VERENIGING TOT BEVORDERING DER TANDHEELKUNDIGE GEZONDHEIDSZORG VOOR GEHANDICAPTEN
VOORJAARSCONGRES NVvK & VBTGG
ONTWIKKELING Van alle kanten belicht 20 & 21 maart 2015
Hotel Papendal te Arnhem
Alles beweegt, alles ontwikkelt zich. Het lijkt een open deur, maar tegelijk is het een intrigerende gedachte. Ontwikkeling is werkelijk óveral. Van evolutie als meest universeel voorbeeld in het groot, tot het ontwikkelaar- en fixeerbadje van weleer in het klein. Natuurlijk kunnen wij ons als professionals uit de bijzondere tandheelkundige zorg hier niet aan onttrekken. En dat willen we waarschijnlijk ook helemaal niet; integendeel. Naast ontwikkelingen die zich buiten onze invloed afspelen - waar we slechts de gevolgen kunnen opvangen - kunnen wij voor gunstige ontwikkeling(en) zorgen die onze patiënten ten goede komen. Ontwikkeling, verdieping, verrijking helpt ons betere zorg te verlenen en een betere zorgverlener te worden. Daar hopen wij u met het veelzijdige programma van het Voorjaarscongres 2015 bij van dienst te zijn! Het thema “Ontwikkeling” wordt ingevuld door lezingen over de nieuwste beeldtechnieken die ons binnen de zorg ter beschikking staan en over gestoorde gebitsontwikkeling. Ook de diagnostiek & behandeling bij amelogenesis imperfecta en de ontwikkeling van het onvolgroeide element na trauma zijn goede voorbeelden die in de praktijk regelmatig aan de orde zijn. Lezingen over psychosociale ontwikkeling van kinderen met een verstandelijke beperking en Totale Communicatie helpen u om bijzondere patiënten en situaties beter te doorgronden en er op in te spelen. U krijgt handvatten voor het signaleren van mishandeling bij patiënten met een verstandelijke beperking en een project in het kader van ontwikkelingswerk wordt gepresenteerd. Flash Forward EMDR is een zeer interessante ontwikkeling in de behandeling van onder andere angsten en fobieën. Uitleg over hoe om te gaan met “lastig” gedrag van patiënten zal helpen hier een functionele draai aan te geven (en u mogelijk een spiegel voorhouden). En alsof dat nog niet voldoende is, zal een zonsverduistering op 20 maart er als kosmische ontwikkeling voor zorgen dat het geheel op bijzondere wijze (even niet) belicht wordt! We verheugen ons erop om u en uw tandheelkundige team te verwelkomen in Hotel Papendal te Arnhem op 20 en 21 maart 2015. Namens de congrescommissie van de VBTGG en NVvK, Leonard Wetzels
Congrescommissie NVvK & VBTGG Marloes de Boer Nanda Greving-Visser Emmeke de Laat Karin van Nes Marieke Schorer-Jensma Marjolein van Stiphout Leonard Wetzels 2
PLENAIR PROGRAMMA: Ontwikkeling Vrijdag 20 maart 2015 08.15
Registratie en ontvangst met koffie
08.45
Opening en introductie moderator Drs. P.E. Lansen, voorzitter NVvK
Moderator: Drs. T.G.M. Zuidgeest
09.00
Moderne beeldtechnieken Dr. T.J.J. Maal
10.00
Herkennen en voorkomen van eruptiestoornissen Prof.dr. F.P.G.M. van der Linden
11.00 Ontwikkelingswerk Mevr. A. Grasveld MSc. & Drs. A.E. Kraaijenhagen - Oostinga 11.15 Pauze 11.45
Psychosociale ontwikkeling in de behandelstoel Drs. S.J.A. de Vries
12.45 Lunch 14.00
Woord van de voorzitters
3
PARALLEL MIDDAGPROGRAMMA: Ontwikkeling Vrijdag 20 maart 2015 PROGRAMMA A
Moderator: Drs. T.G.M. Zuidgeest
14.30
Totale communicatie Mevr. A. Hubbers & Mevr. S. Voortman
