JAARVERSLAG 2009
INHOUD Jaarstukken 2009 Deel 1 - Jaarverslag 3
Algemene gegevens
5
Jaarverslag van het Bestuur
9
Verslag van de Raad van Commissarissen
15
Volkshuisvestingsverslag
30
Kengetallen en toelichting
Deel 2 - Jaarrekening 32
Balans
35
Winst- en Verliesrekening
37
Kasstroomoverzicht
39
Waarderingsgrondslagen
45
Toelichting op de balans
55
Toelichting op de winst- en verliesrekening
62
Kostenverdeelstaat
64
Winst- en verliesrekening Woonbedrijf en Maatschappij
67
Winstbestemming
68
Accountantsverklaring
1
2
ALGEMENE GEGEVENS Naam van de toegelaten instelling
: Stichting Goed Wonen Zederik
Geconsolideerde deelneming
: Stichting tot Behoud van Hoeve Killestein
Plaats van vestiging
: Lexmond
Vestigingsadres
: Dorpsstraat 82 – 4128 BZ
Correspondentieadres
: Postbus 12 - 4128 ZV
Telefoonnummer
: 0347-324900
Faxnummer
: 0347-324909
E-mail adres
:
[email protected]
Website
: www.goedwonenzederik.nl
Datum van het Koninklijk Besluit waarbij de instelling is toegelaten
: 5 april 1979
Datum omzetting vereniging in stichting
: 12 december 2000
Inschrijvingsnummers Kamer van Koophandel
: 23036260 en 11051567
NRV nummer Centraal Fonds Volkshuisvesting
: 02436 (L-nummer 1040)
Lidmaatschap landelijke brancheorganisatie
: Aedes
Raad van Commissarissen
: ing. J.C. van Bemmel, voorzitter E.E.E. Bessem, lid N.A.J. van Dijk, lid mr. A.D. Heij, lid B.G. den Hartog, vice-voorzitter
Bestuur
: C.J. Braat, directeur
3
4
JAARVERSLAG VAN HET BESTUUR SAMEN WERKEN AAN WONEN IN EEN AANTREKKELIJKE DORPSOMGEVING Deze missie van Goed Wonen Zederik is in het ondernemingsplan Tijd om de oogsten 2008-2011 vastgelegd. Halverwege de ondernemingsplanperiode kan gesteld worden dat we goed op koers liggen, de nodige prestaties zijn geleverd en de geformuleerde ambities nog binnen ons bereik liggen. De organisatie is daarop in het verslagjaar aangepast met de inrichting van een afdeling Vastgoed en uitbreiding van het secretariaat. Een woord van dank aan en respect voor alle medewerkers is daarbij bijzonder op zijn plaats. Het blijft een grote uitdaging om met een toch relatief kleine club onze doelstellingen te realiseren. De vermogenspositie van Goed Wonen Zederik is gezond en de reguliere exploitatie is positief. De financiële continuïteit op korte termijn is daarom gewaarborgd. Rekening houdend met het ambitieuze nieuwbouwprogramma, met een actuele onderhoudsbegroting met vraaggestuurd onderhoud, met de door de overheid opgelegde betaalbaarheidsheffing, de integrale Vennootschapsbelasting en met het Te Woon aanbieden van ruim 70% van de bestaande woningvoorraad blijft er voldoende investeringscapaciteit over voor de te realiseren bouwproductie in de komende jaren. Ook op de lange termijn is de financiële continuïteit daarmee gewaarborgd. Uit scenarioanalyses blijkt dat tegenvallers kunnen worden opgevangen en dat bij cumulatie van tegenvallers er voldoende bijsturingsmogelijkheden aanwezig zijn. Dit is een belangrijke conclusie gelet op de ontwikkeling van de woningmarkt en de economische recessie waarin we in 2009 zijn beland. De introductie van Te Woon in de nieuwbouw en vanaf 2010 ook in de bestaande voorraad kan daaraan een belangrijke bijdrage leveren. Voor de borging van financieringen is Goed Wonen Zederik in 2009 toegetreden tot het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Door het WSW is voor 2009-2010 voldoende faciliteringsvolume beschikbaar gesteld. Het belang van sturen op kasstromen en ook op bedrijfswaarden is in een tweetal themabijeenkomsten met de Raad van Commissarissen en Managementteam besproken. Medio 2009 is het prestatiecontract Wonen Zederik 2009-2011 getekend, waarin de samenwerking tussen Gemeente Zederik en Goed Wonen Zederik is geregeld. Afspraken zijn gemaakt over de te realiseren opgaven op grond van de Gemeentelijke Woonvisie en het ondernemingsplan van Goed Wonen Zederik. Goed Wonen Zederik zal van de huidige kernvoorraad van 1.100 woningen minimaal 1.000 woningen binnen de categorieën goedkope en betaalbare huur en sociale koop handhaven. Er is een bouwprogramma overeengekomen van 160 woningen in de sociale voorraad en 90 woningen in de vrije sector, gedefinieerd in een 16 tal min of meer concrete projecten. Er is een sociale grondprijs vastgesteld voor huur- en koopwoningen voor een aantal met name genoemde locaties in eigendom van de gemeente. Ook is afgesproken dat Goed Wonen Zederik beheerplannen per dorpskern (dorpsplannen) gaat opstellen voor de leefbaarheid van wijken en buurten waar wij bezit hebben. In dit kader is eind 2009 samen met de gemeente Zederik een Dorpentocht gehouden in alle kernen van Zederik. Het prestatiecontract wordt in het 1e halfjaar 2011 geëvalueerd.
5
Om te beoordelen of de bouwproductie past bij de vraag uit de markt is in het voorjaar door USP een woonwensenonderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek geeft van de gemeente Zederik en de verschillende kernen een helder beeld van de woonwensen van de inwoners en ingeschreven woningzoekenden voor een sociale sectorwoning, waaronder starters en vestigers. Door de provincie Zuid Holland is een onderzoek verricht “Tussen Groei en Krimp in het Groene Hart”. De komende jaren kan duidelijk worden dat krimp ook in verschillende kernen van Zederik zal ontstaan. In het kader van een goede risicobeheersing is het voortdurend monitoren van de projectenportefeuille in relatie tot de woningmarkt een structurele activiteit geworden. Dit onderwerp is een vast agendapunt van de werkoverleggen met de Managers Vastgoed, Wonen en het Hoofd Boekhouding. Daartoe is een instrument ontwikkeld (de projectenplanning) dat in 2010 verder geoptimaliseerd zal worden. In de regio Alblasserwaard/Vijfheerenlanden is ook in 2009 het “Bod aan de Regio” geëvalueerd en geconstateerd dat we nog op koers liggen. Er bestaat wel grote zorg over het behalen van de productieafspraken voor de gehele regio. Tijdens het Aedescongres illustreerde Aedes-voorzitter Marc Calon de huidige positie van de corporatiesector als ‘A perfect storm’: de sociale sector tussen twee metershoge golven, links de publieke opinie en rechts het economische klimaat. Toenmalig minister Van der Laan zei dat hij trots is op de sector. Partnerschap was de kern van zijn boodschap aan de vereniging. ‘We gaan samen dit varken wassen’. Calon gaf aan dat de minister aan de kant van de overheid zit en door middel van regels de zaak wil regelen. 'Maar wij zeggen "nee", het zijn ondernemingen. Hartstikke goed dat je als minister het takenveld van corporaties afbakent, maar maak ons geen ambtenaar. Wij zijn ondernemers.' 'Als wij als corporaties stout zijn, moeten we keihard worden aangepakt door een woonautoriteit of de raad van commissarissen. Dáár moet je de scherpte organiseren.' ‘Gaan wij aan de zijkant staan of gaan wij het gesprek aan over de woningmarkt en dan niet alleen de onderkant? Laten we ervoor zorgen dat die woningmarkt in beweging komt.’‘Als we in Den Haag wat willen bereiken, moeten we niet langer alleen maar " nee" zeggen maar ons proactief en responsief opstellen, naar de overheid en naar de markt.’ De Aedes-leden onderschreven en benadrukten het belang van de regionale samenwerking en aanpak: ‘Investeren in plaats van doneren’, luidde een reactie vanuit de zaal. Het congres sprak haar zorg uit over het urgentiebesef in Den Haag als het gaat om het opdrogen van de kasstromen van de corporaties en de investeringscondities. Inmiddels wordt door de corporaties samen met Aedes hard gewerkt aan de uitvoering van de strategisch agenda. DE KLANT Keuzevrijheid nieuwbouw is kopen wordt onderhoud is beginnen.
voor de klant staat bij Goed Wonen Zederik hoog in het vaandel. De volledig in het nieuwe Te Woonconcept aangeboden. Keuze tussen huren en door de klant zeer gewaardeerd. Met het aanbieden van vraaggestuurd in 2009 gestart. De uitvoering van een aantal complexen zal in 2010
Bij zowel nieuwbouw als vraaggestuurd onderhoud worden keuzepakketten aangeboden bij keuken- en badkamerinrichting. De dienstverlening van Goed Wonen Zederik wordt hoog gewaardeerd. Eind 2009 is het KWH-huurlabel voor twee jaar gecontinueerd.
6
HET BEZIT Voor de jaren 2009-2011 is het voorraadbeleid “van strategisch beleid naar vastgoedsturing” vastgesteld. Dit beleidsplan legt op hoofdlijnen vast hoe wij ons vastgoed als sturingsinstrument inzetten om ons hoofddoel te realiseren: het huisvesten van onze doelgroepen van beleid. Onze woningvoorraad gaat uit vier groepen bestaan; ca. 800 woningen in Te Woon, ca. 220 senioren huurwoningen, 45 woningen (herstructurering o.d.) en 50 eengezinswoningen voor de vrije verkoop. Binnen het voorraadbeleid is ook een energiebeleid vastgesteld. Beleidsuitgangspunt is minimaal niveau C voor alle woningen in de bestaande voorraad. De bouwproductie in Zederik komt op stoom. Voor de zomervakantie werden 10 woningen (6 sociaal en 4 vrije sector) opgeleverd aan de Killesteijnstraat in Lexmond. Eind 2009 zijn 60 woningen in aanbouw; 12 Beneden/bovenwoningen (sociaal) Kweldam Tienhoven en 48 appartementen (44 sociaal en 4 vrije sector) in de Weide te Meerkerk. Begin 2010 is gestart met de bouw van 26 woningen; 8 eengezinswoningen (sociaal) aan de Ds. Magendansstraat Lexmond en 18 appartementen (8 sociaal en 10 vrije sector) boven het nieuwe winkelcentrum in Ameide. Daarmee zitten we aan het begin van 2010 dan op ca. 100 woningen en ca. 40% van de afgesproken bouwopgave (sociaal 78 won. 50% en vrije sector 18 won. 20%). VERANTWOORDING In het jaarverslag leggen wij rekening en verantwoording af over de in het jaar 2009 geleverde prestaties. Dit wordt uitgebreid beschreven in het volkshuisvestingsverslag, waarin verantwoording wordt afgelegd over de zes zogenaamde prestatievelden zoals deze zijn genoemd in het Besluit Beheer Sociale Huursector. In de jaarrekening vindt de financiële verantwoording plaats. Daaruit blijkt onder andere dat de financiële continuïteit voor de komende jaren voldoende gewaarborgd is. In het jaarverslag van de Raad van Commissarissen, legt de Raad als onderdeel van de maatschappelijke onderneming Stichting Goed Wonen Zederik publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van haar taken en bevoegdheden in het afgelopen jaar. Eind 2009 is besloten ons in de tweede helft van 2010 te laten visiteren. Met deze onafhankelijke beoordeling van onze geleverde prestaties voor de maatschappij en onze gerealiseerde activiteiten in 2010 kan dan in 2011 de beleidscyclus 2008-2011 met het opstellen van een nieuw ondernemingsplan worden afgesloten.
Lexmond, juni 2010 Kees Braat Directeurbestuurder
7
8
VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN ALGEMEEN De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie en de met haar verbonden ondernemingen en staat tevens het bestuur met raad ter zijde. De Raad van Commissarissen houdt onder andere toezicht op: o o o o o o o o o
realisering van de doelstellingen van de corporatie; realisering van de volkshuisvestelijke opgaven; strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van de corporatie; opzet en werking van de interne risicobeheersing- en controlesystemen; kwaliteitsbeleid; kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording; financieel beleid naleving van toepasselijke wet- en regelgeving; governance
De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Commissarissen zijn in artikel 19 van de statuten van Stichting Goed Wonen Zederik omschreven, gewijzigd vastgesteld op 18 december 2008 en gepubliceerd op de website van Goed Wonen Zederik. Een en ander is verder uitgewerkt in het reglement voor de Raad van Commissarissen en Bestuur van Stichting Goed Wonen Zederik, gewijzigd vastgesteld op 30 oktober 2008 en gepubliceerd op de website van Goed Wonen Zederik. In dit jaarverslag legt de Raad van Commissarissen, als onderdeel van een maatschappelijk ondernemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van haar taken en bevoegdheden in het afgelopen jaar. Als toezichtkader voor het uitoefenen van haar taken hanteert de Raad van Commissarissen: o het Besluit Beheer Sociale Huurwoningen (BBSH); o het door haar goedgekeurde ondernemingsplan met de daarin opgenomen missie en strategieën; o het jaarplan; o de begroting; o het Treasury Statuut; o de Balanced Score Card, inclusief risicoanalyses; o de managementrapportages; o de benchmarkanalyses van het Centraal Fonds Volkshuisvesting; o de Aedescode, inclusief de Governancecode Woningcorporaties; o voortgangsrapportages van onderhanden projecten; o afspraken met externe belanghebbenden. Dit toezichtkader is door de Raad van Commissarissen in 2009 gebruikt bij het nemen van beslissingen, het beoordelen van bestuursvoorstellen en de bewaking van de strategie tot realisatie van de corporatiedoelstellingen. TAAK EN WERKWIJZE De Raad van Commissarissen was per 31 december 2009 samengesteld uit vijf leden, die in eerste instantie voor een periode van vier jaar zijn benoemd en die, overeenkomstig het bepaalde in de statuten, voor twee volgende zittingstermijnen van vier jaar kunnen worden herbenoemd. De selectie van leden van de Raad van Commissarissen is gebaseerd op de profielschets Raad van Commissarissen, vastgesteld op 15 januari 2008 en gepubliceerd op de website van Goed Wonen Zederik. De Raad van Commissarissen is gedurende het verslagjaar van samenstelling veranderd door het aftreden van de vicevoorzitter, de heer G.P. Oosterling per 1 juli 2009.
9
De personalia van de leden van de Raad van Commissarissen en de overige voor hun functie relevante gegevens zijn: Naam Leeftijd Functie Deskundigheidsgebied Beroep Relevante nevenfuncties Benoemd per Herbenoemd per Aftredend per Naam Leeftijd Functie Deskundigheidsgebied Beroep Relevante nevenfuncties
: : : :
de heer ing. J.C. van Bemmel 60 jaar voorzitter innovatie, strategie, huurdersbelangen, algemeen, personeelsbeleid : ondernemer, directeur/dga ProNova Consultancy bv : voorzitter OKZO (Overleg Kommissie Zederik Ondernemers) : 01-01-2001 : 01-01-2005 en 01-01-2009 : 01-01-2013
Benoemd per Herbenoemd per Aftredend per
: de heer B.G. den Hartog : 61 : vice-voorzitter : projectontwikkeling : zonder : commissaris namens TechFund bij Madcap B.V., HardinxveldGiessendam :01-07-2008 ::01-07-2012
Naam Leeftijd Functie Deskundigheidsgebied Beroep Relevante nevenfuncties Benoemd per Herbenoemd per Aftredend per
: de heer E.E.E. Bessem : 46 jaar : lid : vastgoedaspecten : directeurbestuurder bij NV Stads Vastgoed Rotterdam : geen : 03-09-2009 :: 01-07-2013
Naam Leeftijd Functie Deskundigheidsgebied Beroep
: : : : :
Relevante nevenfuncties Benoemd per Herbenoemd per Aftredend per Naam Leeftijd Functie Deskundigheidsgebied Beroep Relevante nevenfuncties Benoemd per Herbenoemd per Aftredend per
mevrouw mr. A.D. Heij 50 jaar lid juridische aspecten hoofd directiezaken Maatschappelijke ontwikkeling van de gemeente Utrecht : geen : 01-07-2005 : 01-07-2009 : 01-07-2013 : de heer N.A.J. van Dijk : 70 jaar : lid : financieel-economisch : zonder : lid van College van Kerkrentmeesters van de Hervormde Gemeente Vianen (PKN) adviseur bij Sportstichting Lexmond : 01-07-2002 : 01-01-2003 en 01-01-2007 : 01-01-2011 10
De heer J.C. van Bemmel en mevrouw A.D. Heij zijn benoemd op voordracht van de huurdersorganisatie (Huurdersbelang Zederik). Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen heeft de Raad van Commissarissen zich regelmatig mondeling dan wel schriftelijk door het bestuur laten informeren inzake de (financiële) resultaten in relatie tot de beoogde doelen, relevante externe ontwikkelingen en de wensen en behoeften van belanghebbenden. De Raad van Commissarissen heeft in het afgelopen boekjaar het volgende ondernomen om zich op de hoogte te houden van wat er leeft in het speelveld van Stichting Goed Wonen Zederik: • periodiek overleg tussen de voorzitter van de Raad van Commissarissen en de directeurbestuurder; • Een informele bijeenkomst met Huurdersbelang Zederik; • Overleg met Deloitte (de externe accountant) in de vergadering van 12 mei 2009; • Themabijeenkomst met de directeurbestuurder, het Managementteam en het Hoofd Boekhouding in aanwezigheid van de interim controller met als thema: Sturen op Kasstromen. • Presentatie met de directeurbestuurder en het Managementteam van de onderzoeksresultaten van het woonwensenonderzoek. • Themabijeenkomst met de directeurbestuurder, het Managementteam en een financieel adviseur met als thema: Sturen op Waarden. De leden van de Raad van Commissarissen hebben kennis genomen van de belangrijkste publicaties van Aedes en enkele leden van de Raad van Commissarissen hebben speciale workshops bijgewoond georganiseerd door de Vereniging van Toezichthouders Woningcorporaties (VTW). De Raad van Commissarissen is in het afgelopen jaar vijf maal bijeen geweest. Geen van de leden van de Raad van Commissarissen is frequent afwezig geweest bij vergaderingen. In de vergadering van 10 december 2009 heeft de Raad van Commissarissen haar eigen functioneren evenals dat van de individuele leden besproken. De zelfevaluatie heeft plaatsgevonden op basis van de Governancecode Woningcorporaties. Uit deze zelfevaluatie zijn geen specifieke voornemens naar voren gekomen. De raad meent te kunnen vaststellen dat het functioneren van de individuele leden alsmede het functioneren van de raad als geheel gedurende 2009 in balans was met de door de organisatie en haar maatschappelijke omgeving gestelde eisen. Blijvend zal de aandacht uitgaan naar de door de organisatie geleverde prestaties maar vooral ook naar de mogelijke effecten uit voorliggende of te implementeren beleidsplannen. Een zelfkritische opstelling en toetsing aan relevante opinies en informatie van buiten de eigen organisatie past hierbij. In het verslagjaar heeft een delegatie van de Raad van Commissarissen het Personeelsoverleg op 18 november 2009 bijgewoond. Tevens heeft een delegatie van de Raad van Commissarissen overleg met de huurdersorganisatie gevoerd. De Raad van Commissarissen heeft in het afgelopen boekjaar ondermeer de volgende besluiten genomen en gesproken over de volgende gespreksonderwerpen en hierover nadrukkelijk advies gegeven. Belangrijkste besluiten: - goedkeuring van het jaarplan 2009; - goedkeuring van het jaarverslag 2008, inclusief het volkshuisvestingsverslag en jaarrekening, de accountantsverklaring en diverse rapporten; - goedkeuring van het verslag woningtoewijzing 2008; - goedkeuring van de begrotingswijziging 2009; - herbenoeming van mevrouw A. Heij voor (opnieuw) een periode van 4 jaar; - benoeming van de heer B.G. den Hartog tot vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen; 11
-
benoeming van de heer E.E.E. Bessem tot commissaris voor een periode van 4 jaar; goedkeuring van het energiebeleid met het beleidsuitgangspunt minimaal label C; goedkeuring tot het uitvoeren van een visitatietraject in 2010; goedkeuring van het strategisch voorraadbeleid 2009-2011; goedkeuring van het jaarplan 2010; goedkeuring van de begroting 2010 met meerjarenprognoses 2010-2019; goedkeuring van het Treasury Jaarplan 2010; goedkeuring van het uitbestedingsbeleid; goedkeuring tot het ontbinden en vereffenen van Stichting tot Behoud van Hoeve Killestein.
