5jaar Concrete verwezenlijkingen voor iedereen. EUROMETROPOOL LILLE-KORTRIJK-TOURNAI jaar intensieve grensoverschrijdende samenwerking

5

jaar

EUROMETROPOOL LILLE-KORTRIJK-TOURNAI

jaar intensieve grensoverschrijdende samenwerking

2008-2013

Concrete verwezenlijkingen voor iedereen « De vereniging van Europa kan niet ineens worden verwezenlijkt noch door een allesomvattende schepping tot stand worden gebracht: het verenigd Europa zal moeten worden opgebouwd door middel van concrete verwezenlijkingen, waarbij een feitelijke solidariteit als uitgangspunt zal moeten worden genomen». Robert Schuman 9 mai 1950

De 14 stichtende leden van de Eurometropool De Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking (EGTS) verenigt via 14 instellingen alle mogelijke Franse en Belgische bestuursniveaus.

FRANKRIJK

BELGIË

Staat De Franse Staat www.nord.gouv.fr

De Belgische Federale Staat www.belgium.be

Regio’s Het Vlaams Gewest en de Vlaamse Gemeenschap www.vlaanderen.be

De Région Nord-Pas-de-Calais www.nordpasdecalais.fr

Het Waals Gewest www.wallonie.be

Fédération Wallonie-Bruxelles www.federation-wallonie-bruxelles.be

Provincies Het Département du Nord www.lenord.fr

De Provincie West-Vlaanderen www.west-vlaanderen.be

De Provincie Henegouwen www.hainaut.be

Intercommunales Lille Métropole Communauté urbaine www.lillemetropole.fr

De intercommunale LEIEDAL www.leiedal.be

De intercommunale WVI www.wvi.be

De Intercommunale IDETA www.ideta.be

De intercommunale IEG www.ieg.be

De Eurometropool : • 1e Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking (EGTS januari 2008) • 2,1 miljoen inwoners

• 147 gemeenten • 3550 km² • 2 talen (Frans en Nederlands)

Mededeling De EGTS Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai is ontstaan uit de ambitie van 14 overheidspartners om hun onderlinge dialoog te versterken over projecten met een meerwaarde voor de inwoners en voor lokale actoren van de Eurometropool. De EGTS stimuleert de partners om hun projecten sterker op elkaar af te stemmen binnen de regio van de Eurometropool – die we met zijn allen delen. Al de in dit document opgesomde projecten zijn dus niet noodzakelijk het product van de EGTS (of van het Agentschap van de EGTS), maar zijn wel het resultaat van een grensoverschrijdende dynamiek die mede door de EGTS wordt ondersteund.

EDITO In 2013 bestaat onze Eurometropool 5 jaar, het einde van een geslaagde eerste cyclus en de start van een nieuwe. 2013 is ook het jaar waarin Pierre Mauroy, de vader van onze grensoverschrijdende samenwerking, overleden is. Het was zijn wens dat alles wat hij samen met ons stap voor stap al die jaren heeft opgebouwd, nu op een intelligente manier zou worden voortgezet : de eerste Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking (EGTS), de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai. 2013 is ook het jaar waarin de 14 partners van de Eurometropool erin zijn geslaagd om dankzij veel uitwisselingen, volwassen overleg en gezamenlijke kennis voor de eerste keer een gezamenlijke strategie op te stellen voor de komende 7 jaar. Een strategie om samen projecten te realiseren voor de Eurometropoolinwoners van vandaag en morgen, in verschillende domeinen : op sociaaleconomisch vlak, op vlak van mobiliteit, planning, enz.

inhoud... 5

Doelstellingen

5

Pierre Mauroy, visionaire vader van de Eurometropool

6

Een duurzame en efficiënte samenwerking als resultaat van vele jaren hard werken

10

Al vijf jaar lang een succesvolle samenwerking

11

De Eurometropool in 2013 betekent concreet...

13

Mobiliteit Moveineurometropolis

16

Innovatie Innov’eurometropolis

In dit werk willen we niet alleen aantonen dat onze samenwerking vooruitgang boekt en een meerwaarde biedt, we willen ook laten zien dat volharding, geduld en een open geest nodig zijn om ons wederzijds begrip (zowel op het vlak van taal als cultuur), onze grensoverschrijdende werkreflexen en onze manier van samenwerken verder te blijven verbeteren.

20

Economie Investineurometropolis

23

Tewerkstelling Workineurometropolis

26

Opleiding en onderwijs, talen Study’ineurometropolis

28

Toerisme Visiteurometropolis

32

Cultuur

Alle partners mogen trots zijn op het traject dat ze samen hebben afgelegd, op de tijd die ze hebben besteed om de organisatie beter te laten functioneren, op hun blijvende inzet voor deze toch wel intensieve samenwerking.

36

Sociale, Gezondheids- en welzijnssector

39

Planning, ruimtelijke ordening

Iedereen is zich nochtans goed bewust van het vele werk dat ons nog te wachten staat en van de uitdagingen die nog moeten worden aangepakt. komende jaren zal onze samenwerking ongetwijfeld nog belangrijke concrete resultaten opleveren. Stefaan De Clerck

Voorzitter van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai

42

Een Eurometropool-label voor ruim vijftig projecten

44

De Eurometropool mobiliseert de gezamenlijke kennis

47

De Eurometropool kijkt naar de toekomst : een strategie gebaseerd op 3 assen

Doelstellingen Bouwen aan Europa « vanaf de basis »

door de administratieve grenzen tussen de landen en de regio’s te overschrijden en dépassant les frontières administratives entre pays et régions en • door gezamenlijke (private en publieke) projecten vorm te geven en uit te werken die zonder de EGTS nooit tot stand hadden kunnen komen • door het samenleven van de Franse en Belgische inwoners gemakkelijker te maken en ten volle de troeven van een metropool van 360° te benutten.

Bouwen aan een echte transnationale metropool met Europese en internationale uitstraling, • door de talrijke troeven van de regio samen te brengen • door in te spelen op de complementariteit en de schaalvoordelen

Pierre Mauroy, visionaire vader van de Eurometropool Eind jaren ’80 beginnen de regio’s rond Lille, Kortrijk en Tournai samen te werken om de grenzen tussen hun regio’s te laten verdwijnen. Ze doen dit op initiatief van Pierre Mauroy, voormalig eerste minister van Frankrijk, voormalig burgemeester van Lille en voorzitter van Lille Métropole Communauté Urbaine. In 2005 werkt hij mee aan de Frans-Belgische parlementaire groep die de eerste prioriteiten in kaart brengt voor de oprichting van een Eurodistrict. Op 28 januari 2008, dus nog tijdens zijn burgemeesterschap van Lille en zijn voorzitterschap van Lille Métropole Communauté Urbaine, lanceerde de voormalige Franse eerste minister Pierre Mauroy (overleden op vrijdag 7 juni 2013) de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai. Het was zijn laatste grote verwezenlijking alvorens hij de sleutels van Lille Métropole overdroeg aan Martine Aubry. De Eurometropool, de eerste Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking in Europa die werd opgericht door Pierre Mauroy en zijn collega’s Stefaan De Clerck en Rudy Demotte, wordt vandaag nog altijd beschouwd als een voorbeeld. De krant Le Soir bracht begin 2008 overigens een mooie hulde aan Pierre Mauroy door zich de vraag te stellen of Lille Métropole Communauté Urbaine als voorbeeld zou kunnen dienen voor het toekomstige statuut van de Belgische hoofdstad waar Frans- en Nederlandstaligen naast elkaar leven. Vandaag is de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai een experimenteel model voor Europa.

5

Een duurzame en efficiënte samenwerking als resultaat van vele jaren hard werken

2003

1991

Sleutelmomenten in het ontstaan van de samenwerking Vijf intercommunales richten de grensoverschrijdende permanente conferentie van intercommunales (GPCI) op. Deze groep heeft heel wat studies uitgevoerd en lag aan de basis van de “Strategie voor een Frans-Belgische metropool (2002)”.

Albert II, Koning der Belgen, brengt een bezoek aan Lille.

Projecten en acties doorheen de tijd… Van het prille begin van de samenwerking tot de concrete verwezenlijkingen De GPCI voert studies uit rond concrete thema’s. No Télé en C9 werken samen aan uitzendingen, grensoverschrijdende debatten (Frans-Waals).

• Lancering van het project “Kwaliteitsvolle bedrijventerreinen”. Bedoeling bestaat erin om best practices uit te wisselen rond de kwaliteit van de bedrijvenzones, ze met elkaar te vergelijken en een netwerk op te richten van actoren die actief zijn binnen dit domein. • No Télé, C9 en WTv beginnen samen grensoverschrijdende uitzendingen te maken in het kader van een Interreg III-project. • Ingebruikname van een aantal Frans-Waalse en FransVlaamse zuiveringsinstallaties.

2005

• Het Akkoord van Brussel of het “Frans-Belgisch Akkoord” wordt van kracht. • De 5 intercommunales ondertekenen het “Charter om een Eurodistrict op te richten in de regio van de FransBelgische metropool”. • Een Frans-Belgische parlementaire werkgroep maakt een lijst op van de grensoverschrijdende problemen.

• Eerste grensoverschrijdende kaart van de bedrijventerreinen in de regio. • Eerste “b2b-Eurodistrict” bijeenkomst, waar de economische actoren aan het woord komen (L’EIEproject). • Ondertekening van het metropolitane samenwerkingscharter tussen de actoren van het maatschappelijk middenveld van Nord-Pas-de-Calais (“Conseils de développement”) en van de betrokken regio’s langs Belgische zijde om mee te werken aan de oprichting van een grensoverschrijdende metropool.

6

2006 2007

De Europese Unie keurt de verordening goed over de oprichting van Europese Groeperingen voor Territoriale Samenwerking (EGTS).

2008

• Avant-première editie van de grensoverschrijdende Jobbeurs onder impuls van de Conseil de développement van Lille Métropole. • Grensoverschrijdend colloquium “Blauw netwerk”.

De Frans-Belgische parlementaire werkgroep stelt zijn rapport voor en beveelt aan om de samenwerking verder te gaan structureren.

14 Franse en Belgische instellingen richten de Eurometropool Lille-KortrijkTournai op. Pierre Mauroy wordt de eerste voorzitter. Het is de allereerste Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking (EGTS) in Europa. Op 28 januari 2008, bij de oprichting van de Eurometropool Lille-KortrijkTournai, zegt Pierre Mauroy dat “de Eurometropool veel meer is dan de som van de bestaande projecten […]. We moeten eerst en vooral een Eurometropool van burgers bouwen. We moeten dus grensoverschrijdende initiatieven ten dienste van de bewoners ontwikkelen en aanmoedigen.”

• Eerste aanwervingen voor het Agentschap van de Eurometropool, dat instaat voor de operationele ondersteuning van de EGTS.

