50 JAAR SAMENWERKEN
50 JAAR SAMENWERKEN
VOORWOORD
50 jaar stichting Bim Bam is een goed moment om de geschiedenis vast te leggen. Een geschiedenis van Purmerend, kerken, Bim Bammers en mensen.
Voor activiteiten zijn vrijwilligers nodig. Velen mogen zich Bim Bammer noemen. Sommigen van hen waren dit voor een korte periode, velen een lange periode, een enkeling al 50 jaar.
De oprichters van toen hebben nooit kunnen denken dat 50 jaar later een boekje werd geschreven waar zij een belangrijke rol in hebben. Zij hebben namelijk laten zien dat je door samenwerking kerkmuren kunt bouwen maar ook slechten. Dat vrijwilligers belangrijk zijn maar ook dat het leuk is om vrijwilliger te zijn.
De stichting Bim Bam werd opgericht door de Hervormde gemeente, de Gereformeerde kerk en de Rooms Katholieke gemeenten om geld te verzamelen voor de bouw van kerken. Krachten bundelen maakte de opbrengst hoger. In dit boekje kunt u lezen hoe dit resulteerde in het bouwen van één gezamenlijk kerkgebouw (Taborkerk).
In dit boekje vindt u naast de geschiedenis van de Bim Bam ook de geschiedenis van de ‘grote’ kerken van Purmerend tot 1965. Deze geschiedenis laat zien dat er hoge muren stonden tussen de verschillende kerken. Deze geschiedenis maakt het ontstaan en doel van de Bim Bam nog opmerkelijker. Door samenwerking bleken muren af te brokkelen.
Maar na de bouw van de Taborkerk stopte de Bim Bam niet. Het samenwerken was veel te leuk en bracht geld binnen.
Vele Purmerenders van nu kennen de Bim Bam van de gele zakken. Maar er is meer geweest. We denken dat alle activiteiten aan bod komen.
We kunnen trots zijn op een grote vrijwilligersorganisatie die op vele manieren een bijdrage leverde aan de stad Purmerend. Wij wensen u veel leesplezier met een stukje geschiedenis van Purmerend en hopen dat er nog vele jaren Bim Bammers zullen zijn. Wout Baller, voorzitter
De Doortocht
Vermaning
Lutherse kerk
HOOFDSTUK 1
WAT ERAAN VOORAFGING EN EROP VOLGDE In den beginne was er één kerk, de Rooms-Katholieke. Met de bouw van de eerste parochiekerk in Purmerend werd begonnen in 1417. Na de grote stadsbrand in 1519 verrees op de Steenebrug – de naam Kaasmarkt kwam pas later – een driebeukige hallenkerk, (zoals de grote kerk van Edam): de Nicolaaskerk. Deze kerk had weinig te lijden gehad van de beeldenstorm in 1566, maar in 1572 werd Purmerend bezet door een geuzenleger van Dirck Sonoy. Alle katholieke heiligenbeelden werden op de brandstapel gelegd, de kerk afgenomen en de rooms-katholieke godsdienst verboden. In de tot Groote Kerk omgedoopte Nicolaaskerk werd Bernardus Bernardi als predikant aangesteld, daarvoor pastoor in dezelfde kerk! DE NEDERLANDS HERVORMDE KERK
De Hervormde Kerk werd de officieel door de overheid erkende kerk. Alleen leden van deze bevoorrechte kerk konden openbare ambten bekleden. In de Hervormde Kerk is jarenlang een richtingenstrijd gevoerd tussen groepen. Naargelang de tijd kwamen die onder verschillende benamingen voor: de rekkelijken versus de preciezen, de modernen tegenover de orthodoxen of de vrijzinnigen
Stichting Bim Bam Op 3 mei 1965 werd de stichting Bim Bam opgericht. Na Bim Bam ’64 realiseerden de organisatoren zich dat zij persoonlijk wel een erg groot financieel risico hadden genomen. Omdat het festival om een herhaling vroeg werd in overleg met de kerkbesturen de stichting opgericht. Direct werden alle losse activiteiten die al waren gestart, ondergebracht bij het stichtingsbestuur. Een bestuur waarvan de leden, drie per kerk, werden benoemd door de kerk besturen.
Hier staan in 1964 de geestelijk leidsmannen van Purmerend, tevreden kijkend en gelukkig glimlachend. Een plaatje dat kort voor die tijd nog onmogelijk scheen.
Nicolaaskerk
contra de rechtzinnigen. De onvrede in Purmerend over het uitblijven van de benoeming van een orthodoxe predikant in 1892 leidde tot de stichting van de Gereformeerde Kerk.
Her en der vindt u door het hele boekje heen, de verklaringen van de ‘eigen’ woorden van de Bim Bam onder het kopje: ’Uit het woordenboek van de Bim Bam’.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM De Nederlands Hervormde Kerk
Het stadsbestuur, dat de kerk in eigendom had, bekostigde het onderhoud en liet in 1739 het Garrelsorgel bouwen. In 1850 kwamen de kerkvoogden met het plan de bouw vallige kerk te slopen en een nieuwe op dezelfde plaats op te richten. Met behulp van subsidie van de provincie en een voordelige grondruil met de gemeente kwam er een sluitende begroting. Eerst de bouw van een noodkerk in de Kanaalstraat en vervolgens de nieuwe hoofdkerk (Koepelkerk). ROOMS-KATHOLIEKEN IN PURMEREND
De Rooms-Katholieke Kerk
De situatie voor de rooms-katholieken na de Beeldenstorm was niet benijdenswaardig: hun kerk afgenomen en hun godsdienst verboden. De overgebleven katholieken waren gedwongen ondergronds te gaan. In schuilkerken konden
DE NAAM BIM BAM
Met onderstaande tekst beschreef Max Cornelissen in de jubileumkrant van 1990 wie de bedenker van naam en logo was: De naam kwam van een niet-christen, Loe de Haan. Hij bedacht ‘m toen hij bij mij thuis op visite was. ”Waarom noemen jullie die stichting geen Bim Bam? Als ik aan kerken denk, dan hoor ik altijd de klokken die me op zondagochtend uit mijn slaap halen”. Zo wist ie met een steekje onder water aan me te vertellen. Ik zag het gelijk voor me. Een simpel kerkje, opgebouwd uit drie blokken – symbool voor de drie kerkgenootschappen – plus een toren van de drie blokken verticaal gebouwd. En op die drie blokken de letters B-I-M en B-A-M. Aan naam en logo is in geen 50 jaar iets veranderd.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
KERSTBRODENRACE
Het bezorgen van de kerstattentie wordt de kerstbrodenrace genoemd. Traditiegetrouw ontvangen de Bim Bammers in de week voor kerst een kerstattentie met een brief waarin de opbrengst en besteding van dat jaar staat. Was de attentie eerst een banket staaf of speculaaspop. Sinds vele jaren is dit een kerstbrood. Als er meerdere Bim Bammers op een adres wonen, komt hier nog een banketstaaf bij. Deze bezorging ( +/- 200 adressen) wordt gedaan door koppers en bestuursleden.
zij samenkomen. Officieel verboden en in de praktijk gedoogd: in 1624 gaf de schout toestemming een ‘papiste kerk’ te bouwen voor de ‘catholique superstitie’. Er zijn aanwijzingen dat de ‘paapse stoutigheden’ in de zeventiende eeuw werden getolereerd, mits aan twee voorwaarden werd voldaan. De katholieken moesten de tolerantie afkopen en ze mochten geen aanstoot geven. De eerste schuilkerk stond op dezelfde plaats in de Papen straat, later Kerkstraat geheten, als de nieuw te bouwen kerk in 1708. Deze derde katholieke kerk kon gebouwd worden met toestemming van het toenmalige gemeentebestuur, hoewel over de afmetingen nogal wat gesteggeld werd. Ook mocht het gebouw niet te veel in het zicht komen. Met de gelijkstelling van alle godsdiensten, opgenomen in de grondwet van de Bataafse Republiek in 1795, en met de toename van het aantal katholieken werd in 1855 besloten tot sloop van de oude en de bouw van een nieuwe, vergrote kerk op dezelfde plek. In 1989 ruilde men met de gemeente Purmerend: de kerk werd Purmaryn en de Koepelkerk werd weer kerk. GEREFORMEERDE KERK
In 1892 kwam het tot een fusie tussen de Gereformeerde gemeente (1886) en Christelijk gereformeerden (1834), wat leidde tot de Gereformeerde Kerk in Purmerend. In 1924 werd de huiskerk aan de Singelgracht na een verbouwing een volwaardige kerk (Singelkerk). DOOPSGEZINDEN IN PURMEREND
De Doopsgezinde Kerk
In 1695 verenigden zij zich en bouwden een huiskerk in een steeg op het Kakenburg (tegenwoordig Westerstraat).
Ondanks het betrekkelijk kleine aantal lidmaten, nog geen honderd omstreeks 1850, lukte het de Doopsgezinde gemeente in de Kanaalstraat een monumentaal kerkgebouw (de vermaning) neer te zetten. Kort na de restauratie in 1988 verlieten de doopsgezinden hun vermaning. Het pand werd verkocht. Sindsdien kerken ze in de voormalige Liduinakapel in de Julianastraat. LUTHERANEN IN PURMEREND
Brief Niek Mossel: ‘De sneeuw bal was niet meer te stoppen’ Niek Mossel, een vroegere medewerker van de Bim Bam stuurde op verzoek, ter gelegenheid van het 12 ½-jarig bestaan van de Bim Bam, een schriftelijke ontboezeming van zijn herinneringen. Hier een deel uit zijn brief van toen. Leerdam, 23 oktober 1977
De Lutherse Kerk
Sinds 1680 hielden de evangelisch-lutheranen hun gebeds diensten in een huiskerkje naast de rooms-katholieke schuilkerk in de Papenstraat. In 1712 werd de nieuw gebouwde huiskerk in de Hoogstraat ingewijd. Omstreeks 1850 was het aantal gemeenteleden gegroeid tot zo’n 800, inclusief buitenleden. Het bouwvallige kerkje was voor hen inmiddels duidelijk te klein geworden. In 1878 vond de eerste steenlegging plaats voor de nieuwe kerk in neorenaissance stijl. Dit is de huidige Lutherse kerk. VERANDERENDE VERHOUDINGEN
Rond 1880 begon ontkerkelijking, mede veroorzaakt door de opkomst van de socialistische beweging. Vooral onder leiding van Domela Nieuwenhuis, kregen de socialisten veel aanhang onder de arbeiders. Hiertegen wapenden de confessionelen zich door het oprichten van katholieke en protestantse vakbonden en politieke partijen. De zuilvorming breidde zich in volgende jaren uit over alle terreinen: bijzondere en openbare scholen, gezondheids
Het begon voor mij allemaal in april 1964. Als voorzitter van de toenmalige bouwfondscommissie van de gereformeerde kerk zocht ik contact met Van der Land, voorzitter van het gelijkluidend comité van de hervormde gemeente. Doel van het gesprek was in eerste instantie geen activiteiten te ondernemen, zonder elkaar van tevoren te informeren, geen herhaling van elkaars financiële acties. Kortom geen concurrentie maar coördinatie. Dit eerste gesprek resulteerde in twee belangrijke conclusies die men eigenlijk de basis van de Bim Bam Stichting zou
kunnen noemen: 1e: waar mogelijk gezamenlijke financiële acties onder nemen, 2e: contact op nemen met de Paulus parochie. De verdere geschiedenis werd nog in dezelfde maand ten huize van Max Cornelissen de grondslag gelegd voor het eerste festival. UNIEK IN NEDERLAND En de kerken werden enthousiast, eerst wat schuchter, de één wat geïnteresseerder dan de ander, maar ze kwamen, de vrijwilligers uit alle kringen. Natuurlijk waren er bezwa ren, natuurlijk moesten er weerstanden overwonnen worden, maar de sneeuwbal was niet meer te stoppen. En het lukte. Het eerste Bim Bam Festival werd een groot succes, andere gezamenlijke acties ontstonden. Misschien lijkt het wel een beetje op het idealiseren van het verleden, maar ik geloof dat wat toen in Purmerend gebeurde, vooral in die tijd, uniek in Nederland genoemd kon worden. Toch meen ik dat de zakelijke Bim Bam-mensen die keihard fondsen moesten creëren om kerken te bouwen, want zo lag het, dat deze mensen toch iets meer gedaan hebben dan alleen geld inzamelen. Door het met elkaar werken ontstonden gesprekken,
zorg, media, christelijke en katholieke sportverenigingen, enzovoorts. Elke katholiek, protestant, socialist of liberaal kon in bewust gekozen isolement lid worden van zijn of haar eigen vakvereniging, politieke partij of sportclub. De jaren tussen 1920 en 1960 vormden het hoogtepunt van de verzuiling. In 1957/58 begonnen de grote bouwplannen van Purmerend vorm te krijgen. Als eerste zou de Overwheerse polder worden volgebouwd daarna de Wheermolen. Ook de plannen voor het volbouwen van de Purmer waren in de maak. Men verwachtte een enorme bevolkingsgroei van Purmerend en hierdoor ook een groei van kerkleden. NOODKERKEN EN EEN ECHTE KERK
In 1958 bedachten de hervormde dominee B.A. Venemans en de gereformeerde dominee A.A. van de Leer in die nieuwbouwwijken misschien samen één kerkgebouw te bouwen voor twee kerken. In 1960 werd door de katholieken de Paulusparochie gesticht. Deze parochie betrok de Pauluskerk, een houten noodkerk aan de Churchilllaan. In 1961 werd het Wherehuis geopend, het centrum voor hervormd kerkwerk. Het was een houten gebouw, gemaakt voor pionierende boeren in de Noordoostpolder. Naast kerkvieringen fungeerde het als een wijkcentrum en kleuter school. De gereformeerden startten de wijkgemeente in de Kruiskerk op 2 juli 1963. Het was een zogeheten reizende kerk: een houten noodgebouw dat na vijf jaar plaats zou moeten maken voor permanente huisvesting. Maar al deze noodkerken dwongen tot werken aan het bouwen van echte kerken. Alle drie de kerken startten met fondswerving voor de bouw van hun kerk. Er werden activiteiten ontwikkeld als oliebollenbakken (hervormden) en oud papier ophalen (gereformeerden). Begin 1963 bedacht Niek Mossel (voorzitter gereformeerde bouwfonds) dat coördinatie van de acties misschien wel handig was. En misschien was samenwerking wel mogelijk. Hij zocht hiervoor contact met Tom van der Land, de voor zitter van het hervormde bouwfonds. Dit overleg resulteerde in het uitnodigen van de Paulusparochie om mee te doen en de krachten te bundelen. Al in maart 1963 besloten de kerkbesturen om een babysitcentrale op te richten. Ook gingen de rooms-katholieken en hervormden helpen met oud papier ophalen. Er werd afgesproken om jaarlijks de opbrengst van de activiteiten gelijk over de kerken te verdelen. Al snel volgden plannen voor Geinmarkt en het feest Bim Bam ’64.
De voorzitters van de verschillende bouwfondsen realiseer den zich na het festival dat als het geen succes was geweest zij met een probleem van fl 15.000,- hadden gezeten. Dit waren de kosten van het festival. Omdat het festival om herhaling vroeg en de risico’s groot waren konden de kerkbesturen worden overtuigd om de stichting Bim Bam op te richten. Dit gebeurde op 3 mei 1965. STICHTING BIM BAM
De stichting Bim Bam werd opgericht met als doel het werven van fondsen voor het bouwen van kerken. Alle activiteiten werden in de stichting ondergebracht. De babysitcentrale werd Bim Bam Babysitcentrale (BBB). Het bestuur bestond uit drie leden van ieder kerkgenootschap aangesteld door de kerkbesturen. In 2003 werden de statuten aangepast zodat ook diaconale doelen konden worden gesteund.
ook over tegenstellingen die ons scheidden, maar ook en vooral gesprekken over zaken die ons bonden, onze gezamenlijke band, wij konden niet meer langs elkaar heen, er werden relaties gekweekt, er ontstonden vriendenkringen dwars door alle kerken heen. Ik geloof dat de Bim Bam toen iets heeft opengebro ken in Purmerend.
