5 oktober 2010

Evaluatie recreatie en toerisme 2007 – 2010

Gemeente Bergen

MR/5 oktober 2010


Inhoudsopgave: Blz. 1. Samenvatting

3

2. Inleiding

4

3. Ontwikkelingen diverse TR gerelateerde zaken 3.1 Beleidstukken 3.2 Projecten 3.3 Samenwerking 3.4 Overig 4

6 9 12 15

Gerealiseerde toeristisch-recreatieve projecten 4.1 De belangrijkste projecten van 2004 – 2010 4.2 De belangrijkste uitgaven in 2007 – 2010 4.3 De belangrijkste projecten van 2007 – 2010 beschreven

17 19 21

Marketing en promotie 5.1 Regionale promotie: Noord-Limburg 5.2 Subregionale promotie: Maasduinen 5.3 Lokale promotie: Bergen

34 35 35

6

Samenwerking en overlegstructuren

36

7

Financiële inspanning

38

8

Toekomst 2011 en verder

39

9

Conclusies en aanbevelingen

41

5

2


1. Samenvatting Dit evaluatierapport is bedoeld om u te laten zien wat de gemeente Bergen in de afgelopen vier jaar, van 2007 tot en met 2010, heeft gedaan om toerisme en recreatie te stimuleren. In deze periode is er niet alleen opnieuw fors geïnvesteerd in projecten, maar ook beleidsmatig is er meer beleidsruimte gecreëerd, zodat ondernemers beter en sneller kunnen inspelen op ontwikkelingen. In 2004 is de toeristisch recreatieve visie ontwikkeld. Hierop zijn de inspanningen en projecten van de afgelopen jaren gebaseerd. Nu, zes jaar later, is het tijd om de visie bij te schaven en om voor de tweede keer de resultaten van alle inspanningen te evalueren. Allereerst wordt ingegaan op een aantal zaken die direct of indirect van invloed zijn op de recreatieve sector. Zo zijn er in de afgelopen jaren een aantal nieuwe beleidsstukken vastgesteld. Vanuit de Nota Verblijfsrecreatie wordt meer ruimte gegeven aan verblijfsrecreatieve bedrijven onder andere qua bebouwingsmogelijkheid en het aantal kampeerplaatsen. Dit beleid is vertaald in de eerste herziening bestemmingsplan buitengebied. Verder is ten aanzien van horeca-activiteiten meer duidelijkheid gegeven over openstelling van recreatieve bedrijven voor passanten en het houden van feesten en partijen. Als laatste wordt stil gestaan bij de nieuwe verordening brandveiligheid op campings. Een aantal voor de gemeente belangrijke en grotere projecten wordt besproken en nieuwe samenwerkingsverbanden worden aangegeven. Verder wordt kort op de Strategische Regiovisie en het rapport “Economische betekenis recreatie en toerisme in de gemeente Bergen” ingegaan. In hoofdstuk 4 komen de projecten van de afgelopen jaren uitgebreid aan de orde en de investeringen die daar mee gemoeid zijn/waren. Totaal is in de jaren 2004 tot en met 2010 ruim twee miljoen euro in projecten geïnvesteerd. Bijna de helft is hiervoor aan subsidies binnengehaald. In 2007 tot en met 2010 is bijna 950.000 euro geïnvesteerd in diverse recreatieve projecten. Hierbij is echter veel minder subsidie binnengehaald, ongeveer 155.000 euro. Helaas zijn we ook bijna 75.000 euro subsidie misgelopen voor het project horeca-unit Eendenmeer en het fietspad door het nationaal park. Voor Noord-Limburg is een nieuwe stichting opgericht voor de promotie en marketing als vervanging van de Regio VVV: Stichting Promotie Noord-Limburg (SPNL). In nauwe samenwerking met het toeristisch bedrijfsleven hebben zij een werkdocument opgesteld met vier beeldbepalende projecten. Voor de Maasduinen is een nieuw platform opgericht: Toeristisch Platform Maasduinen. Zij werken samen met SPNL. In de relatief korte periode dat zij actief zijn, bestaan zij uit meer dan 100 leden en hebben zij veel draagvlak. Momenteel zijn ze bezig met de inrichting van I-points, locaties met informatieschermen waar toeristen en recreanten hun toeristische informatie vandaan kunnen halen. In 2007 is de lokale VVV in Nieuw Bergen dichtgegaan. De Regio VVV stootte deze lokale informatietaak af naar de gemeenten, maar de gemeente Bergen was niet bereid het jaarlijkse grote verlies te compenseren. Toeristische informatie moet zoveel mogelijk op de plek aanwezig zijn waar de toeristen verblijven. Verder is het aantal gemeentelijke folders uitgebreid en heeft de nieuwe gemeenteplattegrond een sterk recreatief karakter gekregen. De regionale samenwerking is de laatste jaren minder structureel geworden en meer op projectbasis doorgegaan. Waar voorheen de gemeenten uit de regio Venlo en Noord-Limburg regelmatig ambtelijk en bestuurlijk bij elkaar kwamen, is dit weggevallen door het opheffen van de Regio Noord- en Midden-Limburg en de inactiviteit van het Regiofonds. Na de herindelingen in Noord- en MiddenLimburg zijn de samenwerkingsverbanden wat verschoven. Voor de toekomst moet dit zeer zeker aandacht krijgen. De eindconclusie is dat aandacht voor een goede toeristische infrastructuur onontbeerlijk blijft voor een kwalitatief goed toeristisch product als basis voor een aantrekkelijke recreatieve gemeente.

3


2. Inleiding Sinds 2002 heeft de gemeente Bergen in haar raadsprogramma het onderdeel recreatie en toerisme benoemd tot speerpunt van haar beleid. In de jaren 2005 tot en met 2009 heeft de gemeenteraad ieder jaar 100.000 euro extra ter beschikking gesteld om het toerisme te stimuleren. Voor 2010 is dit bedrag onder druk van de bezuinigingen verlaagd naar 50.000 euro. Naast andere bedragen die de gemeente structureel uitgeeft aan toerisme, zoals promotie, onderhoud en vervanging en personeel, waren er hierdoor extra middelen beschikbaar om toeristisch recreatieve projecten te kunnen financieren. In dit evaluatierapport is te lezen waar dit geld onder andere aan is besteed in de afgelopen vier jaar. De doelstelling is om te komen tot een substantiële toename van het aantal toeristische overnachtingen. Hierbij moeten twee kanttekeningen worden geplaatst. Het aantal binnenlandse vakanties staat al jaren onder druk door de opkomst van goedkope vakantielanden en de onzekerheid van de zomers in Nederland. Vooral de goedkope vliegtickets en de all-in vakanties zijn steeds meer in aantal gestegen en vormen een grote concurrentie voor binnenlandse vakanties. Ook de verslechterde economische situatie zorgt voor een totaal aantal minder vakanties. Daarnaast is er een totale daling in het aantal buitenlandse gasten te zien, maar toch een lichte toename van buitenlandse overnachtingen bij bungalowparken en campings. Verder profiteert het binnenlands toerisme toch ook nog licht van de recessie met een stijging van 3%. De tweede kanttekening moet worden gezet bij de toeristische overnachtingcijfers in de gemeente Bergen. Al jaren wordt gewerkt met een forfaitair systeem, waarbij ondernemers over een vast aantal overnachtingen per jaar de toeristenbelasting afdragen. Ruim 70% van het verblijfsrecreatieve aanbod betreft jaarplaatsen, waar het aantal berekende overnachtingen op 65 is gesteld en 30% toeristische overnachtingen. Het werkelijk aantal overnachtingen is niet bekend. Naast diverse projecten zijn er de afgelopen jaren beleidsmatige veranderingen doorgevoerd. Ook deze beleidsmatige aanpassingen zullen aan de orde komen. Zo zijn onder meer een nieuwe nota verblijfsrecreatie vastgesteld, een nieuwe brandveiligheidsverordening voor campings en een ruimtelijk toetsingskader voor horeca activiteiten. De dorpsraden hebben in hun dorpsontwikkelingsplannen diverse toeristisch recreatieve projecten aangegeven die zij wenselijk vinden. Zo zijn er diverse dorpsverfraaiingen aangebracht en is gestart met het project dorpsommetjes dat is uitgegroeid tot een wandelnetwerk met een omvang van ruim 200 kilometer. In de organisatie rondom de marketing en promotie van Noord-Limburg en de Maasduinen is er nogal wat veranderd. Zo bestaat de Regio VVV niet meer en is de Stichting Promotie Noord-Limburg opgericht voor de promotie en marketing van Noord-Limburg. Zij hebben een regionaal werkdocument opgesteld dat inmiddels breed door ondernemers en overheden is omarmd. Het Promotieplatform Maasduinen is samengegaan met TIVA uit Arcen en zij zorgen voor de promotie van de Maasduinen. Dankzij een gezamenlijke inspanning van het bedrijfsleven en de overheden zijn er mooie resultaten bereikt en is de toeristische sector er sterker uitgekomen. In 2004 is de toeristisch-recreatieve visie vastgesteld dat de basis is voor alle inspanningen. Ondanks dat dit alweer 6 jaar geleden is, is de visie voor de langere termijn bedoeld. Toch zal worden bekeken waar de visie kan worden aangepast en aangescherpt. Verder is door de gemeenten Gennep, Mook en Middelaar en Bergen gezamenlijk een Strategische Regiovisie vastgesteld. Hierin is toerisme en recreatie tot één van de vier hoofdprogramma‟s benoemd. Met deze visie als basis zal een nieuwe toeristische visie worden opgesteld. Als toeristische regio Maasduinen zullen we samen invulling aan de ontwikkeling van het gebied Maasduinen moeten geven. Al een groot aantal jaren is de samenwerking met de andere gemeenten in de Maasduinen erg goed en zijn er gezamenlijk projecten opgepakt en uitgevoerd. Zowel in de toeristisch-recreatieve visie van 2004 als de nieuwe visie zullen argumenten naar voren worden gebracht om sterk in te zetten op de ontwikkeling van de toeristische sector. Ook de gegevens uit het rapport “Economische effectmeting toerisme en recreatie Bergen” laten zien welk economisch belang toerisme heeft. Elke inwoner van de gemeente Bergen is recreant en de wensen van toeristen

4


en recreanten zijn niet erg verschillend. Een prettige recreatieve omgeving is ook ideaal om te wonen en te werken en draagt daarmee direct en indirect bij aan een gezond economisch klimaat. In deze evaluatie zullen alle zaken aan de orde komen die in de afgelopen jaren zijn opgepakt en waarin ambtelijke en bestuurlijke tijd en energie is gestoken. Of al deze inspanningen er voor hebben gezorgd dat het aantal overnachtingen zal toenemen naar de 500.000 in 2011 die de raad in 2004 voor ogen had, valt te betwijfelen. Wel is duidelijk geworden dat de achterstand die de gemeente Bergen had voor wat betreft de kwaliteit aan infrastructuur is weggewerkt en dat er steeds meer positieve reacties komen over de voorzieningen die de gemeente heeft aangelegd. Ook de energie die de gemeente heeft gestoken in de relatie met recreatieve ondernemers heeft resultaten opgeleverd. Steeds vaker wordt in goed overleg nieuw beleid vastgesteld en wordt de dialoog gezocht in plaats van alleen de discussie. Wederzijds wantrouwen heeft plaats gemaakt voor overleg en bespreking van problemen. Deze rapportage is als volgt opgebouwd: Eerst is kort ingegaan op diverse ontwikkelingen die verband hebben met de toeristische sector (hoofdstuk 3); Daarna is gekeken naar de toeristische projecten (hoofdstuk 4); Vervolgens is op hoofdlijnen ingegaan op de marketing en promotie (hoofdstuk 5); Aansluitend worden de samenwerking en overlegstructuren besproken (hoofdstuk 6); Daaropvolgend worden de financiële inspanningen van de gemeente nader bekeken (hoofdstuk 7); Het voorlaatste hoofdstuk (hoofdstuk 9) gaat in op de toekomst van 2011 en verder; Tot slot wordt een aantal conclusies en aanbevelingen gedaan (hoofdstuk 9). Voorafgaand aan dit hoofdstuk zijn in een korte samenvatting de belangrijkste evaluatiepunten vermeld.