2009

• Enquête over de gezinsverplaatsingen.

• Eerste Conferentie van burgemeesters van de Eurometropool. • Oprichting van het Forum van het maatschappelijk middenveld, waarvan Patrick Peugeot de voorzitter en oprichter is.

• Lancering van het Alfa & Omega-project om de operationele en menselijke werking van de crematiediensten te optimaliseren en zo te garanderen dat de grensoverschrijdende bevolking de beste service krijgt.

• Het Kanaal van Roubaix wordt heropend: Blue Days (symposium en open dagen in het kader van Blue Links, een project dat de kanalen van de DeuleScheldeverbinding weer bevaarbaar wil maken). • Intentieverklaring van de spoorwegoperatoren voor betere verbindingen tussen Lille, Kortrijk en Tournai. • De eerste culturele ateliers van de Eurometropool, op initiatief van de Conseil de développement van Lille Métropole in samenwerking met kunstencentrum Buda. • Opening van de spoorlijn Tournai-Kortrijk.

7

2010

• De eerste algemeen directeur van het Agentschap neemt zijn functie op (september). Herman Van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad, brengt een bezoek aan Lille. • Zes thematische werkgroepen stellen acties voor die gezamenlijk moeten worden uitgevoerd binnen de Eurometropool.

• Innovatieontmoetingen van de Eurometropool in Kortrijk (inventaris van de competentiepolen aan beide kanten van de grens). • Diagnostiek en toeristische strategie. • Uitgave van de eerste toeristische kaart van de Eurometropool. • Afsluiting van Lille 3000 Europe XXL in Kortrijk. • De Eurometropool start met de Eurometropool-labels en de partnerships.

• Eerste Europese conferentie van de EGTS in Lille, in samenwerking met het Comité van de Regio’s. • Oprichting van het innovatieplatform Innov’eurometropolis met 150 leden van de competentiepolen. • Seminarie over de opvang van ouderen in de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai. • Diagnostiek “Mobiliteit” met een overzicht van de uitdagingen in de Eurometropool). • Het advies van de Eurometropool wordt gevraagd over het PDU en over de diagnostiek van het SCOT van Lille Métropole.

2011

• Uitwerking van het actieplan 20122013. • Oprichting van een werkgroep Europa om in te spelen op de opportuniteiten van de komende programmatieperiode 2014-2020. • Eerste gezamenlijke raadsvergadering met de gemeenteraden van Mouscron en Tourcoing. • Tweede Conferentie van burgemeesters.

• Lancering van het informeel netwerk van culturele actoren van de Eurometropool: de ronde van de cultuurfabrieken. • Eerste conferentie van universiteiten en hogescholen van de Eurometropool. • Lancering van het project “Eurometropole Universiteit”. • Lancering van diverse Interreg IVa-projecten: - Green Links: de verdere uitwerking van de trage wegen (EuroVelo). - Corrid’Or: de grensoverschrijdende identiteit van de Leie versterken door de aanleg van een grensoverschrijdend landschapspark.

- LKT Toerisme: om het toerisme in de Eurometropool te opwaarderen. - Jacques Delorsplein (aanleg van een plein dat voor een deel in Menen (B) ligt, en voor een deel in Halluin (F)).

- Invest in Eurometropolis: samen met de partners de economische promotie van de Eurometropool verzorgen (met o.m. deelname aan de MIPIM-beurs). - Tandem: voor de ontwikkeling van een kennisgedreven strategie.

• E-Campus

• Lancering van de website met de voorstelling van de Eurometropool en haar activiteiten: www.eurometropolis.eu

8

• Lancering van projecten: Dostrade om de waarde van de grensoverschrijdende Scheldevallei in de kijker te zetten. 300 jaar grens (activiteiten in het kader van de verjaardag van het Verdrag van Utrecht, waarin de huidige Frans-Belgische grens werd vastgelegd).

• Eerste netwerkingevenement van de Eurometropool op de MIPIM-beurs.

2012

Het team van het Agentschap bestaat nu uit 12 medewerkers. Uitwerking van het actieplan.

Eerste evaluatie om de samenwerking binnen de EGTS te optimaliseren.

• Potentieelstudie rond de ontwikkeling van het grensoverschrijdend openbaar vervoer. • Studenten afkomstig uit de 3 deelregio’s van de Eurometropool volgen een “Honours College” in het kader van het Interreg IV-project “Université métropolitaine”. • Steunmotie aan de Franse regering vóór het Kanaal Seine-Nord-Europe en interpellatie van Europa voor een belangrijkere tussenkomst in de financiering van het project. • Editie “Fantastic 2012” van Lille 3000 met de Eurometropool. • Lancering van de eerste toeristische website van de Eurometropool www.visiteurometropolis.eu • Lancering van de originele en niet-institutionele website www.visiteurometropolis.eu

• Eerste internationaal atelier van de Eurometropool. • Start van een reeks conferenties over metropolisering : de “Debatten van de Eurometropool”.

2013

In samenwerking met de partners wordt een strategie van de Eurometropool voor de periode 2014-2020 opgesteld. Derde Conferentie van burgemeesters.

Geleidelijke invoering van een nieuwe organisatie (van 6 thematische werkgroepen naar 3 transversale beleidscommissies).

• Cultuurforum van de Eurometropool met Libération, Le Soir, De Morgen: Cultuur, een toegevoegde waarde? • Eerste uitgave van de toeristische gids Lonely Planet van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai.

• Plaatsing van een symbolisch kunstwerk op de voormalige grenspost van Rekkem (in het kader van de 300e verjaardag van het Verdrag van Utrecht). • Litteraire en muzikale avond in het kader van de 300e verjaardag van het Verdrag van Utrecht. • Zevende editie van de Jobbeurs van de Eurometropool in Kortrijk.

9

Al vijf jaar lang een succesvolle samenwerking De Eurometropool LilleKortrijk-Tournai werd op 28 januari 2008 opgericht als een EGTS, een Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking. Deze EGTS is de eerste in Europa en wil vooral de samenwerking versterken tussen drie grote Franse en Belgische regio’s: Lille Métropole, Wallonie picarde en het zuiden en het centrum van West-Vlaanderen. Deze samenwerking raakt aan het dagelijkse leven van de “gebruikers” (2,1 miljoen inwoners, maar ook andere actoren zoals bedrijven, verenigingen, pendelaars,...) en zet de vele troeven van de regio in de kijker.

Na een eerste fase waarin de doelstellingen en de algemene organisatie worden vastgelegd, wordt de EGTS Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai, met zetel in Lille, geleidelijk aan uitgebreid met een Agentschap. Het Agentschap van de Eurometropool, dat gevestigd is in Kortrijk, bestaat sinds half 2012 uit 12 “medewerkers/ integratoren”. Dit platform streeft naar coördinatie en overleg tussen de 14 stichtende leden van de Eurometropool. Het brengt 4 bestuursniveaus samen: staten, gewesten,departement of provincies, en intercommunales. Ook de link met 147 gemeenten

van de Eurometropool wordt verzekerd: zij zijn het die uiteindelijk zorgen voor de lokale ontwikkeling van de Eurometropool. Het Agentschap zet de doelstellingen en de beslissingen van de Algemene Vergadering en het Bureau van de Eurometropool om in concrete acties en steunt daarbij in belangrijke mate op haar partners en hun bevoegdheden. Het Agentschap geeft ook technische ondersteuning aan het FORUM, de raadgevende vergadering van de Eurometropool die is opgericht in september 2009 en samengesteld is uit 80 vertegenwoordigers van het maatschappelijke middenveld uit de 3 deelregio’s van de EGTS. Het coördineert binnen het Forum ook de werkzaamheden van de drie raadgevende vergaderingen, namelijk de Conseils de développement van Lille Métropole en van Wallonie picarde, en Transforum langs Vlaamse zijde. In 2011 organiseert de EGTS haar werking rond 3 pijler, die samen als het ware een radarwerk vormen waarvan alle onderdelen met elkaar verbonden zijn. Die structuur laat toe om tegelijkertijd uitdagingen aan te pakken die op vandaag bestaan, de nabije toekomst voor te bereiden en een langetermijnvisie op te maken

voor de Eurometropool: • een actieplan voor 2012-2013, • een strategie voor de periode 2014-2020, met zeer concrete ambities • een toekomstvisie voor 2030.

In 2012 wordt tegelijkertijd met de evaluatie van de werking van de Eurometropool een strategisch plan opgemaakt voor de periode 2014-2020. In dat kader worden in 2013 de relevante partners in kaart gebracht voor de 11 ambities die in de strategie geformuleerd worden, en wordt een nieuwe organisatiestructuur uitgewerkt op maat van de strategie. Al van bij de oprichting van de EGTS wordt het voorzitterschap elk jaar afwisselend waargenomen door Frankrijk en België (Het Belgische voorzitterschap wordt beurtelings verzekerd door een Vlaamse en een Waalse vertegenwoordiger). De vier leden van het voorzitterschap (2 Fransen en 2 Belgen) werken in samenspraak met elkaar om de continuïteit van de werkzaamheden te verzekeren.

Voorzitter en oprichter

Pierre Mauroy

werd opgevolgd door:.

Martine Aubry,

Franse vertegenwoordiger, Voorzitter van Lille Métropole (Communauté urbaine).

Stefaan De Clerck, Vlaamse vertegenwoordiger

van achtereenvolgens de intercommunale Leiedal en de Belgische federale staat.

Rudy Demotte,

Waalse vertegenwoordiger, minister-president van het Waalse Gewest en van de Franse Gemeenschap.

Gilles Pargneaux,

Franse vertegenwoordiger, vice-voorzitter van Lille Métropole, Europees parlementslid, en vice-voorzitter van de Eurometropool.

10

De Eurometropool, concrete vooruitgang in

9 domeinen …

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Mobiliteit Moveineurometropolis Innovatie Innov’eurometropolis Economie Investineurometropolis Tewerkstelling Workineurometropolis Opleiding en onderwijs,talen Study’ineurometropolis Toerisme Visiteurometropolis Cultuur Sociale, Gezondheidsen welzijnssector Planning, ruimtelijke ordening

Mobiliteit

Moveineurometropolis

1.

Betere spoorwegverbindingen tussen de belangrijkste steden

In 2009 informeerde het voorzitterschap van de Eurometropool de voorzitters van de Franse en Belgische spoorwegmaatschappijen over zijn ambities op vlak van spoorwegvervoer tussen de drie centrumsteden van de Eurometropool. In dat kader ondertekenden Guillaume Pépy en Marc Descheemaecker, voorzitters van respectievelijk de SNCF en de NMBS, een intentieverklaring om een oplossing te voorzien voor de tarieven, en om voor een verhoogde frequentie en een betere communicatie te zorgen. Voor de Eurometropool was het de eerste keer dat ze zich achter zo’n concreet project schaarde dat moest leiden tot meer treinverkeer en dus meer uitwisselingen tussen de Belgische steden en Lille.