SAMEN KERKEN
De samenwerking bleek zo goed te gaan dat de gerefor meerden en hervormden al snel definitief kozen voor het bouwen van één kerk. In 1968 constateerde de Paulus parochie dat het bouwen van een eigen kerk financieel niet haalbaar was. Mede omdat de samenwerking bij alle acties zo goed ging vroeg men of men mee mocht doen met de Taborkerk. Dit resulteerde in het aanpassen van de bouw tekeningen en een gezamenlijke bouw. De uitspraak ‘de oecumene is op straat ontstaan’ stamt uit deze tijd. De maatschappelijke veranderingen en opbloeiende oecumene leidden tot start van de MOG, de ‘Missionair Oecumenische Gemeenschap’. Een gemeente waarin vijf kerken samenwerkten als waren zij één. De stichting Bim Bam zorgde ook bij de bouw van ‘de Doortocht’ (kerk) en ‘de Keet’ (een jeugdgebouw) voor een belangrijke financiële bijdrage. Inmiddels, vanaf 2011, spaart de Bim Bam niet meer voor het bouwen van kerken maar voor het onderhoud ervan. Bovenstaande tekst is tot stand gekomen dankzij de onmisbare bijdrage van Jack Otsen.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM BBB (BIM BAM BABYSITCENTRALE)
De oppascentrale van de Bim Bam.
Taborkerk
HOOFDSTUK 2
BIM BAM BABYSITCENTRALE (BBB) De Babysitcentrale heeft de eer de allereerste officiële gezamenlijke activiteit te zijn geweest van de Gereformeerde Kerk, de Nederlands Hervormde Gemeente en de RK St. Paulusparochie. Van de stichting Bim Bam was nog geen sprake. Het 1e jaar (vanaf 15 juni 1963) werd 58 keer opgepast. De oppasser of babysit mocht de helft van de opbrengst zelf houden, de andere helft ging in een pot die eerlijk over de drie kerken werd verdeeld. Er waren 29 oppassers beschikbaar, meestal jongeren. De netto-opbrengst was fl 240,44, de onkosten fl 5,85. 18 JAAR LANG
De organisatie lag bij de contactpersonen. De aanvragen voor een oppas kwamen bij hen binnen en zij regelden een oppas. Uit de jaarverslagen blijkt dat veel van de oppassers eigenlijk maar weinig beschikbaar waren. Maar gelukkig was er mevrouw A. de Jonge (Scheldestraat 6). Zíj verdient een extra vermelding in dit boekje. Vanaf de start in 1963 was zij 18 jaar lang één van de coör dinatoren, maar daarnaast paste zij zelf ook op. Dat deed ze samen met haar man. Bij elkaar zo’n 1.500 keer met een
De start van BBB De start van de samen werking stond in de Nieuwe Noordhollandse Courant van 7 juni 1963. In deze krant stond: De oppas komt een kwartier tevoren om instructies te ontvangen. Er wordt niet afgewassen, wel eventueel kinderen naar bed gebracht of bij baby’s een schone luier omgedaan of fles gegeven. Als de oppas een jong meisje is zal worden verzocht haar na afloop naar huis te brengen. De prijzen zijn fl 1,per uur, na 12 uur ’s nachts fl 1,50 per uur. Op zon- en feestdagen fl 1,25 per uur. Voor minder dan een half uur wordt fl 0,50 in rekening gebracht.
gemiddelde van 350 uur per jaar. Van de opbrengst hield zij niets voor zichzelf maar stopte alles in de pot van de Bim Bam. RECORDJAAR 1980
Het aantal malen oppassen per jaar groeide mee met Purmerend. In het eerste hele jaar werd 228 keer opgepast met een opbrengst van fl 1.197,42. 1980 was een recordjaar, er werd 1.173 keer opgepast door inmiddels 40 medewerkers. Op 8 november 1984 werd de Bim Bam Babysitcentrale opgeheven. Op dat moment was er zo’n 12.051 keer opgepast met een netto-opbrengst van fl 69.123,02. Het beëindigen van de BBB gebeurde niet omdat er geen vraag of oppassers meer waren, maar omdat de organisatie te groot werd voor de coördinatoren. Het was tenslotte een tijdperk zonder mobiele telefoon of internet. BBB EEN BEGRIP
De BBB was een begrip in Purmerend niet alleen voor de vele gebruikers, maar ook doordat wekelijks in de Nieuwe Noordhollandse Courant een rubriek stond met dienstdoende dokter, tandarts, dierenarts én de Bim Bam Babysitcentrale.
De Bim Bam waakt.
De állerlaatste pagina van het jaarverslagschrift.
HOOFDSTUK 3
BIM BAM FESTIVAL Een meerdaags festival met middenstanders die hun waren in een stand aanprijzen en demonstreren (zoals op de ‘Huishoudbeurs’) en met ruimte voor vermaak. Een feest van informatie, plezier en ontmoeting. Maart 1964, de Babysitcentrale bestond een paar maanden en de kerken haalden samen oud papier op, toen Niek Mossel (voorzitter gereformeerde bouwcommissie) bedacht dat het misschien wel leuk was om een gezamenlijk feest te organiseren. Hij, Tom van der Land (voorzitter hervormde bouwcommissie) en Max Cornelissen (katholieke Paulusparochie) bedachten toen het plan voor een festival. BIM BAM ‘64
Op de Kalvermarkt moest een tent komen die voor een deel zou worden ingericht als middenstandstentoonstelling en voor het andere deel als een fancy fair. De huur van de standruimte moest de kosten dekken van tenthuur en alle bijkomende kosten. Niet een feest van één dag, maar van drie avonden en een hele zaterdag was het plan. Het gemeentebestuur van Purmerend gaf pijlsnel een vergun ning voor het plaatsen van een tent op de Kalvermarkt. Al snel was er zoveel belangstelling van de middenstanders voor een plekje dat men besloot een grotere tent te huren.
Interview Jan Muijsson Jan Muijsson was de eerste penningmeester van de Bim Bam. Nog steeds denkt hij met veel plezier terug aan die tijd. “Iedereen zocht naar manieren om geld in te zamelen om een kerk te bouwen. Alleen bleek toch wel moeilijk, dus dan maar samen. Gewoon in drieën delen van de opbrengst was voor sommigen best moeilijk. Omdat er vooral veel gereformeerde papierophalers waren vond een enkeling dat de gereformeerden een groter deel van de opbrengst mochten hebben.” Op de vraag: Hoe deden jullie dat zonder telefoon
Deze kon geplaatst worden op het parkeerterrein tegenover het Stadsziekenhuis (waar nu het stadhuis is). Van 3 tot en met 6 juni was het feest onder de naam Bim Bam ’64. Dat dit een bijzonder feest was blijkt wel uit de aanwezigheid van KRO en NCRV. Beide omroepen deden verslag van het festival: een gezamenlijk feest van drie kerken was landelijk nieuws. Tenslotte was in 1964 samenwerking tussen de kerken nog niet gewoon. BALLONNENFEEST
Op zaterdag 6 juni 1964 was er speciaal voor de kinderen een ballonnenfeest. Honderden ballonnen werden met gas gevuld om, voorzien van een kaartje met de gegevens van de kinderen, de lucht in te gaan. Van wel 150 ballonnen werd het kaartje teruggestuurd. Het verst kwam de ballon van Astrid Sjouw deze kwam in Skurup, Zweden (860 km) terecht.
Na Bim Bam ’64 had men de smaak te pakken. Het eerste festival was leuk geweest en bracht ook nog veel geld op. De netto-opbrengst was fl 6.158,06 (in de wijk Overwhere werden toen nieuwe huizen gebouwd voor prijzen tussen de fl 17.000,- en fl 25.000,- ). Volgens het financieel verslag ontving men fl 1.117,50 aan entreegelden. Enveloppentrekken was duidelijk populairder dan speertjes werpen. De opbrengst was fl 322,10. Maar het ballengooien spande de kroon: fl 327,35. De grote trekpleister was echter het ‘Lichtnamenspel’ met een omzet van fl 2.500,-. Hier moesten wel de inkoopkosten van de prijzen nog af.
en e-mail al die vrijwilligers bereiken? Komt het antwoord: “We plaatsten gewoon een oproep in de krant (en kerkbladen) en de vrijwilligers stonden in de rij. Moest je iemand specifiek hebben, dan stapte je op de fiets of liep er gewoon heen. Voor het festival wist men al snel wie welke taak leuk vond en aankon. Iemand die graag het verkeer regelt zet je niet achter ‘enveloppen trekken’. Het regelen van de bezetting van de activiteiten tijdens de festivals was wel een enorme klus. Iemand die bij bijvoorbeeld het envelop pentrekken stond, moest na 2 uur toch wel worden afgelost.” “Soms ging de planning niet goed. Op een keer was het bier op en moest er een nieuw fust worden aange slagen. Dit is echter een vak apart. Er was één Bim Bammer die dit kon, maar die was thuis. Geen bier hebben kon niet, dus stapte iemand op de fiets en werd de heer Jonk van de Overwheersepolderdijk van huis gehaald om het bier te regelen.”
Een plattegrond maken was in 1969 nog echt handwerk voor een technisch tekenaar.
Ieder jaar weer een nieuw vrolijk Bim Bam Festivallogo met dito posters, die op veel plaatsen in Purmerend werden opgehangen, onder andere bij alle deelnemende winkeliers.
In het verslag werd een vergelijking gemaakt van de opbrengst met het aantal ‘manuren’. De Bim Bammers besteedden 800 uren voor een opbrengst van fl 6.000,-. Dat is fl 7,50 per uur! (Het minimum uurloon werd in 1964 verhoogd naar fl 2,75 per uur!) BIM BAM ’65 ONDANKS FINANCIEEL SUCCES… TOCH EEN DRAMATISCH SLOT
Van 5 tot en met 11 mei 1965 organiseerde de kersverse stichting Bim Bam het 2e festival. Niet één maar twee tenten werden opgebouwd tegenover het Stadsziekenhuis. Niet één maar twee hele dagen (5 mei en de zaterdag) zorgden voor nog meer bezoekers en inkomsten. Met mooi weer trok de eerste dag (5 mei) al 3.000 bezoekers. Hierna was het mooie weer over. Dit drukte het bezoekersaantal; in totaal kwamen er ruim 5.000 betalende bezoekers. In de nacht van zaterdag op zondag werd er gelukkig al veel opgeruimd. Om 7.00 uur luidde de nachtwaker de stormbel. Een heftige storm dreigde de tenten te slopen. Veel vrijwilligers die net in bed lagen werden opgetrommeld om te redden wat er te redden viel. De grote tentoonstellingstent bleek niet te redden. Er konden gelukkig nog veel spullen uit de tent worden gered voordat het te gevaarlijk werd om nog naar binnen te gaan. Doordat acht mannen aan de touwen hingen kon de ‘kleine’ tent wel worden gered. Aangezien het zondag was kwamen veel gereformeerden zoals gewoonlijk voor de kerkdienst naar de Singelkerk en Kruiskerk. Hier werden de mannen vriendelijk maar dringend verzocht het nette pak te verwisselen voor werkkleding en te gaan helpen op het festivalterrein. Velen gingen direct helpen. Koffie, soep en brood werden georganiseerd.
In de kranten stonden pagina’s vol Bim Bam-advertenties.
Ondanks de schade aan tent en spullen was het festival een succes, weliswaar geholpen door de verzekering. Toch smaakte het nog steeds naar meer en er volgden nog elf festivals. Het parkeerterrein tegenover het Stadsziekenhuis bleek niet meer te voldoen. Het festival trok verder Purmerend in. Een braakliggend terrein tussen de Suze Groenewegstraat en Burgmeester Kooimanweg was de volgende standplaats, maar na twee jaar begon men daar flats te bouwen. Vervolgens bood het grasveld tussen de Van IJsendijkstraat en het Jhr. van Cittersplein ruimte aan de tenten. PALEN BRAKEN ALS LUCIFERHOUTJES
Tijdens het 7e festival in 1970 ging het opnieuw mis. Op woensdag 28 april gooide een heftige storm roet in het eten. Nu niet na afloop van het festival maar een dag na de opening. De brandweer probeerde door het natspuiten van de tenten de boel te redden. Gemeentelijke hulpdiensten, standhouders en vrijwilligers brachten spullen in veiligheid. Maar ook met de hulp van de tentbouwer/leverancier vielen de tenten niet te redden. Dit betekende het einde van het festival. Maar men zat niet in zak en as. Pijlsnel werd al op 5 mei in de Kruiskerk een fancy fair georganiseerd. Hier geen stands van middenstanders maar wel vermaak. Veel prijzen en prijsjes, maar ook de materialen voor het vermaak, waren gered. De schade voor de standhouders was groot. Niet alleen aan spullen maar ook aan gemiste bezoekers. Direct kwam de roep dat dit echt niet meer kon. In zes jaar tijd tweemaal een grote schade door storm toonde het risico van het gebruik van tenten. Een nieuw onderkomen was snel gevonden in de Veilinghal. Mooi centraal gelegen aan de Burgemeester Kooimanweg met meer vloeroppervlak dan ooit in de tenten.
KERKKLOKKEN LUIDDEN 15 MINUTEN
Omdat de opbrengst van de fancy fair toch veel minder was dan van een festival en omdat er toch ook financiële schade was, werd een enveloppen-/bedelbriefcollecte georganiseerd. Bij alle hervormde, gereformeerde en katholieke inwoners van Purmerend werd een envelop met brief bezorgd. Op zaterdag 9 oktober luidden alle kerkklokken 15 minuten en werden de enveloppen opgehaald. Deze collecte bracht fl 6.200,- op.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
RAD VAN AVONTUUR
Een kleurrijk rad met 100 vakjes. Het vakje waarin de lip bleef staan na een forse slinger aan het rad bepaalde wie een prijs had gewonnen.
FESTIVAL IN DE VEILINGHAL
De Veilinghal bood veel meer ruimte. Niet alleen binnen maar ook buiten. Met de ruimte steeg ook het aantal bezoekers, met in 1974 16.500 betalende bezoekers! WAT WAS ER ZOAL TE DOEN TIJDENS EEN FESTIVAL?
Direct bij binnenkomst vond je de stands van de midden standers zoals: Apollo met kampeeruitrusting, Whereflora met bloemen en planten, Baltus met wandbekleding, Debets woninginrichting, Overnoord met alles over tuinaanleg en verzorging, Wouda muziek en Radio Zijp, Boekhandel de Wit met boeken en knutselspullen en nog vele andere vertegen woordigers van de middenstand in Purmerend. Veel stand houders gaven korting op bestellingen of hielden Bim Bam kortingsacties in hun winkel. DEMONSTRATIES, VOORLICHTING EN WERVING
Ieder jaar werden de standhouders uitgedaagd om de mooiste stand te maken. Veel standhouders verzorgden ook demonstraties zoals: kantklossen, modeshow, pottenbakken of gewoon lekker proeven. Ook waren er Purmerendse primeurs zoals de
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM BIM BAM FESTIVAL
Een meerdaags festival met middenstanders die hun waren in een stand aanprij zen en demonstreren (zoals op de ‘Huishoudbeurs’) en met ruimte voor vermaak. Een feest van informatie, plezier en ontmoeting.
kleurentelevisie bij de firma Wittebrood in 1968 en een zonnescherm voor in de auto. Drogisterij Piet verzorgde in 1967 dagelijks demonstraties van Sikkens autoflex in spray en speciaal voor de dames demonstraties met de nieuwe Zweedse schoenverf Lady Esquire. Naast de stands van de middenstanders was er ook ruimte voor voorlichtingskraampjes van onder andere: het Rode Kruis, de Nierstichting en de Dierenbescherming. Deze stands werden soms gratis beschikbaar gesteld door de Bim Bam maar soms ook gefinancierd door bedrijven die zelf geen stand hadden. In 1965 was roeivereniging ‘De Where’ aanwezig met een stand en dat leverde veel nieuwe leden op. Na het festival bedroeg het aantal leden 125. Niet gek voor een vereniging die in 1958 was opgericht en tot dan nog maar een beperkt aantal leden had. FANCY FAIR
In het fancy fair- of feestgedeelte was ruimte voor een schiet tent, enveloppentrekken, grabbelton, ballengooien, auto racebaan met spannende wedstrijden, kegelen, hengelen en vrolijke keuken (oud servies stukgooien). Bij veel stands viel een prijs te winnen. Beroemd waren de beren die ieder jaar groter leken te worden. De verfcentrifuges waren een speciale creatieve activiteit voor groot en klein. Ook werd er vele jaren naar de ‘Schutterskoning’ gezocht. Wie Schutters koningen werden is niet bekend. Pastoor De Jong werd bij zijn 25-jarig ambtsjubileum tot ere-Schutterskoning benoemd. Hem werden de versierselen omgehangen en hij ontving de zilveren luchtbuks. RAD VAN AVONTUUR
Naast de stands met de activiteiten was er het Lichtnamenspel en later het Rad van Avontuur. Het Lichtnamenspel vermeldde de namen van deelnemende winkeliers. Prijswinnaars waren diegenen die de naam van de oplichtende winkelier op hun lot hadden staan. Voor het Rad van Avontuur werden plankjes met 4 of later 2 nummers verkocht. Pas als alle plankjes waren verkocht (‘iedereen los???’ was steeds dezelfde vraag van de draaier) gaf Herre Swart of later Hans de Meij een slinger aan het rad. Dit ging jarenlang gepaard met een vast ritueel van het hoedje en het luiden van de koeienbel. Vele slagroomtaarten, leverworsten, flessen wijn en andere prijzen werden op deze manier verloot. De meeste prijzen werden beschikbaar
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
RADDRAAIER
Het rad werd bediend door de raddraaier. Deze moedig de het publiek aan de plankjes te kopen en contro leerde of alle plankjes waren verkocht. Herre Swart en Hans de Meij waren het langst de vaste raddraaiers.