Gespreksonderwerpen: - huurbeleid; - het strategisch voorraadbeleid en de kwaliteit van het woningbezit; - de maatschappelijke opgaven; - de Aedescode, inclusief de Governancecode Woningcorporaties; - de (fraude)risicobeheersing; - de actualiteiten met betrekking tot de financiële en fiscale maatregelen van de rijksoverheid; - het solvabiliteitsoordeel, continuïteitsoordeel, en de benchmark van het CFV en het prestatieoordeel van VROM; - het prestatiecontract met de gemeente Zederik; - de voortgang van onderhanden projecten aan de hand van de fase overgangsdocumenten; - de relatie met de huurdersvereniging. - het huisvesten van de primaire doelgroep; - de leefbaarheid; - wonen en zorg. De Raad van Commissarissen heeft in het afgelopen boekjaar toezicht gehouden op het financiële beleid en de volkshuisvestelijke opgaven op basis van: - de Managementrapportages (per trimester); - de Rapportages Projecten (per trimester); - het Verslag Woningtoewijzing (jaarlijks). ONAFHANKELIJKHEID De Raad van Commissarissen waakt ervoor onafhankelijk te zijn in de zin van de in de Governancecode Woningcorporaties bepaling III 2.2 aangeduide criteria. In 2009 is geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij leden van de Raad van Commissarissen en/of de directeurbestuurder betrokken waren. In het jaar 2009 is binnen de organisatie van Stichting Goed Wonen Zederik geen noodzaak geweest gebruik te maken van de ‘Regeling Melding onregelmatigheden’. Voor de organisatie geldt de integriteitscode met de klokkenluidersregeling welke in 2008 zijn vastgesteld en gepubliceerd staan op de website van Goed Wonen Zederik. De Raad van Commissarissen kent geen eigen, afzonderlijke gedragscode. De Raad van Commissarissen is van mening dat het bestaande reglement voor de Raad van Commissarissen en Bestuur van Stichting Goed Wonen Zederik in voldoende mate hierin voorziet. DESKUNDIGHEID EN SAMENSTELLING De Raad van Commissarissen richt zich bij haar samenstelling alsmede de gewenste deskundigheid en achtergrond naar een profielschets, welke is gerelateerd aan de omvang, samenstelling en activiteiten van Goed Wonen Zederik. De profielschets is in 2008 herijkt. De verantwoordelijkheid voor de taken op het gebied van Audit, Selectie en Remuneratie wordt door de Raad van Commissarissen in gezamenlijkheid gedragen.
12
Op het gebied van Audit betekent dit het toezicht houden op de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, de financiële informatieverschaffing door Stichting Goed Wonen Zederik, de naleving van aanbevelingen, opvolging van opmerkingen van de externe accountant en de relatie met de externe accountant. De directeurbestuurder en de Raad van Commissarissen maken ten minste éénmaal in de vier jaar een grondige beoordeling van het functioneren van de externe accountant in de diverse entiteiten en capaciteiten waarin de externe accountant fungeert. Deze beoordeling zal opnieuw plaatsvinden in het jaar 2010. Per 1 juli 2009 is de vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen, de heer G.P. Oosterling formeel afgetreden. Per dezelfde datum heeft de heer B.G. den Hartog het vicevoorzittersschap op zich genomen. Mevrouw A.D. Heij is per 1 juli 2009 herbenoemd als lid van de Raad van Commissarissen voor opnieuw een periode van vier jaar. In de themabijeenkomst van 3 september 2009 is de heer E.E.E. Bessem benoemd als lid van de Raad van Commissarissen. Voor de selectie en voordracht heeft de Raad van Commissarissen uit haar midden twee leden aangewezen. Voor het aanstellen en herbenoemen van leden heeft de Raad van Commissarissen criteria bepaald waaraan het (op)nieuw te benoemen lid van de Raad moet voldoen. Tevens wordt alsdan de bijbehorende profielschets geactualiseerd. De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor een goed bestuur, onder meer door benoeming, schorsing, ontslag en jaarlijkse evaluatie van het bestuur. In 2009 is de samenstelling van het bestuur niet gewijzigd. Er zijn afspraken gemaakt over het vaste salaris en het salarisperspectief. Naast het vaste salaris is sprake van een variabel deel van maximaal 10% van het vaste salaris, afhankelijk van de beoordeling en de realisatie van de gemaakte prestatieafspraken. Aan de directeurbestuurder is een pensioen toegezegd op basis van de bij de corporatie geldende pensioenregeling van Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW). De pensioenkosten worden gefinancierd door Goed Wonen Zederik. De overige arbeidsvoorwaarden zijn gebaseerd op de CAO Woondiensten. De gehele Raad van Commissarissen is belast met het bezoldigingsbeleid en de beoordeling van het bestuur. De Raad van Commissarissen heeft in de vergadering van 10 december 2009 buiten aanwezigheid van het bestuur het functioneren van het bestuur besproken, gevoed door de zelfevaluatie van de directeurbestuurder, aan de hand van een beoordelingsformulier waarin de doelstellingen voor 2009 zijn opgenomen. Op grond hiervan is aan de directeurbestuurder een variabele beloning toegekend. Over 2009 heeft de directeurbestuurder een beloning ontvangen die is gebaseerd op de arbeidsvoorwaarden van de statutair directeur (commissie Izeboud) functiegroep D met een minimum van € 66.486 en een maximum van € 94.980. HONORERING RAAD VAN COMMISSARISSEN De honorering van de Raad van Commissarissen is gekoppeld aan de zwaarte van de functie alsmede de omvang van de organisatie en houdt rekening met relevante maatschappelijke waarden en normen. De honorering is niet gekoppeld aan de prestaties van Stichting Goed Wonen Zederik. Ten opzichte van het vorige verslagjaar is het honorarium met het inflatiepercentage aangepast. Naast het honorarium is geen sprake van een separate onkostenvergoeding. naam ing. J.C. van Bemmel G.P. Oosterling B.G. den Hartog E.E.E. Bessem N.A.J. van Dijk mr. A.D. Heij
functie Voorzitter Vice-voorzitter Vice-voorzitter Lid Lid Lid
Bruto vergoeding 6.300 2.100 *) 4.200 1.400 *) 4.200 4.200
*) Over een gedeelte van het jaar 2009
13
VERKLARING De Raad van Commissarissen heeft kennis genomen van het jaarverslag zoals dat door de directeurbestuurder is aangeboden en is gecontroleerd door de externe accountants van Deloitte. De Raad van Commissarissen hecht haar goedkeuring aan het jaarverslag en dechargeert de directeurbestuurder voor het gevoerde beleid. Voor akkoord: De Raad van Commissarissen
De heer ing. J.C. van Bemmel
De heer B.G. den Hartog
De heer E.E.E. Bessem
De heer N.A.J. van Dijk
Mevrouw mr. A.D. Heij
Lexmond, 24 juni 2010
14
VOLKSHUISVESTINGSVERSLAG INLEIDING Dit volkshuisvestingsverslag sluit nauw aan bij de prestatievelden zoals deze genoemd zijn in het Besluit Beheer Sociale huursector (BBSH). Hierin worden de zes prestatievelden genoemd, waarover woningcorporaties jaarlijks verantwoording moeten afleggen. Het betreft de volgende prestatievelden: 1. Het bij voorrang passend huisvesten van de primaire doelgroep 2. Het kwalitatief in stand houden van het woningbezit 3. Het betrekken van de huurders bij beleid en beheer 4. Het waarborgen van de financiële continuïteit 5. Woonomgeving en leefbaarheid 6. Wonen en zorg 1. HET BIJ VOORRANG PASSEND HUISVESTEN VAN DE PRIMAIRE DOELGROEP Eén van de kernpunten in het overheidsbeleid ten aanzien van de sociale huursector is dat sociale verhuurders hun woningen bij voorrang dienen te verhuren aan personen die vanwege hun inkomen of door andere omstandigheden moeilijkheden ondervinden bij het vinden van passende huisvesting. Bij het toewijzen van woningen met een verhoudingsgewijs lage huurprijs moet zoveel mogelijk voorrang gegeven worden aan woningzoekenden die, gelet op hun inkomen, in het bijzonder op die woningen zijn aangewezen. Samenstelling woningvoorraad Aan het eind van 2009 bezaten Stichting Goed Wonen Zederik en Stichting tot behoud van Hoeve Killestein gezamenlijk 1.095 woningen (zie tabel). Het zijn in hoofdzaak grondgebonden woningen. De afname is een saldo van oplevering van nieuwbouw, aankoop, woningonttrekking/sloop en verkoop. Woningtype Eengezinswoningen Seniorenwoningen Duplexwoningen (8 stuks) Woningen voor 1- of 2- persoonshuishoudens Mindervalidenwoningen Appartementen Totaal
Aantal 2009 801 207 16 62 7 2 1.095
Aantal 2008 807 219 16 58 7 2 1.109
Naast woningen bezit Goed Wonen Zederik de volgende verhuureenheden: • Recreatieruimte in het bejaardencomplex aan de Lindenstraat te Meerkerk; • 7 standplaatsen in woonwagencentrum Burggraaf te Meerkerk; • 12 garageboxen. Het bezit concentreert zich vooral in de drie grotere kernen Ameide, Lexmond en Meerkerk (zie tabel). Kern Ameide/Tienhoven Hei- en Boeicop Leerbroek Lexmond Meerkerk Nieuwland Totaal
Aantal woningen 2009 286 62 97 265 300 85 1.095
Aantal woningen 2008 289 62 97 273 302 86 1.109
15
Iedere kern vormt een Product Markt Combinatie (PMC). Het strategisch voorraadbeleid waaronder het kwaliteits- en huurbeleid, het aan- en verkoopbeleid en het sloop- en nieuwbouwbeleid vindt per PMC plaats. Op PMC-niveau vindt de toetsing plaats tussen de boekwaarde en de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde geldt als actuele waarde. Als de boekwaarde hoger is dan de bedrijfswaarde dan wordt dit verschil als onrendabele top ten laste van het resultaat gebracht. Woningen in beheer Van de 24 woningen die bij de overdracht van het gemeentelijk woningbedrijf in eigendom bij de gemeente zijn gebleven, resteerden er op 31 december 2009 nog 2 (te weten De Laak 29 en Kortenhoevenseweg 9 te Lexmond). Aangekocht bezit Van het voormalige gemeentelijk woningbedrijf zijn in 1999 10 woningen van de gemeente Zederik aangekocht. Deze specifieke woningen zijn tegen historische kostprijs ingebracht. In 2009 is hiervan geen woning verkocht. Er zijn er nog 5 in bezit. Betaalbaarheid van de voorraad Het is vanwege de hoge stichtingskosten vrijwel niet meer mogelijk voor de laagste inkomens passende nieuwbouw te realiseren. Rekening houdend met de toetsingsgrens van de huurtoeslag is voor deze groepen een nieuwbouwwoning eigenlijk niet meer bereikbaar zonder een hoge onrendabele investering door de corporatie. Het in stand houden van de bestaande goedkope voorraad voor de doelgroep van beleid is dus een belangrijke doelstelling. De woningvoorraad per 31 december 2009 is naar huurprijsklasse in onderstaande tabel weergegeven. Vrijwel de gehele voorraad behoort tot de categorie ‘goedkoop’ of ‘betaalbaar’. Daarmee kunnen wij de primaire doelgroep zoals gedefinieerd in het BBSH uitstekend bedienen. De gemiddelde kale maandhuur kwam uit op € 409. Het gemiddelde huurprijsniveau bedroeg 63% van maximaal redelijk. Het streefhuurbeleid in de bestaande voorraad is vastgesteld op 70% van maximaal redelijk. In de nieuwbouw worden huren meer marktconform vastgesteld. Daar ligt het streefhuurniveau rond 85%. Huurgrenzen Goedkoop (tot € 357,37) Betaalbaar (€ 357,37 - € 548,18) Duur (€ 548,18 - € 647,53) Vrije sector (vanaf € 647,53) Totaal
Aantal 268 797 27 3 1.095
Aandeel 24,5% 72,8% 2,4% 0,3% 100%
Verkoop huurwoningen Goed Wonen Zederik heeft sinds 2001 een verkoopbeleid. Met de evaluatie van het Voorraadbeleid in 2008, is een nieuwe verkooplijst van woningen vastgesteld. De woningen op deze lijst passen volgens het nieuwe voorraadbeleid niet meer in de vastgoedportefeuille. Zodra een woning van deze lijst vrijkomt, bieden wij deze te koop aan. Huurders van Goed Wonen Zederik hebben bij dit aanbod een voorrangspositie. Op deze wijze maakt Goed Wonen Zederik het mogelijk om huurders te laten doorstromen naar de koopsector. In 2009 zijn op deze wijze 6 woningen verkocht. In het ondernemingsplan 2008-2011 is vastgelegd dat klanten meer keuzevrijheid krijgen, ook tussen kopen en huren. Goed Wonen Zederik wil actief beleid ontwikkelen om starters op de koopmarkt meer bereikbaar aanbod te bieden. Wij willen dit bereiken door producten in de markt te zetten die dit mogelijk maken; voor starters op de koopmarkt willen we met Koopgarant© aan de slag. Met Koopgarant© wil Goed Wonen Zederik op duurzame wijze koopwoningen voor starters realiseren. Hiermee zijn we in het voorjaar van 2009 gestart in het nieuwbouwproject Kweldam in Tienhoven. Vervolgens is
16
Koopgarant© in het najaar aangeboden in de nieuwbouwprojecten De Weide in Meerkerk, het Centrumplan in Ameide en ds. Magendansstraat in Lexmond. Nieuwbouw Goed Wonen Zederik is met een tiental projecten bezig die in verschillende fasen van planontwikkeling verkeren. Het gaat hierbij om circa 200 woningen in de sociale sector (huur en koop) en middeldure koop (€ 200.000 - € 300.000). Killesteijnstraat Lexmond (6 beneden- bovenwoningen, sociale sector, reguliere huur) In de zomer 2009 zijn in de Killesteijnstraat te Lexmond de twee bouwblokken met 6 beneden- en bovenwoningen gereed gekomen. De 2 benedenwoningen zijn gelabeld voor senioren en ook zo toegewezen. De 4 bovenwoningen gingen naar starters. Kweldam Tienhoven (12 beneden- bovenwoningen, sociale sector, Te Woon) Van de 12 woningen in het nieuwbouwcomplex Kweldam te Tienhoven zijn er 9 in Te Woon aangeboden en 3 woningen alleen in Koopgarant©. De bewoners kregen bij Te Woon de keuze tussen huren of kopen van de woning. Koopgarant© en Koopcomfort© werden als koopvarianten aangeboden, huurvast en regulier huren als huurvarianten. Uiteindelijk zijn 9 woningen verkocht in Koopgarant©. Drie bewoners kozen voor reguliere huur. De bovenwoningen waren oorspronkelijk bedoeld voor starters en de benedenwoningen voor senioren. Het aantal senioren dat reageerde was laag zodat in een later stadium de woningen ook aan starters zijn aangeboden. Elf woningen zijn toegewezen aan starters en één aan een senior. Het project wordt in de zomer van 2010 opgeleverd. De Weide Meerkerk (48 appartementen: 4 vrije sector, 44 sociale sector, Te Woon) Eind 2009 werden de 48 appartementen van het nieuwbouwcomplex De Weide te Meerkerk aangeboden. Het gaat hier om 4 vrije sector en 44 sociale sector appartementen. Ook hier kregen de toekomstige bewoners de keuze uit Koopgarant© en Koopcomfort© , huurvast en reguliere huur. De 4 vrije sector appartementen werden via loting toegewezen. Van de 44 sociale sector appartementen konden er 34 stuks in 2009 worden toegewezen. De overige 10 appartementen worden in 2010 opnieuw geadverteerd. De keuze tussen huren of kopen van de 38 toegewezen appartementen ging gelijk op: 19 bewoners kozen voor koopgarant en 19 voor reguliere huur. Ds Magendansstraat Lexmond (8 eengezinswoningen, sociale sector, Te Woon) Aan het eind van het verslagjaar werden 8 eengezinswoningen aangeboden in het nieuwbouwproject op de locatie van de voormalige openbare basisschool in Lexmond. Alle woningen zijn binnen Te Woon verkocht in Koopgarant© aan 2 starters en 6 doorstromers. Alle doorstromers hebben een huurwoning binnen de sociale sector vrijgemaakt. Centrumplan Ameide (18 appartementen: 10 vrije sector, 8 sociale sector, Te Woon) Tot slot konden ook de appartementen van dit complex nog worden aangeboden in 2009. De 10 vrije sector woningen werden via loting toegewezen. De toewijzing van de sociale sector woningen was op 31 december 2009 nog in volle gang. Sloop/woningonttrekking In december 2008 heeft Goed Wonen Zederik het besluit genomen om de 14 seniorenwoningen aan de Wethouder De Jongstraat te slopen om nieuwbouw voor de Woonzorgvoorziening De Laak en drie appartementencomplexen mogelijk te maken. De sloop van de 14 seniorenwoningen zal naar verwachting in de zomer van 2010 plaatsvinden. Het nieuwbouwproject bestaat uit een complex met 24 verpleeghuisplaatsen. Goed Wonen Zederik realiseert dit samen met zorginstelling Rivas. Verder komen er drie woongebouwen van 12 appartementen. In 2009 zijn de bewoners van de seniorenwoningen van de Weth. J. de Jongstraat geherhuisvest. Allen hebben naar tevredenheid een woning in de kern naar keuze kunnen vinden.