Sindsdien is er concrete vooruitgang geboekt op verschillende niveaus : • de spoorwegverbinding

tussen Tournai en Kortrijk is weer ingevoerd,

• de tarieven: -1,50 euro (financiële tegemoetkoming goedgekeurd door de spoorwegbeheerders); trampolinetickets voor 8 euro heen en terug Lille-Kortrijk en Lille-Tournai zijn goedkoper dan een ‘nationaal’ ticket op een vergelijkbare afstand,

• aankoop van tickets: tickets kunnen nu ook worden gekocht aan de automatische verdelers,

• frequentie, stiptheid en trajecttijd: de verbetering is gedeeltelijk te danken aan

de aanpassing van de dienstregeling (sinds december 2011) en een langere keerpauze in het station Lille-Flandres (treinen die met vertraging aankomen hebben hierdoor meer marge om op tijd te vertrekken)

• kennis van het aanbod aan beide kanten van de grens: de dienstregeling van de grensoverschrijdende lijnen is vanaf nu terug te vinden op de websites van de NMBS, de SNCF en de Regio Nord-Pas-de-Calais.

De EGTS zet zijn mobiliteitsbeleid voort en richt zich nu op de integratie van al het openbaar vervoer (trein, bus) in de Eurometropool. Daarvoor wordt momenteel een businessplan opgemaakt. Verderbouwend op de gemeenschappelijke diagnostiek* en het overzicht van de uitdagingen op het vlak van mobiliteit* van 2011, voerde de Eurometropool in 2012 met de medefinanciering van en in samenwerking met de NMBS, de SNCF, de Regio Nord-Pas-de-Calais, het Département du Nord, Lille Métropole, TEC en De Lijn, een studie uit om het ontwikkelingspotentieel van het grensoverschrijdend openbaar vervoer* in kaart te brengen. Voor de realisatie van de studie werden enquêtes afgenomen, thematische focusgroepen opgezet met het maatschappelijk middenveld, en werden ook lokale projecten geanalyseerd. Uit de studie blijkt dat het transportaanbod op basis van de huidige vraag toereikend is: er zijn een dertigtal verbindingen per dag en het Trampolinetarief van 8 euro (heen en terug) is heel voordelig. Toch wordt voor slechts 5% van de grensoverschrijdende verplaatsingen het openbaar vervoer gebruikt.

Het FORUM legde in 2011 samen met de leden van de EGTS de aandachtspunten vast op het vlak van mobiliteit in de Eurometropool. De vertegenwoordigers van lokale actoren (maatschappelijk middenveld) namen deel aan de focusgroepen om acties te bedenken die meer verplaatsingen met het openbaar vervoer genereren binnen de Eurometropool.

*Er werden twee “Mobiliteitssamenvattingen” opgemaakt. Deel 1 geeft de conclusies weer van de diagnostiek en lijst het overzicht van mobiliteitsuitdagingen op. Deel 2 vat de conclusies samen van de studie en schuift werkpistes naar voor.

14

De inspanningen op het vlak van aanbod, stiptheid en communicatie rond de spoorwegverbindingen vertaalden zich de afgelopen jaren in een toenemend aantal reizigers. Tussen 2010 en 2011 bijvoorbeeld werd een stijging van 15% genoteerd op de lijn Lille-Kortrijk en 30% op de lijn Lille-Tournai. Aan de hand van enquêtes bij twee categorieën van potentiële gebruikers van de spoorlijnen tussen de drie belangrijkste steden (Lille-Kortrijk, Lille-Tournai, KortrijkTournai) werd onderzocht wat de groeimarges zijn op het vlak van het gebruik van openbaar vervoer (met name de trein).

De categorie van studenten die de grens oversteken voor hun studies is waarschijnlijk die waar de grootste groeimarge kan worden verwacht. Samen met haar partners en alle betrokken operatoren ontwikkelde de Eurometropool op basis van deze studie over het ontwikkelingspotentieel een gezamenlijk actieplan op korte termijn. In 2013 verbonden de vervoersmaatschappijen zich ertoe: • een virtuele

gids van de grensoverschrijdende reiziger op te stellen

en te verdelen,

• de informatie op de websites van de vervoersmaatschappijen (reistijd, enz.) op elkaar af te stemmen,

Een eerste versie van de “gids van de reiziger in de Eurometropool” is terug te vinden op www. eurometropolis.eu

De bezoeker vindt er praktische informatie over de verplaatsingen : • met de trein tussen Lille, Kortrijk en Tournai, met links naar de websites van de spoorwegmaatschappijenen • met de bus • met de fiets • met de auto • met het vliegtuig Deze gids zal verder worden aangevuld in functie van realisaties op het terrein en zal worden verspreid op alle sites van de vervoersmaatschappijen en van socio-economische partners met activiteiten die veel verplaatsingen genereren.

• bij de planning van de trajecten voorrang

te geven aan de rechtstreekse verbindingen Lille-Kortrijk/Lille-Tournai, • de leesbaarheid van het grensoverschrijdend Trampolineaanbod te verbeteren,

• op schaal van de Eurometropool samen te werken met

de maatschappelijke en economische actoren (winkelcentra, werkgevers, onderwijs, grote

Op het mobiliteitsseminarie van 25 november brachten de vervoersmaatschappijen en het maatschappelijk middenveld hun concrete engagement naar voor om de mobiliteit in de Eurometropool te verbeteren.

evenementen, enz.).

Het meer algemene actieplan dat uit dit onderzoek voortkomt, dient als referentiekader voor de komende jaren. De acties zullen zich toespitsen op 4 doelstellingen : • Meer en betere informatie en communicatie naar het publiek om het aanbod aantrekkelijker te maken, • Een electronisch ticketsysteem ontwikkelen dat compatibel is voor alle openbaarvervoersmiddelen van de Eurometropool, • De intermodaliteit verbeteren en een netwerk creëren van intermodale knooppunten, • Invoering van een governance-systeem en een betere coördinatie tussen de vervoersmaatschappijen. 15

Innovatie

Innov’eurometropolis

2.

Innov’eurometropolis , een reëel en virtueel grensoverschrijdend innovatieplatform

om de innovatie binnen de vier grensoverschrijdende clusters te bevorderen

Na de eerste innovatieontmoetingen van de Eurometropool in 2010 werd op 15 maart 2011 een innovatieplatform gelanceerd. Dit platform brengt de vier grensoverschrijdende clusters samen (verzameling van de Franse en Belgische competentiepolen) en de actoren van het Interreg IVaproject Tandem (Vlaanderen – Nord-Pas-de-Calais). Innov’eurometropolis leidde al tot heel wat concrete acties :

• Bijeenkomsten per cluster om projecten en

gemeenschappelijk uit te voeren acties vast te leggen (juli tot oktober 2012), vervolgens een strategische bijeenkomst op 10 juni 2013 met nagenoeg alle actoren uit de innovatiewereld. Daar sprak men zich uit voor een betere wederzijdse kennis op grensoverschrijdend niveau is en voor de oprichting van een gemeenschappelijk multisectoraal platform en een grensoverschrijdend innovatiefonds voor kmo’s.

Een comité van deskundigen buigt zich over de ontwikkeling van de clusters

• Een grensoverschrijdende innovatiewedstrijd In november 2012, tijdens de “Week van de innovatie” van de Franse deelregio, is het bedrijf Péoléo uit Roubaix met zijn project Draker-Z (een augmented reality game) uitgeroepen tot winnaar van de grensoverschrijdende wedstrijd ProtoPitch. De grensoverschrijdende wedstrijd ProtoPitch wil veelbelovende projecten in de creatieve sectoren van de Eurozone opsporen. De editie 2013 wordt mede ondersteund door de actoren van het grensoverschrijdend Interreg IVa-project Tandem.

De tweede editie van de grensoverschrijdende wedstrijd ProtoPitch ging in april 2013 van start. Eind september werd een selectie gemaakt uit de ontvangen kandidaturen, de finale vond plaats in Kortrijk op 19 november 2013. De grote winnaar van de editie 2013 is het project “Born(e) to save lives” van de Waalse organisatie L’Art-Chétype. Het project maakt gebruik van videospelletjes voor informatieverstrekking en preventieacties inzake AIDS.

17

• Eurometropool-conferenties over de thema’s :

- “Smart Cities” in april 2012 in Tournai, over hoe nieuwe technologieën ten dienste kunnen staan van stadsgebruikers (inwoners, toeristen, beheerders, enz.). Deze conferentie werd georganiseerd met de Eurometropolitan e-campus. - Design tijdens de Week van het Ontwerpen in Kortrijk (juni 2012). Deze conferentie bood een platform voor ontmoetingen tussen verschillende actoren uit de cluster ‘Innoverende materialen, textiel en design’. - Design en textiel “Towards the first European region in Textile Business” op 27 juni 2013 in de Budafabriek, in het kader van de Week van het Ontwerpen in Kortrijk in juni 2013. Deze conferentie werd georganiseerd door de partners van het Interreg IVa-project Tandem, in samenwerking met Up-Tex en Centexbel.

• Door bezoeken aan de competentiepolen van

de 3 deelregio’s kon kennis gedeeld worden en werd een gezamenlijke prospectie van de internationale markt voorbereid: : - het Centre européen des Textiles innovants (CETI) - Het Huis van de Voeding in Roeselare

• Dankzij het Interreg IVa-project Tandem konden er heel wat Frans-Vlaamse samenwerkingsovereenkomsten ondertekend worden tussen de verschillende competentiepolen : - tussen Centextbel en Up-tex, in de textielsector, - tussen Flanders’ Plastic Vision en de Pôle Maud, in de sector van de innoverende materialen, - tussen Powerlink en Pôle Medee in de cleantech-sector, - tussen de Pôle BTP en Howest, in de digitale sector.

Als geassocieerd partner van het Interreg IVa-project Tandem wil de Eurometropool de relaties tussen onderzoekscentra en bedrijven in de Eurometropool-regio geleidelijk aan optimaliseren.

Met de steun van : Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen

Union européenne - Fonds Européen de Développement Régional Union européenne - Fonds Européen de Développement Régional

Europese Unie - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Europese Unie - Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

• In 2013 werd een

cartografie voorbereid die de actoren van de verschillende clusters in kaart moet brengen, onder andere op het vlak van agro-

voeding, innoverend textiel en ondersteunende programma’s voor logistieke ontwikkeling. Daarnaast zullen ook de multimodale logistieke platformen in de Eurometropool-regio in kaart gebracht worden.