gesteld door de middenstanders. Dat werd uiteraard bij iedere prijs vermeld. MUZIEK EN SHOWS
Voor een drankje was natuurlijk gezorgd. Koffie, thee, frisdrank, bier en wijn waren ruim voorradig. Voor een terras met bar was genoeg ruimte vrijgemaakt. In 1968 was er voor de verwende uitgaanders een speciale Seven-Up Longdrinkbar naar exclusief recept van de Seven Up Bottling Company. Een podium gaf ruimte aan vele artiesten. Zowel overdag als ’s avonds waren er optredens van plaatselijke muziekkorpsen als Kunst na Arbeid, de Boerenkapel, het Stedelijk Orkest of artiesten als Arie Dijkhuizen. Deze laatste was met zijn Cordovox of accordeon de ‘hofaccordeonist’. In 1969 maakte de doedelzakband ‘Boys Brigade’ in Schots kostuum een wandeling door Purmerend en trad op in de tent. In 1975 traden landelijke sterren als Ria Valk en Ben Cramer op. Op de laatste moest men wel een uurtje wachten. Naast muziek was er ruimte voor shows zoals turndemon straties door O.Z.O. - Purmerend en van de trampoline springers van Nea Volharding. Modeshows werden verzorgd door Sport- en Modehuis Eggersman, Modehuis Deitmers en Boetiek Monique. In 1975 was er zelfs een hondenshow op het buitenterrein van de Veilinghal. In 1974 werd een Miss of Mister Purmerend gekozen. Na een oproep waren er maar 6 kandidaten, daarom leverde mannequinschool Elegance 20 kandidates. De mannequins wisten niet dat het om een missverkiezing ging. Zij waren hier niet blij mee. Ook al was één van hen de winnares. De missverkiezing bleek dus geen succes te zijn. De Astrixen Obelixverkiezing leverde ook te weinig kandidaten op en ging daarom niet door. Het Kindersongfestival was gelukkig wel een succes. (Over dit songfestival leest u in een ander hoofdstuk van dit boek). SPECIAAL VOOR DE KINDEREN
Voor de kinderen was er op Koninginnedag altijd een speciaal kinderfeest met goochelaar, clowns en poppenkast. In 1973 waren er behendigheidswedstrijden. De 4- en 5-jarigen mochten op een driewieler, de 6- en 7-jarigen in trapauto’s of skelters. De 8- tot 10-jarigen deden met de autoped de slalom en de 10- tot 12-jarigen op de fiets. Daarnaast was er een wedstrijd voor de mooiste zeepkist.
Bij de reclame-optocht op 22 april 1974 werden 4.000 vlaggetjes uitgedeeld aan de kinderen. Een aantal jaren werd een ballonwedstrijd georganiseerd en het was steeds de vraag wiens ballon het verst kwam. Winnende ballonnen zijn gevonden in Haulerdijk (Friesland) en zelfs in Zweden, Denemarken en Duitsland. THEMA’S
De laatste festivals kregen een landenthema. In 1973 was dit Oostenrijk, Tirol; dit leverde waarschijnlijk het hoedje op van de draaier van het Rad van Avontuur dat nog vele jaren is gebruikt. In 1974 was het thema Spanje, hetgeen commentaar opleverde van Amnesty International. Zij wezen op de Franco-dictatuur, maar Spanje was toen al hét vakantieland. Amnesty International kreeg ruimte om deze kant van Spanje te belichten. In 1975 werd het een Franse week. De Bim Bam probeerde dit voor heel Purmerend te organiseren in het kader van ‘30 Jaar Bevrijding’, maar dat is helaas niet gelukt. Wel was er een stokbrood van 32 meter, een mini Tour de France op de hometrainer en een nieuw autoracespel met Purmerendse autodealers. Verder waren er jeu-de-boules wedstrijden op het Wormerplein en een fototentoonstelling van een Franse fotoclub in de Taborkerk. EINDE FESTIVAL
Het festival werd in 1976 voor het laatst georganiseerd. Nu niet in de Veilinghal maar in de Taborkerk. Dit was een festival in afgeslankte versie. Zonder stands van de middenstanders. Hun belangstelling was inmiddels veel minder dan in 1964. Ook de animo van de vrijwilligers voor het organiseren van het grote festival werd steeds minder. Het is bij één festival in de Taborkerk gebleven. Door het ontbreken van de winkeliers was het festival geen succes meer en niet voor herhaling vatbaar.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
PLANKJES
Voor het Rad van Avontuur waren er twee sets plankjes met op ieder plankje twee nummers. Pas als alle plankjes waren ingeleverd werd de verkoop van de andere serie gestart.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
BIM BAM-BUS
Om de textielbakken leeg te halen is een bestelbus aangeschaft. Inmiddels zijn we al aan onze derde bus toe. De bus is voorzien van het Bim Bam-logo en contactgegevens. De bus staat altijd geparkeerd bij de bakkenist (chauffeur) van dienst. Ook op de actiedagen wordt de bus ingezet.
HOOFDSTUK 4
BIM BAM KINDERSONGFESTIVAL (1973-1979) Een nieuw onderdeel van het Bim Bam Festival: een podium voor Purmerends talent. Bij het Bim Bam Festival van 1973 werd voor het eerst een Kindersongfestival georganiseerd. Wim de Vos was de motor achter dit onderdeel van het festival. Het was duidelijk dat de reclame via de scholen was gemaakt. In het verslag in de krant is te lezen dat zich voor de eerste talentenjacht tientallen kinderen hadden aange meld, waaronder een aantal scholen die met een heel koor kwamen. Er waren twee categorieën: koren en individueel. De eerste prijs voor koren werd het eerste jaar gewonnen door het RK kinderkoor Wheermolen. Zij mochten van reisbureau de Purmer een bustocht maken. Jac Colijn en Jeannette Snayer deelden de individuele hoofdprijs. Wat hun prijs was stond helaas niet in de krant vermeld. AANPASSING REGELS
Na het stoppen van het festival in 1977 werd in de Taborkerk het Kindersongfestival voortgezet. De koren haakten echter af. Om voldoende deelnemers te trekken werden de regels aangepast. De maximale leeftijd van de deelnemers ging
Interview Jacqueline Zoutberg Het begon allemaal met het Kindersong festival van de Bim Bam in 1977 “Ik zag de aankondiging hangen en heb me in een opwelling opgegeven. Dertien jaar was ik toen.” Aan het woord is Jacqueline Zoutberg, winnares van het Kindersongfestival 1977 en 1978. “Het was de allereerste keer dat ik meedeed aan een
songfestival en ik won meteen de eerste prijs met het liedje ‘Mijn oma van 80’. Vanaf toen is het gaan rollen. Ik gooide me helemaal op het zingen en ging hiervoor op zangles bij de Muziek school Waterland. Dat heb ik negen jaar gedaan. Ik ben ook op tapdansen en showballet gegaan. De tweede keer, in 1978, won ik geloof ik met het liedje ‘Parfumerie’, maar dat weet ik niet meer zeker. In 1979 heb ik niet mee gedaan, maar ik heb toen wel de prijzen uitgereikt.”
VARA’S VOORSTELLING “Daarna deed ik aan allerlei talentenjachten mee, de meeste keren in The Shorts of London op het Rembrandtplein. Ook heb ik aan ‘Vara’s Voorstelling’ meegedaan met het liedje ‘Mijn oma van 80’ en kwam ik op televisie. Daar heb ik overigens niet gewonnen, ze vonden me iets te jong.”
naar 16 jaar. Duo’s, imitatie- en playbackkandidaten waren ook welkom. Maar de kop boven het verslag in de krant uit 1979: ‘Veel gejoel, weinig wol’ geeft aan dat het niveau niet hoog was dat jaar. Het beste optreden van die middag was van de goochelaar Romeijn.
“Ik kreeg wel het advies om naar de Kleinkunstacademie te gaan en hoewel ik niet de juiste vooropleiding had, ben ik op basis van mijn talent daar ook aangenomen. Ik heb er drie jaar opgezeten, maar op een gegeven moment kom je er toch achter dat je erg jong bent en de juiste vooropleiding ontbreekt. Als het te moeilijk werd ging ik de markt over. Ik deed alleen mee met die dingen die me gemakkelijk afgingen. Toen ben ik gestopt.”
De winnares met de jury, 1977. TALENT
Dat het Bim Bam Kindersongfestival talent op kan leveren was in 1977 al gebleken met winnares Jacqueline Zoutberg. Zij was ook de winnares in 1978. Hierna zette zij de eerste stappen in de professionele muziekwereld. Lees wat Jacqueline hier zelf over zegt in het aparte interviewtje in de zijkolom. In 1980 waren er te weinig aanmeldingen en werd het Kindersongfestival geannuleerd. Het Kindersongfestival bracht veel kinderen veel plezier, maar of het geld opbracht is niet duidelijk maar ook niet alles hoeft geld op te leveren.
BONTE AVONDEN “Ik denk toch nog wel vaak terug aan die tijd, het was erg leuk allemaal. Op televisie zie ik allemaal mensen die ik destijds tegenkwam bij de talenten jachten, zoals Marco Borsato en René Froger.” “Ik doe er nu helemaal niets meer mee. Wel zing ik nog op de ‘bonte avonden’ in de Rusthoeve, waar ik nu werk en dat geeft veel voldoening. Het begon allemaal met de Bim Bam. Een stichting die veel doet voor goede doelen; een heel goed initiatief.”
HOOFDSTUK 5
OUD PAPIER In 35 jaar haalden de Bim Bammers 13.191.000 kg oud papier op. Begin jaren 60 startte de gereformeerde kerk met het inza melen van oud papier in Purmerend. Met een jutezak op de rug belde men huis aan huis aan om te vragen of de bewoner oud papier had voor de gereformeerde kerk. Naast de gerefor meerden deden ook de voetballers van F.C. Purmersteijn dit. In 1964 bundelden de bouwfondsen van de Hervormde Gemeente, de Gereformeerde Kerk en de RK Paulusparochie de krachten en werd het inzamelen groots opgezet. OPHALEN
Bij de start van de gezamenlijke oud papierinzameling werd de werkwijze van de gereformeerden voortgezet. Een ophaalploeg trok met vrachtauto of tractor een wijk in en belde huis aan huis aan. Het verzamelde papier werd direct ingeladen. Na weging werd gelost in de ‘aardappelloods’ van Bart aan de Burgemeester Kooimanweg. Hier werd het papier gesorteerd in kranten-, bontpapier en karton. Dit in verband met het verschil in prijs per kilo. In het begin leek dit sorteren nog leuk maar in plaats van dat de berg slonk, groeide deze alleen maar. In de loop van de dag haakten steeds meer mensen af. Op een gegeven moment is besloten te stoppen met sorteren en de rest ongesorteerd bij De Graaf af te leveren. Nanno Jager vergat nooit dat hij ’s avonds pas om 22.00 uur, roetzwart, thuiskwam. Dit was direct de laatste keer dat het papier werd gesorteerd.
Interview Loek Jonk Iedereen heeft zijn eigen verhaal en herinneringen aan de Bim Bam. Loek Jonk vertelt hoe hij als chauffeur vanaf het begin bij de Bim Bam was betrokken. “Ik weet niet meer wie me heeft gevraagd, ik ben ervoor geronseld”, vertelt Loek Jonk. “De oprichters van de Bim Bam waren op zoek naar de beste chauffeurs en daarvoor gingen ze naar Autobedrijf Jules Groot. Hij kende immers goede chauffeurs; ik was er een van.” “In het begin haalde ik met het busje van mijn werk het oud papier op in de binnenstad. Dat was altijd erg veel. We losten dit papier bij De Graaf aan de Beemsterburgwal. Later
Een van de eerste ‘oud papierkaarten’: Purmerend ingedeeld in ophaalwijken.
reed ik met een grotere vrachtwagen, een 5-tons auto. Hier laadden we 9 ton papier op. Ik stapte zelf steeds uit de cabine om het papier op te stapelen. Oorspronkelijk was het een wagen om stro en hooi op te laden, uitgerust met rekken om het stro en hooi bij elkaar te houden.
INGEDEELD PER WIJK
Na twee jaar papier ophalen nam het animo van de vrijwilligers af. Voor diegenen die wel kwamen werd de dag steeds langer en zwaarder. Het papiercomité, dat inmiddels de papieracties regelde, bedacht dat als de vrijwilligers maar twee uur bezig zouden zijn in plaats van een hele dag, er zich meer mensen beschikbaar zouden willen stellen. Zo werd het plan ontwikkeld om per wijkje het papier in te zamelen en dit door een autoploeg op te laten halen. Nanno Jager deelde Purmerend in kleine wijkjes in. Per wijkje werd een kopper aangesteld en nog een aantal vrijwilligers
verzameld. De kopper zorgde voor de coördinatie in zijn wijk. Hij bezorgde de folders bij de folderaars en activeerde de ophalers voor zijn wijk. Vroeg in de ochtend van een actiedag werd op strategische punten een aantal bundels jute- of postzakken neergelegd. De heren (jong en oud) trokken met kruiwagen en zakken hun wijkje in om huis aan huis aan te bellen en te vragen naar oude kranten. De zakken werden aan de weg gezet. Op sommige plekken werd een grote berg gemaakt. In de loop van de jaren bleek het steeds moeilijker voldoende vrijwilligers voor deze taak te vinden. In veel wijken werd gestopt met aanbellen. Men vroeg de bewoners zelf het papier bij de weg te zetten. Rond het Kievithof hield men het tot en met de laatste papieractie vol. Dit zorgde altijd voor een mooie berg papier bij nummer 16 voor de deur. STOUWERS EN SJOUWERS
Om 10.00 uur werd op het verzamelpunt het vertreksein gegeven. Een traditie die ook in het textieltijdperk werd voortgezet. Een groot aantal bedrijven stelde een bus of vrachtwagen, vaak met chauffeur, beschikbaar. De Boer & Zn, Roet, Albert Beets, Wietse de Boer, Prins, Hans Robben, De Graaf en Van der Elst zijn een paar van de namen. Op een wagen ging een hele ploeg mee. Je had al gauw twee stouwers nodig. De stouwers brachten de zakken en dozen tot achterin de vrachtwagen en stapelden dit zorg vuldig op. De twee of drie sjouwers liepen naast de auto en sjouwden het papier van stoep naar auto. Zeker bij grote vrachtwagens viel het laden niet mee. Oud papier is best zwaar zeker als het stevig regent.
Dat werkte voor het papier natuurlijk ook goed, die rekken. Als de auto vol was reden we over de weegbrug op de Achterdijk om te kijken hoe groot de opbrengst was.” “Omdat ik in België ging werken ben ik er een paar jaar tussenuit geweest, maar al jaren doe ik weer volop mee en breng ik lege zakken rond in de Wheermolen voor de inzameling van kleding. Ik heb goede herinneringen aan de Bim Bam.”
De gemeente Purmerend stelde vuilniswagens met chauffeur beschikbaar om het oud papier op te halen en de vrijwilligers reden mee.
