ACIS, UiTM
HUBUNGAN ETNIK
CTU553/555
MARUWIAH AHMAT
4.1
Hasil Pembelajaran
4.2
4.3 KANDUNGAN BAB 4 4.4
4.5
• Mengetahui latar belakang pembangunan politik dan hubungan etnik di Malaysia sebelum dan selepas kemerdekaan • Memahami proses pembinaan satu bangsa dan satu negara Malaysia sejak zaman penjajahan hingga kini • Menghuraikan proses kemunculan politik berparti di Malaysia • Menganalisis bagaimana proses dan tindakan politik boleh memupuk hubungan etnik yang harmonis
HUBUNGAN ETNIK
PENGENALAN
2 4.6
MARUWIAH AHMAT
1
CTU553/555
ACIS, UiTM
Kemajmukan Etnik Dalam Proses Politik di Malaysia India dan lain-lain – lebih kurang 20%
Sehingga tahun 2013, jumlah penduduk di Malaysia lebih kurang 28.9 juta
Cina – lebih kurang 25%
Penduduk Malaysia dapat dikategorikan kepada kelompok etnik yang berbeza-beza
HUBUNGAN ETNIK
LATAR BELAKANG POLITIK MALAYSIA
Melayu – lebih kurang 55%
Mereka dapat dibezakan berdasarkan aspek kepercayaan dan agama serta aspek demografi.
3
MALAYAN UNION
CLC
• Corak pemerintahan berasaskan penguasaan majoriti oleh pihak Inggeris; rakyat ditadbir sebagai satu bangsa.
• Badan berbilang etnik dengan tujuan untuk mewujudkan kesefahaman dan kerjasama yang lebih baik dalam kalangan etnik di Tanah Melayu
RUNDINGAN LONDON
SURUHANJAYA REID
• Dari perundingan ini,diputuskan bahawa Persekutuan Tanah Melayu akan menjadi negara merdeka pada 31 Ogos 1957.
• Fokus kepada tuntutan orang Melayu dan bukan Melayu; Memorandum Pakatan Murni
HUBUNGAN ETNIK
PEMUPUKAN KERJASAMA DAN PERMUAFAKATAN POLITIK
PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN • Perlembagan Persekutuan Tanah Melayu 1957 yang dianggap sebagai kontrak sosial merupakan persetujuan antara etnik Melayu, Cina dan India
MARUWIAH AHMAT
4
2
CTU553/555
ACIS, UiTM
Kesedaran rakyat tempatan ke dalam arus politik negara bermula pada zaman berakhirnya penjajahan Jepun. Politik kepartian di Malaysia mempunyai asal-usul dan sejarah bertitik tolak daripada konflik perkauman. Orang Melayu bersatu membentuk UMNO sebagai benteng pertahanan terhadap ancaman hak-hak oleh Malayan Union tahun 1946.
Di pihak lain orang Melayu membentuk PAS tahun 1951 untuk memperjuangkan penubuhan Negara Islam.
HUBUNGAN ETNIK
POLITIK MALAYSIA SEBELUM MERDEKA
Orang India menubuhkan MIC pada Ogos 1946 untuk menjaga kepentingan etnik India. Orang Cina menubuhkan MCA pada Februari 1949 untuk menjaga kepentingan etnik Cina.
5
POLITIK MALAYSIA SEBELUM MERDEKA
• Sultan-sultan Melayu akan berkuasa terhadap adat istiadat Melayu dan agama sahaja. • Semua harta tanah Melayu di bawah kuasa British kecuali harta hak milik peribadi sultan dan berkaitan agama Islam. • Ketua pentadbiran negeri tidak bersultan diketuai oleh British (Pesuruhjaya Residen). • Semua orang yang lahir di Tanah melayu dan Singapura dan pendatang yang telah menetap selama 10 tahun sebelum 15 Feb 1942 dianggap warganegara. • Semua warganegara tersebut mempunyai hak yang sama (jus soli).