• In 2012 werden er co-working ruimtes geopend in de 3 deelregio’s, o.a. met de partners Eurometropolitan E-campus (Tournai), Euratechnologies (Lille) en Howest (Kortrijk). • In het kader van Innov’Eurometropolis wil men van deze ruimtes gespecialiseerde

grensoverschrijdende hubs maken waar jonge en innoverende bedrijven gebruik

kunnen maken van technologische diensten en best practices kunnen uitwisselen met andere actoren.

18

ECONOMISCH

FORUM Op 10 juni 2013 organiseerde het FORUM van het maatschappelijk middenveld haar eerste economisch forum. Bedoeling bestond erin aanbevelingen te formuleren op het vlak van innovatie en onderzoek, onderwijs, opleiding, tewerkstelling en het oprichten van een bedrijf. Een honderdtal deelnemers uit universiteiten en scholen, leden van innovatie- of onderzoekscentra, vertegenwoordigers van Kamers van Koophandel en Industrie, maar ook opleidingsorganisaties, bedrijven en excellentiepolen werkten er mee aan themaworkshops.

Daaruit zijn 12 concrete aanbevelingen gekomen (cf. het samenvattend verslag daarover dat verkrijgbaar is bij het Agentschap van de Eurometropool). Tijdens de workshops werd onder andere gepraat over de belemmeringen van het grensoverschrijdend ondernemerschap. Zo bleek dat die vaak meer psychologisch dan juridisch van aard zijn. Volgens de meeste deelnemers kunnen dergelijke obstakels enkel worden overwonnen met een pedagogisch beleid rond het grensoverschrijdende dat effect heeft op lange termijn.

19

Economie

Investineurometropolis

3.

Samen promotie voeren om de troeven van de regio in de kijker te stellen bij investeerders uit de hele wereld :

dat is Investineurometropolis !

De bedoeling van het project “Invest in Eurometropolis”, dat in 2011 werd gelanceerd, is om samen met alle partners een communicatiestrategie op te stellen om de regio en de complementaire troeven van de deelregio’s internationaal in de kijker te stellen Met de steun van : Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen



De volgende communicatiemiddelen werden al ontwikkeld :

• een slogan en een

gemeenschappelijke visual

voor potentiële investeerders, in combinatie met argumenten om de regio internationaal te positioneren en een baseline die kan worden gebruikt in het promotiemateriaal van de partners.

• Een film

« Investineurometropolis ! »

waarin in 5 minuten wordt uitgelegd waarom men moet investeren in de Eurometropool en waarin de complementaire troeven van de drie deelregio’s in de verf gezet worden.

• Een communicatieplan met een

aantal tools die vanaf 2014 concreet vorm moeten krijgen: - Een onlineplatform met op termijn het volledige vastgoedaanbod in de Eurometropool. In eerste instantie zullen hier de actoren worden voorgesteld die zich bezighouden met de economische ontwikkeling en het onthaal van de investeerders. Ook alle troeven van de regio komen aan bod - Gemeenschappelijke

communicatiedragers die kunnen worden gebruikt bij deelnames aan verschillende grote beurzen, zoals MIPIM in Cannes, Realty in Brussel en Expo Real in München.

• Twee netwerkingevenementen (2012 et 2013) voor meer dan 200 investeerders tijdens de internationale MIPIM-beurs.

21

Tewerkstelling

Workineurometropolis

4.

Meer diensten voor werkzoekenden en bedrijven

dankzij een vergaande samenwerking tussen de diensten voor arbeidsbemiddeling uit de 3 regio’s

De Eurometropool wil een echte grensoverschrijdende arbeidsmarkt ontwikkelen, waarbij diensten voor arbeidsbemiddeling en de partners van de Eurometropool beschikken over een volledig zicht op vraag en aanbod. Sinds het gemeenschappelijk middenveld (Conseil de développement van Lille Métropole en zijn partners) in 2006 is gestart met de allereerste grensoverschrijdende Jobbeurs in Lille, hebben de betrokken actoren hun onderlinge kennis over tewerkstelling in de drie deelregio’s aanzienlijk uitgebreid.

De zevende jaarlijkse editie van de

Jobbeurs Eurometropool vond plaats op 28 november 2013 in Kortrijk Xpo. Bijna 70 bedrijven (zowel privé- als overheidsbedrijven) uit de 3 regio’s van de Eurometropool stelden er bijna 300 vacatures voor. 3.000 werkzoekenden bezochten de beurs en konden op die manier de bedrijven rechtstreeks ontmoeten. Bezoekers konden er ook een meer persoonlijke begeleiding krijgen als ze informatie wilden over werken over de grens of het aanleren van een taal. Tijdens deze beurs komen bedrijven en werkzoekenden van beide kanten van de grens op een meer ‘natuurlijke’ manier met elkaar in contact. Lille was tot nu toe al 3 keer gaststad voor de jobbeurs, Kortrijk 3 keer en Tournai 2 keer. De Jobbeurs in cijfers sinds 2007: bijna 36.000 bezoekers, bijna 700 bedrijven, bijna 4.000 vacatures. Met de steun van : Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen



23

Ook de samenwerking met de publieke diensten voor arbeidsbemiddeling is sterk uitgebreid. Zij zetten een structureel partnership op om de grensoverschrijdende mobiliteit te vergemakkelijken en de doorstroming op de arbeidsmarkt te verbeteren. Zo richtten de VDAB en Le

Forem bijvoorbeeld een transregionale cel op om de tewerkstelling in de twee regio’s te vergemakkelijken. Pôle emploi en de VDAB bouwden bij wijze van experiment een grensoverschrijdend team uit. De diensten voor arbeidsbemiddeling bieden begeleiding aan bij het zoeken naar werk buiten hun eigen referentiegebied: “Wanneer u bijvoorbeeld de deur van Pôle emploi open doet, dan doet u ook die van de VDAB en van Le Forem open en omgekeerd”. Ook testen zij specifieke tools uit die een antwoord bieden op de vastgestelde noden. Op 8 mei 2013 ondertekenden Pôle emploi en de VDAB een charter voor de lancering van een proefproject : Franse werkzoekenden kunnen

een beroepsopleiding volgen in een Vlaams bedrijf (opleiding van 4 tot 26 weken op kosten van de werkgever) met de bedoeling een arbeidsovereenkomst af te sluiten. Deze

Het netwerk Eureschannel, dat is samengesteld uit de diensten voor arbeidsbemiddeling en de socio-economische actoren (werkgevers- en werknemersorganisaties) uit de regio NordPas-de-Calais, België en het zuiden van Engeland, biedt sociaal-juridisch advies aan voor bedrijven, werkzoekenden en werknemers van beide kanten van de grens. Momenteel staat een nieuw project op stapel in het domein van tewerkstelling: het opzetten van een “huis voor de grensoverschrijdende werknemer”.

regeling bestaat al tussen Wallonië en Vlaanderen.

24

Opleiding en onderwijs, talen Study’ineurometropolis

5.

Samenwerking op het vlak van onderwijs en opleiding :

Study’ineurometropolis

• Van de hoffelijkheidsgids Frans-Nederlands werden 10.000 exemplaren verspreid vanaf 2011. Deze gids richt zich tot partners van de Eurometropool die de eerste stappen willen zetten in de taal van hun buren.

• In maart 2011 werd in Tournai een eerste

conferentie van universiteiten en hogescholen van de Eurometropool

georganiseerd. De bedoeling van deze conferentie was om een netwerk uit te bouwen van de actoren uit het hoger onderwijs van de drie deelregio’s en zo de mobiliteit van de onderzoekers, studenten en docenten te verbeteren, co- of bidiplomering aan te moedigen en samenwerkingsacties te genereren met een meerwaarde voor het hoger onderwijs in de Eurometropool. Meer dan 40 vertegenwoordigers van onderwijsinstellingen uit de Eurometropool zelf, maar ook andere universiteiten die net buiten de Eurometropool liggen, namen deel aan deze bijeenkomst. In juni 2013 startte het Forum het • De e-campus van de Eurometropool werd officieel geopend in september 2011 en is gelegen in de zone Tournai Ouest (Negundo). De e-campus wil initiële en voortgezette opleidingen aanbieden in een brede waaier van internetberoepen. In september 2013 ging men van start met het eerste universiteitsdiploma “Executive Master in e-Entrepreneurship”. De Eurometropolitan e-campus telt zo’n 150 studenten. Voor de verdere ontwikkeling werden partnerships aangegaan met Apple, Belgacom en Microsoft. In Tournai host de e-campus ook bedrijven zoals Multitel, met de bedoeling de samenwerking met de bedrijven uit Wallonie Picarde, Vlaanderen en NoordFrankrijk te versterken. De e-campus werkt samen met Euratechnologies en de Kulak. In februari 2013 organiseerde ze samen met de Frans-Belgische Kamer van Koophandel ook een b2b-bijeenkomst.

“Initiatief voor het Nederlands” op.

netwerk

Het lanceerde ook een blog om het aanleren van het Nederlands te stimuleren.

26

• Er wordt gewerkt aan een

interactieve kaart met informatie over alle instellingen voor hoger onderwijs.

Momenteel worden alle gegevens over het opleidingsaanbod in de drie deelregio’s verzameld en georganiseerd. Via deze digitale kaart zullen de bezoekers snel een overzicht krijgen van het opleidingsaanbod en de expertise op het vlak van onderzoek in de Eurometropool.

• De Kortrijkse campus van de KU Leuven (Kulak), de Pôle de Recherche et d’Enseignement Supérieur (PRES) Université Lille Nord de France en de UCL Mons werkten samen aan het project van de Metropole Universiteit, in het kader van het Interreg IVa-programma France-Wallonie-Vlaanderen. De bedoeling is om gezamenlijke acties uit te werken die de grensoverschrijdende mogelijkheden voor de studenten vergroten.

Het programma werd opgestart in 2012 en beoogt het volgende: • de uitwisselingen in het universitair onderwijs promoten; • de bachelorstudenten uit de drie regio’s samenbrengen tijdens cursussen of seminaries; • de kennis van het Frans en het Nederlands verbeteren; • de mobiliteit van de jongeren vergroten, niet alleen op het vlak van onderwijs, maar ook op het niveau van hun sociaal leven; • en de samenwerking op het vlak van onderzoek tussen de partneruniversiteiten steunen. Sinds eind augustus 2013 volgde een tweede lichting van 21 studenten uit de 3 universiteiten een Honours College, een gemeenschappelijk programma voor de meest gemotiveerde en getalenteerde studenten. Met de steun van : Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen



27

Toerisme

Visitineurometropolis

6.