15.15 Pauze 15.45
Amelogenesis Imperfecta Drs. R. Pikaar
16.30 Biodentine® versus MTA: grensverleggend? Dr. R.G.E.C. Cauwels PROGRAMMA B
Moderator: Drs. J. van Lente
14.30
Via flashforwards de wortel van de angstbeleving aanpakken Prof.dr. A. de Jongh
15.15 Pauze 15.45 “Lastig” gedrag van patiënten: een verklaringsmodel en hoe hier mee om te gaan. Drs. J.J. Arnoldi 16.30 Mishandeling Drs. A. Scharloo 17.15 Afsluiting 17.30 Borrel 18.15 Diner 20.00 Feest
4
ALV, CASUÏSTIEK: Ontwikkeling Zaterdag 21 maart 2015 08.30
Algemene ledenvergadering VBTGG
09.30
Algemene ledenvergadering NVvK
10.30
Casuïstiek 1e ronde
11.30 Pauze 12.00
Casuïstiek 2e ronde
13.00
Lunch en afsluiting
5
SPREKERS, MODERATORS & KORTE SAMENVATTINGEN
Drs. (Josje) J.J. Arnoldi is klinisch psycholoog en supervisor cognitieve gedragstherapie en schematherapie. Ze werkt bij GGZ Noord-HollandNoord bij een dagbehandeling voor ernstige angst- en stemmings stoornissen. Daarnaast heeft zij een praktijk in Amsterdam waar zij zich hoofdzakelijk richt op de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen. Tevens is zij docent bij de RINO te Amsterdam. “Lastig” gedrag van patiënten: een verklaringsmodel en hoe hier mee om te gaan. Patiënten en hun naasten kunnen zich angstig, sceptisch, argwanend, agressief, irreëel of eigenwijs gedragen bij hun bezoek aan de tandarts. In deze voordracht wordt ingegaan op een verklaringsmodel voor dergelijke gedragingen vanuit de schematherapie. Het zogenaamde “schemamodel” en “modusmodel” zullen worden uitgelegd. Met het begrip schema wordt de onbewuste kijk van iemand op zichzelf, anderen en de wereld bedoeld. Een modus is de overheersende emotionele toestand die tijdelijk iemands gedachten, gevoel en gedrag domineert. In de lezing zal bovendien worden stilgestaan bij disfunctionele interactiepatronen tussen tandarts en patiënt, hoe deze te voorkomen en hoe hier mee om te gaan.
Dr. (Rita) R.G.E.C. Cauwels is sedert 1980 tandarts (UGent) en behaalde het certificaat van kindertandarts in 1997. Ze is full-time werkzaam op de dienst Kindertandheelkunde en Bijzondere tandheelkunde in het Universitair Ziekenhuis te Gent als kliniekhoofd. Ze is er werkzaam in de 2de en 3de lijnszorg met een affiniteit voor dentale traumatologie en lasertherapie. Ze promoveerde in 2012 aan de UGent met als onderwerp “Treatment improvement of traumatized immature teeth”. Ze werd recent verkozen tot president-elect van de EAPD (European Academy of Paediatric Dentistry). Biodentine® versus MTA : grensverleggend? Sedert meer dan een halve eeuw kennen we de heilzame werking van calcium hydroxide en de toepassing bij overkappingen, pulpotomieën en zelfs bij apexificatie of apexogenesis. Vaak faalt deze aanvankelijk geslaagde behandeling op lange termijn omwille van de neveneffecten en tekortkomingen van calcium hydroxide. Meer recent, sedert begin de jaren negentig werd een nieuw generatie product op basis van calcium silicaten op de markt gebracht en anderen volgden. Het zijn veelbelovende biocompatibele en bovendien bio-actieve cementen. Hun toepassingsgebied reikt verder dan wat men tot op heden kende. Aan de hand van gevallenstudies en indicaties, voornamelijk binnen de kindertandheelkunde, worden algemeen vernieuwende behandelstrategieën uiteengezet.