MARUWIAH AHMAT
HUBUNGAN ETNIK
MALAYAN UNION
6
3
ACIS, UiTM
HUBUNGAN ETNIK
CTU553/555
7
PENUBUHAN UMNO • Tujuan utama menentang penubuhan Malayan Union. • Ditubuhkan hasil Kongres Melayu SeMalaya di Kampung Baru, Kuala Lumpur pada 1-4 Mac 1946. • Dato’ Onn Jaafar sebagai Presiden pertama. • Pada 11 Mei 1946 Kongres melayu Semalaya yang ketiga di Istana Besar Johor Bahru bersetuju menubuhkan UMNO secara rasmi. • Keahlian hanya dibukan kepada penduduk Melayu dan kaum Bumiputera yang lain sahaja.
MARUWIAH AHMAT
HUBUNGAN ETNIK
POLITIK MALAYSIA SEBELUM MERDEKA
8
4
ACIS, UiTM
HUBUNGAN ETNIK
CTU553/555
9
POLITIK MALAYSIA SEBELUM MERDEKA
• Perjanjian Persekutuan Tanah melayu diumumkan oleh kerajaan British pada 21 Januari 1948 di King House. • Perjanjian ini ditandangani oleh Raja-raja Melayu dan Sir Edwart Gent, Pesuruhjaya Tinggi British di Tanah melayu. • Memansuhkan Malayan Union dan membentuk Persekutuan Tanah Melayu. • Secara simboliknya mengembalikan kedudukan raja-raja Melayu. • Perseukutuan Tanah Melayu membawa kepada perjanjian kemerdekaan Tanah Melayu kemudiannya.
MARUWIAH AHMAT
HUBUNGAN ETNIK
PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU 1948
10
5
CTU553/555
ACIS, UiTM
HUBUNGAN ETNIK
Raja-raja Melayu pada 1948
11
Politik Malaysia
Berteraskan kaum terus mendapat tempat di kalangan rakyat pelbagai kaum
Melayu
UMNO, PAS, BERJASA, HAMIM, S46, NAS
Cina
MCA, GERAKAN, DAP, SUPP, SDP, PCS
India
MIC, IPP, PPP, KIMMA
Sabah
BERJAYA, USNO, PBS, PASOK, PUSAKA
Sarawak
PBB, SNAP, PBDS, PLUS
MARUWIAH AHMAT
HUBUNGAN ETNIK
POLITIK MALAYSIA SELEPAS MERDEKA
12
6
ACIS, UiTM
HUBUNGAN ETNIK
CTU553/555
13
PARTI POLITIK MALAYSIA MALAYSIA
MARUWIAH AHMAT
SARAWAK
SABAH
UMNO
BERJASA
UNKO
MCA
PESAKA
USNO
MIC
PANAS
SCA
PAS
SUPP
BERJAYA
SEMANGAT 46
SNAP
PBS
IMP
SCA
HUBUNGAN ETNIK
SEMENANJUNG
14
7
CTU553/555
ACIS, UiTM
• Malayan Union ditentang hebat orang Melayu di bawah pimpinan Dato’ Onn Jaafar • Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu(UMNO) telah ditubuhkan pada 11 Mei 1946 akibat penentangan terhadap pelaksanaan Malayan Union • UMNO adalah gabungan pelbagai persatuan dan pertubuhan Melayu • Tujuannya bagi memelihara kepentingan dan memperkukuhkan kuasa politik orang Melayu
• Ditubuhkan pada 1951. • Tujuan penubuhannya untuk menubuhkan sebuah negara Islam di Tanah Melayu • Hasrat Dr Burhanuddin al-Helmy sewaktu dilantik memimpin PAS pada akhir 1956: • ”Dalam perjuangan kita (PAS) bagi mencapai kemerdekaan, kita telah dan terus-menerus memperjuangkan Melayu itu sebagai kebangsaan bagi negara Tanah Melayu ini dengan bertapak di atas asas ideologi Islam yang maha suci”
HUBUNGAN ETNIK
PAS
UMNO
PARTI POLITIK SEMENANJUNG MALAYSIA
15
• Tan Cheng Lok adalah presiden pertama • Tujuan penubuhan parti ini adalah: • menjalin dan memelihara kebajikan dan keharmonian etnik • menjaga kepentingan dan kebajikan orang Cina • memajukan dan membantu mengekalkan suasana aman damai
Perikatan UMNO-MCA-MIC bergabung membentuk Parti Perikatan
Barisan Nasional
