n
8
10
WoON brengt woonsituatie in kaart
Bernardus Wonen: niet alles kan meer
Heijmans houdt het veilig
v o o r
k w a l i t e i t
j u n i
2 0 1 3
juni 2013
O o g
4
nieuwsbrief
1
6 Deventer heeft
wegbeheer goed voor elkaar
‘Groot onderhoud uitstellen door klein onderhoud goed in te zetten’
Nieuwe website U heeft hem misschien al gezien: de nieuwe website van Inspectrum die sinds 4 april in de lucht is. Zelf zijn we er blij mee en zelfs een beetje trots op. Trots omdat we deze klus voor een groot deel zelf en binnen de termijn die we daarvoor hadden gesteld hebben geklaard. Dat sluit aan bij onze kernwaarden passie, betrouwbaar en betrokken. Maar belangrijker is dat u op de site op een makkelijke manier de informatie vindt die u zoekt. Al onze diensten en producten staan vermeld en uiteraard ook de sectoren waarin wij actief zijn: vastgoed, infrastructuur, openbare ruimte en groen, en verkeer en vervoer. Onder die laatste noemer treft u vormen aan van onderzoek die aansluiten bij op onze kerncompetenties dataverzameling, inspecteren en inventariseren. Verder vindt u linksonder op de homepage altijd een banner die verwijst naar een speciale actie of actueel thema.
Colofon Inspectrum Nieuws Eindredactie: Elles de Jong Teksten: Daan Appels (Appels Communicatie, Velp)
‘Een project bekeken’
Fotografie: Marc Pluim, Velp Cartoon: Erna Westrup Vormgeving/drukwerk: OBS Vormgeving en drukwerk
inspectrum BV
In elke nieuwsbrief staat een project centraal. Deze keer het wegbeheer in Deventer. Het beleid op dat gebied wordt op pagina 6 en 7
Florijnweg 11c
uiteengezet door beheerder Giel Euverman
Postbus 11, 6880 AA Velp
(foto voorpagina). Op deze foto de
Telefoon: 026 38 40 560 Fax: 026 38 40 569
Rozengaarderweg in Deventer. Een voorheen
E-mail:
[email protected]
onooglijk straatje, dat inmiddels volledig is
www.inspectrum.nl
heringericht. En dat weer gezien mag worden.
Voorwoord
Waar nadenken al niet toe kan leiden De verleiding is groot om het níet over de crisis te hebben. Want wie wordt daar nu blij van? De andere kant is, dat de belangrijkste boodschap die Inspectrum met deze uitgave van Inspectrum Nieuws wil overbrengen, juist direct raakt aan die crisis. Nee, de oplossing hebben we niet (ik denk nog even verder), maar wel een nieuwe, innovatieve en duurzame aanpak voor beheer en onderhoud, zowel in de infra- als vastgoedsector. Dus toch maar die akelige crisis. Weet u nog hoe het een paar jaar geleden van een leien dakje ging? Je opende de post of je mailbox en geheid dat er ook opdrachten bij zaten. De economie vierde hoogtij en iedereen voer er wel bij. Het is pas een jaar of vier geleden die tijd, maar het lijkt een eeuwigheid. Slechte tijden duren nu eenmaal altijd (te) lang. Tot overmaat van ramp is van de beloofde kentering nog niet veel te merken. Met als gevolg dat het nog steeds bezuinigen is wat de klok slaat. Ook bij Inspectrum. We moeten vol aan de bak om uw opdrachten binnen te halen en vaak komt het neer op het bekende ‘meer voor minder’, in vergelijking met ‘vroeger’. We hebben onze bedrijfsvoering inmiddels op de veranderde
klanten kansen biedt? Het zal u niet verbazen dat we voor de laatste optie hebben gekozen. En met bijzonder veel genoegen kan ik u melden dat het ook wat heeft opgeleverd. Wij zijn zo eigenwijs te denken dat we een manier hebben gevonden om samen met u met minder geld dezelfde, of in veel gevallen zelfs betere, resultaten te boeken. Concreet heb ik het dan over nieuwe beheermodellen. Modellen die zijn gekoppeld aan nieuwe visies en vooral ook aan ambitie. We willen meer voor u proberen te betekenen en we denken ook dat we meer voor u kúnnen gaan betekenen. Op pagina 13 gaan we verder op deze toekomstvisie in. Een visie die uitgaat van meer dingen doen en dingen beter doen (ambitie!). Ook nu u minder te besteden heeft willen we maximaal presenteren, zonder concessies te doen aan doelstellingen en resultaten. Meer met minder dus, zoals het zo mooi en krachtig valt te omschrijven. Het klinkt misschien te mooi om waar te zijn, maar, geloof mij, dat is het niet. Dat is nu juist de winst van kritisch kijken en innovatief denken. Iets waar we door de crisis toe werden gedwongen. Veiligheid, duurzaamheid, energiebesparing, CO2-reductie, het kan en hoeft niet meer te kosten. We zoemen er in deze uitgave op in. In het bijzonder trouwens op veiligheid, want dat thema staat centraal. Tot slot. Voortschrijdend inzicht heeft er niet toe geleid dat we staan te juichen bij de crisis. Maar net als de voorliggende periode van hoogconjunctuur hebben deze lastige jaren ons wel iets gebracht. Met een positieve grondhouding en met de nodige creativiteit en inventiviteit, hebben we iets nieuws weten op te tuigen. Modellen en visies waar we trots op zijn en die onderscheidend mogen worden genoemd. De ontvangst door de markt, sterkt ons in onze overtuiging dat wij en onze opdrachtgevers hier verder mee kunnen. Wat mij betreft bladert u snel naar pagina 13 en zitten we volgende week samen aan tafel.
Rob de Jong
Directeur Inspectrum
3 nieuwsbrief
werk en kleinere marges, en leunen we verder achterover tot de crisis voorbij is? Of kijken we of de crisis ons en onze
juni 2013
omstandigheden aangepast, maar dat is niet het enige. We hebben ook nagedacht. Nemen we genoegen met minder
juni 2013 nieuwsbrief
4
Met WoonOnderzoek Nederland (WoON) brengt overheid woonsituatie en woonwensen in kaart
Willem Relou van het Directoraat-generaal Wonen en Bouwen van BZK
Energetische kwaliteit woningen steeds beter Geen land ter wereld waarschijnlijk dat zoveel kennis heeft over de eigen woningvoorraad als Nederland. Kennis die is gebaseerd op onderzoek en dan met name op het WoonOnderzoek Nederland (WoON) van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Wat gebeurt er met al die kennis en hoe is het gesteld met de energetische kwaliteit en de veiligheid van onze woningen? Daarover en over andere zaken spraken we met beleidsmedewerker Willem Relou van het Directoraat-generaal Wonen en Bouwen van BZK.