VUILNISWAGEN MET CHAUFFEUR
Door de groei van Purmerend kwamen er steeds meer wijken. Op een gegeven moment groeide het aantal vrijwilligers niet mee. Het lukte niet om ook voor de nieuwe wijk de Gors ophaalploegen te organiseren. In eerste instantie gold dit ook voor de Purmer (de volgende nieuwbouwwijk). Totdat de leden van de MOG hun eigen dochteronderneming van de Bim Bam startten. In de Purmer ging men met auto en aanhanger de deur langs. Hoe dit ging beschrijft Jannes Tijssen in het volgende verhaal. Door de groei van Purmerend en de veranderende tijd steeg de opbrengst van het oud papier van 28.000 kg tot ongeveer 100.000 kg per actie. De stijgende opbrengst bleek steeds moeilijker op te halen met vrachtwagens. Voor een vrachtwagen waren te veel Bim Bammers nodig. Ook het
oud papier ophalen dreigde aan het succes ten onder te gaan. De gemeente Purmerend wilde zo graag dat de Bim Bam papier op bleef halen dat ze vuilniswagens met chauffeur beschikbaar stelde. Dit was een uitkomst. Per auto waren er nog maar twee sjouwers nodig. Het laden en lossen ging ook nog eens veel sneller en was minder zwaar. Naast de vuilniswagens waren er ook nog vrachtwagens en busjes nodig om alles op te halen. KARTON OPHALEN
Vanaf 1964 werd een aantal jaren maandelijks op vrijdagavond bij de winkeliers in de binnenstad het karton opgehaald. Toen de opbrengst hiervan zover daalde dat Bim Bammers zeiden “we kunnen beter een tientje lappen dan een hele avond buffelen, dat levert meer op”, is men hiermee gestopt. BESTE PRIJS
Het papier werd na weging in eerste instantie afgeleverd bij de loods van De Graaf aan de Beemsterburgwal. Later verhuisde De Graaf via het Spoorwegemplacement naar de Baanstee-West. Naast De Graaf was ook Van der Elst Papierrecycling een afnemer van het papier in Purmerend. Wie de afnemer was kon per jaar wisselen. Net wie de beste prijs bood. DE KANTINE
Op de actiedag was er kantineruimte nodig waar de vrijwil ligers zich ’s morgens verzamelden en waar ze konden lunchen. Deze ruimte werd ook gebruikt voor de nazit. Soms kon men terecht in de kantine van De Graaf en Van der Elst. Maar ook de gemeente Purmerend stelde de kantine van de Gemeentewerf hiervoor beschikbaar. Vanaf 9.30 uur staat al 50 jaar de koffie en koek klaar. Voor het startsignaal is er eerst tijd voor een peptalk en het verwelkomen van nieuwe vrijwilligers. Dit verwelkomen roept altijd een luid applaus op van de mede-Bim Bammers. Terwijl de ophaalploegen onderweg zijn, wordt het nodige brood gesmeerd en de soep opgewarmd. Uiteraard is er een voorraad melk en karnemelk voor de lunch. Aan het einde van de actiedag is er ruimte voor een frisje of biertje met leverworst en kaas erbij. DE OPBRENGST
Begon de eerste actie met 28.000 kg oud papier. De laatste jaren waren acties met een opbrengst van 100.000 kg heel gewoon. Helaas steeg de opbrengst niet gelijk met het aantal kilo’s. De opbrengst per kilo was namelijk zeer wisselend.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
GEINMARKT
De hoogste opbrengst ooit was fl 0,25 per kilo. Maar na deze piek daalde de opbrengst tot fl 0,04 per kilo. Dit was niet eens de echte opbrengst maar de garantieprijs die door de gemeente Purmerend werd betaald aan de Bim Bam. In deze jaren moest de gemeente betalen om het papier af te kunnen leveren aan De Graaf of Van der Elst. Ook al haal je 700.000 kg in een jaar op dan levert dit bij fl 0,04 netto niet zoveel op. Tenslotte waren er ook kosten van catering en de folders. Achteraf moet men een enorm respect hebben voor al die Bim Bammers die volhielden en stug doorgingen. Ook al was de netto-opbrengst gering. 22 NOVEMBER 1997: HET EINDE VAN HET OUD PAPIERTIJDPERK
In 1996 komt wethouder H. Krieger met een plan waarbij de gemeente Purmerend zelf oud papier gaat inzamelen. Het bestuur van de Bim Bam staat, net als de scholen en sportverenigingen, op de achterste benen. Als compensatie mogen de organisaties die tot dan toe papier inzamelen textiel gaan inzamelen. Op dat moment stonden er in Purmerend textielcontainers van KICI. KICI maakte bezwaar tegen het intrekken van de vergunning voor het plaatsen van containers. In september 1996 besluit het gemeentebestuur toch dat de gemeente het papier gaat inzamelen. KICI zal gaan optreden als textielmakelaar en krijgt zo toch nog wat geld. KICI komt nog met voorstellen voor ondergrondse containers. Ook de Bim Bam geeft aan dit te willen doen. Na heftige discussies binnen de Bim Bam tussen de vrijwilligers, besluit het bestuur dat textiel inzamelen mogelijk is. Een aantal vrijwilligers wil geen voddenboer worden en stopt. Op 22 november 1997 wordt voor het laatst oud papier opgehaald.
De rommelmarkt met een beetje extra vermaak. Bedacht in 1964 omdat het voor Amsterdammers zo lekker klonk: “Gein op het Wormerplein”. Ook na de verhuizing naar de NuKahal bleef de naam Geinmarkt bestaan en was een begrip in Purmerend.
Interview Nanno Jager 13 Maart 2014 had ik nog een interview met Nanno Jager. Hij was een Bim Bammer van het eerste uur en vond het erg leuk om mee te werken aan dit boek. Begin juli 2014 is Nanno helaas overleden. Nanno Jager vertelde zijn eigen verhaal na mijn vraag: “Wat heeft u gedaan voor de Bim Bam en wat zegt de Bim Bam u?” “Vijftig jaar al ben ik ermee bezig. In 1964 kregen de gezamenlijke kerken, de Gereformeerde Kerk, de Nederlands Hervormde Kerk en de Rooms-Katholieke Kerk de gedachte om gezamenlijk iets te organiseren om de financiën te verbeteren. Ik werd destijds benaderd door de heer Van der Land van de Hervormde Kerk om mee te helpen een papieractie op touw te zetten. We stelden een commissie samen waaraan drie deelnemers van iedere geloofsgemeenschap deelnamen; negen man in totaal dus.”
Een van de vrijwilligers met een jutezak voor oud papier.
INDELING IN WIJKEN “In het begin werden mensen via de kerkblaadjes opgeroepen om om 9.00 uur naar een loods aan de Beemsterburgwal te komen. Een keer in de twee maanden op de afgesproken dag kwamen daar tractoren met landbouwvoertuigen langs. De mensen gingen dan met die wagens de wijken in om oud papier op te halen. Aanvankelijk ging iedereen enthousiast aan het werk, maar dat enthousiasme werd steeds minder, want het was veel en zwaar werk en er zat geen structuur in het inzamelen. Toen is men begonnen om de wijken in te delen; iedere wijk kreeg vijf mensen toegewezen en hoewel
nu geen oud papier meer wordt opgehaald, bestaat die indeling nog steeds.” “Die vijf mensen gingen zomer en winter omstreeks 9.00 uur met wagens de wijken in. De mensen in die wijk hadden het papier klaarliggen en dit werd dan opgehaald. Later gingen de wagens over een weegbrug op de Achterdijk om vast te stellen hoeveel kg oud papier was opgehaald. ’s Morgens gingen de wagens leeg over de weegbrug en ’s middags (of ’s avonds) gingen de wagens volgeladen er nogmaals overheen. Zo kon de opbrengst worden vastgesteld.” KARTON IN DE RINGVAART “Er waren vaak bijzondere momenten, zoals de allereerste keer in de Wijdewormer toen de met karton volgeladen vrachtwagen in de ringvaart terechtkwam en al het karton in het water lag. Maar we zorgden ervoor dat al het karton er weer werd uitgehaald. En de allereerste inzamelingsdag waren we ‘s avonds pas om 22.00 uur terug.” “De Bim Bam heeft al die jaren op allerlei manieren geld ingezameld voor de kerkgebouwen. In plaats van papier wordt nu kleding opgehaald en dit levert veel meer op dan oud papier. Een deal met de gemeente ligt hieraan ten grondslag. Ook zijn bij veel winkelcentra kleding bakken geplaatst waarin bewoners hun afgedankte kleding kunnen deponeren.” “Noodgedwongen moest ik in 2013 wegens ziekte stoppen met mijn werk voor de Bim Bam.”
”Na dit interview heeft Nanno nog een aantal krantenartikelen gevonden en deze aan mij gegeven. Tijdens dit bezoek hebben wij nog de nodige herinne ringen opgehaald. Hij hoopte de publicatie van dit boek en het jubileum nog mee te maken. Helaas is Nanno op 7 juli 2014 overleden.” Wout Baller
DE BIM BAM IN DE PURMER Toen wij in 1982 vanaf Wieringen in de Purmer kwamen wonen hadden we via de Missionair Oecumenische Gemeenschap (MOG) al snel contact met andere kerkgangers en werden we ook al vlug ingeschakeld bij de uitvoering. Na de viering werd gezamenlijk koffiegedronken en nagepraat. Tijdens een van deze nazitsessies kwam het idee naar voren om in de Purmer papier op te gaan halen voor de Stichting Bim Bam. Onze vrienden die al langer in Purmerend woonden, waren vertrouwd met deze periodieke papieracties.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
STOUWERS
Alle vrachtwagens waren bemand met twee stouwers. Zij brachten de zakken en dozen naar achter in de vrachtwagen en stapelden het hier op.
SUCCES
Er werd contact gelegd met de organisatie in het stadje en een stapel lege jutezakken werd afgeleverd bij de toenmalige pastorie aan de Mandenmakerstraat. Een aantal van ons was raskampeerder en beschikte over een bagagekarretje, de dames werden ingeschakeld als chauffeur en de kinderen mochten helpen met sjouwen. Die eerste actie was een succes en in onze overmoedigheid namen we er ook een stuk Gors bij. Bim Bam afdeling Purmer was een feit. Ik weet niet meer hoeveel we die eerste keer ingezameld hebben en naar het veilinggebouw aan de Burgemeester Kooijmanweg hebben gebracht. Het werd een latertje en we waren afgepeigerd. DE KEET
Al gauw werd ‘de Keet’ het verzamelpunt en werden er andere vervoersmiddelen ingeschoren om het papier te verzamelen, zoals grotere bagagekarren, busjes en een trekker met boerenwagen, die moest worden gestart met een schroevendraaier tussen de contactpunten. De jutezakken bevielen niet erg en we gingen over naar containers, die afwisselend bij de Keet, het bouwterrein van het Gildeplein en andere plekken in de wijk werden geplaatst. Tijdens de actie werd een sweepstake georganiseerd, tegen betaling van een gulden (later 50 eurocent) kon je meedoen en de prijs was een fles wijn. Of het aan de kwaliteit van de wijn lag kan ik me niet herinneren, maar de fles werd niet vaak mee naar huis genomen. Wel een fles Cola, die een van de kinderen won.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
SJOUWERS
Tijdens de oudpapieracties waren het de sjouwers die langs de deuren gingen om te vragen of men oud papier voor de Bim Bam had. Zij sjouwden de zakken en dozen met oud papier naar de vrachtwagen en deponeerden het hierin. Later werd er niet meer aan de deur gebeld maar sjouwden de sjouwers het papier van de stoep naar de vrachtwagen.
BEKENDE KREET
Er gebeurde van alles tijdens de actie, een bril verdween tussen het papier in de container maar werd gelukkig teruggevonden. Ook werden er bankbiljetten gevonden, de eigenaar heeft zich nooit gemeld. Een bekende kreet tijdens de actie was: “Meneer van Heumen ben je er klaar voor?” En een nieuwe lading papier werd aangevoerd. BARBECUE
Tussen de middag werd er door andere vrijwillig(st)ers voor de inwendige mens gezorgd met soep en broodjes en na de actie was er bier voor deelnemers.
Voor de vrijwilligers was er in de zomer de befaamde barbecue, eerst bij de Keet en later op het korfbalveld van Korfbalvereniging De Purmer. Ingekorte versie van de tekst die Jannes Tijssen schreef voor het afscheidsboek van De Doortocht.
HOOFDSTUK 6
GEINMARKT Een rommelmarkt met extra vertier. Het verhaal van een simpele maar o zo leuke activiteit. In 1963 bedacht ds. B.A. Venemans dat al die nieuwe Amsterdamse Purmerenders hun Waterloopleinmarkt wel erg zouden missen. Hij stelde voor om onder het motto ‘Gein op het Wormerplein’ een rommelmarkt te organiseren. Het Wormerplein was het eerste winkelcentrum van Purmerend. In 1963 bestond het uit twee flats en een stuk braakliggend terrein. Het stuk aan de Van IJsendijkstraat was ingericht als parkeerterrein en dat is het 50 jaar later nog. Op dit parkeerterrein vond de eerste Geinmarkt plaats. VRACHTWAGENS VOL SPULLEN
Via krant, kerkbladen en folders werden alle Purmerenders opgeroepen het huis op te ruimen en hun spullen op te laten halen door de Bim Bam. Op woensdag-, donderdag- en vrijdagavond moesten 200 adressen worden bezocht (in het toen nog kleine Purmerend). Dit resulteerde in vrachtwagens vol spullen die op zaterdagmorgen in alle vroegte op het Wormerplein werden uitgestald op de kramen die de Purmerendse marktkramenverhuurder tussen 6.00 en 7.00 uur had geplaatst. Met als resultaat dat alle bewoners van de flats en huizen rond het Wormerplein wakker waren. Op zaterdag 4 april 1964 vond de eerste Geinmarkt plaats. Om 10.00 uur mocht de verkoop beginnen en deze stopte pas om 18.00 uur. Deze eerste Geinmarkt bracht netto
fl 2.250,- op. (De koopwoningen in de Overwhere kostten toen tussen de fl 17.000,- en fl 25.000,-.) Buiten deze mooie opbrengst bleek het gewoon heel leuk te zijn voor klanten, verkopers en bezorgers. Na dit succes kon een vervolg niet uitblijven. Een nieuwe traditie was geboren en zou duren tot en met het jaar 2000. BIM BAM BOEKENMARKT
In 1967 werd op 14 oktober de eerste Bim Bam Boekenmarkt georganiseerd. Op de Geinmarkt was zo’n groot aanbod van boeken en tijdens het ophalen van het oud papier werden de nodige boeken bij de weg gezet, dat een boekenmarkt haalbaar leek. Voor de eerste boekenmarkt waren ruim 6.000 boeken beschikbaar. De opbrengst was fl 1.100,-. In 1972 werd de laatste inmiddels boeken- én platenmarkt
georganiseerd. Niet op één plek maar op twee, namelijk op het Wormerplein én in het Makadocentrum. In het Makadocentrum was zelfs een kraam met alleen maar stripboeken. Op een klein doosje na waren in het Makadocentrum alle boeken verkocht. De boeken- en platenmarkten werden muzikaal opgeluisterd door een optreden van Tamboer- en Pijperkorps Willem Eggert. Met hun muziek verbonden zij beide markten. Vanaf 1974 werd de boeken- en platenmarkt een tweede Geinmarkt. De Geinmarkt verhuisde toen naar de NuKahal (kalverhal) op de Koemarkt. Het grote voordeel van de hal was dat het dak en de wanden dicht waren tot het moment dat de grote schuifdeuren opengingen. NUKAHAL OP DE KOEMARKT
Interview Cees Greuter “Ik ben bij de Bim Bam begonnen in het papier tijdperk, ik was destijds koster bij pastoor De Jong en de pastoor vond dat ik wel iets kon doen voor de Bim Bam. Ik ben toen gaan helpen met de papieracties. Dat is inmiddels al zo’n 38 jaar geleden.” Aan het woord is Cees Greuter, voormalig voorzitter van de Bim Bam.
De NuKahal was een grote vierkante hal. Langs de wanden stond een lang lint van marktkramen met een vaste indeling. Bij de ingang stond links direct het speelgoed gevolgd door ‘antiek’, huishoudelijk, boeken, textiel, koffie (niet onbelang rijk), elektrische apparatuur en als laatste het Rad van Avontuur met de prijzentafel. Het hele middenterrein was gevuld met meubilair. Doordat de hal was afgesloten kon de start van de Geinmarkt met een vast ritueel beginnen. Een minuut voor opening werden alle verkopers gevraagd naar hun kraam te gaan. Tien seconden voor de opening begon het aftellen waaraan iedereen meedeed. Bij ‘nul’ werd de deur opengeschoven en stortten de wachtende kopers zich naar binnen. Dit betrof altijd een vaste groep mensen. Zij wisten ook precies waar de stand van hun gading stond. Eerste keus hebben heeft voordelen maar je betaalt uiteraard ook de hoogste prijs.
