7 Het productieproces: voorbereiding en uitvoering

Auteurs: Jans, Bast, Nijland www.grondslagenaodeelb.noordhoff.nl

7 7.1*

7.2

isbn: 978-90-01-79718-8 © 2012 Noordhoff Uitgevers bv

Het productieproces: voorbereiding en uitvoering ► § 7.1 Geef (zo gedetailleerd mogelijk) aan tot welke typologie de volgende ondernemingen behoren. Raadpleeg hiervoor het schema in § 1.3 en de tekst van § 7.1.2. a Rex BV produceert rolstoelen in diverse modellen, waarmee in ziekenhuizen de ‘zittende’ patiënten intern kunnen worden vervoerd. b VOF HiCar produceert standaard aluminium spoilers voor vrachtauto’s. c Van der Geld BV produceert betonnen trottoirtegels in een aantal standaardformaten en maakt daarbij gebruik van grote mallen. d Bolsma BV produceert jonge jenever in flessen van 0,75 liter. e raffic BV produceert verkeersborden, conform de bepalingen uit het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens (RVV) voor gemeenten en andere overheidslichamen in Nederland. f Elevator Ltd. produceert liften voor bedrijven en instellingen. g Adelaar BV produceert schoolmeubilair, bestaande uit buizenframes met houten/formicadelen. h Best Shipyards BV produceert jachten met een lengte van 15 meter en langer op bestelling. i 4N BV produceert (blanco) cd-recordables van 74 en 80 minuten in aparte productlijnen. j Werkspoor NV produceert treinwagons voor personenvervoer. k StudElec BV vervaardigt speciaal aangepaste apparatuur voor geluidsstudio’s van radiostations, zieken- en verpleeghuizen, enzovoort. l CaterFood BV produceert kant-en-klaarmaaltijden die door een aantal luchtvaartmaatschappijen aan hun passagiers worden verstrekt. m Mijn BV produceert keukenzout in pakken van 1 kg. ► § 7.2 Aannemingsbedrijf Lucas BV in Nijmegen houdt zich bezig met de nieuwbouw van woningen in grote projecten voor woningbouwverenigingen. Het bedrijf schrijft in op projecten die openbaar worden aanbesteed (hiervan zijn reeds bestek en tekeningen beschikbaar) en probeert de opdrachten door een scherpe calculatie te verwerven. Hierbij is de goede naam van de onderneming (‘bouwen met kwaliteit’) een belangrijke factor. Maak aan de hand van § 7.2.3 een gedetailleerde procesanalyse voor Lucas BV.

