 15 kilometer. Vertrek is tussen 08.00 en 11.00 uur. Kosten 2 euro pp. Ruime parkeergelegenheid is aanwezig. Na afloop heeft u toegang tot het Oogstfeest. Voor fietsliefhebbers zijn toeristische routes uitgezet. De routes eindigen bij het oogstveld. Gestart wordt vanaf 10.00 uur bij het Museum in Gramsbergen, Café Raterink in De Krim, Natuurinformatiecentrum De Koppel in Hardenberg, of bij het Toeristisch Informatie Punt in Coevorden. De fietstochten zijn gratis. Toegang tot het Oogstfeest kost 2 euro pp.
Kom op en sta op tegen kanker en ‘Ren voor je leven’! p 23 augustus hoopt Henk Meppelink zijn honderdste (ultra)- mers mogen op elk moment marathon te lopen op de Combibaan in Gramsbergen. Hier- aansluiten of uitstappen. Het mee wil hij geld genereren voor KWF Kankerbestrijding. Veel is geen wedstrijd. Tijdens de 23 augustus
O
geld is nog nodig voor onderzoek om deze ziekte te bevechten. Om 09.30 uur wordt een Jeugdclinic voor de Lichtstadloop gegeven. Om 10.00 uur start de 5-uursloop. Onder het motto: ‘Ren voor je leven’ vraagt Henk met hem een paar ronden over de Combibaan te lopen. Deelne-
2 augustus
Landhoeve Zwieseborg Vliegerfestijn en rommelmarkt Zwieseborg, 11.00 tot 16.00 uur Oogstdag (zie boven)
23 augustus
‘Ren voor je Leven’ (zie boven)
Een GroeNE cadeau-Tip!
29 augustus t/m 6 september
13 september
30 augustus
Open Monumentendag (zie pagina 2)
Feestweek Gramsbergen Lichtstad (zie ook pagina 23) Reünie oud-GOS-medewerkers (zie pagina 23)
9 september
Openluchttheater Gramsberger Bosje (zie pagina 23) Zwemclub De Lee Reünie (zie ookpagina 12 en 13)
5-uursloop is er een randprogramma met muziek, regionaal bekende artiesten en sportmensen. De enige voorwaarde om naar binnen te kunnen, is een donatie voor het goede doel. Om 15.00 uur is de finish en afsluiting van de 5-uursloop.
Stedekunst 2014 (zie pagina 2)
Landhoeve Zwieseborg Historisch festival, oldtimerrit, landleven-markt Van 11.00 tot 16.00 uur
Vrouwen van Nu Muziekavond met Henk Mink Dorpshuis De Binder, aanvang 19.45 uur 18 september Passage 11 september KC De Vlaswiek, van 19.45 tot 21.45 uur Stadsbelang Gramsbergen e.o. Inloopspreekuur 19 september Dorpshuis De Binder Openluchttheater Gramsberger Bosje 19.30 tot 20.00 uur (zie pagina 23)
Geef familieleden, vrienden of kennissen, die niet in Gramsbergen e.o. wonen, een origineel cadeau: Een jaar lang De Groene Gramsberger voor slechts € 25.–!
(Bij verzending naar het buitenland wordt extra porto in rekening gebracht) Stuur een briefje met het bezorgadres van de nieuwe abonnee(s) naar: Dionne Matel, Loozermars Zuid 68, 7783 EK Gramsbergen of mail de gegevens naar:
[email protected] Stort uw betaling op rekeningnr.: 14 77 94 277 tnv Stichting ‘De Groene Gramsberger’ in Gramsbergen. Na ontvangst van de betaling wordt voor verzending gezorgd.
Het volgende nummer verschijnt: 17 september Uiterste inleverdata oktobernr: vóór 3 sept.