“Na verloop van tijd, zo’n jaar of 30 geleden, ben ik in het bestuur gegaan. Ik nam destijds het voorzitterschap over van Jaap Verhoog. Door persoonlijke omstan digheden moest ik zes jaar geleden als voorzitter stoppen. Ik vond dat Wout Baller mijn opvolger moest worden en gelukkig was iedereen het daarmee eens. Hij doet het ook erg goed als voorzitter.” “Tegenwoordig breng ik nog de zakken naar de zakkeniers in de wijk en als het even
Moeder zoekt andere helft puzzel voor zieke zoon.
WAT WAS ER TE KOOP?
Uiteraard was het aanbod van de meeste spullen gelijk aan alle andere rommelmarkten. Het grote verschil was misschien dat de spullen gesorteerd stonden. Zo was er niet één puzzel maar soms wel honderd puzzels. De kraam werd dan ook steeds weer aangevuld. Er waren ook wel bijzondere aanbiedingen zoals een partij eikenhouten vaten, jerrycans of een partij schuimplastic. Piano’s zijn een verhaal apart. Bij iedere rommelmarkt was er altijd wel een piano. Eén piano is zeker drie keer op de Geinmarkt geweest. Ieder jaar in een andere kleur. Soms moesten de Bim Bammers goed op hun eigen spullen letten. In 1972 werd zelfs de helm van een Bim Bammer verkocht.
kan ben ik chauffeur op een wagen tijdens de actiedagen. De Bim Bam heeft één eigen auto, de andere auto’s, zo’n elf of twaalf, worden voor die dag gehuurd.” “In de eerste jaren dat ik bij de Bim Bam was, werd twee keer per jaar in de Nukahal een Geinmarkt gehouden. Hier heb ik de leukste herinneringen aan. Tijdens deze markt werden oude spullen verkocht of verloot. Het waren spullen die wij bij de mensen thuis hadden opgehaald. Samen met Dirk Visser ging ik soms twee avonden achter elkaar goederen en meubels ophalen. Dat was vaak lachen. Soms viel er wel eens iets van de wagen of zo.” “Ik vind het nog steeds mooi dat de Bim Bam zich vanuit de oecumenische gedachte inzet voor alle kerken in Purmerend, daarom doe ik er ook aan mee. Het onderhoud van de kerken en sociale projecten varen hier wel bij. Vaak doet de Bim Bam, bijvoorbeeld met kerst, ook een storting naar een goed doel. Het is toch prachtig dat dit tot stand komt door inzet van vrijwilligers!”
Najaar 2000, de allerlaatste Geinmarkt.
OPHALEN EN OPSLAG
Werden er bij de eerste Geinmarkt nog op drie avonden spullen opgehaald, na verloop van tijd werden in de loop van het jaar geregeld spullen aangeboden omdat huizen werden ontruimd of mensen gingen verhuizen. Bestuursleden gingen dan met de Bim Bam-aanhanger op stap. Om deze spullen op te slaan werd een garage gehuurd. Ook beschikte men enige tijd over een pand in de Nieuwstraat, waar in 1974 ook korte tijd de 1e kringloopwinkel van Purmerend was gevestigd. De winkel was enige zaterdagen geopend. Opslagruimte werd ook gevonden in een oud schoolgebouw. Het ophalen voor de Geinmarkt liep ook wel eens uit de hand. Soms was men ’s avonds om 23.00 uur nog niet klaar, waarover dan excuses in de krant werden gemaakt. De laatste jaren haalde men op de donderdagavond voor de Geinmarkt de spullen op en leverde deze af in de NuKahal. De volgende dag was er een ploeg vrijwilligers bezig de aan geleverde spullen te sorteren over de verschillende kramen. EXTRA VERTIER
Het extra vertier dat op de Geinmarkt werd geboden was, naast het Rad van Avontuur met zijn taarten en leverworsten, de kleurwedstrijden voor de kinderen. Deze kleurwedstrijden werden op het Wormerplein georganiseerd in samenwerking met de winkeliers. Op het Wormerplein was ook nog ruimte voor een grabbelton. Op 5 september 1973 was het extra feestelijk omdat koningin Juliana toen haar 25-jarig jubileum vierde. Als extra was er toen een schiettent en kon men mastklimmen. HET EINDE VAN DE GEINMARKTEN
In 2000 kwam er na 37 jaar een einde aan de Geinmarkten. Er waren meerdere redenen voor het bestuur om deze moeilijke beslissing te nemen. De belangrijkste reden was wel dat de opbrengst van de Geinmarkt niet meer in verhouding stond met de inspanningen van met name de bestuursleden. De organisatie van zo’n grote rommelmarkt met veel vrijwilligers valt niet mee. Steeds weer alle Bim Bammers optrommelen, regelmatig spullen ophalen bij gevers voor netto fl 7.000,- , wat op zich nog steeds een leuke opbrengst was, maar in het niet viel bij de opbrengst van het textiel. Met pijn in het hart namen vele Bim Bammers, die alleen beschikbaar waren voor de Geinmarkt, afscheid van de Bim Bam. Al deze mensen hadden vaak jarenlang met veel plezier hun vaste kraam bemand. De meesten hadden echter wel begrip voor het besluit van de bestuursleden.
Een hoofdrol voor de Bim Bam Geinmarkt in aflevering 10 van het vervolgverhaal van Japie, een lieverdje uit de stad.
“Je maakt soms de raarste dingen mee”. Het verhaal van Dirk en Cees ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Bim Bam.
HOOFDSTUK 7
TEXTIEL INZAMELING Het inzamelen van textiel: kleding, schoenen, linnengoed, kussens, gordijnen etc. voor hergebruik of als grondstof. In 1997 constateerde wethouder Hans Krieger dat er te veel oud papier en karton bij het restafval werd ingezameld. Ook al spanden scholen, sport verenigingen en de Bim Bam zich enorm in om zoveel mogelijk in te zamelen. Hij kwam met het plan om de gemeente Purmerend oud papier te laten inzamelen via de groene container. Dit plan kwam als een overval voor de toenmalige vergunninghouders (je mag niet zomaar oud papier inzamelen). ‘DE BIM BAM KAN DE KLEREN KRIJGEN’
Het bestuur van de Bim Bam bedacht nog een plan om toch in heel Purmerend te kunnen blijven inzamelen. Maar de gemeente was niet op andere gedachten te brengen. Wel kwam men met het voorstel dat de vergunninghouders voortaan textiel mochten inzamelen. Dit ten koste van KICI die al een aantal containers in Purmerend had staan. Na veel discussies binnen het bestuur en met de vrijwilligers werd de overstap naar textiel genomen. Voor een aantal Bim Bammers was ‘voddenboer’ worden een stap te ver en zij bedankten.
Interview Herman Wielage “Zo’n 24 jaar doe ik nu mee voor de Bim Bam, dat behelst ophalen van oud papier en later kleding“, zegt Herman Wielage, oud bestuurslid van de organisatie. “Als bestuurslid was ik er erg op gespitst dat er vrijwilligers waren om de zakken rond te brengen, want dat moet je niet verwaarlozen. In de Gors was niemand meer om zakken rond te brengen. Dat vond ik niet kunnen, het is funest voor je organisatie. ‘Dat gaat je nooit lukken’, hoorde ik als ik zei dat ik erop uit zou gaan om mensen hiervoor te werven. ‘Hoe heb je dat gedaan?’ was het dan als het me toch was gelukt!”
In de voorbereidingsperiode werd in Duitsland een zakken leverancier gevonden die de zakken gevouwen en gebundeld kon leveren. Met Waterland Bedrijven werd een overeen komst gesloten over de textielopkoping. Voor fl 1,- per kilo zouden zij het textiel afnemen, zelf gaan sorteren en verder verkopen via de kringloopwinkel (voor het oud papier werd fl 0,04 betaald). DE BESTE STAP OOIT
Op 14 februari 1998 werd door wethouder Hans Krieger en voorzitter Jaap Verhoog de eerste zak textiel in de gehuurde bestelbus gegooid. De overstap van papier naar textiel blijkt achteraf gezien de beste stap die de Bim Bam ooit heeft gemaakt (buiten de stap om met de Bim Bam te beginnen). In de week voor de actiedag werd voor de eerste keer huis aan huis de gele Bim Bam-zak bezorgd. Veel folderaars hadden de overstap naar de functie van zakkenier gemaakt. De kopper had in plaats van de folders, de bundeltjes zakken bezorgd bij de zakkeniers. Op de eerste actiedag waren er 14 bestelbussen met chauffeur en twee lopers beschikbaar. De meeste busjes waren gehuurd bij Bert Jonk maar een aantal trouwe ondernemers (Wietse de Boer, Hans Robben, Bartels meubels) bleven hun busjes beschikbaar stellen. Alle auto’s waren uitgerust met een portofoon (mobiele telefoons waren nog maar zeer beperkt beschikbaar) voor de communicatie met de centrale, annex soepkoker/ broodsmeerder (Jaap Verhoog). Dit om vragen te kunnen stellen of om berichten over gemiste zakken te krijgen. Helaas bleken de portofoons geen succes. Tot de tijd dat op iedere auto wel iemand met een mobiele telefoon aanwezig was, moest men wachten tot men terug was bij de uitvalsbasis. 45 TON KLEDING
De Purmerenders hadden duidelijk textiel gespaard. Aan het einde van de dag lag er achter het gebouw van de kringloop winkel een enorme berg textiel. De eerste dag was 44.720 kg opgehaald. Dit enorme succes had werkelijk niemand kunnen dromen. De kringloopwinkel kon dit aanbod ook duidelijk niet aan. Men had geen idee hoeveel 45 ton kleding is. In allerijl werden grote vrachtwagens geregeld waarin het textiel werd geladen en opgeslagen. Tot laat is men bezig geweest om de berg weg te werken. IN DE FILE
Omdat de klus te groot bleek voor de Waterland Bedrijven sloot de Bim Bam een overeenkomst met de firma Goed Goed. Het textiel zou voortaan direct vanuit de bestelbussen
“Ik ging gewoon bij de mensen langs, dan belde ik aan en vroeg of ze enkele keren per jaar zakken in de buurt wilden rondbrengen. Dat heb ik zo bij alle wijken in de Gors gedaan. Ik zei tegen mijn vrouw: ‘ik ga een loopje doen’ en dan zocht ik gewoon de straat op waar bezorgers nodig waren en belde aan. En het is me gelukt! Daar ben ik het meest trots op! In feite is dat het belangrijkste wat ik voor de Bim Bam heb gedaan.” “Voor de rest deed ik wat een bestuurslid moest doen, het gewone werk. Nu loop ik nog steeds een zakkenwijk in het Drontermeer, in de Purmer Zuid. Ik heb er nog steeds veel lol in.” “De Bim Bam is een uitste kende, betrouwbare organi satie, met een open doel. De verdeling onder de kerken is goed. Ook in Purmerend ligt de Bim Bam goed, dat merkte ik als ik bij de mensen aanbelde. Iedereen kent de Bim Bam.”
worden overgeladen in een grote trailer van 13 meter lang. Goed Goed huurde een aantal jongeren in om de wagens te laden. Bij het lossen van de bestelbussen kon er een bus tegelijk worden gelost. De zakken moesten worden doorgegeven om de hele vrachtwagen vol te stouwen. Deze manier van lossen en laden bleek toch erg tijdrovend. De volle bestelbussen stonden in de file op hun beurt te wachten. Bij de laatste actie van 1999 was de opbrengst zo groot (47.730 kg) dat ook een derde vrachtwagen niet voldoende was. Het wachten op vrachtwagen vier bleek lang te duren (waar haal je op zaterdagmiddag een vrachtwagen vandaan?). Pas tussen 18.00 en 19.00 uur waren alle busjes gelost. Goed Goed kwam met de oplossing: een hal aan de Flevostraat. Hier konden de busjes lossen in draadcontainers. Na wegen werden de containers opgestapeld in de loods om later in kleine hoeveelheden naar het sorteerbedrijf gebracht te worden. WINKELCENTRA
Op verzoek van de gemeente Purmerend werd in 2003 de kledingcontainer opnieuw geïntroduceerd bij de winkelcentra. Er bleek namelijk nog steeds veel textiel in het afval te verdwijnen. De containers werden geplaatst bij de wijkposten (politie/gemeente). Om vandalisme te voorkomen zouden de containers buiten kantooruren binnen staan. Het binnen zetten van de containers heeft maar erg kort geduurd. Al snel stonden de containers permanent op straat. Om vernieling te voorkomen stonden ze met een ketting aan een paal vast. Helaas is toch enige malen een container in een sloot geparkeerd of in brand gestoken. BAKKENISTEN
Voor het lossen van de containers werd een nieuwe groep Bim Bammers gevormd, de bakkenisten. In eerste instantie werd met de eigen auto een rondje langs de bakken gemaakt. Maar al snel werd de eerste Bim Bam-bus aangeschaft. Werd het eerste jaar ‘nog maar’ 56.901 kg opgehaald door de bakkenisten, in 2014 was het 256.560 kg. De bakkenisten losten hun auto in het begin in een garage aan de Meteorenweg. Op de actiedag werd de garage leeggehaald. Dit als toetje voor de ploeg die Wheermolen-West als wijk had. SORTEREN IN PURMEREND
Door de steeds verder stijgende opbrengst werd het voor Goed Goed interessant om het sorteerbedrijf naar Purmerend te verplaatsen. Zo konden de bakkenisten ook direct bij Goed Goed afleveren. De oude loods van autobedrijf
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
ZAKKENIER
Dit is de bezorger van de Bim Bam-zakken in een wijkje.
De inhoud van een volle bus wordt in de gereedstaande draadcontainer gelost.
Zeilemaker aan de Burgemeester Kooimanweg werd de nieuwe locatie. Hier was ook een kantine beschikbaar zodat er niet langer gebruikgemaakt hoefde te worden van de kantine van de Gemeentewerf. De kleinere bussen konden een verhoogd losplatvorm oprijden om in containers te lossen die laag op de grond stonden. Het lossen was nog nooit zo snel gegaan. De lege auto’s reden door de hal heen om zo weer op straat te komen. Na enige jaren werd het bedrijf verplaatst naar Burgemeester Kooimanweg 6. Op deze plek is het bedrijf in 2014 nog steeds gevestigd.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
BIM BAM-ZAK
Voor de inwendige mens wordt goed gezorgd tijdens de actiedagen. OUDE BEKENDE
In februari 2009 ging de gemeente Purmerend met een ander sorteerbedrijf in zee. Hiervóór moesten de inzamelaars zelf voor de verkoop zorgen, met alle problemen van dien. Omdat de Bim Bam harde afspraken over de aflevering in Purmerend had, werd voor de actiedag verhuisd naar de firma Tol Milieu in de Baanstee. Hier werd het textiel in eerste instantie in een hal gelost om later afgevoerd te worden in containers. Dit bleek geen succes. Bij de volgende acties werd er direct gelost in containers. Voor de bakkenisten stond er altijd een container klaar. In plaats van de containers werden nu weer de auto’s voor en na het lossen gewogen. Toen bleek dat de containers naar een nieuw sorteerbedrijf in de Purmer gingen (M&M Shoes aan de Oosterweg) werd besloten dat de Oosterweg ook nog acceptabel was om heen te rijden. Bij M&M Shoes werd weer in draadcontainers gelost. Voor 2013 bood sorteerbedrijf Wieland uit Wormerveer een betere prijs per kilo aan de gemeente Purmerend. Bij recyclingbedrijf De Graaf werd
De gele Bim Bam-zak is sinds de start van de textielinzameling een begrip in Purmerend. De fabriek levert de zakken gevouwen en gebundeld (per 50 stuks). Beide maken distributie en bezorging eenvoudig. De gele zakken zijn voorzien van een opdruk met informatie over de Bim Bam en over wat er in de zak mag.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
BIM BAM-AANHANGER
De Bim Bam-aanhanger wordt ingezet bij het plaatsen van de Bim Bam-borden en bij kerkelijke verhuizingen.
Elke actiedag begint met een peptalk en eindigt met de oproep: “rij aan het einde van de dag nog één keer door de wijk.”
