48 e Gynaecongres. Op 12 en 13 november 2015 Hotel Papendal, Arnhem

48e Gynaecongres Op 12 en 13 november 2015 Hotel Papendal, Arnhem

Het Gynaecongres is geaccrediteerd met 10 punten: Donderdag 12 november 5 punten Vrijdag 13 november 5 punten

12 – 13 NOVEMBER 2015

1

O R G A N I S AT I E G Y N A E C O N G R E S 2 0 1 5

Commissie Gynaecongres Guid Oei, voorzitter Ward Hofhuis, secretaris Mireille Bekker, penningmeester Ruud Bekkers Elvira Davelaar Margo Lukte Holzik-Graatsma Erik Knauff Babette Prick Laura Seeber Bureau Gynaecongres Informatie Wetenschappelijk Programma Stichting Gynaecongres en NVOG Yvonne Broer Ank Louwes Postbus 20075 3502 LB Utrecht Tel: 030-282.38.13 / 282.38.32 E-mail: [email protected] Congressecretariaat Informatie Registratie en Hotel Status Plus Conferences Daphne Kaaijk Postbus 94 1520 AB Wormerveer Tel: 075-647.63.73 Fax: 075-647.63.71 E-mail: [email protected]

2

G Y N A E C O N G R E S PA P E N D A L

I N H O U D S O P G AV E

Voorwoord Stichting Gynaecongres

4

Algemene Informatie

5

Programmaoverzicht donderdag 12 november 2015

8

Programmaoverzicht vrijdag 13 november 2015

9

Avondprogramma donderdag 12 november 2015

10

Wetenschappelijk programma - donderdag 12 november 2015

14

Algemene Ledenvergadering – donderdag 12 november 2015

22

Wetenschappelijk programma – vrijdag 13 november 2015

23

Sprekers

32

Moderatoren

35

Dankwoord aan sponsors en exposanten

36

Routebeschrijving

37

12 – 13 NOVEMBER 2015

3

VOORWOORD STICHTING GYNAECONGRES

Welkom op het 48e Gynaecongres Ook dit keer hebben de Koepels en Pijlers hun best gedaan om u een aantrekkelijk programma voor te schotelen. Voor een aantal programmaonderdelen vraag ik hier extra aandacht. Op donderdagochtend bieden de pijlers Oncologie en VPG beide een interessant programma, gevolgd door de Koepel Kwaliteit over calamiteiten en de Koepel Gynaecoloog en Maatschappij over Human right in childbirth. Na de Hector Treub lecture en de ALV nodigen we u van harte uit om met ons mee te feesten in Stadsvilla Sonsbeek in Arnhem. Vrijdagochtend wordt een hele interessante ochtend. De Oranjedag staat in het teken van BOEG. Waar staan we nu en hoe gaan we verder? Na de presentatie van de resultaten van de landelijke BOEG enquête kunt u in een interactief debat uw mening geven. Vanaf de koffiepauze wordt de dag verder gevuld met Onderzoek door achtereenvolgens de Flitspresentaties, Nieuws van eigen bodem en de Talent in Onderzoek-sessie. Hoewel de CGR-regels de afgelopen jaren steeds strenger zijn geworden ten aanzien van de banden met de industrie, wordt uw bezoek aan de stands in de expositieruimte en de patiëntenorganisaties in de foyer zeer op prijs gesteld. En denkt u er nog even aan om ook dit jaar weer de GynaecongresApp op uw smartphone of tablet te installeren? Het gehele congresprogramma heeft u dan altijd bij de hand. Ik wens u en ons allen een goed congres en graag tot ziens, Guid Oei Voorzitter Stichting Gynaecongres

4


ALGEMENE INFORMATIE

LET OP!! Inschrijven is alleen online mogelijk via www.nvog.nl. Congresaccommodatie Het congres vindt plaats in het Hotel Papendal, Papendallaan 3 te Arnhem. U bent tijdens het congres bereikbaar onder telefoonnummer 06-120.43.700 Congresbalie Op donderdag is de congresbalie van 8.00 tot 18.00 uur en op vrijdag van 8.00 tot 15.30 uur geopend. Gelieve u hier bij aankomst te laten registreren. Zalen De plenaire sessies worden gehouden in zaal Athene B/C. De parallelsessie van werkgroep Historie vindt donderdagmiddag plaats in zaal 4/5. De gehele periode is zaal 10B beschikbaar als bagageruimte en zaal 10A als kolfruimte. Expositie Gedurende het congres exposeert de (farmaceutische) industrie in de expositieruimte. Hoewel de CGR-regels de afgelopen jaren steeds strenger zijn geworden ten aanzien van de banden met de industrie, wordt uw bezoek aan de stands in de expositieruimte en de patiëntenorganisaties in de foyer zeer op prijs gesteld. Pauze Op beide dagen zijn de koffie/thee en lunches verkrijgbaar in de expositieruimte. Eventuele wensen en/of diëten kunt u kenbaar maken bij het congressecretariaat via het registratieformulier. Mededelingen Bij de congresbalie staan eventuele berichten voor de congresgangers op een flip-over vermeld. Flitspresentatie en Talent in Onderzoek Voor de flitspresentaties en de sessie Talent in Onderzoek is een beoordelingssysteem gekozen naar voorbeeld van buitenlandse congressen, waarbij iedereen (AIOS, ANIOS enz.) een abstract online kan indienen. Dit systeem – waarbij anoniem wordt beoordeeld – heeft tot gevolg dat de verdeling tussen de clusters niet meer naar rato, maar naar kwaliteit gaat. Voor beide sessies zijn een 1e en 2e prijs (resp. € 400 en € 200) beschikbaar gesteld door de Wim Schellekens Stichting. GynaecongresApp De NVOG biedt u met veel plezier de zogeheten ‘GynaecongresApp’ aan met het programma van het Gynaecongres te Papendal. Deze congresApp is voor zowel iPhone/iPad als Android-apparatuur beschikbaar. Het installeren van de App gaat als volgt Stap 1: Download de App door in de iTunes App Store (Apple) of de Google Play Store (Android) te zoeken op ‘statusplus’. Volg daarna de instructies op uw scherm. Heeft u de ‘Status Plus’-App al eerder geïnstalleerd, ga dan verder naar stap 2. Stap 2: nstalleer het Gynaecongres. Deze vindt u onder ‘Available Events’. Klik op ‘Install Event’ om het Gynaecongres te installeren. Het programma kunt u nu raadplegen zonder daarvoor een live internetverbinding nodig te hebben. Onder de knop ‘Help’ (te vinden onder ‘Informatie’) vindt u onder meer handige informatie over hoe u notities kunt maken, opslaan en delen. 12 – 13 NOVEMBER 2015

5

A L G E M E N E I N F O R M AT I E

In de GynaecongresApp vindt u ook meer informatie over de sprekers en hun abstracts en kunt u tijdens het congres al het Evaluatieformulier invullen. Inschrijving en betaalwijze Voor online registratie bezoekt u onze website www.nvog.nl. In alle gevallen geldt dat uw registratie pas wordt bevestigd wanneer het inschrijfgeld is ontvangen. U wordt vriendelijk verzocht de instructies op het digitale registratieformulier nauwkeurig te volgen. U kunt eenvoudig per iDEAL betalen, waarmee u direct tijdens uw inschrijving de betaling afhandelt met uw eigen bank in uw vertrouwde betaalomgeving. Alternatieve betaalmethoden zijn per creditcard of per bankoverschrijving, hieraan zijn aanvullende administratiekosten verbonden. Wanneer u de kosten wilt overschrijven, kunt u het verschuldigde bedrag storten op banknummer NL50 INGB 0652785840 (BIC: INGBNL2A) t.n.v. Stichting Gynaecongres te Utrecht, onder duidelijke vermelding van uw naam (géén maatschapsnaam). Bij on-site registratie kunt u met creditcard of pin betalen. Korting voor vroege inschrijvers De commissie Gynaecongres biedt vroege inschrijvers een korting op het inschrijfgeld aan. De regeling hiervoor ziet u op de website en is opgenomen in het registratieformulier. Er wordt hieraan strak de hand gehouden! Annulering Annulering van uw congresinschrijving is alleen schriftelijk mogelijk. Tot en met 18 oktober 2015 ontvangt u uw inschrijfgeld terug, minus € 25 administratiekosten. Vanaf 19 oktober 2015 vindt geen restitutie meer plaats en worden de door u voor deze datum gemaakte reserveringen in rekening gebracht. Hotel Er zijn hotelkamers gereserveerd in Hotel Papendal. Hotelkamer Brons: Kamers in het 3-sterrenhotel gelegen in een rustige omgeving met lichte, moderne en functionele inrichting. Alle kamers zijn voorzien van twee (eenpersoons) boxspring bedden, badkamer met douche, bad en toilet, telefoon, kluisje en tv en internet. Hotelkamer Zilver: Kamers zijn gelegen in het 4-sterrenhotel. De kamers bieden allemaal een uitstekend bed, veel comfort, rust, licht en ruimte. Grote ramen, uitzicht op een mooie omgeving, veel ruimte in de kamer die praktisch en met veel stijl is ingericht. De kamers zijn ingericht met twee (eenpersoons) boxspring bedden, een moderne glazen douche, kluisje, telefoon, tv en internet. Wanneer u een hotelkamer wilt boeken, kunt u dit aangeven tijdens uw online registratie voor het Gynaecongres. Voor vragen met betrekking tot de hotelkamers en hotelreserveringen, kunt u contact opnemen met het Secretariaat Gynaecongres (via [email protected] of telefoonnummer 075-6476373). Reservering geschiedt op first come - first served basis. SCHRIJF DUS TIJDIG IN. Indien geen kamers meer beschikbaar zijn in de door u gewenste categorie, dan behouden wij ons het recht voor u in een andere categorie te boeken. In geval daar ook geen beschikbaarheid meer is, nemen wij contact met u op. De op het inschrijfformulier vermelde kamerprijzen zijn inclusief ontbijt.