Een toeristische kaart, een toeristische website en een toeristische gids in 3 talen

(Nederlands, Frans en Engels) en de uitbouw van een Eurometropool voor de fietser, met 3.550 km² fietsplezier

Toerisme staat centraal in de 3 deelregio’s van de Eurometropool en is één van de meest dynamische sectoren met een jaarlijkse omzet van ruim 500 miljoen euro – bron : Toeristische diagnostiek van de Eurometropool – februari 2010. Het doel van de Eurometropool is om deze sector een boost te geven door de toeristische markt 360° open te stellen en de complementariteit van de drie deelregio’s uit te spelen. Hiermee wil ze het aanbod in de Eurometropool uitbreiden voor zowel een internationaal als het eigen publiek. Om de internationale aantrekkingskracht van de bestemming “Eurometropool” te vergroten en om het dichtbijtoerisme te bevorderen, waren dus een aantal specifieke acties nodig.

29

Project INTERREG IV

LKT TOERISME Met de steun van : Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen



Van de toeristische kaart zijn er sinds 2010 al 170.000 exemplaren gedrukt (84.000 in het Frans, 52.000 in het Nederlands en 34.000 in het Engels) en in november 2012 werd de eerste toeristische website van de Eurometropool gelanceerd : www.visiteurometropolis.eu. De website is beschikbaar in drie talen: Nederlands, Frans en Engels.

Visiteurometropolis.eu rheeft de volgende

doelstellingen : • de aantrekkelijkheid van de Eurometropool vergroten door het rijke aanbod van haar 3 deelregio’s te promoten, • de toeristenstromen binnen de Eurometropool vergroten door vooral de complementariteit van de deelregio’s te benadrukken, eerder dan de concurrentie, • zorgen dat de toeristische bezoeken toenemen en de verblijven langer duren, • meewerken aan de internationale uitstraling van de Eurometropool, de economische promotie en de culturele ontwikkeling. Bezoekers van de website vinden er onder andere tips voor thematrajecten, accommodatiemogelijkheden, must see plekjes en nog tal van andere “verrassingen” waarmee ze het multiculturele aspect en de toeristische en culturele rijkdom van de Eurometropool kunnen ontdekken. Uit de vele informatie diewordt aangeboden blijkt duidelijk dat er in de Eurometropool heel wat te ontdekken valt op verschillende manieren: per thema, per type toeristische bezienswaardigheid, per evenement, per streek, per culinaire specialiteit, enz. In 2014 zal er nog bijkomende “rich media” op de site worden gezet: via fotoreportages, video’s en audiowandelingen zullen de bezoekers een nog beter beeld krijgen van de regio en de sfeer. Het toeristisch aanbod in de Eurometropool wordt sinds eind juni 2013 aangeprezen in de

toeristische gids “Lille, Kortrijk, Tournai: l’Eurométropole” van Lonely Planet. Deze gids werd ook uitgebracht in het Nederlands en het Engels. De gids telt 200 pagina’s en u vindt er alle informatie die u nodig hebt om de steden in een oogopslag te ontdekken (agenda, wijken). U vindt er wat u zeker niet mag missen en hoe u de Eurometropool in 4 dagen kunt bezoeken. De gids heeft het ook over de streekproducten en zet bijzondere toeristische trekpleisters in de kijker: plekjes die de moeite waard zijn rond de grootste steden, de Unesco-sites, de gedenkplaatsen – te ontdekken per boot of met de fiets. De gids is te koop in de boekhandel en op internet. De afgelopen maanden gingen reeds 3500 exemplaren over de toonbank. 30

Op de toeristische borden langs de snelwegen in de Eurometropool verschijnt steeds vaker een verwijzing naar de Eurometropool. Wallonie picarde beet de spits af: bij de vernieuwing van de toeristische borden langs de snelwegen werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om de benaming “Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai” erop te vermelden. De andere twee deelregio’s plannen hetzelfde te doen, om de Eurometropool-regio in de kijker te zetten.

Het Interreg IVa-project Green Links, dat in 2011 werd gelanceerd, wil via een gezamenlijke aanpak (ruimtelijke ordening, landschapsvoorzieningen) een netwerk van trage wegen aanleggen tussen de 3 deelregio’s om zo het grenseffect “uit te gommen”. De Eurometropool zal op die manier een niet te missen etappe kunnen worden van het Europese netwerk “EuroVelo” en meer bepaald van het traject EuroVelo 5 dat van Londen naar Brindisi loopt, via Brussel, Luxemburg en Rome. Sinds 2011 wordt er ook gewerkt aan fietsroutes en een goede bewegwijzering die het reizen moeten aanmoedigen. Vlaanderen heeft al een uitstekend fietsknooppuntennetwerk en eind 2013 komt het netwerk van Wallonie picarde erbij. Het Franse fietsroutenetwerk wordt geleidelijk met dit fietsknooppuntennetwerk verbonden. Met de steun van : Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen



31

Cultuur

7.

Een intensieve culturele samenwerking

Actieve ondersteuning van het informele grensoverschrijdende netwerk van culturele actoren

Ons grensoverschrijdend woongebied wordt gekenmerkt door een gemeenschappelijke cultuur die zowel is gebaseerd op onze gemeenschappelijke geschiedenis als op de vermenging van bevolkingsgroepen over de lands- en taalgrenzen heen. Voor de organisatie van grensoverschrijdende culturele activiteiten zelf vormen de verschillen in werkwijze, financiering en structurering van de actoren echter nog altijd een hindernis voor een uitgebreide samenwerking. Met een gemeenschappelijke cultuur kunnen we onze verschillen overstijgen, een band creëren en die cultuur als troef inzetten voor de sociale en economische ontwikkeling van de Eurometropool.

• De eerste “Cultuurateliers

De samenwerking op cultureel vlak wordt beschouwd als één van de belangrijkste pijlers in de ontwikkeling van de Eurometropool.

in de

Eurometropool” waren een initiatief van het

maatschappelijk middenveld van de 3 deelregio’s (Conseils de développement van Lille Métropole, van Wallonie picarde en Transforum). Ze werden in 2009 georganiseerd in het kunstencentrum Buda in Kortrijk, op basis van een gemeenschappelijke diagnostiek van de culturele samenwerking in de Eurometropool LilleKortrijk-Tournai. In het kader van deze ontmoetingen werden voorstellen gedaan voor acties op drie niveaus: het grote publiek, de politiek en de culturele organisaties.

• In 2009 kreeg de tweede editie van Lille 3000 « Europe XXL » uitlopers naar België met o.m. de afsluiting van het evenement in Kortrijk. « Fantastic 2012 » kreeg een Eurometropool-dimensie tussen juni 2012 (in avant-première) en januari 2013. Die extra dimensie werd aangekondigd in de programma’s en was onder andere mogelijk dankzij de samenwerking met de fanfares en harmonieën uit de verschillende deelregio’s van de Eurometropool en kreeg ook vorm door de samenwerking rond design met o.a. Futurotextile en de biënnale Interieur 12.

33

• Van de Ronde van de cultuurfabrieken vonden reeds 6 edities plaats. Tijdens deze Rondes kunnen de medewerkers van de culturele centra van de Eurometropool elkaar beter leren kennen, ervaringen uitwisselen, nadenken over de culturele toekomst van de grensoverschrijdende regio en eventueel de kiem leggen voor gezamenlijke projecten. Sinds 2011 nemen een twintigtal culturele organisaties regelmatig deel aan deze Rondes. Elke editie kon al rekenen op een 30-tal deelnemers. 1. 27 mei 2011 in Kortrijk: lancering van het netwerk en speedmeeting; 2. 20 oktober 2011 in Wazemmes, Armentières en Roubaix: voorstelling van het cultureel beleid van Lille Métropole Communauté urbaine, workshops rond de mobiliteit van kunstenaars, de duurzaamheid van technische samenwerkingsprojecten, participatie van inwoners; 3. 18 november 2011 in Wallonie picarde: bezoek aan de culturele instellingen van de regio; 4. 1 juni 2012 in Comines Warneton: uitwisselingen over participatie van inwoners; 5. 29 november 2012 in Ieper: debat over de Strategie 2014-2020 van de Eurometropool. In het kader daarvan konden de deelnemers een voorstelling bijwonen van het Festival NEXT; 6. 30 mei 2013: zesde Ronde van de cultuurfabrieken, in het Maison Folie de Beaulieu in Lomme. Hier kon worden gedebatteerd over de plaats van cultuur in de toekomstige Interreg- en Creative Europe-programma’s met de verantwoordelijken van deze respectieve programma’s. • De Eurometropool en haar partners ondersteunden de organisatie van grote publieksevenementen* rond de 300e

verjaardag van het Verdrag van

Utrecht (1713-2013) waarbij de huidige Frans-

Belgische grens werd vastgelegd. Op de website www.300jaargrens.eu is een selectie terug te vinden van acties die het Eurometropool-label kregen. Daarnaast steunt de Eurometropool de oprichting van een kunstwerk op de voormalige grenspost van Rekkem-Ferrain dat symbool staat voor de FransBelgische toenadering (gepland voor maart 2014), en werkte ze ook mee aan de organisatie van een literaire en muzikale avond met Ons Erfdeel in oktober 2013.

Visualise Eurometropolis De Eurometropool zoals u ze nog nooit hebt gezien !

* Deze evenementen worden georganiseerd in het kader van het Interreg IVA project “300 jaar grens” dat wordt getrokken door het département du Nord en de provincie West-Vlaanderen. De Eurometropool is één van de partners van het project.




Via de wedstrijd “Visualise Eurometropolis” (mei-juni 2013) konden de inwoners of andere gebruikers van de Eurometropool hun visuele of geluidsinterpretatie van de Frans-Belgische grens geven. De werken van de winnaars kregen een plaats op de website : www. visualiseeurometropolis.eu.

Op termijn zullen de actoren (verenigingen, universiteiten, enz.) van de regio hun grensoverschrijdende projecten op een originele manier kunnen laten zien via virtuele thematrajecten, met ondersteuning van foto’s, video’s en/of geluid. www.visualiseeurometropolis.eu

34

• In het kader van haar partnerschapsbeleid sloot de Eurometropool culturele

partnerships af met de initiatiefnemers van het Festival NEXT, maar ook met het

grensoverschrijdend netwerk Vis-à-Vis, dat opleidingen organiseert voor kunstenaars en professionals met het oog op een beter inzicht in de juridische, administratieve en financiële context waarin culturele actoren langs beide kanten van de grens werken. Om het festival NEXT te promoten werd in 2013 een Europese conferentie gehouden over het belang van de plaats van cultuur in de Europese programma’s. 80 deelnemers namen eraan deel. In november 2013 organiseerde Next 3 grensoverschrijdende debatten (over de rol van het maatschappelijk middenveld, toerisme en mobiliteit in de grensoverschrijdende regio).

• Het Forum Cultuur van de Eurometropool met Libération, in partnership met Le Soir en in samenwerking met De Morgen, vond plaats op 28 en 29 juni 2013 in het Théâtre du Nord in Lille. Een vijftigtal internationale sprekers en zo’n 2.200 deelnemers debatteerden er tijdens 14 debatten over de rol van de cultuur in onze maatschappij. Door het debat aan te gaan, wilde de Eurometropool opnieuw bevestigd zien dat cultuur en artistieke creatie de belangrijkste aantrekkingspolen vormen van de regio en bijdragen tot het welzijn van haar bevolking

35

Sociale,

Gezondheids- en welzijnssector

8.