17
Woonruimteverdeling Sinds 1 november 2001 is de verdeling van woonruimte in Zederik ondergebracht bij Goed Wonen Zederik. Deze verdeling vindt plaats volgens de lokale huisvestingsverordening. Door Goed Wonen Zederik worden ook namens het College van Burgemeester en Wethouders huisvestingsvergunningen afgegeven. Binnen regionaal verband is in 2008 afgesproken om voor 2010 de gemeentelijke huisvestings-verordeningen te evalueren en een voorstel te doen voor een regionale huisvestingsverordening. Over de verantwoording van de woningtoewijzing stelt Goed Wonen Zederik voor de gemeente jaarlijks een aparte rapportage op. Het totaal aantal ingeschreven woningzoekenden op 31 december 2009 bedroeg 1.218 personen. Dit is een lichte stijging ten opzichte van het aantal woningzoekenden eind 2008 (1.131). Deze stijging zou veroorzaakt kunnen zijn door de nieuwbouwprojecten die van start zijn gegaan en de verdere nieuwbouwplannen die zijn aangekondigd. Voor de sociale sector moet men namelijk ingeschreven staan als woningzoekende. Actief woningzoekend In 2009 was 14% (168 huishoudens) actief op zoek naar een andere woning. Dit is vergelijkbaar met 2008 (14%) en 2007 (13%) . Actief woningzoekend wil zeggen dat men minstens eenmaal heeft gereageerd op een woningadvertentie. De meeste woningzoekenden zijn zeer selectief in hun reactie. Bijna de helft reageert maar één keer op een advertentie, een derde van de actief woningzoekenden maar twee of drie keer. De starters waren in 2009 het meest actief. Starters (55%) zijn de meest actieve categorie woningzoekenden. Naar leeftijd zijn het vooral personen tussen 30 en 55 jaar die het meest actief zijn. De grootste groep doorstromers is hier ook te vinden. Categorie 18-24jr 24-30jr 30-55jr 55-75jr 75jr en ouder Totaal Percentage
Starter Doorstr Vestiger Totaal Perc 22 1 1 24 14% 29 8 4 41 24% 38 28 12 78 46% 2 14 1 17 10% 1 7 0 8 5% 92 58 18 168 100% 55% 34% 11%
Nieuw ingeschreven woningzoekenden In 2009 hebben zich 230 personen voor het eerst ingeschreven als woningzoekende. Dit is een stijging ten opzichte van vorig jaar (2008:198, 2007:189). De stijging is waarschijnlijk te verklaren door het grote aantal nieuwbouwprojecten en het feit dat er in die nieuwbouwprojecten ook sociale koopwoningen werden aangeboden. 38% van de nieuwe inschrijvers is jonger dan 30 jaar terwijl 46% in de leeftijdscategorie valt van 30 – 55 jaar. In 2008 lieten zich vooral ouderen inschrijven als woningzoekende. Urgenten Voor urgente woningzoekenden is een Adviesgroep Woningtoewijzing (AWT) ingesteld. Na behandeling van de urgentieaanvraag wordt een schriftelijk advies aan het College van Burgemeester en Wethouders gegeven inzake de aanvraag. Na de beslissing van het College wordt dit schriftelijk aan de aanvrager meegedeeld. De AWT heeft in 2009 negen maal overleg gevoerd. Tijdens deze overleggen zijn 19 aanvragen voor een urgentie behandeld. Vervolgens zijn deze, voorzien van een advies, voorgelegd aan het College van Burgemeester en Wethouders. In 11 gevallen besliste het College positief op de aanvragen. Hiervan waren 7 urgenties op grond van sociale indicatie en 4 urgenties op grond van medische indicatie. Tegen de beslissing van het college op een urgentieaanvraag kan bezwaar worden aangetekend bij de commissie Bezwaarschriften van de gemeente Zederik. In 2009 is van 18
deze mogelijkheid 2 keer gebruik gemaakt. Van deze bezwaarschriften werd er 1 ingetrokken (nadat aan betrokkenen alsnog urgentie is verleend op grond van een andere indicatie) en 1 bezwaarschrift werd ongegrond verklaard onder verbetering van de motivatie. Vrijgekomen woningen In het verslagjaar zijn in totaal 87 woningen gemuteerd. Ook de 6 nieuwbouwwoningen aan de Killesteijnstraat te Lexmond (4 bovenwoningen en 2 senioren benedenwoningen waarvan de sleuteluitreiking gebeurde in juli 2009), de 30 nieuwbouwappartementen van de Christinaflat (eigenaar Woonzorg Nederland) en het appartement aan het Raadhuisplein te Meerkerk (eigenaar SGBB) zijn in onderstaand overzicht opgenomen. In totaal gaat het hier dus om de toewijzing van 124 woningen. In onderstaande overzichten zijn de toewijzingen naar soort huishouden over 2009 opgenomen. Overzicht toewijzingen eenpersoonshuishoudens Huurklasse 1 Leeftijd Bruto inkomen goedkoop betaalbaar duur hoofdbewoner per jaar < 65 < € 20.975 2 6 1 > € 20.975 6 19 5 > 65 < € 19.800 17 8 > € 19.800 2 1 Totaal 8 44 15
Totaal 9 30 25 3 67
Overzicht toewijzingen meerpersoonshuishoudens Huurklasse 2 Leeftijd Bruto inkomen goedkoop betaalbaar duur hoofdbewoner per jaar < 65 < € 28.475 18 6 > € 28.475 11 4 > 65 < € 27.075 9 5 > € 27.075 1 3 Totaal 39 18
Totaal 24 15 14 4 57
Huurtoeslag Het exacte aantal huurders dat huurtoeslag krijgt is niet bekend, omdat huurders de mogelijkheid hebben de huurtoeslag zelf te ontvangen via de Belastingdienst. 178 huurders ontvingen in 2009 huurtoeslag via huurmatiging door Goed Wonen Zederik (2008: 190). In het verslagjaar bedroeg de huurtoeslag die Goed Wonen Zederik verrekent gemiddeld € 1.723 per jaar (2008: € 1.725).
1
Goedkoop: < € 357,37 Betaalbaar : € 357,37 - € 511,50 Duur: ≥ € 511,50
2
Goedkoop: < € 357,37 Betaalbaar : € 357,37 - € 548,18 Duur: ≥ € 548,18
19
Statushouders De gemeente heeft een taakstelling bij de huisvesting van reguliere statushouders en personen die onder de generaal-pardonregeling vallen. Goed Wonen Zederik is als enige sociale verhuurder in de gemeente bezig deze taakstelling voor de gemeente te realiseren. Dit gebeurd in goed overleg. De totale taakstelling tot en met 31 december 2009 bedroeg 130. Tot en met 2009 werden in totaal 134 statushouders gehuisvest. Een voorstand dus! In het kader van de pardonregeling diende de gemeente Zederik 23 personen te huisvesten voor 2010. Goed Wonen Zederik heeft tot en met 2009 14 personen kunnen huisvesten. Dat niet aan deze taakstelling kon worden voldaan, lag aan het feit dat veel personen die onder het generaal-pardon vallen, een duidelijke voorkeur hadden voor een andere woonplaats dan in de gemeente Zederik. Hun voorkeur lag duidelijk meer in de grote steden, dan op het platteland. Of het niet kunnen voldoen aan deze taakstelling nog gevolgen zal hebben, was bij de gemeente Zederik op 31 december 2009 niet bekend. Bezwaren woningtoewijzing De Geschillencommissie Wonen Zuid-Holland Zuid, waarbij Goed Wonen Zederik is aangesloten, heeft geen taak en bevoegdheid over zaken die de woningtoewijzing betreffen. B&W van de gemeente Zederik behandelen klachten over de woningtoewijzing. Er zijn in 2009 géén klachten over de woningtoewijzing ontvangen die voor behandeling in aanmerking kwamen. Woonfraude Goed Wonen Zederik reageert actief op meldingen van woonfraude. Eind 2009 werd er een melding van woonfraude ontvangen. Na vertrek van de huurster van een seniorenwoning naar een verzorgingstehuis nam de zoon van de huurster zijn intrek in de woning. De sociale controle in de dorpen is ten aanzien van illegale bewoning groot. Op meldingen die Goed Wonen Zederik krijgt, wordt meteen actie ondernomen. Zo ook in dit geval. Na een door Goed Wonen Zederik aangespannen kort geding moest de bewoner de woning verlaten. Goed Wonen Zederik heeft daarnaast de procedure voor het aanvragen van medehuurderschap aangescherpt. Via het medehuurderschap is het namelijk mogelijk om op oneigenlijke gronden alsnog huurder te worden van een woning: na vertrek van de hoofdbewoner wordt een medehuurder automatisch hoofdbewoner. Na 2 jaar inwoning en ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie (GBA), kan een medebewoner het medehuurderschap aanvragen. Goed Wonen Zederik stelt voor honorering van de aanvraag een aantal voorwaarden waaraan men moet voldoen. Ter ondersteuning van het voeren van een duurzaam huishouden wordt gevraagd om een kopie van een samenlevingscontract of geregistreerd partnerschap.
20
2. HET KWALITATIEF IN STAND HOUDEN VAN HET WONINGBEZIT Goed Wonen Zederik wil niet alleen dat haar woningbezit bouwkundig in goede staat verkeerd, maar ook dat de woningen voldoen aan de eisen die de (toekomstige) bewoners er aan stellen. Dit gebeurt allereerst door te investeren in onderhoud. Het onderhoud is onder te verdelen in niet-planmatig en planmatig. In onderstaande tabel zijn de uitgaven aan de verschillen typen onderhoud weergegeven. Soort onderhoud Reparatieverzoeken Reparatieverzoeken met vervanging Mutatie Mutatie met vervanging Begeleiding klachten/mutaties Subtotaal niet-planmatig onderhoud Planmatig jaarlijks inclusief begeleiding Planmatig onderhoud 5 jaarlijks Planmatig onderhoud 15 jaarlijks Planmatig onderhoud 30 jaarlijks Begeleiding planmatig onderhoud Vraaggestuurd onderhoud incl. begeleiding Subtotaal planmatig onderhoud Totaal
Uitgaven 2009 in € 1.000 260 174 181 86 83 784 55 26 52 487 81 143 844 1.628
Uitgaven Meer/minder 2008 in € 1.000 211 +49 84 +90 57 +124 90 -4 66 +17 508 +276 50 319 40 2.362 39 2.810 3.318
0 -293 +12 -1.870 +42 +143 -1.966 -1.690
In het verslagjaar is aan onderhoud een bedrag van € 1.628.000 uitgegeven (2008: € 3.318.000). Van dit bedrag komt circa € 1.251.000 ten laste van de exploitatie. Een bedrag van € 377.000 is geactiveerd in verband met levensduur verlenging van de betreffende complexen. Niet-planmatig onderhoud Reparatieverzoeken bedragen x € 1.000 300 250 200 150 100 50 0 2004 Budget
2005
2006
2007
2008
2009
Uitgaven
Het budget is in 2009 (€ 159 per reparatieverzoek) verhoogd op grond van uitgaven in voorgaande jaren. Dit budget ligt nog onder de norm uit de Aedes BTI-benchmark (€ 264). In voorgaande jaren bleek dat het budget telkens onder deze benchmark lag terwijl de uitgaven hoger uitkwamen. Ondanks het hogere budget zijn de uitgaven voor reparatieverzoeken met € 27.500 overschreden. Dit is veroorzaakt doordat de gemiddelde kosten hoger (+ € 11,-) waren dan begroot. Het aantal reparatieverzoeken was slechts iets hoger (+22) dan verwacht.
21
Mutatieonderhoud bedragen x € 1.000 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2004 Budget
2005
2006
2007
2008
2009
Uitgaven
De uitgaven voor mutatieonderhoud zijn in 2009 fors overschreden. Dit was gedurende het jaar al duidelijk en verklaarbaar. Deze overschrijding wordt veroorzaakt door de forse toename van het aantal mutaties (2009: 87; 2008: 60; 2007: 65) en ingrijpende mutatiewerkzaamheden bij enkele mutatiewoningen. Het aantal mutaties is toegenomen vanwege de oplevering van de Christinaflat (seniorenappartementen) door Woonzorg Nederland begin 2009. Hierdoor is een duidelijke doorstroming in ons bezit op gang gekomen. Het gaat dan vaak om mutatiewoningen waarvan de bewoner zeer lang de woning heeft bewoond, waardoor de woning na mutatie niet meer voldoet aan de (woon)technische eisen van deze tijd. Ook de herhuisvesting van de bewoners uit de wethouder J. de Jongstraat heeft tot hogere mutatiekosten geleid. De extra wensen die de bewoners hadden voor de verhuizing naar de vervangende woning zijn hierin meegenomen. Daarnaast is in 2009 niet begroot planmatig onderhoud uitgevoerd in enkele mutatiewoningen. Het gaat dan om vrij ingrijpende werkzaamheden zoals het vervangen van houten vloeren en stucwerkreparaties. Planmatig onderhoud Het planmatig onderhoud aan de buitenzijde van de complexen is naar tevredenheid verlopen. De huurders waren tevreden, de vereiste kwaliteit is gehaald en de kosten zijn binnen de normen gebleven. Vanaf 2010 wordt het planmatig onderhoud uitgevoerd volgens de methodiek van vraaggestuurd onderhoud. De voorbereidingen hiervoor zijn in 2009 gedaan en de uitvoering zal in 2010 starten. Daarom is in 2009 minder planmatig onderhoud begroot. In 2009 is € 844.000,- besteed aan in planmatig onderhoud (buitenschilderwerk, casco-onderhoud). Planmatig onderhoud bedragen x € 1.000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2004 Budget
2005
2006
2007
2008
2009
Uitgaven
22
Energielabel In 2008 is het hele bezit geïnspecteerd voor het energielabel. Aansluitend is in 2009 op basis van deze uitkomst het energiebeleid voor de komende 10 jaar geformuleerd. Het doel om energiebeleid te formuleren is ingegeven door de volgende motieven: Ø Vermindering van CO²-uitstoot. Goed Wonen Zederik heeft de doelstelling van Aedes onderschreven om in de periode 2008-2018 een vermindering van 20% te realiseren Ø Woonlastenbeleid. Energiekosten maken een steeds belangrijker deel uit van woonuitgaven. Door energiebesparende maatregelen toe te passen, kunnen de klanten van Goed Wonen Zederik op hun woonuitgaven besparen. Ø Kwaliteitsbeleid. Het energielabel zal op een of andere wijze op korte termijn onderdeel gaan uitmaken van het woningwaarderingsstelsel Met hulp van een extern adviesbureau is een investeringsprogramma opgesteld, die voldoet aan de voorwaarde van de reductie op CO²-uitstoot. Om deze doelstelling te halen moet het bestaand beleid aangepast worden. Tot 2018 betekent het nieuwe beleid dat er € 10 miljoen wordt geïnvesteerd in energiebesparende maatregelen. Het woningbezit heeft dan minimaal het energielabel C. Dit levert een CO²-reductie op van 28%. Planmatige uitvoering van de energiebesparende maatregelen vindt vanaf 2010 binnen het vraaggestuurd onderhoud. Herstructurering In 2009 is de herstructureringsopgave verder uitgewerkt bij de herontwikkeling van het terrein De Vor: de 24 seniorenwoningen aan de Wethouder J. de Jongstraat en de voormalige lagere school. Het is de verwachting dat in 2010 een start gemaakt kan worden met de bouw van een woon-zorgcomplex (24 verpleegeenheden) en 3 appartementcomplexen (36 appartementen). Het jaar 2009 heeft in het teken gestaan van de herhuisvesting van de bewoners van de te slopen seniorenwoningen. Onder de vertrokken bewoners is een enquête gehouden waaruit is gebleken dat zij naar tevredenheid zijn geherhuisvest. De sloop van de seniorenwoningen zal in de loop van 2010 zijn.