E
PA’s, energielabels, publiekscampagnes, er is de laatste jaren heel wat tijd, energie en geld gestoken in het meer bewust maken van mensen van de energetische kwaliteit van woningen. Met de uitkomst van het onderzoek binnen de module Energie, is eindelijk duidelijkheid verkregen of alle pogingen
ook tot iets hebben geleid. Het antwoord luidt ‘ja’. De gemiddelde energie-index (de
Woonvisie zet in op veiligheid
indicator van de energieprestatie van een woning of gebouw) is in de periode 2006-2012 met bijna 10% gedaald van 2,08 naar 1,91.
Voor Woonvisie in Ridderkerk voerde
Een daling conform de verwachtingen, zegt Willem Relou. “10% in zes jaar is geen
Inspectrum een spouwankeronderzoek
een flinke besparing opleveren. Een slok op een borrel scheelt ook dat de corporaties hun allerslechtste woningen met een laag energielabel de afgelopen jaren hebben gesloopt. Daar zijn in veel gevallen nieuwe woningen met een A-label voor in de
uit en een brandveiligheidscan. De uitkomsten waren geruststellend, maar
plaats gekomen.”
voor Woonvisie is dat geen reden ach-
Energieneutraal
terover te leunen. In de plannen voor
Niettemin is Willem Relou van mening dat er op het gebied van energiebesparing in woningen ‘nog een wereld valt te winnen’. Dat zal ook wel moeten, aangezien de overheid streeft naar een energieneutrale woningvoorraad in 2050. Of dat wordt gehaald, durft Willem Relou, zelf technisch geschoold op universitair niveau, niet te zeggen. “Het hangt niet alleen af van het beleid, maar ook van de energieprijzen. Als die blijven stijgen zullen mensen eerder geneigd zijn te investeren in besparende maatregelen. Maar als de energieprijzen gaan dalen, wat ook door sommige deskundigen wordt voorzien, dan komt het heel anders te liggen. Naast milieuoverwegingen speelt de eigen portemonnee nu eenmaal ook een belangrijke rol.”
Gedragsbeïnvloeding In het hele traject dat is gericht op besparen om het milieu en de energievoorraden te ontzien, wordt steeds meer aandacht besteed aan gedragsbeïnvloeding. Ook in het onderzoek dat Inspectrum voor Binnenlandse Zaken uitvoerde was dat een belangrijke component. Gedrag ten aanzien van ventilatie bijvoorbeeld houdt direct verband met de kwaliteit van het binnenmilieu en daarmee met gezondheid en veiligheid. Hetzelfde geldt voor de omgang met open verbrandingstoestellen als geisers, en in verband daarmee het aanbrengen en regelmatig controleren van rookmelders. Willem Relou: “De minister van BZK bevordert gezond en veilig wonen. Het geven van voorlichting daarover behoort niet tot onze taken. De overheid schakelt daar instellingen als Agentschap NL voor in. Een mooi instrument vind ik persoonlijk de energiebesparingsverkenner op de gelijknamige site. Een initiatief van SenterNovem, dat weer onderdeel is van Agentschap NL. Als je dat allemaal ziet, besef je dat er best veel gebeurt op het gebied van energiebesparing. Er is ook zeker sprake van bewustwording. Neem isolerend glas. Dat beschouwen we inmiddels als normaal, maar twintig jaar geleden lag dat nog heel anders.”
Veel aandacht Willem Relou sluit niet uit dat ook rookmelders en mogelijk brandblusapparaten en blusdekens meer in zwang zullen raken. “Er is terecht veel aandacht voor gezondheid en veiligheid. Het gevolg daarvan zal bijvoorbeeld zijn dat het percentage rookmelders in huizen verder zal stijgen. Over tien jaar vinden we het waarschijnlijk onbegrijpelijk als iemand die dingen níet heeft hangen. Het is een ontwikkeling die is ingezet, maar waarvan we ook allemaal weten dat die tijd nodig heeft.” Lees verder op: www.inspectrum.nl/woon - WoOn
de komende vijf tot tien jaar neemt veiligheid een belangrijke plaats in.
H
oewel ze niet helemaal voldoen aan de eisen die worden gesteld in de nieuwe bouwverordening, bleek de trekkracht van de ankers in de spouwen voldoende. “Er is
dus geen onveilige situatie”, zegt projectleider Vastgoed Peter de Ruiter. “Maar als we die woningen in de toekomst beter gaan isoleren, moeten er wel extra ankers worden aangebracht.” De brandveiligheidscan toonde aan dat de tussenmuren van de woningen voldoende stevig zijn om brandoverslag van het ene naar het andere huis enige tijd op te houden. In enkele huizen werden kleine lekken geconstateerd, maar verontrustend is dat niet. Peter de Ruiter: “Er is wat specie uit de muur gevallen, veel meer is er eigenlijk niet aan de hand. We bekijken nog of we daar wat aan doen.” Inmiddels zijn ze bij Woonvisie (8.800 woningen in beheer in de gemeenten Ridderkerk en Albrandswaard) overgegaan tot de orde van de dag. Die is dat alles op alles wordt gezet de kwaliteit te handhaven. Ondanks het feit dat de middelen beperkt zijn. Peter de Ruiter: “Onze woningen zien er over het algemeen spik en span uit en dat vertaalt zich in tevreden huurders.”
Ambitieus Het betekent niet dat er geen ambitieus zijn in Ridderkerk. Die zijn er juist wel. Een flink aantal oude portiekflats staat op de nominatie herontwikkeld te worden. Daarnaast is het de bedoeling minimaal 70 procent van het bestaande bezit zodanig energetisch te verbeteren, dat er label B voor kan worden afgegeven.
- Onderzoek Inspectrum - Zonnepanelen of spouwmuurisolatie
Lees verder op pag. 16
juni 2013
geleverd. Alleen het vervangen van een ketel door een hoogrendement ketel kan al
5 nieuwsbrief
slechte score. Zowel particuliere huiseigenaren als de corporaties hebben hun bijdrage
Groot onderhoud uitstellen
goed in te zetten
Deventer heeft haar zaakjes op het gebied van wegbeheer goed voor elkaar. Incidentenpolitiek heeft plaatsgemaakt voor overdacht beheerbeleid en dat werpt z’n vruchten af. De 650 kilometer aan wegen liggen er heel behoorlijk bij en enkele maanden geleden verscheen een keurig, integraal ‘MeerJaren OnderhoudsProgramma 2013-2016’. De basis voor het onderhoud van wegen, riolering, groen en openbare verlichting in de komende jaren, waarvoor een budget beschikbaar is
juni 2013
van 30 miljoen euro. Wegbeheerder Giel Euverman (officieel: Adviseur Straten Wegen en Pleinen) is een van de opstellers.
nieuwsbrief
6
O
ok in Deventer is geen plaats meer voor de traditionele
wijkbeheerders de inspecties voor klein onderhoud over een aantal jaren
wegbeheerder. De man die alles weet van straatstenen en
zelf gaan doen”, zegt Giel Euverman. “Daarom lopen ze mee met de
asfaltsoorten. Giel Euverman is veel meer de moderne
mensen van Inspectrum en krijgen ze onderricht. Op deze manier hopen
manager. Hij is bekend met de stad, maar in zijn werk toch
we continuïteit te realiseren en besparen we op termijn kosten.”
vooral bezig met het aansturen van processen en zo mogelijk het verbeteren daarvan. De ‘kennis van de straat’ zit tegenwoordig bij
Juiste partij
partijen die gericht voor bepaalde werkzaamheden worden ingehuurd.