Een gebruikelijk beeld in Purmerend tijdens aan actiedag van de Bim Bam.
een nieuwe plek voor de overslag gevonden. Hiermee was de Bim Bam weer terug bij een oude bekende. De Graaf was tenslotte jarenlang de opkoper van het oud papier geweest. Bij De Graaf wordt er gelost in rolcontainers die met een vorkheftruck worden omgekeerd boven de grote containers. Peter de Graaf en zijn medewerkers helpen alle actiedagen enthousiast met lossen. EIGEN ONTWERP CONTAINER
De in 2003 geplaatste containers waren gemaakt om binnen te staan en dagelijks naar buiten te rijden. Dit bleek bij de wijkposten niet te werken en al vlug stonden ze permanent op straat. Omdat er veel meer zakken werden gebracht dan er in de containers pasten, stonden er al snel op veel plekken twee of zelfs drie containers. Maar ook dit bleek niet voldoende. In 2009 liet de gemeente Purmerend een nieuwe container bouwen. Veel groter en zonder wielen. In de praktijk bleek de container echter niet te voldoen. Vooral de bakkenisten waren er niet blij mee. De bakkenisten Peter Kreetz en Rein van de Velden kwamen met een eigen ontwerp en prototype. Op basis van de schetsen en foto’s werd een nieuwe container gemaakt. Deze bleek in de praktijk prima te voldoen. In 2010 werden alle containers vervangen door de nieuwe. Bij de winkelcentra Meerland en Weidevenne kwamen twee containers te staan en bij alle andere winkelcentra één. Doordat de capaciteit van deze containers veel groter is treffen de Purmerenders bijna nooit meer een volle container aan, met als gevolg dat de opbrengst van de containers steeds verder stijgt. Dit gaat wel ten koste van de opbrengst van de actiedagen. ZES OF ZEVEN KEER PER WEEK
De bakkenisten halen zes of zeven keer per week deze bakken leeg. De meeste weken gebeurt dit door een chauffeur met een bijrijder. In 2 à 3 uur rijden zij hun ronde in Purmerend. De opbrengst per week is tussen de 3.500 en 7.000 kg. Een forse inspanning voor deze (meestal) senioren. Het zwaarst voor hen is de zuinigheid van veel Purmerenders die hun vuilniszakken leegstorten in de containers. De bakkenisten mogen het losse textiel weer in een zak stoppen. Het ontwerp van Peter en Rein is zo goed dat er veel minder last is van vandalisme. De containers zijn groot en zwaar waardoor verplaatsen wel heel veel moeite kost voor de vandalen. Ook het afsluiten voor Luilak en de oudejaarsnacht is een kleine klus. Met een simpele pen wordt de vulopening afgesloten.
KOPPERS EN ZAKKENIERS
De 14 koppers bezorgen in de week voor de week van de actiedag de pakketten zakken bij de 167 zakkeniers. De zakkeniers bezorgen de zakken in 648 straten. De straten zijn verdeeld in 177 wijken. Per actie worden er ongeveer 36.000 Bim Bam-zakken bezorgd. Ook de zakkeniers zijn zeer trouw. Jaarlijks zoeken we voor zo’n vijf à tien zakkeniers een vervanger.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
KOPPER
De functie kopper ontstond in 1966. De kopper coör dineerde een wijkje. Hij zorgde voor het bezorgen van de folders bij de folde raars en bij een groepje mannen en jongens die in hun wijk het oud papier verzamelden en aan de weg zetten. Sinds de overstap naar textielinzameling brengt de kopper de zakken bij de zakkeniers. Sinds vele jaren kan de kopper ook een dame zijn.
Lege zak in de bus, volle zak op straat.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
FOLDERAAR
De bezorger van folders. Voor iedere Geinmarkt, oudpapieractie en boekenmarkt werd een folder bezorgd.
Interview Jaap Verhoog, alias Mr Bim Bam Jaap Verhoog was van 1985 tot 2003, achttien jaar lang dus, voorzitter van de Bim Bam en is al meer dan veertig jaar betrokken bij deze stichting. Hij heeft goede herinne ringen en hij is nog steeds als kopper en zakkenier actief in de Wheermolen. “Het zal 1970 zijn geweest, zo’n vier à vijf jaar na de oprichting, toen ik bij de Bim Bam ben begonnen. Eerst heb ik gewoon papier opgehaald en gefolderd in de wijk Overwhere Noord. Later werd ik voorzitter, dat heb ik zo’n achttien jaar met veel plezier gedaan. Een van de hoogtepunten was ongetwijfeld het 25-jarig jubileum in 1990. Ter gelegenheid hiervan is toen een jubileumkrant gemaakt.” SPANNENDE TIJD “Ik was voorzitter toen we in 1998 van de gemeente Purmerend te horen kregen dat zij zelf het papier gingen ophalen en dat wij van de Bim Bam, kleding mochten gaan inzamelen. Cees Greuter, Henk Kommers en ik hadden destijds heel
intensief overleg met de gemeente. Dat was een spannende tijd, maar het contact met de gemeente werd steeds beter. Zelfs zo goed dat het een van de ambtenaren de opmerking ontlokte: ‘Ik dacht dat wordt kommer (met verwijzing naar de naam Kommers) en kwel, maar het is allemaal heel erg meegevallen’.” OORKONDE “Ik heb ook nog jaren met de bus gereden om bakken te legen, maar daar ben ik nu mee gestopt, ook met de actiedagen. Ik word al een dag ouder. Ik ben nog wel kopper en zakkenier - breng de zakken naar de mensen (zakkeniers) die deze in hun wijk verspreiden en ik verspreid de zakken ook nog in mijn eigen wijk. Toen ik stopte als voorzitter kreeg ik een oorkonde. Daar ben ik trots op. Ik heb me altijd met veel plezier voor de Bim Bam ingezet.”
HOOFDSTUK 8
BIM BAMMERS Dit zijn de vrijwilligers van de Bim Bam door de jaren heen. Het is onmogelijk om alle vrijwilligers in dit boek te noemen. Van veel weten wij de namen niet meer omdat hun naam niet meer in onze administratie voorkomt. Wij willen dit dan ook niet proberen. Een aantal Bim Bammers willen wij noemen omdat zij een bijzondere rol binnen de organisatie spelen of hebben gespeeld. Aan de wieg van de Bim Bam stonden ds. Venemans en ds. Van de Leer met hun idee om als Hervormde Gemeente en Gereformeerde Kerk samen één kerk te bouwen. Beide kerken hadden in 1963 een bouwcommissie met Tom van der Land als voorzitter van de hervormde commissie en Niek Mossel bij de gereformeerde commissie. Niek Mossel nam contact op met Tom van der Land om te kijken of ze geldwervingsacties konden coördineren zodat niet iedere week oud papier zou worden opgehaald of oliebollen worden verkocht. Omdat ook de RK Paulusparochie bezig was om geld in te zamelen voor het bouwen van een kerk werd besloten om te informeren of ze wilden meepraten. Dit resulteerde in het starten van de babysitcentrale en gezamenlijk inzamelen van oud papier. Niek Mossel was ook de bedenker van het Bim Bam Festival. Samen met Max Cornelissen van de Paulusparochie en
In de NNC van 24 april 1974 stelden de bestuursleden zich voor.
‘Raddraaier’ Herre Swart met ‘hoedje en bel’ bij het Rad van Avontuur.
Tom van der Land werd het 1e festival vorm gegeven. Zij richtten op 3 mei 1965 bij notaris Dirkzwager de stichting Bim Bam op. BESTUURSLEDEN
Het eerste bestuur werd gevormd door S. Hoogervorst, J. Muijsson, M. Willemsen, A. Piera, H. Swart, N. Mossel, J. Vermin, M. Cornelissen, T. van der Land, met als eerste voorzitter J. de Gruijter. Na dit eerste bestuur volgden in de afgelopen 50 jaar nog vele bestuursleden. Sommigen een korte periode, een enkeling bleef echter meer dan 10 jaar bestuurslid.
Interview Rie Boskemper “Vraag maar raak”, zegt mevrouw Boskemper als ik haar vraag om een kort interview, maar vragen stellen is niet echt nodig. Vertellen over de Bim Bam gaat als vanzelf.
BIJZONDERE BIM BAMMERS
Naast de bestuursleden, die soms kort maar veelal lang zitting hadden in het bestuur, waren er vele opmerkelijke Bim Bammers. De dames P. de Jonge, M.H. Kapteijn en P.J. Krougman waren de eerste coördinatoren van de Bim Bam Babysit centrale. De dames De Jonge en Kapteijn bleven dit vele jaren. In 1968 kwam mevrouw Wink het team versterken. Mevrouw De Jonge coördineerde niet alleen maar paste ook op. Zij deed dit 18 jaar lang. Naar Piet en Rie de Groot-Boskemper werden de twee lammetjes vernoemd tijdens het festival van 1969. Rie is na 50 jaar nog steeds actief. Nu al jaren als kopper in de Weidevenne. Nanno Jager zette in 1964 de organisatie van het oud papier ophalen op. Hij stopte pas in 2013 als zakkenier. Kort voor zijn overlijden in 2014 leverde hij nog een bijdrage aan dit boek. Jenje Oostenveld was in 1964 de veldheer van het oud papier. In de oud papierloods van De Graaf regelde hij alles wat er moest gebeuren. Zo ook het indelen van de auto’s. Hij zorgde ervoor dat op iedere auto één gereformeerde, hervormde en katholieke medewerker reed. Jenje Oostenveld overleed plotseling in 1968 op 49-jarige leeftijd. In 1971 werd bij de opening van de Taborkerk één van de zalen naar hem genoemd, om op deze manier alle Bim Bammers te verbinden met de Taborkerk. Herre Swart was naast bestuurslid ook de eerste vaste ‘raddraaier’. Jarenlang was hij het gezicht van het Rad van Avontuur. Met ‘hoedje en bel’ dreef hij de verkopers op om na het signaal ‘iedereen los’ en na een slinger aan het rad weer de nodige prijzen te kunnen weggeven. Deze belangrijke rol werd na zijn overlijden overgenomen door Hans de Meij die het rad verder draaide met het geërfde koffertje van Herre (met hoed en bel).
“Ik heb aan de wieg van de Bim Bam gestaan,” antwoordt Rie Boskemper op de vraag hoe lang ze al meedoet. “Zoveel jaren geleden zijn mijn man en ik samen met de familie Baller begonnen. Mijn man is inmiddels overleden, maar ik ben doorgegaan. We begonnen met oud papier en daarna kleding. Drie kerken bij elkaar, daar is het uit ontstaan. Ik kom van de Gereformeerde Kerk. Eerst was ik koster van de Kruiskerk en ik ben met het meubilair meegegaan naar de Tabor,” lacht ze. “Door de kerk ben ik bij de Bim Bam betrokken geraakt en dat is zo gebleven.” “Jarenlang heb ik zakken rondgebracht, uiteindelijk ben ik nu ‘kopper’ in de Weidevenne. Ik breng de zakken op de plaats van bestemming, bij die mensen die de zakken bij de bewoners bezorgen. Dat doe ik ook al heel lang.”
Niet alleen 50-plussers helpen mee tijdens de actiedagen.
Herman Wielage was 10 jaar bestuurslid. In die jaren was hij de motor achter de werving van vrijwilligers. Toen hij het bestuur kwam versterken waren er nog geen zakkeniers voor de Gors en de Weidevenne. Het lukte hem om voor alle wijken een bezorger te vinden. Herman was ook de bedenker en jarenlang de schrijver van het Bim Bam Bulletin. De nieuws brief die alle vrijwilligers voor iedere actiedag krijgen. Ria Klomp heeft vele jaren de gehele Bloemenbuurt van zakken voorzien. Toen zij stopte als zakkenier bleek de wijk zo groot dat deze in drieën is gedeeld en er drie nieuwe zakkeniers werden gezocht. Als zakkenier was zij bijzonder ijverig maar in het oud papiertijdperk was zij dit ook. Jarenlang haalde zij op het Makadocentrum alle niet verkochte kranten op. Deze verzamelde zij in haar flatbox om ze op de actiedag bij de weg te zetten. Dit resulteerde steevast in een enorme berg bananendozen oud papier aan de Henri Dunantstraat. Trees Begheijn verzorgt al 15 jaar de koffie voor de ophaal ploeg die het Kievithof in de wijk heeft. Dit is de enige ploeg die nog koffiedrinkt onderweg, het hoort er gewoon bij. Piet Dol is de laatste stouwer van de Bim Bam. Na vele jaren stouwen van papier in de vrachtwagen van wijk 1 stouwt Piet nu al weer 15 jaar de zakken met textiel in de bus van wijk 1. WEINIG VERLOOP
Vele Bim Bammers zijn dit niet even een paar jaar, maar veelal tientallen jaren. 30 of 40 jaar Bim Bammer zijn lijkt niet bijzonder maar is dit wel. Uiteraard stopt jaarlijks een aantal vrijwilligers, maar vaak zijn dat er niet meer dan 10 à 15. Dit is weinig op een groep van bijna 250 vrijwilligers. Het is ook niet zo dat alle vrijwilligers 50+ zijn. Ook jongeren melden zich aan. Een bijzonder groepje jongeren zijn de scholieren die hun maatschappelijke stage bij de Bim Bam doen. Sinds 2010 doen ze vijf actiedagen mee als loper of losser. Voor ons (Bim Bam) een leuke aanvulling, voor hen een kennismaking met vrijwilligerswerk. KAARTENBAK
Vele jaren werd de administratie van de Bim Bammers gedaan in de kaartenbak. De kaarten waren speciaal gemaakt. Alle kwaliteiten van de Bim Bammer konden hierop worden aangegeven. Het moet een gegoochel met kaarten zijn geweest bij het regelen van de vrijwilligers voor een actiedag of rommelmarkt. Vele jaren belde Jaap Verhoog iedereen op met de vraag “Ben je er zaterdag?” Vaak was het antwoord bijna korter dan vraag “ja, ik ben er” of “nee, helaas deze keer niet”. Sinds enige jaren hoeft er minder gebeld te worden doordat velen positief of negatief reageren op de e-mail
JONGENS WAT MOETEN WE NU? “Ook ben ik altijd betrokken geweest bij de festivals. Die vonden eerst plaats in tenten, later in de Veilinghal en ten slotte in de Kalverhal. Ik heb er zoveel meegemaakt. Ze werden altijd georgani seerd rond een feest, meestal eind april, rond Koninginne dag en duurden meestal een dag of vijf. Ik hielp dan mee als medewerker: koffie en frisdranken rondbrengen, meehelpen bij het Rad van Avontuur of in een stand staan. Ooit is een tent de lucht in gevlogen, dat was wel heel emotioneel, je denkt dan: ‘jongens, wat moeten we nu?’ Dat was wel even slikken! Maar het is uiteinde lijk toch ook weer goed gekomen.” “Er werden allerlei activi teiten georganiseerd rond de Tabor, we zochten allerlei mogelijkheden om zoveel mogelijk geld bij elkaar te krijgen voor de kerk. Zo hebben we nog gebaks dozen gevouwen.” “Het is zo’n leuke, fijne, spontane groep mensen, er gebeurt wel eens iets, maar dat wordt meteen opgelost. Eens per jaar, met kerst, krijgen alle vrijwilligers een kerstbrood. Dan ga je bij die mensen langs om het brood te brengen, en de reactie die je dan krijgt, die is zo leuk! De mensen zijn zo blij verrast. Voor mij is het nog steeds: ik zou het niet willen missen. Ik ben 80 en ga nog steeds met alles door.”
In de NNC van 24 april 1974 stelden de bestuursleden zich voor.
die ruim een week voor de actiedag wordt gestuurd. Maar de regelaar mag nog steeds een aantal mensen bellen. De kaartenbak staat inmiddels in het archief omdat de computer deze taak heeft overgenomen.
De vrijwilligersadministratie zoals het vroeger werd gedaan, met de kaart van J.J. Verhoog en zijn functies in het Bim Bam-gebeuren.
De vrijwilligersadministratie gebeurt nu met de computer.
Tijd voor pauze tijdens de actiedag.
Alle kledingcontainers worden dagelijks geleegd door wekelijks wisselende Bim Bammers.
In de NNC van 24 april 1974 stelden de bestuursleden zich voor.
Interview Esther Prosper Ook jonge mensen dragen hun steentje bij aan de Bim Bam. Zo iemand is Esther Prosper, achttien jaar oud en via haar vader Job Prosper betrokken geraakt bij de Bim Bam. In het dagelijkse leven doet ze de opleiding Verzorgende; een dag school en drie dagen stage. Al 7 jaar helpt ze mee met de actiedag zakken met kleding ophalen en ze vindt het nog steeds heel erg leuk.