23
3. HET BETREKKEN VAN HUURDERS BIJ BELEID EN BEHEER Algemeen Huurdersbelang Zederik is de belangenorganisatie van huurders waarmee Goed Wonen Zederik periodiek overleg voert. Om het werk van Huurdersbelang Zederik mogelijk te maken levert Goed Wonen Zederik een financiële bijdrage, biedt zij faciliteiten als vergaderruimte, kopieermogelijkheid en tekstruimte in het bewonersblad. Huurders zijn automatisch lid van Huurdersbelang Zederik. Het bestuur bestaat uit 5 personen. In 2009 is een bestuurslid overleden en een nieuw lid tot het bestuur toegetreden. Met de Huurdersbelangvereniging Zederik is in 2001 een participatieovereenkomst afgesloten. In verband met de invoering van de nieuwe Overlegwet per 1 januari 2009 is een nieuwe overeenkomst opgesteld die per 1 januari 2010 van kracht wordt. De volgende onderwerpen zijn in de overleggen aan de orde geweest: toekomst HBZ, voortgang projectontwikkeling, begroting 2010, huurprijsbeleid 2009, jaarverslag 2008, managementrapportages, verslag woningtoewijzing 2008, Integriteitcode, nieuwe website. Belanghouders Goed Wonen Zederik kan haar taak in de volkshuisvesting alleen goed vervullen als zij weet wat belanghebbende partijen in dat werkterrein willen. In samenwerking met de gemeente is in het najaar van 2009 een dorpentocht gehouden langs de 6 dorpen binnen de gemeente. Het thema was ‘Zijn we op de goede weg?’ op het gebied van de leefomgeving. Op 6 avonden konden inwoners, verenigingen en belangengroepen op dit thema discussiëren met gemeente en Goed Wonen Zederik. Goed Wonen Zederik wil de inbreng van betrokkenen gebruiken bij het opstellen in 2010 van leefbaarheidsplannen. Dienstverlening Naast actief overleg met Huurdersbelang Zederik, wil Goed Wonen Zederik haar klanten zo goed mogelijk informeren over haar beleid en activiteiten. Deze informatieverstrekking gebeurt aan de hand van diverse brochures, een Woonbrief die periodiek verschijnt, een website en via informatiebrieven over projecten. Over de uitvoering van bepaalde activiteiten zet Goed Wonen Zederik diverse enquêtes uit. Het gaat dan bijvoorbeeld om een oordeel te krijgen over het uitvoeren van onderhoudsprojecten, het opleveren van woningen aan nieuwe klanten, het afhandelen van reparatieverzoeken. Uit deze eigen onderzoeken komt naar voren dat de klanten deze dienstverlening ruim voldoende waarderen. In 2007 heeft Goed Wonen Zederik voor de eerste keer het KWH-huurlabel gehaald. KWH staat voor kwaliteitscentrum woningcorporaties huursector en ondersteunt corporaties bij het verbeteren van de kwaliteit in dienstverlening. Het KWH meet en beoordeelt een zeer breed aspect van de dienstverlening aan onze klanten. Het KWH meet jaarlijks verschillende onderdelen van het huurlabel. In 2009 is ook het KWH-label gehaald. De behaalde score was een verbetering ten opzichte van de vorige meting op deze onderdelen in 2007. Het ging om de onderdelen ‘Corporatie bezoeken’, ‘Woning zoeken’, ‘Woning betrekken’, ‘Huur betalen’ en ‘Reparatie uitvoeren’. Geschillencommissie Geschillen over de handelswijze van (personeel van) Goed Wonen Zederik kunnen klanten melden bij de Geschillencommissie Wonen Zuid-Holland Zuid. De overeenkomst voor de regionale geschillencommissie is op 29 augustus 2006 getekend en per 1 januari 2007 is de geschillencommissie in werking getreden. Hierbij zijn circa 16 woningcorporaties aangesloten, waaronder Goed Wonen Zederik. Er is in 2009 geen geschil door een huurder aan deze commissie voorgelegd.
24
4. HET WAARBORGEN VAN DE FINANCIELE CONTINUITEIT Een belangrijk prestatieveld is het waarborgen van de financiële continuïteit. Financiële continuïteit is de mate waarin een organisatie in staat is aan haar verplichtingen op korte en lange termijn te voldoen. De vermogenspositie van Goed Wonen Zederik is gezond en de reguliere exploitatie is positief. De financiële continuïteit op korte termijn is daarom gewaarborgd. Ten aanzien van de financiële continuïteit op lange termijn is in 2009 een meerjarenprognose 2010 – 2019 opgesteld. In deze meerjarenprognose zijn de Balans en de Winst- en verliesrekening voor de komende 10 jaar geprognoticeerd. Hierbij is rekening gehouden met het ambitieuze nieuwbouwprogramma, met de actuele onderhoudsbegroting met vraaggestuurd onderhoud, met de door de overheid opgelegde betaalbaarheidsheffing, de integrale Vennootschapsbelastingplicht en met het Te Woon aanbieden van 790 woningen uit het bestaande bezit. De meerjarenprognose geeft een toename van het eigen vermogen tot ongeveer € 35 miljoen en een gezonde solvabiliteit, tussen de 25% en 30%. Daarnaast is ook een scenarioanalyse uitgevoerd. Uit de scenarioanalyse bleek dat tegenvallers kunnen worden opgevangen en dat bij een cumulatie van tegenvallers er voldoende bijsturingsmogelijkheden aanwezig zijn. De conclusie is dat ook de financiële continuïteit op lange termijn is gewaarborgd Stichting tot behoud van Hoeve Killestein In de jaarrekening 2007 en 2008 is de jaarrekeningen van de Stichting tot behoud van Hoeve Killestein geconsolideerd in de jaarrekening van Goed Wonen Zederik. Omdat Goed Wonen Zederik garant staat voor de exploitatie van Hoeve Killestein en er sprake is van eenheid in bestuur is tot consolidatie besloten. In december 2009 heeft Goed Wonen Zederik 2 appartementen gekocht van de Stichting tot behoud van Hoeve Killestein. De verkoop van deze appartementen is de laatste activiteit van de Stichting tot behoud van Hoeve Killestein. De Stichting tot behoud van Hoeve Killestein heeft geconcludeerd dat het doel van de Stichting is bereikt en heeft op 8 december 2009 besloten om tot ontbinding over te gaan. Gezien deze ontwikkeling en het feit dat er sprake is van een belang van te verwaarlozen betekenis, is in de jaarrekening 2009 consolidatie achterwege gelaten. De rekening-courantverhouding heeft zich als volgt ontwikkeld: Rekening-courant per 31 december Voorziening negatief exploitatiesaldo Saldo financieel belang
2009 € 956.021 579.647 € 376.374
2008 € 879.141 542.079 € 337.062
De Stichting tot behoud van hoeve Killestein heeft begin januari 2010, met de opbrengst van de twee aan Goed Wonen Zederik verkochte appartementen, het saldo financieel belang terug gebracht tot nihil. De voorziening negatief exploitatiesaldo komt overeen met het negatieve eigen vermogen van de Stichting tot behoud van hoeve Killestein. Dit betreft voor Goed Wonen Zederik het totaal van de maatschappelijke kosten die gepaard zijn gegaan met het behouden van het rijksmonumentale karakter van het pand hoeve Killestein.
25
Ten opzichte van de neutrale exploitatieopzet uit 2002 zijn de volgende tegenvallers verantwoordelijk voor het negatieve eigen vermogen van de Stichting tot behoud van hoeve Killestein: -/-€ 140.000 -/-€ 50.000 -/-€ 170.000 -/-€ 140.000 -/-€ 70.000 -/-€ 10.000 -/- € 580.000
Niet ontvangen van Monumentensubsidie Niet ontvangen van Energiesubsidie Omzetting van koop naar huur Extra technische kosten Extra beheerkosten Rente verliezen Totaal
De vorming van de voorziening negatief exploitatiesaldo is bij Goed Wonen Zederik ten laste van het fiscaal resultaat gebracht. Hierdoor wordt een belastingbesparing van € 145.000 beoogd. Algemeen Het verslagjaar is afgesloten met een positief resultaat van € 1,4 miljoen, € 0,1 miljoen minder dan begroot. De belangrijkste afwijkingen zijn: + € 200.000 Door minder gerealiseerde uitgaven aan projectontwikkeling ook minder rentebaten en -lasten dan begroot -/- € 380.000 Meer mutatieonderhoud dan begroot + € 80.000 Minder belasting dan begroot -/- € 100.000 Saldo Overige reserve De overige reserve is door het positieve resultaat toegenomen tot een bedrag van circa € 15,0 miljoen. Reserve nieuwbouw De gerealiseerde winsten bij verkoop van een specifieke groep woningen is gestort in deze reserve. In 2009 zijn geen woningen uit deze groep verkocht. Net als in 2008 is het negatieve exploitatieresultaat van de Stichting tot behoud van Hoeve Killestein € 38.000 ten laste van de reserve geboekt. De reserve bedraagt per ultimo 2009 -/- € 4.000. De actuele waarde van de nog te verkopen 5 woningen ligt ultimo 2009 € 800.000 boven de historische kostprijs. Solvabiliteit Het eigen vermogen bedraagt aan het einde van het verslagjaar bijna € 15.000.000. Dit is 34,5% (2008: 35,2%) van het balanstotaal. Liquiditeit Het werkkapitaal is toegenomen van -/- € 2.800.000 negatief aan het einde van 2008 tot /- 1.600.000 negatief aan het einde van dit verslagjaar. De afname wordt vrijwel geheel veroorzaakt door de vermindering van de aflossingen in het komende jaar van de van de langlopende leningen. Beleggingen In 2009 zijn er geen beleggingsactiviteiten geweest.
26
5. WOONOMGEVING EN LEEFBAARHEID Dorpentocht Om de leefbaarheid in kaart te brengen gaan we per dorpskern leefbaarheidsplannen opzetten vanaf 2010. Vooruitlopend hierop heeft Goed Wonen Zederik eind 2009 samen met de gemeente de twee-jaarlijkse Dorpentocht mee georganiseerd. Oorspronkelijk was deze Dorpentocht door de gemeente twee jaar geleden geïnitieerd vanwege het opstellen van een gemeentelijk WMO-beleidsplan. De Dorpentocht van 2009 had een breder thema: Leefbaarheid. Per dorpskern is er een discussieavond georganiseerd onder leiding van een externe gespreksleider. Inwoners, verenigingen en belangengroepen konden met gemeente en Goed Wonen Zederik discussiëren over de leefbaarheid in hun dorp. Hoewel de opkomst matig was, waren de discussies goed. Alle deelnemers waardeerden de bijeenkomsten vrij hoog. Met betrekking tot de onderwerpen die vooral voor Goed Wonen Zederik van belang waren, bleek dat er nauwelijks grote leefbaarheidsproblemen speelden. Buurtbeheer In het kader van buurtbeheer worden indien noodzakelijk huisbezoeken afgelegd. Deze huisbezoeken zijn dan ingegeven vanwege burenoverlast, geschillen over bijvoorbeeld tuinonderhoud of vermoeden van illegale bewoning en hennepkwekerij. In 2009 is extra aandacht besteed aan het aanspreken van bewoners op het tuinonderhoud. Kleine ergernissen kunnen in de loop der tijd uitgroeien tot de nodige overlast. Om ook duidelijkheid te krijgen tot hoever wij kunnen gaan bij het aanschrijven van huurders, zullen twee overlastsituaties begin 2010 aan de rechter worden voorgelegd. Woonwagenlokatie Goed Wonen Zederik exploiteert een klein woonwagencentrum. Om beheerproblemen te voorkomen, besteden wij hieraan extra aandacht met aanvullende periodieke inspecties. Op deze wijze hebben wij niet alleen beheertechnisch een betere controle en kunnen we alerter inspelen op reparatieverzoeken, we kunnen ook eenvoudiger met bewoners in gesprek komen. De bewoners waarderen deze aandacht op positieve wijze. In 2009 is in overleg met de bewoners, politie en Goed Wonen Zederik een schoonmaakactie op het terrein gehouden. Bewoners hebben al het grof vuil in containers afgevoerd. Goed Wonen Zederik had de containers beschikbaar gesteld. Vervolgens zijn er afspraken gemaakt over het op een regulier manier aanbieden van grof vuil. Inbraakwerend hang- en sluitwerk Een belangrijk onderwerp is de veiligheid in de verschillende kernen. Bij onderhoudsplannen en mutatieonderhoud wordt steeds overgegaan tot het plaatsen van inbraakwerend hang- en sluitwerk. Dit programma is opgesteld in samenwerking met de regiopolitie. Alleen bij woningen met het bouwjaar voor 1995 wordt bij planmatig onderhoud nieuw hang- en sluitwerk geplaatst. Dit betekent dat ruim 90% van alle woningen het certificaat Politiekeurmerk Veilige Woning (PKVW) heeft. In 2009 is besloten om over te gaan tot een ander keurmerk, de Nationale Beveiligingsrichtlijn (NBR). Belangrijke overweging om over te gaan tot een ander keurmerk is de aanpassing die de PKVW in 2008 heeft gedaan waardoor substantiëel hogere investeringen nodig waren om het certificaat te halen. Het betrof vooral eisen aan de woonomgeving. Deze verscherpte eisen zijn voor de NBR niet gesteld, terwijl met de NBR goede veiligheidsmaatregelen worden getroffen. Brandwerendheid Vanuit VROM is er in 2009 verscherpte aandacht gevraagd bij woningen met platte daken. Een grote brand in Hoofddorp heeft duidelijk gemaakt dat brandoverslag tussen dergelijke woningen vrij snel kan plaatsvinden. Bouwkundige maatregelen zijn dringend gewenst. In ons bezit hebben wij slechts een twintigtal woningen met platte daken die vervolgens zijn geïnspecteerd. Er zijn direct brandmelders in deze woningen geplaatst. In 2010 zullen de noodzakelijke bouwkundige maatregelen worden uitgevoerd.
27
6. WONEN EN ZORG Op het gebied van de ontwikkeling van zorg- en welzijnssteunpunten is Goed Wonen Zederik actief in twee nieuwbouwprojecten: het gezondheidscentrum in Meerkerk op het terrein van het voormalige politiebureau en de woon-zorglocatie De Nieuwe Laak in Lexmond in samenwerking met zorginstelling Rivas. Aan beide projecten is in 2009 hard gewerkt. In het gezondheidscentrum ontwikkelt Goed Wonen Zederik op de begane grond praktijkruimte voor fysiotherapie, een tandartsenpraktijk en een huisartsenpraktijk met apotheek. Boven dit gezondheidscentrum komen 14 koopappartementen. De woonzorglokatie De Nieuwe Laak bestaat uit een gebouw met 24 verpleeghuisplaatsen. Rivas is de verantwoordelijke partij dit gaat exploiteren. De verwachting is dat beide projecten in de eerste helft van 2010 op de markt kunnen worden aangeboden. Goed Wonen Zederik beschikt over een beperkt aantal woningen die specifiek geschikt zijn voor mindervaliden. Vanwege een zeer beperkte vraag onder de huidige woningzoekenden voor dergelijke woningen zal dit aantal vooralsnog niet via nieuwbouw uitgebreid worden. Eventuele aanpassingen kunnen via de WMO in de bestaande woningvoorraad worden uitgevoerd. Overigens zal Goed Wonen Zederik nieuwbouw wel zoveel mogelijk met het label Woonkeur (basis met pluspakket Veiligheid) bouwen. Met geringe aanpassingen zijn deze woningen verder geschikt te maken voor mindervaliden. TOT SLOT In dit verslag is aangegeven hoe Goed Wonen Zederik zich op de verschillende prestatievelden heeft ingezet. Goed Wonen Zederik heeft een actieve bijdrage geleverd aan de volkshuisvesting in de gemeente Zederik. Zoals in artikel 11 van het BBSH is omschreven, is Goed Wonen Zederik uitsluitend werkzaam in het belang van de volkshuisvesting. Lexmond, juni 2010 C.J. Braat, directeurbestuurder
28
29
KENGETALLEN Omschrijving 2009
2008
2007
2006
2005
AANTAL VERHUUREENHEDEN. 1. Woningen en woongebouwen: In exploitatie: - vooroorlogs - naoorlogs - aangekocht bezit (bestemd voor verkoop) TOTAAL Woningen en woongebouwen
33 1.057 5 1.095
33 1.069 5 1.107
33 1.048 5 1.086
34 1.056 7 1.097
34 1.088 7 1.129
2. Garages 3. Woonwagenstandplaats 4. Praktijkruimte 5. Recreatieruimten TOTAAL
12 7 0 1 1.115
12 7 0 1 1.133
12 7 0 1 1.106
12 7 0 1 1.117
12 6 0 2 1.149
VERZEKERDE WAARDE (x € 1.000)
154.000 145.009 117.007 115.348 116.261
BALANS EN WINST- EN VERLIESREKENING (x € 1.000) 1. Eigen vermogen Overige reserve (v.h. algemene bedrijfsreserve) 2. Eigen vermogen Reserve nieuwbouw (v.h. herwaarderingsreserve) 3. Egalisatierekeningen BWS-subsidies en bruteringsgelden 4. Voorziening onderhoud 5. Weerstandsvermogen
15.059 -4 23 0 15.078
13.641 33 29 0 13.703
10.090 178 141 0 10.409
2.195 498 160 4.931 7.784
1.031 396 176 3.964 5.567
6. Huren 7. Vergoedingen 8. Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 9. Jaarresultaat 10. Werkkapitaal
5.283 56 1.798 1.381 -1.592
5.120 40 1.652 3.405 -3.049
4.970 16 2.533 2.645 -1.607
4.880 16 1.267 1.267 2.882
4.854 14 382 382 1.592
FINANCIELE CONTINUITEIT 1. Solvabiliteit 2. Solvabiliteit van het weerstandsvermogen 3. Rentabiliteit T.V. in % 4. Rentabiliteit E.V. in % 5. Interne financiering 6. Cash-flow 7. Current ratio
34,5 34,5 5,6 9,2 16.669 2.354 0,50
35,2 35,3 11,4 24,9 16.839 4.288 0,34
30,4 30,8 10,9 25,8 12.015 2.569 0,54
8,5 24,5 7,4 47,0 5.787 1.877 2,33
4,7 18,2 5,3 26,8 5.037 1.427 1,81
1,25 0,30 87
1,39 0,29 60
1,19 0,31 65
1,17 0,21 62
1,22 0,13 49
473 656 1.130
302 786 1.088
373 1524 1897
330 366 696
300 578 878
142 409 2,88 2,50
141 393 2,79 1,60
141 381 2,70 1,10
141 371 2,66 2,30
140 363 2,59 1,20
VERHUUR 1. Huurachterstand uitgedrukt in een percentage van de huren 2. Huurderving (excl. sloop) uitgedrukt in een percentage van de huren 3. Mutaties (woningen) KWALITEIT (per woning) 1. Kosten niet planmatig onderhoud 2. Kosten planmatig onderhoud 3. Totale kosten (planmatig en niet planmatig) onderhoud PRIJS-KWALITEITVERHOUDING 1. Gemiddelde punten per woning 2. Gemiddelde netto huurprijs per woning 3. Gemiddelde puntprijs 4. Gemiddelde huurverhoging in procenten
30
TOELICHTING KENGETALLEN Solvabiliteit De solvabiliteit van de onderneming geeft de verhouding tussen het eigen en totaal vermogen weer. Solvabiliteit Weerstandsvermogen De solvabiliteit van het weerstandsvermogen geeft de verhouding tussen het eigen vermogen vermeerderd met de egalisatierekening en het totaal vermogen weer. Rentabiliteit van het totale vermogen Dit wordt berekend door het jaarresultaat te vermeerderen met de te betalen rente en te delen door het totale vermogen. Rentabiliteit van het eigen vermogen Dit kencijfer zegt iets over de winstgevendheid van het bedrijf. Dit wordt berekend door het jaarresultaat te delen door het het totaal eigen vermogen. Interne financiering Dit wordt bepaald door het verschil te nemen tussen enerzijds de materiële vaste activa vermeerderd met de financiële vaste activa en anderzijds de langlopende schulden. Cash-flow Dit wordt berekend door het jaarresultaat te vermeerderen met de afschrijvingen. Current ratio Dit geeft de verhouding weer tussen de vlottende activa vermeerderd met de liquide middelen en de kortlopende schulden.