6
Mevr. (Alice) A. Grasveld MSc. is mondhygiëniste en Medisch Antropoloog. Ze studeerde in 2003 af als mondhygiëniste aan de hogeschool InHolland. Ze heeft daarvoor o.a. stage gelopen aan de universiteit van Bologna in Italië op de afdeling Tandheelkunde en Parodontologie. Daarna heeft ze jaren gewerkt in verschillende (groeps) praktijken in Den Haag, eerst in loondienst en later als zelfstandige. In 2009 ging zij als mondhygiëniste/vrijwilliger mee met Dutch Dental Care (DDC) naar Kenia. Daar werd zij gegrepen door de ontwikkelingssamenwerking. Ze besloot in 2010 om weer te gaan studeren aan de Universiteit van Amsterdam. In 2013 rondde zij de bachelor Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie af en vervolgens in 2014 de master Medische Antropologie en Sociologie, aangezien dat goed aansloot op haar paramedische achtergrond. Voor deze master ging zij in 2014 weer met DDC naar Kenia, dit keer voor een langere tijd. Nu deed ze daar onderzoek naar wat de culturele en sociaal-economische factoren zijn die de mondhygiëne van schoolkinderen in Kwale, Kenia beïnvloeden. Daar zal ze vrijdag 20 maart 2015 over vertellen.
Mevr. (Andrea) A. Hubbers werkt als logopedist en linguist, gespecialiseerd in gebarentalen, bij het Communicatie Behandel Team van Kentalis te Amsterdam. Hier werkt ze met kinderen en volwassenen die doof of slechthorend zijn of een taalontwikkelingsstoornis of autisme hebben in combinatie met andere beperkingen. Daarbij richt ze zich vooral op ouders en anderen uit het sociale netwerk van de cliënt om via hen de communicatievaardigheden van de cliënt te optimaliseren. Gewerkt wordt vanuit de visie van Totale / Ondersteunde Communicatie (TOC). Regelmatig geeft Andrea lezingen of workshops over ontwikkeling van communicatie en taal bij deze doelgroep, TOC en het inzetten van verschillende communicatiemiddelen afgestemd op de mogelijkheden en potenties van cliënten. Het inzetten van gebaren(taal) bij deze doelgroep heeft daarbij haar bijzondere aandacht.
7
Prof. dr. (Ad) A. de Jongh is tandarts en gezondheidszorg-psycholoog en is als bijzonder hoogleraar angst- en gedragsstoornissen verbonden aan Stichting voor Bijzondere Tandheelkunde (SBT) en het Academische Centrum Tandheelkunde (ACTA; Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit). Hij is auteur van meer dan 250 publicaties op het terrein van psychologische onderwerpen, zoals (de behandeling van) angststoornissen en publiceerde vijf boeken. Daarnaast is hij onder andere betrokken bij de opleiding tot tandarts-angstbegeleiding en directeur van de het Centrum voor Psychotherapie en Psychotrauma te Bilthoven. Via flashforwards de wortel van de angstbeleving aanpakken Een Flashforward is het angstwekkend toekomstbeeld dat mensen maken over wat hen in de toekomst kan overkomen. In feite is dat de mentale representatie van de anticipatieangst van iedereen die zich zorgen maakt wat er gaat gebeuren, bijvoorbeeld als je naar de tandarts gaat. Als we weten hoe we deze mentale representatie van iemands schrikbeeld kunnen beïnvloeden, en bewerken, kunnen we angst bij de wortel aanpakken. Juist in de tandheelkundige context liggen veel directe toepassingsmogelijkheden. In deze lezing wordt uitgelegd hoe flashforwards kunnen worden gedesensitiseerd. De toepassingsmogelijkheden van interventies gericht op flashforwards worden besproken en worden geïllustreerd aan de hand van videobeelden.