Vooruitgang in de sociale, gezondheidsen welzijnssector

• Om het toenemend aantal crematies aan te kunnen en een antwoord te vinden op het tekort aan infrastructuur, startten de intercommunale partners van het Interreg IVa-project Alpha & Omega een doelgericht beleid op voor de ontwikkeling, het beheer en/of de modernisering van hun crematoria. Doelstelling bestaat erin de operationele en menselijke werking van de verschillende partnerstructuren te optimaliseren. Op die manier kan worden gezorgd dat de grensoverschrijdende bevolking de beste service krijgt op het vlak van kwaliteit en prijs. Dankzij het project Alfa & Omega bestaat er ondertussen een netwerk

van crematoria in de Eurometropool.

De partners van het project werkten ook aan een voorstel van bilaterale overeenkomst om het grensoverschrijdend transport van lichamen te vergemakkelijken.

• De opvang van ouderen wordt een belangrijke uitdaging voor de drie deelregio’s van de Eurometropool. Dit heeft te maken met de vergrijzing van de bevolking waarmee de drie deelregio’s geconfronteerd worden, en met de mobiliteit van ouderen in de grensregio. Op 23 mei 2011 organiseerde de Eurometropool in Moeskroen in samenwerking met het Observatoire franco-belge de la Santé (OFBS) een seminarie

over de opvang van ouderen. De bedoeling was om een stand van zaken op te maken over de grensoverschrijdende mobiliteit van ouderen, een overzicht te geven van het beleid rond ouderenzorg in de drie regio’s, en de bevoegde overheden te sensibiliseren voor een meer doorgedreven samenwerking. Het seminarie kon rekenen op de aanwezigheid van 110 deelnemers uit organisaties en overheden die werkzaam zijn rond dit thema (OCMW’s, zorginstellingen, bevoegde instanties, ziekenfondsen, CLIC, enz.). Er werd een samenvattend verslag opgemaakt van het seminarie dat beschikbaar is bij de Eurometropool (Agentschap of www.eurometropolis.eu).




Het FORUM is nauw betrokken bij deze acties en werkte o.m. aan een rapport dat de grootste uitdagingen oplijst in de gezondheidsen welzijnssector. Er staan ook concrete aanbevelingen in die werden meegenomen in de opmaak van de Strategie Eurometropool 2020.

37

Het seminarie betekende een startschot voor de lancering van verschillende acties : • Met het oog op de opmaak van een interactieve kaart van de ouderenzorginstellingen in de Eurometropool werden met de bevoegde instanties databases en gegevens uit de drie

deelregio’s met elkaar vergeleken. Via de interactieve kaart zal men zicht hebben op het aanbod aan ouderenzorginstellingen in de Eurometropool en per instelling een aantal basisgegevens kunnen consulteren (ligging, type zorginstelling, enz.)

• De Eurometropool organiseerde met de steun van het OFBS ook ontmoetingen

met de

federaties van de ouderenzorginstellingen uit haar regio. Bedoeling bestaat erin zicht te krijgen op thema’s van gemeenschappelijk belang. Tijdens die bijeenkomsten kwamen verschillende onderwerpen naar voren die interessant zijn om uit te diepen in een grensoverschrijdende context. Zo werden op één van de bijeenkomsten best practices uitgewisseld over zorgtrajecten en over netwerken die moeten worden opgericht tussen de verschillende zorgdiensten (residentiële ouderenzorg – ziekenhuizen – thuiszorg).

• In december 2011 werd een Frans-Waalse kaderovereenkomst ondertekend over de opvang van personen met een handicap. Dit akkoord heeft betrekking op meer dan 5.000 jongeren en volwassenen die worden opgevangen in een instelling aan de andere kant van de grens, en streeft ernaar de opvang, de begeleiding en de zorg van personen met een handicap te verbeteren. De kaderovereenkomst voorziet o.m. in - de opmaak van een inventaris van Franse personen met een handicap die in Belgische instellingen verblijven, - de invoering van een gemeenschappelijk systeem voor de inspectie van de opvanginstellingen. Het Agence Régionale de la Santé (ARS) van Nord-Pas-de-Calais, dat de aanpak in de Franse deelregio coördineert, formuleerde inmiddels de wens om de kaderovereenkomst naar Vlaanderen uit te breiden. • Het Interreg IVa-project SAM-Eurometropool (Solidariteit – Activering – Mobiliteit), dat werd gelanceerd in 2011, is het eerste sociaal project dat de samenwerking verzekert tussen de centra voor maatschappelijk welzijn van de 3 deelregio’s van de Eurometropool. In dat kader werd er op 24 mei 2013 in Tourcoing een thematisch forum georganiseerd over de opleiding van vrijwilligers. Meer info vindt u op Meer informatie op : www.sameurometropole.eu Met de steun van : Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen



38

Planning,

ruimtelijke ordening

9.

Planning over de grenzen heen

• Een grensoverschrijdend plein tussen Halluin en Menen In het kader van het Interreg IVa-project “Jacques Delorsplein” zet de Eurometropool mee haar

schouders onder de aanleg van het grensoverschrijdende Jacques Delorsplein, dat gedeeltelijk in Menen (Nederlandstalig België) en gedeeltelijk in Halluin (Frankrijk) ligt. In die context lanceerde de Eurometropool een studie naar de juridische aspecten van het gezamenlijk beheer van een grensoverschrijdende openbare ruimte. De bedoeling van dit project is om de omgevingskwaliteit en de levensomstandigheden van de inwoners in de grensregio te verbeteren. Zaken zoals de aanleg van een gezamenlijke openbare ruimte, mobiliteit, parkeerbeleid, gezamenlijk beheer van de openbare ruimte en gedeeld identiteitsgevoel komen daarbij aan bod. De resultaten zullen nuttig zijn voor de aanleg van andere grensoverschrijdende ruimtes. De eerstesteenlegging van het plein vond symbolisch plaats tijdens de week van Europa (mei 2013). Dialoog en overleg tussen de betreffende gemeenten en intercommunales zijn essentieel, zowel tijdens de voorbereidingsfase als na de aanleg van het plein. In 2014 zal het plein feestelijk worden geopend. Met de steun van : Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen



40

• Studies en projecten om het gebruik en de ontsluiting van de waterwegen in de Eurometropool te optimaliseren In navolging van het Interreg IVa-project Blue Links, waarbij de verbinding Deule-Schelde opnieuw werd opengesteld, schaarde de Eurometropool zich eind 2011 achter het

project

Dostrade. Dit project wil de blauwgroene identiteit van de Scheldevallei vastleggen en verder

ontwikkelen in een grensoverschrijdend perspectief (noorden van Frankrijk, Henegouwen, West- en Oost-Vlaanderen). Met de steun van : Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen



Een van de grootste uitdagingen met betrekking tot het blauwgroene netwerk van de Eurometropool bestaat erin te streven naar meer coherentie tussen de waterwegprojecten. Zo wordt vermeden dat er te veel initiatieven naast elkaar bestaan en wordt een globale aanpak aangemoedigd. Tegen die achtergrond startte de Eurometropool een diagnostiek op waarin een lijst van alle waterwegprojecten en een globale analyse worden opgenomen.

41

Een Eurometropool-label voor ruim vijftig projecten

Verschillende organisatoren twijfelen niet meer om in de benaming van hun evenement te verwijzen naar de Eurometropool.

Vanaf 2011 besteedden de partners toenemende aandacht aan de communicatie van culturele events die aan de andere kant van de grens plaatsvinden. Ook dit initiatief kreeg een

“Eurometropool-label”.

De selectie van events waarrond gecommuniceerd wordt, gebeurt door partners uit Lille Métropole, de provincie West-Vlaanderen, Uit in de regio Kortrijk en Culture. wapi. Meer informatie via www.eurometropolis.eu.

De EGTS heeft sinds 2010 een

beleid rond labels

en partnerships voor grensoverschrijdende initiatieven die constructief zijn voor de regio én voor de samenwerkingsdynamiek binnen de Eurometropool. Projecten die een label krijgen, voldoen aan de 5 criteria die door de EGTS zijn vastgelegd. De rol van het Agentschap bestaat er o.m. in om actoren uit één deelregio in contact te brengen met andere partners aan de andere kant van de grens. Projecten die ondersteund worden door de Eurometropool dragen bij tot de zichtbaarheid van de Eurometropool, niet alleen bij de actoren van het maatschappelijk middenveld die de projecten uitvoeren, maar ook bij de burgers die bij de projecten betrokken worden. Namen zoals het Festival NEXT zijn inmiddels internationale merken geworden. Veel organisatoren twijfelen niet meer om de naam van de Eurometropool over te nemen in de benaming van hun evenement: de wielerwedstrijd Circuit Franco-Belge bijvoorbeeld veranderde zijn naam in Eurometropool Tour. Dit toont aan dat de partnerships met de Eurometropool erg gewaardeerd worden en een meerwaarde bieden voor de initiatiefnemers van projecten. Ze raken aan het verenigingsleven in de 3 deelregio’s van de Eurometropool. Ze werken op hun eigen dynamische manier mee aan de ontwikkeling van de Eurometropool, en onderstrepen de ambitie van de Eurometropool om het maatschappelijk middenveld actief te laten meewerken aan de verdere opbouw van de Eurometropool en aan evenementen die de regio een boost geven.

42

Projecten* die een label kregen sinds 2010 * Projecten met een asterisk kregen niet alleen een label, maar maken ook deel uit van specifieke partnerships met de Eurometropool.

Sinds 2010

Jobbeurs van de Eurometropool Festival Next 2010* Uitgave van de “Calendrier des géants de l’Eurométropole et au-delà”

2010

4x4 Music - European Professional Days Of Popular Music Cultuurateliers in de Eurometropool* Bijeenkomsten van juridische beroepen in de Eurometropool*

Sinds 2011

Wereldtoernooi basketbal met een selectie van spelers uit de Eurometropool* Stadsmuziek Muse Muze* Edities van Watch This Space* - Grensoverschrijdend netwerk 50°Nord 3 evenementen/debatten met de Vereniging van Europese Journalisten* Vis-à-Vis 2011* (grensoverschrijdend muzikaal netwerk)

2011

Les fenêtres qui parlent (RESO ASSO METRO) Muse -klassiek & hedendaags klassiek in de Eurometropool Grensoverschrijdend biljarttoernooi Colloquium L!NT SCOOP festival van de journalistiek Blog van de Vrienden van de Eurometropool www.eurometropolitan.eu

Sinds 2012

Musicales de Beloeil La Kiwanienne (wielerwedstrijd, wandelingen)* Amaryllis wedstrijd (gestart in 2012) Residentie van kunstenaars La Malterie* Interreg-project Rout’Art (vervolg van het project Vis-à-Vis 2012)* 72e Circuit Franco-Belge wordt omgedoopt in “Eurometropool Tour”* Project Art Without Bars Conferentie over de sport in de Eurometropool, georganiseerd in het kader van de 4e editie van het judo-Masterstoernooi van de Eurometropool.