31
BALANS PER 31 DECEMBER 2009 ACTIVA VASTE ACTIVA MATERIELE VASTE ACTIVA Onroerende en roerende zaken Onroerende en roerende zaken Onroerende en roerende zaken Onroerende en roerende zaken exploitatie Subtotaal
31-12-2009 x € 1.000
in exploitatie aangekocht bezit in ontwikkeling ten dienste van de
FINANCIËLE VASTE ACTIVA Te vorderen BWS-subsidies Gestorte waarborgsommen Verstrekte leningen Actieve latentie vennootschapsbelasting
VLOTTENDE ACTIVA VORDERINGEN Huurdebiteuren Gemeenten Groepsmaatschappij Hoeve Killestein Belastingen en premies sociale verzekering Overige vorderingen Overlopende activa Subtotaal LIQUIDE MIDDELEN TOTAAL
31-12-2008 x € 1.000
31.001 373 7.368
30.176 373 3.045
754 39.495
728 34.323
23 3 927 1.609 2.562
29 3 925 1.646 2.603
67 1 376 722 39 211 1.418
71 376 337 319 12 234 1.348
194
490
43.668
38.763
32
(na bestemming van het jaarresultaat)
PASSIVA EIGEN VERMOGEN Reserve nieuwbouw Overige reserve Subtotaal EGALISATIEREKENING Te egaliseren BWS-subsidies
LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen kredietinstellingen Verplichting VoV Ontvangen waarborgsommen Subtotaal
KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Liquide middelen Schulden aan gemeente Zederik Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekering Overlopende passiva Subtotaal
TOTAAL
31-12-2009 x € 1.000
31-12-2008 x € 1.000
-4 15.059 15.055
33 13.641 13.674
23
29
24.590 686 112 25.387
20.357 0 108 20.465
799 1.417 47 186 50 704 3.203
1.864 1.510 19 386 75 742 4.596
43.668
38.763
33
34
WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR 2009 Boekjaar 2009 x € 1.000
Boekjaar 2008 x € 1.000
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Verkoop onroerende zaken Geactiveerde productie Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
5.283 56 8 998 300 26 6.671
5.106 39 114 1.090 73 27 6.450
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen materiële vaste activa Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelslasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten
973 21 661 77 134 92 968 946 3.871
877 20 470 59 89 66 1.034 1.063 3.679
Bedrijfsresultaat
2.800
2.771
83 -1.047
66 -1.040
-38
-145
1.798
1.652
-417
1.753
1.381
3.405
Omschrijving
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten Rentelasten BIJZONDERE LASTEN Afwaardering vordering rekening-courant stichting tot Behoud van Hoeve Killestein Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting BELASTINGEN OVER HET RESULTAAT Jaarresultaat na belasting
35
36
KASSTROOMOVERZICHT(directe methode) Bedrag in € 1.000 2009
2008
Operationele activiteiten Ontvangsten: Huren Vergoedingen Overheidsontvangsten Overige bedrijfsontvangsten Rente ontvangsten Saldo ingaande kasstromen
5.288 56 8 26 1 5.379
5.100 39 124 29 52 5.344
Uitgaven: Erfpacht Personeelsuitgaven Onderhoudsuitgaven Overige bedrijfsuitgaven Rente uitgaven Sectorspecifieke heffing Leefbaarheidsuitgaven Vpb Saldo uitgaande kasstromen
21 963 1.251 859 1.045 66 44 484 4.733
20 677 1.045 951 1.026 67 47 96 3.929
Kasstroom uit operationele activiteiten
646
1.415
(Des)investeringsactiviteiten Ontvangsten: Verkoopontvangsten bestaande huurwoningen Verkoopontvangsten koopwoningen (nieuwbouw) overige ontvangsten mbt projecten Saldo ingaande kasstromen
1.094 686 0 1.780
999 0 0 999
Uitgaven: Investeringen bestaand bezit Uitgaven projecten Te activeren planmatig onderhoud Uitgaven investering ten dienste van de exploitatie Verkoopkosten Saldo uitgaande kasstromen
419 4.841 377 116 13 5.766
13 2.794 2.015 91 11 4.924
Kasstroom uit (des)investerings activiteiten Financieringsactiviteiten Nieuwe leningen Aflossing leningen
-3.986
5.000 1.863
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie liquide middelen Liquide middelen begin boekjaar Liquide middelen eind boekjaar
-3.925
2.500 2.074 3.137
426
-203
-2.084
-1.020
1.064 -1.223
-1.020
37
38
WAARDERINGSGRONDSLAGEN Algemeen Regelgeving De jaarverslaggeving door toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit Beheer Sociale Huursector. In dit besluit wordt BW2 Titel 9 voorgeschreven. Voor woningcorporaties is voor de jaarverslaggeving een apart hoofdstuk opgenomen, de RJ 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. Hierin zijn voor de sector specifieke presentatie, waarderingsen verslaggevingsvoorschriften geformuleerd en is opgenomen dat de jaarrekening en het jaarverslag naast de specifieke voorschriften uit RJ 645 moeten voldoen aan de overige Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, de RJ 645.103. In 2008 is de overige Richtlijn, RJ 290 “Financiële instrumenten” voor het eerst toegepast. In 2009 zijn de eerste woningen verkocht onder het Te Woon concept. De woningen worden hierbij verkocht met een korting en met de afspraak om de waarde ontwikkeling te delen tussen de koper en de verkoper. Ten aanzien van deze woningen heeft Goed Wonen Zederik een terugkoopplicht. De terugkoopverplichting is volgens het ontwerp van de Richtlijn 645 verwerkt. Hierbij wordt de verkoop beschouwd als een financieringsconstructie en worden de ontvangen verkooptermijnen als ‘Verplichting VoV’ (Verkoop onder Voorwaarden) op de balans verantwoord. Tot 2009 werden de lonen en salarissen die met de kostenverdeelstaat werden toegerekend aan kostendragers, zoals onderhoud en nieuwbouw, niet als lonen en salarissen verantwoord in de winst- en verliesrekening maar als onderhoudskosten of als investering. In 2009 zijn de lonen en salarissen volledig verantwoord als lonen en salarissen in de winst- en verliesrekening. De lonen en salarissen die via de toerekening met de kostenverdeelstaat worden geactiveerd zijn verantwoord als geactiveerde productie. Voor 2009 geeft dit een herrubricering binnen de winst- en verliesrekening van € 300.000 zonder effect op het resultaat of op het vermogen. De vergelijkende cijfers van 2008 zijn aangepast. Grondslagen voor waardering van activa en passiva Vergelijking met vorig jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van vorig jaar. Verwerking verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Wet ketenaansprakelijkheid De BTW verleggingsregeling wordt toegepast en waar mogelijk worden betalingen die verband houden met premies en sociale lasten van leveranciers gedaan op zogenaamde ‘G-rekeningen’. Vanaf een G-rekening kan alleen aan de Belastingdienst worden betaald, een voor de overige betalingen geblokkeerde rekening. Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie De oorspronkelijke investeringen in complexen worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen. De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt bepaald als de som van alle direct toe te rekenen uitgaven. De afschrijvingen zijn berekend volgens het annuïtaire systeem. Op de aanschafwaarde van de gronden wordt niet afgeschreven. 39
Iedere kern vormt een Product Markt Combinatie (PMC). Het strategisch voorraadbeleid waaronder het kwaliteits- en huurbeleid, het aan—en verkoopbeleid en het sloop- en nieuwbouwbeleid vindt per PMC plaats. Op PMC-niveau vindt de toetsing plaats tussen de boekwaarde en de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde geldt als actuele waarde. Als de boekwaarde hoger is dan de bedrijfswaarde dan wordt dit verschil als onrendabele top ten laste van het resultaat gebracht. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De bij de bedrijfswaarde gehanteerde uitgangspunten zijn vermeld in de toelichting op de balans onder materiële vaste activa. Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt rekening gehouden met de rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande leningenportefeuille. De verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop. De verwachte verkopen voor de komende vijf jaar worden in de waardering betrokken. De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt plaats op basis van de oorspronkelijke verkrijgingsprijs, vermeerderd met een jaarlijkse waardevermeerdering van 2%. Onroerende zaken in ontwikkeling Dit betreffen complexen in aanbouw of aanzienlijke vermeerderingen aan een complex die worden gewaardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering. Jaarlijks wordt getoetst of de verwachte onrendabele investering van de onomkeerbare projecten (intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd) kan worden gedekt uit de positieve verdiencapaciteit van de PMC’s. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van aanschafwaarde onder aftrek van lineaire afschrijvingen. De afschrijvingstermijnen bedragen als volgt: Bekabeling/airco installatie Kasten/bureaus/stoelen/tapijt Telefooninstallatie/-toestellen
10 jaar 10 jaar 5 jaar
Alarminstallatie Server/patchkasten PC’s/laptops/software
5 jaar 5 jaar 3 jaar
Aanschaffingen onder € 500 worden direct ten laste van het resultaat gebracht. Afschrijvingsmethode en –termijnen Op materiële vaste activa wordt annuïtair afgeschreven. De stichtingskosten zijn verbijzonderd naar grond-, bouw- en installatiekosten. De afschrijvingstermijnen bedragen als volgt: Bouw CV ketel CV installatie
50 jaar 15 jaar 25 jaar
Warmwatervoorziening Miva aanpassingen en lift Isolatie (glas) Isolatie (spouw/vloer/dak)
15 20 20 25
jaar jaar jaar jaar
40
Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies De vordering uit hoofde van binnen het Besluit Woninggebonden Subsidies toegezegde bedragen (contante waarde van de uitbetalingen) wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouders beschikbaar gestelde bedragen. De uitbetalingstermijn is afhankelijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt vanaf de vaststelling van de subsidie maximaal 30 jaar. Lening aan de gemeente Zederik De waardering geschiedt tegen nominale waarde en wordt jaarlijks aangevuld met de beheerskosten. Actieve latentie vennootschapsbelasting De actieve latentie vennootschapsbelasting betreft: - de vennootschapsbelasting over het verschil tussen de boekwaarde en de fiscale waarde van de huurwoningen die opgenomen zijn op de verkooplijst, - de vennootschapsbelasting over het verschil tussen de commerciële waarde en de fiscale waarde van de verstrekte lening en - de vennootschapsbelasting over het verschil tussen de commerciële waarden en de fiscale waarde van de leningen kredietinstellingen. Het gehanteerde tarief bedraagt 25%. In verband met het feit dat de betreffende woningen zijn aangemerkt voor verkoop is de actieve latentie contant gemaakt met een looptijd van 10 jaar tegen een disconteringsvoet van 4,635%. Ook het waardeverschil in de genoemde leningen is tegen dezelfde disconteringsvoet contant gemaakt. Vorderingen Huurdebiteuren en overige vorderingen De waardering geschiedt tegen nominale waarde. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas- en banktegoeden met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courant schulden worden, voorzover zij bestaan, opgenomen onder de kortlopende schulden. Egalisatierekening De rechten op exploitatiesubsidies vallend binnen het regime van het Besluit Woninggebonden Subsidies worden verantwoord in het jaar van ontstaan. De bijdragen worden jaarlijks ten gunste van het resultaat gebracht overeenkomstig de jaarlijkse voorgecalculeerde tekorten van de betreffende exploitaties. Langlopende schulden Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en transactiekosten. De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder kortlopende schulden.
41
GRONDSLAGEN VOOR BEPALING VAN HET RESULTAAT Algemeen Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Winsten met betrekking tot onderhanden projecten geschieden naar rato van de mate waarin zij gereedgekomen zijn. Bedrijfsopbrengsten Huren De jaarlijkse huurverhoging is van overheidswege gebonden aan inflatievolgend huurbeleid. Voor het verslagjaar 2009 bedroeg de maximale en gemiddelde huurverhoging per 1 juli 2009 2,5%. Overheidsbijdragen Onder deze post is de vrijval uit de egalisatierekening BWS opgenomen. Verkoop onroerende zaken Deze post betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde (bestaand bezit) dan wel de vervaardigingsprijs (nieuwbouw). Winsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de annuïtaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Met een mogelijke restwaarde wordt geen rekening gehouden. Overige waardeveranderingen materiële vaste activa De overige waardeveranderingen worden gebaseerd op de waardering van de betreffende activaposten. De onder deze post verantwoorde bedragen hebben betrekking op een afboeking dan wel terugneming van een bijzondere waardevermindering. Deze bijzondere waardevermindering ontstaat door een jaarlijkse toets van de reële waarde ten opzichte van de waarde gebaseerd op boekwaarde. Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Lasten onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. De kosten voor de verschillende soorten onderhoud zijn verdeeld in salariskosten, algemene kosten en kosten van derden. De kosten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat geen sprake is van een waardeverhoging of levensduurverlenging van het actief. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
42
Belastingen Het kabinet heeft besloten vanaf 1 januari 2008 over te gaan tot integrale VPB-heffing, waardoor over alle activiteiten vennootschapsbelasting moet worden betaald. Door het tekenen van de tweede vaststellingsovereenkomst (VSO-2) is er overeenstemming met de Belastingdienst over de interpretatie en toepassing van de wet op de vennootschapsbelasting voor woningcorporaties De belastingschulden en –vorderingen worden tegen een tarief van 25% berekend en verwerkt als nominale schuld of vordering in de jaarrekening. Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. De kasstroom is gesplitst in een kasstroom uit operationele activiteiten, (des-)investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit het saldo van de liquide middelen.
43
44
TOELICHTING OP DE BALANS VASTE AKTIVA MATERIELE VASTE AKTIVA Onroerende en roerende zaken Onroerende en roerende zaken Onroerende en roerende zaken Onroerende en roerende zaken Totaal materiele vaste aktiva
in exploitatie aangekocht bezit in ontwikkeling ten dienste van de exploitatie
Het verloop van deze posten in 2009 is als volgt: Onroerende en roerende zaken Beginstand per 1 januari: Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde 1-1-2009 Investeringen voor: Cv-installatie's Centrumplan Wesselsveld, Ameide Quickstaerte (Peperstraat/Nieuwstraat), Ameide School met de Bijbel, Hei- en Boeicop Dr. Booijstraat, Leerbroek Killesteijnstraat, Lexmond Gregoriuslaan, Lexmond De Nieuwe Laak, Lexmond Pr. Wilhelminaschool, Lexmond Lexmonderwaard (Van Eck/Spek), Lexmond Rabobank, Lexmond Vijverhof, Meerkerk De Weide (appartementen) Meerkerk De Weide (BeBo's) Meerkerk Gezondheidscentrum, Meerkerk Zouwendijk, Meerkerk Recht van ter Leede, Leerbroek Kweldam, Tienhoven Kleine Kanaaldijk, Meerkerk Locatie Alting, Meerkerk Killesteijnstraat II, Lexmond Dorpshuislocatie, Lexmond Woningen Hoeve Killesteijn ICT Meubilair Gebouw afdeling Vastgoed Verbouwingskosten afdeling Vastgoed Bedrijfsauto directeurbestuurder Onderhoud complex 8 Onderhoud complex 16 Onderhoud complex 26
in exploitatie 46.157.233 -15.608.410 30.548.823
30.176.026 372.797 3.045.495 728.267 34.322.584
ten dienste van de exploitatie 1.182.777 -454.510 728.267
378.000 6.252 17.603 14.533 58.957 33.680
-14.533
47.914 188.013 141.153
Opleveringen: Vijverhof Killesteijn
22.438 992.587
Eindstand per 31 december: Verkrijgingsprijs Cum. Waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde 31-12-2009
31.000.868 372.797 7.367.923 753.933 39.495.522
25.623 108.729 8.057 1.810 568.984 6.037 272.740 18.551 8.805 1.083 22.438 3.172.609 2.585 189.357 31.554 827.233 385 61.579 4.920 4.376
-82.640
Totaal mutaties
3.045.495 0 3.045.495
31-12-2008
19.367
Desinvesteringen: Verkoop woongelegenheden
Afschrijvingen: Woningen en de woongebouwen Onroerende goederen niet zijnde woningen Tuinen en hang- en sluitwerk Activa ten dienste van de exploitatie
in ontwikkeling
31-12-2009
Totaal 50.385.505 -16.062.920 34.322.585
19.367 25.623 108.729 8.057 1.810 568.984 6.037 272.740 18.551 8.805 1.083 22.438 3.172.609 2.585 189.357 0 31.554 827.233 385 61.579 4.920 4.376 378.000 6.252 17.603 0 58.957 33.680 47.914 188.013 141.153
-82.640
-22.438 -992.587
0 0
-861.901 -4.711 -845 -105.357
-861.901 -4.711 -845 -105.357
824.842
4.322.428
25.667
5.172.936
47.755.749 -16.382.084 31.373.665
7.367.923 0 7.367.923
1.313.800 -559.867 753.933
56.437.472 -16.941.951 39.495.522
Investeringen, Woningen Hoeve Killestein: Per 30 december 2009 zijn 2 huurwoningen gekocht van de Stichting tot Behoud van Hoeve Killestein. Desinvesteringen: De desinvestering heeft betrekking op de verkoop van 6 huurwoningen. Opleveringen: De oplevering van de Vijverhof heeft betrekking op de nacalculatie van dit in 2008 opgeleverde complex. De oplevering Killesteijn heeft betrekking op de oplevering van 2 beneden woningen voor senioren en vier bovenwoningen voor starters. De woningen zijn per 22 juli 2009 verhuurd.