Pada 1974, Perikatan ditukar Pada pilihan raya Persekutuan 1955, kepada Barisan Nasional bagi Perikatan menang 51 daripada 52 meperkukuhkan kerjasama antara buah kerusi etnik melalui politik supaya setiap kumpulan etnik dapat Ini merupakan petanda Tanah pertimbangan sewajarnya dalam Melayu bersedia memperoleh politik Malaysia kemerdekaan
MARUWIAH AHMAT
HUBUNGAN ETNIK
• John Thivy adalah presiden pertama bagi parti ini • MIC ditubuhkan bagi menjaga kepentingan dan kebajikan masyarakat India di Tanah Melayu
MCA
MIC
PARTI POLITIK SEMENANJUNG MALAYSIA
16
8
CTU553/555
ACIS, UiTM
• Parti Tindakan Demokratik (DAP) • Berfungsi sebagai sebuah parti demokratik sosial yang : • berpegang kuat kepada ideologi negara Malaysia yang bebas • demokratik & sosialis • Berpaksi keadilan kaum dan kesaksamaan sosial dan ekonomi yang berasaskan institusi demokrasi berparlimen.
HUBUNGAN ETNIK
• Merupakan parti serpihan UMNO yang diketuai oleh Tengku Razaleigh Hamzah • Tujuan penubuhannya untuk mengembalikan semangat Melayu tahun 1946 yang didakwa telah hilang daripada UMNO di bawah kepimpinan Dr Mahathir Mohamad • Bagaimanapun, parti ini dibubarkan setelah gagal dalam pilihan raya Parlimen 1994
DAP
• Diasaskan oleh Dato’ Onn Jaafar setelah ahliahli UMNO menolak cadangannya membuka keahlian UMNO kepada semua rakyat Tanah Melayu • Ia adalah sebuah parti multi-etnik • Mengamalkan dasar bekerjasama dan penyatuan etnik melalui politik • Menemui kegagalan dan diteruskan melalui penubuhan Parti Negara
SEMANGAT 46
IMP
PARTI POLITIK SEMENANJUNG MALAYSIA
17
• Parti Negara Sarawak • Pimpinan Abang Haji Mustapha • Mewakili etnik Melayu dan Melanau
HUBUNGAN ETNIK
• Parti Bansa Dayak Sarawak • Ditubuhkan oleh Leo Moggie pada 1983. • Bertekadkad menubuhkan parti politik yang diketuai oleh orang Iban dan memulihkan penguasaan orang Iban dalam politik dan kerajaan Sarawak serta pengembalian jawatan Ketua Menteri Sarawak kepada orang Iban
PANAS
• Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP) • Ditubuhkan di kalangan etnik Dayak, dari kawasan SkrangSaribas • Dipimpin oleh Stephen Kalong Ningkan.
PBDS
SNAP
PARTI POLITIK SARAWAK
18
MARUWIAH AHMAT
9
CTU553/555
ACIS, UiTM
• Parti Pesaka Anak Sarawak • Ditubuhkan oleh Temenggung Jugah • Mewakili etnik Dayak dari Rejang
• Parti Pesaka Bumiputera Bersatu • Hasil dari gabungan Parti Bumiputera dan PESAKA yang membentuk PBB pada 1973 • Mendapat sokongan kaum Bumiputera terutama golongan Melayu-Melanau, Iban, Bidayuh dan Orang Ulu • Merupakan parti komponen Barisan Nasional
HUBUNGAN ETNIK
PESAKA
• Parti Rakyat Jati Sarawak • Mewakili Melayu dan Melanau dari Lembah Rejang • Beranggapan PANAS tidak mewakili mereka • Dipimpin oleh Tuanku Haji Bujang • Bergabung dengan PANAS membentuk Parti Bumiputera
PBB
BERJASA
PARTI POLITIK SARAWAK
19
MARUWIAH AHMAT
• Sarawak United People’s Party(SUPP) • Merupakan sebuah parti multi-etnik dan yang terawal di Sarawak • Bagaimanapun, ia jelas dimonopoli oleh orang Cina • Parti ini mendapat galakan daripada pentadbiran kolonial sebagai langkah awal untuk pemerintahan sendiri
HUBUNGAN ETNIK
• Sarawak Chinese Association (SCA) • Sebuah parti politik yang berpandangan sederhana • Ditubuhkan oleh sekumupulan ahli perniagaan Cina yang kaya.