5


3. Ontwikkelingen diverse TR gerelateerde zaken In dit hoofdstuk komen een aantal ontwikkelingen aan de orde die direct of indirect van invloed zijn of zullen zijn op de recreatieve sector in onze gemeente.

3.1 Beleidsstukken 1) Nota verblijfsrecreatie Op 1 januari 2008 is de Wet op de Openluchtrecreatie (WOR) ingetrokken. Dit betekent dat er vanaf dat moment geen landelijke kampeerregelgeving meer bestond en de basis voor de uitgegeven kampeervergunningen, vrijstellingen en verordeningen weggevallen was. De gemeente Bergen heeft het kampeerbeleid vorm gegeven in de nota verblijfsrecreatie. Verschil situatie WOR en nieuwe beleidsnotitie verblijfsrecreatie: Categorieën kamperen: A. Regulier kampeerterrein: B. Kleinschalig kampeerterrein: C. Tijdelijk kamperen: D. Natuurkampeerterreinen: E. Vrij Kamperen: F. GOP‟s: A. Regulier kampeerterrein: WOR Kampeerseizoen: 15 maart t/m 31 oktober Aantal kampeerplaatsen via vergunning Aantal jaarplaatsen en toeristische plaatsen via vergunning geregeld per totaal kampeerterrein Nu volgens bestemmingsplan: maximale grootte kampeermiddel is 35 m2, bijgebouw 5 m2, terras van 12 m2 en een afdakje van 2 m2

B. Kleinschalig kampeerterrein: Op basis van ontheffing WOR Kampeerseizoen: 15 maart t/m 31 oktober Grens ligt op 15 kampeermiddelen gedurende het kampeerseizoen Alleen mogelijk bij agrarische bestemming onder voorwaarden uit bestemmingplan. Koppeling met agrarisch bedrijf is losgelaten. Voorwaarden bestemmingsplan: - op agrarisch bouwblok maximaal 100 meter van de (bedrijfs)woning - bestemmingsplan mag zich er niet tegen verzetten, niet in bebouwde kom, bos- of natuurgebied, beheersgebied, binnen stankcirkel en met passende beplanting Ontheffing op de WOR

Nieuw Hele jaar door kamperen Maximaal aantal kampeerplaatsen vrijgelaten Vormen van kampeermiddelen vrijgelaten. Nieuw volgens bestemmingsplan: maximale bebouwing is totaal 90 m2 inclusief bijgebouwen, voor trekkershutten of tenthuisjes geldt 30 m2 Maximaal 50% van kampeerplaats bebouwd

Nieuw via vrijstelling bestemmingsplan Kampeerseizoen: 1 maart t/m 31 oktober Grens naar 25 kampeerplaatsen gedurende het kampeerseizoen Ook mogelijk bij burgers. Voorwaarden bestemmingsplan: - afstand tot naastgelegen woning is 50 meter - op bouwblok - perceelsgrootte minimaal 0,5 ha - extra oppervlakte bijgebouwen voor recreatieve doeleinden is maximaal 50 m2 - bestemmingsplan mag zich er niet tegen verzetten, niet in bebouwde kom, bos- of natuurgebied, beheersgebied, binnen stankcirkel en met passende beplanting Vrijstelling voor recreatief medegebruik op het bestemmingsplan Maximaal 8 kleinschalige kampeerterreinen

6


C. Tijdelijk Kamperen: Hier verandert niets in de nieuwe situatie. In de WOR was het verboden, nu verbod in de APV. Regelen via ontheffing op de APV. D. Natuurkampeerterreinen: Hier verandert niets in de nieuwe situatie behalve de lengte van het kampeerseizoen, dit wordt 1 maart i.p.v. 15 maart tot en met 31 oktober. E. Vrij kamperen: Hier verandert niets in de nieuwe situatie. In de WOR was het verboden, nu verbod in de APV. F. GOP‟s: Hier verandert niets in de nieuwe situatie. Vrij kamperen was verboden in de WOR, nu in de APV. B&W kan ontheffing op de APV maken voor overnachtingen in campers op zogenaamde camperplaatsen. Ten opzichte van overige vormen van aanbieden van recreatief nachtverblijf was de intrekking van de WOR geen aanleiding om nieuw beleid vast te stellen. De keus om dit op te nemen in de nota kwam voort uit onduidelijkheid ten aanzien van het beleid voor deze categorieën.

2) Bestemmingsplan Buitengebied In het herziene plan buitengebied is bovenstaand kampeerbeleid vertaald in ruimtelijke beleidsregels. Hiermee heeft de ondernemer meer vrijheid gekregen in de inrichting van het kampeerterrein waardoor hij beter kan inspelen op behoefte uit de markt. De belangrijkste aanpassingen hebben te maken met de mate van bebouwing op een kampeerplaats en het maximale aantal kampeerplaatsen bij kleinschalig kamperen.

3) Ruimtelijk toetsingskader horeca activiteiten Momenteel ligt het ruimtelijk toetsingskader voor horeca activiteiten ter inzage. In deze aangepaste beleidsregels zijn de belangrijkste aanpassingen dat recreatieve bedrijven nu ook open gesteld mogen zijn voor passanten en niet meer alleen voor de eigen gasten. Feesten en partijen zijn niet toegestaan op recreatieve bedrijven, behalve op bedrijven met een horecabestemming. De gemeente wil ruimhartig medewerking verlenen aan initiatieven van burgers en ondernemers, mits er geen overlast ontstaat. Hiervoor zijn in dit toetsingskader een aantal uitgangspunten geformuleerd. Er worden drie vormen van horeca onderscheiden: reguliere horeca (bv. restaurant), horeca als nevenactiviteit (bv. kantine op een camping) en horeca als ondergeschikte nevenactiviteit (bv. theetuin bij een woning). 7


4) Verordening Brandveiligheid Campings In nauw overleg met recreatieve ondernemers is de verordening Brandveiligheid Campings opgesteld en voorgesteld aan de raad. Vooral over de afstandsnormen tussen kampeermiddelen is stevig gediscussieerd, maar uiteindelijk is er een verordening opgesteld waar alle partijen mee in hebben kunnen stemmen. Belangrijkste nieuwe voorschriften: 1. De afstand van enig recreatief onderkomen tot de perceelsgrens is tenminste 5 meter. 2. De weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag (WBDBO) tussen bouwvergunningsplichtige recreatieve onderkomens dient ten minste 30 minuten te zijn. Hieraan kan worden verkregen door een onderlinge afstand tussen recreatieve onderkomens van minstens 5 meter of door middel van een goedgekeurde bouwkundige brandwerende voorziening. 3. Tussen bouwvergunningsvrije recreatieve onderkomens op bestaande standplaatsen dient minimaal een WBDBO van 20 minuten gewaarborgd te zijn. Deze WBDBO kan worden bereikt door de kampeermiddelen op een afstand van 3 meter van elkaar te plaatsen of een bouwkundige voorziening te treffen met eenzelfde waarde voor brandwerendheid. Uitgewerkt in een schema komt het voorstel er als volgt uit te zien: Onderlinge afstand tussen: Twee of meer nietbouwvergunningplichtige kampeermiddelen op vaste standplaatsen Twee of meer welbouwvergunningplichtige kampeermiddelen op vaste standplaatsen Een nietbouwvergunningplichtige kampeermiddel en (wel-) bouwvergunningplichtige kampeermiddel op vaste standplaatsen Kampeermiddelen op seizoenstandplaatsen

Nieuwe / heringerichte plaatsen WBDBO 30 minuten (5 meter)

Bestaande situatie

WBDBO 30 minuten (5 meter)







Wat zijn bouwvergunningvrije recreatieve onderkomens? Het begrip recreatieve onderkomen heeft het begrip kampeermiddel vervangen. Dit heeft te maken met ontwikkelingen in de markt waarbij onderkomens op standplaatsen niet meer gedekt worden door het begrip kampeermiddelen vanwege (bouw)technische redenen. Om onduidelijkheden te voorkomen geldt het nieuwe begrip recreatieve onderkomen voor alle vormen van kampeermiddelen die zich op een standplaats kunnen bevinden en waar recreatief overnacht wordt. De totale maximale bebouwing op een standplaats is 90 m2 en maximaal 50% van het oppervlak van een standplaats. Dit is dus inclusief (sta)caravan, carport, veranda, berging of enig ander bijgebouw. Bouwvergunningsvrij zijn alle recreatieve onderkomens tot een maximale grootte van 70 m2 en niet hoger dan 5 meter. Groter dan 70 m2 mag dus wel worden geplaatst op een standplaats, maar dan wordt wel een bouwvergunning vereist. Deze regels staan omschreven in het landelijk Besluit omgevingsrecht van 8 juni 2009 dat nog van kracht moet worden. De gemeente Bergen hanteert vooruitlopend hierop wel nu al deze landelijke regels. Deze wetten zullen op 1 oktober 2010 van kracht worden. Dit betekent dus concreet dat tussen recreatieve onderkomen niet groter dan 70 m2 20 minuten WBDBO voldoende is.

8


3.2 Projecten 1) Gebied Roobeek Voor het gebied Roobeek heeft de gemeente Bergen samen met de toenmalige gemeente Arcen en Velden een ontwikkelperspectief opgesteld met een accent op recreatieve ontwikkelingen. Om de ontwikkelingen van de initiatiefnemer makkelijker te maken is besloten om het zuidelijkste deel van de gemeente Bergen, het gebied Roobeek met een grenscorrectie op 1-1-2010 over te dragen aan de gemeente Arcen en Velden.

2) Maaspark Well Voor het gebied rondom het Leukermeer heeft de gemeente een integraal gebiedsplan op laten stellen: Maaspark Well. Dit plan geeft in grote lijnen de mogelijkheden weer om dit gebied verder te ontwikkelen tot hét kerngebied van de recreatie en toerisme zeker als watersportgebied. Door de afgraving van gronden en het vergroten van de voorhaven zullen financiële middelen vrijkomen, waarmee een nieuwe infrastructuur kan worden bekostigd. Deze middelen zijn benodigd om het gebied in te richten als toeristisch recreatief gebied. Door een adviesbureau is eind 2009 een rapport opgesteld over de meest kansrijke ontwikkelingsrichting voor Maaspark Well. Daarnaast is in 2010 een start gemaakt met de realisatie van een structuurvisie en een MER notitie voor het gebied. Voor dit project is een klankbord samengesteld bestaande uit ondernemers, bewoners en belanghebbenden uit het gebied.