45
De specificatie van onroerende en roerende zaken in ontwikkeling per 31 december 2009: Gemaakte kosten tot en met 2009 per project: Centrumplan Wesselsveld, Ameide 43.276 Quickstaerte (Peperstraat/Nieuwstraat), Ameide 1.306.613 School met de Bijbel, Hei- en Boeicop 17.687 Dr. Booijstraat, Leerbroek 2.624 Gregoriuslaan, Lexmond 6.037 De Nieuwe Laak, Lexmond 491.538 Pr. Wilhelminaschool, Lexmond 25.992 Lexmonderwaard (Van Eck/Spek), Lexmond 34.665 Rabobank, Lexmond 1.083 De Weide (appartementen) Meerkerk 3.220.027 De Weide (BeBo's) Meerkerk 2.585 Gezondheidscentrum, Meerkerk 325.946 Zouwendijk, Meerkerk 9.327 Recht van ter Leede, Leerbroek 366.704 Kweldam, Tienhoven 1.438.468 Kleine Kanaaldijk, Meerkerk 512 Locatie Alting, Meerkerk 65.546 Killesteijnstraat II, Lexmond 4.920 Dorpshuislocatie, Lexmond 4.376 7.367.924
Onroerende zaken aangekocht bezit Beginstand per 1 januari: Boekwaarde aangekochte woningen
31-12-2009
31-12-2008
372.797
372.797
De onroerende zaken aangekocht bezit zijn bestemd voor de verkoop. Tot het moment van de verkoop worden deze woningen regulier geëxploiteerd. Van de tien aangekochte woningen, zijn inmiddels vijf woningen verkocht. In 2008 en 2009 zijn er geen mutaties geweest. De actuele waarde op basis van de WOZ waarde bedraagt € 1.152.000 Bedrijfswaarde Materiële vaste activa in exploitatie. De bedrijfswaarde (in € 1.000) van de materiële vaste activa in exploitatie bedraagt ultimo verslagjaar: 31-12-2009 53.199
31-12-2008 53.056
Onderstaand een verklaring per berekeningscomponent van de bedrijfswaarde. (in € 1.000)
1. 2. 3. 4. 5. 6.
CW huren CW huurderving CW Onderhoud CW Planmatig onderhoud CW Overige bedrijfslasten Restwaarde/grondwaarde Subtotaal 7. Prijscorrectie grondwaarde 8. Verkoopopbrengst 9. Rentabiliteitswaardecorrectie Gecorrigeerde bedrijfswaarde
31-12-2009 67.227 -336 -2.146 -10.836 -14.373 4.036 43.572 3.090 3.746 2.791 53.199
31-12-2008 68.051 -340 -2.216 -11.227 -14.518 4.015 43.765 3.006 3.746 2.539 53.056
46
Uitgangspunten en analyse verschillen. De bedrijfswaarde is in 2009 vrijwel gelijk gebleven op het niveau van € 53 miljoen. Binnen de bedrijfswaarde is er sprake van een toename van € 210.000 als gevolg van de mutaties in het bezit. Dit betreft de aankoop van 2 woningen Hoeve Killestein, de oplevering van de 6 woningen Killesteijnstraat, de verkoop van 6 woningen en het uit exploitatie nemen van 14 woningen wethouder J. de Jongstraat. Verder is er een toename van € 252.000 als gevolg van het aantrekken van nieuwe leningen en de aflossing en looptijd vermindering van bestaande leningen. Met name door het verstrijken van de tijd neemt de bedrijfswaarde af met € 461.000. Bij de bedrijfswaardeberekening zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Levensduur In de bedrijfswaardeberekening is de levensduur bepaald door het voorraadbeleid 2008. In 2009 zijn er geen wijzigingen geweest in de levensduren van de complexen. Wel wordt voor de bedrijfswaardeberekening uitgegaan van een minimale levensduur van 8 jaar. 1. Huren Huurstijging Huurstijging Huurstijging Huurstijging Huurstijging Huurstijging
31-12-2009 2009 2010 2011 2012 2013 2014 e.v.
2. Huurderving
1,00% 2,00% 2,25% 2,25% 2,25% 0,50%
31-12-2008 2,50% 2,50% 2,25% 2,25% 2,25%
0,50%
3. Onderhoud Voor klachten- en mutatieonderhoud zijn normbedragen gehanteerd afgeleid van de landelijke norm. Voor dagelijks onderhoud is € 155 per woning gehanteerd. (2007: € 150). 4. Planmatig onderhoud Evenals in 2008 is gerekend met de landelijke norm voor planmatig onderhoud. In 2009 bedroeg de norm € 1.060 per woning (2008 € 1.050) per woning. De jaarlijkse verhoging van de norm is conform de begroting gedaald van 2,6% naar 1,0%. In 2010 zullen de begrote bedragen uit de meerjaren onderhoudsbegroting worden gehanteerd. Naar verwachting heeft dit een positief effect op de bedrijfswaarde. De eerste en laatste 5 jaren van de exploitatie wordt geen planmatig onderhoud ingerekend. 5. Overige bedrijfslasten Bij de overige bedrijfslasten is gerekend met een algemene inflatie van 1,0% (2008 2,6%). De overige bedrijfslasten zijn genormeerd ingerekend, gebaseerd op de bedrijfsbegroting 2009. De genormeerde variabele lasten per woning bedragen € 1.049 (2008: € 1.038). 6. en 7. Restwaarde/grondwaarde en prijscorrectie grondwaarde De grond is als restwaarde ingerekend in de bedrijfswaarde. De prijscorrectie grondwaarde is bepaald door de historische aanschafprijs te verhogen met 2% inflatiecorrectie per jaar. 8. Verkoopopbrengst In de bedrijfswaardeberekening is rekening gehouden met de verwachte verkopen gedurende de eerste 5 jaren. Met het nieuwe strategisch voorraad beleid is ook een nieuw verkoopprogramma vastgesteld van 55 te verkopen woningen, inclusief het aangekocht bezit. 9. Rentabiliteitswaardecorrectie De disconteringsvoet waarmee rekening is gehouden bedraagt evenals per 31-12-2008, 6%. Ten opzichte van vorig jaar is de leningportefeuille uitgebreid met 2 lening van elk € 2.500.000.
47
Analyse bedrijfswaarde: De toename van de bedrijfswaarde met € 143.000 is als volgt te specificeren. x € 1.000 AUTONOME ONTWIKKELING vrijval kasstromen effect een jaar opschuiven subtotaal autonome ontwikkeling.
x € 1.000
-2.930 2.469 -461
VOORRAADMUTATIES verkoop uit exploitatie aankoop opleveringen subtotaal voorraadmutaties
167382217 543
PARAMETERWIJZIGINGEN wijziging verkoopopbrengsten levensduur huurstijging onderhoudskostenstijging inflatie/lastenstijging subtotaal parameterwijzigingen
-48 78 36 60 -345
NIVEAUWIJZIGINGEN huren onderhoudsuitgaven overige exploitatieuitgaven restwaarde overige subtotaal niveauwijzigingen
256 -162 237 47 -18
RENTABILITEITSWAARDECORRECTIE autonome ontwikkeling nieuwe leningen subtotaal rentabiliteitswaardecorrectie
-136 388
211
-219
360
252
Totaal specificatie verloop bedrijfswaarde
143
Verdiencapaciteit De positieve verdiencapaciteit van Goed Wonen Zederik, berekend als het verschil tussen de bedrijfswaarde € 53.199.000 en de boekwaarde € 31.374.000, bedraagt € 21.825.000 (2008: € 22.500.000). De bedrijfswaarde is in het verslagjaar toegenomen met € 143.000 ten opzichte van het vorige verslagjaar (toename 2008: € 2.700.000). Verdeling over de PMC's In het ondernemingsplan 2008-2011 wordt het voorraadbeleid per dorpskern uitgewerkt, waarbij niet meer voor de individuele complexen maar voor het bezit per dorpskern een Product Markt Combinatie strategie wordt bepaald. Hiervoor wordt de positieve verdiencapaciteit (= bedrijfswaarde minus boekwaarde) per kern bepaald. Kern = PMC (bedragen x € 1.000) Ameide/Tienhoven Hei- en Boeicop Leerbroek Meerkerk Nieuwland Lexmond
bedrijfswaarde 14.684 3.187 4.300 16.130 4.187 10.712 53.199
boekwaarde
positieve verdiencapaciteit 8.541 6.143 1.269 1.918 2.148 2.152 10.694 5.436 1.608 2.579 7.114 3.598 31.374 21.825
Projecten Negen projecten zijn intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd. De te verwachten onrendabele/maatschappelijke investering bedraagt per project (bedragen x € 1.000): Quickstaerte (Peperstraat/Nieuwstraat), Ameide Centrumplan Wesselsveld, Ameide Recht van ter Leede, Leerbroek Woonzorglocatie De Laak, Lexmond Pr. Wilhelminaschool, Lexmond De Weide (appartementen) Meerkerk De Weide (BeBo's) Meerkerk Gezondheidscentrum, Meerkerk Kweldam, Tienhoven
786 984 229 1.770 319 3.035 611 605 465 8.804
Deze te verwachten onrendabele/maatschappelijke investeringen passen binnen de positieve verdiencapaciteit per PMC.
48
Kern = PMC (bedragen x € 1.000)
Ameide/Tienhoven Hei- en Boeicop Leerbroek Meerkerk Nieuwland Lexmond
positieve verdiencapaciteit 6.143 1.918 2.152 5.436 2.579 3.598 21.825
Te verwachten onrendabele/ maatschappelijke investering 2.235 0 229 4.251 0 2.089 8.804
FINANCIELE VASTE AKTIVA
31-12-2009
31-12-2008
Te vorderen BWS-subsidies
22.952
29.474
Beginstand per 1 januari Bij: rente Af: ontvangen bijdragen Eindstand per 31 december
29.474 1.306 -7.828 22.952
141.464 12.225 -124.215 29.474
31-12-2009
31-12-2008
Beginstand per 1 januari Mutatie lopend jaar:
2.523 0
2.523 0
Eindstand per 31 december
2.523
2.523
Gestorte waarborgsommen
De gestorte waarborgsommen ad. € 2.013 betaald aan G.M. Damsteegt inzake huur bedrijfspand (timmerwerkplaats) en € 510 betaald aan TPG post inzake frankering, dienen als zekerheid voor lopende betalingsverplichtingen. Verstrekte leningen Gemeente Zederik, renteloze lening per 1 januari Mutatie lopend jaar Eindstand per 31 december
31-12-2009
31-12-2008
924.632 2.034 926.666
923.354 1.278 924.632
Als onderdeel van de samenwerking gericht op de realisatie van een gezondheidscentrum is aan de gemeente Zederik in 2005 een renteloze lening verstrekt van € 915.000. De mutaties betreffen aanvullingen voor de financiering van de kosten van het beheer. In december 2009 is een kooprealisatieovereenkomst voor de ontwikkeling met de gemeente gesloten. Bij de eigendomsoverdracht zal de lening met de koopsom worden verrekend en daarmee volledig zijn afgelost.
49
Actieve latentie vennootschapsbelasting Latentie verkopen Latentie leningen kredietinstellingen Latentie verstrekte leningen
31-12-2009
31-12-2008
1.409.152 202.127 1.8081.609.471
1.530.051 127.598 11.6991.645.950
De actieve latentie vennootschapsbelasting heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering. Gedurende de resterende looptijd van de latentie wordt de latentie verhoogd met toegerekende rente en verlaagd met de afschrijving. De resterende looptijd bedraagt voor de latentie verkopen 9 jaar, voor de latentie leningen kredietinstellingen 27 jaar en voor de latentie verstrekte leningen 5 jaar. In 2009 is de actieve latentie vennootschapsbelasting verhoogd met € 80,565 aan rente en verlaagd met € 209.299 aan vrijval. De rente is verantwoord onder de rentebaten en de vrijval is verantwoord als VpB last. Een herberekening van de latentie leningen kredietinstellingen heeft geleid tot een toevoeging van € 92.255. Het saldo van de actieve latentie vennootschapsbelasting is het waarderingsverschil per jaar vermenigvuldigd met het percentage van de vennootschapsbelasting (25%) en contant gemaakt tegen een door de fiscus bepaald percentage dat per jaar wisselt tussen de 4 en 5 procent. VLOTTENDE AKTIVA VORDERINGEN Huurdebiteuren Gemeente Zederik en Giessenlanden Groepsmaatschappij Hoeve Killestein Belastingen en premies sociale verzekering Overige vorderingen Overlopende aktiva Totaal
31-12-2009 66.442 1.047 376.374 722.152 40.351 211.487 1.417.852
31-12-2008 70.716 376.266 337.062 319.313 11.744 233.559 1.348.660
42.143 24.298 66.442
41.814 318 28.585 70.716
Bedragen 2009 13.452 5.796 8.441 14.454 42.143
Bedragen 2008 13.347 5.751 8.375 14.341 41.814
Specificatie vorderingen: Huurdebiteuren Het bedrag van de huurdebiteuren kan worden gesplitst in: Zittende huurders, te ontvangen huur Zittende huurders, te ontvangen kosten Vertrokken huurders, te ontvangen huur
De huurachterstand van de zittende huurders betreft: Periode kleiner en gelijk dan 1 maand groter dan 1 en kleiner en gelijk dan 2 maanden groter dan 2 en kleiner en gelijk dan 3 maanden groter dan 3 maanden
Aantal 2009 45 10 8 7 70
Huurders 2008 50 9 8 8 75
De huurachterstand bedraagt 1,25% van de totaal ontvangen huur (2007: 1,39%). Het te ontvangen bedrag van de vertrokken huurders heeft de voortdurende aandacht. 3 huurders hebben een huurachterstand > € 5.000: in totaal € 20.600 6 huurders hebben een huurachterstand > € 1.000: in totaal € 6.800 In totaal zijn 3 voormalige bewoners moeilijk of in het geheel niet te traceren. De totale vordering op deze personen is € 13.800. Er wordt nog steeds geprobeerd genoemde personen op te sporen. Conform het afboekingsbeleid wordt geen voorziening dubieuze debiteuren gevormd. Gemeenten Gemeente Zederik, exploitatiebijdrage recreatieruimte Lindenhof Gemeente Zederik, bijdrage uit volkshuisvestingsfonds 29 seniorenapp. Vijverhof Gemeente Zederik, BWS subsidie 29 seniorenappartementen Vijverhof Gemeente Giessenlanden, verrekeningen WMO Totaal
31-12-2009 0 0 0 1.047 1.047
31-12-2008 1.815 337.000 33.750 3.701 376.266
Groepsmaatschappij (Stichting tot behoud van Hoeve Killestein) Rekening-courantverhouding (inclusief rente en doorberekening uren) Af: Voorziening negatief resultaat stand per 1 januari exploitatieresultaat 2009 stand per 31 december Totaal
31-12-2009 956.021 -579.647
31-12-2008 879.141 -542.079
376.374
337.062
-542.079 -37.568 -579.647
50
Belastingen en premies sociale verzekering Belastingdienst, VpB Belastingdienst, BTW
31-12-2009 265.347 456.805
31-12-2008 319.313 0
722.152
319.313
Overige vorderingen Diverse personen, te verhalen kosten Nog te ontvangen inschrijfgelden woningzoekenden Diverse banken, rente 4e kwartaal Woonzorg Nederland, vergoeding huurgewenning Christinaflat Notarissen, depotbedragen verkoop woningen Ohra, uitkering december Totaal
31-12-2009 2.645 1.240 30.016 2.450 4.000 0 40.351
31-12-2008 1.320 1.600 214 1.541 4.000 3.068 11.744
Overlopende aktiva Niet vervallen exploitatiebijdragen Vooruitbetaalde kosten Vooruitbetaalde rente lening Vooruitbetaalde kosten ivm verkoop woningen Vooruitbetaalde kosten plan Van Eck Kruisposten Totaal
31-12-2009 489 29.656 163.680 0 17.593 69 211.487
31-12-2008 489 47.797 163.680 2.001 17.593 2.000 233.559
LIQUIDE MIDDELEN Rekening-courant banken Bank Nederlandse Gemeenten: Rabobank Vijfheerenlanden: Kas Totaal
31-12-2009
31-12-2008
167.133 25.054 1.531 193.718
454.152 35.647 150 489.949
31-12-2009 33.122 0 -37.568 -4.446
31-12-2008 178.177 0 -145.055 33.122
Totaal
PASSIVA EIGEN VERMOGEN Reserve Nieuwbouw Beginstand per 1 januari (herwaarderingsreserve) Bij: verkoopresultaat aangekocht bezit Af: negatief exploitatieresultaat Hoeve Killestein Eindstand per 31 december
De reserve nieuwbouw heeft betrekking op tien woningen die in het verleden zijn aangekochte van de gemeente Zederik en de later aangekochte woning Kortenhoevendijk 5a. De winsten welke bij verkoop ontstaan worden in de reserve nieuwbouw gestort en dienen ter afdekking van financiële risico's uit projecten. De actuele waarde op basis van getaxeerde en geindexeerde verkoopprijzen ligt circa € 800.000 boven de historische kostprijs Overige reserve Beginstand per 1 januari Jaarresultaat Eindstand per 31 december
31-12-2009 13.640.582 1.418.427 15.059.009
31-12-2008 10.090.208 3.550.374 13.640.582
31-12-2009 22.952
31-12-2008 29.474
29.474
141.464
1.306 -7.828 22.952
12.225 -124.215 29.474
31-12-2009 24.589.548 0 110.659 24.700.207
31-12-2008 20.356.556 0 108.418 20.464.974
EGALISATIEREKENING Te egaliseren BWS - subsidies Beginstand per 1 januari Mutaties in het boekjaar: Bij: rente diverse complexen Af: bijdrage exploitatie diverse complexen Eindstand per 31 december
LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen kredietinstellingen Derivaten Waarborgsommen Totaal
51
Leningen kredietinstellingen Beginstand per 1 januari inclusief aflossingsverplichting volgend boekjaar aflossingsverplichting 2008 eind-/extra aflossing Beginstand per 1 januari exclusief aflossingsverplichting aantrekken nieuwe leningen aflossing eind-/extra aflossing Subtotaal aflossingsverplichting volgend boekjaar eind-/extra aflossing volgend boekjaar Eindstand per 31 december
31-12-2009 20.356.556 534.078 1.329.104 22.219.738 5.000.000 -534.078 -1.329.104 25.356.557 -552.603 -214.405 24.589.548
31-12-2008 19.719.738 512.902 1.561.004 21.793.645 2.500.000 -512.902 -1.561.004 22.219.738 -534.078 -1.329.104 20.356.556
Er zijn aan het eind van het boekjaar 31 leningen verdeeld over 4 geldgevers. Van 5 leningen is de looptijd 5 jaar of korter. De gemiddelde gewogen rentevoet bedraagt 4,72% (was 4,64%.) Ultimo 2009 hebben 26 leningen met een totaal schuldrestant van € 19.683.061 een restant looptijd langer dan 5 jaar. In het verslagjaar hebben geen renteconversies plaatsgevonden. In 2009 zijn twee nieuwe leningen aangetrokken ten behoeve van investeringen in projecten en de herfinanciering van de reguliere aflossingen. Deze leningen hebben een omvang van € 2.500.000 en een looptijd van respectievelijk 2 en 3 jaar. Het betreft leningen met een variabele rente die in combinatie met de afgesloten Payers Swaps een vaste rente hebben van respectievelijk 5,22% en 5,26%. De nieuwe leningen zijn geborgd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).