SUPP
SCA
PARTI POLITIK SARAWAK
20
10
CTU553/555
ACIS, UiTM
PARTI POLITIK SARAWAK • Masyarakat di Sarawak terpisah kepada beberapa parti yang berasaskan etnik dari bahagian-bahagian tertentu • Pembentukan, pembubaran, penggabungan dan penukaran rakan politik merupakan satu perubahan yang lumrah dalam politik Sarawak. • Semua parti di atas bergabung membentuk Parti Perikatan, kecuali SUPP • Kini, PBB, SNAP dan SUPP bernaung di bawah Barisan Nasional
DAYAK • SNAP • PESAKA
MELAYU DAN MELANAU
HUBUNGAN ETNIK
SARAWAK
• BERJASA • PANAS • Parti Bumiputera
21
CINA • SUPP • SCA
MARUWIAH AHMAT
• United Sabah National Organization (USNO) • Ditubuhkan bagi kepentingan etnik Bajau, Suluk dan lain-lain. • Diketuai oleh Tun Dato’ Mustapha Dato’ Harun • Menjalinkan kerjasama dengan Sabah Chinese Association (SCA)
HUBUNGAN ETNIK
• United Kadazan National Organization • Diketuai oleh Donald Stephens (kemudian dikenali dengan Tun Fuad Stephens) • Ditubuhkan untuk menyatupadukan Kadazan Dusun dan Bumiputera bukan Islam • Pada 1964, 2 kumpulan etnik yang utama iaitu: Kadazan-Dusun dan Murut yang diwakili UNKO dan Pasok Momogun bersetuju mempertahan kepentingan Bumiputera bukan Islam di Sabah dengan membentuk United Pasok Momogun Kadazan-Dusun Murut Organization(UPKO)
USNO
UNKO
PARTI POLITIK SABAH
22
11
CTU553/555
ACIS, UiTM
• Parti Bersatu Rakyat Jelata Sabah (BERJAYA) • Sebuah parti berbilang etnik dan dianggotai oleh Bumiputera Islam dan bukan Islam • BERJAYA membawa pembangunan politik, sosial dan ekonomi kepada Sabah melalui kerjasama baik dengan kerajaan persekutuan • Walau bagaimanapun, jelas kelihatan bahawa parti ini dimonopoli oleh Bumiputera Islam
HUBUNGAN ETNIK
• Sabah Chinese Association (SCA) • Ditubuhkan bagi memelihara kepentingan orang-orang Cina di Sabah • UMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO, SCA kemudiannya bergabung bagi membentuk sebuah parti Perikatan • Pakatan ini berjaya memenangi pilihan raya dan seterusnya membentuk kerajaan negeri Sabah yang pertama
BERJAYA
SCA
PARTI POLITIK SABAH
23
MARUWIAH AHMAT
• Parti Bersatu Sabah • Ditubuhkan oleh Joseph Pairin Kitingan akibat tentangan terhadap kepimpinan Harris Salleh dari parti BERJAYA • Sebuah parti multi etnik, walaupun jelas didominasi oleh bumiputera Bukan Islam • Jatuh pada 17 Mac 1994. Akibat kejatuhannya, proses politik Sabah mengalami perubahan yang besar dan digantikan UMNO. • UMNO berjanji, sekiranya parti tersebut berjaya merampas pemerintahan negeri, jawatan Ketua Menteri akan mengikut giliran antara Bumiputera Islam, Bumiputera Bukan Islam dan Cina selang 2 tahun. • Beberapa parti politik baru tertubuh seperti Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS) dan Parti Demokratik Sabah (PDS) dan Parti Progresif Sabah.