3) Bezoekerscentrum In april 2007 heeft Limburgs Landschap haar plannen voor het Bezoekerscentrum Well gepresenteerd. Het Bezoekerscentrum is de (hoofd) ontvangstlocatie van Nationaal Park De Maasduinen en komt bij de sluis in de Bosserheide in Well. Het geplande bezoekerscentrum heeft een toeristisch- recreatief karakter. Limburgs Landschap heeft gezocht naar een combinatie van ontvangst, educatie en horeca. Alle benodigde vergunningen zijn verleend en de financiering is rond, zodat de bouw in 2011 kan starten.

9


4) Landgoed Bleijenbeek Het project houdt de bouw van circa 170 appartementen in op drie locaties op het landgoed, ten oosten van de ruïne van het kasteel Bleijenbeek. Daarnaast wordt ten westen nieuwe natuur gerealiseerd die een robuuste ecologische verbindingszone moet vormen over de golfbaan. Langs de Horsterbeekweg wordt een vrijliggend fietspad aangelegd zodat er een veilige fietsverbinding ontstaan van Afferden naar Siebengewald. Ten slotte is er een stichting in het leven geroepen om zorg te dragen voor de consolidatie van het kasteel Bleijenbeek. Inmiddels is op het landgoed Bleijenbeek een clubhuis met restaurant en een golfbaan gerealiseerd met een 18 holes baan en twee 9 holes banen en zal er nog een tweede 18 holes baan bij gaan komen.

5) Centrumplan Mosaïque Nieuw Bergen Het plan voorziet in een uitbreiding van het winkelaanbod, waardoor het naast het doen van de dagelijkse boodschappen aantrekkelijk wordt om te winkelen. Een winkelgebied wordt aangelegd, waar het prettig vertoeven is, en de gezelligheid aanleiding is om te shoppen. Een winkelcentrum dat het hart van de gemeenschap vormt waar je graag op visite komt, een terrasje pakt en elkaar kunt ontmoeten. Er is een overeenkomst gesloten met een ontwikkelaar en de formele start van het project is in 2010.

6) Herinrichting Heukelomse Beek Net als de Eckeltse Beek moet de Heukelomse Beek opnieuw worden ingericht ten behoeve van nieuwe natuur. In dit project ziet de gemeente Bergen graag ook ruimte voor recreatief medegebruik van de beek. Niet alleen zouden er struinpaden langs de beek moeten komen, graag zouden we waterrecreatie in dit gebied mogelijk willen maken. Ook de aanbevelingen uit de Strategische

10


Regiovisie spreken voor deze ontwikkelingen. Vooralsnog bevindt het project zich nog in de planfase al vinden er op grote schaal wel al grondaankopen plaats.

7) Wellsmeer Vorig jaar heeft Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL) namens Provincie Limburg het Landgoed Wells Meer aangekocht. Het betreft een aankoop van 380 ha, 40 ha natuurgebied en 340 ha landbouwgebied. De aankoop heeft als doel om ruimte te bieden voor verplaatsing van landbouwbedrijven, voornamelijk melkvee en rundvee bedrijven en in mindere mate ook akkerbouw/fruitteeltbedrijven. Op verzoek van de gemeente Bergen is nagegaan of er mogelijk andere realistische ontwikkelingsmogelijkheden zijn, die een duurzaam toekomstperspectief voor dit platteland bieden. Daarbij is gekeken naar de aanbevelingen uit de Strategische Regiovisie. Om de regionale economie en de leefbaarheid te versterken wordt hierin naast regionale duurzame landbouw ook ingezet op excellent wonen, onderscheidend zorgaanbod en kleinschalige recreatie en toerisme. Bezien wordt of en in hoeverre deze gedachten bij dit te herontwikkelen gebied een kans kunnen krijgen. 15 15 15 15 15

11 11 11 11 11 9b 9b 9b 9b 9b 28 28 28 28 28

9a 9a 9a 9a 9a 14 14 14 14 14 9 999 9

13 13 13 13 13 2 222 2

2 222 2

4 444 4 22 22 22 22 22 24 24 24 24 24

6 666 6 1 111 1

3 333 3

5 555 5 20 20 20 20 20

8 888 8 5 555 5

10 10 10 10 10 7 777 7

12 12 12 12 12 9 999 9

18 18 18 18 18

11 11 11 11 11 3a 3a 3a 3a 3a

14a 14a 14a 14a 14a 3 333 3

16a 16a 16a 16a 16a

16 16 16 16 16

14 14 14 14 14

1 111 1 12 12 12 12 12

1a 1a 1a 1a 1a

10 10 10 10 10

11 11 1

1 11 11 6a 6a 6a 6a 6a

88 88 8 6 666 6

4a 4a 4a 4a 4a 3 335 3 355 5 5 4 444 4

4 44 44 66 66 6

77 77 7

3 333 3 11 11 11 11 11

13 13 13 13 13

99 99 9 55 55 5 1 11 11

6 66 66

88 88 8

15 15 15 15 15

4 444 4

11


3.3 Samenwerking 1) Noord-Limburg: Stichting Promotie Noord- en Midden-Limburg (SPNL) Eind 2006 leidde het nieuwe plan van de Regio VVV tot een reorganisatie van de Regio VVV met afstoting van een aantal taken, zoals de lokale VVV winkels. In 2007 is het nieuwe marketingplan voor toerisme in Noord- en Midden-Limburg gepresenteerd. Echter bij het bedrijfsleven bestond geen draagvlak voor het plan en dit leidde tot het besluit de Regio VVV op te heffen in de loop van 2008. Het gevolg was een splitsing tussen Noord en Midden-Limburg en een aparte beheerstichting voor de VVV winkels. In 2008 werd op initiatief van enkele grote ondernemers in Noord-Limburg de Stichting Promotie Noord-Limburg opgericht die een breed gedragen visie wilde ontwikkelen vanuit een breder perspectief. Deze strategische visie werd eind 2008 gerealiseerd en begin 2009 gepresenteerd aan ondernemers in Noord-Limburg en aan de portefeuillehouders in Noord-Limburg. Aanleiding van de visie is de wens om de economie in Noord-Limburg te versterken. Vanuit de Regio Venlo worden al drie pijlers ondersteund te weten: ∙ Agri-business ∙ Logistiek ∙ Maakindustrie e Recreatie en toerisme is een belangrijke 4 pijler. Waarom? Enkele cijfers uit onderzoek: Werkgelegenheid in Noord-Limburg: Maakindustrie 37.000 banen Agri-business 19.000 banen Toerisme 17.500 banen Logistiek 15.000 banen e

Limburg staat 2 (na Gelderland) met aantal binnenlandse vakanties. 55% van deze vakantie vinden plaats in Noord- en Midden-Limburg. De bestedingen stijgen nog steeds. Dagrecreanten: € 22,00 per persoon per dag Toeristen: € 136,00 pppd Zakelijk: € 281,00 pppd Wat wordt vaak vergeten of niet gezien? 75% van de inkomsten komt van dagrecreanten, 18 uur per week vrije tijd. 40% van de dagrecreanten zijn eigen inwoners en 56% komt uit een straal van 10 km. De stichting heeft gekozen voor een brede insteek van de visie. Recreatie en toerisme staat niet op zich maar vormt een onderdeel van een totaalpakket: leefklimaat oftewel Quality of Life van belang voor de economie van een gebied. Het totaal van prettig wonen, werken en leven draagt bij aan een sterke economische positie van een gebied.

Organisatie

12


Regionale Organisatie De regionale organisatie ziet voor zichzelf de volgende taken weggelegd: - het versterken van het regionale aanbod op het gebied van recreatie en toerisme; - het vormen van het centrale aanspreekpunt voor ondermeer Regio Venlo, SVL, Floriade, Greenport en provincie; - het uitvoering geven aan een plan voor de spin-off van de Floriade op toeristisch-recreatief gebied; - beheer, verspreiding en doorontwikkeling van het TIV-concept; - het uitvoering geven aan de wens te komen tot een „gastvrijheidsacademie‟; - het aanvragen en inzetten van subsidies mede namens de lokale platforms; en - het verzorgen van lobby bij overheden en bedrijven voor de realisering van grote projecten die ook toeristisch van groot belang zijn (infrastructuur bijvoorbeeld). Het bestuur van de regionale organisatie zelf (de erfopvolger van de Stichting Promotie Noord Limburg) zal bestaan uit vertegenwoordigers van de lokale platforms en enkele grote recreatieondernemers. De nieuwe organisatie heeft een Raad van Toezicht die bestaat uit drie wethouders. Deze Raad van Toezicht benoemt de voorzitter van het bestuur van de regionale organisatie. Op deze wijze is geborgd dat zowel ondernemers als overheden betrokken zijn bij de promotie van de regio en dat er sprake is van gecoördineerde lokale (cq subregionale) en regionale samenwerking.

2) Maasduinen: Toeristisch Platform Maasduinen (TPM) Het Toeristisch Platform Maasduinen is één van de vijf platforms die in Noord-Limburg zijn opgericht. Dit platform komt voort uit de Stichting Promotieplatform Maasduinen en de Stichting Toeristische Informatievoorziening Arcen die zijn samengegaan. Het platform heeft als regio de gemeenten Venlo, Bergen, Gennep en Mook en Middelaar. Toeristisch recreatieve ondernemers kunnen lid worden van dit platform en worden dan meegenomen in de marketing en promotie van de Maasduinen en NoordLimburg. De financiering komt van de lidmaatschapsgelden van de leden en van de gemeenten Venlo, Bergen en Gennep. Het platform heeft er voor gezorgd dat er op 36 plaatsen in de Maasduinen I-points worden ingericht. Bij zo‟n I-point kunnen mensen informatie over de regio op een touchscreen krijgen en uitprinten. Ook zorgt het platform voor de inhoud van de toeristische website en promotie van het Maasduinengebied in de regio en op beurzen. De taken van de platforms zijn: a) Het (ook financieel) binden van ondernemers aan promotie van de regio; b) Het zorgen voor “content” voor het nieuwe digitale informatiesysteem aan de regio; c) Het verzorgen van lokale promotie; d) Het verzorgen van lokale productontwikkeling; e) Het organiseren van lokale evenementen; f) Het aansturen van en input leveren aan de regionale organisatie. Om de totstandkoming van de platform te realiseren, zijn kwartiermakers aan de slag geweest die betaald zijn door de gemeentelijke overheden.

3) Lokaal: VVV-winkel Op 1 juli 2007 is de VVV-winkel in Nieuw Bergen gesloten. De Regio VVV wilde niet meer de verantwoordelijkheid voor de winkels en deze overdragen aan de gemeenten in Noord-Limburg. De VVV-winkel in Nieuw Bergen maakte 35.000 euro verlies per jaar, waarbij ongeveer 90% van de diensten door de eigen inwoners werd gebruikt. De toerist werd nauwelijks bereikt met informatie. Het oude concept van VVV-winkel is achterhaald. De informatie moet daar worden gepresenteerd waar de toerist is, dus bij de toeristische bedrijven. In 2005 zijn er in de gemeente Bergen al 20 informatiezuilen geplaatst, waarop toeristische informatie gevonden kan worden. In 2009 en 2010 zijn op 5 plaatsen in de gemeente Bergen I-points ingericht. Daarnaast bestaan er nog folderposten in de kernen.