Derivaten De derivaten hebben een te betalen rente van 4,9715% en bestaan uit: Payers swap: hoofdsom € 2.500.000, looptijd 2/7/2009 - 2/7/2030 Payers swap: hoofdsom € 2.500.000, looptijd 2/7/2010 - 2/7/2027 Payers swap: hoofdsom € 2.500.000, looptijd 2/7/2011 - 2/7/2024 Totaal
31-12-2009 0,00 0,00 0,00 0,00
31-12-2008 0,00 0,00 0,00 0,00
Conform RJ 290 "financiële instrumenten" zijn de Swaps opgenomen tegen de kostprijs. Deze bedroeg op het moment van afsluiten d.d 2 juni 2008 € 0. De genoemde rente is de vaste rente van de swaps. Daarnaast is nog een variabele rente ter hoogte van 3-maands euribor in de contracten opgenomen. Deze rente wordt met ingang van de looptijd ontvangen. Het doel van de Swaps is de beperking van het renterisico. De waarde van de Swaps is per 31-12-2009 € 840.000 negatief.
Verplichting VoV Terugkoopverplichting Totaal
31-12-2009 685.819 685.819
31-12-2008 0 0
De verplichtingen VoV betreffen de verplichtingen inzake de verkoop onder voorwaarden. Het betreft de woningen die als 'Te Woon' woning zijn aangeboden en waarbij de klant heeft gekozen voor koop met korting in combinatie. met een terugkoopplicht voor Goed Wonen Zederik. Per 31 december 2009 heeft deze post in zijn geheel betrekking op het Project Kweldam. Het project Kweldam telt 12 woningen waarvan er 9 zijn verkocht als Te Woon woning.
Ontvangen waarborgsommen Beginstand per 1 januari Mutaties in het boekjaar Eindstand per 31 december
31-12-2009 108.418 2.241 110.659
31-12-2008 103.176 5.242 108.418
De waarborgsommen betreffen de volgens huurovereenkomst van huurders ontvangen bedragen, die dienen als eerste zekerheid voor de voldoening van het bedrag dat bij beëindiging van de huurovereenkomst door de huurder verschuldigd mocht zijn aan huur en/of mutatiekosten. De huidige waarborgsom per woning bedraagt € 135. Hierover wordt geen rente vergoed. De toename wordt veroorzaakt door de woningmutaties waarbij oude lagere waarborgsommen zijn vervangen door de hogere huidige waarborgsommen. KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Liquide middelen Schulden aan gemeente Zederik Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekering Overlopende passiva Totaal
31-12-2009
31-12-2008
798.595 1.416.930 47.155 185.952 50.281 704.350 3.203.263
1.863.617 1.509.749 18.821 386.165 75.297 742.026 4.595.676
52
Schulden aan kredietinstellingen Aflossingsverplichting volgend boekjaar Rente Rekening Courant en bankkosten 4e kwartaal Totaal Liquide middelen Postbank: 15.80.992 ING: 65.64.69.099 Saldo
31-12-2009 767.008 31.587 798.595
31-12-2008 1.863.182 436 1.863.617
10.408.751 -8.991.821 1.416.930
7.154.764 -5.645.015 1.509.749
De Rekeningcourant faciliteiten van de Postbank en de ING zijn afkomstig van dezelfde kredietgever, nl ING Bank N.V.
Schulden aan gemeente Zederik Leges / Tuinonderhoud Afrekening beheercomplexen Totaal
31-12-2009 34.851 12.305 47.155
31-12-2008 12.576 6.245 18.821
Personeel/Schulden aan leveranciers Diverse crediteuren conform openstaande postenoverzicht Overige crediteuren (specificatie op de administratie aanwezig) Deloitte, afrekening werkzaamheden (raming) Verlofuren Totaal
31-12-2009 162.139 7.503 16.310 185.952
31-12-2008 290.185 78.992 7.235 9.753 386.165
Belastingen en premies sociale verzekering Belastingdienst loonheffing en premies SPW, premies december 2008 SPW, Salaris+ module Belastingdienst btw Totaal
31-12-2009 36.083 13.963 0 234 50.281
31-12-2008 19.074 9.890 1.620 44.713 75.297
Overlopende passiva Niet vervallen rente over langlopende schulden Vooruitontvangen huren Ten onrechte ontvangen bedragen Personeelsfonds Belastingdienst, huurtoeslag januari Gemeente Giessenlanden, saldo dienstverlening WMO Saldo doorberekende kosten Regio Totaal
31-12-2009 666.343 11.204 0 5.946 20.857 0 0 704.350
31-12-2008 698.067 13.126 583 1.211 27.071 375 1.593 742.026
53
Niet uit de balans blijkende verplichtingen Kredietfaciliteiten Goed Wonen Zederik heeft bij de ING bank een kredietfaciliteit in rekening-courant met een maximum van € 1.600.000. Zekerheden Goed Wonen Zederik heeft ten behoeve van de kredietfaciliteit en middellange leningen een 1e bankhypotheek gevestigd ad € 125.000 op het bedrijfspand Dorpsstraat 82 te Lexmond. Wet Ketenaansprakelijkheid Goed Wonen Zederik past de BTW verleggingsregeling toe en waar mogelijk worden betalingen gedaan op geblokkeerde rekeningen van crediteuren. Leaseverplichtingen 2 stuks kopieermachine/printer; Ricoh 57 termijnen x € 479,50 + 19% btw = € 32.525 Bedrijfsauto 53-XL-LL; ING Car Lease Nederland BV 17 termijnen x € 927,04 + 19% btw = € 18.754 Aangegane verplichtingen projecten Voor de diverse projecten zijn de openstaande verplichtingen per 31 december als volgt: Quickstaerte (Peperstraat/Nieuwstraat), Ameide 104.102 Recht van ter Leede Leerbroek 70.966 Locatie Alting, Meerkerk 120.718 Woonzorglocatie de Laak, Lexmond 392.156 Gezondheidscentrum, Meerkerk 186.418 De Weide, Meerkerk 6.604.364 Kweldam, Tienhoven 912.203 Totaal 8.390.927 Voorzieningen voor pensioenen In het vierde kwartaal van 2008 daalde de dekkingsgraad van SPW naar 96%. De SPW heeft begin 2009 een herstelplan ingediend bij DNB waarin is aangegeven hoe de dekkingsgraad weer op het minimale percentage van 105% komt. De SPW heeft aangegeven dat eind 2009 de geschatte dekkingsgraad op 106% lag. Derhalve is geen voorziening in de jaarrekening 2009 opgenomen.
54
TOELICHTING WINST- EN VERLIESREKENING BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Huren Te ontvangen netto huur: woningen en woongebouwen onroerende goederen, niet zijnde woningen Subtotaal Af: Huurderving: wegens leegstand wegens oninbaarheid Subtotaal Totaal
2009
2008
5.281.366 17.785 5.299.151
5.103.723 17.395 5.121.118
14.713 977 15.690 5.283.461
11.024 4.316 15.340 5.105.778
In 2009 is een hogere netto huuropbrengst van € 177.000 gerealiseerd ten opzichte van het voorgaande jaar. Per 1 juli 2009 bedroeg de gemiddelde huursomstijging 2,50% (1,60% in 2008). Bij het leegkomen van woningen heeft heel 2009 huurharmonisatie plaatsgevonden tot 70% van de maximale huur. Nieuwe investeringen hebben geleid tot huurprijsaanpassingen. De verkoop van 6 woningen heeft minder huuropbrengst tot gevolg. De netto huur onroerende zaken niet zijnde woningen is toegenomen als gevolg van huurverhoging per 1 juli 2009. De huurderving wegens leegstand is ontstaan door mutatie. De leegstand bedraagt 0,26% (2008: 0,22%) van de totale huur. De huurderving wegens oninbaarheid betreft niet te verhalen posten van een ontruimde woning, waarvan de huurder geëmigreerd is, afboeking wegens beëindiging WSNP en het sluiten van een dossier van een zaak die reeds jaren liep en waarvan de bewoners niet meer te traceren zijn. Vergoedingen Glasverzekering Tuinonderhoud Energiekosten Schoonmaakosten Glasbewassing Waterverbruik Onderhoud ventilatiesysteem radiatoren Legen/reinigen containers Elektra algemene ruimten Administratiekosten vergoeding Totaal
2009 6.254 10.189 16.269 1.734 2.451 7.041 2.082 2.123 5.809 1.779 55.732
2008 5.882 9.761 10.045 977 1.172 4.010 1.563 781 2.930 1.723 38.842
De vergoeding voor glasverzekering betreft nagenoeg alle woningen in Lexmond en de 29 appartementen Vijverhof te Meerkerk. Deze vergoeding wordt alleen afgerekend bij de Vijverhof. De vergoeding van het tuinonderhoud betreft 30 seniorenwoningen te Lexmond en de Vijverhof. De vergoeding voor energiekosten betreft Oranjeplein 11 t/m 17 te Meerkerk en de Vijverhof. De vergoeding voor schoonmaakkosten, glasbewassing, waterverbruik, onderhoud ventilatiesysteem, radiatoren, legen/reinigen containers en elektra algemene ruimten betreft eveneens de Vijverhof. De afrekening van deze vergoedingen over 2009 vind in 2010 plaats.
Overheidsbijdragen Egalisatie: BWS-subsidie Totaal
2009 7.828 7.828
2008 114.444 114.444
2009
2008
In 2008 is een afkoopsom van € 98.800 is ontvangen. Verkoop onroerende zaken Verkoopwinst woningen: Pr Irenestraat 17 te Meerkerk Pr Marijkeweg 35 te Meerkerk Broekseweg 32 te Ameide Achterdijk 52 te Nieuwland Broekseweg 56 te Ameide Iepenlaan 8 te Ameide Verkopen voorgaand boekjaar Totaal verkoopresultaat
168.580 175.483 148.244 186.926 155.612 163.508 998.352
1.090.298 1.090.298
Geactiveerde productie Investeringen, verkopen en derden Totaal
2009 299.672 299.672
2008 73.079 73.079
55
Overige bedrijfsopbrengsten Bijdrage geldelijke steun huisvesting gehandicapten Bijdrage gem. Zederik exploitatie recreatieruimte Lindenhof Bijdrage gemeente Zederik schoonmaken trouwzaal Bijdrage gemeente Zederik beheerkosten woningen Doorberekende kosten en uren ten laste van WMO Huisvestingsvergunningen Inschrijfgelden woningzoekenden Urgentie-aanvragen Overige opbrengsten Totaal
2009 5.464 1.815 152 319 -1.378 1.960 16.820 300 458 25.910
2008 1.456 1.815 149 403 1.365 1.840 20.060 300 27.388
De belangrijkste verschillen worden veroorzaakt door: Hogere bijdrage huisvesting gehandicapten i.v.m. einde looptijd bijdrage Van Zuilenstraat 22, lagere beheerskosten woningen gemeente Zederik door verkoop Kortenhoevendijk 5A, negatieve opbrengsten WMO in verband met tekort, lagere opbrengsten inschrijfgelden woningzoekenden. De overige opbrengsten betreffen werkzaamheden met betrekking tot het adverteren en toewijzen van woningen voor Woningstichting SGBB en Woonzorg Nederland BEDRIJFSLASTEN
Afschrijvingen materiële vaste aktiva Woningen en woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen Tuinen en hang- en sluitwerk Kantoor en werkplaatsen Totaal
2009 862.004 4.711 845 105.357 972.917
2008 792.987 4.481 792 79.147 877.407
De afschrijvingen opde woningen en woongebouwen worden op een annuïtaire wijze berekend. Deze systematiek zorgt voor een autonome toename van de afschrijvingen bij het ouder worden van het bezit. Naast deze autonome toename zijn de afschrijvingen toegenomen als gevolg van het in exploitatie nemen van de appartementen Killestein en de activering van het onderhoud van complex 16. De investering in het kantoor ten behoeve van de afdeling Vastgoed hebbengeleid tot een toename van de afschrijvingslasten.
Erfpacht Erfpacht
Lonen en salarissen Kostenplaats Directie Kostenplaats Secretariaat Kostenplaats Financiën Kostenplaats Wonen Kostenplaats Technische Dienst Kostenplaats Vastgoed Subtotaal Honorering Raad van Toezicht Af: Ontvangen ziekengelden Totaal
2009 20.770
2008 20.464
2009 101.915 43.459 95.288 193.923 72.482 139.089 646.156 22.400 -7.253 661.303
2008 102.302 22.700 80.492 185.623 72.854 0 463.971 20.209 -14.334 469.846
56
De lonen en salarissen zijn toegenomen door uitbreiding van de afdeling directiesecretariaat en het toevoegen van de afdeling vastgoed. Deze afdeling bestaat uit een manager Vastgoed, tevens adjunct-directeur en een projectleider. Op de afdelng Financien is m.i.v. 1 juli 2008 een medewerker in dienst gekomen voor 16 uur per week. Hierdoor zijn de salariskosten van deze afdeling over 2009 hoger. De nog op te nemen verlofuren per ultimo boekjaar zijn als verplichting opgenomen in de lonen en salarissen. WOPT In het kader van de wet openbaarmaking topinkomens (WOPT) kan worden vermeld dat van geen van de medewerkers de som van het belastbaar loon en de voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (pensioenpremie) boven de WOPT-grens van € 188.000 komt. Interimpersoneel: Tot 1 juli 2009 is gebruik gemaakt van de diensten van een interim-controller ter ondersteuning van het Hoofd Boekhouding. Kosten interim-controller 37.103 0,00 Kosten interim-manager financiën 0 92.020 Kosten interim-manager vastgoed 0 242.855 Totaal kosten interim-personeel 37.103 334.875 Doorberekend aan projecten, planmatig onderhoud en derden 0 186.428 Ten laste van de post lonen en salarissen 37.103 148.447 De kosten zijn verantwoord bij overige bedrijfslasten. Overzicht formatieplaatsen: directie secretariaat financien wonen technische dienst vastgoed Totaal 12 medewerkers interimpersoneel: interne diensten vastgoed Totaal 14 medewerkers
Sociale lasten Belastingdienst: premies werknemersverzekeringen Belastingdienst: werkgeversheffing spaarloon en eindheffing Totaal
2009 1,00 1,08 2,38 4,28 2,00 2,00 12,74
2008 1,00 0,56 2,38 4,22 2,00 2,00 12,16
0,00 0,00 12,74
0,25 0,50 12,91
2009 75.232 1.735 76.967
2008 57.473 1.698 59.171
2009 133.534
2008 89.052
17.445 36.131 14.610 525 22.921 0 0 91.632
12.451 28.242 6.255 1.607 10.674 0 6.390 65.619
661.303 76.967 133.534 91.632 963.437
469.846 59.171 89.052 65.619 683.688
Als gevolg van een hogere bruto loonsom zijn de sociale lasten toegenomen. Pensioenlasten Pensioenfonds Als gevolg van een hogere bruto loonsom zijn de pensioenlasten toegenomen. Overige personeelslasten Reis- en verblijfkosten Studiekosten Representatiekosten Kleding en uitrusting Kosten lease-auto Kosten bedrijfsfitness Overige personeelskosten Totaal Totaal personeelslasten verdeeld via kostenverdeelstaat Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelslasten
57
Lasten onderhoud Reparatieverzoeken en mutatieonderhoud: kosten Derden Subtotaal Reparatieverzoeken en mutatieonderhoud
2009 345.655 345.655
2008 189.320 189.320
Reparatieverz en mutatieonderhoud met verv: kosten Derden Subtotaal Reparatieverzoeken en mutatieonderhoud met vervanging
258.865 258.865
170.084 170.084
Planmatig onderhoud: kosten Derden Subtotaal planmatig onderhoud
740.103 740.103
2.788.610 2.788.610
1.344.623 377.079 967.544
3.148.014 2.113.759 1.034.255
Totaal onderhoud Af: activering onderhoud Totaal lasten onderhoud
Alle onderhoudskosten komen ten laste van de exploitatie, tenzij het onderhoud levensduur verlenging of kwaliteitsverbetering tot gevolg heeft, dan wordt het geactiveerd. Voor 2009 betreft dit: complex 8 (Broekseweg te Ameide) 47.914 complex 16 (Broekseweg, Meidoorn-, Hazelaar- en Iepenlaan te Ameide, 188.012 Burg. Luijendijkplein en Kerkpad te Tienhoven. complex 26 (J.W. van Puttestraat te Ameide, Zouwendijk, Pr. Margrietstraat en Pr. Beatrixstraat te Meerkerk, Burg.Berendsstraat te Nieuwland en de Nes en Ds. Magendansstraat te Lexmond 141.153 377.079 In het volkshuisvestingsverslag wordt het onderhoud nader toegelicht. Overige bedrijfslasten Huisvestingskosten en kosten wagenpark Bestuurskosten Algemene kosten Magazijnkosten Subtotaal: kosten verdeeld via kostenverdeelstaat
2009 46.214 14.495 267.769 9.515 337.994
2008 40.580 25.706 399.635 5.730 471.652
Belastingen Verzekeringen Overige lasten Subtotaal
298.582 41.620 68.330 408.533
281.365 34.449 24.028 339.842
Ontwikkelingkosten Maatschappelijke investeringen Betaalbaarheidsheffing Subtotaal
90.596 43.218 66.083 199.898
55.776 129.139 67.053 251.969
Totaal overige bedrijfslasten
946.424
1.063.462
2009
2008
9.922 984 324 12.404 946 1.601 26.181
8.134 823 201 10.496 1.186 1.976 22.816
Huisvestingskosten Kantoorpand: Energie en water Publiekrechtelijke heffingen e.d. Verzekeringen Onderhoud Schoonmaakkosten Overige huisvestingskosten Totaal kosten kantoorpand
De toename van de huisvestingskosten wordt veroorzaakt door het verbruik van meer energie i.v.m. het kantoor van de afdeling Vastgoed dat per 01-01-2009 in gebruik is genomen. De stijging van de onderhoudskosten wordt veroorzaakt door de werkzaamheden die onze eigen onderhoudsdienst heeft uitgevoerd i.v.m. diverse veranderingen in het kantoorpand. De schoonmaakkosten zijn toegenomen vanwege de ingebruikname van de afdeling Vastgoed en het aanschaffen van diverse handdoekendispensers i.v.m. hygiene.