HUBUNGAN ETNIK
PBS
PARTI POLITIK SABAH
24
12
CTU553/555
ACIS, UiTM
Persetujuan yang dicapai di antara para pemimpin Malaya, Sabah, Sarawak dan Singapura semasa sama-sama bersetuju untuk menubuhkan Persekutuan Malaysia.
Perjanjian Malaysia tidak mengubah kontrak sosial di antara Melayu dan bukan Melayu.
Perjanjian Malaysia mengandungi semua tuntutan Sabah, Sarawak dan Singapura yang dipersetujui dan dimaktubkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan Malaysia 1963
HUBUNGAN ETNIK
PERJANJIAN MALAYSIA 1963
Tidak semua perkara yang dituntut diterima dan dimaktubkan dalam Perlembagaan.
25 20 perkara yang mengandungi tuntutan-tuntutan yang dikemukakan oleh Sabah sebagai syarat negeri itu bersetuju menyertai Malaysia.
AGAMA
• Tidak memperakukan suatu agama sebagai agama rasmi negeri
BAHASA
• Bahasa Melayu adalah bahasa kebangsaan tetapi memohon supaya bahasa Inggeris boleh terus digunakan tanpa had masa
PERLEMBAGAAN
• Penggubalannya patut melibatkan semua negeri
IMIGRESEN
• Imigresen adalah kuasa pusat tetapi soal keluar masuk ke Sabah harus dikawal oleh Sabah sendiri
BUMIPUTERA SABAH
MARUWIAH AHMAT
HUBUNGAN ETNIK
TUNTUTAN PERJANJIAN MALAYSIA 1963
26
• Mendapat hak istimewa seperti Melayu
13
CTU553/555
ACIS, UiTM
Senarai Negeri
Senarai Bersama
• Jadual ke 9, Senarai Tambahan kepada Sabah dan Sarawak dalam Senarai 2A • Meliputi undang-undang dan adat istiadat bumiputera Sabah dan Sarawak, urusan pentadbiran perbadanan, pelabuhan dan kereta api negeri • Jadual ke 9, Senarai Tambahan kepada Sabah dan Sarawak dalam Senarai 3A • Meliputi undang-undang diri dan keluarga, perkapalan, bekalan air dan elektrik, pertanian dan perhutanan, hiburan dan pilihan raya negeri
Perlindunganperlindungan khas bagi Sabah dan Sarawak
• Penggunaan bahasa Inggeris dan bahasa bumiputera Sabah dan Sarawak, kedudukan istimewa bumiputera Sabah dan Sarawak serta kedudukan negeri
Pemberian khas kepada Sabah dan Sarawak
• Pemberian khas dalam bentuk peruntukan kewangan • Pemberian tahunan persekutuan kepada kerajaan negeri Sabah dan Sarawak serta pemberian hasil sumber-sumber tambahan
HUBUNGAN ETNIK
TUNTUTAN YANG DIPERSETUJUI DALAM PERLEMBAGAAN PERSEKUTUAN
27
Perpaduan dan integrasi etnik berjaya dalam bidang politik di mana ia dapat membawa semua etnik utama ke dalam proses politik dan pentadbiran
Namun kejayaan dalam bidang politik ini tidak dapat diterjemahkan kepada bidang lain terutama dari segi kemasyarakatan dan ekonomi
HUBUNGAN ETNIK
HUBUNGAN ETNIK SELEPAS PENUBUHAN MALAYSIA
28
MARUWIAH AHMAT
14
CTU553/555
ACIS, UiTM
Proses perpaduan dan integrasi memerlukan penglibatan langsung Kerajaan dengan dasar-dasar bersifat timbal-balik. Dalam konteks ini, DEB dan dasar-dasar yang selanjutnya merupakan suntikan daripada Kerajaan yang cuba mewujudkan perpaduan.