13


4) Land van Cuijk: Noordelijke Maasvallei, Prat op-magazine Samen met de gemeenten uit het Land van Cuijk (Grave, Cuijk, Boxmeer, St. Anthonis en Mill en St. Hubert) wordt door de Kop van Limburg (Mook en Middelaar, Gennep en Bergen) steeds meer samengewerkt. In een Platform Integraal Overleg (PIO), waarin de burgemeesters van de acht gemeenten zitten, de zorginstellingen, onderwijs, woonbedrijven, industriële kringen en Kamer van Koophandel is de samenwerking gezocht om initiatieven te ontwikkelen en beleid af te stemmen. In het kader van de gezamenlijke visievorming is besloten deze twee regio‟s verder te laten gaan in de naam Noordelijke Maasvallei. Vanuit het PIO zijn werkateliers georganiseerd om te komen tot een regiovisie als kompas voor ruimtelijke, sociale, economische en culturele ontwikkelingen. Deze visie is weergegeven in het boek Noordelijke Maasvallei, Grensoverschrijdend perspectief. Om de regio Noordelijke Maasvallei meer bekendheid onder de eigen inwoners te geven wordt een promotiemagazine uitgegeven: Prat Op dat huis aan huis wordt verspreid. In dit magazine, waar de gemeente Bergen ook aan meebetaalt, wordt de regio beschrijven in allerlei zaken waar we trots op kunnen en mogen zijn.

5) Stichting Routebureau Noord – en Midden-Limburg Op 1 januari 2009 is de Regio Noord- en Midden-Limburg opgeheven en moest het onderhoud en beheer van recreatieve routes anders worden geregeld. Hiervoor is het Routebureau Noord- en Midden-Limburg opgericht. De gemeenten in Noord- en Midden-Limburg dragen € 0,48 per inwoner bij aan het routebureau voor het beheer en onderhoud van het fietsknooppuntennetwerk. In de toekomst kan het routebureau ook andere taken gaan uitvoeren op basis van projectafspraken. Het Routebureau Noord- en Midden-Limburg werkt nauw samen met de Stichting Promotie Noord-Limburg en de Stichting Toeristisch Recreatieve Ontwikkelingsmaatschappij (TROM) uit Midden-Limburg. Middels een businessplan “Goed op Weg” wordt een kwaliteitsimpuls beoogd.

14


3.4 Overig 1) Strategische Regiovisie De gemeenten Mook en Middelaar, Gennep en Bergen hebben onder leiding van Riek Bakker gezamenlijk gekeken naar de toekomst om te bekijken waarin deze regio zich verder moet gaan ontwikkelen. In grote lijnen bestaat de visie uit vier hoofdprogramma‟s: wonen, zorg, recreatie en toerisme en landbouw. Er zijn drie basisprogramma‟s die voorwaardenscheppend zijn: het versterken van oost-west verbindingen en uitbreiding van bestaande netwerken, verbeteren ruimtelijke kwaliteit van de bebouwde omgeving en landschap en het verhogen van de veiligheid bij hoogwater van de Maas. Nieuwe en bestaande projecten worden in het licht van deze visie bekeken en gewogen. Er zijn twee sleutelprojecten benoemd, de N-271 als etalage van de regio en de ontwikkeling van het Maasdal.

2) Rapportage Economische betekenis recreatie en toerisme in de gemeente Bergen Samenvatting economische effectmeeting toerisme en recreatie Bergen en regio Venlo. Aanleiding en doelstelling: Om meer inzicht te krijgen in de economische waarde van toerisme en recreatie in de gemeente Bergen en in de regio Venlo heeft ZKA onderzoek verricht en rapportages opgesteld. Het doel van de studie was inzicht te geven in de huidige economische betekenis, uitgedrukt in bestedingen en werkgelegenheid, van toerisme en recreatie in de gemeente Bergen. Het toeristisch aanbod en de omvang van het bezoek van verblijfsrecreatie en dagrecreatie wordt in kaart gebracht. Hierna is op basis van een door ZKA gehanteerd model de economische betekenis berekend in bestedingen en werkgelegenheid. Aanbod: 1. Wat allereerst opvalt in het toeristisch recreatieve aanbod is de hoeveelheid kleinschalige accommodatieverschaffers, zoals bed & breakfast en minicampings. Dit is in de regio Venlo en gemeente Bergen in het bijzonder hoger dan gemiddeld. 2. Verder valt in het aanbod in Bergen op dat er “slechts” 32% toeristische plaatsen zijn ten opzichte van 67% vaste plaatsen. Ditzelfde beeld wordt in de gehele Maasduinen gezien. Idealiter zou deze verhouding precies andersom moeten liggen. In de andere regio‟s Horst en Peel en Maas liggen deze verhoudingen stukken beter. 3. De regio telt weinig camperplaatsen, zeker ten opzichte van onze Duitse buren. 4. De gemeente Bergen en de Maasduinen tellen relatief weinig grotere dagattracties, musea, bezienswaardigheden en evenementen. Alleen het aanbod in Venlo en Horst is relatief gezien wat groter. 5. Voor wat betreft de routegebonden recreatie is het aanbod in Bergen en regio Venlo groot. Omvang bezoek: (hierin zijn niet de overnachtingen op vaste plaatsen en vaste ligplaatsen in jachthavens opgenomen) 1. Als gevolg van bovenstaande en het relatief laag aantal toeristische overnachtingen in de Maasduinen ligt het absolute aantal toeristische overnachtingen laag ten opzichte van de andere regio‟s. 2. 73% van alle overnachtingen vindt plaats in bungalowparken en 19% op (mini)campings. Slechts 5% overnachtingen in hotels en bed & breakfast. 3. Ongeveer 25% van de overnachtingen zijn buitenlandse gasten. 4. Totaal aantal bezoekers van evenementen in de regio zijn 1,1 miljoen. 5. In het dagrecreatieve bezoek is de routegebonden buitenrecreatie veruit het belangrijkste (85% in Bergen, 53% in de gehele regio Venlo). 6. Verder is de dagactiviteit recreatief winkelen in Venlo en Venray enorm belangrijk met totaal 7,8 miljoen bezoekers (30% van de dagbezoeken), terwijl dit in Bergen en de overige regio‟s relatief laag is. 7. Totaal vonden in de regio Venlo 25,7 miljoen dagbezoeken plaats, in Bergen ongeveer 575.000 dagbezoeken. 8. Zakelijk toerisme in de regio is erg laag. 9. 75% van de dagtoeristen komt uit de eigen regio.

15


Economische betekenis toerisme: 1. In de regio Venlo liggen de totale bestedingen in toerisme op 895,3 miljoen euro. 34% uit verblijfstoerisme en 66% uit dagtoerisme. In Bergen ligt de economische besteding in toerisme op 21,6 miljoen euro, 75% in verblijfstoerisme en 25% in dagtoerisme. Het verschil tussen Bergen en de regio Venlo komt door het grote aantal in recreatieve winkeltoerisme. 2. De werkgelegenheid in Bergen in toerisme is 244 Full time banen (FTE‟s), In de regio Venlo is dit 10.349 FTE‟s. De verhoudingen in FTE dag- en verblijfsrecreatieve banen is hetzelfde als de bestedingen. 3. In de regio Venlo liggen de meeste banen in het recreatieve winkelen. In Bergen ligt dit in de logiesverstrekking en horeca. 4. Zowel in de regio Venlo als in Bergen is het aandeel werkgelegenheid in toerisme relatief hoog namelijk 10-11%. Landelijk is dit gemiddeld 5%. Belangrijkste bevindingen voor Bergen: 75% van de toeristische besteding (16 miljoen euro) in Bergen komt uit de verblijfsrecreatie en leveren 190 fulltime banen op. Dit is in tegenstelling met de regio Venlo waar 66% van de toeristische besteding uit dagtoerisme komt. Het verschil komt door het recreatieve winkelen. De inkomsten uit dagtoerisme in Bergen zijn 5,4 miljoen euro en leveren 53 fulltime banen op. Meer dan de helft komt door de bestedingen van routegebonden buitenrecreatie (52%) en 34% door golf. Ongeveer de helft van de bestedingen in toerisme komt uit de eigen regio, 30% uit de rest van Nederland en 20% uit buitenland (voornamelijk Duitsland).

16


4 Gerealiseerde toeristisch-recreatieve projecten 4.1 De belangrijkste projecten van 2004 – 2010: 2004: Proef je Streek Welkomstborden TR Visie Recreatiekaart Project verbetering toeristisch recreatieve infrastructuur 2005: Project Promotie en Communicatie Speeltuin Eendenmeer Beleef het Groen Brug Reindersmeer 2006: Beleef het Groen Speeltuin Eendenmeer Fietsweg Twistenerweg Picknicksets Grensoverschrijdende fietsroutes Start- en stoplocaties fietsknooppuntennetwerk 2007: MTB routes Menroutes Aankleding dorpen, nostalgische bewegwijzering Grenzeloos vermarkten Picknickplaatsen Mini-banieren 2008: Buitenzuil Minibanieren MTB routes Recreatieve zone Leukermeer Dorpsentrees Extra promotie 2009: Recreatieplaatsen aan de Maas Horecavoorziening Eendenmeer Voorbereiding projecten 2010:  Visvijver Siebengewald  Uitkijktoren Afferden  Wandelnetwerk Versterken samenwerking Land van Cuijk: Noordelijke Maasvallei 2010: Fietspad door Nationaal Park De Maasduinen Loswal Aijen Wandelnetwerk Dorpsentrees

17


Investering belangrijkste projecten 2004 t/m 2010: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

Beleef het Groen Brug Reindersmeer Fietsweg Twistedenerweg Speeltuin Eendenmeer Promotie en communicatie Picknicksets Dorpsentrees en bewegwijzering MTB + Menroutes, nieuwe verbindingen Ondersteuning fietspendelboot Ondersteuning evenementen + initiatieven ondernemers Verbeteringen fietsen wandelpaden Recreatieplaatsen aan de Maas Recreatieve zone Leukermeer + fietsen wandelpad Horecapunt Eendenmeer Diverse bijdragen en kleinere zaken Aanleg fietspad door NP De Maasduinen Loswal Aijen opknappen Wandelnetwerk Aankleding en informatiepunten Bewegwijzering en mini-banieren Totaal:

€ 335.000 € 160.000 € 95.000 € 70.000 € 110.000 € 110.000 € 120.000 € 50.000 € 42.000 € 100.000 € 150.000 € 210.000 € 40.000 € 60.000 € 88.000 € 100.000 € 50.000 € 120.000 € 20.000 € 30.000 + € 2.060.000

Hiervoor is ongeveer 900.000 euro subsidie binnengehaald, bijna 45%! Dit wil ook zeggen dat de gemeente direct 1.160.000 euro heeft geïnvesteerd in diverse projecten in de afgelopen 7 jaar, gemiddeld is dat ongeveer 165.000 euro per jaar!

In dit hoofdstuk wordt verder alleen ingegaan op de projecten uit de periode 2007 – 2010. De projecten 2004 – 2006 zijn beschreven in de “Evaluatie recreatie en toerisme 2004 – 2006”.