58
Timmerwerkplaats en wagenpark: Huur Energie, water en brandstof Publiekrechtelijke heffingen Verzekeringen Onderhoud Onderhoud/aankoop materieel/machines Overige kosten/ schoonmaak- en telefoonkosten Totaal kosten timmerwerkplaats
2009 7.732 3.046 691 1.059 5.577 1.867 61 20.033
2008 7.610 2.496 646 815 5.271 856 71 17.764
De stijging van de energiekosten wordt veroorzaakt door het verwijderen van de elektra aansluiting in het voormalige ketelhuisje in Lexmond dat als opslag wordt gebruikt. De verzekeringskosten zijn toegenomen vanwege het afsluiten van een inventarisverzekering en een eigen vervoersverzekering; bestemd voor het gerredschap en de materialen die in de onderhoudsbussen aanwezig zijn. De toename van de materiaal- en machinekosten wordt veroorzaakt doordat diverse gereedschappen gekeurd, gerepareerd en nieuw aangeschaft zijn. Totaal
46.214
40.580
Bestuurskosten Representatie-/ overige bestuurskosten Totaal
2009 14.495 14.495
2008 25.706 25.706
De daling van de kosten betreft een vermindering van de wervingskosten t.o.v. 2008 en een afname van de representatiekosten. Algemene kosten Kantoorbenodigdheden Drukwerk Telefoon-, porti- en bankkosten Contributies en abonnementen Kosten geschillencommissie Advertentiekosten Kosten externe controle Kosten korting automatische incasso Kosten automatisering Kosten Arbodienst Bijdrage Huurdersbelang Zederik Kosten voorlichting Verstrekkingen Overige algemene- en advieskosten Kosten Public Relations Kosten KWH-label Ziektekostenverzuim- en ongevallenverzekering Wervingskosten personeel Kosten WA-verzekering Kosten interim-personeel Totaal
2009 12.738 6.602 20.801 18.463 2.691 15.729 21.735 11.449 45.547 2.209 6.127 7.534 3.636 20 28.180 3.725 14.722 4.090 4.669 37.103 267.769
2008 10.960 9.381 17.020 14.910 360 16.172 18.088 11.429 43.651 2.338 6.012 2.813 2.794 8.735 42.933 0 10.484 28.839 4.271 148.447 399.635
De algemene kosten zijn dit jaar circa € 130.000 lager dan vorig jaar. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de afname van de kosten van interim-personeel, kosten Public Relations en wervingskosten personeel. Onafhankelijkheid externe accountant Om de onafhankelijkheid an de externe accountant, Deloitte Accountants B.V. aan te tonen is een overzicht van de totaal betaalde honoraria in 2009 ad € 39.621 opgenomen. Dit bedrag bestaat uit: Honorarium controle Opleiding Werkzaammheden themabijeenkosmt RvC Fiscale advisering algemeen Fiscale advisering in het kader van projecten
2009 21.735 946 0 15.780 1.160 39.621
2008 18.000 0 2.000 10.000 3.000 33.000
2009 2008 Magazijnkosten 9.515 5.730 De magazijnkosten betreffen de aanschaffingen van materialen ten behoeve van de technische dienst. Deze materialen zijn in het uurloon doorberekend. 2009 2008 Belastingen 298.582 281.365 De toename wordt veroorzaakt door de hogere WOZ waarde van de woningen in verband met hertaxatie; 2009 € 222 miljoen (2008 € 216 miljoen).
59
2009 2008 Verzekeringen 41.620 34.449 De verzekerde waarde van de activa in exploitatie bedraagt per 31-12-2009 € 154 miljoen. (1-1-2009 € 146 miljoen). Deze toename wordt veroorzaakt door reguliere bouwkostenstijgingen en mutaties in de voorraad. Overige lasten Energie- en waterkosten alg.- en recreatieruimten/Dorpsstraat 82D Schoonmaak- en beheerkosten algemene- en recreatieruimten Grondrente, grondhuur, kosten overpad Glasschades Tuinonderhoud Legen/reinigen containers Energie en water Schoonmaakkosten Glasverzekering Brandalarmering Glasbewassing Telefoonkosten Totaal
2009 924 2.127 157 1.189 10.453 4.172 43.293 1.810 1.012 382 2.375 436 68.330
2008 1.723 1.268 157 1.775 7.727 2.828 5.478 850 961 536 470 258 24.028
Ontwikkelingskosten Afboeking projecten in acquisitiefase Advieskosten Totaal
2009 0 90.596 90.596
2008 -6.259 62.036 55.776
Advieskosten werden uitgegeven voor: Diverse adviezen Risico-inventarisatie projectontwikkeling Adviezen op personeelsgebied Kosten Koopgarant en koopcomfort Cultuurscan MT Woningmarktonderzoek
2009 54.307 0 1.012 7.759 0 27.519 90.596
2008 10.425 1.714 3.130 39.627 7.140 0 62.036
60
Maatschappelijke investeringen Bijdrage aan leefbaarheid Energielabeling woningen Kosten Bod aan de regio Kosten Pact van Bleskensgraaf Bijdrage daklozen
2009 43.218
2008 129.139
27.848 13.370 2.000 0 0 43.218
60.017 65.005 2.743 1.325 50 129.139
De daling van de kosten van leefbaarheid t.o.v. 2008 wordt veroorzaakt door lagere kosten voor het aanbrengen van veilig hang- en sluitwerk. 2009 Betaalbaarheidsheffing 66.083
2008 67.053
Dit betreft de door het Centraal Fonds Volkshuisvesting opgelegde bijdrageheffing voor de bijzondere projectsteun wijkenaanpak. De heffing is opgebouwd uit een bedrag per woning en een bedrag per € 1.000-WOZ waarde. FINANCIELE BATEN EN LASTEN
Rentebaten Rente op te vorderen subsidie BWS Rente liquide middelen Rente actieve latentie vennootschapsbelasting Totaal
2009
2008
1.306 1.184 80.565 83.055
12.225 49.193 4.999 66.417
De rente op te vorderen subsidie BWS was in 2009 lager als gevolg van de aflossing in 2008. De rentebaten op liquide middelen zijn afgenomen door de afname van het rekening-courant saldo. De rente actieve latentie vennootschapsbelasting is toegenomen omdat in 2009 voor het eerst een heel jaar rente is toegerekend aan de actieve latentie vennootschapsbelasting
Rentelasten Toegevoegde rente subsidie BWS Rente leningen kredietinstellingen Disagio Heffingsrente vennootschapsbelasting Totaal
2009
2008
1.306 1.045.191 561 0 1.047.058
12.225 1.021.278 5.000 1.000 1.039.503
Voor de toelichting op de rente subidie BWS wordt verwezen naar de rentebaten. De disagio betreft de de borgstellingsvergoeding die aan WSW is betaald.
BIJZONDERE LASTEN Negatief jaarresultaat stichting tot Behoud van Hoeve Killestein
-37.568
-145.055
Door het garant staan van Stichting Goed Wonen Zederik voor de Stichting tot Behoud van Hoeve Killestein wordt het jaarresultaat ten laste van de exploitatie gebracht.
BELASTINGEN OVER HET RESULTAAT Vorming latentie verkopen Vorming latentie leningen o/g Vorming latentie leningen u/g Mutatie latentie boekjaar Saldo latenties Te betalen vennootschapsbelasting voorgaande jaren Te betalen vennootschapsbelasting boekjaar Totaal belasting over het resultaat
2009
2008
92.255
1.511.343 121.619 -10.719
-209.299 -117.044 45.240 -345.628 -417.432
1.622.243 -4.048 134.658 1.752.853
De latentie vennootschapsbelasting betreft het tijdelijke waarderingsverschil tussen de commerciële en fiscale waardering van de voor verkoop gelabelde woningen, de leningen u/g en o/g.
61
KOSTENVERDEELSTAAT Omschrijving
Personeelskosten: Loonkosten Ontvangen ziekengelden Honorering Raad van Commissarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelslasten: Reis- en verblijfkosten Studiekosten Representatiekosten Kleding en uitrusting Kosten bedrijfsauto's Kosten assessment Subtotaal overige personeelslasten TOTAAL PERSONEELSKOSTEN Bestuurskosten: Representatie-/ overige kosten Huisvestingkosten: Water, energie en brandstof Publiekrechtelijke heffingen Verzekeringen Huur werkplaats Onderhoud panden en wagenpark Onderhoud, aankoop materiaal en machines Schoonmaakkosten Overige kosten huisvesting Algemene kosten: Kantoorbenodigdheden Drukwerk Advertentiekosten huurwoningen Kosten externe controle Telefoon-, porti- en bankkosten Contributies en abonnementen Kosten geschillencommissie Bijdrage Huurdersbelang Zederik Kosten automatisering Kosten voorlichting huurders Kosten korting A.I./bijdrage admin.kstn Verstrekkingen Kosten Arbo-dienst Kosten Public Relations Kosten KWH-label Kosten WA-verzekering Ziekteverzuim- en ongevallenverzekering Overige algemene kosten Wervingskosten personeel Kosten interimpersoneel Totaal algemene kosten Magazijn: Magazijnaankopen Aankoop kramerijen Totaal magazijnkosten TOTAAL OVERIGE KOSTEN TOTAAL KOSTEN Dekking uit overige bedrijfsopbrengsten: Bijdr geldelijke steun huisvesting gehandicapten Bijdrage gem. Zederik exploitatie recreatieruimte Bijdrage gem. Zederik schoonmaken trouwzaal Bijdrage gem. Zederik beheerkosten woningen Doorber. kosten en uren ten laste van WMO Huisvestingsvergunningen Inschrijfgelden woningzoekenden Urgentie-aanvragen Administratiekosten vergoeding TOTAAL DEKKING SALDO DOOR TE BELASTEN KOSTEN
RvC Directie
Secretariaat
Financien
Wonen
Vastgoed
Technische dienst
Totaal 2009
Totaal 2008
101.915 0 22.400 6.184 23.683
43.459 0 0 6.183 8.290
95.288 0 0 14.220 18.010
193.923 0 0 25.341 39.526
139.089 0 0 13.656 30.565
72.482 -7.253 0 11.384 13.460
646.156 -7.253 22.400 76.967 133.534
463.971 -14.334 20.209 59.171 89.052
0 1.834 2.027 0 7.243 0 11.104
1.682 5.399 60 0 0 0 7.141
1.482 14.520 9.265 0 0 0 25.267
8.350 4.500 1.678 0 0 0 14.528
2.751 6.515 1.560 64 15.678 0 26.569
3.180 3.364 20 460 0 0 7.024
17.445 36.131 14.610 525 22.921 0 91.632
12.451 28.242 6.255 1.607 10.674 6.390 65.619
165.286
65.072
152.784
273.318
209.879
97.097
963.437
683.688
14.495
0
0
0
0
0
14.495
25.706
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
9.922 984 324 0 12.404
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
3.046 691 1.059 7.732 5.577
12.968 1.675 1.384 7.732 17.980
10.630 1.469 1.015 7.610 15.767
0 0 0 0
0 0 0 0
0 7.272 3.408 34.314
0 0 0 0
0 0 0 0
1.867 61 0 20.033
1.867 7.333 3.408 54.348
856 5.794 3.213 46.355
0 0 0 0 0 12 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.435 0 3.447
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 327 0 327
12.738 6.602 15.729 21.735 20.328 16.010 2.691 6.127 45.547 7.534 11.449 3.475 2.060 28.180 3.725 4.669 14.722 20 0 37.103 260.444
0 0 0 0 0 2.007 0 0 0 0 0 0 149 0 0 0 0 0 327 0 2.483
0 0 0 0 0 434 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 434
0 0 0 0 473 0 0 0 0 0 0 162 0 0 0 0 0 0 0 0 635
12.738 6.602 15.729 21.735 20.801 18.463 2.691 6.127 45.547 7.534 11.449 3.636 2.209 28.180 3.725 4.669 14.722 20 4.090 37.103 267.769
10.960 9.381 16.172 18.088 17.020 14.910 360 6.012 43.651 2.813 11.429 2.794 2.338 42.933 0 4.271 10.484 8.735 28.839 148.447 399.635
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
3.065 6.450 9.515
3.065 6.450 9.515
580 5.150 5.730
17.943
327
294.758
2.483
434
30.183
346.127
477.427
183.229
65.399
447.542
275.801
210.313
127.280
1.309.565
1.161.115
1.456 1.815 149 403 1.365 1.840 20.060 300 1.723 29.111 1.132.004
5.464 1.815 152 319
0
0
1.779 9.529
19.080
0
-1.378
5.464 1.815 152 319 -1.378 1.960 16.820 300 1.779 27.230
183.229
65.399
438.014
256.721
210.313
128.658
1.282.334
-1.378 1.960 16.820 300
62
Doorbelaste personeelskosten naar: Investeringen, verkopen en derden Huisvestingskosten Planmatig onderhoud Reparatieverzoeken en mutatieonderhoud Totale doorbelasting personeelskosten Doorbelaste algemene kosten naar: Investeringen, verkopen en derden Huisvestingskosten Planmatig onderhoud Reparatieverzoeken en mutatieonderhoud Totale doorbelasting algemene kosten Totaal doorbelast Saldo: Algemeen Beheer Doorbelaste uren: Investeringen, verkopen en derden Huisvestingskosten Planmatig onderhoud Reparatieverzoeken en mutatieonderhoud Totaal doorbelaste uren
Geraamde uren Uurtarief personeelskosten Opslag afdelingskosten Afgerond uurtarief voor doorbelasting
52.000
12.000
28.800
48.466
88.200 81.900 12.600 182.700
3.509 6.309 3.465 81.025 94.308
232.975 6.309 85.453 143.785 468.522
58.427 4.538 16.777 116.850 196.592
52.000
12.000
28.800
88 50.160 98.714
15.000
5.100
7.800
13.218
21.000 19.500 3.000 43.500
1.003 1.803 990 23.150 26.945
63.121 1.803 20.514 39.830 125.267
14.651 1.238 4.601 31.981 52.470
15.000
5.100
7.800
24 13.680 26.922
67.000
17.100
36.600
125.636
226.200
121.253
593.789
249.062
116.229
48.299
401.414
131.085
-15.887
7.405
688.546
882.943
500
300
600
1.102
1.400 1.300 200 2.900
100 180 99 2.315 2.695
4.002 180 1.401 3.655 9.238
825 138 450 3.279 4.691
500
300
600
2 1.140 2.244
1.720
1.550
4.120
6.720
3.270
3.100
20.480
18.319
104
40
48
44
63
35
51
51
30
17
13
12
15
10
14
13
134
57
61
56
78
45
65
64
63
WINST- EN VERLIESREKENING WOONBEDRIJF EN MAATSCHAPPIJ WOONBEDRIJF Omschrijving
Boekjaar 2009 x € 1.000
Boekjaar 2008 x € 1.000
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Geactiveerde productie Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
5.283 56 8 300 26 5.673
5.106 39 114 73 27 5.359
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen materiële vaste aktiva Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelslasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten
973 21 661 77 134 92 968 622 3.548
877 20 470 59 89 66 1.034 764 3.379
Resultaat
2.125
1.980
83 -1.047 1.161
67 -1.040 1.007
FINANCIELE BATEN EN LASTEN Rentebaten Rentelasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
MAATSCHAPPIJ Omschrijving
OPBRENGSTEN Verkoop onroerende zaken huidige bezit Som der opbrengsten
Boekjaar 2009 x € 1.000
Boekjaar 2008 x € 1.000
998 998
1.090 1.090
5.040 38 91 0 54 8 58 31 13 2 0 66 417 5.818
1.915 145 50 2 10 40 0 61 66 3 1 67 -1.753 607
Saldo Geactiveerde Posten Maatschappij Resultaat Maatschappij
-4.820 5.040 220
483 1.915 2.398
Saldo resultaat op kasstroom
1.381
3.405
LASTEN Onrendabele top projecten Exploitatieresultaat Hoeve Killestein Onderzoekskosten projectontwikkeling Risico-inventarisatie projectontwikkeling Fiscale adviezen vennootschapsbelasting Kosten licenties te woon Woningmarktonderzoek Bijdrage leefbaarheid Energielabeling woningen Kosten uit bod aan de regio Kosten uit Pact van Bleskensgraaf Betaalbaarheidsheffing Vpb Som der lasten
64
TOELICHTING De afzonderlijke posten zijn gespecificeerd in de toelichting op de winst- en verliesrekening. Het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening is licht gestegen ten opzichte van 2008. De sterke daling van het resultaat maatschappij wordt veroorzaakt door de VpB.
65
66
WINSTBESTEMMING In de statuten is geen artikel opgenomen over de winstbestemming. De winstbestemming 2009 is als volgt: Jaarresultaat na belasting x € 1.000
1.381
Toegevoegd aan Overige reserve Onttrokken aan Reserve Nieuwbouw in verband met maatschappelijke investeringen hoeve Killestein.
1.418 38
67
ACCOUNTANTSVERKLARING VERKLARING BETREFFENDE DE JAARREKENING Wij hebben de jaarrekening 2009 van Stichting Goed Wonen Zederik te Lexmond bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de winst- en verliesrekening over 2009 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van Stichting Goed Wonen Zederik is verantwoordelijk voor het opmaken van deze jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de bepalingen inzake de jaarrekening en het jaarverslag als opgenomen in artikel 26, eerste lid, van het Besluit beheer sociale-huursector en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht en het controleprotocol in rubriek A van Bijlage III bij het Besluit beheer sociale-huursector. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van Stichting Goed Wonen Zederik. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van Stichting Goed Wonen Zederik heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Goed Wonen Zederik per 31 december 2009 en van het resultaat over 2009 in overeenstemming met artikel 26, eerste lid, van het Besluit beheer sociale-huursector en richtlijn 645 van de Raad voor de Jaarverslaggeving.
68
VERKLARING BETREFFENDE ANDERE WETTELIJKE VOORSCHRIFTEN / EN OF VOORSCHRIFTEN VAN REGELGEVENDE INSTANTIES Op grond van de verplichting ingevolge Bbsh artikel 28, sub a melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391, lid 4, BW. Voorts merken wij op dat, op grond van artikel 6 van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens, is voldaan aan de wettelijke verplichting tot vermelding van de informatie over topinkomens en dat, indien de toegelaten instelling financiële ondersteuning heeft gegeven aan buitenlandse instellingen zoals bedoeld in de MG 2005-04 en MG 2008-03, hiervan melding is gemaakt in de jaarrekening en het jaarverslag. Rotterdam, 28 juni 2010 Deloitte Accountants B.V. was getekend: drs. W. Veldhuis RA
69