Drs. (Annelies) A.E. Kraaijenhagen-Oostinga Tandarts gehandicaptenzorg was tot juni 2013 werkzaam op het CBT van het HagaZiekenhuis te Den Haag, waar zij bijna 40 jaar lang mensen met een verstandelijke en /of lichamelijke beperking en met complexe medische problematiek behandelde. Daarnaast werkte zij vele jaren op de afdeling Bijzondere Tandheelkunde van IPSE de Bruggen, een instelling voor mensen met een verstandelijke beperking. Tot eind 2014 maakte zij deel uit van de Onderwijscommissie Tandarts Gehandicapten zorg. Vanaf de oprichting in 2008 is zij secretaris van de Dutch Dental Care foundation, een stichting die zich inzet voor de verbetering van de mondgezondheid in Kenia.
8
Drs. (Jacolien) J. van Lente is in 1998 afgestudeerd als tandarts algemeen practicus aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Na 4 jaar algemene praktijkervaring besloot ze om de postacademische opleiding Kindertandheelkunde te volgen. Na haar differentiatie tot tandarts-pedodontoloog in 2005 was zij tot oktober 2014 parttime werkzaam op het ACTA. Daar was zij betrokken bij de postacademische opleiding tot “tandarts-pedodontoloog” en de opleiding tot “mondzorgkundige”. Zij hield zich bezig met onderwijskundige en administratieve taken. Daarnaast was ze werkzaam in gedifferentieerde praktijken voor kindertandheelkunde. Sinds 2011 is ze mede-eigenaar van Poetz jeugdmondzorg in Haarlem. In deze praktijk heeft zij een tweedelijnszorg praktijk ontwikkeld, waarnaar kinderen verwezen worden via andere (kinder)praktijken uit Haarlem en omgeving. Ze is actief lid van de NVvK en medeoprichtster van de sectie tandartspedodontologen. Hiernaast is ze medeoprichtster van en docent bij de Academie voor Kindertandheelkunde.
Prof. dr. (Frans) F.P.G.M. van der Linden was van 1962 tot 1995 hoogleraar en hoofd van de Afdeling Orthodontie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Hij heeft zich in het bijzonder toegelegd op het incorporeren van de resultaten van basaal en klinisch onderzoek in de theorie en praktijk van de orthodontie. Hij heeft wereldwijd talloze voordrachten gegeven en meer dan 200 publicaties op zijn naam staan. Daarnaast publiceerde hij 12 boeken, waarvan de meeste in een aantal talen zijn uitgegeven. Zijn laatste boek ‘Gebitsontwikkeling bij de Mens’ geldt daarbij als een internationaal standaardwerk. Herkennen en voorkomen van eruptiestoornissen Eruptiestoornissen en daaraan gerelateerde problemen komen veel voor. Uitgegaan wordt van het tijdig signaleren daarvan en van hetgeen dan gedaan kan worden. Achtereenvolgens komen aan de orde: prematuur verlies van melkincisieven en -hoektanden; omgekeerde overbeet; positie van de onderlip; geïmpacteerde hoektanden; mesiaal ‘slicen’ van melkelementen; ankylose van melkmolaren; prematuur verlies van melkmolaren; ectopische eruptie; open beten en nonocclusies; marginale randen van frontelementen.
9
Dr. (Thomas) T.J.J. Maal is coördinator van het 3DLab van de afdeling Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie van het RadboudUMC. Het doel van dit 3DLab is technologische innovaties in de patiëntenzorg te integreren en patiënt specifieke oplossingen te kunnen bieden. Deze innovaties bestrijken een breed toepassingsgebied: van dentoalveolaire ingrepen tot complexe aangezichtsreconstructies. Moderne beeldvormende technieken: waarde en toepassing De afgelopen jaren heeft 3D beeldvorming (CBCT, digitale gebitsmodellen en 3D fotografie) zich ontwikkeld tot een waardevolle techniek die gebruikt kan worden in de voorbereiding en evaluatie van een groot aantal chirurgische en niet-chirurgische ingrepen. Binnen de implantologie worden deze technieken frequent toegepast om middels guided surgery implantaten optimaal te positioneren. Ook binnen de aangezichtschirurgie kunnen deze technieken worden toegepast bij het plannen van verschillende typen operaties en het behandelen van kinderen met aangeboren afwijkingen. Tot slot worden deze technieken toegepast bij specifieke oncologische en reconstructieve operaties. 3D planning is hierbij van grote toegevoegde waarde.