18


4.2 De belangrijkste uitgaven in 2007 – 2010: 2007 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

€ € € € € € € € € € € € € € €

2.419,60 4.716,98 2.438,00 7.500,00 2.000,00 1.421,00 20.000,00 15.000,00 5.000,00 6.652,72 12.500,00 1.278,33 14.717,00 414,45 + 96.058,08

Buitenzuil Bijdrage project Sand Dorpsentrees Minder validen fietsen wandelroute Leukermeer Bijdrage fietspendelboot Bijdrage project Maasheggen Minibanieren kernen MTB routes Bijdrage beurs Recreatieve zone Leukermeer Infopanelen Niederrheinische Radwandertag 2008 Bijeenkomst ondernemers Website Extra promotie Folderkast Bijdrage evenement Agri festijn Onderzoek fietspad NP Toeristisch Café Totaal:

€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € €

12.000,00 6.000,00 53.712,66 33.500,00 4.716,98 4.000,00 15.000,00 24.596,15 500,00 5.553,25 1.500,00 390,00 840,00 390,00 4.278,00 2.500,00 2.500,00 3.300,00 836,43 + 176.113,47

Project Maasrecreatie Horecavoorziening Eendenmeer Reservering uitkijktoren Afferden Deelname project Leisure Valley Bijdrage TV programma NP Bijdrage boek/beurs Noordelijke Maasvallei Bijdrage beurs Niederrhein Bijdrage Maasduinen/Nierspad LL Toeristisch Café Deelname project Vetrina Niederrheinische Radwandertag 2009 Folder Leukermeer / Reindersmeer Dorpsentree Onderzoek ZKA toerisme Totaal:

€ 209.586,31 € 59.057,67 € 25.000,00 € 2.281,00 € 3.000,00 € 1.988,00 € 500,00 € 1.500,00 € 518,87 € 750,00 € 142,00 € 1.410,00 € 5.553,20 € 1.187,50 + € 312.474,55

Infopakketten VVV ondernemers Bijdrage fietspendelboot Nieuwe banieren Sponsoring evenementen / beurzen Bijdrage diverse nieuwe routes Ontwerp dorpsentrees Nostalgische bewegwijzering Schuilhutten, minibanieren N-271 Menroutes MTB-routes Grenzeloos Vermarkten Onderzoek Eendenmeer horeca-unit Nieuwe picknickplaatsen langs NP Toeristisch Café Totaal:

2008 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.

2009 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

19


2010 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

Bijdrage fietspendelboot Plantenbakken centrum I-point Subsidie Jaarmarkt 2010 Niederrheinische Radwandertag 2010 Beursbezoek Website Bewegwijzering Nationaal Park Visvijver Siebengewald Toeristisch Café Wandelnetwerk Hanging Baskets Well Dorpsentrees Fietspad door Nationaal Park Loswal Aijen Extra I-point Ontwikkeling I-phone applicatie Totaal:

€ 6.667,00 € 3.156,00 € 4.873,00 € 3.000,00 € 500,00 € 800,00 € 1.500,00 € 3.050,00 € 16.000,00 € 1.000,00 € 120.000,00 € 4.500,00 € 35.000,00 € 100.000,00 € 50.000,00 € 5.000,00 € 3.333,00 + € 358.379,00

NB. Projecten/uitgaven 9 t/m 17 zijn nog niet afgerond, wel toegezegd en/of begroot.

Totaal geïnvesteerd in 2007 t/m 2010:

€ 943.025,10

Helaas hebben we doordat we geen medewerking kregen van de provincie voor twee projecten geen subsidie mogen ontvangen. Dit zijn de projecten horecavoorziening Eendenmeer en het fietspad door het nationaal park, totaal bijna 75.000 euro subsidie Toch hebben we nog ruim 155.000 euro subsidie gekregen of toegezegd gekregen. Natuurlijk komt het beschikbare geld niet alleen uit de toeristische pot. Er zijn gelden beschikbaar gesteld vanuit de dorpontwikkelingsplannen of apart gereserveerd. Zo heeft de gemeenteraad 100.000 euro extra ter beschikking gesteld voor het project Maasrecreatie, 50.000 euro voor de horecavoorziening Eendenmeer, 100.000 euro voor het fietspad door het nationaal park en 50.000 euro voor de loswal Aijen. Vanuit de dorpsontwikkeling is totaal 85.000 euro gereserveerd voor de dorpsentrees en het wandelnetwerk.

20


4.3 De belangrijkste projecten van 2007 – 2010 beschreven 1) Aankleding dorpen en toegangswegen: - Dorpsentrees - Mini-banieren - Bewegwijzering - Hanging baskets en plantenbakken De verbetering van de kwaliteit van de bebouwde omgeving, de dorpskernen, wordt in de toeristische visie al omschreven en ook in de strategische regiovisie komt dit terug. Natuurlijk kan dit onderdeel niet alleen worden opgepakt vanuit toerisme en recreatie, maar moet dit in alles wat de gemeente doet, terugkomen. Vanuit toerisme en recreatie zijn er in ieder geval een aantal zaken gerealiseerd. In eerste instantie zijn in de Maaskernen Wellerlooi, Well, Aijen, Bergen en Afferden nieuwe dorpsentrees geplaatst. Momenteel krijgt dit een vervolg, doordat ook in de dorpen Siebengewald en Nieuw Bergen de dorpsentrees worden vernieuwd.

Naast de reeds aanwezige grote banieren zijn er mini-banieren langs de N-271 geplaatst, op de toegangswegen naar de kernen en op of rondom dorpspleinen. Langs de N-271 van Venlo tot en met Mook en Middelaar zijn deze mini-banieren aan de N-271 geplaatst. Toeristen en passanten krijgen hierdoor meer het gevoel dat ze in één gebied Maasduinen zijn.

21


In de dorpen langs de Maas is toeristische bewegwijzering geplaatst passende in de historische achtergrond van de kernen. Deze bewegwijzering is bedoeld voor fietsers en wandelaars en geeft het dorp een vriendelijkere uitstraling.

In Well zijn in samenwerking met de dorpsraden hanging baskets geplaatst om het dorp een fleurigere aangezicht te geven. Verder zijn op het Raadhuisplein in Nieuw Bergen een aantal nieuwe plantenbakken geplaatst.

2) Nieuwe routes: - MTB routes - Ruiter en menroutes - Fietsroutes - Wandelroutes/wandelnetwerk In de gemeente Bergen is er een groot aantal routes voor diverse doelgroepen. Fietsers, wandelaars, ruiters, menners, mindervaliden, kinderen, mountainbikers hebben eigen routes door het hele gebied. In de afgelopen vier jaar is in navolging van de jaren daarvoor hard gewerkt aan een zo optimaal mogelijke toeristisch recreatieve infrastructuur. Waar we in de jaren 2004 tot en met 2006 nog hard hebben gewerkt aan een grote kwalitatieve verbetering van de fiets – en wandelpaden heeft de nadruk de afgelopen vier jaar gelegen op de routestructuren. Uiteraard zijn ook de nodige kwalitatieve verbeteringen uitgevoerd aan de fietsen wandelpaden. 22


Speciaal voor mountainbikers zijn drie routes aangelegd van 16, 26 en 28 kilometer lengte. Door de routes te combineren, is de route nog te verlengen. Helaas wilden het Limburgs Landschap en Staatsbosbeheer niet meewerken in hun gebied en zijn de routes beperkt tot het gebied ten zuiden van Reindersmeer dat in eigendom van de gemeente is. Van de routes is een folder uitgebracht.

In 2007 hebben we speciaal voor de ruiters en menners in onze gemeente van noord naar zuid een ruiter- en menroute mogelijk gemaakt. Samen met enkele vrijwilligers is bekeken welke aanpassingen er nodig waren om de routes geschikt te maken voor menners. Het enige stuk dat niet voor menners (wel ruiters) toegankelijk is, is Landgoed de Hamert. Limburgs Landschap wilde hier geen medewerking aan verlenen. Ook van de ruiter- en menroutes zijn folders uitgebracht.

Door de gemeente Weeze die het voortouw heeft genomen, is er een nieuwe Herrensitzroute van Venlo tot Cuijk en grensoverschrijdend van Westerbeek tot Issum gekomen in een gezamenlijk project. Diverse landschappelijke en culturele bijzonderheden verbinden de routes tot interessante en kwalitatieve goede fietsroutes door twee regio‟s. Er is hiervan een kaart en beschrijvend boekje uitgebracht.

23


De wandelbox is verder uitgebreid met onder andere twee nieuwe wandelroutes in Bergen. In 2009 is begonnen met het project dorpsommetjes. In de dorpontwikkelingsplannen hebben de dorpen aangegeven graag dorpsommetjes te realiseren. Deze dorpsommetjes zouden verbonden kunnen worden met elkaar door middel van verbindingsroutes. Vervolgens zijn de dorpsommetjes uitgegroeid tot een heus wandelnetwerk van ruim 200 kilometer wandelnetwerk dat de gehele gemeente Bergen beslaat. Eind 2010 hopen we dat het project kan worden afgerond.

3) Horeca-unit Eendenmeer Nadat in 2005 de speeltuin aan de Ceresweg opnieuw aangelegd is, werd deze mooie recreatieplek steeds populairder voor mensen uit de hele omgeving, zelfs uit Duitsland. Steeds vaker werd de wens geuit voor toiletvoorzieningen en voor een versnaperingenpunt, waar mensen iets eenvoudigs konden eten en drinken. Meerdere ondernemers toonden interesse om een horecagelegenheid te gaan exploiteren op die locatie, maar natuurwetgeving beperkte de mogelijkheden. Uiteindelijk is gekozen voor een blokhut waar een ondernemer een ventwagen in kan stallen tijdens openingsuren. Op deze manier is het landschappelijk ingepast en toch mogelijk gemaakt. De ondernemer exploiteert niet alleen de ruimte, maar houdt ook de toiletten en de directe omgeving schoon. Tijdens vakantieperioden en in het weekend is de “Eendenhut”, zoals hij genoemd is, geopend. Vanuit deze locatie wordt tevens informatie over de omgeving gegeven en kan het “Eddy de Eend” leerpad langs het Eendenmeer worden begonnen. Jaarlijks wordt de overeenkomst met de ondernemer geëvalueerd. Het fietspad dat door het Nationaal Park is gelegd, loopt nu achter de recreatieplaats langs. De reacties van recreanten zijn erg positief over de voorzieningen.

24


4) Nieuwe picknicksets en project Maasrecreatie In de begroting voor 2008 had de gemeenteraad zich uitgesproken om de toeristische Maasroute als speerpunt op te pakken. Ook de denktank Recreatie & Toerisme en andere recreatieve ondernemers hadden zich uitgesproken over het grote toeristische belang van de Maas en verzocht aan de gemeente uitvoering van dit project prioriteit te geven. De doelstelling van het project Maasrecreatie is: het aantrekkelijker maken van de Maas voor recreanten als onderdeel van het totale toeristische product. Voor 2009 had de raad € 100.000 extra beschikbaar gesteld voor het project Maasrecreatie. Dit project ging in eerste instantie over de inrichting van 10 recreatieplaatsen aan de Maas als picknickplaats. In februari 2009 bleek dat er nog Leader+ subsidiegelden beschikbaar gesteld werd voor projecten in de Maasduinen. Dit project werd aangemeld voor Leader+ subsidie en goedgekeurd. Daarbij zijn nog twee projecten te weten opknappen veerstoepen en extra recreatiemeubilair langs toeristische routes toegevoegd om maximaal gebruik te kunnen maken van de Leader+ subsidie. Totaal kwam € 210.000 beschikbaar om dit te realiseren.