6


A L G E M E N E I N F O R M AT I E

Annulering van de hotelreservering dient schriftelijk te gebeuren. Vanaf 19 oktober 2015 vindt geen restitutie meer plaats. Parkeergelegenheid U kunt kosteloos gebruik maken van de parkeerplaatsen rondom Hotel Papendal: - Hoofd parkeerplaats Hotel en Congrescentrum Papendal - Weg langs Edese Golf Club (500 mtr.) - Weg naar Congrescentrum Papendal (hoofdweg, 650 mtr.) - Parkeerplaats sporthal - Parkeerplaats N.O.C.*N.S.F. Routebeschrijving zowel per auto als openbaar vervoer treft u aan op pag 37 van dit programmaboekje. Daar treft u ook informatie over de Papendal taxi aan. Bussen feestavond Stadsvilla Sonsbeek, Arnhem Op donderavond 12 november kunt u gebruik maken van de bus naar de feestavond in Stadsvilla Sonsbeek te Arnhem. De bussen vertrekken om 18:45 uur vanaf Papendal. Vanaf Stadsvilla Sonsbeek vertrekken de bussen richting Papendal om 23.00 en 23.45 en 00.30 uur.

12 – 13 NOVEMBER 2015

7

PROGRAMMAOVERZICHT

Donderdag 12 november 2015 08.00

Registratie en koffie/thee

Expositieruimte

09.10-09.15

Opening door de voorzitter

Expositieruimte

09.15-10.30

Parallel IA – Pijler Oncologie Parallel IB – Pijler Voortplantingsgeneeskunde

10.30-11.00

Koffie/theepauze

11.00-12.15

Plenair I – Koepel Kwaliteit

12.15-13.30 12.15-13.30

Lunch VAGO-vergadering

13.30-14.45

Parallel IIA – Koepel Gynaecoloog en Maatschappij Parallel IIB – werkgroep Historie

Athene B/C Zaal 4/5

14.45-15.30

Hector Treub lecture

Athene B/C

15.30-16.00

Koffie/theepauze

16.00-18.00

Algemene Ledenvergadering NVOG

18.00-18.45

Borrel

18.45 19.00-00.30

8

Vertrek bussen naar Stadsvilla Sonsbeek, Arnhem Avondprogramma


Athene C Athene B Expositieruimte Athene B/C Expositieruimte Zaal 6/7

Expositieruimte Athene B/C Expositieruimte

PROGRAMMAOVERZICHT

Vrijdag 13 november 2015 08.00

Registratie en koffie/thee

Expositieruimte

08.30-09-45

Plenair I – Oranjedag deel I – Koepel Opleiding

Athene B/C

09.45-10.15

Koffie/theepauze

10.15-11.15

Plenair II – Oranjedag deel II – Koepel Opleiding

Athene B/C

11.15-12.15

Plenair III – Flitspresentaties

Athene B/C

12.15-13.30

Lunch

13.30-14.15

Plenair IV – Nieuws van eigen bodem

Athene B/C

14.15-15.30

Plenair V – Talent in Onderzoek

Athene B/C

15.30-16.00

Prijsuitreiking en eindborrel

Grand Café

Expositieruimte

Expositieruimte

12 – 13 NOVEMBER 2015

9

AV O N D P R O G R A M M A -

donderdag 12 november 2015

Stadsvilla Sonsbeek, Apeldoornseweg 75, Arnhem De Commissie Gynaecongres heeft weer een leuke en aantrekkelijke locatie gevonden voor het avondprogramma van dit 48e Gynaecongres:

Stadsvilla Sonsbeek in Arnhem! In Stadsvilla Sonsbeek in Arnhem wordt iedereen verwelkomd met een heerlijke prosecco, waarna u kunt genieten van een 5-gangen walking diner. Dit walking diner wordt afgesloten met een dessertbuffet. Ondertussen kan informeel met andere gasten in het gezelschap worden bijgepraat. Voor de muzikale omlijsting van deze avond hebben we een DJ gevraagd om een spetterende show te verzorgen en kan er tot in de late uurtjes worden gedanst.

10


Ferring BV wenst u een leerzaam Gynaecongres!

Gynaecongres app nu beschikbaar! NVOG biedt u met veel plezier de app met het programma van het Gynaecongres te Papendal aan.

Stap 1

Download de app door te zoeken op “statusplus“ in de app store (Apple) of de Google Play Store (Android). Volg de instructie op uw scherm. Heeft u de Status Plus app al op uw mobiele device? Ga dan verder naar stap 2. iPhone / iPad

Android

Zoek voor "statusplus" in de iTunes App Store.

Zoek voor "statusplus" in de Google Play Store.

Stap 2

Installeer het Gynaecongres: Het Gynaecongres vindt u onder "Available Events". Klik op de "Install Event" knop om het Gynaecongres te installeren. Het programma kunt u nu raadplegen zonder daarvoor een live internetverbinding nodig te hebben. Onder de knop Help (te vinden onder Informatie) vindt u ondermeer handige informatie over hoe u notities kunt maken, opslaan en delen. We wensen u een goed congres toe!

! ! Stichting!Make!a!Memory,!opgericht!in!oktober!2008,!fotografeert!op!verzoek!van!ouders!en! via!bemiddeling!van!zorgprofessionals!ernstig!zieke,!terminale!en!overleden!kinderen!in!de! leeftijd!van!23!weken!zwangerschap!tot!en!met!16!jaar.! Uit!ervaring!weten!we!dat!de!foto’s!belangrijk!zijn:!ze!bieden!de!ouders!troost!en!een! blijvende!herinnering!en!helpen!wezenlijk!bij!de!verwerking!van!het!verlies.! ! Door!een!landelijk!netwerk!van!ruim!150!professionele!en!gekwalificeerde!fotografen!worden! thuis!of!in!het!ziekenhuis!foto's!gemaakt.!! De!fotografen!maken!esthetisch!verantwoorde!beelden,!die!men!kan!delen!en!zo!het!kindje! bespreekbaar!maken!en!ook!echt!een!plaats!geven!in!het!gezin.!De!fotograaf!zal!ouders! altijd!attenderen!op!het!maken!van!een!familieportret!met!eventueel!aanwezige! broertjes/zusjes.! De!ouders!ontvangen!een!boekje!met!daarin!vijf!afdrukken!en!een!dvd!met!alle!foto's!in!hoge! resolutie,!bovendien!dragen!zowel!fotograaf!als!stichting!de!rechten!van!de!beelden!over!aan! de!ouders.! ! Jaarlijks!overlijden!rond!de!1.600!kinderen!en!per!jaar!doen!ruim!800!ouders!een!beroep!op! Stichting!Make!a!Memory.!Er!is!dus!nog!een!grote!groep!ouders!die!niet!van!ons!bestaan!op! de!hoogte!is.!Dit!zou!niet!zo!moeten!zijn.!! Werken!aan!onze!naamsbekendheid!is!een!van!onze!belangrijkste!doelen.!Immers!je!gunt! elke!ouder!deze!waardevolle!herinnering!! ! Voor!de!realisatie!van!onze!doelstelling!zijn!wij!geheel!afhankelijk!van!donaties!en! sponsoring.! ! Stichting!Make!a!Memory! Dorpstraat!44! 5563!BE!Westerhoven! ! Antwoordnummer!15505! 5563!ZW!Westerhoven! ! bezoekadres:! Heuvel!8! 5563!AP!Westerhoven! Voor!het!aanvragen!van!een!fotograaf:!06W533!99!244!(24!u/dag)! [email protected]!! www.makeamemory.nl!! ! Rabobank!NL!21!RABO!0103237747!!

WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA -


09.15-10.30 uur – PARALLEL IA – ZAAL ATHENE C – Pijler Oncologie Gynaecologische oncologie voor iedereen Moderator:

W.J. van Driel

09.15-09.32

M.I.E. van Poelgeest, M.J.P. Welters, R. Vermeij, D.M.A. Berends- van der Meer, M.J.G. Löwik, J.B.M.Z. Trimbos, T. Bosse, G.G. Kenter, H.W. Nijman, C.J.M. Melief, S.H. van der Burg LUMC, Leiden Immunotherapie bij de behandeling van VIN In deze voordracht zal een overzicht worden gegeven van verschillende vormen van immunotherapie voor vulvaire intraepitheliale neoplasie (VIN). Daarnaast zullen de resultaten worden besproken van een recent afgeronde gerandomiseerde trial naar therapeutische HPV-vaccinatie met imiquimod als adjuvans in patiënten met VIN.

09.33-09.50

J. de Haan, C.A.R. Lok, F. Amant, C.J.M. de Groot Namens de Adviesgroep Kanker in de Zwangerschap VUMC, Amsterdam Kanker in de zwangerschap Kanker in de zwangerschap heeft grote impact op medisch, ethisch en psychologisch vlak en behandeling in een multidisciplinair team is daarom essentieel. In deze presentatie gaan we in op de incidentie van kanker in de zwangerschap in Nederland en Europa en op de prognose van deze specifieke groep vrouwen en hun kinderen. Ook zal de doelstelling van de recent opgerichte Adviesgroep Kanker in de Zwangerschap worden toegelicht.

09.51-10.08

R.F.P.M. Kruitwagen1, W.J. van Driel 2, L.F.A.G. Massuger 3, G. Fons 4, H.G. ter Brugge 5 1 MUMC, Maastricht; 2NKI, Amsterdam; 3UMC St. Radboud, Nijmegen; 4AMC, Amsterdam; 5Isala Klinieken, Zwolle Dutch Gynaecological Oncology Audit (DGOA): een update In december 2013 is gestart met de landelijke registratie van gynaecologischoncologische tumoren. Tijdens deze voordracht zal een overzicht worden gegeven van de eerste 1,5 jaar registratie: wat gaat er goed, maar vooral ook wat kan er beter.

10.10-10.27

F.A. Eggink, C.H. Mom, R.F. Kruitwagen, A.K. Reyners, W.J. van Driel, L.F. Massuger, G.C. Niemeijer, A.G. van der Zee, M.A. van der Aa, H.W. Nijman UMCG, Groningen Vernieuwing van het zorgtraject bij patiënten met een ovariumcarcinoom: op weg naar Beter In de periode 2004-2013 is de zorg voor patiënten met een ovariumcarcinoom in Nederland op twee manieren veranderd; (1) centralisering van de zorg, en (2) verschuiving naar behandeling met neoadjuvante chemotherapie en intervaldebulking in plaats van primaire debulking en adjuvante chemotherapie. Bestaande databases werden gebruikt om het effect van deze veranderingen op kwaliteitsindicatoren, zoals de chirurgische uitkomsten van debulkingsoperaties en overleving, te analyseren. Resultaten van deze analyse en de daaruit volgende aanbevelingen zullen worden besproken.

14




09.15-10.30 uur – PARALLEL IB – ZAAL ATHENE B – Pijler Voortplantingsgeneeskunde Fertiliteitsdiagnostiek en behandeling: Nieuws van het front Moderatoren: F.J.M. Broekmans en C.B. Lambalk 09.15-09.40

J.G. Smit, H.L. Torrance, F.J.M. Broekmans, B.W. Mol De InSIGHT study group UMCU, Utrecht De inSIGHT trail: eindelijk licht in het cavum?? In deze voordracht zullen de eerste resultaten van de inSIGHT-studie worden gepresenteerd. De inSIGHT-studie is een gerandomiseerde multicenter studie die de effectiviteit van het routinematig uitvoeren van hysteroscopie bij vrouwen die starten met IVF, onderzoekt. De primaire uitkomstmaat was doorgaande zwangerschap resulterend in de geboorte van een levend kind. Intra-uteriene afwijkingen werden indien mogelijk behandeld. In totaal werden er 750 vrouwen geïncludeerd in de studie. Bij 15% van de vrouwen werd een intra-uteriene afwijking gevonden. De zwangerschapsuitkomst na 18 maanden follow-up was niet verschillend tussen vrouwen die een hysteroscopie hebben gehad alvorens IVF en vrouwen die direct zijn gestart met IVF.

09.40-10.05

H.L. Torrance, T.C. van Tilborg, M. Dólleman, M.J.C. Eijkemans, B.W. Mol, J.S.E. Laven, F.J.M. Broekmans UMCU, Utrecht Dosisindividualisatie bij ovariële stimulatie: reden voor OPTIMISme? Sinds de ontdekking van de antrale follikeltelling (AFC) en het antiMulleriaan hormoon (AMH) als voorspellers voor ovariële response wordt individueel doseren van gonadotrofinen vaak toegepast in de dagelijkse praktijk. Het is echter onduidelijk of individueel doseren van gonadotrofinen de effectiviteit en veiligheid van de IVF/ ICSI-behandeling verbetert. In deze voordracht zal de bestaande literatuur worden geëvalueerd om te trachten dit vraagstuk te beantwoorden.

10.05-10.30

S. Oudshoorn, T.C. van Tilborg, O. Hamdine, M.J.C. Eijkemans, E.G.W.M. Lentjes, N.C. Lambalk, F.J.M. Broekmans, H.L. Torrance UMCU, Utrecht Variatie in respons op exogeen FSH: is het de dosis of de spiegel? In IVF/ICSI is het gebruikelijk om na een suboptimale respons op ovariële hyperst mulatie in een volgende cyclus de dosis recombinant FSH (rFSH) aan te passen. Deze aanpassing suggereert dat FSH-serumwaarden in de suboptimale cyclus inadequaat waren en kunnen worden geoptimaliseerd door een verandering in de rFSH-dosis. In deze voordracht zullen de resultaten worden besproken van een studie naar de FSHserumwaarden op dag van hCG-trigger in vrouwen die IVF/ICSI hebben ondergaan. Er werd onderzocht of de FSH-serumwaarde op de dag van hCG-trigger verschilde tussen vrouwen geclassificeerd als ‘poor, normal of hyper responders’ op ovariële hyperstimulatie. Uit de onderzochte sera van in totaal 124 vrouwen is gebleken dat in low responders de FSH-serumwaarde op de dag van hCG-trigger niet significant verschilt van die in normal responders. In hyper responders was de FSH-serumwaarde wel significant hoger dan in low en normal responders. Dit betekent dat in hyper responders

12 – 13 NOVEMBER 2015

15



een blootstelling aan hoge FSH-serumwaarden, in ieder geval gedeeltelijk, de overmatige respons zou kunnen verklaren. Echter, in poor responders lijken inadequate FSH-serumwaarden niet het probleem te zijn.

16




11.00-12.15 uur – PLENAIR I – ZAAL ATHENE B/C – Koepel Kwaliteit Calamiteiten; wat wordt hieronder verstaan, wat moet men melden en wat is de impact ervan op de zorgverlener? Moderator:

G.L. Bremer

11.00-11.25

I.P. Leistikow IGZ, Utrecht Voorkomen is beter, leren van calamiteiten in de zorg Ian Leistikow zal een toelichting geven op zijn boek ‘Voorkomen is beter, leren van calamiteiten in de zorg’, waarin aan de hand van waargebeurde calamiteiten handvatten worden aangeboden aan artsen om de kans te verkleinen dat zij zelf in soortgelijke situaties terechtkomen.