Drs. (Ronald) R. Pikaar, In 1988 afgestudeerd als tandarts in Nijmegen. Vanaf 1991 parttime werkzaam in de bijzondere tandheelkunde te Nijmegen met als aandachtsgebieden schisis, oligodontie en amelogenesis imperfecta. Vanaf oktober 2004 heeft deze werkzaamheden voortgezet in het CBT van het Rijnstate Ziekenhuis te Arnhem. Daarnaast tevens parttime werkzaam in de algemene praktijk, ook eerst in Nijmegen, sinds 2005 in Dieren.
10
Drs. (Aafke) A. Scharloo is als zelfstandig klinisch psycholoog en orthopedagoog gespecialiseerd in seksueel misbruik en trauma bij mensen met een beperking. Ze is lid van de Taskforce kindermishandeling en seksueel misbruik. Deze taskforce is ingesteld door de ministeries van Ven J en VWS om bestuurders, managers en professionals tot gerichte actie aan te zetten om mishandeling en seksueel misbruik van kinderen te voorkomen of effectief aan te pakken. Aafke heeft jarenlange werkervaring als hoofdbehandelaar, manager en supervisor en is gespecialiseerd in het afnemen van forensische interviews bij mensen met een beperking. Ze werkt voor diverse centra voor consultatie en expertise voor verstandelijk gehandicapten met ernstig probleemgedrag in het hele land. Aafke heeft in haar carrière aan diverse publicaties meegewerkt en is mede auteur van een handboek voor professionals dat in 2013 verscheen.
Drs. (Sander) S.J.A. de Vries is opgeleid als ontwikkelingspsycholoog, gezondheidszorgpsycholoog en gedragstherapeut. Hij werkt momenteel bij de Opvoedpoli in Amsterdam. Voorheen was hij werkzaam als gedragswetenschapper in de gehandicaptenzorg. Zijn interesse gaat uit naar de invloed van trauma en gehechtheidsproblematiek op de psychosociale ontwikkeling van kinderen met en zonder verstandelijke beperking. Psychosociale ontwikkeling in de behandelstoel In de tandheelkundige behandeling van kinderen en mensen met een verstandelijke beperking vormen psychosociale aspecten regelmatig een complicerende factor; de communicatie verloopt moeizaam, de patiënt is buitensporig angstig of adviezen worden niet opgevolgd. De spreker geeft een overzicht van de normale psychosociale ontwikkeling en van invloeden die kunnen leiden tot een stagnatie of verstoring. Daarbij wordt steeds de relevantie voor de tandheelkundige praktijk aangegeven. U krijgt handreikingen om het niveau van de psychosociale ontwikkeling vlot te taxeren en daarbij in de behandeling aan te sluiten.
11
Drs. (Ted) T.G.M. Zuidgeest, afgestudeerd in Groningen in 1988 en sindsdien werkzaam als algemeen practicus en als tandarts binnen de gehandicaptenzorg en ouderenzorg. Sinds 2011 alleen nog binnen de bijzondere tandheelkunde (BT) actief. Als tandarts gehandicaptenzorg binnen Kon. Visio de Brink in Vries, de Trans in Nooitgedacht en met een eigen verwijspraktijk voor BT in Vries. Sinds 1993 worden narcose behandelingen uitgevoerd in het Wilhelmina Ziekenhuis te Assen. Binnen Interzorg, een keten verzorging- en verpleeghuizen in Assen en omstreken als tandarts in de ouderenzorg. Sinds augustus 2014 maakt hij deel uit van het CBT binnen het Martini Ziekenhuis te Groningen. Ted is voormalig voorzitter van de VBTGG, lid van de onderwijscommissie van de opleiding TG en actief binnen verschillende werkgroepen en commissies van de KNMT.