Door de realisatie van dit project wordt de Maas als belangrijk onderdeel van het toeristisch product beter benut. De recreatieplaatsen zijn bewegwijzerd en hier kunnen recreanten direct aan de Maas verblijven. Naast de Ceresweg is de route langs de Maas van Wellerlooi tot Afferden de drukst bezochte toeristische route in de gemeente en tevens één van de mooiste routes. Deze route mistte echter de toeristische uitstraling die hij zou kunnen hebben door het ontbreken van toegangen tot de Maas en had een erg magere kwaliteit van de recreatieve rustplaatsen. De weg is onderdeel van het fietsknooppuntennetwerk en het lange afstand fietspad LF3. 25


Het is de bedoeling is om deze route, die van Wellerlooi, Well, Aijen, Bergen tot Afferden loopt verder te gaan verbeteren. Dit Maaslint is de verbindingsroute tussen deze dorpen en is een belangrijk onderdeel van ons toeristisch product.

26


5) Info buitenzuil Om toeristen, die in Nieuw Bergen komen, van informatie te voorzien, is een folderpost gewenst. Aangezien de ondernemers in Nieuw Bergen geen ruimte beschikbaar willen stellen voor een folderpost, is in het gemeenthuis een ruimte geschikt gemaakt in de centrale hal voor foldervoorziening. Tijdens openingstijden van het gemeentehuis kunnen toeristen hier gratis foldermateriaal ophalen. Middels bewegwijzering worden toeristen hier naar verwezen vanaf het Raadhuisplein. Om de toeristen buiten openingstijden van het gemeentehuis van informatie te voorzien, is een digitale informatiezuil voor het gemeentehuis geplaatst. Op deze zuil kan de toerist, net als bij de digitale binnenzuil, informatie opvragen. Deze zuil is duidelijk herkenbaar als toeristische informatiezuil.

6) Recreatieve zone Leukermeer In dit project is de aanleg van een 30-km zone op de Kampweg bij het Leukermeer gerealiseerd en zijn snelheidsbeperkende maatregelen getroffen. Ten behoeve van deze zone zijn aan beide zijde welkomstborden geplaatst. Tevens is in dit gebied achterstallig onderhoud weggewerkt en is rond het Leukermeer een mindervaliden wandelroute aangelegd.

27


7) Fietspad Nationaal Park De Maasduinen Door het Nationaal Park De Maasduinen lopen verschillende toeristische wandelroutes. In de gemeenteraad leefde al langer het idee om naast wandelroutes ook een of enkele fietsroutes door het natuurgebied te gaan ontwikkelen. Er liepen al wel fietsroutes door het gebied, maar deze waren vrij beperkt. Het doel was om, net als de wandelpaden, een speciaal aangelegde fietspad dwars door de Maasduinen te realiseren. Hiervoor had de raad € 100.000 ter beschikking gesteld. Met het realiseren van dit fietspad is het mogelijk gemaakt om van noord naar zuid helemaal door het nationaal park te fietsen.

28


Ook tussen Wellerlooi en Well is met behulp van financiering door de Rabobank een fietspad langs de visvijver halfverhard wat de kwaliteit van het fietsen ten goede komt. Kosten ongeveer € 20.000. 8) Stimuleren beursbezoek en ondernemersactiviteiten Elk jaar worden er kleine en middelgrote evenementen georganiseerd. Indien deze evenementen ook toeristische elementen bevatten, wordt afgewogen of een stimuleringsbijdrage gewenst is. Zo hebben evenementen als het Agrifestijn, Jaarmarkt in Nieuw Bergen, Grenzeloos Vermarkten de afgelopen jaren een stimuleringsbijdrage ontvangen. Daarnaast zijn er de afgelopen jaren enkele initiatieven geweest voor ontwikkelingsprojecten als project Sand (herinrichting afgravinggebieden), Maasheggen, Leisure Valley (streekproducten afzet). Ook dit soort initiatieven worden vanuit toerisme gestimuleerd met een bijdrage. Indien recreatieve ondernemers aan gezamenlijke promotie doen voor de Maasduinen op recreatieve beurzen hebben we als gemeente ook een kleine financiële bijdrage in de kosten gedaan.

29


9) Visvijver Siebengewald De ontgronding van de visvijver in Siebengewald is klaar en de inrichting en afwerking kan dit jaar beginnen. Daarna komt het beheer en onderhoud in handen van de visclub. Er is een eenmalige bijdrage voor de inrichting gevraagd van € 16.025,-. De visvijver heeft een recreatieve meerwaarde in eerste instantie voor eigen inwoners en is bovendien opgenomen in het dorpsontwikkelingsplan van Siebengewald. De aanleg van de visvijver past binnen het gemeentelijk recreatief beleid. Door het vergroten van de visvijver is ingespeeld op de groeiende vraag naar hengelsportmogelijkheden. De visvijver zal in de toekomst vooral gebruikt worden door leden van de visverenigingen en dagrecreanten met (dag)vergunning. Het stimuleren van dagrecreatie is een speerpunt van beleid. Daarnaast is de visvijver een onderdeel van een wandelgebied, dat zich uitstrekt tot het gebied aan de Horsterbeek. De wandelroute rondom de visvijver wordt ongeveer zo‟n 1.700 meter lang. Het gebied versterkt de leefbaarheid en de vitaliteit van de kern Siebengewald.

10) Loswal Aijen Door het dorp Aijen is in het dorpsontwikkelingsplan aangegeven dat de loswal in Aijen een opknapbeurt nodig heeft. Voor de ontwikkeling is een werkgroep samengesteld namens de dorpsraad en gemeente. Deze werkgroep heeft zich gebogen over een inrichtingsplan. Vanuit de gemeente is voor de realisatie € 50.000 ter beschikking gesteld. In 2010 en 2011 zou het plan gerealiseerd moeten zijn. Momenteel bevindt het project zich nog in de ontwerpfase.

30


11) Uitkijktoren Afferden In de dorpsontwikkelingsplannen van Afferden en Wellerlooi is door de dorpsraden de wens geuit om een uitkijktoren te realiseren. Ook in de denktank recreatie en toerisme is deze wens geuit. De gemeente heeft een bedrag van € 25.000 per uitkijktoren toegezegd. De overige financiering moeten de dorpen zelf bijeen brengen. In Wellerlooi heeft de dorpsraad aangegeven voorlopig nog geen mogelijkheden te zien voor realisatie van een uitkijktoren. In Afferden is de dorpsraad al wel bezig met realisatie van het plan. De gewenste locatie voor de uitkijktoren in Afferden is de locatie waar de oude brandtoren heeft gestaan in het Nationaal Park De Maasduinen. De uitkijktoren heeft als doel de toeristisch recreatieve voorzieningen uit te breiden en daarmee meer toeristen en dagrecreanten te trekken, naast het gebruik door de eigen inwoners natuurlijk.

(voorbeeld)

12) I-points Door het Toeristisch Platform Maasduinen zijn in het gebied Maasduinen al 20 van de 36 I-points ingericht. Toeristen kunnen op deze plekken digitaal via een touchscreen toeristische informatie opvragen en uitprinten. De gemeente Bergen neemt de kosten voor twee van deze touchscreens voor haar rekening.

31


13) Wandelnetwerk In de dorpsontwikkelingsplannen van alle kernen van de gemeente Bergen is aangegeven dat de bewoners graag meer wandelroutes in en om het dorp en langs de Maas willen. Naar aanleiding van deze uitgesproken wens heeft de gemeente Bergen het project van de wandelroutes verder opgepakt. De gemeente Bergen is in het voorjaar van 2009 aan de slag gegaan met het uitwerken van een Masterplan Wandelpaden. In eerste instantie lag de nadruk hoofdzakelijk op het ontwikkelen van dorpsommetjes. Echter, tijdens de eerste informatieve bijeenkomsten met de dorpsraden kwam naar voren dat de dorpen meer zagen in een totaal wandelroutenetwerk in plaats van losstaande dorpsommetjes. Dit concept is op aangeven van de dorpsraden inmiddels uitgegroeid tot een volwaardig wandelroutenetwerk, op basis van het knooppuntensysteem. Het resultaat is dat er een concept wandelroutenetwerk op papier staat, waar alle dorpskernen achter staan. Door de knooppunten van het nieuwe wandelroutenetwerk te voorzien van nummers (knooppuntnummers) ontstaat er een vergelijkbaar netwerk zoals het reeds bestaande fietsknooppuntennetwerk. In gesprekken met het Limburgs Landschap en Staatsbosbeheer hebben beide partijen aangegeven ook te willen participeren met hun routes in het wandelnetwerk. Het resultaat zal een totaal netwerk van ruim 200 kilometer en ruim 150 knooppunten verspreid over de gehele gemeente. Getracht wordt om voor het nieuwe seizoen in 2011 het wandelnetwerk te hebben gerealiseerd. De subsidiebeschikking van de provincie, waar € 60.000 subsidie is aangevraagd, is binnen en ook de toestemmingen van Rijkswaterstaat en het Waterschap zijn binnen. Totaal zijn de kosten naar verwachting € 120.000.

32


33


5 Marketing en promotie 5.1 Regionale marketing en promotie: Stichting Promotie Noord-Limburg De Stichting Promotie Noord-Limburg heeft een werkdocument opgesteld dat inmiddels is vastgesteld door de gemeenten in Noord-Limburg. Dit is het werkdocument strategische visie en agenda voor recreatie en toerisme: “Smoel geven aan Noord-Limburg”. Aan de basis van deze visie ligt een analyse van de problematiek in Noord-Limburg ten aanzien van recreatie en toerisme. Analyse van de problematiek: Onderzoek onder Nederlanders, interviews en workshops met sleutelfiguren uit Noord-Limburg bracht het volgende naar voren: - Noord-Limburg is onbekend en onbemind Limburg is favoriet, Noord-Limburg roept geen beeld op. Alleen de Kasteeltuinen en Toverland is bekend. Eigen inwoners zijn niet trots op hun eigen streek of kennen het niet voldoende. - Economisch belang toerisme en recreatie wordt onderschat qua besteding, werkgelegenheid en bijdrage in de leefbaarheid. - Samenwerking binnen toerisme is niet goed. Er zijn veel brancheverenigingen, stichtingen en onderlinge samenwerking ondernemers laat vaak te wensen over. Ook bij lokale, provinciale en rijksoverheid wordt toerisme vaak ergens ondergebracht. Wens zou bijvoorbeeld een eigen staatssecretaris zijn gezien het economische en integrale belang. Vaak onvoldoende vertrouwen onderling tussen ondernemers en overheden. - Versnipperd aanbod en onvolledig. Denk aan aanbod verblijfsrecreatie met diverse verschillende brancheverenigingen. Geen of weinig relatie tussen verblijfsrecreatie en dagrecreatie, combinaties van diverse onderdelen in arrangementen. Visie op recreatie en toerisme: Door samenwerking kwaliteit bieden om gasten (inwoner, recreant en toerist) te boeien en te binden door: a) Verbeteren van het aanbod door betere organisatie en business development; b) Verbeteren van de samenwerking tussen alle partijen; c) Vergroten van de bekendheid. Dit wil de stichting gaan bereiken door 4 beeldbepalende projecten en initiatieven: 1. Verbeteren van het product en uitvoering geven aan business development plan 2. Gastvrijheidsacademie Noord-Limburg oprichten 3. Uitvoering geven aan Spinn off Floriade 4. Profilering van de regio Noord-Limburg

Project 1: Verbeteren van ons product • Uitbreiding grote dagrecreatie Park de Peelbergen; (Toverland) • Nieuwe routes en arrangementen; (nieuw Routebureau, nieuwe technologieën en belevingsroutes), nieuwe combinaties tot arrangementen verwerken, aandacht voor het grensoverschrijdende en seizoensverlenging. • Brein-trein, sparringpartner voor en initiator van ideeën; • Loket voor ondernemers; voor vragen • Oprichten van een congresbureau; voor grote evenementen en congressen • Structureel geborgd overleg overheden.