11.30-11.45

J.F.Th. Boogaard, A.M. Hamersma Onderlinge Waarborgmaatschappij Centramed B.A., Voorburg Wat als je zelf het slechte nieuws bent? Ondertitel: zonder schande leren van schade Inlevingsvermogen en open disclosure zijn (nog) niet vanzelfsprekend onderdeel van professional performance. Adequate en snelle opvang en begeleiding van de zorgprofessional betrokken bij een medisch incident, is cruciaal zowel voor de patiënt (en familie) als zorgprofessional. Zeker als het een bevalling betreft. Centramed deelt opgedane ervaringen met ‘Eerste Hulp Bij Incidenten’.

11.50-12.10

C.W.P.M. Hukkelhoven en M.G. van Pampus Stichting Perined, Utrecht; OLVG, Amsterdam Variatie in medisch handelen en trends in de geboortezorg De variatie in medisch handelen tussen ziekenhuizen is groot. Enkele voorbeelden uit de klinische praktijk zullen worden besproken, zoals het percentage sectio’s. Ook zal worden ingegaan op nationale en internationale strategieën ter voorkoming van een grote variatie in medisch handelen.

12 – 13 NOVEMBER 2015

17



13.30-14.45 uur – PARALLEL IIA – ZAAL ATHENE B/C – Koepel Gynaecoloog en Maatschappij Human right in childbirth Moderatoren: C.D. de Kroon en T. Steenstra Toussaint-Corporaal 13.30-13.45

J. Calkoen-Nauta Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming, Voorzitter sectie Jeugd De ins en outs met betrekking tot het advies ‘Prenatale kinderbescherming en de rol van de overheid’ Afgelopen voorjaar heeft de RSJ een advies gepubliceerd over de rol van de overheid met betrekking tot prenatale kinderbescherming: soms kan het gedrag van de aanstaande ouders het nog niet geboren kind immers al schaden. De hoofdvraag waarvoor een antwoord is gezocht in het advies was: ‘wat is de (gewenste) reikwijdte van de kinderbeschermende taak van de overheid ten opzichte van het nog niet geboren kind?’. Mevrouw Calkoen-Nauta zal als lid van de Raad die het advies heeft uitgebracht, kort de ins en outs uit de doeken doen.

13.45-14.00

A.J. Schneider, A.L.M.J. van der Knijff-van Dortmont Erasmus MC, Rotterdam De niet-vrijwillige sectio bij foetale nood. Juridische helderheid voor gynaecoloog en anesthesist In het uitzonderlijke geval van een moeder die een sectio weigert op het moment dat foetale nood wordt aangetoond, zouden de behandelende artsen helderheid over hun positie kunnen vinden bij de rechtbank in hun omgeving. Ze krijgen dan al dan niet toestemming om in te grijpen en schade bij het kind te voorkomen. Volgens een vooraf overeengekomen protocol kan er na een telefonisch verzoek met spoed een bijzondere curator worden aangesteld die namens het nog ongeboren kind een procedure aanspant tegen de moeder teneinde onbeschadigd ter wereld te komen. De procedure is nieuw, maar gebaseerd op bestaand recht en werd in de gepubliceerde NTvG-casus niet gebruikt. Kan dit werken in de praktijk? Is de rechter nog in staat hoor en wederhoor toe te passen? Is het juridisch ook voldoende als bijvoorbeeld vijf dokters het erover eens zijn dat de ingreep noodzakelijk is.

14.00-14.15

A. de Ruiter UvA, Amsterdam Prenatale kinderbescherming, human right in childbirth

18



14.15-14.27


C.A.I. Stramrood UMCU, Utrecht De impact van werk-gerelateerde ingrijpende gebeurtenissen op gynaecologen en AIOS De door velen van u ingevulde enquête over ‘de impact van ingrijpende gebeurtenissen op de werkvloer’ en de Oranjedag tijdens het Gynaecongres een jaar geleden hebben tot interessante discussies geleid. Recente media-aandacht voor zorgverleners als ‘second victims’ en burn-out onder artsen hebben de noodzaak om een concreet vervolg aan de enquête te geven, benadrukt. Allereerst wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste resultaten van de enquête die de aanleiding is geweest voor de oprichting van de nieuwe Commissie Collegiale Ondersteuning, waarover u later in deze sessie toelichting krijgt.

14.27-14.32

F.T.H. Lim IJsselland Ziekenhuis, Capelle aan den IJssel Een klacht, wat doet het met je Geconfronteerd met een klacht of calamiteit. Wat kom je tegen en hoe kun je ermee omgaan, een persoonlijk verhaal.

14.32-14.45

M.G. van Pampus OLVG, Amsterdam Lancering nieuwe cie Collegiale Ondersteuning Naar aanleiding van de uitkomsten van de enquête. De impact van ingrijpende gebeurtenissen op de werkvloer wordt de Commissie Collegiale Ondersteuning opgericht.

12 – 13 NOVEMBER 2015

19



13.30-14.45 uur – PARALLEL IIB – Zaal 4/5 – Werkgroep Historie Baanbrekende vernieuwingen met een blijvende betekenis Moderatoren: R.M.F. van der Weiden 13.30-13.55

R.H.G.G. van Hee Universiteit Antwerpen, België Vesalius’ anatomie van de vrouwelijke geslachtsorganen Niettegenstaande Andreas Vesalius er aanvankelijk nog Galenistische opvattingen op nahield, heeft hij door zorgvuldig onderzoek van een zevental vrouwelijke lijken een uiterst correcte beschrijving van de genitalia verzorgd in zijn publicaties, in het bijzonder in de Fabrica uit 1543. Deze vernieuwingen, alsmede de bijhorende schitterende iconografie, zullen worden gedemonstreerd.

13.55-14.20

H.H.H. Kanhai Emeritus hoogleraar LUMC, Leiden Rode bloedcel immunisatie: een fascinerende geschiedenis De geschiedenis van een ziektebeeld dat in vele jonge gezinnen verdriet en rouw heeft gebracht. De ontdekking van de immunologische basis van het ziektebeeld heeft geleid tot de anti-RhD immunoprofylaxe waardoor de frequentie van anti-RhD immunisaties met meer dan 90% is gedaald. De ontwikkeling van de medische technologie heeft er sterk toe bijgedragen dat de ziekte thans reeds intra-uterien met succes te behandelen is.

14.20-14.45

A. van Steirteghem Emeritus hoogleraar VUB Brussel, België en Van Steirteghem Consulting, Brussel, België ICSI; 23 jaar na de eerste geboorte Na de geboorte van Louise Brown, de eerste IVF-baby werd het snel duidelijk dat conventionele IVF geen goede resultaten gaf in geval van mannelijke onvruchtbaarheid. Verschillende vormen van geassisteerde fertilisatie werden uitgetest einde van de jaren tachtig. Enkel ICSI bleek een doeltreffende oplossing te bieden. ICSI ontstond in het CRG van het UZBrussel. Tijdens de voordracht zal een antwoord worden gegeven op de volgende vragen: ‘Why did we do it? How did we do this? What did we find? What does it mean?’

20




14.45-15.30 uur – PLENAIR III – ZAAL ATHENE B/C – Hector Treub Lezing Moderator:

G.G. Kenter

14.45-15.30

M.M. ter Kuile LUMC, Leiden Psychologische diagnostiek en interventies binnen de gynaecologie: een lonkend perspectief Dankzij Hector Treub (1956-1920), hoogleraar Gynaecologie en verloskunde, is er vanaf het ontstaan van het specialisme aandacht voor de psychosociale kanten van de problemen. Hij had niet alleen oog voor het orgaan, maar ook voor zijn patiënt, de vrouw. Over vijf jaar is het precies 100 jaar geleden dat Hector Treub is overleden. Een mooie gelegenheid om stil te staan bij de ‘psychosomatische’ gynaecologie anno 2015 en op welke wijze de psychologie tussen nu en vijf jaar een meer solide wetenschappelijke basis kan geven aan het diagnosticeren en behandelen van psychosociale problemen binnen de gynaecologie en tevens de patiënt hierbij een actieve rol kan geven.

12 – 13 NOVEMBER 2015

21


16.00-18.15


ALGEMENE LEDENVERGADERING NVOG (Alleen toegankelijk voor aspirant, rustende, buitengewone en leden NVOG) De stukken van de huishoudelijke vergadering kunt u downloaden vanaf de NVOGwebsite (inloggen als lid). Op de welkomstpagina treft u een link naar de betreffende stukken.