Opgaven Grondslagen AO Deel B – Hoofdstuk 7 | 1


7.3


► § 7.3 en § 7.4 Lees de volgende tekst over de offertecalculatie zorgvuldig door. Offertecalculatie Bij stukproductie is het gebruikelijk dat een globale calculatie wordt gemaakt van de kostprijs van hetgeen wordt geoffreerd. Een dergelijke calculatie noemt men een offertecalculatie. Men doet dit vanwege de veelal beperkte tijd die voor het uitbrengen van een offerte beschikbaar is en vanwege de kosten verbonden aan het opstellen van een gedetailleerde voorcalculatie. Hierbij speelt natuurlijk ook een rol dat lang niet elke uitgebrachte offerte uiteindelijk tot een opdracht zal leiden. Wanneer men voor een bepaalde offerte dus wel een ‘kostbare’ gedetailleerde voorcalculatie maakt, loopt men het risico dat het vele werk uiteindelijk allemaal voor niets is geweest. Om een offertecalculatie snel en adequaat te kunnen maken zal men de beschikking moeten hebben over geanalyseerde nacalculaties van vroegere werken, liefst gesplitst naar belangrijke onderdelen. Deze nacalculaties kunnen voor wat betreft de hoeveelheidscomponenten een behoorlijk houvast bieden om een calculatie te maken voor een nieuw project/product. Wanneer men onder andere met behulp van de geanalyseerde nacalculaties een globale schatting heeft gemaakt van de hoeveelheden, kunnen deze hoeveelheden gekoppeld worden aan actuele prijzen en tarieven. Op deze wijze krijgt men dan een ‘globale’ voorcalculatorische kostprijs. Deze kostprijs wordt vervolgens verhoogd met opslagen voor algemene kosten, risico en winst, en zo ontstaat de aanbiedingsprijs. Het mag duidelijk zijn dat deze wijze van calculeren niet vrij is van risico’s. Enerzijds kan een te behoudende (voorzichtige) manier van calculeren leiden tot steeds te hoge aanbiedingsprijzen, waardoor de onderneming van orders verstoken zal blijven. Anderzijds kan een al te globale calculatie leiden tot het over het hoofd zien van bepaalde kostencomponenten, hetgeen bij acceptatie van de aanbiedingsprijs door de opdrachtgever tot grote verliezen kan leiden, omdat de opdrachtgever zal vasthouden aan de geoffreerde aanbiedingsprijs en het dus niet mogelijk is deze calculatiefouten af te wentelen op de opdrachtgever. Nadat een aanbieding door de opdrachtgever is geaccepteerd, dient alsnog een gedetailleerde voorcalculatie gemaakt te worden. Dit is nodig omdat de globale calculatie te weinig aanknopingspunten biedt om de uitvoering te beheersen. Nadat de gedetailleerde voorcalculatie is opgesteld, blijkt in hoeverre het systeem van globale calculatie heeft voldaan; eventuele afwijkingen worden nu namelijk zichtbaar. Het totale orderresultaat kan men na uitvoering van een order als volgt analyseren:



Transactieresultaat Commercieel calculatieverschil Calculatieverschil


= =

Aanbiedingsprijs Globale voorcalc. kp.

–/– –/–

=

Gedetaill. voorcalc. kp.

–/–

Globale voorcalc. kp. Gedetailleerde voorcalc. kp. Werkelijke kp.

De voortschrijdende automatisering zorgt ervoor dat het opstellen van een globale voorcalculatie steeds nauwkeuriger kan geschieden en dat het onderscheid met de gedetailleerde voorcalculatie steeds kleiner wordt. Beantwoord nu de vragen die aan de hand van de volgende casus worden gesteld. Installatiebureau Klerks in Harlingen houdt zich bezig met de aanleg van cv-installaties in woonhuizen. Daartoe schrijft het bedrijf in op projecten van woningbouwverenigingen en projectontwikkelaars in de regio. Daarnaast komt het voor dat bij Installatiebureau Klerks BV offerteaanvragen binnenkomen voor de aanleg van een cv-installatie in een individueel woonhuis van een particulier. De projectwoningen (woningbouwverenigingen en projectontwikkelaars) zijn tegenwoordig zo eenvormig dat hierbij de techniek van de offertecalculatie toepasbaar is. De ervaring leert dat dit niet het geval is voor de individuele woningen; hiertussen bestaan forse verschillen. Daarnaast is er een tendens waarneembaar dat de offerte van Installatiebureau Klerks BV alleen wordt gebruikt om met de ‘offerte’ van een beunhaas te kunnen vergelijken. A

Op welke manier kan blijken dat het instrument van de offertecalculatie in het geval van de projectwoningen al dan niet voldoet?

B

Het samenstellen van een offerte voor de aanleg van een cv-installatie in een particulier huis is een tijdrovende en dus kostbare zaak. Er moet immers steeds een gedetailleerde voorcalculatie worden gemaakt als basis voor de aanneemsom. Op welke wijze kan Installatiebureau Klerks BV de kosten van dit offertetraject binnen de perken houden zonder potentiële klanten af te schrikken? Een manier om de geschetste problemen het hoofd te bieden is voortaan installatiewerk in particuliere huizen uitsluitend als regiewerk (zie § 7.3.1) aan te nemen.

7.4

C

Wat betekent de term regiewerk?