12
ALGEMENE INFORMATIE
Datum
Vrijdag 20 en zaterdag 21 maart 2015
Locatie Hotel Papendal Papendallaan 3, Arnhem www.papendal.nl Doelgroep Het congres is bedoeld voor iedereen die breed geïnteresseerd is in de tandheelkunde en met name in de tandheelkundige verzorging van mensen met een beperking, angst, psychische problematiek, medisch gecompromitteerden en kinderen. Tandartsen, mondhygiënisten, mondzorgkundigen, assistenten en alle andere teamleden zijn welkom. Inschrijving Online inschrijven en meer informatie via de website(s): www.nvvk.org en www.vbtgg.nl Via het congressecretariaat: www.congresscare.com (zie congreskalender) Kosten inschrijving Bij deelname aan het 2-daags congres op vrijdag 20 en zaterdag 21 maart 2015: t/m 20 februari 2015 vanaf 21 februari 2015 Lid NVvK en/of VBTGG EUR 375 EUR 520 Niet lid EUR 445 EUR 590 *Aspirant lid EUR 385 EUR 530 Mondhygiënist EUR 395 EUR 540 Assistent EUR 325 EUR 470 Voltijd student (kaart tonen) EUR 150 EUR 295 Ééndagsregistratie: vrijdag 20 maart 2015 t/m 20 februari 2015 vanaf 21 februari 2015 Lid NVvK en/of VBTGG EUR 295 EUR 440 Niet lid EUR 350 EUR 495 *Aspirant lid EUR 325 EUR 470 Mondhygiënist EUR 300 EUR 445 Assistent EUR 245 EUR 390 Voltijd student (kaart tonen) EUR 100 EUR 245 Ééndagsregistratie: zaterdag 21 maart 2015: EUR 100 * Aspirant leden kunnen zich tot en met 20 februari 2015 inschrijven voor het congres inclusief lidmaatschap van de wetenschappelijke vereniging (naar keuze VBTGG of NVvK). Deelname aan het congres (vrijdag en/of zaterdag) is inclusief: Deelname aan het plenair en parallel programma, programmaboek, koffie- en theepauzes, lunch en borrel. 13
Diner en feestavond: vrijdagavond 20 maart 2015 De kosten voor deelname aan het diner en de feestavond bedragen EUR 50 per persoon. U kunt uw deelname kenbaar maken bij uw online inschrijving. Hotelaccommodatie Een hotelovernachting van 20 op 21 maart 2015 kost EUR 70 (een kamer op basis van éénpersoons gebruik, inclusief ontbijt en belasting). Een kamer op basis van tweepersoons gebruik bedraagt EUR 87 (inclusief ontbijt en belasting). (Indien u gebruik wilt maken van een roomshare, kunt u dit kenbaar maken tijdens de online inschrijving). Accreditatie Voor het Voorjaarscongres is accreditatie aangevraagd bij het Q-Keurmerk. Na afloop van het congres zullen de toegekende punten worden bijgeschreven in de kwaliteitsregisters. Tevens wordt er accreditatie aangevraagd bij KRT en KRM. Betaling Uitsluitend door middel van het afgeven van een éénmalige incassomachtiging of betaling via iDEAL. Annulering Bij ontvangst van uw schriftelijke annulering tot en met 17 februari 2015 vindt restitutie plaats onder aftrek van EUR 35 administratiekosten. Vanaf 18 februari 2015 kan geen restitutie meer plaatsvinden. Een annulering dient schriftelijk plaats te vinden via e-mail aan:
[email protected]. Groepsinschrijving Indien u een groepsreservering wilt maken, vraag dan een speciale inlogcode aan bij het congressecretariaat via e-mail:
[email protected]. Websites www.nvvk.org
www.vbtgg.nl
Congressecretariaat Congress Care Postbus 440 5201 AK ’s-Hertogenbosch Tel: 073 690 14 15
[email protected] www.congresscare.com 14
Hoofdsponsor
www.nvvk.org
www.vbtgg.nl
15
Georganiseerd door: Congress Care Postbus 440 5201 AK ’s-Hertogenbosch Tel: 073 690 14 15
[email protected] www.congresscare.com
16