In Inspectrum denkt de Deventer wegbeheerder voor deze opdrachten
Giel Euverman: “Er is in korte tijd veel veranderd. Welke gemeente heeft
de juiste partij te hebben gevonden. “Op het gebied van klein onder-
nog een eigen technische dienst? Dat zijn er steeds minder. Op het
houdinspecties maken ze zichzelf op termijn als het goed is overbodig. Voor de groot onderhoudinspecties blijven ze voor een reeks van jaren in
Waar we bij wegbeheer op inzetten,
beeld. Mijn ervaring met Inspectrum is dat ze deskundige mensen
is het versnellen van de processen
zaken te verbeteren zullen ze dat altijd kenbaar maken. Dat is beter dan
inzetten en dat ze erg pro-actief zijn. Als ze mogelijkheden zien om als een grijze muis je ding te doen, een factuur te sturen en weer weg te wezen.”
werkterrein van de openbare ruimte zijn we een opdrachtgever geworden en werken we keurig met Programma’s van Eisen. Wat
Het is de overtuiging van Giel Euverman dat door het goed inzetten van
vroeger in het Handboek Openbare Ruimte was te vinden, staat nu
klein onderhoud groot onderhoud kan worden uitgesteld, zonder dat
inzichtelijk voor iedereen op onze site. Twee keer per jaar zorgen we voor
wegen onveiliger worden. Deventer heeft in dat traject een aparte
een update en dat is het. Pik er als aannemer of inspectiebureau uit wat
Beheergroep in het leven geroepen voor het groot onderhoud. Een
je nodig hebt en aan de slag.”
kennisorgaan waarin de verschillende gemeentelijke disciplines zijn vertegenwoordigd, dat alle plannen voor groot onderhoud in de
Globale visuele inspectie
openbare ruimte toetst, voor ze worden uitgevoerd. Geen akkoord van
Een pijler onder het beleid ten aanzien van wegen is de globale visuele
de Beheergroep betekent dat er geen actie wordt ondernomen.
inspectie van alle wegen die tweejaarlijks wordt gehouden. De uitkomsten van de inspectie staan aan de basis van het groot onderhoud,
Geaccepteerd
dat met enige regelmaat wordt aanbesteed. Om in de tussenliggende
Giel Euverman: “In het begin was dat voor veel medewerkers even
jaren toch zicht te kunnen houden op de staat van de wegen, is een klein
wennen, maar inmiddels is de Beheergroep volledig geaccepteerd en is
onderhoudinspectie ingevoerd. Niet de normen van de weginspectie zijn
iedereen er ook blij mee. Waar we nu bij wegbeheer nog op inzetten, is
dan de graadmeter, maar schades die zodanig ernstig zijn dat met herstel
het versnellen van de processen. Het signaleren van een schade moet
ervan niet kan worden gewacht.
snel worden opgevolgd door actie die leidt tot het herstellen ervan. Vorstschade bijvoorbeeld moet in het voorjaar worden hersteld en niet
Voor zowel de globale visuele inspectie als de klein onderhoudinspectie
pas in de zomer of zelfs erna. In dat proces zijn ook de bedrijven
doet Deventer een beroep op Inspectrum. Een aanvullende afspraak is
waarmee we samenwerken belangrijk. Gelukkig vormt zich langzaam
dat aan het klein onderhoudsprogramma een opleidingstraject wordt
een redelijk vaste groep, waarvan de werkwijze aansluit op die van ons.”
gekoppeld voor assistent-wijkbeheerders. “De bedoeling is dat de
door klein onderhoud Deventer heeft zaakjes op het gebied van wegbeheer goed voor elkaar Van ‘basis’ naar ‘sober’, maar toch veilig De gemeente Deventer kent als het om wegbeheer gaat drie onderhoudsniveaus: hoog, basis en sober. Omdat de bezuinigingen ook het beheerbeleid raken wordt inmiddels genoegen genomen met het laagste niveau: sober. Daarmee komt het minimaal vereiste veiligheidsniveau in zicht, beaamt Giel Euverman, maar bang om daar onder te zakken is hij niet. “Wegbeheer is een primaire taak van een gemeente en we weten in Deventer heel goed waar we mee bezig zijn. Uitgangspunt is dat kapitaalsvernietiging wordt voorkomen. Een feit is dat groot onderhoud aan elementenverhardingen, zoals klinkers, gemakkelijk kan worden uitgesteld. Over een paar jaar zijn de kosten van herstraten net zo hoog als nu. Asfaltonderhoud daarentegen moet je niet uitstellen. Doe je dat wel, dan ben je over een aantal jaren veel duurder uit en moet je enorme inhaalslagen maken. Daar kijken we wel voor uit. Met ons onderhoudsniveau zitten we op sober, maar het is wel overal veilig in Deventer.” In dat veilig houden is een belangrijke rol weggelegd voor het calamiteitenonderhoud. Deventer heeft daarvoor een hotline met een speciale calamiteitenaannemer, die in urgente gevallen dag en nacht binnen een uur aanwezig is om schade aan een weg te herstellen. Ruimtelijke kwaliteit Als onderscheidend voor Deventer beschouwt Giel Euverman de integrale opzet van de groot onderhoudprogrammering. Er wordt niet alleen gekeken naar de technische kwaliteit van wegen, maar ook naar de ruimtelijke kwaliteit van de betreffende buurt. Het resultaat van samenwerking tussen ontwerpers en beheerders. Euverman: “Elders zie je dat nog weinig. Je hebt bijvoorbeeld van die hofjes waaraan de achterkanten van huizen grenzen. Die zien er vaak niet uit en dan zorgt herstraten alleen voor een technische verbetering. Wij kiezen in zo’n geval liever voor een aanpak waarin ook de beeldkwaliteit van het hofje wordt meegenomen. Bijvoorbeeld door bewoners te stimuleren hun schuurtjes en schuttingen aan te pakken. Dan verandert ook de beeldkwaliteit en ziet het hele hofje er ineens veel beter uit.” Giel Euverman, wegbeheerder van de gemeente Deventer
Bernardus Wonen in Oudenbosch maakt
juni 2013 nieuwsbrief
8
’Het is heel ee niet al
Denken en werken vanuit een visie, dat is wat ze bij Bernardus Wonen in Oudenbosch graag doen. In crisistijd en in een markt die (daardoor) verandert, is dat niet eenvoudig. Toch slaagt Bernardus er heel behoorlijk
E “
r is nogal wat gaande. De crisis natuurlijk, die ervoor zorgt dat het niet meer vanzelfsprekend is dat huizen worden verkocht of verhuurd. De krimpende of stagnerende markt
speelt daarbij in veel regio’s een rol en je hebt de politiek die wonen en zorg steeds meer scheidt. In het
in het haar huurders naar hun zin te maken. In de aanpak neemt het
algemeen kan je stellen dat aan de verwachting dat alles is gebaseerd op groei een eind is gekomen. In
streven naar veiligheid, het thema van deze uitgave, een belangrijke
die nieuwe context moeten ook wij als woningcorporaties zien te overleven.