D

Welk (groot) bezwaar is voor de klant verbonden aan deze laatste methode? ► § 7.3 en § 7.4 Bouwbedrijf Fransen in Hilversum richt zich op de verbouw/renovatie van woningen. De onderneming heeft 80 personeelsleden in dienst, die verspreid werken over verschillende projecten. Het komt regelmatig voor dat per project slechts een of enkele medewerkers tegelijk worden ingezet.




Projecten worden meestal aangenomen als regiewerk, maar in uitzonderingsgevallen ook wel tegen een vaste aanneemsom. A

Waarom zou Bouwbedrijf Fransen liever op regiebasis werken? (Let op de aard van de opdrachten.) Een correcte urenverantwoording is hier natuurlijk van belang.

7.5

B

Welk logistiek aspect is verbonden aan de controle op de urenverantwoording van het personeel?

C

Welk van de AO-kwaliteitsaspecten is in dit kader het meest van toepassing?

D

Is het mogelijk/wenselijk de klant in te schakelen bij de controle op de urenverantwoording? Motiveer het antwoord.

E

Hoe verloopt hier de controle op de urenverantwoording?

F

Zijn MRP1 en/of MRPII bij Bouwbedrijf Fransen te gebruiken? Motiveer het antwoord. ► § 7.4 LabProducts in Utrecht vervaardigt laboratoriumapparatuur. Men richt zich speciaal op apparatuur waarmee laboratoriumpersoneel de samenstelling (HB-gehalte, cholesterol, bezinksel, enzovoort) van het bloed van een patiënt (eenvoudig) kan vaststellen. De componenten waaruit het apparaat bestaat, worden bij verschillende leveranciers gekocht. LabProducts heeft in het kader van de enorme schadeclaims die kunnen voortvloeien uit een inadequate werking van de apparatuur, besloten een nauwkeurige vastlegging te maken van het gehele productieproces van ontvangst van componenten tot en met aflevering bij het lab. Meteen wil de leiding van LabProducts deze vastleggingen benutten in het kader van een zogenoemd ISO 9000-certificeringstraject. Ook in het kader daarvan moet nauwkeurig gekeken worden naar de volledigheid van de vastleggingen met betrekking tot de traceability van de diverse componenten. Om in aanmerking te komen voor een ISO 9000-certificaat moet de onderneming onder meer (contractuele) toeleveranciers evalueren. In de norm staat het volgende: 1 Toeleveranciers moeten worden geëvalueerd op basis van hun vermogen tot het voldoen aan de eisen van het toeleveringscontract met inbegrip van de kwaliteitssysteemeisen en alle specifieke eisen voor kwaliteitsborging. 2 Toeleveranciers moeten worden geselecteerd op basis van hun vermogen tot het voldoen aan de eisen van het toeleveringscontract met inbegrip van de kwaliteitssysteemeisen en alle specifieke eisen voor kwaliteitsborging. 3 Soort en mate van het door de leverancier uitgevoerde toezicht moeten gedefinieerd worden. Dit zal afhankelijk zijn van het soort



4


product en, voor zover van toepassing, van gegevens betreffende zijn voorheen getoonde bekwaamheid en prestaties. Er moet een kwaliteitsregistratie van aanvaardbare toeleveranciers worden opgezet en bijgehouden.

Stel dat toeleverancier Karels zelf ook ISO-gecertificeerd is. A

Is het noodzakelijk een kwaliteitscontrole uit te voeren bij de ontvangst van componenten (afkomstig van toeleverancier Karels) in het magazijn? Motiveer het antwoord. Ziekenhuis Almere-Haven stuurt tien HB-toestellen retour omdat ze foute meetresultaten genereren. Bij controle door LabProducts blijkt in alle tien apparaten een bepaalde component (type A344X) defect te zijn.

B

Welke vastleggingen moet LabProducts gemaakt hebben om vast te kunnen stellen welke toeleverancier aansprakelijk gesteld kan worden?


7 Het productieproces: voorbereiding en uitvoering

Recommend Documents