Kesemua dasar yang dirangka oleh kerajaan menyediakan peluang supaya semua etnik berada dalam satu dimensi fizikal yang sama, sama ada dalam bidang ekonomi, pendidikan atau perkhidmatan awam.
HUBUNGAN ETNIK
HUBUNGAN ETNIK SELEPAS PENUBUHAN MALAYSIA
29
PENDEKATAN ISLAM DALAM PEMBANGUNAN POLITIK • Bahasa Arab: Siyasah • Kamus Dewan: Ilmu pengetahuan berkenaan dengan cara pemerintahan, ilmu siasah, ilmu kenegaraan
Politik Islam • Pengurusan atas segala urusan seluruh umat Islam.
Pemikiran politik Islam berkisar: • Etika politik • Falsafah politik • Agama • Hukum • Tatacara kenegaraan
Politik atau siyasah itu bermakna adalah mengurus urusan masyarakat berdasarkan hadith Rasulullah SAW.
HUBUNGAN ETNIK
Definisi Politik:
30
Rasulullah SAW adalah peneroka awal sistem politik moden bagi manusia.
MARUWIAH AHMAT
15
CTU553/555
ACIS, UiTM
Imam al-Ghazali
• Politik ialah suatu kehidupan manusia
Imam Hasan al-Banna • Politik Islam bukan sekadar parti politik, tetapi aktiviti dakwah mengurus nasib umat hingga mengangkat mereka sebagaimana yang diperintahkan al-Quran
HUBUNGAN ETNIK
PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM MENURUT SARJANA
31
Dr. V. Fitzgerald • Islam bukan semata agama (a religion), namun juga merupakan sistem politik (a political system). Dr. Schacht • Islam lebih sekadar agama, ia mencerminkan teori perundangan dan politik. Ia merupakan sistem peradaban yang lengkap, mencakupi agama dan negara
MARUWIAH AHMAT
HUBUNGAN ETNIK
PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM MENURUT SARJANA
32
16
CTU553/555
ACIS, UiTM
Mendidik manusia mengenal Allah Mengajar manusia melaksana ibadah dengan tepat
Tempat menyerlahkan keistimewaan dan keunggulan Islam
Matlamat Pembangunan Politik Dalam Islam
Tempat melaksanakan ajaran Islam secara menyeluruh.
Menegakkan kebenaran dan mencegah kemungkaran.
Menunaikan amanah dengan menegakkan syariat
Membangun dan memakmur muka bumi
HUBUNGAN ETNIK
MATLAMAT PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM
33
• • • • •
Al-Syura Al-Hurriyyah Al-Adalah Al-Masuliyyah Al-Musawah
Prinsip Politik Dalam Islam
• • • •
Al-Quran Sunnah Ijma' Qias
Sumber Politik Islam
• Tauhid • Risalah • Khilafah
Asas-asas Politik Dalam Islam
HUBUNGAN ETNIK
PEMBANGUNAN POLITIK ISLAM
34
MARUWIAH AHMAT
17
CTU553/555
ACIS, UiTM
• Huraikan TIGA (3) dasar yang diperkenalkan oleh kerajaan untuk mencapai matlamat pembinaan negara bangsa • Jelaskan TIGA (3) faktor yang membawa kepada pembentukan pakatan strategik Perikatan dan Barisan Nasional • Huraikan EMPAT (4) cabaran yang sering dihadapi oleh pakatan strategik tersebut. • Kemukakan TIGA (3) bukti pencapaian pembangunan politik di Malaysia. • Bincangkan TIGA (3) strategi politik yang dilaksanakan oleh kerajaan selepas Peristiwa 13Mei 1969. • Analisakan TIGA (3) cabaran yang boleh menggugat kestabilan politik di Malaysia dan TIGA (3) cara mengatasinya.
MARUWIAH AHMAT
HUBUNGAN ETNIK
PENGUKUHAN
35
18