plaats zin. Onderstaand vertelt Manager Woondiensten Ger Luijsterburg in een monoloog over de vernieuwende én succesvolle aanpak van
Leefbaarheid We proberen iets te betekenen voor mensen die geen eigen huis hebben en zijn aangewezen op de sociale
Bernardus Wonen. ’Het is heel eenvoudig: niet alles kan meer’
verhuur, onze core business. Leefbaarheid, daar ging
‘Wat heb jij als huurder van ons nodig?’ Ger Luijsterburg is bouwkundige van origine, maar werkte door de jaren heen in verschillende sectoren: bouw, bank, onderwijs, zorg en momenteel huisvesting. Herkenbaar voor iedere sector vindt hij de golfbewegingen van decentraliseren naar centraliseren en weer (gedeeltelijk) terug.
Van pamperen naar verwijzen
Ger Luijsterburg: “Door te centraliseren raak je steeds verder weg van degene waar het om gaat, de klant. Ongeacht of dat een huurder, een patiënt, een leerling en zijn ouders, een bankklant of een opdrachtgever in de bouw is. Omdat klanten juist kleinschaligheid zoeken, zie je sectoren na verloop van tijd juist weer decentraliseren. Ondertussen zijn echter wel organisaties met waterhoofden ontstaan met alle problemen van dien. De focus ligt op de organisatie en niet op de klant.”
huur en op woonfraude, zoals onderverhuur. Ook dat werpt vruchten af.
Een herkenbaar verhaal, ook voor veel corporaties. Vormt Bernardus Wonen de uitzondering? Ger Luijsterburg: “Zover wil ik niet gaan. Zeker is wel dat wij, net als veel andere corporaties, op dit moment herkenbaar bezig zijn. Wat heb jij als huurder van ons nodig? Die vraag staat weer centraal.”
Van pamperen zijn we vier jaar geleden overgestapt op verwijzen. Aan de hand van een visie die duidelijk maakt wie we zijn en wat we voor de samenleving willen betekenen. Het benoemen van verantwoordelijkheden ook. Zo zitten we tegenwoordig heel kort op het niet betalen van We hebben nog nooit zo weinig uitzettingen gehad als de laatste tijd. Mensen komen tot de ontdekking dat we niet alles pikken en dat we grenzen stellen. Weet je wat het is, je hebt een groep mensen die nooit volwassen is geworden. Die dachten dat alles kon. Nu komen ze tot de ontdekking dat de gouden eeuw toch echt ten einde is en dat ze zelf keuzes moeten maken. Het is eerst huur betalen en dan kijken of er nog ruimte is voor die nieuwe flatscreen tv. En niet andersom. Waarbij we overigens heel humaan te werk gaan. We zijn altijd bereid een betalingsregeling te treffen in het geval mensen financieel moeilijk zitten. Onder de voorwaarde dat ze een cursus ‘Uitkomen met inkomen’ volgen. Die betalen wij voor ze.
vanuit nieuwe visie bewuste keuzes
Groei moet je in deze tijd helemaal niet nastreven. Wij zetten in op het senioren geïnventariseerd. Heel eenvoudig door bij ze op bezoek te gaan. Daar kwam uit dat veel senioren het liefst blijven zitten waar ze zitten. Met wat kleine aanpassingen aan een woning kan dat ook vaak. Dat soort gesprekken geeft je een andere kijk op je portfolio. Flexibiliteit inbrengen en courante producten aanbieden die passen bij je huurder, is veel verstandiger in deze tijd dan focussen op nieuwbouw. Wij noemen het het mogelijk maken van levensloopbestendig wonen en dan begint het met kennis van je bezit. Om die reden hebben we Inspectrum een integrale inspectie laten uitvoeren van ons complete woningareaal. Alles is daarin meegenomen, ook veiligheid. Zo willen we ons in een stagnerende markt onderscheiden met courante en veilige woningen, die ons imago van een betrouwbare corporatie ondersteunen. Uiteindelijk willen we ook toe naar een certificaat voor alle installaties.
Gasexplosie Misschien dat het streven naar veiligheid overdreven overkomt, maar Ger Luijsterburg, Manager Woondiensten bij Bernardus Wonen
iedereen bij Bernardus herinnert zich nog een incident een paar jaar geleden. Doordat een oude gasleiding onder een vloer poreus was, deed zich bij een reparatie een explosie voor. Gelukkig vielen er geen slachtof-
het decennialang om. Veel mensen dachten dat wij geluk verhuurden.
fers, maar het was een waarschuwing die we serieus hebben genomen.
Als de hond van de buren blafte of de muziek te hard stond, moesten wij
In de maanden na de explosie zijn alle 712 woningen van hetzelfde type
het komen oplossen. En lukte dat niet, dan moest de huur maar naar
onderzocht en bij 17 procent van die woningen bleek dezelfde lekkage
beneden. Inmiddels maken we bewoners in voorkomende gevallen
voor te komen. Daar hebben we de hoofdkraan gelijk dichtgedraaid en we
duidelijk dat we daar niet voor zijn. Dat gedrag een eigen verantwoorde-
hebben het euvel gemeld bij Aedes, onze brancheorganisatie.
lijkheid is en dat je tegenwoordig zelfredzaam moet zijn. Sindsdien willen we continue weten hoe veilig een woning is en daarom Wat niet wil zeggen dat we bewoners met dit soort problemen niet
hebben we een vierjaarlijkse keuring ingesteld. Dus niet alleen keuren op
helpen. Dat doen we zeker wel. Met buurtbemiddeling en buurtpreventie
de mutatiemomenten, maar gewoon standaard iedere vier jaar het
bijvoorbeeld. Ons mantra daarbij is ontmoeten. Mogelijkheden om elkaar
complete bezit."
te ontmoeten en in gesprek te komen, en vervolgens op basis van het elkaar kennen problemen op te lossen, ondersteunen we. Ook in eigenbelang, want als het werkt worden wij ontlast. Inmiddels zijn we
Lees verder op: www.inspectrum.nl/bernarduswonen
zover dat we aan de hand van ervaringen van onze woonconsulenten
- Vervolg van dit artikel: ‘Van bestaand bezit naar courant bezit’
kunnen zeggen dát het werkt.