Project 2: Gastvrijheidsacademie (krijgt nog specifieke invulling) • Samenwerking horeca opleidingen, horeca en Recron; • Inspiratieprogramma hostesses/instructrices; • Trainingen gastvrijheid en kennisvermeerdering; • Benoemen regio recreatie ambassadeurs.

34


Project 3: Spin off plan Floriade • Stimuleren van productontwikkeling; • Euregionale publiciteit; • Floriade voorproef evenementen; • Proefprojecten duurzame recreatie en toerisme; R&T bewijzen ook duurzame ontwikkelingen en projecten te kunnen doen. • Binnenhalen congressen Floriade doelgroepen; • Onderzoek jaarlijks terugkerend evenement.

Project 4: Profileren van de regio • Participatie (ook in €) in campagne „Limburg, liefde voor het leven‟ (Samenwerkende VVV‟s Limburg); • Toeristische Informatie Voorziening uitrollen; • Free publicity campagne; • Evenementen campagne. De gemeente Bergen heeft samen met de andere gemeenten in Noord-Limburg en het toeristische bedrijfsleven deze visie omarmd en geld ter beschikking gesteld om de doelstellingen te realiseren.

5.2 Subregionale marketing en promotie: Toeristisch Platform Maasduinen De subregionale marketing en promotie ligt zoals eerder vermeld bij het Toeristisch Platform Maasduinen. In dit platform zitten ondernemers die samen met een kwartiermaker invulling geven aan de taken beschreven in paragraaf 3.3 punt 2. De gemeenten Venlo, Gennep en Bergen ondersteunen dit platform financieel naast de financiële bijdragen van de deelnemende ondernemers. De ondernemers kunnen kiezen uit vier soorten lidmaatschappen met verschillende vormen van exposure. Totaal bestaat de stichting op dit moment uit meer dan 100 leden, waarvan 13 leden uit de gemeente Bergen. De stichting heeft er zorg voor gedragen dat er inmiddels 20 van de 36 I-points zijn gerealiseerd, de website is gevuld en dat er twee nieuwe toeristische folders in de Maasduinen komen. Daarnaast wordt de eigen promotiecampagne Eerlijk en Heerlijk voortgezet. Hierin wordt promotie op regionale schaal bedreven door middel van advertenties en beursbezoek.

5.3 Lokale promotie: Bergen Naast de 5 gerealiseerde I-points van het platform heeft de gemeente Bergen ook nog steeds op 15 plaatsen een digitale informatiezuil staan, bij ondernemers en folderposten. Op deze zuil draait de toeristische website van de gemeente www.bergenaandemaas.nl. Verder is om het sluiten van een lokale VVV op te vangen op het gemeentehuis een folderpost ingericht en een digitale buitenzuil geplaatst. Getracht is om bij de Readshop een folderpost in te richten, maar dit is niet gelukt voornamelijk vanwege plaatsgebrek. In de periode van de opheffing van de Regio VVV en de oprichting van SPNL heeft de gemeente ook nog eigen advertenties in diverse bladen laten plaatsen, zoals Die Reisedienst, Mangifique, Navenant en Part Op. Ook heeft de gemeente ondernemers financieel gesteund die op beurzen wilden gaan staan en promotie van Bergen en de Maasduinen mee wilden nemen. De gemeente heeft een aantal gemeentelijke folders opnieuw uitgebracht en nieuwe routefolders voor MTB, ruiters en menners, wandelaars laten ontwikkelen. Deze folders worden gratis ter beschikking gesteld aan recreanten. Verder zijn ook een aantal lokale evenementen gesponsord ter promotie van het toerisme in de gemeente Bergen. In 2009 is er een nieuwe plattegrond van Bergen ontwikkeld met een sterker recreatief karakter. Het is een combinatie geworden tussen de recreatiekaart en de gemeenteplattegrond. Deze kaart is verspreid naar alle huishoudens en naar de recreatiebedrijven die de kaart met korting kunnen aanschaffen.

35


6 Samenwerkingen en overlegstructuren 1) Duitse buren: Goch en Weeze Op incidentele basis wordt de samenwerking op projectniveau gezocht met de Duitse buurgemeenten Goch en Weeze. Enkele malen per jaar vindt er gemeenschappelijk overleg plaats tussen Goch, Weeze Gennep en Bergen. In de afgelopen jaren is gewerkt aan grensoverschrijdende fietsroutes, die het Limburgse knooppuntennetwerk heeft verbonden aan het Duitse netwerk. Ook zijn er nieuwe routes aangelegd of herzien, zoals de Herrensitzroute. Tussendoor is regelmatig telefonisch contact over praktische zaken met betrekking tot de Niederrheinische Radwandertag (een grensoverschrijdend fietsevenement van één dag) die jaarlijks terug komt.

2) Land van Cuijk Een paar maal per jaar vindt er een gezamenlijk bestuurlijk portefeuillehoudersoverleg plaats tussen de gemeenten uit het Land van Cuik en de Maasduinengemeenten over toerisme en recreatie. Voorafgaand aan deze vergaderingen is er ambtelijke overleg. Samenwerking vindt tot op heden plaats op projectbasis.

3) Regio Venlo/Maasduinen Tot 2008 kwamen de gemeenten Beesel, Venlo, Arcen en Velden, Bergen, Gennep en Mook en Middelaar ongeveer 5 keer per jaar bijeen als stuurgroep van het Regiofonds Maasduinen. 2007 is echter het laatste jaar geweest dat de gemeenten geld in dit fonds hebben gestopt. De gemeente Beesel is inmiddels uit het Regiofonds gestapt en de gemeente Venlo (nu inclusief Arcen en Velden) richt zich steeds meer op citymarketing. Projecten ter versterking van de Maasduinen worden door Venlo niet meer ondersteund. Na de herindeling van Venlo en Arcen en Velden heeft dit betekend dat de stuurgroep van het Regiofonds niet meer bijeen is geweest. Samenwerking binnen de Regio Venlo NV vindt na de herindeling plaats tussen de grotere gemeenten Venlo, Horst aan de Maas, Peel en Maas, Venray en Gennep. De gemeenten Bergen en Mook en Middelaar zijn de enige gemeenten die niet zijn aangesloten. Dit resulteert soms tot een informatie achterstand voor Bergen ten opzichte van de aangesloten gemeenten.

36


4) SEART Met het opheffen van de Regio Noord- en Midden-Limburg is het SEART overleg ook komen te vervallen. De taken van de Regio Noord- en Midden-Limburg zijn deels op een andere wijze georganiseerd via bijvoorbeeld de Veiligheidsregio en Routebureau.

5) LEADER+ Plaatselijke Groep Maasduinen Het Leader+ programma is officieel op 31 december 2007 afgesloten.

6) Maasduinen: Gennep, Mook en Middelaar en Bergen Na de herindelingperikelen in Noord-Limburg is het overleg tussen Bergen, Gennep en Mook en Middelaar weer opgepakt om er voor te zorgen dat toeristisch beleid wordt afgestemd en projecten gezamenlijk worden opgepakt. Basis voor een nieuwe toeristische visie is de Strategische Regiovisie voor deze drie gemeenten.

7) Denktank Recreatie en Toerisme In 2005 is de Denktank Recreatie en Toerisme opgericht waar naast de portefeuillehouder en de beleidsmedewerker recreatie en toerisme een vijftal ondernemers uit het bedrijfsleven zitten. De denktank komt gemiddeld 6 keer per jaar bijeen om gezamenlijk nieuwe initiatieven te ontplooien en over ontwikkelingen in de sector te praten. Ook wordt nieuw beleid van de gemeente met betrekking tot recreatie met de denktank besproken en geëvalueerd. Daarnaast is er 2 keer per jaar een toeristisch café waarvoor alle ondernemers die iets met recreatie en toerisme te maken hebben, het college, de raad en overige belangstellenden worden uitgenodigd. Naast het informele netwerken worden nieuwe en lopende projecten toegelicht en onderwerpen besproken gerelateerd aan recreatie en toerisme.

37


7 Financiële inspanning Jaarlijkse bijdragen De gemeente heeft structureel in de begroting een aantal bijdragen en reserveringen opgenomen: o Bijdrage aan Stichting Promotie Noord-Limburg: € 30.508,o Bijdrage aan Stichting Routebureau: € 6.425,28 o Bijdrage aan Toeristisch Platform Maasduinen: € 11.930,o Bijdrage in de bestemmingsreserve stimulering toerisme: € 11.345,o Bijdrage in de bestemmingreserve economisch toeristische projecten: € 13.613,Incidentele bedragen In 2007, 2008 en 2009 heeft de raad € 100.000,- extra ter beschikking gesteld voor stimulering van toerisme en recreatie. Vanaf 2010 zou dit geld stapsgewijs structureel beschikbaar worden gesteld. Echter het begin van de bezuinigingen leidde ertoe dat dit niet ging gebeuren en dat in 2010 “maar” extra € 50.000,- beschikbaar werd gesteld in plaats van € 100.000,-. Ook het structureel maken van de gelden is niet doorgegaan. Elk jaar zijn met het beschikbaar gestelde geld projecten gefinancierd, zie paragraaf 4.2. Door gebruik te maken van subsidies en/of projecten te combineren is het gelukt om meer geld ter beschikking te hebben dan de oorspronkelijk beschikbaar gestelde € 100.000,-. Daarbij heeft de raad in 2008 een extra € 100.000,- ter beschikking gesteld voor het project Maasrecreatie en in 2009 € 100.000,- voor de realisatie van het fietspad door Nationaal Park De Maasduinen, € 50.000 voor de loswal Aijen en € 50.000 voor de horecavoorziening aan het Eendenmeer. Ook worden een aantal projecten vanuit het beschikbare geld voor de dorpontwikkelingsplannen gefinancierd, totaal € 85.000. Zoals in paragraaf 4.2 is te zien, is in de jaren 2007 tot en met 2010 bijna € 950.000 geïnvesteerd of gereserveerd. Een aantal projecten is immers nog niet afgerond. Helaas zijn de subsidiemogelijkheden met het wegvallen van LEADER+ voor de gemeente Bergen een stuk moeilijker geworden voor recreatieve projecten. Toch is er totaal voor ruim € 255.000 subsidie binnengehaald. Ter vergelijk in de jaren 2004 tot en met 2006 was € 520.000 subsidie binnengehaald.