22



vrijdag 13 november 2015

08.30-09.45 uur – PLENAIR I – ZAAL ATHENE B/C – Koepel Opleiding Oranjedag deel I - Nog werk voor de BOEG: evaluatie en verdere ontwikkeling Moderatoren: J.W. Nijkamp en J.W.M. Aarts 08.30-09.45

BOEG: waar staan we nu? Evaluatie van de stand van zaken n.a.v. landelijke BOEGenquête Spreker: Karsten van Loon BOEG: hoe gaan we verder? Interactief debat met de zaal zodat uw mening wordt gehoord Er zullen drie debatten plaatsvinden, te weten: 1) Algemene competenties 2) Bekwaamheidsverklaringen 3) Ontwikkeling differentiaties Sprekers: Meike Berghuis, Laura Seeber & Anna Musters (VAGO) Toelichting In 2011 is het landelijke opleidingsplan Bezinning Op de Eindtermen voor Gynaecologie (BOEG) geïntroduceerd als opvolger van het opleidingsplan Herziening Opleiding Obstetrie en Gynaecologie (HOOG). Met dit nieuwe opleidingsplan wordt geanticipeerd op de te verwachte ontwikkelingen van de zorg in de komende jaren. Het houdt rekening met het feit dat specialisten het vak in de volle breedte goed moeten blijven beheersen, zodat vooral een goede diagnostiek kan blijven gegarandeerd. Tevens vindt na deze brede basis een toespitsing plaats binnen een differentiatie. BOEG geeft daarnaast ruimte voor het ontwikkelen van andere competenties naast het medisch handelen als organisatie van de zorg, medisch leiderschap en visie op samenwerken. Sinds de introductie van BOEG hebben alle opleidingsklinieken niet stil gezeten. Lokale opleidingsplannen zijn aangepast conform de nieuwe opleidingsnormen en wijzigingen zijn stapsgewijs doorgevoerd. Inmiddels worden toekomstige gynaecologen in heel Nederland opgeleid volgens BOEG. In 2014 heeft het bestuur van de NVOG, het Concilium en de VAGO samen besloten om de implementatie van BOEG te evalueren. Hiervoor zijn verschillende uitgangsvragen geformuleerd, zoals: - Hoe is de implementatie precies verlopen? Wat is de stand van zaken in de verschillende opleidingsregio’s en zijn er belangrijke verschillen onderling? - Welke knelpunten worden gesignaleerd in de dagelijkse praktijk? - Wat kunnen de regio’s en verschillende opleidingsklinieken van elkaar leren? - Zijn er nog belangrijke punten die verder doorontwikkeld dienen te worden binnen BOEG?

12 – 13 NOVEMBER 2015

23



De opgestelde enquête is in 2014 verstuurd naar alle AIOS en opleiders in Nederland. Onze eerste spreker, Karsten van Loon, is als onderwijsdeskundige actief betrokken geweest bij het ontwikkelen van de enquête en het verwerken van de resultaten. Hij zal voor u de belangrijkste resultaten op een rij zetten. Eén van de belangrijkste resultaten, is dat de landelijke implementatie van BOEG goed is verlopen. Betrokken AIOS en opleiders zijn tevreden over de opleiding en er zijn geen grote verschillen tussen de verschillende opleidingsregio’s. Er komen drie onderwerpen aan bod die in de nabije toekomst aandacht verdienen. Allereerst blijkt dat er nog te weinig aandacht is voor het ontwikkelen van algemene competenties, omdat deze nog te weinig zijn geïntegreerd op de werkvloer. In de dagelijkse praktijk blijkt het toch nog niet zo eenvoudig om vorm te geven aan de invulling hiervan. Ten tweede zouden de huidige vorm van bekwaamheidsverklaringen een professionaliseringsslag moeten maken. Het is bijvoorbeeld opvallend dat de bekwaamheidsverklaringen niet altijd op waarde worden geschat; volgens 58,2% van de respondenten is een AIOS die voldoet aan alle bekwaamheidsniveaus voor verrichtingen nog niet hetzelfde als een bekwame gynaecoloog. Mogelijk wordt een bekwaamheidsverklaring alleen gezien als een beoordeling voor de daadwerkelijke chirurgische handeling en niet voor het totale proces van indicatiestelling tot nazorg met eventuele bijhorende complicaties. Ten derde, tijdens de laatste opleidingsjaren kan de AIOS, naast het bijhouden van de basiswerkzaamheden, zich verdiepen in één van de differentiaties. De ontwikkeling van de differentiaties staat in veel regio’s nog in de kinderschoenen. Zowel inhoudelijk als organisatorisch kunnen de regio’s veel van elkaar leren. Mag daarnaast elke opleidingskliniek alle differentiaties aanbieden? In het tweede deel van de bijeenkomst willen wij met u van gedachten wisselen in een interactief debat: hoe moeten deze drie aandachtspunten doorontwikkeld worden? Hoe zorgen we ervoor dat onze opleiding naar een nog hoger ‘BOEG’-plan kan worden getild?

24




10.15-11.15 uur – PLENAIR II – ZAAL ATHENE B/C – Koepel Opleiding Oranjedag deel II - Human factors Moderatoren: M.J.N. Weinans en A.F.J. Bergwerff 10.15-10.45

M.G.K. Dijksterhuis Amphia Ziekenhuis, Breda Opleiden in human factors: luxe of noodzaak? Human Factors staat de laatste tijd volop in de aandacht. Met Human Factors wordt de wetenschappelijke discipline bedoeld die zich bezighoudt met het verbeteren van klinische prestaties door middel van een goed begrip van de effecten van o.a. teamwork, apparatuur, cultuur en organisatie op het menselijk gedrag en vaardigheden, en de toepassing van die kennis in klinische settings. Impliciet heeft kennis over human factors altijd al deel uitgemaakt van de opleiding, maar de tijd lijkt aangebroken om ook expliciet aandacht te besteden aan de effecten van human factors op (veilige) patiëntenzorg.

10.45-11.15

P. Blangé InnoSportLab Papendal, Arnhem Teambuilding en leiderschap

12 – 13 NOVEMBER 2015

25



11.15-12.15 uur – PLENAIR III – ZAAL ATHENE B/C – Flitspresentaties Moderatoren: L.M.S. Seeber en B. Prick 11.15-11.22

A.J.E.M.C. Landman1, Immink-Duijker, S.T.1, Mulder, E.J.H.1, Koster, M.P.H.1, Xodo, S2, Visser, G.H.A.1, Groenendaal, F1, Kwee, A1 1 WKZ, UMCU, Utrecht; 2 Policlinico Abano Terme, Abano Terme, Padua, Italië Opvallende reductie metabole acidose na 14 jaar STAN-gebruik. Effect van een RCTa? |De toepassing van intrapartum ST-analyse van het foetale ECG door middel van de STAN®-methode als toevoeging op het CTG staat al jaren ter discussie. Na 14 jaar gebruik van STAN® in het Wilhelmina Kinderziekenhuis te Utrecht is de incidentie van metabole acidose in het navelstrengbloed met 84% gedaald, met de meest uitgesproken reductie gedurende de STAN®-RCT. Het verloop van de reductie pleit sterk voor een groot effect van intensieve training van het personeel.

11.22-11.29

A.M. de Bruijn1, Hehenkamp, W.J.K.1, Ankum, W.M.2, Reekers, J.A.2 1 VUMC, Amsterdam; 2AMC, Amsterdam Embolisatie van de arteria uterina versus hysterectomie in de behandeling van symptomatische uterus myomatosus: 10-jaars uitkomsten van de gerandomiseerde EMMY-trial Embolisatie als behandeling van symptomatische myomen werd in de Nederlandse gerandomiseerde EMMY-studie onderzocht in vergelijking met een hysterectomie. In dit artikel worden de resultaten na tien jaar gepresenteerd. 35% van de UAE-patiënten (28/81) onderging een secundaire hysterectomie (24/77 (31%)). Conclusie: In ongeveer tweederde van de UAE-behandelde patiënten met symptomatische myomen kon een hysterectomie worden voorkomen. Kwaliteit van leven tien jaar na behandeling bleef stabiel, zonder significante verschillen tussen beide groepen.