- Profiel Bernardus Wonen
juni 2013
tevreden stellen van onze huurders. Zo hebben we de behoeften van
9 nieuwsbrief
nvoudig: les kan meer’
Behoeften geïnventariseerd
Sietse Robroch, adviseur wegen bij Heijmans
Beheer- en onderhoudscontracten met Rijkswaterstaat ook voor Inspectrum interessant
10
Heijmans houdt het veilig Veiligheid op de weg wordt bepaald door een groot aantal factoren. Het gedrag van de weggebruikers uiteraard, maar ook de staat van onderhoud van het wegdek, de belijning en omgevingsfactoren. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de snelwegen in ons land. Een partij echter die steeds vaker een ontwerpende en uitvoerende rol krijgt toebedeeld is Heijmans. Op haar beurt doet het bedrijf uit Rosmalen voor weginspecties regelmatig een beroep op Inspectrum.
H
eijmans sleepte de afgelopen jaren en maanden nogal wat
Belangrijk item
beheer- en onderhoudscontracten in de wacht. Het gevolg van
Bij het VCA-gecertificeerde Heijmans is veiligheid ook intern een
een omslag bij Rijkswaterstaat, dat zichzelf meer en meer thuis
belangrijk item. Het op een hoger niveau brengen ervan is een
voelt in een regierol. Een beleidswijziging waar de wegenbouw-
continue proces, waarbij het vrijblijvende er steeds meer af gaat.
markt niet ongelukkig mee is. Temeer daar de prijs niet de enige en
Sietse Robroch: “Medewerkers hebben geen keuze meer tussen
allesbepalende factor is. Kwaliteit van dienstverlening en uitvoering weegt
bijvoorbeeld wel of niet een helm. Binnen een afzetting is het nu
minstens zo zwaar.
verplicht. Je ziet gelukkig ook dat mensen zich er steeds meer van bewust worden dat veilig werken gewoon moet.”
Een keuze die niet los kan worden gezien van het streven naar een hoge mate van veiligheid, volgens Sietse Robroch, adviseur op het gebied van
De volgende stap is dat ook van onderaannemers wordt verwacht
wegen bij Heijmans. “In Nederland gebeuren relatief weinig ongelukken op
dat ze het veiligheidscertificaat in bezit hebben. Robroch: “Bij
de weg en natuurlijk heeft dat te maken met de toestand van de wegen.
overleggen wordt altijd gekeken naar de veiligheid en dan is het
Ook de maatregelen die wij nemen als er wegwerkzaamheden moeten
prettig als iedereen weet waar het over gaat en wat er van ze wordt
worden uitgevoerd gaan veel verder dan in de meeste andere landen.”
verwacht.”
Keuzes maken in Losser
Omvangrijk De klussen die Heijmans van Rijkswaterstaat krijgt toebedeeld zijn omvangrijk en betreffen vele honderden kilometers snelweg. Om de staat van al die wegen helder en inzichtelijk te krijgen zijn inspecties nodig. In veel gevallen wordt Inspectrum daarvoor ingeschakeld en dat heeft de bekendheid van de bedrijven met
Het zijn drukke maanden voor de medewerkers van het team Inrichting en
elkaar verdiept.
Beheer Openbare Ruimte (IBOR) van de gemeente Losser. Deze zomer
Sietse Robroch: “De samenwerking loopt goed. Vooral omdat Inspectrum net als wij inzet op
maakt de gemeenteraad keuzes ten aanzien van onderhoud en beheer van
kwaliteit. Dat soort bedrijven zien we graag uitgroeien tot vaste partners. Je weet wat je
de openbare ruimte in de komende jaren. Dat betekent dat het nodige
aan elkaar hebt en je kunt gebruikmaken van elkaars kennis en expertise. Samen kunnen we
voorwerk moet worden verricht. Inspectrum verleent hand- en spandiensten
ook kijken hoe werkzaamheden, inspecties in dit geval, beter, efficiënter en veiliger kunnen
gemaakt van foto’s en videobeelden. CycloMedia is een bedrijf dat op dat terrein actief is en dat ook bij Inspectrum bekend is. De dienstverlening is aanvullend, aangezien
I
foto’s en videobeelden alleen meestal niet volstaan. Sietse Robroch: “Je ter plekke op de hoogte stellen van de situatie zal altijd noodzakelijk blijven. Maar we kijken inderdaad wel of andere, veiliger meettechnieken kunnen worden toegepast. Foto’s en andere beelden, maar bijvoorbeeld ook inspecties terwijl je gewoon in de verkeersstroom meerijdt. Inspectrum denkt daarin constructief mee, zoals ze zichzelf ook op het gebied van dataverwerking voortdurend ontwikkelen.”
Totale afsluiting Als laatste voorbeeld van het streven naar een
n Losser is het beeld zoals bij veel gemeen-
Robert Middelhuis: “Met de door Inspectrum
ten. Jarenlange bezuinigingen op vervan-
verzamelde gegevens brengt de nieuwe
gingsinvesteringen in de openbare ruimte
beheerder het gegevensbestand op orde.
eisen hun tol. “We zakken langzaam van
Inspectrum ondersteunt hem daarbij met een
niveau B naar niveau C”, zegt eerste IBOR-
soort training on the job. Iedere vrijdag is er
medewerker Robert Middelhuis. “Niet omdat
iemand hier. Dat loopt goed. Ik verwacht dat
het onderhoud te wensen overlaat, maar
we op korte termijn een gedetailleerd zicht
omdat er geen geld is voor vervanging.
hebben op de situatie buiten.”
Uiteindelijk lukt het dan toch niet het niveau te handhaven.”
Raadsvoorstel Als ook de inventarisaties op andere gebieden
Een quick scan bevestigde onlangs het
gereed zijn, stelt Robert Middelhuis in overleg
vermoeden van achteruitgang. De constatering
met collega’s van andere afdelingen plannen
dat het wel heel schoon is in Losser (‘Je ziet
op die in de gemeentelijke commissies
hier bijna geen zwerfvuil’) is een pleister op de
besproken gaan worden. Uiteindelijk leidt dat
wonde, maar doet aan het harde feit weinig af.
tot een voorstel van het college aan de raad,
Inspectrum werd gevraagd de staat van de
die dan de keuze mag maken hoe de komende
wegen in de gemeente in kaart te brengen, in
jaren in Losser met onderhoud en beheer van
combinatie met het ondersteunen van een
de openbare ruimte wordt omgegaan.
nieuw aangestelde wegbeheerder. Robert Middelhuis: “We zullen in ieder geval
nog grotere veiligheid voor medewerkers en
aan de wettelijke minimumeisen moeten
weggebruikers noemt Sietse Robroch de
voldoen. Als betrokken ambtenaren hopen wij
steeds frequenter gemaakte keuze voor een
uiteraard dat daarvoor voldoende budget
totale afsluiting.
beschikbaar komt. Wegen die er netjes bij
“Als je een weg of knooppunt een weekend
liggen zijn voor iedere gemeente een
helemaal afsluit, kan je in korte tijd ontzettend
visitekaartje.”
veel doen en is de kwaliteit van het werk vaak beter. Bovendien staat veiligheid ineens in een
Van netjes naar veilig is maar een klein stapje
heel ander perspectief omdat er geen hinder is
en dan komt ook de aansprakelijkheid van een
van verkeer. Als je de weggebruiker goed en
gemeente in beeld. Middelhuis: “Een dalende
tijdig informeert, weet ik zeker dat die er geen
trend moet op een goed moment een halt
probleem mee heeft. Onze eerste ervaringen
worden toegeroepen, anders krijg je echt een
met deze aanpak zijn positief. We gaan er dus
probleem. Om de wegen veilig te houden
zeker mee door.”
zullen we integrale keuzes moeten maken en investeringen goed tegen elkaar moeten
Lees verder op: www.inspectrum.nl/heijmans - De ingenieurs van Heijmans
afwegen.” Robert Middelhuis
juni 2013
Een ontwikkeling daarin is dat gebruik wordt
op het gebied van wegen.