2012

Accordeonfestival Flonflon 2012 Open sites TERMM#2: The EuroRegional Music Meeting (Le Grand Mix) Rally van Ieper Lancering van het Interreg-project SAM-Eurometropool (sociale sector) Conferentie Mars & Mercurius Tentoonstelling “Les Fables du paysage flamand du XVè siècle, du merveilleux au fantastique”

Sinds 2013

« Eurométropole Masters Judo » Cultureel muziekproject “Tour de chauffe”* EUROCLASSIC Lille-Kortrijk-Tournai-Roubaix (wielertoerisme)* Blog van de vrienden van het Nederlands Project “Arrivee” (bezoeken en animaties rond het centrale thema: de fiets) Studiedagen PassPort (Interreg-project) Tentoonstelling "La beauté sauvera le monde"

2013

Conferentiecyclus van “Vrienden van de Eurometropool” Voorstelling van getuigenissen van tieners van 11 tot 15 jaar (Project Interreg 11-15 van “La Virgule”) Thematisch forum over de opleiding van vrijwilligers (SAM-Eurometropool) Kampioenschap van de Ligue Equestre Wallonie-Bruxelles en de Grote Prijs van de Eurometropool (jumping)

Culturele en muzikale avond* in het kader van het project “300 jaar grens” door Ons Erfdeel ProtoPitch wedstrijd in het kader van de 3e editie van de week van de innovatie Colloquium “Festudy : Festivals de musiqueS, un monde en mutation”*

Social en juridische

Cultuur

Toerisme

Informatie Sports

Innovation

43

De Eurometropool,

mobiliseert de gezamenlijke kennis

De Eurometropool kan de gezamenlijke kennis mobiliseren. Die kennis wordt opgebouwd tijdens ontmoetingen waarbij praktijken, ervaringen en kennis worden uitgewisseld en gedeeld, zowel tussen technici als tussen politici en hoge vertegenwoordigers van betrokken organisaties

Durven interpelleren en bevoegde instanties sensibiliseren rond dossiers Via een motie die op 21 september 2012 door het Bureau werd goedgekeurd,kon de Eurometropool de Franse en Belgische regeringen en de Europese Commissie interpelleren en haar steun kenbaar maken voor de aanleg van het Kanaal Seine-Nord-Europe. Deze

infrastructuur is essentieel voor de verdere ontwikkeling van de Eurometropool en van Europa. Het Kanaal SeineNord-Europe vormt namelijk de ontbrekende schakel in de Seine-Scheldeverbinding. De vraag van de Eurometropool aan Europa was om dit project op een meer consequente manier te financieren. Daarnaast heeft het Agentschap van de Eurometropool het EESV Seine - Schelde (Europees Economisch Samenwerkingsverband) benaderd om de uitwisseling van informatie en de steun voor het project te bevorderen. De Eurometropool sensibiliseert ook de bevoegde instanties rond bepaalde dossiers - om het wederzijds begrip te bevorderen en allerhande onderwerpen “op tafel” te leggen, zelfs de meest delicate, zoals de grensoverschrijdende politiesamenwerking. Grensoverschrijdende criminaliteit werd al meerdere keren ter sprake gebracht tijdens de

vergaderingen van het Bureau van de Eurometropool, onder andere door Stefaan De Clerck. Hoewel de EGTS Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai geen bevoegdheden heeft op dit vlak, is het toch gelukt om: es en la matière, il a permis de : - de problemen van de grensgemeenten op het vlak van openbare veiligheid openlijk aan te kaarten bij de politici van de Eurometropool, waaronder een aantal burgemeesters. - te vragen om de informatie over openbare veiligheid beter te verspreiden, met name tussen het nationale en het lokale niveau. De Franse Staat, één van de stichtende leden van de Eurometropool, organiseerde vervolgens een aantal vergaderingen om op een positieve manier tegemoet te komen aan deze vraag van de gemeenten van de Eurometropool.

45

Deze adviezen legden de basis voor het overlegplatform van de Eurometropool inzake planning. Dankzij dit platform kunnen de verschillende actoren die in de drie deelregio’s bezig zijn met ruimtelijke ordening op de hoogte blijven van de meest recente planningsdocumenten en van plannen die voorbereid of herzien worden (het SCOT van Lille Métropole bijvoorbeeld).

Twee bijeenkomsten (op 25 maart en 23 mei 2013) vonden plaats in het Centrum voor politie- en douanesamenwerking van Tournai, onder leiding van Christian Chocquet, afgevaardigd prefect voor de bescherming en veiligheid van de zone Noord, en Carl Decaluwé, Gouverneur van West-Vlaanderen, bijgestaan door Olivier De Baynast de Septfontaines, procureur-generaal bij het Hof van Beroep van Douai. Meer dan vijftien politici, burgemeesters van de 3 deelregio’s van de Eurometropool, verschillende leden van het voorzitterschap van de Eurometropool en de vicevoorzitter van Lille Métropole die instaat voor risicopreventie, konden zo ter plaatse zien wat de taak is van de politiediensten, de Franse gendarmerie en de douane en hoe belangrijk het is dat deze partijen samenwerken. Tijdens deze bijeenkomsten gaven de politici duidelijk te kennen dat zij verder willen worden geïnformeerd over dit onderwerp. Ze stelden voor om best practices uit te wisselen met andere grensoverschrijdende regio’s rond thema’s als preventie, compatibiliteit van intelligente camera’s, enz.). In de toekomst zullen er nog dergelijke bijeenkomsten worden georganiseerd. Op die manier kunnen de politici die dit wensen de voortgang van deze grensoverschrijdende samenwerking volgen.

Deze niet of slecht gekende samenwerking is één van de talloze samenwerkingsinitiatieven waar men geen weet van heeft of die men zelfs niet ziet in de Eurometropool. Het is echter dankzij deze initiatieven dat alle actoren verder dan hun eigen grens kijken, en dat het dagelijkse leven van bewoners vereenvoudigd wordt.

Geleidelijk worden de “buren” ook geraadpleegd over de plannen die in voorbereiding zijn. De bedoeling van het platform is om kennis, dialoog en eventuele bijdragen aan te moedigen nog vóór de ruimtelijke plannen worden goedgekeurd. Diverse instellingen konden er al hun planningsdocumenten voorstellen: • BRV : Beleidsplan Ruimte Vlaanderen • SDER : Schéma de Développement de l’Espace Régional (Wallonie)

Dialoog en overleg Aan alle bevoegde instanties op het vlak van mobiliteit, ruimtelijke ordening en planning is voorgesteld om de Eurometropool systematisch te raadplegen wanneer zij toekomstgerichte documenten opmaken of aanpassen. Zo gaf de Eurometropool in 2011 een advies over het Plan de Déplacements urbains (PDU) van Lille Métropole. In dat kader deed de Eurometropool verschillende voorstellen rond grote mobiliteitsuitdagingen voor de Eurometropool. In datzelfde jaar overhandigde de Eurometropool, rekening houdend met het advies van het Forum van het maatschappelijk middenveld, een advies over de diagnostiek van het Schéma de cohérence territoriale (SCOT) van Lille Métropole.

• SRADDT : Schéma Régional d’Aménagement et de Développement Durable du Territoire (Nord-Pas de Calais) • Addendum bij het structuurplan van de provincie WestVlaanderen • SCoT : Le Schéma de Cohérence Territoriale de Lille métropole Daarnaast coördineert de Prefectuur van de Regio NordPas-de-Calais sinds eind 2011, op initiatief van gouverneur Paul Breyne, een technisch overlegplatform over de vervuiling in de Leievallei. In 2013 werd een overzicht en een bijhorende kaart opgemaakt van de vervuilingsbronnen. Ook werd informatie- en ervaringsuitwisseling georganiseerd in andere zones die met dezelfde problematiek worden geconfronteerd, teneinde geschikte oplossingen te zoeken.

46

Photo: - Ontmoetingen tussen de burgemeesters - 1ste Juli 2013

De gezamenlijke kennis wordt ook gevoed door: • andere Europese ervaringen die opgedaan worden tijdens conferenties of verplaatsingen, onder andere in het kader van het netwerk van de EGTS’en en naar aanleiding van gesprekken met actoren uit andere landen die zich laten inspireren door wat er in de Eurometropool gebeurt: ZuidAmerika (Brazilië, Ecuador, Peru, Colombia), de Verenigde Staten, Korea/Japan, Palestina/Israël, enz.

• Ontmoetingen tussen de burgemeesters van de 147 gemeenten van de

Eurometropool over specifieke topics of in het kader van informele netwerkmomenten (Conferentie van burgemeesters - 2009-20112013).

• De werkzaamheden en interactie met het FORUM, dat het maatschappelijk middenveld centraal stelt bij het overleg en de ontwikkeling van de Eurometropool. Deze raadgevende vergadering van de Eurometropool, die eind 2009 werd opgericht, bestaat uit 80 vertegenwoordigers uit het maatschappelijk middenveld van de 3 deelregio’s. De leden ervan komen samen in Tournai, waar ook de zetel gevestigd is. Patrick Peugeot (Frankrijk) en Philippe Luyten (Wallonie picarde) volgden elkaar als voorzitter op. Het voorzitterschap wisselt om de twee jaar tussen de 3 deelregio’s. Philippe Vlerick (Vlaanderen) is tot september 2015 voorzitter van het Forum. Het Agentschap van de Eurometropool geeft technische ondersteuning aan het FORUM.

De EGTS Eurometropool: pionier en gesprekspartner van Europa De Eurometropool wordt door Europa en de andere EGTS’en als een voorloper beschouwd. De Eurometropool ziet er dan ook op toe om vernieuwend te blijven in haar ontwikkeling en in de manier waarop zij tegemoetkomt aan de noden van haar huidige en toekomstige gebruikers. De Eurometropool organiseerde in januari 2011 in samenwerking met het Comité van de Regio’s de Eerste Europese ontmoeting van EGTS’en. Deze conferentie leverde veel input op voor het platform van EGTS’en. Sindsdien is de Eurometropool actief aanwezig bij politieke en technische ontmoetingen tussen EGTS’en. In het kader van de herziening van de EGTS-verordening en van de voorbereiding van de nieuwe programmaperiode 2014-2020 hield de Eurometropool ook regelmatig contact met de Europese instellingen om haar ervaringen en suggesties naar voren te brengen en zo bij te dragen aan de bouw van een concreet Europa.