11.29-11.36

L. van de Mheen1, Groot, CJ de1, Pampus, MG van 2, Mol, BWJ3, Pajkrt, E4 1 VUMC, Amsterdam; 2OLVG, Amsterdam; 3School of Pediatrics and reproductive medicine Adelaide, Australië; 4AMC, Amsterdam Landelijke uitkomsten van embryoreductie in Nederland De zwangerschapsuitkomsten van embryoreductie in Nederland over een periode van elf jaar vergeleken met de uitkomsten van meerlingzwangerschappen die niet werden gereduceerd.

11.36-11.43

E.F. Zwertbroek, Broekhuijsen, K.; Franssen, M.T.M.; Groen, H. UMCG, Groningen Predictie van progressie naar een ernstige hypertensieve aandoening bij vrouwen met een hypertensieve aandoening tussen 34 en 37 weken zwangerschap Door gebruik te maken van een model die progressie naar een ernstige hypertensieve aandoening voorspelt, kunnen onnodige preterme geboorten en progressie naar ernstige ziekte worden voorkomen.

26



11.43-11.50


P.J.W. Ketelaars1, Bosgraaf, RP1, Massuger, LFAG1, Siebers, AG1, van der Linden, HJC2, Wauters, CAP3, Rahamat-Langendoen, JC1, Melchers, WJG1, Bekkers, RLM1 1 Radboud UMC, Nijmegen; 2JBZ, ‘s-Hertogenbosch; 3CWZ, Nijmegen VERA-trial: hrHPV in de zelfafnameset vergeleken met het uitstrijkje in een Nederlandse responder-populatie In het nieuwe BVO baarmoederhalskanker zal een zelfafnameset worden geïntroduceerd voor vrouwen die geen uitstrijkje laten maken. Een risico hiervan is dat vrouwen die in eerste instantie een uitstrijkje zouden laten maken, wachten op de zelfafnameset. Deze zelfafnameset is uitgebreid getest in een non-responder populatie, maar niet eerder in een responder-populatie. Met de VERA-trial onderzoeken we of een zelfafnameset nauwkeurig en toepasbaar is in het detecteren van hrHPV in een responder-populatie van het BVO.

11.50-11.57

F. Vlemmix1, Velzel, J.1, Molkenboer, J.F.M.2, Verhoeven, C.J.3, Pampus, M.G. van 4, Papatsonis, D.M.5, Bais, J.M.J.6, Vollebregt, K.C.2, Esch, L. Van der 7, Post, J.A.M. Van der1, Mol, B.W.8, Kok, M.1 1 AMC, Amsterdam; 2Spaarne Gasthuis, Haarlem; 3Maxima Medisch Centrum, Veldhoven; 4OLVG, Amsterdam; 5Amphia Ziekenhuis, Breda; 6MCA, Alkmaar; 7Antonius Ziekenhuis, Sneek; 8School of Paediatrics and Reproductive Health, University of Adelaide, Australië Atosiban versus fenoterol as uterus relaxantium bij uitwendige versie: een gerandomiseerd gecontroleerde studie Uitwendige versie is een effectieve interventie bij zwangeren met een a terme stuitligging. Uterus relaxantia zijn mogelijk effectief. Wij vergeleken de effectiviteit van atosiban en fenoterol bij uitwendige versie en daaruit bleek: fenoterol is effectiever.

11.57-12.04

A.M. de Man; Alleblas, C.J.; Nieboer, TH.E. Radboud UMC, Nijmegen De impact van minimaal-invasieve chirurgie op het ontstaan van fysieke klachten bij operateurs: een systematische review van de literatuur Een groot gedeelte van de operateurs ervaart fysieke klachten door minimaal invasieve chirurgie. Bewustwording van de omvang van het probleem is een eerste stap naar het maken van gerichte ergonomische aanpassingen. Verbetering hierin is niet alleen van belang voor de operateur zelf, maar ook voor de kwaliteit van zorg.

12.04-12.11

M.M.C. Bruijn1, Kamphuis, EI1, Vis, J2, Hoesli, I3, Martinez de Tejada, B4, Loccufier, A5, Jacquemyn, Y6, Kühnert, M7, Helmer, H8, Porath, MM9, Oudijk, MA1, Franssen, MTM10, Kok, M1, Mol, BW11, Baaren, GJ van1 1 AMC Amsterdam; 2UMCU, Utrecht; 3University Hospital Basel, Zwitserland; 4University Hospitals of Geneva and Faculty of Medicine, Zwitserland; 5Hospital St Jan, België; 6 Antwerp University Hospital, België; 7University Hospital of Giessen and Marburg, Duitsland; 8Medical University Vienna, Oostenrijk; 9MMC, Veldhoven; 10UMCG, Groningen; 11University of Adelaide, Australië

12 – 13 NOVEMBER 2015

27



De kwantitatieve fibronectine test in combinatie met cervixlengte meting in de voorspelling van spontane vroeggeboorte bij symptomatische vrouwen: een prospectieve multicenter cohortstudie Een Europese studie in vijf landen naar de voorspellende waarde van de kwantitatieve fibronectine test in combinatie met de cervixlengte meting; bij vrouwen met tekenen van een dreigende vroeggeboorte heeft de kwantitatieve fFN-test geen toegevoegde waarde in de identificatie van vrouwen die een laag risico (<5%) hebben om binnen zeven dagen te bevallen, in vergelijking met de kwalitatieve fFN-test gecombineerd met cervixlengte meting.

28




13.30-14.15 uur – PLENAIR IV – ZAAL ATHENE B/C – Nieuws van eigen bodem Moderator:

D. Oepkes

13.30-13.45

K. Dreyer1, Rijswijk J van, Mijatovic V, Goddijn M, Verhoeve HR, Rooij van IAJ, Hoek A, Bourdrez P, Nap AW, Rijnsaardt HGM, Timmerman CCM, Kaplan M, Hooker AB, Gijsen AP, Golde R van, Heteren CF van, Sluijmer AV, Bruin JP de, Smeenk JMJ, Boer JAM de, Scheenjes E, Duijn AEJ, Mozes A, Pelinck, MJ, Traas MAF, Hooff MHA van, Unnik GA van, Koning CH de, Geloven N van, Twisk JWR, Hompes PGA, Mol MD BWJ. 1 Zaans Medisch Centrum, Zaandam Het therapeutisch effect van water- versus oliehoudend contrast voor het HSG tijdens het OFO, een landelijke gerandomiseerde studie (H2Olie-studie) Het gebruik van oliehoudend contrast tijdens een HSG leidt tot meer doorgaande zwangerschappen vergeleken met het gebruik van waterhoudend contrast gedurende de eerste zes maanden na HSG.

13.45-14.00

F. Amant Antoni van Leeuwenhoek, Amsterdam Resultaten NIPT-studie De niet-invasieve prenatale test (NIPT) stelt ons niet alleen in staat de foetus te onderzoeken, maar levert ook informatie over de gezondheidstoestand van de moeder. Onze resultaten tonen aan dat de NIPT kanker in een pre-klinisch stadium kan opsporen. Hierdoor dringt een kankerbehandeling tijdens de zwangerschap zich op. Verder opent deze bevinding perspectieven naar het screenen van kanker in de algemene bevolking.

14.00-14.15

A.J.M.W. Vervoort, L. F. Van der Voet, A.L. Thurkow, C.M. Radder, P.J.M. van Kesteren, H. Quartero, W. Kuchenbecker, M. Bongers, P. Geomini, L.H.M. de Vleeschouwer, M.H.A. van Hooff, H. van Vliet, S. Veersema, W.B. Renes, H.S. van Meurs J. Bosmans, K. Oude Rengerink, W.Hehenkamp, H.A.M. Brölmann, B.W.J. Mol, J.A.F. Huirne VUMC, Amsterdam HysNiche studie: het effect van een hysteroscopische niche resectie op (hinder van) postmenstruele spotting in vergelijking met een afwachtend beleid De HysNiche studie is een gerandomiseerd onderzoek die de (kosten)effectiviteit van een hysteroscopische nicheresectie versus expectatief beleid heeft onderzocht bij vrouwen met niche-gerelateerde postmenstruele spottingsklachten. De studie heeft laten zien dat na zes maanden follow-up postmenstruele spottingsklachten en hinder van spottingsklachten verminderen ten opzichte van afwachtend beleid.