11 nieuwsbrief
worden uitgevoerd.”
Haag Wonen stelt intentieovereenkomst op met Eneco voor vervanging
Alle geisers de deur uit Geisers zonder geleide afvoer naar buiten, zijn veel
Samen met Eneco (formeel de verantwoordelijke partij) houdt Haag Wonen de situatie rondom geisers intensief in de gaten. Er wordt
woningcorporaties een doorn in het oog. Vanwege het
regelmatig gecontroleerd en is de veiligheid ook maar enigszins in het geding, dan worden maatregelen getroffen. Ook wordt er regelmatig
gevaar voor de bewoners van koolmonoxidevergiftiging.
over het gevaar van koolmonoxidevergiftiging gecommuniceerd. Johan Eckhardt: “Je maakt wat mee hoor. Tot roosters die worden
Ook gaskachels zijn al jaren op hun retour, nu er met
dichtgeplakt om te voorkomen dat het tocht. Terwijl ventilatie juist van het allergrootste belang is in ruimten waar open geisers hangen.”
cv-installaties en combiketels betere en veiligere producten op de markt zijn. Teamleider Onderhoud
Gaskachels Hoewel gaskachels veel minder gevaarlijk zijn dan geisers, is Haag Wonen ook op dat gebied actief met het terugdringen ervan. Onlangs
Johan Eckhardt van Haag Wonen in Den Haag over de
nog werd alle bewoners van een complex met gaskachels aangeboden
juni 2013
de kachels te vervangen door complete cv-installatie, inclusief een
nieuwsbrief
12
situatie bij deze corporatie.
hoogrendement-combiketel. Daar tegenover stond een huurverhoging
W
van ongeveer 45 euro per maand. Opvallend was dat slechts de helft van
“
e beheren 23.000 wooneenheden waarin enkele jaren
de bewoners op het aanbod inging.
geleden in totaal nog zo’n 12.000 geisers hingen.
Johan Eckhardt: “De verklaring daarvoor kan niet anders zijn dan dat veel
Inmiddels is dat aantal door vervanging door andere
mensen een gaskachel prima vinden. In ieder geval zijn ze in ruil voor
warmwatervoorzieningen afgenomen tot ongeveer
extra comfort niet bereid een huurverhoging te betalen. Vanuit het
3.800. Officieel zijn die geisers trouwens niet van ons, maar van Eneco.
oogpunt van duurzaamheid teleurstellend, maar de mening van die
De bewoners huren ze ook rechtstreeks van dat bedrijf.”
mensen moet je respecteren. Een gevolg is wel dat het uitbannen van de geisers mede hierdoor wordt vertraagd.”
“Het liefst zouden we ze allemaal kwijt zijn. Daarover hebben we recent
“In ieder geval voeren we de vervanging van geisers en kachels zo veel
een convenant opgesteld met Eneco. Geisers die zijn versleten worden
mogelijk uit als er veranderingen zijn. In onze beheerplannen is
niet meer vervangen, maar gaan eruit. Op deze manier brengen we het
vastgelegd naar welke nieuwe situatie we streven en wat ervoor moet
aantal geisers verder terug. Het streven is om in 2020 ook de laatste
worden gedaan om die te bereiken.”
geisers uit de woningen van Haag Wonen te hebben verwijderd, al zal de snelheid waarmee het gaat ook afhangen van onze financiële slagkracht de komende jaren”, zegt Johan Eckhardt.
Lees verder op: www.inspectrum.nl/haagwonen - Besparing of niet? - Ventileren móet!
In het geval de geiser is versleten hebben huurders twee mogelijkheden. Als er in het huis reeds een moederhaard en radiatoren aanwezig zijn, wordt de geiser vervangen door een HR-combiketel. Voor de huurders heeft dit een geringe huurverhoging tot gevolg. Is er naast de geiser alleen een gaskachel in huis, dan wordt een complete cv-installatie met combiketel aangelegd. Daar staat een grotere huurverhoging tegenover. Een voorwaarde van Haag Wonen in zo’n geval is wel dat de woning deel moet uitmaken van een complex dat nog minimaal vijftien jaar in de markt blijft. Johan Eckhardt: “Als er sloopplannen zijn is zo’n investering weggegooid geld en doen we het dus niet. In overleg met de bewoners zoeken we dan een andere oplossing.”
Tussenvariant Er bestaat ook nog een tussenvariant. Dan betreft het bijvoorbeeld woonblokken met één of twee kamerwoningen. In dat soort woningen worden versleten geisers soms ook vervangen door boilers. Altijd ook in overleg met de bewoners. Alle mogelijkheden worden besproken, met uitzondering uiteraard van de optie ‘geiser zonder afvoer’.” Johan Eckhardt, Teamleider Onderhoud van Haag Wonen
Begint het met de juiste data? Data die Inspectrum u kan leveren. ‘Ja’ zegt u misschien, maar wij zeggen ‘nee’.
niet, dan is alles gebaseerd op drijfzand. Maar volgens ons begint een goed en duurzaam onderhouds- en beheerbeleid ergens anders mee: met ambitie! De eerzucht om samen
met anderen iets goeds te willen neerzetten. Kwaliteit in alle opzichten tegen kosten die daarmee naar de normen van deze tijd in overeen-
stemming zijn.
leidt als vanzelf tot duurzaamheid we uw beheer gestructureerd uit zonder dat het meer geld kost. Sterker nog: vrijwel zeker kan het voor minder.