MET DE WAGEN DE WIJK IN Ze vertelt: “Vanaf ’s morgens tien uur vertrekken de mensen met de wagen de wijk in om de zakken op te halen. Als de zakken zijn opgehaald moet de bus ook nog worden geleegd. Zo tegen drie uur ’s middags zijn we dan klaar, hoewel dat per keer nog wel eens verschilt. Dat ligt dan vooral aan de hoeveelheid zakken die in de wijk wordt aangeboden.” PANNENKOEKEN “Ik vind het leuk om op de Bim Bam-dagen vriendinnen of vrienden mee te nemen. We hebben dan de hele dag samen lol, bijvoorbeeld over zakken die per ongeluk op het dak terechtkomen of
vrienden of vriendinnen die achterin de bus tussen de zakken gaan zitten, en de hele tijd de radio luid aan. En aan het eind van de dag sluiten we altijd thuis af met pannenkoeken.”
OPGEDEELD IN WIJKEN “De stad is opgedeeld in wijken”, zegt hij, “en je wordt gewoon ingedeeld. Je bent niet altijd in dezelfde wijk bezig, het varieert en dat is ook leuk.”
“Helaas hebben de meeste vriendinnen nu bijbaantjes in het weekend, maar het is ook heel gezellig met de mede-Bim Bammers, voorlopig blijf ik dan ook zeker nog meehelpen.”
“Na het ophalen ga je met de wagen naar de plaats waar de containers staan. Daar gaat de kleding in die je hebt verzameld. Vervolgens wordt alle kleding gewogen en gaat dan naar een opkoper.”
Interview Stefan Taams
GEZELLIGHEID “Soms maak je tijdens zo’n actiedag wel vreemde dingen mee, zoals die keer toen ik samen met een oudere jongen aan het inzamelen was en we allebei tegelijk over een schutting keken waar moeder en dochter in de tuin topless lagen te zonnen. Dan kijk je elkaar aan, lacht en haalt je schouders op”, lacht hij.
“Ik ben bij de Bim Bam terechtgekomen toen ik op de middelbare school de maatschappelijk stage (MAS) moest doen. Een vriend had me op deze mogelijkheid gewezen. Ik heb dat toen gedaan en ik ben daarna gewoon blijven hangen. Ik vind het leuk om te doen en het is daarnaast ook erg gezellig. Ik doe het nu zo’n vier jaar. Ik was 14 of 15 toen ik die stage deed.” Aan het woord is Stefan Taams, in het dagelijkse leven student HBOVerpleegkunde. Stefan helpt mee met de actiedagen van de Bim Bam, het ophalen van de gele kledingzakken in de wijken.
“De meeste actiedagen lijken verder wel op elkaar. Je doet je werk voor die actiedag, maar je doet het zeker ook voor de gezelligheid tijdens zo’n dag”, zegt hij tot besluit.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
BIM BAM-BAKKEN
De Textielcontainers. Op negen plaatsen in Purmerend staan grote containers waar de zakken met textiel kunnen worden ingeleverd.
Iedereen kan Bim Bammer zijn.
Interview Joop Wickel UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
BAKKENISTEN
Dagelijks rijden een of twee bakkenisten (chauffeur en bijrijder) in de Bim Bambus een rondje langs de textielcontainers om deze te legen.
In de extra Bim BamEditie van de Noordhollandse Nieuwsbode uit 1964 was in de rubriek ‘Kort en Bondig’, de volgende tekst te lezen: ‘De telefoonrekeningen van de Bim Bammedewerkers vertonen in de maanden maart en april exorbitante cijfers…... De PTT vaart er wel bij.’
Joop Wickel is al zo’n 40 jaar, sinds 1973, bij de Bim Bam betrokken. Nog steeds is hij zakkenier en bakkenist.
betrokken geweest bij de Bim Bam, destijds samen met Jaap Verhoog, Gosse Douna, Jur Scholten en Engbert Oosterga.”
“Ik ben begonnen met het ophalen van oud papier, later kwam daar het ophalen van oude spullen bij die dan op de Geinmarkt werden verkocht of verloot.”
“Een naam die ik hier zeker wil noemen is Nanno Jager. Die man heeft zo veel voor de Bim Bam betekend.”
GEINMARKT “Twee keer per jaar werd er een Geinmarkt gehouden. Tot en met de woensdag ervoor konden de mensen bellen als ze spullen voor deze markt hadden. Op donderdag werden die spullen dan opgehaald en op zaterdag vond de markt plaats. De eerste keren was dat in de ‘Veilingkantine’, waar nu de Lidl is. Later werd de Geinmarkt in de Kalverhal gehouden. Het leukste evenement van de Geinmarkt was het ‘Rad van Avontuur’, met meneer Swart. Jarenlang heeft hij dit gedaan!” NANNO JAGER “Ook heb ik tot in lengte van jaren voor de Bim Bam gefolderd. In deze folder werd dan de (papier)actie aangekondigd, zodat de mensen het papier hadden klaarliggen. En ja, ik ben ook nog een aantal jaren als bestuurslid, als secretaris,
NUTTIGE ZAAK Op de vraag: Waarom ben je Bim Bammer antwoordt Joop Wickel: “Ik vind het in de eerste plaats een nuttige zaak; recycling van spullen en het brengt nog geld op voor de kerk ook. Zo kunnen zaken worden gerealiseerd die anders niet mogelijk waren en zijn. Met de opbrengst van de kleding wordt in het onderhoud van de kerken voorzien. Weet je dat de Bim Bam heeft bijgedragen aan de recent tot stand gekomen hospice in Purmerend?” “Tegenwoordig breng ik nog zakken rond en vier keer per jaar haal ik een week lang elke dag de kledingbakken leeg. Dat doen we met meerdere mensen. Die bakken leeghalen gebeurt op basis van een jaarplanning, dat moet wel want het is een hele klus. Hier komt trouwens ook het woord bakkenist vandaan.”
HOOFDSTUK 9
PUBLICITEIT De Bim Bam maakt al 50 jaar reclame en zoekt of krijgt publiciteit. Al snel na de start van de Bim Bam-activiteiten werden de huis-aan-huisfolders geïntroduceerd. Voor iedere Geinmarkt of oudpapieractie werd gefolderd en volgens dezelfde manier worden nu de Bim Bam-zakken bezorgd. Jarenlang werden dezelfde folders gebruikt. Alleen de datum en soms een contactadres werden aangepast. Een aantal jaren werden de folders gesponsord door adverteerders. Het ontwerp van de textielzakken is in 15 jaar maar één keer aangepast. FOLDERS EN ZAKKEN, KOPPERS EN ZAKKENIERS
De bezorging van folders en zakken is al vanaf het begin op dezelfde manier geregeld. Nanno Jager bedacht de rol van kopper en folderaar/zakkenier. Purmerend is opgedeeld in bezorgwijken met een kopper. Deze kopper krijgt de folders/zakken van de superkopper. De kopper bezorgt bij de folderaar/zakkenier een klein pakketje om in een paar straten te bezorgen. Doordat de wijken klein zijn is de taak te overzien. In de meeste wijken worden de zakken in 30-60 minuten bezorgd. Dit maakt het mogelijk om indien nodig een extra wijkje te lopen. Door de groei van Purmerend blijft het aantal wijkjes groeien en daardoor ook de zoektocht naar nieuwe zakkeniers. Inmiddels zijn er 174 wijkjes (2014).
Ook de kledingzak bevat informatie over de Bim Bam.
Zowel in 1967 als in 1968 verscheen een extra Bim Bameditie van de Noordhollandse Nieuwsbode. Deze kranten stonden boordevol informatie over het festival.
Tien jaar lang schreef burgemeester R. Kooiman het voorwoord voor het Bim Bam Festival. In het voorwoord van 1973, dat tevens zijn laatste is, blikt hij terug op de afgelopen jaren.
De meeste zakkeniers bezorgen in één wijk; een aantal in twee. Maar er zijn uitzonderingen; toen mevrouw Ria Klomp in 2012 stopte als zakkenier waren er drie zakkeniers nodig om haar te vervangen. Zij bezorgde 740 zakken per actiedag. IN DE KRANT
In de jaren 60 werd in Purmerend de Nieuwe Noordholland sche Courant als plaatselijke krant gemaakt en uitgegeven. Omdat het een plaatselijke krant was, kreeg men gemakkelijk ruimte in deze krant. Regelmatig werden er stukken over de Bim Bam in geplaatst. Deze kranten zijn in het Waterland archief bewaard waardoor we nu een mooie bron van informatie hebben. De Bim Bam Babysitcentrale had lang een vaste plek in de rubriek ‘weekenddiensten’. In de ‘kruimels’ was plek voor de aankondiging van de oudpapieracties en Geinmarkten. Een aantal jaren kende de krant zelfs de eigen kerkpagina ‘Over en Weer’ met een eigen redacteur. Ook op deze pagina was geregeld ruimte voor Bim Bam-activiteiten. Ten tijde van de festivals werden meerdere pagina’s van de krant gevuld met festivalnieuws. Het leverde de krant ook veel adverteerders op. Menig standhouder plaatste ook een advertentie. In 1967 en 1968 werd een extra Bim Bam-editie van de Noordhollandse Nieuwsbode uitgegeven; een speciale Bim BamFestivalkrant met artikelen en informatie over het festival en verder veel advertenties. Huis-aan-huiskrant Spits besteedde in 1970 een deel van de krant aan het Bim Bam Festival. Bij het 25-jarig bestaan van de Bim Bam werd samen met de winkeliers van het Makadocentrum een jubileumkrant uitge geven. Deze krant werd in heel Purmerend bezorgd (30.000
NNC APRIL 1966*
Aan publiciteit voert de Bim Bam de volgende media: 350 raambiljetten in twee kleuren gedrukt, zijn in Purmerend verspreid. Zaterdagochtend en dinsdagavond rijden geluidswagens door de stad om u al het nieuws te vertellen. Vijf grote borden zijn geschilderd en geplaatst op de toegangswegen. De Nieuwe Noordhollandsche Courant komt uit met speciale Bim Bam-pagina’s. De Noordhollandse Nieuwsbode, bijlage van Sursum Corda, verschijnt met een speciale bijlage. Over activiteiten gesproken.
Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Bim Bam kreeg iedereen in Purmerend deze jubileumkrant in de brievenbus.
exemplaren). In deze krant werd uitvoerig teruggekeken op 25 jaar Bim Bam. Door veranderingen in de krantenwereld is er nu minder ruimte voor plaatselijk nieuws. De gratis huis-aan-huisbladen bieden nog de meeste ruimte. RECLAMEBORDEN
Sinds 2003 staan er aan de hoofdtoegangswegen van Purmerend houders voor reclameborden. Drie tot vier keer per jaar heeft de Bim Bam de mogelijkheid om negen reclame borden te plaatsen. Op de borden staat dan dat de komende zaterdag weer een textielactiedag is. Voor veel mensen is dit een goed signaal om aan de Bim Bam te denken. RADIO
In 1964 besteedden de NCRV en de KRO aandacht aan Bim Bam ’64, een feest van drie kerken samen. Dit feest was hierdoor landelijk nieuws. INTERNET
Interview Ton Reuser “Ik ben er een beetje vanzelf ingerold.” Aan het woord is Ton Reuser, zakkenier in de Gors. “Waarschijnlijk ben ik ervoor gevraagd; ik denk dat ik nu al zo’n jaar of tien in de wijk de lege kledingzakken rondbreng, onder andere in de Koningsvaren, Ooie vaarsbek en Reigersbek. Dat doe ik zo’n vijf à zes keer per jaar. Iemand van de Bim Bam bezorgt de zakken keurig bij mij thuis en ik zorg er vervolgens voor dat ze op tijd bij de mensen zijn.” GOED GEVOEL “Het inzamelen van kleding voor het goede doel vind ik een uitstekend idee. Ik doe dit dan ook uit ideële overwegingen, het is een goed doel met een kerkelijke achtergrond. Daarom werk ik eraan mee. Toen ze mij hiervoor benaderden, deed het me denken aan ‘de zak van Max’ in Amsterdam en dat gaf me toen een goed gevoel.” “Elk jaar krijg ik (en iedereen die hieraan meewerkt) keurige overzichten van de opbreng sten en waar het geld aan is uitgegeven. Mooi toch?”
Sinds 2005 beschikt de Bim Bam over een eigen website: www.Bim-Bam.nl. Op de site is informatie over de stichting te vinden. Regelmatig worden via de website vragen gesteld over het ophalen van textiel, subsidieaanvragen of aanmelding van vrijwilligers.
Borden ophalen aan het einde van de actiedag is een klusje van een uur voor twee man.
BULLETIN
In 2004 startte Herman Wielage met het schrijven van het Bim Bam Bulletin. Iedere Bim Bammer ontvangt dit vlak voor de actiedag. Het bulletin is een A4’tje met nieuwtjes en wetenswaardig heden. Ook de opbrengsten van de acties en de bakken worden vermeld. Sinds 2011 wordt een stukje geschiedenis van de Bim Bam beschreven. Dit als voorbereiding van het jubileum en dit boek.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM BIM BAM-BORDEN
Bij negen entrees van Purmerend wordt bij een deel van de actiedagen een Bim Bam-bord geplaatst. Op het bord staat een aankondiging van de actiedag en op enkele een oproep voor vrijwilligers.
Ook met redactionele stukjes in de krant, wist de Bim Bam de aandacht op zich te vestigen.
Met posters en folders maakte de Bim Bam reclame voor haar activiteiten. Of het nu om het festival, de Geinmarkt, de boekenmarkt of de oudpapieractie ging. Soms wijzigde alleen kleur en datum.
HOOFDSTUK 10
OPBRENGST EN BESTEDING Wat alle activiteiten van de Bim Bam opbrachten is een ingewikkelde vraag. Waar de financiële opbrengst aan werd besteed is iets gemakkelijker te beantwoorden. WAT BRACHT DE BIM BAM OP?
Misschien is wel de grootste opbrengst de ervaring dat je door samenwerken muren kunt slechten en bouwen en hier ook nog eens veel gein aan kunt beleven. 50 Jaar geleden was het niet gewoon dat leden van de verschillende kerken gingen samenwerken. Iedereen leefde in zijn eigen zuil. Tussen katholieken, gereformeerden en hervormden stonden stevige muren. Al was er al wel sprake van afbrokkeling tussen de gereformeerden en de hervormden. Door samen te werken leerde men elkaar kennen en waarderen. Het resultaat was één kerkgebouw (Taborkerk) voor drie kerken. De oecumene bleek op straat geboren. Dit resulteerde zelfs in samen kerken in de Purmer en de bouw van één gezamen lijke kerk (de Doortocht). Werden bij de eerste papieracties de Bim Bammers zo ingedeeld dat er een hervormde, een gereformeerde en een katholieke Bim Bammer op één auto zaten en bestond het bestuur uit drie leden van iedere kerk, anno 2015 weten we niet eens meer wat de achtergrond van een Bim Bammer is. Het maakt niets meer uit wie of wat je bent. Het is fijn als je meedoet. De hervormden, gereformeer den en lutheranen zijn samengegaan in de PKN en de
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
IEDEREEN LOS
Was de vraag aan de plankjesverkopers om te informeren of alle plankjes van de serie waren verkocht en aan het rad gedraaid kon worden.
katholieken hebben zich terug moeten trekken uit beide kerkgebouwen. Maar nog steeds is samenwerken mogelijk en leuk. Naast dit moois werd er met de verschillende activiteiten ook geld ingezameld. BIM BAM BABYSITCENTRALE (1963 - 1984)
In 21 jaar werd 12.051 keer opgepast. In het totaal werd € 31.366,- afgedragen. BIM BAM FESTIVAL (1964 - 1975)
Er werden 12 festivals georganiseerd. Dit leverde de oprich ting van de stichting Bim Bam op. Daarnaast was er een mooie financiële opbrengst voor de Bim Bam. KINDERSONGFESTIVAL (1974 - 1979)
Het Kindersongfestival werd in de eerste drie jaar georgani seerd als een onderdeel van het Bim Bam Festival. De laatste drie jaar was het een zelfstandig feest in de kleine zaal van de Taborkerk. Of dit feest geld opbracht is helaas niet bekend. Misschien moest er wel geld bijgelegd worden. OUD PAPIER (1964 - 1997)
Vanaf 1964 werd zes keer per jaar een huis-aan-huisactie georganiseerd. Dit zouden er dus 198 zijn geweest. Maar vlak voor de actiedag van december 1966 werd de actie afgeblazen. De reden hiervoor was dat voetbalvereniging Purmersteijn voor deze dag ook een oudpapieractie had georganiseerd. Dit is, voor zover bekend, de enige papier actie die werd afgelast. Regen of sneeuw waren nooit een reden voor afgelasting.