12 – 13 NOVEMBER 2015

29



14.15-15.30 uur – PLENAIR IV – ZAAL ATHENE B/C – Talent in Onderzoek Moderatoren: B. Prick en L.M.S. Seeber 14.15-14.27

A. Stiekema; Vijver, KK Van der; Korse, CM; Boot, H1 Driel, WJ van; Kenter, GG; Lok, CAR NKI-AVL, Amsterdam Humaan Epididymis proteïne 4 als immunohistochemische marker voor de differentiatie tussen een ovariumcarcinoom en een gastro-intestinale maligniteit Het onderscheid tussen een ovariumcarcinoom of een tumor van gastro-intestinale origine kan soms lastig zijn. In dit onderzoek is gekeken naar de waarde van HE4 als immunohistochemische (IHC)-marker in ascites van patiënten met ovariumcarcinoom en patiënten met gastro-intestinale adenocarcinomen. De resultaten laten zien dat HE4 een waardevolle aanvulling kan zijn op het huidige panel van IHC-markers dat wordt gebruikt voor de diagnose van het sereuze ovariumcarcinoom.

14.27-14.39

J. van ‘t Hooft1, Duffy J MN2, Daly M3, Williamson P R4, Meher S4, Thom L5, Saade G6, Alfirevic Z4, Mol B WJ7, Khan K S8 1 AMC, Amsterdam; 2University of Oxford, VK; 3 Irisch Neonatal Health Allliance, Ierland; 4 University of Liverpool, VK; 5The George Washington Universty, VS; 6University of TEsas Medical Branch Hospitals; 7The Robinson Research Institute; 8Barts and the London School of Medicine and Dentistry, VK Een Core outcome set voor vroegeboortestudies: een internationaal multidisciplinair Delphi-consensus We hebben in internationaal en multidisciplinair verband consensus kunnen bereiken over een set van 13 cruciale uitkomstmaten te gebruiken in vroegeboortestudies. Indien alle toekomstige evaluatieonderzoeken naar het voorkomen van vroeggeboorte deze uitkomstmaten rapporteren, zal het makkelijker worden om deze onderzoeksresultaten te bundelen en te vergelijken.

14.39-14.51

K. Dreyer1, Lier M.C.I.1, Emanuel M.H.2, Twisk J1, Mol B.W.J.3, Schats R1, Hompes P.G.A.1, Mijatovic V1 1 VUMC, Amsterdam; 2Spaarne Gasthuis, Hoofddorp; 3The Robinson Research Institute Een gerandomiseerde studie naar de effectiviteit van proximale tubaocclusie door middel van hysteroscopische plaatsing van Essure® devices versus laparoscopische tubectomie als behandeling van hydrosalpingen voorafgaande aan IVF - De DESH-trial Hydrosalpingen hebben een negatieve invloed op IVF-resultaten. Een laparoscopische tubectomie is een bewezen effectieve, maar invasieve behandeling van hydrosalpingen in termen van doorgaande zwangerschappen alvorens te starten met IVF. Een mogelijke alternatieve en minder invasieve behandeling zou proximale occlusie van hydrosalpingen door middel van hysteroscopische plaatsing van Essure® devices kunnen zijn. Deze studie toont echter aan dat de behandeling van hydrosalpingen door middel van Essure® devices inferieur is aan een laparoscopische tubectomie in termen van doorgaande zwangerschappen na IVF.

30



14.51-15.03


M.A.C. Verschoor1, Lemmers M2, Oude Rengerink K1, Naaktgeboren C3, Opmeer B.C.1, Bossuyt P.M.1, Huirne J.A.F.2, Janssen C.A.H.4, Radder C.5, Klinkert E.R.6, Langenveld J.7, Catshoek R.8, van der Voet L.9, Ankum W.M.1, Mol B.W.M.10 1 AMC, Amsterdam; 2VUMC, Amsterdam; 3UMCU, Utrecht; 4Groene Hart Ziekenhuis, Gouda; 5SLAZ, Amsterdam; 6UMCG, Groningen; 7Atrium Medisch Centrum, Heerlen; 8 MUMC, Maastricht; 9Deventer Ziekenhuis, Deventer; 10University of Adelaide, Australië MisoREST-trial: curettage versus expectatief beleid bij vrouwen met een zwangerschapsrest na misoprostolgebruik voor een miskraam Deze consortiumstudie onderzocht de (kosten-)effectiviteit van curettage versus expectatief beleid bij vrouwen met een zwangerschapsrest na gebruik van misoprostol in verband met een eerste trimester miskraam. Vrouwen werden gerandomiseerd dan wel vervolgd in een cohort. Het aantal complicaties in beide groepen was vergelijkbaar. Expectatief beleid was succesvol in meer dan 80% van de vrouwen, 23% kreeg alsnog een curettage. In de curettagegroep kregen 11 vrouwen (13,7%) een reïnterventie.

15.03-15.15

M. Kleppe1, Aa MA van der2, Gorp T van1, Slangen BFM1, Kruitwagen RFPM1 1 MUMC, Maastricht; 2IKNL, Amsterdam De impact van lymfklierdissectie en chemotherapie op de overleving bij vroeg stadium ovariumcarcinoom In deze studie kijken we naar de impact van lymfklierdissectie en het geven van chemotherapie op de overleving bij patiënten met een vroeg stadium ovariumcarcinoom.

15.15-15.27

S. Posthuma1, Korteweg F.J.1, Ploeg J.M. van der1, Boer H.D. de 2, Buiter H.D.3, Ham D.P. van der1 1 Obstetrie en Gynaecologie, 2Anesthesiologie, 3Kindergeneeskunde, Martini Ziekenhuis, Groningen Risico’s en voordelen van de “huid op huid”-sectio - een retrospectieve cohortstudie In deze studie werden de risico’s en voordelen van een ‘natuurlijke’ of ‘huid op huid’sectio vergeleken met een conventionele sectio. Wij vonden geen toegenomen risico’s van de ‘huid op huid’-sectio. Naast de positieve ervaringen van ouders, vonden wij dat moeders na deze sectio sneller naar huis gingen en dat er minder kinderen werden opgenomen

12 – 13 NOVEMBER 2015

31

SPREKERS

Prof. dr. F. Amant NKI-AVL Plesmanlaan 121 1066 CX Amsterdam Mw. drs. M.A.T. Berghuis VUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie De Boelelaan 11 1081 HV Amsterdam P. Blangé Innosportlab Papendal Postbus 143 6800 AC Arnhem Mr. ing. J.F.Th. Boogaard OWM Centramed BA Postbus 191 2270 AD Voorburg Mw. A.M. de Bruijn VUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie De Boelelaan 11 1081 HV Amsterdam Mw. drs. M.M.C. Bruijn AMC Afd. Gynaecologie Meibergdreef 9 1105 AZ Amsterdam Mw. mr. J. Calkoen-Nauta RJS Postbus 30137 2500 GC Den Haag Mw. dr. M.G.K. Dijksterhuis Amphia Ziekenhuis Afd. Verloskunde & Gynaecologie Langendijk 75 4819 EV Breda Mw. drs. K. Dreyer VUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie De Boelelaan 11 1081 HV Amsterdam

32


Mw. F.A. Eggink UMCG Afd. Obstetrie en gynaecologie Hanzeplein 1 9713 GZ Groningen Mw. drs. J. de Haan VUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie De Boelelaan 11 1081 HV Amsterdam Prof. em. dr. R.H.G.G. van Hee Flamingolaan 4 B-2610 Antwerpen België Mw. drs. J. van ’t Hooft AMC Meibergdreef 9 1105 AZ Amsterdam Mw. dr. ir. C.W.P.M. Hukkelhoven Stichting PRN Postbus 8588 3503 RN Utrecht Prof.dr. H.H.H. Kanhai Ter Wadding 48 2253 LZ Voorschoten Mw. drs. P.J.W. Ketelaars Radboud UMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie G. Grooteplein 10 6525 GA Nijmegen Mw. drs. M. Kleppe MUMC Afd. Gynaecologie P. Debyelaan 25 6229 HX Maastricht Mw. dr. M.M. ter Kuile LUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie Albinusdreef 2 2333 ZA Leiden

SPREKERS

Prof. dr. R.F.P.M. Kruitwagen MUMC Afd. Gynaecologie P. Debyelaan 25 6229 HX Maastricht

Mw. dr. A.M. Musters AMC Afd. Gynaecologie Meibergdreef 9 1105 AZ Amsterdam

Mw. A.J.E.M.C. Landman WKZ/UMCU Heidelberglaan 100 3584 CX Utrecht

Mw. drs. S.C. Oudshoorn UMCU Afd. Voortplanting & Gynaecologie Heidelberglaan 100 3584 CX Utrecht