47

De Eurometropool

kijkt naar de toekomst : een strategie gebaseerd op 3 assen

De Eurometropool bepaalt haar strategie voor 2014-2020 Franse en Belgische besturen staan voor grote maatschappelijke uitdagingen. Op lokaal, regionaal en nationaal niveau worden initiatieven ontwikkeld om deze uitdagingen aan te pakken en een antwoord te bieden op de gevolgen van de toenemende vergrijzing, de klimaatverandering, de toenemende internationale competitiviteit, maar ook op structurele problemen op de arbeidsmarkt en op mobiliteitsvraagstukken. In verschillende van deze uitdagingen biedt grensoverschrijdende samenwerking een reële meerwaarde, om verschillende redenen: • een grensoverschrijdende aanpak draagt bij tot efficiëntiewinsten • een aantal problemen kunnen niet opgelost worden binnen één deelregio en vragen om een grensoverschrijdende aanpak • vaak brengt samenwerking de nodige kritische massa bijeen om internationaal voldoende gewicht in de schaal te leggen. Net om de band tussen bestuursniveaus rond die grensoverschrijdende uitdagingen te versterken werd in 2008 de Eurometropool opgericht. In juni 2012 startten de 14 partners van de Eurometropool met de voorbereiding van het strategisch programma. In dit proces werden ook standpunten van het Forum meegenomen. Op die manier krijgt iedereen een plaats in de strategie, zowel in de uitwerking als in de uitvoering ervan.

Met de Strategie Eurometropool 2020 (2014-2020) ligt een ambitieus programma voor, een referentiekader als het ware. Het is een gids voor de partners, voor de actoren op het terrein en voor Europa, die de basis legt voor de realisatie van grensoverschrijdende, coherente en transversale acties tijdens de komende jaren.

De website van de Eurometropool wordt steeds vaker bezocht (een gemiddelde stijging van 33%, en een stijging van 48% voor de Franstalige pagina’s tussen juni 2012 en juni 2013). De site bundelt informatie over events in de Eurometropool, maar brengt ook heel wat praktische informatie rond thema’s als werkgelegenheid, transport, aanleren van talen, enz.). Via een interne audit werd nagegaan op welke punten de site verbeterd kan worden, rekening houdend met de grote prioriteiten van de Strategie 2020 van de Eurometropool. Zo zal de site geleidelijk evolueren tot een portaalsite met praktische grensoverschrijdende informatie die zich prioritair richt tot de burgers van de Eurometropool (Infodesk).

Op basis van de gezamenlijke prioriteiten waarrond de partners willen samenwerken en waarvoor de samenwerking in het kader van de Eurometropool als een meerwaarde wordt gezien, werden drie transversale assen vastgelegd : • een sociaaleconomische Eurometropool met de ontwikkeling van menselijk, technologisch en technisch potentieel, • de versterking van de interne mobiliteit en de internationale toegankelijkheid van de regio, • Een blauwe en groene Eurometropool met uitdagingen die moeten aangepakt worden op energievlak en met de uitbouw van een regio waar economie en milieu in balans zijn, vertrekkend van het blauwgroen netwerk. Daarnaast kadert ook de prospectieve denkoefening rond de toekomstige ontwikkeling van de Eurometropool in deze ambitie. Deze drie assen worden vertaald in 11 duidelijke ambities en in specifieke doelstellingen. De Strategie Eurometropool 2020 wil een leidraad zijn voor de partners en actoren van de Eurometropool, op basis waarvan de komende jaren een coherent en geïntegreerd grensoverschrijdend beleid kan worden gevoerd. Het programma vormt ook een referentiekader voor de uitvoering van concrete projecten in het kader van de Europese programmaperiode 2014-2020. 49

De Eurometropool denkt verder na over metropolisering Sinds haar oprichting streeft de Eurometropool een dubbele doelstelling na: naast haar missie om bij te dragen aan een verregaande integratie van de grensoverschrijdende regio, wil ze een metropool van Europese omvang worden. Daarom zal tegelijk met de uitwerking van de Strategie Eurometropool 2020 verder worden nagedacht over de metropolisering van de regio. Dit houdt onder andere in : • Samenwerken om tools te ontwikkelen die informatie samenbrengen en in kaarten omzetten. Voorbeeld is bijvoorbeeld de uitbouw van een observatorium van de Eurometropool, dat databanken en kaarten groepeert. • De organisatie van conferenties en workshops over de metropolisering van de regio, met interne en externe deskundigen, actoren op het terrein en het maatschappelijk middenveld. Dit gebeurt in samenwerking met de Aire métropolitaine de Lille.

• Een aanzet tot prospectieve visie werd al gegeven met : • een internationaal Atelier dat op 28 en 29 maart 2013 in Lille werd georganiseerd. Tijdens dit Atelier werden de prioriteiten bepaald die het uitgangspunt vormen voor de toekomstvisie. Het Atelier bracht lokale en internationale deskundigen en technici uit de partnerorganisaties van de EGTS samen, dit alles onder leiding van Joachim Declerck, medeoprichter en programmadirecteur van Architecture Workroom Brussels, en met de steun van bekende namen zoals Mark Brearly (Londen), Ido Avissar (Parijs) en Thomas Sieverts (München). In dit interactieve Atelier lag de nadruk op de volgende toekomstgerichte thema’s: - “Next Economy”: Europees hydrologisch netwerk en toekomst van de industrie in de Eurometropool - “Productief landschap”: landbouw, landschap, recreatie en hydrografie - “Diffuse metropool”: stedelijk systeem, mobiliteit, demografie, stad/platteland of hoe stad & platteland elkaar wederzijds kunnen versterken.

• De eerste drie conferentiedebatten in het kader van de metropoliseringscyclus “De debatten van de Eurometropool”: - in de Vélodrome in Roubaix op 11 juni 2013 over het thema “Een nieuwe metropolitane economie”, door Pierre Veltz, socioloog en econoom, algemeen directeur van de openbare instelling ParisSaclay. - In Budascoop te Kortrijk op 24 september 2013 over het thema “De vorm van de metropool” door Bernardo Secchi, Italiaans stedenbouwkundige. - In Negundo³ in Tournai, op 26 november 2013, over het thema « La gouvernance métropolitaine » door Claude Jacquier ; architect, econoom en directeur van het « Observatoire des discriminations et des territoires interculturels » (ODTI).

Elke conferentie in het kader van “De debatten van de Eurometropool” wordt samengevat. Deze samenvatting kan worden gedownload op www.eurometropolis.eu

De Eurometropool past haar werking aan In het kader van de evaluatie van de werking van de Eurometropool werd nagegaan waar de belangrijkste meerwaarde van de EGTSsamenwerking de voorbije jaren lag, en werden nieuwe pistes voorop geschoven die de Eurometropool moeten helpen om haar coördinerende rol nog beter te vervullen en die de realisatie van concrete projecten moeten bevorderen. De evaluatie werd in maart 2013 afgerond. Hieruit zijn 9 verbeteringspistes naar voor gekomen.

De evaluatie van de Eurometropool (periode 2008-2012) Deze aanbevelingen werden meegenomen in de reorganisatie van de werking van de EGTS met het oog op de uitwerking van de Strategie Eurometropool 2020. Het nieuwe organisatiemodel moet de uitwerking van de gedefinieerde strategie ondersteunen. Dit impliceert o.m. een overgang van 6 thematische werkgroepen naar 3 politieke commissies (1 commissie per as).

Overeenkomstig met de oprichtingsovereenkomst van de Eurometropool, besloot het Bureau op 17 februari 2012 de organisatie en de werking van de Eurometropool te evalueren om de meerwaarde van de samenwerking in kaart te brengen. Ook verbeteringen die nodig geacht werden op het vlak van bestuur en werking kwamen aan bod. De evaluatie van de Eurometropool staat elke drie jaar op het programma, en laat de actoren van de Eurometropool toe de organisatie en werking van hun samenwerkingsverband permanent te optimaliseren.

De meerwaarde van de samenwerking binnen de EGTS in het kort... • Concrete acties (verbeterings- en informatie-acties, vernieuwende projecten) gericht op de inwoners en op de lokale actoren, om hun dagelijks leven te verbeteren en om tegemoet te komen aan hun noden (zie vorige pagina’s); gezamenlijke grensoverschrijdende oplossingen waaraan de 14 leden van de EGTS, elk vanuit zijn bevoegdheden, kunnen bedragen. Doordat de EGTS alle bestuursniveaus rond de tafel brengt (landen, regio’s, provincies of departementen, intercommunales, gemeenten), kunnen gemeenschappelijke grensgerelateerde problemen worden aangepakt en kan aan oplossingen gewerkt worden. • De Eurometropool - bevordert het zoeken naar en de structurering van partnerships tussen bevoegde actoren op het terrein, en kijkt ook richting Europa voor de concrete uitwerking van projecten; - betrekt het maatschappelijk middenveld bij haar werking; luistert naar hun voorstellen en steunt lokale grensoverschrijdende initiatieven via het toekennen van labels en partnerships; - maakt het delen van meningen en het uitwisselen van kennis en knowhow mogelijk; - stimuleert partners om hun krachten en bevoegdheden te bundelen met het oog op innoverende en concrete acties - brengt actoren uit de regio met elkaar in contact en stimuleert hun interactie met het oog op nieuwe samenwerkingsverbanden; - moedigt partners aan om de tijd te nemen om de buurregio en elkaars bevoegdheden te leren kennen. - houdt regelmatig contact met de Europese instellingen om ervaringen en suggesties naar voor te brengen Ook van buitenaf wordt de meerwaarde van de Eurometropool als belangrijk ingeschat. Een externe evaluatie bracht ondermeer het potentieel naar voor van deze bundeling van krachten om de Europese Unie op diverse niveaus met resultaat te kunnen interpelleren. • De EGTS initieert debatten en overleg op politiek en technisch niveau, wat beetje bij beetje leidt tot meer grensoverschrijdende samenhang (op het vlak van bijvoorbeeld ruimtelijke ordening, vervuiling, veiligheid, enz.).

51

>Zetel van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai : Lille métropole – 1 rue du Ballon – Lille – France > Agentschap van de Eurometropool Lille-Kortrijk-Tournai – Casinoplein, 10 – 8500 Kortrijk – Belgique Tel : +32 (0)56 23 11 00 [email protected] www.eurometropolis.eu

> Zetel van het Forum – Maison du Tourisme in Tournai – Place Paul-Emile Janson

Redactie en samenstelling : Agence de l’Eurométropole. Illustraties : V. Lecigne, P. Chombard/Lille Métropole, Studio Tnt Datum uitgave : Décembre 2013

5jaar Concrete verwezenlijkingen voor iedereen. EUROMETROPOOL LILLE-KORTRIJK-TOURNAI jaar intensieve grensoverschrijdende samenwerking

Recommend Documents