Vanuit die gedachte is het nog maar een klein stapje naar strategisch beleid. Meerjarenplannen die niet met een vork zijn geschreven, maar
Dragend thema
die overdacht en op basis van de juiste data zijn samengesteld. Dus ook
Daarbij hoeft wat ons betreft geen keuze te worden gemaakt tussen
door over schuttingen te kijken; geïntegreerde plannen. En met een goed
duurzaamheid als dragend thema of dynamisch beheer. Om de simpele
plan scoor je ook in bestuurlijke kringen. Die kringen maken vervolgens
reden dat volgens onze stelling dynamisch beheer automatisch leidt tot
vaak de cirkel rond naar ambitie. Simpelweg door geld beschikbaar te
duurzaamheid.
stellen voor strategisch beleid. Mits je het goed doet natuurlijk. In dat (vervolg)traject wil Inspectrum Linken we deze theorie aan duurzaamheid (waar we allemaal naar
nadrukkelijker in beeld komen. Met advies ‘aan de voorkant’. Pro-actief
streven), dan is de stelling van Inspectrum, dat dynamisch beheer als
en niet zoals in het verleden achteraf ‘op verzoek’. Met onze kennis en
vanzelf leidt tot duurzaamheid. Voor dat dynamisch beheer heeft
ervaring kunnen we in het verlengde van de nieuwe modellen van grote
Inspectrum nieuwe modellen ontwikkeld: het DataAnalyseModel en het
betekenis zijn voor onze opdrachtgevers. Nu de druk vanuit Den Haag
DuurzaamBeheerModel. Slimme, efficiënte en effectieve oplossingen,
toeneemt is dit het moment om het anders te gaan doen. Beter te gaan
waarmee wordt ingespeeld op de nieuwe realiteit. Modellen die zaken in
doen. Meer gestructureerd met minder open einden.
relatie brengen met elkaar, zodat met minder inspanningen meer kan worden bereikt.
Beheercheck Een goede manier om snel een globaal inzicht te krijgen in het
Dwarsverbanden
verbeter- en bespaarpotentieel van gebouwen is de Beheercheck, ook
Centraal in de modellen staan de beleids- en beheerterreinen Onder-
een instrument dat door Inspectrum is ontwikkeld. De Beheercheck is
houd, Gezondheid, Energie en Veiligheid. Terreinen die niet op zichzelf
een quick scan waarmee een eerste advies kan worden ingewonnen op
staan, maar dwarsverbanden kennen. Door die slim te benutten en te
het gebied van duurzaam vastgoedonderhoud en vastgoedbeheer.
werken aan gedragsbeïnvloeding bij bewoners, is het mogelijk minder ‘pijn’ te voelen van de door minister Blok genomen maatregelen. Denk
Het invullen van de vragenlijst kost u tien minuten en wij garanderen u
aan de saneringstoeslag van 4% en een huurdersheffing voor de
dat u er wijzer van wordt. Wat te denken van besparingen die kunnen
gezamenlijke corporaties van 1,75 miljard euro.
oplopen tot wel 20%! Bovendien heeft u na het invullen van de Beheercheck recht op vier gratis adviesuren. Met Inspectrum wordt
Het integrale beheermodel van Inspectrum maakt gebruik van alle
vastgoedbeheer duurzaam beheer!
informatie die beschikbaar is. Tijd en energie die in het verleden zijn gestoken in onderhoud en beheer, zijn dus niet weggegooid. Zo zetten
Ook voor de Beheercheck gaat u naar www.inspectrum.nl.
juni 2013
N
atuurlijk is juiste informatie absoluut noodzakelijk. Heb je die
De Beheercheck invullen is een kleine moeite die grote voordelen kan opleveren.
13 nieuwsbrief
Dynamisch beheer
‘Onderhoud sl actuele data’
Hillie Talens, projectmanager CROW
‘Veiligheid moet ingebakken zitten’ CROW, het kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte, maakt praktische kennis direct toepasbaar. “Met inrichtingsvoorstellen stofferen we de aardbol”, zegt projectmanager Hillie Talens. Hoe belangrijk is veiligheid voor het CROW?
H
illie Talens: “Heel belangrijk. Veiligheid moet je niet apart wegzetten in een document, het moet ingebakken zitten. Dat kan alleen als veiligheid een begrip is dat tussen de oren zit en gelukkig is dat bij steeds meer mensen het geval. In ieder
juni 2013
geval bij de medewerkers van het CROW.”
nieuwsbrief
14
Hoe werkt het in de praktijk? “Bij projecten wordt veiligheid in een adem meegenomen. Net zoals bijvoorbeeld leefbaarheid en beheerbaarheid. Ik heb onlangs een project gedaan waarbij we keken naar de parkeersituatie in oude wijken met dichte bebouwing en smalle straatjes. Dan probeer je oplossingen te bedenken die al die aspecten in zich hebben. Integraal ontwerpen noemen we dat.”
Bewoners eisen tegenwoordig ook gewoon een veilige openbare ruimte. “Terecht natuurlijk. En je ziet dat gemeenten zich daar heel bewust van zijn. Ik heb nog geen wethouder ontmoet die veiligheid van ondergeschikt belang vond. Wel moeten we ons realiseren dat de uitkomst altijd een compromis is. Al het groen weghalen, bestraten en er stadionverlichting opzetten lijkt het meest veilig, maar dat wil ook geen mens.”
De rol van een bedrijf als Inspectrum? “Als partij bij activiteiten in de openbare ruimte moeten ze, naast aandacht voor kwaliteit, oog hebben voor veiligheid. Ik twijfel er niet aan dat dat ook zo is. Het is altijd een samenspel.”
D ”
e zaak veilig houden’, zegt Rienk Sipkema, ‘dat is wat we proberen. En gelukkig lukt dat ook. In veel gevallen zitten we zelfs behoorlijk boven de CROW-eisen. Uiteindelijk is dat het resultaat van gericht beleid. We doen hier in Den Haag niks
‘zomaar’.”
Leidend in Den Haag, legt hij uit, is het wegbeheersysteem VIAVIEW, waarin alle data die de afgelopen jaren is verzameld is opgeslagen. Om het systeem up to date te houden en daarmee de veiligheid in de stad te waarborgen, worden alle wegen iedere twee jaar geïnspecteerd. Een opdracht die vorig jaar, net als in 2010, werd verworven door Inspectrum. De digitale werkwijze van Inspectrum beschouwt Rienk Sipkema als een grote plus.
Vooroploopt “De tijd van papieren verwerking ligt al lang achter ons, maar ik zie Inspectrum nog steeds als een bedrijf dat op dat gebied vooroploopt. De inspecteurs klikken op hun tablet een wegvak aan en beschikken gelijk over alle gegevens. De foutgevoeligheid is zo aanzienlijk verminderd. Daar komt nog bij dat Inspectrum haar eigen, interne kwaliteitscontroles uitvoert en wij die van ons. Het resultaat van die aanpak is dat de data waarover wij nu beschikken veel betrouwbaarder is dan die van vroeger. Dat maakt het goed plannen van het onderhoud een stuk eenvoudiger.” De tweejaarlijkse inspectie betreft niet alleen wegen, maar ook trottoirs, parkeervakken, fietspaden en trambanen. Als aanvullende opdracht is in het voorjaar van 2012 de vorstschade geïnventariseerd. Als alle gegevens in het wegbeheersysteem zijn verwerkt is de weg vrij voor het maken van een nauwgezette onderhoudsplanning. Daarbij wordt uiteraard onderscheid gemaakt tussen groot en klein onderhoud.