Naast de 197 oudpapieracties werd ook een aantal jaren op vrijdagavond karton opgehaald bij winkeliers in de oude stad. In het totaal werd 13.191.000 kg oud papier opgehaald.
Stukje uit de krant bij het derde festival: ’n Geestelijk bombardement (1966) Wanneer wij – de pastoor en beide predikanten – aangezocht worden een stukje voor uw krant te schrijven, houden wij geen voeling met elkaar. Het is dus altijd afwachten of ook één van de anderen in zijn stukje niet verwerkt heeft, wat wij als onze eigen originele vondst beschouwden. Zo ben ik er niet zeker van of pastoor Van der Steen of collega Suurmond niet zullen aanknopen bij het feit, dat Bim Bam nu voor één keer Bim Bam Bom heet. Indien ja, het zij zo. Dan worden het drie variaties op één thema. Overigens houd ik niet erg van het woord bom. Het doet mij teveel aan ontploffingen en uitbarstingen denken. Ik kan het woord wel
Volgens papierenkarton.nl bespaart 1 ton (1.000 kg) oud papier 3,3 bomen. De Bim Bam heeft dus 43.500 bomen bespaard. GEINMARKT (1964 - 2000)
Er werden 62 Geinmarkten en 5 boeken- en platenmarkten georganiseerd. Deze laatste was de laatste keer zelfs op twee locaties. De 62 Geinmarkten leverden een enorme berg oude spullen op; van boeken tot onderbroeken, tv’s en andere audioapparatuur, piano’s (1 meerdere malen), orgels (elektrisch en trap), surfplanken en kasten die soms tot planken uit elkaar vielen, kopjes, glazen, potten en pannen (met en zonder gat), speelgoed, puzzels en nog veel en veel meer. Veel spullen werden verkocht, wat overbleef werd afgevoerd naar de vuilverwerking. Opslaan was onbegonnen werk. Papier en textiel werden wel gescheiden. TEXTIEL (1998 - HEDEN)
Tot 2015 werden er 92 textielacties georganiseerd. Deze leverden 2.995.811 kg textiel op. Vanaf 2003 staan er op negen plaatsen textielcontainers in Purmerend. Deze containers worden 6-7 keer per week geleegd. Dit leverde 2.153.951 kg op. In totaal werd 5.149.762 kg textiel opgehaald. De kiloprijs varieerde de afgelopen 16 jaar tussen € 0,27 en € 0,563 per kg. De bruto-opbrengst was € 1.966.218,80. Wel gaan daar de kosten van zakken, auto’s, huur garages etc. nog af.
appreciëren in verband met de bom duiten die deze derde grote actie moge opbrengen. Verder wil ik er de goede en schone drieklank in horen van onze rooms-katholieke, gereformeerde en hervormde samen werking. Bim Bam Bom roert nu de trom wie is zo dom en vraagt waarom. Bim Bom Bam kom over de dam wij doen sam-sam u weet hoe ’t kwam. Bom Bam Bim wij zagen aan de kim een lichtend visioen: niet praten maar doen samen aan het werk voor Gods ene kerk. ds. B.A. Venemans
ZO WERD HET GELD BESTEED
Tot 1973 werd de opbrengst ieder jaar in drieën gedeeld en overgemaakt naar de penningmeesters van de bouwfondsen van de drie kerken. Vanaf 1973 kreeg het bestuur van de Bim Bam de mogelijkheid om zelf een deel van de opbrengst te besteden aan andere doelen (jeugdwerk). De reden voor deze koerswijziging was dat de Taborkerk klaar en in
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
BIM BAM BOEKEN- EN PLATENMARKT Een boekenmarkt voor tweede-, derde- en vierdehands boeken (en later ook platen).
gebruik was en dat het bestuur merkte dat de kerkbesturen de opbrengst ook gingen gebruiken voor onderhoud aan de andere kerkgebouwen. Het in vieren delen van de opbrengst was een compromis tussen bestuur en kerkbesturen. Hierna volgde een periode waarin niet jaarlijks werd afgedragen maar dat de Bim Bam zelf spaarde. Men spaarde voor de bouw van de nieuwe kerk in de Purmer (de Doortocht). Er werd ook een grote bijdrage geleverd voor de aanschaf en bouw van ‘de Keet’ een jongerencentrum in de Purmer. De verbouwing van de Singelkerk en de renovatie van de Lutherse kerk werden gesteund. Sinds de bouw van de Taborkerk werden vele verbouwingen en het onderhoud gedeeltelijk door de Bim Bam gefinancierd. In 2004 werden 350 stoelen van de Taborkerk vervangen. Na jarenlang gebruik waren veel van de originele stoelen niet meer bruik baar. Ook de huur en de inrichting van het ‘Weidekerkhuis’ in de nieuwbouwwijk Weidevenne was voor rekening van de Bim Bam.
Sinds 2011 wordt een groot deel van het onderhoud van vijf kerkgebouwen (Taborkerk, Doortocht, Nicolaaskerk, Lutherse kerk en de vermaning) door de Bim Bam betaald. Een onaf hankelijke partij heeft berekend hoeveel geld er per jaar nodig is voor onderhoud. De Bim Bam betaalt hier 80% van. Naast de bijdragen aan gebouwen wordt ook bijgedragen in de druk-/kopieerkosten van de kerken. Voor drie machines worden kosten gedragen. Naast al deze grote ‘projecten’ waren er ook vele niet genoemde doelen in en rond de kerken. Bij elkaar werd in 50 jaar € 1.352.246,- overgemaakt aan de kerken of gebouwbeheerders. Anno 2015 is dit een enorm bedrag. Omdat dit bedrag in
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
BIM BAM-KRUKJE
Een festivalkrukje beplakt met de proefdrukken van het Bim Bam Boek. Unieke kunstobjecten die verkocht zijn ten bate van het ‘vleugelfonds’.
Samen met een kerstbrood ontvangen de Bim Bammers elk jaar een overzicht van de opbrengsten en de bestedingen. Hier het overzicht van 2014.
50 jaar tijd is afgedragen realiseren we ons dat dit bedrag eigenlijk nog veel groter is. Een huis tegenover de Taborkerk, gebouwd in 1961 kostte toen € 9.000.- en stond in 2014 te koop voor € 175.000.-. CHARITATIEVE DOELEN
Door de stijgende inkomsten vanwege het inzamelen van textiel kwam er vanaf 1999 ruimte om ook geld te geven aan ‘goede doelen’. Was dit in het begin vooral aan grote rampen, zoals Kosovo, de vuurwerkramp in Enschede, of de tsunami slachtoffers in Azië (hier werd de opbrengst van een actiedag aan geschonken: € 5.344,72), in de volgende jaren werden vele charitatieve projecten gesteund binnen en buiten Purmerend. De projecten buiten Purmerend hebben wel allemaal een binding met Purmerend. Naast de genoemde projecten op de volgende pagina’s, ontvangen ook de diaconieën of caritas van de aangesloten kerken jaarlijks een bijdrage voor het geven van ‘stille hulp’. Aan al deze doelen werd in totaal € 239.751,- besteed.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM SCHUTTERSKONING
De schutter die tijdens het festival de meeste keren de roos heeft geraakt.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
BIM BAM BOEK
Het geschiedenisboek van de Bim Bam.
De Bim Bam heeft bijgedragen aan de totstandkoming van gebarenboeken voor dove kinderen en hun ouders in Tanzania.
Goede doelen Ouderensoos
Voedselbank Purmerend Stichting Present
CliniClowns
Banja Luca
Reisgenoten
Stichting Ku Gado Suriname SHR Stichting Hulp aan Roemenië
De Bim Bam sponsorde een deel van de bus voor het dagverblijf Onesti in Roemenië. De bezoekers van dit dagverblijf hebben onder andere de volgende diagnoses: autisme, epilepsie, spierdystrofie, eenzijdige / gedeeltelijke verlammingen, syndroom van Down.
Raad van Kerken ‘Moeder aarde’ Hospice ‘In Vrijheid’ Purmerend
Komst pater Filipijnen Stichting Santosh
Tanzatoto Stichting Velsen/Galle
Maaltijden nachtopvang
Boeken voor anderstaligen (De Inval)
Diner kansarmen (Purmerend)
Vliegende meubelmakers
Mother Child project Alafya foundation Ghana
Stimesur
Overtollig medisch materiaal is naar Suriname verscheept.
HOOFDSTUK 11
JUBILEUM Het jubileum van de stichting Bim Bam gaat niet ongemerkt voorbij. Met als thema ‘50 jaar samen werken’ vindt er een aantal activiteiten plaats. Op zondag 3 mei 2015 is er een viering waaraan alle moeder kerken een bijdrage leveren. Een speciaal Bim Bam-koor samengesteld uit de verschillende Purmerendse kerkkoren zorgt voor een muzikale aankleding. BIM BAM BOEK ‘50 JAAR SAMENWERKEN’
Na deze viering overhandigt voorzitter Wout Baller het eerste exemplaar van dit boek aan Mario Hegger, wethouder van Purmerend. Dit overhandigen is symbolisch bedoeld. Het Bim Bam Boek ‘50 jaar samenwerken’ is een cadeau van de Bim Bam aan de stad Purmerend. Vele inwoners van Purmerend leveren al jaren spullen aan de Bim Bam voor: Geinmarkten, oudpapier- en textielacties of maakten destijds gebruik van de Bim Bam Babysitcentrale.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
PLAKKER
Een Bim Bammer die krukjes beplakt en hiermee een kunstobject maakt.
KUNSTPROJECT
Tijdens de voorbereiding van het feest bedachten we dat het leuk zou zijn om de kerkzaal van de Taborkerk met een kunstproject aan te kleden. De Purmerendse kunstenaressen Mariëtte Wolbert en Inge Bec˘ka bedachten het volgende: Maak van 100 festivalkrukjes 100 kunstwerkjes. Bouw van deze 100 krukjes het logo van de Bim Bam om zo de Bim Bam vorm te geven tijdens de viering op 3 mei.
UIT HET WOORDENBOEK VAN DE BIM BAM
LAKKER
Een Bim Bammer die de beplakte krukjes lakt.
Tijdens de workshop van Mariëtte Wolbert en Inge Bečka op zaterdag 28 maart 2015 werd er druk geplakt met als resultaat tientallen unieke krukjes.
De festivalkrukjes zijn kartonnen krukjes waar je op kunt zitten, staan of die je als tafeltje kunt gebruiken. De krukjes zijn beplakt met de proefdrukken van dit boek. Na het drogen zijn de krukjes gelakt. Dit project levert niet alleen ruim 100 unieke kunstwerken op maar ook een uitbreiding van het Bim Bam Woordenboek. De 50 ’Plakkers’ beplakten alle krukjes. De ’Lakkers’ zorgden voor het lakken. Na de viering van het jubileum dragen we de krukjes over aan het ’Vleugelfonds’. Dit fonds spaart voor een vleugel voor de Taborkerk. De beheerders van het fonds zullen de unieke krukjes zo goed mogelijk verkopen. FILMPJES BIJ DE KOFFIE/THEE
Na de kerkelijke viering is er ruimte voor ontmoeting in de kleine kerkzaal. Op meerdere schermen tonen we dan oude en nieuwe filmbeelden. In een privé archief hebben we filmbeelden gevonden van de 2e of 3e Gein op het Wormerplein. Van deze oude beelden en twee eerder gemaakte films uit 2000 en 2005 is een compilatie gemaakt. De nieuwe promotiefilm en een film over de doelen van de Bim Bam worden hier voor het eerst getoond.
Een beeld uit de film ‘Gein op het Wormerplein’.
DE VELE KRANTENARTIKELEN EN
ONDERZOEK NAAR DE GESCHIEDENIS VAN
INFORMATIE ZIJN AFKOMSTIG UIT:
DE PURMERENDSE KERKEN TOT 1965:
Nieuwe Noordhollandsche Courant Noordhollands Dagblad Notulen en archieven van de stichting Bim Bam
Jack Otsen De tekeningen van de ‘voormalige Purmerendse kerken’ zijn afkomstig uit de kroniek van Albert Pietersz. Louwen
HUIS-AAN-HUISBLADEN:
Spits Gezinsblad Zondagskrant Jubileumkrant Bim Bam Noordhollands Nieuwsblad
TEKSTEN:
RESEARCH:
REDACTIE:
Wout Baller en Ineke Hirs
Ineke Hirs Wout Baller Annemiek Scheepers
FOTO’S: (VOOR ZOVER BEKEND)
Wout Baller Han Giskes Peter Eulderink
Wout Baller INTERVIEWS:
Annemiek Scheepers
VORMGEVING EN PRODUCTIE:
Rijser Grafische Communicatie www.rijser.nl
TEKENINGEN:
Roel Bakker Bob Ernsting Frank Muntjewerf
Dit jubileumboek is een geschenk voor (oud) Bim Bammers en belangstellenden. Verkoop is niet toegestaan, schenken wel.
VERANTWOORDING
Het maken van dit boek was een project van twee jaar waarvoor vele krantenartikelen in het Waterlandarchief werden gelezen. Een deel hiervan hebben wij geselecteerd en gebruikt. Daarnaast beschikten wij over ons eigen Bim Bam-archief. Tijdens het lezen trok een geschiedenis van 50 jaar Purmerend aan ons voorbij. Het boek is voor een groot deel samengesteld uit kopieën van krantenartikelen, waarbij wij ervan uitgaan dat Bim Bammers die zich in het verleden beschikbaar stelden voor een kranteninterview, nu geen bezwaar hebben tegen opname in dit boek. Ook hebben we gebruik mogen maken van foto’s uit de archieven van anderen, waarvoor onze hartelijke dank. Van een deel van het gebruikte materiaal weten we niet wie dit heeft gemaakt.
Interview Sandra Brouwer
de maakster van dit boek De samenstellers van het boekje vonden het leuk om ook de vormgeefster/ maakster van het boek te interviewen, omdat zij een groot en belangrijk aandeel had in de totstandkoming ervan. Sandra is altijd vrolijk en enthousiast en je merkt dat ze veel van haar werk houdt. Ik vraag haar dan ook wat haar werk zo leuk maakt? “Het is een combinatie van dingen; allereerst vind ik het leuk om met de Mac en de programma’s te werken. Bovendien is dit een heel leuk bedrijf om voor te wer ken. En de klantcontacten zijn ook erg leuk; samen iets creëren, dat is zo’n fijn proces. Je kunt ervan in een flow raken en dat geeft een goed gevoel. Ik kan veel van mezelf kwijt in mijn werk.”
Sandra werkt bij Rijser Grafische Communicatie, de drukker van het boek.
“Het maken van dit boekje vind ik super. Het is een heel leuk project, vooral omdat het creatief en vrij mag. Het hoeft allemaal niet zo strak. Ik word er zelf ook heel vrolijk van. Ik zag ook meteen hoe ik de onderdelen van het logo van de Bim Bam kon gebruiken in het ontwerp. De driehoek van de toren en de vierkante blokken van de bouwstenen
komen steeds terug, kijk maar naar de blokken van de hoofdstukken en naar het einde van een pagina, een driehoek als vervolg of een blokje als afsluiting.” “Kende je de Bim Bam al voor je aan dit boekje begon?” “Met het schaamrood op mijn kaken moet ik bekennen dat ik de Bim Bam hiervoor niet kende, maar ik woon dan ook in Hoorn en ben geboren in Berkhout. Ik weet nu iets meer van de Bim Bam, maar echt gelezen heb ik het boek nog niet. Dat doe ik pas als het klaar is. Dan neem ik het mee naar huis en lees ik het, dat doe ik altijd.” “Kun je goed samenwerken met de redactie?” “De samenwerking met de redactieleden gaat hartstikke goed, we hebben een leuke klik en dan kom je samen in een flow. Hun enthousiasme werkt erg aanstekelijk. Ik ga het maken absoluut missen. Dit is gewoon een hartstikke leuk project en dan moet je echt even afkicken. Je bent er toch steeds mee bezig en als het dan af is, ga je het missen.” “Ik ben erg nieuwsgierig hoe het boekje ontvangen wordt. Het is toch anders als je het fysiek in je handen hebt. Dan is het echt de kroon op je werk.”
Geef ons een
uitdaging! Drukkerij drukwerk zoals drukwerk hoort te zijn Stock uw drukwerk voorraad beheren wij voor u Iprinting online uw eigen drukwerk beheren Studio van schets tot totaalconcept App van offline naar een online oplossing
netwerk 126 | 1446 wr purmerend 0299 45 10 20 |
[email protected] www.rijser.nl volg ons op
@rijsergc
rijser