Dr. I.P. Leistikow IGZ Postbus 2680 3500 GR Utrecht Mw. drs. M. Lemmers VUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie De Boelelaan 11 1081 HV Amsterdam Dr. F.T.H. Lim IJsselland Ziekenhuis Afd. Gynaecologie Prins Constantijnweg 2 2906 ZC Capelle aan den IJssel Dhr. K. van Loon VUMC Onderwijskunde De Boelelaan 11 1081 HV Amsterdam

Mw. dr. M.G. van Pampus OLVG Afd. Obstetrie & Gynaecologie Oosterpark 9 1091 AC Amsterdam Mw. dr. M.I.E. Van Poelgeest LUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie Albinusdreef 2 2333 ZA Leiden Mw. drs. S. Posthuma Martini Ziekenhuis Afd. Gynaecologie Van Swietenplein 1 9728 NT Groningen Mw. A. de Ruiter UvA Postbus 19268 1000 GG Amsterdam

Mw. drs. A.M. de Man Radboud UMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie G. Grooteplein 10 6525 GA Nijmegen

Dhr. A.J. Schneider Erasmus MC Postbus 2040 3000 CA Rotterdam

Mw. dr. L. van de Mheen VUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie De Boelelaan 11 1081 HV Amsterdam

Mw. dr. L.M.S. Seeber UMCU Afd. Verloskunde & Gynaecologie Heidelberglaan 100 3584 CX Utrecht

12 – 13 NOVEMBER 2015

33

SPREKERS

Mw. drs. J.G. Smit UMCU Afd. Voortplanting & Gynaecologie Heidelberglaan 100 3584 CX Utrecht Prof. dr. A. van Steirteghem Kloosterstraat 47 B-1020 Brussel België Mw. drs. A. Stiekema NKI-AVL Plesmanlaan 121 1066 CX Amsterdam Mw. dr. C.A.I. Stramrood UMCU Afd. Voortplanting & Gynaecologie Heidelberglaan 100 3584 CX Utrecht Mw. dr. H.L. Torrance UMCU Afd. Voortplanting & Gynaecologie Heidelberglaan 100 3584 CX Utrecht Mw. drs. A.J.M.W. Vervoort VUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie De Boelelaan 11 1081 HV Amsterdam Mw. dr. F. Vlemmix Spaarne Gasthuis Afd. Gynaecologie Boerhaavelaan 22 2035 RC Haarlem Mw. E.F. Zwertbroek MD PhD UMCG Afd. Obstetrie en gynaecologie Hanzeplein 1 9713 GZ Groningen

34


M O D E R AT O R E N

Mw. dr. J.W.M. Aarts Radboud UMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie G. Grooteplein 10 6525 GA Nijmegen

Mw. drs. J.W. Nijkamp UMCG Afd. Verloskunde & Gynaecologie Hanzeplein 1 9713 GZ Groningen

Mw. drs. A.F.J. Bergwerff UMCU Afd. Verloskunde & Gynaecologie Heidelberglaan 100 3584 CX Utrecht

Prof. dr. D. Oepkes LUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie Albinusdreef 2 2333 ZA Leiden

Dr. G.L. Bremer Orbis MCAfd. Obstetrie & Gynaecologie Dr. H. Van der Hoffplein 1 6162 BG Sittard

Mw. dr. B. Prick Maasstad Ziekenhuis Afd. Verloskunde & Gynaecologie Maasstadweg 61 3079 DZ Rotterdam

Prof. dr. F.J.M. Broekmans UMCU Afd. Verloskunde & Gynaecologie Heidelberglaan 100 3584 CX Utrecht Mw. dr. W.J. van Driel NKI-AVL Plesmanlaan 121 1066 CX Amsterdam Mw. prof. dr. G.G. Kenter Centrum Gynaecologische Oncologie Amsterdam AMC, AVL, VUmc De Boelelaan 11 1081 HV Amsterdam Dr. C.D. de Kroon LUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie Albinusdreef 2 2333 ZA Leiden Prof. dr. C.B. Lambalk VUMC Afd. Verloskunde & Gynaecologie De Boelelaan 11 1081 HV Amsterdam

Mw. dr. L.M.S. Seeber UMCU Afd. Verloskunde & Gynaecologie Heidelberglaan 100 3584 CX Utrecht Mw. drs. T. Steenstra Toussaint-Corporaal Spaarne Gasthuis Afd. Gynaecologie Boerhaavelaan 22 2035 RC Haarlem Dr. R.M.F. van der Weiden Sint Franciscus Gasthuis Afd. Verloskunde & Gynaecologie Postbus 10900 3004 BA Rotterdam Dr. M.J.N. Weinans Ziekenhuis Gelderse Vallei Afd. Gynaecologie Willy Brandtlaan 10 6716 RP Ede

12 – 13 NOVEMBER 2015

35

DANKWOORD AAN SPONSOREN

In het bijzonder willen de organisatoren dankzeggen aan de sponsoren van Stichting Gynaecongres:

Ferring BV Johnson & Johnson Het najaars-Gynaecongres 2015 wordt werkelijkheid dankzij steun van vele kanten. Wij zijn erkentelijk voor de inbreng van onze exposanten: Bayer BV

Medical Dynamics

Benetec

Memidis Pharma BV

Buro Medische Automatisering BV

Narvitas Medical Devices Limited

Cook Medical

Nexus BV

GE Healthcare Ultrasound

Sanofi Pasteur MSD

Gedeon Richter Benelux bvba

Sigma Medical

Haga Medical

Smith & Nephew Nederland CV

Hitachi/Aloka Medical Systems BV

TEVA

IQ Products

Titus Healthcare

Kebomed

Toshiba

Aanwezige patiëntenverenigingen: Stichting HELLP Stichting Make a Memory Stichting Olijf

36


ROUTEBESCHRIJVING

De volgende routebeschrijving begeleidt u vanuit verschillende richtingen naar Hotel Papendal: Routebeschrijving naar Hotel Papendal, Papendallaan 3, 6816 VD Arnhem Vanuit het westen (Amsterdam, Leiden, Den Haag, Utrecht): • A12 richting Arnhem • afslag 25: de N224 • op de N224: rechts af richting Arnhem • na 1,5 kilometer: afrit Papendal Vanuit het noorden/oosten (Groningen, Assen, Zwolle, Apeldoorn): • A50 richting Arnhem • volg de A12 richting Utrecht! • afslag 25: de N224 • op de N224: links af richting Arnhem • na 1,5 kilometer: afrit Papendal Vanuit het zuiden (Rotterdam, Venlo, Eindhoven, ‘s-Hertogenbosch): • A50 richting Arnhem • volg de A12 richting Utrecht • afslag 25: de N224 • op de N224: links af richting Arnhem • na 1,5 kilometer: afrit Papendal Openbaar vervoer vanaf Station Arnhem Centraal: U neemt bus 105 richting Barneveld en stapt uit bij halte Westend. U steekt het kruispunt over en loopt binnen 10 minuten naar de ingang van Hotel Papendal. Van maandag t/m vrijdag neemt u bus 10 naar Papendal. U stapt uit op het terrein van Papendal. U passeert de verharde weg die afgesloten is door een slagboom. Binnen 2 minuten bereikt u Hotel Papendal. Maak gebruik van “9292ov of Breng” voor meer informatie over trein- en bustijden. Taxi Vanaf het station Arnhem kunt u ook een taxi naar Papendal nemen. Als u gebruik wilt maken van deze ‘Papendaltaxi’ dan kunt u reserveren en betalen bij de receptie van ons hotel en congrescentrum. De Papendaltaxi rijdt (tussen 07.00-24.00 uur) van en naar de achterzijde (Sonsbeekzijde) van Station Arnhem Centraal. De mogelijkheid bestaat ook om zelf een Papendaltaxi te bestellen bij Taxibedrijf Linsen (telefoonnummer 026-364 00 00). Vermeld dan duidelijk dat het om een ‘Papendaltaxi’ gaat. De kosten zijn € 11,00 per persoon, per rit.

12 – 13 NOVEMBER 2015

37

AANTEKENINGEN

38


48 e Gynaecongres. Op 12 en 13 november 2015 Hotel Papendal, Arnhem

Recommend Documents