Gemiddelde uitgaven en inkomsten ongeveer per jaar: Uitgaven: Promotie Productontwikkeling Onderhoud en vervanging Personeelskosten Totaal:

€ 50.000,€ 290.000,€ 110.000,€ 110.000,- + € 560.000,-

Inkomsten: Toeristenbelasting Pacht / leges

€ 335.000,€ 25.000,+

Totaal: € 360.000,-

Totaal wordt door de gemeente Bergen dus ongeveer € 200.000,- meer uitgegeven aan toerisme en recreatie dan ontvangen aan toeristenbelasting en pacht en leges.

38


8 Toekomst 2011 en verder In de Evaluatie recreatie en toerisme 2004 – 2006 is in hoofdstuk 8 aangegeven wat de gemeente zou gaan doen om zich verder in te zetten voor toerisme en recreatie in de jaren na 2007. Op nagenoeg alle onderdelen zijn er resultaten geboekt hoewel dit natuurlijk niet betekent dat we nu niets meer hoeven te doen. De rol die de gemeente heeft om te initiëren, faciliteren en enthousiasmeren blijft uiteraard bestaan.

Belangrijk is natuurlijk financiële ruimte om initiatieven en projecten te kunnen financieren. Zonder de nodige financiële middelen zal de inhaalslag die we de afgelopen jaren hebben ingezet om van de gemeente Bergen een toeristische gemeente te maken, verloren gaan en komen we opnieuw op achterstand ten opzichte van vergelijkbare toeristische gebieden. Een gebied kan nog zo mooi zijn, maar zonder de juiste voorzieningen kan het nooit optimaal worden geëxploiteerd. We kunnen als gemeente nog zo‟n mooie visie neerzetten en beleid maken, zonder zorg te dragen voor een optimaal toeristisch en recreatieve basis komen we er niet. Toerisme en recreatie leveren in de gemeente Bergen bijna 250 full time banen op, vertaald in nog veel meer deeltijdbanen. Dit is ongeveer 10% van de werkgelegenheid in Bergen en ongeveer net zo veel als de landbouw. Daarnaast zijn de neveneffecten van een prettige recreatieve gemeente ook groot op wonen, welzijn en daardoor ook op werk. Kortom: recreatie en toerisme draagt een belangrijke steen bij aan het welzijn en welvaart van onze burgers.

Toeristische visie en beleid De visie is een lange termijn visie waar we met z‟n allen naar toe willen op het gebied van toerisme en recreatie. De algemene visie is het vergroten van de toeristische aantrekkingskracht van de gemeente en de regio te vergroten en daardoor meer toeristen naar het gebied te krijgen. Dit doen we gezamenlijk met ondernemers, gemeente, regio en betrokken partijen door: A. Zorgen voor een goed bestaand aanbod aansluitend op de vraag B. Zorgen voor een goede promotie C. Zorgen voor ontwikkelingsruimte voor nieuw aanbod: ondersteuning en initiëren De taak van de gemeente: A. Zorgdragen voor een goede toeristisch recreatieve infrastructuur en stimuleren van een betere kwaliteit in het aanbod. Dit doen we door te blijven investeren in fietsen wandel- en ruiterpaden en routes, voldoende en goede recreatieplaatsen. B. Promotie. Jaarlijks draagt de gemeente bij aan de Stichting Promotie Noord-Limburg (voorheen regio VVV) en aan het Toeristisch Platform Maasduinen (van ondernemers). Daarnaast wordt financiële ondersteuning gegeven aan individuele projecten van initiatiefnemers en evenementen. Totaal 50.000 euro per jaar. C. Creëren van beleidsruimte en positieve grondhouding: ja, mits…….. Een goede en open relatie met ondernemers draagt hier aan bij.

39


Voor de komende jaren zal er een vernieuwde toeristisch recreatieve visie gemaakt worden. De bestaande visie uit 2004 zal op onderdelen worden aangepast en geactualiseerd. De nieuwe visie zal de Strategische Regiovisie als basis hebben en zal een aantal speerpuntprojecten bevatten. Daarnaast blijkt het zaak om huidig beleid op allerlei terrein te blijven toetsen op actualiteit en praktische toepasbaarheid. De maatschappij met alle wetten en regelgeving verandert continue en ondernemers willen hierop in kunnen spelen. Het is onze taak alert te zijn op deze veranderingen en een optimaal ondernemersklimaat te bewerkstelligen. Tenslotte zullen ondernemers zorg moeten dragen voor een kwalitatief goede verblijfsrecreatie en horecagelegenheden. Als gemeente moeten we voor een goede toeristisch recreatieve infrastructuur zorgen als basis voor de recreatie en toerisme. Dit betekent kwalitatief goede fietsen wandelpaden en routestructuren voor diverse doelgroepen. Daarnaast zullen we voor voldoende algemene voorzieningen zoals rustplaatsen, speelgelegenheden moeten zorgen en daar waar mogelijk de ruimtelijke kwaliteit van zowel bebouwde kom als buitengebied verbeteren. Goede relatie met ondernemers In 2004 is de Denktank Recreatie & Toerisme opgericht. Hierin zitten 5 ondernemers: 1 bungalowpark, 1 hotel/restaurant, 1 grote camping, 1 mini-camping en 1 horeca. Daarnaast is de wethouder als portefeuillehouder recreatie en toerisme aanwezig en de beleidsmedewerker recreatie en toerisme. Gemiddeld komt de denktank 4 keer per jaar bijeen of vaker indien nodig. De onderwerpen die hier in alle openheid worden besproken, zijn onder andere hoogte toeristenbelasting, brandveiligheid, beleidskeuzes verblijfsrecreatie, aandachtspunten/knelpunten ondernemers en gemeente. Ook worden hier de toeristische cafés voorbereid die 1 of 2 keer per jaar plaatsvinden. Voor de toeristische cafés worden alle horeca- en recreatieondernemers uitgenodigd, de raadsleden, collegeleden en een aantal hoofden van afdelingen. Alle ondernemers worden op de hoogte gehouden via een nieuwsbrief van de gemeente. Hierin staat de laatste stand van zaken van diverse projecten en belangrijke informatie. Ook de uitgaven en inkomsten van de gemeente op het gebied van toerisme worden hierin weergegeven. Concrete acties en projecten voor 2011 en verder: Opstellen vernieuwde toeristisch recreatieve visie Meetmethode ontwikkelen voor evaluatie beleid en investeringen Realiseren en optimaliseren wandelnetwerk Verbeteren fietsknooppuntennetwerk Verdere nationale, en internationale samenwerking zoeken met omliggende gemeenten, provincies en ondernemers Instandhouding en verbeteren van de kwaliteit van de toeristische infrastructuur, bv schuilgelegenheden, infopanelen Verdere verbeteren informatievoorziening richting toeristen. Verhogen kwaliteit fietsen wandelpaden Nieuwe thema routes, bijvoorbeeld voor kinderen, mindervaliden Inspelen op de kansen die de Floriade 2012 gaat bieden Realisatie van bezoekerscentrum bij de sluis Continueren inzet voor ontwikkeling van Maaspark Well Continueren inzet voor realisatie Bleijenbeek Aankleding dorpen Verhogen toeristische kwaliteit van het Maasdal, bv. Heukelomse beek en nevengeul Afferden Verhogen kwaliteit en uitstraling van de N-271 Participeren in lokale, subregionale en regionale promotie van Bergen in de Maasduinen Continueren van de denktank recreatie en toerisme en werken aan een optimaal ondernemersklimaat Uitbreiden MTB routes en thema routes Blijven stimuleren van initiatieven voor evenementen Realiseren van het centrumplan Mosaïque

40


9 Conclusies en aanbevelingen Het evaluatierapport laat zien dat de gemeente de afgelopen vier jaar niet heeft stilgezeten en veel heeft gedaan om toerisme en recreatie te versterken. Er is veel geld geïnvesteerd in projecten op het gebied van recreatie en toerisme en beleidsmatig is meer beleidsruimte gecreëerd voor ondernemers om te kunnen ondernemen. Er is flink geïnvesteerd in de toeristische infrastructuur door de aanleg van nieuwe fietsen wandelpaden, nieuwe en uitbreidingen van voorzieningen, zoals recreatieplaatsen aan de Maas en langs het Nationaal Park De Maasduinen, schuilhutten en horecavoorziening. Ook zijn de nodige nieuwe routestructuren ontwikkeld, zoals MTB route, ruiter- en menroute en wandelroutes. Hiermee is de achterstand ten opzichte van andere gebieden deels ingelopen. Toch blijft aandacht hiervoor noodzakelijk aangezien dit de basis van het toeristisch product betreft. Investeren door de gemeente in deze basis blijft een vereiste voor een gezonde toeristisch recreatieve infrastructuur. Het wegvallen van een lokale VVV wordt opgevangen door de informatievoorziening bij recreatieve ondernemers te verbeteren. Met de inrichting van vijf I-points in de gemeente is hiermee een goede start gemaakt, echter is vijf voor een uitgestrekt gebied als Bergen te weinig voor een goede dekking. Elke dorpskern zou eigenlijk de beschikking moeten hebben over een I-point net als de grotere ondernemers. Om goed en objectief te kunnen bepalen of het aantal overnachtingen stijgt en dus de inspanningen van de gemeente effect hebben, zou een goede meting moeten plaatsvinden. Hiervoor moet een meetmethode worden ontwikkeld. Ook zou een regelmatig terugkerende kwalitatieve meting onder toeristen veel informatie kunnen verschaffen. De samenwerking met het toeristische bedrijfsleven voor de promotie van Noord-Limburg is sterk verbeterd met de oprichting van de Stichting Promotie Noord-Limburg en hun activiteiten. Na de opheffing van de Regio VVV is er eindelijk een marketingplan met veel draagvlak onder de ondernemers en overheden. Het ambitieniveau is hoog, maar de plannen hebben nog tijd en geld nodig om gerealiseerd te worden. De regionale samenwerking tussen de gemeenten in de regio Venlo en met gemeenten uit het Land van Cuijk en Duitsland kan beter. Momenteel wordt voornamelijk alleen op projectbasis samengewerkt tussen de gemeenten. Bergen, Gennep en Mook en Middelaar hebben de samenwerking met als basis de Strategische Regiovisie opgepakt en gaan werken aan een gezamenlijke toeristische visie. Het Land van Cuijk en de Duitse buurgemeenten hebben nog geen regionale visie wat betreft toerisme en recreatie. Het is aan te bevelen dat de gemeente Bergen zich sterker moet richten op samenwerking en afstemming met omliggende gemeenten en regio‟s. De gemeente moet blijven ondersteunen, initiëren, adviseren en nieuwe ideeën mogelijk maken om een zo‟n optimaal mogelijk ondernemersklimaat te creëren. De gemeente is verantwoordelijk voor de basis van het toeristisch product en de kwaliteit daarvan. Aandacht voor een goede toeristische infrastructuur blijft onontbeerlijk voor een goed toeristisch product.

41

5 oktober 2010

Recommend Documents