Eeuwige leven Rienk Sipkema: “Ons budget is net als bij veel andere gemeenten niet toereikend om het hele wegareaal optimaal te onderhouden. Dat heeft ertoe geleid dat we steeds kritischer kijken. Natuurlijk blijven groot onderhoud en calamiteitenonderhoud belangrijk en noodzakelijk. Geen enkele weg heeft het eeuwige leven. Maar het is alleen aan de orde als het echt nodig is. De praktijk wijst uit dat we in staat zijn om ook met goed klein onderhoud de staat van de wegen op niveau en veilig te houden. Dat is voor iedereen in Den Haag een prettige constatering.” Onontkoombaar is dat er keuzes moeten worden gemaakt, geeft Rienk Sipkema aan. Zo ligt de prioriteit in Den Haag bij hoofdwegen en fietspaden. “Als we een afweging moeten maken, speelt dat beleidsuitgangspunt mee. Maar het wil niet zeggen dat de kleinere straten er slecht bij liggen. Integendeel. Door onderhoud slim te plannen op basis van actuele data houden we voor aanzienlijk minder geld dan voorheen de hele stad veilig.”
Hillie Talens
im plannen op basis van De wegen in Den Haag zijn veilig. Die stelling durft Rienk Sipkema wel aan. Bij de afdeling Openbare Ruimte en Groen van de Dienst Stadsbeheer van Den Haag is hij belast met de planning van het onderhoud van asfaltverhardingen. Een lastige klus in een tijd waarin voor veel onderhoudswensen
15 nieuwsbrief
Wegennet in Den Haag veilig, zegt verantwoordelijk ambtenaar Rienk Sipkema
juni 2013
geen geld is.
Rienk Sipkema
Vervolg van pag. 5 Alle ontwikkelingen zijn verankerd in een veiligheidsplan dat
column column
vorig jaar is opgesteld. Ook de onderzoeken van Inspectrum maakten onderdeel uit van dit plan. Peter de Ruiter: “In het veiligheidsbeleid dat we hebben uitgezet is alles benoemd; van asbest tot spouwmuren tot brandveiligheid. Ook het bewustmaken van veiligheid van de bewoners zelf is onderdeel van het plan. Uiteindelijk willen we in het bezit komen van het politiekeurmerk Veilig Wonen.”
Leo van Ruiven (links) en Hans Holtman zijn respectievelijk Teamleider Brandweerzorg en Adviseur Brandweerzorg bij de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland / brandweer Cluster Epe-Voorst-Apeldoorn.
De eerste ervaringen zijn dat in het veiligheidstraject nog wel wat slagen kunnen worden gemaakt. Wooncomfort is wat voor huurders telt, met veiligheid zijn ze veel minder bezig. De Ruiter: “Dat klopt, maar je moet het niet zwart-wit zien. Als bijvoorbeeld problemen met asbest in het nieuws zijn, zie je wel dat mensen daar alerter op zijn en er ook naar vragen hoe dat zit in hun eigen huis.”
Koolmonoxidemelders Zo kreeg Woonvisie ook positieve reacties op het voornemen koolmonoxidemelders te plaatsen in ruimten waar open
juni 2013
verbrandingstoestellen aanwezig zijn. Dit als voorloper van een
nieuwsbrief
16
algehele vervanging van open door gesloten toestellen. Door koolmonoxide in huizen sterven jaarlijks gemiddeld elf mensen en belandt een veelvoud daarvan in het ziekenhuis. Opvallend was een telefoontje dat Woonvisie direct na het
Gevaar van brand wordt zwaar onderschat
N
iet zo onlogisch van Inspectrum om uit te komen bij de brandweer als er een columntekst moet komen over veiligheid. De brandweer immers staat in Nederland model voor het begrip veiligheid. Het beeld van de stoere brandweerman die met gevaar voor eigen leven een moeder en kind redt uit een brandend huis.
plaatsen van een koolmonoxidemelder kreeg. Peter de Ruiter: “Een bewoner liet weten dat de melder niet goed was, omdat hij gelijk afging. We hebben de melder vervangen, maar ook de nieuwe ging gelijk af. Daarop zijn we de geiser gaan controleren en die bleek defect. Het plaatsen van melders was dus duidelijk geen overbodige actie. Wie weet wat er was gebeurd als we er niet toe hadden besloten.”
Laten we dat beeld gelijk nuanceren. Het is echt een illusie te denken dat u door de brandweer wordt gered als uw huis in brand staat. Bedenk alleen maar eens dat het minstens acht tot tien minuten duurt voor wij op de plek des onheils arriveren. In het geval van brand is dat een lange tijd. Goede rookmelders geven meer veiligheid. Die waarschuwen je op tijd, zodat je kunt vluchten. Een ander misverstand is dat vaak wordt gedacht dat mensen verbranden als het vuur om zich heen slaat. Niet waar. Negen van de tien doden bij een brand komen om het leven doordat ze stikken in de rook. Dat is de afgelopen decennia alleen maar erger geworden, nu we steeds meer spullen in huis hebben waarin kunststof is verwerkt. Kunststof zorgt bij brand heel snel voor een enorme rookontwikkeling. Binnen heel korte tijd kan een huis of gebouw vol staan met rook, met alle vaak fatale gevolgen van dien. In die wereld waarin alles draait om veiligheid, is de Brandweer Nederland (voorheen NVBR) als organisatie bezig een omslag te maken. De essentie is dat we meer gaan investeren aan de voorkant (risicobeheersing), om aan de achterkant (incidentbestrijding) minder vaak in actie te hoeven komen.
Voor ons als brandweer is het pionieren om aan de nieuwe inzichten vorm en inhoud te geven, maar toch zie je dat incidentbestrijding en risicobeheersing langzaam naar elkaar toe groeien. Zo volgen in ons cluster enkele medewerkers van de afdeling Incidentbestrijding momenteel opleiding Brandpreventie. Waar we in de praktijk echter keihard tegenaan lopen, is het feit dat veel mensen zich onvoldoende bewust zijn van de risico’s van brand. ‘Dat overkomt mij niet’, is de overheersende gedachte. Aan de hand van een brand in Oegstgeest een paar jaar geleden, waarbij drie mensen om het leven kwamen, hebben we daar onderzoek naar gedaan. Centraal stond de vraag: hoe kan het dat er drie mensen omkomen bij een brand, terwijl er op het betreffende gebouw bouwkundig en installatietechnisch helemaal niets viel aan te merken? Afgezien van wat organisatorische steken die men heeft laten vallen, is het antwoord dat de mensen in het gebouw zich onvoldoende bewust waren van de risico’s. Onze uitdaging voor de komende jaren is meer mensen van die risico’s te overtuigen. Er zullen ook veel meer rookmelders moeten worden geplaatst. Een simpel en goedkoop apparaatje waarmee veel leed kan worden voorkomen. Plaats een paar van die dingen in je huis, is ons dringende advies. In ieder geval ook boven de wasmachine en de droger, zeker als je die regelmatig ’s nachts laat draaien. Bedenk ook eens of al die beveiligingsmaatregelen tegen inbraak wel verstandig zijn. Wij komen situaties tegen waarin mensen de zaak zo goed hebben beveiligd, dat ze in geval van nood zelf niet snel meer naar buiten kunnen komen. Ben je dan verstandig bezig?
